Tales
Competition Winning tales
BWS - Building Waste Sustainability
BWS - Building Sustainable Waste Management
The “Building Waste Sustainability: New capacities for sustainable waste management”
Project – BUILDING SUSTAINABILITY IN WASTE DISPOSAL: NEW CAPACITIES FOR ITS
MANAGEMENT - has been financed by the IPA Adriatic CBC Programme through
a contribution of 1.6 million Euros. The Project’s Lead Beneficiary is the Municipality
of Bushat, Albania, in partnership with three other Municipal Governments – the
Municipality of Kamez for Albania, the Municipality of Bar for Montenegro, and
the Municipality of Macerata for Italy – and two entities based in the territory of
Macerata: Cosmari and Cooperativa Sociale Meridiana.
The Project Partners are involved in programmes that contribute to strengthening the
Adriatic-Ionian Macro Region and the process of integration into the European Union
taking place in the countries on the other side of the Adriatic Sea. This partnership
also provides an opportunity for growth, the broadening of knowledge and mutual
exchange, as can be seen in the twinning between the city of Macerata and that
of Kamez.
The climate change challenge makes environmental sustainability a topical subject
as never before and compels reflection and the adoption of shared ways of
implementing good practice policies that can change our lifestyles and make us
more concerned with the environment.
Municipality of Bushat - BWS Project Management Unit
Tel. ++355 4 4519312
Fax ++355 4 4519312
Mob. ++355 68 20 27 873
email: [email protected]
[email protected]
web: www.bwsipaproject.eu
The BWS project has received funding by the
EU within the framework of IPA Adriatic CBC
Programme
The IPA Adriatic CBC Programme is co-financed
by the instrument of Pre-Accesion Assistance
Contents
Eng
MY VILLAGE, I WANT YOU TO BE CLEAN ........................... 6
THE WOUNDED FOREST THAT CREATED LIFE,
MARIA AND THE OLD WISE MAN ........................................ 14
ECO FAIRYTALE .................................................................... 34
Competition Winning Tales
Municipality: Bushat
School: Don Martin Trushi
Title: MY VILLAGE, I WANT YOU TO BE CLEAN
Municipality: Kamez
School: Ahmet Zogu School
Title: THE WOUNDED FOREST THAT CREATED LIFE,
MARIA AND THE OLD WISE MAN
Municipality: Bar
School: OŠ „MRKOJEVIĆI“
Title: ECO FAIRYTALE
4
Al
FSHATI IM, DUA QE TI TE JESH I PASTER ............................... 44
Pylli i lënduar që prodhoi jetë,
Maria dhe plaku i mençur ............................................. 52
EKO-PERRALLA ..................................................................... 70
Mne
SELO MOJE, ŽELIM DA BUDEŠ ČISTO .................................. 80
RANJENA ŠUMA KOJA JE STVORILA ŽIVOT,
Marija I STARI MUDRAC .................................................... 88
EKO bajka ........................................................................... 106
Ita
VILLAGGIO MIO, VOGLIO CHE TU SIA PULITO .................. 116
La foresta ferita che creò la vita,
Maria e il vecchio saggio ........................................... 124
ECO-favola ....................................................................... 144
BWS - COMPETITION WINNING TALES
5
Once upon a time it was a clean
village where nature and the
environment were amazing…
Municipality: Bushat
School: Don Martin Trushi
Title: MY VILLAGE, I WANT
YOU TO BE CLEAN
6
BWS - COMPETITION WINNING TALES
7
And what happens if I don’t
throw it into the bin? It ’s only
garbage .
8
Once upon a time it was a clean
village . But nowadays…
BWS - COMPETITION WINNING TALES
9
We should do something
immediately!
10
It ’s wonderful! The whole
community has joined us.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
11
This is the right place to throw
things away.
12
The environment should always
be clean .
BWS - COMPETITION WINNING TALES
13
Municipality: Kamez
School: Ahmet Zogu School
Title: THE WOUNDED FOREST THAT
CREATED LIFE, MARIA AND THE
OLD WISE MAN
14
BWS - COMPETITION WINNING TALES
15
The story goes that once upon a time there was a cabin near
the river Pja where a family lived whose surname was Mavriq.
The family consisted of five people: the father, the mother,
and three daughters. The parents’ names were Gjoni and
Maria. They didn’t know much about their origin but their
past hadn’t been very exciting. People said that they had
committed a sin for which they had been cursed: they would
never have more than one son! And now they didn’t have
a son to be the family heir. It was also said that, along with
the chief of another little village, they had been the first
inhabitants of that region.
One of the brothers had inherited money and the other the
best arable land in the country. Gjoni and Maria’s daughters
had grown up, they worked hard and loved their parents
dearly. In order to get land, to have an inheritance, Gjoni and
Maria didn’t ask anything else of God than to have a boy.
Year after year time went by, but they still hadn’t managed
to have a boy. Maria tried in every way to have a son but
with no success.
One day she learnt that near a big oak tree there lived an old
wise man. Maria and her youngest daughter Lula decided to
go and see the old wise man to get from him the “medicine”
that would enable Maria to have male heirs. One morning,
at dawn, they took their mule, an animal typical of those
mountain areas, and set off to go and see the old man near
the big oak, whom they had heard lived in a house built in
the shape of a tree. They travelled the whole day, crossed
mountains and hills, and finally reached the village where
the Big Oak grew. In that village there were said to be many
toponyms deriving from a number of myths and legends: the
Brides’ Podium, the Valley of the Fairies, the Fairies’ Oak, the
Valley of the Pigeons, Muji’s Cave, the Monk Stone, etc.
They approached the village and since they didn’t know
where the house was exactly, they looked around for a house
in the shape of a tree. At long last they found it. They were
just twenty metres from the house and what surprised them
16
most was the fact that they didn’t see any doors or windows,
only the tree-house built with pebbles that were regular and
smooth. Maria cast a rather frightened glance at her daughter
Lula and they made their way to the house. When they were
two metres from the house, an eagle-shaped door opened
– it seemed as though it would wrap them up and take them
inside. They went into the house and….what did they see?
A mass of lighted candles, and all of a sudden they heard a
deafening cry as if they were inside the Black Hole. They had
heard so many legends about this house, which said that
those who had entered it had seen the most beautiful bride
in the world, but then this sight was followed by a tragedy:
either they turned to stone or came out of the house as pale
as ghosts and their day was wrecked. However Maria, though
frightened to death, plucked up courage and asked: “Is
anyone there?” They couldn’t see anything, but they heard
steps approaching. Finally an old man appeared: he had a
bearded, very wrinkled face, a long moustache, red cheekbones, straggling hair and thick eyebrows. The old man, who
was wearing a white hat, came over to Maria. He reminded
her of the shadow, or the ghost, that she had often seen in
her dreams and that guided her in search of the longed for
male heir.
At last the old man said: “What is the reason for your being
here, dear lady?” Maria hastened to answer: “Well, they say
that with a word from you and God’s help all wishes can
come true, and my greatest hope is that God will give us
a boy,” she said trembling because none of this seemed
possible. After listening to Maria’s concern, the old man
asked: “How did you build your house and your life? How
did you disobey God? who bestows grace upon everyone.”
“But my husband and I have always worked hard to bring
up our daughters,” Maria said somewhat incredulously. “But
what did you do? What is your occupation?” the old wise
man asked. “Well, my husband and I worked in the forest,
which belongs to everybody, using it for our cattle. We used
BWS - COMPETITION WINNING TALES
17
to gather firewood for wintertime and, if there was any left
over, we sold it to other people.
The story goes that once upon a time there was a cabin near the river Pja
where a family lived whose surname was Mavriq.
18
se
pical of tho k,
ty
l
a
im
n
a
n
eir mule, a
r the big oa
a
th
e
k
n
o
n
to
a
y
m
e
th
ld
g, at dawn,
nd see the o e shape of a tree.
One mornin as, and set off to go a
th
use built in
re
mountain a ad heard lived in a ho
h
whom they
BWS - COMPETITION WINNING TALES
19
We also used to make clay bricks, which we baked in our
kiln using the wood gathered in the mountains, and sell them
to people to build their houses. In fact, the mountain and
different kinds of trees were our target.“ “So you cut the
defenceless forest that grows on common land!” the wise
man said. “Do you know what sin you committed against
the defenceless forest? Do you know that God Himself has
created this green crown so that it might clean the air, purify
our lungs, protect earth from landslips and mudslides, but also
house other living beings besides man? So do you know what
cutting trees means?” the wise man kept on critically. “But I
came here to ask you how I can have a boy, while you…”
Maria said a bit disconcerted. “Yes, yes, but nothing can be
attained so easily,” the old man interrupted her “...because
God is great and knows all our sins well… so we… Indeed,
what you are asking for is too a big thing, because God gives
life but He can also take it when He wants to. When He wants
He gives you a girl, and other times a boy. It’s not easy to
have a son.” Maria bowed her head and for a while she felt
too guilty and ashamed.
She tried to say something, but the wise man went on: “Have
you ever heard about the life-giving forest?” the wise man
asked. Little Lula, who was listening spellbound, lifted her
head. “For twelve months on end you mustn’t cut any trees,
and during this period you must look for the twin white pine
tree, but you must take care and be patient! You mustn’t
cut it before I see it myself.” Maria, rather worried, went
back home with her daughter. She didn’t say anything to
her husband and family about what the old wise man had
recommended. From that day onwards Maria prayed every
night at the same time, locking her bedroom door to avoid
being disturbed.
She went on that way for twelve months without her husband
or other people suspecting anything. Maria looked forward
to seeing a change, but since nothing new happened, she
decided to go to see the old wise man once again. She left,
20
a little lost in her thoughts and overwhelmed by a feeling of
sadness and insecurity. When she approached the Big Oak,
where the house of the old wise man was, the door didn’t
open like the first time and she had to knock. The wise man
opened the door and asked: “What has happened to you
this time?” Maria told him that thirteen months had passed
since the day when they had met for the first time, and she
had followed his instructions to the letter, but nothing of what
he had said had occurred.
The wise man told her: “Your prayer and your candles were
so angry at you that they aren’t able to forgive you for the sin
of having destroyed the forest that God has created for the
good of humanity.” This time Maria didn’t say anything. The
old man told her that her prayer candles were very exacting
and required penance, but in the name of God they were
generous to compassionate people. Maria laughed softly,
with a broken heart, and asked the old man what else she
should do to achieve the desired result. The old man told her
that one of these nights she would have a dream that would
give her hope for a future heir. Those were the last words that
Maria heard from the old wise man. She left once again to
return home. That night she tried to fall asleep but she wasn’t
able to.
After tossing and turning in bed for hours in vain, at long last
she fell asleep and had a very long dream, as if she had got
lost in a dense forest, thick with trees, neat and well looked
after by her husband and other inhabitants of the village,
as penance for the sin committed against the environment.
They were looking for the twin white pine. When they finally
find it, they bring it to the old wise man; then a carpenter who
was with them makes a very beautiful cradle from the white
pine with several drawings and images of saints engraved in
the wood.
After this, the old wise man christens the newborn Jezusit.
Suddenly, streaming with sweat, Maria woke up, trembling
with joy and feeling a little anxious, but she didn’t tell anybody
BWS - COMPETITION WINNING TALES
21
about her dream.
ss forest?
le
e
c
n
fe
e
ed
it
against th en crown so that
d
e
t
it
m
m
d
u co
his gre
ndslips an
hat sin yo self has created t
la
w
m
w
o
o
fr
n
h
k
eart
Him
Do you
s, protect esides man?
that God
g
w
n
o
lu
n
r
k
u
o
u
gs b
Do yo
purify
ving bein
li
n the air,
r
a
e
h
le
t
c
o
t
e
h
mig
hous
s, but also
e
d
li
s
d
u
m
22
She could only tell her husband that they had caused great
damage, not only to their own little village but also to the
common land. “In this way we have committed a sin against
God” she told him “by destroying these wonderful green
forests that God gave to us in this corner of the world that are
without equal anywhere. Our work, producing clay bricks to
build other people’s houses, has made us rich. Here once
there were two families,” she went on “now there is a small
village. Shall we put an end to this environmental disaster?”
Her husband listened to her somewhat surprised, because
he didn’t understand why she was insisting so much on this
matter.
Maria, rather angry, not her usual sweet, kind self, but now
a strong, brave woman, told her husband as in a dream:
“Shall we go for a walk? We will see our forest, the river Pja,
the Kakverr Cave, the Valley of Zajku. We can pass through
the Meadow of the Sun and cross Drela to see our village
too from a distance. I need to go out for a breath of fresh
air. Let’s go to the Ram’s Path as well, so that we can also
see the three small villages where we lived before, which
God has made so beautiful!” Gjoni, in the face of his wife’s
insistence, let himself be persuaded to go out with her, and
they left their daughters at home doing the housework. Thus
began their trip.
On the road they saw several animals including goats,
which are thought to be the forest’s demons. They saw some
shepherds with saws in their hands, and other workers who
were cutting trees with axes. They saw large heaps of trees on
both sides of the road, and white houses with no trees around
them. While walking with her husband, Maria suddenly asked
him: “Can you see what has happened to our environment?”
“Maybe we have been cursed for what we did to the forest
and that’s why we can’t have a boy.” Reflecting upon what
his wife had just said, Gjoni’s eyes filled with tears. He seemed
to realize that the mountain too was living, and they had cut
short the lives of the trees with their merciless axes. He turned
BWS - COMPETITION WINNING TALES
23
towards his wife and said: “How can we make amends for
the sin we have committed?” Maria was surprised at her
husband’s question and answered: “We know that God can
also forgive when you do true penance with tangible actions.
Our sin can be forgiven if we stop this environmental disaster,
and if, on top of that, we do other good works, like cleaning the
forest, planting new trees, building a Church in our village to
be the house of God and a school for generations to come.”
“All that must be done with everybody’s contribution, so that
our children can learn and know more than we do, and so
that the forest can stay alive and be cleared of crooked
trees and dry wood.” Maria kept on: “Then God will reward
us for our positive actions.” Gjoni was listening to her as if he
were in the presence of a goddess. He was wondering why
his wife had changed so much. Why was she so insistent?
What was the reason behind her strange behaviour? Why,
why? ...They went back home. At night, before going to bed,
feeling pressured by his wife and guilty for the sin committed,
Gjoni told her: “Tomorrow will be a new day, everything will be
all right,” and they went to sleep: Maria was once again lost
in the dream the old wise man had talked about, and Gjoni,
with the weight of the sin on his conscience and thinking that
he should stop damaging the life-giving forest.
The following morning they woke up. It was a glorious sunny
day. Gjoni assembled his workers and all the heads of the
families of the village and said to them: “We are God’s
children, He has created all of us, but He has also created the
forest. And what did we do? The lives of so many trees that
are part of the wood have been cut short by you and me. We
have to stop this war against our green spaces.” The eyes of
those who were listening seemed to shine and they filled up
with hope at the thought that they might be absolved of the
grave sin they had committed. “No sooner said than done!”
they said all together. Maria felt more relieved than anybody
else. “To free ourselves from the sin – Gjoni said – we have to
take three important actions: cleaning the forest of rotten,
24
bad trees, planting new trees around our houses, building a
Church in God’s honour and a school for our children.
“Between dream and reality… - I beg
God to give me a boy!”
Once again they said all together: “No sooner said than
done!” and then “Let’s clean our souls from the sin against
the life-giving forest!” They decided unanimously that they
would carry out those actions free, so God would reward
them by making their dreams come true. And so it was. The
three important works were undertaken quickly, as if God
Himself was helping them. It seemed as though a miracle
BWS - COMPETITION WINNING TALES
25
had occurred. Maria asked her husband permission to go
and spend one night at her parents’ house. Her father, Ndou,
was a bee keeper. He was a very kind person. Besides being
a bee keeper, he also worked as a forester and so he knew
the forest better than anyone else.
He also longed for his daughter to have a son. Gjoni went
with his wife to go and see her family. Maria told her father
about the old wise man and his advice: in order to be able
to have a boy, they would have to be absolved of the sins
committed against the forest that carries life within itself, and
they would also have to find the twin pine tree to build a
cradle for Maria’s future son from one of its branches. Her
father was amazed at his daughter’s words and decided to
go with her when she returned home the day after, and to
look himself for the twin pine. At Gjoni’s they talked about
many things, among which the family’s great wish for an heir
and Ndou’s for a grandson. Ndou decided to remain at his
daughter’s. At night they went to bed and when they woke
up the following morning, they related to each other what
they had dreamt during the night.
All their dreams were different but Maria was the most
troubled. Her father went out in search of the twin pine and
was greatly surprised at how many changes had occurred
recently. It seemed as though God himself had intervened
to bring the forest back to life. From the river Pja one could
see the village, like an amphitheatre, with the river flowing
ceaselessly through it, the crown of green trees around the
houses and the meadows overflowing with colour, it looked
like the most beautiful carpet in the world. Like a soothsayer
who knows the forest’s secrets, Ndou succeeded in finding
the twin pine, a beautiful tree, incredibly white, consisting of
two trunks that came forth from the same root and whose
leaves were as soft as cotton.
26
dou
” Then N ned.
!
it
d
n
u
e fo
ppe
hter: “I’v the miracle ha
g
u
a
d
is
n if
old h
grandso
ly and t
is
e
h
t
r
ia
o
f
d
e
adle
imm
uild a cr
t home
b
n
e
ld
w
u
o
e
H
ew
d that h
promise
It was unbelievable how Ndou, while looking for the twin pine,
had also found a hive of wild bees in the hollow of an old
oak. He went home immediately and told his daughter: “I’ve
found it!” Then Ndou promised that he would build a cradle
for his grandson if the miracle happened. Bursting with joy
he hugged his daughter tight and wept with happiness. It all
seemed incredible to him. When he told Gjoni about finding
the twin pine and the bees, Gjoni said: “It seems that we have
been absolved of our sin. May God forgive and help us!” Now
BWS - COMPETITION WINNING TALES
27
Maria looked like a newlywed bride, with a slight flush on her
radiant face. She had realized that what the old wise man
had predicted was coming true. So she decided to go and
see him for the third time with her youngest daughter to tell
him what had happened: a true metamorphosis in the forest
and people. She told him about the twin pine and asked him
to go to the spot to see her father’s find. “Yes, – the old man
said – you have really found it. God has helped your father.
I told you that when God wants to help you, He will help
you.” And then he went on: “Now make the cradle using the
wood of this tree like I told you to.” Finally, he blessed her:
“Now go, my dear. God will reward you for what you have
accomplished. The son you have been so longing for will be
born and start a big family.”
ard
as he ther
w
e
n
o
no
some boy!” – a
–
”
?
d.
ad a
oting
y sho mily has hperson crie
e
h
t
e
hy ar Mavriq fa– another
W
?
d
e
Th
ne
n!”
appee village. “ e newbor
h
t
a
“Wh ing in th g live th
shout ered. “Lon
answ
28
Maria returned home once again and on her way she
wondered whether what the old wise man had predicted
would really happen or not. The day after, when Maria woke
up, she didn’t feel well and retched badly, so Gjoni took her
to a xherah, a doctor of folk medicine, who said that his wife
was pregnant.
Gjoni decided not to tell her this until he had organized a party
where he would announce the good news to everybody.
Finally, the night of the party, he told Maria that the sickness
she had had was because she was pregnant. Maria, who
had realized that in some way, was overwhelmed with joy,
but she was also a bit worried because she didn’t know
whether she would have a boy or a girl. The springtime had
just begun. In fact, since the Mavriq’s house was above all
the others, on top of the hill, spring arrived still earlier. At long
last the new trees planted by the farmers to give new life to
the forest were in bloom.
The church, the school, the white houses surrounded by trees
and the meadows bursting with colour, everything was part
of human work to create that theatre show that was nature
itself. Passers-by considered that village as being in one of
the most beautiful landscapes ever seen. May, the busiest
month in the countryside, had arrived. Maria worked all day
long in the vegetable garden and in the fields, but then, she
didn’t feel tired because of her joy that she would bear a
son.
When in the evening she got back home, she kept on cleaning
and decorating her home in anticipation of her heir. The
house of the Mavriq family appeared to be more spick-andspan, full of light and cheerfulness.
One summer morning a gun shot was heard, which is a
sign of celebration when a boy is born. “What happened?
Why are they shooting?” – someone was heard shouting in
the village. “The Mavriq family has had a boy!” – another
answered. “Long live the newborn!” – another person cried.
And so everybody went to the Mavriq family’s house to see
BWS - COMPETITION WINNING TALES
29
the long-awaited heir. The joy of the family was immense.
Grandpa Ndou had brought the cradle made from the pine
wood. It was a cradle of outstanding beauty and had the
name: “Jozef” engraved on the top.
Grandpa Ndou had brought the cradle made
from the pine wood. It was a cradle of outstanding
beauty and had the name: “Jozef” on the top.
30
which was
,
e
g
a
ill
v
w
a ne
tall,
ily and built
m
fa
village lived
ig
t
b
a
a
th
d
In
a
h
il.
,
e
y
in fertile so
ir, they sa
e the villag
h
e
d
c
h
ri
t
a
a
d
m
n
th
y
a
e
d
n
ty
th
A
g,
eau
hard workin
fore-seen b
d
e
n
b
a
re
e
v
lif
e
h
n
it
f
o
ng w
ople: bursti
vigorous pe
more lively.
d
n
a
g
in
sh
ri
u
still more flo
BWS - COMPETITION WINNING TALES
31
At long last the fruit of Maria and Gjoni was in the forest that
gave him life. And that heir, they say, had a big family and
built a new village, which was of never-before-seen beauty
and rich in fertile soil. In that village lived tall, vigorous people:
bursting with life and hard working, they made the village still
more flourishing and more lively. That village has amazed all
the tourists and those who, for one reason or another, have
passed by. It is also considered to be the most beautiful
village and the one with the most unsullied landscape in the
old continent. So I have been told, though I have never been
there…
32
BWS - COMPETITION WINNING TALES
33
Once upon a time in a place called Mrkojevići, there was a
strange forest. The forest had a lot of different trees, but olive
trees took up most of it. The trees, which were thousands and
thousands of years old, kept the forest safe from storms, strong
winds and other bad weather.
Municipality: Bar
School: OŠ „MRKOJEVIĆI“
Title: ECO FAIRYTALE
The older trees were always ready to protect the younger
ones. The same was true of the animals, the older ones
protected the weaker and the less strong. They lived and
worked in harmony like any other family. The head of the
family was a two-thousand year old olive tree. Its name was
Eco-olive. The name was given it by other inhabitants of
the forest because it had always tried to keep everything
spotless. The years of experience embedded on its body had
taught it to rule the kingdom in peace and harmony. But, as
usually happens, evil sneaks up when you least expect it.
In a kingdom, far far away, over the seven seas, lived an evil
king by the name of Meany.
34
BWS - COMPETITION WINNING TALES
35
because he had never before taken a trip or done anything
evil. He was especially worried because he had to part from
his pet. He had tried to convince his father for hours to let him
take his pet along.
Meany finally gave in and said sulkily:
“All right, Symbol can come along with us.” The night prior to
their departure was the longest night of Peaceful’s life. While
everyone else slept, he kept thinking about everything that
was about to happen. He didn’t want to ruin the beautiful
young natural world but he didn’t dare oppose his father. He
woke up before dawn and asked his mother for help.
His mother thought about it for a long time and then came
up with an idea:
His power was destructive and everyone feared him. Meany
had a wife and her name was Conscience, and three sons:
Fiery, Pollution and Peaceful. The oldest son, Fiery, blew fire
more powerfully than any dragon that has ever existed.
Pollution, the middle son, destroyed nature and very much
enjoyed doing so. Their mother had tried to reason with them,
but it was all in vain. But the youngest one was different.
Peaceful lived calmly and never agreed with the actions of
his brothers and his father. He had a pet who was with him
at all times. It was a beautiful white dove and his name was
Symbol.
“Send Symbol to Mrkojevići” she said “and get him to warn
the trees and other inhabitants of the forest of what awaits
them.”
When Meany heard about the beautiful forest, the evil in him
just wouldn’t let him rest. He called his three sons and said:
“Prepare for tomorrow, we are going to destroy the forest that
Mrkojevići is so proud of.” The two older sons were exhilarated
with their father’s idea, while the youngest one only frowned
36
BWS - COMPETITION WINNING TALES
37
“What shall I tell my father about my pet?” asked Peaceful
frightened.
“You’ll have to lie to him and tell him that Symbol was playing
with other birds and that he’ll join you later.”
“And if he doesn’t believe me?”, the younger son got even
more frightened.
“He will believe you. He thinks that you are not capable
of lying. Oh, how many times have I tried to change him,
but it was all in vain”, said Conscience sadly disappointed.
Peaceful did as his mother advised him. Just a few moments
before Meany arrived with his sons, Symbol was already in
the woods. He carried a note in his beak which read: “Watch
out, danger is looming over you.”
Having received the surprising message, Eco-olive fluttered
its leaves, and sent the message to the other inhabitants of
the forest, in the most beautiful and magical way. The news
spread quickly through the kingdom. And what a miracle! All
of a sudden the forest became impeccable, and decided
to defy evil with its beauty.
However, the beauty had no effect on Meany. He ripped
off the foliage and ignored the scared inhabitants. With his
frightful appearance he inflicted terrible fear, the animals
tried to escape and hid in the tree trunks. They knew that
those were the only places where they would be safe and
protected. When he realized that destroying the forest would
not be an easy task, Meany asked his oldest son for help.
Fiery immediately decided to set the place on fire with his
fiery breath.
38
An enormous flame swallowed up the young pine tree. For
a moment it seemed as if the whole forest would burn to the
ground. However, one little cloud that was playing above
the forest, got so upset that it burst into tears. Soon enough,
other clouds arrived, covering the entire sky and their large
tears put out the fire. The forest survived. After Fiery had failed to burn down the forest, Meany called his middle son
Pollution and told him:
“With your appearance destroy all the beauty of Mrkojevici!”
Pollution started to throw litter about mercilessly so that the
forest was overwhelmed with plastic bags and bottles.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
39
a doe and her fawn. They were there by accident, looking
for food. They stood there frightened, pressed close to each
other.
However, the strong east wind came down from mount
Rumija and filled its sack with all the garbage and dumped it
in the landfill at Možura.
Then Meany got even more upset and called his youngest
son Peaceful to help him. However, Peaceful stood there
staring at something. Meany, ready to vent his fury on his
youngest son, went up to him and impatiently looked at what
was drawing his son’s attention. When he came closer he
saw something unusual.
A few steps away from them, in a clearing, stood two animals,
40
The doe had been trying to protect her fawn with her own
body. Upset with what Meany had been trying to do with his
two older sons, the doe was worried for her young one's life.
Her eyes, that resembled two gemstones, were filled with a
cry for help and the desire for all this violence to stop. Those
eyes, filled with the love of a caring parent melted Meany’s
icy heart. His scary black teeth turned into a pearly smile.
The rays of Sun that covered his tattered clothes made him
look like an ordinary man. Meany’s transformation caused
his sons also to change.
After the miraculous transformation of Meany and his sons,
BWS - COMPETITION WINNING TALES
41
Symbol alighted on Meany’s shoulder. Meany was filled with
light after his transformation and asked the eco-olive for a
“lock of its hair”. After seeing that he had really changed,
it agreed to give him one. He took it, and put it in Symbol’s
beak and gave him a note which read:
“Love the earth, the forest, and the water; cherish life and
keep nature clean.” Symbol obeyed, took the note, fluttered
his wings and spread the message all over the world.
While Symbol flew all over the world, Meany invited his family
to join him. They stood there hugging each other, and the
warmth of their love magically awoke nature. The refreshing
breeze that came down from mount Rumija stirred the
branches of the olive trees. The fields bloomed, the streams
started to flow and the animals started to play in a way that
only they knew how.
And still today happiness and love are spreading everywhere
in Mrkojevići.
42
BWS - COMPETITION WINNING TALES
43
Njehere e nje kohe ky ishte nje
fshat i paster ku natyra dhe
ambienti ishin te mrekullueshem
Komuna: Bushat
Shkolla: Don Martin Trushi
Titulli: FSHATI IM, DUA QE TI TE
JESH I PASTER
44
BWS - COMPETITION WINNING TALES
45
Dhe çfare ndodh ne qofte se une
nuk i hedh ne kosh? Jane vetem
mbeturina .
46
Njehere e nje kohe ishte nje fshat
I paster por tashme …
BWS - COMPETITION WINNING TALES
47
Ne duhet te bejme diçka menjehere!
48
Eshte e mrekullueshme . I gjithe
komuniteti u bashkua me ne
BWS - COMPETITION WINNING TALES
49
Ky eshte vendi I duhur per
mbeturinat
50
Mjedisi duhet te jete gjithmone I
paster
BWS - COMPETITION WINNING TALES
51
Komuna: Kamez
Shkolla: Ahmet Zogu School
Titulli: Pylli i lënduar që
prodhoi jetë, Maria dhe
plaku i mençur
52
BWS - COMPETITION WINNING TALES
53
Thonë se na ishte njëherë një kullë, në Lumin e Pjasë, ku jetonte
një familje, e quajtur Mavriq. Ishte një bark me 5 veta: dy
bashkëshortët dhe tri vajza. Prindërit quheshin Gjoni dhe Maria.
Nuk e dinin mirë se nga kishin ardhur, por e shkuara e tyre nuk
kishte qenë e mirë. Thonin se kishin bërë një mëkat për të cilën
ishin mallkuar: kurrë mos u shtofshi më shumë se një mashkull!
E tani ata nuk kishin mashkull në vatër si trashëgimtar. Bile
thoshin se me përfaqësuesin e një mëhalle tjetër ishin të parët
e këtij katundi. Njëri vëlla kishte marrë nishanin, ndërsa tjetri
tokën më të mirë në atë mëhallë, në pishë të diellit. Familja
e Gjonit dhe Maries, tashmë i kishin të rritura vajzat, shumë
punëtore, mjaft të dashura për prindërit. Por për të zotëruar
tokën, për të pasur trashëgimi, Gjoni dhe Maria s’i donin tjetër
gjë Zotit, veç të kishin një djalë. Vitet rridhnin njeri pas tjetrit,
por ende s’kishin arritur të kishin një djalë. Maria komunikonte
shpesh me gra të tjera se s’i mund të vepronte që të kishte
një djalë, por më kot. Një ditë ajo merr vesh se diku larg, te
Mrizi i Madh, ndodhej një plak i mençur. Maria bashkë me
vajzën e vogël, Lulen, e ndajnë mendjen që të gjejnë plakun
e ditur për të marrë “ilaçin” për të pasur një trashëgimtar. Një
mëngjes, në të gdhirë, morën mushkën, kafshë karakteristike
për këto zona, me rrugë malore dhe, ec e ec për të gjetur
Plakun e mençur te Mrizi i Madh, ku, siç i kishin thënë, shtëpia
e tij kishte formën e një peme. Kaptuan male e kodra tërë
ditën e lume dhe sosën në katundin ku ishte Mrizi i Madh.
Në atë katund thonin se kishte shumë toponime që lidheshin
me mite dhe legjenda të ndryshme, si: Podi i Nuseve, Logu
i Zanave, Mrizi i Zanave, Logu i pëllumbave, Shpella e Mujit,
Guri Murg etj. U afruan në katund dhe, duke mos ditur me
saktësi shtëpinë, shikonin ku dukej shtëpia në formën e një
peme. Dhe ja ishin afruar ku dukej shtëpia në formë peme,
ishin rreth 20 m larg saj. Ajo që i habiti më shumë ishte se nuk
shihnin as dyer, as dritare, vetëm pema shtëpi e ndërtuar me
ca rrasa guri të lëmuara. Maria pa si e ndrojtur vajzën e saj,
Lulën dhe ecën drejt shtëpisë. Sa u afruan rreth 2 m pranë
saj u hap një derë në formë shqiponje, sikur t’i pushtonte
54
brenda vetes. Sa hynë brenda ç’të shihnin?! Shumë qirinj
të ndezur dhe një oshëtimë ulëruese, sikur ishin në Birën e
Zezë, për të cilën kishte shumë legjenda, ku ai që kishte hyrë
në të kishte parë nusen më të bukur në botë, por, o ishte
gurosur në vend, o kishte dalë i zbehur si meít duke mos parë
asnjëherë një ditë të mirë. Kështu që, me gjithë frikën që e
pushtoi, Maria mori guxim e foli: - A ka njeri këtu?! Nuk shihej
asgjë, ndërsa dëgjoheshin hapa dhe para sysh i del një burrë
i moshuar, me fytyrë leshtore, me kapuç të bardhë, me sy
zhbirues, me mollëza të skuqura, fytyrë të rrudhosur, flokë të
çuar përpjetë, vetulla të trasha, me mustaqe vesh më vesh, i
cili pasi qëndroi pak përpara Maries, e cila e mendoi si hije a
fantazmë, që i ishte fanepsur shpesh në ëndrra nga meraku
për të gjetur udhërrëfyesin për djalin e ardhshëm, iu dha e
foli: - Çfarë e mirë të ka sjellë, moj sojnike? Maria i tha shpejt e
shpejt: Paj me fjalën tënde e ndihmën e Zotit s’i kisha dashur
gjë tjetër të lumturit Ne për Të veç me ma falë një djalë, duke
u shprehur si e drithëruar, ngaqë i dukej si diçka e pamundur.
Pasi e dëgjoi hallin e Maries, plaku mjekërbardhë, e pyeti:
Si e keni ndërtuar shtëpinë dhe jetesën tuaj? Ku keni rënë
ndesh me të Lumin Zot, se Ai askënd nuk ka lënë pa fat? –Po
unë me burrin jemi robëtuar duke punuar natë e ditë për
të rritur fëmijët. –Po si punonit, me çfarë merreshit? - pyeti
plaku i mençur. –Po ja unë e burrri im merreshim me punë në
hamallat merá (pronë e të gjithëve) duke e përdorur për
BWS - COMPETITION WINNING TALES
55
56
BWS - COMPETITION WINNING TALES
57
bagëtinë, bashkonim dru për dimër, por u shisnim edhe të
tjerëve. Po ashtu piqnim edhe tulla gëlqereje, që ua shisnim të
tjerëve për të ndërtuar shtëpi. Në fakt mali, lloje të ndryshme
drurësh ishin preja jonë e pafajshme. -Pra, në pronën e të
gjithëve Ju prisnit pyllin e pambrojtur?- tha i dituri. A e dini ju se
çfarë mëkati keni bërë me pyllin e pambrojtur? A e dini ju se
zoti vetë e ka falur këtë kurorë të gjelbër që të pastrojë ajrin,
të çlirojë mushkëritë tona, të shpëtojë tokën nga gërryerja,
por edhe të strehojë gjallesa të ndryshme që Zoti i ka falur si
bukuria e pyllit? E dini, pra, se çfarë shkakton prerja e tyre?
–Po unë…erdha të të kërkoj se si mund të lind një djalë, kurse
Ti… -Po, po, por asgjë nuk arrihet lehtë, se Zoti është i madh,
ai i di mirë mëkatet tona, ndaj ne…Bile kjo që kërkon ti, është
punë shumë e madhe, se zoti na e fal jetën, por edhe na e
merr. Ai kur do të jep vajzë e kur do të jep djalë e nuk është
kollaj të lindësh djalin. Maria kishte ulur kokën si e turpëruar e
si e zënë në faj, si në ofshamë donte të fliste diçka, por plaku
i urtë ia priti shpejt: -A ke dëgjuar ndonjëherë për pyllin që të
jep jetë? Vajza e vogël e familjes, Lula, u habit, ngaqë nuk
kishte dëgjuar për një rast të tillë. –Për 12 muaj rresht ju nuk
duhet të prisni asnje dru të njomë dhe gjatë gjithë kësaj kohe
do mundohesh të gjesh panjën e bardhë binjake. Por... ama
ki durim dhe kujdes! Të mos e presësh pa e parë unë. Maria
e vënë në mendime, bashkë me vajzën u kthyen në shtëpi. I
shoqi Gjoni nuk mori vesh asgjë për këtë këshillë të plakut të
mençur, madje as ndonjë njeri tjetër i afërm i saj. Kështu që
Maria, çdo natë lutej, në të njëjtën orë, duke thënë uratë me
qiri në dorë, bile mbyllej në çelës që të mos e shqetësonte
njeri. Kjo ndodhi për dymbëdhjetë muaj rrjesht dhe tek Gjoni
s’u vërejt pikë dyshimi, madje as te ndonjë njeri tjetër. Ajo
priste e priste të kishte një zhvillim të ri, por asgjë nuk ndryshoi
për mirë në kërkim të djalit të dëshiruar aq shumë nga Maria.
Kjo pritje e gjatë bëri që ajo të shkonte përsëri tek plaku i
mençur. U nis për udhë e përhumbur në mendime, por me
ndjenjë trishtimi dhe pasigurie. Kur u afrua te Mrizi i Madh, ku
ishte shtëpia e plakut të mençur, dera nuk iu hap si herën e
58
parë dhe Maria trokiti në derë. I dituri ia hapi derën dhe e
pyeti: –Çfarë ka ndodhur kësaj here? Maria i tregoi se kishin
kaluar trembëdhjetë muaj nga dita që kishin qenë këtu dhe
se kishte kryer me përpikëri udhëzimet e të diturit, por më
kot, asgjë të re. Plaku i urtë i tha: -Lutja jote dhe qirinjtë kanë
qenë aq të zemëruar me ty, saqë nuk arrijnë të të falin për
mëkatin e bërë në shkatërrim të atij mjedisi të gjelbër që zoti
e ka sajuar me aq mundim për të mirën e njerëzimit. Këtë
radhë Maria s’e hapi gojën fare. Plaku i tha asaj se qirinjtë
e lutjeve të tua janë shumë të rreptë, kërkojnë pendesën,
por ata në emër të lutjes ndaj Zotit, tregohen zemërgjerë
dhe bamirës ndaj njeriut, kur ai shijon frutin e mëshirës. Maria
qeshi për nën buzë me zemër të thyer dhe e pyeti plakun e
mençur se çfarë duhej të bënte përsëri që të kishte rezultat.
Plaku i tha Maries se përmes një ëndrre që do të shihte këto
net do të merrte një shpresë të mirë për princin e ardhshëm.
Këto ishin fjalët e fundit që Maria mori nga plaku i urtë. Maria
ra ne gjume të flejë, por qepallat s’i mbylleshin dot. Pasi e
zuri gjumi i parë, ajo pa një ëndërr shumë të gjatë, sikur kishte
humbur në një pyll të dendur, me lloj-lloj drurësh, i pastruar
nga burri i saj dhe banorë të atij katundi, si pendesë për larjen
e mëkatit mjedisor, si edhe duke kërkuar panjën binjake, të
cilën arrin ta gjejë, sipas saj, dhe duke shkuar për t’i treguar
plakut të mençur dhe, më pas, ustai që po ndërtonte një
djep të bukur me lloj-lloj gdhendjesh me shenjëtorë dhe sikur
edhe djalin e pagëzoi me emrin e Jezusit. E mbytur në djersë
Maria u zgjua nga gjumi, me gëzimin dhe trazimin shpirtëror
të përziera bashkë, por ëndrrën nuk ia tregoi askujt.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
59
Ajo vetëm arrin t’i thotë të shoqit se ne kemi bërë shumë dëm
në hamallën tonë, por edhe në pjesën merá, ku kanë pjesë
edhe të gjithë. Ne me këtë veprim kemi bërë një mëkat ndaj
Zotit, duke sakatosur këtë kurorë të gjelbër që na ka dhuruar
në cep të botës, që është një perlë natyrore, që s’ka shoqe
askund. Pasuria jonë duke pjekur tulla gëlqereje e duke
ndërtuar shtëpitë e të tjerëve e ka dhënë frutin e vet. Këtu
dikur ishin dy familje tani është bërë një katund. A duhet t’i
vëmë një fre kësaj masakre mjedisore? I shoqi vetëm dëgjonte
duke shprehur edhe një lloj habie se pse gruaja e tij ishte kaq
këmbëngulëse në qëndrimin e saj... Dhe Maria, e ngrysur në
fytyrë, jo me freskinë e zakonshme, e qeshur e dashur, si dikur,
por tanimë një Marie e ftohtë, si në ëndërr, i thotë të shoqit:
A shkojmë shohim në pyllin tonë në Lumin e Pjasë, te Bira e
Kakverrit, në Lugun e Zajkut, në Çetën e Diellit, kalojmë nga
Drela, shohim edhe katundin tonë, se po më zihet fryma?
Shkojmë edhe te Shtegu i Dashit e shohim edhe tri katundet
tona, që dikur u thoshim “te stani”, të cilat Zoti i ka goditur
(punuar) kaq mirë? Dhe burri i saj duke parë këmbënguljen
e së shoqes i bindet, duke i lënë vajzat me punët e shtëpisë.
Dhe fillojnë guidën ditore. Shohin bagëtitë, sidomos dhitë,
që janë quajtur djalli i pyllit në shoqërinë e vet, barinjtë
me kmésë në dorë, që prisnin lajthi, punëtorët me sopatë,
që prisnin nga rrëza ahun, panja, frashër, shkozëbardhë e
shkozëzezë, dru të hedhura stivë sa në një krah të rrugës në
një tjetër e, në lëvizje e sipër, sa nga njëri vend në tjetrin dhe
kullat e bardha pa asnjë pemë përreth. Duke lëvizur me të
shoqin, ajo i tha: -E sheh çka ndodhur me mjedisin tonë? A
mos na ka mallkuar Zoti, për veprën e bërë që ne s’kemi një
djalë? Gjoni sikur ra në mendime, sikur u përlot. Me sa dukej
po kuptonte se edhe mali ka jetë. E këto jetë i kishin prerë në
mes me sopatën e tyre të pamëshirshme. E si mund ta lajmë
këtë mëkat i drejtohet të shoqes? Maria e habitur për kthesën
që bëri i shoqi, i thotë: - Po, por, i Lumi Zot edhe ta fal mëkatin
kur di ta shfaqësh pendesën me vepra konkrete. E mëkati
ynë lahet duke ndërprerë masakrën mjedisore, shoqëruar
60
BWS - COMPETITION WINNING TALES
61
me vepra të mira: Pastrim të pyllit, mbjellje drurësh, mbjellje
pemësh përrreth shtëpive, ndërtimin e një kishe, si shtëpia e
Zotit, në mes të katundit, të një shkolle që brezat tanë të jenë
më të ditur se ne, të cilat të ndërtohen me kontributin e të
gjithëve, duke krasitur me kujdes pyllin nga drurët e shtrembër,
të thatë etj. Atëherë Zoti i madh ka për ta na shpërblyer këtë
bamirësi tonën. Gjoni e dëgjonte, sikur ishte para një hyjnie.
Pse gruaja e tij kishte ndryshuar kaq shumë? Pse ishte kaq
këmbëngulëse? Çfarë sillte kjo qëndresë e saj? Pse, pse?...I
ndodhur nën trysninë e së shoqes, të mëkatit të bërë, i thotë
të shoqes:- Ditë e re, nafakë e re. Dhe bien të flenë. Maria, e
zhytur në ëndrrën që i kishte thënë Plaku i urtë, ndërsa Gjoni,
nën peshën e mëkatit për të ndërprerë luftën me pyllin që
sjell jetë. U gdhinë. Fali Zoti një ditë të mrekullueshme me
diell. Gjoni mblodhi punëtorët e tij dhe nga një zot shtëpie,
duke u thënë: Ne jemi bijtë e Zotit. Ai na ka falur të gjithëve,
por Ai ka falur edhe pyllin me jetë. Ç’kemi bërë? Unë me ju
kemi prerë në mes shumë jetë mjedisore. A duhet t’i themi
“Ndal!” kësaj beteje ndaj gjeografisë sonë të gjelbër? U duk
sikur sytë e të pranishmëve shkëlqyen, prodhuan më shumë
dritë, më shumë shpresë për t’u çliruar nga gjëma e madhe
e mëkatit. –U tha, u bë, - u shprehën të gjithë njëzëri. Ajo që
u ndie më e lehtësuara, sikur iu hoqën dhimbjet e zemrës,
ishte Maria. –Ne, - tha Gjoni, - për t’u çliruar nga gjëma e
madhe e mëkatit, duhet të bëjmë tri sevape të mëdha: të
pastrojmë pyllin nga drurët e këqij, të mbjellim pemë afër
shtëpive tona; të ndërtojmë një kishë në mesin e katundit
tonë dhe të ndërtojmë një shkollë për fëmijët tanë.
62
Midis ëndrrës dhe realitetit…
Ah, sikur Zoti të më falë një djalë!
Përsëri të gjithë njëzëri u shprehën; U tha, u bë! Le t’i pastrojmë
shpirtërat tanë mëkatarë ndaj pyllit që prodhon jetë! Të gjithë,
në mënyrë unike, vendosën që të tria këto vepra t’i bënin
falas, që zoti t’ua shpërblente me të mira. Dhe kështu u bë.
Tri veprat e mëdha shumë shpejt morën jetë, sikur edhe Zoti
ishte krah me ta. U duk se ndodhi një mrekulli. Ndërsa Maria i
kërkoi të shoqit të shkonte një natë në gjini. I ati, Ndou, ishte
rritës bletësh. Ishte një njeri shumë i bekuar. Ai ishte si një rojtar
pylli, njihte me pëllëmbë çdo metër katror të atyre anëve.
Madje kishte gjetur edhe shumë bletë, duke njohur shumë
mirë shenjat e tyre, por ishte edhe një lloj dijetari. Edhe ai
dëshironte shumë që vajza e tij të kishte një djalë. Gjoni dergoi
nusen në gjini. Maria i tregon të atit rrëfenjën e plakut të urtë
se për të pasur një djalë, duhen larë mëkatet ndaj pyllit që
ka jetë dhe të gjendet një panjë binjake, me njërën degë të
së cilës do të bëhet djepi i djalit të ardhshëm të Maries. I ati
Ndue u mallëngjye shumë nga fjalët e së bijës dhe vendosi
BWS - COMPETITION WINNING TALES
63
ta dërgonte vetë të bijën tek i shoqi dhe të kërkonte panjën
binjake. E pritën si mikun më të mirë duke folur për pyllin që
prodhon jetë, por edhe për fatin e madh që duhej të kishin
kjo familje për të pasur një trashëgimtar, ndërsa Ndou një
nip, që mund të bëhej katund. Pasi ranë të flenë të gjithë u
gdhinë në një lumë ëndrrash të ndryshme, por më e trazuara
shpirtërisht ndjehej Maria. I ati i saj, doli në pyll në kërkim të
panjës binjake, ku u mahnit me ndryshimet e bëra. Dukej
sikur kishte ndërhyrë dora e Zotit aq mirë ishte pastruar pylli,
ndërsa fshati dukej nga Lumi i Pjasë si një amfiteatër me lumin
përmes dhe kurorën e pemëve rreth shtëpive e me livadhet
shumëngyrëshe, si tapeti më i bukur i rruzullimit. Si mjeshtër i
gjetjes së tërë sekreteve të pyllit, Ndou arriti të gjente panjën
binjake, një dru i zhdërvjellët, dykurmash, me një bardhësi të
paparë dhe me gjethe të buta si pambuk.
64
Por më e pabesueshmja ishte se ai në kërkim të panjës gjeti
edhe një lëshim blete, në një zgavër frashëri. Arriti në shtëpi
dhe i tha së bijës: “E gjeta!” Por Ndou mori përsipër të sajojë
edhe djepin e nipit me këtë panjë nëse do të ndodhte
mrekullia hyjnore. Një gëzim i paparë e pushtoi Marien
nga koka te këmbët, madje iu mbushën sytë me lot, kaq e
pabesueshme i dukej kjo gjë. “Guidën” e tij për bletën dhe
pyllin me jetë ia rrëfeu Gjonit, i cili tha: “U nis hajri! Zoti na
faltë dhe na ndihmoftë!” Tanimë Maria u bë nuse e vërtetë.
I flakëroi fytyra. Po shihte se po realizohej thënia e plakut të
mençur. Ajo shkon për herë të tretë te Plaku i urtë, bashkë me
vajzën e vogël, duke i treguar për gjithçka kishte ndodhur:
një metamorfozë e vërtetë me pyllin dhe njerëzit. Ajo i tregoi
dhe për panjën binjake, ku iu lut, sipas porosisë së plakut, të
shkonte ta shihte në vend këtë zbulim të të atit Ndue. –Po,
tha plaku, e keni gjetur tamam, e ka ndeshur Zoti më të. Unë
kam thënë kur Hyji do me të ndihmue, Ai të ndihmon. Tash
bëjini gati djepin me këtë panjë.
Shko, pra, bija e Zotit! Ai ka
me ta shpërblye, peshën e
madhe të mëkatit. Djali juaj
ka për t’u bërë katund.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
65
Ajo kthehet në shtëpi në dilemë midis të besueshmes dhe
të pabesueshmes: a do të ndodhte mrekullia e vërtetë? Të
nesërmen, ajo u gdhi e sëmurë, me dhimbje të forta dhe
me të vjella. Atë e dërgojnë menjëherë te një Xherah (mjek
popullor). Ai i tha të shoqit Gjonit se Maria ishte shtatzënë.
Gjoni vendosi të mos i tregonte Maries, në mënyrë që të
përgatitej për festën e fëmijës së ardhshëm. Dhe një mbrëmje
i tregoi Maries se ajo ishte shtatzënë. Ajo u gëzua pa masë,
por një çikëz e drithëruar: fëmija do ishte djalë apo jo? Ishte
fillim pranvere. Pavarësisht se shtëpia e Mavriqit ishte më
lart se katundi poshtë, pranvera dilte më shpejt. Njomëza e
ahut u printe radhë-radhë drurëve të tjerë dhe livadheve
shumëngjyrëshe në katundin poshtë si një amfiteatër natyror.
Si observator gjigand dukeshin kullat e bardha, kisha dhe
shkolla në mes dhe kurora e pemëve që mbështillte tërë këtë
investim njerëzor. Dhe mbahet ai vend ndër bukuritë më të
rralla natyrore që ka punuar dora e zotit dhe e njeriut. Kishte
filluar maji i punëve të mëdha. Maria tërë ditën e lume kishte
bërë punët e shtëpisë. Kulla e familjes së vetme Mavriq kishte
marrë një shkëlqim dhe bukuri të veçantë. Në të gdhirë të
ditës së nesërme u dëgjua një pushkë. - O çka është pushka
more!- u dëgjua një zë piskamë në katund! O Familjes Mavriq
i ka falë zoti një djalë, e hajdeni në pojvanica ditën e tretë
more! O zoti ia ruajtë e u bëftë hise e madhe, u bëftë katund,
more! Dhe u mblodhën tërë katundi. Ishte një gëzim i paparë
në familjen Mavriq. Daja Ndue kishte sjellë djepin e panjës, të
skalitur si s’ka më mirë, të shkruar në kaptellin e tij, si pagëzim:
“Jozef!
66
BWS - COMPETITION WINNING TALES
67
Fruti i Gjonit dhe Maries, në pyllin që prodhoi jetë”. Dhe ky
trashëgimtar, thonë, bëri një katund, me bukuri të rralla
mjedisore, njerëz shtatlartë e me gjak të kthjellët, vitalë, të
gjallë për punë, me tokë pjellore, ujin kristal të lumit që e
ndan perms, me pyllin me gjithfarë drurësh dhe gjallesa të
ndryshme si bukuria e pyllit, me livadhe me gjithfarë lulesh
dhe bimësh mjekësore, bulmetëra për të ngjallur të vdekurin,
të tëra këto kanë befasuar njerëzit më të ditur dhe kalimtarët
e tërë Planetit. Madje mbahet si mjedisi natyror më i virgjër i
kontinentit plak. Kështu më kanë thënë, atje s’kam qenë…
68
BWS - COMPETITION WINNING TALES
69
Ne nje vend te quajtur Mrkojevici na ishte njehere nje pyll
i çuditshem. Ne pyll kishte lloje te ndryshme pemesh por
pjesa me e madhe e pyllit zihej nga peme ulliri. Pemet mijera
vjeçare e mbronin pyllin nga stuhite, ererat e forta e dukuri
te tjera natyrore.
Komuna: Bar
Shkolla: OŠ „MRKOJEVIĆI“
Titulli: EKO-PERRALLA
Pemet me te vjetra ishin gjithmone te gatshme te mbronin
ato me te rejat. E njejta gje ndodhte edhe me kafshet, me te
me te medhenjte mbronin me te dobetit dhe me te vegjelit.
Ata jetonin dhe punonin ne harmoni, si çdo familje tjeter.
Kryetari i familjes ishte nje peme ulliri dyqind vjeçare qe quhej
Eco-ulliri. Emrin ja kishin vene banoret e tjere te pyllit ngaqe
ishte munduar gjithmone te mbante gjithçka paster. Vitet e
eksperiences qe kishte mbi shpatulla i kishin mesuar qe te
drejtonte mbreterine ne paqe dhe harmoni. Por, siç ndodh
ne pergjithesi, e keqja vjen fshehurazi dhe krejt pa pritur.
Ne nje mbreteri shume, shume larg, pertej shtate deteve, jetonte nje mbret i neveritshem qe e quanin Zemerkeqi.
70
BWS - COMPETITION WINNING TALES
71
me pare dhe nuk kishte bere kurre nje gje te keqe. Ishte i
shqetesuar mbi te gjitha sepse do te ndahej nga pellumbi i
tij i dashur. Per ore te tera ishte munduar te bindete te atin
qe te merrnin me vete edhe shpenidin e vogel. Me ne fund
Zemerkeqi u dorezua dhe tha gjithe nerva:
“Ne rregull, Simboli mund te vije me ne.” Nata para nisjes qe
nata me e gjate ne jeten e Paqesorit. Nderkohe qe te gjithe
flinin, ai vazhdonte te mendonte se cfare do te ndodhte te
nesermen. Nuk donte te demtonte natyren e re dhe te bukur,
por nuk guxonte ti kundervihej te atit.
U zgjua para se te gdhinte i kerkoi ndihme te emes. E ema
mendoi gjate dhe me ne fund i erdhe nje ide:
Fuqia e tij ishte shkaterruese dhe te gjithe e kishin frige.
Zemerkeqi kishte nje grua qe quhej Ndergjegja dhe tre femije
(meshkuj) qe quheshin : Flakeruesi, Ndotesi dhe Paqesori. Me
i madhi, Flakeruesi, shperndante zjarrin duke i fryre me me
shume fuqi se çdo dragua qe kishte egzistuar ndonjehere.
Ndotesi, femija i dyte, defrehej sa me ska duke shkaterruar
natyren. E ema kishte provuar disa here qe ti bente te
arsyetonin, por kishte qene e kote. Djali me i vogel, ishte
komplet ndryshe nga te tjeret. Paqesori jetonte i qete dhe nuk
ishte asnjehere dakort me ate qe benin vellezerit dhe babai
i tij. Kishte nje pellumb te bardhe qe i shkonte gjithmone pas
dhe e kishte emrin Simboli.
Kur Zemerkeqi degjoi te flitej per pyllin e bukur, legesia qe
kishte perbrenda nuk e linte te qete. Thirri tre bijte e tij dhe u
tha:
“Pergatituni per neser, do te shkojme te shkaterrojme pyllin per
te cilin Mrkojevići eshte kaq krenar.” Dy djemte e medhenje
u gezuan pa mase per idene e babait, ndersa i vogli u ngrys
dhe u frikesua pak ngaqe nuk kishte udhetuar asnjehere
72
“Dergo Simbolin ne Mrkojevići” - i tha “dhe thuaj qe te
lajmeroje pemet dhe banoret e tjere te pyllit per ate qe do
ju ndodhe.”
BWS - COMPETITION WINNING TALES
73
“Po babait çfare ti them per pellumbin tim?” pyeti Paqesori i
tmerruar.
“Duhet ta genjesh e ti thuash qe Simboli po luante me zogjte
e tjere dhe qe do te vije pas jush pak me vone”
“ E po s’me besoi?” , djali i vogel u frikesua akoma me shume.
“Do te besoje. Ai mendon se ti nuk je afte te genjesh. Oh, sa
here jam munduar qe ta ndryshoj por gjithcka ishte e kote” ,
tha e trishtuar dhe e zhgenjyer Ndergjegja. Paqesori beri siç
i tha e ema. Pak perpara se Zemerkeqi dhe tre djemt e tij te
arrinin, Simboli kishte ardhur ne pylle. Kishte nje leter ne sqep
qe shkruante: “Kini kujdes, nje rrezik po afrohet drejt jush.”
Pasi mori kete mesazh te papritur, Eco-ulliri valviti gjethet e
tij dhe dergoi keshtu nje mesazh banoreve te tjere te pyllit,
ne menyren me te bukur dhe magjike. Lajmi u shpernda me
shpejtesi ne te gjithe mbreterine. Dhe, mrekulli! Papritur pylli
u be absolutisht perfekt dhe vendosi te sfidonte te keqen me
bukurine e tij. Por bukuria nuk bente asnje efekt tek Zemerkeqi. Ai shqyente deget dhe gjethet duke injoruar banoret e
tmerruar. Me pamjen e tij te neveritshme ai ngjallte nje frike
te pa mase. Kafshet mundoheshin t’ia mbathnin dhe fshiheshin ne trungjet e pemeve. Ata e dinin qe trungjet ishin vendi
i vetem ku mund te ndjeheshin te sigurt dhe te mbrojtur. Kur
kuptoi se shkaterrimi i pyllit nuk ishte aq i lehte, Zemerkeqi
i kerkoi birit te tij te mash qe ta ndihmonte dhe Flakeruesi
vendosi menjehere qe te shperndante zjarrin gjithandej me
frymen e tij.
Nje flake gjigante gllaberoi pishen e re. Per nje çast menduan se i gjithe pylli do digjej plotesisht. Megjithate nje re qe
po luante siper pyllit, u shqetesua aq shume sa shpertheu
ne lote. Pas pak erdhen re te tjera qe mbuluan te gjithe pyllin dhe me lotet e tyre te parreshtur, e shuan zjarrin. Pylli arriti te mbijetonte. Duke qene se Flakeruesi nuk kishte arritur
ta shkrumbonte pyllin me zjarrin e tij, Zemerkeqi thirri djalin e
dyte, Ndotesin dhe i tha:
“Shkaterroje me pamjen tende gjithe bukurine e Mrkojevici-t!”
Ndotesi filloi te shperndante mbeturina pa fund: qeset dhe
shishet plastike bene qe pylli te fundosej nga mbeturinat.
74
BWS - COMPETITION WINNING TALES
75
Ca hapa me tej, ne nje lendine, pa nje dre femer me te
vogelin e saj. Ata gjendeshin aty rastesisht nderkohe qe ishin
ne kerkim te ushqimit. Ishin te dy te trembur dhe shterngonin
fort njeri tjetrin.
Era e forte e lindjes zbriti nga Mali Rumija dhe mbushi thesin
e saj me te gjitha mbeturinat qe ndodheshin ne pyll e i hodhi
ne vend shkarkimin e Možures.
Atehere Zemerkeqi u nervozua akoma me shume dhe thirri
birin e tij te vogel, Paqesorin, qe ta ndihmonte. Nderkohe
Paqesori po shikonte dicka pa nderprerje. I gatshem te shfrynte
inatin e qe kishte, ndaj birit te tij me te vogel, Zemerkeqi po
ecte drejt tij duke pare me padurim ate qe i kishte terhequr
vemendjen. Kur u afrua me shume pa nje gje te pazakonte.
76
Drenusha mundohej ta mbronte te vogelin e saj me trupin
e vet. E tmerruar nga ajo qe Zemerkeqi dhe bijte e tij me te
medhenj i kishin bere pyllit, drenusha ishte e shqetesuar per
jeten e vogelushit te saj. Syte e saje, si dy gure te çmuar,
shprehnin nepermjet shikimit kerkesen e deshperuar per
ndihme dhe deshiren qe gjithe ajo dhune te mbaronte. Ata
sy, te mbushur me dashurine e nje nene te kujdesshme, e
shkrine zemren prej akulli te Zemerkeqit. Dhembet e tij te
frikshem u transformuan ne nje buzeqeshje te perlte. Rrezet e
diellit qe mbulonin rrobat e tij te pista, e bene te dukej si nje
njeri normal. Transformimi i Zemerkeqit beri qe edhe bijte e tij
te ndryshonin.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
77
Pas mrekullise qe ndryshoi Zemerkeqin, Simboli fluturoi dhe u
ndal mbi shpatullen e tij. Pas transformimit te tij, Zemerkeqi u
ndriçua dhe i kerkoi Eco-ullirit nje „fije te flokeve te tij“. Duke
pare qe Zemerkeqi kishte ndryshuar me te vertete, eco-ulliri
e pranoi kerkesen e tij. Zemerkeqi e mori, e vuri ne sqepin e
Simbolit dhe i besoi atij nje leter qe shkruante:
„Duajeni token, pyllin dhe ujin: kujdesuni shume per jeten
dhe mbani paster natyren tuaj“. Simboli ju bind, mori bileten
rrahu krahet ne fluturim dhe shperndau mesazhin ne te gjithe
boten.
Nderkohe qe Simboli fluturonte ne gjithe boten, Zemerkeqi
thirri te gjithe familjen e tij qe te afroheshin prane tij. Ata rrinin
aty duke u perqafuar dhe ngrohtesia e dashurise se tyre,
ringjalli ne menyre magjike te gjithe natyren. Flladi i fresket
qe zbriste nga mali i Rumijes beri qe te drifheshin deget e
ullinjeve. Fushat lulezuan, perrenjte filluan te rrillnin perseri,
kafshet e pyllit filluan te luanin lojerat qe vevtem ata dinin.
Lumturia dhe dashuria shperndahen akoma edhe sot ne te
djithe Mrkojevićin.
78
BWS - COMPETITION WINNING TALES
79
Nakada davno postojalo je jedno
selo gdje su priroda i okolina
bili nevjerovatni ....
Opština: Bušat
Škola: Don Martin Trushi
Naslov: SELO MOJE, ŽELIM
DA BUDEŠ ČISTO
80
BWS - COMPETITION WINNING TALES
81
Šta se događa ako ovo ne bacim
u kontejner? To je samo otpad .
82
Nekada je to bilo čisto selo. Ali
danas...
BWS - COMPETITION WINNING TALES
83
Treba nešto odmah da uradimo!
84
Predivno! Pridružila nam se
cijela zajednica.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
85
Ovo je pravo mjesto za bacanje
stvari .
86
Priroda bi uvijek trebala da
bude čista.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
87
Opština: Kamez
Škola: Ahmet Zogu School
Naslov: RANJENA ŠUMA KOJA JE
STVORILA ŽIVOT,
Marija I STARI MUDRAC
88
BWS - COMPETITION WINNING TALES
89
Priča se da je blizu rijeke Pja bila jednom jedna koliba u
kojoj je živjela porodica Mavrić. Porodica se sastojala od
pet članova: oca, majke i tri kćeri. Roditelji su se zvali Đona i
Marija. Nisu znali mnogo o svom porijeklu, ali im prošlost nije
bila bajna. Govorilo se da su počinili grijeh zbog kojeg je na
njih sručeno prokletstvo i da neće nikada dobiti sina! Zato
nisu imali muškog nasljednika. Još se o njima govorilo da
su, zajedno sa starješinom obližnjeg sela, bili prvi stanovnici
tog kraja. Jedan od braće je naslijedio novac, a drugi
najbolju zemlju za oranje u okruženju. Đonine i Marijine kćeri
su odrasle i vrijedne đevojke, koje su voljele svoje roditelje.
Đona i Marija su od Boga tražili jedino sina koji bi naslijedio
njihovu zemlju. Godine su prolazile jedna za drugom, ali ga
nisu dobivali. Marija je pokušavala na razne načine da rodi
sina, ali joj nije polazilo za rukom. Jednog je dana saznala da
blizu velikog hrasta živi stari mudrac. Marija i njena najmlađa
kći, Lula,su odlučile da ga posjete, kako bi im dao “lijek”
za dobivanje muških nasljednika. Jednog jutra u zoru uzeše
magarca, čestu životinju u tom planinskom kraju, i zaputiše se
ka velikom hrastu kod starca, za kojeg su čule da ima kuću
u obliku stabla. Putovale su cijeli dan, prošle brda i doline, i
konačno pronašle selo u kojem se nalazio Veliki Hrast. Pričalo
se da su u tom selu mnogi nazivi vezani uz razne mitove i
legende: Nevjestino brdo, Dolina vila, Vilinski hrast, Dolina
golubova, Muji pećina, Kamen monah, itd. Kada su se
približile mjestašcu, ne znajući tačno odrediti gdje se nalazila
kuća, stale su tražiti nastambu u obliku stabla. Naposlijetku su
ju pronašle. Ni na dvadesetak metara od kuće, na njihovo
čuđenje, nisu se vidjela vrata ni prozori, samo kuća – stablo,
sagrađena od pravilno raspoređenih i glatkih kamenja.
Marija je malo preplašeno pogledala kćer Lulu, nakon čega
su se zaputile prema kući. Na dva metra od njih, otvorila su
se vrata u obliku orla koji je izgledao kao da ih želi zakriliti.
Ušle su, i šta su vidjele? Gomilu upaljenih svijeća. Iznenada se
začuo zaglušujući vrisak, kao da se nalaze u Crnoj Rupi. Čule
su mnogo legendi o toj kući, prema kojima su svi koji su u nju
90
ušli vidjeli navodno najljepšu nevjestu na svijetu, nakon čega
ih je snašla tragedija: skamenili su se u trenutku ili izašli blijedi
kao smrt i pokvarenog raspoloženja. Marija, preplašena, je
ipak skupila hrabrosti i pitala: “Ima li koga?”. Ništa se nije
vidjelo, ali su se čuli sve bliži koraci. Na kraju se pojavi starac
sa bradom i izboranim licem, dugim brkovima i rumenim
obrazima, kovrdžave kose i tankih obrva. Starac, koji je na
glavi imao bijeli šešir se približio Mariji. Njoj se činilo da vidi
sjenu, ili duha, koji joj se pojavio u snu i koji ju je vodio u potrazi
za toliko željenim sinom. Starac konačno progovori: “Zašto ste
ovdje, draga gopođo?” Marija je požurila da mu odgovori:
“ zato jer se priča da se vašom rječju i Božjom pomoći mogu
ostvariti sve želje, a moja je najveća želja da nam Bog pošalje
sina” – rekla je drhteći, jer joj se sve činilo nemogućim. Nakon
što je poslušao Marijinu zabrinutu molbu, starac upita: “- Kako
ste izgradili vašu kuću i živjeli život? U čemu ste bili neposlušni
Bogu? Jer je On milostiv prema svima. “ Ja i moj muž smo
uvijek mnogo radili da vaspitamo naše kćeri” – reče Marija
s blagom nevjericom. “ Ali šta ste radili? Čime se bavite?” –
upita stari mudrac. “ Ja i muž smo radili u šumi, koja je svačija,
koristeći ju za stoku. Odlazili smo po drva za zimu i, ako smo
imali viška, prodavali smo ih drugima.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
91
Priča se da je blizu rijeke Pja bila jednom jedna koliba u kojoj je živjela
porodica Mavrić.
92
skom kraju,
in
n
la
p
m
to
u
nju u
, čestu životi g su čule da ima kuću
a
rc
a
g
a
m
še
arca, za koje
a u zoru uze
Jednog jutr a velikom hrastu kod st
k
i zaputiše se
.
la
obliku stab
BWS - COMPETITION WINNING TALES
93
Pravili smo i cigle od gline, koje smo pekli u našoj peći,
koristeći drva donešena s planine, i prodavali smo ih drugima
za izgradnju kuća. Zapravo, planina i razne vrste drva su bili
naš izvor sirovina. “Znači, zbog toga što je svačija, vi ste sjekli
nezaštićenu šumu?” – reče mudrac. “Znate li kakav ste grijeh
počinili protiv nezaštićene šume? Znate da je sam Bog stvorio
tu zelenu krunu da bi čistila zrak, oslobodila naša pluća,
spasila zemlju od odrona i klizišta, ali i udomljavala i druga živa
bića, osim čovjeka? Znate li što znači sjeći stabla?” nastavi
mudrac strogo. “Ali ja sam vas došla pitati kako mogu roditi
sina, dok vi...” reče Marija malo zbunjeno. “Da, da, ali ništa se
ne postiže tako lako” – prekine ju starac – “…jer Bog je velik
i poznaje dobro sve naše grijehe...Zapravo, ono što tražiš je
previše, jer nam Bog daje život, ali nam ga može i oduzeti
kad poželi...Ako zaželi ti da porodicu, nekad kćer, a nekad
sina. Nije lako dobiti sina. Marija spusti glavu i na trenutak se
osjeti punom krivnje i stida. Pokušavala je nešto reći, ali stari
mudrac nastavi: “Jesi li ikad čula za šumu koja daje život?” –
reče mudrac. Malena Lula digne glavu i nastavi da očarano
sluša starčeve riječi. “Sljedećih dvanaest mjeseci ne smijete
posjeći ni jedno stablo, i morate pronaći bijeli bor blizanac, ali
budi oprezna i imaj strpljenja! Ne smiješ ga posjeći prije nego
što ga ja vidim”. Marija, malo zamišljena, se vratila kući sa
kćerkom. Nije ništa ispričala ni mužu ni rođacima o starčevom
savjetu. Od toga dana nadalje Marija se molila svake večeri
u isto vrijeme, zaključavajući se u sobu da joj niko ne smeta.
Nastavila je tako narednih dvanaest mjeseci, bez da su muž
i ostali išta posumnjali. Marija je iščekivala neku promjenu, ali
kako se ništa novo nije događalo, odlučila je ponovo posjetiti
starog mudraca. Tako je krenula, izgubljena u vlastitim mislima
i savladana osjećajem tuge i nesigurnosti. Kada se je približila
Velikom Hrastu, gdje se nalazila starčeva kuća, vrata joj se
nisu otvorila kao ranije, te je morala pokucati. Mudrac otvori
vrata i upita ju: “Što ti se dogodilo ovog puta?”. Marija mu
ispriča da je prošlo trinaest mjeseci od dana kada su se prvi
put vidjeli i da je slijepo slijedila njegove upute, ali se ništa od
94
onoga što je on rekao nije ostvarilo. Mudrac joj na to reče:
“Tvoja molitva i tvoje svijeće su toliko ljute na tebe da ti ne
mogu oprostiti grijeh što si uništila šumu koju je Bog stvorio
za dobrobit čovječanstva“. Ovoga puta Marija ne izusti ni
riječi. Starac joj reče da su svijeće njene molitve jako stroge,
da traže pokajanje, ali da su, u ime Boga, darežljive prema
osjećajnom čovjeku. Marija se tiho nasmiješi, slomljena srca,
i upita starca što još mora učiniti da postigne rezultat koji bi
željela. Starac joj reče da će jedne noći usniti san koji će
joj prenijeti vijest o budućem nasljedniku.Bile su to posljednje
riječi koje je Marija čula od starog mudraca. Marija se ponovo
vrati kući. Noću je pokušavala da zaspi, ali bezuspješno.
Nakon sati i sati prevrtanja u krevetu, konačno zaspi i usni
dugačak san, u kojem se našla izgubljena u čistoj, gustoj šumi,
prepunoj stabala, koju čuva njezin muž i ostali stanovnici sela,
kao ispaštanje za grijeh počinjen prema prirodi. Oni su tražili
bijeli bor blizanac. Kada su ga konačno pronašli, odnijeli su
ga starom mudracu; zatim je stolar koji je bio s njime od tog
drveta napravio predivnu kolijevku s raznim duborezima i
prikazima svetaca, nakon čega je starac krstio novorođenče
imenom Jezusit. Zatim se je Marija iznenada probudila, tresući
se od radosti i malo nemirna, ali nije nikome ispričala san.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
95
a
? Znate d
e
m
u
š
e
n
ša
štiće
rotiv neza zrak, oslobodila na iva
p
i
il
in
č
o
ila
až
jeh p
da bi čist domljavala i drug
av ste gri
u
k
n
a
k
ru
k
li
u
e
t
n
u
“Zna
, ali i
tu zele
a i klizišta
g stvorio
n
o
B
ro
d
m
o
a
s
d
je
lju o
asila zem
p
s
,
a
ć
lu
p
”
čovjeka?
bića, osim
96
Uspjela je samo reći mužu da su jako naštetili svom mjestašcu,
ali i javnom dobru. “Na taj smo način počinili grijeh protiv
Boga” – reče mu – “ uništili smo ove predivne zelene šume, koje
nam je Bog dao i kojima nema ravnih. Naš posao, proizvodnja
glinenih cigli za izgradnju kuća, nas je obogatio. Ovdje su
nekada živjele dvije porodice – nastavi ona, “sada imamo
maleno selo. Hoćemo li stati na kraj tom uništavanju naše
životne sredine?”. Muž ju je saslušao s određenim čuđenjem,
ne shvatajući njeno insistiranje u tom pogledu. Marija, pomalo
ljuta, ne kao i obično blaga i brižna, već jaka i hrabra žena,
reče mužu: “Hoćemo li se prošetati? Tako ćemo vidjeti našu
šumu, rijeku Pja, Kakverr pećinu, dolinu Zajku. Proćićemo
Livadom sunca, preći Drelu i tako ćemo i iz daleka vidjeti
naše mjestašce. Potrebno mi je svježeg vazduha. Idemo i po
ramovom putu, tako da vidimo tri mala sela u kojima smo
ranije živjeli, jer ih je Bog stvorio tako lijepe”. Đona, uvidjevši
ženinu upornost, se je lako dao nagovoriti da izađu, dok su
se kćeri bavile kućanskim poslovima. Započeli su tako svoj
izlet, susretajući mnogo životinja uz put, između ostalih i koze,
koje se smatraju šumskim demonima. Vidjeli su pastire sa
testerama u rukama i druge radnike kako sjekirama obaraju
drveće. Vidjeli su pozamašne hrpe posječenih stabala s obe
strane puta, i vidjeli su gola dvorišta oko kuća, bez ijednog
drveta. Hodajući tako s mužem, Marija mu odjednom reče:
“Vidiš što je snašlo našu životnu sredinu?”. “Da nismo prokleti
radi ovoga što smo napravili šumi i da zato ne možemo dobiti
sina?” Razmišljajući o ženinim riječima, Đonine oči se napuniše
suzama. Činilo se da je shvatio da i planina ima život, i oni su te
živote bezočno prekinuli svojim sjekirama. Obraćajući se ženi,
Đona reče: “Kako da se iskupimo za grijeh koji smo počinili?”
Marija, iznenađena muževljevim pitanjem, mu reče: “Znamo
da Bog prašta kada se iskreno pokajemo, konkretnim djelima.
Naš grijeh će oprostiti ako zaustavimo ovo uništavanje okoline,
tim više ako učinimo koje dobro djelo, kao na primjer očistimo
šumu, zasadimo novo drveće, sagradimo u našem selu crkvu
i školu za buduće generacije.” “Sve se to mora napraviti
BWS - COMPETITION WINNING TALES
97
doprinosom svih nas, da bi naša djeca mogla naučiti i znati
više od nas, i da bi šuma imala svoj život, očišćena od krivih
stabala i suhog granja.” – nastavi Marija, “tako će nas Bog
nagraditi za dobra djela koja činimo.” Đona ju je slušao kao
da se nalazi pred kakvom boginjom. Pitao se kako mu se žena
tako iznenada promijenila. Zašto je bila toliko uporna? Što je
željela postići tim čudnim ponašanjem? Zašto, zašto?...Vratili
su se kući i uveče, pred spavanje, s obzirom da se osjetio pod
pritiskom i krivim za počinjeni grijeh, Đona reče Mariji: “Sutra
je novi dan, sve će biti u redu” i tako su pošli spavati, Marija
još jednom sanjajući san o kojem joj je govorio stari mudrac, a
Đona s teretom grijeha na savjesti i misleći da bi zaista trebalo
prestati masakrirati šumu koja daje život. Ujutro su se probudili.
Bio je predivan sunčan dan. Giovanni je okupio svoje radnike
i starješine sela i rekao im: “Mi smo božja djeca, On nas je svih
stvorio, ali je stvorio i šumu. A šta smo mi uradili? Vi i ja smo
sasjekli toliko živih stabala koja su dio šume. Moramo zaustaviti
taj rat protiv naših zelenih površina”. Oči slušalaca su sjale,
prepune nade i vjere u misao da im počinjeni grijeh može
biti oprošten. “Rečeno, urađeno!” – Rekoše sve u jedan glas.
Onoj kojoj je najviše laknulo bila je Marija. “Mi – reče Đona
– , da bi se oslobodili grijeha moramo uraditi tri velika djela:
očistiti šumu od trulog drveća, zasaditi nova stabla oko naših
kuća, sagraditi crkvu u božju čast i školu za našu djecu.
98
“Između sna i jave...- Molim Boga da mi
pošalje sina!”
Odmah su svi uglas zavikali: “Rečeno! Učinjeno!” i onda
“Očistimo naše duše od grijeha protiv šume koja daje život!”
Svi su se jednoglasno složili da će te radove izvoditi besplatno,
tako će ih Bog nagraditi, ispunjavajući njihove želje. I tako
je i bilo. Tri su se djela brzo ostvarila, kao da im je sam Bog
pomagao. Činilo se kao da se desilo čudo. Marija upita muža
za dozvolu da prenoći kod svojih roditelja. Njen otac, Ndou, je
bio pčelar. On je bio izvanredan čovjek. Osim svog rada kao
pčelar, radio je i kao šumar i stoga poznavao šumu bolje od
ikoga drugoga. I on je snažno želio da njegova kći rodi sina.
Đona je otpratio ženu u posjetu roditeljima. Marija je ispričala
ocu o starom mudracu i o njegovom savjetu da, ako žele
dobiti sina, moraju ispaštati za grijehe počinjene protiv šume
koja u sebi nosi život, i moraju pronaći bijeli bor blizanac kako
bi od jedne njegove grane sagradili kolijevku za sina. Otac
je ostao iznenađen kćerinim riječima, i odluči je otpratititi do
BWS - COMPETITION WINNING TALES
99
kuće sljedećeg dana, u pokušaju da nađe taj bor. U Đoninoj
kući se pričalo o mnogočemu, između ostalog o želji ove
porodice za nasljednikom, Ndouvim unukom. Ndou odluči
ostati s kćerkom. Uveče su otišli spavati, i ujutru su prepričali
što su sanjali tokom noći. Bili su to sve različiti snovi, ali Marija
je bila najuzrujanija. Njen otac je izašao u potragu za borom
blizancem i ostao zapanjen nedavnim promjenama. Činilo se
kao da je sam Bog intervenisao i vratio život šumi. S rijeke Pja
se vidjelo selo, kao na dlanu, s rijekom koja ga je presjecala
na pola, koja je tekla bez prestanka, sa zelenim drvoredima
oko kuća i livadama punih boja, činio se najljepšom slikom na
svijetu. Poput nekog vilenjaka koji poznaje tajne šume, Ndou
je uspio naći bor blizanac, predivno stablo, nevjerovatne
bjeline, sačinjen od dva debla koja su rasla iz istog korijena i
s listovima mekim poput pamuka.
a će da
ćao d
ou obe
d
tim je N
a
Z
.
”
!
a
g
šao sam i božje čudo.
a
N
“
i
r
e
es
e kć
ako se d
ući, reč
k
a
i
k
š
u
v
n
a
u
Stig
u za
kolijevk
i
d
a
r
g
sa
Bilo je nevjerovatno kako je Ndou, tražeći bor blizanac, uspio
naći košnicu divljih pčela u procjepu jednog starog hrasta.
Stigavši kući, odmah je rekao kćeri: “Našao sam ga!” Od
neizmjerne sreće čvrsto zagrli Mariju i pusti suzu radosnicu.
Sve mu se činilo nevjerovatnim. Zatim ispriča Đoni da je
našao bor i pčele, na što on reče: “Čini se da nam je grijeh
oprošten. Neka nam Bog oprosti i pomogne!”. Sada se Marija
činila mladom nevjestom, rumenih obraza i ozarenog lica.
Shvatila je da se ostvaruje što je predvidio stari mudrac. Zato
je odlučila da ga posjeti treći put, s najmlađom kćerkom i
da mu ispriča šta se desilo: prava metamorfoza šume i ljudi.
Ispričala mu je o boru i zamolila ga je da ode da pogleda
pronalazak njenog oca Ndoua. “Da – reče starac, našli ste
ga. Bog je pomogao tvom ocu. Govorio sam ti da ako ti Bog
želi pomoći, pomoćiće”.
Zatim nastavi: “Sada
napravite kolijevku od
tog drveta, kako sam
vam rekao.” Na kraju
ju blagoslovi: “Sada
idi, kćeri. Bog će vam
se odužiti za sve što ste
učinili. Sin kojeg željno
iščekujete će se roditi
i biti na čelu velike
porodice.”
o
ere p ot
d
e
s
a da i. “Dug živ
g
o
k
e
rug
en
čulo s ovarali su d
–
”
?
aju
dg
o pucdio sin” – o
t
š
a
Z
ro
a?
ogađ Mavrić se .
d
e
s
“Šta Porodici !” vikali su
selu. “ ođenčetu
novor
100
BWS - COMPETITION WINNING TALES
101
Marija je krenula kući i, po putu se pitala još jednom da li će
se zaista ostvariti ono što je predvidio stari mudrac. Sljedećeg
dana, ujutru se Marija nije osjećala dobro i povraćala je, tako
da ju je Đona odveo jednom narodnom ljekaru, koji mu je
rekao da mu je žena trudna. Đona je odlučio ne reći ništa
Mariji prije no što priredi zabavu na kojoj će svima saopštiti
sretnu vijest. Napokon, na dan zabave, ispriča Mariji da je
mučnina koju je osjetila uzrokovana trudnoćom. Ona, koja
je to pretpostavila, je bila preplavljena srećom, ali i pomalo
zabrinuta jer nije znala da li nosi djevojčicu ili dječaka. Proljeće
je tek počelo. S obzirom da se kuća porodice Mavrić nalazi
na brežuljku, iznad svih ostalih, proljeće je kod njih počinjalo
ranije. Konačno su cvjetala nova stabla, koja su seljaci
posadili da bi povratili život šumi. Crkva, škola, bijele kuće
okružene drvećem i šarene livade, sve je to bilo ljudskih ruku
djelo, pozorišna predstava s prirodom u glavnoj ulozi. To su
selo mnogi prolaznici smatrali jednim od najljepših koje su
ikada vidjeli. Došao je maj, mjesec velikih sezonskih radova
na selu. Marija je radila po cijele dane u bašti i na poljima, ali,
s obzirom na sreću zbog trudnoće, nije se osjećala umornom.
Uveče se vraćala kući i nastavljala čistiti i uređivati kuću za
dolazak nasljednika. Činilo se da je kuća Mavrićevih postala
blistavijom, prepuna svjetla i veselja. Jednog ljetnog jutra
se je začuo pucanj, znak za veselje kada se rodi sin. “Šta se
događa? Zašto pucaju?” – čulo se u selu. “Mavrići su dobili
sina” – odgovarali su drugi. “Dug život novorođenčetu!”
vikali su. I tako se svi zaputiše k porodici Mavrić da vide toliko
očekivanog nasljednika. Bila je to neopisiva sreća za porodicu.
Djed Ndou je donio kolijevku od borovine. Kolijevku iznimne
ljepote s ugraviranim imenom Jozef.
102
Djed Ndou je donio kolijevku od borovine. Kolijevku
iznimne ljepote s ugraviranim imenom Jozef.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
103
Plod Marijine i Đonine ljubavi je konačno trčkarao šumom koja
mu je podarila život. I taj je nasljednik, priča se, imao veliku
porodicu, i osnovao je novo selo, bogato plodnom zemljom
i neviđenim ljepotama. U tom selu su živjeli visoki ljudi, snažni,
puni života, veliki radnici koji su učinili selo življim i bogatijim. To
selo nije nikoga ostavljalo ravnodušnim, bilo turiste ili slučajne
prolaznike. Štoviše, smatra se da je to mjesto s najljepšom i
najnetaknutijom prirodom na Starom kontinentu. Tako su mi
pričali, iako ja nisam nikad tamo bila...
,
je novo selo
io
d
ra
g
sa
i
isoki
dicu,
lu su živjeli v
veliku poro
se
o
a
m
im
to
,
U
se
.
m.
otama
dnik, priča
iđenim ljep
im i bogatiji
lj
v
iv
e
ž
n
i
I taj je naslje
lo
m
se
o
lj
ili
čin
dnom zem
nici koji su u
d
ra
i
lik
bogato plo
e
v
,
puni života
ljudi, snažni,
104
BWS - COMPETITION WINNING TALES
105
Nekada davno u prošlom vijeku, u jednom kraju po imenu
Mrkojevići, postojala je neobična šuma. Bilo je u njoj raznog
drveća, a najviše maslina. Stabla stara preko hiljadu godina
čuvala su šumu od oluja, vjetrova i ostalih vremenskih
nepogoda.
Opština : Bar
Škola: OŠ „MRKOJEVIĆI“
Naslov: EKO bajka
STARIJE DRVEĆE BILO JE UVIJEK SPREMNO DA ZAŠTITI MLADA
STABLA. Isto je bilo i sa životinjama - starije su pazile na nejake
i slabe. Živjele su i funkcionisale kao i svaka složna porodica.
Na čelu te porodice bila je maslina stara skoro dvije hiljade
godina. Zvala se Eko- maslina. To su joj ime dali stanovnici
šume, jer se ona trudila da sve bude čisto. Godine iskustva,
urezane na njenom stablu, naučile su je da vlada šumskim
carstvom u miru i slozi. Ali, kako to često biva, zlo dođe kada
se najmanje nadaš.
U dalekom carstvu preko sedam mora, živio je zao gospodar
po imenu Zloćko.
106
BWS - COMPETITION WINNING TALES
107
najmlađi sin samo namrštio jer nikada nije putovao i nikada
nije uradio nešto loše. Naročito ga je brinulo to što se mora
odvojiti od svog ljubimca. Satima je ubjeđivao oca da
mu dozvoli da i goluba povede. Zloćko na kraju popusti i
mrzovoljno reče:
„Dobro, neka i Simbol pođe s nama“. Noć prije odlaska
Mirnom je bila najduža u životu. Dok su njegovi spavali, on
je razmišljao o onome što slijedi. Nije želio da uništi zelenu
ljepotu prirode, ali se nije usudio da se suprotstavi ocu. Zato je
ustao prije svitanja i zatražio pomoć od majke. Majka Razum
je dugo razmišljala i na kraju se dosjetila:
„Pošalji Simbola u Mrkojeviće“, rekla je „i neka obavijesti
drveće i ostale stanovnike šume o onome što ih čeka“.
Njegove destruktivne snage su se svi plašili. Zloćko je imao
ženu Razum i tri sina: Vatrenog, Zagađivača i Mirnog. Najstariji
sin, Vatreni, ispuštao je vatru veću i jaču od bilo koje aždaje
na svijetu. Zagađivač, srednji sin, često je zagađivao prirodu
i uživao je u tome što radi. Uzalud je njihova majka Razum
pokušavala da ih urazumi. Najmlađi sin je bio drugačiji: Mirni je
živio u miru i nikada se nije slagao sa postupcima svoje braće
i oca. Imao je ljubimca od kojeg se nikada nije odvajao. Bio
je to prelijepi bijeli golub koji se zvao Simbol.
Kada je Zloćko čuo za lijepu šumu, zlo mu nije dalo mira.
Pozvao je tri sina i rekao im:
„Spremite se! idemo sjutra da uništimo šumu kojom se
Mrkojevići toliko ponose“.
Dva starija sina bila su oduševljena očevom idejom, dok se
108
BWS - COMPETITION WINNING TALES
109
„Šta da kažem ocu kada me bude pitao za ljubimca?“
uplašeno je zapitao Mirni.
„Moraš ga slagati i reći mu da se Simbol zaigrao sa ostalim
pticama, pa će vam se pridružiti poslije“.
„A šta ako mi ne povjeruje?“, uplašio se još više najmlađi sin.
“Povjerovaće ti. On misli da ti nijesi sposoban da slažeš. Eh,
koliko puta sam pokušala da ga promijenim, ali sve je bilo
uzalud“, tužno je rekla razočarana Razum. Mirni je uradio
onako kako mu je majka rekla. Samo nekoliko minuta prije
nego što je stigao Zloćko sa sinovima, Simbol je bio u šumi. U
kljunu mu je bila cedulja na kojoj je pisalo “ČUVAJTE SE, PRIJETI VAM OPASNOST“.
Eko – maslina, primivši tu iznenadnu vijest, treperenjem, koje
je ličilo na najljepšu magiju, proslijedi poruku svim stanovnicima šume. Vijest se brzo proširila zelenim carstvom. I gle čuda!
Šuma za trenutak postade besprijekorna, te odluči da svojom
ljepotom prkosi zlu.
Međutim, na Zloćka ljepota zelenila nije uticala. Čupao je
kose drveća i nije mario za uplašene stanovnike. Svojom
strašnom pojavom ulivao je strah, te su životinje bježale od
njega i skrivale se u stablima drveća. Znale su da su jedino na
tim mjestima sigurne i zaštićene. Vidjevši da neće lako uništiti
šumu, on je pozvao najstarijeg sina u pomoć. Vatreni je odmah odlučio da ispusti vatru.
Veliki plamen vatre napao je mlado stablo bora. U trenutku
se učini da će cijela šuma izgorjeti i biti uništena. Ipak, uznemiren situacijom, jedan mali oblak, koji se igrao iznad šume
zaplaka. Ubrzo stigoše i drugi oblaci, prekriše cijelo nebo i
njihove krupne suze ugasiše vatru. Šuma je uspjela da opstane. Poslije neuspjelog plana da Vatreni spali šumu, Zloćko
dozva svog drugog sina, Zagađivača, i reče mu:
„Svojom pojavom uništi svu ljepotu Mrkojevića!“
Zagađivač je počeo nemilosrdno da baca smeće - plastične
kese i flaše počele su zatrpavati šumu.
110
BWS - COMPETITION WINNING TALES
111
Na nekoliko koraka od njih, na proplanku, stajale su dvije
životinje. Bile su to srna i njeno mladunče. One su se u potrazi
za hranom sasvim slučajno tu zatekle. Stajale su prigrljene i
uplašene.
Međutim, jaki istočni vjetar spusti se sa planine Rumije i napuni
svoj džak smećem i istrese ga na deponiju na Možuri.
Tada se Zloćko još više uznemiri i pozva Mirnog da mu
pomogne. Međutim, Mirni je stajao mirno zagledan u nešto.
Zloćko, spreman da iskali sav bijes na najmlađem sinu, došavši
do njega, sa nestrpljenjem je pogledao šta je to privuklo
pažnju njegovog najmlađeg sina. Kada mu je prišao, vidio je
nešto neobično.
112
Srna je pokušavala da zaštiti lane svojim tijelom. Uznemirena
onim što je Zloćko sa dva starija sina pokušao da uradi, srna
se zabrinula za život svog djeteta. U njenim očima, koje su bile
poput dva draga kamena, mogla se vidjeti molba i želja da
prestane nasilje nad prirodom. Te oči pune roditeljske ljubavi
uspjele su da otope led u Zloćkovom srcu. Njegovi strašni crni
zubi su se pretvorili u biserni osmijeh. Sunčevi zraci su pokrili
njegovu crnu poderanu odjeću i učinili da on izgleda kao i
svaki običan čovjek. Zloćkov preobražaj uticao je da i njegovi
sinovi promijene svoj lik.
Vidjevši čudesnu ljepotu preobražaja Zloćka i njegovih sinova,
BWS - COMPETITION WINNING TALES
113
Simbol sletje na Zloćkovo rame. Zloćko, ozaren sopstvenom
promjenom, zamoli Eko – maslinu da mu da „pramen svoje
kose“. Ona, vidjevši da mu se karakter promijenio, pokloni
mu „pramen kose“. On je uze, stavi je Simbolu u kljun i dade
mu ceduljicu na kojoj je pisalo:
„Sa srcem gledaj zemlju, šume i vo du, raduj se životu i čuvaj
zdravu prirodu“. Simbol ga posluša, uze cedulju, odleprša
krilima i raširi poruku po cijelom svijetu.
Dok je Simbol letio preko svijeta, Zloćko pozva svoju porodicu
da mu se pridruži. Stajali su zagrljeni, a od topline porodične
ljubavi priroda se probudi kao magijom opijena. Svježina
povjetarca sa planine Rumije zanjiha grane maslina. Livade
procvjetaše, potoci zažuboriše, a životinje zaigraše igru koju
su samo one znale.
Sreća i ljubav se po Mrkojevićima šire i dan danas.
114
BWS - COMPETITION WINNING TALES
115
Una volta era un villaggio dove
la natura e l’ambiente erano
incredibili …
Comune: Bushat
Scuola: Don Martin Trushi
Titolo: VILLAGGIO MIO,
VOGLIO CHE TU SIA PULITO
116
BWS - COMPETITION WINNING TALES
117
E cosa succede se non lo
getto nel cassonetto? E’ solo
spazzatura.
118
Una volta era un villaggio
pulito. Ma oggi …
BWS - COMPETITION WINNING TALES
119
Dobbiamo fare subito qualcosa!
120
E’ meraviglioso! Tutta la
comunità si è unita a noi .
BWS - COMPETITION WINNING TALES
121
Questo è il posto giusto per le
cose da buttare .
122
L’ambiente deve essere sempre
pulito.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
123
Comune: Kamez
Scuola: Ahmet Zogu School
Titolo: La foresta ferita che
creò la vita, Maria e il
vecchio saggio
124
BWS - COMPETITION WINNING TALES
125
Si racconta che vicino al fiume Pja ci fosse una volta una
capanna dove viveva una famiglia il cui cognome era
Mavriq.
La famiglia era composta da cinque persone: il padre, la
madre e tre figlie. I genitori si chiamavano Gjoni e Maria.
Non sapevano granché della loro provenienza, ma il loro
passato non era stato tanto bello. Si diceva che avessero
commesso un peccato per il quale erano stati maledetti:
non avrebbero mai generato più di un maschio! E ora non
avevano un maschio come erede della famiglia. Inoltre si
diceva che, insieme al capo di un altro paesino, fossero stati
i primi abitanti di quella regione.
Uno dei fratelli aveva ereditato il denaro e l’altro la miglior
terra arabile del paese. Le figlie di Gjoni e Maria erano ormai
cresciute, erano diventate grandi lavoratrici e amavano
tanto i loro genitori. Per ottenere la terra, per avere un’eredità,
Gjoni e Maria non chiedevano nient’altro a Dio che avere
un figlio maschio. Gli anni passavano uno dopo l’altro, ma
ancora non erano riusciti ad averlo. Maria provava in tutti
i modi ad avere un maschio, ma senza alcun risultato. Un
giorno venne a sapere che vicino ad una grande quercia
viveva un vecchio saggio. Maria e la figlia più piccola, Lula,
decisero di andare a trovare il vecchio saggio perché le
desse il “farmaco” per poter avere eredi maschi.
Una mattina all’alba presero il mulo, animale caratteristico
di quelle zone di montagna, e si avviarono per trovare il
vecchio vicino alla grande quercia, di cui avevano sentito
che aveva una casa a forma di albero.
Viaggiarono tutto il giorno, oltrepassarono montagne e
colline, e finalmente arrivarono nel paesino dove si trovava la
Grande Quercia. In quel villaggio si diceva che ci fossero tanti
toponimi legati a diversi miti e leggende: il Podio delle Spose,
la Valle delle Fate, La Quercia delle Fate, la Valle dei Piccioni,
la Grotta di Muji, la Pietra Monaco, ecc. Si avvicinarono al
villaggio e, non sapendo con esattezza dove si trovasse la
casa, si guardavano intorno alla ricerca di una casa a forma
126
di albero. Finalmente la trovarono. Erano a soli venti metri
dalla casa e quello che più le stupì era che non vedevano
né porte né finestre, solo la casa albero costruita con ciottoli
regolari e levigati in superficie.
Maria lanciò uno sguardo un po’ intimorito a sua figlia Lula
e si incamminarono verso la casa. Non appena furono a
due metri da essa, si aprì una porta a forma di aquila che
sembrava volesse avvolgerle dentro di sé. Entrarono, e che
cosa videro? Una marea di candele accese. All’improvviso
udirono un grido assordante, come se si trovassero dentro al
Buco Nero. Avevano sentito tante leggende su quella casa,
secondo le quali coloro che vi erano entrati avevano visto
la sposa più bella del mondo, però a questa visione seguiva
una tragedia: o si impietrivano all’istante oppure uscivano
da lì pallidi come cadaveri e la loro giornata era rovinata.
Maria, terribilmente spaventata, si fece comunque coraggio
e chiese: “C’è nessuno?” Non si vedeva niente, ma si sentivano
avvicinarsi dei passi. Infine apparve un uomo anziano dalla
faccia barbuta e piena di rughe, con lunghi baffi e zigomi rossi,
capelli arruffati e folte sopracciglia. Il vecchio, che aveva in
testa un cappello bianco, si avvicinò a Maria. A lei sembrò
di vedere l’ombra, o il fantasma, che le era spesso apparso
in sogno e che la guidava alla ricerca del tanto desiderato
figlio. Il vecchio finalmente parlò: “Per quale motivo è qui,
gentile signora?” Maria si affrettò a rispondergli: “Perché si
dice che con la sua parola e con l’aiuto di Dio si possono
esaudire tutti i desideri, e il mio desiderio più grande è che
Dio ci mandi un figlio maschio,” disse lei tremando, perché
tutto questo le sembrava impossibile.
Dopo aver ascoltato la preoccupazione di Maria, il vecchio
chiese: “Come avete costruito la vostra casa e la vostra vita?
In che cosa avete disubbidito a Dio? Perché Lui dà la grazia
a tutti.” “Ma io e mio marito abbiamo sempre lavorato tanto
per crescere le nostre figlie” disse Maria un po’ incredula.
“Ma cosa facevate? Di cosa vi occupate?” chiese il vecchio
saggio. “Beh, io e mio marito abbiamo lavorato nella foresta,
BWS - COMPETITION WINNING TALES
127
che è proprietà di tutti, usandola per il bestiame. Andavamo
a raccogliere la legna per l’inverno e, se ci avanzava, la
vendevamo anche agli altri.
Si racconta che vicino al fiume Pja ci fosse una volta una capanna dove
viveva una famiglia il cui cognome era Mavriq.
128
ne di
di quelle zo ia,
o
ic
st
ri
e
tt
ra
le ca
querc
mulo, anima hio vicino alla grande
il
ro
se
re
p
il vecc
all’alba
ro.
Una mattina si avviarono per trovare casa a forma di albe
e
na
montagna, o sentito che aveva u
n
di cui aveva
BWS - COMPETITION WINNING TALES
129
Facevamo anche mattoni di terracotta, che cuocevamo
nel nostro forno usando la legna raccolta in montagna, e li
vendevamo agli altri per costruire le case. Infatti, la montagna
e diversi tipi di alberi erano il nostro bersaglio. “Quindi, nella
proprietà di tutti, voi tagliavate la foresta indifesa?” disse il
saggio. “Lo sapete che peccato avete commesso contro la
foresta indifesa? Lo sapete che Dio stesso ha creato questa
corona verde perché pulisse l’aria, liberasse i nostri polmoni,
salvasse la terra dalle frane e dagli smottamenti, ma anche
perché ospitasse altri esseri viventi, oltre all’uomo? Sapete
quindi cosa significa tagliare gli alberi?” continuò il saggio
in tono critico. “Ma io sono venuta a chiederle come posso
avere un figlio mentre Lei…” disse Maria un po’ sconcertata.
“Sì, sì, ma niente si raggiunge così facilmente” la interruppe il
vecchio “…perché Dio è grande e conosce bene tutti i nostri
peccati... quindi noi… Anzi, quello che chiedi è una cosa
troppo grande, perché Dio ci dà la vita ma ce la può anche
togliere quando vuole. Lui quando vuole ti dà una figlia e
altre volte un figlio. Non è facile avere un figlio maschio.”
Maria abbassò la testa e per un attimo si sentì troppo in colpa e
piena di vergogna. Si sforzava di dire qualcosa, ma il vecchio
saggio continuò: “Hai mai sentito parlare della foresta che
dà la vita? ” chiese. La piccola Lula alzò la testa ad ascoltare
incantata. “Per dodici mesi di seguito non dovete tagliare
nessun albero, e durante questo periodo devi cercare il pino
bianco gemello, però devi stare attenta e avere pazienza!
Non devi tagliarlo prima che lo veda io.” Maria, un po’ in
pensiero, tornò a casa insieme alla figlia. Non raccontò
niente al marito e ai parenti del consiglio del vecchio saggio.
Da quel giorno in poi Maria pregò ogni sera, alla stessa ora,
chiudendosi a chiave per non essere disturbata da nessuno.
Continuò così per dodici mesi senza che il marito o altre
persone sospettassero nulla.
Maria aspettava di vedere qualche cambiamento, ma
siccome non succedeva niente di nuovo decise di andare
a trovare un’altra volta il vecchio saggio. Partì, un po’ persa
130
nei suoi pensieri e assalita da una sensazione di tristezza e
insicurezza.
Quando si avvicinò alla Grande Quercia, dove si trovava
la casa del vecchio saggio, la porta non le si aprì come la
prima volta e dovette bussare. Il saggio aprì la porta e le
chiese: “Che ti è successo questa volta?” Maria gli raccontò
che erano passati tredici mesi dal giorno in cui si erano visti la
prima volta e che aveva seguito alla lettera le istruzioni che
lui le aveva dato, però non era accaduto niente di quello
che lui aveva detto. Il saggio le disse: “La tua preghiera e le
tue candele erano così arrabbiate con te che non riescono
a perdonarti il peccato di aver distrutto la foresta che Dio ha
creato per il bene dell’umanità.” Questa volta Maria non disse
niente. Il vecchio le disse che le candele della sua preghiera
erano molto severe, chiedevano una penitenza, ma che, in
nome di Dio, loro erano generose nei confronti dell’uomo
quando questi era compassionevole. Maria rise sottovoce,
con il cuore infranto, e chiese al vecchio cos’altro doveva
fare per ottenere il risultato che voleva. Il vecchio le disse che
una di quelle notti avrebbe fatto un sogno che le avrebbe
trasmesso la speranza di un futuro erede. Queste furono le
ultime parole che Maria ascoltò dal vecchio saggio. Maria
ripartì un’altra volta per tornare a casa. La sera cercava di
addormentarsi ma non ci riusciva.
Dopo ore passate a rigirarsi invano nel letto, finalmente si
addormentò e fece un sogno lunghissimo, come se si fosse
persa in una foresta densa, piena di alberi, pulita e custodita
da suo marito e da altri abitanti del villaggio, come penitenza
per il peccato ambientale. Essi stavano cercando il pino
bianco gemello.
Quando finalmente lo trovano, lo portano al vecchio saggio;
poi il falegname che era con loro con il pino bianco costruisce
una bellissima culla con diversi disegni e immagini di santi incisi
nel legno, dopodiché il vecchio saggio battezza il neonato
con il nome di Jezusit.
Madida di sudore, Maria si svegliò all’improvviso tremando
BWS - COMPETITION WINNING TALES
131
di gioia e un po’ irrequieta, ma non raccontò a nessuno del
sogno.
indifesa?
ta
s
re
fo
lisse
ntro la
erché pu
messo co
p
m
e
o
rd
c
e
v
te
e
av
orona
e e dagli
questa c
e peccato
n
h
a
to
c
fr
a
te
e
re
ll
e
c
a
p
d
ha
a
’uomo?”
ll
rr
o
s
a
s
“Lo sa
te
re
te
la
s
lt
o
e
io
s
ti
s
iven
che D
salva
ltri esseri v
a
Lo sapete se i nostri polmoni,
e
s
s
a
it
p
ras
hé os
l’aria, libe
nche perc
a
a
m
,
ti
en
smottam
132
Riuscì soltanto a dire al marito che loro avevano fatto tanto
danno al loro paesino, ma non solo, anche alla parte che
era proprietà pubblica. “Noi così abbiamo commesso un
peccato contro Dio” gli disse “distruggendo queste bellissime
foreste verdi, che Dio ci ha regalato in questo angolo del
mondo e che sono senza uguali. Il nostro lavoro, producendo
mattoni di terracotta per costruire le case degli altri, ci ha resi
ricchi. Qui una volta c’erano due famiglie – continuò lei –
ora è diventato un piccolo villaggio. Mettiamo fine a questo
massacro ambientale?” Suo marito la ascoltava con un
certo stupore, non comprendendo la sua insistenza in questa
vicenda. Maria, un po’ arrabbiata, non come al solito dolce
e premurosa, ma ormai una donna forte e coraggiosa, come
in sogno disse al marito: “Andiamo a fare una passeggiata?
Così vediamo la nostra foresta, il Fiume Pja, la Grotta di Kakverr,
la Valle di Zajku. Passiamo dal Prato del Sole, attraversiamo
Drela e così vediamo da lontano anche il nostro villaggio. Ho
bisogno di prendere una boccata d’aria fresca. Andiamo
anche al Sentiero del Montone, così vediamo anche i tre
piccoli villaggi dove abbiamo vissuto prima, che Dio li ha fatti
così belli.” Gjoni, vedendo l’insistenza della moglie, si lasciò
convincere ad uscire con lei, e lasciarono le figlie a sbrigare i
lavori domestici. Iniziarono così la loro gita, videro per la strada
diversi animali, tra cui le capre, che tra gli animali vengono
considerate i demoni della foresta. Videro dei pastori con le
seghe in mano e altri lavoratori che tagliavano gli alberi con
le asce. Videro grandi cumuli di alberi tagliati su entrambi i
lati della strada, e videro case bianche senza nessun albero
intorno. Camminando con il marito, Maria all’improvviso
gli disse: “Lo vedi che è successo al nostro ambiente?
Non è che siamo maledetti per quello che abbiamo fatto
alla foresta e per questo non riusciamo ad avere un figlio
maschio?” Riflettendo su quello che aveva appena detto la
moglie, a Gjoni si riempirono gli occhi di lacrime. Sembrava
che si stesse rendendo conto che anche la montagna ha
una vita, e loro queste vite le avevano tagliate a metà con
BWS - COMPETITION WINNING TALES
133
la loro ascia spietata. Rivolgendosi alla moglie Gjoni disse:
“Come possiamo espiare questo peccato che abbiamo
commesso?” Maria, meravigliata dalla domanda del marito,
gli disse: “Lo sappiamo che Dio sa anche perdonare quando
gli dimostri una vera penitenza con fatti concreti. Il nostro
peccato può essere perdonato se fermiamo questo massacro
ambientale, e per di più se insieme a questo facciamo altre
opere buone, come pulire la foresta, piantare nuovi alberi,
costruire nel nostro villaggio una chiesa che sia la dimora di
Dio e una scuola per le generazioni che verranno.” “Tutto
questo deve essere fatto con il contributo di tutti noi, perché
i nostri figli possano imparare e sapere più cose di noi, e
perché anche la foresta possa avere la sua vita, ripulita dagli
alberi storti e dalla legna secca,” continuò Maria. “Allora
Dio ci ricompenserà per queste opere buone che faremo.”
Gjoni l’ascoltava come se si trovasse davanti ad una dea. Si
chiedeva come mai sua moglie fosse cambiata così tanto.
Perché era così insistente? Dove voleva arrivare con questo
strano comportamento? Perché, perché?... Tornarono
a casa e la sera, prima di andare a dormire, sentendosi
messo sotto pressione dalla moglie e in colpa per il peccato
commesso, Gjoni le disse: “Domani sarà un giorno nuovo,
andrà tutto bene,” e così andarono a dormire, Maria ancora
una volta immersa nel sogno di cui le aveva parlato il vecchio
saggio, e Gjoni con il peso del peccato sulla coscienza e
pensando che avrebbe dovuto smettere di massacrare la
foresta che dà la vita. La mattina si svegliarono. Era una
bellissima giornata di sole. Giovanni radunò i suoi lavoratori
e tutti i capifamiglia del villaggio e disse loro: “Noi siamo figli
di Dio, Lui ha creato tutti noi, ma non solo, ha creato anche
la foresta. E noi che abbiamo fatto? Voi ed io abbiamo
tagliato a metà tante vite di alberi che fanno parte del
bosco. Dobbiamo far cessare questa guerra contro i nostri
spazi verdi.” Gli occhi di chi ascoltava sembrarono brillare,
e si riempirono di speranza al pensiero di poter essere assolti
per il grande peccato commesso. “Detto, fatto!” dissero tutti
134
insieme. Quella che si sentì più sollevata fu Maria. “Noi – disse
Gjoni – per liberarci dal peccato dobbiamo fare tre grandi
opere: ripulire la foresta dagli alberi marci e cattivi, piantare
nuovi alberi intorno alle nostre case, costruire una chiesa in
onore di Dio e una scuola per i nostri figli. “
“Tra sogno e realtà… - Prego Dio che
mi mandi un figlio maschio!”
Di nuovo tutti insieme dissero: “Detto! Fatto!” e poi “Puliamo
le nostre anime dal peccato contro la foresta che dà la vita!”
Tutti all’unanimità decisero che queste opere le avrebbero
fatte gratuitamente, così Dio li avrebbe ricompensati
realizzando i loro desideri. E così fu. Le tre grandi opere presero
vita velocemente, come se Dio stesso li stesse aiutando.
Sembrò che fosse avvenuto un miracolo.
Maria chiese il permesso al marito di andare a stare una notte
BWS - COMPETITION WINNING TALES
135
dai suoi genitori. Suo padre, Ndou, era un allevatore di api.
Lui era una persona squisita. Oltre al suo lavoro di allevatore,
lavorava anche come guardia forestale e perciò conosceva
la foresta meglio di chiunque altro. Anche lui desiderava tanto
che sua figlia avesse un figlio maschio. Gjoni accompagnò
sua moglie a far visita alla sua famiglia.
Maria raccontò al padre del vecchio saggio e del suo consiglio
che, per avere un figlio maschio, avrebbero dovuto essere
assolti per i peccati commessi contro la foresta che porta
dentro di sé la vita, e avrebbero anche dovuto trovare il pino
gemello perché con uno dei suoi rami si costruisse la culla del
futuro figlio di Maria. Il padre rimase stupefatto dalle parole
della figlia, e decise di accompagnarla personalmente il
giorno dopo nel suo ritorno a casa, e di cercare lui stesso il
pino gemello. A casa di Gjoni parlarono di tante cose, tra
cui il desiderio di questa famiglia di poter avere un erede, e
Ndou un nipote. Ndou decise di rimanere da sua figlia.
La sera andarono a dormire, e la mattina si svegliarono
raccontandosi cosa avevano sognato durante la notte.
Erano tutti sogni diversi, ma Maria si sentiva più turbata di
tutti. Suo padre uscì alla ricerca del pino gemello e rimase
stupito nel vedere tutti i cambiamenti che erano avvenuti
ultimamente. Sembrava che Dio stesso fosse intervenuto a
dar vita alla foresta. Dal fiume Pja si vedeva il villaggio, come
un anfiteatro, con il fiume che lo attraversava, scorrendo
senza fermarsi, con la corona di alberi verdi intorno alle case
e i prati pieni di colori, sembrava il tappeto più bello del
mondo.
Come un indovino che conosce i segreti della foresta, Ndou
riuscì a trovare il pino gemello, un bellissimo albero, di una
bianchezza incredibile, fatto di due tronchi che sbucavano
dalla stessa radice e con le foglie morbide come cotone.
136
di
promise
u
o
d
N
i
uto.
” Po
trovato! ino fosse avven
o
h
’
L
“
div
figlia
iracolo
isse alla
m
d
il
e
e
s
a
s
te
a
bito a c
er il nipo
Tornò su nche la culla p
a
costruire
Era incredibile come Ndou, cercando il pino gemello, fosse
riuscito a trovare un alveare di api selvagge dentro l’incavo
di una vecchia quercia. Tornò subito a casa e disse alla
figlia: “L’ho trovato!” Poi Ndou promise di costruire anche la
culla per il nipote se il miracolo divino fosse avvenuto. Dalla
gioia infinita abbracciò forte Maria e pianse di felicità. Tutto
questo gli sembrava incredibile. Poi raccontò a Gjoni di aver
trovato il pino gemello e le api e lui disse: “Pare che siamo
stati assolti dal peccato. Che Dio ci perdoni e ci aiuti!” Ora
BWS - COMPETITION WINNING TALES
137
Maria sembrava una novella sposa, con un po’ di rossore sul
viso radioso. Aveva capito che si stava avverando quello
che aveva predetto il vecchio saggio. Così decise di andarlo
a trovare per la terza volta, insieme alla figlia più piccola, e
raccontargli quello che era accaduto: una vera metamorfosi
della foresta e della gente. Lei gli raccontò del pino gemello
e lo pregò di andare a vedere sul posto la scoperta di suo
padre Ndou. “Sì – disse il vecchio – l’avete proprio trovato.
Dio ha aiutato tuo padre. Lo avevo detto io che quando Dio
vuole aiutarti, ti aiuta.” E poi continuò: “Ora realizzate la culla
con il legno di questo albero, come vi avevo detto.” Alla fine
le diede la benedizione: “Ora vai, figliola. Dio vi ricompenserà
per quello che avete fatto. Il figlio che desiderate tanto
nascerà e darà origine ad una grande famiglia.”
el
are n n
d
i
r
g
u
no
ualcu io!” rispose
q
ì
t
n
se
ch
o?” si figlio mas ora.
n
a
r
a
nc
sp
un
rché iq è nato un altro a
e
P
?
sso
avr
idò
succefamiglia Monato!” gr
è
e
e
“Ch e. “Alla
a al n
t
i
s
v
e
a
a
p
“Lung
altro.
138
Maria tornò ancora una volta a casa, e camminando per
strada si chiedeva se quello che aveva detto il vecchio
saggio si sarebbe realmente avverato oppure no. Il giorno
dopo, al risveglio, Maria non si sentiva bene e aveva dei
forti conati di vomito, così Gjoni la portò da uno xherah,
un medico popolare, il quale gli disse che sua moglie era
incinta. Gjoni decise di non riferirlo a sua moglie finché non
avesse allestito una festa in cui avrebbe dato a tutti la buona
notizia. Finalmente, la sera della festa, raccontò a Maria che
il malore che lei aveva avuto era perché era incinta. Lei, che
in qualche modo lo aveva capito, fu sopraffatta dalla gioia,
ma era comunque un po’ preoccupata perché non sapeva
se avrebbe avuto un maschio o una femmina.
La primavera era appena iniziata. Poiché la casa dei Mavriq
si trovava più in alto di tutte le altre, in cima alla collina, la
primavera arrivava ancora prima. Finalmente si vedevano
fiorire i nuovi alberi piantati dai contadini per ridare vita alla
foresta. La chiesa, la scuola, le case bianche con gli alberi
intorno e i prati colorati, tutto faceva parte dell’opera umana
per creare questo spettacolo teatrale che era la natura
stessa.
Quel villaggio fu considerato uno dei paesaggi più belli mai
visti da coloro che passavano di lì. Era arrivato Maggio, il mese
dei grandi lavori stagionali in campagna. Maria lavorava
tutto il giorno nell’orto e nei campi, ma poi, per la gioia che
avrebbe avuto un figlio, non si sentiva nemmeno stanca. La
sera tornava a casa e continuava a pulire e decorare la casa
in attesa dell’erede. Sembrava che la casa della famiglia
Mavriq fosse più splendente, piena di luce e di allegria.
Una mattina d’estate si sentì uno sparo di fucile, segno
di festeggiamento quando nasce un maschio. “Che è
successo? Perché sparano?” si sentì qualcuno gridare nel
paese. “Alla famiglia Mavriq è nato un figlio maschio!” rispose
un altro. “Lunga vita al neonato!” gridò un altro ancora. E
così andarono tutti a casa della famiglia Mavriq a vedere il
tanto atteso erede.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
139
Era una gioia immensa per la famiglia. Il nonno Ndou aveva
portato la culla di legno di pino. Una culla di rara bellezza e
con in alto inciso il nome Jozef.
Il nonno Ndou aveva portato la culla di legno di
pino. Una culla di rara bellezza e con in alto inciso il
nome Jozef.
140
uovo
costruì un n
e
,
lia
ig
m
. In questo
grande fa
a
a
m
n
ri
u
p
e
ta
b
is
b
v
e
mai
e
de, si dice,
na bellezza
voratori ch
u
la
i
i
d
d
e
n
ra
E questo ere
ile
g
rt
,
fe
di vita
co di terra
rosa, piena
o
ig
v
,
villaggio, ric
a
lt
a
ce.
eva gente
spero e viva
ro
p
iù
villaggio viv
p
ra
ggio anco
resero il villa
BWS - COMPETITION WINNING TALES
141
Il frutto di Maria e Gjoni era finalmente nella foresta che
gli diede la vita. E questo erede, si dice, ebbe una grande
famiglia, e costruì un nuovo villaggio, ricco di terra fertile e di
una bellezza mai vista prima. In questo villaggio viveva gente
alta, vigorosa, piena di vita, grandi lavoratori che resero il
villaggio ancora più prospero e vivace.
Questo villaggio ha lasciato a bocca aperta tutti i turisti e
quelli che, per un motivo o per l’altro, si sono trovati a passare
di lì. Per di più, si ritiene che sia il paese con la natura più bella
e incontaminata nel vecchio continente.
Così mi hanno raccontato, anche se io non ci sono mai
stata…
142
BWS - COMPETITION WINNING TALES
143
In un luogo chiamato Mrkojevići c’era una volta una strana
foresta. Nella foresta c’erano molte specie di alberi, ma la
maggior parte di essa era occupata da alberi di olivo. Gli
alberi millenari proteggevano la foresta dalle tempeste, dai
venti forti e da altre intemperie.
Comune: Bar
Scuola: OŠ „MRKOJEVIĆI“
Titolo: ECO FAVOLA
Gli alberi più anziani erano sempre pronti a difendere i più
giovani. Lo stesso accadeva per gli animali: i più anziani
proteggevano i più deboli e i meno robusti. Essi vivevano
e lavoravano in armonia come qualsiasi altra famiglia. Il
capofamiglia era un olivo di duemila anni di nome Eco-olivo.
Il nome gli era stato dato dagli altri abitanti della foresta,
perché aveva sempre cercato di tenere tutto perfettamente
pulito. Gli anni di esperienza impressi sul suo corpo gli avevano
insegnato a governare il regno in pace ed armonia. Ma,
come in genere accade, il male arriva furtivamente quando
meno te lo aspetti.
In un regno molto, molto lontano, al di là dei sette mari, viveva
un re spregevole di nome Meschino.
144
BWS - COMPETITION WINNING TALES
145
rallegrarono per l’idea avuta dal padre, mentre il minore si
corrucciò perché non aveva mai viaggiato prima, né fatto
qualcosa di male. Era preoccupato soprattutto perché
doveva separarsi dal suo beniamino. Aveva cercato per ore
di convincere il padre a lasciargli portare con sé la bestiola.
Finalmente Meschino cedette e disse scontrosamente:
“Va bene, Simbolo può venire con noi.” La notte prima della
partenza fu la più lunga della vita di Pacifico. Mentre tutti gli
altri dormivano, continuava a pensare a quello che sarebbe
successo. Non voleva danneggiare la bella e giovane natura,
ma non osava opporsi a suo padre. Si svegliò prima dell’alba
e chiese aiuto alla madre. La madre ci pensò sopra a lungo
finché le venne un’idea:
Il suo potere era distruttivo e tutti lo temevano. Meschino aveva
una moglie che si chiamava Coscienza e tre figli maschi:
Fiammeggiante, Inquinamento e Pacifico. Il maggiore,
Fiammeggiante, faceva divampare il fuoco soffiandoci
sopra con più forza di qualunque drago fosse mai esistito.
Inquinamento, il secondo figlio, distruggeva la natura, cosa
dalla quale traeva grande godimento. La madre aveva
tentato di farli ragionare, ma era stato tutto inutile. Il figlio
minore però era diverso. Pacifico viveva tranquillo e non era
mai d’accordo con quello che facevano i fratelli e il padre.
Aveva un animale domestico che stava sempre con lui. Era
una bella colomba bianca di nome Simbolo.
“Manda Simbolo a Mrkojevići,” disse “e fai in modo che
avverta gli alberi e gli altri abitanti della foresta di quello che
li aspetta.“
Quando Meschino sentì parlare della bella foresta, la
malvagità che era in lui non gli diede tregua. Chiamò i tre
figli e disse:
“Preparatevi per domani, andremo a distruggere la foresta
di cui Mrkojevići si vanta tanto.” I due figli maggiori si
146
BWS - COMPETITION WINNING TALES
147
“E a papà cosa dico della mia colomba?” chiese Pacifico
terrorizzato.
“Gli devi mentire e dirgli che Simbolo stava giocando con gli
altri uccelli e che vi raggiungerà più tardi.”
“E se non mi crede?” il figlio minore si spaventò ancora di più.
“Ti crederà. Pensa che tu non sia capace di dire bugie. Oh,
quante volte ho cercato di farlo cambiare, ma è stato tutto
inutile,” disse triste e delusa Coscienza. Pacifico fece come
gli aveva consigliato la madre. Proprio pochi attimi prima
che Meschino arrivasse con i tre figli, Simbolo era già nei
boschi. Aveva un bigliettino nel becco che diceva: “Fate
attenzione, il pericolo incombe su di voi.”
Ricevuto questo sorprendente messaggio, Eco-olivo fece
ondeggiare le sue foglie e inviò il messaggio agli altri abitanti
della foresta nel modo più bello e più magico. La notizia
si diffuse velocemente attraverso il regno. E, miracolo!
All’improvviso la foresta divenne assolutamente perfetta, e
decise di sfidare il male con la propria bellezza.
La bellezza, però, non aveva alcun effetto su Meschino. Egli
strappava via il fogliame e ignorava gli abitanti spaventati.
Con il suo orrendo aspetto incuteva un’enorme paura, gli
animali cercavano di scappare e si nascondevano nei tronchi
degli alberi. Essi sapevano che quelli erano gli unici posti in
cui sarebbero stati al sicuro e protetti. Rendendosi conto che
distruggere la foresta non sarebbe stata un’impresa facile,
chiese al figlio maggiore di aiutarlo. Fiammeggiante decise
subito di far divampare il fuoco con il suo soffio.
148
Un’enorme fiammata inghiottì il giovane pino. Per un istante
si ebbe l’impressione che tutta la foresta sarebbe bruciata
completamente. Tuttavia una nuvoletta che giocava sopra
alla foresta ne fu così turbata che scoppiò in lacrime. Poco
dopo arrivarono altre nuvole, coprirono tutto il cielo e le
loro grosse lacrime spensero il fuoco. La foresta sopravvisse.
Dato che Fiammeggiante non era riuscito a radere al suolo
la foresta con il fuoco, Meschino chiamò il secondo figlio,
Inquinamento, e gli disse:
“Distruggi con il tuo aspetto tutta la bellezza di Mrkojevici!”
Inquinamento iniziò a spargere inesorabilmente rifiuti: i
sacchetti e le bottiglie di plastica sommersero la foresta.
BWS - COMPETITION WINNING TALES
149
Quando fu più vicino vide una cosa insolita.
Qualche passo più in là, in una radura, c’erano due animali,
una femmina di cervo e il suo piccolo. Si erano trovati lì per
caso, mentre erano alla ricerca di cibo. Stavano lì spaventati,
stringendosi forte l’uno all’altra.
Il forte vento di levante scese però dal monte Rumija e riempì
il suo sacco con tutta la spazzatura e la gettò nella discarica
di Možura.
Allora Meschino si agitò ancora di più e chiamò il figlio
minore, Pacifico, perché lo aiutasse. Pacifico però stava
fissando qualche cosa. Pronto a sfogare la propria ira sul
figlio più giovane, Meschino avanzò verso di lui guardando
con impazienza quello che aveva attirato la sua attenzione.
150
La cerva aveva cercato di proteggere il cerbiatto con il
proprio corpo. Sconvolta per quello che Meschino aveva
cercato di fare con i suoi due figli maggiori, la cerva era
preoccupata per la vita del suo cucciolo. I suoi occhi, simili
a due pietre preziose, erano pieni di una richiesta di aiuto
e del desiderio che tutta quella violenza cessasse. Quegli
occhi, pieni dell’amore di una madre premurosa, sciolsero
il cuore di ghiaccio di Meschino. I suoi spaventosi denti neri
si trasformarono in un sorriso perlaceo. I raggi del Sole che
coprivano i suoi vestiti laceri lo fecero apparire come un
BWS - COMPETITION WINNING TALES
151
uomo normale. La trasformazione di Meschino fece sì che
anche i suoi figli cambiassero.
Dopo la miracolosa trasformazione di Meschino, Simbolo
si posò sulla sua spalla. Una volta trasformato, Meschino si
illuminò e chiese ad Eco-olivo una “ciocca dei suoi capelli”.
Avendo visto che Meschino era davvero cambiato, Ecoolivo acconsentì a dargliene una. Meschino la prese, la mise
nel becco di Simbolo e gli affidò un bigliettino che diceva:
“Amate la terra, la foresta e l’acqua; abbiate grande cura
della vita e tenete pulita la vostra natura.” Simbolo obbedì,
prese il bigliettino, batté le ali e diffuse il messaggio in tutto il
mondo.
Mentre Simbolo volava in tutto il mondo, Meschino invitò
la sua famiglia ad unirsi a lui. Stavano lì ad abbracciarsi, e
il calore del loro amore risvegliò magicamente la natura.
La fresca brezza che scendeva dal monte Rumija fece
oscillare i rami degli olivi. I campi fiorirono, i ruscelli presero
a scorrere, gli animali si misero a giocare nel modo che solo
loro conoscevano.
Ancora oggi la felicità e l’amore si diffondono in tutta
Mrkojevići.
Printed in November 2013 on 'Revive Pure Natural'
recycled ecological paper
Shtypur në Nëntor 2013 në letër ekologjike të ricikluar
"Revive Pure Natural"
Štampano u novembru 2013 na „Revive Pure Natural”
recikliranom ekološkom papiru
Finito di stampare nel mese di novembre 2013
su carta ecologica riciclata 'Revive Pure Natural'
tipografia San Giuseppe srl
152
The BWS project has received funding by the EU within the framework of IPA Adriatic CBC Programme
The IPA Adriatic CBC Programme is co-financed by the instrument of Pre-Accesion Assistance

Сервиси који су прошли контролу исправности података

Kultur • Gesundheit • Familie Veranstaltungen Oktober

1st Italian SERC day

Romagna 56-3

“Prize Le 5 Stagioni“ at KIFF 2014: the international design

Poster A3 in English

Scarica - Webdiocesi

Iscriviti al Camp giornaliero Mare

CLICCA QUI - Marlegno Srl