Tünel Teknolojisi Dergisi 1 Eylül 2014 | Yıl 1 | Sayı 1 | www.tunelteknolojisi.com Sandvik İnşaat ile Tünelcilikte Akıllı Çözümler İki Kıtayı Birleştiren Proje: Avrasya Tüneli Dünyanın En Uzun Tünelini Türkler Yapıyor “Türk Maden Endüstrisinin Markası” Türk Maden Endüstrisi hakkında detaylı bilgiye sahip olmak istiyorsanız, Madencilik Türkiye sizin için en iyi alternatiftir... en iyi alternatiftir... Madencilik Türkiye Dergisi ve aşağıdaki diğer markalarımız hakkında bilgi edinmek isterseniz bizlere; adreslerinden ulaşabilirsiniz. İngilizce Madencilik Dergisi Tünel Teknolojisi Dergisi Yer Altı Kaynakları Konulu Bilimsel Yayın Fuar ve Etkinlik Organizasyonları Türk Maden Endüstrisi Seçkin Tanıtım Platformu Madencilik Ürünleri Online Mağazası Editörden Tünelcilik Sektöründe Yeni Bir Soluk… Volkan Okyay | [email protected] Tünel Teknolojisi dergimizin ilk sayısını siz okuyucularımızla buluşturmanın gururu ve heyecanı içerisindeyiz. Madencilik Türkiye çatısı altında 5. yılımızı doldurduğumuz bugünlerde yeni bir heyecan ve solukla, yepyeni bir projenin ilk adımlarını atmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bilindiği üzere tünelcilik faaliyetleri, madencilik faaliyetleriyle neredeyse aynı şartlarda gerçekleştirilen, önemli mühendislik çalışmalarının yapıldığı operasyonlardır. Madencilik faaliyetlerine yakın bu işlemlerin gerçekleştirildiği tünel inşaatlarında da yoğun bir şekilde maden ve jeoloji mühendisleri çalışmaktadır. Madencilik Türkiye dergisinin maden ve jeoloji mühendislerinden oluşan ekibi olarak 5 yılda edindiğimiz birikim ve deneyimi yeni dergimizin oluşumuna da katkı sağlayacağını düşünerek, tünelcilik sektörü hakkında en yeni haberleri, teknolojik gelişmeleri, makaleleri ve yenilikleri siz okuyucularımızla paylaşmak istedik. Ülkemizde son yıllarda alt yapı, ulaşım ve enerji (HES) sektörlerine yapılan büyük yatırımlar, yeni tünel inşaatlarının da önünü açtı. Özellikle hızlı tren projeleri ve karayolu inşaatları için yapımlarına başlanan tünellerde en yeni teknolojiler kullanılırken, her geçen gün daha uzun ve daha geniş tünellerin yapıldığına, yapılacağına dair yeni haberler almaktayız. Ülkemizde net bir şekilde gördüğümüz bu yatırım devrimini, yurt dışından da takip eden birçok sektör temsilcisi olduğunu da iyi biliyoruz. Yakın zamanda hayata geçirilen birçok projeye rağmen Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilerleyen süreçte sadece tünel inşaasında 30 milyar avroya yakın yeni yatırım planı olduğu da bilinen bir gerçek. Bu yatırımın içinde hızlı tren projeleri, İstanbul’a yapılacak yeni metro projeleri, yeni karayolu projeleri gibi bir çok yeni yatırım da hayata geçirilmeyi bekliyor. Sadece ülkemizde yapılan projelerde değil dünyada da tünel projelerinde Türk firmalarının imza attığı başarılar ülkemiz adına birer gurur kaynağı. Özellikle Rönesans İnşaat’ın İsviçre’de yapımına devam ettiği Gotthard Tüneli ve Gülermak İnşaat’ın Varşova metrosu inşasına yaptığı katkılar ülkemiz mühendisliğinin de geldiği noktayı göstermektedir. Tünel Teknolojisi dergimizi hayata geçirirken biz de bu büyük hayallerin, büyük projelerin ve başarıların heyecanına, büyüsüne kapılmadık desek yalan söylemiş oluruz. Yeni dergimizin oluşumunu sağlarken de en büyük amacımızın, elimizden geldiğince sektöre katkı da bulunmak olduğunu siz okuyucularımızla paylaşmak isteriz. içindekiler 1Editörden 2Haberler 7 Rus Hükümeti’nden 240 Milyar Dolarlık Altyapı Bütçesi 7 Tünel Açma Makinesi (TBM) 5 Yıldır Toprak Altında 8 Dünyanın En Uzun Tünelini Türkler Yapıyor 10 İki Kıtayı Birleştiren Proje: Avrasya Tüneli 12 Kuyu Açmak Artık Daha Kolay 14 Ovit Tüneli Hızla İlerliyor 15 Doğa için Ekolojik Tüneller 16 Boğaz’a İkinci Marmaray Geliyor 17 Uluslararası Tünelcilik ve Yer Altı Ödülleri 18 Sandvik Alpha330 Kullanımını Yaygınlaştırma Çalışmaları Devam Ediyor 22 Tünelcilikte Performansın En Üst Seviyesi: DT921i 26 Dünyanın En Uzun Tünelleri 27 Ülkemizde Yer Alan Karayolu Tünelleri ve Teknik Bilgiler 28 Etkinlik Takvimi Derginin Adı Tünel Teknolojisi İmtiyaz Sahibi MAYEB Madencilik ve Yer Bilimleri Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Editör Volkan Okyay [email protected] Genel Koordinatör Onur Aydın [email protected] Yazı İşleri Md - Dış İlişkiler O. Çağım Tuğ [email protected] İdari İşler Buğrahan Haksever [email protected] Grafik Tasarım - Uygulama M. Anıl Tuğ [email protected] İnternet Teknolojileri Bilgin B. Yılmaz [email protected] Reklam İletişim [email protected] Hukuk Danışmanı Av. Evrim İnal [email protected] Yayın İdare Merkezi 1042. Cd. (Eski 4. Cd.) 1335. Sk. (Eski 19. Sk.) Vadi Köşk Apt. No: 6/8 A. Öveçler ANK. Tel : +90 (312) 482 18 60 Fax : +90 (312) 482 18 61 [email protected] Baskı Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hiz. Ltd. Şti. Macun Mah. Anadolu Bulv. No: 5/15 Yenimahalle - ANKARA Tel: +90 (312) 379 16 17 Yerel Süreli Yayın 1 Eylül 2014 1 Haberler Türkiye’nin En Büyük Sulama Tüneli Tamamlandı Türkiye’nin en büyük ve dünyanın 5. büyük sulama tünelinin resmi açılışı 9 Mart 2014 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı. Proje kapsamında Suruç Ovası’na su temin etmek için 17 bin 185 metre uzunluğundaki tünelin inşası tamamlanırken suyun Atatürk Barajı’ndan ovaya pompalanması için gerekli çalışmaların devam ettiği açıklandı. 2014 yılı sonuna doğru devreye girmesi planlanan projede Suruç Ovası’nda yer alan 950 bin 970 dekar zirai araziye su sağlanacak. Proje bitirilip devreye alındığında 190 bin kişiye istihdam sağlanması planlanırken ekonomiye de 270 milyon TL’lik katkı sağlayacak. Projenin toplam maliyetinin 2 milyar TL’yi bulduğu da verilen bilgiler arasında. Mart 2014 Boğsak Tüneli Açıldı Akdeniz Sahil Yolu Projesi kapsamında Mersin’in Silifke İlçesi’nde yapımı tamamlanan Boğsak Tüneli, 18 Mart 2014 Salı günü Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan’ın katıldığı törenle hizmete açıldı. Akdeniz Sahil Yolu Projesi ile Mersin - Antalya arasındaki mesafe 5 saate inerken, yolun tamamının 2 yıl içinde tamamlanması hedefleniyor. Proje kapsamında, sahil yolu boyunca toplam 22 adet tünel bulunuyor. Uzunluğu 1570 m olan Boğsak Tüneli, çift tüplü olarak inşa edildi. 8 m platform genişliğine sahip tünel, toplam 65 milyon TL’ye mal oldu. 3,7 km’lik kısalma sağlanan yolda, seyahat süresi 30 dakika azaldı. Mart 2014 Ilgaz Dağı Tüneli’nde Çalışmalar Tüm Hızıyla Devam Ediyor Ankara - Çankırı - Kastamonu karayolunun en kritik noktası olarak dikkat çeken Ilgaz Dağı’nda yolu kısaltarak daha güvenli bir ulaşıma olanak sağlayacak 5 bin 390 metre uzunluğundaki Ilgaz Dağı Tüneli’nin yapım çalışmaları devam ediyor. 2012 yılı Ağustos ayında temeli atılan projenin ana yüklenicisi Cengiz İnşaat olurken Haziran ayı itibarıyla %35’i tamamlanan projenin 2015 yılının sonunda tamamlanması planlanıyor. Haziran 2014 Kayseri - Antalya Hızlı Tren Projesi Hayata Geçiriliyor Kayseri - Antalya arasına yapılması planlanan hızlı tren hattı için 5 milyar 126 milyon TL’lik bütçe ayrıldı. Kayseri - Antalya Hızlı Tren Projesi, diğer yüksek hızlı tren projeleriyle entegre hale getirilebilirse Antalya’dan Ankara, İstanbul, Isparta, Afyonkarahisar, Mersin, Burdur, Aydın, Kütahya, Eskişehir, 2 1 Eylül 2014 Niğde ve Kırşehir’e de direkt olarak demiryoluyla ulaşım sağlanabilecek. Projenin Antalya – Kayseri ana hattı 583 kilometre olarak hesaplanırken güzergâhın Antalya - Kayseri kesimi boyunca 9 istasyon, Alanya - Antalya kesiminde ise 2 istasyon yapılması planlanıyor. Proje kapsamında ana hat üzerinde 360 alt geçit, 79 üst geçit, 43 viyadük ve 82 tünel yapılması da planlananlar arasında. Projenin yapılacak ihale sürecinin ardından 2017 yılına kadar tamamlanarak hayata geçirilmesi hedefleniyor. Temmuz 2014 Samanlı Tüneli’nde Çalışmalar Son Aşamaya Geldi Gebze - Orhangazi – İzmir Otoyolu Projesi’nde yer alan tünellerde çalışmalar hızla devam ediyor. Projenin önemli ayaklarından biri olan Samanlı Tüneli’nde her iki tüpte de kazı çalışmaları tamamlanırken tünel kemer betonu çalışmalarında ise %94 seviyelerine ulaşıldı. Yine Gebze - Orhangazi - İzmir Otoyol Projesi’nde inşaları devam eden tünellerden Selçukgazi Tüneli’nde giriş ve çıkış portallerindeki kazın imalatları tamamlandı. Selçukgazi Tüneli’nde tünel kazı çalışmalarına da başlanırken Ağustos ayı ortaları itibarıyla 22 metrelik ilerleme sağlandı. Yine aynı proje kapsamında, çalışmaları devam eden Belkahve Tüneli’nde ise giriş ve çıkış bölgesinde dört aynada tünel kazı çalışmaları devam ediyor. Belkahve Tüneli kazı çalışmaları sonucunda Ağustos ayı itibarıyla toplamda 860 metrelik ilerleme sağlanmış durumda. Toplam süresi 7 yıl olarak açıklanan Gebze – Orhangazi - İzmir Otoyolu Projesi’nin yapım sürecinin 2015 yılı sonu itibarıyla tamamlanması hedeflenirken, Selçukgazi Tüneli’nde yaşanabilecek zorluklar nedeniyle proje 2016 yılına uzayabilecek. Ağustos 2014 Zigana Tüneli için Yıl Sonunda İhaleye Çıkılması Bekleniyor Trabzon ile Gümüşhane illerini birbirine bağlayan Zigana Geçidi yeni yapılacak tünelle artık zor olmaktan çıkacak. Yakın zamanda inşası için ihaleye çıkılması beklenen projenin, içinde iki tahliye dönüşü ve kaçış tüneli, giriş ve çıkışlarında viyadükler ile kavşaklar bulunacak şekilde inşa edilmesi planlanıyor. 12 bin 888 metre uzunluğunda olması planlanan tünelin, Trabzon - Gümüşhane karayolunun 45,8’inci kilometresindeki 1.252,91 rakımlı Maçka ilçesi Güzelyayla mevkisinden başlayıp, Gümüşhane’nin Torul ilçesine bağlı 1.211 rakımlı Köstere mevkiinden çıkması hedefleniyor. Gümüşhane girişinden itibaren hafif kavisle başlayacak tünel, %3’lük eğimle ilerleyip Trabzon tarafından daha yüksek kottan çıkacak. 500 iş gününde bitirilmesi planlanan yeni Zigana Tüneli’nin 2014 yılı sonunda ihale edilip inşa aşamasına gelmesi hedefleniyor. Yerli mühendisler ve personel ile yapılacak yeni tünel sayesinde Zigana Dağı’na 500 metre daha az tırmanacak sürücüler, yolun da yaklaşık 10 kilometre kısalmasıyla yakıt ve zamandan tasarruf sağlayacak. Temmuz 2014 Çamlık ve Riva Tünellerinde ÇalışmalarBüyük Bir Hızla İlerliyor Kuzey Marmara Otoyolu projesinin Asya Yakası’nda yer alan iki tünelin inşası için çalışmalar başladı. İki tünelden biri olan Çamlık geçiş tünelinde kazı işlemleri tüm hızıyla sürerken iki ayrı tüpten oluşacak tünelin güney tüpü 700 metre, kuzey tüpü ise 600 metre olacak. Çamlık 4 tünelinin önemli bir 1 Eylül 2014 özelliği de Türkiye’nin ve Avrupa’nın çapı en büyük tüneli olması. 22 metre çapında açılması planlanan tünele Avrupa’da en yakın örnek 19 metre çapında tünel ile Avusturya’da bulunuyor. Kuzey Marmara Otoyolu projesinde, Asya Yakası’ndaki ikinci tünel ise Riva geçiş tüneli. 2013 yılı Aralık ayında yapımına başlanan tünel iki ayrı tüpten oluşacak ve kuzey tüp 626 metre, güney tüp 561 metre uzunluğunda olacak. Riva tüneli de Çamlık tüneli gibi ülkemizde rekor sayılabilecek bir çapta açılacak. Ağustos 2014 Kuzey Marmara Otoyol Projesi’nde Tünel Açma Çalışmaları İçin İzinler Alındı 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu projesinin önemli ayaklarından biri sayılan tünel projesi için harekete geçildi. Projede yer alan aç - kapa tünel için izinler alınarak ön hazırlıklar başladı. 3. Köprünün Avrupa Yakası çıkışında yer alacak olan aç - kapa tünelin, otoyol bölümünde 2 ayrı tüp geçiş yapılması planlanıyor. Yaklaşık 700 metre uzunluğunda olması planlanan otoyol geçiş tünellerinde bir geliş bir gidiş olmak üzere 8 şeritli 2 ayrı yol yer almakta. Projede otoyol geçiş tünellerinin yanı sıra raylı sistem tüneli de bulunacak. Raylı sistem geçiş tünelinin uzunluğunun ise otoyol tünelinden 200 metre daha uzun olması hedeflenirken toplamda yaklaşık 900 metreyi bulabilecek. Aç - kapa tünelinin 18 ay sürecek inşa çalışmaları sonunda Nisan ya da Mayıs 2015’te bitirileceği, tünellerin yüksekliğinin 10,5 metre, genişliğinin ise 22 metreyi bulacağı öğrenildi. Ağustos 2014 Göcek Tünelinde Işığa Az Kaldı 2005 yılında temeli atılan ve 2006 yılının Temmuz ayında açılışı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan 970 metre uzunluğundaki Göcek Tüneli’nin 868 metre uzunluğundaki ikizi de 2015 yılında hizmete girecek. İlki 2006 yılında faaliyete geçen ve tek tüpten oluşan tünelden gidiş ve geliş olmak üzere trafik akışı halen devam etmektedir. Yapımı devam eden ikinci tünel birinci tünel gibi yap - işlet devret modeli yerine devletin kendi imkânları ile yapılmaktadır. İkinci tünelin inşasına Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ihale sonucunda 2013 yılı Ağustos ayında başlanmış olup ikinci tünel, ihaleyi kazanan Genişyol - Doğan İş ortaklığı tarafından sürdürülmektedir. Projenin Dalaman bölümünde yapımı devam eden 868 metre uzunluğundaki tünelin Ağustos ayı itibarıyla 550 metresi tamamlandı. Tünelin geri kalan kısmının kazı destekleme çalışmalarının 3,5 ay içinde tamamlanması hedefleniyor. Toplam 800 iş gününde bitirilmesi planlanan, 12 metre genişliğinde, 7,40 metre yüksekliğindeki Göcek İkiz tünelinin, Aralık ayının ortalarında tünel açma çalışmalarının tamamlanarak sonlandırılması bekleniyor. Projede tünel açma işlemlerinin bitmesinin ardından elektrik, asfalt kaplama ve diğer makyaj çalışmalarının yapımına başlanacak. Göcek ikiz tünelinin yapımında yaklaşık 100 işçi çalışmalarına devam ediyor. Göcek Tüneli’nin ilkinin hizmete girmesi ile birlikte ulaşım Dalaman - Göcek arasında 25 dakikadan 1 dakikaya düşerken, toplam uzunluk 3 bin 800 metreden 970 metreye indi. Ağustos 2014 Varşova Metrosuna Türk İmzası Varşova Metrosu’nun yapımına bir Türk firması imza atıyor. Gülermak İnşaat 2010 yılında iki yabancı ortağı (Astaldi - İtalya ve PBDiM – Polonya) ile başladığı projede artık sona yaklaşıyor. 2014 yılı sonunda bitmesi planlanan projenin anahtar teslim bedeli 1 milyar 100 milyon euro. Varşova Metrosu 2. hattı (Daszynskiego ile Wilenski İstasyonu arası) yapımı için en gelişmiş tünel teknolojileri kullanılırken tünel açma işlemleri için 3 adet basınç dengeleme yöntemi ile çalışan tünel delme makinesi (EPB TBM) faaliyet göstermektedir. Temmuz 2014 1 Eylül 2014 5 Bangalore Metro TBM’si Ciddi Şekilde Hasarlı Hindistan’ın 3. büyük şehri olan Bangalore’deki metro hattı’nda çalışan Krihna ve Godavari isimleri verilmiş TBM’lerden Godavari, Chickpet İstasyonuna 50 m kala sert bir kayaya vurarak hasar aldı. Mühendisler, TBM’yi yerin altında tamir etmenin çok zor olduğunu ve herhangi bir yöne hareket ettiremediklerini belirttiler. Yüklenici firma, aldığı hasar nedeniyle son birkaç haftadır kullanılmadan duran TBM’yi, yeni bir tünel kazarak bulunduğu yerden çıkarmayı planlanıyor. En kötü senaryoyu düşünen yetkililer, TBM’nin tamir edilememesi durumunu hesaba katarak yeni bir TBM ile değiştirmek zorunda olduklarını belirttiler. Yaşanan sorunun, 2015’te tamamlanması planlanmış projeyi geciktirmemesi için çalışılıyor. Ağustos 2014 Çinliler Kırım’a Su Altı Tünel Bağlantısı Teklifi Götürdü Başbakan Yevgeniya Bavykina’nın açıklamasına göre Çinli yatırıcımlar, Kerç Boğazının altında açılacak tünel ile Kırım ve Rusya’yı birbirine bağlamayı teklif etti. Özellikle 2010 yılından beri köprü mü yoksa tünel mi yapılacağı konusunda müzakerelerde bulunuluyordu. Daha önce bölgeye yapılması planlanan ve yaklaşık 7 milyar dolarlık bir hesap çıkartan köprü yerine; Çinli yatırımcıların yüksek teknolojili, 4 km uzunluğunda, 2 tren yolu ve 6 şeritli otoban içeren ve 2 ila 2 buçuk yılda tamamlanabileceği belirtilen projeleri, Çin - Rusya arasındaki siyasi birlikteliğin de bir göstergesi olarak ifade ediliyor. Proje için finansmanın Çin Bankasından sağlanacağı ve Rus Hükümetinin, belirlenen bir takvimde paranın geri ödeneceğine dair garanti vermesinin yeterli olacağı da Bavykina’nın açıklamasının önemli bir noktası. Temmuz 2014 Toronto Yeni Bir TBM Alıcısı Arıyor TTC (Toronto Transit Commission), Spadina Metrosu genişletme çalışmalarında kullanılan ve 2009’da 51,7 milyon Kanada Dolarına satın alınan TBM’nin 9,2 milyon Kanada Dolarına satılabileceğini belirtiyor. Daha önce anlaşmaya varılan Çin firmasının teklifi iptal etmesi üzerine TBM için yeni müşteri arayışları başladı. Söz konusu TBM, 2009 - 2013 arasında 6,4 km’lik ikiz tünelleri açmıştı. Belediye Başkanı Rob Ford’un, TBM’nin satılmasını doğru bulmadığı, yeni projeler için bekletmek istediği ve yeni bir TBM’nin satın alma, bakım ve saklama masrafları ile 54 milyon Kanada dolarını bulduğu ifade ediliyor. Temmuz 2014 Rastatt’ta 312 Milyon Avroluk Geliştirme Alman Demiryolları (DB), 4270 m uzunluğundaki Rastatt Tünelinin bir parçası olan Karlsruhe - Basle koridorunda 250 km/s‘lik hıza ulaşabilmek adına yapılacak geliştirme için Ed. Züblin ve Hochtief ortak girişimi ile 312 milyon avroluk bir sözleşme yaptı. Ağustos 2014 Perth, Milyar Dolarlık Projeyle Havaalanına Bağlanıyor Batı Avustrulya Başkenti Perth, milyar dolarlık projeyle havaalanına bağlanıyor. Batı Avustralya Eyaleti Hükümeti, 2 milyar dolarlık bir yer altı demiryolu tüneli ile Eyalet Başkenti Perth’in kent merkezini, havaalanına bağlamayı planladığını açıkladı. En az 4 km uzunluğunda iki tünelin olacağı projenin 2016’da başlaması, 2020’de hizmete açılması planlanıyor. Ağustos 2014 1 Milyar Dolarlık Trans - Andean Agua Negra Tüneli Şili ve Arjantin, 1 milyar lık Trans - Andean Agua Tünelinin finansmanında maya yakınlar. 14 km’lik 6 dolarNegra anlaştünel 1 Eylül 2014 projesi, Arjantin’in San Juan kenti ile Şili’nin Coquimbo bölgesini bağlayacak. 2014’ün başlarında Şili Başkanı Michelle Bachelet’in Buenos Aires ziyaretinde uzun vadeli bir proje anlaşması imzalamışlardı. Ağustos 2014 Rus Hükümeti’nden 240 Milyar Dolarlık Altyapı Bütçesi Rus hükümeti, altyapı kalitesinin iyileştirilmesinin, Rus GSYİH’nın üzerinde olumlu bir etki yaratacağına inanıyor. Bu doğrultuda özellikle karayolu altyapı çalışmalarına momentum kazandıran Rus Hükümeti, 2012 - 2019 programında yol, köprü ve tünel çalışmalarına 240 milyar dolarlık bütçe ayırdı. Köprü ve tünel projelerine çoğunluğu ayrılan bütçe, federal ve yerel yönetimler tarafından finanse edilecek. Federal Yönetimin projeleri içerisinde; Trans Sibirya ve Baykal Amur demiryollarının geliştirilmesi, Moskova - Kazan arasında hızlı tren seferleri için demiryolu inşaatı ve Moskova’nın etrafına yeni bir çevre yolunun inşaatını öngören mega projeler var. Bering Boğazını okyanusun altından tünel ile geçme projesini de unutmamak gerekiyor. Belirtilen bütçenin ve iş hacminin büyüklüğü, ilgili sektörler içerisinde yer alan firmaların dikkatini çekiyor. Bu nedenle, 28 - 29 Ağustos 2014 tarihlerinde Rus Hükümeti ile firmaların ve sektör içinde yer alan meslek gruplarının bir araya geldiği bir zirve düzenleniyor. Ana konuları; planlanan inşaat sahaları, yatırımlar, hukuki mekanizmaların işleyişi, güvenlik çözümleri, Tünel Teknolojisi, operasyonel zorluklar ve maliyetler, geçiş ücretlendirmeleri ve proje yönetimleri olan zirve, Moskova’daki Holiday Inn Suschevsky’de gerçekleşiyor. Bozüyük’te Tünel Açma Makinesi (TBM) 5 Yıldır Toprak Altında Ankara – Bilecik – Bursa yüksek hızlı tren (YHT) hattı Bilecik – Bozüyük bölümünde inşaat çalışmaları sırasında çöken tünelin altında kalan 33 milyon Euro değerindeki tünel açma makinesi (TBM) 5 yıldır çıkarılmayı bekliyor. 2009 yılında meydana gelen olayda, Bilecik - Bozüyük arasında yer alan Ahmetpınar Köyü mevkiinde 6,2 kilometre uzunluğunda olması planlanan 26 No’lu yüksek hızlı tren hattı tünelinin henüz ilk kilometresi açıldığı sırada bir göçük meydana geldi. Meydana gelen göçük sonrasında tünel açma işlemini gerçekleştiren TBM tünelinde içinde kalırken yüksek hızlı tren hattının da bu bölgedeki güzergahı değiştirilmek durumunda kaldı. Yaşanan göçük nedeniyle TBM’nin içinde kaldığı 26 No’lu tünelin yapımı geçici olarak durdurulurken kazanın yaşandığı tünele yakın bir bölgeden yeni bir hat döşendiği, bu alternatif yolun da yüksek hızlı trenin o bölgede hızını azaltarak 70 km/ saate kadar düşüreceği belirtiliyor. Yüksek hızlı tren hattının ilgili bölümünün inşasından sorumlu olan firma, göçük altında kalan makinenin çıkartılması için girişimlerde bulunurken yurt dışından bir firmanın makineyi bulunduğu bölgeden çıkarmak için teklifte bulunduğu açıklandı. Tünelin yapımından sorumlu şirket henüz konu ile ilgili bir açıklamada bulunmazken teklife olumlu ya da olumsuz cevap verip vermediği de belirtilmedi. TBM’nin göçük altından çıkarılması halinde 6,2 kilometre uzunluğundaki tünelin açılması çalışmalarının yeniden başlatılması planlanıyor. 1 Eylül 2014 7 Dünyanın En Uzun Tünelini Türkler Yapıyor Dünyanın en uzun tüneli bir Türk firması tarafından açılıyor. Rönesans Holding iştiraki Rönesans İnşaat tarafından Zürih – Milano arasına yapılan 57 km’lik Gotthard hızlı tren tüneli Avrupa’nın iki ülkesini (İsviçre – İtalya) birbirine bağlıyor. Doğayı korumayı planlayan bir proje ile hayata geçirilen tünel ile iki şehir arası uzaklık 4 saatten 2 saat 40 dakikaya düşerken inşaat 250 km/saat hıza göre planlandı. Alp Dağları’nın içinden geçecek 57 km’lik tünelin ilk test sürüşü ise 29 Mart 2014 tarihinde yapıldı. 1940’lı yıllarda bir fikir olarak ortaya atılan bu tünel projesi, 20 yıl önce yapılan bir dizi referandumun ardından İsviçre halkının onayını almış ve bugün itibarıyla da bu rüya gerçeğe dönüşmüştür. Şu an dünyanın en uzun tüneli olan ve Japon adalarını birbirine bağlayan 53,8 km uzunluğundaki Seikan tüneli, Gotthard Tüneli’nin tamamlanmasıyla birlikte dünyanın en uzun tüneli ünvanını kaybedecek. İki ayrı tüpten oluşan Gotthard Demiryolu Tüneli’nin doğu tüpü uzunluğu 57 bin 104 m, batı Rönesans İnşaat, 1 Temmuz 2013 tarihinde Avusturya merkezli Alpine Group’un İsviçre kolu Alpine Bau Gmbh, Hergiswill firmasını satın alarak Rotterdam - Genova arasındaki hızlı tren hattının bir bölümünü oluşturan Gotthard Tüneli’nin inşasında kendisine yer buldu. 9,5 milyar avroluk iki tüp geçitten oluşan projede, Rönesans İnşaat dışında, Alpiq In Tec (Güç ve kablo sistemleri), Alcatel-Lucent Schweiz/ Thales Rss (Telekomünikasyon ve Güvenlik Sistemleri), Balfour Beatty Rail (Raylı Ulaşım Sistemleri) firmaları da görev yapmakta. 8 1 Eylül 2014 tüpünün uzunluğu ise 57 bin 017 m’den oluşmaktadır. Tünel hattı boyunca her 325 metrede bir bağlantı tünelleri yer almaktadır. Bağlantı tünelleri, acil ulaşım tünelleri ve kuyular ile birlikte tünel sistemi toplamda 152 km olarak hesaplanıyor. Kaya örtü kalınlığının 2.300 m’ye ulaştığı Gotthard Tüneli aynı zamanda dünyanın en derin demiryolu tüneli olma özelliğini de taşıyor. Tünellerin %80’i tünel açma makinesi (TBM) ile açılırken %20’lik bölüm geleneksel yöntemle açıldı. Tünelin Aralık 2016 tarihinde tamamlanması planlanıyor. İki Kıtayı Birleştiren Proje: Avrasya Tüneli Asya ve Avrupa kıtalarını deniz tabanının altından bir karayolu tüneli ile birbirine bağlayacak olan Avrasya Tüneli Projesi (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi), 26 Şubat 2011 tarihinde atılan temel ile hayata geçirilecek. İstanbul’da araç trafiğinin yoğun olduğu Kazlıçeşme - Göztepe hattında hizmet verecek olan Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik bir uzunluğa sahip olacak. Projenin 5,4 kilometrelik bölümü, deniz tabanı altına özel bir teknoloji ile inşa edilecek olan iki katlı tünelden ve diğer metotlarla inşa edilecek olan bağlantı tünellerinden oluşurken, Avrupa ve Asya yakalarında toplam 9,2 kilometrelik güzergâhta ise yol genişletme ve iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilecek. Yapımı devam eden bu tünel faaliyete geçtiğinde trafiğin çok yoğun olduğu güzergahta yolculuk süresini 100 dakikadan 15 dakikaya indirecek. Ayrıca, yapılacak bu tünel ile güvenli ve konforlu bir yolculuk sağlanırken çevre ve gürültü kirliliğinin azalmasına katkı sağlanacak. Tünelin kazı işi, Almanya’da üretimi yapılan tünel açma makinesi, yani TBM adı verilen makine ile gerçekleştiriliyor. Avrasya Projesi’nde kullanılan TBM’ye Yıldırım Bayezid adı verildi. 19 Nisan 2014 tarihinde hazır hale getirilen tünel açma makinesi (TBM) ile tünel açma faaliyetlerine başlanırken Temmuz ayı itibarıyla projenin %10’unun (420 metre ilerleme sağlandı) tamamlandığı açıklandı. 2017 sonunda açılması planlanan tünelin toplam maliyetinin 1,3 milyar doları bulması beklenirken, tünel açma makinesi, deniz altında yaptığı 10 1 Eylül 2014 faaliyetlerde deniz seviyesinin en derin 106 metre altından geçecek. Yıldırım Bayezid tünel açma makinesi ayrıca deniz tabanına 26 metreden daha fazla yaklaşmayacak. Avrasya Tüneli, bütün afet senaryoları göz önünde bulundurularak inşa edilirken, deprem ve tsunamiye karşı da dayanıklı olacak. Kaza ve patlama gibi acil durumlarda her 200 metrede bir sığınma odaları bulunacak. Su sızdırmaz kapıların yer aldığı sığınma odalarında yaşanacak bir tehlike anında odalara giren yolcular, gaz ve dumandan etkilenmeyerek acil tahliye merdivenleri sayesinde alt ve üst bölümlere geçiş yapabilecek. Tünelin her iki ucunda havalandırma bacaları yer alacak. Tünelde arıza yapan araçların trafiği aksatmaması için her 600 metrede bir cep yapılması da planlanıyor. 7/24 kapalı devre kamera ve olay algılama sistemleriyle izlenecek tünelde, herhangi bir acil durumda hızlı bir şekilde tüneldeki yolculara müdahale edilebilecek. Modern aydınlatma teknolojisi kullanılan Avrasya Tüneli’ndeki tüm yüzeyler yangından etkilenmeyen malzemelerden oluşacak. Diğer tünellerde olduğu gibi radyo frekanslarına girerek sürücüler bilgilendirilecek. Bu frekans özelliğinin diğer tünellerden farkı ise alt ve üst bölümlerdeki araçlara farklı frekanslardan bilgilendirilme yapılması olacak. Örneğin, alt bölümde yaşanan bir trafik kazası, radyo frekanslarından anons edilirken üst bölümdeki yolcuların bu durumdan haberleri olmayacak ve panik yaşamayacaklar. Avrasya Tüneli Projesi, Yapı Merkezi (Türk) ve SK E&C (Güney Koreli) şirketlerinin ortak girişimiyle Yap İşlet - Devret projesi olarak hayata geçirilecek. Avrasya Tüneli Projesi için iki firmanın ortaklığında kurulan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. (ATAŞ), inşasını gerçekleştirdiği tünelin 25 yıl, 11 ay ve 9 gün işletme hakkını da elinde bulunduruyor. Bu süre boyunca tünelin işletmesi ve bakımından ATAŞ sorumlu olurken yaklaşık 26 yılın sonunda tünel, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne (AYGM) devredilecek. Deniz tabanı altında yapılan kazı çalışmaları, üretimi bu proje için özel olarak Almanya’da gerçekleştirilen Yıldırım Bayezid tünel açma makinesi ile yapıldığını belirtmiştik. Bu makine İstanbul Boğazı’nı deniz tabanının altındaki zemin içinden geçerken yaklaşık 110 metrelik su basıncına maruz kalacağı için 11 barlık arın basıncına dayanacak şekilde tasarlandı. Yine makinenin tasarımı yapılırken makine, olası müdahaleler ve muhtelif dönemlerde yapılacak kesici diş değişimleri için hem basıncı dengelenmiş hücreler hem de dalgıçların çalışmasına müsaade eden basınç hücreleri ile donatıldı. Yıldırım Bayezid Tünel açma makinesi, dünyadaki benzerleri arasında 11 bar değerindeki işletme basıncı ile dünyada ikinci sırada, 13,7 metre kazı çapı ile dünyada altıncı sırada yer alıyor. Makinenin uzunluğu 120 metreyi, toplam ağırlığı ise 3 bin 400 tonu bulurken makinenin kesici kafası 450 ton ile tek seferde bağlanan en ağır parçası olarak göze çarpıyor. Yıldırım Bayezid tünel açma makinesi günde 8 - 10 metre arasında kazı ile ilerleme sağlıyor. 1 Eylül 2014 11 Kuyu Açmak Artık Daha Kolay Madenlerde havalandırma veya malzeme, cevher, insan taşımak amacıyla kurulacak sistemler için gerekli olan kuyuların açılması genellikle zorlu bir iş olmuştur. Geçmiş dönemlerde, yatay ya da dikey bu tür kuyular delme – patlatma yoluyla ya da insan gücüyle açılırken delme işlemi ya el burguları ile yapılmakta ya da aslında bu iş için geliştirilmemiş makinaların kullanılmasıyla gerçekleştirilmekteydi. Bu tarz kuyu açma çalışmalarında; yüzeye ulaşmakta, delici ekipmanların nakliyesinde, patlatılmış kayaların kuyudan alınmasında, kuyunun havalandırılmasında zorluklar yaşanıyordu. Özellikle açılacak kuyu genişliği ve derinliği arttığında ise yaşanan zorluklar da aynı oranda artış gösteriyordu. Bu nedenle geçmişte kuyu açma çalışmaları son derece tehlikeli ve zaman alacak şekilde gerçekleştirilmekteydi. Gelişen teknoloji ile birlikte dünyada ve ülkemiz madenciliğinde kullanılan son teknoloji ürünler de artış göstermeye başladı. Özellikle madencilik faaliyetlerindeki en zor işlemlerden biri olan baş yukarı delme (Raise Boring) uygulamalarına olabildiğince yüksek hız ve üst düzey güvenlik sağlayacak bir makine geliştirildi. Madencilik Türkiye dergisi olarak 26 Nisan 2013 tarihinde Eczacıbaşı Esan’ın sahibi olduğu Balıkesir Balya Kurşun – Çinko Madenine yaptığımız ziyarette, bu makineyi de yakından görme fırsatı bulduk. Eczacıbaşı Esan ile özel bir şirket tarafından madenin ana galerilerinin açılması için bir anlaşma yapılırken, 2012 yılında madenin sıcaklığında yaşanan artışlar çalışma şartlarında performans düşüşlerine yol açmış ve bu işletme için bir havalandırma kuyusu ihtiyacı doğmuştur. Ana galerilerin 12 1 Eylül 2014 açılması işini alan şirket, hızlı ve güvenli kuyu açma yöntemlerini inceledikten sonra aynı yıl içinde baş yukarı delme makinesinin siparişini vererek madende çalışmalarına başlamıştır. Baş yukarı delme makinesi ile baş yukarı kuyu açma yöntemi oldukça hızlı ve emniyetlidir. Makine dikey, yatay ve eğimli kuyuların oluşturulması için geliştirilmiş olup madencilik ve inşaat projelerinde 0,6 ila 6 metre çapında, 1.000 metre derinlikte kuyuların açılmasına olanak sağlar. Baş yukarı makineleri madencilikte özellikle malzeme, insan nakliyesi ve havalandırma kuyularının açılmasında kullanılır. Baş yukarı delme işlemi; iki veya daha fazla seviyenin arasında dikey ya da yatay olarak kuyu açılması, açılan kuyudan tarama yapılması ve genişletilmesi işlemlerinden oluşur. Baş yukarı delmede makine, yüzeye ya da birleştirilecek olan iki seviyeden üstte olanın tabanına kurulur. Kurulum işleminden sonra alttaki seviyeye kadar bir kılavuz delik açılır. Kılavuz deliğin açılmasının ardından alttaki seviyede kılavuz deliği açan matkaptan çok daha büyük çapa sahip bir tarama ve genişletme başlığı, tijler dizisine takılır. Bu sistem sondaj işlemiyle hemen hemen aynıdır. Tek fark, yukarı çekilecek tijlerin ucuna büyük çaplı bir matkabın takılarak yukarı doğru yüzeyi genişleterek çıkmasıdır. Tüm dünyada, özellikle gelişmiş ülkelerde tehlikeli ve emniyetsiz kuyu açma yöntemleri terk edilerek son teknoloji raise boring, yani baş yukarı delme uygulaması kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemde, çevreye olan etkilerin ve kaya titreşimlerinin çok az olması, baş yukarı delme sisteminin tercih edilmesini sağlamıştır. Raise boring sistemi, sadece madencilik faaliyetlerinde değil nükleer atık depolama için açılacak kuyuların yapımında ve kentsel alanlarda kuyu açılması gerekli olan bölgelerde de rahatlıkla kullanılabilmektedir. Ovit Tüneli Hızla İlerliyor Ovit Geçidi, geçmiş dönemlerden beri Anadolu topraklarının en zor geçitlerinden biri olmuştur. Bölgede özellikle kış aylarında yüksek rakım nedeniyle yaşanan zor koşullar bugünün teknolojilerine rağmen karayollarında zaman zaman trafiğin yavaşlamasına hatta durmasına yol açmaktadır. Erzurum – Rize illerini birbirine bağlayan Ovit Geçidi; yaklaşık 2.240 metre yükseklikteki Ağzı Açık Geçidi ve 2.350 metre yüksekliğindeki Dalıkavak Geçidi ile beraber Erzurum - İspir arasındaki ulaşımı sağlamaktadır. Ovit Geçidi, zaman zaman 3.500 metreyi aşan zirveleri ile Doğu Karadeniz bölgesindeki bu dağlık alanda zor bulunan doğal geçitlerden birisidir. Bu zorlu yolları geçmek için ortaya atılan Ovit Tüneli Projesi için fizibilite çalışmaları kısa zamanda tamamlanırken 28 Şubat 2012 tarihinde bölgeye yapılacak tünel için ihaleye çıkıldı. 11 Mayıs 2012 tarihinde atılan temel ile tünel inşaatına başlandı ve bugün gelinen noktada yani 2014 Temmuz ayı itibarıyla Ovit Tüneli’nin 10 bin 60 metrelik bölümü tamamlanmış durumda. İki tüpten oluşan Ovit Tüneli Projesi’nin İkizdere tarafından 2.500 metrelik, İspir tarafından ise 2.800 metrelik ilerleme sağlandı. Projenin 2015 yılı sonunda tamamlanarak hizmete açılması planlanıyor. 14 1 Eylül 2014 Çift tüplü karayolu tüneli olarak projelendirilen tünelin girişi 2.053 metre, çıkışı ise 2.257 metre kotundadır. Uzunluğu 12.635 metre olan çift tüplü karayolu tünelinin 7.450 metrelik bölümü %3,5 eğimle tırmanış, 5.165 metrelik bölümü ise %1,1 eğimle iniş olacak şekilde projelendirilmiştir. Projenin toplam maliyeti 800 milyon lira olarak hesaplanırken, yapılacak tünel ile 250 kilometre olan Rize - Erzurum Karayolu 200 kilometreye düşecektir. Bu tünel sayesinde her yıl 6 – 8 ay kapalı olan Rize - Erzurum karayolu 12 ay boyunca açık kalabilecektir. Doğa için Ekolojik Tüneller Doğayı; inşa ettiğimiz yapılarla, artan bir hızla kirlettiğimiz ve ekolojik düzeni etkilediğimiz 21. yüzyılda, geleceğimiz için ekolojik çözümler üretmek giderek önem kazanıyor. İnsan ihtiyaçları ve aktiviteleri, özellikle iletişim ve ulaşım ihtiyacını artırırken, ulaşım ihtiyacı her geçen gün artan bir ivmeyle tünellere olan ihtiyacı da artırıyor. Bu nedenle, topluma büyük ekonomik faydalar sağlayan tünellerin, çevreye en düşük seviyede zararı dokunarak inşa edilmesi, doğaya karşı sorumluluğumuz haline geliyor. Geleneksel tünel açma modelleri, ekolojik uyum ve özellikle, çıkarılan malzemenin atılması ile ilgili tatmin edici çözümler sunmuyor. Bunun yanında; tünel inşası ve tünelin kullanımı esnasında harcanan enerji, tüketilen malzeme, tünel trafiğinin yarattığı CO2 salınımı, kullanılan insan kaynağı, delme işleminde çıkarılan malzemenin yanlış değerlendirilmesi ya da değerlendirilememesi ve oluşan çöpler ekolojik dengeye bıraktığımız izler olarak hanemize yazılıyor. Eko - Tünel Nedir? Ekolojik tüneller, doğaya ve gelecek nesillere karşı sorumluğumuzu yerine getirebilmek için önem kazanan çözümlerden bir tanesi. Ekolojik tünel, tünel tasarımına ekolojik ilkelerin entegresi anlamına geliyor. Buradaki amaç, dengeli ve sürdürülebilir bir tünel - doğa sistemi inşa etmek ve bunu yönetmek. Eko - tünel, etkin tünel açma ve toprak/kaya tahliyesi, doğa dostu iç kaplama ve tahliye edilen malzemenin doğa dostu geri dönüşümü üzerine kurulu bir sistem. Eko - tünel sistemi, düşük karbon emisyonu, enerji tasarruflu aydınlatma ve doğa ile uyumlu yaşamanın gereklerine göre inşa edilmesi ve yapım sonrası buna göre yönetilmesi gereken bir sistem. Ekolojik tünelin 4 temel ilkesi bulunuyor: Yeşil tünel açma, yeşil aydınlatma, yeşil kaplama ve delme işleminde çıkarılan malzemenin yeşil dönüşümü. Yeşil Tünel Açma (Green Tunneling) Bu yöntemin kullanılma gerekliliği, sadece ekonomik ve teknolojik fizibiliteye bağlı değil siyasi, etik, sosyolojik ve çevresel etkilere de bağlıdır. Yeşil tünel açma işlemi; güç dağılımını, sera gazı emisyonunu, gürültü kirliliğini, malzeme tüketimini, ekonomik harcamaları, çevresel bozulmayı ve işgücü maliyetini düşük tutmak anlamına gelir. Yeşil Aydınlatma (Green Lighting) Güneş ışığını toplama, dönüştürme, iletme, depolama ve aydınlatma teknolojilerini kapsar. Hedeflenen sonuç, toplanan güneş ışığının aşamalardan geçirilip aydınlatmada kullanılmasıdır. Ayrıca, güneş ışığının dalga boylarının belirlenmesi ile bir sonraki ilke olan yeşil kaplamaya kaynak oluşturur. Yeşil Kaplama (Green Lining) Tünellerin oluşturduğu ortamlarda yetişmeye uygun binlerce bitki çeşidi bulunmaktadır. Besin üretiminde ışık ve karbondioksit ihtiyacı bulunan bitki için gereken dalga boyu belirlenir ve yeşil aydınlatma ile tünelde kullanılır. Doğru bitkinin ve aydınlatmada kullanılacak doğru dalga boyunun seçilmesi ve tünel içindeki trafiğin üreteceği gaz ile sürdürülebilir bir yaşam ortamı oluşturulur ve tünel, yaşayan bir tünel haline dönüşür. Bu sistem sayesinde sera gazı salınımı kontrol altına alınmış olur. Kazılan Malzemenin Geri Dönüşümü (Green Recycling) Tünelin açılması esnasında çıkarılan toprak ve kaya gibi malzemeler, gerekli testlerden geçirildikten sonra; dolgu malzemesi, kentlerin yeşillendirilmesi, tarım ve arazi ıslahı gibi işlemlerde kullanılabilir. İnsanın, doğayı biçimlendirirken harcadığı enerji, yarattığı kirlilik ve ekosisteme etkileri düşünülürse; eko - tüneller gibi çözümlerin, gezegenimizin geleceği açısından ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Şu an için gereksiz, belki de anlamsız bulunabilen Eko - Tünel gibi teknolojiler, göremeyeceğimiz gelecekte tahminimizin ötesinde önem kazanacaktır. 21. yüzyılın bizlere sağladığı teknolojiyi, gezegenimizi ve çocukların geleceğini korumak için bu tip projelerde kullanmamız, yaşamımızı sürmemizi sağlayan doğaya borçlarımızdan bir tanesidir. Kaynak: 1. Journal of Transportation Technologies, 2011, 1, 54-57 doi:10.4236/jtts.2011.13008 Published Online July 2011 (http://www.scirp.org/journal/jtts) 1 Eylül 2014 15 Boğaz’a İkinci Marmaray Geliyor İstanbul’a, dünyanın en büyük ve en önemli inşaat projelerinden biri olan Marmaray’a benzer bir proje daha geliyor. İncirli - Söğütlüçeşme arasında yapılması planlanan 28 kilometrelik yeni metro hattının, Boğaz’ın altından yapılacak yeni tünellerle iki kıtayı birbirine bağlaması planlanıyor. Hattın etüt çalışmalarının ise 2015’te tamamlanması hedefleniyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından projelendirilen yeni metro hattı için istasyon, ray sistemi ve fizibilite projesi çalışmalarına başlanırken, metrobüs hattının altından geçmesi planlanan proje, Kuruçeşme – Beylerbeyi arasını deniz altından yapılacak tünelle birbirine bağlayacak. Proje 2023 yılına kadar tamamlanacak. İnşa edilecek yeni hattın Kadıköy, Üsküdar, Beşiktaş, Kağıthane, Beyoğlu, Eyüp, Zeytinburnu, Güngören ve Bahçelievler’den geçerek İncirli’de son bulması beklenirken, hat üzerinde 15 istasyon yer alacak. Projenin birçok metro ulaşım ağını da birbirlerine entegre etmesi bekleniyor. İstanbul trafiğinin en yoğun olduğu bölgede kurulacak olan hattın, 1,5 saatlik mesafeyi yarım saate düşüreceği de öğrenilirken, İBB Planlama Müdürlüğü tarafından ihaleye çıkarılan yeni projenin hat bazlı ulaşım etütleri, istasyon yerlerinin tespiti, istasyon ön projeleri, işletme senaryolarının belirlenmesi, seçilen güzergâhın imar planlarının hazırlanması, mali ve ekonomik fizibilite etütleri için çalışmalar yürütülecek. Etüt çalışmalarının 1 yıl sürmesi bekleniyor. Yeni metro hattının etüt çalışmalarının tamamlanmasından sonra yapım ihalesi için takvim belirlenecek ve projenin hizmete girmesiyle İstanbul’daki metrobüs hattı by-pass edilecek. Projenin yap-işlet-devret modeli ile yapılması planlanırken, Bakırköy Beylikdüzü, üçüncü Havalimanı, Tekstilkent, Başakşehir, Hacıosman, Üsküdar - Çekmeköy, Kadıköy Kartal ve Marmaray hatlarını birbirine bağlanacak. 16 1 Eylül 2014 Uluslararası Tünelcilik ve Yer Altı Ödülleri 4 Aralık 2014 / Grosvenor House Hotel, Londra Uluslararası Tünelcilik ve Yer Altı Ödülleri, Uluslararası Tünelcilik ve Yer Altı Derneği (The International Tunneling and Underground Space Association)’nin desteği ile 5. yılında daha geniş bir etkinlik programı ile 4 Aralık 2014 tarihinde Londra, Grosvenor House Hotel’de sahiplerini bulacak. Kategoriler Firma, kurum ve kişiler ödül için ücretsiz yarışabiliyor. Jüri üyelerinin değerlendirmeleri sonucunda finale kalanlar ise ödül töreni gecesinde açıklanıyor. Environmental Initiative of the Year 14 ayrı kategori ve ayrıca 2 özel ödülle toplam 16 ödül sahibini bulacak. Tünel Açma Projeleri Kategorileri: Major Tunnelling Project of the Year Specialist Tunnelling Project of the Year Tunnelling Project of the Year Teknik Katgoriler: Ground Investigation and Monitoring Award Product / Equipment Innovation of the Year Rehabilitation Project of the Year Technical Innovation of the Year 2013 Ödül Sahipleri Transcity Joint Venture, Legacy Way Tunnel, Brisbane, Australia Strukton Civiel, Metro Station Amsterdam Central Station North-South Line TOTO Costruzioni Generali, Sparvo Tunnel Project "Variante di Valico" A1 Motorway Ramboll Arup Joint Venture, Fehmarnbelt Fixed Link, Geotechnical Services CSM BESSAC / Bouygues, Tunnel Dismantling Machine – Extension of the West Island Line, Package 703, Hong Kong İlk defa verilecek Traylor Bros. and CH2M Hill Halcrow, Blue Plains Tunnel: Shaft Design and Construction Yönetim Kategorileri: Safety Initiative of the Year Young Tunneller of the Year Firma Kategorileri: Tunnel Design Firm of the Year Tunnelling Contractor of the Year Yer Altı Kategorileri: Sustainable Use of Underground Space Award Urban Underground Facility of the Year Özel Ödüller: Tunnelling Client of the Year Lifetime Achievement Award National Grid, Costain, Skanska, Halcrow, VVB, Arup and Mott MacDonald working in partnership on the London Power Tunnels MineARC Systems, Emergency Refuge Chambers Michael P. Cash, Southland Contracting and Tutor Perini Joint Venture CH2M Hill Halcrow TOTO Costruzioni Generali İlk defa verilecek İlk defa verilecek Autostrade per l'Italia Mohamed Elhosseiny Abdel Salam, Egyptian Tunnelling Society Geçen yıl, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Product / Equipment Innovation of the Year dalında “Kaya Saplamaları Korozyonunun Önlenmesi: Termoset Polimerler ile Kaplama” raporu ile finale kalarak önemli bir başarı yakalamıştı. www.tunnellingawards.com www.armador.com.tr Sandvik Alpha330 Kullanımını Yaygınlaştırma Çalışmaları Devam Ediyor Sandvik İnşaat - Türkiye Kaya Delme Takımları Bölümü, hem yeni nesil, daha güçlü yer altı delici makinelerin ürettiği enerjiyi karşılayarak delme performansını arttırmak hem de delme - patlatma maliyetlerini azaltmak amacıyla tünelcilik uygulamalarında, Alpha330 Delici Takım Sistemi’nin kullanımını yaygınlaştırma çalışmalarına devam ediyor. Standart R32 - Alpha330 Standart R32 bağlantı sistemi, 1950’li yıllarda ilk olarak Sandvik tarafından üretilmiş ve ISO standardı olmuş rod - bit bağlantısını sağlayan bir dişli tasarımıdır. Ancak, kırılgan tasarımı sebebiyle günümüzde gittikçe daha da güçlenen delici makineler ile uyumlu çalışamamaya başlamıştır. Yine Sandvik patentli bir bağlantı tasarımı olan Alpha330 ile delici makine tabancasında üretilen enerji, kayaya, en etkin, en doğru ve en ekonomik şekilde iletilerek hem direk delme maliyetleri hem de dolaylı olarak delme ile bağlantılı delme - patlatma sonrası oluşabilecek ekstra maliyetler düşürülmektedir. Alpha330 sistemin, R32 sistemden farkı, bağlantının daha geniş kesit alanına sahip olması ve daha az sayıda dişliden oluşmasıdır. Alpha330 rod kesiti, bit gövdesinin hemen gerisinden Hex35 (Hexagonal, 35 mm) kesite yükselmekte, yani bu bölgedeki daha düz delik delinmesini sağlayan kılavuz kısım, R32 sisteme oranla %36 daha fazla çelikten oluşmaktadır. Bu sayede, Alpha330’a, en önemli özelliği olan ‘düz delik delme’ özelliği Muzaffer BAYAZITOĞLU Sandvik İnşaat Kaya Delme Takımları Ürün Grup Müdürü [email protected] Oğuzhan ÖZTÜRK Sandvik İnşaat Kaya Delme Takımları Satış Müh. [email protected] Murat KOÇ Sandvik İnşaat Kaya Delme Takımları Satış Tem. [email protected] 18 1 Eylül 2014 içerisine alınması sayesinde, rod - bit, tamamen rijid bir yapıda çalışmakta ve delgi başlangıcı ya da delgi esnasında oluşabilecek bükülme gerilimleri azaltılmakta böylece, bükülmelerden oluşabilecek rod kırılmaları minimuma düşürülmektedir. Alpha330 kısa dişli yapısının sağladığı bir diğer avantaj ise standart R32 sistemle yer altında uzun süreler alabilen bit söküm işleminin, Alpha330 bağlantıyla kolaylaşmasıdır. kazandırılmaktadır. Standart R32 sistemde, esnek bağlantı sebebiyle özellikle delik başlangıcı esnasında kırık, çatlak vb. denk gelindiğinde delik sapmaları olmaktadır. Bu sapmalar, patlatma verimini birinci derecede etkileyen ve patlatma sonucunda tünel kesitinin genişlemesine ya da daralmasına sebep olan en önemli faktörlerden biridir. Ayrıca bu sapmalar, özellikle rod - manşon - şank sarfiyatlarını ciddi oranlarda arttırabilmekte ve tabancaya da önemli hasarlar verebilmektedir. Alpha330 sistemin en kritik özelliği, ekstra kılavuz sayesinde, daha düzgün ve hatasız delik başlangıçları sağlaması ve delgi esnasında da, çeşitli zemin şartlarından minimum seviyede etkilenerek daha doğrusal delik delinmesine olanak vermesidir. Bu sayede, rod gerisindeki manşon ve şank ömürlerinde de yüksek oranda artışlar görülmektedir. Alpha330 sistemin, daha geniş ve daha kısa bit bağlantısı ve rodun en zayıf noktasının bit gövdesi Patlatma delgilerindeki başarısının dışında Alpha330 sistemin, uzun bulon delgilerindeki çözümü, 6 m’nin üstünde uzunluklarda (6.135 mm ve 6.440 mm), tek parça, çember kesitli rodlardır. Geniş üfleme delikleri ile delik temizliğini kolaylaştırmakta, uzun deliklerde ekstra rod - manşon bağlantısı gerektirmemeleri ve rijid bağlantıları sebebiyle sarfiyatı azaltmakta ve sonradan bulon yerleştirmede kolaylık sağlayacak düz delik delinmesini sağlamaktadırlar. Alpha330 sistemi, R32 sistemden farklı olarak T38 bağlantılı şank ile çalışmaktadır. T38 bağlantı, yüzey alanı daha fazla olması sebebiyle 1 Eylül 2014 19 şank - rod arasındaki enerji kaybını minimum seviyede tutarak daha verimli enerji iletimi sağlar. Ayrıca, şank - manşon - rod sökümünü de kolaylaştırır. Türkiye’deki İnşaat Projelerinde İlk Alpha330 Denemesi R32 - yeni Alpha330 takım sistemleri karşılaştırma testlerinin ilki, Kahramanmaraş - Göksun Otoyol ve Tünel projesinde, 2013 Şubat - Haziran ayları arasında yapılmıştır. 5 aylık test sürecinin başarısı sonrası, projenin 10.000 m’lik kısmının büyük bir bölümü Sandvik Alpha330 sistemi kullanılarak tamamlanmıştır ve Kahramanmaraş istikametinde yapımı devam eden yeni tünel projelerinde de Alpha330 sistem delici takımlar kullanılmaya devam edilmektedir. Alpha330 sistemin bu projede sağladığı avantajlar; ΩΩ Rod tüketiminde %60 azalma, ΩΩ Şank tüketiminde %60 azalma, ΩΩ Düzgün delgi ve patlatma sonucu Alpha330 Sistemi Kullanılan Diğer Projeler Alpha330 sistem kullanılmış ve halen kullanılmakta olan diğer projeler; ΩΩ Ovit Dağı Tüneli ΩΩ Yusufeli Barajı ve HES İnşaatı Tünelleri ΩΩ Gürcistan - Batum HES İnşaatı Tünelleri ΩΩ Zonguldak, Sapça, Üzülmez, Mithatpaşa Tünelleri ΩΩ Trabzon Çevreyolu Tünelleri ΩΩ Artvin Barajı ve HES İnşaat Tünelleri delgi süresi, Türkiye genelinde Alpha330 sistem kullanılan projelerde, rod ömürlerindeki artış oranları %40 – %60 arasında değişmektedir. tılması olmuştur. Yukarıda beton kullanımında azalma, ΩΩ Her delikte ortalama 10 saniye daha az ΩΩ Ve sonuçta, tünel açma maliyetlerinin azal- 20 1 Eylül 2014 belirtilen projelerde, rakamsal verilerin gösterdiği sarfiyat avantajının yanında, saha çalışanlarından edinilen bilgilere ve gözlemlere göre Alpha330 sistem ile delgi sonrası, deliklere patlayıcı ya da bulon yerleştirilmesinin çok daha kolay ve az zaman alıcı olduğu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca patlatma sonrası daha düzgün yüzeyler elde edilmesi sayesinde ikincil kırma ve betonlama gereksinimlerinin de azaldığı, saha çalışanlarının değindiği en önemli noktalardan biridir. Bu avantajların tümü birlikte düşünüldüğünde, Alpha330 sistemin tünelcilik uygulamalarında hem daha kolay hem de daha ekonomik delme - patlatma operasyonları sağlayan bir sistem olduğu görülmektedir. Tünelcilikte Performansın En Üst Seviyesi: DT921i Hızlı, doğru ve kullanımı kolay DT921i serisi Jumbo, tünel kazısında üretim kalitesinin en üst seviyede kalmasına yardımcı olurken, operasyonel masrafların en alt seviyede kalmasını sağlar. Takip eden yeni ayna için hidrolik kırıcı ile tarama bağımlılığını azaltır. Patlatılmış kayanın taşınabilirliğini arttırırken bir sonraki ayna yüzeyinin delgi işlemi için daha engebesiz olmasında yardımcı olur. Sandvik DT921i serisi bilgisayar kontrollü jumbo, 125 m2 tarama alanı kabiliyeti ile ayna delgisi, bulon delgisi ve mekanize uzun delgiler için üretilmiştir. Yeni Hassasiyet Seviyesi ile Daha Hızlı Çevrim Süreleri Tekrarlanabilirlik kabiliyeti ve en iyi kazı öngörülebilirliği için DT921i serisi jumbo otomatik kullanım için tasarlanmıştır. Ancak, delinen kaya koşullarının ihtiyacından kaynaklı olarak ince ayar ya da anında müdahale gerektiğinde, makine üzerinde operatörün müdahalesine kolay bir şekilde izin veren pratik kontrol sistemleri de mevcuttur. Bunun anlamı bir operatörün tek başına makineyi ve tüm bomları kolayca yönetmesi demektir. Sandvik DT921i serisi jumbo, Sandvik iSURE® yeni nesil tünel planlama yazılımından destek almaktadır. Bu yazılım, delgi ve patlatma dizaynından eş zamanlı olarak en iyi verimi almaya yardımcı olur. iSURE yazılımı, her bir plandan en uygun verimi almayı ve her bir atımda en iyi ilerlemeyi sağlar. 22 1 Eylül 2014 Yeni DT921i serisi jumbo, ileri seviye kontrol sistemi, yeni nesil Erdinç Çetin Sandvik İnşaat Yüzey Deliciler ve Tünelcilik Ürün Grup Müdürü [email protected] H.Oğuz Arslan Sandvik İnşaat Yüzey Deliciler ve Tünelcilik Satış Müh. [email protected] K.Burak Özgür Sandvik İnşaat Yüzey Deliciler ve Tünelcilik Satış Müh. [email protected] RD525 hidrolik tabancaları, sağlam bomları ve ileri seviye takım dizisi sabitleyici ve merkezleyicileri sayesinde son derece hızlı ve doğru çalışmaktadır. Kullanımı kolay iDATA bilgisayar kontrol sistemi, bir atımda aynanın tamamındaki deliklerin otomatik olarak delinmesini sağlarken ayna üzerindeki her bir delik için gerekli tüm basınç ayarlamalarını ve önceden belirlenmiş delik sırasına göre tüm bom hareketlerini iSURE planına uyarak otomatik olarak gerçekleştirir. Bu otomatik fonksiyon ayrıca çalışma esnasında bomların çarpışma ihtimalini de öngörebilmekte ve her bir delik için delgi derinliğini ayna yüzey şekline göre kendisi belirleyebilmektedir. Bazı kaya koşullarından dolayı makineye ara sıra manuel olarak operatörün ince ayarı için müdahalesi gerekebilir. Hedefe kilitlenme, hızlı ilerleme ve dinamik düzeltme özellikleri, otomatik delgi esnasında operatörün ince ayar yapabilmesine olanak sağlar. Operatör delgi gücüne ve baskı - rotasyon seviyelerine delgi sırasında genel otomasyon doğruluğunu bozmadan müdahale edebilir. DT921i serisi jumbodan alınabilen üretim ile ilgili bilgi koleksiyonu, ilerleme verileri gibi süreç bilgileri, toplam üretim bilgileri ve delgi parametreleri (delgi esnasında makineden alınan kayıtlar) üretim lojistiğinin planlanmasında, bakım planı ve böylece verimliliğin gelişiminde yardımcı olur. DT921i serisi Jumbo, WLAN opsiyonun satın alınmış olması durumunda ortamda mevcut WLAN kablosuz internet hattına bağlanabilir. Bu sayede makineye ofisten erişim mümkün olabilmekte ve Jumbo üzerindeki kullanıcı ara yüzü ofisten görüntülenebilmektedir. Uzaktan bağlantı, makineye ve makineden ofis bilgisayarına internet üzerinden delgi planı, bulon planı, tünel hat planı ve kayıt edilmiş veri transferine müsaade eder. MWD (Delgi esnasında veri kaydı) ile kaya yapısı ve kaya karakteristik özellik bilgileri ile bağlantılı makine davranış bilgileri, renklendirilmiş ve döndürülebilen 3 boyutlu bir animasyon olarak ofis bilgisayarında görüntülenebilir. DT921i serisi jumbolar, insan hatalarından kaynaklı riskleri etkin bir şekilde en az seviyelere indiren ve doğruluğu arttıran total station navigasyon sistemine uyumludur. DT921i serisi jumboların mükemmel doğruluğuna etki eden en önemli etkenlerden birisi de bom kontrolüdür. DT921i jumbo geniş ölçüde test edilmiş ve faydası ispatlanmış, salınım telafili, devrilme sistemli maharetli bomlar ile geliştirilmiştir. Bu bomlar muhtemel her açıdaki bom pozisyonuna uygunluk gösterebilmektedir. DT921i jumbo, güçlü ve yüksek 1 Eylül 2014 23 büyük kolaylık sağlar. Uzun delgiler için ergonomik ve mekanize TRH rod taşıma sistemi de DT921i serisi Jumbolarda opsiyonel olarak mevcuttur. DT921i serisi jumbolardaki başka bir pratik opsiyon ise özellikle ilerlenen büyük tünellerde gözlem amaçlı sepet bomda bulunan kamera sistemidir. DT921i serisinin ileri seviye delgi doğruluğunun bir güvencesi de yeni tip ön dayama takozlarıdır. Bu özellik, takım dizisine özellikle delgiye başlangıç aşamasında iyi bir kılavuzluk yapar. Bu sayede kaya ile en iyi kontak sağlanmış olur. iBOLT sistematik bulonlama opsiyonu, DT921i serisi jumbonun etkin olarak bulon işlemi için kullanılmasına olanak sağlar. İBOLT sayesinde, bulon delgileri önceden dizayn edilmiş bulon planına göre delinebilir. Özel bir bilgisayar yardımlı bom kontrol modu, deliklerin doğru olarak delinmesine yardımcı olur. Bir makine için eş zamanlı olarak ayna delgisi ve bulon delgisi uygulamasının yapılması mümkün olup bu özellik tünel ilerlemesinde kullanıcıya hız kazandırmaktadır. Ek olarak bulon uygulaması için MWD (delgi esnasında veri toplama) ve planlanmış delinmiş bulon delgileri için raporlama yapabilmek mümkündür. frekanslı RD525 hidrolik tabancalar ile donatılmıştır. 25 kW gücünde ve 93 Hz frekansında çalışan bu tabancalar sayesinde, delgi hızında çalışılan formasyona bağlı olarak %10 ila %30 civarında bir artış gözlemlenir. RD525 tabancalarda bulunan patentli stabilizör sayesinde, kullanılan bit ömrü %17 civarında, şank ömrü ise %40 civarında artmaktadır. RD525 hidrolik tabancaların bir özelliği de kompakt olması ve düşük profil yüksekliğine sahip olmasıdır. Patentli stabilizör sisteminin görevi, akıllı kontrol sistemine bağlı olarak delgide geri dönen, delici takıma ve tabancaya 24 zarar veren şok dalgalarını absorbe etmektedir. Tabancaların basit ve daha az parçadan oluşan yapısı, bakım esnasında aşınmalar ile ilgili görsel uyarıcılar sayesinde bakım ve kullanım kolaylığını garanti etmektedir. Buna ek olarak tabancanın mükemmel yağlama sistemi sayesinde aşınmalar azaltılmıştır. Sağlam ve güvenilir RD525 tabancalar üzerinde, fonksiyonel gövde parçalarını birleştirmek için sadece birkaç adet basınçlı bağlantı birleştirme noktası bulunmaktadır. DT921i serisi jumboda ayrıca opsiyonel olarak sunulan dayanıklı SCR rod merkezleyici - tutucu sistemi, rod ekleme ve sökme işlemlerinde 1 Eylül 2014 Operatörün Konforu İçin: 3i Kabin DT921i jumboda bulunan FOPS (düşen objelere karşı koruyucu yapı) sertifikalı modern, yükseltilebilir 3i kabinler büyük pencere yüzeyleri sayesinde her uygulamada rahat görüş imkânı sağlamaktadır. Kuvvetli Xenon lambalar ve ön cam silecekleri, makine yürüyüşünde ve delgide operatörün görüşün arttırır. Operatör konforu için kol dayama ile desteklenmiş sofistike kontrol ünitesi, kabin içi hava kalitesini korumak için düşünülmüş ileri seviye filtre sistemleri, düşük ses seviyesi (75 dB altında) ve sallantı kontrol sistemlerine haiz ergonomik 3i kabinler, tamamı ile operatör konforu için dizayn edilmiştir. Hatta operatör boyun desteği ve mükemmel kabin içi aydınlatma, operatör konforundan daha ötesini sunmaktadır. Makine hareketi için ayrıca bir arayüz opsiyonu da bulunmakta olup makinede bulunan güçlü motor, hızlı hareket kabiliyetini garanti etmektedir. Operatör arayüzü dışında yardımcı operatör için ikinci bir arayüz opsiyonu da mevcuttur. Servis Kolaylığı DT921i jumbo, dizayn edilirken servis kolaylığına odaklanılmıştır. Önemli tüm komponentler dış etkenlere karşı koruma altında olup günlük servis noktaları ve ana komponentlerin bir çoğu yer seviyesinden kolaylıkla ulaşılabilecek şekilde dizayn edilmiştir. Hidrolik tabanca modüllerine kızak kirişleri üzerinden müdahale edilebilmekte olup bomlar üzerindeki bütün hidrolik hortumların konumu iyi organize edilmiştir. DT921i serisi üzerindeki akıllı bir sistem sayesinde, makine güncel durum kontrolü yapılabilmektedir. Akıllı sisteme dâhil olan kendi kendine teşhis - onarma sistemi, bütün bilgisayar modülleri arasında aynı anda kontrol, bom hareket karşılaştırmaları, delgi basınçları ve fonksiyonların operatör ekranında görüntülenmesini sağlar. Teşhis sistemi, hangi modülde arıza olduğunu göstererek servis için gereken hareket tarzını belirlemede personele yardımcı olur. DT921i için iSURE Kaya Kazı Ofis Yazılımı Desteği Sandvik DT921i serisi jumbo, Sandvik iSURE® tünel kazı yönetimi yazılımından yardım almaktadır. iSURE, tünel delgi patern ve patlatma dizaynını oluşturmanın en etkili yoludur. iSURE projeye en uygun plan dizaynı ve gerektiğinde küçük değişikliklere de izin veren devrimsel nitelikte özellikler sunar. Böylece iSURE, en yüksek kazı kalitesi ve en düşük kazı maliyetlerini garanti etmektedir. iSURE, proje için mükemmel doğruluk, hızlı süreç ve büyük ölçüde masraf tasarrufu sağlar. iSURE, şantiye personeli için dizayn edilmiştir. Prensip olarak planlanmış tüm tünel süreci için en önemli nokta olan patlatma düzlemi, iSURE için önem arz eder. Delgi planı hayata geçirilerek istenilen patlatma düzlemine uydurulur. Bunun anlamı her bir deliğin bitiş pozisyonu, delikler arası mesafeler ve delik uzunlukları patlatma düzlemi için otomatik olarak ayarlanır. Kullanılacak patlayıcı şarjları belirlenir ve kırılma - çatlama zonları kontrol edilebilir. Sonuç olarak delik konumları ve patlatma dizaynı en uygun şekilde gerçekleştirilmiş olur. iSURE ile sadece bir tünel değil tüm projeye bağlı bütün tüneller kontrol edilebilir. Tüm proje detayları proje boyunca ayrıntılı bir şekilde toplanır. Bir tünel planında, tünel kavis tablosu, delgi planları, lazer bilgileri ve veri toplama dosyaları, hepsi aynı anda ya da ayrı ayrı kontrol edilebilir. Ek olarak tünel projesinde istenilen en uygun plana ulaşıldığında, sadece birkaç tuşa basarak bu plan diğer delgi planları içerisine kolayca eklenebilir. Tünel, iSURE Rapor, iSURE Analiz, iSURE Bulonlama’dır. iSURE Tünel modülü delme ve patlatma dizaynı delgi paterni dizaynı, uzun delgi patern dizaynlarının oluşturulmasında yardımcı olur, tünel hattı ve proje bilgilerini oluşturur. iSURE Rapor modülü, iSURE Tünel modülü ile birlikte çalışan bir modül olup, delgi yönetimi, süreç gelişimi ve süreç takibini sağlar. Delgi ve patlatma veriminin artmasına katkı sağlar. iSURE Analiz modülü, ilk iki modül ile beraber çalışmakta olup MWD (Delgi sırasında kayadan veri alma) ile kaya yapısı ve karakteristik özellikleri ile ilgili bilgi sahibi olunmasını sağlar. Tüm bu veriler Microsoft Excel dosyasına aktarılabilir. iSURE IV Bulonlama modülü farklı birçok bulon hattının planın yapılmasına olanak sağlar. Delik konumları ve açıları belirlenebilir. construction.sandvik.com iSURE toplam 4 ayrı modülden oluşan bir yazılımdır. Bunlar; iSURE 1 Eylül 2014 25 Dünyanın En Uzun Tünelleri Karayolu İsim Yer Lærdal Norveç (Lærdal - Aurland) 24,51 km (15,2 mi) Tamamlanma Zamanı 2000 Zhongnanshan Tüneli Çin (Shaanxi) 18,04 km (11,2 mi) 2007 Jinpingshan Tüneli Çin (Sichuan) 17,54 km (10,9 mi) 2011 St. Gotthard İsviçre (Uri - Ticino) 16,91 km (10,5 mi) 1980 Arlberg Avusturya (Vorarlberg - Tyrol) 13,97 km (8,7 mi) 1978 Xishan Tüneli Çin (Shanxi) 13,65 km (8,5 mi) 2012 Hongtiguan Tüneli Çin (Shanxi) 13,12 km (8,2 mi) 2013 Hsuehshan Tayvan 12,94 km (8,0) 2006 Fréjus Fransa - İtalya 12,89 km (8,0) 1980 Maijishan Tüneli Çin (Gansu) 12,29 km (7,6 mi) 2009 Uzunluk Lærdal Karayolu Tüneli - Norveç Sulama Tünelleri İsim Yer Uzunluk Delaware ABD, New York Päijänne Finlandiya, Güney Finlandiya Dahuofang 137 km (85 mi) Tamamlanma Zamanı 1945 120,0 km (74,6 mi) 1982 Çin, Liaoning 85,3 km (53,0 mi) 2009 Orange–Fish River Güney Afrika 82,8 km (51,4 mi) 1975 Bolmen Su Tüneli İsveç, Kronoberg/Scania 82,0 km (51,0 mi) 1987 Želivka Su Tüneli Çek Cumhuriyeti 51,08 km (31,7 mi) 1972 Arpa-Sevan Tüneli Ermenistan 48,3 km (30,0 mi) 1981 #1 Tünel Çin, Shanxi 43,7 km (27,2 mi) 2011 #7 Tünel Çin, Shanxi 43,5 km (27,0 mi) 2002 Kárahnjúkar Hid. Satrl İzlanda, Austurland 39,7 km (24,7 mi) 2003-2007 Delaware Sulama Tüneli İnşaatı - New York ΩΩ Hali hazırda inşası Türk firması Rönesans Holding tara- Demiryolu İsim Yer Seikan Tüneli Japonya (Tsugaru Strait) 53,9 km Tamamlanma Zamanı 1988 Channel Tüneli Fransa/İngiltere 50,5 km 1994 Lötschberg Base Tüneli İsviçre (Alpler) 34,5 km 2007 Guadarrama Tüneli İspanya (Sierra de Guadarrama) 28,4 km 2007 Taihang Tüneli Çin (Shanxi) 27,85 km & 27,84 km, 2 tüp 2007 Hakkōda Tüneli Japonya (Hakkōda Dağları) 26,5 km 2010 Iwate-Ichinohe Tüneli Japonya (Ōu Mountains) Uzunluk 25,8 km 2002 Lainzer/Wienerwaldtunnel Avusturya (Viyana) 23,84 km 2012 Daishimizu Tüneli Japonya (Tanigawa Dağı) 22,2 km 1982 Qingyunshan Tüneli Çin (Fujian) 22,16 km & 21,84 km, 2 tüp 2013 fından sürdürülen Gotthard Tüneli, bitmesi planlanan 2016 yılında, 57,1 km’ye ulaşarak dünyanın en uzun demiryolu tüneli unvanını Seikan Tüneli’nden alacak. ΩΩ 2015 yılında bitmesi planlanan Ovit Tüneli, 14,7 km’lik uzunluğu ile dünyanın sayılı karayolu tünelleri arasında yerini alacak. ΩΩ Çılgın bir proje olarak; tüneller ile örülmüş olan Çin, ülkenin kuzeydoğusundaki Dalian kentini doğudaki Yantai şehrine bağlayacak 123 kilometrelik bir denizaltı tünelinin inşasına başlayacağını açıkladı. Seikan Demiryolu Tüneli - Japonya 26 1 Eylül 2014 Ülkemizde Yer Alan Karayolu Tünelleri ve Teknik Bilgiler Ülkemizde son yıllarda yapılan yatırımlarla karayolları üzerinde inşa edilen tüneller, uzunlukları ve çapları açısından bakıldığında her geçen gün kendi rekorlarını kırarak illeri, ilçeleri birbirine bağlamaya devam ediyor. Bu büyük çaplı yatırımlarla tünel teknolojisi konusunda dünyadaki son teknolojiler, ülkemizin dağlarını delip geçmek için kullanılırken şehirlerarası mesafeleri de önemli ölçülerde kısaltıyor. Özellikle ülkemizde 15 yıldan daha uzun sürede yapımı tamamlanan Bolu Dağı Tüneli göz önüne alındığında yeni açılan tünellerin Bolu Dağı tüneline göre daha uzun olmasına rağmen daha kısa sürede tamamlanması, ülkemizin tünel inşası konusunda nerelere geldiğinin de ispatı konumunda. Devlet ve İl Yollarımızda; Karayolu tünelleri konusunda Türkiye Cumhuriyeti Karayolları (TCK) tarafından yayınlanan envanterde, ülkemizde yer alan tüm tünellerin güncel durumları göz önüne serilmektedir. Aşağıdaki tabloda TCK’nın en güncel tünel envanter raporunu bulabilirsiniz. Olmak üzere 172 bulunmaktadır. ΩΩ 500 m. den küçük tünel adedi: 115 ΩΩ 500-1000 metre arasındaki tünel adedi: 30 ΩΩ 1000-2000 metre arasındaki tünel adedi: 22 ΩΩ 2000-3000 metre arasındaki tünel adedi: 4 ΩΩ 3000 metreden uzun Tünel adedi: 1 adet tünel *Envanter bilgileri Karayolları Genel Müdürlüğü, Sanat Yapıları Daire Başkanlığı, Tüneller Şubesi Müdürlüğü’nün 2013 raporunda belirtilen verilerdir. Devlet ve İl Yolları Üzerinde Trafiğe Açık Tünellerin Bölgelere Göre Dağılımı Böl. No 2 3 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Toplam Tünel Adedi Tek Tüp 1 1 1 17 2 1 52 6 4 10 1 33 3 132 Çift Tüp 1 1 13 17 1 3 2 2 40 0-500 m Toplam Arasındaki Tünel Tüneller Adedi (Adet) 2 2 1 1 2 1 30 18 2 2 1 1 69 43 7 5 4 2 13 8 3 35 29 3 3 172 115 500-1000 m 1000-2000 m 2000-3000 m 3000 m’den Arasındaki Arasındaki Arasındaki Uzun Tüneller Tüneller Tüneller Tüneller (Adet) (Adet) (Adet) (Adet) 6 13 1 3 2 5 30 1 4 12 1 1 2 1 1 1 1 1 1 22 4 1 Tek Tüp Uzunluk 213,00 457,00 225,00 9.544,25 580,00 66,00 23.404,50 4.745,90 2.267,50 3.650,04 606,00 9.728,50 600,00 56.087,69 1 Eylül 2014 Çift Tüp Uzunluk Sol Tüp Uzunluk 350,00 0,00 1.514,40 10.964,24 0,00 0,00 13.676,06 233,00 0,00 2.400,00 3.305,00 1.203,00 0,00 33.645,70 Toplam Uzunluk Sağ Tüp Uzunluk 350,00 913,00 0,00 457,00 1.572,90 3.312,30 10.998,80 31.507,29 0,00 580,00 0,00 66,00 14.712,20 51.792,77 233,00 5.211,90 0,00 2.267,50 2.294,00 8.344,04 3.219,00 7.130,00 1.402,00 12.333,50 0,00 600,00 34.781,91 124.515,30 27 Etkinlik Takvimi 2014 10 - 11 Eylül / Fire Protection and Safety in Tunnels Geçen yıl Kopenhag’da gerçekleşen etkinliğin 6’ıncısı bu yıl, 900’ün üzerinde tüneli olan Norveç’in Bergen kentinde düzenlenecek. www.arena-international.com/fpst 15 - 19 Eylül / IAEG XII Congress İtalya, Torina’da, IAEG ()’nin 50. yıldönümünde, 12’ncisi düzenlenecek olan kongre bu yıl, toplum ve çevre için Jeoloji Mühendisliği ve Tünelciliğin önemine odaklanıyor. www.iaeg2014.com 17 - 19 Eylül / 15th Australasian Tunnelling Conference 2014 15’incisi düzenlenecek olan kongre, yer altı yapıları ve kırsal/kentsel altyapı çözümleri üzerine gerçekleşecek. www.atstunnellingconference2014.com 23 - 24 Eylül / The British Tunnelling Society Conference and Exhibition 2014 İngiltere’nin en önemli tünel ve kazı etkinliği olarak kabul edilen etkinlik 23 - 24 Eylül tarihlerinde Londra’da düzenleniyor. www.btsconference.com/content 23 - 26 Eylül / Innotrans 2014 220’nin üzerinde firmanın katılımıyla Berlin’de gerçekleşecek olan Innotrans 2014 (International Trade Fair for Transport Technology), Demiryolu Altyapısı, Yolcu Taşımacılığı ve Tünel Açma Teknolojisi üzerine yoğunlaşıyor. www.innotrans.de/en 24 - 26 Eylül / Tunnels and Trenchless Crossings Design Conference Bu yıl ikincisi düzenlenecek olan konferans St.Petersburg, Rusya’da gerçekleşecek. inventorindustries.ru/en-catalog-service-108 28 Eylül - 1 Ekim / EETC 2014 - Eastern European Tunnelling Conference Atina, Yunanistan’da gerçekleşecek konferansın ana konusu tünelciliğin çevre üzerine etkisi olacak. www.eetc2014athens.org Türk Maden Endüstrisinin Yenilikçi ve Seçkin Tanıtım Platformu MT FİRMA REHBERİ 2014 Çıktı... Basılı rehberde yer alma fırsatı yakalayamayan firmalar dilerlerse www.mtrrehber.com’da yer alabileceklerdir. Siteye katılım talebinizi www.mtrehber.com/rehberekayit adresinden iletebilirsiniz. Siz de Madencilik sektörünün en seçkin firmalarını yer aldığı MT Firma Rehberi’nde yer alarak online olarak tüm sektöre ulaşabilirsiniz. İletişim: [email protected] - 0 312 482 18 60 1 - 4 Ekim / Geofluid 2014 Uluslararası Arama, Çıkarma ve Yer Altı Akışkanlarını Aktarma Sergisi ve Konferansı olarak da geçen etkinlik Piacenza, İtalya’da düzenleniyor. www.geofluid.it 13 - 15 Ekim / 14th Aftes International Congress Fransa’nın Lyon kentinde 14’üncüsü gerçekleştirilecek olan kongrenin konusu Tüneller, Yer Altı riskleri ve Fırsatları olacak. www.congres.aftes.asso.fr/sites/default/files/aftes/bulletins/ BULLETIN%20N-B3%20UK-v4-.pdf 15 - 16 Ekim / Colombia Capital Projects and Infrastructure Summit Latin Amerika’yı firmalarla buluşturan etkinliklerden biri olan zirve Bogota, Kolombiya’da yapılacak. www.latinmarkets.org/forums/colombia-capital-projects-andinfrastructure-summit/overview 22 - 23 Ekim / 14th International Water Mist Conference Su sisi sistemleri ile ilgili olarak 14’üncüsü düzenlenen konferansın bu yılki yeri İstanbul. www.iwma.net 23 - 25 Ekim / Expotunnel Tünel, delme, madencilik, yer altı konstrüksiyonu ve araştırması konularına odaklanan fuar Bologna, İtalya’da. www.expotunnel.it 27 - 30 Kasım 2014 / 6. Uluslararası Madencilik, Maden Makine ve Ekipmanları, İş Makineleri Fuarı www.madenturkiyefuari.com 2015 22 - 28 Mayıs / WTC2015 Hırvat Tünel ve Yer Altı Yapıları Derneği ile Uluslararası Tünelcilik Birliği tarafından düzenlenen kongre Dubrovnik, Hırvatistan’da. wtc15.com 18 - 20 Kasım / TBM DiGs TBM’lerin zorlu formasyonlarda kullanımı ile ilgili düzenlenecek olan kongre Singapur’da gerçekleştirilecek. www.tbmdigs.org TSURUMIDRENAJVEAMURPOMPALARBIRTELEFONKADARYAKNNZDA | T: 0216 383 28 98 | E: BILGI BILGIMUHENDISLIKCOMTR | W: WWWTSURUMIPOMPACOM AVRASYA TÜNELİ İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi TF-1800-250/1500 (1800mm 250kW) Fan ve Aksesuarları YÜKSEK PERFORMANS DÜŞÜK ENERJİ MALİYETİ Tünellerde temiz havanın işçi sağlığı, iş güvenliği ve işletme verimliliği için önemi çok açıktır. Teknima Cleanair Technology imalatı havalandırma fanları ve frekans ayarlı yol vericileri ile projenizin enerji maliyetlerini düşürüp, yüksek temiz hava performansı ile başarınızı perçinlersiniz. www.teknima.com Teknima Cleanair Technology