SU YALITIMCISI (SEVİYE 3) DERS NOTU

SU YALITIMCISI (SEVİYE 3)
DERS NOTU
2012
Hazırlayan
Doç. Dr. Tayfun UYGUNOĞLU
İÇİNDEKİLER
1.
GİRİŞ ............................................................................................................................. - 2 -
2. KİŞİSEL GÜVENLİK VE ÇEVRE KAZA RİSKLERİ ................................................... - 2 2.1. Su Yalıtımı İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Önlemler ............................................. - 2 2.2. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) ............................................................................ - 2 2.3. Şantiyedeki Risk Unsurları ve İkazlar ........................................................................ - 4 2.4. İlk Yardım................................................................................................................... - 6 2.5. Şantiyede Uyulması ve Yapması Gereken Kurallar ................................................... - 6 3. TEMEL BİLGİLER .......................................................................................................... - 7 3.1. Su Yalıtımı .................................................................................................................. - 7 3.2. Su Yalıtımı Terim ve Tanımları ................................................................................. - 7 4. SU YALITIMI ÇEŞİTLERİ.............................................................................................. - 9 4.1. Yapısal Su Yalıtımı: ................................................................................................... - 9 4.2. Yüzeysel Su Yalıtımı: ............................................................................................... - 10 5. SU YALITIM MALZEMELERİ .................................................................................... - 10 5.1. Çeşitleri ..................................................................................................................... - 10 5.1.2. Serme Tip Su Yalıtım Malzemeleri ................................................................... - 16 6. SU YALITIMINA HAZIRLIK ....................................................................................... - 17 7. SU YALITIMI UYGULAMA ALANLARI ................................................................... - 24 7.1. Temel ve Perde Duvarlarda Su Yalıtımı Uygulaması .............................................. - 24 6.1.1. Temelde membran ile su yalıtımı ...................................................................... - 26 7.1.2. Surme ve Puskurtme Yontemiyle Temelde Su Yalitimi .................................... - 29 7.2. Islak Hacimlerde Su Yalıtımı ................................................................................... - 30 7.3. Çatılarda Su Yalıtımı ................................................................................................ - 32 7.3.1. Üzerinde Gezilemeyen Teras Çatılar ................................................................. - 32 7.3.2. Üzerinde Gezilen Teras Çatılar .......................................................................... - 33 7.3.3. Eğimli çatılar ...................................................................................................... - 34 7.4. Depolarda Su Yalıtım ............................................................................................... - 35 7.5. Havuzlarda Su Yalıtımı ............................................................................................ - 35 7.6. Tünellerde Su Yalıtımı ............................................................................................. - 37 7.7. Köprü ve Viyadüklerde Su Yalıtımı ......................................................................... - 38 7.8. Kanal ve Göletlerde Su Yalıtımı .............................................................................. - 39 YARARLANILAN KAYNAKLAR ................................................................................... - 41 -
-1-
1. GİRİŞ
Mesleğin tanımı: İş sağlığı ve güvenliği ile çevresel önlemleri alarak, kalite sistemleri
çerçevesinde, mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan, su yalıtımı öncesi hazırlık işlemlerini
gerçekleştiren, binaların iç ve dış yüzeylerinin su yalıtımını yapan, temel ve perde duvarlarda,
çatılarda, teraslarda, ıslak hacimlerde,
depolarda, havuzlarda, tünellerde, köprü ve
viyadüklerde, kanal ve göletlerde su yalıtımı yapan, poliüretan esaslı bitümlü membran
kaplayabilen, kristalize su yalımı malzemeleri ile su yalıtımı yapan, uygulama sonrası onarım
işlemlerini yapan ve mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli kişiye su yalıtımcı
denir.
2. KİŞİSEL GÜVENLİK VE ÇEVRE KAZA RİSKLERİ
2.1. Su Yalıtımı İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Önlemler
Çalışma hayatının tamamında olduğu gibi su yalıtımı yapılacak yüzeyde ve alanda ön hazırlık
işlemleri, su yalıtımı gereçlerinin hazırlanması, temelde, perde kolonlarda, çatılarda,
teraslarda, depolarda, havuzlarda, köprü ve viyadüklerde su yalıtımı yapma aşamasında iş
sağlığı ve güvenliği oldukça önemlidir. İş yerinde verimliliğin artırılması maddi ve manevi
kayıpların azaltılarak çalışma sürecinin sürdürülebilmesi için iş sağlığına ilişkin önlemlerin
alınması gerekmektedir. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri başlangıçta kişisel önlemler olarak
başlarken iş yeri organizasyonu ve genel güvenlik düzenlemeleri ile devam eder. İş
kazalarının olmaması kadar iş kazası sonrası neler yapılacağı da maddi ve manevi kayıplar
üzerinde önemli etkilere sahiptir. Bu bakımdan iş yerinde alınabilecek önlemler; kişisel
davranışların yanı sıra Kişisel Koruyucu Donanım (KKD), Risk Unsurları ve İkazlar,
İlkyardım gibi konuları kapsamaktadır.
2.2. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)
Yapım sürecinde çalışanların yürütülen işten kaynaklanabilecek, sağlık ve güvenliği etkileyen
bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan tüm
alet, araç, gereç ve cihazlara kişisel koruyucu donanım adı verilmektedir.
Şantiye ortamında yapılan diğer çalışmalarda olduğu gibi su yalıtımı yapım işinin de gereği
olarak bazı giysi ve emniyet araçlarının (Kişisel Koruyucu Donanım) kullanılması
-2-
gerekmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu gereğince inşaat işleri, özellikle iskeleler ve yerden
yüksek çalışma platformların üstünde, altında veya yakınında yapılan işler, iskele kurulması
ve sökümü, montaj ve kurma işleri, iskelede çalışma, çatıda çalışma, temelde çalışma, kazı ve
yıkım işlerinde bazı giysilerin kullanımı zorunlu tutulmaktadır. Su yalıtımı yapımında
kullanılan giysi ve güvenlik araçları:

Baret

İş eldiveni

Çizme

Reflektik yelek

İş elbisesi

Emniyet kemeri
olarak sayılabilir. Resim 1’ de giysi ve güvenlik araçlarına ilişkin örnekler görülmektedir.
İş eldiveni
Baretler
İş elbiseleri
Çizme
Emniyet kemerleri
Resim 1. İş elbisesi ve güvenlik araçlarına ilişkin örnekler
İş eldiveni: Su yalıtımcısı iş yapar iken mutlaka eldiven giymek zorundadır. Eldiven elin
korunması için işçinin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olmalıdır.
Baret: Genellikle, inşaat iş kollarında başa bir cismin düşmesi, çarpması veya başın bir yere
vurulması yahut başın gerilimli bir iletkene değmesi olasılığına karşı kullanılır. Yönetim
-3-
faaliyetleri dışındaki çalışan ve buraları ziyaret eden herkes, baret giymek zorundadır.
Genellikle, barette renk standardı şöyledir;
Beyaz renkli: Üst düzey yönetici ve ziyaretçiler,
Mavi renkli: Mühendisler ve teknik
elemanlar, Turuncu renkli: Formenler ve ustabaşılar, Sarı renkli: İşçiler, Kırmızı renkli: iş
güvenliği, sivil savunma ve yangınla mücadele elemanları, Yeşil renkli: Sağlık personeli
içindir.
Çizme: Su yalıtımcı, su yalıtımı için yüzey hazırlığı yaparken, temelde, havuzda, kanallarda,
köprü ve viyadüklerde yüzey temizliği ve su yalıtımı yaparken ayaklarının yerden zarar
görmemesine için kullanılan ayakkabıdır.
Reflektik yelek: İnşaat işlerinde çalışanların fark edilmesine yarayan renkleri, gündüz görüşü
kolaylaştırmak için, turuncu veya kırmızı fosfor file örgü kumaştan yapılır. Önünde ve ark
asında geceleri ışık yansıtan şeritler bulunur, kolsuz yapıldığı için iş elbisesi üzerine giyilir.
Yağmurluk: İşçiyi yağmurdan ve ıslak ortamın zararlarından korumada kullanılır.
Yağmurluk, kaynak dikişli ve dayanıklı fermuarlıdır. Boyu diz kapağının hemen altındadır.
Emniyet kemeri: Betonarme demircisi montaj ve demir bağlama işlerini yüksek yerde
yapması durumunda çalışmalarında, düşmeye karşı emniyetli çalışmayı sağlar.
2.3. Şantiyedeki Risk Unsurları ve İkazlar
Çalışma (şantiye) ortamında çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanmalarının yanı sıra
ortamın yapısı ve iş hayatının gereği olarak bazı risk unsurları öngörülerek onlara ilişkin
ikazlar belirlenir bu ikazlar şekil, yazı, ışıklandırma gibi çok kolayca dikkati çekebilecek
unsurlardan oluşur. Genelde risk unsurlarına yönelik olarak kullanılan ikaz işaret ve
levhalarına ilişkin bazı örnekler aşağıda verilmiştir.
Güvenlik ve sağlık işaretleri: Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk,
sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el–kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği
hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerden oluşmaktadır.
Yasak işaretleri: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı
yasaklayan işaretlerdir. Bunlar aşağıda görüldüğü gibi genelde daire biçiminde, beyaz zemin
üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi ile oluşturulurlar.
-4-
Sigara İçilmez Açık alev kullanmak yasaktır Yaya giremez
Yetkisiz kimse giremez
Resim 2. Yasak işaretleri
Uyarı işareteri : Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda
bulunan işaretledir. Bunlar aşağıda görüldüğü gibi genelde üçgen şeklinde sarı zemin üzerine
siyah piktogram ve siyah çerçevelidir.
İş makinası
Elektrik tehlikesi
Tehlike
Resim 3. Uyarı işaretleri
Emredici işaretler: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işaretlerdir. Bunlar aşağıda
görüldüğü gibi genelde daire biçiminde, mavi zemin üzerine beyaz piktogramlıdır.
Gözlük kullan
Baret giy
Eldiven giy
İş ayakkabısı giy Emniyet kemeri kullan
Resim 4. Emredici işaretler
Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri: Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi
veren işaretlerdir.
Bilgilendirme işareti: Genelde bilgilendirme amaçlı düzenlenen işaretlerdir.
İşaret levhası: Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve
gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş özel bilgi ileten levhalardır.
Ek bilgi levhası: Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levhalardır.
Sembol veya piktogram: Bir işaret levhası veya ışıklandırılmış yüzey üzerinde kullanılan ve
özel bir durumu veya özel bir davranışı tanımlayan şekillerdir.
-5-
Işıklı işaret: Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan
aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneğidir.
Sesli sinyal: İnsan sesi ya da yapay insan sesi kullanmaksızın, özel amaçla yapılmış bir
düzeneğin çıkardığı ve yaydığı, belirli bir anlama gelen kodlanmış sestir.
2.4. İlk Yardım
İş yerinde iş kazasının olmaması çok arzu edilir ve buna yönelik bütün önlemlerin alınması
gerekir. Ancak bütün iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine rağmen iş kazası olması ihtimal
dahilindedir. İş kazası oluşumundan hemen sonra kazanın durumuna göre yapılabilecek iki
şey vardır. Birincisi ilk yardım ikincisi sağlık kurumundan ilk yardım (acil yardım)
çağırmadır. İlk yardım işlemi ilk yardım bilgisinin yanı sıra işk yardım malzemesi de
gerektirir. Bu nedenle ilk yardım işlemlerinin ve ilk yardım malzemelerinin yerlerinin
bilinmesi gerekir. İlk yardım dolabının yerinin kolayca görünebilir ve çalışanların bildiği bir
yerde olması gerekir.
İlk yardım dolabında bulunması gerekenler: Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m), hidrofil
gaz steril (10x10 cm üçgen sargı 50’lik kutu), antiseptik solüsyon (50 ml), flaster (2 cm x 5
m), çengelli iğne, küçük makas (paslanmaz çelik), bandaj, turnike (En az 50 cm örgülü tekstil
malzemeden), yara bandı, tıbbı eldiven ve el feneri olarak sayılabilir.
İlk yardım çağırma (112): Bir yaralanma veya sağlık sorunu esnasında, sağlık ekibinden
yardım istemek için bilinmesi gereken telefon numarasıdır. Zamanında telefon edilmesi kadar
elemanın iş yeri adresini tam olarak bilip tarif edebilmesi de önemli bir olgu olarak
görülmektedir.
İş iskelesi: İşin durumuna göre düşmeye karşı tutmayı ve dayanmayı sağlayan en az 60 cm
gezinme yeri ve basma yerinden en az 90 cm korkuluğa sahip iskeledir.
2.5. Şantiyede Uyulması ve Yapması Gereken Kurallar
a) Çalışacağı alanın gereken güvenlik donanım kontrolünü iş sağlığı ve güvenliği
uzmanının direktiflerine uygun olarak yapar,
b) Çalışma alanında ilgisiz kişilerin bulunmasını engeller,
c) Çalıştığı veya kullandığı makinede gerekli güvenlik tedbirleri mevcut mu ve görevini
yapabiliyor mu kontrol eder veya gerekli bilgiyi alır,
d) Kullandığı alet ve ekipmanların kaza riski olanlarda ikaz edici levhalara dikkat eder,
e) Elektrikli makinelerin şartellerini, düşen cisimlere veya çalışandan kaynaklanan hatalı
hareketlere karşı koruma önlemini alır,
-6-
f) Çalışma alanının temizlik ve düzenini sağlar,
g) İşin gerektirdiği çalışma alanını belirler,
h) Yapılacak işle ilgili ekibini oluşturur ve iş dağılımını yapar,
i) Çalışma alanında bulunan atıkların uzaklaştırılmasını sağlar.
3. TEMEL BİLGİLER
3.1. Su Yalıtımı
Yapıların, her yönden gelebilecek basınçlı/basınçsız suların, toprakta yer alan nemin; kapiler
veya sızıntı yoluyla yapıya nüfuz ederek zarar vermesini önlemek için suyun/nemin
bulunabileceği dış ortam ile yapı kabuğu arasında kesintisiz bir katman oluşturulması
amacıyla yapı kabuğunun yüzeyinde yapılan işlemlere “su yalıtımı” denir.
3.2. Su Yalıtımı Terim ve Tanımları
Ayırıcı tabaka: Su yalıtım örtülerinden farklı ısıl boy uzama katsayısına sahip malzemelerin,
su yalıtım katmanlarına zarar vermesini önlemek için araya konulan ve örtülere
yapıştırılmayan katmanı,
Bindirmeli ek yeri (enine-boyuna): Yan yana (enine) ve art arda (boyuna) gelen su yalıtım
örtülerinin bir bütün teşkil etmesi için birbirlerinin üstüne bindirilerek yapıştırıldıkları
kısımları,
Buhar kesici: Buhar geçişini sınırlandıran veya engelleyen, su buharı geçişine yüksek direnç
gösteren polietilen folyo, alüminyum folyo veya kraft kâğıt gibi malzemeleri,
Çakıl: Ø (16-32) mm arası yıkanmış ve elenmiş dere çakılını,
Drenaj sağlayıcı - koruyucu katman: Su yalıtım örtüleri ile birlikte kullanılan, sert – yüksek
yoğunluklu polietilen (HDPE) esaslı, mekanik etkilere karşı yalıtımı koruyan ve drenaj
boşluğu oluşturan malzemeyi,
Eğimli çatı: Eğimi %5 veya daha fazla olan çatıyı,
Filtre katmanı: Üstteki katmanlardan gelecek olan tozun ve istenmeyen yabancı maddelerin
geçişini engelleyen katmanı,
-7-
Geotekstil keçe: Yalıtım malzemelerini beton ve benzeri malzemeden ayırmak için serilen
tekstil ürününü,
Grobeton: Mukavemetin önemli olmadığı dolgu, tesviye ya da temel altı gibi alanlarda
kullanılan düşük dozlu betonu,
ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması’nı,
Islak hacim: Bina içerisinde suyun kullanıldığı Banyo, WC ve mutfak gibi hacimleri,
İSG: İŞ Sağlığı ve Güvenliğini,
Su yalıtım malzemeleri: Basınçlı/basınçsız suların, toprakta yer alan nemin; kapiler veya
sızıntı yoluyla yapıya sirayet ederek zarar vermesini önlemek için suyun/nemin
bulunabileceği dış ortam ile yapı kabuğu arasında kesintisiz bir katman oluşturulması
amacıyla kullanılan, detayın gereksinimine bağlı olarak pozitif veya negatif yönden
püskürtülerek, sürülerek, yapıştırılarak veya mekanik tespit elemanları ile uygulanan su
geçirimsizlik sağlayan bitüm veya plastik/kauçuk esaslı örtü veya çimento, akrilik, poliüretan,
bitüm esaslı sürme esaslı özel malzemeleri,
Kişisel koruyucu donanım (kkd): Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği
etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya
tutulan tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
Noktasal yapıştırma: Alt kısımda delikli cam tülü örtü kullanılarak yapılan yapıştırmayı,
Polimer bitümlü örtü: Polimer esaslı plastiklerle bitümün (asfalt) modifiye edilerek
donatısız veya taşıyıcı donatılarla (cam tülü, polyester keçe gibi) birlikte üretilen su yalıtım
örtülerini,
Rondela: Sıkıştırılacak parça ile somun arasına konan ve bu somunun parça üzerine
uyguladığı kuvveti iletmeye ve dağıtmaya yarayan küçük delikli pulu,
Segragasyon: beton-agrega ayrışmasıdır.
Şalumo: Bitümlü örtüleri yapıştırmak amacı ile kullanılan propan tüpünün ucuna takılan özel
bir yakma düzeneğini,
Şeritsel yapıştırma: Su yalıtım örtüsünün bir alttaki katman ile örtü eni/boyu boyunca
şeritsel bantlar şeklinde yapıştırılmasını,
Tam yapıştırma: Su yalıtım örtüsünün bir alttaki katman ile tüm yüzeyi boyunca, hiç bir
boşluk veya yapışmamış kısım kalmayacak şekilde yapıştırılmasını,
Tamir harcı: Yapı elemanlarında meydana gelen kırık ve/veya çatlakların tamiri için özel
olarak imal edilen polimer veya elyaf takviyeli güçlü çimento veya epoksi esaslı harçları,
Taş yünü: Bazalt hammaddesinden üretilen ısı yalıtım malzemesini,
-8-
Teknik şartname: Kullanılacak malzeme ve yapılacak olan işlemlerin tarif edildiği,
uygulama çizimini içeren/içermeyen talimattır. Buna uygulama talimatı de denir.
Teras çatı: Eğimi %5 veya daha az olan çatıyı,
Tij: Beton kalıplarının uygulama esnasında eşit mesafelerde durabilmesi amacıyla demirden
üretilen yardımcı elemanları,
Tij delikleri: Betonarme imalat sırasında kalıpların sabitlenmesinde kullanılan demir
çubukların geçirilebilmesi için kullanılan delikleri ifade eder
Pozitif basınç: Yalıtım uygulama yüzeyi yönündeki su basıncını ifade eder.
Negatif basınç: Ters yönden gelen su basıncını ifade eder.
4. SU YALITIMI ÇEŞİTLERİ
Yapıların, uzun ömürlü, konforlu ve sağlıklı olması; ancak doğru şekilde tasarlanarak inşa
edilmesi ve yapıya zarar veren dış etkilere karsı korunması ile mümkündür. Temel olarak su
yalıtımı yapısal ve yüzeysel su yalıtımı olarak ikiye ayrılır.
4.1. Yapısal Su Yalıtımı:
Genel olarak beton elemanların imalatı sırasında imalat kolaylığı sağlamak, betonun kalitesini
artırmak, istenen özelliklerin verilmesini sağlamak ve su geçirimsizliği elde etmek amacıyla
toz ya da sıvı halde bulunan yapı kimyasallarının katkı olarak kullanılması ile yapıya su
girişini ve etkilerini azaltıcı uygulamalar bütünüdür. Su/çimento oranını düşürerek beton
içerisindeki kılcal boşlukları azaltan, beton içerisindeki kapiler boşlukların tıkayan vb.
fonksiyonlara sahip beton katkıları ve derz malzemeleri bu gruba girer.
Dış yüzeye uygulanan derz malzemeleri: Suyun betondaki genleşme veya inşaat derzlerine
girmesini engellemek için polietilen veya lastik su tutucu bantlar kullanılır. Suyu durdurma
veya beton içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile çalışırlar.
Betonun bünyesine uygulanan derz malzemeleri: Dış yüzeydeki suyun betondaki genleşme
veya inşaat derzlerinden geçişini engellemek için su tutucu bantlar veya su ile genleşen mastik
ve profil kullanılır. Suyu durdurma veya beton içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile
çalışırlar.
-9-
İç yüzeye uygulanan derz malzemeleri: İç yüzeydeki suyun betondaki genleşme veya inşaat
derzlerinden geçişini engellemek için lastik su tutucu bantlar kullanılır. Suyu durdurma
prensibi ile çalışırlar.
4.2. Yüzeysel Su Yalıtımı:
Suyun bulunabileceği dış ortam ile yapı kabuğu arasında su geçirimsiz katman oluşturmak
için yapılan işlemler bütünüdür. Bu amaçla su geçirimsiz özel su yalıtım malzemeleri
kullanılır. Su yalıtımı, yapılara suyun girebileceği bölgelere doğru su yalıtım malzemelerinin
uygulanması ile yapılır. Su yalıtımı uygulamalarının suyun geldiği taraftan, yani yapının dış
tarafından yapılması ilk tercih olmalıdır.
5. SU YALITIM MALZEMELERİ
Binaya dışarıdan ve içeriden gelebilecek, yapıya zarar veren su ve nemi binadan
uzaklaştırmak için kullanılan malzemelere su yalıtım malzemeleri denir. Tasarımdan
uygulamaya kadar tüm yönleri ile bir teknik ve uzmanlık dalı olan su yalıtımın ana unsurları
problemin doğru teşhisi, detayların belirlenmesi, uygun malzeme seçimi ve doğru
uygulamadan ibarettir.
5.1. Çeşitleri
Su yalıtım malzemeleri kendi içinde oldukça çeşitlilik göstermektedir. Bunların genel olarak
işlevlerine göre gruplandırılması, su yalıtımının önemini daha iyi anlaşılmasına yardımcı
olacaktır. Su yalıtım malzemeleri, sürme ve serme olmak üzere iki kısma ayrılırlar. Uygulama
çeşidine göre de sıcak uygulama ve soğuk uygulama olarak ikiye ayrılır. Soğuk uygulamalar
daha çok sürme işlemlerinde tercih edilmektedir. Sıcak uygulamaların ise, daha çok serme
amaçlı yalıtım malzemelerinin montajında uygulanmaktadır.
5.1.1. Sürme Tip Su Yalıtım Malzemeleri
 Çimento esaslı su yalıtım malzemeleri: Adından da anlaşılabileceği gibi çimento esaslı
olup su ile karıştırılarak ve sürülerek uygulanan malzemelerdir. Tek bileşenli olan tipleri;
toz haldedir ve uygulamadan önce su ile karıştırılarak sürülebilir kıvama getirilirler. İki
bileşenli olan tipleri ise, ayrı paketler halinde sıvı ve toz bileşenden oluşur. Üretici
- 10 -
tavsiyesine göre gerekiyorsa su ile de karıştırılabilir. Çimento esaslı malzemeler
uygulama şekline göre ikiye ayrılır:
Kristalize olan çimento esaslı malzemeler: Betonun içindeki kimyasallar ile reaksiyona
girerek kristal üretirler. Bu kristaller betonun yapısına nüfuz ederek betondaki kapiler
(kılcal) boşlukları tıkayarak su yalıtımı sağlar. Kristalize olarak betona işlemenin yanı
sıra yüzeyde esnek ve dayanıklı bir katman oluşturarak iki aşamalı koruma sağlarlar.
Hem negatif (içten) hem de pozitif (dış) taraftan uygulanabilirler. Tek veya iki bileşenli
tipleri mevcuttur.
Resim 5. Sürme tip kristalize su yalıtımı
Kristalize olmayan çimento esaslı malzemeler: Beton, şap ve benzeri yüzeylere kuvvetle
yapışırlar, yüksek çatlak köprüleme (bağlama) özelliğine sahiptirler. Sadece pozitif
taraftan uygulanırlar. Negatif taraftan kullanıma uygun değillerdir. Rijit, yarı elastik ve
tam elastik tipleri vardır.
 Bitüm esaslı malzemeler: Bu yalıtım malzemeleri; likit haldeki bitüm esaslı malzemeler
ve pasta halindeki kauçuk/ bitüm esaslı malzemeler olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır:
Likit haldeki bitüm esaslı malzemeler: Normal sıcaklıkta akıcı halde olan asfaltlardır.
Kendi aralarında üçe ayrılırlar:
o Asfalt solüsyonları: Bir bitümlü malzemenin seyreltilerek sıvı hale gelmesiyle elde
edilir. Özellikle astar amaçlı ve soğuk olarak uygulanır. TS’nın ilgili kısımlarında
tekniğine uygun olarak nasıl yapılması gerektiği detaylı olarak verilmektedir. Buna
göre astar beton, sıva, şap, gaz beton, ahşap, metal yüzeyler ve çimento yonga
levhalar üzerine uygulanır. Ayrıca toprak altında kalan metal yüzeylerin korozyona
- 11 -
karşı korunumu amacı için de kullanılmaktadır. Zemin altındaki metal yüzeylere
uygulanması durumunda 3 kat halinde en az 1 m3 suya 1 kg katılmak üzere malzeme
yüzey üzerine uygulanmalıdır. Betonarme yüzeylerin sülfatlı zeminlerdeki korunumu
içinse yine aynı miktardaki sarfiyat ile asfalt solüsyonu kullanılmalıdır.
o Asfalt emülsiyonları: Bir bitümlü malzemenin su içinde disperse (dağılım)
edilmesiyle elde edilir. Kullanımı sırasında su ile seyreltilerek soğuk olarak
uygulanır. Beton ve gaz beton yüzeylerde astarlama amacıyla kullanılırlar. Asfalt
emülsiyonlar metal yüzeylerde kullanılmazlar.
Resim 6. Su yalıtımında kullanılan asfalt emülsiyonu
o Kreozot: Metal ve ahşap yüzeylerin su yalıtımında, zift esaslı malzemeler
kullanılması halinde astar olarak kreozot kullanılır. Kreozot, solüsyon tipinde bir
malzemedir. Kömürden elde edilen ham katranın 2350 °C de kaynatılmasından elde
edilir. Kahve veya siyah renkli yakıcı kokulu bir sıvıdır.
Resim 7. Kreozot
Pasta halindeki kauçuk/bitüm esaslı malzemeler: Bir veya iki komponentli (karışımlı)
malzemelerdir. İki bileşenli tiplerinde ikinci bileşen priz hızlandırıcı ve sertleştirici olarak
karışıma katılır. Kuru, hafif nemli, emici ve emici olmayan yüzeyler ile beton, sıva, şap,
metal, tahta, gaz beton vb. yüzeyler üzerinde de oldukça etkilidir. Esnek olmaları ve bina
hareketlerine dayanmaları nedeniyle yüzeye çok rahat uygulanırlar. Bunun yanında toprak altı
- 12 -
ve üstü mekânlarda, balkon, bahçe, teras, ıslak hacimler veya eski bitümlü membran
yüzeylere, zift, asfalt gibi yatayda ve düşeyde rahatlıkla kullanılabilmektedir.
 Poliüretan esaslı malzemeler: Beton yüzeye fırça, rulo ile sürülerek veya püskürtülerek
uygulanan türleri mevcuttur. Kürlerini tamamladıktan sonra süreli olarak elastik kalırlar. Bu
tür malzemeler % 400’lere varan oranlarda elastiktir ve çatlak köprüsü kurabilme özelliğine
sahiptirler. Binalarda dıştan temel yalıtımında, beton ve tuğla yapılarda su taşıyan çatlakların
yalıtımında, teras ve otopark detaylarında, çatı yalıtımlarında kullanılabilirler. UV (ultra
viyole) ışınlarına dayanıklı ve dayanıksız olan, tek veya çift bileşenli tipleri vardır.
Resim 8. Poliüretan esaslı su yalıtımı malzemesi
- 13 -
 Akrilik esaslı malzemeler: Akrilik esaslı bir malzeme olup kopolimer akrilik dispersiyon
(dağılım) esaslı bir karışıma sahiptir. Beton yüzeye sürülerek veya püskürtülerek uygulanır.
Su ile seyreltilerek kullanılır. Birinci kat astar olmak üzere en az üç kat, gerektiğinde de
taşıyıcı takviyesiyle uygulama yapılır. UV ışınlarına dayanıklı olan ve olmayan tipleri vardır.
Islak hacim, teras vb. yerlerde kullanılabilir. Çok çatlaklı yüzeylerde taşıyıcı takviyesiyle
uygulanması önerilir. Akrilik malzemeler kürünü tamamladıktan sonra daima elastik kalır.
Resim 9. Akrilik esaslı su yalıtımı malzemesi
 Yapı kimyasalları, derz malzemeleri ile yapısal su geçirimsizliği sağlayan malzemeler:
Yapının her aşamasında, her elemanın imalatında iyileştirmesi, dayanıklılığın artırılması, hız
kazanılması, kullanım ömrünün uzaması gibi amaçlarla kullanılan kimyasallardır. Genel
olarak beton elemanların imalatı sırasında imalat kolaylığı sağlamak, betonun kalitesini
artırmak, istenen özelliklerin verilmesini sağlamak ve su geçirimsizliği elde etmek amacıyla
kullanılan yapı kimyasalları toz ya da likit (sıvı) halde bulunurlar. Genellikle; beton eleman
imalatı sırasında, imalat kolaylığı sağlamasının yanında beton kalitesini artırarak istenilen
özelliğin verilmesini sağlar ve betonun su geçirimsizliğini artırmada yardımcı olur. Yapı
kimyasalları beton, harç katkıları ve derzlerde dolgu amaçlı olarak uygulanmaktadır. Derz
dolgu olarak kullanılan malzemeler de uygulamaya yönelik olarak; dış yüzeye uygulanan,
betonun bünyesine uygulanan ve iç yüzeye uygulanan malzemeler olmak üzere üç kısma
ayrılır.
Beton Katkıları: Taze veya sertleşmiş haldeki beton özelliklerini değiştirmek için karıştırma
işlemi sırasında betona çimento dozajının % 5’ini geçmemek üzere eklenen kimyasal
maddelerdir. Bu katkılar betondaki boşlukların doldurulması prensibine dayanır. Bir anlamda
da akışkanlaştırıcı katkılardır. Çatlaksız bir betonda, betona nüfuz eden suyun hacmi,
- 14 -
buharlaşan suyun hacminden daha düşük ise betonun su geçirimsiz olduğundan bahsedilebilir.
Su geçirimsizlik sağlayıcılar, içerdikleri kimyasal maddeler sayesinde betondaki kılcal
boşlukların içerisini su itici tabakalar halinde doldurur, böylece betonun su emmesini
azaltırlar.
Sıva ve Tıkaç Malzemeleri: Aktif su kaçaklarını genleşerek tıkayan şok prizli su tıkaçlarıdır.
Suyla karıştırılarak kullanılırlar. Çatlak, boşluk ve deliklerden sızan ya da basınçlı şekilde
gelen suların acil olarak durdurulması amacıyla uygulanırlar.
Derz malzemeleri:
• Dış yüzeye uygulanan malzemeler: Yapıya su girişinin cephenin her noktasında
durdurulması için kullanılırlar. Dış yüzeydeki suyun betondaki genleşme veya inşaat
derzlerine girmesini engellerler. Betonun dış yüzeyine uygulanan polietilen veya hypalon su
tutucu bantlardır. Suyu durdurma veya beton içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile
çalışırlar. Donatı yerleştirilmesinin dâhili su geçirimini etkilediği, direkt su basıncının betonda
hasar oluşturduğu (aşınma gibi), yapının dışındaki zararlı suların engellenmek istendiği
durumlarda kullanılırlar.
Resim 10. Derz malzemeleri
• Betonun bünyesine uygulanan malzemeler: Dış yüzeydeki suyun betondaki genleşme
veya inşaat derzlerinden geçişini engellemek için kullanılırlar. Betonun bünyesine uygulanan
su tutucu bantlar veya su ile genleşen mastik ve profil malzemelerdir. Suyu durdurma veya
beton içerisinde gideceği yolu uzatma prensibi ile çalışırlar. Estetik nedenlerden dolayı
dışarıdan müdahale edilemeyen durumlarda, aşınma gibi direkt su basıncının betona etkidiği
hallerde vb uygulanırlar.
- 15 -
• İç yüzeye uygulanan malzemeler: İç yüzeydeki suyun betondaki genleşme veya inşaat
derzlerinden geçişini engellemek için kullanılırlar. Betonun iç yüzeyine uygulanan lastik su
tutucu bantlardır. Suyu durdurma prensibi ile çalışırlar. Mevcut yapılarla temas, su yapıları ve
onarım işlerinde kullanılırlar.
Resim 11. Su yalıtımında kullanılan su tutucu bantlar
5.1.2. Serme Tip Su Yalıtım Malzemeleri
 Polimer bitümlü su yalıtım membranları: Termoplastik atactic polipropilen (APP) esaslı
polimerik bitümle kaplanmış cam tülü taşıyıcı veya polyester keçe taşıyıcılı su yalıtım
malzemesidir. Alt yüzü polietilen, üst yüzü polietilen ya da mineral kaplamalı olarak
üretilmektedir. Rulo halinde piyasaya sürülmektedir. APP plastomerik ve SBS elastomerik
olarak çeşitleri mevcuttur
Resim 12. Polimer bitümlü su yalıtım membranları
 Kiremit altı örtüleri: Kiremit altı örtüleri, eğimli çatıda çatı kaplamasının altında kullanılır
ve polimer bitümden üretildiğinden çabuk oksidasyona uğramaz. Çekme dayanımı yüksektir,
çatıda uzun süreli bir geçirimsizlik sağlar.
- 16 -
Resim 13. Su yalıtımında kullanılan kiremit altı örtüleri

Fibrocam taşıyıcılı kiremit altı örtüleri: Taşıyıcı olarak 50 g/m² ağırlıklı fibrocam
kullanılarak üretilen, bir yüzü polietilen diğer yüzü örgü elastik polipropilen kaplı, APP
(Atactic polipropilen) katkılı su yalıtım örtüsüdür.

Kraft kâğıt taşıyıcılı kiremit altı örtüleri: Taşıyıcı olarak 140 g/m² ağırlıklı kraft kağıt
kullanılarak üretilen, bir yüzü polietilen diğer yüzü örgü elastik polipropilen kaplı, APP
(Atactic polipropilen) katkılı su yalıtım örtüsüdür.
6. SU YALITIMINA HAZIRLIK
Su yalıtımının kalıcı olabilmesi, yüzey hazırlığının ne kadar iyi yapıldığına bağlıdır. Yüzey
hazırlığı işlemleri uzun sürebilir ancak harcanan emek, zaman, masrafsız ve kalıcı bir su
yalıtımı olarak geri döner. İyi bir hazırlık döneminden sonra uygulanan yalıtım daha uzun
ömürlü olur. Yüzey hazırlığı işlemleri, üzerine yapılacak su yalıtımı uygulamalarının serme
esaslı veya sürme esaslı olmasına göre farklılıklar gösterebilir.
Yüzeyin, üzerine su yalıtım kaplaması gelecek şekilde hazırlanması için yapılan tüm işlemlere
yüzey hazırlığı denir. Yüzey hazırlığı yüzeysel yalıtım uygulamaları öncesinde yapılır.
Yapısal yalıtım uygulamaları öncesinde yüzey hazırlığına gerek yoktur. Yüzey hazırlığı
işlemleri sırasıyla dört aşamadan oluşur.
1. Yüzey Temizliği
2. Yüzey Tamiratı ve Düzleştirmesi
3. Astarlama veya Kumlama
4. Köşeleri Pahlama
- 17 -
 Yüzey Temizliği
Üzerine su yalıtım ürünlerinin yapışmasını
önleyen inşaat artıkları, toz, yağ, boya,
silikon, kür malzemesi, deterjan ve kalıp
yağları gibi malzemelerden temizlenmiş
olmalıdır.
Resim 14. Su yalıtımı yapılacak bölgede
yüzey temizliği
Su yalıtımı uygulanacak olan yüzeyler
düzgün, pürüzsüz, tercihen ahşap mala
perdahlı olmalı.
Yüzeyde çıkıntılar varsa giderilmelidir.
Temizlik işlemi gerekiyorsa su jeti, basınçlı
hava makineleri ve diğer mekanik yöntemler
kullanılarak da yapılabilir.
Resim 15. Su jetiyle yüzey temizliği
- 18 -
 Yüzey Tamiratı
Su yalıtımı yapılacak yüzeylerdeki
çatlak, kırık, boşluk, çöküntü gibi
düzensizlikler çimento esaslı, epoksi
veya poliüretan esaslı ürünlerle tamir
edilmelidir.
Resim 16. Çatlak ve bozuk yüzeylerin onarılması
Yüzeylerde
bozuk,
kabarmış,
pullanmış bölümler varsa buralar
kazınarak
sağlam
yüzeye
ulaşılmalıdır.
Resim 16. Çatlak ve bozuk yüzeylerin onarılması
Betonarme yüzeyde meydana gelen
çatlakların arasından su sızacağı için
su
yalıtımı
öncesi
epoksi
(kuru
zeminlerde) veya poliüretan esaslı
(kuru veya ıslak zeminlerde) ürünlerle
enjeksiyon
olabilir.
Resim 17. Çatlaklara enjeksiyon yapılması
- 19 -
yapılması
da
gerekli
Beton yüzeyde donatıları görünen
dökülmüş bölgeler bulunuyorsa, bu
bölgeler
rötre
yapmayan
tamir
harcıyla doldurularak onarılmalıdır.
Resim 18. Dökülen beton yüzeylerin onarılması
Suyun sürekli olarak geldiği ve su
yalıtımına izin vermeyen durumlarda
ani tıkaç malzemeleri kullanılarak bu
bölgelerden gelen su kesilmelidir.
Resim 19. Yüzeyden gelen akan suyun durdurulması
Tie-rod,
çiroz
ve
tij
delikleri
etrafında plastik malzemeler varsa
bunlar temizlenmelidir. Hilti ile tij
delikleri etrafı bir miktar açılarak
buradaki plastikler kesilir.
Resim 20. Tij deliklerinin temizlenmesi
- 20 -
Temizlenen
bölgeler
yüksek
mukavemetli rötresiz tamir harçları
ile doldurulmalıdır.
Resim 21. Tij deliklerinin tamir harcıyla kapatılması
Delikler doldurulduktan sonra yüzey
düzgünlüğü sağlanmalıdır.
Resim 21. Tij deliklerinin tamir harcıyla kapatılması
Şayet yüzey temizliği ve gerekli yerlerin onarımları yapılmazsa engebeli, düzgün olmayan
yüzeylerin arkası, uygulama bittikten sonra su alıp şişer ve membran kullanılması durumunda
örtüye baskı yapar. Baskı neticesinde örtü şeklindeki bitümlü, PVC, TPO vb. membranlar
hasar görerek yırtılır, delinir veya kesit kaybına uğrar. Sonuç olarak su yalıtımı zarar görür.
- 21 -
 Astarlama –Kumlama
Su yalıtımı uygulanacak olan betonarme
yüzeyler, kullanılacak malzemeye bağlı
olarak kendi astarı ile astarlanmalıdır.
Sürme tip su yalıtımı için astarlama
işleminde rulo fırçalar kullanılabilir.
Resim 22. Yüzeylere astar uygulaması
Betonarme yüzeyler, standartlara uygun
olarak
soğuk
uygulamalı
bitüm
ile
astarlanmalıdır.
Resim 22. Yüzeylere astar uygulaması
Bununla birlikte bazı ürünlerde astar
kullanmaya
gerek
yoktur.
Yüzeyi
pürüzlendirmek için gerekirse kumlama
yapılır. Pürüzlü bir yüzey, üzerine gelecek
su
yalıtım
arttırır.
- 22 -
malzemesinin
aderansını
 Pahlama
Tüm düşey ve yatay elemanların en zayıf
bölgeleri olan birleşim ara kesitleri ve düşey
elemanların yön değiştirdiği ara kesitlerinde
hem serme hem de sürme su yalıtımı
gereçleri için 45° eğimli en az 8 x 8 cm
genişlikte pahlar yapılmalıdır.
Resim 23. Yüzeylerin köşelerine pah
yapılması
Pah
işlemi
öncesinde
elastomeresaslı,
polyester file yerleştirilmelidir.
Resim 24. Pah bandının uygulanışı
Pahlama işleminde yüksek mukavemetli,
elyaf takviyeli, rötre yapmayan özel tamir
harçları kullanılmalıdır.
Resim 25. Köşelere pah yapışması
- 23 -
7. SU YALITIMI UYGULAMA ALANLARI
1. Temel ve Perde Duvarlarda Su Yalıtımı
2. Islak Hacimlerde Su Yalıtımı
3. Çatılarda Su Yalıtımı
4. Depolarda Su Yalıtımı
5. Havuzlarda Su Yalıtımı
6. Tünellerde Su Yalıtımı
7. Köprü ve Viyadüklerde Su Yalıtımı
8. Kanal ve Göletlerde Su Yalıtımı
7.1. Temel ve Perde Duvarlarda Su Yalıtımı Uygulaması
Yapıların yeraltında kalan bölümlerini su ve nem etkilerinden uzak tutmak, ana taşıyıcı
konstrüksiyonu
korumak
için
temellerde
izolasyon
çalışması
yapılmalıdır.
Temel
yalıtımlarının diğer yalıtımlardan farkı; onarımın ve yanlış yapılmış bir uygulamanın
düzeltilme imkanının çok güç olması veya olmamasıdır. Bu nedenle temel yalıtımı
uygulamaları son derece titiz planlanmalı ve uygulamada hassasiyet gösterilmelidir.
Resim 29. Yan yüzeylerinde su bulunan temel örneği
Temellerde su yalıtımında üç değişik nedenle yalıtım yapılmaktadır. Bunlar;
 zemin suyu,
 basınçlı su ve
 basınçsız su yalıtımıdır.
- 24 -
Zemin rutubetine karşı, temel perde duvarlarında uygulanabilecek 3-4 mm kalınlığındaki
polimerik bitümlü yalıtım örtüsü tek kat uygulanarak yalıtım sağlanabilir. Bununla birlikte
yapı çevresinde yapılacak drenaj sistemi ile yalıtım uygulaması desteklenebilir.
Yapılan
etüt
çalışmalarının
ardından,
mümkünse
binanın
toplam oturma alanından daha
büyük olacak şekilde yatay olarak
grobeton
üzerine
dökülür
su
ve
bunun
yalıtım
katmanı
uygulanır.
Membran gibi serme tipi malzeme
Resim 30. Temelde serme (membran) tipi su yalıtımı
kullanıldığında
bu
malzeme
üzerine membranın yırtılmaması
için
koruyucu
beton
atılması
gerekmektedir.
Serpme
(kristalize)
malzemelerle
de
tip
temelde
bohçalama seklinde su yalıtımı
yapılabilmektedir.
malzemelerin
durumunda
Resim 31. Temelde serpme tip (kristalize) su yalıtımı
Bu
tip
kullanılması
koruyucu
betona
ihtiyaç kalmamaktadır.
Bina su yalıtımının üzerine inşa edilir ve suyun etki edebileceği seviyeden temele kadar olan
düşey duvarlara da su yalıtımı uygulanır. Grobeton üzerine yapılan su yalıtımı ile düşey
duvarlara yapılan su yalıtımları üst üste bindirilerek bina dıştan bohçalanmış olur.
- 25 -
6.1.1. Temelde membran ile su yalıtımı
Uygulama yapılacak yüzey; toprak, toz, kir,
pas ve yağdan arındırılmalı ve gevşek
parçalar kazınmalıdır. Astar kat olarak sürme
yalıtım malzemelerinden herhangi biri ile %
20 oranında su ile karıştırıldıktan sonra fırça
veya tabanca ile uygulanır. En az 4-5 saat
beklenir.
Resim 35. Temel yüzeylerinin astarlanması
Temel yan yüzeylerine membranlar aşağıdan
başlanarak
perde
sıcaklıkla
duvara
eritilmek
yapıştırılır.
Bu
suretiyle
sırada
yapıştırmanın bölgesel değil, tüm yüzeyde
olmasına özen gösterilmelidir.
Resim 33. Temel yan yüzeylerinin yalıtılması
Her
tür
toprak
altı
uygulamalarında;
membran yalıtım malzemesinin yardımcı bir
ürünle agrega darbelerine karşı korunması
sağlanmalıdır.
Resim 34. Yüzeylerinin koruma altına
alınması
- 26 -
Uygulamalar, yalıtımı geçemeyen suların
yapıdan
uzaklaştırılması
amacıyla
su
yalıtımından daha aşağı seviyede drenaj
(tahliye) yapılması ile tamamlanır.
Resim 32. Temelde drenaj uygulanması
Yalıtım
malzemesi
bindirmeleri
en
az
örtüsünün
10
cm,
enine
boyuna
bindirmeleri ise, en az 15 cm olmalıdır.
Ek yerindeki mineral kaplı yüzey şalümo
alevi ile ısıtılıp, mineral üstüne mala
sürülerek
minerallerin
bitüm
içerisine
gömülmesi sağlandıktan sonra ek yeri
yapıştırması yapılmalıdır.
Resim 37. Membranlarda bindirme uygulaması
- 27 -
Tüm örtü katmanları aynı yönde açılmalıdır.
Birinci kat örtülerin enlemesine olan ek
yerleri, şaşırtmalı olarak yapılmalıdır. Üste
gelecek olan ikinci kat örtülerde ise, birinci
kat örtünün boyuna ve enine ek yerleri
ortalanmalıdır.
Resim 38. Membranların yüzeye uygulanması
Çatılarda örtüler, eğimin en düşük olduğu
noktalardan
ağızlarından)
(su
iniş
eğime
noktaları,
dik
dere
olarak
serilmelidirler.
Minimum 4–5 saat, tercihen bir gün kuruması beklendikten sonra bir kat membran yapıştırıcı
sürülür ve kuruması beklenmeden polyester keçe üzerine bastırılarak yapıştırılır. Keçenin
üzerine 2 kat daha mebran yapıştırıcı sürülerek yalıtım tamamlanır. Mebran yapıştırma gereci,
yaklaşık 2 saat gibi kısa bir sürede kurumasına karşın, birkaç kat uygulama yapılan hallerde,
katlar arasında birer gün beklenmesi daha faydalıdır.
- 28 -
Resim 36. Temelde bohçalama yöntemiyle dıştan yalıtımı
7.1.2. Sürme ve Püskürtme Yöntemiyle Temelde Su Yalıtımı
Günümüzde membranlara alternatif olarak beton yapılarda kimyasal su yalıtımı malzemeleri
üretilmiştir. Bunlardan birisi kristalize su yalıtımı olarak bilinen serpme ve sürme esaslı olan
yalıtım malzemeleridir. Bu tip malzemelerle de temeli bohçalamak mümkündür.
Temel bohçalama işleminde malzeme, temel
betonu dökülmeden önce grobeton üzerine
toz olarak serpilerek serilmiş olur.
- 29 -
Genelde 3kg/m2 olacak şekilde temel betonu
öncesi serpme işlemi uygulanır. Daha sonra
temel betonu dökülür.
Resim 40. Temelde serpme su yalıtımı
Temel yan yüzeylerine de tij delikleri
kapatılıp, yüzeydeki kusurlar giderildikten
sonra sürme şeklinde su yalıtımı uygulaması
gerçekleştirilir. Kristalize su yalıtımı için
genel
olarak
2-3
kg/m2
sarfiyat
bulunmaktadır.
Resim 41. Sürme tip malzemeyle temel
perde duvarının su yalıtımı
7.2. Islak Hacimlerde Su Yalıtımı
Islak hacimler genellikle seramik ile kaplanır. Ancak seramikler su geçirimsiz olsalar da, tek
başlarına su yalıtımı sağlamazlar. Seramik derzleri, suyun geçişi açısından risk oluşturan
bölgelerdir. Bu durumda yapılması gereken en doğru şey, ıslak hacimlerin inşaat aşamasında
yalıtıma uyumlu giderler kullanılarak yalıtılmasıdır.
Tesviye şapı
yapıldıktan sonra köşeler
pahlanmalıdır. Beton yüzeyler suya iyice
doyurulmalıdır.
Daha sonra düşük devirli
matkap ile su yalıtım harcı şerbet haline
gelme kadar karıştırılmalıdır.
- 30 -
Çimento esaslı elastik su geçirmez yalıtım
malzemesi fırça ile zemine ve gerekli
yüksekliğe kadar duvarlara sürülür.
Çimento esaslı su yalıtım malzemesi henüz
yaş iken alkali dayanımlı sıva filesi şerbetin
içine bastırılır.
İlk kat kuru-yaş duruma geldiğinde ikinci kat
çimento esaslı elastik su geçirmez yalıtım
malzemesi sürülür ve yalıtım tamamlanır.
Seramik uygulaması en geç 1–2 gün içinde
yapılmalıdır.
Seramik
derzlerinin
su
geçirimsizliğini sağlamak için derz macunu
yapılırken harç suyuna katılmalıdır.
Daha sonra su iticilik özelliği sağlayan, kılcal
kanallara suya karşı görünmez bir yalıtım
tabakası
sağlayan
malzemelerinden
derzlere
su
ve
yalıtım
kaplama
üzerine sürülür. Bu işlem için bir fırça veya
rulo kullanılabilir.
- 31 -
7.3. Çatılarda Su Yalıtımı
7.3.1. Üzerinde Gezilemeyen Teras Çatılar
Üzerinde gezilemeyen teras çatı detayında da gösterildiği üzere betonarme döşemesi üstüne
yapılan ahşap mala perdahlı eğim betonu üstünde iki katlı polimer bitümlü su yalıtım
membranı uygulaması bulunmaktadır. Ekstrüde polistiren ısı yalıtım levhaları, su yalıtım
katmanlarının üzerine serbestçe döşendikten sonra serilen bir ayırıcı katman ve 16-32 mm
tane çaplı dere çakılı yaklaşık 5 cm kalınlıkta düzgün bir şekilde yayılarak yalıtım işlemleri
tamamlanmaktadır.
Resim 48. Gezilmeyen teras çatı tiplerinde su yalıtımı detayı
Gezilmeyen çatı tiplerinde son kat membran uygulamasının arduvaz kaplı olarak yapılması,
ağır hava koşullarına dayanıklılık sağlanması için faydalıdır. Tercih edilen ısı yalıtım
- 32 -
malzemesinin türüne ve iç mekanın kullanım özelliği doğrultusunda bazı teras çatı
uygulamalarında buhar kesici membran kullanmak gerekebilir.
7.3.2. Üzerinde Gezilen Teras Çatılar
Aşağıda görülen üzerinde gezilen teras çatı detaylarında ise, teras çatı karoları yüksekliği
ayarlanabilir plastik karo takozları veya harç üzerine monte edilebilmektedir.
Resim 49. Üzerinde gezilebilen terasta su yalıtımı detayı
Resim 50. Üzerinde gezilebilen terasta su yalıtımı
- 33 -
Üzerinde gezilen teras çatı ısı yalıtımlarında ekstrüde polistiren dışındaki ısı yalıtım levhaları
kullanıldığında, ısı yalıtımının hem alttan, hem de üstten suya karşı korunması gerekmektedir.
Bunun için, ısı yalıtım katmanının altına önce bir buhar kesici katman uygulanır ve ısı yalıtımı
döşendikten sonra üstüne iki katlı su yalıtım katmanı kaplanır.
7.3.3. Eğimli çatılar
Eğimli çatılarda su yalıtımı, çatı örtüsü altına su yalıtım örtüleri serilerek veya çatı örtüsü
olarak güneşin ultra-viyole ısınlarına dayanıklı su yalıtım malzemeleri kullanılarak yapılır.
Yalıtımı aşamayan su, dere ve yağmur suyu drenaj (tahliye) boruları vasıtası ile yapıdan
uzaklaştırılarak uygulama tamamlanır. Eğimli çatılarda üzeri arduvaz ve alüminyum kaplı
membranlar son kat uygulaması için kullanılabilir. Çatılarda detaylar nedeniyle karşılaşılan
zorluklar, polimer bitümlü membran uygulamasıyla zahmetsizce ortadan kaldırılabilir. %15`in
üzerindeki eğimlerde tek kat 4 mm`lik arduvazlı membran kullanılarak su yalıtımı ve çatı
kaplama aynı ürünle çözülebilir.
Resim 51. Çatılarda su yalıtımı
Detaylarda aksi belirtilmedikçe bu uygulama, beton çatı yüzeylerde ilk kat (buhar kesici)
örtüler ile, ısı yalıtım katmanları üstündeki ilk kat örtülere (buhar dengeleyici) uygulanır. Çatı
ve temel uygulamalarında üste gelen ikinci kat örtü tam yapıştırma yöntemi ile birinci kat
örtülerin ek yerlerini ortalayacak şekilde yapıştırılmalıdır.
- 34 -
7.4. Depolarda Su Yalıtım
İzolasyonsuz su depolarında kolonlar ve binanın ana duvarları suyu zaman içerisinde
emmekte ve buda demirlerin paslanmasına betonun mukavemetini düşmesine sebep
olmaktadır. Su depolarında yalıtım işlemine başlamadan önce deponun iç yüzeyleri komple
tazikli su ile yıkanmalıdır. Deponun yüzeylerinde varsa çatlak ve dökülmüş yerler özel tamir
harcı (rötresiz) ile tamiratları yapılmalıdır. Deponun tüm alt köşelerine PVC köşe aparatı
yerleştirilmelidir. Deponun üst bitim kısımlarına paslanmaz galvanizli saclar monte
edilmelidir. Daha sonra PVC membranlar en az 5 cm üstü üste bindirilerek bohçalama
şeklinde tüm deponun yüzeyleri yapılmak kaydıyla özel ısıtma makinesi ile yüzeylere
yapıştırılacaktır. En son olarak PVC membranın üst bitim kısımlarına, emiş ve tahliye
borularının etrafına poliüretanlı mastik sürülerek sızdırmazlık sağlanır.
Resim 52. Depolarda su yalıtımı
7.5. Havuzlarda Su Yalıtımı
Havuz veya su deposu gibi haznelerin yapımı aşamasında geçirimsiz beton kullanılması, pek
çok sorunun daha yaşanmadan halledilmesini sağlamaktadır. Bu amaçla beton harcı
hazırlanırken su itici katkı maddesi kullanılmalıdır.
- 35 -
Resim 53. Havuzlarda su yalıtımı uygulaması
50 kg'lık her torba çimentoya, 330 g’lık bir poşet katkı ile hazırlanacak harç betonun
geçirimsiz olması için yeterli olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, karışımı
çimento + yalıtım malzemesi + kuru kum ve agrega ve en son su sırası ile hazırlamaktır. Aksi
takdirde yalıtım malzemesi karışmaz. Hazırlanan beton en az 300 dozlu olmalıdır. Beton
dökülürken iş araları nedeniyle soğuk derzler oluşturmamaya dikkat edilmelidir.

Kör cephelerin yalıtımı: Sıvalı kör cephelerde eğer çatlak yoksa 2 kat su yalıtım
malzemesi sürmek yeterli olacaktır. Bu işlem için astar olarak sıvı sürme tipi su itici
yalıtım malzemesi sürülebilir. Siyah görüntü istenmiyorsa beyaz veya farkli renklerde
olan malzemelerden de kullanılabilir. Yüzeyde 1 mm genişliğinden daha geniş çatlaklar
varsa önce bunların tamirinin yapılması gerekir.

Basınçlı suyun durdurulması: Su sızıntısı olan delikler su basıncını azaltmak için
matkapla suyun rahatça akmasını sağlayacak kadar derinleştirilir. Eğer sızıntı birden fazla
yerden ise, duvarın alt kısımlarına doğru suyun rahatça akmasını sağlayacak kadar
büyüklükte delikler açılır. İnce bir plastik boru tıkama harcı ile deliğe tespit edilir ve
suyun sadece takılan borulardan akması sağlanır.
- 36 -
7.6. Tünellerde Su Yalıtımı
Tünelin ya da yer altı yapısının delme ve güçlendirme islerinin tamamlanmasından sonra
izolasyon uygulamasının yapılmasına geçilmelidir. İzolasyon uygulamasından önce, eğer
güçlendirme ile birlikte yapılmamışsa asgari 5 cm kalınlığında ve olabildiğince düzgün
yüzeyli bir püskürtme beton uygulanması, yüzeydeki oyuk ve çıkıntıların yok edilmesi
gereklidir. Püskürtme betonla yüzeydeki kaba doldurma işleminden sonra gerekirse son kat
ince agregayla yapılan püskürtme betonuyla düzeltme yapılmalıdır.
Resim 54. Tünelde püskürtme beton yapılması
Tüm kesit kaplanacak ise öncelikle tabandaki drenaj hatlarının teşkilinden sonra dökülen
grobeton üzerine sırayla aşağıdaki tabakalar oluşturulacaktır.
 I. Kat geotekstil
 Geomembran
 II. Kat geotekstil
Resim 55. Tünelde su yalıtımı
- 37 -
Uygun yüzey üzerine koruma geotekstili ek yerleri bindirilerek serilmeli ve ek yerlerinin
açılmaması için aralıklarla yapıştırılmalıdır. Bunun üzerine geomembran ruloları tünel
eksenine dik olarak serilmeli, ek yerleri yaklaşık 10 cm bindirilmeli ve test edilebilir kaynak
yapabilen özel makineler yardımı ile kaynaklanmalıdır.
Resim 56.Membranlarin ek yerlerinin kaynaklanması
Yapılan kaynakların tümü basınçlı hava testine tabi tutulmalıdır. Perde ve tavan döşeme
imalatından sonra ayni bölgeye gelindiğinde uygulama yapılacak yüzeyin uygunluğunun
yanında tabandan gelen izolasyonun hasarsız ve ek yapılmasına uygun olduğu kontrol
edilmelidir. Bundan sonra imalat kemerde tünel eksenine dik şekilde kesintisiz olarak
yapılmalı, en son olarak da perdenin altında taban izolasyonuyla birleşim yapılarak su
izolasyonu tamamlanmalıdır.
7.7. Köprü ve Viyadüklerde Su Yalıtımı
Betonarme köprü ve viyadüklerde yağış suyu, don ve buzlanmaya karşı kullanılan
kimyasallar, yapı elemanlarının servis ömrünü kısaltmaktadır. Bu nedenle betonarme köprü
ve viyadüklerin ekonomik olarak su yalıtımlarının yapılmasında plastomerik bitümlü örtüler
tercih edilmektedir.
- 38 -
Resim 57. Köprü ve viyadüklerde su yalıtımı
Otoyollarda ağırlıklı olarak kullanılan bitümlü örtüler, fren kuvvetlerinden gelen yatay
yüklere karşı dayanıklı, taşıyıcı alt katmana ve üst aşınma tabakasına tutuculuğu iyi olmalı,
sıcak olarak uygulanan son kat aşınma tabakası ısısına direnç gösterebilmelidir. Bununla
birlikte son zamanlarda geliştirilen kristalize sürme tip su yalıtımı malzemeleriyle de hem
otoyol üzeri hem de viyadük yan yüzeyleri suya karşı yalıtılabilmektedir.
7.8. Kanal ve Göletlerde Su Yalıtımı
Doğal zemin üzerinde veya betonarme döşeme üzerinde oluşturulacak suni göletlerde polimer
bitüm membranlar, su kaçaklarını engellemek amacıyla kullanılabilir. Doğal zeminde
sıkıştırılmış dolgu üzerine membranların zarar görmesini engelleyecek bir ayırıcı tabakadan
(Resim 41) sonra iki kat polyester keçe taşıyıcılı polimer bitüm membran birbirine tam
yapıştırılarak yüzeye serbest olarak serilir.
Resim 58. Kanal ve yapay göletlerde su yalıtımı uygulaması
- 39 -
Üzerine koruyucu olarak yine ayırıcı tabakadan sonra koruma betonu dökülür. Betonarme
döşeme üzerine de aynı yöntemle uygulama yapılabilir. Gölet su yalıtımlarında suyun basıncı
ile membranların kaymasını engellemek amacıyla kenar hatlarda, basınç kuyuları
oluşturulmalıdır. Kanaletlerde sıkıştırılmış zemin dolgusu üzerine yine iki kat polimer bitüm
membran ile su yalıtımı gerçekleştirilir.
Tüm yalıtım uygulamalarında yukarıda bahsedilen malzemelere alternatif olarak yeni
geliştirilen polimer esaslı poliüretan köpük malzemeler de bulunmaktadır.
Resim 59. Sprey poliüretan köpük ile su yalıtımı
Resim 60. Farkli yuzeylerde kopuk su yalitimi uygulamasi
Bu tip yeni geliştirilen malzemelerle betonarme yapıların neredeyse tüm bölgelerine su
yalıtımı yapmak mümkündür. Yüzey hazırlıkları tamamlanmış olan yapıya özel uygulayıcılar
tarafından
sprey
poliüretan
kopuk
malzemesi
gerçekleştirilmektedir.
- 40 -
uygulanarak
su
yalıtımı
işlemi
YARARLANILAN KAYNAKLAR

http://www.izoder.org.tr/suyalitimi/genel/TEK_CD_SU%20YALITIMI_GIRIS.pdf

http://www.izodamizolasyon.com/poliuretan-su-yalitimi-izolasyon.html

http://www.yalitimdetay.com/su-yalitiminin-faydalari/

http://www.yigitalp.com.tr/katalog/hyfix.pdf

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/582YIM181.pdf

Interfix Yapi Kimyasallari, Beton yapilar icin kimyasal su yalitimi, Hyfix urun
katalogu, 94 sayfa.

BITUDER, Bitumlu Ortuler Rehberi, Bitumlu Su Yalitimi Ureticileri Dernegi, 16
sayfa.

ÖZARDA N., Delme Tip Tünel Su izolasyonu Uygulamalari Örnek Teknik
Sartnamesi, Izoder, Uygulama Teknikleri.

Tengizchevroil, Paint and Protective Coatings, Project Specification, Doc No. X-St2000.

Uygunoğlu T., Yücel K.T., Yurtcu Ş., Betonun Zararlı Ortamlardaki Durumu: Yeraltı
Suyu Etkisi, Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (1) 29 – 35.

TS 3128 Binalarda Zemin Rutubetine Karşı Yapılacak Yalıtım için Yapım Kuralları.
- 41 -

Download Report