Bablar

ARAPÇA FİİLLERİN BABLARI (HARF SAYILARINA GÖRE FİLLERİN ÇEŞİTLERİ)
1) SÜLASÎ FİİLLER (Üç Harfli fiiller): Kök hali üç harften oluşan fillere denir.
A) SÜLÂSİ MÜCERRED FİİLLER: Üç harften oluşan fiil köküne herhangi bir ilave yapılmamış olan fillere "mücerred (ilavesiz) fiil" denir. 6 kalıbı vardır. Bunların her birine "bab" adı verilir.
ÖRNEK CÜMLE
MEVZUNU
(ÖRNEK FİİİL)
ÖZELLİĞİ
MUZARİ
ً‫كَتَبَ عَلِيٌ رِساَلَة‬
Genellikle Müteaddi (geçişli) olur. Fiillerin çoğunluğu
birinci babdandır.
Ali bir mektup yazdı.
Genellikle Müteaddi (geçişli) olur.
Ali oturdu.
Genellikle Müteaddi (geçişli) olur.
Ali kapıyı açtı.
َ‫عَلِمَ عَلِيٌ اَلدَرْس‬
Genellikle Müteaddi (geçişli) olur.
Ali dersi bildi.
ِ‫يَحْسُنُ اَلْجَّوُ فِي الّرَبِيع‬
Her zaman Lazım (geçişsiz) olur. Kalıcı sıfat ve
ahlakla ilgili fiiller genellikle 5. babdan gelir.
Baharda hava güzel oluyor.
ً‫حَسِبَ عَلِيٌ اَلّْوَلَدَ رَجُال‬
Genellikle Müteaddi (geçişli) olur. Altıncı babdan
olan fillerin sayısı oldukça azdır.
Ali çocuğu adam sandı.
MUZARİ
‫ب‬
َ ‫َك َت‬
‫َي ْف ُع ُل‬
‫س‬
ُ ‫َي ْج ِل‬
‫س‬
َ ‫ج َل‬
َ
‫َي ْف ِع ُل‬
‫َيفَ َت ُح‬
AÇIYOR
‫َف َت َح‬
‫َي ْف َع ُل‬
‫َي ْع َل ُم‬
BİLİYOR
‫َع ِل َم‬
‫َي ْف َع ُل‬
‫س ُن‬
ُ ‫َي ْح‬
GÜZEL OLUYOR
‫س َن‬
َ
ُ ‫ح‬
GÜZEL OLDU
‫َي ْف ُع ُل‬
‫ب‬
ُ ‫س‬
ِ ‫َي ْح‬
‫ب‬
َ ‫س‬
َ
ِ ‫ح‬
‫َي ْف ِع ُل‬
O TURUYO R
َ‫فَتَحَ عَلِيٌ اَلْباَب‬
MAZİ
‫ب‬
ُ ‫َي ْك ُت‬
Y A Z IY O R
ٌ‫جَلَسَ عَلِي‬
VEZNİ
(KALIP FİİİLİ)
HESAPLIYOR
YAZDI
O TURDU
AÇTI
BİLDİ
HESAPLADI
BAB NO
MAZİ
‫ف ََع َل‬
1.BAB
‫ف ََع َل‬
2.BAB
‫ف ََع َل‬
3.BAB
F E T H -U Z A M M U N
F E T H -U K E S R U N
FETHATÂN
‫ف َِع َل‬
4.BAB
‫ف َُع َل‬
5.BAB
‫ف َِع َل‬
6.BAB
K E S R -U F E T H U N
ZAM M U ZAM M UN
KESRATÂN
B) SÜLÂSİ MEZİD FİİLLER: Üç harften oluşan fiil köküne 1,2 VEYA 3 harf ilave edilmiş olan fillere "mezid (ilaveli) fiil" denir, 3 kısımdır.
1) SÜLÂSİ MEZİD RUBAÎ FİİLLER: Kök harflerine 1 (bir) harf ilave edilerek harf sayısı 4'e çıkarılan fillerdir. 3 kalıbı vardır. Tüm mezid fiiller masdarlarına göre isimlendirilirler.
MEVZUNU (ÖRNEK FİİLİ)
FİİLİN CÜMLE İÇİNDE ÖRNEK KULLANIMI
Misafire ikram ettim.
MASTAR
MUZARİ
VEZNİ (KALIP FİİLİ)
MAZİ
MASTAR
MUZARİ
ikram etti
Genellikle müteaddi (geçişli), bazen lazım (geçişsiz) olur.
Allah insana bilmediğini öğretti.
öğretti
Fiil, fail veya mefulde "çokluk" ifade eder.
Mücahitler düşmanla savaştı.
BAB ADI
MAZİ
savaştı
Genellikle iki kişi arasında ortaklık ifade eder.
ٌ‫إِفْعال‬
1
ٌ‫تَفْعِيل‬
2
ٌ‫مُفَاعَلَة‬
3
2) SÜLÂSİ MEZİD HUMASÎ FİİLLER: Kök harflerine 2 (iki) harf ilave edilerek harf sayısı 5'e çıkarılan fillerdir. 5 kalıbı vardır.
MEVZUNU (ÖRNEK FİİLİ)
FİİLİN CÜMLE İÇİNDE ÖRNEK KULLANIMI
MASTAR
Cam kırıldı.
MUZARİ
VEZNİ (KALIP FİİLİ)
MAZİ
MASTAR
MUZARİ
kırıldı
Dönüşlülük ifade eder. Daima Lazım ( geçişsiz) gelir.
Öğrenciler burada toplandı.
toplandı
Dönüşlülük ifade eder.
Ağaçların yaprakları kızardı.
kızardı
Lazım (geçişsiz) fillerin mübalağası (renk ve ayıplar içindir)
Öğrenci dersi öğrendi.
öğrendi
Azar azar elde etme manası ifade eder.
Ali burdan uzaklaştı.
BAB ADI
MAZİ
uzaklaştı
iki ve daha çok kişi arasında ortaklık ifade eder.
ٌ‫إِنْفِعَال‬
4
ٌ‫إِفْتِعَال‬
5
ٌ‫إِفْعِالَل‬
6
ٌ‫تَفَعُل‬
7
ٌ‫تَفَاعُل‬
8
3) SÜLÂSİ MEZİD SUDASÎ FİİLLER: Kök harflerine 3 (üç) harf ilave edilerek harf sayısı 6'e çıkarılan fillerdir. 5 kalıbı vardır.
MEVZUNU (ÖRNEK FİİLİ)
FİİLİN CÜMLE İÇİNDE ÖRNEK KULLANIMI
MASTAR
MUZARİ
VEZNİ (KALIP FİİLİ)
MAZİ
MASTAR
MUZARİ
BAB ADI
MAZİ
Allah'tan af diliyorum.
ٌ‫إِسْتِفْعَال‬
9
ٌ‫إِفْعِيعَال‬
10
ٌ‫إِفْعِوّاَل‬
11
ٌ‫إِفْعِيالَل‬
12
Hakîki veya mecâzi mânada istek cümlelerinde veya bir hâlden, diğer bir hâle geçişi göstermekte kullanılır.
Yeryüzü yemyeşil oldu / çok yeşerdi
Lâzım fiili mübâlaga etmek ve önemini vurgulamak (tekit) için kullanılır.
Develer ziyede süratle yürüdü
Lâzım fiili mübâlaga etmek ve mecâzi bir anlamı da ifade edebilir
Bahçede gül pek çok kızardı
Lazım (geçişsiz) fillerin mübalağası Rengin alabileceği en şiddetli tonu aldığını veya bir kusurun olabilecek son noktasına ulaştığını bildirir.
2) RUBAÎ FİİLLER (Dört Harfli fiiller): Kök hali dört harften oluşan fillere denir.
A) RUBAÎ MÜCERRED FİİLLER: Dört harften oluşan fiil köküne herhangi bir ilave yapılmamış olan fillere "mücerred (ilavesiz) fiil" denir.
MEVZUNU (ÖRNEK FİİLİ)
FİİLİN CÜMLE İÇİNDE ÖRNEK KULLANIMI
Zeyd taşı yuvarladı
MASTAR
MUZARİ
VEZNİ (KALIP FİİLİ)
MAZİ
MASTAR
yuvarladı
Aynı anda hem fâil'iz, hem de meful, Tüm olayların zincir şeklinde gelişmesi nedeniyle her an, hem meful'uz hem de fâil'iz
MUZARİ
BAB ADI
MAZİ
ٌ‫فَعْلَلَة‬
http://www.muallimun.com/
13

Download Report