KAHRAMANMARAŞ DAĞLARINDAN BAHÇELERE GÖSTERİŞLİ

KAHRAMANMARAŞ DAĞLARINDAN BAHÇELERE
GÖSTERİŞLİ GEOFİTLER
SERPİL DEMİRCİ, NERİMAN ÖZHATAY
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, ECZACILIK FAKÜLTESİ, FARMASÖTİK BOTANİK ANABİLİM DALI, BEYAZIT, İSTANBUL
 Kahramanmaraş ilinin % 59,7’sini dağlar, % 24’ünü platolar ve % 16,3ünü de ovalar oluşturur.. Kuzeyde Binboğa, Nurhak, Berit , Ahır dağı ve Engizek, batıda Göksun-Andırın ilçesine kadar olan
kısımlar oldukça engebeli olup Doğu Toroslara dahildir. Burada Kandil dağları, Sarımsak dağı, Düldül dağı, Armut dağı, Höbek dağı, Kayranlı dağı önemli yükseltilerdir. Arazi yüksekliği güneyde 350
metreden başlar ve Binboğa, Nurhak ve Berit dağlarında 3000 metreyi geçer.
 Kahramanmaraş ilinin sınırları içinde yaklaşık 2500 kadar çiçekli bitki ve eğrelti türü doğal olarak yetişir ve bunun % 20’si endemiktir.
 Kahramanmaraş ili geofit çeşitliliği açısından da ayrı bir öneme sahiptir. İl yakalaşık 45 orkide türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bunun yanında bir çok endemik geofit ilde doğal olarak yayılış
göstermektedir. Bunlardan Cyclamen pseudoibericum, Hyacinthus orientalis subsp. chionophyllus, Colchicum davisii, Colchicum serpentinum, Colchicum polyphyllum, Fritillaria crassifolia subsp.
crassifolia, Muscari babachii, Muscari azureum, Hyacinthella acutiloba türleri önemli ölçüde süs bitkisi değeri taşımaktadır. Bu zenginliğin başlıca nedenleri; ilin İran Turan ve Akdeniz bitki
coğrafyalarının geçit kuşağında bulunması, ülkemizin önemli endemik merkezlerinden biri olan Anadolu çaprazının güneyinde yer alması, jeomorfolojik özellikleri, mikroiklim ve habitat çeşitliliğidir
fotoğraf: Başar Kayıran
Hyacinthus orientalis subsp. chionophyllus; Hyacinthaceae familyasından soğanlı
ve endemik bir sümbül türüdür. Morumsu mavi renkli çiçekleri Mayıs-Haziran ayları
arasında açar. Taşlık alanlarda, 400-1600 m yüksekliklerde yetişir. İlk kez 1965
yılında Kayseri’den toplanarak bilim dünyasına tanıtılan bu endemik sümbül
türünün Kahramanmaraş’ta geniş bir yayılışı vardır. İran-Turan Elementidir.
fotoğraf: Başar Kayıran
Colchicum davisii; Liliaceae familyasından kormuslu bir çiğdem türüdür. Pembe renkli çiçekleri
Ağustos-Ekim ayları arasında açar. Orman altı ve kayalık alanlarda 900-1550 m yüksekliklerde yetişir.
İlk kez 1965 yılında Adana’dan toplanarak bilim dünyasına tanıtılan bu endemik çiğdem türü
Kahramanmaraş’ta Başkonuş Dağı’nda doğal olarak yayılış gösterir ve Akdeniz Elementidir.
fotoğraf: Başar Kayıran
Muscari babachii; Hyacinthaceae familyasından soğanlı bir sümbül
türüdür. Krem-kahverengi çiçekleri Mayıs-Haziran ayları arasında açar.
Makilikler ve kayalık alanlarda yetişir. İlk kez 2005 yılında Hatay’dan
toplanarak bilim dünyasına tanıtılan bu endemik Muscari türü
Kahramanmaraş’ta Elmadağı’nda doğal olarak yayılış gösterir ve Akdeniz
Elementidir.
fotoğraf: Erdal Kaya
Fritillaria crassifolia subsp. crassifolia; Liliaceae familyasından soğanlı bir ters
lale türüdür. Sarımsı yeşil-kahverengi çiçekleri Mayıs-Haziran ayları arasında açar.
Taşlık alanlarda, 1500-2600 m yüksekliklerde yetişir. İlk kez Gümüşhane’den
toplanarak bilim dünyasına tanıtılan bu endemik ters lale türü Kahramanmaraş’ta
Nurhak Dağı’nda doğal olarak yetişmektedir.
fotoğraf: Erdal Kaya
Colchicum serpentinum; Liliaceae familyasından kormuslu endemik bir çiğdem türüdür. Açık
pembe renkli çiçekleri Şubat-Mart ayları arasında açar. Çıplak kalkerli alanlarda, 250-1800 m arası
yüksekliklerde yetişir. Ülkemizde oldukça geniş bir yayılışa sahip olan bu endemik çiğdem türü
Kahramanmaraş’ta Ahır dağında doğal olarak yayılış gösterir ve İran-Turan Elementidir.
fotoğraf: Başar Kayıran
Muscari aucheri; Hyacinthaceae familyasından soğanlı bir sümbül türüdür.
Morumsu-mavi çiçekleri Nisan-Haziran ayları arasında açar. Taşlı yamaçlar
veya otlaklarda 1000-3000 m arası yüksekliklerde yetişir. İlk kez Tokat’tan
toplanarak bilim dünyasına tanıtılan bu endemik Muscari türü
Kahramanmaraş’ta doğal olarak yayılış gösterir.
fotoğraf: Başar Kayıran
Cyclamen pseud-ibericum; Primulaceae familyasından çok yıllık yumrulu bir
sıklamen türüdür. Koyu pembe renkli çiçekleri Mart-Mayıs ayları arasında açar.
Orman altlarında 550-1500 m arası yüksekliklerde yetişir. Ülkemizin güneyinde
doğal olarak yetişen endemik bir sıklamen türüdür. Kahramanmaraş’ın Güney
kesimlerinde oldukça geniş bir yayılışı vardır. Doğu Akdeniz Elementidir.
fotoğraf: Erdal Kaya
Colchicum polyphyllum; Liliaceae familyasından kormuslu bir çiğdem türüdür. Pembe renkli
çiçekleri Ekim-Kasım ayları arasında açar. Makilikler, kayalık ve taşlı yamaçlarda, 40-1350 m arası
yüksekliklerde yetişir. Ülkemizin yalnızca Güney kesimlerinde yayılışa sahip olan bu çiğdem türü
Kahramanmaraş’ta Ahır dağında doğal olarak yayılış gösterir ve Doğu Akdeniz Elementidir.
Kaynaklar
fotoğraf: Başar Kayıran
Davis P.H. et al. (1984). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 8, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Davis PH, Mill RR, Tan K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 10 (Suplement I), Edinburgh: Edinburgh University Press.
Demirci S. (2010). Andırın (Kahramanmaraş) İlçesinde Etnobotanik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, İstanbul.
Demirci S, Özhatay N. (2011). An Ethnobotanical Study in Kahramanmaraş (Turkey); Wild plants used as economic purpose in Andırın,
Kahramanmaraş. Macedonian Pharmaceutical Bulletein, Vol 57 (suppl), p.221.
Demirci S, Özhatay N. (2011). An Ethnobotanical Study in Southern Turkey; Wild Plants Used as Economic Purpose in Andırın,
Kahramanmaraş. 5. Congress of Pharmacy of Macedonian with International Participation, Ohrid-Macedonia, 21-25 September
Demirci S, Özhatay N. (2012). Andırın (Kahramanmaraş) İlçesinde Kullanımı Olan Bazı Bitkilerin Yöresel Adları. XX. Bitkisel İlaç
Hammaddeleri Toplantısı, 10-13 Ekim, Antalya.
Demirci S, Özhatay N. (2012). An Ethnobotanical Study in Kahramanmaraş (Turkey); Wild Plants Used For Medicinal Purpose in Andırın,
Kahramanmaraş. Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences 9(1).
Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol 11 (Supplement II). Edinburg: Edinburgh
University Press.
Özhatay N, İlçim A, Ok T. (2009). Ahır Dağı’ nın Sessiz Güzelleri “200 Yabani Çiçek”, Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü,
İstanbul.
Özhatay N, Ok T. (2008). Doğanın Penceresinden Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İstanbul.
Yıldız B., N Özhatay (Edt) (2006). Türkiye’ nin BTC Boru Hattı Boyunca Önemli Bitki Alanları, (Important Plant Areas along the BTC Pipeline in
Turkey) Kahramanmaraş, 241-264, BTC Şirketi, İstanbul.
Hyacinthella acutiloba; Hyacinthaceae familyasından çok yıllık soğanlı bir sümbül
türüdür. Açık mavi renkli çiçekleri Nisan-Mayıs ayları arasında açar. Kayalık
yamaçlarda 1550-2100 m arası yüksekliklerde yetişir. İlk kez 1965 yılında Kayseri’den
Teşekkür
toplanarak bilim dünyasına tanıtılan endemik bir Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde
Fotoğraflarını kullanmamıza izin veren Sayın Ecz. Başar Kayıran ve Sayın Uzm. Erdal Kaya’ya çok
çok lokal olarak yayılışı vardır. İran-Turan Elementidir.
teşekkür ederiz.
fotoğraf: Başar Kayıran
Muscari azureum; Hyacinthaceae familyasından soğanlı bir sümbül türüdür. Açık
mavi renkli çiçekleri Mart-Mayıs ayları arasında açar. Kayalık alanlarda ve subalpin
çayırlarda 1500-2600 m arası yüksekliklerde yetişir. İlk kez Niğde’den toplanarak
bilim dünyasına tanıtılan bu endemik Muscari türü Kahramanmaraş’ta doğal olarak
yayılış gösterir.

Download Report