AVUSTURYA MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK ÜLKE RAPORU - 2014 Mart 2014 1- 2013 YILI AVUSTURYA MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER A- 2013 Yılı Genel Ekonomik Gelişmeleri Avusturya Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik sektöründe 2013 yılında kaydedilen gelişmelerin ve 2014 yılına ilişkin öngörülerin, ülkedeki genel ekonomik gelişmeler çerçevesinde değerlendirilmesinde fayda görülmektedir. AB ülkeleri üzerinde etkisini şiddetli bir şekilde hissettiren küresel kriz ve ardından özellikle Avro Bölgesi ülkelerindeki etkileri halen devam etmekte olan Avro Bölgesi krizi , Avusturya ekonomisine de güçlü bir darbe vurmuş, 2012 yılında %0,9 büyüyen Avusturya ekonomisi, 2013 yılını % 0,4 büyüme ile tamamlamıştır. 2014 yılında ise ekonominin % 1,7 büyümesi beklenmektedir. Avusturya’da kamu gelirleri 2013 yılının ilk üç çeyreğinde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla % 3,1 oranında artarak 112,0 milyar Avro seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkede kamu harcamaları da, %1,1 oranında bir artışla 118,1 milyar Avro seviyesinde gerçekleşmiş olup, 2013 yılı ilk üç çeyreği sonunda, Bütçe Açığı/GSYİH oranı %2,6 olmuştur. Kamu borcu 2013 yılı Ocak-Eylül dönemi itibariyle, “yerel yönetimlerin borçlarıyla birlikte”, 239,8 milyar Avro olup, Kamu Borcu/GSYİH oranı %77,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkede 29 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından Sosyal Demokrat Parti SPÖ ve Avusturya Halk Partisi ÖVP’den oluşan mevcut koalisyon hükümeti, sırasıyla SPÖ %26,82, (52 Milletvekili) ve ÖVP %23,9 (47 Milletvekili) oy alarak 183 üyeli parlamentoda yeniden hükümet kurmak için yeterli oy çoğunluğuna sahip olmuştur. Uzun koalisyon müzakereleri sonucunda, 2013 Aralık ayı ortasında yeniden koalisyona devam kararı alan SPÖ ve ÖVP, 124 sayfalık kapsamlı ve detaylı bir koalisyon programı üzerinde mutabık kalmıştır. Programda, 2016 yılına kadar bütçe dengesinin sağlanması önümüzdeki dönemin öncelikli hedefi, olarak öne çıkmaktadır. Program çerçevesinde, ayrıca yapılacak özelleştirmeler ile bütçeye kaynak girişi hedeflenmektedir. Öte yandan, Program'da 2013 yılı sonu tahmini %77,4 olan kamu borcunun GSYİH`e oranının 2015 yılına kadar %72`ye indirilmesi öngörülmektedir. Vergi alanında reformların öncelikli hedefller arasında yer aldığı programda, özellikle gelir vergisi oranının %36,5`tan %25`e düşürülmesi hedeflenmektedir. Yeni hükümet programının temel hedefinin bütçe dengesinin sağlanması ve Kamu Borcu/GSYİH oranının düşürülmesi olduğu dikkate alındığında, AB ülkeleri genelinde gözlenen ekonomik toparlanma sürecinin Avusturya ekonomisine olan olumlu yansımalarına karşın, 2014 yılında da ihtiyatlı bir genişleme politikası izleneceği, bununda altyapı ile konut sektöründeki harcamalar üzerinde daraltıcı etkileri olacağı düşünülmektedir. Hükümet programının altyapı ve konut harcamaları alanındaki ihtiyatlı yaklaşımına karşın, aşağıdaki bölümde daha detaylı inceleneceği üzere, 2013 yılında inşaat sektöründeki büyümenin, genel büyüme rakamlarının üzerinde olduğu görülmektedir. 1 B- 2013 Yılı Müteahhitlik ve Müşavirlik Hizmetleri Sektörel Gelişmeleri Avusturya İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, 2012 itibariyle altyapı, üstyapı inşaatları ve yan sektörlerdeki ekonomik faaliyetlerle birlikte, yaklaşık yıllık 33, milyar Euro’luk bir iş hacmine sahiptir. 2013 Kasım ayı itibariyle 8,5 milyonluk Avusturya nüfusu içinde önemli bir orana tekabül eden 204 bin kişinin istihdam edildiği inşaat sektörü, Avusturya ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. Euroconstruct 2014 raporuna göre, 2013 yılında Avrupa genelinde müteahhitlik sektörü %2,8 oranında küçülme yaşarken, Avusturya müteahhitlik sektörü %0,6 oranında büyüme kaydetmiştir. Avusturya Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü WIFO`nun tahminlerine göre, Avusturya müteahhitlik sektörünün 2014 yılında %1 ile %1,5 arasında büyümesi beklenirken, Bank Austria Ekonomik Araştırmalar raporunda sektörün büyüme tahmini %2 olarak belirtilmiştir. 2013 yılı açıklanan Ocak – Kasım Dönemi istatistiklerine göre, sektörde faaliyet gösteren firma sayısı Kasım ayı itiberiyle 6.285, çalışan sayısı 205.189, toplam ciro 32,7 milyar Avro olmuştur. Müteahhitlik Hizmetleri sektörü 2012-2013 Yılları Verileri Yıl Firma sayısı Çalışan Net gelir (1.000 Avro) Ciro Yurtiçi 2012 6,102 205,813 6,563,037 33.021,700 32.084,000 2013* 6,285 205,189 32.729,000 Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu (*) Ocak-Kasım Dönemi Cirolarına Göre Avusturya’nın En Büyük 20 Müteahhitlik Firması Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Şirket İsmi Strabag SE Porr AG Swietelsky BauGmbH Habau Hoch- und TiefbauGmbH Wolf Holding GmbH Bauunternehmung Granit GmbH Rhomberg Holding GmbH Ing. Hans Bodner BauGmbH & Co KG ELK Fertighaus AG G. Hinteregger & Söhne BauGmbH Unger Stahlbau Ges.m.b.H. Lieb Bau Weiz GmbH & Co KG 2012 Cirosu (Milyon Avro) 12,983.3 2,891.0 1,464.0 Bir Önceki Yıla Göre Değişim -5.33 -0.50 1.53 Çalışan Sayısı 2012 74.010 10.696 6.737 Bir Önceki Yıla Göre Değişim -3.86 0.73 1.07 595.0 569.6 -6.74 1.06 3.419 2.806 -2.31 4.38 414.0 10.70 1.500 6.67 349.0 21.60 923 -8.45 279.9 264.0 18.10 6.88 1.450 1.616 7.59 15.47 228.0 -2.98 815 1.60 215.0 0.00 1.200 0.00 212.2 6.31 998 4.41 2 13 14 15 16 17 18 19 20 Fröschl AG & Co KG Kirchdorfer Gruppe Leyrer + Graf BauGmbH Gebrüder Haider, Bauunternehmung GmbH Pittel + Brausewetter GmbH i+R Gruppe GmbH Waagner-Biro AG ÖSTU-STETTIN Hochund Tiefbau GmbH 204.0 199.3 1.44 -2.30 973 1.337 4.42 5.98 197.9 -9.01 1.450 3.45 193.6 -6.96 831 5.05 193.0 181.7 171.8 -1.28 5.58 -0.12 1.045 463 1.149 -2.58 8.64 -11.66 161.8 -17.20 505 -9.50 Euroconstruct 2013 – Kasım raporundan alınan aşağıdaki tablolarda, Avusturya`da 2010-2016 yılları arasında inşaat türlerine göre, gerçekleşen ve gerçekleşebileceği tahmin edilen müteahhitlik sektörü üretim verileri yer almaktadır. Tablo 1- İnşaat Türlerine Göre Avusturya İnşaat Sektörü Verileri İnşaat Türü Konut K) Yeni Renovasyon Toplam Konut Yeni Dışı (KD) Renovasyon Toplam Üstyapı Yeni (K+KD) Renovasyon Toplam Altyapı Yeni 2012 (Hacim Milyon Avro) 10.517 4.943 15.459 2010 2011 2012 0.1 0.8 0.3 1.9 2.0 1.9 7.529 2.802 10.332 -7.2 -1.8 -5.7 18.046 7.745 25.791 5.436 Renovasyon 1.359 Toplam 6.795 Toplam İnşaat Sektörü Hasılası (Altyapı+Üstyapı) 32.586 (*) Tahmini, (**) Beklenen Kaynak: Euroconstruct 2013 Kasım Raporu Yıllık Artış (%) 2015 2016 (**) (**) 1.7 1.2 0.5 0.5 1.3 1.0 4.5 2.5 3.9 2013 (*) 2.4 1.2 2.0 2014 (**) 2.1 0.6 1.6 6.1 1.4 4.8 1.5 2.0 1.6 -1.7 0.7 -1.1 0.6 0.4 0.5 1.2 0.2 0.9 1.4 0.1 1.0 -3.1 -0.2 -2.2 3.6 1.8 3.1 3.2 2.3 2.9 0.7 1.0 0.8 1.5 0.5 1.2 1.5 0.4 1.2 1.3 0.4 1.0 -9.8 -8.8 -9.6 0.3 0.8 0.4 0.9 1.4 1.0 -0.8 0.3 -0.6 1.4 0.4 1.2 2.0 1.0 1.8 -0.2 0.8 0.0 -3.9 2.5 2.5 0.5 1.2 1.3 0.8 3 Tablo 2- İnşaatın Bulunduğu Aşamaya Göre 2010-2016 Yılları İnşaat Faaliyetleri Konut İnşaatı 2010 2011 2012 2013 (*) 2014(**) 2015(**) 1.000 Konut 2016(**) İnşaat İzinleri Müstakil 15.8 16.3 14.7 15.1 14.8 14.4 14.3 Daire Toplam Müstakil Daire Toplam Müstakil Daire Toplam 22.3 38.1 14.3 21.4 35.7 15.0 21.9 36.9 4.065 28.0 44.3 15.3 23.9 39.2 15.4 22.2 37.6 4.086 24.0 38.7 14.7 24.7 39.4 15.8 24.3 40.1 4.111 28.3 43.4 14.2 24.9 39.1 15.3 24.7 40.0 4.135 28.3 43.1 14.2 26.9 41.1 15.2 25.8 41.0 4.160 25.7 40.1 13.9 25.7 39.6 15.1 27.0 42.1 4.186 24.9 39.2 13.6 24.0 37.6 14.8 26.6 41.4 4.211 233 Evsahipliği Oranı (%) 55.7 Kaynak: Euroconstruct 2013 Kasım Raporu 234 55.4 236 56.4 237 56.4 239 56.4 240 56.3 242 56.3 Yeni Başlanan Tamamlanan Konut Stoku İkinci Konut Avusturya İstatistik Kurumu`nun, 10’un üzerinde çalışanı bulunan firmaların üstlendikleri işleri ve altyapı ve bina yapımı dışındaki diğer müteahhitlik sektörü faaliyetlerini kapsamayan, bu nedenle de Euroconstruct tarafından 32,5 milyar Avro olarak açıklanan sektörün genel büyüklüğünü yansıtmayan hesaplamalarına göre, inşaat sektörü 2013 Ocak-Kasım döneminde 14,4 milyar Avro tutarında üretimde bulunmuştur. Bu, bir önceki yılın aynı dönemine göre nominal olarak %1,4 artışa tekabül etmektedir. Avusturya İstatistik Kurumu’nuni yine 10’un üzerinde işçi istihdam eden firmaların faaliyetleri esas alınarak hazırlanan istatistiklerine göre, 2013 yılında altyapı inşaatları %0,5`lik küçülme ile 5,2 milyar Avro`da kalırken, üstyapı (bina) inşaatları %2,4`lük artışla 8,5 milyar Avro`ya ulaşmıştır. (İnşaat yan sanayi ürünlerinin rakamları da bu raporlarda yer almamıştır.) Üstyapı inşaatlarındaki %2,4`lük artış, diğer yüksek yapı inşaatlarındaki %1,2`lik ve daire ve müstakil konut inşaatlarında %7,4`lük artıştan kaynaklanmıştır. (Tablo - 4) 2013 yılında, altyapı inşaat sektöründe, tünel inşaatlarında %3,7`lik küçülme yaşanırken altyapı inşaat sektöründe en büyük daralma %7,0 ile boru ve kablo şebekesi inşaatında yaşanmıştır. Aynı dönemde demiryolları inşaatında %9,7`lik ve cadde ve sokak inşaatlarında %3,3`lük büyüme meydana gelmiştir. Köprü ve otoyol yapımında ise %2,4’lük bir daralma yaşanmıştır. Kamu Sektörü Kamu alanındaki inşaat faaliyetlerinde ise 2013 yılının Ocak-Kasım döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine oranla 5,2 milyar Avro ile %2,5`lik büyüme yaşanmıştır. Kamu alanındaki inşaat çalışmalarının yaklaşık %62`lik kısmı altyapı inşaat faaliyetlerinden kaynaklanmıştır. 2013 yılında, üstyapı inşaat sektöründeki toplam yatırım ise 1,8 milyar Avro olmuştur. Kamunun üstyapı (bina) inşaatlarında bir önceki yılın rakamlarına göre ise %2,1`lik bir büyüme olmuştur. 4 2013 yılında kamu sektöründe köprü ve otoyol yapımında %1,0’lik bir daralma yaşanırken, demiryolu inşaatında %8,4`lük, endüstriyel inşaat alanında %6,5`lik ve yol ve cadde inşaatında %7,7`lik artış göze çarpmıştır. Kamu sektöründeki inşaat alanında en ciddi büyüme ise %10,7 ile tünel inşaatlarında ve %15,2 ile hidroelektrik santrali yapımlarında olmuştur. (Tablo - 5) Bölgesel Dağılım Avusturya’nın eyaletleri detayında incelendiğinde, 2013 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yıla kıyasla bölgesel olarak, Oberösterreich (%7,1), Steiermark (%4,2), Vorarlberg (2,7), Viyana (1,1) ve Tirol (0,4) eyaletleri toplam üretimlerini arttırmışlardır. Salzburg (-5,7), Burgenland (-3,6), Niederösterreich (-3,1) ve Kärnten (-1,1) eyaletlerinin üretimlerinde ise daralma meydana gelmiştir. (Tablo - 6) Tablo 4: Altyapı ve Üstyapı inşaatları ALTYAPI VE ÜSTYAPI İNŞAATLARI Ocak-Kasım 2013 Hazırlık aşamasındaki inşaat çalışmaları Durdurulan ve hazırlık aşamasındaki inşaat çalışmaları Deneme ve inceleme kazısı Üstyapı inşaatı Müstakil konut ve daire inşaatı Sanayi ve endüstri mühendisliği/müteahhitliği Diğer inşaatlar Üstyapı yenilenmesi Altyapı inşaatı Köprü ve yol üstyapı çalışmaları Tünel inşaatı Boru ve kablo şebekesi inşaatı Yol ve cadde inşaatı Demiryolu inşaatı Hidroelektrik santrali inşaatı Diğer yeraltı inşaatları Toplam Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu Toplam üretim (Milyon Avro) Bir önceki yıla göre değişim % 693,9 4,5 672,1 21,8 8.546,6 3.095,8 4,9 -8,2 2,4 7,4 832,4 1.963,7 1.844,6 5.256,5 178,5 323,9 1.159,2 1.759,4 466,7 405,7 963,1 14.497,0 -5,9 -2,0 -0,5 -2,4 -3,7 -7,0 3,3 9,7 4,8 -3,7 1,4 Kamusal alandaki üretim (Milyon Avro) Bir önceki yıla göre değişim % 189,8 182,7 5,4 8,2 Tablo - 5: Kamu Yatırımları ÜSTYAPI VE ALTYAPI İNŞAATLARI Ocak- Kasım 2013 Hazırlık aşamasındaki inşaat çalışmaları Durdurulan ve hazırlık 5 aşamasındaki inşaat çalışmaları Deneme ve inceleme kazısı Üstyapı inşaatı Müstakil konut ve daire inşaatı Endüstriyel İnşaat Diğer inşaatlar Üstyapı yenilenmesi Altyapı inşaatı Köprü ve üstyapı yol çalışmaları Tünel inşaatı Boru ve kablo şebekesi inşaatı Yol ve cadde inşaatı Demiryolu inşaatı Hidroelektrik santrali inşaatı Diğer yeraltı inşaatları Toplam 71 1.826,7 534,1 271,8 593,8 427,0 3.242,1 143,0 234,5 824,8 1.128,3 351,0 211,8 348,7 5,258,5 -36,3 2,1 1,6 6,5 5,5 -4,0 2,6 -1,0 10,7 -5,7 7,7 8,4 15,2 -7,1 2,5 Tablo -6: İnşaat faaliyetlerinin bölgelere göre dağılımı ALTYAPI VE ÜSTYAPI Toplam üretim İNŞAATLARI (Milyon Avro ) Ocak-Kasım 2013 Steiermark Salzburg Tirol Niederösterreich Wien Avusturya Oberösterreich Vorarlberg Kärnten Burgenland Kaynak: Avusturya İstatistik Kurumu Bir önceki yıla göre değişim (%) 2.060,8 941,6 1.284,5 2.277,5 2.859,3 14,497,0 3.398,8 493,9 902,2 278,5 4,2 -5,7 0,4 -3,1 1,1 1,4 7,1 2,7 -1,1 -3,6 (Altyapı ve üstapı inşaatlarına ilişkin Avusturya İstatistik Kurumunun sınıflandırmaları Avrupa Birliği‘nin NACE 2 sınıflandırmasının çerçevesinde 41,42 ve 43 kodlu ekonomik faaliyetleri içermektedir.) 2- 2014 YILI AVUSTURYA MÜTEAHHİTLİK VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜNE İLİŞKİN BEKLENTİLER Avusturya`daki 2013 yılı genel ekonomik gelişmelere ilişkin yukarıdaki değerlendirmede vurgulandığı üzere, 2013 yılında yapılan genel seçimlerin ardından SPÖ ve ÖVP ortaklığında yeniden kurulan hükümet ortak programında, bütçe açığının azaltılması ve Kamu Borcu/GSYİH oranının düşürülmesini öncelikli hedef olarak belirlemiştir. 6 SPÖ – ÖVP Koalisyonu’nun 2014-2018 dönemi Hükümet programında inşaat sektöründe canlanma yaratmak üzere, 14.000 yeni konut inşaası planlanmış ve konut sektörüne kamu kaynaklarından 276 milyon Avro ilave bütçe ayrılmıştır. Ülkenin her yıl 48.000 ilave yeni konuta ihtiyacı olduğu gözönüne alındığında, konut inşaası için ayrılan bütçenin son derece mütevazi olduğu dikkat çekmektedir. Ülkenin önde gelen emlak kuruluşlarından olan Re/max firmasının yaptırdığı araştırmada 2013 yılında Avusturya’da emlak satışlarının %8,3 oranında düştüğü, 2013 yılında ülkede 16 milyar Avro tutarında 80.000 konut alım-satımı yapıldığı, sözkonusu emlak alım satımlarının 28.000’ini apartman dairesi alım satımlarının oluşturduğu açıklanmıştır. Rapora göre, apartman dairesi satışlarında önceki yıla göre %9,3 azalma kaydedilirken, müstakil konut alım satımında da %9,6 azalma olmuştur. Buna mukabil emlak fiyatlarında %10 oranında bir artış kaydedilmiştir. Hükümetin 2014-2018 dönemi için 14.000 konut ve 276 milyon Avro ilave bütçe tahsis ettiği, buna mukabil, ülkedeki yıllık ilave konut ihtiyacının yılda ortalama 48.000 olduğu hususları 2013 yılındaki konut arz-talep dengesi ile birlikte değerlendirildiğinde, 2014 yılının konut üretimi için cazip fırsatlar sunmadığı düşünülmektedir. Bunun da ötesinde, konut sektöründeki 2013 yılı fiyat dengesizlikleri ve düşük talep, enflasyonun üzerinde artan konut fiyatları sektörün 2014 yılında bir emlak balonu ile karşı karşıya kalabileceği ihtimalini akla getirmektedir. Altyapı Yatırımları; SPÖ – ÖVP Koalisyon hükümetinin ortak programı incelendiğinde, Avusturya’da 2014 yılında da özellikle ulaştırma ve enerji alanında önemli altyapı yatırımlara gidilmeyeceği görülmektedir. Sözkonusu program çerçevesinde, ülkenin otoyollarının inşası ve işletilmesinden sorumlu ASFINAG’ın ve demiryollarından sorumlu Federal Demiryolları İdaresi (ÖBB)’nin işletme hizmetlerinin iyileştirilmesi ve maliyetlerin düşürülmesinin ötesinde, açıklanan yeni bir yatırım programı sözkonusu değildir. Ulaştırma alanında, Trans Europa Network (TEN) çerçevesindeki öncelikler ve yatırım programının izlenmeye devam edileceği belirtilmektedir. AVUSTURYA‘NIN 3. ÜLKELERDE ÜSTLENDİĞİ BAŞLICA PROJELER Avusturya’da iç pazarın nispeten dar olması ve ülkenin altyapı projelerinin önemli ölçüde tamamlanmış bulunması nedenleriyle, Avusturyalı firmalar ağırlıklı olarak yurt dışındaki ihalelerde pay alma çabası içerisinde bulunmaktadırlar. Bununla birlikte, Avusturya İstatistik Kurumu’nun 2012 verilerine göre, Avusturya‘nın Avro bölgesindeki müteahhitlik hizmetlerinden aldığı pay %6,57 oranında bir artışla 545 milyon Avro’ya yükselmişken, Avusturya firmalarının Avro Bölgesi dışındaki ülkelerde üstendikleri müteahhitlik projelerinden elde ettikleri gelir %2,75 oranında bir azalmayla 269 milyon Avro’ya düşmüştür. Avusturya’nın en büyük inşaat firması 2012 cirosu 13 milyar Avro olan, halen devam etmekte olduğu projelerin tutarı yaklaşık 13 milyar Avro’ya ulaşan ve 74 bin çalışanı bulunan Strabag, ikinci büyük inşaat firması 2012 itibariyle 2,9 milyar Avro ciroya sahip Porr AG firması, Balkanlar dahil olmak üzere 7 bütün Doğu Avrupa, Rusya Federasyonu, Kuzey Afrika, Körfez Ülkeleri ve dünyanın birçok bölgesinde önemli ihaleleler kazanmıştır. Ülkenin geçen yıla kadar finansal sıkıntılar yaşayan ikinci büyük inşaat firması konumundaki 3,2 milyar Avro ciroya sahip Salzburg merkezli Alpine firması bankalarla yapılan görüşmelerin sonuçsuz kalması sonucu adli tasfiye sürecinin başlatılması için başvuruda bulunmuştur. Kurtarılması için 400 milyon Euro'ya ihtiyaç olduğu belirtilen şirket hisselerinin tamamına sahip olan İspanyol FCC Grubu, Alpine GmbH’ın kurtarılması için FCC Grubu tarafından daha fazla finansal destek sağlanamayacağını açıklamıştır. Avusturya müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren firmaların yurtdışı projelerine olan ilgilerine ilişkin çarpıcı bir örnek olarak, ülkenin açık ara en büyük müteahhitlik firması olan Strabag’ın yurtdışında ve yurtiçinde üstlendiği projelerin dağılıma bakmak yeterince fikir verici olacaktır. 2012 yılı itibariyle Strabag’ın üstlendiği projelerin değer olarak sadece %13’lik bir bölümü Avusturya’da olup, %41’i Almanya’da, %27’si Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinde, %12’si diğer Avrupa, geri kalanı ise diğer dünya ülkelerindedir. Strabag halen, Avusturya ve Almanya’nın yanısıra, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya’da iş hacmi açısından, sözkonusu ülkelerin pazarında ilk sırada gelmektedir. Aynı şekilde, 11.500 çalışanı bulunan ve hisselerinin %7,78‘ i Türk firması Rönesans’a ait olan Porr AG firmasının da, Avrasya’da Rusya Federasyonu, Ortadoğu’da Uman ve Katar’da üstlendiği projelerin dışında temel olarak Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerine odaklandığı görülmektedir. Halihazırda Avusturya firmalarının ülke dışında üstlendikleri başlıca projeler aşağıda yer almaktadır. Proje A2 Otoyolu M5 Otoyolu M6 otoyolu A15 Otoyolu A2 Otoyolu BAB A5 Otoyolu Limerick Otoyolu Zagreb Otoyolu Kopenhag-Çok Fonksiyonlu Bina Vancouver Outlet Center Ashta Hidroelektrik Santrali Ülke Polonya Macaristan Macaristan Hollanda Hollanda Almanya Irlanda Hırvatisan Danimarka Bedel (Milyon Avro) Üstlenici Firma 1.543 Strabag 1.292 Strabag 966 Strabag 883 Strabag 880 Strabag 660 Strabag 437 Strabag 371 Strabag 140 Strabag Kanada 70 Strabag Arnavutluk 60 Porr Bunların dışında; ülke içinde, 900 milyon Avro tutarında Viyana Merkez Tren İstasyonu İnşaatı, Avusturya`nın Graz ve Klagenfurt şehirleri birbirine tünelle bağlayacak 2019 yılında bitirilmesi öngörülen 32,8 kilometre uzunluğundaki yaklaşık maliyetinin 10 milyar Avro olacağı hesaplanan Koralm Tüneli, S10 projesi ile Yukarı Avusturya Bölgesi`nin merkezi ile güney bölgelere bağlanması ve Prag-Brünn-Viyana arasında kolay ulaşımı amaçlayan 752 milyon Avro proje bedelli Mühlviertel Karayolu inşaatı başlıca büyük projeler arasında yer almaktadır. 8 3- AVUSTURYA FİRMALARININ TÜRK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARI İLE ÜSTLENDİKLERİ ORTAK PROJELER Müşavirliğimiz kayıtlarına göre, Avusturya firmalarının Türk firmaları ile ortak üstlendikleri bir proje bulunmamaktadır. Bununla birlikte, Rönesans firması 2011 yılında ülkenin en büyük üçüncü müteahhitlik firması Porr AG’nin 5.700 hissesini satın alarak, Porr AG’deki ortaklık payını %7,78‘ e çıkarmıştır. 4- ÜLKEDE KISA VE ORTA VADEDE ULUSLARARASI İHALEYE ÇIKACAK ÖNEMLİ PROJELER Avusturya’da ihaleye çıkan bazı güncel projeler aşağıda yer almaktadır: Senftenberg Karayolu Koruma Duvarı Senftenberg Karayolu 139,7 – 140,10 km.leri arasında yapılacak koruma duvarı İhaleyi veren: ASFINAG Bau Management GmbH (Innsbruck) Yayın tarihi: 14-01-2014 İhaleye son başvuru tarihi: 13-04-2014 Sırbistan Su Tedarik Sistemlerinin İyileştirilmesi Sırbistan’ın Veliko Gradiste bölgesindeki su tedarik sistemlerinin yenilenmesi kapsamında, yeni açılacak su kuyuları, yeni boru hatlarının yapımı, su kulesi, su arıtma tesisi inşaatı. -İhaleyi veren: Austrian Development Agency -Yayın tarihi:13-01-2014 -İhaleye son başvuru tarihi: 10-04-2014 Sözkonusu proje ve ihale duyurularını güncel olarak, http://www.diebauzeitung.at/ausschreibungen95803.html adresiden takip etmek mümkündür. Avusturya’nın ilgili mevzuat hükümlerine göre, kamu kuruluşlarınca 5.150.000 Euro’yu aşan inşaat, 206.000 Euro’yu aşan teknik müşavirlik işlerinin ihaleye açılması ve Avusturya ile AB üyesi ülkelerde duyurusunun yapılması zorunludur. Bu duyurular her ülkenin kendi dilinde elektronik ortamda AB Resmi Yayınlar Ofisince yapılmaktadır. Bunun yanısıra, Avusturya’da ihaleler Resmi Gazete’de-Wiener Zeitung’da yayımlanmakta, ayrıca, internet ortamında www.lieferanzeiger.at adresinden de ulaşılabilmektedir. Ayrıca, sektörel bazda da www.bbg.gv.at ile www.bmwa.gv.at adreslerinden ve aşağıda bağlantıları yer alan eyalet yönetimlerinin ihalelerinin yer aldığı adreslerden ihale duyurularını temin etmek mümkün bulunmaktadır. -Viyana: www.gemeinderecht.wien.at -Niederöesterreich: http://www.noe.gv.at/Wirtschaft-Arbeit/Ausschreibungen.html -Burgenland: http://e-government.bgld.gv.at/amtsblatt/ -Oberöesterreich: http://www.landoberoesterreich.gv.at/cps/rde/xchg/ooe/hs.xsl/beschaffungsausschreibungen_DEU_HTML.htm -Salzburg: www.salzburg.gv.at/aktuell/ausschreibungen.htm -Steiermark: http://verwaltung.steiermark.at/cms/ziel/578665/DE/ -Vorarlberg: http://presse.cnv.at/land/dyn/disributor?page=ausschreibungsliste -Tirol: https://www.tirol.gv.at/buergerservice/ausschreibungen/ 9 5- SEKTÖRDEKİ İŞ FIRSATLARI 3. Bölümde de ifade edildiği gibi, Avusturya müteahhitlik firmaları, başta Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, Almanya, Güneydoğu Avrupa Ülkeleri olmak üzere, geniş bir coğrafyada ilk sırada yer almaktadırlar. Türk firmalarının görece küçük ölçekli Avusturya piyasası yerine, Avusturya firmaları ile anılan firmaların etkin oldukları bu piyasalarda işbirliğine gitmeleri daha sonuç alıcı ve verimli bir strateji olacaktır. Nitekim sektörün önde gelen firmaları bu yönde bir politika takip etmektedir. Öte yandan, Avusturya firmalarının etkin olduğu, sözkonusu bölgelerdeki çoğu ülkenin ekonomilerinin küresel krizden ciddi bir şekilde etkilenmeleri ve pazarın belirli bir doygunluğa ulaşması nedeniyle Avusturya firmaları yeni pazar arayışları içerisine de girmişlerdir. Bu noktada, Türk firmalarının Avusturya firmalarının sahip oldukları know-how, teknolojik donanımları, lojistik imkanları, geniş makine parkları, uygun finanasman kaynaklarına ulaşmadaki becerileri, inşaat projelerinin yanısıra asfalt, çimento, beton gibi temel inşaat malzemeleri açısından güçlü bir üretim kapasitesine sahip olmaları gibi avantajlarını kullanarak sözkonusu piyasalara Avusturya firmaları ile birlikte girmelerinde fayda görülmektedir. 6- PAZARA GİRİŞTE KULLANİLABİLECEK ENSTRÜMANLAR Avusturya pazarının niteliğine ilişkin yukarıda maruz mülahazalar çerçevesinde, Türk firmalarının öncelikle Avusturya müteahhitlik hizmetleri pazarı yerine, Avsuturya firmalarının piyasa lideri olduğu coğrafyalarda bu firmalarla işbirliğine gitmelerinin daha uygun bir stratejik yönelim olduğu düşünülmektedir. Sözkonusu olası ortak girişimlerde Türk müteahhitlik firmalarının bir değer olarak kullanabilecekleri en önemli unsurun, Avusturya firmalarının bugüne kadar ilgi alanında olmayan, ancak Türk firmalarının engin deneyim ve güçlü referanslarla sahip olduğu ve büyük projeleri başarıyla icra ettiği değişik coğrafyalardaki tecrübeleri olduğu düşünülmektedir. 7- MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜNDE YABANCI FIRMA FAALİYETLERİNE YÖNELİK KISITLAMALAR, RİSKLER, AVANTAJLAR 2006 yılında yayımlanmış Federal İhale Kanunu (Bundesgesetz: Bundesvergabegesetz 2006 – Bverg6 2006) inşaat sektöründe ihale ve iş verme ile teknik müşavirlik hizmetlerini düzenleyen yasadır. Kanunun 5. bölümü ihale verilmesine ilişkin ilke ve genel hükümleri içermektedir. Kanunun 19. maddesi Federal Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde ihaleye katılım için uygunluk kriterlerini düzenlemektedir. Firmalar arasında ayrım yapılmaması, ihaleye katılacaklara eşit muamelede bulunulması, ihalenin adil bir rekabet ortamında gerçekleştirilmesi ve ihalenin en nitelikli, uygun ve yeterli firmaya makul fiyatla verilmesini esas almaktadır. Kanunun 20. maddesi ihaleye katılacak firma ya da ortaklıklarla ilgili genel hükümleri ve yabancı müteahhitlik firmalarının nasıl faaliyet göstereceklerini ve ihaleye katılabileceklerine ilişkin hükümler içermektedir. AB üyesi ülke firmaları Avusturyalı firmalar gibi aynı muameleye tutulmaktadır. Avrupa Ekonomik Alanına üye ülkelerin müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının ihaleyi açan kuruma 10 ayrı bir dilekçeyle başvuruda bulunmaları gerekmektedir. İhaleye başvuruda önce bu dilekçenin ilgili kuruluşça onaylanması ya da böyle bir başvuruda bulunulduğunun ibraz edilmesi gerekmektedir. Kanunun 3. bölümü ihalenin uygulanma usullerine ilişkin hükümleri, 5. bölüm firmaların ihaleye katılım için yeterliliklerine ilişkin hükümleri kapsamaktadır. 5. bölüm altında yer alan 228. madde firmaların ihaleye katılabilmeleri için yeterliliklerini test etme imkanı sağlayan hükümleri, 229. madde hangi nedenlerle firmaların ihaleye girmelerine müsaade edilmeyeceğine ilişkin hükümleri, 230. madde ise ihaleye katılımdan sonra yeterlilik belgelerinin sunumuna ilişkin hükümleri kapsamaktadır. Söz konusu Kanun metnine www.ris.bka.gv.at adresinden ulaşmak mümkün bulunmaktadır. Bu Kanuna ilaveten Avusturya içinde geçerli olan 4 Aralık 2007 tarihinde yayımlanmış ve 1 Ocak 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş 1422/2007 sayılı AB Yönetmeliği (EU-weite Bekanntmachung) sektörü düzenleyen mevzuat arasında yer almaktadır. İlgili mevzuat hükümlerine göre kamu kuruluşlarınca 5.150.000 Euro’yu aşan inşaat, 206.000 Euro’yu aşan teknik müşavirlik işlerinin ihaleye açılması ve Avusturya ile AB üyesi ülkelerde duyurusunun yapılması zorunludur. Bu duyurular her ülkenin kendi dilinde elektronik ortamda AB Resmi Yayınlar Ofisince yapılmaktadır. 8- PROJELERİN FİNANSMANI Avusturya müteahhitlik firmalarının Avusturya’da veya Avusturya dışında üstlendikkleri projelerin finanasmanı işin niteliğine göre değişmekle birlikte ağırlıkı olarak PPP ( Public Private Partnership) veya yap işlet-devret (BOT) şeklinde yürütülmektedir. Örneğin ülkenin en büyük müteahhitlik firması Strabag bugüne kadar 8,9 milyar Avro değerinde toplam 33 projede PPP temelinde proje üstlenmiştir. Avusturya otoyollarının işletilmesinden sorumlu Asfinag ve Avusturya Devlet Demirtollar ÖBB en önemli işveren olarak öne çıkmaktadır. Avusturyalı müteahhitlik firmalarının üstlendikleri pekçok proje de AB fonları ile finanse edilmektedir. 9- MAKİNE, EKİPMAN, KALİFİYE İŞ GÜCÜ DURUMU Avusturya müteahhitlik sektörü makina, ekipman, teçhizat açısından son derece donanımlı, lojistik imkanları geniş olan bir ülkedir. Ülkedeki mesleki eğitimin, pek çok Avrupa ülkesine örnek teşkil edecek bir yapıya sahip olması da kalifiye işgücü ihtiyacını bir ölçüde karşılamaya yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte, Avusturya demografik açıdan işgücü piyasasının yapısı hızla bozulan, yurtdışından işgücü ithal etmek durumunda kalan bir ülkedir. Avrupa Komisyonu raporlarına göre 65 yaş üzeri nüfusun çalışabilir nüfus olarak değerlendiren 15-64 yaş grubua oranı %25 iken, bu oranın 2060 yılında %51‘e ulaşması beklenmektedir. Bu orandaki en hızlı gelişmelerin ise 2020-2030 yılları arasında yaşanacağı öngörülmektedir. Bu açıdan Avusturya‘nın kalifiye işgücüne olan ihtiyacı yıldan yıla artmaktadır. 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Yabancıları Çalıştırma Yasası’nın 1. maddesine göre yabancıların çalışmak için izin talebinde bulunmaları gerekmektedir. Yasada izinler üç ana grupta toplanmıştır: 11 Çalıştırma izni (Beschäftigungsbewilligung) Çalışma izni (Arbeitserlaubnis) Muafiyet belgesi (Befreiungsschein) Çalıştırma İzni: İş piyasasının durumunun ve gelişiminin imkan vermesi ve kamu çıkarına ters düşmemesi halinde belirli bir yabancıyı çalıştırabilmesi için işverene verilen izindir ve en fazla bir yıl sürelidir. Çalıştırma izni sadece belirli bir iş yerinde ve belirli bir iş için geçerlidir. İlk kez çalıştırma izni verilmesi iş piyasasının durumuna ve çalışma izinleri kontenjanına bağlıdır. Yabancıları Çalıştırma Yasası’nda her yıl Avusturya vatandaşı olmayan iş gücünün çalıştırılması için çalışma izinleri kontenjanının (Höchstzahlen) saptanabileceği öngörülmüştür. Hali hazırda Avusturya’da çalışan ve işsiz yabancıların payının bütün ülkedeki toplam işgücü potansiyelinin %8’ini aşmaması gerekmektedir. Bu oranın kendilerine çalışma izni verilmesi bir hak teşkil eden gruplar da söz konusu olduğunda %9’a çıkarılması mümkün bulunmaktadır. Çalışma İzni: Son 14 ay içinde toplam olarak 52 hafta yasal çalışması bulunan yabancıya veya çalışma iznine sahip yabancıların en az bir yıl süreyle Avusturya’da yasal yerleşmiş eşleri veya reşit olmayan bekar çocuklarına çalışma izni verilir. Bu izin son çalışma izninin verildiği eyalet içinde ve azami 2 yıl süre ile geçerli olacak şekilde düzenlenir. Çalışma izni, son 2 yıl içinde toplam 18 ay yasal çalışılması halinde azami 2 yıl süre ile geçerli olacak şekilde uzatılır. Çalışma izni için yaptığı başvuruda izin verilmesinde etkili olabilecek hususlarda bilerek yanlış beyanda bulunan veya bunları gizleyenlerin izinleri iptal edilir. Muafiyet Belgesi: Muafiyet Belgesi Avusturya'nın her yerinde ve her iş için geçerlidir. Ancak Federal Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı bazı meslekler için tüzükle sınırlama getirebilmektedir. Kilit İşgücü İstihdamı Çalışma Dairesi (AMS) ve Belediye Dairesi MA 20 ortaklaşa bir işlemle yabancıya kilit personel olarak yerleşme izni verilip, verilmeyeceğini tespit etmektedir. Yabancıyı çalıştırmaya hazır bir işyerinin bulunması şarttır. Kilit işgücü olarak yerleşme izni önce 18 ay süreyle verilir. Bu izin çalışma iznini de içerir. Eğer bu sürede toplam 12 ay kilit işgücü olarak çalışılırsa, uzatmada sınırsız yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-unbeschränkt) verilir. Yüksek öğrenimlerini Avusturya’da tamamlamış olan üniversite mezunları, kilit işgücü olma şartlarını yerine getirdiklerinde, kontenjana bağlı kalınmadan bu yerleşme iznini alabilirler. Kilit işgücü” sayılabilmek için; - Avusturya iş piyasasında istenilen özel öğrenime veya gerekli pratik tecrübeye sahip olmak ve - Hedeflenen işte her yıl belirlenen en yüksek prime esas kazancın en az % 60‘ı tutarında brüt aylık alacak olmak (halen ayda yaklaşık 2.250,- €) gerekmektedir. 12 Kilit işgücü olarak bir yabancının çalıştırılabilmesi için ayrıca; - Söz konusu istihdamın ilgili bölge iş piyasası için özel bir önem taşıması veya - Yeni iş yerlerinin sağlanmasına ya da mevcut iş yerlerinin güvence altına alınmasına katkıda bulunması veya - Yabancının şirket yönetiminde söz sahibi olması veya - Söz konusu belirli bir yatırımının transferini de beraberinde getirmesi veya - Yabancının yüksek okul eğitiminin ya da özel kabul edilen bir eğitiminin bulunması gerekmektedir. 10- SEKTÖRDE DİĞER ÜLKE FİRMALARININ AĞIRLIĞI Avusturya müteahhitlik hizmetleri ve teknik müşavirlik sektörü oldukça ileri bir seviyede olup, üçüncü ülke firmaları sektörde fazla etkin olamamaktadır. 11- ÜÇÜNCÜ ÜLKELERDE İŞBİRLİĞİ Avusturya’da iç pazarın nispeten dar olması nedeniyle, Avusturyalı firmalar özellikle yurt dışındaki ihalelerde pay alma çabası içerisinde bulunmaktadırlar. Avusturya’nın en büyük inşaat firması Strabag, ikinci büyük firma olan Alpine ve üçüncü büyük inşaat firması Porr AG gerek Balkanlar dahil olmak üzere bütün Doğu Avrupa, Rusya Federasyonu, Kuzey Afrika, Körfez Ülkeleri ve dünyanın birçok bölgesinde ihaleler kazanmaktadır. Ayrıca, Avusturya Ticaret Odasınca Çin, Hindistan ve Brezilya hedef pazarlar olarak belirlenmiştir. Bu piyasaların seçilmesi sadece mal satımı ile ticaretin geliştirilmesi amaçlı değildir. Nitekim, Avusturya Federal Ticaret Odası Başkanı Leitl konuyla ilgili olarak yapmış olduğu açıklamada; bu ülkelerde pozitif büyüme ile birlikte önemli altyapı çalışmalarının olacağını, Avusturyalı firmaların teknik birikimleri ile bu piyasalarda aktif olmalar çağrısında bulunarak, bu konuda destek sağlayacaklarını ifade etmiştir. Avusturya’nın alt yapı çalışmalarından pay almayı hedeflediği bir diğer ülke de Polonya’dır. Polonya önümüzde dönemlerde alt yapı yatırımları için AB fonlarından yüksek rakamlarda finansman kullanacak olup, bu süreç Avusturya’da dikkatle izlenmektedir.Firmalarımızın Avusturyalı firmalarla işbirliği yapmak suretiyle, daha önce yeterince etkin olamadıkları bu piyasalarda yer almasının amaçlanmasında yarar görülmektedir. Geleneksel olarak, özellikle Almanya ve Orta ve Doğu Avrupa Ülkerli ile Balkan ülkelerinde yoğunlaşan Avusturya müteahhitlik hizmetleri sektörü, son yıllarda sözkonusu pazarların doyması ve ekonomik büyümelerinin yavaşlaması nedeniyle, başta Ortadoğu, Avrasya, Orta Asya ve Kafkasya pazarlarını öncelikli piyasalar olarak belirlemişlerdir. Bu açıdan stratejik bir tercih olarak, sözkonusu pazarlarda etkin olan Türk firmaları ile kapsamlı ortaklılar kurma politikası takip ettikleri görülmektedir. Avusturyalı müteahhitlik firmalarının faaliyetlerini artırmaya çalıştığı ülkeler arasında Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkeleri de yer almaktadır. Bu ülkeler Türk müteahhitlerinin aktif olarak iş yaptığı piyasalardır. Avusturya bir anlamda Türkiye’ye rakip bir ülke olarak bu piyasalarda daha fazla pay almayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, 2009 yılında, Avusturya’nın önde gelen bir inşaat firmasının bir bölüm hisseleri Rusya Federasyonu’nda ve Kuzey Afrika’da büyük çaplı işler yapan bir Türk firmasınca satın alınmıştır. Diğer taraftan, Avusturya Ticaret Odasınca Libya dahil bazı Kuzey Afrika ülkelerine yapılan heyet gezilerine Avusturya’da yerleşik Türk kökenli küçük çaplı inşaat firmaları da dahil edilmek suretiyle bu 13 kişilerin ilgili ülkelerle olan kültürel ve geleneksel yakınlıklarından yararlanılarak sıcak temaslar kurulmaya çalışıldığı görülmektedir. Avusturya’nın Türkiye’nin etkin olduğu Avrasya, Orta Asya, Kafkasya, Ortadoğu ve Kuaey Afrika bölge ülkelerini hedefliyor olmasına karşılık, rekabet yerine işbirliğine gidilerek, firmalarımız üstün olduğu alanlarda güç birliği yaparak ortak girişimleri artırılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. 12- MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜNÜN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ 2011 itibariyle altyapı, üstyapı inşaatları ve yan sektörlerdeki ekonomik faaliyetlerle birlikte, yaklaşık yıllık 30 milyar Avroluk bir iş hacmine sahip olan ve Avusturya nüfusu içinde büyük bir orana tekabül eden 250 bin kişinin istihdam edildiği inşaat sektörü, Avusturya ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. 13- İNŞAAT SEKTÖRÜ STANDARTLARI İnşaat sektöründe tatbik edilen 2 tür standart – norm bulunmaktadır; Ö-Normen ve ÖNORM -EN Ö-Normen halen yürürlükte bulunan Avusturya inşaat normları-standartlarıdır. Örneğin; A 2050 Vergabe: Sözleşmeyle ilgili norm. B 1800 Ermittlung von Flachen: Yapı alanının net ve brüt m2 alanının belirlenmesinde kullanılan norm. B 2206 Mavererarbeiten: Duvar örme ve hangi tuğla ile harcın kullanılacağı, hangi kalitede olacaklarını belirleyen norm. B 2210 Putzarbeiten: Sıva ile ilgili norm. B 2211 Bebriererarbeiten: İnşaatta kullanılan beton ve demir ile ilgili norm. ÖNORM EN ise (ÖNORM EN die an europischen Standart angepasst sind) AB standartlarıdır. Avusturya’da halen inşaat sektörüyle ilgili AB standartlarının uyumlaştırılmasına devam edilmektedir. Uygulanan norm ve standartlarla ilgili olarak aşağıda iletişim bilgileri verilen Avusturya Standartlar Enstitüsünden bilgi almak mümkün bulunmaktadır. Austrian Standards Institute Heinestrasse 38 1020 Vienna, AUSTRIA Tel: +43-1-21300 E-posta: [email protected] İnternet: www.as-institute.at Ülke genelinde uygulaması bulunan bu norm-standartların yanı sıra eyaletlerde kullanılmakta olan birtakım normlar bulunmaktadır. İnşaatların belli bir düzende yapılmasını amaçlayan imar ve teknik müşavirlik ağırlıklı bu düzenlemeler daha çok proje hazırlanması aşamasında uygulama alanı bulmaktadır. 14 Örneğin; Bauordnung für Wien: Viyana İnşaat kodu. NÖ Bauordnung: Nieder Österreich Eyaleti inşaat kodu. NÖ Bautechnikverordnung: Nieder Österreich Eyaleti inşaat yönetmeliği. Burgenlanddische Bauordnung: Burgenland Eyaleti inşaat kodu. mühendisliği Tüm eyaletlere ait inşaat norm ve düzenlemelerine www.bauordnung.at adresinden ulaşmak mümkün bulunmaktadır. Avusturya’daki inşaat firmaları, özellikle büyük firmalar aynı zamanda teknik müşavirlik hizmeti de vermektedirler. Daha önce de açıklandığı üzere, federal ve eyalet bazında farklı norm, standartların varlığı ve eyalet bazında farklı düzenlemelerin mevcudiyeti mevzuatı oldukça karışık hale getirmektedir. Ayrıca, söz konusu düzenlemeler oldukça detaylı ve ileri inşaat tekniklerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Tüm bu nedenlerle, bu bilgiler ve uygulamalarla tanışık olmayan yabancı müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının Avusturya piyasasında mahalli bir ortağı olmadan iş yapabilmesi güç olabilmektedir. Bununla birlikte, Avusturya’da hizmet sektörünün pahalı olması nedeniyle işgücünün ucuz olduğu ülkelerin firmaları için cazip bir pazar olabilir. Diğer taraftan. Avusturya’da iş yapmak isteyen firmalarımızın öteden beri karşılaştıkları en büyük sorunlardan birisi vize ve çalışma müsaadesi alımında karşılaşılan güçlüklerdir. Bu sorunların aşılması halinde teknik müşavirlik hizmetleri açısından Avusturya’nın ilgi çekebilecek bir piyasa olabileceği düşünülmektedir. 14- MÜTEAHHİTLİK VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK FİRMALARIMIZA FAYDALI OLABİLECEK İRTİBAT BİLGİLERİ VE İNTERNET ADRESLERİ - Avusturya Federal Ekonomi Odası (Wirtschaftskammer Österreich) Tel: +43-1-514 50 E-posta: [email protected] Web: www.wko.at - Avusturya Federal Ekonomi Odası İnşaat Birliği (Bundesinnung Geschaftsstelle Bau) Tel: +43-1-718 37370 , Faks: +43-1-718 373722 E-posta: [email protected] Web: www.bau.or.at - Viyana Ticaret Odası İnşaat Birliği (Landesinnung Bau Wien) Wolfengasse 4 A-1010, Wien-AUSTRIA Tel: +43-1-514 50 – 6150 E-posta: [email protected] Web: www.bauinnung.at - Viyana, Niederösterreich ve Burgenland Mimarlar ve Müşavir Mühendisler Odası (Kamer der Architekten und Ingenieurkonsulenten für Wien, Niederösterreich und Burgenland) Tel: +43-1-505 1781 15 Faks: +43-1-505 1015 E-posta: [email protected] Web: www.wien.arching.at - Mühendisler Derneği (Fachverband Ingenieurbüros) Tel: +43-1-59 0900 – 3248 Faks: +43-1-59 0900 – 229 E-posta: [email protected] Web: www.ingenieurbueros.at 15- TÜRK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARINCA AVUSTURYA’DA ÜSTLENİLEN PROJELER Müşavirliğimiz kayıtlarında Avusturya’da müteahhitlik ve teknik müşavirlik ihalesi alıp, iş yapmış bir Türk firması bulunmamaktadır. Bununla birlikte, Avusturya’da yerleşik Türk kökenli çok sayıda irili ufaklı ve küçük çaplı inşaat faaliyetlerinde bulunan inşaat firmaları bulunmaktadır. Ayrıca, sayıları çok az olup, yine Türk kökenli Avusturya vatandaşı olan teknik müşavirler de bulunmaktadır. 16- FİRMA SORUNLARI Türk müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmaları tarafından bugüne kadar Müşavirliğimize rapor edilmiş herhangi bir firma sorunu bulunmamaktadır. Bununla birlikte, yabancı işçi kotası, oturma ve çalışma izinleri, vize temininde yaşanan sıkıntılar, müteahhitlik sektörünün yanısıra, diğer sektörlerde de faaliyet gösteren firmalarımızın en yoğun olarak yaşadıkları sorunlar arasında gelmektedir. İhtiyaç duyulması halinde faydalanılabilecek Avusturya’da faaliyet gösteren bazı hukuk bürolarının irtibat bilgileri aşağıda yer almaktadır. BAIER BÖHM ( HUKUK BÜROSU) DR. ERHARD BOEHM, LL.M. DR. GREGOR GRUBHOFER, LL.M. ( Türkçe konuşmaktadır) Adres: Karntner Ring 12 A- 1010 Vienna Tel: +43 1 51550 Faks: +43 1 515 15 50 E-mail: [email protected] [email protected] Web: www.baierboehm.at KWR KARASEK WIETRZYK RECHTSANWÄLTE GMBH (AVUKATLIK BÜROSU) Mag. Mehmet Saim Akagündüz IZD Tower Wagramer Strasse 19 19. Stock A-1220 Wien Tel: 0043-1-24500 Fax: 0043-1-24500-63999 [email protected] www.kwr.at 16 İstanbul bürosu: İlgili Kişi: Dr. Mehmet Köksal, Partner CEO Sun Plaza Ayazağa Mah. Dereboyu Sokak 24/12 Maslak-Şişli 34398 Istanbul-Türkei Email: [email protected] T +90 212 276 9820 F +90 212 276 9880 Ankara bürosu: İlgili Kişi: Beril Pınar Tandoğan, Partner Uğur Mumcu Cad. Nr. 32 Apt. 4 Gaziosmanpaşa 06700 Ankara-TTürkei Email: [email protected] T +90 312 437 88 93 F +90 312 437 88 95 Kanzlei RA Dr. Walter LICHAL Mag. Volkan Kaya Rechtsanwaltsanwaerter Anton Sattler-Gasse 105/1 A-1220 Wien Tel: 203 93 65 Fax: 203 93 65/11 [email protected] CMS REİCH-ROHRWİG HAİNZ (AVUKATLİK BÜROSU) RECHTSANWÄLTE GMBH Dr. DÖNE YALCİN Gauermanngasse 2 1010 Wien Tel: 0043-1-404 43 3850 Fax: 404 43 93850 Mail: [email protected] www.cms-rrh.com NEWOLE AVUKAT (HUKUK BÜROSU) DR. KARL NEWOLE MAG. ESİN LANZENDORFER Zelinkagasse 6, A-1013 Wien Tel: 00 43-1-535 51 54 Faks: 00 43-1-535 51 54 13 E-Mail: [email protected] [email protected] Web-Site: www.newole.at http://www.newole.at/tuerk_avukat.pdf DR. MARTIN LEITNER Keplerplatz 13 1100 Wien Tel: 0043-1-60375250 Fax: 0043-1-606 44 59 E-mail: mailto:[email protected] 17 DR. KUBAC, SVOBODA, KIRCHWEGER & PAYER Rechtsanwälte Kantgasse 3 1010 Wien Tel: 0043-1-713 0 713 Fax: 0043-1-7132421 E-mail: [email protected] Specht Rechtsanwalt GmbH Ceyda Akbal, LL.M. Teinfaltstraße 8 A-1010 Vienna, Austria Telephone: + 43-1-219 68 69 Facsimile: +43-1-219 68 69 20 E-mail: [email protected] www.sboffice.at [email protected] Paksoy & Co Attorneys at Law Sun Plaza Dereboyu Sok. NO:24 K:14 34398 Maslak-Istanbul Tel. +90 212 290 23 55 [email protected] www.paksoy-law.com ENWC Natlacen Walderdorff Cancola Rechtsanwälte GmbH Mag. Nur Alanyurt Schwarzenbergplatz 7 1030 Wien Tel: 716 55-0 Fax: 716 55-99 E-Mail: [email protected] www.enwc.com 18
© Copyright 2024 Paperzz
