ÖSYM SINAVLARI MERKEZİ SINAVLAR 1. Öğrenci Seçme Sınavı

ÖSYM SINAVLARI
MERKEZİ SINAVLAR
1. Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS)
a) Kimler Başvurabilir?
I) Lise ve dengi okullardan mezun olabilecek durumda olanlar,
II) Lise ve dengi okullardan mezun olmuş öğrenciler, ÖSS sınavına başvurabilir.
b) Kimler Mutlaka Sınava Girmelidir?
I) Herhangi bir yüksek öğretim kurumuna girmek isteyen Genel lise öğrencileri ( Lise,
Anadolu Lisesi, Fen Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Yabancı ağırlıklı Lise)
II) Mesleki Teknik orta öğretimde okuyanlardan 4 yıllık Yüksek öğretim kurumlarından
herhangi birine girmek isteyenler.
III) Mesleki Teknik orta öğretimde okuyup alanı dışında 2 yıllık meslek yüksek
okullarına ve Açık Öğretim Fakültesi ön lisans bölümlerine girmek isteyen öğrenciler o yıl
yapılan ÖSS'ye girmek zorundadırlar.
c) Başvuru belgeleri nereden alınır?
I) Son sınıfta okuyan öğrencilerin kendi okullarından,
II) Mezun durumda olanlar herhangi bir ortaöğretim kurumu veya ÖSYM merkezi müdürlüklerinden
başvuru formlarını alabilirler.
d) Belgeler Doldurulurken Nelere Dikkat Etmeli?
I) Aday bilgi formu yumuşak uçlu kurşun kalemle, diğer formlar mürekkepli kalem ve
büyük harfle doldurulur.
II) Verilen bilgilerin doğru olduğuna ve doğru kodlandığına dikkat edilmelidir.
III)
T . C . k i m l i k n u m a r a s ı n ı n http://tckimlik.nvi.gov.tr internet adresinden
alınmalıdır.
IV) Son sınıf öğrencilerinin Okul kodu, Tür kodu, Alan ve bölüm kodu doğru
yazılmalıdır.
V) Sınav merkezi olarak sizin için kolay olan bir yer seçilmelidir.
VI) Yabancı dil sınavına girip girmeyeceğiniz belirtilmelidir.
VII)Yapıştırılacak fotoğraf son altı ay içinde cepheden baş açık olarak çekilmiş
olmalıdır.
VIII)Daha sonra size gönderilecek "Aday bilgi kontrol formunda" bilgilerin doğru
kodlanıp kodlanmadığına dikkat edilmelidir.
e) Başvuru Belgelerinin Teslim Edilmesi
I) Başvuru belgeleri doldurulup süresi içinde teslim edilmelidir.
II) Sınav ücreti ilgili banka hesabına yatırılmalıdır.
III) Belgeleri son sınıftakiler kendi okullarına, mezun durumdakiler belgeleri aldıkları
okullara ya da ÖSYM Sınav Merkezine onaylatarak teslim etmeli ve alındı belgesi almalıdır.
f) Sınavda Neleri Yanınızda Bulundurmalısınız?
I) ÖSYM tarafından gönderilen ÖSS Sınav Kimlik Belgesi
II) Fotoğraflı onaylı özel kimlik belgesi (Nüfus Cüzdanı, Sürücü Belgesi, Pasaport,
veya soğuk damgalı resmi kuruluştan alınmış bir kimlik belgesi)
III)Fotoğraf (Arkasına T.C. kimlik no, ad soyad yazılmalıdır.)
Yanınızda koyu siyah yumuşak uçlu kurşun kalem, silgi ve kalemtıraş bulunmalıdır.
g) Sınavın Uygulanması
I) ......................................... günü sabah …………………başlayacak ve üç saat
sürecek ve tek oturumda yapılacaktır.
II) Sınava kılık kıyafetle ilgili mevzuata uygun olarak girilecektir.
III) Sınavda 10 farklı kitapçık türü kullanılacaktır.
IV) Adaylar cevap kağıdının kendilerine ait olup olmadığını kontrol etmelidir.
V) Cevap kağıdına kitapçık türü mutlaka kodlanmalıdır.
VI) Sınav sonunda Sınav Giriş Kimlik Belgesi soru kitapçığı cevap kağıdı görevlilere
teslim edilmelidir.
VII)ÖSS sınavı Sözel ve Sayısal olarak ana iki bölümden oluşmaktadır.
Sözel Bölümde:
• Türkçe'yi kullanma gücünü ölçen sorular 0,25
• Sosyal bilimlerdeki temel kavram ve ilkelerle düşünme becerilerini ölçen sorular 0,25
(Tarih 0,10 , Coğrafya 0,9 , Felsefe grubu 0,6)
Sayısal Bölümde:
• Matematiksel ilişkilerden yararlanma gücünü ölçen sorular 0,25
• Fen bilimlerindeki temel kavram ve ilkelerle düşünme becerilerini ölçen sorular 0,13
(Fizik 0,10 , Kimya 0,8 , Biyoloji 0,7) oranında yer almaktadır.
h) Yabancı Dil Sınavı
I) Dil puanı ile öğrenci alan yüksek öğretim kurumlarına girmek isteyenler yabancı dil
sınavına girmek zorundadır.
II) Sınav üç ayrı dilde yapılmaktadır. Adayların okudukları dili ilgili alana
işaretlemelidir.
III) Yabancı dil sınavı ÖSS'den farklı bir tarihte yapılmaktadır.
IV)Bu sınav için ayrıca ücret yatırılmaktadır.
V) Yabancı dil sınavında soruların 0,25'i kelime ve dilbilgisinden, 0,15'i çeviriden, 0,60'ı
okuduğunu almaya dayalı olarak sorulmaktadır.
t) Sınavsız Geçişle İlgili Konular
I) Mesleki teknik orta öğretim kurumlarından mezun olan adaylar kendi alanlarında
meslek yüksek okuluna ve açık öğretim ön lisans programlarına sınavsız geçişle
yerleştirilebilirler.
II) Sınavsız geçişte Anadolu teknik lisesi Teknik lise - Anadolu meslek lisesi, ve Meslek
liseleri öğrencileri buradaki öncelik sırasına göre yerleştirilir.
III) Sınavsız geçişte kendi okuduğu okulun mesleki teknik eğitim bölgesinden tercih
yapanlara diğerlerine göre öncelik tanınır.
IV) Sınavsız geçişte son sınıfta okuyanlara öncelik tanınır. Daha sonra mezun olanların
mezuniyet yılına göre öncelik sırasına dizilerek yerleştirilir.
V) Sınavsız geçişle yerleştirme işleminde ortaöğretim başarı puanı (O.B.P.)
dikkate alınır.
k) Özel Yetenek Sınavı
I) Özel Yetenek Gerektiren programlara başvururlar ilgili kurumlara yapılmaktadır. Bu
sınavların yapılması ve değerlendirilmesi ile ilgili işlemler Yüksek Öğretim kurumlarının
kendileri tarafından yürütülmektedir.
II) Bu kurumlara yerleştirmede Özel yetenek sınavı sonuçları, ÖSS sonuçları, ağırlıklı
orta öğretim başarı puanları kullanılarak yerleştirme yapılır.
III)Özel yetenek gerektiren eğitim programları Spor, Resim, Müzik, El sanatları gibi
alanlar özel yetenek sınavı ile öğrenci alırlar.
IV)Özel yetenek gerektiren programlara girmek isteyenlerin o yıl ÖSS sınavına girmesi
zorunludur. Kendi alanında herhangi bir puan türünden 160 veya yukarısı puan alanlar bu
bölümlere girebilirler. Farklı alandan girenlerin 185 puan almaları zorunludur.
V) Eğitim programları dışındaki özel yetenek gerektiren programlar konservatuar
bölümleri, Tiyatro, Restorasyon, Genetik Sanatları,Güzel Sanatlara ait bölümler sahne ve
görsel sanatlar, Mimarlık ve Endüstri ürünleri tasarımı Tasarım ve sanat alanları vb.
programlar için ÖSS'ye girmiş ve herhangi bir puan türünden 160 ve üzeri puan almış
olma şartı aranır.
VI) Merkezi yerleştirme ile bir program kesin kayıt hakkı kazanmış olanlar da yetenek
sınavı ile öğrenci alan programlara başvurabilirler.
I. Özellikli Adaylar
• Okul Birincileri
I. Okul birincileri sadece mezun oldukları yıl okul birinciliği kontenjanından
yararlanabilir.
II. Okul birincileri kılavuzunda yer alan genel kuralların kendileri içinde geçerli olduğunu
bilmelidir.
III. Okul birincileri için ayrılan kontenjan sınırlıdır. Bu kontenjanla giremeyenlerin özel
puanları ile istedikleri program için gerekli puan düzeyinde puan almaları halinde
yerleştirilmeleri mümkündür.
• Belirli Sanatlarda Üstün Yetenekliler
Müzik, sahne sanatları, güzel sanatlar resim ve heykel alanlarında üstün yeteneklilerin
belirlenmesi; ilgili yüksek öğretim kurumu tarafından yapılır. Belirlenen bu öğrenciler
ayrıcalıklı olarak alınır.
• Tübitak Yarışmalarında Başarılı Olanlar
I. Yurt içi Tübitak yarışmalarında dereceye giren adayların AOBP'si derece aldıkları
alanla ilgili puan hesaplanırken ayrı katsayı ile çarpılır.
II. Uluslar arası olimpiyatlarda altın madalya alanlarınki 0,24, Gümüş madalya
alanlarınki 0,21, Bronz madalya alanlarınki 0,18, katılan derece alamayanlara 0,14.
Ayrıca uluslar arası yarışmalarda birinci olanlar 0,18, ikinci olanlar 0,14, üçüncü olanlara
0,12 katsayısı AOBP hesaplanırken (kendi alanlarında tercih yaparlarsa) uygulanmaktadır.
• Spor Dallarında Başarılı Olanlar
I. En az 10 ülkenin katıldığı uluslar arası yarışmalarda Spor dallarında başarılı olanlar
kendi alanları ile ilgili bölümlere yerleştirilirken AOBP'leri YÖK tarafından belirlenecek
ayrı bir katsayı ile çarpılır.
II. Bu dallarda başarılı olanların Milli sporcu belgelerini ÖSYM'ye göndermeleri ve o yıl
ÖSS sınavına girmiş olmaları gerekmektedir.
• Bedensel Özürlüler
I. Görme ve işitme gücü tam veya önemli ölçüde eksik olanlar ÖSYM tarafından
saptanacak bir yöntemle tercihleri de dikkate alınarak yerleştirilir.
II. Bu durumdakiler raporlarını başvuru belgelerine eklemelidir. Bu adaylar ayrı
salonda sınava alınacak ayrı değerlendirme yapılacaktır.
• Açık Öğretim Lisesi Öğrencileri
I. Başvuru belgeleri Açık öğretim Lisesi il irtibat bürolarından alınacaktır.
II. Başvuru belgesinin kodlanması ile ilgili ayrıntıları ilgili irtibat bürosundan
öğreneceklerdir.
• KKTC ve Yurt Dışından Başvuranlar
I. KKTC'de oturanlar halen okumakta olanlar belgelerini okudukları lise ve dengi okul
müdürlüklerinden alacaklardır. Mezun durumdakiler okul müdürlüğü ve Lefkoşe ÖSYM
temsilciliğinden temin edebilecektir.
II. Yurt dışında okuyan adayların tümü okul kodu alanına ÖSYM'ce verilen bir kodu
kodlayacaklardır. Adres I-II alanına semt ve şehri, semt ilçe yerine Ülke adını il trafik koduna
da ÖSYM'ce verilen bir kodu kodlayacaktır.
III. Yurt dışında okuyanlar not durumlarını gösteren belgeyi orta öğretimlerinin bir
kısmını yurt içinde yapanların o döneme ait aldıkları tasdiknameyi ve durumlarını anlatan
dilekçeyi başvuru belgesine eklemelidir.
IV. Yurt dışındakiler sınav ücretini yurt içinde yakınlarının yatırmasını isteyebilir, ya da
yurtdışından döviz olarak ÖSYM hesabına yatırabilirler.
V. Yurt dışındakiler belgelerini iadeli Taahhütlü olarak ÖSYM'ye gönderebilirler.
• Yurt Dışında Eğitim Görmek, İsteyenler
I. Bu adayların yerleştirilmesi için o yıl ÖSS'ye girmesi zorunludur. Bu öğrencilerin ön
lisans programları için 160 ve yukarısı Lisans programları için 185 ve yukarısı puan
almaları gereklidir.
II. Ayrıca S ATI (Minimum 1000 puan), ACT (Minimum 21 puan), Abitur, Fransız
Bakaloryası, GCE A level sertifikası (Mini-mum 2 ders), Uluslar arası Bakalorya
(international Baccalaureat IB) gibi belgelerden herhangi birini alanlar ÖSS'de 185
barajını aşmış gibi işlem görürler.
• Birden Fazla Lise Dengi Okul Diploması Olanlar
I. Bu durumda olanlar okullardan birini seçmeli ve formu ona göre doldurmalıdır.
II. Daha önce sınava başvurmuş olanlardan daha sonra 2. bir okulu bitirenler bu okul
diploma onaylı örneğini başvuru belgesine eklemelidir.
III. Hangi okulu başvuru sırasında işaretlemişlerse tercihlerini ona göre
yapmalıdırlar.
1) Sınavların Değerlendirilmesi
ÖSS kitapçığı dört bölümden oluşmaktadır.
Türkçe
Sosyal Bilimler
Matematik
Fen Bilimleri
Her Bölüm için
/. Ham Puan
Her ders için ham puan aşağıdaki şekilde hesaplanmalıdır.
.. Ham Puanı = …Doğru cevap sayısı-Yanlış cevap sayısı/4
//. Ham Puan Ortalaması
Her bölüm için Ham puan ortalaması
Ham Puan Ortalaması = Ham Puanların Toplamı/Aday Sayısı
///. Standart Sapma
Yolu izlenerek;
Türkçe Standart Puanı (TSP)
Sosyal Bilimler Standart Puanı(SSP)
Matematik Standart Puanı (MSP)
Fen Bilimleri Standart Puanı (FSP)
ayrı ayrı hesaplanır.
2003 Yılı Ham Puan Ortalaması ve Standart Sapmaları
Türkçe
Sosyal
Sözel
Matematik
Fen
Sayısal
Almanca
Fransızca
İngilizce
Ortalama
20,7
13,1
33,8
10,1
5,6
15,7
49,9
63,5
52,8
Stand. Sapma
11,8
12,2
21,9
12,9
10,5
22,2
31,7
23,1
26,0
V. A. ÖSS Puanları
A.ÖSS.SÖ2EL PUANI = TSPxl. 1+SSPxO,7+MSPxO,3+FSPxO,1
A.ÖSS.SAYISAL PUANI = MSPxl,l+FSPx0,7+TSPx0,3+SSPx0,l
A.ÖSS.EŞÎT AĞIRLIK PUANI = TSPx0,8+SSPx0,3+MSPxl,0+FSPx0,l
A.ÖSS.DÎL PUANI = TSPxO,7+SSPxO,l+YSPxl,4
olarak dört puan türü hesaplanır.
VLÖSS Puanı
Puanların sabit Puan aralığına dönüştürülmesi için aşağıdaki formül kullanılarak 100-300
puan aralığına dağılması sağlanır. Tüm puan türleri için bu işlem yapılır.
VII. Orta Öğretim Başarı Puanı (OBP)
Her okul kendi içinde diploma mezuniyet notlarından; Okulun ortalaması, Okulun
standart sapması ve Öğrenci Standart puanı formülüne göre bulunur. Bu işlemler
yapıldıktan sonra Standart puanlar en küçüğü 50, En büyüğü 100 olacak şekilde dönüştürülür.
VIII. Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanı (AOBP)
Okulların ÖSS puan ortalamaları Türkiye genelinde en büyüğü 200, en küçüğü 100
olacak şekilde dönüştürülür. Bu hesaplama her puan türü için ayrı ayrı yapılır.
Bu formülle bir okuldaki en yüksek bir öğrencinin AOBP'si 100 olurken diğer öğrenciler
okul düzeyine göre aşağı doğru sıralanırlar. Bazı okullar için en düşük AOBP = 90lı
rakamlarda kalırken bazılarında 70'li rakamlara bazılarında 30lu rakamlara kadar düşecek
şekilde okul başarı düzeyine göre değişim gösterir.
IX. Yerleştirme Puanı
Her puan türü için kullanılacak AOBP için katsayı farklıdır.
Alanında
Y.ÖSS.SÖZ.P. = 0,8x AOBP.SÖZ + ÖSS.SÖZ.P. Y.ÖSS.SAY.P.= 0,8xAOBP.SAY +
ÖSS.SAY.P.
Y.ÖSS.EA.P.
=
0,8x
AOBP.EA+ÖSS.EA.P.
Y.ÖSS.Y.Dil.P.=0,8xAOBP.SÖZ+ÖSS.Dil.P.
Alanı Dışında
Y.ÖSS.SÖZ..P. = 0,3xAOBP.SÖZ.+ ÖSS.SÖZ.P. Y.ÖSS.SAY.P. = 0,3xAOBP.SAY. +
ÖSS.SAY.P.
Y.ÖSS.EA.P.
=
0,3xAOBP.EA.+
ÖSS.EA.P.
Y.ÖSS.Y.Dil.P.=
0,3xAOBP.Y.Dil+ÖSS.Y.Dil.P.
Ek Puan
Meslek lisesi öğrencilerini kendi alanlarında yerleştirilmesi sırasında yukarıdakilere ilave
olarak ilgili AOBP puanı 0,24 ile çarpılarak elde edilen bir ek puan uygulanır.
Özel Yetenek Sınavı ile Yerleştirmede Özel Yetenek Sınav Puan (ÖYSP)
Formülüne göre ÖSYP ortalaması, bu puanın Standart Sapması ve Standart Puanı hesaplanır.
Alanında
(Y.P)Yetenek Puanı ile
Yerleştirme Puanı = (ÖYSP.SP)+(0,52xAOBP)+(0,30xÖSS.P.)
Alanı Dışında
YP = (ÖYSP.SP)+(0,l6xAOBP)+(0,47xÖSS.P.)
m) Sınav Sonuçlan
I. Sınav sonuçları genellikle Temmuz ayının son haftalarına doğru açıklanmaktadır.
II. Öğrenciler sınav sonuçlarını sınav sonuç gazetesinden, 900'lü hatlardan yada ÖSYM'nin
internet adresinden öğrenebilirler.
III. Sınav sonuç bilgileri genellikle Temmuz ayı sonuna kadar öğrencilerin eline
ulaşmış olmaktadır.
IV. Sonuç belgesinde ÖSS puanları, kazanıp kazanmadığı konusunda açıklama, OBP
ve AOBP, kazanan adaylar için yerleştir ÖSS puanları, başarı sıralaması ve yüzdelik
dilimi yer almaktadır.
V. En az iki alanda 0,5 ve daha yukarı ham puan alamayan adayların ÖSS puanı
hesaplanmayacaktır. Bu adayların sonuç belgelerinde sadece doğru ve yanlış adetlerine yer
verilmektedir.
VI. Sınavsız girişten yararlanan adaylara ÖSS'ye girmiş olup olmadığına bakılmaksızın
sonuç belgeleri gönderilir ve belgede OBP'ye yer verilmektedir.
n) Tercihler
I. Tercih formu ve ÖSYM yerleştirme kılavuzu sınavsız geçiş yapanlar dahil tüm
öğrencilere Haziran ayı içinde gönderilecektir.
II. Adaylar girmek istedikleri programlara kılavuzdaki açıklamalara dikkat ederek tercih
formlarına işleyeceklerdir.
III. Genel lise kapsamındaki öğrencilere Meslek Yüksek Okullarından meslek lisesinden
??? karşılığı olanlardan bu öğrenciler ek kontenjan döneminde bu okulları seçebilirler.
IV. 185 ve yukarı puan alanlar 2 yıllık ve 4 yıllık programlardan koşulunu taşıdıklarını, 160184,999 puan aralığında olanlar 2 yıllık programlardan ve Açık öğretim programlarında
koşulunu taşıdığı programları, 160’ın altında puan alan veya sınava girmeyen meslek liseleri
kendi alanlarındaki Açık öğretim ve Meslek Yüksek Okul programlarından tercih yapabilirler.
Bunun dışındakiler tercih yapamayacaklardır.
V. Doldurulan tercih formları ücretleri hesaba yattıktan sonra dekontla birlikte
belirtilen tarihler arasında genellikle Ağustos'un ilk haftasında lise ve dengi okul
müdürlüklerine veya ÖSYM merkez yöneticiliklerine imza karşılığı teslim edilir.
VI. Tercihler internet yoluyla da yapılabilir. İnternet adresi ÖSYM kılavuzunda
verilmektedir.
o) Yerleştirme
I. Yerleştirme işlemi merkezi sırayla, Özel yetenek sınavı ile ve sınavsız geçişle
yapılır.
II. Merkezi yerleştirmede sınav puanları, AOBP’ları, tercihleri, kontenjanları, Özel
koşulları dikkate alınarak bilgisayarlarla yapılır. Sınavsız geçiş ve özel yetenek sınavı ile
yerleştirme işlemi diğer bölümlerde ele alınmıştır.
III. Yerleştirme puanı hesaplanırken öğrencilerin kendi alanları ile ilgili tercihlerinde daima
avantajlı durumda oldukları bilinmektedir.
IV. Geçen sene bir yüksek öğretim programına yerleştirilen adayların (Açık öğretim
hariç) AOBP katsayıları yarıya düşürülecektir.
V. Geçen sene bir programı kazandığı halde mezun olmadığı için kayıt yaptıramayanlar
herhangi bir puan kaybına uğramayacaktır.
VI. Yerleştirme sonuçları adreslere posta ile gönderilecektir.
Yerleştirme işlemi bittikten sonra boş kalan kontenjanlara ek yerleştirme ile öğrenci
alınacaktır.
p) Kayıt
I. Bu yıl kazanılan okullara kayıt hakkı süresi içinde yapılmak şartı ile sadece bu yıl için
geçerlidir.
II. Bir öğrenci aynı dönem içinde iki yüksek öğretim programına devam edemez. (Koşulunu
taşıdığı açık öğretim programları hariç)
III. Kayıt tarihleri Sınav sonuç belgelerinde belirtilmiştir. O tarihler dışında kayıt
yapılamayacağı bilinmelidir.
IV. Bir program kazandığı halde mezun olma-yanlar, askerlik erteletme hakkını kaybedenler. Bir
yüksek öğretim bitirip askerliğini yapmamış olanlar, yabancılardan YÖS sınavına girmemiş
olanlar, o programın koşulunu taşımayanlar kayıt yaptıramazlar.
V.Kayıtta;
ÖSYS sonuç belgesi
Diploma veya yeni tarihli mezuniyet belgesi ( Alan/Kol belirtilmeli)
Onaylı nüfus cüzdanı örneği
İkametgah belgesi
Askerlik durumunu gösteren belge (Askerlik çağında olan erkeklerden)
12 adet 4,5x 6 ebadında fotoğraf (Başı açık, önden çekilmiş)
Katkı payının ödendiğini gösteren belge
Kayıttan önce duyurulacak diğer belgeler
r) ÖSYM ile Yazışmalar Nasıl Yapılır?
I. Yeniden belge çıkarma, sınav sonuçlarının incelenmesi gibi isteklerde belgesi kaybolan ve
kendine ulaşmayan adaylar, sonuçların yeniden incelenmesini isteyen adaylar genel amaçlı dilekçe
örneği kullanıp ücreti ÖSYM hesabına yatırıp dekontu da dilekçe ile birlikte ulaştıracaklardır.
II. Diğer işlemlerde sadece genel amaçlı dilekçe örneği kullanılarak işlem yapılacaktır.