1) Referans : - Sağlık Bakanlığı

Güncelleme Tarihi:
LEJYONER HASTALIĞI OLASI VAKA
İNCELEMESİ
LABORATUVAR İSTEK FORMU
BİRİM/BÖLÜM
Sayfa No:1 / 2
MRLDB/UBMRML/ULUSAL SOLUNUM YOLU PATOJENLERİ ÜNİTESİ
-HASTANIN MUAYENE EDİLDİĞİ/YATIRILDIĞI KURUMA AİT BİLGİLER-
Sağlık Kuruluşunun Adı:
İlçe:
İl:
Doktorun Adı-Soyadı (kaşe olabilir):
Doktorun İletişim No (Tel veya Faks):
Hasta kayıt No:
Hastaneye yatış tarihi:
_____/_____/20_______
-HASTAYA AİT BİLGİLER1. Kimlik bilgileri
Adı-Soyadı:
Doğum Tarihi:
Yaşı:
Erkek ( )
_____/_____/__________
Ev adresi:
Cinsiyeti:
Mesleği
Kadın ( )
Telefon No:
0(____) _____________
2. Hastanın kliniğine ait bilgiler
Ön tanı:
Kısaca hastanın başvuru esnasındaki öyküsü:
Hasta semptomları
nedeniyle:
1. hastaneye yatırıldı ( ) (yattığı Hastane/Bölüm ____________________________________________________)
2. ayaktan tedavi ediliyor ( )
3. semptomlar hastanede yatarken gelişti ( ) (Hastane/Bölüm __________________________________________)
4. başka hastaneden transfer edildi ( ) (transfer edildiği Hastane/Bölüm __________________________________)
3. Başlıca semptom ve bulgular [hastanızda saptadıklarınızın yanına  işareti koyunuz]
Ateş (>38.50C) ( )
Öksürük/ Dispne ( )/( )
Balgam/Hemoptizi ( )/( )
Göğüs ağrısı ( )
GIS bulguları (karın ağrısı, diyare..) ( )
Nörolojik bulgular (letarji/ajitasyon/delirium/koma) ( )
-laktam antibiyotik tedavisine yanıt alınamaması ( )
X-Ray’de akciğer infiltrasyonu ( ) ( ____________________________________)
Transaminazlarda
(
)
Hiponatremi ( )
Diğer ____________________________________________________________
Hipofosfatemi ( )
4. Hastanın taşıdığı risk faktörleri [hastanızda saptadıklarınızın yanına  işareti koyunuz]
Sigara ( ) (____ adet/gün)
Diabetes mellitus ( )
Malignensi ( )
Alkol ( ) (_____ cc/gün)
KOAH ( )
Transplantasyon ( ) (organ?: _________________________ tarihi ____/____/________)
( )Koroner arter hastalığı ( )
Karaciğer hastalığı ( ) (tipi?: ______________________)
Steroid kullanımı ( ) (türü?: ________________________________________________)
Böbrek hastalığı ( ) (diyaliz?: ______________________)
Kemoterapötik kul. ( ) (türü?: ______________________________________________ )
5. Hastanın semptomlar başlamadan önceki son 15 gün içinde seyahat edip etmediği
1. Seyahat etmemiş ( )
Seyahat etmiş ise:
2. Seyahat etmiş ( )
(a) Hasta semptomları başlamadan _____ gün önce seyahatten dönmüş (Tarihleri: ____________-___________)
(b) Kaldığı otel/yer-şehir-ülke? _____________________________ __________________ __________________
6. Laboratuvara gönderilmek üzere hastadan alınan örnek(ler)
Balgam ( )
İdrar (üriner ag için) ( )
BAL/TTA ( )/( )
Diğer ( ) (Belirtiniz:
Serum(1.örnek-akut) ( )
Serum (2.örnek-konvelesan) ( )
Otopsi materyali ( )
______________________________________)
-DÜŞÜNCELER/ÖNERİLER-
-LABORATUVAR ÇALIŞMASI (bu kısım Laboratuvar tarafından doldurulacaktır)Örneğin Lab.a Geliş Tarihi: ___/____/20____
Örneği Kabul Eden/İmza: __________________________
ÖRNEĞİN KABUL EDİLDİĞİ ANDAKİ DURUMU (Ambalajın durumu? Transport esnasında soğuk zincir kırılmış mı? v.b.):
______________
________________
_______________________________________________________________________________________________________________
ÇALIŞILAN TEST(LER): ________________________________________
F44/MRLDB.04/00
SONUÇ: ____________________________________________
Güncelleme Tarihi:
LEJYONER HASTALIĞI OLASI VAKA
İNCELEMESİ
LABORATUVAR İSTEK FORMU
BİRİM/BÖLÜM
Sayfa No:2 / 2
MRLDB/UBMRML/ULUSAL SOLUNUM YOLU PATOJENLERİ ÜNİTESİ
LEJYONER HASTALIĞI VAKA TANIMLARI*
OLASI VAKA
Klinik ve/veya radyolojik olarak pnömoni bulgusuyla birlikte,

monoklonal reajenlerin kullanıldığı DFA yöntemiyle klinik örneklerde organizmanın boyanarak gösterilmesi, veya
 çift serum örneğinde Legionella türlerine karşı (L.pneumophila SG1 hariç) antikor titrelerinin 4 kat arttığının gösterilmesi, veya

tek serum örneğinde antikor titresinin 1/256 bulunması
KESİN VAKA
Klinik ve/veya radyolojik olarak pnömoni bulgusuyla birlikte,



Legionella bakterisinin klinik örneklerden kültür yöntemiyle izolasyonu, veya
L.pneumophila SG1 için idrarda üriner antijen saptanması, veya
çift serum örneğinde L.pneumophila SG1’e karşı spesifik serum antikor titrelerinin 4 kat arttığının gösterilmesi.
KÜLTÜR (DFA, PCR) İÇİN BALGAM ÖRNEĞİNİN ALINMASI
Lejyoner hastalığının tanısında kültür “altın standart”tır ve klinik örneklerden selektif besiyerlerine yapılan ekimlerde bakterinin üretilmesi hastalık için kesin kanıt niteliği
taşır. Balgamdan bakterinin izole edilmesinde başarı için örnek kalitesi önemlidir. Ancak diğer pnömoniler için yetersiz ya da kalitesiz olarak nitelenen balgam
örneklerinden de (az sayıda PNL, çok sayıda düz epitel hücreleri ile pürülan kısım içermeyen tükrük niteliğindeki balgam) L.pneumophila izole edilebildiğinden dolayı,
balgam, nasıl olursa olsun, laboratuvara gönderilmelidir.
BALGAM:
Derin bir inspirium ve ardından öksürük ile çıkarılmış balgam alınmalıdır. Provake edilebilir. Güvenli taşıma için; steril, geniş ağızlı ve burgu kapaklı
plastik bir kutuya alınmalıdır. Steril naylon idrar kapları veya steril 50 ml.lik Falcon tipi burgu kapaklı tüpler de bu amaçla kullanılabilir.
KÜLTÜR (DFA, PCR) İÇİN DİĞER SOLUNUM YOLU ÖRNEKLERİNİN (BAL, TTA, akciğer biyopsisi v.b.) ALINMASI
Balgam çıkaramayan olgulardan alınacak trans-trakeal aspirasyon (TTA), bronko-alveolar lavaj (BAL), bronşial yıkama sıvısı, plevral sıvı ve akciğer biyopsi materyali de
incelenir. Bununla birlikte bronkoskopi ile alınan örneklerin balgam örneğine bir üstünlüğü bulunmamaktadır.
BAL/TTA:
Bu tür örneklerin alınması esnasında distile su kullanılmalıdır!
Sodyum (Na+) Legionella bakterisinin üremesine inhibitör etkide bulunduğu için; bu örnekler alınırken serum fizyolojik [%0.85 NaCl] veya
sodyum içeren bir solusyon kullanmaktan kesinlikle kaçınılmalıdır!
Biyopsi/
otopsi
materyali:
Formol içermemelidir!
Güvenli taşıma için; BAL, TTA veya biyopsi/otopsi örnekleri steril, burgu kapaklı plastik bir kutu veya tüpe alınmalıdır. Steril naylon idrar kapları
veya steril 15-50 ml.lik Falcon tipi burgu kapaklı tüpler de bu amaçla kullanılabilir.
ÜRİNER ANTİJEN ARAŞTIRILMASI İÇİN İDRAR ÖRNEĞİ ALINMASI
Hastalığın seyri esnasında Legionella bakterisine ait bazı antijenlerin idrara geçtiğinin anlaşılması, idrarda antijen arama testinin esasını oluşturmuştur. İdrar her zaman
kolay elde edilen bir materyaldir ve üriner antijen atılımı hastada antikor gelişmesinden etkilenmediği için test hastalığın ilerleyen evrelerinde de kullanılabilmektedir.
Üriner antijen testinin en önemli dezavantajı; tanının yalnızca L.pneumophila SG1 ile sınırlı olması, diğer Legionellalara bağlı enfeksiyonların henüz bu yöntemle
gösterilememesidir. Bununla birlikte; olguların %80-85’inden L.pneumophila SG1’in sorumlu olduğu göz önüne alındığında testin önemli bir tanı aracı olduğu kabul
edilir. Pozitif sonuç kesin tanı koydurur.
İDRAR:
Steril, ağzı burgu kapaklı bir tüpe 2-3 ml hasta idrarı konulması yeterlidir.
SEROLOJİK İNCELEME İÇİN SERUM ÖRNEĞİNİN ALINMASI
Uygulama kolaylığı nedeniyle, en yaygın başvurulan tanı aracı serolojidir. Sıklıkla kullanılan teknikler ELISA ve indirekt floresan antikor (IFA) testidir. Serolojik tanıda;
hastadan akut ve konvelesan dönemlerde alınan çift serum örneğinde titrelerin en az dört kat arttığının gösterilmesi esastır. Ancak %25-40 olguda antikor titreleri ilk
haftada yükselir. Antikor yanıtı 3 ay kadar gecikebilir. Hastada titre artışını göstererek tanıya gidebilmek için hastalığın başlangıcında ve en erken 6 hafta sonra
olmak üzere iki kan örneği alınmalıdır. Hastadan yalnızca tek serum örneği alınabildiği durumlarda 1/256 titreler klinik olarak anlamlı kabul edilmektedir; ancak kesin
tanı için ilave bulgulara ihtiyaç vardır.
SERUM:
İncelemeler için 1-2ml serum yeterlidir. Sitratsız bir tüpe alınan hasta kanı steril şartlarda ayrılır ve serum kısmı sızdırmaz kapaklı steril bir tüpe
alınarak laboratuvara gönderilir. Kesin tanı için çift serum örneğinde 4 kat titre artışının gösterilmesi önemli olduğundan 4-6 hafta sonra yeniden
serum alınmalı ve incelenmelidir.
ÖRNEKLERİN LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ
1.
Her örnek tüpünün veya örnek kabının üzerine etiket yapıştırılır ve örneğin ait olduğu hastanın adı yazılır.
2.
Lejyoner Hastalığı Olası Vaka İncelemesi Laboratuvar İstek Formu hekim tarafından eksiksiz doldurulur.
3.
Örnekler mümkünse laboratuvara hemen gönderilir.
4.
Hastane ve laboratuvar farklı şehirlerde ise örnekler kurye aracılığı ile veya kargo ile gönderilir. Bu durumda örnekler soğuk zincirde en geç 48 saat içinde
laboratuvara ulaştırılmalıdır.
5.
Kargo veya kurye ile gönderilirken biyolojik riskli materyal postalama kuralları uygulanmalı, “üçlü paketleme” yapılmalıdır. † Buna göre:
- birinci paket: örneği içeren tüpün/kabın kendisi, ikinci paket: tüp tutucu/kırılma önleyici kutu, üçüncü paket: kalın duvarlı/ıslanmaz/bükülmez ambalaj
kutusu veya buzluk olmalıdır; doldurulan formlar da kutunun içine yerleştirilmelidir,
6.
- en dış paketin üzerine BIOHAZARD etiketi yapıştırılmalı, gönderen ve gönderilen kurumun adresleri ve telefon numaraları yazılmalıdır.
Örnekler Sağlık Müdürlüğü tarafından gönderiliyorsa ekte resmi yazı bulunmalıdır.
*
T.C.Sağlık Bakanlığı, Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi, Ankara-2004, s:160-3
†
Biyolojik materyal transportunda uyulacak temel hususlar için bkz.: “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi, Ankara-2004, s:160-3”
F44/MRLDB.04/00

Download Report