1.6 Bütçe Giderlerinin Kurumsal Sınıf Tablosu

Türkiye’nin Bölgesel
Piyasalara Entegrasyonu
Kısa Sorular
Barış Sanlı
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
1
Bölgesel Piyasalara Entegrasyon
- Türkiye enerji sistemindeki bazı anahtar
parametreler
- Petrol
- Doğal gaz
- Elektrik
- Karbon
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
2
1930-1940 – Verimliliğin
geleceği?
• 1930’da ABD’deki konutların %70i elektrikli idi
• ABD’de 1960’da elektrifikasyon tamamlandı
• Türkiye’de 1989’da
3
Cari Açık Enerji’den mi
kaynaklı?
Doğalgaz da Abone
penetrasyonu
Y ekseni- Konut penetrasyon oranı (%)
X ekseni- km2'ye düşen insans sayısı
Elektrik tüketimi yaşamsal aktivitelere göre
değişkenlik gösterir.
38,000
Cuma namazı vaktinde elektrik
tüketimi azalmaktadır.
38,000
36,000
36,000
Ramazan ayında sahur
saatlerinde elektrik tüketimi
artmaktadır.
34,000
34,000
32,000
MW
30,000
28,000
24,000
24,000
11 Temmuz 2013 Perşembe
22,000
12 Temmuz 2013 Cuma
22,000
7
9
11
13
15
17
19
21
23
Yerel seçimlerin olduğu gün
elektrik tüketimi azalmıştır.
2600 MW
1
35,000
30,000
20,000
18,000
15,000
30 Mart 2014 Pazar
7
9
11
10,000
13
15
17
19
21
23
Bayramlarda tüketim önemli
ölçüde azalmaktadır.
15 Ekim 2013 Salı
23 Mart 2014 Pazar
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920212223
5
25,000
21,000
15,000
3
11000 MW
5
15500 MW
3
MW
MW
24,000
09 Temmuz 2013 Salı
08 Temmuz 2013 Pazartesi
20,000
1
27,000
28,000
26,000
26,000
30,000
30,000
8000
MW
MW
32,000
8 Ekim 2013 Salı
6
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920212223
Peki Bölgesel Entegrasyon?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
7
Türkiye’nin Bağlantıları
Electricity:
Part of European Grid (ENTSO-E)
Connections with all neighbours
Expected to reach 5000 MW
Gas Imports:
2 LNG facilities
Azeri, İranian, Turkmen(..)
Russia, Israel (?)
Gas Exports:
Greece, TAP
Ceyhan Hub:
Oil: Iraq, Azeri,
Kazakh, Turkmen
Petrol
1. Türkiye pazarının Akdeniz pazarındaki
yeri?
- Kükürtsüz dizel dönüşümündeki etkisi
2. Ceyhan hub oldu mu?
– Türkmen, Irak, Azeri, Kazak, Rus??
3. Ceyhan teslim noktası mı, enerji terminali
mi?
4. İstanbul Emtia Borsası?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
9
Boru hattı mı, Enerji Borsası
mı?
• Hub=Enerji terminali=boru hattı??
• Boru hattı müteahhitliği mi-finansal
uzmanlık mı?
• Ceyhan’a gelen petrol, hangi finansal
kurumlar üzerinden satılıyor?
• Petrol borsasını kim kurmalı?
• Yabancı ortaklık olmalı mı?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
10
Doğal Gaz İletim Şebekesi
Boru Hattı Giriş Noktası
LNG Giriş Noktası
Mevcut Kontratlar
Kompresör İstasyonu
Giriş Noktası
Kapasite (gün)
Batı Hattı
41,2 mcm
Rusya (Batı)
14 bcm
Rusya (Mavi Akım)
İran
28,5 mcm
16 bcm
Azeri
18,6 mcm
6,6 bcm
Mavi Akım
47,3 mcm
İran
9,6 bcm
Depo
20 mcm
Cezayir
4,4 bcm
M. Ereğl i LNG
18 mcm
Al i ağa LNG
16 mcm
Nijerya
1,3 bcm
Üreti m
1,8 mcm
Depo Tesisi Giriş Noktası Azerbaycan
Üretim Tesisi
Kapasite (yıl)
Kontrat:
51,9 bcm/yıl
Şebeke Uzunluğu:
82.500 km
11
Doğal gaz
• Bölgesel-kollektif bir arz güvenliği mi?
• Fiyat stabilitesi – Piyasa reformu dengesi?
– Kademeli fiyatlandırma,
• Elektrik Piyasası – Deja Vu
• Peki uluslararası piyasa nasıl olunur?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
12
Doğal Gaz Borsası
• İspanya modeli - Terminal tabanlı
fiyatlama
• Marmara – Doğu Avrupa eşlenmesi
• Yunanistan LNG tesislerinin kullanılması
• Düğüm fiyat mı?
• Kaç teslim noktası olabilir?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
13
Türkiye Elektrik Sistemi
İletim Şebekesi Uzunluğu
50.418 km
Dağıtım Şebekesi Uzunluğu
Tüketim Yoğun Bölgeler
1.060.000 km
Kömür Üretim Yoğun Bölgeler
İzole Şebeke Bağlantısı
Doğal Gaz Üretim Yoğun
BölgelerÜretim Yoğun Bölgeler
Hidrolik
Senkron Şebeke Bağlantısı
Rüzgar Üretim Yoğun Bölgeler
400 kV Elektrik İletim Hatları
İletim
HVDC
?
INTERNATIONAL INTERCONNECTION
LINES
(2015)
(ENTSO-E ’ye tam üye olduğumuzda)
BULGARİSTAN
145 km 400kV
136 km 400kV
GÜRCİSTAN
28 km 220kV
160km 400kV
ERMENİSTAN
YUNANİSTAN
80,7 km 154kV
130 km 400kV
40 MW
NAHCİVAN
87 km 154kV
İRAN
73 km 154kV
100 km 400kV
IRAK
400
400
220
154
kV
kV
kV
kV
Mevcut
Yapım Aşamasında
Mevcut
Mevcut
SURİYE
42 km 400kV
150 km 400 kV
124 km 400kV
KKTC
GKRY
16
Elektrik Piyasalarının
Entegrasyonu
• İki ayrı exchange mi gerekir?
– East Exchange (Gürcistan-İran-Irak-SuriyeTürkiye)
– Western Exchange (Marmara-Doğu Avrupa)
• Trakya mantıksal olarak Doğu Avrupa’ya
mı bağlanmalı?
• Türkiye kaç piyasa bölgesine ayrılmalı?
Gerekli mi?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
17
Ringler-Bölgeler
• Karadeniz ringi mümkün mü?
• Akdeniz ringi mümkün mü?
• Trakya’nın geleceği?
– Çevre Bak. : olmaz?
– Orman Bak. : olmaz?
– Peki Trakya bölgesinde sadece doğal gaz
santrali kurulursa bölge riske atılmaz mı?
– Trakya’nın muhteşem yalnızlığı?
• Türkiye’nin mi Marmara’nın mı arz
güvenliği?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
18
Karbon Piyasası
•
•
•
•
•
Portföy bazlı emisyon hedefleri?
ETS’den başka çıkış yolu var mı?
Bölge ülkeleri ile ortak karbon hedefleri??
Yerli linyitlere genişletilmiş izin mi?
Fiyatlar pass-through olursa kamu faydası
sağlanabilir mi?
• Ya BAT (Border Adjustment Tax)?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
19
Sonuç mu?
• Türkiye’nin arz güvenliği ne kadar bölgesel
entegrasyonlarla sağlanır?
• Baz fiyat-Tavan fiyat koridoru oluşturur
mu?
• Bir doğal gaz kesintisi enerji politikalarını
ne kadar değiştirir?
• Türkiye kendi shale gas’ını üretmeye
başlarsa oyun değişir mi?
• Belirsizlikler arttı mı azaldı mı?
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
20
Teşekkürler
• Bu sunumdaki tüm görüşler Barış Sanlı’nın
kendi görüşleridir, ilgili/ilişkili olduğu
kurum/kuruluş/STK’lara atfedilemezler.
• Barış Sanlı
• [email protected]
• www.barissanli.com
Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi
görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez.
21