Afetlerde Gönüllü Katılım ve Mahalle Afet Gönüllüleri

Afetlerde Gönüllü Katılım
ve
Mahalle Afet Gönüllüleri
Bahri SOYYİĞİT
Kocaeli Mahalle Afet Gönüllüleri
Dernek Başkanı
Nisan 2014
İçerik
• Gönüllü katılım
• Yerel gönüllü yapılanmalar
• Mahalle Afet Gönüllüleri
– Yerel kapasite oluşturma
– Kapasitenin sürdürülmesi
• Sonuç
Sivil toplum ve yerel gönüllü
örgütlenmeler
afet yönetiminin vazgeçilmez
unsurudur
Kamusal Çalışma
• Kamusal çalışma, bireylerin ortak çıkarları adına bir
araya gelerek çalışma yapmasıdır.
• Bireyin kazancı, tıpkı diğer bireylerin kazancı gibi, çok
önemlidir.
• Türkiye’de bilinen en iyi örneği, imecedir.
• Kamusal çalışma dolaysız katılıma dayanır ve bir STK
gerektirmez.
Afet Yönetiminde Gönüllü Katılımı
Gönüllü Tipi
Kurumsal Gönüllü
(AKUT, GEA gibi
dernekler, gönüllü
itfaiyeciler vs.)
Yerel Gönüllü
(MAG’lar, sanayi
kuruluşları kurtarma
ekipleri, itfaiye
gönüllüleri, vs.)
Spontane Gönüllü
(Her birey, TAG eğitimi
alanlar, sivil savunma
gönüllüleri olan
vatandaşlar)
Kurumsal Yapı
Var, çoğu zaman
güçlü liderlik ve
kamu kurumları ile
çok yakın ilişkiler
Kapasite
Faaliyet
bölgesi
Profesyonel veya
ona yakın detaylı
eğitim ve ekipman
İhtisas sahibi
oldukları alanda
faaliyet gösterirler
veya
görevlendirilirler
İhtiyacın oluştuğu
herhangi bir yerde
Temel eğitim ve
temel ekipman
Geniş bir yelpazede
sınırlı kapasite ile
faaliyet gösterirler
Yerelde
Spesifik bir kapasite
yok ancak bazı
bireyler bazı
konularda eğitim
almış olabilir
Her alanda mevcut
şartlar çerçevesinde
faaliyet gösterirler
O anda
bulundukları yerde
(zaman zaman çatışma
kaçınılmaz) – Sivil
toplum kuruluşu
Var, oldukça basit
bir organizasyonel
yapı, kamu
kurumları ile sınırlı
işbirliği. (Genel olarak
Üstleneceği
görev
kamu kurumlarından
destek arayışı) - CBO
Yok
Yerel gönüllülerin tanımı:
Bu gönüllüler afet yönetimi içerisinde zararların azaltılması, müdahale ve afet
sonrası etkinliklerde yer alırlar
Afet zararlarının önlenmesi konusunda: bölgeyi tanıdıklarından ve bölge
halkının sesini duyduklarından yerel yönetimleri yönlendirebilir, tedbirler
önerebilirler. Yerel halkın farkındalığını arttırabilirler
Afet durumunda: Yardım ve kurtarma ekiplerine destek verebilirler, yerel
yöneticileri gelişmelerden anında bilgilendirebilirler ve bölge ve zarar
görebilirliği yüksek bölge sakinleri hakkında bilgi aktarabilirler.
Afet sonrasında: Bölge halkının genel durumunun değerlendirilmesinde ve
ihtiyaçların belirlenmesinde yardımcı olabilirler, yardım malzemelerinin
dağıtımında yöneticilere yardımcı olurlar ve ihtiyaç olduğu sürece bu
hizmetlerine devam ederler.
Yerel gönüllülerin tanımı (devam)
Yerel koşullar ile ilgili bilgileri vardır, o yöredeki nüfusu tanır ve bilirler.
Birbirleriyle aralarında hiyerarşik bağlar yoktur.
Temsilcilerini demokratik olarak seçerler.
Bu temsilcilerin gönüllüleri yönetmek gibi bir sorumluluğu yoktur.
Bu bireylerin bulundukları toplumsal grubun farklılıklarını yansıtmaları ve
dışlanmış grupları da içlerine almaları ilginç olabilir.
Afet Yönetimine
Halkın Katılımı için
Mahalle Afet Gönüllüleri
Mahalle Afet Gönüllüleri
(MAG)
Projesinin Amacı
Sivil toplumun afetlerle baş edebilme
kapasitesini mahalle esaslı yapılarla
sürdürülebilir bir ağ oluşturarak
güçlendirmek
Mahalle Afet Gönüllüleri
Uygulamasının Amacı

Halkın afete müdahale kapasitesini
arttırmak

Profesyonel ekiplerle daha iyi
koordinasyon ve işbirliği sağlamak

Afet bilincini arttırmak
MAG Yaklaşımının İlkeleri

Gönüllülük

Mahalle esaslı yapılanma

Kapasitenin sistematik geliştirilmesi

Tabandan tavana yapılanma

Kamu – sivil toplum ortaklığı
Eğitim
•Afet Bilinci ve Afete Hazırlık
•Temel yangın önleme ve yangına
müdahale
•Temel Tıbbi İlk Yardım
•Temel Arama ve Kurtarma
•Afet Psikolojosi
Mahalle Afet Destek Merkezi
• Ekipman Deposu
• Buluşma Noktası
• Operasyon Merkezi
Ekipman
Takım Ekipmanı
• Jeneratör
• Aydınlatma
• Darbeli Matkap
• Hidrolik Kriko
• Demir makası
• PMR telsiz
• El gereçleri
•Sedye ve sargı bezi vs.
Ekipman
Kişisel Ekipman
Gönüllülerin bir afet sonrası
sorumlulukları
Bulundukları mahallede;
•Durum değerlendirmesi yapmak
•Acil ilk müdahalede bulunmak (Medikal / Arama Kurtarma)
• Resmi müdahale ekiplerini bilgilendirmek ve
onlara destek vermek
Organizasyon - Mahalle Yapılanması
YZ Mahallesi Afet Kurulu
Mahalle Muhtarı
Lojistik
Sorumlusu
Gönüllü
Koordinatörü
(MAK)
Risk/Tespit
Sorumlusu
YZ Mahallesi MAG Ekipleri
Ekip A
YZ/A/01
YZ/A/02
YZ/A/10
Ekip B
Ekip C
Ekip D
(MAG)
Mevcut Durum
38
24
22
2
10
6
108 Mahalle
4950 Gönüllü
İzmir – Balçova 3
İzmir – Narlıdere 3
MAG Kurumsal Yapılanması
• Mahalle Seviyesi
– Mahalle Afet Kurulu
– Mahalle Afet Gönüllü ekipleri
• İl Seviyesinde
– MAG Gönüllü Dernekleri
• Ulusal Düzeyde
– MAG Vakfı
MAG Örgütlenmesi
•
MAG örgütlenmesinde gönüllü çok öndedir.
•
Dolaysız katılıma dayanır. Yani aracı süreçler yoktur.
•
Mahalle düzeyindedir; yerel çalışma süreçleri üzerine kurulur.
•
Var olan ilişkilerden beslendiği gibi yeni ilişkiler kurulmasına zemin hazırlar.
Afet
Gönüllüleri
Ve
Dernekleri
Kamu Kurumları
Diğer
Toplumsal
Kesimler
(VAKIF)
MAG FAALİYETLERİ
Çeşitli acil durumlara müdahaleler
Savunuculuk
Yerel eğitimler
MAG FAALİYETLERİ
Okullarda Afet Bilinci Eğitimi
MAG FAALİYETLERİ
MAG FAALİYETLERİ
MAG Ağının sürdürülmesi için yapılan çalışmalar
Kamplar
Tatbikatlar
Çalıştaylar
MAG Ağının sürdürülmesi için yapılan çalışmalar
Genç MAG Eğitimleri
Anma Törenleri
Paneller
Sonuç olarak
Uygun eğitim organizasyon ve ekipman salayarak gönüllülerden oluşan yerel ilk müdahale
ekiplerinin (Mahalle Afet Gönüllüleri) kurulması ve sürdürülmesi mümkündür.
Sahip oldukları organizasyon yapısı sayesinde Mahalle Afet Gönüllüleri resmi müdahale
ekipleri ile hemen koordine olabilirler ve gönüllülerin elde etmiş oldukları kapasite ve yerel
koşullarla ilgili bilgileri sayesinde bu ekiplere ciddi destek olabilirler.
Mahalle sakinleri olarak içinde bulundukları çevrede afet bilincinin oluşturulması ve afetlere
hazırlılık seviyesinin arttırılmasına önemli katkıda bulunurlar. Bunu okullarda
gerçekleştirecekleri programlarla, çevrelerindeki risklerin tespiti ve bu risklerin azaltılması
konusunda yapacakları çalışmalarla gerçekleştirirler. Afetler sonrası yeniden normal hayata
dönüş çalışmalarında ilgili kurumlara yardımcı olabilirler.
Son olarak, gönüllülerin eğitimi ve kapasitelerinin sürdürülmesi gönüllü ağının kendi insan
kaynaklarını da kullanarak gerçekleştirilebilir. Bu konuda kamu kurumlarının ve toplumun
duyarlı kesimlerinin ufak destekleri çok büyük önem taşımaktadır.
Teşekkür ederim
www.mag.org.tr
ve
www.magvakfi.org.tr