SPSS ile Parametrik Testler (t Testleri Analizi)

SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü
•
Normallik varsayımı 3 şekilde incelenebilir.
1.
Çarpıklık katsayısı (Skewness) kontrolü
2.
Grafik Çizimi
•
Histogram, gövde-yaprak diyagramı [stem and leaf plot],
kutu grafiği [box plot]
3.
Normallik testleri
i.
Shapiro-Wilks (n < 50 ise)
ii.
Kolmogorov-Smirnov (n > 50 ise)
•
3 işlem de SPSS’de aynı konutla yapılabilir.
SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü

Analyze →

Descriptive Statistics →

Explore →

Bağımlı (Dependent) Değişkeni Seç →

Display “Both” →


Plots seçeneğinden
 “Stem and Leaf”, “Histogram” ve “Boxplot”
 Normality plots with tests
OK
Explore
Explore
Explore (Plots)
SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü
•
Dağılımın normal sayılması için:
•
Çarpıklık katsayısı (skewness), ± 1 sınırları içinde olmalı
•
Histogram ve gövde yaprak diyagramı, normal dağılıma benzer olmalı
– Histogram’a çift tıklayıp Chart → Options → Normal Curve
(Normal Dağılım Eğrisi) eklenebilir.
•
Kutu grafiğinde (box plot), ortalama üstü ve altındaki alanlar birbirine
yakın olmalı.
– Kutu grafiğinden uç değerlerin (Outlier) hangi durumlara ait
olduğu tespit edilebilir.
 Normallik (Shapiro-Wilks ve Kolmogorov-Smirnov) testlerinin
sonuçları anlamlı değerde olmamalı
 Sig. > ,05 olmalı
Örnek 1 Normallik Varsayımı Kontrolü
Örnek 1 Normallik Varsayımı Kontrolü
n < 50 için Shapiro-Wilks
n > 50 için Kolmogorov-Smirnov
sonuçları kullanılabilir.
Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü
Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü
Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü
SPSS ile Tek Örneklem t Testi
 Analyze →
 Compare Means →
 One Sample t Test →
 Evren Ortalaması ile Test Edilecek Değişkeni (Test Variable) Seç →
 Evren için Bilinen Ortalama Değerini Gir (Test Value) →
 OK
SPSS ile Tek Örneklem t Testi
•
One sample test tablosunda
 Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Örneklem ile evren ortalamaları arasında anlamlı bir fark var.
 Test edilen örneklem, null hipotez (H0) tanımlı evrene ait değildir.
 Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Örneklem ile evren ortalamaları arasında anlamlı bir fark yok.
 Test edilen örneklem, null hipotez (H0) ile tanımlı evrene aittir.
 SPSS her zaman için çift yönlü hipotez testi yaptığı için alternatif
hipotezimiz tek yönlü olarak tanımlanmışsa
 SPSS analizi ile elde edilen Sig. (2 tailed) değeri yarıya
bölünerek sonuçlar yorumlanmalıdır.
SPSS ile Tek Örneklem t Testi
 Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası
Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir.
 Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa incelenen örneklem, null hipotezde
tanımlanan evrene aittir.
 Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa incelenen örneklem, null
hipotezde tanımlanan evrene ait değildir.
SPSS ile Tek Örneklem t Testi
SPSS ile Tek Örneklem t Testi
Örnek 2
G.A.%95
t (9)=11,729; p <,001
α=,05
p<α→
H0 Red
Örnek 1
t (9)=2,515; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,0165
α=,01
p/2 > α →
H0 Kabul
SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi
 Analyze →
 Compare Means →
 Independent Samples t Test →
 Test Edilecek Değişkeni (Test Variable) Seç →
 Bağımsız örneklemlerin hangi iki kategoriye ait olduğunu
belirle(Grouping Variable) →
 Sınıflamalı değişkenin iki kategorisini Grouping Variable
kutucuğunda tanımla
 OK
SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi
•
SPSS çıktı ekranında öncelikle grup büyüklükleri, grup ortalamaları ve
standart sapmaları verilir.
•
Bağımsız örneklemlerin karşılaştırılması Independent Samples Test
tablosu ile yapılır.
• Bu tablo, 2 satırdan oluştuğu için öncelikle hangi satır
sonuçlarının kullanılacağına karar verilmelidir.
 Üst Satır : Equal variances assumed
 Alt Satır: Equal variances not assumed
•
Bu kararı vermek için varyansların homojenlik şartının sağlanıp
sağlanmadığı Levene testi sonucuna göre kontrol edilir.
•
Levene testi sonucu anlamlı değilse (Sig. > ,05)
• Varyansların homojenliği şartı sağlanır ve üst satır kullanılır.
•
Levene testi sonucu anlamlı ise (Sig. ≤ ,05)
• Varyansların homojenliği şartı sağlanmaz ve alt satır kullanılır.
SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi
•
Independent samples test tablosunda
 Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark var.
 Test edilen örneklemler aynı evrene ait değildir.
 Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark yoktur.
 Test edilen örneklemler, aynı evrene aittir.
 Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası
Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir.
 Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa iki örneklem arasındaki fark anlamlı
düzeyde değildir.
 Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa iki örneklem arasındaki fark
anlamlı düzeydedir.
SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi
SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi
Örnek 3
Varyanslar
Homojen
t (8)=1,739; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,06
α=,01
p/2 > α →
H0 Kabul
Örnek 4
G.A.%95
Varyanslar
Homojen
t (8)=3,825; p = ,005
α=,05
p<α→
H0 Red
SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi
 Analyze →
 Compare Means →
 Paired Samples t Test →
 Paired Variables (Öntest-Sontest) Seç →
 OK
•
SPSS çıktı ekranında öncelikle grup ortalamaları, eşleştirmeli test
puanları arasındaki korelasyon katsayısı ve bu korelasyon katsayısı
için anlamlılık testi sonucu verilir.
SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi
•
Paired samples test tablosunda
 Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Bağımlı örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark var.
 Test edilen örneklemler aynı evrene ait değildir.
 Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki
 Bağımlı örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark yoktur.
 Test edilen örneklemler aynı evrene aittir.
 Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası
Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir.
 Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa iki bağımlı örneklem arasındaki fark
anlamlı düzeyde değildir.
 Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa iki bağımlı örneklem arasındaki
fark anlamlı düzeydedir.
SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi
SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi
Örnek 5
G.A.%99
t (4)=-3,615; p = ,022
α=,01
p>α→
H0 Kabul
Örnek 6
t (7)=-3,274; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,007
α=,05
p<α→
H0 Red