SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü • Normallik varsayımı 3 şekilde incelenebilir. 1. Çarpıklık katsayısı (Skewness) kontrolü 2. Grafik Çizimi • Histogram, gövde-yaprak diyagramı [stem and leaf plot], kutu grafiği [box plot] 3. Normallik testleri i. Shapiro-Wilks (n < 50 ise) ii. Kolmogorov-Smirnov (n > 50 ise) • 3 işlem de SPSS’de aynı konutla yapılabilir. SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü Analyze → Descriptive Statistics → Explore → Bağımlı (Dependent) Değişkeni Seç → Display “Both” → Plots seçeneğinden “Stem and Leaf”, “Histogram” ve “Boxplot” Normality plots with tests OK Explore Explore Explore (Plots) SPSS ile Normallik Varsayımı Kontrolü • Dağılımın normal sayılması için: • Çarpıklık katsayısı (skewness), ± 1 sınırları içinde olmalı • Histogram ve gövde yaprak diyagramı, normal dağılıma benzer olmalı – Histogram’a çift tıklayıp Chart → Options → Normal Curve (Normal Dağılım Eğrisi) eklenebilir. • Kutu grafiğinde (box plot), ortalama üstü ve altındaki alanlar birbirine yakın olmalı. – Kutu grafiğinden uç değerlerin (Outlier) hangi durumlara ait olduğu tespit edilebilir. Normallik (Shapiro-Wilks ve Kolmogorov-Smirnov) testlerinin sonuçları anlamlı değerde olmamalı Sig. > ,05 olmalı Örnek 1 Normallik Varsayımı Kontrolü Örnek 1 Normallik Varsayımı Kontrolü n < 50 için Shapiro-Wilks n > 50 için Kolmogorov-Smirnov sonuçları kullanılabilir. Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü Örnek 4 Normallik Varsayımı Kontrolü SPSS ile Tek Örneklem t Testi Analyze → Compare Means → One Sample t Test → Evren Ortalaması ile Test Edilecek Değişkeni (Test Variable) Seç → Evren için Bilinen Ortalama Değerini Gir (Test Value) → OK SPSS ile Tek Örneklem t Testi • One sample test tablosunda Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Örneklem ile evren ortalamaları arasında anlamlı bir fark var. Test edilen örneklem, null hipotez (H0) tanımlı evrene ait değildir. Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Örneklem ile evren ortalamaları arasında anlamlı bir fark yok. Test edilen örneklem, null hipotez (H0) ile tanımlı evrene aittir. SPSS her zaman için çift yönlü hipotez testi yaptığı için alternatif hipotezimiz tek yönlü olarak tanımlanmışsa SPSS analizi ile elde edilen Sig. (2 tailed) değeri yarıya bölünerek sonuçlar yorumlanmalıdır. SPSS ile Tek Örneklem t Testi Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir. Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa incelenen örneklem, null hipotezde tanımlanan evrene aittir. Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa incelenen örneklem, null hipotezde tanımlanan evrene ait değildir. SPSS ile Tek Örneklem t Testi SPSS ile Tek Örneklem t Testi Örnek 2 G.A.%95 t (9)=11,729; p <,001 α=,05 p<α→ H0 Red Örnek 1 t (9)=2,515; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,0165 α=,01 p/2 > α → H0 Kabul SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi Analyze → Compare Means → Independent Samples t Test → Test Edilecek Değişkeni (Test Variable) Seç → Bağımsız örneklemlerin hangi iki kategoriye ait olduğunu belirle(Grouping Variable) → Sınıflamalı değişkenin iki kategorisini Grouping Variable kutucuğunda tanımla OK SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi • SPSS çıktı ekranında öncelikle grup büyüklükleri, grup ortalamaları ve standart sapmaları verilir. • Bağımsız örneklemlerin karşılaştırılması Independent Samples Test tablosu ile yapılır. • Bu tablo, 2 satırdan oluştuğu için öncelikle hangi satır sonuçlarının kullanılacağına karar verilmelidir. Üst Satır : Equal variances assumed Alt Satır: Equal variances not assumed • Bu kararı vermek için varyansların homojenlik şartının sağlanıp sağlanmadığı Levene testi sonucuna göre kontrol edilir. • Levene testi sonucu anlamlı değilse (Sig. > ,05) • Varyansların homojenliği şartı sağlanır ve üst satır kullanılır. • Levene testi sonucu anlamlı ise (Sig. ≤ ,05) • Varyansların homojenliği şartı sağlanmaz ve alt satır kullanılır. SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi • Independent samples test tablosunda Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark var. Test edilen örneklemler aynı evrene ait değildir. Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark yoktur. Test edilen örneklemler, aynı evrene aittir. Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir. Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa iki örneklem arasındaki fark anlamlı düzeyde değildir. Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa iki örneklem arasındaki fark anlamlı düzeydedir. SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi SPSS ile Bağımsız Örneklem t Testi Örnek 3 Varyanslar Homojen t (8)=1,739; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,06 α=,01 p/2 > α → H0 Kabul Örnek 4 G.A.%95 Varyanslar Homojen t (8)=3,825; p = ,005 α=,05 p<α→ H0 Red SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi Analyze → Compare Means → Paired Samples t Test → Paired Variables (Öntest-Sontest) Seç → OK • SPSS çıktı ekranında öncelikle grup ortalamaları, eşleştirmeli test puanları arasındaki korelasyon katsayısı ve bu korelasyon katsayısı için anlamlılık testi sonucu verilir. SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi • Paired samples test tablosunda Sig. (2 tailed) ≤ ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Bağımlı örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark var. Test edilen örneklemler aynı evrene ait değildir. Sig. (2 tailed) > ,05 ise, % 95 emin olabiliriz ki Bağımlı örneklem ortalamaları arasında anlamlı bir fark yoktur. Test edilen örneklemler aynı evrene aittir. Aynı bilgi “Confidence Interval of the Difference” (Ortalamalar arası Puan Farkı için Güven Aralığı) ile de kontrol edilebilir. Güven aralığı 0’ı kapsıyorsa iki bağımlı örneklem arasındaki fark anlamlı düzeyde değildir. Güven aralığı 0’ı kapsamıyorsa iki bağımlı örneklem arasındaki fark anlamlı düzeydedir. SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi SPSS ile Bağımlı Örneklem t Testi Örnek 5 G.A.%99 t (4)=-3,615; p = ,022 α=,01 p>α→ H0 Kabul Örnek 6 t (7)=-3,274; H1 tek yönlü olduğundan, p/2 = ,007 α=,05 p<α→ H0 Red
© Copyright 2024 Paperzz