ismin halleri

TÜRK TELEKOM İLKOKULU
:……….
İSMİN HALLERİ
Sevgili öğrenciler; isimler (adlar)cümlede bazen hiçbir ek almadan
bazen de ek almış halde bulunurlar. İsimler cümlede beş halde
bulunurlar. Aşağıdaki örneği dikkatlice inceleyiniz.
ÖRNEK:
1- Ceren ev çizdi.
2- Özge evi boyadı.
3- Damla eve baktı.
4- Hasan evde oynuyor.
5- Deniz evden çıktı.
Yukarıda ki cümlelerde; ev kelimesi ismin hal eklerine uygun olarak
örneklenmiştir.
1.cümlede; ev kelimesi ek almamış, ismin yalın halindedir.
2.cümlede; ev kelimesi –i eki almış, ismin (-i hali) belirtme durumundadır.
3. cümlede; ev kelimesi –e eki almış, ismin (-e hali) yönelme durumundadır.
4. cümlede; ev kelimesi –de eki almış, ismin (-i hali) bulunma durumundadır.
5. cümlede; ev kelimesi -den eki almış, ismin (-i hali) ayrılma durumundadır.
*Adları beş durumuyla saymak adları çekimlemek demektir. Aşağıda verilen
adları örneğe uygun olarak siz çekimleyiniz.
Ad(isim)
Yalın
kalem
okul
sepet
silgi
defter
bahçe
çanta
sıra
masa
çilek
elma
ekmek
kalem
-i durumu
(-ı,-u,-ü)
kalemi
-e durumu
(-a)
kaleme
-de durumu -den durumu
(-da,-te,-ta)
(-den,-ten,-tan)
kalemde
kalemden
Mersin
**Aşağıda örneği inceleyiniz. Karşılarındaki kutucuklaraismin bulundukları
halleri örneğe uygun olarak yazınız.
Ad (isim)
dolaba
Bulunduğu durum
yönelme durumu
Ad (isim)
oyunu
Gülnar’ı
kitabı
yerde
dalda
defterden
çilek
sepette
Bulunduğu durum
belirtme durumu
Mersin’den
bahçeyi
gölde
okulda
denize
İzmir’de
okuldan
*** Adların
cümledeki görevlerine göre sonlarına hal eki (durum eki)
aldığını öğrendik. Aşağıdaki metinde bu ekler eksik bırakılmıştır. Noktalı
yerlere eksik bırakılan uygun hal ekini (-i, -e, -de, - den) ekleyelim.
İnsanlar, önce hayvanlar… evcilleştirme…. ve tohum ekmeyi öğrendiler.
Sonra birlikte oturacaklar…. köyler… kurmaya başladılar. Bu köyler ya
düzlükler….. ya da göl üzerindeydi. Köyler…. gelecek tehlikeler….. önlemek için
onlar…. duvarla çevirdiler.
**** Aşağıdaki tümcelerde altı çizili sözcüklerde,örneği inceleyerek adın hangi
durumunda olduğunu karşılarındaki noktalı yere yazınız.
ÖRNEK: Ela Mersin’de yaşıyor. (ismin - de hali,bulunma durumunda)
a) Bütün gün bahçeyi temizledi.
…………………………………………
b) Ödevimi evde unutmuşum.
………………………………………..
c) Kırtasiyeden kitap aldım.
…………………………………………
d) Sınıfta çok eğlendik.
…………………………………………
e) Okuldan gelirken teyzemi gördüm ………………………………………...f) Üzerimde mavi
kazak vardı.
…………………………………………