Sol jel spin kaplama metodu ile ZnO

 20. Yoğun Madde Fiziği Ankara Toplantısı, Hacettepe Üniversitesi, 26 Aralık 2014
Sol jel spin kaplama metodu ile ZnO-TFT üretimi ve karakterizasyonu
Şerif Rüzgar1, Seval Aksoy1, Müjdat Çağlar1, Yasemin Çağlar1,
Saliha Ilıcan1, Fahrettin Yakuphanoğlu2
Anadolu Üniversitesi, Fizik Bölümü 26470, Eskişehir, Türkiye
2
Fırat Üniversitesi, Fizik Bölümü 23119 Elazığ, Türkiye
Geçirgen iletken oksit filmler farklı optoelektronik uygulamalarda kullanıldıklarından
dolayı son yıllarda yoğun bir şekilde
çalışılmaktadır. Bu oksitler arasında olan çinko
oksit (ZnO) yüksek eksiton bağlanma enerjisine
(60meV),
yüksek
elektriksel
taşıyıcı
hareketliliğine, geniş optik enerji bant aralığına
(3,37eV; oda sıcaklığında) ve kimyasal kararlığa
sahip bir yarıiletkendir. Bu benzersiz özellikleri
sayesinde güneş pili, kimyasal sensör, ışık yayan
diyot ve ince film transistörlerde yaygın olarak
kullanılmaktadır. ZnO bu uygulamalarının
yanında, yüksek mobilite, optik geçirgenlik ve
düzenli yapıya sahip olması nedeni ile de,
endüstride yoğun bir şekilde kullanılmakta olan
amorf
ve
polikristal
tabanlı
silisyum
transistörlere iyi bir alternatiftir.
Bu çalışmada, ucuz, vakum gerektirmeyen,
kolay uygulanabilen ve güvenli bir yöntem olan
sol jel spin kaplama metodu ile ZnO filmleri
elde edilmiş ve bu filmler kullanılarak ZnO ince
film transistörünün (ZnO-TFT) fabrikasyonu
yapılmıştır. ZnO filmi, 0,05 M lık çözelti
kullanılarak, 100 nm kalınlığındaki p-Si/SiO2
alttaş üzerine büyütülmüş ve 750oC sıcaklıkta 2
saat boyunca tavlanmıştır. Elde edilen ZnO
filminin morfolojik karakterizasyonu ZEISS
ULTRA PLUS yüksek çözünürlüklü FESEM
cihazı kullanılarak araştırılmıştır. Transistör
fabrikasyonu aşamasında, omik kontaklar
“shadow maske”ler kullanılarak yapılmıştır.
Source ve drain kontakları Al metali
buharlaştırılarak ve gate kontağı ise Ag metali
buharlaştırılarak oluşturulmuştur (Şekil 1). ZnOTFT transistörünün elektriksel karakterizasyonu
oda sıcaklığında KEITHLEY 4200 model
yarıiletken karakterizasyon cihazına bağlı
SIGNATONE marka prob istasyonunda
yapılmıştır. Fabrikasyonu yapılan transistörün
output grafiği Şekil 2’ de verilmiş ve ZnO-TFT
nin n-kanal transistör davranışı gösterdiği
belirlenmiştir.
Transistörler
için
önemli
parametreler olan field effect mobilitesi,
threshold voltajı ve on/off akım oranı değerleri
hesaplanmıştır.
Al source kontağı Al drain kontağı ZnO SiO2 p-­‐Si Ag gate kontağı Şekil 1. ZnO-TFT nin şematik yapısı
1.0x10-3
60V
-4
54V
8.0x10
Drain Current(A)
1
48V
6.0x10-4
42V
36V
4.0x10-4
30V
24V
2.0x10-4
18V
12V
6V
0V
0.0
-5
0
5
10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65
Drain Voltage(V)
Şekil 2. ZnO-TFT nin output karakteristiği
Teşekkür: Bu çalışma, Anadolu Üniversitesi
Bilimsel Araştırma Komisyonu 1101F009 no’lu
projeleri tarafından desteklenmiştir.