Sperm DNA fragmantasyonu, hiperaktivasyonu ve

ERKEK ÜREME SAĞLIĞI
Güncel Makale Özeti
Sperm DNA fragmantasyonu, hiperaktivasyonu ve hyalüronan
bağlama yeteneği in vitro fertilizasyon ve intrasitoplazmik sperm
enjeksiyonunda fertilizasyon ve embriyo gelişimi için tahmin ettirici
faktörler midir?
Pregl Breznik B, Kovacič B, Vlaisavljevic V.
Fertil Steril. 2013 Apr; 99(5): 1233-41.
Konvansiyonel in vitro fertilizasyon (IVF) yöntemiyle
gonadotropin kombinasyonu şeklindeydi. Ortalama foli-
karşılaştırıldığında intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu
kül çapı 18 mm’nin üstünde olan hastalara hCG uygulandı.
(ICSI) özellikle kötü semen örnekleri olan hastalarda daha
hCG enjeksiyonundan 35-36 saat sonra foliküler punc-
yüksek bir fertilizasyon oranı sağlar. Ayrıca ICSI total fer-
ture ve oosit toplanması işlemi uygulandı. Sperm motili-
tilizasyon başarısızlığından (TFF) korur. Buna rağmen ICSI,
tesi doğal ve yıkanmış semen örneklerinde Sperm Class
konvansiyonel IVF’den daha invaziv bir inseminasyon
Analyzer ile SCA 5.0 software versiyon kullanılarak değer-
yöntemidir ve spermatozoanın doğal seleksiyonunu at-
lendirildi. Doğal semenden sperm morfolojisi Tygerberg’s
lar. Çoğu infertilite kliniğinde oosit inseminasyonunda IVF
strict kriterleriyle değerlendirildi ve kesitler Papanicolaou
yönteminin mi ICSI yönteminin mi kullanılacağının kararı
tekniğiyle boyandı. Yıkanmış spermlerin morfolojik özel-
spermatozoa konsantrasyonu, motilitesi ve morfolojisinin
likleri Cell-vu prestained kesitleriyle değerlendirildi. Motil
göz önünde bulundurulduğu klasik semen analizine daya-
sperm kolloidal dansite gradiyenti kullanılarak %80’in 2
nır. Buna rağmen bu değerlendirmenin tanısal duyarlılığı
ml’si ve %40’ın 2 ml’si tabakalarıyla seçildi. Semen volü-
düşüktür ve sadece bu üç parametrenin değerlendirilme-
mü gradiyentin üst tabakasına eklendi ve tüpler 20 dakika
siyle sıklıkla infertilitede erkek faktörü taranmamış olur.
600 xg de santrifüge edildi. Supernatan ayrıldı ve pellet
İspatlanmış erkek kaynaklı infertilitenin olduğu erkeklerin
3ml sperm hazırlama ortamıyla tekrar suspanse edildi ve
yaklaşık %15’inin spermiyogramları normaldir. Spermato-
600 xg de 10 dakika santrifüj yapıldı. Supernatan tekrar
zoanın fonksiyonelliğini değerlendirmek için çeşitli ilave
uzaklaştırıldı ve pellet 0.5 ml taze medyuma yerleştirildi
laboratuar testleri geliştirilmiştir. Bunların arasında sadece
(37 C ve 30 dakika). Üst tabaka ayrıldı ve hazırlana semen
hyaluronan bağlama yeteneği (HBA), sperm DNA frag-
örneği IVF ve ICSI metotlarında oosit inseminasyonu için
mantasyonu (Halosperm) ve spermatozoa hiperaktivas-
veileri analizler için kullanıldı. DNA fragmantasyonunun
yonu testleri basit ve aynı semen örneğinin oosit insemi-
değerlendirilmesi Halosperm kit kullanılarak yapıldı. Dü-
nasyonu için kullanılabileceği şekilde yeterince hızlıdır.
şük erime noktalı agarozun Epandorf tüpteki jelleşmiş sıvı
Bu çalışmanın amacı bahsedilen sperm fonksiyon test-
kısmı 4 dk mikrodalgada bekletildi, sonra 37 C su banyo-
lerinin konvansiyonel IVF ve ICSI’da sperm fertilizasyon
suna alındı. 5 dk inkübasyondan sonra semen örneğinin
yeteneğinin öngörülmesinde, tanısal değerinin değerlen-
25 ml’si Epandorf tüpe eklendi ve agarozla karıştırıldı.
dirilmesidir.
Bu karışımın 25 µL’si kesitlerin üzerine pipetle verildi ve
Bu amaçla, IVF-ICSI ile ilk ya da ikinci kez infertilite te-
22x22 mm lamelle kaplandı. Kesitler 4 C soğuk plaklara
davisi olan 133 çift çalışmaya dahil edilmiştir. Kadınlar 37
5 dk yerleştirildi. Lamel kaldırılıp asit solüsyonda 7 dk
yaşının altında olup hiçbirinde endometriosis, polikistik
bekletildi. Kesitler 25 dk 10 ml lizin solüsyonuna daldırıldı.
over veya polikistik over sendromu yoktu. Daha önce hafif
Distile suyla 5 dk boyunca yıkandıktan sonra etanol artan
erkek faktörlü infertilitesi olan (doğal ejekulattaki sperm
konsantrasyonlarında dehidrate edildi, havada kurutuldu
konsantrasyonunun 5x10 /ml’den yüksek 15x10 /ml’den
ve opak kapalı kutularda oda sıcaklığında saklandı. Parlak
düşük olduğu ve motil sperm oranının %25’den yüksek
alan mikroskopisi için kesitler Wright boyama solüsyonu ve
%40’dan düşük olduğu) çiftler çalışmaya dahil edildi. Sti-
fosfat tampon solüsyonu karışımıyla kaplandı (20-25 dk).
mülasyon protokolü GnRH agonist/GnRH antagonist ve
Daha sonra kesitler suyla yıkandı ve kurutuldu. Mikrosko-
rekombinan folikül stimülan hormon/human menopozal
bun 200 objektifinde her örnekte en az 500 sperm skor-
6
6
65
ERKEK ÜREME SAĞLIĞI
Güncel Makale Özeti
landı. Çok küçük halkalı, halkasız spermler degrade sperm
sikluslarındaki semen örnekleri (grup 1) yüksek fertilizas-
hücreleri gibi fragmante DNA içeriyor olarak değerlendi-
yon seviyesi olan grupla (grup 2) karşılaştırıldığında ista-
rildi. Hiperaktivasyon analizi, SCA kullanılarak yapıldı. SCA
tistiksel olarak belirgin yüksek sperm DNA fragmantasyo-
ile aşağıdaki hareket parametreleri ölçüldü ve istatistiksel
nu ve düşük hyaluronan bağlama yeteneği ile karakterize
analizde kullanıldı. Lateral baş yerleşim bozukluğu (ALH),
bulunmuştur. ICSI sikluslarında sperm fonksiyon testle-
çapraz çarpma sıklığı (BCF), kurvilineer hız (VCL), düz hat
riyle fertilizasyon oranı ve embriyo kalitesi arasında ilişki
hızı (VSL), ortalama yol hızı (VAP), doğrusallık (LIN). Hipe-
bulunamamıştır. Halosperm test, HBA test ve indüklenmiş
raktif spermatozoa şu parametrelerle tanımlanmıştır: ALH
hiperaktivite IVF’de oosit fertilizasyonunda sperm yetene-
≥ 5µm, LIN ≤ %60, VCL ≥ 100µm/s. Yıkanmış semende-
ğinin öngörülmesinde kullanışlıdır ve IVF ve ICSI için uy-
ki spontan ve indüklenmiş hiperaktif sperm yüzdesi hesaplandı. Hiperaktivasyon HAmax reagent ile indüklendi.
Hyaluronan bağlama yeteneği olan sperm yüzdesi şöyle
belirlendi: 10 µl semen HBA çemberine eklendi. Cell-Vu
ızgara lamel eklendi. 15 dakika inkübasyon sonrası bağlanmamış ve bağlanmış hareketli spermler sayıldı. Aynı karedeki enaz 200 sperm yada 100 kare sayıldı. Motil hareketli spermin toplam bağlanmış ve bağlanmamış hareketli
sperm sayısına bölünmesiyle yüzde elde edilmiştir.
IVF sikluslarında fertilizasyon oranı ve embriyo kalitesi
ile sperm DNA fragmantasyonu arasında negatif korelas-
gun semen örneklerinin belirlenmesinde yardımcıdır.
Sonuç olarak her üç fonksiyon testi, konvansiyonel
IVF sonrası fertilizasyon oranı tahmin etmek için yararlı
araçlardır. Bu testler, sperm fonksiyonalitesinin analizi için
oldukça basit ve güvenilir yöntemlerdir. Ayrıca, tüm üç
fonksiyon testin sonuçları 2 saatten kısa süre içinde elde
edilebilir. Bu testler IVF için semen analizinin rutin bir parçası olabilir. Çünkü oosit inseminasyonu için IVF ya da ICSI
kararı verilmesi aşamasında yardımcı olacaklardır. Halosperm testi, embriyo gelişimi sonuçlarının öngörülmesinde
yararlıdır.
yon saptanmıştır. Fertilizasyon oranı ile hyaluronan bağla-
Çeviri
ma yeteneği veya indüklenmiş hiperaktivite arasında po-
Dr. Erkan Efe, Prof. Dr. Sefa Resim
zitif korelasyon bulunmuştur. Düşük fertilizasyon oranlı IVF
Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD
66

Download Report