TÜMÖR BELİRLEYİCİLERİ Tümör belirleyicileri tümör hücreleri

TÜMÖR BELİRLEYİCİLERİ
Tümör belirleyicileri tümör hücreleri tarafından yapılıp salınan değişik maddelerden
oluşur. Bazen bu belirleyicileri tümörün kendisi tarafından değil ancak tümöre bir
cevap olarak diğer dokular tarafından da salgılanıyor olabilir. Tümör belirleyicileri;
kanda, idrarda, tümör dokularında ve diğer dokularda saptanabilir. Değişik
tümörlerde değişik tipte tümör belirleyicileri tespit edilebilir. Her hangi bir tümör
belirleyicileri birden fazla kanser tipinde değişik oranlarda yüksek bulunabilir. Tümör
belirleyicileri
kanserli
kişilerde
her
zaman
yükselmeyebilir.
Özellikle
erken
dönemlerde yükselmezler. Ve yine bazı tümör belirleyicileri kanser dışındaki
hastalıklarda da yükselebilmektedir. Tüm bunlar şu anlama geliyor: Tümör
belirleyicileri kanser teşhisi için hassas veya özgül değillerdir. Tümör belirleyicileri
tek başına bir kanser tanısı koymak için genellikle yeterli değildir.
İdeal Tümör Belirleyici
1. Malign veya malignite olasılığı yüksek premalign dokularda üretilir
2. Spesifik bir tümörü olan hastalarda yüksek düzeyde üretilir
3. Organa spesifiktir
4. Premalign veya erken malign dönemde vücut sıvılarında ölçülebilmelidir
5. Konsantrasyonu tümör volümü veya biyolojik davranışı ile doğru orantılı olmalıdır
6. Tedaviye yanıtı erken değerlendirebilmek için yarı ömrü kısa olmalıdır
7. Hastalığın ilerlemesi veya gerilemesiyle uyumlu olarak konsantrasyonu artar veya
azalır
8. Basit, ucuz, standart tekrarlanabilir ölçüm yöntemine sahip olmalıdır
9. Tüm sağlıklı kişilerde normal değerlerde olmalıdır.
Tümör belirleyicileri ne zaman ölçülmelidir?
Her hangi bir kanser hastasında başlangıçta, kanser teşhisi konulduktan sonra,
tedavi sırasında ve tedaviden bir süre sonra tedaviyi takip açısından seri şekilde
tümör belirleyici düzeyleri ölçülmelidir.
Klinikte kullanım amaçları
1. Yüksek risk gruplarında kanser taraması
2. Tedavinin takibinde
3. Tümör rekürrensinde
4. Metastazların takibinde
CEA
GİS malignitelerinde yükselir. Kalın barsak kanseri tanısı konmuş ve tedavi almış
veya halen tedavi alan hastaların izlenmesinde kullanılır.
CEA’ in kanser dışı
nedenlerle de yükselebilmesi nedeni ile, insanların kanserli olup olmadığının
araştırılmasında kullanılması uygun değildir.
CA 15-3
Meme kanserinin takip, nüks ve metastazında kullanılır. Menstrüasyon, hamilelik,
endometriosis,PID, memenin benign kitleleri, Kronik karaciğer hastalıkları, üriner
infeksiyon, Akut pankreatit gibi benign durumlarda da yükselebilir.
Alfa feto protein(AFP)
Hepatoselüler, over ve testis germ hücreli tümörlerinde yükselir. Hamilelik ve diğer
karaciğer hastalıklarında da yükselebilir.
CA 19-9
Pankreas, Safra yolları, kolorektal,mide tümörlerinde yükselir.
İkter,diyabetik
nefropati, romatizmal hastalıklar gibi benign durumlarda da yükselmektedir.
Tiroglobulin
Tiroglobulin tiroid bezindeki bir depo proteinidir. Diferansiye(iyi) tiroid kanserli
hastaların izlenmesinde (radyoaktif iyot tedavisi almış veya ameliyat olmuş hastaların
takibinde kullanılır.) Troide İİAB uygulandıktan sonra, troidit ve tirotoksikoz
durumlarında da artabilir.
Kalsitonin
Tiroid medüller kanserinde yükselir.Tiroid bezinin parafoliküler hücrelerinden sentez
edilir.
CA 125
Endometirum ve fallop tüp kanserlerinde yükselir. Menstrüasyon, hamilelik,
endometriosis, PID, pankreatit, kronik karaciğer hastalığı ve siroz gibi benign
durumlarda da yükselebilir.

Download Report