İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Okul İkliminin

ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
Đlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları ile Okul Đkliminin
Karşılaştırılması
Cihad ŞENTÜRK
Niğde Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı / Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
Ocak – 2010, Sayfa: 151
Bu araştırmanın amacı ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin
algılarına göre okul müdürlerinin liderlik davranışını ve okul iklimini belirlemek,
okul müdürlerinin liderlik davranışlarının ve okul ikliminin çeşitli değişkenlere göre
farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek ve okul müdürlerinin liderlik davranışı ile
okul iklimi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Veriler, liderlik davranışlarını
betimleme ölçeği (LBDQ) ve örgüt iklimini betimleme ölçeği (OCDQ) ile elde
edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Niğde il ve ilçe merkezindeki 57 ilköğretim
okulunda görevli 723 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler yüzde, frekans, ortalama,
tek yönlü varyans analizi, LSD, Tukey, t testi ve Pearson momentler çarpımı
korelasyonu tekniği kullanılarak yorumlanmıştır.
Đlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul
müdürleri en çok yapıyı kurma (görev yönelimli) liderlik davranışı sergilemektedir.
Yine öğretmen algılarına göre okul ikliminde moral ve anlayış gösterme yüksek,
çözülme ve uzak durma ise düşüktür. Bu bulguya göre, ilköğretim okullarında iklim
ii
tiplerinden “açık iklim” hâkimdir. Ayrıca araştırmanın bulgularına göre okul
müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi arasında anlamlı ilişkinin olduğu
ortaya çıkmıştır.
Liderlik davranışları ölçeğinin alt boyutu yapıyı kurma ile örgüt ikliminin
çözülme, engelleme ve uzak durma boyutları arasında negatif yönde, anlamlı ilişki
vardır. Yapıyı kurma ile samimiyet, moral, yakından kontrol, işe dönüklük, anlayış
gösterme arasında pozitif yönde, anlamlı ilişki ortaya çıkmıştır. Liderlik davranışları
ölçeğinin alt boyutu anlayış gösterme ile örgüt ikliminin çözülme, engelleme ve uzak
durma boyutları arasında negatif yönde, anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Anlayış
gösterme ile yakından kontrol, moral, samimiyet, işe dönüklük, anlayış gösterme
arasında pozitif yönde, anlamlı ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Liderlik davranışları, okul müdürü, okul iklimi, eğitim
yönetimi.
iii
ABSTRACT
Master Thesis
Comparison of The Elementary Schools Principals' Leadership Behaviour and
School Climate.
Cihad ŞENTÜRK
Niğde University
Institue of Social Science
Department of Educational Sciences
January – 2010, 151 Pages
The purpose of this study was to investigate school principals’ leadership
behaviors and the school climate based on the perceptions of elementary school
teachers, determine whether school principals’ leadership behaviors and the school
climate differ according to some variables and to put forward the relationship
between the school principals’ leaderhip behaviors and the school climate.
The survey method was used in the research. The data were collected with the
leadership behaviors description questionnaire (LBDQ) and the organizational
climate description scale (OCDQ). The sample of the study consists of 723 teachers
from 57 elementary schools who work in the center of Nigde and its districts. The
data were interpreted by using the statistical techniques percentage, frequency, mean,
one-way anova (Varience), LSD, Tukey, t-test and the pearson moments correlation
coefficient.
As it was found out in the study, the school principals mostly demonstrate the
initiation of structure (task-oriented) leadership behavior based on the perceptions of
the teachers who work in elementary schools. Based on the perceptions of the
iv
teachers again, it was found out that morale and consideration resulted as high, but
disengagement and aloofness resulted in low mean scores. According to this finding,
it can be stated that “open climate” is dominant in elementary schools. On the other
hand, according to the data obtained in the study, there is a meaningful relationship
between the schools principals’ leadership behaviors and the school climate.
There is a meaningful negative relationship between the initiation of structure
of the sub-dimension of the leadership description scale and the disengagement,
hindrance and aloofness dimensions of the organizational climate. A positive
meaninful relationship was found out between the the initiation of structure with the
intimacy, esprit, production emphasis, thrust and consideration dimensions. On the
other hand, a negative meaningful relationship was found between the consideration
of the leadership description questionnaire’s sub-dimension and the disengagement,
hindrance and aloofness dimensions of the organizational climate. A positive
relationship was found out between the consideration and the production emphasis,
esprit, intimacy, thrust and the consideration dimensions.
Keywords: Leadership behaviors, school principal, school climate, educational
administration.
v

Download Report