Nabız

9.Sınıf
Meslek Esasları ve Tekniği
7.Ünite Yaşam Bulguları
NABIZ
17.18.19. Hafta ( 6-24 / 01 / 2014 )
• NABIZ
2
• Kalbin sol ventrikülünün
kasılmasıyla aorta gönderilen kanın
neden olduğu basınç artışına karşı,
arter duvarının genişlemesi ve
kasılması sonucu duyulan ritmik
atımlara NABIZ denir.
• Nabız bütün arterlerden alınır.
3
• NABZIN ÖZELLİKLERİ
• Nabız,kalbin sol ventrikülünün
sistolü(kasılma) ile aorta atılan kanın
damar duvarına yaptığı basıncın deri
üzerinde palpasyonla hissedilmesidir.
• Nabız,kalp hızının ve ritminin
göstergesidir.
• Nabız hızı,1 dakikadaki kalp vuruş
sayısıdır.
4
• Kalbin her sistolü ile sol ventriküldeki
kan aorta atılır.Her atımda atılan kan
miktarı ortalama olarak 60-70
mlt.kadardır.Buna ‘’stroke volüm’’ denir.
• Kalbin 1 dakikada damarlara attığı kan
miktarına kardiyak output denir.
• Kardiyak output,stroke volümün 1
dakikadaki toplamıdır.
5
•
•
•
•
•
• NABZIN ÇEŞİTLERİ
Nabız değerlendirilirken;
1.)Nabız Hızına,
2.)Nabız Ritmine,
3.)Nabız Hacmine
bakılır.
6
• 1.) NABIZ HIZI
• Kalbin 1 dakikadaki atım sayısıdır.
• Nabız sayısı yaş ilerledikçe azalır.Bu
nedenle nabız değerlendirilirken,kişinin
yaşına göre normal olan nabız sayısı
bilinmelidir.
7
• Normal Nabız Hızları( yaşlara göre )
•
•
•
•
a) Yeni Doğan: 120-160(ort.140)
b) Bebek
: 100-140(0rt.120)
c) Çocuk
: 80-120 (ort.100)
d) Yetişkin
: 60-100 (ort.80)
8
• Taşikardi: 100 / dakika’nın üzerinde
nabız hızı(yetişkinlerde)
• Bradikardi: 60 / dakikanın altında nabız
hızı( yetişkinlerde)
9
•
•
•
•
•
•
•
NABZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1.)Ekzersiz ( nabız hızı artar)
2.)Hipertermi ( nabız hızı artar)
3.)Hipotermi ( nabız hızı azalır)
4.)Akut ağrı ve anksiyete (nabız hızı artar)
5.)Kronik ağrı (nabız hızı azalır)
6.)İlaçlar (bazı ilaçlar nabız hızını
azaltır,bazıları arttırır)
10
• 7.) Yaş ilerledikçe,nabız hızı azalır.
• 8.)Metabolizma Hipertiroidizmde
nabız hızı artar,,hipotiroidide nabız hızı
azalır.)
• 9.)Kanama( nabız hızı artar )
• 10.)Postür değişikliği ( ayakta durma ve
oturma sırasında,nabız hızı
artarken,uzun süre yatma sırasında
nabız hızı azalır)
11
• 2.) NABIZ RİTMİ
• Kalp atımları normalde birbirinin ardı
sıra ve düzenli aralıklarla
oluşur.Hissedilen kalp atımları
arasındaki süre düzenli ve birbirine
eşittir.Bu düzenli nabız dır.Atımlar arsı
sürenin kısa yada uzun olması veya
bazı atımların hissedilmemesine de
aritmi(ritm bozukluğu) denir.
12
• 3.) NABIZ HACMİ (dolgunluğu ):
• Sol venrtikülün her sistolünde perifere
gönderilen kan miktarı, nabzın
dolgunluğunu belirler.Nabzın dolgunluk
derecesi sol ventrikülün sistol gücünü
ifade eder.Normalde nabız dolgundur
ve kolay palpe edilir.Bazı durumlarda
nabzın dolgunluğu değişir.
13
• Kan volümü artıp,kanın arter duvarına
yaptığı basınç artınca, nabız daha
dolgun hissedilir.Bu duruma ‘’dolgun
nabız’’ denir.
• Bazı durumlarda nabız çok hızlanır ve
zor palpe edilir.Bu nabız türüne
‘’filiform (ipliksi) nabız’’ denir.Nabız
sayısı 130 ‘un üzerindedir. Örn;kalp
yetmezliği,şok,kanama da görülür.
14
• NABIZ ALINAN ARTERLER
• Nabız palpasyonla alınır,ayrıca
steteskop ile kalbin apeksinden nabız
alınır.
15
• NABIZ ALINAN ARTERLER
16
17
18
•
•
•
•
•
•
•
•
NABIZ ALINAN ARTERLER
1.)Temporal arter
2.)Karotis arter
3.)Brakial arter
4.)Radial arter
5.)Femoral arter
6.)Popliteal arter
7.)Posterior tibial arter
19
• 8.)Dorsalis pedis arter
• NOT!Karotis arter, kardiak arrest,şok ve
diğer bölgelerden nabız alınamadığı
durumlarda ,nabız almak için kullanılır.
20
• NABIZ SAYMA TEKNİĞİ
Nabız saymada AMAÇ;
..Kalbin çalışması hakkında bilgi
edinmek,
..Nabız hızını,ritmini,dolgunluğunu
belirlemek,
..ateş ve solunum hızı –nabız arasındaki
ilişkiyi değerlendirmektir.
21
○ Periferik Arterden Nabız Sayma:
○ Nabız sayımı için, en çok kullanılan
arter, RADİAL ARTER ‘dir. Çünkü radial
arter daha kolay lokalize edilir ve
hissedilir.
○ Bebeklerin nabzını
değerlendirmede;öncelikle brakial arter
kullanılır.
22
23
Diğer Arterlerden Nabız Sayma
Karotis,temporal,brakial,femoral,dorsalis
pedis,popliteal ve posterior tibial
arterlerden nabız alınabilir.
24
26
27
○ NABIZ ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KURALLAR:
○ ..Nabzın hızı,ritmi ve dolgunluğuna
dikkat edilir,
○ ..Nabız saymadan önce,nabız hızını
etkileyen etmenler kontrol edilir(
yaş,yorgunluk,eksersiz,yemek yeme
gibi)
28
○ ..Taşikardi, bradikardi,filiform
nabız,aritmi gibi
durumlarda,yenidoğanda ve ilk kez
sayılıyorsa,NABIZ DAİMA 1 DAKİKA
SAYILIR.
○ ..Çocuklarda nabız alma işlemi,vücut
sıcaklığı ölçümünden önce yapılır(
çocuk ağlar ise,nabız sayısı değişeceğ
için)
29
○ ..Arterio-venöz fistül(cerrahi yöntemle
bir ven ve bir arterin birleştirilmesi)
yapılmış arter üzerinden NABIZ
ALINMAZ!
○ ..Nabız alınacak bölgeye göre hastaya
pozisyon verilir. Hasta ayakta iken
NABIZ ALINMAZ!
30
○ ..Nabız alınan arterin kalp seviyesinde
olmasına dikkat edilir,
○ ..Karotis arterden nabız alınırken,hasta
solunum sıkıntısına
girebileceğinden,arter üzerine fazla
bastırılmaz ve kesinlikle ÇİFT TARAFLI
ALINMAZ!
31
○ ..Bebeklerde karotis arterden nabız
alınması önerilmez( karotis arter zor
bulunur) ve solunumu zorlayabilir.
32
○ Kalbin Apeksinden Nabız Sayma:
○ Bebeklerde ve çocuklarda sıklıkla
kullanılır.
○ Kalbe etki eden ilaçları vermeden önce
ve sonra,aritmide ve 2-3 yaş altı
çocuklarda mutlaka KALBİN
APEKSİNDEN NABIZ ALINMALIDIR!
33
○ Nabzın kalbin apeksinden
alınması,özellikle düzensizliklerin
hissedilmesinde,çok önemlidir.
○ Kalbin apeksinden nabız oskültasyonla(
steteskopla dinlenmesi) ile alınır!!!
34
35
36
○ Apikal ve Radial Nabzın Birlikte
Sayılması:
○ Kardiyovasküler sistemle ilgili
hastalıklarda ,radial nabızda
düzensizlik olduğu durumlarda,apikal
ve radial nabız birlikte
alınıp,değerlendirilmelidir.
37
○ Normalde,apikal ve radial nabız aynı
değerdedir,ANCAK; kalbin yaptığı çok
zayıf atımlar perifere yansımadığında,
○ Arter duvarının yapısındaki problemler
nedeniyle atım dalgaları damar
boyunca yayılamadığında,apikal nabız
hızı,radial nabız hızından daha fazla
olur.
38
○ Bu durumda apikal ve radial nabız aynı
anda sayılır.
○ Apikal ve radial nabız arasındaki
farka’’defisit’’ denir.
39
40
○ NABZIN KAYDEDİLMESİ:
○ Nabız değeri, ‘’VİTAL BULGULAR
FORMU’’ na kaydedilir.
○ .Saat
○ .Nabız değeri
○ .Hemşire Parafı
○ Kaydedilir.Form 24 saatlik zamanı içerir.
41
○TEŞEKKÜR EDERİM
○HAZIRLAYAN
○HARİKA ATA
42
43
44
Sunum Hazırlama Kılavuzu
○ Düz yazılarda Font ölçüsü olarak 24-28 arası
kullanmanız tavsiye edilir
○ Arial, Tahoma yada Verdana gibi temel font
tiplerinden birini kullanmanız tavsiye edilir
○ Font ölçüsünü düşürmeyiniz. Gerekirse yeni bir
slayt açarak konuya orda devam ediniz
45