Komiser yardımcılığı kursunu 1999 yılında bitiren ve daha

T.C.
DANIŞTAY
Onikinci Daire
Esas No : 2013/873
Karar No : 2013/4439
Özeti : Komiser yardımcılığı kursunu 1999 yılında bitiren ve daha önce açtığı davada verilen
iptal kararı gereği (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilen davacının yükseköğrenimi bitirdiği
tarihten geçerli olarak (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilmesi istemiyle yaptığı
başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali gerektiği hakkında.
Temyiz İsteminde Bulunan(Davacı)
:…
Vekili
: Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : Emniyet Genel Müdürlüğü
Vekili
: Hukuk Müşaviri …
İstemin Özeti : Sivas İdare Mahkemesince verilen 31/12/2012 tarih ve E:2012/1018;
K:2012/1525 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun
49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti
: İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi : …
Düşüncesi
: Kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden
yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeyerek işin gereği düşünüldü:
Dava; komiser yardımcılığı kursunu 30.06.1999 tarihinde bitiren ve yargı kararı gereği (A)
grubu polis amiri statüsünde değerlendirilen davacının, dört yıllık yükseköğrenimi bitirdiği 03.06.2002
tarihi itibarıyla (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilerek kıdem ve terfi geçerlik tarihlerinin
buna göre düzenlenmesi talebiyle yaptığı 23.07.2012 günlü başvurusunun reddine ilişkin 31.07.2012
tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının kıdem ve rütbe terfiine esas tarihin Ankara 6. İdare
Mahkemesinin 16.03.2012 tarih ve E:2012/258, K:2012/483 sayılı kararı uyarınca belirlendiği, anılan
karar içeriğinde (A) grubu polis amirliği statüsünün başvuru tarihinden itibaren geçerli olduğunun
yazıldığı ve bu kararın Danıştay tarafından bozulmadığı sürece uygulanması gereken bir karar olduğu,
davalı idarenin de anılan karar uyarınca işlem tesis ettiğinin görüldüğü, idare mahkemesinin iptal
kararının uygulanması sonucu davacının kıdem ve terfii tarihinin belirlendiği dikkate alındığında dava
konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacı tarafından, Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip
bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, 30.06.1999 tarihinde komiser yardımcılığı kursunu bitirerek (B)
grubu polis amiri olan ve (A) grubu polis amiri olma şartlarında değişiklik yapan 4638 sayılı Yasanın
yürürlüğe girdiği 21.04.2001 tarihi itibarıyla devam etmekte olduğu dört yıllık yükseköğrenimini
03.06.2002 tarihinde tamamlayan davacının, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 21.04.2001
tarihinde komiser yardımcılığı kursuna devam edenlerle ilgili olarak Anayasa Mahkemesince verilen
07.02.2008 günlü ve E:2005/38, K:2008/53 sayılı iptal kararı üzerine (A) grubu polis amiri sayılması
istemiyle 14.04.2008 tarihinde davalı idareye başvurduğu, bu başvurusunun reddine ilişkin işlemin
iptali istemiyle açtığı davanın reddine ilişkin Ankara 6. İdare Mahkemesi kararının Danıştay Onikinci
Dairesinin 29.12.2011 gün ve E:2010/4169, K:2011/7578 sayılı kararı ile bozulduğu, anılan
Mahkemece bozma kararına uyularak verilen 16.03.2012 tarih ve E:2012/258, K:2012/483 sayılı
kararla "...Anayasa Mahkemesinin 17.03.2011 günlü ve E:2010/106, K:2011/55 sayılı kararı
doğrultusunda davacının (A) grubu polis amiri olarak değerlendirilmesi gerektiği ve davacının bu
statüsünü davalı idareye başvuru tarihi itibarıyla kazanacağının tartışmasız olduğu" ifadelerine yer
verilerek dava konusu işlemin iptal edildiği, söz konusu iptal kararının temyiz edildiği ve bakılan
davanın açıldığı tarihte sözü edilen davanın derdest olduğu, davacının dört yıllık yükseköğrenimi
bitirdiği 03.06.2002 tarihi itibarıyla (A) grubu polis amiri sayılarak kıdem ve terfi geçerlik tarihlerinin
buna göre düzenlenmesi istemiyle 23.07.2012 tarihinde yaptığı başvurusunun dava konusu işlemle
reddedildiği anlaşılmıştır.
Her ne kadar İdare Mahkemesince, davacının kıdem ve rütbe terfiine esas tarihin, Ankara 6.
İdare Mahkemesinin 16.03.2012 tarih ve E:2012/258, K:2012/483 sayılı kararı uyarınca belirlendiği,
anılan karar içeriğinde (A) grubu polis amirliği statüsünün başvuru tarihinden itibaren geçerli
olduğunun belirtildiği, bu iptal kararının uygulanması sonucu davacının kıdem ve terfii tarihinin
belirlendiği dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış
ise de, söz konusu davanın, davacının (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilmesi talebiyle
yaptığı başvurusunun reddine yönelik işleme ilişkin olduğu, bakılan davanın ise davacının dört yıllık
yükseköğrenimi tamamladığı tarihten geçerli olarak (A) grubu polis amiri statüsünde
değerlendirilmesi talebiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açıldığı,
dolayısıyla her iki davanın konularının farklı olduğu görülmüştür.
Öte yandan, davacının (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilmesi talebiyle yaptığı
başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davada Mahkemece verilen iptal kararında
''Davacının (A) grubu polis amiri statüsünü başvuru tarihi itibarıyla kazanacağının tartışmasız olduğu''
yolunda bir ifadeye yer verilmiş ise de, bu ifadenin davacının dört yıllık yükseköğrenimi tamamladığı
tarihten geçerli olarak (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilemeyeceğine yönelik bir
gerekçeye ya da hükme dayanmadığı, zira söz konusu davada davacının bu yönde bir talebinin
bulunmadığı açıktır.
Belirtilen durumda, davacının dört yıllık yükseköğrenimi tamamladığı tarihten geçerli olarak
(A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilme istemi hakkında inceleme ve değerlendirme
yapılması gerekmektedir.
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 21.04.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
06.04.2001 günlü, 4638 sayılı Yasanın 1. maddesi ile değişik 55. maddesinde; polis amirlerinden Polis
Akademisi mezunları, Polis Akademisi mezunu sayılanlar ile Emniyet Genel Müdürlüğüne eleman
yetiştirmek üzere Polis Akademisi bünyesinde en az dört yıllık fakülte ve yüksek okullarından mezun
olanların (A), komiser yardımcılığı kursunu başarıyla bitirmiş olanların (B) grubunu oluşturacağı
düzenlenmiştir.
Aynı Kanunun 4638 sayılı Yasanın 5. maddesi ile eklenen Geçici 20. maddesinde; “Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce, dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olarak komiser
yardımcılığı kursunu bitirenler ile bulunduğu rütbede dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun
olup (B) grubundan (A) grubuna geçen polis amirleri, (A) grubunda değerlendirilir.” hükmüne yer
verilmiştir.
Görüldüğü üzere; 4638 sayılı Yasa ile, daha önceden en az dört yıllık yükseköğretim
kurumundan mezun olan ve komiser yardımcılığı kursunu bitiren kişilerin kazanılmış hakları
korunarak, (A) grubu polis amiri olma durumları devam ederken, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği
tarih itibarıyla, komiser yardımcılığı kursunu bitirip (B) grubu polis amiri olarak en az dört yıllık
yükseköğrenime devam eden veya en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olmuş
şekilde komiser yardımcılığı kursuna devam edenlerin (A) grubu polis amiri olma beklentileri
karşılanmamıştır.
4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle en az dört yıllık yükseköğretim
kurumlarından mezun olmuş şekilde komiser yardımcılığı kursuna devam edenlerin (A) grubu polis
amiri olma istemlerinin davalı idarece reddedilmesi üzerine, bu ret işlemlerinin iptali istemiyle açılan
davalarda, bir kısım idare mahkemelerinin itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine gitmesi sonucu, 3201
sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun Geçici 20. maddesinde yer alan “... dört yıllık yükseköğretim
kurumlarından mezun olarak komiser yardımcılığı kursunu bitirenler ile ...." ibaresinin Anayasanın 2.
maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinin 7.2.2008 günlü, E:2005/38, K:2008/53
sayılı kararıyla iptaline karar verilmesi nedeniyle 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle
en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olmuş şekilde komiser yardımcılığı kursuna
devam edenlerin (A) grubu polis amiri olmaları önündeki yasal engel kalkmış ve bu konu ile ilgili
uyuşmazlıkların Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ve Dairemiz kararlarıyla ilgililer lehine
sonuçlandığı görülmüştür.
Yine, dava konusu olayı da ilgilendiren, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
komiser yardımcılığı kursunu bitirmiş olup, (B) grubu polis amiri olarak en az dört yıllık yükseköğretim
kurumlarında eğitimine devam edenlerin (A) grubu polis amiri olma istemlerinin reddine yönelik
işlemlere karşı açılan davalarda, bazı idare mahkemelerince, 3201 sayılı Yasanın Geçici 20.
maddesinin Anayasanın 2 ve 10. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle itiraz yolu
ile Anayasa Mahkemesine başvurulması üzerine, 14.05.2011 günlü, 27934 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 17.03.2011 günlü, E:2010/106, K:2011/55 sayılı kararıyla; 3201
sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun Geçici 20. maddesinde yer alan “... bulunduğu rütbede dört yıllık
yükseköğretim kurumlarından mezun olup ...." ibaresinin; 3201 sayılı Yasanın terfi ve atamaları
düzenleyen 55. maddesinin 4638 sayılı Yasa ile değiştirilmesinden önceki hükümlerine göre, dört yıllık
yükseköğretim kurumlarından mezun olan polislerden komiser yardımcılığı kursunu başarıyla
tamamlamış olanların da (A) grubu polis amiri olma hakkının bulunması nedeniyle, anılan mevzuat
hükümlerine güvenerek (A) grubu polis amiri olma beklentisiyle bir kısım polislerin yükseköğrenim
mezunu iken, Polis Akademisinde komiser yardımcılığı kursuna katıldığı, diğer bir kısmının ise komiser
yardımcılığı kursunu bitirdikten sonra, yükseköğrenime başladığı ve her iki grupta bulunan kişilerin bir
süre sonra komiser yardımcılığı kursunu veya yükseköğrenimi bitireceğinin açık olduğu, itiraz konusu
kuralla (A) grubu polis amiri olarak atanmak için gerekli olan her iki şartı taşıyan kişilerin kazanılmış
haklarının korunması amaçlanmakta iken, (A) grubu polis amiri olmak için gerekli koşullardan
birini tamamlayıp diğerini yerine getirme sürecine giren ve mevcut yasal düzenlemeye güvenerek
haklı bir beklenti içerisinde bulunanların (A) grubu polis amiri olma beklentilerinin engellendiğinin
görüldüğü, nitekim itiraz konusu kuralın ilk halinde yer alan ve komiser yardımcılığı kursunu
bitirmemiş olanları etkileyen kısmının da Anayasa Mahkemesinin 2008 yılında verdiği kararıyla hukuk
güvenliği ilkesinden bahisle iptal edildiği, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte komiser
yardımcılığı kursunu bitirerek dört yıllık yükseköğrenime devam eden kişilerin de hukuk güvenliği
ilkesinden yararlandırılmaları gerektiği, bu durumda, bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce dört
yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olarak komiser yardımcılığı kursunu bitirenlerin (A)
grubunda değerlendirileceği yolundaki düzenlemenin kapsamına, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği
tarihte yükseköğrenime devam edenlerin alınmamış olmasının, hukuk güvenliği ilkesine aykırılık
oluşturduğu gerekçesiyle anılan hükmün iptaline karar verilmiştir.
3201 sayılı Yasanın Geçici 20. maddesinde yer alan "... bulunduğu rütbede dört yıllık
yükseköğretim kurumlarından mezun olup .." ibaresinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesinden
sonra Yasa kuralı " Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin (Kanunun) yürürlüğe girdiği tarihten önce (...)
(B) grubundan (A) grubuna geçen polis amirleri, (A) grubunda değerlendirilir. " şeklinde olup bu
haliyle yürürlüktedir. Anayasa Mahkemesinin kararları ile Yasa kuralının "eksik düzenleme" nedeniyle
iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Anayasanın 153. maddesinin son fıkrası hükmü, Anayasa Mahkemesi kararlarının sadece
hüküm fıkralarının değil, hükme dayanak oluşturan temel gerekçelerinin de bağlayıcı olduğunun
kabul edilmesini zorunlu kılmaktadır.
Anayasa Mahkemesince 3201 sayılı Yasanın Geçici 20. maddesi kapsamına, bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önce komiser yardımcılığı kursunu bitirmiş olarak dört yıllık yükseköğrenime
devam edenlerin alınmamış olması Anayasaya aykırı bulunduğuna göre, Anayasaya uygunluk,
maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce komiser yardımcılığı kursunu bitirmiş olan polis
amirlerinden maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dört yıllık yükseköğrenime devam edenlerin Geçici
20. madde kapsamında değerlendirilmeleri ile sağlanabilecektir.
Söz konusu madde, geçici bir madde olup gelecekte ortaya çıkacak hukuki durumları değil,
madde metninde ifade edilen "bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihteki" durumları ve bunlara bağlanan
hukuki sonuçları düzenlediğine göre değerlendirme de geçici maddenin yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla yapılmalıdır.
Varılan hukuki sonuca göre, 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce komiser
yardımcılığı kursunu bitiren ve maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dört yıllık yükseköğrenime devam
eden personelin, bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam ettikleri yükseköğrenimi
bitirmeleri halinde mezun oldukları tarihten itibaren (A) grubu polis amiri statüsünde
değerlendirilmeleri gerekmektedir.
Olayda ise; davacının 1999 yılında komiser yardımcılığı kursunu bitirdiği, 4638 sayılı Yasanın
yürürlüğe girdiği 21.4.2001 tarihi itibarıyla dört yıllık yükseköğretim kurumunda öğrenime devam
ettiği ve 03.06.2002 tarihinde mezun olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının 4638 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 21.4.2001 tarihinde devam ettiği
dört yıllık yükseköğretim kurumundaki öğrenimini tamamladığı tarihten itibaren (A) grubu polis amiri
statüsünde değerlendirilmesi hukuki güvenlik ilkesinin bir gereği olduğundan, davanın
reddedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasına,
yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 40 TL harç ile 10 TL
posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün
içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 27/05/2013 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Davacının, (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilme isteminin reddedilmesine yönelik
işlem yargı kararıyla iptal edilmekle birlikte, (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilme
istemiyle yaptığı başvurusunun, Anayasa Mahkemesi kararının yürürlüğe girmesi ile ortaya çıkan yeni
hukuki duruma dayandırıldığı dikkate alındığında, davacının dört yıllık yükseköğrenimi bitirdiği
tarihten itibaren (A) grubu polis amiri sayılması, bir diğer ifade ile davacıya geçmişe yönelik hak
tanınması hukuken olanaklı değildir.
Açıklanan nedenle, temyize konu kararın gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği görüşü
ile karara katılmıyorum