ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ & ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ «Υἱέ μή ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου» (Παροιμ. 3, 11) Παιδεία Κυρίου: Προετοιμασία για ζωή με νόημα ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ ΒΟΗΘΗΜΑ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΚΕΡΚΥΡΑ 2014 1 Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας Αγίου Αρσενίου 1, 49100 Κέρκυρα τηλ. 2661039912, 81184 e-mail: [email protected] Τα μαθήματα συνέγραψαν οι κατηχητές του Ι. Ν. Αγίων Πάντων πόλεως π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός πρεσβ. Μαρία Κυτιλή-Μουρτζανού Διάκ. Νεκτάριος Μπόκος Διακόν. Στεφανία Καρύδη-Μπόκου Παναγιώτης Χαλβατσιώτης Μαρία Κάλλου Αγγελική Σουρβίνου Ευγενία Κουτσούρη Οι εικόνες έχουν ως πηγή τους το Διαδίκτυο 2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ..........................................................................................................................................5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ......................................................................................................................7 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ...................................................................................................................9 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1.....................................................................................................................................................12 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2.........................................................................................................................................15 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3......................................................................................................................................18 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4......................................................................................................................................21 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 5.....................................................................................................................................24 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 6.....................................................................................................................................27 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 7.....................................................................................................................................30 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 8.....................................................................................................................................33 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 9....................................................................................................................................36 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 10..................................................................................................................................39 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 11..................................................................................................................................42 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 12..................................................................................................................................45 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 13.................................................................................................................................48 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14.................................................................................................................................51 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 15.................................................................................................................................54 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 16.................................................................................................................................57 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 17................................................................................................................................60 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 18................................................................................................................................63 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 19................................................................................................................................66 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 20................................................................................................................................69 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 21................................................................................................................................72 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 22................................................................................................................................75 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 23...............................................................................................................................78 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 24...............................................................................................................................81 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 25...............................................................................................................................84 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 26...............................................................................................................................87 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 27...............................................................................................................................90 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 28..............................................................................................................................93 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 29..............................................................................................................................96 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 30..............................................................................................................................99 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ............................................................................................................101 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΛΥΚΕΙΟΥ.........................................................................................106 3 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1...............................................................................................................................109 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2..............................................................................................................................116 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3...............................................................................................................................124 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4...............................................................................................................................132 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 5...............................................................................................................................141 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 6...............................................................................................................................149 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 7...............................................................................................................................158 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 8...............................................................................................................................166 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 9...............................................................................................................................174 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 10..............................................................................................................................183 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 11..............................................................................................................................191 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 12..............................................................................................................................199 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 13..............................................................................................................................207 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14..............................................................................................................................214 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 15..............................................................................................................................223 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 16..............................................................................................................................231 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 17..............................................................................................................................238 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 18..............................................................................................................................246 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 19..............................................................................................................................254 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 20..............................................................................................................................263 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 21..............................................................................................................................271 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 22..............................................................................................................................280 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 23..............................................................................................................................289 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 24..............................................................................................................................296 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 25..............................................................................................................................305 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 26..............................................................................................................................314 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 27..............................................................................................................................323 4 Αριθ. Πρωτ.: 200 *** Κέρκυρα, 17 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ & ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Ἡ Παλαιά Διαθήκη στήν πρώτη Ἐκκλησία ἀποτελοῦσε τήν βάση γιά τήν κατήχηση τῶν ὑποψηφίων γιά τό Βάπτισμα. Ἄλλωστε ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου πρίν προσλάβει τήν ἰδιότητα τοῦ χριστιανοῦ προσομοιάζει μέ τήν ζωή τῶν Ἰσραηλιτῶν, οἱ ὁποῖοι βίωναν μέν τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, γνώριζαν τό θέλημά Του, δέν μποροῦσαν ὅμως να σωθοῦν, διότι δέν εἶχε ἔρθει ἀκόμη τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἡ ὥρα τῆς ἐνανθρωπίσεως, μέ ἀποτέλεσμα τό μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ ἀνάμεσα στόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο νά παραμένει ἰσχυρό καί ἀνίκητο. Αὐτό ὅμως δέν συνεπαγόταν τήν ἀπουσία τῆς εὐθύνης τοῦ ἀνθρώπου νά ἀγωνιστεῖ γιά νά οἰκεωθεῖ τόν Θεό. Ἔτσι καί ἡ ζωή τοῦ πρό τῆς βαπτίσεως εὑρισκομένου ἀνθρώπου εἶναι ζωή παλαιοδιαθηκική. Κατηχεῖται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅμως δέν μπορεῖ νά μετάσχει πλήρως στή ζωή τοῦ σεσωσμένου, καθότι δέν ἔχει λάβει τό Βάπτισμα καί τό Χρῖσμα. Εἶναι προσκαρτερών τῷ μηνύματι τῆς σωτηρίας (Πράξ.2, 42), ἀλλά δέν μπορεῖ νά τό ζήσει στό σύνολο τῆς ὑπάρξεώς του. Ζοῦμε σέ μία ἐποχή στήν ὁποία οἱ ἄνθρωποι καί ἰδιαιτέρως οἱ νεώτεροι, ἔχουν βαπτισθεῖ. Μποροῦν δηλαδή νά συμμετάσχουν στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ πνευματική τους ὅμως κατάσταση ὁμοιάζει μέ τήν περίοδο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὁλοένα καί περισσότερο ἀκατήχητοι οἱ χριστιανοί μας καί μάλιστα οἱ νεώτεροι. Καί τό πρόβλημα ἔγκειται στό ὅτι σήμερα δέν εἶναι κἄν «προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ καί τῇ κοινωνίᾳ καί τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καί ταῖς προσευχαῖς» (Πράξ. 2, 42). Γι’ αὐτό καί ὁ ἀγώνας τῆς Ἐκκλησίας ἔγκειται στόν ἐπανευαγγελισμό, στήν ἀφύπνιση τῶν ἀνθρώπων, ἰδίως τῶν νεωτέρων, γιά νά συνειδητοποιήσουν τήν ἀνάγκη νά εἶναι ἐν ἐπιγνώσει ὀρθόδοξοι». Τό φετινό κατηχητικό μας βοήθημα, τό ὁποῖο συνεχίζει τήν πνευματική προσπάθεια τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας γιά λόγο σύγχρονο, προσαρμοσμένο στά δεδομένα τῆς ἐποχῆς μας καί τήν ἴδια στιγμή προσιτό τόσο στούς κατηχητές καί τίς κατηχήτριες ὅσο καί στά παιδιά καί στούς νέους, εἶναι ἀφιερωμένο στήν Παλαιά Διαθήκη καί στά μηνύματά της γιά τή ζωή μας, ὅπως ἐπίσης καί σέ σύγχρονα θέματα καί προβληματισμούς μέ ἀφόρμηση νεανικά τραγούδια. Τά μηνύματα πού δίδονται, ἐκτός ἀπό τίς πηγές τῆς πνευματικῆς μας παραδόσεως, συνδυάζονται μέ κείμενα σύγχρονα, ἀπό τόν τύπο καί τό Διαδίκτυο, ὥστε νά εἶναι κατάλληλα νά προελκύσουν τούς νεώτερους, πού ζοῦνε ὁλοκληρωτικά τήν ψηφιακή ἐποχή μας. Καί φέτος τό βοήθημα συνέγραψαν καί ἐδίδαξαν στήν κατηχητική πράξη οἱ κατηχητές τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Πάντων Κερκύρας, μέ τήν εὐθύνη καί τόν συντονισμό τοῦ Πρωτ. Θεμιστοκλῆ Μουρτζανοῦ, Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Συγχαίρουμε τούς κοπιάσαντας καί τούς εὐλογοῦμε πατρικῶς, εὐχαριστῶντας τους γιά τήν ἀφιέρωση στήν διακονία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀγάπη τους γιά τήν νεότητα καί τήν κατήχησή της. 5 Ἐπευλογοῦμε πατρικῶς καί ὅσους διακονοῦν τόν εὐαίσθητο χῶρο τῆς κατηχήσεως. Ἐργάζονται γιά τό πνευματικό κεφάλαιο τοῦ μέλλοντος. Καί εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ὁ Κύριός μας θά ἐνισχύει κάθε δικό τους κόπο καί θά προσθέτει σ’ αὐτούς διά τῆς χάριτός Του χαρά πνευματική. Καλή ἱεραποστολική καί κατηχητική χρονιά! Μετά πατρικῆς ἀγάπης καί ἐν Κυρίῳ εὐχῶν, Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ✟Ο ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ & ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ 6 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ 7 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015 Θέμα: Παλαιά Διαθήκη 11 και 12.10.2014: Ο Αβραάμ και οι τρεις ξένοι- ο Θεός είναι Τριαδικός και μας αγαπά τόσο ώστε να προνοεί για τον καθένα μας 18 και 19.10.2014: Η θυσία του Αβραάμ: η πίστη στο Θεό θέλει εμπιστοσύνη 25 και 26.10.2014: Τα πρωτοτόκια του Ησαύ και η ευλογία του Ιακώβ- Ο Ιακώβ παλεύει με το Θεό – ο άνθρωπος χρειάζεται να αξιοποιεί όλα του τα χαρίσματα, για να συναντήσει το Θεό, αλλά και για να πετύχει στη ζωή του και να μην κάνει εκπτώσεις 1 και 2.11.2014: Ο Ιωσήφ και τα αδέρφια του - η αγάπη για την οικογένεια και ο χωρισμός που προκαλεί η αμαρτία 8 και 9.11.2014: Ιωσήφ, Πετεφρής, τα όνειρα του Φαραώ - η αγάπη για το Θεό νικά κάθε κακό. Να παραμένουμε σταθεροί στις αξίες μας 15 και 16.11.2014: Ο Ιωσήφ συμφιλιώνεται με τα αδέρφια του- η αγάπη συγχωρεί και μακροθυμεί 22 και 23.11.2014: Ο Μωυσής, η ανατροφή του και η φλεγόμενη βάτος: η Παναγία μας δείχνει πώς ο άνθρωπος μπορεί να έχει το Θεό στη ζωή του- ο Θεός φωτίζει τους ανθρώπους να μην κάνουν το κακό 29 και 30.11.2014: Οι δέκα πληγές του Φαραώ: η υπερηφάνεια και η αλαζονεία δεν δικαιώνονται στη ζωή- το χρέος των ηγετών είναι να προστατεύουν το λαό τους 6 και 7.12.2014: Το πέρασμα της Ερυθράς θάλασσας: ο Χριστός μας βοηθά να νικήσουμε το κακό και την αμαρτία περνώντας μας μέσα από κάθε δυσκολία 13 και 14.12.2014: Οι δέκα εντολές στο όρος Σινά –το χρυσό μοσχάρι: η ζωή δεν είναι μόνο δικαιώματα-χρειάζεται και η υπακοή στο θέλημα του Θεού και η ανάληψη της ευθύνης μας έναντί Του και έναντι του κόσμου 20 και 21.12.2014: Ο Δανιήλ και το όραμα του Ναβουχοδονόσορα – ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο ξεκινά την βασιλεία του Θεού 10 και 11.1.2015: Δανιήλ και Βηλ - το ψέμα καταστρέφει τη ζωή μας. Ο Χρόνος μας δίνεται από το Θεό για να βρούμε την αλήθεια 17 και 18.1.2015: Η κιβωτός της Διαθήκης: η Εκκλησία ο χώρος και ο τρόπος όπου σωζόμαστε-το νόημα της σωτηρίας και της αιωνιότητας 24 και 25.1.2015: Ο Σαμψών: τι σημαίνει να ακούμε τα όσα μας λέει ο Θεός και τι σημαίνει η ανυπακοή στο θέλημά Του 31.1 και 1.2.2015: Το όραμα του προφήτη Ησαία - Η Θεία Κοινωνία το κάρβουνο που καίει, αλλά και αναγεννά τον άνθρωπο 7 και 8.2.2015: Η ιστορία του Γεδεών: πώς αποδεικνύει ο Θεός την παρουσία Του στον κόσμο και στον άνθρωπο και τη ζωή μας- η αξία της προσευχής και του διαλόγου μαζί Του 14 και 15.2.2015: Ο δίκαιος Ιώβ - η υπομονή στη ζωή μας 8 21 και 22.2.2015: Η νηστεία των τριών παιδιών και του Δανιήλ στη Βαβυλώνα και η κάμινος του πυρός – η νηστεία μας δίνει την δύναμη του ουρανού 28.2 και 1.3.2015: Ο προφήτης Ηλίας και οι ιερείς του Βάαλ: η πίστη στο Θεό θριαμβεύει και διαλύει κάθε είδωλο και κάθε ψέμα – η αξία της Ορθοδοξίας 7 και 8.3.2015: Ο προφήτης Ηλίας και η δοκιμασία των Ισραηλιτών – η χήρα στα Σαρεπτά: ο Θεός παίρνει την ευλογία Του από τους αχάριστους ανθρώπους και τη δίνει σ’ αυτούς που έχουν καλοσύνη και αγάπη και απλότητα 14 και 15.3.2015: Ο Μωυσής και το ξύλο της Μεράς: ανθρώπου και τον κάνει να περνά κάθε δυσκολία ο Σταυρός του Χριστού γλυκαίνει τη ζωή του 21 και 22.3.2015: Ο Ηλίας συναντά το Θεό στο όρος Χωρήβ: πώς μπορούμε να δούμε το Θεό- τι σημαίνει χάρις Θεού 28 και 29.3.2015: Το αμπέλι του Ναβουθαί: να αρκούμαστε στα όσα έχουμε, να ελεούμε και να μην έχουμε την τάση να θέλουμε ό,τι ανήκει στους άλλους 4 και 5.4.2015: Οι προφητείες του Δαβίδ και του Ησαΐα για το πάθος και την Ανάσταση του Χριστού –ο Χριστός μας δείχνει πως για την Βασιλεία του Θεού χρειάζεται θυσία και ταπείνωση 25 και 26.4.2015: Η προφητεία του Ιεζεκιήλ για την ανάσταση του Χριστού και την Ανάσταση όλων των ανθρώπων – η ζωή δεν σταματά-προσδοκούμε την ανάσταση 2 και 3.5.2015: Η ιστορία της Δεββώρας: άντρες και γυναίκες μπορούν να γίνουν άγιοι-στην Εκκλησία δεν υπάρχουν διακρίσεις 9 και 10.5.2015: Ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων: ο χριστιανός δεν φοβάται την εξουσία, αλλά την αντιμετωπίζει με κριτήριο τις εντολές του Θεού 16 και 17.5.2015: Η ιστορία της Εσθήρ: η σεμνότητα, η αγνότητα της καρδιάς και η αγάπη για τους ανθρώπους γίνονται τρόπος συνάντησης με το Θεό 23 και 24.5.2015: Ο Ιωνάς, η φάλαινα, η κολοκύθα: μέσα από την μετάνοια και την αλλαγή ο άνθρωπος βρίσκει το έλεος του Θεού. Ο Θεός ξέρει να συγχωρεί 30 και 31.5.2015: Η Ανάληψη του προφήτη Ηλία: η ανθρώπινη φύση μας ανεβαίνει στον ουρανό με το Χριστό για να ζήσει αιώνια μαζί με το Χριστό 9 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1 Η Φιλοξενία του Αβραάμ Χίλια πεντακόσια χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός, ζούσε στην περιοχή της Χαρράν στην Μεσοποταμία (στο σημερινό Ιράκ) ο Αβραάμ. Ο Αβραάμ πίστευε στον αληθινό Θεό και προσευχόταν σ΄ Αυτόν. Κάποια στιγμή ο Θεός τον πρόσταξε να φύγει από την Χαρράν και να μεταβεί στην Παλαιστίνη. Ο Αβραάμ υπάκουσε. Ο Θεός του υποσχέθηκε ότι από την δική του οικογένεια θα γεννηθούν παιδιά τα οποία θα κληρονομήσουν αυτή τη γη της Επαγγελίας (υπόσχεσης), όπως την ονόμασε. Ο Αβραάμ όμως, μολονότι ήταν παντρεμένος με τη Σάρα, δεν είχε παιδιά. Τα καλοκαίρια συνήθιζε να κατασκηνώνει στην περιοχή της Μαμβρή, κάτω από μια δρυ (βαλανιδιά). Ήταν πια 99 ετών. Ένα απόγευμα, καθώς ξεκουραζόταν στον ίσκιο της μεγάλης βελανιδιάς, είδε ξαφνικά μπροστά του τρεις άνδρες. Ήταν ξένοι. Ο Αβραάμ πετάχτηκε επάνω, έκανε μια βαθιά υπόκλιση και τους κάλεσε να μείνουν, να ξεκουραστούν λιγάκι. Ο Αβραάμ τους παράθεσε σπουδαία φιλοξενία (αβραμιαία) και κάθισε μαζί τους μέχρι να τελειώσουν το φαγητό τους. Όταν τελείωσαν, ο ένας Ξένος ρώτησε: «Πού είναι η γυναίκα σου η Σάρα;» Ο Αβραάμ του απάντησε ότι ήταν στη σκηνή. Ο άγνωστος έσκυψε και έπλυνε τα δάχτυλά του, καθώς είχε τελειώσει το φαγητό του, και είπε στον Αβραάμ: «Όταν ξαναπεράσω απ’ αυτόν τον δρόμο, την άνοιξη, η γυναίκα σου θα νανουρίζει έναν γιο». Ο Αβραάμ τρόμαξε. Η Σάρα γέλασε από την σκηνή που βρισκόταν, γιατί ήξερε ότι ήταν πια μεγάλη στην ηλικία και ήταν αδύνατο να γεννήσει παιδί. Ο Ξένος στράφηκε στη Σάρα και της είπε: «Γιατί γέλασες; Είναι τίποτε δύσκολο για το Θεό; Γιατί γέλασες; Έτσι θα γίνει, θα αποκτήσεις γιο». Οι τρεις άνδρες σηκώθηκαν και έφυγαν μετά και ο Αβραάμ κατάλαβε ότι ήταν απεσταλμένοι του Θεού. Ένα χρόνο μετά, πραγματικά η Σάρα, παρότι ήταν μεγάλη σε ηλικία, γέννησε ένα γιο, τον Ισαάκ, και εκπληρώθηκε η προφητεία των τριών ξένων. Ερμηνευτικά σχόλια Αβραάμ: είναι ο πρώτος από τους Πατριάρχες των Ισραηλιτών. Οι Πατριάρχες ήταν κυρίως βοσκοί. Ζούσαν ως νομάδες, δηλαδή άλλαζαν συχνά τόπο κατοικίας, γιατί μένανε σε σκηνές, καθώς τα πρόβατα που είχαν ανάγκη τροφής, ήταν αυτά που τους καθοδηγούσαν. Ήταν οργανωμένοι σε πατριές (ομάδες ανθρώπων που είχαν συγγένεια και αγάπη μεταξύ τους) και ο αρχηγός της πατριάς ονομαζόταν Πατριάρχης. Ο Αβραάμ ζούσε στην Χαρράν. Εκεί οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν ειδωλολάτρες. Ο Αβραάμ όμως πίστευε στον αληθινό Θεό. Δεν γνωρίζουμε πώς είχε έρθει αυτή η πίστη. Φαίνεται όμως πως ο Θεός τον διάλεξε για να του μιλήσει και να του φανερωθεί, ώστε να γίνει ο εκλεκτός του και μαζί μ’ αυτόν όλη η γενιά του Ισραήλ, που θα προέρχονταν από τον Αβραάμ. υπάκουσε: ο Αβραάμ, παρότι δεν είχε παιδιά, πήρε την απόφαση να υπακούσει, να εμπιστευθεί το Θεό και το θέλημά Του. Έχει μεγάλη σημασία να αγαπά κανείς το Θεό όχι στα λόγια ή τις ιδέες, αλλά στην πράξη. Και αγάπη σημαίνει εμπιστοσύνη, δηλαδή υπακοή στα λόγια του Θεού, ακόμη κι αν αυτά δεν φαίνονται εύκολο να πραγματοποιηθούν. ξένοι: ο Αβραάμ ήταν φιλόξενος άνθρωπος. Έφτασε σε έναν τόπο ξένο. Δεν είχε παιδιά. Όμως στην καρδιά του είχε αγάπη. Και η αγάπη φαίνεται και με την φιλοξενία. Με το να είναι η καρδιά ανοιχτή σε όλους τους ανθρώπους. Έτσι, όταν εμφανίζονται οι τρεις ξένοι, ο Αβραάμ δείχνει ότι δεν σκέφτεται τον εαυτό του μόνο ούτε επειδή δεν τους γνωρίζει τους αφήνει να φύγουν. Τους φιλοξενεί και στρώνει τραπέζι γι’ αυτούς. Αγάπη σημαίνει λοιπόν ανοιχτή καρδιά και προσφορά προς όλους τους ανθρώπους. Σημαίνει να μην 10 ξεχωρίζουμε κανέναν, ούτε να αρνούμαστε να έχουμε επικοινωνία με τους ξένους. Ο Θεός δεν ξεχωρίζει κανέναν. όταν ξαναπεράσω: οι τρεις ξένοι δέχονται την φιλοξενία του Αβραάμ. Την ίδια στιγμή ο ένας από αυτούς του δίνει προφητεία, ότι η Σάρα, παρότι μεγάλη στην ηλικία, θα γεννήσει γιο. Η Σάρα αντιδρά με ειρωνεία. Δεν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει πράξη. Νικά στη σκέψη της όχι η εμπιστοσύνη στο Θεό, αλλά η λογική της, το μυαλό της, το ότι πέρασαν τα χρόνια στα οποία μπορούσε να κάνει παιδί. Όμως ο λόγος του Θεού είναι λόγος αλήθειας και όποιος αγαπά τον Θεό εμπιστεύεται την αλήθεια που ο λόγος Του αναφέρει. Είναι τίποτε δύσκολο για το Θεό; Οι τρεις ξένοι ήταν άγγελοι και αποτύπωναν τον τριαδικό Θεό, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Ήθελε ο Θεός να δείξει στον Αβραάμ ότι όπως ο ίδιος είναι ένας Θεός και τρία πρόσωπα, τα οποία υπάρχουν αγαπώντας το ένα το άλλο, έτσι και ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει την αγάπη και να μοιάσει στο Θεό. Και η αγάπη ξεκινά από την συνάντηση του ανθρώπου με τον συνάνθρωπό του, με την φιλοξενία και την ανοιχτή καρδιά, περνά στην οικογένεια, η οποία είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο Θεός θέλει να του μοιάσουμε, γιατί η οικογένεια υπάρχει για να φανερώνεται η αγάπη των ανθρώπων που την απαρτίζουν μεταξύ τους, ενώ η αγάπη ολοκληρώνεται με την εμπιστοσύνη που καλούμαστε να έχουμε στο Θεό και την πορεία που Αυτός μας δείχνει. Την ίδια στιγμή, όπως ο Αβραάμ φιλοξένησε το Θεό στο πρόσωπο των ξένων, έτσι κι εμείς, κάθε φορά που δείχνουμε αγάπη μοιάζουμε με τον Αβραάμ και φιλοξενούμε την Αγία Τριάδα στην καρδιά μας. Και όταν ο άνθρωπος φιλοξενεί το Θεό, τότε τα πάντα μπορούν να του δοθούν, ακόμη και να νικήσει τους φυσικούς νόμους, ακόμη και να ζήσει το θαύμα. ένα χρόνο μετά: ο λόγος του Θεού εκπληρώνεται. Η Σάρα γεννά υιό και το θαύμα γίνεται. Το μεγαλύτερο θαύμα όμως είναι η ίδια η παρουσία του Θεού στη ζωή μας. Και αυτή την γευόμαστε στην Εκκλησία. Εκεί βλέπουμε το νόημα που η αγάπη δίνει στον άνθρωπο και αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο της οικογένειας που είναι η Εκκλησία. Οι απεσταλμένοι του Θεού, οι Άγγελοι και οι Άγιοι, μας φανερώνουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε όλοι, από την μικρή μας ηλικία, να ζήσουμε την αγάπη. Κάνουμε καλή παρέα με τους φίλους μας, βοηθούμε ο ένας τον άλλον, προσφέρουμε όπως ο Αβραάμ ό,τι έχουμε και στον άλλο, και δεν ξεχωρίζουμε τους ξένους από τους δικούς μας. Έτσι ζούμε την Εκκλησία ως την οικογένεια του Θεού, στην οποία οι άνθρωποι βρίσκουμε την αγάπη του Χριστού. Αρκεί να έχουμε εμπιστοσύνη σ’ Αυτόν και να θέλουμε να μοιραστούμε αυτή την αγάπη με τους άλλους. Η Εκκλησία δεν είναι κάτι άλλο παρεκτός από το σπίτι του Θεού. Και στο σπίτι αυτό χωρούμε όλοι. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Θεός βοήθησε τον Αβραάμ; 2. Τι έδειξε ο Αβραάμ με την εμπιστοσύνη στο Θεό; 3. Τι συμβολίζουν οι τρεις ξένοι; 4. Γιατί η Σάρα αμφέβαλε για την αγάπη του Θεού; 5. Τι είναι η Εκκλησία για τον άνθρωπο; 6. Πώς μπορούμε να δείχνουμε την αγάπη στο Θεό και τον συνάνθρωπο; Συμπέρασμα Η Εκκλησία είναι το σπίτι του Χριστού, στο οποίο ζούμε την αγάπη ως εμπιστοσύνη, φιλοξενία και ανοιχτή καρδιά και προς το Θεό και προς τους ανθρώπους. ΑΒΡΑΑΜΚΞΗΓΦΔΣΘΕΟΣΚΞΗΓΦΞΚΛΧΑΡΡΑΝΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΚΛΚΞΗΓΦΔΣΗΞΚΛΠΟΜΑΜΒΡΗΚΞΗΒΕΛΑΝΙΔΙΑΚΞΗ ΓΦΔΗΞΕΝΟΙΛΚΞΣΑΡΑΛΚΗΞΓΦΑΓΗΤΟΛΚΞΗΓΕΛΙΟΛΚΞΗΓ Βρες στο κρυπτόλεξο 10 λέξεις από την ιστορία που άκουσες και διάβασες. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο. 11 Να ζωγραφίσεις τη φιλοξενία του Αβραάμ: 12 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2 Η Θυσία του Αβραάμ Είδαμε την επίσκεψη των Τριών Ξένων (που συμβολίζουν την Αγία Τριάδα) στον Αβραάμ, την προφητεία τους ότι θα αποκτήσει γιο και την εκπλήρωση αυτής της προφητείας με την γέννηση του Ισαάκ. Ο Θεός ουδέποτε εγκατέλειψε τον Αβραάμ. Δεν ήθελε όμως ο Αβραάμ να αμφιβάλλει για την αγάπη Του. Οι άνθρωποι συνηθίζουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους όταν δεν τους γίνονται τα χατίρια. Έτσι, κάποια στιγμή ο Θεός δοκίμασε την εμπιστοσύνη του Αβραάμ σ’ Αυτόν. Του μίλησε και του είπε: - Αβραάμ, πάρε το γιος σου τον μονογενή, που τον αγαπάς, τον Ισαάκ, και πήγαινε να τον θυσιάσεις στη χώρα Μορία, σ’ ένα από τα βουνά που εγώ θα σου δείξω». Ο Αβραάμ ούτε μια στιγμή δεν σκέφτηκε. Σηκώθηκε νωρίς το πρωί, πήρε το γαϊδουράκι του, τον Ισαάκ και δύο υπηρέτες του. Ετοίμασε και ξύλα για τη θυσία και ξεκίνησε για τον τόπο που του είπε ο Θεός. Έφτασαν στα ριζά ενός βουνού κι εκεί ο Αβραάμ άφησε το γαϊδουράκι του και τους δύο υπηρέτες. Πήρε τον Ισαάκ, τα ξύλα, ένα μαχαίρι και ένα δαδί για τη φωτιά κι άρχισαν να ανεβαίνουν στο βουνό. Ο Ισαάκ τον ρώτησε: Πατέρα, έχουμε τη φωτιά και τα ξύλα, αλλά πού είναι το αρνί για τη θυσία; Και ο Αβραάμ του απάντησε: «Θα φροντίσει, παιδί μου, ο Θεός για το αρνί της θυσίας». Όταν έφτασαν στον τόπο που είχε ορίσει ο Θεός, ο Αβραάμ έφτιαξε το θυσιαστήριο, έβαλε τα ξύλα και άπλωσε το μαχαίρι για να τον θυσιάσει. Εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε ένας άγγελος και του φώναξε: «Αβραάμ, Αβραάμ, μην απλώσεις το χέρι σου στο παιδί και μην κάνεις τίποτα, γιατί ο Θεός ξέρει ότι του έχεις εμπιστοσύνη»! Ο Αβραάμ κοίταξε τριγύρω του και είδε σ’ έναν θάμνο ένα κριάρι πιασμένο από τα κέρατά του. Έτρεξε, το πήρε και το θυσίασε αντί για το γιο του. Ο Αβραάμ ονόμασε το βουνό αυτό «ΓιαχβέΙερέ», δηλαδή «Σ’ αυτό το βουνό παρουσιάστηκε ο Κύριος». Τότε ο άγγελος του είπε και πάλι: «Ο Θεός, επειδή του έδειξες εμπιστοσύνη, σου υπόσχεται ότι θα σε ευλογήσει με το παραπάνω και τα παιδιά των παιδιών σου θα είναι αμέτρητα και από τη γενιά σου θα έρθει Εκείνος που θα ευλογήσει όλους τους λαούς». Ο Αβραάμ χάρηκε πολύ, πήρε τον Ισαάκ και επέστρεψε στους υπηρέτες και το σπίτι του. Ερμηνευτικά Σχόλια Αβραάμ, πάρε το γιο σου... και πήγαινε να τον θυσιάσεις: Πολλές φορές, εμείς οι άνθρωποι, λέμε ότι αγαπάμε το Θεό και του εμπιστευόμαστε τη ζωή μας. Όμως όταν έρθει μια δυσκολία, τότε διαπιστώνουμε τι πραγματικά νιώθουμε. Αυτός ήταν ο πρώτος λόγος για τον οποίο ο Θεός έβαλε αυτή τη δοκιμασία στον Αβραάμ, για να καταλάβει ο ίδιος ο Αβραάμ, αν και πόσο εμπιστεύεται το Θεό. Ύστερα, όταν λέμε ότι πιστεύουμε κάτι, μπορεί να ισχύει θεωρητικά, αλλά χρειάζεται να το αποδείξουμε και με πράξεις. Έτσι, ήταν μια ευκαιρία για τον Αβραάμ, να κάνει πράξη την πίστη του στον Θεό, για την οποία θα θυσίαζε μέχρι και το ίδιο του το παιδί. Ο Θεός ακόμη ήθελε να δείξει στον Αβραάμ ότι τίποτε δεν του ανήκε. Ο Ισαάκ ήταν δώρο του Θεού στον Αβραάμ. Επομένως, ανήκε στο Θεό. Και έτσι, βάζοντας τον Αβραάμ στην δοκιμασία του δείχνει ότι τα πάντα στη ζωή μας είναι του Θεού. Εκείνος δίνει και Εκείνος μπορεί να πάρει. Είναι δύσκολη αυτή η γνώση, όμως είναι μία κλήση εμπιστοσύνης από το Θεό που μας αγαπά. Θα φροντίσει, παιδί μου, ο Θεός για το αρνί της θυσίας: Λέγοντας αυτά τα λόγια, ο Αβραάμ, δίνει αρχικά μια εξήγηση στο παιδί του, που απορούσε για το πού βρισκόταν το ζώο που θα θυσίαζαν. Επίσης, αυτά τα λόγια δείχνουν ότι μέσα του έχει μια ελπίδα, πως δε θα φτάσει να θυσιάσει το γιο του, γιατί ο Θεός γνώριζε πολύ καλά την αγάπη που είχε ο Αβραάμ στο γιο του, όπως γνωρίζει και την αγάπη κάθε γονιού. 13 Αβραάμ, μην απλώσεις το χέρι σου στο παιδί και μην κάνεις τίποτα, γιατί ο Θεός ξέρει ότι του έχεις εμπιστοσύνη: Αφού ο Θεός είχε δώσει αυτή την εντολή στον Αβραάμ και δεν είχε αλλάξει κάτι, ο Αβραάμ ήταν έτοιμος πλέον να θυσιάσει το γιο του. Όταν είδε ο Θεός, ότι ο Αβραάμ δε θα δίσταζε να τον σκοτώσει, γιατί είχε παραδώσει το θέλημά του στο Θεό, στέλνει αμέσως έναν άγγελο να τον εμποδίσει και να του δείξει ένα κριάρι πιο πέρα, το οποίο μπορούσε να θυσιάσει. Έτσι, ο Αβραάμ, διαπίστωσε και ο ίδιος ότι είχε αφήσει τη ζωή του στο Θεό, ενώ ταυτόχρονα ένιωσε την αγάπη του Θεού και την παρουσία Του. επειδή του έδειξες εμπιστοσύνη, σου υπόσχεται ότι θα σε ευλογήσει: Ο Θεός αγαπά τον Αβραάμ και δεν μένει μόνο στα λόγια. Αντίθετα, για αυτή την εμπιστοσύνη που του είχε ο Αβραάμ, η οποία οφείλεται στην αγάπη, του ανταποδίδει δίνοντας ευλογία όχι μόνο στον ίδιο, αλλά και στις επόμενες γενιές του. Μάλιστα, τόσο τον αγαπά ο Θεός, που διαλέγει από τη γενιά του Αβραάμ, να γεννηθεί ο Υιός Του, ο Χριστός. χάρηκε πολύ: ο Αβραάμ είναι ένα πρότυπο για όλους μας. Κατ’ αρχάς δεν μπορεί ο ίδιος να ήθελε το κακό του παιδιού του. Όποιος αγαπά τον άλλο, θέλει το καλό του. Όμως όποιος αγαπά, ζητά από τον άλλο την εμπιστοσύνη σ’ αυτή την αγάπη. Έτσι συμβαίνει και με τη δική μας ζωή. Αν βρισκόμαστε στη θέση του Ισαάκ καλούμαστε να δείξουμε εμπιστοσύνη στο Θεό που μας αγαπά, αλλά και σε όσους από τους ανθρώπους γνωρίζουμε ότι θέλουν το καλό μας: τους γονείς μας, τους δασκάλους μας, τους αληθινούς μας φίλους. Αυτούς λοιπόν ας εμπιστευόμαστε, όπως και την Εκκλησία, που είναι η μεγάλη οικογένειά μας. Ας κάνουμε υπακοή σε ό,τι μας βοηθά και στις συμβουλές τους που μας δείχνουν το καλό μας. Όσοι βρισκόμαστε ή θα βρεθούμε στη θέση του Αβραάμ, ας μην λησμονούμε ότι πάνω από το δικό μας θέλημα βρίσκεται η αγάπη του Θεού. Εκείνος γνωρίζει μέχρι πού θα επιτρέψει στη ζωή μας να δοκιμαζόμαστε, αλλά και αξίζει να δείχνουμε με κάθε τρόπο την αγάπη μας τόσο προς το Θεό όσο και προς τους δικούς μας ανθρώπους. Η εμπιστοσύνη στο Θεό εκφράζεται με την υπακοή στο θέλημά Του, την υπομονή, αλλά και με το να μην απογοητευόμαστε στις δυσκολίες μας. Αγάπη σημαίνει εμπιστοσύνη κι αυτός ο δρόμος είναι ο πιο σημαντικός στη ζωή μας. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Θεός έβαλε τον Αβραάμ σε τόσο μεγάλη δοκιμασία; 2. Στη δική μας ζωή σε ποιους έχουμε εμπιστοσύνη; 3. Υπάρχει περίπτωση κάποιος που μας αγαπά να θέλει το κακό μας; 4. Ποιος θα είναι ο απόγονος του Αβραάμ που θα ευλογήσει όλους τους λαούς; 5. Πώς εκφράζουμε την εμπιστοσύνη μας στο Θεό; Μια ιστορία από το γεροντικό Κάποιος ασκητής πού ήταν άγιος, είχε έναν μαθητή, ο οποίος του είχε απόλυτη εμπιστοσύνη και τον υπάκουε σε ό,τι κι αν του έλεγε. Ο γέροντας, για να δοκιμάσει την εμπιστοσύνη και την υπακοή του μαθητή του, του λέει μια μέρα: «Πήγαινε και άναψε το φούρνο, όπου ψήνουμε το ψωμί». Ο μαθητής υπάκουσε. Τότε ο γέροντας του λέει: «Πάρε το βιβλίο που διαβάζουμε στην Εκκλησία τις προσευχές μας και ρίξτο μέσα στο φούρνο». Ο μαθητής δεν σκέφτηκε ότι αυτό που του ζητούσε ο γέροντας ήταν παράξενο και λάθος (αν είναι δυνατόν να κάψουμε το βιβλίο με το οποίο προσευχόμαστε), αλλά πήρε το βιβλίο και το έριξε στο φούρνο. Και τότε ο φούρνος, για την εμπιστοσύνη που ο μαθητής είχε στο γέροντα, έσβησε! Συμπέρασμα Να δείχνουμε εμπιστοσύνη στο Χριστό και σε όσους μας αγαπούν. 14 Βρείτε στο κρυπτόλεξο 5 λέξεις από την ιστορία που ακούσατε Ι Σ Α Α Κ Υ Ι Κ Η Κ Κ Δ Ρ Φ Τ Γ Α Ω Ξ Ρ Θ Η Π Ε Τ Λ Β Γ Κ Ι Ν Ρ Λ Σ Φ Κ Ρ Κ Λ Α Β Θ Δ Ψ Ρ Ξ Α Ι Π Ρ Ω Υ Ι Κ Δ Η Α Θ Υ Ι Φ Σ Ν Υ Ψ Γ Μ Η Ν Ε Γ Ι Ν Φ Ω Δ Ν Ν Β Σ Ρ Α Ε Τ Μ Ο Ρ Ι Α Α Α Β Γ Ε Τ Ι Θ Κ Ψ Ψ Ζωγράφισε την εικόνα 15 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3 Ο Ιακώβ και οι αποφάσεις του Ο Αβραάμ είδε τον γιο του τον Ισαάκ να μεγαλώνει. Του βρήκε μία πολύ όμορφη κοπέλα από την Μεσοποταμία, την Ρεβέκκα. Ο Ισαάκ και η Ρεβέκκα απέκτησαν δίδυμα, τον Ησαύ και τον Ιακώβ, οι οποίοι όμως ήταν τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Ο Ησαύ ήταν πολύ τριχωτός (μαλλιαρός) και κοκκινωπός, ενώ ο Ιακώβ είχε λευκή επιδερμίδα και ήταν σπανός, δεν είχε καθόλου τρίχες. Τα δύο αδέλφια ήταν τελείως διαφορετικά και στο χαρακτήρα. Ο Ησαύ ήταν φασαριόζος από μικρός , του άρεσε να τρέχει και να παίζει έξω και μεγαλώνοντας ήταν επιπόλαιος, φιλόδοξος και άστατος χαρακτήρας. Έλειπε στα χωράφια και στα κοπάδια πολλές μέρες και γυρνούσε στο σπίτι, για να ξαναφύγει σύντομα. Ο Ιακώβ πάλι ήταν άνθρωπος ήσυχος και από μικρός του άρεσε να κάθεται στο σπίτι, να ηρεμεί. Μεγαλώνοντας φρόντιζε οι δουλειές του να είναι κοντά και να βόσκει τα κοπάδια γύρω από το σπίτι, χωρίς όμως να υπολείπεται σε εξυπνάδα από τον αδελφό του. Ως αποτέλεσμα των χαρακτήρων τους, ο Ισαάκ δεν έκρυβε την ιδιαίτερη αδυναμία του για τον Ησαύ και η Ρεβέκκα είχε για χαϊδεμένο της παιδί τον Ιακώβ. Μια μέρα ο Ιακώβ μαγείρευε φακές, όταν μπήκε στο σπίτι ο Ησαύ πολύ πεινασμένος , γιατί έλειπε πολλές μέρες από το σπίτι για δουλειές. Οι φακές μύριζαν ωραία και ο Ησαύ ζήλεψε να φάει λίγες. Ο Ιακώβ τότε, εκμεταλλευόμενος την πείνα του Ησαύ, του ζήτησε ως αντάλλαγμα για το φαγητό τα πρωτοτόκια του. Ο Ησαύ πεινούσε τόσο πολύ, που συμφώνησε. Τα χρόνια πέρασαν, το περιστατικό ξεχάστηκε. Ο Ισαάκ άρχισε να γερνάει και να μη βλέπει καλά και μια μέρα, ζήτησε από τον Ησαύ να του μαγειρέψει ένα καλό φαγητό ( κυνήγι) για να τον ευλογήσει. Πράγματι ο Ησαύ έφυγε για το κυνήγι. Η Ρεβέκκα που άκουσε τα λόγια αυτά ζήτησε από τον Ιακώβ να σφάξει δύο τρυφερά κατσικάκια και τα μαγείρεψε εκείνη όπως άρεσαν στον άντρα της και έδωσε να προσφέρει ο Ιακώβ στον πατέρα του το φαγητό. Ο Ιακώβ έβαλε μια προβιά στην πλάτη και τα χέρια του να μοιάζει με τον τριχωτό Ησαύ και ξεγέλασε τον πατέρα του που δεν έβλεπε καλά. Παρότι ο Ισαάκ είπε ότι «αυτά είναι τα χέρια του Ησαύ, αλλά η φωνή είναι του Ιακώβ», τον ευλόγησε. Έτσι, ο Ιακώβ πήρε την ευλογία και τα πρωτοτόκια κι έγινε ο γενάρχης του Ισραήλ. Καθώς ο Ισαάκ τον ευλογούσε του είπε να μην παντρευτεί κόρη από τη γη της Χαναάν αλλά να πάει μακριά στη Μεσοποταμία, εκεί που ζούσε ο Λάβαν, ο αδελφός της μητέρας του της Ρεβέκκας. Όταν γύρισε πίσω ο Ησαύ και κατάλαβε τι είχε γίνει θύμωσε και μίσησε τόσο πολύ τον αδελφό του που ήθελε να τον σκοτώσει. Τότε η Ρεβέκκα, έστειλε στη Χαρράν τον Ιακώβ μέχρι να ξεθυμάνει ο θυμός του Ησαύ. Και ο Ιακώβ ξεκίνησε το ταξίδι του. Στο δρόμο νυχτώθηκε και κοιμήθηκε με προσκεφάλι του μια πέτρα. Και είδε ένα όνειρο όπου μια σκάλα έφτανε ως τον ουρανό και άγγελοι ανεβοκατέβαιναν και η φωνή του Θεού ακούστηκε να τον ευλογεί και να του υπόσχεται ασφαλές ταξίδι και προστασία. Ο Ιακώβ ξύπνησε τρομαγμένος και φώναξε «Αλήθεια, ο Κύριος είναι σ' αυτό τον τόπο κι εγώ δεν το ήξερα! Εδώ δεν είναι παρά ο οίκος του Θεού, κι αυτή είναι η πύλη του ουρανού». Το πρωί που σηκώθηκε, πήρε το λιθάρι που το είχε για προσκέφαλο, το έστησε ως ιερή στήλη, κι έχυσε λάδι πάνω στην κορφή της. Και ονόμασε τον τόπο εκείνο Βαιθήλ (Οίκος Θεού). Γεμάτος αισιοδοξία και εμπιστοσύνη στο Θεό, ο Ιακώβ έφτασε στη Χαρράν, συνάντησε το θείο του το Λάβαν και ζήτησε να παντρευτεί τη δεύτερη κόρη του τη Ραχήλ που ήταν όμορφη. Εκείνος του ζήτησε να δουλέψει επτά χρόνια ως υπάλληλος ουσιαστικά γι’ αυτόν και μετά θα δεχόταν να παντρευτεί τη Ραχήλ. Ο Ιακώβ το έκανε. Όταν όμως έφτασε η ώρα του γάμου ο Λάβαν ξεγέλασε τον Ιακώβ, δίνοντάς του για γυναίκα, την Λεία την πιο μεγάλη κόρη. Κι όταν ο Ιακώβ ζήτησε εξηγήσεις, ο Λάβαν του είπε με άλλα επτά χρόνια δουλειάς θα μπορούσε να παντρευτεί και τη Ραχήλ. Ο Ιακώβ το έκανε και μετά από άλλα επτά χρόνια, όντας πλούσιος, παντρεύτηκε και την Ραχήλ. Έκανε δέκα παιδιά με την Λεία και δύο με τη Ραχήλ. 16 Κατόπιν, αποφάσισε, ύστερα από φώτιση του Θεού, και αποφάσισε να γυρίσει πίσω στη γη του για να συναντήσει και πάλι τον αδερφό του, με την ελπίδα εκείνος να τον έχει συγχωρήσει. Ο Θεός του έδωσε τη δύναμη και την ευλογία και τα κατάφερε, γιατί ο Ησαύ τον συγχώρεσε. Ερμηνευτικά σχόλια Ισαάκ: γιός του Αβραάμ. Ουσιαστικά είναι γιος της υπακοής του Αβραάμ και την Σάρρας. Ησαύ σημαίνει τριχωτός, και Εδώμ, το άλλο όνομά του, σημαίνει κόκκινος από τις φακές. Ο Ιακώβ ονομάστηκε και Ισραήλ και από αυτόν πήραν το όνομά τους οι Εβραίοι. Τα πρωτοτόκια: ο Αβραάμ και ο Ισαάκ ήταν οι πρώτοι Πατριάρχες και μετά από αυτούς συνεχίστηκε η γενιά του Ισραήλ. Πατριάρχης αρχικά σημαίνει πατέρας, γενάρχης, αρχηγός μιας φυλής. Η επιστήμη μελετώντας την ιστορική εξέλιξη των γενεών και των φυλών , κατέληξε ότι υπάρχουν δύο ομάδες κατάταξης. Η πατριαρχική κατάταξη, όπου αρχηγός ήταν ο πατέρας και μητριαρχική όταν αρχηγός ήταν η μητέρα. Τότε, στους Ισραηλίτες η οικογένεια ήταν πατριαρχική , οπότε την ευλογία και την εξουσία να είναι ο αρχηγός της γενιάς την έπαιρνε ο πρώτος γιος. Στην προκειμένη περίπτωση πρωτότοκος θεωρούνταν ο Ησαύ. Αυτή την εξουσία ζήτησε ο Ιακώβ να του παραχωρήσει και ο Ησαύ την πρόσφερε «αντί πινακίου φακής». Από τότε έμεινε στην Ιστορία αυτή η έκφραση, που επιβεβαιώνει το άνισο της ανταλλαγής. Εκτός από τη δύναμη ο πρωτότοκος δικαιούνταν, σύμφωνα με το δίκαιο της Παλαιάς Διαθήκης, το διπλάσιο μερίδιο στην κληρονομιά από τα άλλα παιδιά. Ξεγέλασε τον πατέρα του: Όταν γύρισε ο Ησαύ και του πήγε το φαγητό κατάλαβε την απάτη αλλά ο Ισαάκ δεν πήρε την ευλογία πίσω. Μάλιστα θυμήθηκε ότι όταν είχαν γεννηθεί τα δύο παιδιά ο δεύτερος, ο Ιακώβ, κρατούσε από τη φτέρνα τον πρώτο, τον Ησαύ. Η Ρεβέκκα έκανε μία πράξη που δεν ήταν τίμια και ηθική. Όμως ο Ησαύ είχε ήδη ανταλλάξει τα πρωτοτόκια και την ευλογία με την φακή. Αυτό σημαίνει ότι τις επιλογές μας τις πληρώνουμε, είτε μας αρέσει είτε όχι. Την ίδια στιγμή ο Θεός δεν ευλογεί την αδικία. Ο Ιακώβ, όπως ξεγέλασε τον πατέρα του, θα ξεγελαστεί από τον Λάβαν. Σκάλα: για την Εκκλησία μας αυτή η σκάλα συμβολίζει την Παναγία, η οποία κατεβάζει το Θεό στον άνθρωπο με τη γέννηση από αυτήν του Χριστού και την ίδια στιγμή ανεβάζει τον άνθρωπο στο Θεό, γιατί ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να γίνουμε όλοι μας θεοί με τη χάρη Του. Η σκάλα αυτή όμως μας δείχνει ότι για να φτάσουμε στον ουρανό χρειάζεται να μάθουμε να ανεβαίνουμε τις ανηφόρες της ζωής, τις δυσκολίες, τους πειρασμούς, με τη βοήθεια του Θεού, όπως αυτή εκφράζεται στην παρουσία των Αγγέλων, αλλά και με την δική μας αποφασιστικότητα να ακολουθήσουμε το δρόμο της πίστης. Ο Θεός του υποσχέθηκε ασφαλές ταξίδι και προστασία: ο Θεός συνεχίζει να τηρεί την υπόσχεση, την ευλογία που έδωσε στον Αβραάμ. Ωστόσο και ο Ισαάκ, αλλά και ο Ιακώβ συνεχίζουν να προχωρούν στη ζωή τους με την εμπιστοσύνη στο Θεό. Την ίδια στιγμή ο Ιακώβ δεν θα κάνει πίσω στο δρόμο που χάραξε ο Θεός και τον φώτισε να τον ακολουθήσει μέσα από τον πατέρα του. Πήρε την απόφαση να υπακούσει στον λόγο του πατέρα και να παλέψει στη ζωή του. Θα βάλει όλες του τις δυνάμεις στο σκοπό αυτό και γι’ αυτό θα εργαστεί σκληρά κοντά στον Λάβαν, για να πετύχει στη ζωή του. 14 χρόνια εργασίας και την ίδια στιγμή δεν ξεχνά την υπόσχεση του Θεού ότι από τη γενιά του Αβραάμ θα προκύψει ένας λαός δυνατός και πολυάριθμος. Έτσι, παντρεύεται για να μπορέσει να κάνει πολλά παιδιά. Ο Λάβαν ξεγέλασε τον Ιακώβ: Ο Ιακώβ δούλεψε επτά χρόνια τίμια και σωστά αλλά ο Λάβαν τον ξεγέλασε, όπως είχε ξεγελάσει και ο ίδιος τον Ησαύ. Ήταν η ώρα να δείξει ο Ιακώβ την πίστη του στο Θεό, ουσιαστικά να παλέψει με το Θεό και να κάνει τόσο μεγάλη υπομονή και να δείξει τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη στην υπόσχεση που του είχε δώσει ο Θεός. Να επιμείνει και να περιμένει αυτό που του είχε «τάξει» ο Θεός χωρίς να κάνει εκπτώσεις στο στόχο του. Ο Ιακώβ θα γυρίσει στην πατρίδα του, μαζί με τα δώδεκα παιδιά του, για να κρατήσει τη γη της Επαγγελίας που υποσχέθηκε ο Θεός στον παππού του τον Αβραάμ. Οι αποφάσεις του είναι σταθερές. Δεν κάνει πίσω στη ζωή του, όταν πρόκειται γι’ αυτό που θέλει ο Θεός. Ο Θεός του έδωσε τη δύναμη: χρειάζεται στη ζωή μας να είμαστε αποφασιστικοί. Να μην κάνουμε πίσω, αλλά να τηρούμε το θέλημα του Θεού και να μη φοβόμαστε παρά τα όποια εμπόδια, τα οποία ο Θεός επιτρέπει να μπαίνουν στη ζωή μας, προκειμένου να μάθουμε να παλεύουμε περισσότερο και να μένουμε σταθεροί στις αποφάσεις μας. Επίσης, να έχουμε πνεύμα κόπου και εργατικότητας σε ό,τι κάνουμε, να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας και τα χαρίσματα που ο Θεός μας έχει δώσει για να προοδεύουμε. Αυτό όμως χρειάζεται να γίνεται και στη ζωή την πνευματική. Δηλαδή να αγωνιζόμαστε και να γινόμαστε παιδιά όπως μας θέλει ο Θεός, νικώντας την κακία και ζώντας την αγάπη, και την ίδια στιγμή να μπορούμε να προχωρούμε τη ζωή μας όπως θέλει ο Θεός. 17 Ερωτήσεις 1. Γιατί θύμωσε ο Ησαύ; Είχε άδικο; 2. Τι υποσχέθηκε ο Θεός στον Ιακώβ; Τήρησε την υπόσχεσή του; 3. Τι συμβολίζει η σκάλα που είδε ο Ιακώβ στον ύπνο του; 4. Ήταν εύκολο ο Ιακώβ να παραμείνει μέχρι το τέλος προσηλωμένος στους στόχους του; 5. Γιατί ο Θεός επέτρεψε να συμβούν στον Ιακώβ τόσα δύσκολα πράγματα; 6. Είναι εύκολο να μένουμε σταθεροί στις αποφάσεις μας, παρά τις δυσκολίες; Ποιος μας βοηθά; Συμπέρασμα Να μένουμε σταθεροί στις αποφάσεις μας και με όπλο την βοήθεια του Θεού και τον κόπο μας να προσπαθούμε να πετύχουμε τους στόχους μας. ΚΟΙΣΑΑΚΑΜΚΞΗΓΦΔΣΘΕΛΑΒΑΝΟΣΚΞΗΓΦΞΚΛΧΑΝΑΑΝΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΚΛΚΞΗΓΦΔΣΗΞΚΛΠΘΕΟΣΔΙΑΚΞΗΓΦΔΗ ΞΡΑΧΗΛΕΝΟΛΚΞΣΡΕΒΒΕΚΑΑΡΑΛΚΗΞΓΦΣΚΑΛΑΛΕΙΑΙΟΙΗΣΑΥΚΛΚΛΙΑΚΩΒΛΙΟΛΚΞΗΓ Βρες στο κρυπτόλεξο 10 λέξεις από την ιστορία που άκουσες και διάβασες. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο. Να ζωγραφίσεις την σκάλα του Ιακώβ: 18 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4 Ο Ιωσήφ και τ’ αδέρφια του Ο Ιακώβ, είδαμε, ότι είχε παντρευτεί δύο γυναίκες: τη Λεία και τη Ραχήλ, και είχε αποκτήσει δώδεκα γιους. Δέκα από την Λεία και δύο από τη Ραχήλ, τον Ιωσήφ και τον Βενιαμίν. Ιδιαίτερη αγάπη είχε ο Ιακώβ στον Ιωσήφ. Τα αδέρφια του όμως δεν το έβλεπαν με καλό μάτι αυτό. Κάποτε ο Ιωσήφ είδε ένα όνειρο, ότι όλα τα αδέρφια έδεναν δεμάτια από άχυρο σε έναν αγρό. Τότε το δεμάτι του Ιωσήφ σηκώθηκε πιο ψηλά και τα υπόλοιπα δεμάτια το περικύκλωσαν και το προσκύνησαν. Τα αδέρφια του τον ειρωνεύτηκαν ότι ήθελε να γίνει βασιλιάς και δεν ήθελαν να του μιλάνε. Ο Ιωσήφ διηγήθηκε στον πατέρα του τον Ιακώβ ένα άλλο όνειρο που είδε, ότι ο ήλιος, το φεγγάρι και έντεκα αστέρια τον προσκυνούσαν. Ο Ιακώβ τον μάλωσε, λέγοντας ότι ουδέποτε ο πατέρας του, η μητέρα του και τα έντεκα αδέρφια του θα τον προσκυνούσαν. Τα όνειρα όμως ο Ιακώβ τα κράτησε στην καρδιά του. Κάποια στιγμή τα έντεκα αδέρφια του Ιωσήφ έβοσκαν τα πρόβατα του πατέρα τους σε μια περιοχή που λεγόταν Δωθάν. Ο Ιακώβ έστειλε τον Ιωσήφ να τους πάει τροφή. Όταν τον είδαν τα υπόλοιπα αδέρφια του αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Όμως ο μεγάλος αδερφός τους ο Ρουβήν τους έπεισε να τον ρίξουν για να τον φοβίσουν σε ένα ξεροπήγαδο και να μην τον σκοτώσουν. Έτσι κι έγινε. Μετά από λίγο είδαν κάτι εμπόρους να πηγαίνουν για την Αίγυπτο. Τότε ένας άλλος από τα αδέρφια, ο Ιούδας, έπεισε τους υπόλοιπους να τον πουλήσουν δούλο, όπως και έγινε. Οι έμποροι τον αγόρασαν από τα αδέρφια του και τον πήγανε στην Αίγυπτο, όπου τον πούλησαν δούλο στον αρχηγό της σωματοφυλακής του βασιλιά της Αιγύπτου Φαραώ, που λεγόταν Πετεφρής. Τα αδέρφια του Ιωσήφ κράτησαν το ρούχο του, έσφαξαν ένα κατσικάκι και πότισαν με το αίμα του το ρούχο και το πήγαν στον Ιακώβ, ότι ο Ιωσήφ φαγώθηκε από κάποιο θηρίο. Ο Ιακώβ στενοχωρήθηκε όσο κανένας, δεν ήξερε όμως την αλήθεια, γιατί συνέβη ό,τι συνέβη. Ερμηνευτικά σχόλια Ιδιαίτερη αγάπη: συχνά οι γονείς έχουν αδυναμία σε κάποιο ή κάποια από τα παιδιά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αγαπούνε τα άλλα. Το κάθε παιδί, όπως και ο κάθε άνθρωπος έχει τα χαρίσματά του. Έχει το χαρακτήρα, την προσωπικότητά του, την χάρη του. Οι γονείς αγαπούνε όλα τα παιδιά και χαίρονται το καθένα ξεχωριστά για την προσωπικότητά του. Η ζήλεια στην οικογένεια είναι αμαρτία και οδηγεί σε λανθασμένες κρίσεις και σκέψεις, όπως στα αδέρφια του Ιωσήφ. όνειρο: ο Ιωσήφ είχε ένα ιδιαίτερο χάρισμα από το Θεό, εκτός των άλλων. Έβλεπε προφητικά όνειρα, δηλαδή στον ύπνο του έβλεπε τι επρόκειτο να συμβεί στο μέλλον, όχι μόνο της δικής του ζωής, αλλά και του κόσμου στον οποίο ζούσε. Διηγούνταν τα όνειρά του στα αδέρφια και τους γονείς του από χαρά, ήθελε να τα μοιραστεί μαζί τους. Νόμιζε ότι κι εκείνα θα χαίρονταν. Τα αδέρφια του Ιωσήφ όμως, αλλά και ο πατέρας του δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι τα όνειρα του Ιωσήφ θα έβγαιναν αληθινά. Τα αδέρφια δεν μπορούσαν να δεχτούν ότι ο μικρός (μαζί με τον Βενιαμίν) της οικογένειας θα προόδευε, θα δοξαζόταν περισσότερο από όλους τους άλλους και ότι θα γινόταν βασιλιάς. Ο πατέρας ένιωθε ότι ακόμη και να συνέβαινε κάτι τέτοιο και μόνο η σκέψη θα μπορούσε να οδηγήσει τα άλλα αδέρφια στο να κάνουν κακό στον Ιωσήφ. Ο πατέρας ήθελε να προστατέψει το παιδί του από τη ζήλεια των άλλων. Γι’ αυτό και του λέει ότι ουδέποτε θα τον προσκυνούσαν. Τα αδέρφια διακατέχονται από θυμό και ζήλεια για τον Ιωσήφ. Ο πατέρας αγαπά. αποφάσισαν να τον σκοτώσουν: ο φόβος του Ιακώβ επιβεβαιώνεται. Τα αδέρφια του Ιωσήφ, όταν βρίσκουν την ευκαιρία, αποφασίζουν να σκοτώσουν τον Ιωσήφ, χωρίς να τους ενδιαφέρει το άδικο που επρόκειτο να κάνουν, το να σκοτώσουν και μάλιστα χωρίς λόγο τον αδερφό τους, να πικράνουν όσο 19 τίποτε άλλο τον πατέρα τους και να παραβιάσουν το νόμο του Θεού που λέει «ου φονεύσεις». Η ζήλεια, ο θυμός, το μίσος τυφλώνουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στην παράδοση στο κακό. δούλο: ο Ρουβήν αποτρέπει τα χειρότερα για τον Ιωσήφ. Πρώτα πείθει τα υπόλοιπα αδέρφια να τον ρίξουν σε ένα ξεροπήγαδο, ώστε να τον συνετίσουν, να τον πείσουν ότι δεν μπορεί να αναφέρει τα όνειρα τα οποία βλέπει και στη συνέχεια τον πουλούν ως δούλο. Είναι κάκιστη η στάση και η συμπεριφορά. Τουλάχιστον δεν πέφτουν στο έγκλημα. Όμως η κακία και η ζήλεια δεν αφήνουν ούτε τους δεσμούς της οικογένειας να λειτουργήσουν. Η αδερφική αγάπη μπαίνει στο περιθώριο. Και δεν ντρέπονται καθόλου να κάνουν ό,τι κάνουν. κατσικάκι: Το σχέδιο να απαλλαγούν από τον Ιωσήφ ολοκληρώνεται. Γνωρίζουν ότι ο πατέρας τους δεν επρόκειτο να τους συγχωρέσει με τίποτε αν φανερωνόταν ότι ο Ιωσήφ έπαθε κακό εξαιτίας τους ή αν μάθαινε ότι τον πούλησαν ως δούλο. Γι’ αυτό σκαρφίζονται το πονηρό σχέδιο να ξεγελάσουν τον πατέρα τους, αφού σφάξουν ένα κατσικάκι και βάψουν με το αίμα του το ρούχο του Ιωσήφ, να τον κάνουν να πιστέψει ότι κάποιο θηρίο τον έφαγε. Μ’ αυτό τον τρόπο θα αποφύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες για τις πράξεις τους και θα αφήσουν τον πατέρα τους μόνο στη λύπη. Το ψέμα τεράστιο. Η κακία στο αποκορύφωμά της. Παίζει με τα συναισθήματα του πατέρα και διαλύει την καρδιά του. Όλα αυτά συμβαίνουν εξαιτίας της απουσίας της αγάπης και της ύπαρξης της ζήλειας. δεν ήξερε την αλήθεια: ο Ιωσήφ δεν μιλά. Με ταπείνωση αποδέχεται την απάνθρωπη συμπεριφορά των αδερφών του απέναντί του. Δεν θα τους κρατήσει κακία. Πιστεύει στο Θεό και είναι πράος και συγχωρητικός. Μας δείχνει έναν ωραίο δρόμο για τη σχέση μας με τους δικούς μας στην οικογένεια, αλλά και στη ζωή και στις παρέες μας. Να είμαστε υπομονετικοί. Να μην αποφασίσουμε με βάση τη ζήλεια και την κακία, αλλά με βάση την αγάπη και την υπομονή. Να μπορούμε να συνυπάρχουμε με τους άλλους. Κι ακόμη κι αν μας φέρονται με κακία, να μην ανταποδίδουμε το κακό. Και να μη ζηλεύουμε τα αδέρφια και τους φίλους μας. Ο καθένας έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά και προτερήματα. Επομένως, τόσο οι γονείς μας όσο και η παρέα μας μάς αγαπούνε για το ότι είμαστε ξεχωριστοί. Ας μην δίνουμε τόπο στην κακία λοιπόν γιατί ο Θεός δεν το θέλει αυτό και στη ζωή μας θα κάνουμε πράξεις για τις οποίες θα μετανιώσουμε. Η ζήλεια είναι αμαρτία και η αμαρτία μάς χωρίζει από την αγάπη και μεταξύ μας. Ερωτήσεις 1. 2. 3. 4. Ο Ιακώβ αγαπούσε όλα του τα παιδιά; Πώς εξηγείται το ότι είχε αδυναμία στον Ιωσήφ; Γιατί ο Ιωσήφ διηγούνταν τα όνειρά του στ’ αδέρφια του; Ήταν σωστή η στάση των αδερφών του Ιωσήφ απέναντί του; Πώς θέλει ο Θεός να φερόμαστε στα αδέρφια μας, τους φίλους μας, τους γονείς μας; Συμπέρασμα Η ζήλεια είναι αμαρτία και μας χωρίζει και από το Θεό και από τους ανθρώπους. Να μάθουμε να χαιρόμαστε για ό,τι καλό έχει ο άλλος. Να σχηματίσεις την ακροστιχίδα με βάση το πρώτο γράμμα κάθε λέξης που βρίσκεις Είχε δώδεκα γιους Το δεύτερο γράμμα της περιοχής όπου τα αδέρφια του τον πούλησαν δούλο Ο αιγύπτιος αξιωματούχος στον οποίο πουλήθηκε (ανάποδα) Το δεύτερο γράμμα από εκείνο που είπαν ότι τον έφαγε Ο βασιλιάς της Αιγύπτου _ __ _ _ _ __ _ _ _ __ _ ____ _ __ _ __ _ _ 20 Να ζωγραφίσεις τον Ιωσήφ να ονειρεύεται: 21 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 5 Ο Ιωσήφ και ο Φαραώ Είδαμε ότι ο Ιωσήφ πουλήθηκε από τα αδέρφια του δούλος σε έναν Αιγύπτιο αξιωματούχο, τον Πετεφρή. Ο Πετεφρής αγαπούσε ιδιαίτερα τον Ιωσήφ, καθώς ήταν πάντοτε πρόθυμος στην εργασία του και έκανε ό,τι του ζητούσε ο κύριός του, παρότι άδικα είχε πουληθεί σε αυτόν. Η γυναίκα του όμως ήταν κακή και πονηρή. Ενθουσιάστηκε από την ομορφιά του Ιωσήφ και τη νιότη του και αποφάσισε να αφήσει τον άντρα της για χάρη του. Την ημέρα όμως που του πρότεινε αυτό, ο Ιωσήφ αρνήθηκε λέγοντας ότι δεν μπορούσε να προδώσει τον κύριό του. Τότε η γυναίκα του Πετεφρή τον συκοφάντησε στον άντρα της, ότι δήθεν ο Ιωσήφ της ζήτησε να τον εγκαταλείψει, και αυτός θύμωσε και διέταξε να τον κλείσουν στη φυλακή. Ο Ιωσήφ στη φυλακή έδειξε μεγάλη υπομονή, παρότι οι αδικίες σε βάρος του συνεχίζονταν. Μαζί του είχαν φυλακιστεί ο αρχιφούρναρης του Φαραώ, του βασιλιά της Αιγύπτου, και ο αρχιοινοχόος του. Τους είχαν κατηγορήσει ότι θέλησαν να σκοτώσουν τον Φαραώ. Περίμεναν λοιπόν την απόφασή του για την ενοχή ή την αθωότητά τους. Ένα πρωί και οι δυο σηκώθηκαν αναστατωμένοι. Είχαν δει και οι δυο από ένα όνειρο και γύρευαν κάποιον να τους το ερμηνεύσει. Διηγήθηκαν τα όνειρά τους στον Ιωσήφ. «Είδα», είπε ο αρχιοινοχόος, «τρία δυνατά κλήματα που ψήλωσαν πολύ, έβγαλαν φύλλα και σταφύλια. Κι εγώ έκοψα κάμποσα ώριμα τσαμπιά, έστυψα τις ρώγες, γέμισα το χρυσό ποτήρι του Φαραώ και του πρόσφερα να πιει». Ο Ιωσήφ χαρούμενος του είπε πως το όνειρό του σήμαινε πως σε τρεις ημέρες θα τον ελευθέρωναν και θα ξανάπαιρνε τη θέση του στην υπηρεσία του Φαραώ. «Εγώ», είπε ο αρχιφούρναρης, «είδα πως είχα πάνω στο κεφάλι μου τρία πανέρια, το ένα πάνω στο άλλο, γεμάτα ψωμιά και γλυκά που προορίζονταν για τον Φαραώ, αλλά τα τσιμπολογούσαν και τα έτρωγαν πουλιά». Ο Ιωσήφ λυπημένος του είπε πως το όνειρό του δεν ήταν καλό και πως σε τρεις ημέρες θα τον εκτελούσαν. Όπως ακριβώς ερμήνευσε τα όνειρα ο Ιωσήφ – με τη φώτιση του Θεού – έτσι ακριβώς έγιναν τα πράγματα. Ο αρχιοινοχόος ξαναγύρισε στο παλάτι κι ο αρχιφούρναρης εκτελέστηκε. Ο Ιωσήφ είχε ζητήσει από τον αρχιοινοχόο να μην τον ξεχάσει στη φυλακή, αλλά να ενημερώσει τον Φαραώ για την λύση του ονείρου. Εκείνος όμως, μέσα στη χαρά του, λησμόνησε τον Ιωσήφ, ο οποίος έμεινε δύο χρόνια στη φυλακή. Κάποια φορά ο ίδιος ο Φαραώ είδε δύο όνειρα. Το ένα ότι επτά παχιές αγελάδες έβοσκαν στην άκρη του ποταμού Νείλου, που διασχίζει την Αίγυπτο και μετά χάθηκαν. Το δεύτερο ότι επτά αδύνατες αγελάδες έβοσκαν στην άκρη του Νείλου κι αυτές χάθηκαν. Κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει στο Φαραώ τα όνειρα. Τότε ο αρχιοινοχόος θυμήθηκε τον παλιό συγκρατούμενό του, τον Ιωσήφ. Παρουσιάστηκε στο Φαραώ και του είπε για τον νέο Ισραηλίτη. Τότε ο Φαραώ έδωσε εντολή να φέρουν τον Ιωσήφ μπροστά του. Του είπε τα όνειρα και ο Ιωσήφ του απάντησε ότι οι επτά παχιές αγελάδες σήμαιναν για το λαό του επτά χρόνια ευφορίας, στα οποία έπρεπε να μαζέψει τρόφιμα. Οι επτά αδύνατες ότι θα έρχονταν επτά χρόνια δυστυχίας και πείνας. Ο Φαραώ έμεινε έκπληκτος, διόρισε τον Ιωσήφ πρωθυπουργό της Αιγύπτου και έκανε ό,τι του είπε. Οι Αιγύπτιοι δεν πείνασαν, αλλά χάρις στον Ιωσήφ πλούτισαν κιόλας, καθώς και οι άλλοι λαοί της περιοχής έρχονταν να αγοράσουν τρόφιμα. 22 Ερμηνευτικά Σχόλια Η γυναίκα του Πετεφρή αποφάσισε να αφήσει τον άντρα της, ο Ιωσήφ, όμως, αρνήθηκε: Πολλές φορές οι άνθρωποι βρίσκονται στο δίλημμα να επιλέξουν μία καλή ή μία κακή πράξη. Όταν όμως το κριτήριο της απόφασής μας είναι η αγάπη, τότε η λύση είναι πιο εύκολη. Έτσι, έκανε και ο Ιωσήφ. Θα μπορούσε να σκεφτεί ότι ήταν ευκαιρία να έχει γυναίκα, όμως, σκέφτηκε με αγάπη και αποφάσισε ότι δεν ήταν σωστό να πάρει τη γυναίκα κάποιου άλλου, ο οποίος μάλιστα του φέρθηκε καλά, παρότι ήταν δούλος. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της αγάπης που είχε στο Θεό, γιατί όταν αγαπάμε το Θεό αντανακλάται η ίδια σχέση που έχουμε μαζί του και στους γύρω μας. Την ίδια στιγμή ο Ιωσήφ δείχνει ότι δεν θέλει να παραβιάσει τις αρχές του, παρότι έχει αδικηθεί στη ζωή του από τα αδέρφια του. Ο ίδιος δεν θέλει να αδικήσει κάποιον άλλο. Ο Ιωσήφ εξηγεί τα όνειρα: Βλέπει κανείς μέσα από τέτοια περιστατικά ότι ο Θεός στέλνει σε αυτούς που τον αγαπούν τη Χάρη του, το Άγιο Πνεύμα δηλαδή. Αυτό δε μας δείχνει μόνο ότι ο Ιωσήφ είχε την ικανότητα να ερμηνεύσει τα όνειρα, επειδή τον φώτισε το Άγιο Πνεύμα, ενώ οι άλλοι όχι, αλλά ότι κοινωνούσε με το Θεό πολύ περισσότερο από τους άλλους. Η σχέση που είχε με το Θεό, γινόταν συνεχώς πιο δυνατή λόγω της αγάπης. Εκεί μπορεί να φτάσει ο κάθε άνθρωπος που αγαπά το Θεό με όλη του την καρδιά, ενώ η σχέση του με το Θεό μπορεί συνεχώς να αναπτύσσεται και να γίνεται πιο δυνατή. Επτά παχιές και επτά αδύνατες αγελάδες: το όνειρο, εκτός από το γεγονός ότι ήταν σταλμένο από το Θεό για να μπορέσει ο Ιωσήφ να βγει από τη φυλακή, δείχνει και ότι ο άνθρωπος πρέπει να προνοεί για την πορεία της ζωής του. Να μην μένει μόνο στο σήμερα, στα όσα έχει και του δίνονται, αλλά αν είναι αρκετά, να φροντίζει να κρατά αυτό που του χρειάζεται για το μέλλον του. Να μην είναι σπάταλος, αλλά προσεκτικός και συμμαζεμένος. Σήμερα οι άνθρωποι έχουμε μάθει να μετράμε τα πάντα με βάση τα υλικά αγαθά, αλλά δεν μπορούμε εύκολα να πιστέψουμε ότι αυτά εξαντλούνται γρήγορα. Ο Ιωσήφ, μέσα από την ερμηνεία των ονείρων, δείχνει ότι ο άνθρωπος πρέπει εκτός από τη βοήθεια του Θεού, να λειτουργεί και προνοητικά. Οι Αιγύπτιοι δεν πείνασαν: ο Φαραώ ήταν καλοπροαίρετος στην ψυχή. Παρότι δεν πίστευε στο Θεό του Ισραήλ, εντούτοις ήξερε να αναγνωρίζει την αξία ενός ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι όταν κάποιος πιστεύει στο Θεό και Τον αγαπά χωρίς να υπολογίζει την στάση των άλλων έναντι του, ο Θεός, αργά ή γρήγορα, τον δικαιώνει, ακόμη κι αν περάσει άσχημα για κάποιο διάστημα στη ζωή του. Ο Ιωσήφ δεν εγκατέλειψε τις αρχές και τις αξίες που είχε. Παρέμεινε σταθερός. Και όλοι ωφελήθηκαν από αυτόν, ακόμη και οι Αιγύπτιοι. Πρωθυπουργός της Αιγύπτου: στη ζωή μας καλούμαστε να διαλέξουμε αν θα μείνουμε σταθερό σ’ αυτό που πιστεύουμε. Και ο Θεός θέλει από μας σταθερότητα, αλλά και στην οικογένειά μας και στις παρέες και στις φιλίες μας χρειάζεται να μένουμε σταθεροί. Το να αλλάζουμε φίλους, να αλλάζουμε «πιστεύω», να είμαστε έτοιμοι να ακολουθήσουμε όποιον μας τάζει κάτι καλύτερο, χωρίς να σκεφτούμε ότι το πιο σπουδαίο είναι ο άλλος να ξέρει με τι έχει να κάνει κι εμείς με ποιον έχουμε να κάνουμε είναι κακό. Η σταθερότητα έχει όταν αγαπούμε και το Χριστό και αυτούς που μας έχει δώσει ο Θεός στη ζωή μας να είναι κοντά μας (γονείς, αδέρφια, φίλοι), αλλά και όταν δεν αλλάζουμε γνώμες και απόψεις, όπως επίσης και όταν προσπαθούμε να κάνουμε πράξη αυτό που μας λέει ο Θεός. Αυτό που χρειάζεται να αλλάζουμε και να διώχνουμε από τη ζωή μας είναι οι κακές σκέψεις και η αμαρτία. Ας κρατάμε λοιπόν ό,τι έχουμε και ό,τι είναι όμορφο, ιδίως αυτό που μας λέει ο Θεός και η πίστη μας. Ερωτήσεις 1. Τι κάνουμε όταν έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε μια καλή και σε μία κακή πράξη; 2. Γιατί ο Θεός βοήθησε τον Ιωσήφ να ερμηνεύσει τα όνειρα τόσο των αυλικών του Φαραώ όσο και του ίδιου του βασιλιά της Αιγύπτου; 3. Γιατί ο Φαραώ, αν και δεν πίστευε στον αληθινό Θεό, διόρισε τον Ιωσήφ πρωθυπουργό της Αιγύπτου; 4. Τι μας δείχνει η απόφαση του Ιωσήφ να παραμείνει πιστός στις αρχές του; 5. Πώς εμείς μπορούμε να μένουμε πιστοί και στο Θεό και σε όσους αγαπούμε και μας αγαπούνε; Συμπέρασμα Να μένουμε στη ζωή μας σταθεροί σε όσους αγαπούμε και σε όσα μας λέει ο Χριστός , αλλά και στις αξίες μας. 23 Συμπληρώστε τις προτάσεις με λέξεις από το μάθημα . Ο ................ πουλήθηκε από τα αδέρφια του ............... σε έναν Αιγύπτιο αξιωματούχο, τον ...................... Στη φυλακή μαζί με τον Ιωσήφ είχαν φυλακιστεί ο ..................................................... και ο αρχιοινοχόος του βασιλιά της Αιγύπτου του............................................. Ο Ιωσήφ εξήγησε τα ...................................................... που είχαν δει οι δύο αυλικοί. Ο Φαραώ είδε ότι ................ παχιές αγελάδες ..................... στην άκρη του ποταμού ....................., που διασχίζει την Αίγυπτο και μετά........................ Οι επτά ..................... αγελάδες, σήμαιναν ότι θα έρχονταν επτά χρόνια δυστυχίας και ........................ Να ζωγραφίσετε τον Ιωσήφ να εξηγεί στο Φαραώ τα όνειρά του 24 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 6 Ο Ιωσήφ συμφιλιώνεται με τα αδέρφια του Είδαμε ότι ο Ιωσήφ έγινε πρωθυπουργός της Αιγύπτου, με αποστολή να μπορέσει να σώσει τον λαό της από την δυστυχία εξαιτίας της πείνας. Ο Ιωσήφ τα κατάφερε. Η πείνα όμως είχε εξαπλωθεί και στις γύρω περιοχές. Το ίδιο και στη Χαναάν, όπου βρισκόταν ο Ιακώβ και τα υπόλοιπα αδέρφια του Ιωσήφ. Δεν είχαν τι να φάνε. Έτσι, όταν ο Ιακώβ άκουσε ότι στην Αίγυπτο υπήρχαν τροφές, έστειλε τους γιους του να αγοράσουν, όλους εκτός από τον Βενιαμίν. Παρουσιάστηκαν στον Ιωσήφ, χωρὶς να ξέρουν ποιος είναι. Έπεσαν και τον προσκύνησαν εκπληρώνοντας έτσι το πρώτο όνειρο που είχε δει ο Ιωσήφ ότι τα έντεκα στάχυα που ήταν τα αδέρφια του θα προσκυνούσαν το δωδέκατο που ήταν ο ίδιος. Ο Ιωσήφ τους γνώρισε, αλλά δεν θέλησε να τους αποκαλυφθεί. Έτσι αποφάσισε να τους δοκιμάσει, για να δει αν μετανόησαν για την πράξη τους να τον πουλήσουν δούλο. Τους κατηγόρησε ότι ήταν κατάσκοποι και είχαν έρθει για λογαριασμό εχθρών των Αιγυπτίων. Στα παρακάλια τους αποφάσισε να κρατήσει έναν από τους δέκα αδελφούς, τον Συμεών, αιχμάλωτο και να τους στείλει πίσω στην Χαναάν με την συμφωνία ότι θα του έφερναν την επόμενη φορά και τον Βενιαμίν. Γέμισε τους σάκους τους με τρόφιμα και διέταξε να βάλουν μέσα σ’ αυτούς τα χρήματα που είχαν φέρει για να αγοράσουν τις τροφές, χωρίς τα αδέρφια του να το καταλάβουν. Ο Ιακώβ θρήνησε γιατί νόμισε ότι έχασε και τον Συμεών και ότι θα έχανε και τον Βενιαμίν. Πιο πολύ όμως απ΄ όλα παραξενεύτηκαν γιατί τα χρήματά τους βρέθηκαν ακέραια στους σάκους τους. Όταν τα τρόφιμα τους τελείωσαν, παρά τις αντιρρήσεις του Ιακώβ, αναγκάστηκαν να ξαναγυρίσουν στην Αίγυπτο, παίρνοντάς μαζί τους τον Βενιαμίν. Όταν ο Ιωσήφ είδε τον μικρότερο αδερφό του, βγήκε έξω από την αίθουσα που δεχόταν τους ανθρώπους και έκλαψε από συγκίνηση. Τα αδέρφια του έφεραν δώρα και χρήματα στον Ιωσήφ, για να μπορέσουν να πάρουν τρόφιμα. Ο Ιωσήφ, αφού ρώτησε για τον πατέρα τους τον Ιακώβ, τους παρέθεσε τραπέζι. Διέταξε να τους δώσουν τρόφιμα και να βάλουν το ασημένιο του ποτήρι στο σάκο του αδερφού του, του Βενιαμίν. Όταν έφυγαν, ο Ιωσήφ διέταξε να τους πιάσουν ως κλέφτες. Η τιμωρία τους θα ήταν να παραμείνει ο Βενιαμίν ως δούλος του Ιωσήφ για πάντα. Τα άλλα αδέρφια του παρακαλούσαν να λυπηθεί τον γέροντα πατέρα τους και προσφέρθηκε ο Ιούδας να μείνει δούλος αντί για τον Βενιαμίν, γιατί ήξεραν καλά πως ο πατέρας τους δεν θα άντεχε να χάσει και τον μικρότερο γιο του. Οι ρόλοι είχαν αντιστραφεί. Αυτοί ήταν οι αδύνατοι κι εκείνος ο δυνατός. Τότε ο Ιωσήφ τους αποκάλυψε ποιος ήταν. Τους ρώτησε: «Ζει ακόμη ο πατέρας μου;» και με δάκρυα στα μάτια τους εξήγησε τι είχε γίνει. Τους ζήτησε να μην κρατήσουν στην ψυχή τους φόβο και λύπη. Δεν είχε σκοπό να τους κάνει κακό. Τους συγχώρεσε από την καρδιά του και ζήτησε από τον Φαραώ να καλέσει τον πατέρα του τον Ιακώβ και όλο το λαό του, δηλαδή τους Ισραηλίτες, να έρθουν στην Αίγυπτο. Ο Φαραώ έδωσε την άδεια και ο Ιωσήφ ξανασυνάντησε τον πατέρα του και όλο τον λαό του Ισραήλ. Ο Ιακώβ δόξασε το Θεό. Έζησε δεκαεπτά χρόνια έζησε στην Αίγυπτο και πριν πεθάνει, ευλόγησε όλα τα παιδιά του. Όταν πέθανε τον έθαψαν στη γη Χαναάν, απέναντι από την Μαβρή, όπου οι τρεις ξένοι εμφανίστηκαν στον Αβραάμ. Στην σκέψη των αδερφών του ότι από τη στιγμή που πέθανε ο πατέρας τους, ο Ιωσήφ θα εκδικούνταν τους υπόλοιπους για ό,τι του είχαν κάνει, ο Ιωσήφ τους διαβεβαίωσε ότι δεν είχε τέτοιο σκοπό. «Μη φοβόσαστε. Εγώ είμαι του Θεού άνθρωπος. Εσείς σκεφτήκατε και πράξατε άσχημα 25 εναντίον μου, ο Θεός όμως μετέτρεψε το κακό σε καλό και για εσάς και για το λαό του». Για πολλά χρόνια λοιπόν οι Ισραηλίτες έζησαν στην Αίγυπτο σαν βασιλιάδες. Ερμηνευτικά Σχόλια Παρουσιάστηκαν στον Ιωσήφ: αυτό συμβαίνει το δεύτερο χρόνο της δυστυχίας. Ο Ιωσήφ τους γνώρισε: ο Ιωσήφ αναγνωρίζει τα αδέρφια του, αλλά δεν αποκαλύπτεται αμέσως, γιατί θέλει να μάθει τις αληθινές τους σκέψεις για αυτόν και τον μικρότερο αδερφό τους Βενιαμίν και επίσης να τους δώσει ευκαιρία να μετανοήσουν για τη σκληρότητά τους τα προηγούμενα χρόνια απέναντι σ’ αυτόν και σε όλους. Τα αδέρφια δεν τον αναγνωρίζουν, γιατί έχουν περάσει χρόνια από τότε που τον εγκατέλειψαν, αλλά και γιατί οι Αιγύπτιοι άρχοντες έχουν ιδιαίτερη εμφάνιση, ξεχωριστή από όλους τους άλλους. Έβαλε το ασημένιο ποτήρι του στο σάκο του Βενιαμίν: στήνει ένα παιχνίδι σκληρό ο Ιωσήφ, διότι θέλει να φέρει τους αδελφούς του σε μετάνοια, να καταλάβουν πως έχουν πράξει άσχημα στο παρελθόν και τώρα ήρθε η ώρα ενώπιον του Θεού να ανοίξουν την καρδιά τους. Το ποτήρι αυτό ήταν το αγαπημένο του Ιωσήφ και δείχνει τόσο θυμωμένος που δήθεν το έκλεψαν τα αδέρφια του, ώστε για αντάλλαγμα ζητάει να κρατήσει μαζί του τον Βενιαμίν. Ο πατέρας τους Ιακώβ, όμως δε θα άντεχε να τον χάσει και αυτόν, θα πέθαινε. Βρίσκονται σε απόγνωση τα αδέρφια και μιλάνε με ειλικρίνεια στον Ιωσήφ για τον πατέρα τους και τον αδερφό που χάθηκε. Ο Ιωσήφ καταλαβαίνει πως έχουν μετανοήσει και τους αποκαλύπτεται. Κάλεσε και τον πατέρα του: ο Ιακώβ, όταν ζει το συγκλονιστικό γεγονός να ξαναδεί το χαμένο του γιο, δεν ξεχνάει να ευχαριστήσει τον Θεό. Όλα αυτά τα χρόνια ζει έχοντας εμπιστοσύνη στο θέλημά Του. Έτσι θέλει και οι γιοι του να ζουν και αυτό φαίνεται ακόμα και λίγες ώρες πριν πεθάνει, όταν τους ευλογεί. Διέταξε να τους πιάσουν ως κλέφτες: Ο Ιωσήφ δεν θα έβαζε ποτέ τα αδέλφια του φυλακή. Πριν όμως να του αποκαλύψει ποιος ήταν, ήθελε να τους κάνει να καταλάβουν ότι τους αγαπά, αλλά και να τους βάλει στη θέση την οποία βρέθηκε και ο ίδιος εξαιτίας τους πριν πολλά χρόνια, τότε που τον έδωσαν σαν δούλο. Τους έκανε να πιστέψουν ότι αδικούνταν, για να θυμηθούν την αδικία που έκαναν εναντίον του ίδιου όταν τον πούλησαν δούλο. Κι όταν ένιωσαν την απελπισία τους αποκάλυψε ποιος ήταν, για να τους δείξει την αγάπη και τη συγχωρητικότητα που είχε στην καρδιά του, όπως άλλωστε θέλει ο Θεός. Έτσι, αντί να τους βάλει φυλακή όταν βρέθηκε το χρυσό ποτήρι στο σάκο τους, εκείνος τους έδειξε ελεημοσύνη ως προς αυτό, αν και ήξερε ότι δεν το είχαν κλέψει οι ίδιοι. Έπειτα, τους αποκάλυψε ότι ήταν ο αδελφός τους και τους προσέφερε τη φιλοξενία του για εκείνη τη μέρα, αλλά και για τα επόμενα χρόνια. Έτσι, λειτουργεί η αγάπη του Θεού, συγχωρεί και ταυτόχρονα αυξάνεται. Ας έχουμε τον Ιωσήφ σαν παράδειγμα για όλες τις αδικίες που δεχόμαστε εμείς από άλλους. Να συγχωρούμε και να μην κρατάμε κακία. «Εγώ είμαι του Θεού»: είναι ένας θαυμάσιος λόγος, που αποτυπώνει την πίστη του Ιωσήφ στο Θεό. Τα αδέρφια του τον αδίκησαν και έπραξαν το κακό εις βάρος τους. Όμως εκείνος είχε υπομονή και εμπιστοσύνη στο Θεό. Έτσι ο Θεός μετέτρεψε το κακό σε καλό. Ο ίδιος όμως δεν εκδικήθηκε για την αδικία που του έκαναν, αλλά τους συγχώρεσε και τους έδειξε αγάπη. Ερωτήσεις 6. Γιατί δεν αναγνώρισαν τα αδέρφια του τον Ιωσήφ; 7. Γιατί ο Ιωσήφ έκανε αυτό το σκληρό παιχνίδι εις βάρος των αδερφών του; 8. Τελικά πώς φάνηκε ότι ο Ιωσήφ συγχώρεσε αδέρφια του; 9. Τι σημαίνει ο λόγος του Ιωσήφ «εγώ είμαι του Θεού»; 10. Τι θέλει ο Θεός από εμάς στις μικρότερες ή μεγαλύτερες αδικίες της ζωής μας; Συμπέρασμα Να συγχωρούμε και να μην κρατάμε κακία στις όποιες αδικίες υποστούμε στη ζωή μας, γιατί αυτό είναι το θέλημα του Θεού για όλους. 26 Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα: Ι____ Ω__ __ Σ_ _ _ _ _ _ _ _ Η_ _ _ _ Φ_ _ _ _ Έτσι λεγόταν ο πατέρας του Ιωσήφ Το τέταρτο γράμμα του πατέρα του Βενιαμίν Έδειξε στα αδέρφια του ο Ιωσήφ… Για να συγχωρέσεις, χρειάζεται να έχεις … (ανάποδα) Έτσι ονομάζονταν οι Αιγύπτιοι βασιλιάδες Να ζωγραφίσετε τα αδέρφια του να προσκυνούν τον Ιωσήφ και να τον παρακαλούν να μην κρατήσει τον Βενιαμίν 27 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 7 Ο Μωυσής, η ανατροφή του και η φλεγόμενη βάτος Μετά τον θάνατο του Ιωσήφ οι Ισραηλίτες για πολλά χρόνια ζούσαν ευτυχισμένοι στην Αίγυπτο. Πλήθυναν και έγιναν πάρα πολλοί. Τότε στο θρόνο της Αιγύπτου ανέβηκε ένας νέος βασιλιάς (Φαραώ), που δεν είχε γνωρίσει τον Ιωσήφ, ούτε ήθελε να θυμάται την ιστορία του. Είπε λοιπόν στους άρχοντές του: Βλέπετε ότι αυτοί οι Ισραηλίτες είναι λαός πολυάριθμος και ισχυρότερος από μας. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο για να μην αυξάνονται. Γιατί αν γίνει κάποιος πόλεμος, τότε θα ενωθούν με τους εχθρούς μας και μετά θα μας κατακτήσουν. Οι άρχοντές πήραν λοιπόν δύο αποφάσεις. Η μία ήταν να φορτώνουν τους Ισραηλίτες με τις πιο βαριές δουλειές, ώστε να μην αντέχουν να μεγαλώσουν παιδιά. Η δεύτερη ήταν όταν γεννιόταν ανάμεσα στους Ισραηλίτες αγόρι, να το σκοτώνουν. Εκείνα τα χρόνια ένα ζευγάρι από την φυλή Λευί γέννησε ένα αγοράκι. Η μητέρα του, που πίστευε στο Θεό, το έκρυψε τρεις μήνες, αλλά καταλάβαινε ότι οι άντρες του Φαραώ που έψαχναν όλα τα σπίτια των Ισραηλιτών για να βρούνε αγόρια, θα το έβρισκαν, και σκέφτηκε κάτι άλλο. Έφτιαξε ένα καλάθι και το άφησε στις όχθες του Νείλου. Έβαλε και την κόρη της να παραφυλάει, για να δει τι θα γίνει. Η κόρη του Φαραώ συνήθιζε να κατεβαίνει κάθε μέρα στις όχθες του Νείλου και να κάνει μπάνιο, μαζί με τις υπηρέτριές της. Κάποια στιγμή, άκουσε κλάματα μωρού είδε το καλάθι και διέταξε να το ανοίξουν. Η βασιλοπούλα λυπήθηκε το παιδάκι και αποφάσισε να το πάρει και να το μεγαλώσει σαν δικό της. Τότε η αδερφή του παιδιού που παραφυλούσε, πρότεινε να της βρει παραμάνα για το παιδί. Η κόρη του Φαραώ δέχτηκε και η αδερφή του παιδιού φώναξε την μητέρα της. Τότε η κόρη του Φαραώ της είπε να θηλάσει και να μεγαλώσει το παιδί και όταν θα μεγάλωνε να το έφερνε στο παλάτι του Φαραώ. Έτσι κι έγινε και η κόρη του Φαραώ ονόμασε το παιδί «Μωυσή», που σημαίνει «αυτός που βγήκε από το νερό». Η μητέρα του παιδιού δόξασε το Θεό που το έσωσε και έδειξε την αγάπη Του προς το παιδί. Ο Μωυσής έγινε σοφός και δυνατός, αλλά αν και μεγάλωσε στα ανάκτορα του Φαραώ και μορφώθηκε από Αιγυπτίους δασκάλους, δεν ξέχασε την καταγωγή του και γι’ αυτό αγαπούσε τους Ισραηλίτες. Μια μέρα βλέποντας έναν Αιγύπτιο να χτυπά έναν Ισραηλίτη, στάθηκε και ρώτησε να μάθει την αιτία που μάλωναν. Ο Αιγύπτιος θυμωμένος θέλησε να χτυπήσει και τον ίδιο τον Μωυσή. Τότε αναγκάστηκε να χτυπήσει κι αυτός τον Αιγύπτιο. Το πράγμα δεν έμεινε κρυφό και ο Μωυσής, για να αποφύγει την εκδίκηση των Αιγυπτίων, έφυγε από την Αίγυπτο και πήγε σε μια άλλη χώρα, στη Μαδιάμ. Εκεί παντρεύτηκε μια από τις επτά κόρες του ιερέα της περιοχής και έγινε βοσκός στα πρόβατα του πεθερού του. Ο Μωυσής και μακριά από την Αίγυπτο δεν ξέχασε τους πατριώτες του. Ο Θεός που αγαπούσε τον Ισραηλιτικό λαό και είχε υποσχεθεί την προστασία του στον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, αποφάσισε να τους σώσει. Μια μέρα, ενώ έβοσκε τα πρόβατα, είδε να βγαίνουν φλόγες από μία βάτο (αγκαθωτό θάμνο), χωρίς να καίγεται από αυτές. Περίεργος τότε κίνησε προς τη βάτο και ενώ πλησίαζε, άκουσε μια φωνή να λέει: -Μωυσή! Μωυσή! Μην προχωρήσεις άλλο, βγάλε τα υποδήματα σου γιατί ο τόπος είναι ιερός. Εγώ είμαι ο Θεός των προγόνων σου. Ο Μωυσής αμέσως έβγαλε τα σανδάλια του, έπεσε στα γόνατα και άκουγε τη φωνή του Θεού, που συνέχιζε να του λέει: -Βλέπω όσα υποφέρει ο λαός μου στην Αίγυπτο και αποφάσισα να τον ελευθερώσω από τη σκλαβιά. Εσύ θα γίνεις αρχηγός τους. Ετοιμάσου λοιπόν και πήγαινε στην Αίγυπτο να τον ελευθερώσεις. Παρουσιάσου στο Φαραώ και πες του να δώσει την άδεια στους Ισραηλίτες να γυρίσουν στην πατρίδα τους. Αλλιώς θα πάθει μεγάλες συμφορές όλη η Αίγυπτος. - Ναι, Κύριε, αλλά όταν εγώ μεταβώ στους Ισραηλίτες και πω προς αυτούς ότι ο Θεός των πατέρων μας με έστειλε, εκείνοι θα με ρωτήσουν· Ποιό είναι το όνομα του; Εγώ τι θα απαντήσω προς αυτούς, είπε ο Μωυσής. 28 -Κύριος ο Θεός των πατέρων μας, ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ, και ο Θεός του Ιακώβ με έχει στείλει προς εσάς· τούτο είναι το όνομα μου, “ο Ων” (ο υπάρχων), είπε ο Θεός. -Μα Κύριε, είπε ο Μωυσής με ταπείνωση, εγώ δεν είμαι ικανός για μια τόσο σοβαρή αποστολή. Είμαι βραδύγλωσσος και δεν τα καταφέρνω να μιλώ καλά. -Εγώ πάντα θα είμαι μαζί σου και θα σε δυναμώσω με θαυμαστούς τρόπους, ακούστηκε η φωνή του Θεού. Πάρε βοηθό τον αδερφό σου Ααρών. Ο Θεός έδωσε και άλλες οδηγίες στον Μωυσή και αυτός δέχτηκε ταπεινά την δύσκολη αυτή αποστολή. Ερμηνευτικά σχόλια Βλέπετε ότι αυτοί οι Ισραηλίτες…θα μας κατακτήσουν: ο φθόνος που ένιωθαν οι Αιγύπτιοι για τους Ισραηλίτες, επειδή ήταν περισσότεροι σε αριθμό καθώς και γιατί είχαν άλλη θρησκεία σε σχέση με αυτούς, τους έκανε να λάβουν απάνθρωπα μέτρα. Ο φθόνος απέναντι στον άλλον (πρόσωπο, λαό) σκληραίνει τη καρδιά και μας οδηγεί στο μίσος. Η μητέρα του, που πίστευε στο Θεό: η αγάπη του Θεού και η πίστη μας σε Αυτόν, μας δίνει πολλές φορές ελπίδα σε δυσκολίες που με μια πρώτη ματιά φαίνονται αδύνατες στην επίλυση τους. Όπως στην ιστορία του Μωυσή, όπου αυτός όχι μόνο γλύτωσε από τον θάνατο των στρατιωτών που αναζητούσαν τα νεογέννητα, αλλά και διασώθηκε από την κόρη του Φαραώ που μερίμνησε με φροντίδα για την ανατροφή του. δεν ξέχασε την καταγωγή του: Ο Μωυσής κράτησε στο νου και την καρδιά του την ιστορία του λαού του, τα βάσανα τους και όταν κλήθηκε να τον βοηθήσει, ανέλαβε την ευθύνη. Κι εμείς είμαστε κομμάτι ενός λαού που είναι ευθύνη και τιμή μας να γνωρίζουμε λίγα πράγματα για την ιστορία της Ελλάδας, καθώς και να εργαζόμαστε για το καλό αυτού του τόπου και των ανθρώπων του. βγάλε τα υποδήματα σου γιατί ο τόπος είναι ιερός: Ο Θεός ζητά από τον Μωυσή πριν γίνει η θαυμαστή επικοινωνία-συνάντηση-μαζί του να βγάλει τα υποδήματα του, να προετοιμαστεί δηλαδή με σεβασμό και ταπείνωση. Κι εμείς συναντάμε τον Χριστό κάθε Κυριακή στην εκκλησία με την Θεία κοινωνία, γι αυτό οφείλουμε να πηγαίνουμε προετοιμασμένοι πριν. Δηλαδή να πηγαίνουμε συμφιλιωμένοι με αυτούς που στεναχωρήσαμε ή μαλώσαμε. Τότε οι καρδιές μας θα είναι ελαφριές σαν τον Μωυσή που ανεβαίνει στη συνάντηση του Θεού όχι με πόδια βαριά και δεμένα. είδε να βγαίνουν φλόγες από μία βάτο: οι Άγιοι της Εκκλησίας ερμηνεύουν ότι στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά στην Παναγία Θεοτόκο. Η Παρθένος Μαρία είναι η βάτος η οποία δέχτηκε μέσα της τον Χριστό. Η προσευχές μας και η ελπίδα μας στην Παναγία θα μας φέρουν πιο κοντά στον Θεό. Και όπως η Παναγία δέχτηκε μέσα στο σώμα της το Χριστό χωρίς να καεί, χωρίς να πάθει κάτι, έτσι και όποιος ζητά το Θεό μέσα από τη Θεία Κοινωνία, αν έχει σεβασμό στην ιερότητα του τόπου, βγάζει δηλαδή τα παπούτσια του, ό,τι είναι λερωμένο στην ψυχή του, όποια κακία και όποιον φθόνο έχει για τους άλλους, τότε μπορεί να δεχθεί το Χριστό. Κι αυτό γίνεται μέσα από την εξομολόγηση, την μετάνοια, τη ζωή της Εκκλησίας. Βλέπω όσα υποφέρει ο λαός μου: Ο Ων: ο Θεός λέει για τον εαυτό Του ότι υπάρχει. Είναι ο ζωντανός Θεός όλων των ανθρώπων και του κόσμου. Και βλέπει όσους υποφέρουν, αδικούνται, υποδουλώνονται και υπομένουν το πόνο τους. Πόσες φορές έγινε φανερό αυτό και στη δική μας Ελληνική ιστορία. Μας δίνει θάρρος και δύναμη να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της ζωής μας. Από μας θέλει πίστη και ταπείνωση, όπως μας διδάσκει ο Μωυσής. Και μας στέλνει εκείνους που μπορούν να μας βοηθήσουν, όπως τον Ααρών στον Μωυσή. Και τότε φωτιζόμαστε για να μην κάνουμε το κακό. Αρκεί να μοιάσουμε με τη σειρά μας στην Παναγία σε καθετί που κάνουμε στη ζωή μας. Να έχουμε την σκέψη και την καρδιά μας προσανατολισμένη στο Θεό, στην προσευχή, στην αγάπη, στην υπομονή και κυρίως στην πίστη και στην εμπιστοσύνη στο Θεό που μας αγαπά. Να αποδεχόμαστε το θέλημά Του, όπως η Παναγία και ο Μωυσής. Και να μπαίνουμε στο ναό του, όπως η Παναγία και όπως ο Μωυσής, σαν τη φλεγόμενη και μη καιόμενη βάτο. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Φαραώ πήρε τόσο σκληρά μέτρα κατά των Ισραηλιτών; 2. Πώς σώθηκε ο Μωυσής όταν ήταν μωρό; 3. Πώς βρέθηκε ο Μωυσής στη γη Μαδιάμ; 4. Τι συμβολίζει η φλεγόμενη βάτος; 5. Τι φανέρωσε ο Θεός για το όνομα Του στην ερώτηση του Μωυσή; 29 6. Τι έκανε ο Μωυσής όταν ο Θεός του είπε να γίνει ο ελευθερωτής του λαού του; Πώς μπορούμε κι εμείς να μοιάσουμε στον Μωυσή και την Παναγία; Συμπέρασμα Να προσπαθούμε να μοιάσουμε στην Παναγία και τον Μωυσή ζώντας κι εμείς μέσα στο ναό του Θεού και βγάζοντας κάθε κακό που μας χωρίζει από τον Χριστό και τους συνανθρώπους μας. ΑΒΡΑΑΡΩΝΞΗΓΦΔΣΘΕΟΣΚΞΗΓΦΞΚΛΧΑΡΡΑΝΜΕΣΟΩΝΤΑΜΙΑΚΛΚΞΗΓΦΔΣΒΑΦΑΡΑΩΛΠΟΜΑΜΒΟΣΚΟΣΗΚΞΗΒ ΕΛΑΝΙΔΙΑΚΞΗΓΒΑΤΟΣΙΛΚΞΣΑΡΑΛΚΗΞΓΦΑΓΗΤΜΩΥΣΗΣΓΕΣΡΛΙΟΛΚ Βρες στο κρυπτόλεξο 7 λέξεις από την ιστορία που διαβάσαμε. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο… Να ζωγραφίσεις το Μωυσή στη φλεγόμενη βάτο: 30 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 8 Οι πληγές του Φαραώ Ο Μωυσής με τον Ααρών επισκέφθηκαν το Φαραώ. Ο Μωυσής του ζήτησε να αφήσει το λαό του Θεού να πορευθεί για τρεις ημέρες στην έρημο, σταματώντας την εργασία του, για να προσφέρει θυσία στο Θεό. Ο Φαραώ, που ήταν δυνατός και σκληρός, γέλασε. Η απάντησή του ήταν αρνητική. Ο Μωυσής τότε του είπε ότι όσο ο Φαραώ δεν ακούει τι λέει ο Θεός, θα συμβούν δέκα σημεία, τα οποία θα τον οδηγούσαν να σκεφτεί καλύτερα. Τα δέκα αυτά σημεία ονομάστηκαν «οι δέκα πληγές του Φαραώ». Η πρώτη πληγή ήταν το νερό του Νείλου που μετατράπηκε σε αίμα, μόλις ο Μωυσής έβαλε μέσα του το ραβδί. Η δεύτερη πληγή ήταν η εμφάνιση σμήνους από βατράχια, τόσο στο ποτάμι όσο και σε ολόκληρη την χώρα της Αιγύπτου. Τα βατράχια πραγματικά γέμισαν τη χώρα. Ο Φαραώ φοβήθηκε και ζήτησε από τον Μωυσή να τα πάρει. Ο Μωυσής έδωσε εντολή κι έτσι έγινε. Όμως ο Φαραώ ξέχασε την υπόσχεσή του να αφήσει τους Ισραηλίτες. Και τότε όλη η Αίγυπτος γέμισε με σκνίπες. Αυτή ήταν η τρίτη πληγή. Κι έτσι συνεχίζονταν η κατάσταση. Ο Φαραώ βλέποντας τις πληγές, υποσχόταν στον Μωυσή ότι θα αφήσει τους Ισραηλίτες. Μόλις όμως ο Θεός έπαιρνε πίσω τις πληγές, τότε ο Φαραώ άλλαζε γνώμη. Η τέταρτη πληγή ήταν ότι η Αίγυπτος γέμισε μύγες. Όλα τα σπίτια των Ισραηλιτών όμως δεν είχαν καμία. Η πέμπτη πληγή ήταν μια θανατηφόρα επιδημία που χτύπησε όλα τα ζώα των Αιγυπτίων, ενώ τα ζώα των Ισραηλιτών δεν έπαθαν απολύτως τίποτα. Η έκτη πληγή ήταν να γεμίσουν τα σώματα των Αιγυπτίων με σπυριά. Η έβδομη πληγή ήταν ένα φοβερό χαλάζι μέσα στο μεσημέρι που σκότωσε ό,τι κινούνταν από τους Αιγυπτίους στο δρόμο. Η όγδοη πληγή ήταν ακρίδες που κατέφαγαν ό,τι πράσινο και δροσερό στην Αίγυπτο. Η ένατη πληγή ήταν ένα φοβερό σκοτάδι, το οποίο επί τρεις ημέρες ήταν πάνω από τα σπίτια των Αιγυπτίων, ενώ όπου ήταν Ισραηλίτες υπήρχε φως. η Ο Φαραώ όλο άλλαζε γνώμη. Τότε ο Μωυσής κάλεσε τους Εβραίους και τους είπε ότι την 14 του μηνός Νισάν (ο δικός μας Απρίλιος) να μαζευτούν το βράδυ στα σπίτια τους, να σφάξουν ένα αρνί το οποίο θα ήταν χρονιάρικο (ενός έτους), να το ψήσουν και να το φάνε, μαζί με πικρίδες (πικρά χόρτα) και ψωμί άζυμο (χωρίς προζύμι και μαγιά). Με το αίμα του αρνιού να βάψουν τις πόρτες και το κατώφλι του σπιτιού τους και να μαζέψουν όλα τα πράγματά τους, έτοιμοι να φύγουν. Τη νύχτα, Άγγελος Κυρίου πέρασε από όλα τα σπίτια της Αιγύπτου. Όπου έβλεπε σπίτι ραντισμένο με το αίμα του αρνιού το προσπερνούσε. Όπου δεν έβλεπε σπίτι με τα κόκκινα σημάδια έμπαινε και σκότωνε το πρώτο παιδί κάθε σπιτιού, ακόμη και από τα ζώα. Την ίδια νύχτα πέθανε και το πρώτο παιδί του Φαραώ. Αυτή ήταν η δέκατη πληγή του Φαραώ. Ο Φαραώ τότε άφησε τους Ισραηλίτες να φύγουν όχι πλέον για τρεις ημέρες, αλλά για πάντα από την Αίγυπτο. Ο Θεός είπε τότε στον Μωυσή να πει στους Ισραηλίτες: «Πρέπει να τηρήσετε αυτή τη γιορτή για πάντα, όπως πράξατε τη νύχτα που σας έσωσα – το αρνί, το άζυμο ψωμί, τα πικρά χόρτα. Αυτή η ημέρα θα μείνει ημέρα μνήμης για όλες τις γενιές για πάντα και θα ονομάζεται Πάσχα.». Ο Μωυσής έδωσε εντολή στο λαό να ξεκινήσει και όλοι μαζί προχώρησαν πλέον για την έρημο. 31 Ερμηνευτικά σχόλια Οι δέκα πληγές του Φαραώ: Ο Φαραώ, ενώ βλέπει ότι όσο δεν υπακούει στο θέλημα του Θεού, η χώρα του υποφέρει, συνεχίζει να κρατά τη σκληρή και υπερήφανη στάση του. Δεν αλλάζει παρά τις συνεχόμενες καταστροφές και επιμένει πεισματικά παρά τα όσα γίνονται. Η στάση του αυτή τιμωρείται στο τέλος με το να χάσει τον πρώτο του γιο. Η τιμωρία αυτή δεν έρχεται γιατί ο Θεός είναι εκδικητικός. Ο ίδιος με τη σκληρή στάση του την προκάλεσε στον εαυτό του. Ο Θεός δεν εκδικείται, αλλά θέλει να υπακούμε στο θέλημα του γιατί ξέρει ότι θα είμαστε χαρούμενοι αν το κάνουμε. Το θέλημα του Θεού είναι να αγαπάμε Αυτόν και τον συνάνθρωπο μας σαν τον εαυτό μας. Ο Φαραώ ξέχασε την υπόσχεσή του: Ο Φαραώ έπρεπε με κάποιο τρόπο να ταρακουνηθεί από την υπερηφάνεια του που προκαλούσε κακά όχι μόνο στους Ισραηλίτες, αλλά και στο δικό του λαό. Ως ηγέτης έπρεπε να σκέφτεται πάνω απ’ όλα το καλό της χώρας του. Ο Φαραώ υπόσχεται συνεχώς στο Μωυσή ότι θα αφήσει το λαό του Θεού να φύγει, αλλά δεν κρατά την υπόσχεσή του. Φαίνεται να μετανιώνει συνεχώς όταν συμβαίνει κάτι κακό, αλλά μόλις η πληγή περάσει, ξαναγυρίζει στην προηγούμενη συμπεριφορά του. Σαν τον Φαραώ κι εμείς, πόσο εύκολα δίνουμε υποσχέσεις και στους ανθρώπους , αλλά και στο Θεό, αλλά τελικά δεν τις κρατάμε. Επίσης συχνά στις δυσκολίες της ζωής στρεφόμαστε προς το Θεό και ζητάμε την βοήθειά του, αλλά όταν όλα πάνε καλά τον ξεχνάμε. Πάσχα: Το Πάσχα έγινε γιορτή που τελούνταν τη νύχτα της 14ης προς τη 15η του μηνός Νισάν. Οι Ιουδαίοι γιόρταζαν την απελευθέρωσή τους από την δουλεία των Αιγυπτίων. Η λέξη πάσχα (=διάβαση) υπενθυμίζει τη διάβασή τους από τη δουλεία στην ελευθερία. Όμως τα γεγονότα εκείνα ήταν και συμβολικά και προφητικά. Το ιουδαϊκό Πάσχα ήταν τύπος του χριστιανικού. Το αρνί των Ιουδαίων ήταν σύμβολο του Χριστού, που θυσιάστηκε για μας και με το αίμα του μας ελευθέρωσε από τη δουλεία της αμαρτίας. έδωσε εντολή στο λαό να ξεκινήσει: Ο Μωυσής, σε αντίθεση με το Φαραώ, κάνει υπακοή στο θέλημα του Θεού και μας δείχνει ότι αυτός είναι ο δρόμος της αληθινής ελευθερίας. Μπορεί η πορεία των Ισραηλιτών να κρατήσει σαράντα ολόκληρα χρόνια, αλλά θα τα καταφέρουν τελικά να επιστρέψουν στη Γη της Επαγγελίας. Ο Θεός μας ανακοινώνει το θέλημά Του μέσα από τη ζωή της Εκκλησίας, μέσα από τα λόγια του Χριστού, μέσα από το Ευαγγέλιο. Κι εμείς, από την μικρή μας ηλικία, καλούμαστε ακούγοντας αυτά τα λόγια και κάνοντας υπακοή στην αγάπη και την εμπιστοσύνη που ο Θεός μας δείχνει, να ελευθερωθούμε από τις αμαρτίες και το κακό, το οποίο είναι το πιο δύσκολο σημείο της ζωής μας. Αμαρτίες και κακή συμπεριφορά αποτελούν ό,τι μας χωρίζει από το Θεό. Ας μάθουμε λοιπόν να ακούμε τα όσα μας λέει ο Θεός και Εκείνος θα μας βοηθά. Το ίδιο και όσοι κυβερνούν μια χώρα, θα πρέπει να μάθουν να ακούνε το θέλημα του Θεού και να μην κάνουν κακό στην κοινωνία την οποία ζούνε. Τόσο στην προσωπική όσο και στη δημόσια ζωή μας χρειάζεται να κάνουμε αυτό που θέλει ο Θεός. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Θεός έστειλε τις δέκα πληγές στο Φαραώ και το λαό της Αιγύπτου; 2. Για τα λάθη μας μάς τιμωρεί ο Θεός ή εμείς είμαστε υπεύθυνοι; 3. Τι συμβολίζει η γιορτή του Πάσχα στους Εβραίους και τι σε μας; 4. Ποια είναι η αξία της υπακοής στο θέλημα του Θεού; 5. Όσοι είναι ηγέτες σε μια κοινωνία πρέπει να ακολουθούν το θέλημα του Θεού; Συμπέρασμα Και στη ζωή μας και στη ζωή της κοινωνίας μας είναι σπουδαίο να υπακούμε στο θέλημα του Θεού. 32 Να βρείτε στο κρυπτόλεξο τις παρακάτω λέξεις: Αρνί, Πάσχα, Μωυσής, Νισάν, Πληγές, Φαραώ. Ε ΡΟΚΣΙΦΑΡΟΚΙΑΓΙΣΕΑΛΟ Ο Ν Ι Π Ε Κ Α Λ Ο Π Κ ΑΤ Ε Ξ Ρ Ι Σ Π Α Μ Ι Α Ε Ρ Σ Ρ Μ Ι Μ Α Ι Τ Σ Α Ι Ζ Χ ΤΟ Ι Κ Α Κ Ο Ι Ε Α Ο Φ Λ Ε Ο Γ Χ Σ Ι Α Π ΕΙ ΟΛΘΙΑΙΩΗΟΚΝΙΣΑΝΛΙΠΑΣ ΡΠΛΗΓΕΣΔΙΟΚΛΑΔΝΜΑΠΑ Α Ρ Μ Ω Υ Σ Η Σ Θ Υ Ι Χ Ν Α Ε Π Ι ΤΟΙΔ Να ζωγραφίσεις τις πληγές του Φαραώ: 33 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 9 Μέσα από την Ερυθρά θάλασσα Όταν ο άγγελος σκότωσε τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων, ο Φαραώ είχε χάσει το μυαλό του κι έτσι συμφώνησε να φύγουν οι Ισραηλίτες από την Αίγυπτο, όπου τους κρατούσαν σκλάβους. Έτσι , όλος ο λαός με χαρά και προσδοκία ξεκίνησε για τη γη της Επαγγελίας. Απόδειξη ότι ο Θεός ήταν μαζί τους, αποτελούσε ένα φωτεινό σύννεφο που τους έδειχνε το δρόμο την ημέρα, η οποία τη νύχτα γινόταν μία στήλη από φωτιά. Όμως οι δυσκολίες τους δεν είχαν ακόμα τελειώσει. Μόλις είχαν στρατοπεδεύσει στις όχθες της Ερυθράς θάλασσας και από μακριά παρατήρησαν σύννεφο σκόνης από μεγάλο στράτευμα. Ήταν οι Αιγύπτιοι , οι οποίοι είχαν μετανιώσει που άφησαν τους σκλάβους τους να φύγουν και, με νέα εντολή του Φαραώ, έτρεχαν να προλάβουν τους Ισραηλίτες και να τους φέρουν πίσω. Ο λαός πανικοβλήθηκε, άρχισε να παραπονιέται και να διαμαρτύρεται στο Μωυσή ότι αν ήταν να γυρίσουν πίσω στα βάσανα, γιατί τους έφερε στην έρημο να πεθάνουν. Εκείνος όμως, με ηρεμία που του έδινε η απόλυτη πίστη που είχε στο Θεό, τους έδειξε το φωτεινό σύννεφο που τους έδειχνε το δρόμο. Τους παρότρυνε να μην απελπίζονται από τη δυσκολία, την οποία περνούσανε, και τους ζήτησε να προσευχηθούν όλοι μαζί. Τελειώνοντας την προσευχή, ο Μωυσής χτύπησε με το ραβδί του την άκρη της θάλασσας, σχημάτισε το σημείο του σταυρού και τότε σηκώθηκε ένας φοβερός άνεμος. Μόλις κόπασε, οι Ισραηλίτες έκπληκτοι είδαν τη θάλασσα να έχει χωριστεί στα δύο και να έχει γίνει ανάμεσα στις δύο όχθες ένας διάδρομος ξηράς. Δεν πίστευαν στα μάτια τους. Από την όχθη που είχαν στρατοπεδεύσει ο Ισραηλίτες , μέχρι την απέναντι όχθη, το δρόμο που οδηγούσε στη χερσόνησο του Σινά, υπήρχε στεγνός δρόμος. Ευχαρίστησαν με δοξολογίες το Θεό και ξεκίνησαν να περνάνε. Ήταν πολλές χιλιάδες άνθρωποι και ζώα. Όλη τη νύχτα χρειάστηκαν για να περάσουν απέναντι. Και όταν πέρασε και ο τελευταίος Ισραηλίτης, ο Μωυσής ανέβηκε σ΄ έναν κοντινό λόφο και κοίταξε το πέρασμα. Ήταν γεμάτο Αιγύπτιους στρατιώτες που κόντευαν κι αυτοί να τους φτάσουν. Τότε, αφού προσευχήθηκε πάλι, ο Μωυσής χτύπησε για άλλη μια φορά το ραβδί του στη γη και η θάλασσα με έναν φοβερό θόρυβο ενώθηκε πάλι, χωρίς να φαίνεται πού ήταν το πέρασμα. Όλοι οι Αιγύπτιοι που ήταν μέσα στο πέρασμα πνίγηκαν. Οι Ισραηλίτες ήταν ελεύθεροι πλέον να συνεχίσουν το δρόμο τους προς την έρημο που θα τους οδηγούσε, με τη βοήθεια του Θεού, που έφεγγε από πάνω τους, σε μια καλύτερη ζωή. Ήταν τόσο χαρούμενοι που ο Θεός με θαυματουργικό τρόπο τους είχε βοηθήσει στη δυσκολία τους, που προσεύχονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν και δόξαζαν το Θεό, όπως μπορούσαν. Και με επικεφαλής το Μωυσή συνέχισαν το δρόμο τους. Ερμηνευτικά σχόλια Πρωτότοκα Αιγύπτου: ο Θεός προειδοποίησε τους Αιγύπτιους με πολλούς τρόπους, ότι είχε έρθει η ώρα να ελευθερώσουν τους Ισραηλίτες, όμως εκείνοι δεν καταλάβαιναν. Έκαναν κακό στους Ισραηλίτες και δεν εννοούσαν να το σταματήσουν. Τους είχαν σκλάβους και ο Θεός δε θέλει κανέναν άνθρωπο σκλάβο. Ο Ίδιος που σέβεται απόλυτα την ελευθερία του ανθρώπου, πώς είναι δυνατόν λοιπόν να επιτρέψει σε άλλους ανθρώπους να εξουσιάζουν και να κακομεταχειρίζονται τον περιούσιο λαό του Θεού; Ήταν πολύ μεγάλη αμαρτία αυτή. Χρησιμοποίησε πολλούς τρόπους λοιπόν, για να δείξει στους Αιγύπτιους το θέλημά Του. Εκείνοι όμως δεν άκουγαν. Ένα τελευταίο μέτρο, πιο δραστικό, ήταν η θανάτωση των πρωτότοκων 34 παιδιών των Αιγυπτίων. Απ΄ ό,τι φάνηκε όμως ούτε κι αυτό «έπεισε» τους Αιγύπτιους, γιατί με την πρώτη δυσκολία άλλαξαν πάλι γνώμη κι έστειλαν τους στρατιώτες να τους φέρουν πίσω. Χωρίστηκε η θάλασσα στα δύο: ο Θεός μπορεί να κάνει τα πάντα, όσο απίθανα κι αν είναι αυτά. Η δύναμη Του και η αγάπη Του είναι απερίγραπτες. Επεμβαίνει στους φυσικούς νόμους και δίνει στους ανθρώπους κατά την καρδιά τους. Η αγάπη Του είναι τόσο μεγάλη, ώστε γλυτώνει τους πολύπαθους Ισραηλίτες από το φόβο της δουλείας, περνώντας τους μέσα από τη θάλασσα. Οι Αιγύπτιοι όμως επέμεναν στην αμαρτία τους να θέλουν σκλάβους τους Ισραηλίτες. Ακόμα και ο θάνατος των παιδιών τους δε στάθηκε ικανός να τους κάνει να καταλάβουν το κακό που έκαναν. Έφτασαν λοιπόν πίσω τους, για να φέρουν τους σκλάβους τους ξανά πίσω, ώστε να τους υπηρετούν και να μην κουράζονται εκείνοι. Παρέμειναν αμετανόητοι και επεχείρησαν να χρησιμοποιήσουν ακόμη και την αγάπη του Θεού προς τους Ισραηλίτες, όχι για να κάνουν το θέλημα του Θεού, αλλά για να πετύχουν το δικό τους. Κι έτσι δεν κατάφεραν να περάσουν τη θάλασσα και πνίγηκαν, μόλις ο Μωυσής την έβαλε πάλι στη θέση της. Φωτεινό σύννεφο: οι Ισραηλίτες περνούσαν για πολλά χρόνια δύσκολα, στέναζαν κάτω από το ζυγό και τη δουλεία των Αιγυπτίων. Έκαναν πάρα πολύ καιρό υπομονή. Τα πράγματα όμως δεν άλλαζαν. Ο Θεός όμως δεν εγκατέλειψε τους Ισραηλίτες. Τους έδινε δύναμη τον καιρό της υπομονής και όταν ήρθε το «πλήρωμα του χρόνου», έγινε φωτεινό σύννεφο, το οποίο τους ενίσχυε και τους καθοδηγούσε προς την ελευθερία. Και μέσα από την Ερυθρά θάλασσα τους ελευθέρωσε από τη σκλαβιά των σωμάτων στους Αιγύπτιους, και από τη σκλαβιά της ψυχής, το φόβο και την ολιγοπιστία, με τα θαύματα που έκανε. Το φωτεινό σύννεφο, που τη νύχτα γινόταν στήλη φωτιάς, ανεξήγητο φαινόμενο με τη λογική, έγινε οδηγός στο δρόμο τους και το πέρασμα «εν τη ερυθρά θαλάσση» από το φόβο στην ελευθερία, από την αμαρτία και το κακό στη λύτρωση μέσω της δυσκολίας που φέρνει η ολιγοπιστία. δόξαζαν το Θεό όπως μπορούσαν: με το θαύμα αυτό ο Θεός έδειξε ότι μπορεί να βγάλει τον άνθρωπο από το κακό και τις δυσκολίες. Το πέρασμα της Ερυθράς θάλασσας ήταν το πρότυπο για το πέρασμα των ανθρώπων από το θάνατο στην Ανάσταση και την αιώνια ζωή κοντά στο Χριστό, όπως έγινε με τη σταύρωσή Του. Ο Μωυσής με το ραβδί του χάραξε το σύμβολο του σταυρού στη θάλασσα. Ο Χριστός ανέβηκε ο ίδιος στο σταυρό και γλίτωσε τον άνθρωπο από το κακό και την αμαρτία, νικώντας τον θάνατο. Γι’ αυτό και καλούμαστε όλοι μας από την μικρή μας ηλικία να ζητάμε από το Θεό βοήθεια, μέσα από την προσευχή, ώστε να νικούμε κάθε κακή σκέψη, πράξη, αλλά και την κακία των άλλων, περνώντας από το θάνατο του κακού στην ανάσταση της καλοσύνης, της αγάπης και της συγχωρητικότητας που δίνει η πίστη μας. Και Εκείνος μπορεί να μας βγάλει από κάθε δύσκολη στιγμή, αρκεί να έχουμε πίστη και ελπίδα σ’ Αυτόν, αλλά και να αναζητούμε έναν Μωυσή μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, που είναι ο ιερέας και ο κάθε πνευματικός πατέρας που μας αγαπά και μας οδηγεί στο καλό. Ερωτήσεις 1. Τι ήθελαν οι Αιγύπτιοι και πήγαν να βρουν τους Ισραηλίτες; Γύρισαν τελικά πίσω οι Ισραηλίτες; 2. Πώς έδειξε ο Θεός το δρόμο στους Ισραηλίτες; 3. Τι δείχνει το θαύμα του περάσματος της Ερυθράς θάλασσας; 4. Ο Θεός μας αφήνει να νικηθούμε από το κακό; 5. Πώς μπορούμε να πολεμήσουμε το κακό; Συμπέρασμα Στις δυσκολίες της ζωής, ο Χριστός μας βοηθά να νικήσουμε το κακό και την αμαρτία. ΞΗΓΦΑΙΡΕΘΥΕΛΕΞΚΞΗΗΤΣΙΠΓΦΞΚΑΙΤΡΑΜΑΞΗΓΑΙΒΑΛΚΣΣΕΤΩΙΤΑΡΤΣΡΙΔΒΑΡΚΑΗΛΗΤΣΣΓΦΑΡΘΥΡΕΓΛΟΣΕΤΙΛΗΑ ΡΣΙΗΣΥΗΞΞΚΞΚΚΚΛΙΟΙΤΠΥΓΙΑΞΗΚΞΣΗΣΥΩΜΓ Βρες στο κρυπτόλεξο 10 λέξεις ΑΝΑΠΟΔΑ από την ιστορία που άκουσες και διάβασες. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο. 35 Να ζωγραφίσεις τον Μωυσή 36 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 10 Οι Δέκα Εντολές Μετά το πέρασμα της Ερυθράς θάλασσας οι Ισραηλίτες, με επικεφαλής τον Μωυσή, προχώρησαν στην έρημο του Σινά. Τα πράγματα δεν ήταν καλά. Τους έλειπε η τροφή και το νερό και γρήγορα άρχισαν να διαμαρτύρονται εναντίον του Θεού και του Μωυσή που τους πήρε από την Αίγυπτο. Παρασυρμένοι οι άνθρωποι από την ανάγκη να ζήσουν, να φάνε και να πιούνε, ήταν πρόθυμοι να θυσιάσουν την ελευθερία που ο Θεός τους έδωσε. Ο Μωυσής προσευχήθηκε στο Θεό και τότε οι Ισραηλίτες έζησαν ένα παράδοξο θαύμα. Ο ουρανός έβρεξε ορτύκια, αλλά και ένα λεπτό υλικό, λευκό, που έμοιαζε με χιόνι και ήταν γλυκό στη γεύση, σαν μπισκότο με μέλι. Ο Μωυσής είπε στους Ισραηλίτες ότι κάθε μέρα ο Θεός θα έστελνε ορτύκια και αυτό το γλυκό ψωμί που το είπανε «μάννα» και ότι όποιος κρατούσε για την άλλη μέρα, θα έβλεπε το μάννα να βγάζει σκουλήκια. Η πίστη στο Θεό θα τους έδινε συνεχώς τροφή, όσα χρόνια κι αν χρειάζονταν να βρίσκονται στην έρημο. Έτσι και έγινε. Οι άπιστοι διαπίστωσαν ότι το μάννα που κράτησαν είχε βγάλει σκουλήκια και αναγκάστηκαν κι αυτοί κάθε μέρα να μαζεύουν μόνο όσο χρειάζονταν για να ζήσουν. Προχώρησαν στην έρημο και έφτασαν στους πρόποδες του όρους Σινά. Στην κορυφή του οι Ισραηλίτες διέκριναν τότε να βγαίνει ένα τεράστιο σύννεφο, ενώ καπνοί, αστραπές και κεραυνοί συνόδευαν αυτό το σύννεφο. Ο Μωυσής τους είπε ότι ήταν η παρουσία του Θεού. Τους ζήτησε να νηστέψουν για τρεις ημέρες, να πλυθούν και να είναι καθαροί και να ετοιμαστούν για την εμφάνιση του Θεού σ’ αυτούς. Πραγματικά την τρίτη ημέρα, ακούστηκε η βροντή του Θεού. Ο λαός όλος τρόμαξε και παρακάλεσε τον Μωυσή να ανεβεί αυτός στο όρος Σινά και να μεταφέρει σ’ αυτούς τα λόγια του Θεού. Πραγματικά ο Μωυσής κατέβηκε φέροντας μαζί του μία πλάκα στην οποία ήταν χαραγμένες οι δέκα εντολές. Αυτές ήταν: 1. Εγώ είμαι ο Θεός σου. Δεν υπάρχουν άλλοι θεοί εκτός από μένα. 2. Δεν θα κατασκευάσεις είδωλα κανενός και δεν θα λατρέψεις άλλο θεό. 3. Δεν θα επικαλείσαι το όνομά μου μάταια, δεν θα ορκίζεσαι σε Μένα για να κάνεις κακό. 4. Την ημέρα του Σαββάτου να την θεωρείς αργία. Δεν θα εργάζεσαι αλλά θα την έχεις αφιερωμένη σε μένα. 5. Να τιμάς τον πατέρα σου και την μητέρα σου. 6. Να μην σκοτώσεις. 7. Να μην εγκαταλείψεις τον άντρα σου ή τη γυναίκα σου. 8. Να μην κλέψεις. 9. Να μην πεις ψέματα εις βάρος του πλησίον σου. 10. Να μην επιθυμήσεις πράγματα που δεν σου ανήκουν. Εκτός από αυτές τις δέκα εντολές ο Μωυσής δέχτηκε από το Θεό και πλήθος άλλων εντολών και νόμων, για να μπορέσει ο λαός του Ισραήλ να ζήσει και να δημιουργήσει κοινωνία. Ερμηνευτικά Σχόλια Παρασυρμένοι οι άνθρωποι: Οι Ισραηλίτες μόλις βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, χωρίς τροφή και νερό, αμέσως ξέχασαν την υπόσχεση του Θεού ότι θα τους οδηγούσε στη γη της Επαγγελίας και άρχισαν να διαμαρτύρονται. Έτσι και εμείς, μόλις τα πράγματα δυσκολέψουν, εύκολα διαμαρτυρόμαστε και γκρινιάζουμε στο Θεό, φοβούμενοι ότι μας έχει ξεχάσει. Όμως ο Θεός γνωρίζει τις ανάγκες μας και δεν μας εγκαταλείπει. Δεν πρέπει βέβαια να τα περιμένουμε όλα έτοιμα από το Θεό, αλλά κι εμείς να εργαζόμαστε, 37 αλλά χωρίς άγχος, γιατί ο Θεός θα μας βοηθάει. Να μην αφήνουμε τις ανάγκες της καθημερινότητας να μας καταβάλλουν και να μας κάνουν να χάνουμε την πίστη μας στο Θεό, αλλά με την προσευχή να του εμπιστευόμαστε κάθε δυσκολία. Ο Μωυσής είπε στους Ισραηλίτες...όσο χρειάζονταν για να ζήσουν: Ο Θεός δεν αφήνει τους Ισραηλίτες να κρατήσουν περισσότερο μάννα απ’ όσο χρειάζονται να φάνε σε μια ημέρα. Με αυτό τον τρόπο θέλει να δυναμώσει την πίστη τους και να τους δείξει ότι Αυτόν πρέπει να εμπιστεύονται καθημερινά για την τροφή τους. Ο Θεός σκέφτεται το καλύτερο για τον καθέναν μας και έχει την πρόνοια για μας. Αυτό λέγεται Θεία Πρόνοια. Πραγματικά ο Μωυσής...να δημιουργήσει κοινωνία: Ο Θεός δίνει στους Ισραηλίτες τις δέκα εντολές όχι για να τους αναγκάσει να υπακούσουν σε κάποιους κανόνες επειδή το απαιτεί ως Θεός, αλλά γιατί εάν τις τηρήσουν θα μείνουν μακριά από την αμαρτία και θα έχουν αγάπη μεταξύ τους και προς Αυτόν. Ο Θεός ξέρει ότι αιτία της δυστυχίας στον άνθρωπο είναι η αμαρτία, και επειδή μας θέλει χαρούμενους μας δίνει τις εντολές Του, έτσι ώστε εάν τις ακολουθήσουμε να μείνουμε μακριά από την αμαρτία και κοντά σε Αυτόν, που είναι η Αγάπη και η Χαρά μας. Ο Θεός μας αγαπά τόσο πολύ ώστε νοιάζεται για κάθε πτυχή της ζωής μας: δίνει την τροφή, έτσι ώστε να μπορούμε να ζήσουμε, αλλά και τις εντολές του, ώστε να μην παρασυρθούμε στην αμαρτία και στο κακό. Δεν σταματά όμως εκεί, αλλά μας δίνει και το μεγαλύτερο δώρο απ’ όλα: την Αγάπη Του και τη δυνατότητα να ζήσουμε κοντά Του. να ζήσει και να δημιουργήσει κοινωνία: Οι εντολές αυτές ισχύουν και για μας, από την παιδική μας ηλικία ακόμη. Μόνο έτσι μπορούμε να έχουμε αληθινή κοινωνία μεταξύ μας, αλλά και να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο σε μία δύσκολη πραγματικότητα. Καλούμαστε λοιπόν να πιστεύουμε στο Θεό, να προσευχόμαστε σ’ Αυτόν για το καλό, να εκκλησιαζόμαστε την Κυριακή, να τιμούμε τους γονείς μας, να μην κλέβουμε, να μην λέμε ψέματα και να μην ζηλεύουμε πράγματα που δεν μας ανήκουν. Την ίδια στιγμή ας μην απελπιζόμαστε για προβλήματα που συναντούμε στη ζωή μας, όταν τηρούμε τις εντολές Του και όταν προσευχόμαστε σ’ Αυτόν για το κάθε τι. Ερωτήσεις 1. Ο Θεός καταλαβαίνει τις ανάγκες μας; 2. Ποιες από τις δέκα εντολές μπορούμε εμείς να τηρήσουμε από την παιδική μας ηλικία; 3. Τι σημαίνει για μας ότι ο Θεός μας δίνει την τροφή, τους νόμους και την αγάπη Του; 4. Πώς στην καθημερινή μας ζωή θα δείξουμε ότι πιστεύουμε στην πρόνοια του Θεού; Συμπέρασμα Ο Θεός δείχνει σε μας την Πρόνοιά Του και την αγάπη Του, ζητά από μας να τηρούμε τους νόμους Του και μας βοηθά σε όλες μας τις ανάγκες. Να γράψετε τις Δέκα εντολές μέσα στο πλαίσιο από το τέλος προς την αρχή 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 38 Να ζωγραφίσετε το παιδί που διαβάζει τις δέκα εντολές 39 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 11 Ο Δανιήλ και το όραμα του Ναβουχοδονόσορα Ο προφήτης Δανιήλ και οι τρεις φίλοι του, Αζαρίας, Ανανίας και Μισαήλ, ανήκαν στους αξιωματούχους του βασιλιά της Βαβυλώνας Νουβουχοδονόσορ, όταν οι Βαβυλώνιοι είχαν καταλάβει τα Ιεροσόλυμα, πολλά χρόνια μετά τον Μωυσή. Στη Βαβυλώνα είχαν πάει όλοι οι Ισραηλίτες. Ο βασιλιάς εκτιμούσε ιδιαίτερα τους τέσσερις φίλους, γιατί ήταν μορφωμένοι και έξυπνοι. Η δύναμή τους όμως ήταν η πίστη στο Θεό. Ο Ναβουχοδονόσορ κάποτε είδε ένα πολύ παράξενο όνειρο. Ήθελε να μάθει ποια ήταν η ερμηνεία του. Έτσι, κάλεσε όλους τους σοφούς του βασιλείου του, τους μάγους, τους αστρολόγους και τους μάντεις, για να τους ζητήσει το εξής: να του βρουν ποιο ήταν το όνειρο που είδε και τι σήμαινε. Βεβαίως, εκείνοι του ζήτησαν να τους πει πρώτα ποιο ήταν το όνειρο και μετά να αναλάβουν την ερμηνεία του. Ο βασιλιάς όμως ήθελε να βρουν αυτοί το όνειρό του. Οργίστηκε μαζί τους και έβγαλε διάταγμα να τους σφάξουν. Όταν κυκλοφόρησε το διάταγμα, μαζί με τους σοφούς έψαχναν και τον Δανιήλ και τους φίλους του για να τους σκοτώσουν. Όταν ο Αριώχ, ο σωματοφύλακας του βασιλιά, τους βρήκε, ο Δανιήλ τον ρώτησε γιατί τόση σκληρότητα από τον βασιλιά. Εκείνος του εξήγησε τι είχε συμβεί και ο Δανιήλ παρουσιάστηκε στον Ναβουχοδονόσορ, ζητώντας του μία μέρα προθεσμία για να του αποκαλύψει ό,τι ζητούσε. Βρήκε τους φίλους του κατόπιν, και όλη τη νύχτα έκαναν προσευχή στο Θεό να τους βοηθήσει. Στον Δανιήλ ο Θεός έστειλε ένα όραμα και του αποκάλυψε τα του ονείρου και ο Δανιήλ δόξασε από όλη του την καρδιά το Θεό. Την άλλη μέρα, ο Δανιήλ εμφανίστηκε μπροστά στο βασιλιά και του εξήγησε το όνειρό του. Ο Ναβουχοδονόσορ είδε ότι μπροστά του στάθηκε ένα πολύ μεγάλο άγαλμα. Το κεφάλι του ήταν από χρυσάφι. Το στήθος και τα χέρια του από ασήμι. Η κοιλιά του από χαλκό. Τα πόδια από σίδερο. Οι πατούσες ένα μέρος από σίδερο και ένα μέρος από πηλό. Ενώ ο βασιλιάς κοίταζε το άγαλμα, ένα λιθάρι, χωρίς να το αγγίξει ανθρώπινο χέρι, κόπηκε από κάποιο βουνό, χτύπησε το άγαλμα στα πόδια και το σύντριψε. Όλα τα μέταλλα του αγάλματος έγιναν κομμάτια και ο άνεμος τα διασκόρπισε, όπως το άχυρο στο αλώνι, και δεν έμεινε τίποτα. Το λιθάρι όμως που χτύπησε το άγαλμα, έγινε ένα μεγάλο βουνό, που σκέπασε όλη τη γη. Στη συνέχεια, ο Δανιήλ του έδωσε και την ερμηνεία του ονείρου. Το χρυσό κεφάλι ήταν η βασιλεία του ίδιου του Ναβουχοδονόσορ. Μετά από αυτόν θα ερχόταν μια βασιλεία, λιγότερο ισχυρή από του ιδίου, από ασήμι. Κατόπιν, μια τρίτη βασιλεία από χαλκό, που θα κυριαρχήσει στη γη. Και τέλος, θα έρθει μια πολεμική βασιλεία από σίδερο, η οποία όλα θα τα κομματιάσει και θα τα καταστρέψει. Οι σιδερένιοι άνθρωποι θα παντρεύονται γυναίκες από τους λαούς που θα κυριεύουν και γι’ αυτό οι πατούσες του αγάλματος ήταν από σίδερο και πηλό. Στις ημέρες αυτής της δυναστείας ο Θεός του ουρανού θα ιδρύσει μια βασιλεία που δεν θα καταστραφεί ποτέ, ούτε θα παραδοθεί σε άλλον λαό κι αυτό σημαίνει το λιθάρι που κόπηκε από το βουνό, χωρίς να το αγγίξει ανθρώπινο χέρι. Αυτή η βασιλεία θα συντρίψει όλα τα προηγούμενα βασίλεια, η ίδια όμως θα σκεπάσει όλη τη γη, και δεν θα κλονιστεί ποτέ, γιατί θα είναι από το Θεό. Ο Ναβουχοδονόσορ έμεινε κατάπληκτος από το γεγονός ότι ο Δανιήλ βρήκε το όνειρο και το ερμήνευσε. Τον τίμησε με πολλά δώρα και τον έκανε διοικητή της Βαβυλώνας και επικεφαλής όλων των σοφών της. Το ίδιο και τους τρεις φίλους του. Παραδέχτηκε, μάλιστα, ότι ο Θεός στον οποίο πίστευε ο Δανιήλ, ήταν ο ανώτερος από όλους τους θεούς, γιατί ακριβώς μπορούσε να εξηγήσει τα μυστήρια. 40 Ερμηνευτικά σχόλια Η δύναμή τους ήταν η πίστη στο Θεό: ο προφήτης Δανιήλ και οι τρεις φίλοι κατέφεραν να γίνουν σπουδαίοι μέσα στην χώρα της Βαβυλώνος διότι κράτησαν την πίστη τους στο Θεό ζωντανή. Μέσα σε ένα κλίμα όπου δεν υπήρχε ελευθερία, καθώς οι Βαβυλώνιοι είχαν αιχμαλωτίσει τους Ισραηλίτες, οι τέσσερις φίλοι έγιναν αποδεκτοί, παρότι δεν πίστευαν στα είδωλα, γιατί επέμεναν να λατρεύουν τον αληθινό Θεό. Πολλές φορές τους συκοφάντησαν και τους οδήγησαν στο μαρτύριο, αλλά ο Θεός τους έσωσε. Η πίστη μας δίνει δύναμη και ο δρόμος της Βασιλείας του Θεού περνά μέσα από αυτήν. Το όνειρο: μία από τις δοκιμασίες που πέρασαν οι τέσσερις φίλοι ήταν και αυτή με το όνειρο του Ναβουχοδονόσορα. Ο βασιλιάς ήθελε να δει ποιος από τους θεούς που λάτρευαν οι αξιωματούχοι του ήταν αληθινός και γι’ αυτό δεν αποκαλύπτει το όνειρό του. Ταυτόχρονα φαίνεται σκληρός και κακός. Γι’ αυτό και απειλεί με θάνατο όσους δεν καταφέρουν να αποκαλύψουν τόσο το όνειρο, όσο και την ερμηνεία του. Η ερμηνεία: η ιστορία μας λέει ότι στην Ασία μετά τους Βαβυλώνιους (χρυσός), βασίλεψαν οι Μήδοι και οι Πέρσες (ασήμι). Κατόπιν ήρθαν οι Έλληνες, που σύμβολό τους ήταν το μέταλλο του χαλκού (από τα χρόνια του Ομήρου ακόμη). Μετά τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Έλληνες ήρθαν οι Ρωμαίοι, σκληροί και ανίκητοι πολεμιστές (σίδερο), που σύντριψαν κάθε αντίσταση. Αυτοί έμειναν εκεί και έκαναν και γάμους με τις ντόπιες γυναίκες ή ανέθεταν τα βασίλεια σε ντόπιους (πατούσες από σίδερο και πηλό). Ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού, το λιθάρι που δεν γεννήθηκε όπως όλοι από πατέρα άνθρωπο, αλλά από το Άγιο Πνεύμα και την Παναγία. Γι’ αυτό δεν τον άγγιξε κανέναν ανθρώπινο χέρι. Αυτός σύντριψε όλα τα ανθρώπινα βασίλεια και εγκατέστησε μία βασιλεία πνευματική, που κανείς δεν μπορεί να τη βγάλει από τον κόσμο. Η Βασιλεία αυτή είναι η Εκκλησία και είναι σπουδαίο να είμαστε μέλη της. ο Δανιήλ βρήκε το όνειρο: ο κόσμος περίμενε τον Λυτρωτή από το κακό και την αμαρτία. Στο πρόσωπο του Χριστού επαληθεύονται οι προφητείες κι αυτό είναι η απόδειξη της θεότητας του Κυρίου μας. Την ίδια στιγμή 600 περίπου χρόνια πριν την Γέννηση του Χριστού ο Θεός φωτίζει τον προφήτη Δανιήλ να αποκαλύψει αυτή την μεγάλη Αλήθεια: ότι έρχεται ο Χριστός στον κόσμο. Αυτό τονίζει την Αλήθεια της πίστης μας ακόμη περισσότερο. η βασιλεία: ο Χριστός έφερε στον κόσμο την βασιλεία της αγάπης, της χαράς και της δικαιοσύνης, τη βασιλεία του πνευματικού αγώνα να νικούμε το κακό και τις αμαρτίες μας. Όλες οι άλλες βασιλείες στηρίζονταν στον πλούτο, τη δόξα, την δύναμη των όπλων, ενώ η βασιλεία του Χριστού μας μαθαίνει να αγαπούμε και η αγάπη νικά κάθε άλλη δύναμη στον κόσμο. Αυτό το βλέπουμε στην εποχή μας, που η δύναμη του χρήματος κατέρρευσε. Μόνο η δύναμη της πίστης στο Χριστό και την Βασιλεία Του παραμένει δυνατή. Αρκεί να πιστεύουμε στο Χριστό και να ζούμε στην Εκκλησία, όπως ο Δανιήλ και τα τρία παιδιά, που δεν έκαναν πίσω σε καμιά δυσκολία που η υποδούλωση στους Βαβυλώνιους έφερε. μυστήρια: μπορούμε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα όπως θέλει ο Χριστός με το να είμαστε μέλη της Εκκλησίας, δηλαδή με το να προετοιμαζόμαστε για να κοινωνήσουμε το Χριστό, όχι μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά όσο πιο συχνά γίνεται, και με την αγάπη. Με το να εκκλησιαστούμε εκείνη την ημέρα. Με το να συγχωρούμε όσους μας κάνουν κακό και να είμαστε χαρούμενοι, γιατί ο Θεός μας αγαπά. Έτσι μπορούμε να χαρούμε και το μυστήριο που είναι ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο από την Παναγία με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος, ένας ερχομός που ξεπερνά την δύναμη της ανθρώπινης λογικής και μαρτυρεί το σχέδιο του Θεού. Γι’ αυτό και το ονομάζουμε μυστήριο. Το μυστήριο μπορούμε να το ζήσουμε στην Εκκλησία με την καθαρή και παιδική μας καρδιά. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Ναβουχοδονόσορ δεν απεκάλυψε το όνειρό του; 2. Τι συμβόλιζε το όνειρο του βασιλιά; 3. Τι μας λέει το ότι ένας προφήτης 600 χρόνια πριν την Γέννηση του Χριστού μας αποκαλύπτει τι πρόκειται να συμβεί; 4. Τι είδους βασιλεία εγκατέστησε ο Χριστός στον κόσµο; Ποια είναι η σχέση αυτής της βασιλείας με τη δική μας ζωή; 5. Πώς μπορούμε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα, όπως θέλει ο Χριστός; Συμπέρασμα Ο Χριστός γεννήθηκε για να φέρει στον κόσμο μια άλλη βασιλεία, αυτή της αγάπης, η οποία είναι ανώτερη από κάθε άλλη δύναμη. Την βασιλεία του Χριστού τη ζούμε στην Εκκλησία. 41 Βρείτε πέντε λέξεις από την ιστορία ξεκινώντας από το τέλος προς την αρχή ΣΕΓΟΙΡΗΤΣΥΜΝΣΟΤΣΙΡΧΦΓΗΜΜΝΒΩΨΧΖΣΑΧΣΣΑΜΛΑΓΑΛΚΞΓΗΦΔΣΑΑΣΔΦΣΑΡΟΣΟΝΟΔΟΧΥΟΒΑΝΔΦΓΓΟΟΞΛ ΗΙΝΑΔΟΙ Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Δανιήλ 42 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 12 Δανιήλ και Βηλ Όταν πέθανε ο βασιλιάς των Μήδων Αστυάγης, τον διαδέχτηκε στο βασίλειό του ο Κύρος, ο βασιλιάς των Περσών. Ο προφήτης Δανιήλ ήταν έμπιστος του βασιλιά και ζούσε στο παλάτι μαζί του και ήταν ο πιο ξακουστός από όλους τους φίλους του. Οι Πέρσες είχαν ένα άγαλμα, που το όνομά του ήταν Βηλ. Κάθε μέρα του πήγαιναν πολύ ψωμί, κρασί και σιμιγδαλένιες πίτες, οι οποίες με κάποιο μυστηριώδη τρόπο εξαφανίζονταν, σαν να τις έτρωγε το άγαλμα. Ο βασιλιάς περνούσε καθημερινά και προσκυνούσε αυτό το άγαλμα. Ο Δανιήλ όμως ουδέποτε το προσκύνησε, καθώς πίστευε στον αληθινό Θεό. Μια μέρα του λέει ο Κύρος: - Γιατί εσύ δεν προσκυνάς τον Βηλ; Και του απαντά ο Δανιήλ: - Γιατί δεν είναι αληθινός θεός. Και του λέει ο βασιλιάς: - Μα δεν βλέπεις που κάθε μέρα οι προσφορές που του πηγαίνουν εξαφανίζονται; Τις τρώει, γι’ αυτό είναι θεός. Ο Δανιήλ γέλασε και του είπε: - Μην πλανάσαι, βασιλιά! Αυτός από μέσα είναι λάσπη και απ’ έξω χαλκός. Ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει φάει και δεν έχει πιει τίποτα. Τότε ο βασιλιάς θύμωσε και κάλεσε τους ιερείς του Βηλ και τους είπε: -Αν μου αποδείξετε ότι ο Βηλ τρώει όλα αυτά τα τρόφιμα και τις προσφορές, θα θανατώσω τον Δανιήλ γιατί πρόσβαλε το άγαλμα. Αλλιώς, θα θανατώσω εσάς. Το επόμενο πρωί ο βασιλιάς, αφού τοποθέτησαν τα τρόφιμα και τις προσφορές στο άγαλμα του Βηλ, έκλεισε την πόρτα του ναού, την σφράγισε για να μην μπορεί να μπει κανείς μέσα. Πριν την κλείσει όμως, ο Δανιήλ διέταξε και έφεραν στάχτη και την κοσκίνισαν σε όλο το δάπεδο του ναού. Μόνο ο βασιλιάς όμως ήταν μπροστά. Αφού έφυγαν, το ίδιο βράδυ οι ιερείς του Βηλ μπήκαν στο ναό, από μια κρυφή καταπακτή που είχαν κατασκευάσει κάτω από το άγαλμα και ανέβαιναν χωρίς να το καταλάβει κανείς και έτρωγαν κάθε βράδυ τις προσφορές. Το άλλο πρωί, ο βασιλιάς με τον Δανιήλ και τους ιερείς του Βηλ πήγαν στο ναό. Η πόρτα ήταν στη θέση της και η σφραγίδα άθικτη, σημάδι ότι κανείς δεν είχε μπει στο ναό. Όταν άνοιξαν την πόρτα, οι προσφορές έλειπαν από το άγαλμα του Βηλ. Ο βασιλιάς είπε τότε στον Δανιήλ: -Τι έχεις να πεις τώρα; Ο Δανιήλ όμως του έδειξε τη στάχτη και τις πατημασιές που είχαν αφήσει οι ιερείς του Βηλ, χωρίς να το καταλάβουν. Τότε ο βασιλιάς κατάλαβε τι γινόταν. Θύμωσε και διέταξε να τιμωρήσουν τους ιερείς του Βηλ. Παρέδωσε μάλιστα το άγαλμα στον Δανιήλ, ο οποίος το κατέστρεψε και γκρέμισε το ναό του Βηλ, γιατί ο αληθινός Θεός είναι μόνο ένας. Ερμηνευτικά σχόλια Βηλ: Πολλές φορές οι άνθρωποι, λόγω της ανάγκης τους να αντιλαμβάνονται με τις αισθήσεις τους τον Θεό, κατασκεύαζαν είδωλα. Μια τέτοια περίπτωση ήταν και αυτή του Βηλ. Έτσι, προσκυνούσαν τα είδωλα (όπως οι Ισραηλίτες το χρυσό μοσχάρι στην έρημο), για να έχουν κάποιο θεό που να τιμούνε. Αυτό ο βασιλιάς Κύριος ζήτησε από τον Δανιήλ να κάνει: να προσκυνήσει το άγαλμα του Βηλ, για τον πρόσθετο λόγο ότι γινόταν ένα θαύμα: φαινόταν ότι έτρωγε τις πίτες και τις προσφορές που του πήγαιναν οι άνθρωποι. Ο Δανιήλ όμως, ο οποίος γνώριζε τον αληθινό Θεό, δεν υπέκυψε στις εντολές του βασιλιά Κύρου, αλλά με θάρρος του μίλησε λέγοντάς του ότι δεν είναι ο αληθινός Θεός και τις προσφορές δεν τις τρώει ο ίδιος, γιατί είναι φτιαγμένος από λάσπη και χαλκό. Ο Δανιήλ στηρίχτηκε στην πίστη του στον αληθινό Θεό, ο Οποίος ήταν Εκείνος που του είχε αποκαλύψει το όνειρο του Ναβουχοδονόσορα με το άγαλμα, αλλά και τον είχε σώσει πολλές φορές από το κακό και τον θάνατο. Παράλληλα, ο Δανιήλ ήξερε ότι ο αληθινός Θεός δεν τρώει τις προσφορές των ανθρώπων, γιατί δεν είναι άνθρωπος, ενώ την ίδια στιγμή δεν πίστευε τυφλά, χωρίς να βάζει το μυαλό του να δουλέψει. Ο Θεός στον Οποίο πιστεύουμε μας 43 ζητά να Τον ακολουθούμε με όλες μας τις δυνάμεις, όχι όμως να χάνουμε το μυαλό μας και να νομίζουμε ότι η πίστη μας κάνει ανόητους και άμυαλους. Γιατί εσύ δεν προσκυνάς τον Βηλ; Είναι ωραίο μάθημα το ότι ο Δανιήλ δεν υπακούει στις εντολές ενός βασιλιάς, ο οποίος δεν βλέπει την αλήθεια. Μας διδάσκει ότι ακόμη και στους πιο ισχυρούς ανθρώπους, αν χρειάζεται να δείξουμε ότι πιστεύουμε στον αληθινό Θεό, να μην φοβόμαστε να ομολογούμε την αλήθεια. Αντίθετα, να έχουμε θάρρος και εμπιστοσύνη στο Θεό ότι είναι μαζί μας. Ακόμη, να θυμόμαστε ότι προσκυνούμε μόνο τις εικόνες του Χριστού και των Αγίων και όχι εικόνες ψεύτικων θεών. Αυτό γίνεται ιδιαιτέρως στην εποχή μας, όπου οι άνθρωποι λατρεύουν ψεύτικα είδωλα, ηθοποιούς, καλλιτέχνες, ποδοσφαιριστές, τραγουδιστές, τηλεοπτικές σειρές, ενώ ξεχνούν ότι μόνο στο Θεό ταιριάζει η λατρεία και στους Αγίους ο σεβασμός, γιατί οι Άγιοι εκτός του ότι στάθηκαν δίπλα στο Θεό, αγάπησαν και τους ανθρώπους και δεν δοξάστηκαν για λογαριασμό τους και για χρήματα και για έπαινο από τους ανθρώπους. Ο Θεός τους δόξασε χάρις στη ζωή τους, το θάρρος τους και την πίστη τους. Ο Δανιήλ του έδειξε τη στάχτη και τις πατημασιές που είχαν αφήσει οι ιερείς του Βηλ, χωρίς να το καταλάβουν: Βλέπουμε ότι ο Θεός δεν άφησε μόνο τον Δανιήλ, αλλά τον φώτισε ώστε να χρησιμοποιήσει αυτό το τέχνασμα με τη στάχτη, ώστε να αποκαλύψει την αλήθεια. Την ίδια στιγμή η κίνηση αυτή αποδεικνύει την εξυπνάδα, την παρατηρητικότητα, αλλά και την αλήθεια που ο Δανιήλ αμέσως κατάλαβε. Οι ιερείς του Βηλ έτρωγαν τις προσφορές: Αυτό αξίζει να το προσέξουμε, διότι μας διδάσκει πολύ όμορφα ότι το ψέμα αργά ή γρήγορα αποκαλύπτεται. Ας θυμόμαστε ότι όταν λέμε ψέματα ή κάνουμε μια άδικη πράξη κάποια στιγμή θα μαθευτεί και θα μετανιώσουμε και θα ταπεινωθούμε. Ενώ η αλήθεια πάντοτε φανερώνεται και είναι αποδεκτή από όλους. Τιμώρησε τους ιερείς του Βηλ: η νέα χρονιά μπορεί να γίνει για όλους μας, μικρότερους και μεγαλύτερους, αφορμή να λέμε πάντοτε την αλήθεια. Ο λαός μας χρησιμοποιεί μια ωραία παροιμία: «ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται». Επειδή όμως η αλήθεια αποκαλύπτεται, ας μην μένουμε ήσυχοι ότι με τα ψέματά μας μπορούμε να κοροϊδεύουμε για πολύ καιρό τους άλλους. Ψεύτικοι γινόμαστε όταν δεν ξέρουμε για ποιο σκοπό ζούμε. Γινόμαστε όταν θέλουμε ο εαυτός μας να είναι αυτός που ξεχωρίζει και δοξάζεται από τους άλλους, με αποτέλεσμα να διαλέγουμε να λέμε υπερβολές και ψέματα στους άλλους για να μας πούνε ότι είμαστε σπουδαίοι. Ψέματα λέμε όταν θέλουμε να κρύψουμε κάποιο λάθος μας. Όμως όποιος αγαπά τον Θεό, είναι αληθινός, γιατί το ψέμα το βάζει το ταγκαλάκι στη ζωή μας. Ας είναι λοιπόν η νέα χρονιά ευκαιρία να λέμε πάντοτε την αλήθεια. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Δανιήλ δεν προσκυνούσε το άγαλμα του Βηλ; 2. Ήταν σωστό αυτό που έκαναν οι ιερείς του Βηλ; 3. Σε τι στηρίχτηκε ο Δανιήλ για να αποκαλύψει το ψέμα; 4. Τι σας λέει η κατάληξη της ιστορίας για όσους λένε ψέματα; 5. Λέμε ψέματα στην καθημερινή μας ζωή; Το θέλει ο Θεός; Συμπέρασμα Τη νέα χρονιά να προσπαθήσουμε να μη λέμε ψέματα, αλλά την αλήθεια γιατί πιστεύουμε στον αληθινό Θεό! Βρες στο κρυπτόλεξο 6 λέξεις από την ιστορία: ΞΜΚΠΣΔΟΦΗΨΥΒΗΛΚΛΡΥΔΣΘΩΟΚΧΦΟΚΡΘΣΥΤΨΝΔΑΝΙΗΛΩΛΠΛΓΙΤΟΔΘΞΩΜΧΚΛΔΙΓΦΥΨΝΓΣΛΔΙΘΩ ΤΔΔΒΜΣΚΣΙΟΩΠΡΟΩΘΘΕΟΣΩΗΦΞΦΟ8Σ6ΣΗΦΞΔΘΥΡΦΛΠΟΓΙΘΒΜΔΚΨΘΣΤΑΧΤΗΚΟΣΠΡΘΥΩΤΣΗΝΨΜ Ζ,ΤΡΣΕΑΓΨΞΚΦΚΦΙΟΡΘΔΙΑΟΠΣΟΙΦΘΩΞΜΦΛΑΛΗΘΕΙΑΔΛΠΟΩΘΥΤΣΡΑΩΣΩΜΩΚΛΙΕΡΕΙΣΛΔΚΠΔΟΙΩΘΥ ΔΙΘΣΗΔΚΝΣ ________________, __________________, __________________, __________________, __________________, __________________, 44 Να ζωγραφίσετε την εικόνα των Θεοφανείων 45 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 13 Η Κιβωτός της Διαθήκης Μετά την παράδοση των Δέκα Εντολών στο λαό του Ισραήλ, ο Μωυσής ανέβηκε και πάλι στην κορυφή του όρους Σινά. Επί σαράντα ημέρες ο Μωυσής έγραφε τους νόμους και τους κανόνες που ο Θεός υπαγόρευσε στο λαό του για να μπορέσουν να ζήσουν σε οργανωμένη κοινωνία. Οι Ισραηλίτες έμειναν μόνοι τους αυτές τις ημέρες. Το νερό τους τελείωσε και πάλι. Και άρχισαν ξανά να πεινάνε. Κάποιος είπε τότε πως ο Μωυσής μάλλον είχε πεθάνει, για να μην φαίνεται πουθενά. Τότε απελπισία κατέλαβε το λαό, ότι ο Θεός τους είχε εγκαταλείψει. Μάλιστα, άλλοι είπαν ότι ο Θεός δεν υπήρχε και ότι έπρεπε να κάνουν καινούριους θεούς, ώστε να έχουν κάτι για να πιστεύουν. Οι Ισραηλίτες ζήτησαν από τον αδελφό του Μωυσή, τον Ααρών να τους κατασκευάσει έναν θεό για να μπορούν να τον λατρεύουν. Αυτός προσπάθησε να τους μεταπείσει, αλλά όταν είδε ότι επέμειναν στην αμαρτία και ότι ήταν αποφασισμένοι να ξεχάσουν τον αληθινό Θεό, ζήτησε όλα τους τα χρυσά κοσμήματα. Τα έλιωσε στην φωτιά και κατασκεύασε ένα χρυσό μοσχάρι. Το έθεσε ψηλά και όλος ο λαός έπεσε να το προσκυνήσει. Το μοσχάρι, έλεγαν ήταν ο θεός που τους έβγαλε από την Αίγυπτο. Τη στιγμή που γλεντούσαν και χόρευαν, κατέβηκε ο Μωυσής. Είδε το χρυσό μοσχάρι και κατάλαβε τι είχε συμβεί. Στα χέρια του κρατούσε δύο μεγάλες πέτρινες πλάκες, στις οποίες ήταν γραμμένες οι δέκα εντολές. Ο Μωυσής οργίστηκε τόσο πολύ, ώστε πέταξε τις πέτρες κάτω και αυτές έσπασαν. Τότε πήρε το μοσχάρι, το διέλυσε με ένα μεγάλο σφυρί και μάλωσε αυστηρά το λαό του Ισραήλ που τόσο γρήγορα ξέχασε το Θεό. Αυτόν που τους έβγαλε από την Αίγυπτο. Αυτόν που τους έσωσε στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτόν που τους οδηγούσε στη γη της Επαγγελίας. Αυτόν που τους έδωσε το νόμο και τις εντολές Του. Όλος ο λαός αισθάνθηκε καταντροπιασμένος για την αμαρτία του. Ο Μωυσής ανέβηκε στο όρος Σινά και πάλι για να προσευχηθεί στο Θεό. Του ζήτησε να συγχωρέσει το λαό Του για την αχαριστία και την αμαρτία του. Ο θεός του απάντησε ότι δεν μπορεί να δεχτεί την αμαρτία, αλλά συγχωρεί τους αμαρτωλούς, αρκεί να δείξουν μετάνοια στη ζωή τους. Όμως η κάθε αμαρτία έχει και ένα κόστος. Κι αυτό για να μην την επαναλάβει ο άνθρωπος. Έτσι, ο Θεός είπε στον Μωυσή ότι δεν θα εγκαταλείψει το λαό Του, αλλά οι Ισραηλίτες θα ταλαιπωρηθούν μέχρι να μπούνε στη γη της Επαγγελίας, γιατί αλλιώς θα εγκατέλειπαν και πάλι το Θεό, εάν δεν καταλάβαιναν το μέγεθος της αμαρτίας και του λάθους τους. Ο Θεός έδωσε στον Μωυσή δύο νέες πέτρινες πλάκες με τις εντολές Του και του ζήτησε να κατασκευάσουν μια σκηνή μεγάλη που ονομάστηκε σκηνή του μαρτυρίου. Μέσα σε αυτήν κατασκεύασαν μια κιβωτό, ένα ξύλινο μπαούλο, στο οποίο έβαλαν το ραβδί του Μωυσή, τις πλάκες της Διαθήκης (συμφωνίας του Θεού με τον λαό Του) και άλλα ιερά αντικείμενα, για να τους προστατεύουν στην πορεία προς τη γη της επαγγελίας. Και ξεκίνησαν. Ερμηνευτικά Σχόλια οι Ισραηλίτες απελπίστηκαν: Πολλές φορές όταν μας τυχαίνει μια δυσκολία νομίζουμε ότι ο Θεός δεν είναι κοντά μας,άρα δεν υπάρχει ή δεν μας βοηθάει. Αυτό όμως δεν είναι σωστό, διότι κάθε δυσκολία που έρχεται στη ζωή μας, έρχεται για να μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι. Αυτό γίνεται όταν προσπαθούμε, όταν έχουμε εμπιστοσύνη στο Θεό, όταν προσευχόμαστε και όταν κάνουμε υπομονή. Ο Θεός θέλει να μας βοηθήσει να μην πέσουμε στα ίδια λάθη. Έτσι κάποτε αφήνει λίγο τα πράγματα να μην έρχονται όπως τα θέλουμε εμείς στη ζωή μας, να κουραζόμαστε λίγο παραπάνω για να πετύχουμε κάτι, για να μπορέσουμε να έχουμε ταπείνωση και να μην αμαρτάνουμε. 46 χρυσό μοσχάρι: οι Ισραηλίτες όχι μόνο απελπίστηκαν, αλλά έδειξαν μεγάλη αχαριστία έναντι του Θεού. Δήλωσαν στον Ααρών και στο Θεό ουσιαστικά ότι έπαψαν να πιστεύουν ότι υπήρχε, ότι τους έβγαλε από την Αίγυπτο, ότι τους συντήρησε στην έρημο, ότι τους έδωσε τις Δέκα Εντολές. Ο νους και η ψυχή τους έφυγε εντελώς από το Θεό και γι’ αυτό ζήτησαν την κατασκευή ενός ειδώλου, όπως ήταν το χρυσό μοσχάρι. Αυτή η πράξη ήταν απόδειξη καρδιών που ήταν πολύ σκληρές, που δεν είχαν δύναμη στην πίστη τους, αλλά ήταν έτοιμες να εγκαταλείψουν την αλήθεια, αρκεί από κάπου να μπορούν να πιαστούν. Το μοσχάρι συμβολίζει τις ανθρώπινες αισθήσεις, την ανάγκη του ανθρώπου να επιβιώσει χρησιμοποιώντας την τροφή, την όραση, την ακοή, την ύλη, χωρίς εμπιστοσύνη και αγάπη στο Θεό. Η εποχή μας λατρεύει άλλα χρυσά μοσχάρια, όπως το φαγητό, την τηλεόραση, την εξωτερική εμφάνιση, τις απολαύσεις της ζωής και λησμονεί το Θεό. Ο Θεός δεν μπορεί να δεχτεί την αμαρτία: Η αμαρτία είναι κάθε πράξη που έρχεται αντίθετα στο θέλημα και την αγάπη του Θεού. Η αμαρτία είναι λάθος και προέρχεται από το ταγκαλάκι, αλλά και την δική μας έλλειψη διάθεσης να είμαστε κοντά στο Θεό και να κάνουμε υπακοή στο θέλημά Του. Έτσι, ο Θεός δεν τη δέχεται την αμαρτία, αλλά τη συγχωρεί. Πώς τη συγχωρεί; Με το να τις εξομολογούμαστε στον ιερέα-πνευματικό. Ο Πνευματικός είναι ο ιερέας που έχει το Άγιο Πνεύμα, μας βοηθά με την εξομολόγηση να πούμε τις αμαρτίες μας στο Θεό και να κάνουμε ένα καινούριο ξεκίνημα στη ζωή μας. Στην περίπτωση των Ισραηλιτών ο Μωυσής, αφού γκρεμίσει τον ψεύτικο θεό, θα μιλήσει στο λαό και θα τον οδηγήσει στην μετάνοια. Ο Μωυσής είναι ο πνευματικός πατέρας και ηγέτης των Ισραηλιτών και μεταφέρει την μετάνοιά τους στο Θεό. Κάθε αμαρτία έχει κι ένα κόστος: Όταν κάνουμε λάθος, χρειάζεται να είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε και τις συνέπειες. Αυτό, είναι πολλές φορές αναγκαίο για να μάθουμε πόσο σοβαρό ήταν το λάθος μας και να μην το ξανακάνουμε. Αν, για παράδειγμα, κάποιος κλέψει κάτι, ίσως κάποια φορά τον κλέψουν και τον ίδιο και τότε σκεφτεί πόσο κακό ήταν το λάθος που έκανε. Ό,τι κι αν κάνουμε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Θεός είναι δίκαιος και στη ζωή μας πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και, όταν κάνουμε λάθος, να ζητάμε συγγνώμη και να αλλάζουμε τρόπο σκέψης. Το ίδιο χρειάζεται να θυμόμαστε και για όσους κάνουν κακό σε εμάς. Να δεχόμαστε δηλαδή τη συγγνώμη τους και να συγχωρούμε χωρίς να θέλουμε να ανταποδώσουμε για να δείξουμε ποιος έχει δίκιο. Προσπαθούμε να κάνουμε δηλαδή στους άλλους, ό,τι θα θέλαμε να κάνουν και οι άλλοι σε εμάς. κιβωτός: με την κιβωτό της Διαθήκης ο Θεός ζητά από τους Ισραηλίτες να μην ξεχνούν τις περιπέτειες τις οποίες είχαν, τις δοκιμασίες τους τόσο στην Αίγυπτο, όσο και στην έρημο και την ίδια στιγμή να μην ξαναλησμονήσουν το Θεό. Η Κιβωτός σήμερα είναι η Εκκλησία, η οποία μας υπενθυμίζει την παρουσία του Θεού στη ζωή μας, το ότι ο Θεός μας έχει σώσει με τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο από τις αμαρτίες μας και μας καλεί να αλλάζουμε κάθε μέρα ζωή από την παιδική μας ηλικία. Να συγχωρούμε για να μας συγχωρεί, αλλά και να παραδεχόμαστε τόσο τα λάθη όσο και τις αμαρτίες μας σ’ Εκείνον και στη ζωή της Εκκλησίας. Ερωτήσεις 1. Γιατί οι Ισραηλίτες θέλησαν να φτιάξουν ένα χρυσό μοσχάρι; 2. Γιατί ο Μωυσής πέταξε κάτω τις πέτρινες πλάκες που περιείχαν τις δέκα εντολές; 3. Τί απάντησε ο Θεός στο Μωυσή όταν ανέβηκε στο βουνό για να ζητήσει συγχώρεση από το Θεό για τις πράξεις των Ισραηλιτών; 4. Ο Θεός θέλει την αμαρτία; Τιμωρεί τους αμαρτωλούς; 5. Σήμερα πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τις αμαρτίες μας και πώς συμπεριφερόμαστε σε όσους αμαρτάνουν σε βάρος μας; 6. Τι συμβολίζει η Κιβωτός σήμερα; Συμπέρασμα Ο Θεός δεν θέλει την αμαρτία στη ζωή μας, όμως συγχωρεί τους αμαρτωλούς, αν δείξουν μετάνοια για τα λάθη τους. 47 Μ______ Ω____ Υ_________ λαό. Σ____ Η_____ Σ____ Συμπληρώστε την ακροστιχίδα: Έφτιαξαν ένα χρυσό... Γράμμα της φωτιάς. Επί σαράντα ημέρες ο Μωυσής έγραφε τους νόμους και τους κανόνες που ο Θεός ... στο Ο Μωυσής διέλυσε το μοσχάρι με ένα μεγάλο ... Οι Ισραηλίτες έμειναν μόνοι τους εκείνες τις ... Ο Θεός ζήτησε από τον Μωυσή να φτιάξει τη ... του μαρτυρίου. Να ζωγραφίσετε τους Ισραηλίτες να λατρεύουν το χρυσό μοσχάρι 48 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14 Ο Σαμψών που άκουγε και ο Σαμψών που δεν άκουγε Στη μακρινή Σαραά, μέσα στη χώρα της Χαναάν, στη γη της επαγγελίας, ζούσε ένα ζευγάρι, ο Μανωέ και η γυναίκα του. Δεν είχαν παιδιά και ήταν δυστυχισμένοι, όμως δεν ξέχναγαν το Θεό και προσεύχονταν σ’ αυτόν, να τους θυμηθεί. Μια μέρα, η γυναίκα του Μανωέ φύτευε στον κήπο μια τριανταφυλλιά. Έβαζε με το μυαλό της χίλιες σκέψεις, όταν ξαφνικά γέμισε ο κήπος από ένα απαλό αεράκι. Στράφηκε και τι να δει, ένας άγγελος την πλησίασε και της είπε ότι ο Θεός άκουσε την προσευχή της και θα έκανε ένα αγοράκι. Της είπε ότι αυτό το αγοράκι θα αποκτούσε μεγάλη δύναμη και θα βοηθούσε τους Ισραηλίτες να αντιμετωπίσουν τους Φιλισταίους. Ζήτησε μόνο απ’ αυτήν να το προσέχει, να μην πίνει κρασί, ούτε να κόψει ποτέ του τα μαλλιά του, γιατί αυτό ήταν το θέλημα του Θεού γι’ αυτόν. Βούρκωσαν τα μάτια της γυναίκας του Μανωέ, φώναξε τον άντρα της και του είπε τα σπουδαία νέα. Κι όπως είπε ο Άγγελος έτσι κι έγινε. Το αγόρι το ονόμασαν Σαμψών. Όταν ο Σαμψών έγινε 18 χρονών βρέθηκε στον κάμπο της Θαμναθά. Εκείνη τη στιγμή μέσα του, βλέποντας από μακριά όλο το χώρο του Ισραήλ, που ήταν κάτω από το ζυγό των Φιλισταίων, προσευχήθηκε στο Θεό να τον αξιώσει να ελευθερώσει τους συμπατριώτες του. Τότε του επιτέθηκε ένα λιοντάρι! Ο Σαμψών όμως με τα δυνατά του μπράτσα το έπνιξε! Γύρισε στο σπίτι του και μετά από λίγες μέρες ξαναπήγε στην Θαμναθά. Τότε έκπληκτος διαπίστωσε ότι μέσα στο στόμα του λιονταριού μέλισσες είχαν φτιάξει με κυψέλη βουερή με πλούσιο μέλι. Δοκίμασε και πήγε και στους γονείς και φίλους του, βάζοντάς τους ένα αίνιγμα: «Από εκείνο που καταβροχθίζει βγήκε τροφή, κι από αντρειωμένο γλύκα». Κανείς δεν ήξερε να του απαντήσει, ο Σαμψών όμως κατάλαβε ότι το λιοντάρι ήταν οι Φιλισταίοι που καταβρόχθιζαν τον Ισραήλ και ότι ο ίδιος έπρεπε να ελευθερώσει τους πατριώτες του. Έπιασε τριακόσιες αλεπούδες, τις έδεσε δυο -δυο από την ουρά και ανάμεσά τους έδεσε δαδιά αναμμένα. Αυτές κατέκαψαν από τον τρόμο τους περνώντας όλα τα χωράφια των Φιλισταίων, οι οποίοι επεχείρησαν οργισμένοι να τον συλλάβουν, χωρίς να το καταφέρουν. Ύστερα από πολλές καταστροφές που τους έκανε, οι Φιλισταίοι πλήρωσαν μια γυναίκα, τη Δαλιδά, την οποία ερωτεύτηκε ο Σαμψών, για να μάθει το μυστικό της δύναμής του και να τους το πει. Αυτή τον έπεισε και της το αποκάλυψε, αφού τον μέθυσε! Πήρε τότε ψαλίδι κι ενώ ο Σαμψών κοιμόταν, του έκοψε τα μαλλιά. Ο Σαμψών ξύπνησε κι ένιωσε ότι ήταν χαμένος. Οι Φιλισταίοι τον έπιασαν και τον τύφλωσαν, κι αφού τον εξευτέλισαν όσο μπορούσαν, τον έβαλαν φυλακή για πολλά χρόνια. Κάποτε είχαν γιορτή και αποφάσισαν να φέρουν τον Σαμψών για να διασκεδάσουν. Τα μαλλιά του είχαν μεγαλώσει. Είχε μετανιώσει που δεν είχε κάνει υπακοή στο Θεό. Δεν είχε ξαναπιεί κρασί. Προσευχήθηκε στο Θεό κι ενώ οι Φιλισταίοι τον μαστίγωναν και τον κορόιδευαν, αυτός αγκάλιασε με τα χέρια του δυο κολώνες του ναού, τον γκρέμισε φωνάζοντας: «Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων». Μαζί του πέθαναν και χιλιάδες Φιλισταίοι! Η δύναμη του Σαμψών έμεινε ξακουστή σ’ όλο τον κόσμο. Ερμηνευτικά σχόλια Φιλισταίοι: ήταν λαός που κατοικούσε στην Παλαιστίνη και βρισκόταν σε σύγκρουση με τους Ισραηλίτες. Ξέρουμε αρκετά γι’ αυτούς μέσα από ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης, όπως του Σαμψών, του Δαυίδ και του Σαμουήλ. Τα κατορθώματα του Σαμψών: τα κατορθώματα του Σαμψών είναι εντυπωσιακά και οι άνθρωποι τον θαυμάζουν, έχει γίνει γνωστός και σπουδαίος. Αυτό που τον κάνει σπουδαίο όμως δεν είναι ο θαυμασμός και η δόξα που του δίνουν οι άνθρωποι, αλλά η υπακοή του στο θέλημα του Θεού, που είναι να μην πιει 49 κρασί και να μην κόψει τα μαλλιά του. Ο Σαμψών υπακούει, παρόλο που το θέλημά Του ο Θεός το φανερώνει στους γονείς του από νωρίς και όχι απευθείας στον ίδιο το Σαμψών. Έτσι συνεχώς δέχεται βοήθεια, διότι ακολουθεί τις συμβουλές και των πίστη των γονέων του, την παράδοση που είχε λάβει από τον Θεό. Αυτό μας δείχνει πως ό,τι καλό παίρνουμε από την οικογένειά μας και από όσους αγαπούμε και μας αγαπούνε καλούμαστε να το κρατήσουμε στη ζωή μας, ιδίως αν έχει να κάνει με το θέλημα του Θεού. Ο Σαμψών χάνει τη δύναμή του: όταν ξεχνάει το θέλημα του Θεού και πίνει κρασί, αποκαλύπτεται το μυστικό του και χάνει τη δύναμή του. Ο Σαμψών παρασύρεται και υπακούει σε μια γυναίκα που στην πραγματικότητα δεν τον αγαπάει και τότε αλλάζει η ζωή του, γίνεται αδύναμος. Η ανυπακοή του Σαμψών τον καταστρέφει. Η ανυπακοή: η ανυπακοή δυσκολεύει τη ζωή του Σαμψών, φέρνει δυστυχία στη ζωή του, όμως δε χάνει την εμπιστοσύνη του στο Θεό και, παρότι έχασε το φως του, Τον ξανακούει και στο τέλος νικάει. Μπορεί να έχασε την ελευθερία του και στο τέλος τη ζωή του, όμως έκανε τους συμπατριώτες του να νικήσουν τους Φιλισταίους. Όταν δεν ακούμε το Θεό και όσους μας αγαπούνε και κάνουμε του κεφαλιού μας, όφελος δεν έχουμε στη ζωή μας. Ανυπακοή κάνουμε και όταν ακούμε τη φωνή από το ταγκαλάκι που μας απομακρύνει από το Θεό. Η δική μας υπακοή: η υπακοή στο θέλημα του Θεού είναι κάτι που ζητάει ο Θεός από όλους τους ανθρώπους. Με την υπακοή καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε μόνο με το δικό μας μυαλό και τις δικές μας επιθυμίες να γνωρίσουμε την αλήθεια για τον κόσμο και την αλήθεια για το Θεό. Όταν κάνουμε μόνο ό, τι μας αρέσει χωρίς υπακοή, φτάνουμε εύκολα στον εγωισμό και την υπερηφάνεια με συνέπεια να ξεχνάμε τον Θεό και να σβήνει η αγάπη μας. Έτσι γινόμαστε και εμείς «τυφλοί», γιατί δε βλέπουμε την αλήθεια για τους άλλους και παύουμε να ελπίζουμε και να πιστεύουμε στο Θεό και τη Αγάπη του για μας. Θα ήταν επικίνδυνο να υπακούμε σε όλους και αδύνατο, γιατί θα μπερδευόμασταν πολύ. Ωφελούμαστε όταν υπακούμε στο Θεό και το θέλημά Του, το οποίο το μαθαίνουμε στην Εκκλησία ακούγοντας το λόγο του, δηλαδή το Ευαγγέλιο. Ωφελούμαστε όμως, υπακούοντας και στους γονείς μας και σε όσους μας αγαπάνε. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Σαμψών έγινε σπουδαίος; 2. Πότε ο Σαμψών έχασε τη δύναμή του; 3. Ο Σαμψών έμεινε στην κατάσταση της ανυπακοής; 4. Κερδίζουμε ή χάνουμε όταν κάνουμε υπακοή; Τι μας εμποδίζει να κάνουμε υπακοή; 5. Σε ποιους πρέπει να κάνουμε υπακοή στη ζωή μας; Συμπέρασμα Όταν ακούμε τι θέλει από μας ο Θεός και όσοι μας αγαπούνε, τότε προοδεύουμε στη ζωή μας. Βρες τις λέξεις, κύκλωσέ τες και φτιάξε τη φράση που είπε ο Σαμψών πριν πεθάνει: ΞΗΤΡΣΑΠΟΘΑΝΕΤΟΝΚΞΓΓΤΗΝΚΒΓΦΨΥΧΗΞΘΑΑΣΕΔΓΦΗΜΟΥΠΟΚΝΔΓΜΕΤΑΝ ΞΣΠΛΚΤΥΘΤΩΝΞΣΚΣΘΥΤΡΜΣΓΦΡΑΠΟΣΑΜΝΗΥΨΩΒΓΞΛΑΛΛΟΦΥΛΩΝΞΣΓΦΑΦ ΡΕΝΦΚ 50 Να ζωγραφίσετε τον Σαμψών να παλεύει με το λιοντάρι 51 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 15 Το όραμα του Ησαΐα Ο Θεός για να φέρει στον ίσιο δρόμο τους Ισραηλίτες τους έστειλε ανθρώπους άγιους και σοφούς. Αυτοί με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, καλούσαν το λαό σε μετάνοια, υπενθύμιζαν το θέλημα του Θεού και προέλεγαν τα μέλλοντα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν προφήτες. Μίλησαν και για τον ερχομό του Θεού στον κόσμο, του Χριστού δηλαδή, για τη σωτηρία των ανθρώπων. Ένας από τους πιο σπουδαίους προφήτες είναι και ο Ησαΐας. Ο προφήτης Ησαΐας έζησε 700 χρόνια περίπου πριν έρθει ο Χριστός. Ήταν, μαζί με τον προφήτη Ηλία και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο οι κορυφαίοι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Έζησε στα χρόνια του τω βασιλιάδων Οζία και Εζεκία. Πριν ξεκινήσει να βγαίνει στον κόσμο του Ισραήλ και να προφητεύει τα λόγια του Θεού, είδε ένα όραμα, ενώ βρισκόταν στο ναό του Σολομώντα. Το χρόνο που πέθανε ο βασιλιάς Οζίας, είδε σε όραμα τον Κύριο και Θεό να κάθεται πάνω σε θρόνο μεγάλο και υψηλό. Οι άκρες από τον μανδύα του απλώνονταν σ’ ολόκληρο το ναό που βρισκόταν ο θρόνος αυτός. Γύρω από το Θεό στέκονταν τα Σεραφείμ , που το καθένα τους είχε 6 φτερούγες. Με τις δύο κάλυπταν τα πρόσωπά τους, τις άλλες δύο τα πόδια τους και με τις υπόλοιπες δύο πετούσαν. Το ένα κραύγαζε προς το άλλο: «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου»! Από τη φωνή τους σηκώθηκε καπνός που γέμισε τις πόρτες του Ναού. Είπε τότε ο Ησαΐας: - Αλίμονό μου! Χάθηκα, γιατί είμαι άνθρωπος αμαρτωλός, με ακάθαρτα χείλη και κατοικώ ανάμεσα σ’ ανθρώπους μ’ ακάθαρτα χείλη. Αλλά τα μάτια μου είδαν το Βασιλιά, τον Κύριο των Δυνάμεων! Τότε ένα από τα Σεραφείμ πέταξε προς το μέρος του κρατώντας ένα κάρβουνο αναμμένο, μέσα σε μια λαβίδα με την οποία το είχε πάρει από το θυσιαστήριο. «Ορίστε», του είπε, «τούτο σου άγγιξε τα χείλη. Η ανομία σου σβήστηκε, η αμαρτία σου συγχωρέθηκε»! Και τότε άκουσε ο Ησαΐας τη φωνή του Κυρίου: «Ποιον θα στείλω; Ποιος θα πάει για μας;» Αμέσως είπε ο Ησαΐας: «Ορίστε, εγώ Κύριε. Εμένα να στείλετε»! Και ο Θεός απάντησε: «Πήγαινε! Μίλησε σ’ αυτόν το λαό, ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνει. Δείξε τους πάλι και πάλι, έστω κι αν είναι σκεπασμένες με λίπος οι καρδιές τους και βαριά τ’ αυτιά τους και τυφλά τα μάτια τους και δεν μπορούν να κατανοήσουν». Και ρώτησε ο Ησαΐας το Θεό: «Κύριε, ως πότε;» Και απάντησε ο Θεός: «Ώσπου οι πόλεις να εγκαταλειφθούν και τα σπίτια να μείνουν χωρίς κατοίκους, και οι αγροί και οι λόφοι να ερημωθούν, και ο Κύριος να απομακρύνει τους ανθρώπους μακριά πολύ! Ακόμα και το ένα δέκατο ν’ απομείνει, θα πυρποληθεί ξανά και ξανά, σαν μια βαλανιδιά που μένει σαν το κούτσουρο όταν της κόψουν τα κλαδιά». Ο Ησαΐας ξεκίνησε τότε το έργο να φανερώσει στους ανθρώπους το θέλημα του Θεού. Ερμηνευτικά σχόλια Αυτοί με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, καλούσαν το λαό σε μετάνοια, υπενθύμιζαν το θέλημα του Θεού: οι προφήτες κηρύττουν μετάνοια, δηλαδή το να μπορεί ο άνθρωπος να καταλαβαίνει τι έχει κάνει που δεν θέλει ο Θεός και τι έχει παραλείψει να κάνει από αυτά που θέλει ο Θεός. Η μετάνοια μας είναι από τα πιο σημαντικά έργα της ζωής μας. Ό,τι κακό και να κάναμε, όσο και να στεναχωρήσαμε κάποιον, μπορούμε με την βοήθεια του Θεού και τη θέληση μας να κάνουμε μια νέα αρχή. Οδηγός σε κάθε νέα πορεία στη ζωή μας είναι το Άγιο Πνεύμα που μας δίνει δύναμη. Ο προφήτης Ησαΐας ενώ βρισκόταν στο ναό του Σολομώντα: όλοι όσοι αγαπούν το Θεό προσεύχονται στην Εκκλησία, το σπίτι του Θεού. Εκεί κι εμείς βαπτιστήκαμε, εκεί κοινωνούμε το Σώμα και 52 το Αίμα του Χριστού. Να μην ξεχνάμε να τον ευχαριστούμε, να επικοινωνούμε με Αυτόν με την προσευχή μας τόσο στο σπίτι μας , όσο και στους ναούς. Είδε σε όραμα τον Κύριο: Πώς γίνεται ένας άνθρωπος να δει το Θεό; Ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει τον τέλειο Θεό. Ο προφήτης όμως με την θεία φώτιση είδε το Χριστό πολλά πολλά χρόνια πριν από τον ερχομό Του στον κόσμο. Ο Χριστός είναι πλήρης Θεός και άνθρωπος γι’ αυτό και μπόρεσε ο Ησαΐας με τη χάρη του Θεού, να Τον δει σε θρόνο καθισμένο μέσα σε δόξα. Σε κάθε Θεία Λειτουργία μάλιστα βρισκόμαστε μπροστά στο θρόνο του Θεού. Ανοίγουν οι ουρανοί και οι άγγελοι βρίσκονται κοντά μας. Το θέμα είναι ότι εμείς δεν έχουμε τα μάτια της ψυχής μας ανοιχτά για να μπορούμε να τα δούμε όπως είναι στην πραγματικότητα. Ο Θεός γι’ αυτό αποκαλύπτει στον Ησαΐα το όραμα, για να μπορεί να δει ότι υπάρχει μία άλλη πραγματικότητα, πνευματική. αμαρτωλός, με ακάθαρτα χείλη: ο Θεός παρά το γεγονός ότι είμαστε τόσο μικροί σε σχέση με Αυτόν αλλά και γεμάτοι ατέλειες και αμαρτίες, μας αξιώνει με την δίχως όρια αγάπη Του. Μας δίνει τη ζωή μας, τον κόσμο μας, τις αμέτρητές δωρεές Του αλλά και αν το επιθυμούμε να κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του. αναμμένο κάρβουνο μέσα σε μια λαβίδα: Στο όραμα του Ησαΐα ο άγγελος προσφέρει σε λαβίδα αναμμένο κάρβουνο. Είναι μια συμβολική εικόνα της Θείας μεταλήψεως. Οι άγιοι της Εκκλησίας συμβολίζουν τον Θεό με πυρ-φωτιά. Κάθε φορά που κοινωνάμε να θυμόμαστε καλά με το νου και την καρδιά μας, να πηγαίνουμε με πολύ σεβασμό και ταπείνωση γιατί αυτό που μας προσφέρεται είναι το Σώμα του Χριστού και Θεού μας. Η Θεία Κοινωνία, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που καθαρίζει και φωτίζει με τη φωτιά του αυτόν που κοινωνά με καθαρή καρδιά, αλλά μουτζουρώνει και μαυρίζει αυτόν που είναι ανάξιος, είναι το κάρβουνο που είδε και γεύτηκε ο προφήτης. λάβε αυτό και… θα αφαιρέσει από σένα τις αμαρτίες σου: η θεία κοινωνία και όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας μάς καθαρίζουν σωματικά και ψυχικά. Γιατί η αμαρτία, δηλαδή οι πράξεις που μας χωρίζουν από τον Θεό και τους συνανθρώπους μας, σαν μια άλλη αρρώστια κολλάει στο σώμα και τη ψυχή μας. Το φάρμακο λοιπόν που αναζωογονεί τον άνθρωπο και καίει την αμαρτία είναι η Θεία κοινωνία. Μίλησε στους ανθρώπους: μέσα από την Θεία Λειτουργία ο Θεός μιλά στους ανθρώπους και σήμερα και πάντοτε. Μέσα στην Θεία Λειτουργία, εξάλλου, φαίνεται το θέλημα του Θεού, όπως στον Ησαΐα που του είπε ότι πάντοτε πρέπει να φανερώνει το θέλημά Του στους ανθρώπους. Το θέλημα του Θεού το ακούμε στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο κάθε Κυριακής. Είναι λοιπόν σπουδαίο να εκκλησιαζόμαστε κάθε Κυριακή, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να είμαστε κι εμείς στο θρόνο του Θεού, που σημαίνει ότι μοιάζουμε με τους Αγίους. Όσο μπορούμε μάλιστα πιο συχνά να κοινωνούμε, ιδίως τώρα που είμαστε παιδιά. Ερωτήσεις 1. Ποιό ήταν το έργο των προφητών και γιατί λέγονται έτσι; 2. Γιατί ο Θεός επέτρεψε στον Ησαΐα να δει το όραμα αυτό; 3. Τι συμβολίζει το αναμμένο κάρβουνο; 4. Τι γίνεται σε κάθε θεία λειτουργία; 5. Κάθε πότε μπορούμε να εκκλησιαζόμαστε και να κοινωνούμε; Συμπέρασμα Η Θεία Κοινωνία είναι το κάρβουνο που καίει την αμαρτία, μας αναγεννά και μας ενώνει με τον Χριστό. Να εκκλησιαζόμαστε και να κοινωνούμε συχνά. Να βρεις τις 6 ανάποδες λέξεις που κρύβονται στον πίνακα (από το τέλος προς την αρχή) Α Α Σ Α Δ Ρ Ο Σ Ι Ε Ν Η Β Σ Ο Υ Α Ο Ρ Α Λ Σ Θ Μ Μ Ο Ι Α Ι Ε Σ Ρ Ε Θ Α Ο Φ Ο Ι Ε 53 Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ησαΐα 54 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 16 Ο Γεδεών, η προσευχή και το θέλημα του Θεού Μετά τον θάνατο του Ιησού του Ναυί οι Ισραηλίτες άρχισαν σιγά-σιγά να χάνουν την πίστη τους στο Θεό. Έφτιαξαν βωμούς στο θεό των ειδωλολατρών Βάαλ και παράλληλα προσεύχονταν τόσο τον αληθινό Θεό όσο και τον Βάαλ. Ο Θεός για την απιστία των Ισραηλιτών τότε τους εγκατέλειψε στο έλεος ενός άγριου λαού των Μαδιανιτών, οι οποίοι έκαναν επιδρομές με καμήλες και κατέκαιγαν τα χωράφια, κλέβοντας όλη τη σοδειά τους και σφάζοντας τα ζώα τους. Εκείνα τα χρόνια ζούσε ένας γενναίος Ισραηλίτης, που τον έλεγαν Γεδεών. Αυτός αγαπούσε και σεβόταν τον αληθινό Θεό. Ήταν καλοκαίρι και βρίσκονταν στο χωράφι του, θερίζοντας τα στάχυα του. Προσευχόταν στο Θεό να γλιτώσει το λαό του από τους Μαδιανίτες. Άκουσε τότε μια φωνή στη γωνιά του χωραφιού του να του λέει: Ο Θεός είναι μαζί σου, γενναίε πολεμιστή! Ο Γεδεών γύρισε το κεφάλι του και είδε έναν ψηλό άνθρωπο. Ήταν ένας άγγελος, σταλμένος από το Θεό. – Ο Κύριος σου λέει ότι θα τιμωρήσεις τους Μαδιανίτες και θα γλιτώσεις το λαό σου από τους εχθρούς. Πήγαινε να συγκεντρώσεις το λαό του Ισραήλ! Ο Γεδεών έσκυψε το κεφάλι του κάτω και εξέφρασε το φόβο του. Ζήτησε από τον άγγελο να δείξει ένα σημείο, ώστε να καταλάβει ότι ο Θεός είναι μαζί του. Είδε μια στοίβα μαλλί προβάτου, έναν πόκο όπως λεγόταν. Πρότεινε λοιπόν στον άγγελο το στεγνό αυτό μαλλί να είναι το πρωί βρεγμένο. Ο Άγγελος χαμογέλασε. Το πρωί που ξύπνησε ο Γεδεών είδε το μαλλί. Ήταν καλοκαίρι. Δεν είχε βρέξει. Το μαλλί ήταν μούσκεμα. Ο Άγγελος ήταν δίπλα. Ο Γεδεών του είπε πάλι: - Μην οργιστείς μαζί μου. Θέλω όμως να ξανακάνεις το μαλλί στεγνό και όλο το έδαφος γύρω να είναι υγρό. Ο Άγγελος χαμογέλασε και πάλι. Την άλλη μέρα τα πράγματα ήταν όπως τα ζήτησε ο Γεδεών. Ο Γεδεών μάζεψε όσους ανθρώπους μπόρεσε. Όμως ο Θεός του ζήτησε να πάρει κοντά του μόνο τριακόσιους, που να είναι αποφασισμένοι να κάνουν απόλυτη υπακοή στο θέλημα του Θεού. Έφτασαν έξω από το στρατόπεδο των Μαδιανιτών. Ήταν νύχτα. Οι Μαδιανίτες ήταν χιλιάδες. Ο Θεός έδωσε στο Γεδεών να δει ένα όνειρο. Ένα κριθαρόψωμο κατρακυλούσε από την μία πλευρά του λόφου και έπεσε πάνω σε μια σκηνή που είχε τα εμβλήματα των Μαδιανιτών. Η σκηνή κλονίσθηκε τόσο πολύ που αναποδογυρίστηκε. Ο Γεδεών άκουσε τότε τη φωνή του Θεού να του λέει: - Είσαι το κριθαρόψωμο του Θεού. Μη φοβάσαι! Δώσε στους στρατιώτες σου μια σάλπιγγα από κέρατο κριαριού, μια άδεια στάμνα κι ένα δαυλό. Ο Γεδεών έκανε υπακοή σ’ αυτό που του ζήτησε ο Θεός. Λίγο πριν αρχίσει να ξημερώνει όλοι οι άντρες σάλπισαν με το κέρατο του κριαριού που κρατούσαν στα χέρια τους. Έγινε ένας τρομερός θόρυβος. Παράλληλα, έσπασαν τα σταμνιά και άναψαν τους δαυλούς. Οι Μαδιανίτες έπαθαν πανικό και ο Γεδεών τους συνέτριψε. Τους κυνήγησε μέχρι την πρωτεύουσά τους Καρκάρ και σκότωσε και τους βασιλιάδες τους. Για σαράντα χρόνια οι Μαδιανίτες δεν ξαναπείραξαν τους Ισραηλίτες. Οι Ισραηλίτες ζήτησαν από τον Γεδεών να γίνει κριτής τους, δηλαδή κυβερνήτης τους. Ο Γεδεών τους ζήτησε να έχουν κριτή τους το Θεό και τους άφησε. Το θέλημα του Θεού έδωσε γενναιότητα στους Ισραηλίτες. Ερμηνευτικά σχόλια προσεύχονταν τόσο στο Θεό όσο και στο Βάαλ: ο λαός του Ισραήλ δεν ήταν αποφασισμένος να ακολουθήσει τον αληθινό Θεό. Είχε επηρεαστεί από την συγκατοίκησή του με ειδωλολάτρες. Αυτό παθαίνουμε οι άνθρωποι και σήμερα. Επειδή κατοικούμε στον κόσμο, ανάμεσα σε ανθρώπους οι οποίοι 55 δεν θέλουν να πιστεύουν στον αληθινό Θεό, θέλουμε να ακούμε το θέλημα του Θεού, ενώ την ίδια στιγμή δεν αισθανόμαστε έτοιμοι να αφήσουμε στην άκρη τι ζητά ο κόσμος από εμάς. Συγκρούεται δηλαδή στη ζωή μας τι θέλει ο Θεός και τι θέλει ο κόσμος που δεν πιστεύει. Προσευχόταν στο Θεό: πάντοτε θα υπάρχουν άνθρωποι, όπως ο Γεδεών, οι οποίοι θα κρατούνε ζωντανή στην καρδιά τους την πίστη στο Θεό και την υπακοή στο θέλημά Του. Αυτοί προσεύχονται καθώς συνεχίζουν να ζούνε σε έναν κόσμο που δεν πιστεύει και παρακαλούν το Θεό όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για τους άλλους ανθρώπους. Η προσευχή τους γίνεται δηλαδή αγάπη. ένα σημείο: το ότι ο Γεδεών πιστεύει δε σημαίνει ότι σταματά να είναι άνθρωπος. Επειδή το έργο που του ζητά ο Θεός είναι πολύ σημαντικό, θέλει κάποια απόδειξη ότι αυτό μπορεί να γίνει πράξη. Ο Θεός δεν ζητά από τον άνθρωπο να αφήσει στην άκρη το μυαλό του, αλλά να αυξήσει την πίστη. Γι’ αυτό και δίνει σημεία σ’ αυτούς που πιστεύουν και Τον αγαπούν. Το μαλλί: εκτός από το θαύμα καθαυτό, του να βραχεί και να στεγνώσει το μαλλί σε μήνες μεγάλης ζέστης, οι Πατέρες της Εκκλησίας θεωρούν ότι το σημείο που είδε ο Γεδεών προτυπώνει την Παναγία, το ωραιότερο θαύμα του κόσμου. Η Παναγία έμεινε καθαρή και ευλογημένη από το Θεό, παρθένος όπως τη λέει η Εκκλησία μας, πριν γεννήσει το Χριστό, κατά την διάρκεια της Γέννας, αλλά και μετά τη Γέννα. Αυτό συμβολίζει ο πόκος, το μαλλί. Ήταν στεγνός- καθαρός. Βράχηκε, όπως και στην Παναγία μπήκε ο Χριστός. Αλλά και ξανάγινε στεγνός, όπως η Παναγία μετά τη γέννα του Χριστού δεν ξαναπαντρεύτηκε. Η Παναγία γεννήθηκε από την προσευχή των γονέων της, του Ιωακείμ και της Άννας και από το θέλημα του Θεού και η ίδια προσευχόταν πολύ στη ζωή της. τριακόσιους: δεν χρειάζονται πολλοί, αλλά μόνο όσοι είναι αφοσιωμένοι στο Θεό και Τον αγαπούνε όντας έτοιμοι να τηρήσουν το θέλημά Του, για να νικήσει ο άνθρωπος το κακό. Η Παναγία ένας άνθρωπος ήταν και έφερε στον κόσμο τον Χριστό, νικώντας όλο το κακό του κόσμου. Άρα, ο καθένας και η καθεμιά μας μπορούμε αν εμπιστευόμαστε το Θεό, να νικήσουμε κάθε δυσκολία. Ο Γεδεών τους άφησε: ο Γεδεών δεν είχε σκοπό να δοξαστεί ο ίδιος. Η χαρά του ήταν που ο λαός του Ισραήλ ελευθερώθηκε. Μεγαλύτερη όμως ήταν η χαρά του που φάνηκε η δύναμη του Θεού. Αυτός είναι και ο δρόμος της προσευχής. Να φανερώνεται το θέλημα του Θεού στη ζωή μας. Γι’ αυτό και στο «Πάτερ ημών», αυτό ζητούμε: «γενηθήτω το θέλημά σου». Ας παρακαλούμε το Θεό, όπως και η Παναγία και ο Γεδεών, στη ζωή μας να γίνεται το θέλημά Του, δηλαδή η αγάπη σε ό,τι κάνουμε, να αντέχουμε σε κάθε δυσκολία που Εκείνος επιτρέπει να συμβεί στη ζωή μας και να μην Τον ξεχνούμε. Και την ίδια στιγμή, να προσευχόμαστε για όσους αγαπούμε, αλλά και για όλο τον κόσμο. Ερωτήσεις 1. Γιατί οι Ισραηλίτες προσεύχονταν και στο Θεό και στον Βάαλ; 2. Ποια ήταν η προσευχή του Γεδεών; 3. Γιατί ο Γεδεών ζήτησε από τον άγγελο θαύμα; 4. Έφταναν τριακόσιοι να αντιμετωπίσουν χιλιάδες; 5. Ποια είναι η πιο σημαντική προσευχή που μπορούμε να κάνουμε στη ζωή μας; Συμπέρασμα Η προσευχή μας κάνει να αγαπούμε και το Θεό και τους άλλους. Ας ζητούμε από το Θεό να γίνει το θέλημά Του στη ζωή μας. Βρες την ακροστιχίδα με βάση το πρώτο γράμμα κάθε λέξης: _ _ _ _ _ _ _ Ήταν ο ήρωας της ιστορίας μας _ _ _ _ _ _ Οι πιστοί του Βάαλ λάτρευαν ένα... ______ Ζήτησε από τον άγγελο να .... ένα σημείο _ _ _ _ _ _ Όλο το .... γύρω από το μαλλί ήταν υγρό _____ Είσαι το .... του Θεού (τρίτο γράμμα από το τέλος της λέξης) ____ Πήρε τη θέση του Ιησού του ... 56 Να ζωγραφίσετε τον Γεδεών να συζητά με τον Άγγελο 57 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 17 Ο δίκαιος Ιώβ Ο Ιώβ ήταν ένας άνθρωπος που ζούσε πολύ ευτυχισμένος στην Αραβία. Είχε πολλά παιδιά και υπάρχοντα και μπορούσε να πει κανείς ότι δεν του έλειπε τίποτε. Αγαπούσε το Θεό και ο Θεός ήταν ευχαριστημένος μαζί του. Στον ουρανό έγινε διάλογος κάποια μέρα, μεταξύ του Θεού και του διαβόλου. Ο διάβολος ζήτησε από τον Θεό να του επιτρέψει να πειράξει τον Ιώβ, γιατί πίστευε ότι ο Ιώβ αγαπούσε το Θεό επειδή του τα είχε δώσει όλα. «Με τόσα αγαθά, πώς να μην σε αγαπάει», του είπε χαρακτηριστικά. Ο Θεός του επέτρεψε λέγοντας: «Πάρε από αυτόν ό,τι έχει. Μόνο δεν θα τον σκοτώσεις». Ο Ιώβ ήταν τότε καθισμένος στο τραπέζι με τη γυναίκα του. Έρχεται ένας αγγελιοφόρος που του λέει: «Αφέντη, άσχημα νέα σου έχω. Ήρθαν κλέφτες και σου έκλεψαν τα πρόβατα και τα βόδια που είχες και σκότωσαν τους βοσκούς!» Πριν προλάβει ο Ιώβ να συνέλθει απ’ αυτή τη δοκιμασία, έρχεται άλλος αγγελιοφόρος: «Αφέντη, άσχημα νέα σου έχω. Άλλοι κλέφτες σου πήραν όλες τις καμήλες που είχες και μόνο εγώ σώθηκα!» Μετά από λίγο έρχεται ένας τρίτος αγγελιοφόρος: «Αφέντη, άσχημα νέα σου έχω. Εκεί που οι γιοι σου και οι κόρες σου έτρωγαν, ξαφνικά έγινε σεισμός και τους καταπλάκωσε! Μόνο εγώ σώθηκα!» Ο Ιώβ, ατάραχος, απάντησε: «Ο Θεός τα έδωσε, ο Θεός τα πήρε! Δοξασμένο το όνομά του!» Σε λίγες μέρες ήρθαν και του πήραν το σπίτι, ενώ έβγαλε στο σώμα του μια τεράστια πληγή και ο Ιώβ άρχισε να ζει δίπλα από την κοπριά, στην αυλή του παλιού σπιτιού του. Η γυναίκα του είχε αγανακτήσει εναντίον του Θεού. «Μας εγκατέλειψε ο Θεός σου, γιατί τον πιστεύεις;» του έλεγε. Το ίδιο και οι φίλοι του, οι οποίοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι εξακολουθούσε να αγαπά το Θεό και να μην γογγύζει εναντίον Του. Όμως ο Ιώβ επέμενε να λέει «είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος». Στον ουρανό έγινε ξανά διάλογος. Ο Θεός είπε στον διάβολο: «Ορίστε, όλα του τα πήρες, όμως αυτός εξακολουθεί να μ’ αγαπά! Φύγε τώρα, άφησέ τον, διότι τον δοκίμασα και έλαμψε σαν χρυσάφι στη φωτιά»! Και πραγματικά ο Θεός άρχισε να ξαναδίνει στον Ιώβ ό,τι είχε και ακόμα περισσότερο, και παιδιά, και καμήλες, και πρόβατα και βόδια, και έζησε μέχρι τα βαθιά του γεράματα χωρίς να υποφέρει, αλλά δοξάζοντας το Θεό! Γιορτάζουμε την μνήμη του Ιώβ κάθε χρόνο στις 6 Μαΐου. Ερμηνευτικά σχόλια Ο διάβολος ζήτησε από τον Θεό να του επιτρέψει να πειράξει τον Ιώβ: βλέπουμε πως το ταγκαλάκι, ο διάβολος, δεν μπορεί από μόνος του να κάνει τίποτε εις βάρος των ανθρώπων που πιστεύουν στο Θεό. Ζητά άδεια από το Θεό για να πράξει ό,τι θέλει να πράξει. Ο διάβολος ζηλεύει και φθονεί την πίστη μας στον αληθινό Θεό και ζητά να μας στενοχωρήσει. Ο Θεός κάποτε επιτρέπει να πειραζόμαστε από το ταγκαλάκι, για να δοκιμάζεται η πίστη μας και να αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε χωρίς τη βοήθεια του Θεού να κάνουμε κάτι. Θεός και άνθρωπος συνεργαζόμαστε. Και το ταγκαλάκι μπαίνει στην άκρη. με τόσα αγαθά, πώς να μην σε αγαπάει; το ταγκαλάκι πιστεύει ότι ο Ιώβ αγαπάει το Θεό μόνο και μόνο για το συμφέρον του, επειδή ο Θεός του τα είχε δώσει όλα. Πολλοί άνθρωποι, είναι αλήθεια, αγαπούνε το Θεό ή λένε ότι Τον αγαπούνε, για να τα έχουν καλά μαζί Του και να παίρνουν τα όσα καλά ο Θεός τους δίνει. Αν όμως έρθουν δυσκολίες στη ζωή τους, τότε είναι έτοιμοι να ξεχάσουν το Θεό και να αρχίσουν τα παράπονα, τις γκρίνιες και την απιστία. Όμως στην περίπτωση του Ιώβ κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε. Η πίστη του Ιώβ δεν εξαρτιόταν από τα τα αγαθά που του είχε δώσει ο Θεός, γιατί ήταν γνήσια. 58 Αφέντη, άσχημα νέα σου έχω: ο Θεός επιτρέπει στον διάβολο να στερήσει από τον Ιώβ ό,τι οι άνθρωποι θεωρούμε σημαντικά: τα υλικά αγαθά (τα κοπάδια από τα ζώα που του δίνανε πλούτο, τις καμήλες, με τις οποίες μετέφερε τα αγαθά και τα εμπορεύματα σε άλλα μέρη και έβγαζε χρήματα), τα παιδιά του, που ήταν το πολυτιμότερο αγαθό που μπορούσε να έχει και εκείνος και οποιοσδήποτε άνθρωπος, αλλά και την υγεία και την αξιοπρέπεια, κάτι που στρέφεται εναντίον του ίδιου του προσώπου του Ιώβ. Τέλος, τον πολεμά με την απογοήτευση, την οποία του προκαλούν όχι μόνο οι συμφορές, αλλά και η κριτική της ίδιας της γυναίκας του, η οποία του ζητά να βρίσει, να κατηγορήσει και να απορρίψει το Θεό. Οι πάντες και τα πάντα είναι εναντίον του Ιώβ και της πίστης του. Ίσως κι ο καθένας από εμάς, αν βρισκόταν στη θέση του Ιώβ, να νικιόταν από τις επιθέσεις του διαβόλου, γιατί θέλει πολλή πίστη και υπομονή για να κρατηθούμε κοντά στο Θεό. «είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος»: ο Ιώβ δείχνει απίστευτη υπομονή. Αναγνωρίζει ότι όλα είναι του Θεού και τα καλά και οι δυσκολίες. Αφού ο Θεός επέτρεψε να συμβούν, ας είναι δοξασμένο το όνομα του Κυρίου και από την τότε περίσταση και για πάντα. Η πίστη κάνει τον άνθρωπο να έχει υπομονή. Να ξέρει να περιμένει ότι ο Θεός δεν θα τον αφήσει και να ελπίζει στη δύναμη του Θεού. Ο άνθρωπος που πιστεύει, κάνει υπομονή, γιατί ξέρει πως ό,τι γίνεται στη ζωή μας γνωρίζει ο Θεός. Ιδίως όταν έχει να κάνει με γεγονότα που δεν εξαρτάται από εμάς τι θα συμβεί. Ο κόπος μας παίζει μεγάλο ρόλο. Αλλά και ο Θεός συμπληρώνει τα υπόλοιπα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι ο Θεός θα μας βοηθήσει να πάμε καλά στα μαθήματα, αν δεν κουραστούμε. Την ίδια στιγμή, σε κάθε αγώνα μας το αποτέλεσμα το φέρνει ο Θεός για το καλό μας. Μαζί με τη χαρά μπορεί να υπάρξει και η λύπη. Υπομονή φέρνει και η ταπείνωση, την οποία καλούμαστε να έχουμε. Ότι δεν είμαστε τέλειοι. Ότι θα χάσουμε. Όλα στη ζωή και στο Θεό ανήκουν. η γυναίκα του Ιώβ: φάνηκε ανυπόμονη. Έτσι γινόμαστε κι εμείς κάποιες φορές. Βιαζόμαστε και έχουμε εγωισμό. Θέλουμε εμείς να φαινόμαστε πρώτοι και δεν έχουμε μάθει να περιμένουμε. Επίσης, θέλουμε να γίνεται το δικό μας και δεν έχουμε υπομονή να δούμε τι θέλει ο Θεός. έλαμψε σαν χρυσάφι στη φωτιά: ο Θεός δείχνει στο ταγκαλάκι ότι ο Ιώβ Τον αγαπούσε όχι γιατί του έδινε αγαθά, αλλά γιατί το ήθελε και ούτε οι δοκιμασίες επηρέασαν την αγάπη του δίκαιου Ιώβ, ο οποίος ονομάστηκε «πολύαθλος», δηλαδή αυτός που νίκησε πολλά άθλα, πολλές δοκιμασίες, πολλά αθλήματα, με κυριότερο αυτό της υπομονής. Κι έτσι ο Θεός επιβραβεύει τον Ιώβ, δίνοντάς του πολύ περισσότερα από όσα είχε πριν. Και αγαθά υλικά, και παιδιά και ζωή και χαρά. Και τον ανακηρύσσει Άγιο, για να τον θυμόμαστε στη ζωή μας. δοξάζοντας το Θεό: όπως ο Ιώβ, έτσι κι εμείς, από παιδιά, ας λέμε «Δόξα τω Θεώ», ακόμη κι όταν έχουμε δυσκολίες στη ζωή μας. Κάποιοι από όσους αγαπούμε μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Μπορεί να έχουμε παιδιά που μας στενοχωρούν στην τάξη μας ή στις παρέες μας. Μπορεί να μην τα πάμε καλά στο σχολείο, παρά τις προσπάθειές μας. Να μην το βάζουμε κάτω, αλλά να λέμε «Δόξα τω Θεώ», κάνοντας υπομονή. Να μην κρατάμε κακία σε όσους μας στενοχωρούν, αλλά να τους αφήνουμε στα χέρια του Θεού. Να δείχνουμε αγάπη. Να προσευχόμαστε. Και με την πίστη θα δούμε ότι ο Θεός δεν θα μας αφήσει. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο διάβολος ήθελε να πειράξει τον Ιώβ; 2. Πώς αντιμετώπισε ο Ιώβ τη δοκιμασία του; 3. Γιατί στη ζωή μας είμαστε ανυπόμονοι; 4. Ο Θεός λησμόνησε τελικά τον Ιώβ; 5. Πώς μπορούμε να δείξουμε υπομονή στη ζωή μας; Συμπέρασμα Η υπομονή είναι το σπουδαιότερο όπλο στις δοκιμασίες, αλλά και σε κάθε στιγμή της ζωής μας, όταν τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα θέλουμε. Ας τη δείχνουμε λέγοντας «Δόξα τω Θεώ»! 59 Να βρεις τις 7 λέξεις που κρύβονται στον πίνακα (από την αρχή προς το τέλος) Τ Ρ Φ Κ Ο Α Θ Γ Ο Μ Γ Ε Κ Π Ο Κ Ο Α Ρ Ν Α Σ Μ Ι Η Λ Κ Η Α Α Α Λ Λ Φ Θ Κ Ι Ε Γ Λ Ι Ω Σ Υ Α Τ Β Α Π Σ Να ζωγραφίσετε τον δίκαιο Ιώβ να πειράζεται από τη γυναίκα του 60 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 18 Ο Δανιήλ και οι τρεις Παίδες Είχαμε δει ότι οι Ισραηλίτες κάποτε είχαν ξεχάσει εντελώς το Θεό. Ο Θεός, για να τους βοηθήσει να καταλάβουν ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορούν τίποτα να κάνουν, τους εγκατέλειψε στα χέρια των Βαβυλωνίων. Αυτοί τους αιχμαλώτισαν και τους οδήγησαν στη Βαβυλώνα (μετοικεσία). Βασιλιάς των Βαβυλωνίων ήταν ο Ναβουχοδονόσωρ. Αυτός διάλεξε τους πιο έξυπνους και όμορφους νέους από τους Ισραηλίτες, τους οδήγησε στα παλάτια του για να τους μορφώσουν και να τους έχει στην υπηρεσία του. Διέταξε να τρώνε και να πίνουν από το ίδιο φαγητό και το ίδιο κρασί που τρωγόπινε αυτός. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους τρεις νέους ήταν και ο Δανιήλ, ο Ανανίας, ο Αζαρίας και ο Μισαήλ (που τους ονόμασαν στη γλώσσα των Βαβυλωνίων Βαλτάσαρ, Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ). Επειδή τα φαγητά των Βαβυλωνίων ήταν απαγορευμένα από τον Μωσαϊκό νόμο, ο Δανιήλ και οι φίλοι του που πίστευαν στο Θεό, αποφάσισαν να νηστέψουν. Ζήτησαν από τον μάγειρα να δοκιμάσει για 10 μέρες να τους δίνει μόνο όσπρια και νερό, κι αυτός το δέχτηκε. Σε 10 μέρες ήταν πολύ πιο παχείς και ωραιότεροι από όλους. Έτσι, ο υπεύθυνος για τους νέους συνέχισε να τους ταΐζει μόνο όσπρια. Έτσι, οι 4 νέοι έκαναν υπακοή στο θέλημα του Θεού! Ο Ναβουχοδονόσωρ μάλιστα, είδε ένα όνειρο, για το οποίο είχαμε μιλήσει πριν από λίγο καιρό. Κανείς δεν μπόρεσε να του το εξηγήσει το οποίο κανένας δεν μπορούσε να του εξηγήσει, παρά μόνο ο Δανιήλ, με τη βοήθεια του Θεού. Από τότε ο Βασιλιάς αγαπούσε πολύ τους 4 νέους και τους είχε αξιωματούχους του βασιλείου του. Κάποτε κατασκεύασε ο βασιλιάς ένα χρυσό άγαλμα που παρίστανε τον ίδιο και ζήτησε από όλο το βασίλειο να το προσκυνήσει. Σε μια πεδιάδα μάζεψε όλους τους κατοίκους που μπορούσαν να έρθουν και διέταξε μία συγκεκριμένη ώρα να σαλπίσουν οι σάλπιγγες και να κάνουν θόρυβο όλα τα μουσικά όργανα της εποχής εκείνης που μπορούσε να συγκεντρώσει, και όλοι να πέσουν κάτω, λατρεύοντας το βασιλιά ως θεό. Ο Δανιήλ έλειπε σε αποστολή σε μια μακρινή περιοχή του βασιλείου. Οι τρεις φίλοι αρνήθηκαν να το κάνουν αυτό και όταν ο βασιλιάς το πληροφορήθηκε, τους κάλεσε κοντά του και τους είπε: «Όταν σαλπίσουν όλα τα μουσικά όργανα, τότε θα πέσετε να προσκυνήσετε το άγαλμά μου. Αλλιώς θα σας ρίξω σε ένα καμίνι το οποίο θα το βάλω να έχει φλόγα επτά φορές περισσότερη από τη συνηθισμένη. Και τότε θα ήθελα να δω ποιος θεός θα σας γλιτώσει από την δύναμη της φωτιάς». Απάντησαν τότε και οι τρεις με μία φωνή: «Εμείς, βασιλιά, δεν πρόκειται να προσκυνήσουμε το άγαλμά σου, γιατί μόνο τον Θεό μας λατρεύουμε. Και Εκείνος υπάρχει και θα μας γλιτώσει από τα χέρια σου». Ο βασιλιάς διέταξε τότε να τους ρίξουν στο καμίνι, το οποίο το είχαν κάψει 7 φορές, ώστε με το που θα πατούσαν μέσα, να καιγόντουσαν. Αυτοί όμως, μπαίνοντας μέσα, ένιωθαν σα να τους δρόσιζε το πιο όμορφο αεράκι, κι ένας Άγγελος Κυρίου στεκόταν κοντά τους. Περπατούσαν μέσα και δοξολογούσαν το Θεό, για την μεγάλη ευλογία που τους προσέφερε, ψάλλοντας τον περίφημο ύμνο των Τριών Παίδων, που κλείνει με την φράση «Τον Κύριο υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας». Όσοι πήγαν κοντά στο καμίνι κάηκαν από τη δύναμη της φλόγας κι ας ήταν έξω. Ο Ναβουχοδονόσωρ απόρησε με το θαύμα, διέταξε να τους βγάλουν από το καμίνι και κατάλαβε ότι ο Θεός του Ισραήλ είναι παντοδύναμος. Από τότε κράτησε κοντά του και τα τρία παιδιά και σεβόταν το Θεό στον οποίο πίστευαν. Ερμηνευτικά σχόλια Ο Θεός τους εγκατέλειψε: Είναι να απορεί κανείς! Γίνεται ο Θεός που είναι Αγάπη και θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν, να εγκαταλείψει ποτέ τους ανθρώπους; Γίνεται όταν ο άνθρωπος το θελήσει και αποφασίσει να συνεχίσει μόνος του τη ζωή του στηριγμένος στις δικές του δυνάμεις, όταν σκεφτεί πως μπορεί να καταφέρει τα πάντα μόνος του και νομίσει πως δεν έχει ανάγκη τον Θεό. Τότε Τον αφήνει και ο Θεός που θέλει κοντά Του να είμαστε μόνο ελεύθεροι, υποχωρεί και μας υπενθυμίζει απλώς ότι μας αγαπάει. Καμιά φορά όμως μας βοηθάει να καταλάβουμε τη μοναξιά μας και να επιστρέψουμε κοντά Του. 61 Πάντα περιμένει και έτσι άλλοι άνθρωποι μετανοούν, ενώ άλλοι όχι. Αυτό συνέβη και με το λαό του Ισραήλ. Εγκατέλειψε τον αληθινό Θεό και προσχώρησε στη λατρεία του θεού των ειδώλων Βάαλ, ενώ με τη ζωή του έδειχνε ότι επέλεξε την αδικία, την παραβίαση των νόμων που ο Θεός όρισε να έχουν. Έτσι και ο Θεός τους αφήνει για κάποιον καιρό αβοήθητους, να στηριχτούν μόνο στις δικές τους δυνάμεις, με αποτέλεσμα να πέσουν στα χέρια τω Βαβυλωνίων. Ο Δανιήλ και οι φίλοι του αποφάσισαν να νηστέψουν: η νηστεία είναι μια συνήθεια που υπάρχει από πολύ παλιά, από τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης. Νήστευαν οι Ισραηλίτες γιατί ήταν εντολή του Θεού. Ήξεραν ότι η νηστεία άρεσε στο Θεό , γιατί τους βοηθούσε να προσευχηθούν και να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους, νικούνε τους πειρασμούς από το ταγκαλάκι, γιατί μαθαίνουν με τη βοήθεια του Θεού, ο Οποίος ενισχύει όσους νηστεύουν, να πειθαρχούν τον εαυτό τους και να λένε ΟΧΙ. Εμείς σήμερα συνεχίζουμε να νηστεύουμε, για τους ίδιους λόγους, αλλά ξέρουμε ότι είναι και μια μικρή θυσία που κάνουμε για τον Θεό. Δεν ξεχνάμε, επίσης, ότι και ο Χριστός νήστεψε 40 μέρες στην έρημο. Τότε τον πείραξε και Αυτόν ο διάβολος , όμως δεν κατάφερε να του κάνει κακό. Το ταγκαλάκι πειράζει και μας λίγο παραπάνω όταν νηστεύουμε λέγοντάς μας πως αυτά είναι ξεπερασμένα, ότι ο Θεός δε δίνει σημασία στη νηστεία και πως ό, τι κάνουμε για τον Θεό δεν έχει κανένα νόημα. Όμως αν αγαπάμε και προσευχόμαστε δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα, γιατί ο Θεός δεν μας αφήνει μόνους ποτέ. Ο Δανιήλ και οι τρεις παίδες αποφασίζουν να νηστέψουν, παρά το ότι βρίσκονται σε περιβάλλον ειδωλολατρικό. Αυτό δείχνει ότι κρατούν την παράδοση που κουβαλούν από το λαό τους, γιατί είναι μία σπουδαία παράδοση που βοηθάει την πίστη τους και δεν ξεχνούν τη σχέση τους με τον Θεό. Όπου και να πάνε η αγάπη για τον Θεό είναι μέσα τους. Όσπρια και νερό: με τα νηστίσιμα φαγητά φαίνονταν παχύτεροι και ωραιότεροι από τους Βαβυλώνιους που έτρωγαν τα καλύτερα και νοστιμότερα φαγητά τους. Κι αυτό γιατί ο Δανιήλ και οι φίλοι του έπαιρναν βοήθεια από το Θεό και έκαναν τη νηστεία με χαρά μεγάλη. Έτσι, μπόρεσαν να πείσουν τους ανθρώπους που είχαν την ευθύνη των νέων να τους εμπιστευθούν. Έκαναν υπακοή στο θέλημα του Θεού και έδειξαν σε όλους ότι με τη νηστεία όχι μόνο κάποιος δεν παθαίνει τίποτε, αλλά παίρνει τη χάρη του Θεού και ομορφαίνει τη ζωή του. Ο βασιλιάς αγαπούσε πολύ τους τέσσερις νέους: ο Δανιήλ και οι φίλοι του, είχαν χαρίσματα και δεν τα έκρυβαν. Γι’ αυτό άλλωστε και τους ξεχώρισε ο βασιλιάς και τους πήρε κοντά του. Αξίζει όμως να πούμε ότι και αυτοί πρόσφεραν στον άπιστο βασιλιά τις υπηρεσίες τους με αγάπη, γι’ αυτό και τους εκτιμούσαν. Αυτό που δεν πρόσφεραν μόνο ήταν την ψυχή τους. Αυτή ήταν δοσμένη στον Θεό! να δω ποιος θεός θα σας γλιτώσει: ο βασιλιάς προκαλεί τους νέους για την πίστη τους και αμφισβητεί την ύπαρξη του αληθινού θεού. Αυτό συμβαίνει στη ζωή μας ευρύτερα. Όταν κάνουμε κάτι για το Θεό, για παράδειγμα όταν νηστεύουμε, βλέπουμε ανθρώπους, φίλους μας, γνωστούς μας, μεγαλύτερους ή στην ηλικία μας που μας κατακρίνουν και αμφισβητούν ότι υπάρχει ο Θεός. Όμως όποιος έχει μάθει να λέει ΟΧΙ, δεν συμβιβάζεται με την άρνηση του Θεού και το κακό, αλλά παλεύει και δείχνει ότι με την πίστη μπορεί να βγει νικητής. Ένας άγγελος Κυρίου στεκόταν κοντά τους: η πίστη στο Θεό σημαίνει γενναιότητα και όχι δειλία. Το παράδειγμα των τριών παίδων, που δε δίστασαν να μπουν στο καμίνι, δείχνει πως η πίστη δεν είναι κάτι που το υποστηρίζουμε μόνο με το μυαλό και τα λόγια, αλλά θέλει θυσία και ο Θεός δε θα μας εγκαταλείψει. Γι’ αυτό και τα τρία παιδιά βγήκαν νικητές από το καμίνι και γίνονται τύπος του Χριστού, ο Οποίος μετά την σταύρωση και πριν την Ανάσταση μπήκε στο καμίνι του Άδη και νίκησε την φλόγα του θανάτου, ανασταίνοντας όσους Τον ακολούθησαν. σεβόταν το Θεό στον οποίο πίστευαν: ο βασιλιάς κατάλαβε ότι οι φίλοι δεν ήταν δυνατοί από μόνοι τους, αλλά από το Θεό που τους αγαπούσε. Έτσι άλλαξε στάση. Η νηστεία που έρχεται από την πίστη είναι μια θυσία που και εμείς μπορούμε να κάνουμε για το Θεό. Έτσι και η πίστη μας δυναμώνει. Τώρα λοιπόν που έρχεται η μεγάλη Τεσσαρακοστή μπορούμε κι εμείς να νηστέψουμε: από την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Από το ψέμα. Από τις μικρότερες ή μεγαλύτερες κακίες. Από κακές μας συνήθειες. Και με τη βοήθεια της προσευχής να κάνουμε λίγη νηστεία. Να τρώμε χωρίς λαιμαργία. Να αφήνουμε στην άκρη κάποιες από τις λιχουδιές που μας αρέσουν. Και να δίνουμε κάτι από τα δικά μας σε όσους έχουν ανάγκη. Αληθινή νηστεία είναι η απομάκρυνσή μας από κάθε τι που μας χωρίζει από την αγάπη του Θεού, από κάθε κακό. Και ο Θεός δεν θα μας αφήσει στις μικρότερες ή μεγαλύτερες θυσίες μας μόνους μας. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Θεός εγκαταλείπει τους Ισραηλίτες; 2. Γιατί ο Δανιήλ και οι τρεις παίδες νηστεύουν; 62 3. 4. 5. Ποια ήταν η σχέση του Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα με τους 4 νέους; Τι ήταν αυτό που έδωσε δύναμη στους τρεις παίδες να προχωρήσουν στο καμίνι και να μη φοβηθούν το θάνατο; Πώς μπορούμε να νηστέψουμε κι εμείς; Συμπέρασμα Η νηστεία μας δίνει τη δύναμη του Ουρανού! Συμπλήρωσε τον ύμνο των τριών παίδων Τον υμ και ούτ εις π ς τους αι ς. Να ζωγραφίσετε τους τρεις παίδες 63 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 19 Ο προφήτης Ηλίας και οι ιερείς του Βάαλ Κάποτε στο λαό του Ισραήλ βασίλευε ο Αχαάβ. Αυτός, όπως είδαμε, είχε γυναίκα μια ειδωλολάτρισσα, την Ιεζάβελ, η οποία ήταν πολύ κακιά. Τα χρόνια της βασιλείας του Αχαάβ ο Θεός όρισε έναν απεσταλμένο του, τον προφήτη Ηλία, για να παρουσιάζεται στον βασιλιά και να του μεταφέρει το θέλημα του Θεού, αλλά και να τον ελέγχει όταν η στάση του ήταν αντίθετη με το νόμο του Θεού, ιδίως όταν παρασυρόταν από την Ιεζάβελ. Η Ιεζάβελ πίστευε στον ψεύτικο θεό των ειδώλων, τον Βάαλ. Ο προφήτης Ηλίας παρουσιάστηκε στον Αχαάβ και του είπε ότι ο Θεός όρισε πως εξαιτίας της ειδωλολατρίας που επέβαλε ο Αχαάβ στους Ισραηλίτες για πολλά χρόνια ο Θεός δεν θα επέτρεπε να βρέξει. Ο Θεός πρόσταξε τον Ηλία να φύγει από τα Ιεροσόλυμα και να πάει σε μια σπηλιά έξω από ένα χείμαρρο που χυνόταν στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί τον Ηλία τον έτρεφαν κοράκια. Του έφερναν ψωμί και κρέας κάθε πρωί και κάθε βράδυ. Την τρίτη χρονιά της ξηρασίας ο Θεός του έδωσε εντολή να εμφανιστεί στον Αχαάβ και να του ζητήσει να συγκεντρώσει στην κορυφή του βουνού Κάρμηλος τους 950 ιερείς των ειδώλων, που είχε η βασίλισσα Ιεζάβελ εξαποστείλει σε όλη την χώρα, για να οδηγήσει τους Ισραηλίτες στην ειδωλολατρία. Μαζί τους θα ερχόταν και όσοι Ισραηλίτες μπορούσαν να συγκεντρωθούν Όταν συγκεντρώθηκαν όλοι ο Ηλίας είπε στον Αχαάβ να φέρουν δύο μοσχάρια, να τα θυσιάσουν οι ιερείς του Βάαλ στο θεό τους και ο Ηλίας στον αληθινό Θεό και να ζητήσουν ο καθένας από το θεό του να στείλει φωτιά από τον ουρανό για να κάψει τα μοσχάρια. Όποιος θεός έστελνε τη φωτιά, αυτός θα ήταν και ο αληθινός. Οι ιερείς του Βάαλ ξεκίνησαν πρώτοι να επικαλούνται τον ψεύτικο θεό τους, αλλά δε γινόταν τίποτα. Είχε φτάσει το μεσημέρι και φωτιά δεν ερχόταν από πουθενά. Ο Ηλίας τους ειρωνευόταν: Φωνάξτε πιο δυνατά, τους έλεγε. Θεός είναι αυτός. Μπορεί να κοιμάται και να πρέπει να ξυπνήσει! Έφτασε το απόγευμα. Μάταια οι ιερείς του Βάαλ προσπαθούσαν να φέρουν φωτιά. Τότε ο Ηλίας τους διέταξε να σιωπήσουν. Πήρε πέτρες και ετοίμασε ένα μικρό πέτρινο θυσιαστήριο. Έριξε πολύ νερό, ώστε κανείς να μην αμφιβάλει για το θαύμα και προσευχήθηκε στο Θεό, ζητώντας Του να αποδείξει την αλήθεια. Κι έπεσε τότε από τον ουρανό φωτιά που κατέκαψε το θυσιαστήριο, ως και τις πέτρες και το χώμα και το θυσιασμένο μοσχάρι. Όλος ο συγκεντρωμένος λαός δόξασε τον αληθινό Θεό και ο Ηλίας έδωσε εντολή να θανατωθούν οι ιερείς του Βάαλ, γιατί ήταν παραδομένοι στο ψέμα και την ειδωλολατρία. Μ’ αυτό τον τρόπο τελείωσε η ξηρασία και ο Θεός δοξάστηκε δια μέσου του προφήτη. Γιορτάζουμε την μνήμη του προφήτη Ηλία κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου. Ερμηνευτικά σχόλια Ο προφήτης Ηλίας παρουσιάστηκε στον Αχαάβ: Ο προφήτης Ηλίας ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε τον Θεό και την πίστη του. Αγαπούσε την αλήθεια και γι’ αυτό το λόγο δεν άντεχε να βλέπει τον λαό στον οποίο είχε παρουσιαστεί ο Θεός να βρίσκεται χαμένος στο σκοτάδι της ειδωλολατρίας. Έτσι τόλμησε να κάνει κάτι που λίγοι άνθρωποι θα τολμούσαν: άσκησε κριτική στον ίδιο το βασιλιά για την διάδοση της ειδωλολατρίας, κάτι πολύ γενναίο αφού ο βασιλιάς είχε την εξουσία ακόμα και να τον σκοτώσει. Ο Θεός μας θέλει γενναίους και έτοιμους να υπερασπιστούμε αυτό που πιστεύουμε χωρίς να φοβόμαστε, αφού Εκείνος είναι κοντά μας. Όταν βλέπουμε το λάθος και το κακό να είμαστε έτοιμοι να το αναγνωρίσουμε και να του αντιπαρατεθούμε και να μην συμβιβαζόμαστε, ακόμα και αν αυτό προέρχεται από κάποια δυνατή εξουσία. 64 Ο Θεός πρόσταξε τον Ηλία να φύγει από τα Ιεροσόλυμα...ψωμί και κρέας κάθε βράδυ: Ο Θεός θέλει να προστατεύει τον Ηλία λέγοντας του να φύγει από τα Ιεροσόλυμα, γιατί ξέρει ότι αν μείνει ο βασιλιάς θα τον καταδικάσει σε θάνατο εξαιτίας της αντίδρασής του. Έτσι ο Ηλίας πέρασε σχεδόν τρία χρόνια στην εξορία, ζώντας σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Προτίμησε όμως αυτή τη ζωή παρά να συμβιβαστεί με μια ζωή ειδωλολατρίας και επειδή εμπιστευόταν τον Θεό ήξερε ότι κάποια στιγμή η αλήθεια θα φανερωνόταν στο λαό του Ισραήλ. Έτσι έκανε υπομονή και προσευχή. Ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε σ’ αυτή την δοκιμασία, αλλά ενδιαφερόταν ακόμα και για την τροφή του στέλνοντας του τα κοράκια. Αυτή η στάση του Ηλία είναι παράδειγμα για εμάς, όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες. Ας εμπιστευόμαστε τον Θεό περισσότερο κάνοντας υπομονή και Εκείνος ξέρει ακριβώς τι χρειαζόμαστε και δεν μας εγκαταλείπει. Πήρε πέτρες...και το θυσιασμένο μοσχάρι: Ο Ηλίας βγαίνει μπροστά και με εμπιστοσύνη στο Θεό προσεύχεται για να φανερωθεί η αλήθεια. Και ο Θεός κάνει το θαύμα και ρίχνει φωτιά στο θυσιαστήριο. Η πίστη του Ηλία έχει ως αποτέλεσμα να γκρεμιστεί το ψέμα των ειδώλων και να λάμψει η αλήθεια. Όταν πιστεύουμε στο Θεό το ψέμα δεν μπορεί να μας αγγίξει και ακόμα και αν φαίνεται να επικρατεί στη ζωή μας η αλήθεια κάποια στιγμή φανερώνεται. Έδωσε εντολή να θανατωθούν οι ιερείς του Βάαλ: Οι ιερείς του Βάαλ ήταν άνθρωποι ολοκληρωτικά παραδομένοι στο ψέμα και στην ειδωλολατρία και μάλιστα εν γνώσει τους, αφού ήξεραν ότι ο θεός τους είναι ψεύτικος. Αυτοί οι άνθρωποι όχι μόνο έκρυβαν την αλήθεια, αλλά προσπαθούσαν να παρασύρουν και έναν ολόκληρο λαό στο ψέμα και στη λατρεία των ειδώλων. Επιπλέον η λατρεία του Βάαλ ήταν πολύ σκληρή και απάνθρωπη, και οι ιερείς του τελούσαν μέχρι και ανθρωποθυσίες στο θεό. Στην Παλαιά Διαθήκη, λοιπόν, οι απεσταλμένοι του Θεού τιμωρούσαν όσους λάτρευαν τα είδωλα, ενώ στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός δίδαξε την αγάπη προς όλους. ο Θεός δοξάστηκε δια μέσου του προφήτη: την Κυριακή της Ορθοδοξίας γιορτάζουμε τη νίκη της χριστιανικής πίστης εναντίον των ειδώλων κάθε μορφής. Γιορτάζουμε και την αναστήλωση των ιερών εικόνων, δηλαδή την τοποθέτησή τους στους ναούς όπως και σήμερα, που έκανε η Αγία Θεοδώρα η Αυγούστα, το λείψανο της οποίας φυλάσσεται στην Κέρκυρα, στον μητροπολιτικό ναό. Οι εικόνες δεν είναι είδωλα, αλλά τιμούμε τα πρόσωπα τα οποία απεικονίζονται σ’ αυτές, που είναι ο Χριστός, η Παναγία, οι άγιοι, γιατί είναι τα πρότυπά μας. Χρειάζεται στη ζωή μας να είμαστε χαρούμενοι για την χριστιανική μας πίστη και την παράδοσή μας, όπως και για τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι κράτησαν ζωντανή την πίστη στον αληθινό Θεό. Ερωτήσεις 6. Γιατί ο προφήτης πάλεψε εναντίον της ειδωλολατρίας; 7. Πώς ο Θεός προστάτεψε τον προφήτη από την οργή του βασιλιά; 8. Γιατί ο προφήτης έβαλε τους ιερείς των ειδώλων στην δοκιμασία αυτή; 9. Πώς δοξάστηκε ο Θεός μέσω του προφήτη; 10. Τι σημαίνει για μας η Κυριακή της Ορθοδοξίας; Συμπέρασμα Η πίστη στο Θεό πάντοτε θριαμβεύει και διαλύει κάθε είδωλο και κάθε ψέμα. Αυτό γιορτάζουμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Να βρεις τις 6 λέξεις που κρύβονται στον πίνακα Κ Ο Α Π Ρ Θ Μ κ Η Β Λ Α Ο Α Σ Λ Ι Ι Ε Ι Ρ Α Κ Ι Γ Λ Ι Σ Υ Σ Ι Α Β Α Ι Η Μ Μ Α Λ Φ Π Γ Ι Ε Ε Α Α Κ Α Σ Σ Α Ι Ω Β Δ Ω Λ Α 65 Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ηλία να ετοιμάζει την θυσία του μοσχαριού 66 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 20 Ο προφήτης Ηλίας και η χήρα στα Σαρεπτά Ο προφήτης Ηλίας επισκέφθηκε το βασιλιά των Ισραηλιτών Αχαάβ, που εξαιτίας της γυναίκας του της Ιεζάβελ, η οποία ήταν κακιά και πίστευε στα είδωλα, στεναχωρούσε το Θεό. Πολλά και μεγάλα βάσανα περίμεναν το βασιλιά και το λαό του Ισραήλ εξαιτίας της βασίλισσας. Για πολλά χρόνια δεν έβρεχε και όταν ο προφήτης εξήγησε στο βασιλιά την αιτία του κακού, εκείνος θύμωσε και ήθελε να σκοτώσει την Ηλία. Ο Θεός τότε, που αγαπά όλους τους ανθρώπους αλλά προστατεύει και ευλογεί όσους έχουν αγάπη και καλή καρδιά, οδήγησε τον Ηλία στα Σαρεπτά, όπου μία φτωχιά και χήρα γυναίκα, που έμενε με το μονάκριβο γιό της, τον φιλοξένησε και μοιράστηκε μαζί του το λιγοστό φαγάκι της (αλεύρι και λάδι). Μάλιστα στην αρχή δίσταζε να τον φιλοξενήσει γιατί δε θα μπορούσε να τον χορτάσει. Ο Ηλίας όμως την ενθάρρυνε λέγοντας ότι με την ευλογία του Θεού δε θα τελειώσει το λάδι και το αλεύρι της ώσπου να σταματήσει η ξηρασία και να βρέξει. Τις μέρες που έμενε ο προφήτης Ηλίας στο σπίτι της γυναίκας, αρρώστησε πολύ σοβαρά ο γιος της και πέθανε. Τότε η μάνα στον πόνο της επάνω είπε στον Ηλία: « Γιατί άνθρωπε του Θεού ήρθες στο σπίτι μου και ο Θεός είδε τις αμαρτίες μου και πήρε το γιο μου;» Και ο προφήτης γνωρίζοντας την ευσπλαχνία και την αγάπη του Θεού της απάντησε: « Δώσε μου το γιό σου». Τον πήρε στο πάνω δωμάτιο, προσευχήθηκε, φύσηξε τρεις φορές στο στόμα του παιδιού κι εκείνο αναστήθηκε. Και παρέδωσε το παιδί στη μητέρα του, η οποία δόξασε το Θεό το νικητή του θανάτου λέγοντας: « Αληθινά είσαι άνθρωπος του Θεού και η φωνή του Θεού είναι αληθινή στο στόμα σου!». Ο προφήτης δόξασε κι αυτός το Θεό και ετοιμάστηκε να επισκεφθεί τον Αχαάβ για να δώσει λύση στο πρόβλημα της ξηρασίας και να επαναφέρει τον λαό του Ισραήλ στη λατρεία του αληθινού Θεού. Ερμηνευτικά σχόλια Αχαάβ: Η Παλαιά Διαθήκη δεν αναφέρει ότι ο Αχαάβ ήταν κακός άνθρωπος ή κακός βασιλιάς. Η γυναίκα του όμως η Ιεζάβελ ήταν και κακιά και ειδωλολάτρισσα. Προσκυνούσε τον ψεύτικο θεό Βάαλ και αποτέλεσε την αιτία πολλών συμφορών των Ισραηλιτών. Το λάθος του Αχαάβ ήταν ότι ανεχόταν τις ιδιοτροπίες της βασίλισσας, την άφηνε ουσιαστικά « να κάνει ό, τι ήθελε». Αποδείχτηκε κατώτερος των περιστάσεων και αντί να «βάλει στη θέση της» τη γυναίκα του, ταλαιπωρούνταν όλος ο λαός εξαιτίας της. Συμβαίνει πολλές φορές και στη δική μας ζωή αντί να σκεφτούμε τι κάνουμε λάθος, ποιο είναι το φταίξιμό μας, χωρίς δεύτερη σκέψη κατηγορούμε άλλους ανθρώπους ή το Θεό για δικές μας λάθος επιλογές. Ήθελε να σκοτώσει τον προφήτη: ο Ηλίας ψύχραιμα και λογικά εξήγησε στο βασιλιά την αιτία του κακού. Ο Θεός στεναχωριόταν με τις θυσίες που έκανε η Ιεζάβελ στο Βάαλ και του ζήτησε να γυρίσουν η βασίλισσα και οι ακόλουθοί της στην αληθινή πίστη. Και ο βασιλιάς αντί να σκεφτεί, μήπως είχε δίκιο ο προφήτης, θύμωσε που του είπε την αλήθεια και ζητούσε να τον σκοτώσει. Και στη δική μας τη ζωή ο εγωισμός πολλές φορές δεν μας επιτρέπει να δούμε με καθαρά μάτια το πρόβλημα και μας φταίει αυτός που μας λέει την αλήθεια και όχι οι πράξεις μας. Η αχαριστία μας απομακρύνει τη χάρη και την ευλογία του Θεού από τη ζωή μας και όχι οι άλλοι άνθρωποι που ίσως να μην μας ευχαριστούν τα λόγια τους , όμως τα λένε από αγάπη και με καθαρό μυαλό. Ο Θεός όπως προστάτεψε τον προφήτη Του, έτσι καθοδηγεί τους δίκαιους και ειλικρινείς ανθρώπους που ζητάνε την ευλογία του Θεού στη ζωή τους. Η χήρα δίσταζε να φιλοξενήσει τον Ηλία: Όταν ο προφήτης Ηλίας ζητά από τη χήρα φιλοξενία εκείνη, διστάζει να πει το ναι σκεπτόμενη τη φτώχεια της. Παρόλα αυτά με απλότητα καρδιάς του εξηγεί ποια είναι η κατάσταση. Κάνει αγάπη, πείθεται στα λόγια του, τον φιλοξενεί και όχι μόνο ο Θεός ευλογεί τα τρόφιμα να μην τελειώσουν, αλλά οι προσευχές του Ηλία ανασταίνουν το μονάκριβο παιδί της. Ο Θεός ευλογεί την απλή και καλόκαρδη γυναίκα προσφέροντάς της ό,τι του Του ζήτησε και υλικά (να μην τελειώσει το λάδι και το αλεύρι) και πνευματικά αγαθά (ανάσταση του παιδιού της). Όταν κι εμείς 67 κατανοήσουμε ότι με τη βοήθεια του Θεού μπορούμε ακόμα και βουνά να μετακινήσουμε, τότε η ζωή μας αλλάζει πραγματικά, αφήνουμε να μπαίνει λίγο παραπάνω στα βάσανά μας ο Θεός και νιώθουμε πιο ελαφρύ το φορτίο τόσο των αμαρτιών όσο και της βιωτής μας. Εμπιστευόμαστε ουσιαστικά περισσότερο την πρόνοιά Του κι εκείνος ευλογεί και καθοδηγεί είτε απαλύνοντας τις δυσκολίες είτε δίνοντάς μας δύναμη να αντέξουμε. δόξασε το Θεό: ο Θεός δεν έχει ανάγκη το δικό μας ευχαριστώ. Εμείς όμως έχουμε ανάγκη να αναγνωρίζουμε Ποιος είναι Αυτός που μας αγαπά, Ποιος είναι Αυτός που μας δίνει τη ζωή, τη χαρά, την ευλογία και το νόημα στη ζωή μας και Ποιος μας συμπαρίσταται στις δυσκολίες μας, αρκεί να Τον πιστεύουμε. Από την μικρή μας ηλικία λοιπόν ας μάθουμε να λέμε «Δόξα τω Θεώ» και με απλότητα και καλοσύνη Εκείνος θα μας δίνει τη χάρη Του. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο βασιλιάς ήθελε να σκοτώσει τον προφήτη Ηλία; Του είχε κάνει κάποιο κακό; Τι φοβόταν; 2. Ο προφήτης ήταν η αιτία του κακού ή η Ιεζάβελ; Είχε τη δύναμη να την αντιμετωπίσει ο Αχαάβ; Γιατί; 3. Ο Θεός άφησε τον προφήτη Ηλία στα χέρια του βασιλιά; Πώς τον έσωσε; 4. Γιατί δεν ήθελε η χήρα να φιλοξενήσει τον Ηλία; 5. Τελικά ποιον βοήθησε ο Θεός; Το δυνατό βασιλιά ή την ασήμαντη χήρα; Πώς το καταλαβαίνουμε αυτό; 6. Ποια είναι η αξία του «Δόξα τω Θεώ» στη ζωή μας; Συμπέρασμα Η αχαριστία διώχνει την αγάπη προσελκύουν! και την ευλογία του Θεού ενώ η απλότητα και η καλοσύνη την Βρες στο κρυπτόλεξο 6 λέξεις από την ιστορία: Ο Θ Υ Τα Φ Ψ Β Α Ν Σ Ε Β Α Α Λ Κ Ι Ε Μ Ε Ε Σ Α Σ Ρ Γ Ξ Σ Κ Π Ι Υ Ξ Κ Λ Π Λ Τ Ω Υ Ρ Τ Φ Γ Η Κ Ι Φ Σ Ι Ο Ε Ι Α Σ Χ Ζ Η Α Ν Ν Β Ε Ω Τ Υ Υ Κ Ρ Β Α Σ Ζ Δ Φ Γ Η Ι Ε Γ Ο Ι Α Π Λ Κ Μ Ο Π Η Τ Ρ Β Μ Ν Β Ω Π Τ Υ Μ Ν Ε Β Ω Ψ Χ Λ Α Τ Α Ε Λ Δ Σ Χ Ζ Ε Φ Υ Π Ο Ι Θ Ρ Τ Σ Α Ε Ρ Μ Ξ Θ Υ Η Ν Ν Α Ε Α Η Λ Ι Α Σ Θ Ξ Ε Ρ Χ Ε Ρ Υ Π Λ Κ Ξ Ρ Τ Α Μ Ν Β Ω Ψ Β Χ Τ Θ Α Ε Ρ Γ Η Φ Ω Ν Τ Ι Β Ι Ο Υ Δ Α Ι Ο Ι Μ Ι Π Ο Ι Θ Υ Τ Ρ Δ Β Ο ----------------------------------------/-------------------------------------/------------------------------/ ------------------------------------/-----------------------------------/-----------------------------------/ 68 Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ηλία 69 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 21 Ο Μωυσής και το ξύλο της Μερά Ο λαός του Ισραήλ πέρασε πολλές περιπέτειες στην ιστορία, καθότι δεν άκουγε το Θεό. Όταν βρίσκονταν στην έρημο, μετά την φυγή από την Αίγυπτο και την διάβαση της Ερυθράς θαλάσσης, δεν υπήρχε νερό. Οι Ισραηλίτες τα έβαλαν με τον Μωυσή και τον Θεό, που τους πήρε από την Αίγυπτο, όπου ήταν δούλοι, και τους έφερε στην έρημο να πεθάνουν, όπως έλεγαν. Ο Μωυσής έριξε τότε το ραβδί του στο βράχο στο όρος Χωρήβ και βγήκε γλυκό νερό για τους Ισραηλίτες, θέλοντας να τους δείξει ότι η πίστη στο Θεό, μας κάνει να περνούμε τις δυσκολίες. Μετά οι Ισραηλίτες βρέθηκαν στην περιοχή Ραφιδίν, όπου βρέθηκε και ο στρατός από έναν άλλο λαό, τους Αμαληκίτες. Ο Μωυσής φώναξε τον Ιησού του Ναυί και του είπε να διαλέξει ικανούς άντρες για την μάχη, ενώ ο ίδιος θα στεκόταν επάνω στο αντικρινό λόφο. Ο Ιησούς την επόμενη μέρα άρχισε να πολεμά τους Αμαληκίτες, αλλά κανένας δε φαινόταν να νικά τον άλλο. Τότε ο Μωυσής άκουσε τη φωνή του Θεού που του έλεγε να σηκώσει τα χέρια ψηλά, στο σχήμα του Σταυρού. Όσο κρατούσε ο Μωυσής τα χέρια ψηλά, νικούσαν οι Ισραηλίτες, μόλις κουραζόταν και τα κατέβαζε κάτω, νικούσαν οι Αμαληκίτες. Κοντά στον Μωυσή βρίσκονταν ο αδερφός του Ααρών και ο Ουρ. Αυτοί βλέποντας την εξέλιξη της μάχης έβαλαν τον Μωυσή να καθίσει πάνω σε μια πέτρα. Ο ένας κράτησε το ένα χέρι και ο άλλος το άλλο. Κι έτσι μέχρι που έδυσε ο ήλιος οι Ισραηλίτες συνέτριψαν τους Αμαληκίτες. Ο Θεός είπε στον Μωυσή τότε να καταγράψει το περιστατικό αυτό, να χτίσει ένα θυσιαστήριο εκεί στο όρος Ραφιδίν και να θυμάται για πάντα αυτή τη νίκη και τον τρόπο που αυτή επετεύχθη. Αργότερα, όταν οι Ισραηλίτες έφτασαν κοντά στη γη της Επαγγελίας, πέρασαν κι άλλη δοκιμασία. Φίδια φαρμακερά τους δάγκωναν, γιατί τα είχαν βάλει και πάλι με το Θεό. Πήγαν στον Μωυσή και τον παρακάλεσαν να μεσολαβήσει στο Θεό και να γλιτώσουν από τον φοβερό θάνατο. Ο Μωυσής προσευχήθηκε στο Θεό και ο Κύριος του είπε να φτιάξει ένα χάλκινο φίδι, να το βάλει πάνω σ’ ένα κοντάρι και όταν κάποιον τον τσιμπούσε φίδι, τότε να κοιτάζει το χάλκινο φίδι το οποίο βρισκόταν στο κοντάρι και δεν θα πέθαινε. Έτσι και έγινε. Οι Ισραηλίτες με την δύναμη του Θεού και του σταυρού, πέρασαν τη ζωή της ερήμου και έφτασαν στη γη της Επαγγελίας. Ερμηνευτικά Σχόλια Το ραβδί του Μωυσή: Το ραβδί του Μωυσή συμβολίζει τον Σταυρό. Όπως ο Μωυσής έσπασε το σκληρό βράχο και έβγαλε νερό που έδωσε ζωή στους Ισραηλίτες, έτσι και ο Σταυρός του Κυρίου έσπασε το βράχο του θανάτου και έδωσε ζωή στους ανθρώπους. Το ίδιο και το σημείο του Σταυρού με το οποίο ο Ισραηλίτες νίκησαν τους Αμαληκίτες. Ο χριστιανός με το σημείο του Σταυρού νικάει τον διάβολο. Αλλά και τα φίδια συμβολίζουν τις μικρές ή τις μεγάλες αμαρτίες που μας οδηγούν στο θάνατο. Με τη βοήθεια του Σταυρού του Κυρίου, παίρνουμε δύναμη να μην νικιόμαστε από το ταγκαλάκι. Ύψωσε τα χέρια του σε στάση σταυρού: ο Σταυρός του Χριστού, με το σχήμα του οποίου προστατεύονταν οι Ισραηλίτες από κάθε δυσκολία, συμβολίζει τον τρόπο με τον οποίο λυτρώθηκε ο άνθρωπος από την αμαρτία. Είναι ακόμη μια συνεχής υπενθύμιση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Πάνω στο Σταυρό έχυσε το αίμα του ο Χριστός, για να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με το Δημιουργό του, το Θεό. Από τότε έγινε ο ματωμένος Σταυρός ο τρόπος με τον οποίο ανοίγουμε την πόρτα της συγνώμης προς το Θεό για όσους θέλουν να την περάσουν. Όσο μεγάλα και αν είναι τα λάθη, τα 70 παραπτώματα, οι αμαρτίες μας, η αγάπη του Θεού τα ξεπερνά. Έτσι έδωσε αυτό το σχήμα ο Θεός στους ανθρώπους της Παλαιάς Διαθήκης, ως προφητική μαρτυρία για τη σωτηρία του ανθρώπου μέσω της σταύρωσης του Χριστού. Το χάλκινο φίδι: Το χάλκινο φίδι το ύψωσε ο Μωυσής καρφωμένο σε ξύλο. Στο τίμιο ξύλο του σταυρού υψώθηκε κρεμασμένος κι ο Χριστός μας. Τα φαρμακερά φίδια σκορπούσαν το θάνατο. Ο σατανάς, ο όφις ο αρχαίος, με τα φαρμακερά τσιμπήματά του νεκρώνει την ψυχή του ανθρώπου. Στην έρημο ο Μωυσής κρέμασε πάνω στο ξύλο ένα χάλκινο φίδι, που ήταν το ομοίωμα των φαρμακερών φιδιών. Στο σταυρό κρεμάστηκε ο ίδιος ο Κύριος, ο Οποίος θεωρήθηκε το ομοίωμα της αμαρτίας, καθώς σήκωσε επάνω του όλες τις αμαρτίες του κόσμου. Στην έρημο οι Ιουδαίοι ατενίζοντας το χάλκινο φίδι διέφυγαν τον πρόσκαιρο θάνατο, εμείς οι πιστοί ατενίζοντας τον Σταυρό του Χριστού λυτρωνόμαστε από τη σκλαβιά της αμαρτίας, από τον αιώνιο θάνατο, μπορούμε να εισέλθουμε όχι στη γη της επαγγελίας, αλλά στη Βασιλεία του Θεού. Πέρασαν τη ζωή της ερήμου: από την παιδική μας ηλικία καλούμαστε να έχουμε υπόψιν μας το σημείο του Σταυρού. Μας υπενθυμίζει η Εκκλησία μας ότι η ζωή μας δεν θα έχει μόνο χαρές, αλλά και λύπες. Την ίδια στιγμή μας λέει ότι δεν είμαστε μόνοι μας. Πρώτος ο Χριστός πέρασε τις λύπες στο Σταυρό και δεν θα μας αφήσει να απογοητευτούμε και να νικηθούμε. Ακόμη, ότι ο πειρασμός, η αμφισβήτηση του Θεού, η μοναξιά, το κακό της αμαρτίας, η δίψα για επιβίωση μέσα σε κάθε κρίση νικιούνται με το σημείο του σταυρού. Επομένως, ας μάθουμε να τον κάνουμε σωστά, κεφάλι, κοιλιά, δεξιός ώμος και αριστερός ώμος, γιατί στο σταυρό φάνηκε ότι ο Χριστός ήταν στον ουρανό (κεφάλι), κατέβηκε στη γη (κοιλιά), και ζητούμε από Αυτόν να μας βάλει από τα δεξιά του όπως τον ευγνώμονα ληστή (δεξιός ώμος) και όχι από τα αριστερά. Ο Σταυρός είναι το καύχημά μας, μολονότι θεωρείται σημείο αδυναμίας, διότι ο Θεός που είναι παντοδύναμος δέχτηκε να υποφέρει πάνω στο ξύλο αυτό. Όμως μας λύτρωσε από τον θάνατο και την αμαρτία έτσι. Να κάνουμε λοιπόν το σταυρό όταν περνούμε έξω από μία εκκλησία, όταν ξεκινάμε για το σχολείο, όταν αρχίσουμε να τρώμε και όταν τελειώνουμε το φαγητό μας, πριν κοιμηθούμε, πριν γράψουμε ένα διαγώνισμα, πριν ξεκινήσουμε κάτι στη ζωή μας. Και την ίδια στιγμή να φοράμε επάνω μας σταυρό, για να νικάμε το κακό και να μας προστατεύει. Ερωτήσεις 1. Τι μας διδάσκουν οι τρεις ιστορίες από την Παλαιά Διαθήκη; 2. Γιατί το σχήμα του σταυρού; 3. Πώς κάνουμε το σημείο του Σταυρού; 4. Τί φοβάται περισσότερο ο διάβολος από μας; 5. Πότε μπορούμε να κάνουμε το σημείο του σταυρού; Συμπέρασμα Ο Σταυρός είναι η δύναμη και η βοήθειά μας. Να τον κάνουμε όσο περισσότερες φορές μπορούμε κάθε ημέρα και σωστά. 71 Ζωγραφίστε το Μωυσή να χτυπάει με το ραβδί του το βράχο στο βουνό Χωρήβ Το ταξίδι των Ισραηλιτών Όρος Χωρήβ Όταν βρίσκονταν στην έρημο, μετά την φυγή από την Αίγυπτο και την διάβαση της Ερυθράς θαλάσσης, δεν είχαν νερό. Πώς βρήκαν νερό οι Ισραηλίτες; ............................................................. Ποιος νίκησε; Περιοχή Ραφιδίν ............................. Μάχη Ι..................... εναντίον Α.................... Με ποιο τρόπο νίκησαν; ........................................................... ............................................................ .. Κοντά στη γη της Επαγγελίας Τι συνέβη............................. στους Ισραηλίτες; .................................................................. ........ Πώς σώθηκαν; ....................................................... 72 ................... ....................................................... .......................... ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 22 Ο προφήτης Ηλίας συναντά το Θεό στο Χωρήβ Ο προφήτης Ηλίας, με το θαύμα της φωτιάς που έπεσε από τον ουρανό και έκαψε το μοσχάρι, απέδειξε περίτρανα σε όλους την ύπαρξη του αληθινού Θεού. Όλοι τον τιμούν και βρίσκεται στο απόγειο της δόξας του. Μέχρι που η βασίλισσα Ιεζάβελ μαθαίνει από τον Αχαάβ όσα έγιναν. Θυμώνει τόσο πολύ και αποφασίζει να τον τιμωρήσει σκοτώνοντας τον. Ο Ηλίας μαθαίνει από το βασιλιά τα σχέδια της Ιεζάβελ και φεύγει μακριά. Κατευθύνεται στην πόλη Βηρσαβεέ και σταματάει σε μια ερημιά κάτω από μια άρκευθο να ξεκουραστεί (άγριο κυπαρίσσι). Είναι στεναχωρημένος και ζητάει από το Θεό προσευχόμενος, αν είναι η ώρα του να πεθάνει, να μη συμβεί από την βασίλισσα που τον κυνηγάει, ώστε να μη θριαμβεύσουν τα είδωλα. Μετά την προσευχή του, κοιμάται και όταν ξυπνάει βρίσκει δίπλα του φαγητό (κρίθινη λαγάνα) και νερό. Ο Θεός τον παρηγορεί με τη Θεία Χάρη Του, στέλνει τον άγγελό του και τον ταΐζει καθημερινά, και μετά από πεζοπορία σαράντα ημερών φθάνει στο βουνό Χωρήβ. Το βουνό αυτό ήταν τεράστιο και ο προφήτης μπήκε σε μια σπηλιά να ξεκουραστεί. Την ώρα της προσευχής του, ο προφήτης Ηλίας λέει τα παράπονά του στο Θεό. Του μιλά για την απογοήτευσή του από τους Ισραηλίτες και την εγκατάλειψη της αληθινής πίστης από τους ανθρώπους, παρόλα τα θαύματα. Ο Θεός ζητάει από τον Ηλία να ανέβει την άλλη μέρα στην κορυφή του βουνού, που είναι το όρος Σινά, ώστε να Τον δει, όπως είχε γίνει με τον Μωυσή, όταν είχε παραλάβει τις δέκα εντολές. Εκεί λοιπόν ο Ηλίας είχε μία εμπειρία του Θεού που δύσκολα περιγράφεται με λόγια. Την ώρα της προσευχής του ο Θεός του ζήτησε να ανεβεί στη κορυφή του βουνού. Όταν ο Ηλίας ανέβηκε, πρώτα φύσηξε πολύ δυνατός αέρας, μετά έγινε σεισμός, ύστερα βγήκε φωτιά από τα βράχια και στο τέλος ο προφήτης Ηλίας άκουσε τον ευχάριστο ήχο από ένα δροσερό και ανακουφιστικό αεράκι. Σε αυτό το αεράκι ήταν ο Θεός, που επισκέφθηκε τον προφήτη Ηλία για να τον παρηγορήσει και να τον ενημερώσει ότι είχε έρθει η ώρα να χρίσει ο Ηλίας τον Αζαήλ βασιλιά του Ισραήλ και τον Ελισαίο προφήτη και διάδοχό του. Ο Θεός τον πληροφόρησε επίσης ότι ακόμα επτά χιλιάδες άνθρωποι πίστευαν στον αληθινό Θεό, άρα ο αγώνας του προφήτη δεν είχε πάει χαμένος! Ο Ηλίας ένιωσε την ψυχή του να γεμίζει ελπίδα και θάρρος και έφυγε από την κορυφή του βουνού. Συνάντησε τον Ελισαίο και ρίχνονταν πάνω του την μηλωτή του (προβιά που είχε για παλτό), τον έχρισε προφήτη και τον πήρε μαζί του να τον υπηρετεί και να τον εκπαιδεύσει. Ερμηνευτικά σχόλια Αχαάβ: Ο βασιλιάς για άλλη μια φορά αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων. Αδυνατεί να βασιλέψει. Ο Αχαάβ είναι ένας βασιλιάς- μαριονέτα. Ενώ αντιλαμβάνεται το σωστό και το λάθος, δεν είναι σε θέση να το επιβάλει. Είναι απλώς το υποχείριο της Ιεζάβελ, η οποία, με δεδομένη την δύσκολη θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή, έχει τεράστια δύναμη. Είναι η εξαίρεση στον κανόνα. Η δύναμή της όμως δεν είναι για καλό. Ωστόσο, ο βασιλιάς προσπαθεί να μετριάσει το κακό, προειδοποιώντας τον Ηλία για τα σχέδια της βασίλισσας, ώστε να προλάβει να φύγει και να γλιτώσει. Ο προφήτης Ηλίας: ενώ βρίσκεται στο απόγειο της δόξας του, ο Ηλίας κινδυνεύει να πεθάνει από την οργή της βασίλισσας, η οποία θέλει οπωσδήποτε να τον εξαφανίσει από προσώπου της γης, καθώς εξευτέλισε τους ψεύτικους θεούς της, άρα και το κύρος της ίδιας. Ο Ηλίας ταπεινώνεται με τον χειρότερο 73 για την εποχή τρόπο, από γυναίκα και μάλιστα φανατική ειδωλολάτρισσα, η οποία πίστευε σε θεούς που πριν λίγο ο προφήτης κατατρόπωσε με θαυμαστό τρόπο. Περίλυπη η ψυχή του αποδέχεται τα γεγονότα, ζητάει όμως να μην πεθάνει από τους ειδωλολάτρες, όχι για τον εαυτό του αλλά για να μη θριαμβεύσει η ψεύτικη θρησκεία τους. Λέει τα παράπονα του στο Θεό: την ώρα της προσευχής στο Θεό, έχοντας δεχτεί την τροφή του αγγέλου κατά τις σαράντα μέρες της πεζοπορίας του, ο άνθρωπος Ηλίας ξεσπάει βίαια και ανυπόμονα. Λέει τον καημό του στο Θεό. Εκφράζει την απελπισία του, βιώνοντας ως αποτυχία το όλο έργο του καθώς, πιστεύει ότι δεν έμεινε κανένας πιστός στον αληθινό Θεό, παρόλα τα θαυμαστά γεγονότα που με τη βοήθεια του Θεού επιτέλεσε ο ίδιος πριν λίγο καιρό. Αισθάνεται ότι ο Θεός τον ακούει κι εκείνος εκφράζεται απλά και ουσιαστικά όπως θα μιλούσε το παιδί στον πατέρα του. Και ο Πατέρας τον ακούει και του απαντάει. Τον καλεί να ανεβεί στο βουνό Χωρήβ για να του παρουσιαστεί. Φωνή αύρας λεπτής: κάνει υπακοή λοιπόν ο Ηλίας και ανεβαίνει στο βουνό. Ο Θεός δεν θέλει απλώς να τον παρηγορήσει και να τον ενισχύσει. Του φανερώνεται ο Ίδιος, για να πάρει κουράγιο. Δεν είναι στα έντονα φυσικά φαινόμενα, τον ανεμοστρόβιλο, την φωτιά, το σεισμό. Δεν κάνει θόρυβο ο Θεός, δεν εμφανίζεται παντοδύναμος, αλλά σαν ένα γλυκό και δροσερό αεράκι. Χωρίς φασαρία, δροσίζει τον άνθρωπο από την φλόγα της λύπης, της αγωνίας, της απελπισίας και τον ξεκουράζει αληθινά. Αυτή η θέαση του Θεού είναι πολύ σπουδαίο γεγονός για όλους μας. Μάς δείχνει ότι ο Θεός δεν μας ξεχνά. Ότι θα Τον δούμε, αν μοιάσουμε του προφήτη. Αν δηλαδή είμαστε από την παιδική μας ηλικία αποφασισμένοι να παλέψουμε να γίνεται αυτό που θέλει ο Ίδιος και το Ευαγγέλιο. Αν δεν νικηθούμε από την αίσθηση της μοναξιάς. Ότι κανείς άλλος δεν πιστεύει στο Θεό. Αν του έχουμε εμπιστοσύνη. Ο Θεός εμφανίζεται όταν νιώθουμε ότι έχουμε χάσει στον αγώνα της ζωής. Αρκεί να λέμε « έχει ο Θεός» και να μην το βάζουμε κάτω. επτά χιλιάδες άνθρωποι: τελικά ο προφήτης δεν ήταν τόσο μόνος όσο πίστεψε. Επτά χιλιάδες άνθρωποι τον ακολούθησαν. Από την παιδική μας ηλικία λοιπόν να κάνουμε αυτό που θέλει ο Θεός και Εκείνος θα είναι μαζί μας, αλλά και άλλοι θα πιστεύουν κοντά μας. Τον Θεό τον βλέπουμε στην πίστη, όταν ανεβαίνουμε λίγο ψηλότερα σε σχέση με το τι μας προσφέρει ο κόσμος και η ζωή, όταν αγαπούμε, όταν Τον κοινωνούμε στη Θεία Ευχαριστία. Αξίζει λοιπόν να μην το βάζουμε κάτω, ακόμη κι όταν είμαστε μόνοι μας. Θα έρχεται η χάρις Του, που σημαίνει η ευλογία και η παρηγοριά Του και θα βγαίνουμε νικητές σε κάθε δυσκολία. Ερωτήσεις 1. Γιατί η βασίλισσα ήθελε να σκοτώσει τον προφήτη Ηλία; Τι φοβόταν; 2. Ο προφήτης φεύγοντας γλύτωσε τον κίνδυνο; Γιατί; 3. Ο Θεός άφησε τον προφήτη Ηλία στα χέρια της βασίλισσας; Πώς τον έσωσε; 4. Γιατί απογοητεύτηκε ο Ηλίας; Τον είχε στ' αλήθεια ξεχάσει ο Θεός; 5. Τελικά πώς βοήθησε ο Θεός τον προφήτη Του; Πώς το καταλαβαίνουμε αυτό; 6. Τι σημαίνει ότι βλέπουμε τον Θεό; Συμπέρασμα Ο Θεός δεν βρίσκεται στον θόρυβο και την δύναμη, αλλά στην χάρη που φέρνει η αγάπη Του όπως την ζούμε στη ζωή της Εκκλησίας. Βρες στο κρυπτόλεξο 8 λέξεις από την ιστορία: ΑΒΡΙΕΖΑΒΕΛΡΚΑΚΣΤΡΙΟΙΚΗΚΞΗΞΚΘΔΣΠΗΛΑΙΟΜΕ ΚΧΩΡΗΒΛΚΞΗΓΝΣΚΟΑΓΓΕΛΟΣΛΚΗΞΓΜΝΗΛΙΑΣΚΗΞΓΝΔΜΩΥΣΗ ΣΚΗΞΓΙΣΙΝΑΟΙΚΗΞΗΕΛΙΣΑΙΟΣΜΗΛΩΤΗ ΡΛΙΟΛΚ 74 Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ηλία να προσδοκά την παρουσία του Θεού ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 23 75 Το αμπέλι του Ναβουθαί Είδαμε την προηγούμενη φορά ότι ο προφήτης Ηλίας έζησε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ. Ο Αχαάβ ήταν ένας βασιλιάς άδικος, όχι γιατί ήταν κακός ο ίδιος, αλλά γιατί επηρεάζονταν από τη γυναίκα του, την ειδωλολάτρισσα Ιεζάβελ. Δίπλα από το παλάτι του Αχαάβ ήταν ένα αμπέλι που ανήκε σε έναν Ισραηλίτη, τον Ναβουθαί. Μια μέρα ο Αχαάβ είπε στον Ναβουθαί να του δώσει το αμπέλι του, όμως εκείνος αρνήθηκε, διότι το είχε κληρονομιά από τους προγόνους του. Ο Αχαάβ στενοχωρήθηκε, διότι παρότι το αμπέλι του άρεσε, δεν μπορούσε να το αποκτήσει. Η γυναίκα του η Ιεζάβελ τον είδε στενοχωρημένο και ρώτησε την αιτία. Όταν της είπε το λόγο, η Ιεζάβελ του είπε: «Εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ. Σήκω, φάε και πάψε να στενοχωριέσαι. Εγώ θα σου δώσω το αμπέλι του Ναβουθαί». Η Ιεζάβελ έγραψε γράμματα με το όνομα του Αχαάβ και τα έστειλε στην πόλη όπου κατοικούσε ο Ναβουθαί, στους άρχοντες και τους ιερείς. Μ’ αυτά τα γράμματα ζήτησε από τους υπεύθυνους να βρούνε δύο ανθρώπους να πούνε ψέματα ότι ο Ναβουθαί έβρισε και το Θεό και τον βασιλιά. Η τιμωρία γι’ αυτή την πράξη ήταν θάνατος με πετροβόλημα. Έτσι κι έγινε. Μόλις η Ιεζάβελ έμαθε ότι ο Ναβουθαί πέθανε, είπε το νέο στον Αχαάβ κι αυτός πήρε το αμπέλι για δικό του. Ο Κύριος τότε είπε του προφήτη Ηλία να παρουσιαστεί και πάλι στον Αχαάβ. Πήγε τότε ο προφήτης και είπε στον Αχαάβ ότι για την πράξη του να πάρει το αμπέλι του Ναβουθαί σκοτώνοντας τον ιδιοκτήτη του θα τιμωρηθεί με θάνατο από το Θεό. Ο Αχαάβ όμως μετάνιωσε, φόρεσε μαύρα ρούχα τα οποία ούτε στον ύπνο του δεν έβγαζε, νήστεψε και ταπεινώθηκε, καταλαβαίνοντας το σφάλμα του. Τότε ο Θεός είπε στον προφήτη Ηλία ότι η τιμωρία του θα αναβαλλόταν, διότι μετάνιωσε για το λάθος του. Ερμηνευτικά σχόλια αμπέλι: ο βασιλιάς είχε όσα αγαθά ήθελε, διότι ήταν βασιλιάς. Όμως το ταγκαλάκι τον έβαλε να επιθυμήσει κάτι που δεν του ανήκε. Υπήρχε μία από τις δέκα εντολές που έλεγε: «να μην επιθυμείς όσα ανήκουν στον πλησίον σου». Ο βασιλιάς όμως είχε παρασυρθεί από τη γυναίκα του και είχε πάψει να σέβεται τις εντολές του Θεού, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πει όχι στο ταγκαλάκι και να σκέφτεται πώς μπορεί να πάρει κάτι που δεν του ανήκε. το είχε κληρονομιά από τους προγόνους του: αρχικά ο βασιλιάς διασώζει ένα ίχνος σεβασμού προς τον άλλο άνθρωπο. Ο Ναβουθαί, βλέπουμε, ότι δεν δέχεται να παραδώσει κάτι που ανήκε στους προγόνους του. Είναι σπουδαίο δίδαγμα αυτό για όλους μας. Ό,τι έχουμε παραλάβει από την ιστορία μας, την πίστη μας, τους προγόνους μας να μην δεχόμαστε να το πουλήσουμε, να το εγκαταλείψουμε δηλαδή στα χέρια άλλων, οι οποίοι ούτε το σέβονται ούτε το αγαπούνε, αλλά γι’ αυτούς είναι κάτι που απλώς θέλουν να τους ανήκει. Εμάς όμως ό,τι μας έχουν δώσει οι παλαιότεροι, την πίστη, τη γλώσσα, την πατρίδα, την ιστορία μας, καλούμαστε να τα διαφυλάξουμε με κάθε κόστος, γιατί είναι ο πνευματικός μας θησαυρός. Η Ιεζάβελ του είπε να μη στενοχωριέται: εδώ φαίνεται πώς οι άλλοι που δεν πιστεύουν στο Θεό μας οδηγούν μακριά από το καλό. Ενώ και η Ιεζάβελ ήξερε πως το αμπέλι δεν ανήκε στο βασιλιά, αντί να τον συμβουλέψει και να του πει ότι ως βασιλιάς είχε ό,τι του χρειαζόταν, λειτούργησε βοηθητικά προς το ταγκαλάκι. Τον έσπρωξε περισσότερο να επιθυμεί το ξένο και εργάστηκε με κακό τρόπο ώστε ο βασιλιάς να το αποκτήσει. Μας θυμίζει κακούς φίλους, οι οποίοι μας σπρώχνουν στο να πειράζουμε τους άλλους, να θέλουμε να πάρουμε δικά τους πράγματα, να τους κατηγορούμε, να τους απομακρύνουμε από κοντά μας και γενικότερα να κάνουμε ό,τι δεν είναι σωστό, μόνο και μόνο και για να μας ευχαριστήσουν αλλά και να ευχαριστηθούν οι ίδιοι. να πούνε ψέματα: η Ιεζάβελ είναι η προσωποποίηση της κακίας. Προκειμένου να έχει το βασιλιά ευχαριστημένο και να μπορεί στη συνέχεια να συνεχίσει να τον κάνει ό,τι θέλει δε διστάζει να οδηγήσει 76 έναν αθώο άνθρωπο στο θάνατο. Βάζει κάποιους να πούνε ψέματα (εδώ τηρεί φαινομενικά τον νόμο ότι για να ισχύσει κάποια μαρτυρία εις βάρος ενός ανθρώπου πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο μάρτυρες-στην πράξη όμως παραβιάζει δύο νόμους, το να μην λέμε ψέματα εις βάρος των άλλων και το να μη σκοτώνουμε) και την ίδια στιγμή τον οδηγεί στο θάνατο. Έτσι ο Ναβουθαί πεθαίνει αδικημένος από τους ανθρώπους, για να υπερασπιστεί ό,τι του δόθηκε. Όμως ο Θεός δεν τον ξεχνά. Η Εκκλησία λέει ότι ο Ναβουθαί είναι τύπος του Χριστού μας. Όντας αθώος και από πίστη στο Θεό γίνεται μάρτυρας εξαιτίας της κακίας των ανθρώπων. Μοιάζει με το Χριστό, ο Οποίος σταυρώθηκε από την κακία των ανθρώπων, χωρίς να φταίξει σε κάτι. Γι’ αυτό και ο Ναβουθαί ανήκει στους δίκαιους της Παλαιάς Διαθήκης και γιορτάζει δύο Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα μαζί τους. ο προφήτης πηγαίνει στον βασιλιά: ο προφήτης Ηλίας πληροφορείται από τον Θεό την αδικία και πηγαίνει στο βασιλιά. Ο προφήτης δείχνει στον βασιλιά ότι μπορεί και η βασίλισσα και εκείνος να ξεγέλασαν τους ανθρώπους, δεν μπορούν όμως να ξεγελάσουν τον αληθινό Θεό. Έτσι του εφιστά την προσοχή ότι το να πάρει κάτι που δεν του ανήκε και να σκοτώσει αυτόν που το είχε, θα τον οδηγήσει με τη σειρά του στο θάνατο. Ο Θεός είναι δίκαιος και δεν ανέχεται την ανθρώπινη αδικία. Μπορεί προσωρινά να φαίνεται ότι αφήνει μερικά πράγματα να περνούν, όμως αυτό το κάνει για να μπορέσουν οι άνθρωποι να μετανοήσουν. ο Αχαάβ μετανόησε: ο βασιλιάς φορά μαύρα ρούχα, σα να πέθανε κάποιος δικός του. Ο Θεός δέχεται την μετάνοιά του βασιλιά, όμως το χρέος του Αχαάβ δεν έχει πληρωθεί. Έτσι, σε κάποια επιδρομή εχθρών, ο Αχαάβ θα σκοτωθεί από αυτούς, το ίδιο και η γυναίκα του η Ιεζάβελ, η οποία παρέμεινε αμετανόητη. Ό,τι δεν μας ανήκει δεν μπορούμε να το παίρνουμε από τους άλλους. Αυτό είναι αδικία τόσο στα μάτια του Θεού όσο και στα μάτια των ανθρώπων. Ούτε επιτρέπεται να κακομεταχειριζόμαστε τους άλλους, για να τους πάρουμε ό,τι έχουν, ούτε να χρησιμοποιούμε τη δύναμή μας τη σωματική ή την εξυπνάδα μας για να φαινόμαστε οι δυνατοί της παρέας, οι «μάγκες». Αυτό δεν βρίσκει δικαίωση μπροστά στο Θεό. Να χαιρόμαστε με ό,τι μας δόθηκε και να δοξάζουμε το Θεό και από την άλλη να αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε τους θησαυρούς των προγόνων μας. Και ο Θεός θα μας ενισχύει, για να μπορούμε να μοιραζόμαστε κιόλας αυτό που έχουμε. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να θυμόμαστε τι ζητά ο Θεός από εμάς και να μην παρασυρόμαστε από κακούς φίλους, ούτε από την όποια δύναμή μας. Να σεβόμαστε τους άλλους και ό,τι είναι και ό,τι τους ανήκει, τόσο στο σχολείο, όσο και στις παρέες και στο σπίτι μας, με τα αδέρφια μας. Ερωτήσεις 1.Ήταν σωστή η πράξη του Αχαάβ να πάρει το αμπέλι του Ναβουθαί; 2. Ποιος παρέσυρε τον Αχαάβ στην πράξη του; 3. Επιτρέπεται να πειράζουμε κάτι που ανήκει σε άλλους; 4. Πώς κρίνετε τη στάση του Αχαάβ όταν ο προφήτης Ηλίας του ανήγγειλε την απόφαση του Θεού για την πράξη του; 5. Πώς δείχνουμε ότι δεν θέλουμε να παίρνουμε ό,τι ανήκει στους άλλους; Συμπέρασμα Ο Χριστός θέλει να μην πειράζουμε πράγματα που ανήκουν σε άλλους, αλλά ό,τι έχουμε δικό μας να το μοιραζόμαστε. Να βρεις τις 7 λέξεις που κρύβονται στον πίνακα Τ Ρ Χ Ε Δ Α Ν Α Λ Ι Γ Α Α Π Κ Κ Β Β Α Ι Α Ο Μ Μ Α Λ Υ Ι Π Η Α Θ Ε Ε Λ Κ Α Ζ Λ Ι Ι Ι Α Ι Α Τ Α Β Α Σ 77 Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ηλία να ελέγχει τον βασιλιά Αχαάβ για την αδικία ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 24 78 Οι προφητείες του Ησαΐα για το Πάθος και την Ανάσταση του Χριστού Ο προφήτης Ησαΐας ήταν μαζί με τον προφήτη Ηλία οι δυο πιο σπουδαίοι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Ο προφήτης Ησαΐας προφήτευσε, είπε δηλαδή 750 χρόνια πριν έρθει ο Χριστός, το τι επρόκειτο να πάθει ο Υιός του Ανθρώπου για τις αμαρτίες μας, για να μπορέσουμε οι άνθρωποι να κρατήσουμε στην καρδιά μας ζωντανή την αγάπη του Θεού, αλλά και η θυσία του Χριστού πάνω στο Σταυρό να λειτουργήσει για όλους μας ως ευκαιρία μιας νέας ζωής. Λέει λοιπόν ο Ησαΐας: «Δεν είχε ο Μεσσίας ωραία και ελκυστική εμφάνιση. Δεν είχε λαμπρότητα . προσώπου, ούτε ομορφιά. Το πρόσωπό του ήταν περιφρονημένο χωρίς τιμή και δόξα. Δέχτηκε εξευτελισμούς και ταπεινώσεις εκ μέρους των ανθρώπων. Αυτός όμως φέρει πάνω του το βαρύ φορτίο των αμαρτιών μας. Τραυματίστηκε για τις δικές μας αμαρτίες, υπέφερε για τις ανομίες μας. Χάρη δε στην πληγή εκείνου, εμείς θεραπευτήκαμε. Και αυτός παρ’ όλες τις κακώσεις που υπέστη, δεν άνοιξε το στόμα του. Σαν άφωνο πρόβατο οδηγήθηκε στη σφαγή. Σαν αμνός μπροστά σ’ αυτόν που τον κουρεύει, έτσι βαδίζει, χωρίς να ανοίγει το στόμα του. Αφαιρέθηκε βίαια και άδικα από τη γη η ζωή του. Το παιδί μου αυτό, λέγει ο Θεός, δεν έπραξε καμία παρανομία, ούτε βρέθηκε ποτέ ψεύδος στο στόμα του. Αν προσφέρετε αυτόν ως εξιλαστήριο θύμα για τις αμαρτίες σας, η ψυχή σας θα λυτρωθεί. Αυτός θα πάρει ως δική του πνευματική κληρονομιά πολλούς, γιατί με τη θέλησή του παραδόθηκε στο λυτρωτικό για μας θάνατο. Και δια της θυσίας του πήρε πάνω του τις αμαρτίες πολλών». Και κατόπιν διηγείται τι θα συμβεί μετά την Ανάσταση: «Θα θυμηθούν και θα ξαναγυρίσουν στον Κύριο όλα τα έθνη της γης. Θα γονατίσουν μπροστά του όλες οι φυλές του κόσμου, γιατί σ’ Αυτόν ανήκει το Βασίλειο και Αυτός εξουσιάζει τα έθνη. Μπροστά του θα γονατίσουν όλοι οι μεγάλοι της γης». Και τότε θα γίνει χαρά για όλο τον κόσμο, για την νέα Ιερουσαλήμ, για την Εκκλησία, η οποία θα φωτιστεί από την δόξα του Θεού: «Φωτίζου, φωτίζου, Ιερουσαλήμ, διότι έχει πλέον έλθει το φως σου που είναι ο Χριστός σε σένα, και η δόξα του Κυρίου έχει ανατείλει επάνω σου. Στο σκοτάδι που έχει καλύψει όλη τη γη εσύ θα γευθείς την παρουσία του Κυρίου. Με το δικό σου φως και προς το δικό σου φως θα πορευθούν οι βασιλείς και τα έθνη θα φωτισθούν με τη δική σου λαμπρότητα. Νέα αγία Σιών, ύψωσε ολόγυρα τα μάτια σου και δες συγκεντρωμένα τα παιδιά σου. Να που έχουν έρθει όλοι οι γιοι σου από τις μακρινές χώρες και οι κόρες σου θα μεταφέρονται πάνω στους ώμους από χαρά. Τότε θα δεις, θα σε καταλάβει δέος, διότι όλος ο πλούτος της θάλασσας της Μεσογείου, τα πλούτη εθνών και λαών θα μετατοπισθούν και θα μεταφερθούν σε σένα». Η Εκκλησία μας κάθε Μεγάλη Εβδομάδα θυμάται, διαβάζει και ψάλλει αυτές και άλλες προφητείες από άλλους προφήτες, που δείχνουν ότι ο Χριστός ήρθε για να φέρει στον κόσμο την σωτηρία. Αυτός είναι η Αλήθεια και ο Μεσσίας, ο Απεσταλμένος του Θεού, για να μας σώσει από κάθε κακό. Ερμηνευτικά σχόλια Δεν είχε λαμπρότητα και ομορφιά: ο Χριστός υπέφερε, βασανίστηκε για χάρη των ανθρώπων. Τα βασανιστήρια έκαναν να κρυφτεί η ομορφιά του προσώπου Του. Φάνηκε μέσα σ’ αυτά η ταπείνωση και η θυσία Του για τους ανθρώπους. Γι’ αυτό κι εμείς Τον ονομάζουμε Νυμφίο, δηλαδή όπως ο γαμπρός πηγαίνει να παντρευτεί τη νύφη, έτσι και ο Χριστός έρχεται να δείξει την αγάπη Του στον κάθε άνθρωπο, στην κάθε ψυχή, ακόμη κι αν δεν είμαστε έτοιμοι να Τον δεχτούμε, ακόμη κι αν μετράμε τα πάντα με βάση την εξωτερική εμφάνιση, το πώς φαίνονται τα πράγματα. Και ο Χριστός φάνηκε αδύναμος πάνω στο Σταυρό, λύτρωσε όμως όλο τον κόσμο που θα πιστέψει σ’ Αυτόν μέσα από την ήττα του θανάτου. 79 Δέχτηκε εξευτελισμούς και ταπεινώσεις εκ μέρους των ανθρώπων: οι άνθρωποι μαστίγωσαν το Χριστό, Τον έφτυσαν, Τον κορόιδεψαν, Τον χτύπησαν, Τον έντυσαν βασιλιά για να Τον ειρωνευτούν, Τον έβαλαν να σηκώσει το σταυρό Του, μοίρασαν τα ρούχα Του οι στρατιώτες κατά τον Σταυρό, Τον ειρωνεύονταν όταν πλησίαζε η ώρα να πεθάνει, Τον πότισαν με ξίδι. Ακόμη και ο ένας από τους δύο ληστές Του φέρθηκε άσχημα, ενώ ο μαθητής Του Πέτρος Τον αρνήθηκε τρεις φορές. Ο άλλος μαθητής Του ο Ιούδας Τον πρόδωσε. Οι εννέα μαθητές Του Τον εγκατέλειψαν από φόβο. Μόνο ο ευαγγελιστής Ιωάννης έμεινε κοντά Του μέχρι το τέλος. Όλα αυτά δείχνουν την αγάπη του Χριστού για μας, αλλά και την κακία και την αχαριστία μας, γιατί ο Χριστός έκανε πολλά θαύματα για να βοηθήσει τους ανθρώπους να γνωρίσουν τον αληθινό Θεό. Πολλές φορές αι σήμερα οι άνθρωποι έτσι φερόμαστε στο Χριστό όταν ειρωνευόμαστε Εκείνον, τους Αγίους, αλλά και την Εκκλησία. Χρειάζεται πίστη στο πρόσωπό Του και αλλαγή στη ζωή μας. Να Τον αγαπήσουμε και να μην Του ανταποδώσουμε την αγάπη Του με το κακό, αν και Εκείνος παραμένει πάντοτε έτοιμος να μας στηρίξει και να μας συγχωρέσει. το βαρύ φορτίο των αμαρτιών μας: ο Χριστός σταυρώθηκε για να σηκώσει επάνω μας το φορτίο των αμαρτιών μας. Για να μας δείξει ότι παρότι δεν πράττουμε ούτε σκεφτόμαστε σωστά έναντί Του, Εκείνος μας αγαπά. Και νικά τον θάνατο επάνω στο Σταυρό, γιατί καθώς πεθαίνει θα αναστηθεί. Θα είναι ο πρωτότοκος από τους νεκρούς, ο πρώτος από τους νεκρούς ο Οποίος θα ξαναέρθει στη ζωή. Κοντά Του, αν Τον εμπιστευτούμε, θα μπορούμε κι εμείς να Τον ακολουθήσουμε, αφήνοντας τις αμαρτίες μας επάνω Του με το μυστήριο της μετανοίας και της εξομολόγησης. Σαν άφωνο πρόβατο οδηγήθηκε στη σφαγή: ο Χριστός παρομοιάζεται με τον προφήτη σαν το πρόβατο που δεν διαμαρτύρεται για την σφαγή στην οποία βαδίζει. Ή σαν το πρόβατο που δεν μιλά μπροστά σ’ αυτόν που πάει να του κουρέψει, να του πάρει την ομορφιά και το στολίδι του. Θα γευθεί την ταπείνωση και θα κριθεί από τους ανθρώπους χωρίς να αντισταθεί. Και την ίδια στιγμή κανείς δεν θα ξέρει από πού κατάγεται, γιατί δεν θα έχει γεννηθεί σύμφωνα με τα ανθρώπινα μέτρα, αλλά από την Παναγία και το Άγιο Πνεύμα. Δεν έχει επάνω Του αμαρτία: ο Χριστός είναι αναμάρτητος. Αυτό σημαίνει ότι δεν είχε λόγο να πεθάνει επάνω στο σταυρό, γιατί η αμαρτία οδηγεί τον άνθρωπο στη φθορά και τον θάνατο. Διαλέγει όμως να αλλάξει την πορεία του κόσμου, πεθαίνοντας για να αναστηθεί. Έτσι χάρις στην δική Του θυσία, όλοι οι άνθρωποι συγχωρούμαστε από τον Θεό για τις αμαρτίες μας και μπορούμε να Τον ακολουθήσουμε στον Παράδεισο. Φωτίζου: η νέα Ιερουσαλήμ είναι η Εκκλησία. Σ’ αυτήν μετέχουμε όλοι όσοι είμαστε βαπτισμένοι στο όνομα του Χριστού. Όταν βαπτιστήκαμε, ο ιερέας μας σήκωσε ψηλά (σταυρός), μας έβαλε στο νερό (ταφή) και μας ξανασήκωσε (ανάσταση). Άρα μετείχαμε στη ζωή του Χριστού και γι’ αυτό κι εμείς κληθήκαμε να νικήσουμε τον θάνατο και την αμαρτία χάρη σ’ Εκείνον. Ας γιορτάσουμε λοιπόν το Πάσχα θυμίζοντας στον εαυτό μας το σταυρό, τη ταφή και την ανάσταση του Χριστού, κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα Του, συγχωρώντας όποιον μας στενοχώρησε και νιώθοντας παιδιά Του. Για να γίνουμε μέλη της Βασιλείας του με την δική μας θυσία των όσων μας χωρίζουν από το Χριστό και με ταπείνωση, αναγνωρίζοντας τα μικρότερα ή μεγαλύτερα λάθη μας και την ίδια στιγμή δείχνοντας αγάπη σε όλους και μικρότερους και μεγαλύτερους. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο προφήτης λέει πως ο Μεσσίας δεν ήταν όμορφος; 2. Με τι παρομοιάζει τον Χριστό ο Ησαΐας; 3. Γιατί πέθανε ο Χριστός επάνω στο σταυρό; 4. Τι συνέβη κατά το βάπτισμά μας; 5. Τι χρειάζεται για να ζήσουμε την Εκκλησία ως Βασιλεία του Θεού; Συμπέρασμα Ο Χριστός μας δείχνει πως για την Βασιλεία του Θεού χρειάζεται θυσία και ταπείνωση, χρειάζεται ο Σταυρός και η Ανάσταση! Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις 80 Ησαΐας Μεσσίας σταυρός αμαρτίες Βασιλεία Θεού χαρά ανάσταση πρόβατο προφήτης λύτρωση Να ζωγραφίσετε τον Εσταυρωμένο ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 25 Το όραμα του Ιεζεκιήλ για την Ανάσταση 81 Ο προφήτης Ιεζεκιήλ ήταν ένας από τους σπουδαιότερους προφήτες του Ισραήλ. Κάποια στιγμή είδε ένα παράξενο όραμα. Αισθάνθηκε τον Κύριο να τον παίρνει από το χέρι και να τον μεταφέρει πνευματικά σε μια πεδιάδα. Αυτή η πεδιάδα ήταν γεμάτη ανθρώπινα κόκαλα. Προχώρησε ο Ιεζεκιήλ και είδε τα κόκαλα αυτά ότι ήταν πάρα πολλά. Άκουσε το πνεύμα του Θεού να τον ρωτά: - Υιέ ανθρώπου, άραγε θα ζήσουν τα κόκαλα αυτά; Του απάντησε ο Ιεζεκιήλ: - Κύριε, εσύ το γνωρίζεις αυτό. Και του απάντησε το Πνεύμα του Θεού: - Πες τους, εσείς ξερά κόκαλα, ο Κύριος θα σας δώσει ζωή. Και μόλις είπε ο Ιεζεκιήλ αυτό που του είπε το Πνεύμα του Θεού, αμέσως έγινε σεισμός, και άρχισαν να μαζεύονται τα κόκαλα το ένα με το άλλο και να αποκτούν τα σώματα την αρμονία τους, κι αμέσως άρχισαν να φυτρώνουν νεύρα και σάρκες και να ανεβαίνει επάνω τους δέρμα! Και τότε το Πνεύμα του Θεού του ξαναείπε: - Φώναξε, να έρθουν και οι ψυχές τους! Και φώναξε ο προφήτης και αμέσως ήρθαν και οι ψυχές και τα σώματα έγιναν ξανά ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Και είπε ξανά το Πνεύμα του Θεού: - Υιέ ανθρώπου, όλα αυτά τα οστά είναι η φυλή του Ισραήλ. Ξεράθηκαν τα κόκαλα, χάθηκε η ελπίδα μας. Όμως, πρέπει να ξέρεις ότι εγώ είμαι ο Κύριος του ουρανού και της γης και θα ανοίξω τα μνημεία των νεκρών και θα αναστήσω όλους τους ανθρώπους και θα σας οδηγήσω στη γη της επαγγελίας (τον Παράδεισο). Αυτό ήταν ένα παράξενο όραμα που είδε ο προφήτης και το διαβάζουμε το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, όταν γυρίζει ο Επιτάφιος στην Εκκλησία. Είναι ένα όραμα ελπίδας και πίστης στην Ανάσταση όλων των ανθρώπων. Ο προφήτης συνέχισε τη ζωή του με χαρά. Ήταν έτοιμος να μοιραστεί την ελπίδα του με όλους τους ανθρώπους. Ερμηνευτικά σχόλια Το Πνεύμα του Θεού: είναι το Άγιο Πνεύμα. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ, όπως και ο κάθε προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, δεν αναφέρει το θέλημα του Θεού από μόνος του. Τον φωτίζει ο Θεός, ακούει τη φωνή του Αγίου Πνεύματος στα αυτιά και την καρδιά του και γι’ αυτό στους ανθρώπους λέει: «Τάδε λέγει Κύριος», δηλαδή αυτά που σας λέω δεν είναι δικά μου λόγια, αλλά του Κυρίου. Γεμάτη ανθρώπινα κόκαλα: είναι ένα απέραντο λιβάδι που δείχνει ότι οι άνθρωποι που έχουν φύγει από αυτόν τον κόσμο περιμένουν κάτι. Το ανακάτωμα των κοκάλων δείχνει ότι κανείς δεν ξέρει ποιο είναι το σώμα του. Όμως αυτό που για τους ανθρώπους φαίνεται αδύνατο, για το Θεό μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Ούτε ο προφήτης πιστεύει αυτό το οποίο πρόκειται να γίνει. Όμως εμπιστεύεται το Πνεύμα του Θεού. Άκουσε το πνεύμα: Με το όραμα αυτό, ο Θεός έδειξε στον Ιεζεκιήλ την Ανάσταση όλων των νεκρών, η οποία θα γίνει στην Δευτέρα Παρουσία. Όλοι οι άνθρωποι θα αναστηθούν τότε και θα ξαναζήσουν, όχι μόνο η ψυχή τους, το πνεύμα τους, αλλά και το σώμα τους. Γι΄αυτό στο όραμα ο προφήτης βλέπει τα σώματα των νεκρών να ξαναντύνονται με νεύρα και σάρκα και στη συνέχεια το πνεύμα τους να ξαναμπαίνει στο σώμα τους. Με την Ανάσταση οι νεκροί ξαναζούν ως ολοκληρωμένοι άνθρωποι με σώμα και ψυχή. Τέτοιου είδους θαύματα έχουν γίνει και από Προφήτες και Αγίους, όχι επειδή είχαν την δύναμη να αναστήσουν από μόνοι τους, αλλά επειδή πίστευαν στον Θεό που δίνει την Ανάσταση. Στη γη της επαγγελίας: Ο θάνατος είναι για τους ανθρώπους το τέλος της ελπίδας τους, αφού χάνονται οριστικά από τον κόσμο. Όμως ο Θεός λέει στον Ιεζεκιήλ ότι θα αναστήσει όλους τους νεκρούς και θα τους οδηγήσει στην γη της επαγγελίας, που είναι ο Παράδεισος. Αυτό σημαίνει ότι οι ψυχές μας ζούνε κοντά στο Θεό και περιμένουν να γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, για να ξαναζήσουμε με τα σώματά μας την κοινή Ανάσταση. Πρόγευση αυτής της Ανάστασης είναι τα θαύματα του Χριστού με την Ανάσταση του 82 Λαζάρου, του γιού μιας χήρας γυναίκας στην περιοχή της Ναίν και την κόρη του αρχισυναγώγου Ιάειρου στην Καπερναούμ. Μέχρι την Ανάσταση όλων των ανθρώπων ο θάνατος φαίνεται ισχυρός. Όμως δεν είναι. Γιατί δεν μπορεί να καταπιεί την ψυχή μας, η οποία παραμένει κοντά στο Χριστό, εφόσον πιστεύουμε. Γι’ αυτό και σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Χριστός, για να μας χαρίσει την Ανάσταση. Μεγάλη Παρασκευή: την Μεγάλη Παρασκευή θυμόμαστε το θάνατο του Χριστού πάνω στο Σταυρό και την ταφή Του. Γι’ αυτό και στολίζουμε τον Επιτάφιο με λουλούδια, για να συνοδεύσουμε κι εμείς τον Ιωσήφ από την Αριμαθαία, τον Νικόδημο τον κρυφό μαθητή, την Παναγία, τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και τις μυροφόρες γυναίκες στην ταφή του Χριστού στο μνημείο. Όμως δεν λυπόμαστε, γιατί ξέρουμε ότι έρχεται η Ανάσταση, πρώτα του ίδιου του Χριστού και μετά όλων των ανθρώπων. Και την ίδια στιγμή ξέρουμε ότι ο Χριστός βγάζει όλους τους ανθρώπους που έχουν αγάπη και ζούνε στη ζωή της Εκκλησίας από κάθε θάνατο και κακό. Από τον θάνατο της κακίας, της ζήλειας, του φόβου, της αμαρτίας, του εγωισμού. Από τον θάνατο που μας ρίχνουν όσοι δεν μας αγαπούνε. Από τον θάνατο των προβλημάτων και των ασθενειών. Και η Ανάσταση έρχεται στις ψυχές μας όταν εξομολογούμαστε τις αμαρτίες μας και όταν κοινωνούμε. Κυρίως όμως όταν έχουμε αγάπη για όλους τους ανθρώπους. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για τον Παράδεισο. Παράδεισος σημαίνει το να είμαστε μαζί με το Χριστό και τους άλλους ανθρώπους, ενώ η Κόλαση είναι το να είμαστε μόνοι μας επειδή εμείς το επιλέξαμε με το να μην πιστεύουμε στον Χριστό. Ας ζήσουμε τον Παράδεισο στην Εκκλησία και στην αγάπη. Ερωτήσεις 1. Μπορούσε να πιστέψει ο Προφήτης το όραμα που είδε; Ποιος τον βοήθησε; 2. Τι ήθελε να δείξει ο Θεός στον προφήτη με το όραμά του; 3. Πώς μπορούμε κι εμείς να αναστηθούμε; 4. Τι κάνουμε δίπλα στον Επιτάφιο την Μεγάλη Παρασκευή; 5. Από τι είδους θανάτους μας σώζει ο Χριστός και η Εκκλησία; Συμπέρασμα Στη ζωή μας, αν ακολουθούμε τα λόγια του Χριστού, τότε η ψυχή μας έχει αναστηθεί από την αμαρτία, τότε η ζωή μας είναι γεμάτη από την αγάπη και τη χαρά του Χριστού. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις: Κόλαση Χριστός Ιεζεκιήλ Σώμα Γη Επαγγελίας Όραμα Παράδεισος Ψυχή Μοναξιά Ανάσταση Να ζωγραφίσετε τον προφήτη Ιεζεκιήλ 83 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 26 84 Η Δεββώρα Κάθε φορά που οι Ισραηλίτες ξέφευγαν από το Θεό, παραχωρούσε ο Θεός και τους έβρισκαν μεγάλες συμφορές, για να συνειδητοποιούν ότι χωρίς Αυτόν δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν. Έτσι κάποτε οι Ισραηλίτες υποδουλώθηκαν στο γειτονικό βασιλιά τους το Γιαβίν, που είχε έναν πανίσχυρο στρατηγό, τον Σισάρα, κι έναν στρατό από 900 σιδερόφρακτα άρματα. Ο Σισάρα ήταν ιδιαίτερα καταπιεστικός και οι Ισραηλίτες γρήγορα νοστάλγησαν τη ζωή της ελευθερίας που ζούσαν κοντά στο Θεό. Ο Θεός τότε τους φώτισε και αναζητήσανε μια σπουδαία γυναίκα που ζούσε στην έρημο, τη Δεββώρα. Ήταν μια αυστηρή γυναίκα, η οποία ζούσε για το Θεό. Κατοικούσε κάτω από μια χουρμαδιά, στην έρημο του Μπεθ-Ελ Ραμά, ανακούφιζε τον πόνο του λαού και τον ενθάρρυνε να ξαναπάρει τα όπλα εναντίον των κατακτητών. - «Μεγάλη μάνα, άνοιξε τα χείλη σου και πες μας ένα γλυκό λόγο να ζεσταθούμε. Ακούμπησε το χέρι σου πάνω στο πληγωμένο σώμα μας, να το ανακουφίσεις», της έλεγαν. Κι αυτή, φωτισμένη από το Θεό, έβρισκε πάντα ένα λόγο συμπόνιας να πει για το λαό της. Ένα πρωινό η Δεββώρα έστειλε κι έφεραν κοντά της το Βαράκ, έναν γενναίο Ισραηλίτη. Του ανήγγειλε ότι ο Θεός ήθελε ο Ισραήλ να ξαναβρεί την ελευθερία του και τον πρόσταξε να πάει στο όρος Θαβώρ, να μαζέψει στρατό και να πολεμήσει τον Σισάρα. Ο Βαράκ της ζήτησε να έρθει μαζί του, γιατί αλλιώς δεν θα πείθονταν οι Ισραηλίτες, οι οποίοι ήταν και πολύ κουρασμένοι και πολύ φοβισμένοι. Η Δεββώρα το αποφάσισε και μαζί με τον Βαράκ μάζεψαν 10.000 άνδρες. Οι στρατιώτες, βλέποντας τη Δεββώρα μπροστά, έπαιρναν θάρρος και ετοιμάστηκαν να αντιμετωπίσουν το στρατό του Σισάρα. Αυτός εξαγριώθηκε όταν έμαθε ότι μια γυναίκα τον πολεμά και ετοιμάστηκε να συντρίψει τους Ισραηλίτες. Στον ποταμό Κισών έγινε μια φοβερή μάχη που κράτησε όλη την ημέρα. Η Δεββώρα δεν έπαψε να δίνει δύναμη στους στρατιώτες του Ισραήλ και να προσεύχεται για τη νίκη τους, δίνοντάς τους να καταλάβουν ότι μόνο με την πίστη στο Θεό θα σωζόντουσαν. Και το βράδυ ο στρατός του Σισάρα κατέρρευσε και σκορπίστηκε στους πέντε ανέμους, μαζί με τσακισμένα άρματά του. Ο ίδιος προσπάθησε να κρυφτεί, αλλά μια γενναία κοπέλα, η Γιαέλ, τον σκότωσε. Ο πόλεμος τελείωσε, ο λαός του Ισραήλ ήταν ελεύθερος. Έκαναν μεγάλη γιορτή με τη Δεββώρα επικεφαλής, η οποία έψαλε στο Θεό νικητήριο τραγούδι: «Ακούστε, Βασιλιάδες, δώστε ακρόαση σε μένα. Στον Κύριο εγώ θα ψάλω. Εγώ στον Κύριο, του Ισραήλ το Θεό, θα τραγουδήσω. Όταν βγήκε ο λαός σου, Κύριε, στον κάμπο, καθώς ξεκίνησε για πόλεμο, η γη εσείστηκε κι ανελύσανε οι ουρανοί και στάξανε τα σύννεφα νερό και τα βουνά ελιώσανε σαν το Σινά, στην παρουσία του Κυρίου!» Η Δεββώρα ονομάστηκε Κριτής των Ισραηλιτών και γιορτάζουμε την μνήμη της την Κυριακή των Προπατόρων του Χριστού, δύο Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα. Ερμηνευτικά σχόλια 85 Κάθε φορά που οι Ισραηλίτες ξέφευγαν από το Θεό: όταν ο άνθρωπος απομακρύνεται από το Θεό τότε στην ουσία μπαίνει στην κατάσταση του πνευματικού θανάτου, δεν μπορεί να νιώσει αληθινή χαρά. Όταν κανείς ξεχνά το Θεό είτε υποδουλώνεται στα λάθη και τις αμαρτίες του ή προχωρά με μόνο του ενδιαφέρον τον εαυτό του. Και τότε παραχωρεί ο Θεός να περάσει δοκιμασίες, να βλέπει ανθρώπους, καταστάσεις να τον κουράζουν, με αποτέλεσμα να νιώθει κούραση ψυχής και σώματος. Θάνατος δεν είναι μόνο όταν πεθαίνει κάποιος. Θάνατος είναι η ζωή χωρίς το Θεό. Οι δοκιμασίες έχουν σκοπό να βοηθήσουν τον άνθρωπο να πιστέψει στο Θεό, να μπορέσει να αλλάξει ζωή, να μετανοήσει, να αναστηθεί. μια σπουδαία γυναίκα που ζούσε στην έρημο, τη Δεββώρα: στις δύσκολες στιγμές ο άνθρωπος χρειάζεται κάποιον να τον στηρίξει. Βλέπουμε ότι στην Παλαιά Διαθήκη αλλά και στη ζωή της Εκκλησίας δε γίνεται διάκριση ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Όποιος έχει νιώσει στην καρδιά και την ύπαρξή του την παρουσία του Θεού, έχει αναστηθεί από το κακό. Τότε αυτός μπορεί να ενισχύσει τόσο τον εαυτό του όσο και τους άλλους ανθρώπους. Αυτό συμβαίνει με την Δεββώρα. Έχει αναστηθεί στην καρδιά της. Ζει στην έρημο, δηλαδή ζει στην ησυχία, έχει βρει το Θεό και ξέρει γιατί ζει. Δεν θέλει τον θόρυβο και την φασαρία στη ζωή. Και είναι έτοιμη να βοηθήσει τους Ισραηλίτες, οδηγώντας τους στον αληθινό Θεό, ώστε κι εκείνοι να αναστηθούν με τη σειρά τους. Και ο Θεός σ’ αυτούς που πιστεύουν σ’ Εκείνον δίνει μεγάλη δύναμη. Αυτό έγινε και με τις Μυροφόρες γυναίκες, οι οποίες αγόρασαν αρώματα και πήγανε να αλείψουν το Χριστό, για να ακούσουν χαράματα της Κυριακής το μήνυμα της Ανάστασης. Τίποτε δεν φοβήθηκαν και ο Χριστός τις δικαίωσε. Εμφανίστηκε σ’ αυτές και τις έκανε κήρυκες της Ανάστασης. Ο Βαράκ της ζήτησε να έρθει μαζί του: ο ηγέτης βγαίνει μπροστά στις δύσκολες στιγμές. Γι’ αυτό και η Δεββώρα δεν θα κρυφτεί στην δυσκολία. Έτσι χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε κι εμείς, αν πιστεύουμε στην Ανάσταση. Να μην κρυβόμαστε στα δύσκολα, αλλά να λέμε και στον εαυτό μας και στους άλλους τι θέλει ο Θεός, δηλαδή την αγάπη, την αντιμετώπιση των δυσκολιών μας με πίστη, την αλήθεια και το σωστό και κυρίως την ανάγκη να είμαστε όλοι μαζί σε κάθε δυσκολία. Αυτό είναι η Εκκλησία. Όλοι όσοι πιστεύουν στον Αναστημένο Χριστό και πορεύονται μαζί. να αντιμετωπίσουν το στρατό του Σισάρα: Κανονικά δεν έπρεπε να νικήσουν οι Ισραηλίτες τους στρατιώτες του Σισάρα. Είχαν οι εχθροί τους 900 σιδερόφρακτα άρματα, όπλα και στρατό ανώτερο σε αριθμό και δύναμη. Η πίστη στο Θεό όμως τους έδωσε μεγάλη δύναμη. Τους έκανε να νικήσουν το φόβο, το θάνατο, όποια δυσκολία θα μπορούσε να τους κάνει να πιστέψουν ότι δεν θα νικήσουν. Και έτσι κατάφεραν το ακατόρθωτο. Αν πιστεύουμε στο Θεό, και τα πιο δύσκολα μπορούμε να τα νικήσουμε. Έκαναν μεγάλη γιορτή με τη Δεββώρα επικεφαλής: βλέπουμε τελικά ότι στη ζωή της Εκκλησίας όλοι μπορούμε να βγούμε μπροστά, να γίνουμε επικεφαλής. Η ανάσταση είναι το όπλο εκείνο που μας κάνει να μην νικιόμαστε από τίποτε, γιατί έχουμε νικήσει το φόβο για κάθε τι το κακό στην καρδιά μας. Ας το σκεφτόμαστε αυτό κάθε φορά που βλέπουμε τόσο τον εαυτό μας, όσο και τους άλλους να πράττουν άσχημα. Μεγάλοι και μικροί, άντρες, γυναίκες, παιδιά μπορούμε με την πίστη στον Αναστημένο Χριστό να είμαστε πρώτοι στην καλοσύνη, στο θέλημα του Θεού και να πολεμούμε το κακό. Η Ανάσταση μας δίνει το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσαμε να έχουμε στη ζωή μας: την αγιότητα. Αυτό το δώρο ας το αξιοποιήσουμε! Ερωτήσεις 1. Θάνατος είναι μόνο όταν πεθαίνουν οι άνθρωποι σωματικά; 2. Κάνει διάκριση η Εκκλησία ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες; 3. Τι έσπρωξε την Δεββώρα να βγει μπροστά στη δύσκολη για τους Ισραηλίτες στιγμή; 4. Μπορούσαν κανονικά οι Ισραηλίτες να νικήσουν το στρατό του Σισάρα; 5. Ποιο είναι το μεγαλύτερο δώρο της Ανάστασης; Είναι για λίγους ή για όλους; Συμπέρασμα Άντρες και γυναίκες μπορούν να γίνουν άγιοι, στην Εκκλησία δεν υπάρχουν διακρίσεις, αρκεί να υπάρχει η πίστη στον Αναστημένο Χριστό. 86 Βρες 5 λέξεις από το κείμενο στο παρακάτω κρυπτόλεξο: Η Δ Ε Β Β Ω Ρ Α Ω Ο Ω Χ Τ Ρ Ρ Α Π Λ Π Δ Α Π Ν Ω Β Σ Ω Λ Σ Φ Ι Ι Δ Φ Ι Ν Ε Τ Κ Σ Τ Ε Ε Σ Τ Σ Θ Υ Τ Φ Θ Θ Α Ε Τ Β Γ Η Σ Ο Ι Ρ Α Η Σ Β Β Ω Ν Π Α Μ Φ Γ Ι Α Β Ι Ν Π Ω Π Ρ Ο Φ Η Τ Ι Δ Α Να ζωγραφίσετε την Ανάσταση ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 27 87 Ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων Είδαμε ότι στη Βαβυλώνα ζούσαν ο προφήτης Δανιήλ και ι τρεις παίδες, οι οποίοι είχαν γλιτώσει από τη φλόγα του καμινιού, ενώ ο Δανιήλ είχε ερμηνεύσει τα όνειρα του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα. Μετά τον Ναβουχοδονόσορα βασίλευσε ο γιός του Βαλτάσαρ και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του η Βαβυλώνα κατακτήθηκε από τους Πέρσες. Ο Δαρείος, που ήταν βασιλιάς των Περσών και των Μήδων, κράτησε τον Δανιήλ κοντά του για πολλά χρόνια. Αυτός ο βασιλιάς λοιπόν διόρισε στο βασίλειό του εκατόν είκοσι επάρχους, ενώ τον Δανιήλ, τον οποίον επισκίαζε πάντοτε το Άγιο Πνεύμα, τον έκανε ανώτερο από όλους. Οι άλλοι έπαρχοι όμως, από αντιζηλία, προσπαθούσαν να βρουν κάποιο ψεγάδι στον Δανιήλ για να τον κατηγορήσουν στο βασιλιά, αλλά δεν εύρισκαν τίποτε, διότι ήταν αληθινά πιστός στο Θεό και κατά συνέπεια ήταν δίκαιος σε όλες του τις πράξεις, χωρίς να παρανομεί ποτέ και σε τίποτα. Σκέφτηκαν λοιπόν οι δόλιοι ότι ο Δανιήλ θα παρανομούσε μόνο εάν κάποια διαταγή τον έφερνε σε σύγκρουση με τα θρησκευτικά του πιστεύω και καθήκοντα. Πήγαν λοιπόν στο βασιλιά και του είπαν: Μεγάλε Δαρείε, χίλια χρόνια να ζήσεις! Όλοι εμείς οι έπαρχοι του απέραντου βασιλείου σου θέλουμε να σου ζητήσουμε κάτι: Να διατάξεις «για τριάντα ημέρες κανείς άλλος εκτός από σένα να μην κάνει προσευχή ή αίτηση σε οποιοδήποτε θεό ή άνθρωπο, διότι αλλιώς, θα ρίχνεται στο λάκκο των λεόντων». Και μάλιστα να βγάλεις επίσημη διαταγή, για να μην μπορεί να την καταπατήσει κανείς. Μη κατανοώντας τα πονηρά τους κίνητρα ο Δαρείος, τους άκουσε και έκανε αυτό που του ζήτησαν. Ο Δανιήλ βέβαια, ο οποίος συνήθιζε να προσεύχεται στο Θεό τρεις φορές την ημέρα, καθόλου δε φοβήθηκε. Κλείστηκε στο δωμάτιό του και άρχισε να προσεύχεται γονατιστός στο Θεό. Εκείνοι όμως που τον παρακολουθούσαν, μόλις τον είδαν πεσμένο στα γόνατα να προσεύχεται, έτρεξαν αμέσως στο βασιλιά: - Ένδοξε βασιλιά, εσύ δεν διέταξες κάθε άνθρωπος που θα κάνει προσευχή να ρίχνεται στο λάκκο των λεόντων; - Ναι, βεβαίως. Αυτή την εντολή έδωσα. - Ο Δανιήλ όμως δεν υποτάσσεται στις εντολές σου ˙ τρεις φορές την ημέρα τον βλέπουμε που κάνει προσευχή στο Θεό του, του είπαν αυτοί. Ο βασιλιάς θύμωσε, αλλά, επειδή αγαπούσε πολύ το Δανιήλ, προσπάθησε να βρει κάποιο τρόπο για να τον γλιτώσει από τη θανατική ποινή που συνεπαγόταν η παρακοή του. Εκείνοι, φυσικά, αντέδρασαν αμέσως: - Να ξέρεις, βασιλιά, ότι δεν είναι καθόλου σωστό να αλλάζεις τις διαταγές που δίνεις! - Ο Θεός που πάντοτε υπηρετείς, ας σε σώσει τώρα από τα λιοντάρια! είπε τότε απελπισμένος ο Δαρείος στο Δανιήλ. Κι έτσι ο Δανιήλ, με διαταγή του βασιλιά, ρίχτηκε στο λάκκο με τα λιοντάρια. Οι υπηρέτες τοποθέτησαν στο στόμιο του λάκκου έναν βράχο, τον οποίο στη συνέχεια ο βασιλιάς σφράγισε με το δαχτυλίδι του και με τα δαχτυλίδια των αυλικών του, για να μην μπορέσουν οι συκοφάντες του να του κάνουν περισσότερο κακό. Έδειξε δηλαδή μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στα θηρία, παρά στους πονηρούς ανθρώπους. Στη συνέχεια επέστρεψε στο παλάτι του και ξάπλωσε χωρίς να φάει τίποτε. Ήταν πολύ στενοχωρημένος γι΄ αυτό που τον ανάγκασαν να κάνει στο Δανιήλ˙ δε γνώριζε όμως πως ο Θεός σφράγισε τα στόματα των λιονταριών και δεν τον άγγιξαν! Την επόμενη ημέρα, μόλις σηκώθηκε από το κρεβάτι του, πήγε κατευθείαν στο λάκκο και άρχισε να φωνάζει: Δανιήλ, δούλε του Ζώντος Θεού, ο Θεός σου, τον Οποίο πάντοτε υπηρετείς, κατάφερε να σε γλιτώσει από τα άγρια θηρία; Μέσα από το λάκκο ακούστηκε τότε η φωνή του Δανιήλ: 88 Βασιλιά μου, χίλια χρόνια να ζήσεις! Ο Θεός μου έστειλε έναν άγγελό Του, που έκλεισε τα στόματα των λιονταριών, για να μην μπορούν να με πειράξουν. Διότι έζησα με δικαιοσύνη ενώπιόν Του, χωρίς να κάνω αμαρτίες, αλλά ούτε και σφάλματα απέναντι σε σένα ή σε κάποιον άλλον. Ο βασιλιάς… δεν πίστευε στ΄αυτιά του. Η χαρά του ήταν απερίγραπτη! Διέταξε να βγάλουν αμέσως το Δανιήλ από το λάκκο με τα θηρία και τότε, έκπληκτοι όλοι, διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε καμία πληγή στο σώμα του˙ η δυνατή του πίστη στο Θεό τον είχε προστατεύσει! Αμέσως μετά ήρθε η σειρά εκείνων που τον είχαν συκοφαντήσει. Οι στρατιώτες, με εντολή του Δαρείου, τους συνέλαβαν και τους έριξαν όλους στο λάκκο των λεόντων, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Δεν πρόλαβαν όμως να φτάσουν στον πάτο, και τα πεινασμένα θηρία τους κατασπάραξαν, θρυμματίζοντας με τα δόντια τους όλα τους τα κόκκαλα. Ο Δαρείος έγραψε τότε προς όλο τον πληθυσμό και τα γένη της επικρατείας του: «Η ειρήνη να είναι πάντοτε ανάμεσά σας. Προστάζω όλους τους υπηκόους μου να φοβούνται και να τρέμουν το Θεό του Δανιήλ! Τον μόνο αληθινό και αιώνιο Θεό, που η βασιλεία Του είναι ατελεύτητη! Εκείνον που κάνει σημεία και θαύματα στον ουρανό και τη γη και πριν από λίγο έσωσε θαυματουργικά τον Δανιήλ από τα στόματα των λεόντων». Μετά από το θαυμαστό αυτό γεγονός ο βασιλιάς τιμούσε πολύ το Δανιήλ, πολύ περισσότερο από κάθε άνθρωπο, θεωρώντας τον μάλιστα ως τον καλύτερο φίλο του. Τιμούσε όμως και αγαπούσε πολύ και τους τρεις φίλους του Δανιήλ, τον Ανανία, τον Αζαρία και τον Μισαήλ. Το Δαρείο διαδέχτηκε ο Κύρος ο Πέρσης, που είχε επίσης σε μεγάλη εκτίμηση το Δανιήλ. Τον είχε πάντοτε κοντά του, σύμβουλο και βοηθό του, παραχωρώντας του μάλιστα και το προνόμιο να δίνει ο ίδιος, απευθείας, διαταγές στο λαό. Ιεραρχικά δηλαδή ο Δανιήλ κατείχε την πρώτη θέση ανάμεσα σε όλους τους άλλους φίλους του βασιλιά. Ερμηνευτικά σχόλια τον Δανιήλ, τον οποίον επισκίαζε πάντοτε το Άγιο Πνεύμα, τον έκανε ανώτερο από όλους: η πίστη και η αγάπη μας στο Θεό μας γεμίζει με δύναμη για να προοδεύουμε όχι μόνο πνευματικά αλλά και σε κάθε δραστηριότητα της ζωής μας. Σε ό,τι κάνουμε να θυμόμαστε και να ευχαριστούμε τον θεό. Οι άλλοι έπαρχοι όμως, από αντιζηλία: η ζήλια για την πρόοδο (ενός συνανθρώπου) ή για αυτά που κατέχει, θολώνει του νου και την καρδιά. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει κάποιον στο να στήσει παγίδες και να θέλει το κακό των άλλων. Αντίθετα ο σεβασμός και η αγάπη για τους άλλους γεμίζουν την καρδιά μας με ειρήνη. τον έφερνε σε σύγκρουση με τα θρησκευτικά του πιστεύω και καθήκοντα/ Κι έτσι ο Δανιήλ, με διαταγή του βασιλιά, ρίχτηκε στο λάκκο με τα λιοντάρια: πολλές φορές ο χριστιανός μέσα στο κόσμο θα αντιμετωπίσει καταστάσεις που έρχονται σε αντίθεση με την πίστη και τα καθήκοντα του. Πόσες φορές στην ιστορία της Εκκλησιάς και αυτού του τόπου, πολεμήθηκαν η Εκκλησία και οι πιστοί από ασεβείς άρχοντες με πολύ σκληρούς τρόπους. Πόσοι μαρτύρησαν για την αληθινή πίστη στον Χριστό και προτίμησαν με χαρά και αυταπάρνηση της ζωής τους να μην αρνηθούν τις εντολές Του... Ο Δανιήλ βέβαια, ο οποίος συνήθιζε να προσεύχεται στο Θεό τρεις φορές την ημέρα, καθόλου δε φοβήθηκε: οι άγιοι της Εκκλησίας ονομάζουν την προσευχή τροφή και αναπνοή της ψυχής. Η συχνή και με πίστη επικοινωνία με τον Θεό, μας γεμίζει δύναμη και χαρά σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής. Η πίστη στην αγάπη του Θεού Πατέρα, μας γεμίζει θάρρος και αγωνιστικό φρόνημα. Η Εκκλησία δεν φοβάται τον κόσμο. Ήταν πολύ στενοχωρημένος γι΄αυτό που τον ανάγκασαν να κάνει στο Δανιήλ: όλοι οι άνθρωποι πλαστήκαμε κατά την εικόνα του Θεού, δηλαδή για να ζούμε γεμάτοι αρετές και καλοσύνη. Για αυτό κάθε φορά που κάνουμε μια κακή πράξη, χάνεται η ειρήνη που έχουμε στη καρδιά μας και γεμίζει με θλίψη. Έκλεισε τα στόματα των λιονταριών: Η δύναμη της πίστης του Δανιήλ «έφραξε στόματα λεόντων». Βρέθηκε αλώβητος από τα άγρια θηρία! Με την πίστη μας και την προσευχή μας, σε κάθε δυσκολία και πόλεμο με τους ισχυρούς αυτού του κόσμου, ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε με το μέρος μας τον παντοδύναμο Θεό Πατέρα. Στην δύναμη του θεού τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο. Τον μόνο αληθινό και αιώνιο Θεό, που η βασιλεία Του είναι ατελεύτητη! Εκείνον που κάνει σημεία και θαύματα στον ουρανό και τη γη: ο Θεός που πιστευτούμε δεν είναι μια απρόσωπη δύναμη που έφτιαξε εμάς και τον κόσμο. Είναι ο ζωντανός Θεός που η παντοδυναμία και η παρουσία Του στην ιστορία του κόσμου θέλει να παρηγορήσει, αλλά και να ενθαρρύνει το δοκιμασμένο πλάσμα Του, τον άνθρωπο, ώστε να προσβλέπει με εμπιστοσύνη ελπίδα και αγάπη σε Αυτόν. τιμούσε τον Δανιήλ: όταν ο χριστιανός είναι αποφασισμένος να πει ΟΧΙ σε κάθε δύναμη που του ζητά να πράξει αντίθετα με το θέλημα του Θεού, ο Χριστός τον βοηθά και να αντέξει, αλλά και να φανεί η αλήθεια. 89 Γι’ αυτό ας έχουμε στο νου μας από την μικρή μας ηλικία να γνωρίζουμε τι θέλει ο Χριστός, να το διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο, να το ζούμε στη ζωή της Εκκλησίας και ας μην φοβόμαστε να καμία εξουσία. Η πίστη είναι πιο πάνω από όλα. Ας το ζούμε λοιπόν. Ερωτήσεις 1. Η πρόοδος και οι επιτυχίες μας στη ζωή οφείλονται αποκλειστικά σε εμάς ; 2. Με ποιο τρόπο αποφάσισαν να παγιδέψουν τον Δανιήλ οι αξιωματούχοι του βασιλιά; 3. Ποια ήταν η αντίδραση του Δανιήλ στην εντολή του βασιλιά; 4. Γιατί ο Δαρείος ήταν στεναχωρημένος μετά την τιμωρία του Δανιήλ; 5. Πώς προστάτευσε ο Θεός τον Δανιήλ; 6. Ποια στάση οφείλει να κρατήσει ένας χριστιανός απέναντι σε κάθε κατάσταση που είναι ενάντια στα πιστεύω του ; Συμπέρασμα Ο χριστιανός δεν φοβάται την εξουσία, αλλά την αντιμετωπίζει με κριτήριο τις εντολές του Θεού. Να καλλιεργήσουμε αγωνιστικό φρόνημα και να δείξουμε ότι όταν πιστεύουμε στο Θεό τίποτε δεν μπορεί να μας νικήσει. ΑΒΡΔΑΝΙΗΛΦΔΣΝΘΔΛΑΚΚΟΣΦΞΚΛΧΑΡΠΡΟΣΕΥΧΗΤΑΜΙΑΚΛΚΑΓΓΕΛΟΣΑΦΑΡΠΩΛΘΕΟΣΒΟΣ ΚΙΣΗΚΛΕΟΝΤΩΝΙΑΚΞΗΓΒΑΤΟΣΙΛΚΞΣΑΡΑΛΚΗΒΑΒΥΛΩΝΑΣΗΣΓΕΣΡΛΙΟΛΚ Βρες στο κρυπτόλεξο 7 λέξεις από την ιστορία που διαβάσαμε. Τις λέξεις θα τις βρεις διαβάζοντας με προσοχή τα γράμματα το ένα μετά το άλλο… Να ζωγραφίσεις το Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων: ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 28 90 Η ιστορία της Εσθήρ Όταν πέθαναν ο Δανιήλ και τα τρία παιδιά, ο Αζαρίας, ο Ανανίας και ο Μισαήλ, οι Ισραηλίτες δεν είχαν κάποιον που να τους στηρίξει και να τους κάνει να αντέξουν κάτω από την δουλεία των Μήδων. Αλλά και οι Μήδοι δεν είχαν πλέον τόση δύναμη, με αποτέλεσμα να υποδουλωθούν στους Πέρσες. Στα χρόνια του βασιλιά των Περσών Ξέρξη, ζούσε ένας πολύ ευλαβής Ισραηλίτης, ο Μαρδοχαίος. Αυτός έσωσε τον βασιλιά από μια συνομωσία εναντίον του και από τότε ο Ξέρξης τον είχε σε μεγάλη εκτίμηση. Πρωθυπουργός του κράτους ήταν τότε ο Αμάν. Ο Μαρδοχαίος είχε μια κόρη που την έλεγαν Εσθήρ. Αυτή ήταν τόσο όμορφη που την ερωτεύτηκε ο βασιλιάς και την παντρεύτηκε. Ο Αμάν, βλέποντας την επιρροή των Ισραηλιτών στο βασιλιά, αποφάσισε να τους εξοντώσει. Έβαλε κλήρους και έπεσε η ημερομηνία «14 Μαρτίου» του μηνός Αδάρ (του σημερινού Μαρτίου). Έπεισε τον βασιλιά λοιπόν, προσφέροντάς του πολλά χρήματα, να βγάλει διάταγμα, ώστε να σφαγούν όλοι οι Ισραηλίτες που βρίσκονταν στο βασίλειο, γιατί τα έθιμά τους δεν συμφωνούσαν με τα έθιμα των Περσών και δεν τιμούσαν τους περσικούς θεούς. Ο Μαρδοχαίος και όλοι οι Ισραηλίτες έπεσαν σε μεγάλο πένθος, αλλά δεν απόκαμαν. Ο Μαρδοχαίος φώναξε την βασίλισσα Εσθήρ και της ζήτησε να μεσολαβήσει, ώστε να γλιτώσει το λαό της. Η Εσθήρ, ύστερα από νηστεία και μετάνοια τριών ημερών, παρουσιάστηκε στο βασιλιά, χωρίς εκείνος να την καλέσει, κάτι που ήταν επικίνδυνο για τη ζωή της. Αν ο βασιλιάς θύμωνε, μπορούσε να διατάξει να την τιμωρήσουν με θάνατο. Ο βασιλιάς είδε την ομορφιά της Εσθήρ και χάρηκε, αλλά κάτι τον έκανε να δει ακόμη ότι ήταν στενοχωρημένη και της είπε ότι θα της δώσει ό,τι ζητά. Αυτή κάλεσε αυτόν και τον Αμάν σε συμπόσιο. Εν τω μεταξύ, ο Αμάν είχε ετοιμάσει κρεμάλα για να κρεμάσει τον Μαρδοχαίο. Πριν το φαγητό, ο βασιλιάς διαβάζοντας την παλιά αναφορά του Μαρδοχαίου για την συνομωσία, ρώτησε αν τον είχαν τιμήσει, και οι αξιωματούχοι του απάντησαν ότι δεν του είχαν δώσει κανένα παράσημο. Τότε ο βασιλιάς αποφάσισε να τον ανταμείψει και ανέθεσε στον Αμάν να τον παρασημοφορήσει. Όχι μόνο αυτό, αλλά όταν η Εσθήρ του εξήγησε την συνομωσία του Αμάν εναντίον των Ισραηλιτών, ο βασιλιάς θύμωσε τόσο πολύ με την αδικία του Αμάν, ώστε διέταξε να τον κρεμάσουν στην κρεμάλα που είχε ετοιμάσει για τον Μαρδοχαίο, κι έτσι έγινε! Ο βασιλιάς έστειλε ένα καινούριο διάταγμα και οι Ιουδαίοι σώθηκαν, καθιερώνοντας τη γιορτή του Πουρείμ (των κλήρων) και δοξάζοντας το Θεό για τη σωτηρία τους. Ο Μαρδοχαίος έγινε πρωθυπουργός στη θέση του Αμάν και η Εσθήρ έσωσε με το θάρρος της τον λαό της. Ερμηνευτικά σχόλια Δεν είχαν κάποιον να τους στηρίξει: Συχνά χρειαζόμαστε κάποιον να μας στηρίξει στην ζωή μας. Συνήθως τον χρειαζόμαστε στις δύσκολες στιγμές. Αυτή η ανάγκη δεν είναι μόνο σε προσωπικό επίπεδο, αλλά έχει να κάνει και με τους λαούς. Ο λαός του Ισραήλ βρίσκεται αιχμάλωτος στην Ασία, μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ στους Βαβυλώνιους. Μόνο ο Θεός μπορεί να τον στηρίξει. Μόλις οι άνθρωποι ξεπεράσουν βέβαια την δύσκολη κατάσταση, ξεχνούν Αυτόν που τους ευεργετεί. Και αυτό δε γίνεται μόνο με το Θεό, αλλά και με όλους όσους μας βοηθούνε. να σφαγούν όλοι οι Ισραηλίτες που βρίσκονταν στο βασίλειο: η αποθέωση της κακίας από την πλευρά του Αμάν, ο οποίος ζήλευε τους Ισραηλίτες και τον Μαρδοχαίο και ήταν άδικος άνθρωπος, καθώς φοβόταν μήπως ο Μαρδοχαίος του πάρει τη θέση, και ένας άδικος βασιλιάς να μη βλέπει τι γίνεται. Οι Ισραηλίτες φαίνονται σε αδιέξοδο. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που αγαπούνε το Θεό και ελπίζουν, όπως ο Μαρδοχαίος. Αυτός βρίσκεται κοντά στο βασιλιά αλλά δεν βλέπει μόνο τον εαυτό του. Σκέφτεται το λαό του. Έτσι θα αξιοποιήσει την παρουσία της κόρης του Εσθήρ στο βασιλιά, για να βοηθήσει. Και αυτό ζητά ο 91 Θεός από όλους όσους πιστεύουν σ’ Αυτόν. Αν θέλουν να Τον συναντήσουν, να αγαπούνε τους συνανθρώπους τους. Νηστεία και μετάνοια: Η Εσθήρ ήταν προετοιμασμένη πριν πάει στο βασιλιά. Καθάρισε τον εαυτό της με την νηστεία και έκανε μετάνοιες, δηλαδή πολλή προσευχή, προκειμένου να πάρει δύναμη από το Θεό. Πηγαίνει στον Ξέρξη έτοιμη να θυσιαστεί για το λαό της. Έχει όμως εμπιστοσύνη στο Θεό, γιατί ξέρει ότι δεν εκπροσωπεί τον εαυτό της, αλλά το λαό της. Με τη νηστεία και την προσευχή οι μάρτυρες προετοιμάζονταν για την συνάντηση ε το Χριστό πριν το μαρτύριο. Η νηστεία είναι μια μικρή θυσία. Θυσιάζουμε , για να θυσιαστούμε και βλέπουμε ότι ο Χριστός δεν μας λησμονεί. Ο βασιλιάς αποφάσισε να ανταμείψει: Αρχικά ενώ ο βασιλιάς δεχόταν παθητικά κάθε ψέμα που λεγόταν εις βάρος του Μαρδοχαίου και του λαού του, στο τέλος, μετά την παρέμβαση της πιστής στο Θεό Εσθήρ βλέπει την αλήθεια. Στην ζωή μάς τυφλώνει κάποτε το κακό και δεν βλέπουμε την αλήθεια. Χρειαζόμαστε λοιπόν κάποιους ανθρώπους να μας βοηθήσουν να αφήσουμε στην άκρη τον εγωισμό και την τύφλωση και να μπορέσουμε να δούμε την αλήθεια. Αυτό προϋποθέτει ότι θα έχουμε αίσθηση του δίκαιου μέσα μας. Ο βασιλιάς δεν ήταν άδικος. Έτσι, τον φωτίζει ο Θεός και κάνει το σωστό. η Εσθήρ του εξήγησε: η Εσθήρ ήταν κοπέλα ταπεινή και αγνή στην καρδιά. Αυτή η αγνότητα, η σεμνότητα, η σοβαρότητα έκαναν το βασιλιά να προσέξει τα λόγια της και να σεβαστεί τις προτάσεις της. Αυτή η αγνότητα της καρδιάς, δηλαδή η αίσθηση της αγάπης για το Θεό, ο σεβασμός στις εντολές Του και την ίδια στιγμή η νίκη κατά της αμαρτίας που κάνει τον άνθρωπο να μην είναι θρασύς, αλλά σοβαρός και χαριτωμένος, κάνει τους άλλους να τον αποδέχονται. ¨Έτσι, ο Αμάν που ήταν θρασύς και κακός θα πληρώσει τις αμαρτίες και την κακία του, ενώ η Εσθήρ με την διπλωματία και την σοβαρότητα και την πίστη στο Θεό θα παραμείνει η βασίλισσα και θα σώσει και το λαό της. Δεν ήταν η ομορφιά του σώματος που έδωσε λύση στο πρόβλημα, αλλά η ομορφιά της ψυχής. η Εσθήρ έσωσε το λαό της: η Εσθήρ συνάντησε πρώτα το Θεό με την αγάπη για τον συνάνθρωπο, την προσευχή και την νηστεία, την σοβαρότητα και την σεμνότητα και την ομορφιά της καρδιάς της. Από παιδιά και νέοι ας προσπαθήσουμε να έχουμε σοβαρότητα στην καρδιά μας, να συναντούμε το Θεό με την αγάπη για τον συνάνθρωπο και να φερόμαστε με σεμνότητα. Με σεβασμό στους άλλους. Χωρίς θράσος και αδικία. Και ο Χριστός θα μας βοηθά. Και ας μη δίνουμε τόση σημασία στην ομορφιά του σώματος, γιατί αυτή μπορεί να μας παραπλανήσει, παρότι ο πολιτισμός μας σήμερα στηρίζεται στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά να βλέπουμε την ομορφιά της ψυχής. Ερωτήσεις 1. Ποιος στήριξε τον λαό του Ισραήλ; 2. Γιατί ο Αμάν ήθελε να κάνει κακό στους Ισραηλίτες; 3. Τι οδήγησε την Εσθήρ να μην φοβηθεί να επισκεφθεί το βασιλιά; 4. Ποια είναι η σημασία της ομορφιάς της ψυχής; 5. Πώς συναντούμε το Θεό; Συμπέρασμα Τόσο για το Θεό όσο και για την αλήθεια έχει σημασία η ομορφιά της ψυχής! Μ’ αυτήν συναντούμε το Θεό στη ζωή της Εκκλησίας! Βρες τη λέξη 1 2 3 4 5 6 βασιλιάς των Περσών ---------------η κόρη του Μαρδοχαίου ---------------έβαλε ο Αμάν για να εξοντώσει τον λαό--------------το όνομά του θυμίζει επιφώνημα αγανάκτησης------------------έτσι λεγόταν η γιορτή των κλήρων -----------------είχε η Εσθήρ------------ Να ζωγραφίσετε την Εσθήρ να επισκέπτεται τον βασιλιά Ξέρξη 92 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 29 93 Ο Ιωνάς, η φάλαινα και η κολοκύθα Στα χρόνια που οι Ισραηλίτες ήταν υπόδουλοι στους Ασσυρίους, ο Θεός παρουσιάστηκε στον ύπνο ενός καλού Ισραηλίτη, του Ιωνά, και του είπε να πάει στην πρωτεύουσα του βασιλείου των Ασσυρίων και να πει στον βασιλιά ότι τη πόλη του θα καταστραφεί, γιατί με την αμαρτωλή ζωή τους έχουν εξοργίσει το Θεό. Ο Ιωνάς, αντί να ξεκινήσει όμως για να πάει στην Νινευί, μπήκε σ’ ένα καράβι που πήγαινε στην περιοχή Θαρσίς (στη σημερινή Ισπανία). Το ταξίδι ήταν ήσυχο, αλλά όταν έφτασαν στη μέση του πελάγους έπιασε μεγάλη τρικυμία. Όλοι ανησυχούσαν και προσεύχονταν ο καθένας στο θεό που πίστευε, να σταματήσει η τρικυμία, για να γλιτώσουν από τον πνιγμό. Ο μόνος που δεν ανησυχούσε ήταν ο Ιωνάς, ο οποίος ροχάλιζε του καλού καιρού στο αμπάρι του πλοίου. Αποφάσισαν τότε να βάλουν κλήρο, να δούνε ποιος έφταιγε και να τον ρίξουν στη θάλασσα. Ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά. Στην αρχή δεν ήθελαν να τον ρίξουν στη θάλασσα, αλλά όταν ξύπνησε και του είπαν τι συνέβαινε, ζήτησε ο ίδιος να τον ρίξουν. Έτσι κι έγινε. Τότε, εμφανίστηκε ένα τεράστιο κήτος, μια φάλαινα, που κατάπιε τον Ιωνά και τον κράτησε ζωντανό μέσα της επί τρεις ημέρες. Ο Ιωνάς έψαλε τραγούδι στο Θεό από την κοιλιά του κήτους: «Φώναξα μέσα στην θλίψη μου προς τον Κύριο τον Θεό μου και άκουσε τη φωνή μου, μέσα από την κοιλιά του Άδη άκουσε την κραυγή μου. Μούσκεψε το νερό ως μέσα την ψυχή μου και περικύκλωσε η πιο βαθιά άβυσσος. Όμως μέσα από την φθορά και τον θάνατο, ας ανεβεί η ζωή μου προς Σένα, Κύριε». Μετά από τρεις ημέρες ο Θεός έδωσε διαταγή στο κήτος και έβγαλε τον Ιωνά στο σημείο από όπου ξεκίνησε. Ο Ιωνάς πήγε στη Νινευί, παρουσιάστηκε στο βασιλιά, του είπε τι ήθελε ο Θεός και ο βασιλιάς μετάνιωσε. Διέταξε και κήρυξαν γενικό πένθος στην πόλη, δεν έφαγαν τίποτα, ούτε αυτοί ούτε τα ζώα τους, επί τρεις ημέρες και ο Θεός τους λυπήθηκε και δεν τους κατέστρεψε. Ο Ιωνάς βγήκε έξω από την πόλη και φώναζε στο Θεό ότι γι’ αυτό δεν ήθελε να πάει στη Νινευί, διότι ο Θεός είναι τόσο ευσπλαχνικός, που θα συγχωρούσε όλους τους κατοίκους της Νινευί. Έκανε ζέστη. Ο Ιωνάς είχε φτιάξει μια σκηνή στην άκρη της πόλης και περίμενε να δει τελικά τι θα συμβεί. Ο Θεός πρόσταξε τότε να φυτρώσει μια τεράστια κολοκύθα, η οποία έκανε σκιά. Ο Ιωνάς χάρηκε πολύ. Την άλλη μέρα όμως ο Θεός πρόσταξε ένα σκουληκάκι πρωί-πρωί να φάει την ρίζα της κολοκύθας, η οποία ξεράθηκε και έπεσε. Ο Θεός ακόμη έδωσε εντολή στον αέρα να πάει ζεστός-ζεστός, λίβας, στον Ιωνά, ο οποίος έσκασε από τη ζέστη και έπεσε να πεθάνει από την λύπη του. Τότε ο Θεός μίλησε στον Ιωνά και του είπε: «Γιατί λυπήθηκες τόσο πολύ;». Και ο Ιωνάς του απάντησε: «Για την κολοκύθα». Τότε ο Θεός του είπε: «Εσύ λυπήθηκες για μια κολοκύθα που δεν την φύτεψες, ούτε την πότισες, ούτε την περιποιήθηκες, το πρωί βγήκε και το άλλο πρωί ξεράθηκε. Εγώ δεν θα λυπηθώ μια πόλη, όπως η Νινευί, όπου ζούνε πολλοί άνθρωποι και ζώα και υπάρχουν σπίτια, και οι οποίοι όλοι μετάνιωσαν για τις αμαρτίες τους;» Ερμηνευτικά σχόλια Η καταστροφή της Νινευή: ο Θεός αποφασίζει να καταστρέψει τη Νινευή, γιατί οι άνθρωποι παραμένουν αμετανόητοι και δε σταματούν να αμαρτάνουν. Ο Θεός τους έχει δώσει πολλές ευκαιρίες να μετανοήσουν, δε σταματά να τους αγαπά, αυτοί όμως τον διώχνουν από την καρδιά τους, θέλουν να είναι οι ίδιοι κύριοι της ζωής τους. Ακόμα και τότε, όμως, όταν βλέπει ο Θεός τη θέληση των ανθρώπων να μετανοήσουν και να ζήσουν σύμφωνα με το θέλημά Του. Αυτός τους συγχωρεί. Ο Ιωνάς αλλάζει κατεύθυνση: δεν υπακούει σε ό, τι του λέει ο Θεός , αμελεί να πάει εκεί που πρέπει, ίσως γιατί βαριόταν και αφού ήξερε ότι ο Θεός θα συγχωρήσει τους Νινευίτες, ίσως όμως, ήθελε το Θεό μόνο γι’ 94 αυτόν, και δεν του άρεσε που ο Θεός του δείχνει τόσο ξεκάθαρα ότι όλους τους αγαπά. Ήταν αρκετά εγωιστής. Έτσι ο Θεός σηκώνει τρικυμία και δίνει την ευκαιρία στον Ιωνά να καταλάβει το λάθος του. Ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους: συμβολίζει το Χριστό που επί τρεις ημέρες ήταν στην κοιλιά του Άδη, αφού πέθανε στο Σταυρό, και όπως ο Ιωνάς βγήκε από την κοιλιά του κήτους χωρίς να πάθει τίποτα, έτσι και ο Χριστός βγήκε από την κοιλιά του Άδη χωρίς να πάθει απολύτως τίποτα, μόνο που ο Ιωνάς βγήκε μετά από εντολή του Θεού, ενώ ο Χριστός από μόνος Του, καθώς ο ίδιος είναι Θεός. Η ιστορία με την κολοκύθα: αυτή η ιστορία μας δείχνει πως ο Θεός αγαπά όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τις πράξεις τους και τον τρόπο που έχουν διαλέξει να ζουν, κοντά ή μακριά Του. Έτσι, περιμένει όλους μας να μετανοήσουμε, που σημαίνει να καταλάβουμε την αγάπη του και να μην πάψουμε να προσπαθούμε για το θέλημά Του, που είναι να ζούμε αγαπώντας και δίνοντας. Την ίδια στιγμή μας ζητά να μη κατακρίνουμε τους άλλους για την αμαρτωλότητά τους και να μπορούμε όλοι μαζί να ζούμε συγχωρώντας. Η δική μας μετάνοια: η δική μας μετάνοια, συμβαίνει μέσα στην Εκκλησία και αυτό είναι δώρο του Χριστού. Δεν είμαστε μόνοι όταν μετανοούμε, που σημαίνει όταν θέλουμε να αλλάξουμε τη ζωή μας. Έχουμε το Χριστό και τους άλλους. Αναλογιζόμαστε τα λάθη μας και καταλαβαίνουμε πόσο μακριά από το θέλημα του Θεού μπορεί να βρισκόμαστε. Στην Εκκλησία καταλαβαίνουμε ότι αυτό δε συμβαίνει μόνο σε μας, αλλά και σε άλλους που και αυτούς, όπως και εμάς ο Θεός δεν παύει να τους αγαπά. Ο πνευματικός μας υπενθυμίζει ποιο είναι το θέλημα του Θεού στη ζωή μας και συγχωρούνται οι αμαρτίες μας με το μυστήριο της εξομολόγησης. Από την μικρή λοιπόν ηλικία ας καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να μετανιώνουμε για τα λάθη μας και την ίδια στιγμή να προσπαθούμε και οι άλλοι να καταλαβαίνουν τι δεν είναι σωστό και για τη δική τους ζωή. Και ας εμπιστευόμαστε στον ιερέα της ενορίας μας μαζί με τους γονείς μας την δυνατότητα να ακούει και ο Θεός τι δεν έχουμε κάνει σωστά, για να πλησιάζει η ζωή μας προς Εκείνον που συγχωρεί πάντοτε. Ερωτήσεις 1. Γιατί ο Θεός ήθελε να καταστρέψει την Νινευί; Γιατί δεν την κατέστρεψε; 2. Γιατί ο Ιωνάς πήγε σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που του είπε ο Θεός και γιατί έπιασε τρικυμία στη θάλασσα; 3. Τ ι συμβολίζει ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους; 4. Τι σας λέει η ιστορία με την κολοκύθα; 5. Εμείς, πώς δείχνουμε την μετάνοια για τα λάθη μας Συμπέρασμα Ο Θεός θέλει να μετανιώνουμε για τα λάθη μας και πάντοτε μας συγχωρεί. Συμπληρώνω την προσευχή του Ιωνά «Φώναξα μέσα στην μου προς τον Κύριο τον μου και άκουσε τη μου, μέσα από την του άκουσε την κραυγή μου. Μούσκεψε το ως μέσα την ψυχή μου και με περικύκλωσε η πιο άβυσσος. Όμως μέσα από την και τον , ας ανεβεί η μου προς Σένα, Κύριε». Να ζωγραφίσετε τον Ιωνά να βγαίνει από την κοιλιά της φάλαινας 95 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 30 96 Η Ανάληψη του Προφήτη Ηλία Όταν ο Προφήτης Ηλίας τελείωσε το έργο που ο Θεός του είχε αναθέσει, βάδιζε με τον μαθητή του προφήτη Ελισαίο στις όχθες του ποταμού Ιορδάνη. Εκεί που προχωρούσαν, ο προφήτης Ηλίας πήρε τον μανδύα του, χτύπησε μ’ αυτόν τα νερά του Ιορδάνη και το ποτάμια άνοιξε στη δύο. Και ο Ηλίας και ο Ελισαίος προχωρούσαν στη μέση του ποταμού και τα νερά πήγαιναν αριστερά και δεξιά τους. Τότε ο Ηλίας είπε στον Ελισαίο: «Ζήτησέ μου ό,τι θέλεις, γιατί ο Κύριος θα με πάρει κοντά Του». Τότε ο Ελισαίος του είπε: «Θέλω να παρακαλέσεις τον Κύριο να μου δώσει δύναμη προφητική δύο φορές περισσότερη από τη δική σου». Τότε ο Ηλίας του λέει: «Αν με δεις την ώρα που ανεβαίνω στον ουρανό, τότε θα λάβεις αυτό που ζητάς». Την ώρα που μιλούσαν εμφανίστηκε ξαφνικά ένα αμάξι από φωτιά, με άλογα που ήταν φλεγόμενα και άρπαξαν τον Ηλία που άρχισε να ανεβαίνει στον ουρανό. Βλέποντάς το αυτό ο Ελισαίος φώναξε: «Πατέρα μου, εσύ είσαι το άρμα και ο αρματηλάτης του Ισραήλ». Ο Ηλίας άφησε την ώρα που ανέβαινε τον μανδύα του να πέσει στο ποτάμι. Ο Ελισαίος τον μάζεψε, γύρισε πίσω και στάθηκε στην όχθη του Ιορδάνη. Χτύπησε με το μανδύα τα νερά και το ποτάμι ξαναενώθηκε. Οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν εκεί κοντά, κατάλαβαν τότε ότι η δύναμη του προφήτη Ηλία μεταφέρθηκε στον Ελισαίο. Η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του προφήτη Ηλία κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου και τον θεωρεί πρόδρομο της παρουσίας του Χριστού. Τον προφήτη Ηλία τον είδαν οι τρεις μαθητές του Χριστού, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, την στιγμή της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Όταν μάλιστα είναι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία, θα έρθει ξανά ο προφήτης Ηλίας για να προετοιμάσει τον κόσμο για τον ερχομό του Χριστού. Ερμηνευτικά σχόλια τέλειωσε το έργο: ο Θεός είχε αναθέσει στον προφήτη Ηλία να κηρύξει την μετάνοια στους Ισραηλίτες που είχαν παρασυρθεί από την ειδωλολάτρισσα βασίλισσα Ιεζάβελ και λάτρευαν τον Βάαλ. Είχαμε δει πώς είχε διατάξει αυτή η κακή γυναίκα να σκοτώσουν τον Ναβουθαί, για να πάρουν το αμπέλι του που ήθελε ο άντρας της βασιλιάς Αχαάβ, πώς είχε γίνει ξηρασία στον Ισραήλ για 3,5 χρόνια, πώς έγινε το θαύμα με τη φωτιά που έπεσε από ον ουρανό και έκαψε το μοσχάρι του Ηλία, σε αντίθεση με το μοσχάρι των ιερέων του Βάαλ και το πώς εμφανίστηκε στον Ηλία ο Θεός στο όρος Χωρήβ ως γλυκό και δροσερό αεράκι. Οι περισσότεροι Ισραηλίτες μετανόησαν και τότε ήρθε η ώρα ο Ηλίας να φύγει από αυτή τη ζωή. χτύπησε με το μανδύα του τον Ιορδάνη ποταμό: το θαύμα αυτό έρχεται σε συνέχεια εκείνου του Μωυσή που άνοιξε με το ραβδί του την Ερυθρά θάλασσα στα δύο και πέρασαν οι Ισραηλίτες. Ανάλογο θαύμα θα γίνει όταν ο Χριστός μπει στον Ιορδάνη ποταμό, για να βαπτιστεί. Τότε ο Ιορδάνης θα στραφεί προς τα πίσω, γιατί μέσα του μπαίνει ο Θεάνθρωπος. Ο προφήτης Ηλίας κάνει το θαύμα για να δείξει στον μαθητή του Ελισαίο ότι δεν πρέπει να φοβάται τίποτε αν έχει πίστη στο Θεό. Θα γίνει ο διάδοχός του. εμφανίστηκε ένα αμάξι από τον ουρανό: ο προφήτης Ηλίας δεν θα πεθάνει. Ένα αμάξι το οποίο βγάζει φωτιές τον ανεβάζει στον ουρανό, δηλαδή ο προφήτης Ηλίας παραμένει αθάνατος, το σώμα του σταματά να φθείρεται, όπως αυτό του αγίου Σπυρίδωνα, μόνο που παραμένει και ενωμένο με την ψυχή του. Το πύρινο αμάξι συμβολίζει τη δύναμη του Θεού που φωτίζει τον κόσμο και καίει όποιον αμφισβητεί την ύπαρξή Του. Ο προφήτης Ηλίας ανεβαίνει δοξασμένος στον ουρανό, ως ανταμοιβή για όλα όσα έκανε για το θέλημα του Θεού στον κόσμο. Ο Θεός με την ανάληψη του προφήτη, δείχνει ότι η αληθινή κατοικία μας είναι ο ουρανός, είμαστε πλασμένοι για τον ουρανό. ανεβαίνει στον ουρανό: αυτή η ιστορία προτυπώνει την Ανάληψη του Χριστού. 40 μέρες μετά την Ανάστασή Του ο Χριστός θα αναληφθεί στον ουρανό, μέσα σε φωτεινό σύννεφο. Θα είναι πλέον δίπλα 97 στον Πατέρα Του, που σημαίνει ότι και ως Θεός και ως άνθρωπος υπάρχει και έχει φέρει την ανθρώπινη φύση μας στον ουρανό. Στο πρόσωπο του Χριστού ξεκινά ο κάθε άνθρωπος να έχει τη δυνατότητα να βρίσκεται δίπλα στο Θεό, πρώτα με την ψυχή του, όταν φύγει από αυτό τον κόσμο, και στη συνέχεια, όταν γίνει η ανάσταση των νεκρών, και με το σώμα του. Γι’ αυτό ο προφήτης Ηλίας γίνεται τύπος του Χριστού. Δευτέρα Παρουσία: η Εκκλησία πιστεύει ότι πριν την Δευτέρα Παρουσία, πριν να ξανάρθει ο Χριστός και να αναστηθούν οι πάντες, θα έρθει και πάλι ο προφήτης Ηλίας για να κηρύξει μετάνοια. Τότε στον κόσμο θα υπάρχει ένας πολύ κακός άνθρωπος, ο Αντίχριστος, ο οποίος θα λέει ότι είναι ο Χριστός. Ο Αντίχριστος θα σκοτώσει τον προφήτη Ηλία, για να δείξει ότι αυτός είναι παντοδύναμος. Όμως, τρεις μέρες μετά, όπως και ο Χριστός, ο προφήτης Ηλίας θα αναστηθεί. πρόδρομος της παρουσίας του Χριστού: εμείς μπορούμε να ζήσουμε την παρουσία του Χριστού, την Ανάληψή Του, άμα έχουμε το νου μας στραμμένο προς τον ουρανό. Αν σκεφτόμαστε ότι είναι σπουδαίο να κάνουμε το θέλημά Του και να έχουμε πίστη σ’ Αυτόν κάθε στιγμή της ζωής μας. Αν μένουμε βέβαιοι ότι ο Χριστός μας αγαπά. Και τότε θα μοιάσουμε στον προφήτη Ηλία. Ας μην το ξεχνάμε αυτό, το καλοκαίρι που έρχεται. Ερωτήσεις 1. 2. 3. 4. Γιατί ο Θεός πήρε τον προφήτη Ηλία κοντά Του; Πότε στην Εκκλησία θυμόμαστε την Ανάληψη του Χριστού; Εμείς πώς μπορούμε να γιορτάσουμε την Ανάληψη; Πότε γιορτάζει ο προφήτης Ηλίας; Συμπέρασμα Το καλοκαίρι, αλλά και σε όλη τη ζωή μας να έχουμε την καρδιά μας και τη σκέψη μας στραμμένες προς το Χριστό που μας αγαπά. Αντιστοιχίστε τις δύο στήλες Ηλίας Ελισαίος Ιορδάνης Ανάληψη Χριστού Ανάληψη προφήτη Δευτέρα Παρουσία Αντίχριστος κάπα είδε το Θεό μαθητής προφήτη 40 μέρες μετά το Πάσχα πύρινο άρμα Να ζωγραφίσετε την ανάληψη του Χριστού ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ 98 Χαρά στα μάτια που δακρύζουν Χαρά στα μάτια που δακρύζουν για κάποιον άλλο που πονά Γιατί τα μάτια αυτά θα δούνε του Παραδείσου τ’ αγαθά Χαρά στα χέρια όπου ντύνουν μικρά παιδιά και ορφανά Γιατί τα χέρια αυτά θα γίνουν φτερά για να πετούν ψηλά Χαρά στο στόμα όπου λέει λόγια παρήγορα γλυκά Γιατί το στόμα αυτό θα ψάλλει με τους Αγγέλους ωσαννά Χαρά στο σπίτι που ανοίγει την πόρτα στον περαστικό Γιατί η πόρτα αυτή ανοίγει στην Παναγιά και στο Χριστό . Πράγμα που ‘γινε Σαββάτο Πράγμα που, βαρκα- τρουλο-πετρο-λινο-τσοκαρεκλοποδαριά να σου ‘ρθει, Πράγμα που ‘γινε Σαββάτο, πράγμα που’ γινε Σαββάτο σ’ έναν πλά, σ’ έναν πλάτανο από κάτω. Επαντρέ, βαρκα- τρουλο-πετρο-λινο-τσοκαρεκλοποδαριά να σου ‘ρθει, Επαντρεύανε το σπάρο, Επαντρεύανε το σπάρο με τον κο, με τον κοκοβιό κουμπάρο. Νύφη κα, βαρκα- τρουλο-πετρο-λινο-τσοκαρεκλοποδαριά να σου ‘ρθει, Νύφη κάναν τη σαρδέλλα, Νύφη κάναν τη σαρδέλλα την πεντά, την πεντάμορφη κοπέλα. Εκαλέ, βαρκα- τρουλο-πετρο-λινο-τσοκαρεκλοποδαριά να σου ‘ρθει, Εκαλέσαν το χταπόδι, εκαλέσαν το χταπόδι, που χορέ, που χορεύσει σ’ ένα πόδι. Ήρθαν και, βαρκα- τρουλο-πετρο-λινο-τσοκαρεκλοποδαριά να σου ‘ρθει, ήρθαν και τα στρείδια - μύδια, ήρθαν και τα στρείδια- μύδια παλαμί, παλαμίδες και σαφρίδια. Ο σποριάς Μια μέρα βγήκε ένας σποριάς να σπείρει τον αγρό του εκεί ήτανε η σκέψη του, αυτό ήτανε το βιος του Μια χούφτα έπεσε σιμά στο δίπλα μονοπάτι, την αφανίσαν τα πουλιά, το πέλμα του διαβάτη. Αν θες κι εσύ σποριά να φθάσεις στο θερισμό, έλα μαζί μας να σκάψεις βαθιά τον αγρό! Κάμποσοι σπόροι έπεσαν εκεί που ήτανε βράχοι, νερό δεν βρήκαν, δίψασαν και χάθηκαν μονάχοι. Πιο πέρα στο χωράφι του αγκάθια είχαν μείνει. Έπεσε μέσα ο σπόρος του, δεν μπόρεσε να γίνει. Αν θες κι εσύ σποριά να φθάσεις στο θερισμό, έλα μαζί μας να σκάψεις βαθιά τον αγρό! Μα εκεί που η γη ήταν έτοιμη και καλοσκαλισμένη, εβλάστησε, έκανε καρπό, αυτό η σπορά προσμένει. Πέτρες, αγκάθια και κλαριά ας διώξει η σκαπάνη, να πάρει τον καρπό ο Χριστός, να δώσει το στεφάνι. Αν θες κι εσύ σποριά να φθάσεις στο θερισμό, έλα μαζί μας να σκάψεις βαθιά τον αγρό! Η φουρτούνα Πριν χρόνια σ’ ένα πλοίο ήταν ο Χριστός και δώδεκα ψαράδες φοβισμένοι Το κύμα ήταν μεγάλο το καράβι μικρό καμιά ελπίδα δεν τους μένει! 99 Τον είδαν να σηκώνεται στο κύμα να μιλά κι η θάλασσα ευθύς να γαληνεύει Ήτανε ψαράδες, είχαν δει πολλά, μα τούτο δεν το είδαν πουθενά! Ποιος, πες μας ποιος είσαι ποιος, εσύ που τους ανέμους διατάζεις, Εσύ που την βροχή σταματάς και τη φουρτούνα κοπάζεις. Και σήμερα φουρτούνα και σήμερα βροχή, με πόλεμο, ψευτιά και αδικία Ο φόβος του θανάτου απλώνεται στη γη, μ’ ακλόνητοι μένουν οι πιστοί! Υψώνουνε τα χέρια τους ψηλά στον ουρανό, Εσύ είσαι η μόνη ελπίδα που τους μένει Γύρω τους σκορπάς μια γαλήνη θεϊκή κι οι άνθρωποι ρωτούν εκστατικοί… Το δισκοπότηρο (Παραδοσιακό) Ήταν, μια φορά κι έναν καιρό, μες στην εκκλησιά την τρισυπόστατη, ήταν το χρυσό και τ’ αργυρό, τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, ήταν μια φορά κι έναν καιρό, μια φορά κι έναν καιρό! Κι όταν λειτουργούσε ο παπάς, τη στιγμή που μόνος επροσκόμιζε, κάποιος του το πήρε, πού το πας, τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, στράφηκε και ρώτησε ο παπάς, μια φορά κι έναν καιρό! Πού το πάς μ’ ολάνοιχτά φτερά, μόνο ο βασιλιάς μας εκοινώνησε, κοίταξε τι πλήθος καρτερά, τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, πού το πας μ’ ολάνοιχτα φτερά, μια φορά κι έναν καιρό! Έτσι με τη θεία κοινωνιά θα το κρύψω μέσα στον παράδεισο, και στην πιο κρινόσπαρτη γωνιά, τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, έτσι με τη θεία κοινωνιά μια φορά κι έναν καιρό! Θα μεταλαβαίνουν οι ψυχές, των μαρτύρων πού ‘χυσαν το αίμα τους, και θ’ ακούει ανήκουστες ευχές, τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, από των μαρτύρων τις ψυχές, μια φορά κι έναν καιρό! Ώσπου να ‘ρθει η ώρα κι η στιγμή που θε ν’ ακουστούν ευχές ανήκουστες, να το ξαναφέρω με τιμή τ’ ακτινοδεμένο δισκοπότηρο, ώσπου να ‘ρθει η ώρα κι η στιγμή, να ‘ρθει η ώρα κι η στιγμή! Ο Δείπνος Υπήρξε άνθρωπος, πλούσιος, με φίλους του πολλούς, προσκάλεσε σε δείπνο που έστρωσε γι’ αυτούς οι δούλοι του χτυπήσαν την πόρτα καθενός, αλλά οι καλεσμένοι του είπαν: δυστυχώς ω δεν θα ‘ ρθω, ω δεν θα ‘ ρθω εις το δείπνο αγόρασα αγρό αγόρασα και βόδια και θέλω να τα δω παντρεύτηκα και πρέπει στο σπίτι να σταθώ λυπούμαι στο δείπνο δεν θα ‘ ρθω Τότε ο πλούσιος άνθρωπος οργίστηκε πολύ, τους δούλους πάλι στέλνει κι αρχίζει να καλεί Ελάτε οι πονεμένοι, ελάτε οι φτωχοί, το δείπνο είναι στρωμένο γι’ αυτόν που δε θα πει Ω δεν θα ‘ρθω... Τότε ο δείπνος στρώθηκε ψηλά στον ουρανό κι ο Κύριος προσμένει τον κάθε αμαρτωλό την πόρτα σου χτυπάει να ανοίξεις μην αργείς την πρόσκλησή Του δέξου και πρόσεξε μην πεις Ω δεν θα ‘ρθω... Η Βράκα (Κρητικό) Σαράντα πήχες δίμητο, σαράντα πήχες δίμητο, εκάμασι μια βράκα! Κι οσέ να πα στην Εκκλησία, κι ο σε να πα στην Εκκλησιά, εσάρωνε τη στράτα! Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Και ποιος θε να την πλύνει κει κάτω που ‘ναι η λίμνη, που κάθε της καντούνι θέλει κι ένα σαπούνι; Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Παρά να πάρεις άνθρωπο, παρά να πάρεις άνθρωπο και να ‘ν με παντελόνια, Καλύτερα έναν βρακά και να πωλεί βελόνια Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Και ποιος θα την απλώσει, στον ήλιο να στεγνώσει, που θέλει ένα τριμέρι και να’ ν’ και καλοκαίρι; Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Παρά να πάρεις άνθρωπο, παρά να πάρεις άνθρωπο και να φορεί τη βράκα, Καλύτερα πανταλονά, καλύτερα πανταλονά και να’ ν’ με την κομμάτα Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Τσήρθε παμπόρι στο γιαλό, τσήρθε παμπόρι στο γιαλό, τσ’ έφερε αραπάες, Τσε φκήκε μια διαταγή, τσε φκήκε μια διαταγή, να πιάεν τους βρακάες 100 Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Κι αν είσαι πα στ’ αμάξι και πα να κατεβείς, να κορατσίσει η βράκα τσε να μπρουμιτιστείς Τη γέριμη τη βράκα που κάνει τρίκι τράκα (2) Ο ψύλλος Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψύλλος. Μας αρέσει ο ψύλλος μας κι αν δεν είναι φίλος μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψύλλο. Μας αρέσει ο ψύλλο μας κι αν δεν είναι φίλο μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψύλ. Μας αρέσει ο ψύλ μας κι αν δεν είναι φίλ. μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψύ. Μας αρέσει ο ψύ μας κι αν δεν είναι φί μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψ... Μας αρέσει ο ψ... μας κι αν δεν είναι φ... μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ... Μας αρέσει ο ... μας κι αν δεν είναι ... μας (2) Στο ράφι της κουζίνας μας είναι ένας ψύλλος. Μας αρέσει ο ψύλλος μας κι αν δεν είναι φίλος μας (2) Βασιλιάς στη χαρά (παραδοσιακό ρωσικό) Βασιλιάς στη χαρά, για να ζεις παντοτινά μες στη ζωή που κυλά Βασιλιάς στη χαρά, για να ζεις παντοτινά, μάθε βαθιά ν’ αγαπάς. Ν’ αγαπάς με χαρά, τη χαρά ν’ αγαπάς, να σκορπίζεις γύρω σου τη χαρά Ν’ αγαπάς με χαρά, το Χριστό ν’ αγαπάς, την αγάπη να σκορπάς! Κι αν τα χρόνια περνούν κι όλοι γύρω σου πονούν, την ευτυχία ζητούν Η δική σου καρδιά θε να ζει μες στη χαρά, φτάνει βαθιά ν’ αγαπάς Ν’ αγαπάς (Παντελής Θαλασσινός) Ν’ αγαπάς τα βουνά και τα πέλαγα, τους γνωστούς και τους άγνωρους τόπους Τα πουλιά, τα λουλούδια, τα σύννεφα και πολύ ν’ αγαπάς τους ανθρώπους. Τα θεριά ν’ αγαπάς και τ’ ανήμερα, τα νησιά, τα ποτάμια, τ’ αστέρια Κι αν ποτέ σε πληγώσουν κατάστηθα, φίλοι, αγρίμια, λευκά περιστέρια Ν’ αγαπάς, να ξεχνάς και να χαίρεσαι τη δική σου γαλήνη και κείνα Που μ’ αγάπη το νου μας φωτίζουνε και βλασταίνουν αμάραντα κρίνα. Παλιάτσος (Νότης Μαυρουδής) Ένας παλιάτσος είμαι εγώ καλή σας μέρα Ξέρω να κλαίω, να γελάω, να πονώ ξέρω να λέω την αλήθεια πέρα ως πέρα γι’ αυτό κι εγώ θα σας το πω... Τραγούδι λέω δυνατά ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά ν’ ακούσει η πολιτεία κι απ’ το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία Κι έτσι όλοι μαζί κι αντάμα να τραγουδάμε τα δίκια της ζωής να τραγουδάς κι εσύ απ’ την πλατεία να μάθεις φίλε μου σωστά να ζεις Τραγούδι λέω δυνατά ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά ν’ ακούσει η πολιτεία κι απ’ το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία Ένας παλιάτσος είμαι εγώ καλή σας μέρα... Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση, παίρνω φως απ' τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη και μου λες πως σ' αρέσει. (2) Τα παιδιά τραγουδάνε στους δρόμους, η φωνή τους τον κόσμο αλλάζει τα σκοτάδια σκορπάνε κι η μέρα λουλουδίζει σαν ανθός στο περβάζι. (2) Ένα σύννεφο είν' η καρδιά μας, η ζωή μας γιορτή σε πλατεία σ' αγαπώ κι ο απέραντος κόσμος πόσο μοιάζει με μικρή πολιτεία (2) Ήταν ένα μικρό καράβι Ήταν ένα μικρό καράβι, που ήταν αταξίδευτο, οέ οέ, οέ, οέ 101 Κι έκανε ένα μακρύ ταξίδι, μες του Ιονίου τα νερά Και σε πέντε-έξι εβδομάδες, σωθήκαν όλες οι τροφές Και τότε ρίξανε τον κλήρο, να δούνε ποιος θα φαγωθεί Κι ο κλήρος πέφτει στα αγόρια, που ήταν αταξίδευτα Κι ο κλήρος πέφτει στα κορίτσια, που ήταν αταξίδευτα Κι αν σας αρέσει αυτή η ιστορία, την ξαναλέμε απ’ την αρχή... Είπαμε ψέματα πολλά, ας πούμε και μια αλήθεια Είπαμε ψέματα πολλά, ας πούμε και μια αλήθεια, Φορτώσαμ’ ένα ποντικό σαράντα κολοκύθια. Τα κολοκύθια είχαν μέσα τους νερό και το νερό βατράχια Και τα βατράχια λάλαγαν κι ο ποντικός εσκιάχτη και το φορτίο το’ ριξε, πιλάλετος κι εχάθη και μεσ’ στ’ αμπάρια τρύπωσε κι η μάνα του τού λέει: - Πού’ σουν παιδάκι πόντικα, πού’ σουν καλέ Ζαφείρη; - Πάω στην Πόλη γι’ άρματα και στη Φραγκιά για ρούχα. Έχε γεια Παναγιά (Παραδοσιακό Ανατολική Θράκη - Κων/πολη) Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Tαταύλα μπόρα βασίλισσα των κοριτσιών είναι η Mαυροφόρα. Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε. Στο Γαλατά θα πιω κρασί, στο Πέρα θα μεθύσω, και μες απ’ το Γεντί Kουλέ κοπέλα θ’ αγαπήσω. Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε. Γεντί Kουλέ και Θαραπειά, Ταταύλα και Nιχώρι, αυτά τα τέσσερα χωριά `μορφαίνουνε την Πόλη. Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε. Κάλαντα Χριστουγεννιάτικα Βυζαντινά Άναρχος Θεός καταβέβηκεν και εν τη Παρθένω κατώκησεν Ερουρέμ, ερουρέμ, ερουρερουρερουρέμ, Χαίρε Άχραντε! Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι Ερουρέμ, ερουρέμ , ερουρέμ και τερενά, χαίρε Δέσποινα! Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρεσθε, τάξεις των Αγγέλων ευφραίνεσθε! Δέξου Βηθλεέμ τον Δεσπότην Σου, Βασιλέα πάντων και Κύριον! Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται δώρα προσκομίζοντες άξια! Φως εν τω σπηλαίω ανέτειλε και τοις εν τω σκότει επέλαμψε! Ψάλλοντες ωδήν την επάξιον, ύμνον σοι προσφέρομεν Δέσποτα! Ω Παρθενομήτορ και Δέσποινα, σώζε τους εις σε καταφεύγοντας! Ποντιακά Χριστός γεννέθεν χαρά σον κόσμον, α καλή ωρά καλής ημέρα, α καλόν παιδίν οψές γεννέθεν! Οψές γεννέθεν το βράδον στάθεν, τον εγέννεσεν η Παναϊγια, τον ανέστεσεν Άι – Παρθένος! Εκαβάλκεψε χρυσόν πουλάριν, εκατήβεν σον σταυροδρόμιν Έρπαξαν ατόν οι σίλιοι Εβραίοι, σίλιοι Εβραίοι και μύριοι Εβραίοι! Ας αχρόντικα κι α σην καρδίαν, γαίμαν έσταξεν χολή κι εφάνθεν, Ούμπαν έσταξεν εμυροστάθεν! Εμυρίστε ατό, ο κόσμον όλον, να μυρίστε ατό κι εσύ αφέντα, Συ αφέντα, καλέ μου αφέντα! 102 Κερκυραϊκά κάλαντα Χριστουγέννων Σήμερα οι μάγοι έρχονται στη χώρα του Ηρώδη και ο Ηρώδης ταραχθείς έγινε θηριώδης. Κράζει τους μάγους και ρωτά: «Μάγοι, πού θε να πάτε». Εις Βηθλεέμ το σπήλαιο την πόλη την αγία Που εκεί γεννάει το Χριστό η Δέσποινα Μαρία. Κάλαντα Κερκυραϊκά Λαμπροφορά η Ανατολή κι η Δύση καμαρώνει κι αν ίσως ενυστάξετε, μην κοιμηθείτε ακόμη. Ν’ ακούσετε Χριστούγεννα, που ο Χριστός γεννάται κι όλος ο κόσμος χαίρεται κι όλος δοξολογάται. Εν Βηθλεέμ το Σπήλαιον την Πόλη την Αγία, εκεί γεννάει τον Χριστόν η Δέσποινα η Μαρία. Εκ της Περσίας έρχονται τρεις Μάγοι με τα δώρα άστρο λαμπρό τους οδηγεί χωρίς να λείψει ώρα Κι αφέντες, καλησπέρα σας, καλησπερίσματά σας και πάλι καλησπέρα σας στην οικογένειά σας. Ο μουσικός μας ο χορός σας εύχεται υγεία του χρόνου να σας ψάλλουμε τη Γέννηση τη Θεία. Χρόνια Πολλά! Κάλαντα Σαββάτου Λαζάρου Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια, ήρθε η εορτή η ημέρα η άγια. Αν κοιμόσαστε, να σηκωθείτε και το Λάζαρο ν’ αφουγκραστείτε. Πήγαινε ο Χριστός στη Βηθανία διότι ήτουνε πολλή απιστία. Όσοι μάθανε τον ερχομό του όλοι τρέξανε στον ορισμό του. Τότε έτρεξε Μάρθα Μαρία γιατί ήτανε μεγάλη χρεία. Πού είναι ο Λάζαρος; Πού είναι ο αδελφός μου; Πού είναι ο φίλος μου και ξάδελφός μου; Λέγουν Λάζαρος είν’ πεθαμένος, τετραήμερος στη γη θαμμένος. Πάτησ’ ο Χριστός στην πλάκα επάνω, δεύρο Λάζαρε σήκω επάνω. Κι ω του θαύματος η γη ταράχθη και ο Λάζαρος ορθός εστάθη. Τώρα ευχόμεθα καλήν υγεία, Άγια Ανάσταση και ευτυχία. 103 ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ ΝΕΑΝΙΚΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΝΕΑΝΙΚΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΛΥΚΕΙΟΥ 104 ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015 Σύγχρονα Θέματα 11 και 12.10.2014: Αλλάζουμε ή συμβιβαζόμαστε; 18 και 19.10.2014: Εγκλήματα: η απουσία της αγάπης 25 και 26.10.2014: Η παρουσία του κακού και η σιωπή του Θεού 1 και 2.11.2014: Για την πατρίδα 8 και 9.11.2014: Για την κατάκριση 15 και 16.11.2014: Για τα όνειρα 22 και 23.11.2014: Για την παιδεία 29 και 30.11.2014: Για τη ζήλεια 6 και 7.12.2014: Για την αγιότητα 13 και 14.12.2014: Μαζί με τους γονείς ή χωρίς αυτούς; 20 και 21.12.2014: Χριστούγεννα: γιορτάζω για να αλλάξω οριστικά 10 και 11.1.2015: Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο 17 και 18.1.2015: Τι σημαίνει χαρά 24 και 25.1.2015: Έχει τέλος ο κόσμος; 31.1 και 1.2.2015: Συνάντηση και κοινωνία με το Θεό 7 και 8.2.2015: Παρέες και παρέα 14 και 15.2.2015: Θέλει κόπο η αγάπη (και ο έρωτας επίσης) 21 και 22.2.2015: Νηστεία: είναι για όλους 28.2 και 1.3.2015: Τι ζητάμε από την Ορθοδοξία; 7 και 8.3.2015: Γιατί αρρωσταίνουμε; 105 14 και 15.3.2015: Είδωλα και πρότυπα 21 και 22.3.2015: Το 1821: αλήθειες και μύθοι 28 και 29.3.2015: Προσευχή 4 και 5.4.2015: Μεγαλοβδόμαδο με το Χριστό 25 και 26.4.2015: Η Ανάσταση στη ζωή μας 2 και 3.5.2015: Αυτοκτονία: λύση ή καταδίκη; 92 και 10.5.2015: Εξετάσεις ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1 Αλλάζουμε ή συμβιβαζόμαστε; 106 Μετακόμιση τώρα (Μουσική και στίχοι Κ. Λειβαδάς, Τραγούδι Ελεονώρα Ζουγανέλη, Δίσκος Μετακόμιση τώρα) Μη μιλάς κι άκου, ξέρω δε θα το πιστέψεις τώρα ειδικά μες στην κρίση, εγώ ξέρω δε θα το πιστέψεις έχω κάτι ωραίο να σου πω, κάτι που μ’ έχει βοηθήσει μήπως και σένα σε πείσει, κάτι που μ’ έχει βοηθήσει. Ναι, πριν η μαυρίλα με κλείσει, βρήκα ένα σπίτι καινούργιο, φτηνό κάτω στο κέντρο με θέα, αυτό που ήθελα πάντα ο πρώην κύκλος να κλείσει, κάτι που μ’ έχει βοηθήσει στο λέω μ’ έχει βοηθήσει Όσο κι αν αφήνω πίσω τα παλιά, όσο κι αν μου λείπουν οι δικοί μου τώρα είμαι γεμάτη δώρα και φιλιά, μες στη φρίκη φτιάχνω την ζωή μου. Μετακόμιση τώρα, μες στην άγρια μπόρα μια λιακάδα μου αξίζει, παίρνω θάρρος και φόρα μετακόμιση τώρα. Μετακόμιση τώρα, ναι, σου λέω προχώρα διάλεξε με ποιους θα `σαι, την πιο δύσκολη ώρα μετακόμιση τώρα. Πάτα γκάζι, μόνο γκάζι, τέρμα γκάζι Μετακόμιση τώρα. Άκου, πρέπει σου λέω να πιστέψεις, λες να μην ξέρω τι είναι αυτοί οι καιροί μα θέλει πείσμα ν’ αντέξεις, να `ρθει μαζί σου ν’ αλλάξει η εποχή σελίδα στα παρακάτω, να πεταχτούμε απ’ τον πάτο να πάμε στα παρακάτω. Μονάχα εύκολο δεν είναι όλο αυτό, μα πίστεψε με δεν υπάρχει άλλος δρόμος πως να νιώσω αλλιώς ότι χρειάζομαι, πως να μπει στη θέση του ο τρόμος; Μετακόμιση τώρα, μες στην άγρια μπόρα μια λιακάδα μου αξίζει, παίρνω θάρρος και φόρα μετακόμιση τώρα. Μετακόμιση τώρα, ναι, σου λέω προχώρα διάλεξε με ποιους θα `σαι, την πιο δύσκολη ώρα μετακόμιση τώρα. Πάτα γκάζι, μόνο γκάζι, τέρμα γκάζι Μετακόμιση τώρα. Πες μου τι άλλο υπάρχει πιο πολύ απ’ αυτό, πιο πολύ απ’ το τώρα Μετακόμιση τώρα, στης καρδιάς μου τη χώρα Μια λιακάδα μου αξίζει, παίρνω θάρρος και φόρα Μετακόμιση τώρα. Η καρδιά το ξέρει, η ψυχή το θέλει, το μυαλό συμφωνεί, Μετακόμιση τώρα 107 Μετακόμιση τώρα: σύγχρονο, ωραίο τραγούδι, με πολλά νοήματα. Αλληγορία της ζωής και της εποχής μας, πρόταση ξεπεράσματος, υπέρβασης της κρίσης όχι με γκρίνια, μιζέρια, επιστροφή στο παρελθόν, αλλά με προσαρμογή στις νέες συνθήκες και εύρεση των κλειδιών εκείνων που θα μας βοηθήσουν να ξεκινήσουμε τη ζωή μας από την αρχή. Γιατί αν δεν γίνει αυτό το βήμα, τότε θα συνεχίσουμε να είμαστε παγιδευμένοι στα αδιέξοδά μας, μικρότεροι και μεγαλύτεροι. Μη μιλάς κι άκου: μέχρι τώρα είχαμε μάθει συνεχώς να μιλούμε και μάλιστα για όλα. Έχουμε άποψη βλέποντας συνήθως και υιοθετώντας κάθε πληροφορία που διαβάζουμε στο Ίντερνετ, χωρίς να την διασταυρώνουμε. Μάθαμε να μιλάμε για όλα τα ζητήματα. Από τα προσωπικά μας, τα προσωπικά των άλλων, μέχρι τα κοινωνικά. Η ζωή μας όμως έγινε λόγος και όχι δράση. Κριτική, κατάκριση και απόρριψη, όχι όμως απόπειρα για κάτι άλλο. Τώρα είναι καιρός να ακούσουμε. Όχι κατ’ ανάγκην αυτούς που λένε ότι έχουν τις λύσεις για τα προβλήματα του κόσμου και της ζωής στο τσεπάκι τους, γιατί η ειλικρίνεια ή η επαφή τους με την πραγματικότητα αμφισβητείται από τα γεγονότα, αλλά και από όσους θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι μπορούμε να γυρίσουμε στο αποτυχημένο χθες. Κι αυτοί είναι όσοι παραμένουν πρεσβευτές ενός πολιτισμού, ο οποίος στήριξε την πρόταση της ευτυχίας για τους ανθρώπους στις ψευδαισθήσεις της κατανάλωσης, του ατομοκεντρισμού, της απουσίας του Θεού, μιας ευτυχίας η οποία στηρίζεται μόνο στα δικαιώματά μας, που δεν χρειάζεται ιδιαίτερο κόπο για να επιτευχθεί, αφού όλα μπορούν να μας δοθούν από τον κόσμο και την επιστήμη, του θριάμβου της εικονικής πραγματικότητας. Τώρα χρειάζεται να ακούμε όσους μας λένε αλήθειες, αλλά και όσους μας δείχνουν δρόμους για να βγούμε από τις ψευδαισθήσεις μας, κάνοντας, έστω και, μικρά βήματα. Ξέρω δεν θα το πιστέψεις: υπάρχει μια καχυποψία διάχυτη πλέον στη ζωή μας. Αυτή συνδυάζεται με μια αίσθηση ματαιότητας σε ό,τι κάνουμε ή σε ό,τι ακούμε. Κριτήριο είναι το «εγώ» μας. Αν δεν είναι τα πράγματα όπως τα σκεφτόμαστε εμείς, νιώθουμε δυσκολία να εμπιστευθούμε. Να μοιραστούμε, αλλά και να δούμε κάτι καινούριο, μία νέα κίνηση. τώρα ειδικά μες στην κρίση: χαρακτηριστικά της κρίσης η γκρίνια, η απογοήτευση και την ίδια στιγμή η απουσία ελπίδας. Οι ειδήσεις στην τηλεόραση δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αισιοδοξίας. Όλα μια ανηφόρα και όλοι εναντίον μας. Μόνη ελπίδα για ξέσκασμα οι νεανικές σειρές ή οι κωμικές σειρές, που μας κάνουν να γελάμε και να βγαίνουμε, έστω και για λίγο, από την μιζέρια. Όμως κι εκεί είμαστε θεατές της ζωής και όχι διαμορφωτές της. Μάθαμε ότι τα πάντα εξαρτώνται από το χρήμα, και ώρα που αυτό λείπει, δεν βλέπουμε εύκολα φως. σπίτι φτηνό: ακόμη κι αν οι λύσεις δεν φαίνονται οι καλύτερες δυνατές ή οι σύμφωνες με ό,τι μας ταιριάζει, αξίζει να το παλέψουμε. Πρώτα απ’ όλα θέλουμε φθηνότερα σπίτια. Να παραιτηθούμε από την ματαιοδοξία μας ότι μπορούμε να συντηρήσουμε σπίτια, δηλαδή χώρους και υλικά αγαθά από την μία και στάσεις ζωής και όνειρα από την άλλη που δεν αντέχουμε να τα κρατάμε. Ο πολιτισμός μας μάς είχε περάσει την αντίληψη ότι το παν είναι life- style. Κινητά, αυτοκίνητα, διασκέδαση, δόξα των μοντέλων και των τηλεπερσόνων, ότι μπορούσαμε κι εμείς να κάνουμε τους άλλους να ασχολούνται μαζί μας. Είχαμε αποκτήσει και στυλάκι και υφάκι. Αλλά και στην ευρύτερη πολιτισμική μας διάσταση, νομίζαμε ότι μπορούμε ως κοινωνία να είμαστε όπως οι προηγμένες χώρες, όπως η Δύση, η Αμερική και η ισχυρή Ευρώπη. Έτσι γίναμε μιμητές, αφήνοντας στην άκρη τα δικά μας χαρακτηριστικά. Τώρα χρειαζόμαστε φθηνότερο σπίτι. Δηλαδή να ξανασπουδάσουμε την παράδοσή μας, την δική μας ταυτότητα κι ας μην φαίνεται τόσο εντυπωσιακή, τόσο γκλαμουράτη. Είναι όμως στο κέντρο, έχει θέα. Μας δείχνει τι αληθινά αξίζει. Κι αυτό δεν είναι άλλο από την αγάπη, το μοίρασμα, την αλληλεγγύη για τον άλλο, τον κόπο και το φιλότιμο, δηλαδή ό,τι μας δίνουν ως στάση ζωής η πίστη και η ιστορία μας. 108 ο πρώην κύκλος να κλείσει: κάθε επιλογή πρέπει να κλείσει τον κύκλο της. Έτσι κι εμείς, χρειάζεται να κλείσουμε τον κύκλο των ψευδαισθήσεων και να ξεκινήσουμε από την αρχή. Διαλέγοντας ό,τι μπορούμε να κρατήσουμε και να συντηρήσουμε και την ίδια στιγμή χτίζοντας πάνω σε ό,τι είναι ουσιώδες, ακόμη κι αν φαίνεται μικρό. Αυτό είναι πρόσκληση και για το προσωπικό και για το συλλογικό επίπεδο. Και για τη ζωή μας ως προσώπων και για την πατρίδα μας. δώρα και φιλιά: το δώρο δείχνει την διάθεσή μας να μοιραστούμε ό,τι έχουμε και να μην το κρατάμε για τον εαυτό μας. Είναι τα χαρίσματά μας. Η πίστη μας. Η χαρά και η ελπίδα που πηγάζουν όχι από αυτά που έχουμε, αλλά από αυτό που είμαστε ο καθένας μας. Τα φιλιά είναι η αγάπη όπως εκφράζεται μέσα από την συνάντηση με τους άλλους, την τρυφερότητα, το κέφι, την αισιοδοξία. Αν είμαστε τέτοιοι άνθρωποι ή αν διαλέξουμε να γίνουμε, τότε ήδη έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα. μια λιακάδα μου αξίζει: να μπορούμε να εκτιμούμε μια λιακάδα, το φως, το περιβάλλον, τη φύση, τη ζωή. Μας αξίζει η λιακάδα, γιατί είμαστε άνθρωποι, που σημαίνει εικόνες Θεού, με μοναδική και ανεκτίμητη αξία την οποία λάβαμε από Εκείνον που μας έπλασε. Δεν είμαστε ανθρωπάκια, στρατιωτάκια, νούμερα καταναλωτισμού, όπως μας αντιμετωπίζουν, όσοι κάνουν κουμάντο στον κόσμο, περικόπτοντας τις προοπτικές μας. θάρρος και φόρα: η μετακόμιση, η αλλαγή έρχεται με θάρρος και φόρα. Και τα δύο πηγάζουν από μέσα μας. Απέναντι στις προκλήσεις δεν δειλιάζουμε, απογοητευμένοι και παραδομένοι στην απόγνωση. Παίρνουμε βαθιά ανάσα και ξεκινούμε. Αλλά θέλει και φόρα. Όχι να κολλάμε. Να κάνουμε ένα βήμα μπρος και δύο πίσω. Φόρα παίρνει όποιος είναι αποφασισμένος, ακόμη κι αν χάσει. θέλει πείσμα να αντέξεις: το πείσμα μας δίνει υπομονή και επιμονή. Μπορεί και να κακοπάθουμε. Αν δεν το βάλουμε κάτω όμως, θα νικήσουμε. Θα χτίσουμε από την αρχή και με όπλο όποια εφόδια έχουμε, αλλά και τη βοήθεια όσων θα βρούμε στην πορεία να μας συντρέξουν, θα αντέξουμε. Όλα όμως ξεκινούνε από εμάς. Από το ξεπέρασμα της μιζέριας. να πάμε στα παρακάτω: δεν ωφελεί να κλαίει κανείς και να στέκεται σε όσα έχασε. Η λύπη είναι ανθρώπινη κατάσταση. Όμως η ζωή προχωρά. Αν μένουμε στο χθες, χάνουμε το αύριο. Το χθες είναι ευκαιρία αυτοκριτικής. Ευκαιρία προβληματισμού και απόφασης για κόπο. Συνήθως το χθες για μας είναι απόπειρα να φορτώσουμε στους άλλους την ευθύνη για ό,τι κακό. Είναι βέβαιο ότι φταίνε και οι άλλοι. Αλλά δε φταίνε μόνο αυτοί. Αν βρούμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης, τα δικά μας λάθη, πού δεν ήμασταν ελεύθεροι και πού οι επιλογές μας δεν μας βοήθησαν είτε λόγω χαρακτήρα δικού μας είτε λόγω αδιαφορίας ή άλλου προσανατολισμού ή αδυναμιών του χαρακτήρα των άλλων, τότε έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε. Θέλει λοιπόν την ταπείνωση να παραδεχτούμε ότι χρειαζόμαστε αλλαγή στη ζωή μας και νίκη κατά του εγωισμού μας που μας δικαιολογεί. Όπως και να έχει όμως, το να κλαίμε για το χθες, χωρίς να κάνουμε κάτι για το αύριο ή το να κλεινόμαστε στον εαυτό μας ή να απελπιζόμαστε για το αύριο επειδή χθες αποτύχαμε ή το να κατασκευάζουμε βεβαιότητες ότι η ζωή δεν έχει για μας, είναι καταστροφικό. μονάχα εύκολο δεν είναι όλο αυτό: είναι δύσκολος δρόμος η μετακόμιση, η καινούρια αρχή. Θέλει νίκες εναντίον του εαυτού μας και εναντίον των άλλων. Θέλει κόπο. Όμως ο κόπος είναι ευλογία. Γιατί μας κάνει να βλέπουμε τι μπορούμε. Την ίδια στιγμή, όποιος επιμένει και αφοσιώνεται στο σκοπό του, θα αντέξει και θα νικήσει. Όποιος πιστεύει, νικά. διάλεξε με ποιους θα `σαι: χρειάζεται όμως και επιλογή. Ξεκαθάρισμα. Ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να μας στηρίξουν. Ποιοι μας αγαπούνε αληθινά. Ποιοι μας λένε την αλήθεια. Αλλά και ποιοι μπορούν να μας προσφέρουν αγάπη. Με ποιους ταιριάζουμε. Να νικήσουμε τον φόβο της μοναχικής πορείας. Η μοναξιά μπορεί να είναι και απαραίτητη επιλογή για κάποια στιγμή της ζωής μας. Να βρούμε τον προσανατολισμό μας. Αν κάνουμε ό,τι κάνουν οι άλλοι, τότε δεν είμαστε ελεύθεροι. Αν διαλέγουμε, ακόμη και με κόστος την πρόσκαιρη μοναξιά μας, τότε θα διαπιστώσουμε ότι μπορεί να έχουμε λίγους ανθρώπους με τους οποίους μπορούμε να σχετιστούμε, αλλά οι σχέσεις μας θα είναι ουσιαστικές. Το ίδιο γίνεται και σε συλλογικό επίπεδο. Η πατρίδα μας χρειάζεται να διαλέξει με ποιους θα είναι, αν και ίσως το καλύτερο θα ήταν να είναι ο εαυτός της, η ταυτότητά της και να μπορεί να συζητήσει με όλους, χτίζοντας μια καινούρια διαδρομή. πιο πολύ απ’ το τώρα: η ζωή δεν περιμένει. Το σήμερα είναι σημαντικό. Οι αποφάσεις πρέπει να είναι άμεσες. Όσο καθυστερούμε, αναβάλλουμε, περιμένουμε την αλλαγή που δεν έρχεται, τότε διαπιστώνουμε την παγίδευσή μας στο ψεύτικο. Είναι όπως η μετάνοια για τα λάθη μας και το νέο ξεκίνημα στην πνευματική μας πορεία. «Βαλείν αρχήν μετανοίας» μας λέει η Εκκλησία. Να ξεκινήσουμε να βάζουμε αρχή στη μετάνοιά μας σήμερα. Όχι αύριο. 109 στης καρδιάς μου τη χώρα: η μετακόμιση δεν μπορεί να στηρίζεται στο «έχειν». Η μετακόμιση γίνεται στη χώρα της καρδιάς. Σε ό,τι μας δίνει αληθινή και γνήσια χαρά. Ό,τι μας δίνει διάρκεια. Κι αυτό είναι η αγάπη. Είναι το μοίρασμα. Είναι η συνάντηση με τους άλλους. Ό,τι μας κάνει να λειτουργούμε όχι μόνο με το μυαλό, αλλά με την καρδιά. Χρειαζόμαστε γνήσια συναισθήματα, που να έχουν διάρκεια και να μας βοηθούν να σκεφτόμαστε με γνώμονα και τους άλλους. Την ίδια στιγμή ο νους μας χρειάζεται να μας βάζει «μέτρο», όριο, εκεί που δεν βλαπτόμαστε ούτε βλάπτουμε. Κι από κει και πέρα ξεκινά ο κόπος. Η διάθεση για προσφορά, ακόμη και για μικρές ή μεγαλύτερες θυσίες. καρδιά, ψυχή, μυαλό: και τα τρία αποτελούν τα όπλα μας για ένα νέο ξεκίνημα, για μετακόμιση από το ψέμα στο δρόμο της αλήθειας. Καρδιά και μυαλό συνταιριασμένα με την πίστη στην ψυχή μας. Ότι δεν είναι μόνο ο κόσμος που βλέπουμε, οι αισθήσεις μας, τα αγαθά μας ή οι επιθυμίες μας που αξίζουν, αλλά πρωτίστως η ψυχή μας. Όχι μόνο με την έννοια της αιώνιας ζωής, αλλά με την έννοια να βάλουμε μεράκι σε ό,τι κάνουμε, να αγαπήσουμε ό,τι μπορεί να μας δώσει νόημα και σκοπό της ζωής. Αυτό θα είναι και μία γνήσια μετακόμισημετατόπιση, που θα γεννήσει ελπίδες στην πράξη. Β. Μεταμόρφωση Ο Χριστός και μαθητές Του, λίγο καιρό πριν σταυρωθεί, σταμάτησαν στο βουνό Θαβώρ. Ο Ιησούς πήρε μαζί Του τρεις μαθητές, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, κι ανέβηκαν ψηλά στο βουνό. Εκεί μεταμορφώθηκε μπροστά στα μάτια τους: έλαμψε το πρόσωπό Του σαν τον ήλιο και τα ρούχα του έχασαν το χρώμα τους από το τόσο φως που έβγαζε το σώμα Του, που έγιναν κάτασπρα. Και δεξιά κι αριστερά Του φάνηκαν δυο άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης, ο Μωυσής και ο προφήτης Ηλίας, που συζητούσαν μαζί Του αυτά που θα πάθαινε σε λίγο καιρό! Οι τρεις μαθητές ένιωσαν μεγάλη χαρά. Έτσι, ο Πέτρος είπε: «Κύριε, να κάνουμε τρεις σκηνές, μία για σένα, μία για το Μωυσή και μία για τον Ηλία, και να μείνουμε για πάντα εδώ». Τότε όμως τους σκέπασε ένα φωτεινό σύννεφο (το Άγιο Πνεύμα) και μια φωνή μέσ’ απ’ το σύννεφο είπε: «Αυτός είναι ο Υιός μου ο Αγαπητός, αυτού ακούετε»! Έγινε δηλαδή κάτι παρόμοιο με τη φωνή του Θεού Πατέρα, που είχε ακουστεί στη βάφτιση του Χριστού. Οι τρεις μαθητές τρόμαξαν κι έπεσαν με το πρόσωπο στη γη. Μετά, ο Χριστός τους φώναξε, ανασηκώθηκαν και τον είδαν μόνο, με κανονική εμφάνιση. Κατεβαίνοντας, τους είπε να μην πουν σε κανένα αυτά που είδαν μέχρι ν’ αναστηθεί (ο Χριστός είχε πει στους μαθητές Του για τη σταύρωση και την ανάσταση). http://o-nekros.blogspot.gr/2013/08/blog-post_6.html Μας αποκαλύπτει η Μεταμόρφωση του Χριστού την αληθινή φύση του ανθρώπου. Γνωρίζοντας από κοντά την θεωμένη φύση του Χριστού, όπως αποκαλύφθηκε κατά την ένδοξη εμφάνισή του στο όρος Θαβώρ, μαθαίνομε συγχρόνως και τη δική μας αληθινή φύση. Δεν ήμαστε αυτό που με τόση ευκολία και ευπιστία νομίζομε. Δεν είναι η αληθινή φύση μας αυτή που θεωρούμε πραγματικότητα με βάση την καθημερινή εμπειρία. Αυτά όλα φαίνονται, μα δεν είναι αληθινά, γιατί δεν εκφράζουν την βούληση του Θεού για το γένος μας, όταν το έπλασε. Ίσως μιλήσει κάποιος για πραγματικότητα. Είναι όμως, αληθινά πραγματικότητα το μίσος, το άγχος, ο φόβος του θανάτου, τα κόμπλεξ, η αποξένωση από τον συνάνθρωπο; Είναι στ’ αλήθεια πραγματικότητα οι καυγάδες, η ζήλεια, ο πόλεμος και η διαμάχη ανάμεσα στους ανθρώπους, που ο Θεός έπλασε για να ‘ναι αδελφοί; Η απάντηση της Μεταμορφώσεως είναι μονοσήμαντη: όχι, δεν είναι αυτή η ανθρώπινη φύση, όπως την θέλει και την έπλασε ο Θεός. Η πραγματικότητα είναι η αλήθεια που παρουσιάστηκε ζωντανή στον κόσμο με τον Χριστό. Είναι η πραγματικότητα του Χριστού. Αυτός έδειξε ποιός είναι ο αληθινός άνθρωπος! http://www.proseyxi.com/n1356-news 110 Γ. Αφοσίωση, αλλαγή στη ζωή μας Αλλαγή στάσης ζωής! : Για να μπορέσουμε να αλλάξουμε τρόπο ζωής μας και να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας θα πρέπει πρώτα να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, πράγμα που είναι αρκετά δύσκολο γιατί για να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε θα πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε εκείνα τα σημεία στα οποία ο τρόπος σκέψης μας είναι λανθασμένος και μας σπρώχνει έτσι στο αδιέξοδο. Αφού συνειδητοποιήσουμε ποια είναι αυτά τα στοιχεία που μας οδηγούν σε αδιέξοδο, θα πρέπει να θέσουμε στόχους για την διαμόρφωση τους ενώ παράλληλα θα πρέπει να θέσουμε ευρύτερους στόχους για την ζωή και το μέλλον μας. Τι θέλουμε να επιτύχουμε; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που θα μας οδηγήσουν στην επιτυχία; Και ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα οδηγηθούμε στην υλοποίηση των στόχων μας; Η αλλαγή του τρόπου σκέψης μας συνεπάγεται αξιολόγηση και επαναπροσδιορισμό των στόχων μας. Η γνώση των επιθυμιών και των προσδοκιών μας οδηγεί στην εκπλήρωση τους. Πίστη στον εαυτό μας! : Έχουμε μιλήσει χιλιάδες φορές για την σημασία της αυτοπεποίθησης αλλά και της αυτογνωσίας. Η αυτοπεποίθηση είναι η γνώση ότι είμαστε μοναδικοί ,ότι αξίζουμε το καλύτερο και ότι μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα αρκεί να το προσπαθήσουμε. Σύμφωνα με ένα σοφό ρητό δεν πρόκειται να ανακαλύψουμε νέους ωκεανούς εάν δεν έχουμε το κουράγιο να ξεφύγουμε από την θέα της ακτής. Το κουράγιο που χρειάζεται λοιπόν προκύπτει από την πίστη στον εαυτό μας και τις ικανότητες μας. Εάν το πιστέψουμε , μπορούμε. Εάν το αναβάλουμε, φοβόμαστε. Θα πρέπει να υπενθυμίζουμε καθημερινά στον εαυτό μας την δύναμη της ψυχής μας αλλά και την πίστη μας στις ικανότητες μας. Η αυτογνωσία μας βοηθά να αναλογιστούμε εκείνα τα χαρακτηριστικά μας που χρειάζονται βελτίωση για να μπορέσουμε έτσι να τα παλέψουμε και να γίνουμε ακόμα καλύτεροι και ακόμα πιο αποτελεσματικοί! Ο ενθουσιασμός! : Για να πετύχουμε πρέπει να ξεκινάμε με θετική διάθεση! Πρέπει να τρέφουμε το όνειρο μας με την δύναμη του ενθουσιασμού μας. Πρέπει να είμαστε παθιασμένοι με τον στόχο μας και να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε θυσίες και να φανούμε αντάξιοι των περιστάσεων και των δυσκολιών που πιθανό να προκύψουν. Πρέπει να παλέψουμε για τον στόχο μας με πάθος και με την σιγουριά ότι όλα θα πάνε καλά... και όλα θα πάνε καλά! Ας μην ξεχνάμε ότι όλοι οι δρόμοι είναι ανοιχτοί γι αυτούς που ξέρουν ποιος είναι ο προορισμός τους και που είναι απόλυτα αποφασισμένοι να φτάσουν σ' αυτόν! H αφοσίωση! : Εάν δεν αντέχουμε τις δυσκολίες και εάν δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αποτυχία με επιπρόσθετη προσπάθεια , τότε είναι πολύ δύσκολο να πετύχουμε τους στόχους μας. Εάν δεν είμαστε αφοσιωμένοι στους στόχους μας και επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αφαιρείται και να αποσπάται από τον στόχο με την πρώτη δυσκολία , δεν θα πάμε πουθενά. Η επιτυχία θέλει σκληρή πειθαρχία και αφοσίωση στο στόχο! Τότε θα μας χαμογελάσει.... Η επιμονή! : Πριν την ανακάλυψη του ηλεκτρικού λαμπτήρα προηγήθηκαν μόλις χίλιες αποτυχημένες προσπάθειες! Ναι , χίλιες. Αυτό θα πει επιμονή. Προσπαθώ μέχρι να πετύχω. Αγωνίζομαι μέχρι να νικήσω. Τα αγαθά κερδίζονται με κόπους και θυσίες! : Χωρίς σκληρή δουλειά δεν μπορούμε να επιτύχουμε τίποτα! Οι αποτυχία μας γεμίζει με εμπειρίες γι αυτό δεν πρέπει να μας πτοεί. Εξάλλου μην ας μην ξεχνάμε ότι τα πράγματα που πραγματικά αξίζουν στην ζωή απαιτούν θυσίες και είναι ....δύσκολα! Αυτό πρέπει να το έχουμε βάλει καλά μέσα στο μυαλό μας.... Είμαστε πραγματικά έτοιμοι να ξεκινήσουμε το ταξίδι; Είμαστε έτοιμοι να δραπετεύσουμε; Εάν ναι... θα πρέπει να είμαστε γεμάτοι με κουράγιο , αυτοπεποίθηση , δύναμη και αισιοδοξία. Θα πρέπει να πιστεύουμε στα όνειρα μας και στους στόχους μας και η ικανοποίηση της επιτυχίας... θα μας ανταμείψει! 111 http://www.sxeseis.gr/magazine/10229/%CE%94%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CF%84%C E%B5%CF%8D%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%B9%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%AC.php?page=1 Δ. Μεράκι Ο Μπαμπινιώτης λέει ότι η λέξη είναι τούρκικης προέλευσης. “Merak”. ‘Όμως έχει γίνει πολύ Ελληνική (όπως τόσες άλλες). Μόνο που, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει στο λεξιλόγιό μας, έχει ελαττωθεί σημαντικά η παρουσία της στη ζωή μας. Δεν ξέρω τον λόγο, όπως δεν ξέρω και τους λόγους της καθημερινής πτωτικής μας πορείας ως κοινωνίας. Το μεράκι όλο και λιγότερο συμμετέχει στα Ελληνικά δρώμενα. Βλέποντας τα παλιά σπίτια, τα παλιά έπιπλα και σκεύη, φωτογραφίες από το παρελθόν και ακούγοντας μουσική από παλιές εποχές κ.α. , συνειδητοποιείς ότι κάποτε η Ελληνική ψυχή, αν και σημαντικά φτωχότερη υλικά, είχε περίσσεια από αυτή την ιδιότητα. Και, φυσικά, το μεράκι δεν εξαντλείται στην τέχνη. Έχει να κάνει και με την άλλη, την πεζή καθημερινότητά μας. Ο τρόπος που κάνουμε τη δουλειά μας στο γραφείο, που εξυπηρετούμε τους πελάτες μας, που οργανώνουμε τη διασκέδασή μας, φαίνεται να είναι προοδευτικά στερημένος από μεράκι. Ακόμη και αυτός ο απλός, ο “τούρκικος” (ελληνικός, εν τάξει…) ταπεινός καφές, το “καφεδάκι”, από μερακλίδικος έγινε ένα ανούσιο και χωρίς άρωμα καφέ, μαυροζούμι που αντί να το κάνουμε στο μπρίκι με τη χόβολη, έστω με το καμινέτο, το φτιάχνουμε με το “φρου-φρου” μιας μηχανής ιταλικού καφέ που, φυσικά, δεν φτιάχτηκε για να υποκαταστήσει το μπακιρένιο μπρίκι! Τα σπίτια με τα όμορφα νεοκλασικά στολίδια δόθηκαν “αντιπαροχή” για να αντικατασταθούν με φριχτά κυβιστικά κουτιά που στεγάζουν τη νεοελληνική μιζέρια. Το πράσινο της αυλής αντικαταστάθηκε (στην καλλίτερη περίπτωση) με μερικά αθλιόφυτα σε πλαστικές γλάστρες, ή με μερικές τσίγκινες ντουλάπες και απλώστρες στο μπαλκόνι (όπου κανένας δεν βγαίνει για να καθίσει πλέον). Οι ταβέρνες και τα καφενεία, με τον απλοϊκό αλλά ζεστό διάκοσμο, έγιναν κρύα και απρόσωπα μαγαζιά με αλουμινένια κουφώματα, αντιπαθητικά φώτα και κιτς επίπλωση, χώρια που γέμισαν με εκκωφαντική απρόσωπη εμπορική “μουσική” που εμποδίζει την οποιαδήποτε κουβέντα! Όλα για να “ξεπετάξουμε”. Να ξεπετάξουμε τον πελάτη, τον μαθητή, τη δουλειά, το σχολείο, τον ερωτικό σύντροφο, το παιχνίδι, τον εαυτόν μας. Μια κοινωνία της ξεπέτας. Χωρίς μεράκι, για τίποτε, ο κανόνας. Ελάχιστες οι εξαιρέσεις. Σπάνιες και φωτεινές. Μερικοί σιωπηλοί ερευνητές, μερικοί καλλιτέχνες και κάποιοι άλλοι που χωρίς φανφάρες εργάζονται και παράγουν έργο, τέχνη, πολιτισμό. Μα είναι λίγοι και δεν φτάνουν να αντισταθμίσουν το τεράστιο πλεόνασμα των “ωχαδερφιστών”, των Ελληναράδων, των κιτσαράδων, των φαφλατάδων, των δήθεν! http://heliotypon.wordpress.com/2007/06/02/%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B9/ Ε. Πόσο έτοιμοι είμαστε να αλλάξουμε τη ζωή μας; Η Εκκλησία ζητά από εμάς να προσδιορίζουμε την πορεία της ζωής μας κάθε στιγμή. Να μην παραδίδουμε τον εαυτό μας σε ό,τι δεν μας γεμίζει αληθινά. Να μην αφήνουμε την αμαρτία που γίνεται συνήθεια να μας καθιστά ανήμπορούς να κάνουμε νέα ξεκινήματα. Το βόλεμα είναι ίσως η πιο δύσκολη κατάσταση της ζωής μας. Παγιδευόμαστε σε ό,τι έχουμε, ακόμη κι αν αυτό δεν μας δίνει ευτυχία και 112 χαρά. Και όταν διαπιστώνουμε τα αδιέξοδά μας, δεν είμαστε έτοιμοι να ξεφύγουμε. Κολλάμε. Με αποτέλεσμα να παραδινόμαστε στην μιζέρια. Ας το σκεφτούμε στις σχέσεις μας με τους άλλους. Με φίλους ή φίλες που βλέπουμε ότι δεν μας ταιριάζουν και ότι δεν μας βγάζει πουθενά. Φοβόμαστε να μη μείνουμε μόνοι μας και δεν κάνουμε νέα ξεκινήματα. Ας το σκεφτούμε στο σχολείο. Αν ένα μάθημα δεν το πάρουμε καλά, τότε μας τυραννά συνέχεια. Γκρεμίζεται η αυτοπεποίθησή μας και είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα τα καταφέρουμε. Φυσικό επόμενο να συμβεί τότε. Είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Και τα παρατάμε. Δεν κάνουμε καινούριο ξεκίνημα κι όπου βγάλει. Ας σκεφτούμε την πνευματική μας ζωή. Αν κάνουμε αμαρτίες, λάθη, αν ακολουθούμε συμπεριφορές ψεύτικές που δεν μας σώζουν, αλλά μας απομακρύνουν από το Θεό, παραδιδόμαστε στην πρόσκαιρη ευχαρίστησή τους ή στην αίσθηση ότι τα πράγματα δεν διορθώνονται. Ενώ όλα ξεκινούν από την μετάνοια και ευτυχώς ο Θεός δίνει πολλές δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες. Ας το δούμε σε συλλογικό επίπεδο. Ως κοινωνία αποδεχτήκαμε ένα μοντέλο πολιτισμού το οποίο μας παραπλάνησε και μας έδωσε ψεύτικες υποσχέσεις. Τώρα πληρώνουμε το κόστος. Υπάρχει λύση. Να ψάξουμε ποιοι είμαστε και σε Ποιον και τι πιστεύουμε. Και να ξαναβρούμε προσανατολισμούς. Μετακόμιση και μετακομίσεις χρειαζόμαστε. Αρκεί να έχουμε την ταπείνωση να παραδεχθούμε ότι κάναμε ή κάνουμε λάθη. Και το νέο ξεκίνημα θα είναι ευκαιρία για γνήσιες αλλαγές. Ας το παλέψουμε από την εφηβεία και τα μαθητικά χρόνια, μέχρι κάθε ανθρώπινη σχέση, αλλά και σε συλλογικό επίπεδο. Κάθε στιγμή νέο ξεκίνημα. Με μεράκι και αφοσίωση. Και η πίστη θα μας βοηθήσει. Γιατί δεν είμαστε μόνοι μας. Αν πιστεύουμε στο Χριστό, Εκείνος μας δίνει δύναμη και φώτιση. Και θα μας στηρίξει στις επιλογές μας. Λίγο καιρό πριν σταυρωθεί ο Χριστός μας έδειξε έναν δρόμο μοναδικό στη ζωή μας: αυτόν της μεταμόρφωσης. Μεταμόρφωση δεν σημαίνει μία εξωτερική αλλαγή κατ’ ανάγκην. Είναι η αλλαγή της διάθεσής μας έναντι του κόσμου, της αμαρτίας, του συμβιβασμού. Είναι ο φωτισμός μας να κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα. Την ίδια στιγμή μεταμόρφωση είναι η κοινωνία μας με τον αληθινό Θεό που μας δίνει προορισμό και νόημα: υπάρχουμε για να ψάχνουμε το φως, να το ζούμε και να το μοιραζόμαστε, αλλάζοντας, όσο περνά από το χέρι μας, την πορεία της ζωής μας, από την καθημερινότητα ώς τα μεγάλα. Κι Εκείνος μας δίνει το Φως Του με διάφορους τρόπους και στην παρούσα και στην αιώνια ζωή. Είναι ένας δρόμος που αξίζει αληθινά. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2 Εγκλήματα: η απουσία της αγάπης 113 Εγώ μιλάω για δύναμη (Μουσική Δήμητρα Γαλάνη, Στίχοι Λίνα Νικολακοπούλου, τραγούδι Νατάσα Μποφίλιου και Ελεονώρα Ζουγανέλη, από το δίσκο Είπα στους φίλους μου) Όλα ξέρω γιατί γίνονται και πώς λειτουργούν, το μυαλό με βοήθησε να καταλαβαίνω, οι ευαίσθητοι αμύνονται στη ζωή και αργούν, κι η λαχτάρα τους συνήθισε να πατάει το φρένο. Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της αγάπης ισοδύναμη, και ζητάω προτεραιότητα, φύση, θέση κι ιδιότητα. Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της ελπίδας ισοδύναμη, και γυρνάω στην αθωότητα, την παλιά μου την ταυτότητα. Όλα ξέρω τι σημαίνουνε και τι εννοούν, το μυαλό μου με συντόνισε στο καινούργιο μήκος, οι ευαίσθητοι παθαίνουν και παρανοούν, λες κι ο κόσμος το κανόνισε να γλιτώνει ο λύκος. Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της αγάπης ισοδύναμη, και ζητάω προτεραιότητα, φύση, θέση κι ιδιότητα. Μα εγώ μιλάω για δύναμη, της ελπίδας ισοδύναμη, και γυρνάω στην αθωότητα, την παλιά μου την ταυτότητα. Ερμηνευτικά σχόλια Όλα ξέρω γιατί γίνονται και πώς λειτουργούν: ο άνθρωπος αναζητεί στη ζωή του να μάθει γιατί γίνεται ό,τι γίνεται. Γιατί υπάρχει ο κόσμος. Γιατί οι άνθρωποι χτίζουν σχέσεις και γιατί τις χαλάνε. Γιατί να υπάρχουν αδικίες. Γιατί να κυριαρχεί το κακό. Υπάρχουν μηχανισμοί που ερμηνεύουν τον κόσμο και την πορεία του. Ο άνθρωπος χρειάζεται να βάλει το μυαλό του να λειτουργήσει. Να μάθει. Να κρίνει. Να καταλαβαίνει. Ακόμη κι αν όλα δεν μπορέσει να τα αντιμετωπίσει και να τα ερμηνεύσει, θα βρει κλειδιά που θα τον κάνουν να πλησιάσει το νόημα. Οι ευαίσθητοι αμύνονται: όποιος στην καρδιά του έχει ευαισθησία μπορεί να συλλάβει πιο εύκολα τα μηνύματα. Τότε όμως νιώθει ότι ο κόσμος δεν μπορεί να πορευτεί σύμφωνα με ό,τι ονειρεύεται. Υπάρχει αδικία. Υπάρχει δυσκολία εκπλήρωσης των στόχων. Το κακό κυριαρχεί. Ποιος πρέπει να είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος αντίδρασης; Η παραίτηση από τους στόχους και τα όνειρα; Η ανοχή στο κακό και τις ποικίλες μορφές του; Το να διορθώσουμε με κάθε μέσο, ακόμη και με τη βία το άδικο; Η λύση βρίσκεται στο να αξιοποιήσουμε τη δύναμή μας για να επιβάλλουμε τον δικό μας τρόπο; Ακόμη κι αν αυτός βρίσκει αντιδράσεις από τους άλλους; Έχουμε δικαίωμα τότε να αξιοποιήσουμε τη δύναμή μας ώστε να τιμωρήσουμε όσους μας αντιστέκονται; Να εκδικηθούμε όσους μας βλάπτουν; Να διορθώσουμε τα λάθη του κόσμου, επιβάλλοντας την δική μας αλήθεια; Δύναμη ισοδύναμη της αγάπης: Το τραγούδι μας μιλά για μιαν άλλη δύναμη, ισοδύναμη της αγάπης και της ελπίδας. Αυτή είναι η δύναμη της πίστης. Είναι αυτή που γνωρίζει να εμπιστεύεται το Θεό. Που καθιστά την αγάπη κέντρο της πορείας μας. Μπορούμε να παλέψουμε να διορθώσουμε τις αδικίες. Πρωτίστως με το να τις γνωρίζουμε. Με το να μην κρυβόμαστε. Με το να τις φανερώνουμε γιατί χωρίς αλήθεια τίποτε δεν έχει νόημα. Αλλά και με το να ενδιαφερόμαστε να βοηθήσουμε αυτούς που πράττουν το κακό, να το καταλάβουν. Με κάθε δυνατό τρόπο. Με τον λόγο. Την προσευχή. Το παράδειγμα. Το να είμαστε κοντά τους. Αλλά και με 114 το να μην κολλάμε σε όσους δεν θέλουν να διορθωθούνε. Να εμπιστευόμαστε το Θεό, που ξέρει πότε πρέπει να δώσει λύση στις δυσκολίες. Αγάπη σημαίνει εμπιστοσύνη και επιθυμία να υπάρξει δικαιοσύνη για όλους. Όχι όμως με βία, αλλά με πίστη. Προτεραιότητα, φύση, θέση, ιδιότητα: προτεραιότητα έχει η ζωή και ο άνθρωπος. Φύση είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε πλασμένοι κατ’ εικόνα Θεού και δεν έχουμε δικαίωμα να προσβάλλουμε και να ισοπεδώνουμε κανέναν, όσο διαφορετικός κι αν είναι σε σχέση με μας. Η θέση έχει να κάνει με το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο καθένας από μας. Ανεξάρτητα από τις γνώσεις, τις ικανότητες, τον πλούτο ή την φτώχεια, τις προοπτικές μας, ο καθένας μας πρέπει να αναγνωρίζει και να αναγνωρίζεται. Να ζητά από τους άλλους τον σεβασμό που οφείλουμε να δείχνουμε μεταξύ μας, αλλά και να αποδίδει αυτό τον σεβασμό στον καθέναν. Η ιδιότητα είναι τα χαρίσματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να γίνουμε καλύτεροι, αλλά και να συμβάλουμε στο να γίνουν οι άλλοι καλύτεροι. Χρειάζεται αυτογνωσία, ώστε να μην θεωρούμε τους εαυτούς μας ότι δικαιούνται περισσότερα ενώ δεν έχουν τέτοιες δυνατότητες ή δεν κοπιάζουν γι’ αυτό. Και να δείχνουμε με την δύναμη της αγάπης ότι παλεύουμε. Για να έχουμε δικαίωμα να ζητούμε. Να γλιτώνει ο λύκος: ο κόσμος σήμερα αποθεώνει τους λύκους. Αυτούς που είναι άρπαγες, που δεν έχουν ευσπλαχνία, που κατασπαράζουν τα θύματά τους για να επιβιώσουν ή να δοξαστούν οι ίδιοι ή για να αναδειχθούν στην κοινωνία ή για να εκδικηθούν. Πλήθος τηλεοπτικών σειρών, ταινιών, κειμένων στην ουσία έμμεσα δοξάζουν όσους λειτουργούν σαν τους λύκους. Επιβιώνουν χάρις στη δύναμή τους. Κυριαρχούν. Μένουν ατιμώρητοι. Οι λύκοι γίνονται ήρωες ή υποκείμενα θαυμασμού, ενώ ο κόσμος δεν λυτρώνεται με τη βία και το κακό. αθωότητα, παλιά ταυτότητα: η αγάπη, η ελπίδα, η πίστη δίνουν ταυτότητα στον άνθρωπο. Αρχές και αξίες παλιές, όμορφες, δυνατές. Είναι οι αξίες της παιδικής μας ηλικίας. Εκεί που μπορούμε να δείξουμε την αγάπη συγχωρώντας. Την ελπίδα με το να μην απογοητευόμαστε και να παλεύουμε να διορθώσουμε τα πράγματα. Και την πίστη με την εμπιστοσύνη σε όσους μας αγαπούνε, αλλά και στο Θεό. Αυτή είναι μια αθωότητα που όλοι μας έχουμε ανάγκη. Κι εδώ έρχεται η νίκη εναντίον κάθε μορφής βίας και εγκλήματος, τα οποία προέρχονται από την απουσία της αγάπης. Όποιος ασκεί βία ή γίνεται εγκληματίας δεν έχει μάθει να αγαπά και να αγαπιέται. Η αληθινή δύναμη βρίσκεται στην αγάπη! Β. Οι ρίζες του εγκλήματος ΤΙ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ; Τι είναι αυτό όμως που βάζει φωτιά στη λογική κάνοντας έναν άνθρωπο να λειτουργεί με ζωώδη ένστικτα και να αφαιρεί τη ζωή ενός αλλού ανθρώπου; Η φιλονικία και η εκδίκηση φαίνεται πώς είναι οι δυο σημαντικότερες αιτίες σε ποσοστό 23.1% η καθεμιά που υπό συγκεκριμένες περιστάσεις μαθηματικώς οδηγούν στο έγκλημα. Οι οικονομικοί λόγοι ευθύνονται για το 15.4% των περιπτώσεων ενώ σε ποσοστό 11.5% «ενοχοποιείται» η κακιά στιγμή. Το ερωτικό πάθος κατέληξε σε τραγωδία στο 7.7% των περιπτώσεων που εξετάστηκαν, ενώ 3.8% των εγκλημάτων αποδόθηκε σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών . Εξίσου χαμηλό ποσοστό (3.8%) εγκλημάτων ήταν προμελετημένο και ακόμη ένα 3.8% των εγκλημάτων οφείλονταν σε διαμάχη μεταξύ θύματος και δράστη. Κατά 3.8% δεν υπήρχε καν κίνητρο για το έγκλημα ενώ το ίδιο σπάνια ευθύνονταν σεξουαλική διαταραχή του δράστη. ΕΓΚΛΗΜΑ: ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ...ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ.. Στην συντριπτική πλειοψηφία τους (70.9%) οι δράστες έδρασαν εντελώς μόνοι τους το 15.4% όμως είχε συνεργούς που τους διευκόλυναν στην εγκληματική τους ενέργεια. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα μισά περίπου εγκλήματα (46.2%) έγιναν σε απομονωμένη περιοχή ή κοντά σε κάποια αγροτική περιοχή και αυτό λόγω της γεωγραφικής θέσης της περιοχής μας . Αυτό που εντυπωσιάζει είναι πως στο 26.9% των δολοφονιών θύμα και δράστη συνέδεαν στενοί συγγενικοί δεσμοί ,επίσης οι περισσότερες ανθρωποκτονίες διεπράχθησαν από γνώριμα στα θύματα άτομα. Το 88.5% των περιπτώσεων ή και οι υπόλοιπες με περισσότερα του ενός θύματα. Η έρευνα έδειξε ότι το 19.2% των δραστών έπασχε από κάποια διαταραχή προσωπικότητας και είχαν περισσότερες πιθανότητες να σκοτώσουν συγγενείς πρώτου βαθμού (μητροκτονία-πατροκτονία-παιδοκτονία). Κανείς από τους δράστες δεν βρέθηκε να έχει κάνει χρήση αλκοόλ ή ψυχοτρόπων ουσιών. http://www.epiruschannel.gr/node/180#sthash.uaI1Hw6P.dpuf 115 Θεωρίες για την εγκληματικότητα των νέων. Γιατί φτάνουν οι νέοι στη διάπραξη εγκληματικών πράξεων (του Γιώργου Πέτρου, Κοινωνιολόγου) Τι είναι νεανική εγκληματικότητα; Η απάντηση είναι απλή: νεανική παραβατικότητα είναι μια αντικοινωνική ή εγκληματική ενέργεια από ένα άτομο ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ (Wikipedia, 2005).Υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες που έχουν συμβάλει προς την κατεύθυνση της κατανόησης της παραβατικότητας των ανηλίκων και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: βιολογική, ψυχολογική και κοινωνιολογική. Οι βιολογικές θεωρίες περιστρέφονται γύρω από την ιδέα ότι τα άτομα έχουν προδιάθεση για τη διάπραξη εγκλήματος. Ο Τσέζαρε Λομπρόζο θεωρείται ότι έχει συμβάλει σημαντικά με θεωρία που ονομάζεται θετικισμός (Πρωταθλητής, 2004). Θεωρεί ότι τα άτομα που διαπράττουν εγκλήματα έχουν κληρονομήσει ορισμένους βιοχημικούς και γενετικούς παράγοντες.. Επιπλέον, δηλώνει ότι οι εγκληματίες τείνουν να έχουν ορισμένα φυσικά χαρακτηριστικά που θεωρούνται μια προδιάθεση για έγκλημα, όπως μέτωπο που προεξέχει ή μεγάλοι λοβοί αυτιών (Πρωταθλητής, 2004). Η εγκληματολόγος Sheldon, δήλωσε ότι διαφορετικοί τύποι ατόμων συμπεριφέρονται διαφορετικά Για παράδειγμα, πίστευε ότι αθλητικοί τύποι είχαν περισσότερες πιθανότητες να διαπράξουν εγκλήματα. Μια άλλη βιολογική θεωρία υποστηρίζει ότι γενετικές ανωμαλίες κατά την δημιουργία των χρωματοσωμάτων, μπορούν να οδηγήσουν σε βίαιη και εγκληματική συμπεριφορά (Πρωταθλητής, 2004). Αυτό το είδος ανωμαλίας είναι συνήθως σπάνιο και δεν μπορεί να είναι αρκετή για πρόβλεψη της εγκληματικής συμπεριφοράς (Champion, 2004). Οι ψυχολογικές θεωρίες επικεντρώνονται στις διαδικασίες προετοιμασίας των ατόμων και είναι δύο ειδών: H ψυχαναλυτική θεωρία και η κοινωνική θεωρία μάθησης. Η ψυχαναλυτική θεωρία βασίζεται σε στοιχεία του Φρόιντ: id, εγώ, και υπερεγώ (Πρωταθλητής, 2004). Το id είναι η μονάδα δίσκου για την άμεση ικανοποίηση και μπορεί να εξηγήσει πράξεις παραβατικότητας, όπως κλοπές σε καταστήματα ή διαρρήξεις Επίσης, η ψυχαναλυτική προσέγγιση ορίζει ότι τραυματικές εμπειρίες κατά την πρώιμη παιδική ηλικία μπορεί να αποτρέψουν την αρμονική ανάπτυξη του εγώ και υπερεγώ (Πρωταθλητής, 2004). Η κοινωνική θεωρία μάθησης έχει βάση το πόσο ένα άτομο αποδέχεται τους κανόνες, νόμους και ήθη της κοινωνίας. Όταν υπάρχουν θετικά πρότυπα μέσα στο σπίτι και την κοινότητα, το άτομο είναι σε θέση να μάθει θετικούς τρόπους για την επίτευξη των στόχων. Όταν υπάρχει βία στο σπίτι, το άτομο μαθαίνει ότι η βία είναι το μόνο διαθέσιμο μέσο αντιμετώπισης απογοητεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο θετική σχέση με το περιβάλλον έχει ένα παιδί τόσο πιο πιθανό είναι να μπορεί να συμβαδίζει με την κοινωνία και να γίνει ενεργό μέλος της (Πρωταθλητής, 2004). Η κοινωνιολογική θεωρία της παραβατικότητας των ανηλίκων περιλαμβάνει τη θεωρία του στελέχους, τη θεωρία της επισήμανσης, και τη θεωρία του κοινωνικού ελέγχου. Η θεωρία του στελέχους αναφέρει ότι στέλεχος θεωρείται ένα άτομο που έχει στόχους, αλλά αδυνατεί να τους επιτύχει με νόμιμο τρόπο. Το άτομο τότε θα βρει παράνομους τρόπους για την επίτευξη τους (TTU, 2005). Υπάρχουν πέντε τρόποι προσαρμογής που οι άνθρωποι μπορούν να δράσουν σε σχέση με τη θεωρία του στελέχους: 1. Συμμόρφωση - πρόσωπο που αποδέχεται τα μέσα για την επίτευξη των στόχων του, που έχουν τεθεί από την κοινωνία. 2. Καινοτομία – πρόσωπο που αποδέχεται το στόχο, αλλά χρησιμοποιεί παράνομα μέσα για την επίτευξή του. 3. Τυπολατρία - πρόσωπο που απορρίπτει τους στόχους, αλλά θα εργαστεί προς την κατεύθυνση επίτευξης χαμηλότερου επιπέδου στόχων που έχουν εγκριθεί. 4. Απορριπτικότητα - πρόσωπο που απορρίπτει τόσο τους στόχους όσο και τα μέσα. 5. Εξέγερση - πρόσωπο το οποίο, κατά μία έννοια, δημιουργεί δική του εικόνα της κοινωνίας των πολιτών (Merton, 2005). 116 Η θεωρία της επισήμανσης εστιάζεται στον καθορισμό της επιθετικότητας ενός ατόμου. Όταν ένα άτομο χαρακτηρίζεται ως εγκληματίας από το σύστημα δικαιοσύνης, αρχίζει να πιστεύει ότι είναι πραγματικά εγκληματίας και προσδιορίζει τον εαυτό του με αυτή την ταυτότητα. Ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας για την επισήμανση είναι ότι το άτομο θα αναζητήσει τους τύπους των αντιδράσεων που να είναι αποδεκτοί από τους άλλους. Μόλις ένα άτομο επισημανθεί γίνεται κοινωνικό απόβλητο και αρχίζει να επαναστατεί. Η κοινωνική θεωρία δεσμού, γνωστή και ως θεωρία κοινωνικού ελέγχου, επινοήθηκε από τον Travis Hirschi στη δεκαετία του 1960.Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ενδείξεις για το αν ένα άτομο θα διαπράξει αξιόποινες πράξεις. Η πρώτη εξαρτάται από το ενδιαφέρον ενός ατόμου σε ένα άλλο ανθρώπινο ον (Hirschi, 2005). Η δεύτερη είναι μια δέσμευση, πράγμα που σημαίνει ότι η έλλειψη δέσμευσης απέναντι στα ήθη και την κοινωνική νομοθεσία, μπορεί να οδηγήσει σε παραβατική συμπεριφορά. Η τρίτη είναι η εμπλοκή. Ο Hirschi πιστεύει ότι το άτομο που συμμετέχει σε θετικές δραστηριότητες δεν θα έχει το χρόνο για τη διάπραξη εγκληματικών πράξεων (Hirschi, 2005).Το τέταρτο και τελευταίο είναι η πίστη. Όταν ένα πρόσωπο δεν ζει σε μια περιοχή που έχει τις ίδιες αξίες ή όταν πιστεύει ότι το δίκαιο είναι άδικο, τείνει να επαναστατήσει και να διαπράξει αξιόποινες πράξεις (Hirschi, 2005). Καταλήγοντας πρέπει λοιπόν να ερευνηθούν οι βιολογικές, ψυχολογικές, και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις. Μόνο τότε μπορεί να δοθεί απάντηση σε κάθε παραβατική συμπεριφορά ανηλίκου, καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική. http://www.kentrostiriksiskykkou.com/index.php/artices/18-koinoniologias/10-2012-05-09-15-50-06 Γ. Μορφές και Αιτίες εγκλήματος ανάμεσα στους νέους Είναι ενδιαφέρον ότι η εγκληματικότητα των ανηλίκων στις ευρωπαϊκές χώρες (και την Ελλάδα) παρουσιάζει νέες μορφές που δεν έχουν συναντηθεί στο παρελθόν. Αυξάνονται, η απειθαρχία, η επιθετική συμπεριφορά, η σχολική και εξωσχολική βία. Επίσης, αυξάνονται τα συμμοριακά φαινόμενα και η ανάπτυξη μιας «κουλτούρας του δρόμου» που αντιτίθεται στην «κουλτούρα της πειθαρχίας των θεσμών». Στις μεγάλες πόλεις εμφανίζονται στέκια νέων με αυξανόμενα στοιχεία παραβατικότητας που φοβίζουν τους περαστικούς και τους περιοίκους. Η εκτεταμένη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ – που αγγίζει και ηλικίες παιδιών του Δημοτικού – εντείνει την κατάσταση. Οι μορφές αυτές παίρνουν ένα συστηματικό και μόνιμο χαρακτήρα χάνοντας το συνηθισμένο παλαιότερα συγκυριακό και ευκαιριακό τους χαρακτήρα της «νεανικής ανεμελιάς». Το φαινόμενο της παραβατικότητας ανηλίκων είναι πολυσύνθετο και πολυδιάστατο και η αντιμετώπιση του, απαιτεί δράση σε διάφορα επίπεδα, επίπεδο οικογένειας, εκπαίδευσης (σχολείο), ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, μέσων μαζικής ενημέρωσης, τεχνολογίας, ποινικής δικαιοσύνης, ψυχαγωγίας κ.ά. Μια σειρά παραγόντων που συμβάλλουν στο γενικό πλαίσιο της παραβατικής συμπεριφοράς των νέων, της θυματοποίησης τους και της τροφοδότησης της βίας εκ μέρους τους, έχουν να κάνουν αρχικά με το πλαίσιο της οικογένειας οι νέοι -δράστες και ταυτόχρονα θύματα- υπόκεινται ταυτόχρονα πολλαπλές και σε πολλά επίπεδα κακοποιήσεις τόσο από την οικογένεια, όσο και από το κοινωνικό περιβάλλον άμεσο ή ευρύτερο. Όσον αφορά τη βία που εκδηλώνεται στο πλαίσιο των άμεσων δια-προσωπικών σχέσεων χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εκδήλωση της βίας στο χώρο του σχολείου είτε ως ομαδικό φαινόμενο είτε ως ατομικό. Εδώ παρατηρούνται συμπεριφορές, που θυματοποιούν μερίδα μαθητών, ενώ παράλληλα οι ίδιοι οι δράστες φαίνεται να αποτελούν το προϊόν μιας θυματοποίησης που έχει προηγηθεί (κυρίως στην οικογένεια). Ο τρόπος αντιμετώπισης των νέων από τους μεγαλύτερους είναι ένα στοιχείο που επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Ο νέος αποζητά την αποδοχή, την αναγνώριση και την υποστήριξη από τον μεγαλύτερο και θα αναζητήσει τρόπους για να το πετύχει αυτό. Οι νέοι που έχουν κοινωνικοποιηθεί με σωστά πρότυπα και αξίες είναι πολύ πιθανόν να επιτύχουν αυτή την αναγνώριση με σύννομα μέσα. Ο νέος όμως που δεν έχει αυτή την κοινωνικοποίηση, αλλά έζησε σε δύσκολο κοινωνικό (οικογενειακό σχολικό) περιβάλλον, θα αναζητήσει άλλους τρόπους για να επιτύχει την αναγνώριση, πολύ πιθανό με παράνομα μέσα. Άλλωστε η νεανική ηλικία είναι ασθενέστερη από τις άλλες αφού διαθέτει μικρότερη δύναμη αντίστασης και περισσότερο αναπτυγμένη τάση μίμησης. 117 Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης συμμετέχουν στη δημιουργία των ανομικών συναισθημάτων των νέων που δημιουργούνται από τη δυσαναλογία μεταξύ της εικόνας ενός «εξωπραγματικού» κόσμου που παρουσιάζουν και της αδυναμίας εξεύρεσης των μέσων για την απόκτηση τους. Επίσης η μίμηση και η ταύτιση με τους ήρωες των τηλεοπτικών προγραμμάτων, που ζουν μέσα στη χλιδή και που ελάχιστοι εργάζονται σε κανονική εργασία, ο εθισμός στη βία, αλλά και η δραματοποίηση των παραβάσεων των ανηλίκων από τον τύπο, με φυσικό επακόλουθο την αύξηση του εγκλήματος στο γενικό πληθυσμό, είναι μερικά από τα αρνητικά στοιχεία των μέσων, τα οποία έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους ανήλικους. Στις μέρες μας παρατηρείται ένα μεγάλο χάσμα γενεών αφού οι νέοι εμφανίζουν νέους τρόπους συμπεριφοράς οι οποίοι τις περισσότερες φορές δεν είναι αποδεκτοί από τους ενήλικες. Οι ενήλικοι στιγματίζουν αυτές τις συμπεριφορές ως αντικοινωνικές με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ των δύο ηλικιακών ομάδων. Ο νέος εμφανίζεται ως επαναστάτης, αφού αμφισβητεί κάθε αυθεντία και κατακρίνει τη γενεά των γονιών του. Στην εφηβεία θα αρνηθεί τους γονείς του, τα ιδανικά και τις αρχές του και θα αναζητήσει άλλα πρόσωπα για να ταυτιστεί μαζί τους. Εάν ο έφηβος τη στιγμή που αναζητεί αυτά τα πρόσωπα, δεν έχει λάβει επαρκείς κανόνες και αρχές από την οικογένεια του και δεν υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ των μελών της, είναι πολύ εύκολο να μυηθεί σε παραβατικές συμπεριφορές. Ένα σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη και διάδοση προβληματικών καταστάσεων που εμπλέκουν νέους διαδραματίζει το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και ειδικότερα η «βιομηχανία ελεύθερου χρόνου » που έχει αναπτυχθεί στις προηγμένες κοινωνίες. Η κατάσταση αυτή, έχει ως αποτέλεσμα την εμπορευματοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων και τη μετατροπή του σε ανταλλάξιμη σε χρήμα «υπηρεσία». Η προσωπικότητα και η συμπεριφορά κάθε ατόμου διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία. Οι νέοι σήμερα έρχονται σε επαφή με φορείς που έχουν διαφοροποιηθεί από την παραδοσιακή τους μορφή. Ο θεσμός της οικογένειας διέπεται κρίση , το σχολείο έχει διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό και οι δάσκαλοι αδυνατούν να αντιμετωπίσουν. http://psychografimata.com/3422/h-neaniki-egklimatikotita/ Δ. Εκδίκηση Όταν κάποιος μας πληγώνει, είναι πιθανόν – αν δεν προσέξουμε – να γεννηθεί μέσα μας η επιθυμία να πάθει αυτός ο άνθρωπος κάποιο κακό. Αυτή η επιθυμία είναι που συνιστά και το κίνητρο της εκδίκησης. Η εκδίκηση δεν παίρνει, κατ’ ανάγκη, ενεργητική μορφή. Εκδίκηση δεν είναι μόνο το να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο για να βλαφτεί ο άλλος. Υπάρχει και η παθητική εκδίκηση, όταν αμελούμε να βοηθήσουμε κάποιον που κατά τα άλλα (αν δεν υπήρχε η αρνητική διάθεση) θα φροντίζαμε να βοηθήσουμε, ή ακόμη όταν χαιρόμαστε που υποφέρει – εξ’ αιτίας ίσως κάποιου τρίτου προσώπου – αυτός που μας πλήγωσε. Η εκδικητική διάθεση γεννιέται μέσα μας με ύπουλο τρόπο, χωρίς καλά – καλά να το προσέξουμε, σε ένα σχεδόν υποσυνείδητο επίπεδο. Το τραγικό με την εκδικητικότητα είναι ότι τελικά μας κάνει και εμάς σκληρούς ανθρώπους, παρόμοιους ίσως με αυτόν που αρχικά μας έβλαψε. Η εκδικητική διάθεση αιχμαλωτίζει και δηλητηριάζει το συναισθηματικό μας κόσμο, εκτοπίζοντας άλλα, ωραιότερα συναισθήματα, ώστε σταδιακά η ικανότητά μας να βιώνουμε χαρά, ειρήνη και αγάπη να μειώνεται. Στο πρόβλημα της εκδικητικότητας μπορούμε να μιλούμε τόσο για “πρόληψη” όσο και για “θεραπεία”. Πρόληψη είναι όταν προλαμβάνουμε τον εαυτό μας μόλις υποστούμε την πληγή ώστε, με μια νηφάλια επιτήρηση των σκέψεων μας, να “δούμε” μέσα μας την “πρόταση” της εκδίκησης και να την απορρίψουμε πριν γίνει απόφαση. Για να κατορθώσουμε όμως κάτι τέτοιο, πρέπει πρώτα να αποκτήσουμε την ικανότητα να διακρίνουμε τις κινήσεις του εσωτερικού μας κόσμου, κάτι που γίνεται με την ειλικρίνεια προς τον εαυτό μας και με την εξάσκηση. 118 Θεραπεία της εκδικητικότητας είναι όταν, αφού έχουμε ήδη κυριαρχηθεί από την αρνητική αυτή διάθεση, αλλάζουμε προσέγγιση και αναζητούμε τρόπο να συγχωρέσουμε τον άλλο για αυτό που μας έκανε. Η συγχωρητικότητα είναι η ακριβώς αντίθετη κατάσταση της εκδικητικότητας, και άρα έχει τη δύναμη να ενεργήσει ως “αντίδοτο” στον ψυχικό μας κόσμο. Όλη η πικρία μας, όλη η οργή μας, όλη η ταραχή και η αναστάτωση, όλα σβήνουν όταν βιώσουμε τη γλυκύτητα και τη γαλήνη της συγγνώμης. Για να μπορέσουμε να συγχωρέσουμε, είναι απαραίτητο να δούμε το σφάλμα του άλλου με επιείκεια - βλέποντας ίσως τους παράγοντες που τον ώθησαν στην πράξη του (π.χ. “Μπορεί να μου φέρθηκε καταπιεστικά αλλά είχε αγωνία για μένα και μόνο έτσι ήξερε να την εκφράσει”). Όταν μάθουμε να προλαμβάνουμε ή να θεραπεύουμε την εκδικητικότητα, θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα προς την προσωπική μας ωρίμανση και θα έχουμε εξασφαλίσει, σε μεγάλο βαθμό, την ειρήνη και την ανάπαυση του ψυχικού μας κόσμου. http://www.help-net.gr/themes/Ekdikisi.htm Ε. Έγκλημα και τιμωρία του Ντοστογιέφσκυ (της φιλολόγου Αγγελικής Σούλη) Ο Ντοστογιέφσκι (1821-1881) ανατέμνει την ανθρώπινη ψυχή που βρίσκεται σε οριακές καταστάσεις, όταν εγκληματεί αφαιρώντας την ανθρώπινη ζωή από άλλον άνθρωπο. Γι αυτό τον απασχόλησαν τα κίνητρα της εγκληματικής πράξης και η δυνατότητα λύτρωσης της ψυχής του ανθρώπου από την ειδεχθή πράξη του, είτε διέπραξε έγκλημα που διώκεται ποινικά, είτε έγκλημα για πολιτικούς λόγους. Έτσι συλλαμβάνει την τραγική μορφή του Ρασκόλνικοφ, ο οποίος πιστεύει πως δεν είναι ένας κοινός εγκληματίας αλλά ένας «ιδεολόγος» εγκληματίας. Ο Ρασκόλνικοφ, φοιτητής της Νομικής στην Πετρούπολη του 19ου αιώνα, άτομο μορφωμένο, ευαίσθητο με φιλοσοφικές ανησυχίες εγκαταλείπει τις σπουδές του λόγω φτώχειας και εξαθλίωσης και βλέπει τη δολοφονία μιας γριάς τοκογλύφου, ως λύση για τη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης κι όχι μόνο. Με το φόνο αυτό, πιστεύει ακόμα, ότι θα απαλλάξει συνανθρώπους του απ΄ την τοκογλύφο που τους απομυζούσε και τα χρήματα της θα τα διαθέσει σε εξαθλιωμένους ανθρώπους για να σωθούν από την αρρώστια, την έλλειψη εκπαίδευσης …δηλαδή για τον Ρασκόλνικοφ «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Πόσοι εξάλλου, σκέπτεται, μεγάλοι άντρες της Ιστορίας δεν σκότωσαν για να πάρουν την εξουσία ή πόσοι άλλοι δεν αιματοκύλησαν τους λαούς σε μάχες. Οι σύγχρονοι τους συνήθως τους καταδικάζουν για τα εγκλήματα τους αλλά οι επόμενες γενιές μπορεί να τους στήσουν κι αγάλματα! Τη θεωρία αυτή για το έγκλημα την είχε μάλιστα δημοσιεύσει σε περιοδικό της Πετρούπολης (τόμος Α, σ.309318). Σύμφωνα με τη θεωρία του αυτή μόνο οι εξαιρετικοί άνθρωποι, οι μεγαλοφυΐες, που αποτελούν την κορωνίδα της ανθρωπότητας και που είναι απίστευτα λίγοι, διότι εμφανίζεται ένας σε κάθε χιλιάδες εκατομμύρια ανθρώπους, έχουν το δικαίωμα για το καλό της ανθρωπότητας, αν χρειαστεί, να χύσουν αίμα. Και πρέπει να υπάρχει ένας φυσικός νόμος που να καθορίζει την τόσο σπάνια εμφάνιση του ανθρώπουμεγαλοφυία, διότι δεν είναι δυνατόν να γίνονται όλα αυτά στην τύχη. Αυτή είναι η άποψη περίπου του Ρασκόλνικοφ για το έγκλημα και προχωρά στην εκτέλεση του! Μετά τη διάπραξη όμως του εγκλήματος αρχίζει το μαρτύριο της τιμωρίας του. Ο αναγνώστης μέσα από μία κυριολεκτικά εφιαλτική ανάγνωση παρακολουθεί το δολοφόνο με ποιους τρόπους τιμωρείται. Στην αρχή τον κυριεύει ένας τρελός φόβος μήπως βρεθούν ενοχοποιητικά στοιχεία σε βάρος του (ίχνη αίματος, τιμαλφή…). Η ψύχραιμη λογική του αρχίζει να τον εγκαταλείπει, φαντάζεται πως όλοι τον υποψιάζονται ως πιθανό δολοφόνο, και πέφτει σε παραληρήματα και παραισθήσεις που τον διαλύουν σωματικά και ψυχικά, ώστε το περιβάλλον του να πιστεύει ότι είναι άρρωστος ή μήπως τρελάθηκε. Η μοναξιά του γίνεται 119 αβάσταχτη! Απομονώνεται απ’ όλους (οικογένεια, φίλους), κλείνεται στον εαυτό του και στα αδιέξοδα του ή όταν βρίσκεται μαζί τους έχει έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις, γίνεται απρόβλεπτος, επιθετικός ή βυθίζεται στη σιωπή του. Η χειρότερη όμως τιμωρία του έρχεται αργότερα, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να ξεπεράσει την εγκληματική του πράξη και να παίξει το ρόλο του μεγάλου, όπως είχε σχεδιάσει κι όπως έκαναν τόσοι μεγάλοι άντρες της Ιστορίας, που εγκλημάτησαν. Αυτή η σκέψη επανέρχεται πολλές φορές μέσα στο έργο και τον βασανίζει διαρκώς. Αυτή η αυτοτιμωρία, που επιβάλλει ο ίδιος στον εαυτό του, είναι βαρύτερη κι από την ποινή με την οποία τον τιμώρησε η ανθρώπινη δικαιοσύνη, στέλνοντας τον στα κάτεργα της Σιβηρίας, για να εκτίσει την ποινή του. Ο Ντοστογιέφσκι θεωρεί την τιμωρία αναπόφευκτη συνέπεια του εγκλήματος. Η λύτρωση για τον Ρασκόλνικοφ έρχεται πολύ αργότερα μέσα απ' τη μετάνοια και τη συγχώρεση. Η Σόνια, που τον ακολούθησε στην Σιβηρία, με την άδολη αγάπη της και την αγνή πίστη της στο Θεό κι η επιθυμία του ίδιου για τη συνέχιση της ζωής τον βοήθησαν να αποδεχτεί το μέγα σφάλμα του, να μετανιώσει και να ηρεμήσει η ψυχή του. Μια άλλη μορφή τιμωρίας, που προβάλλει ο συγγραφέας, είναι η αυτοκτονία του εγκληματία, όπως συνέβη στην περίπτωση του διεφθαρμένου Σβιντριγκάιλωφ. Η έμμεση σύγκριση του με τον Ρασκόλνικοφ, δείχνει πολλά για τις διαφορές των δύο εγκληματιών ως προς τα κίνητρα και την αντιμετώπιση των τύψεων τους. Σκεπτικισμός όμως επικρατεί, αν οι μεγάλοι πολιτικοί ξεκαθάρισαν με τον εαυτό τους για τα εγκλήματα τους, παρόλη τη δικαίωση τους ή μη από την Ιστορία. http://neaanagnosi.blogspot.gr/2011/04/blog-post_24.html ΣΤ. Η δύναμη της Αγάπης «Νους αποστάς του Θεού ή κτηνώδης ή δαιμονιώδης εστί», μας λέει η Εκκλησία μας. Όποιος νους απομακρύνεται από το Θεό κάνει τον άνθρωπο να μοιάζει είτε με άλογο ζώο, που το μόνο που έχει στα χέρια του είναι η δίψα για δύναμη και κυριαρχία ή μοιάζει με δαίμονα, με τον διάβολο που ζητά να κάνει το κακό παντού. Νεώτεροι και μεγαλύτεροι γινόμαστε μάρτυρες της κυριαρχίας του κακού στη ζωή μας. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις, στις οποίες είμαστε και έτοιμοι να το δικαιολογήσουμε. Επειδή υπάρχει αδικία στον κόσμο. Επειδή και άλλοι κάνουν το κακό και χρειάζεται η τιμωρία. Επειδή δεν έχουν δικαίωμα να μας φέρονται άσχημα. Επειδή ο εγκληματίας έχει δύναμη στα χέρια του. Ο εγκληματίας αποκτά δόξα, γιατί προβάλλεται από παντού, ιδίως από την τηλεόραση και το Ίντερνετ. Υπάρχει και βία που αποσκοπεί στο καλό. Το κυριότερο έχει να κάνει με την αίσθηση ότι η δικαιοσύνη αργεί να αποδοθεί. Επομένως, κάτι πρέπει να γίνει. Έτσι, εκτός από τα εγκλήματα που έχουν να κάνουν με το προσωπικό επίπεδο, την διαταραγμένη προσωπικότητα των ανθρώπων, τον λανθασμένο τρόπο με τον οποίο έχουν μεγαλώσει, το περιβάλλον που δεν βοηθά, έχουμε φτάσει στο σημείο να δικαιολογούμε την συγκρότηση συμμοριών, την αίσθηση ότι το κράτος δεν μπορεί να επιβάλει τον νόμο και ότι πρέπει να οργανωθούν οι άνθρωποι σε δικές τους ομάδες για να δώσουν ένα μήνυμα στον κόσμο. Η Εκκλησία πιστεύει ότι το έγκλημα είναι αμαρτία και μάλιστα μεγάλη. Το έγκλημα στρέφεται εναντίον του άλλου ανθρώπου. Ο εγκληματίας αναλαμβάνει το ρόλο του Θεού. Αφαιρεί ζωές, εκδικείται και τιμωρεί. Νομίζει ότι έχει την δύναμη να κάνει ό,τι θέλει. Αυτή η στάση όμως αποτελεί έκφραση μεγάλης ύβρεως, αλαζονείας, δηλαδή μορφή δαιμονικής συμπεριφοράς. Πηγάζει από την απουσία της αγάπης, από το γεγονός ότι ο άνθρωπος δεν έμαθε να λύνει τα προβλήματα και τις διαφορές με αγάπη, αλλά ούτε και έμαθε ότι δεν μπορεί να είναι αυτός το κέντρο του κόσμου. Για την Εκκλησία η αληθινή δύναμη βρίσκεται στην αγάπη. Η αγάπη συγχωρεί. Η αγάπη επισημαίνει την αλήθεια, αλλά ξέρει να περιμένει. Και ο Θεός θα δείξει στον αμαρτωλό, ακόμη και στον 120 εγκληματία, δρόμο μετάνοιας. Η αίσθηση ότι όλα πρέπει να διορθωθούν εδώ και τώρα δεν ωφελεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να παλεύουμε για πιο δίκαιο κόσμο, για πιο δίκαιες ανθρώπινες σχέσεις, με πνεύμα υποχώρησης, θυσίας και παραίτησης από την αίσθηση ότι εμείς είμαστε το κέντρο του κόσμου, αλλά και την ίδια στιγμή με κριτήριο την αλήθεια να κρίνονται οι πράξεις όλων. Ο Θεός δεν θέλει την αδικία. Όσο κι αν φαίνεται παράταιρο, μόνο η αγάπη μπορεί να διορθώσει αληθινά τις αδικίες. Μόνο η αγάπη είναι γνήσια δύναμη. Αυτή μπορεί να κάνει την κοινωνία καλύτερη. Μαζί με τους ανθρώπινους θεσμούς, που δεν θα αφήνουν το κακό να θριαμβεύει, χρειάζεται όλοι μας να δείχνουμε κατανόηση και να προσπαθούμε με τη δύναμη της αγάπης να δώσουμε ευκαιρίες σε όλους. Χωρίς να δικαιολογούμε το κακό, ούτε να θέλουμε να το διορθώσουμε κάνοντάς το χειρότερο. Οποιαδήποτε μορφή βίας, από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, είναι καταστροφή. Ας μην το ξεχνούμε και ας μην θαυμάζουμε τους νταήδες κάθε εποχής, που γίνονται εγκληματίες. Να παλεύουμε εναντίον της κοινωνικής και πολιτικής αδικίας, όχι όμως να δικαιολογούμε τα εγκλήματα κάθε μορφής. Και εννοείται ότι και σε προσωπικό επίπεδο κανέναν πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με τη βία και την εκδίκηση. Ή παραιτείσαι από τη σχέση με έναν άνθρωπο που δεν θέλει να διορθωθεί, τον συγχωρείς και προχωράς στη ζωή σου ή τον αφήνεις στα χέρια του Θεού. Είναι αυτονόητο ότι οποιαδήποτε εγκληματικότητα εναντίον ξένων, μεταναστών, διαφορετικών σε σχέση με μας, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Μας απομακρύνει από την αληθινή χριστιανική μας ταυτότητα, την οποία έχουμε ανάγκη να την ξαναβρούμε. Άλλωστε, ο Χριστός σταυρώθηκε για όλο τον κόσμο και για όλους τους ανθρώπους. Συγχώρεσε όλους, ακόμη και όσους εγκληματούσαν εναντίον Του. Αυτό είναι ένα μήνυμα πάντα, αλλά και ιδιαίτερα σήμερα, επίκαιρο. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3 121 Η παρουσία του κακού και η σιωπή του Θεού Αν είσαι Θεός (Μουσική, Στίχοι και τραγούδι Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, από τον δίσκο Τρύπιες Σημαίες) Πόσα ποτάμια αίμα, πόσα ποτάμια δάκρυ Και πόσα παρακάλια θέλεις ακόμα από μας… Τώρα που τρελαθήκαμε και λύσσαξε η μπόρα Αν ήσουνα ποτέ εδώ, πες μου πού είσαι τώρα… Αν είσαι Θεός γιατί δεν μας λυπάσαι, Αν είσαι Θεός γιατί δεν μας μιλάς Αν είσαι Θεός γιατί δεν μας θυμάσαι Γιατί γυρνάς την πλάτη γιατί μας παρατάς; Φτύνουνε τ' όνομά σου κατώτεροι θεοί Ουρλιάζουνε κατάρες, γιατί σιωπάς εσύ; Κρατάνε τις ζωές μας του δαίμονα τα κτήνη Αν είμαστε παιδιά σου εμείς, γιατί νικάν αυτοί; Γιατί νικάν εκείνοι; Ερμηνευτικά σχόλια Πόσα ποτάμια αίμα, δάκρυ: Ένα συγκλονιστικό τραγούδι, κραυγή αγωνίας και προσευχή συνάμα στο Θεό, για την αδικία του κόσμου. Αίμα από τους πολέμους και τις καταστροφές στα πεδία των μαχών στα δάκρυα από την κρίση, από την αδικία, την φτώχεια, τις αρρώστιες, το θάνατο, το κακό γενικά που φαίνεται να κυριαρχεί στη ζωή μας. Νεώτεροι και μεγαλύτεροι νιώθουμε τη λύπη. Νιώθουμε την απελπισία, κάποτε και την αγωνία για το τι πρόκειται να συμβεί. Για το αν υπάρχει δρόμος και ελπίδα. Και πόσα παρακάλια θέλεις ακόμα από μας: Αυθόρμητο το ερώτημα - γιατί; - αυθόρμητο το βλέμμα στον ουρανό και η ελπίδα στο Θεό να σταματήσει όλα αυτά, να ξαναδώσει τη ζωή και να άρει τις συνέπειες της τρέλας μας. Ο κάθε άνθρωπος προσεύχεται, παρακαλεί το Θεό και απάντηση σε συλλογικό επίπεδο δεν έρχεται. Ίσως στην καθημερινότητά μας ον Θεός να παρεμβαίνει, αλλά στο σύνολο του κόσμου τα πράγματα πορεύονται κατά πώς θέλουνε οι Ισχυροί της γης. Τώρα που τρελαθήκαμε: Η δύναμη των ισχυρών δημιουργεί μια τρέλα. Χιλιάδες παιδιά και άνθρωποι υποφέρουν, εξαιτίας της τρέλας των δυνατών που θέλουν να επιβάλουν το νόμο τους, χωρίς ανθρωπιά, δέσμιοι των οικονομικών συμφερόντων και της δύναμης των Αγορών, των μεγάλων εταιρειών, των βιομηχανιών όπλων και κυρίως των ΜΜΕ, που καθορίζουν την πορεία της κοινωνίας μας. Αν ήσουνα ποτέ εδώ: Όταν βλέπει κανείς όλα αυτά, τότε νιώθει βαθιά την αγωνία και το ερώτημα "Πού είναι ο Θεός". Αυτή η απουσία, αυτή η σιωπή του Θεού γεννά αμφιβολίες για το αν ποτέ υπήρξε. Για το αν στάθηκε ποτέ δίπλα στον άνθρωπο. Πάντως, στην δυσκολία και την κρίση η κραυγή της αγωνίας είναι εντονότερη. Αν είσαι Θεός: πρόκληση προς το Θεό να απαντήσει. Να αποδείξει με τον τρόπο που η Θεϊκή Του δύναμη μπορεί στην επικράτηση του κακού. Να σώσει τον κόσμο και τους ανθρώπους από την απόγνωση. Θυμίζει την φράση των Φαρισαίων κάτω από το Σταυρό του Χριστού και τη φράση του ενός ληστή να κατεβεί ο Χριστός από το Σταυρό, να γλιτώσει τον εαυτό Του από το θάνατο και την ίδια στιγμή και τους ληστές. Ο Χριστός δεν απάντησε στις προκλήσεις αυτές. Όχι γιατί δεν μπορούσε, αλλά γιατί δεν ήθελε. 122 Γιατί δεν μας λυπάσαι, γιατί δεν μας μιλάς, γιατί δεν μας θυμάσαι; Βαθιά αγωνία. Τα ερωτήματα συνεχίζονται καταιγιστικά. Θέλει ο άνθρωπος απάντηση από το Θεό. Θέλει να γίνει το καλό. Θέλει ένα Θεό δικαστή και κριτή του κόσμου. Λησμονεί ότι ο Θεός δεν ήρθε για να κρίνει τον κόσμο, αλλά για να σώσει τον κόσμο. Να δώσει στους ανθρώπους την πίστη, την δύναμη, την αγάπη να παλέψουν να διορθώσουν την πορεία της ζωής τους, αλλά και να προχωρήσουν με διαφορετικό ήθος σ’ αυτή. Αν οι άνθρωποι αρνούνται να κάνουν αυτό το βήμα, στην ουσία αρνούνται την παρουσία του Θεού. Τα θέλουν έτοιμα. Άλλος να αποφασίσει για λογαριασμό τους και να δράσει. Φτύνουνε το όνομά σου κατώτεροι θεοί: Το χρήμα, η εξουσία, οι ισχυροί, τα όργανα του διαβόλου, αυτοί που νιώθουν άτρωτοι και αυτάρκεις και αντιμετωπίζουν τη ζωή ως θεοί και περιφρονούν το Θεό. Αυτοαναγορεύονται θεοί στη θέση Του και δίνουν την αίσθηση ότι κυβερνούν τον κόσμο. Γιατί σιωπάς εσύ; Κι όμως, η σιωπή είναι ο τρόπος του Θεού. «Ο δε Ιησούς εσιώπα». Μπροστά στον Πιλάτο, όταν δικαζόταν ο Χριστός, δεν μίλησε στην αδικία. Στην κακία. Στην καταδίκη. Παρότι θα μπορούσε και να αποστομώσει τους κατηγόρους Του, αλλά και να τους καθυποτάξει, παραμένει ταπεινά σιωπηλός. Μέσα στη σιωπή Του φαίνεται ότι νικιέται. Ο σταυρός είναι συνδεδεμένος με την σιωπή. Όμως την ίδια στιγμή έρχεται και η Ανάσταση. Η σιωπή είναι ο τρόπος μέσα από τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να ανοιχτεί στην Ανάσταση, στη νίκη της καλοσύνης και της ζωής. Γιατί νικάν αυτοί, γιατί νικάν εκείνοι; Οι δαίμονες και όσοι ζουν χωρίς Θεό φαίνεται ότι νικούνε και το Θεό. Το ερώτημα ανακύπτει εύλογο: «γιατί;». Κι όμως ο Θεός δεν φαίνεται να βιάζεται. Οι άνθρωποι όμως δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε αυτό που γίνεται και θέτουν με όση δύναμη ψυχής διαθέτουν το ερώτημα. Αν είμαστε παιδιά σου: Πόσο αισθανόμαστε παιδιά του Θεού; Είμαστε παιδιά Του όταν τα πράγματα πάνε καλά στη ζωή μας ή πάντοτε; Βλέπουμε την παρουσία του Θεού σε κάθε όψη της ζωής, καλή και κακή, ή επιλέγουμε να είμαστε παιδιά Του στις δυσκολίες, με αποτέλεσμα αν τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα θέλουμε να απογοητευόμαστε ή θέλουμε να είμαστε κοντά Του για να μας τα προσφέρει κατά το θέλημά μας; Συνήθως, όταν όλα είναι καλά ξεχνάμε το Θεό, ή πρακτικά ζούμε σαν ο Θεός να δημιούργησε τον κόσμο κι από κει και πέρα τίποτα να μην τον κάνει να ασχολείται μ' Αυτόν (αίρεση του ντεϊσμού). Ο Θεός όμως έστειλε τον Υιό Του, τον Χριστό στον κόσμο, για να σώσει τον κόσμο. Και η σωτηρία περνά και μέσα από τις λύπες. Δεν μπορεί να γίνεται κατά το θέλημά μας. Β. Το κακό στον κόσμο και τη ζωή μας (Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης) Γενικά φαίνεται σήμερα το κακό να επικρατεί στον κόσμο. Μερικοί θεωρούν αίτιο των κακών τον Θεό. Τον θεωρούν με ανθρώπινα πάθη∙ κακό, τιμωρό κι εκδικητή. Γιατί τα επιτρέπει; Γιατί τα παραχωρεί; Γιατί δεν τ’ αποσύρει, ενώ τόσο ταλαιπωρούν τα πλάσματά του. Όπως είναι γνωστό, ο άνθρωπος είναι πλήρως ελεύθερος να επιλέξει το κακό ή το καλό. Για την επιλογή του κακού δεν ευθύνεται ο Θεός. Δεν μπορούμε να κατηγορούμε τον Θεό, γιατί μας έκανε τέλεια ελεύθερους. Ο Θεός είναι η αυτοαγαθότητα, δεν εποίησε κανένα κακό ποτέ. Το κακό καλούμεθα να μη το πράττουμε, να το μισούμε και να το υπομένουμε από τους άλλους. Οι δοκιμασίες στη ζωή του ανθρώπου δεν υπάρχουν ως αποτέλεσμα ενός κακού Θεού, αλλά ενός άριστου παιδαγωγού, που προσπαθεί να συνδράμει ωφέλιμα και διορθωτικά και μέσα από τα διάφορα λυπηρά. Όποιος θεωρεί μόνο υπεύθυνο του κακού τον Θεό, σφάλλει σοβαρά. Ο σοφός Μ. Βασίλειος διακρίνει το κακό σε φυσικό και αισθητό. Πραγματικά κακό, λέει, είναι η αδικία, η ζηλοφθονία και τα λοιπά αμαρτωλά πάθη. Κακό είναι και ό,τι μας ταλαιπωρεί∙ η απάτη, η ασθένεια, ο θάνατος προσφιλών προσώπων. Υπεύθυνοι για την αμαρτία είμεθα εμείς και όχι ο Θεός. Οι δυσκολίες, τα βάσανα, τα προβλήματα της ζωής είναι για να μας συνετίσουν, ωριμάσουν και καλλιεργήσουν. Μόνος του ο άνθρωπος ζώντας επί χρόνια στην αμαρτία αποδυναμώνεται, φθείρεται, δεν έχει αντιστάσεις για το κακό κι ενεργητικότητα για το καλό. Πάντα πάντως υπάρχουν κάποια περιθώρια προς 123 μεταστροφή. Η κακία συνήθεια της γοητευτικής υπερηφάνειας δεν το αφήνει να οδηγηθεί στην ακακία. Το κακό, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, δεν έχει υπόσταση. Το κακό θεωρείται ως στέρηση του καλού. Η αφύσικη κατάσταση της ζωής δημιουργεί τα διάφορα νοσήματα, για τα οποία καθόλου δεν είναι υπαίτιος ο Πανάγαθος Θεός. Το κακό ήλθε στη ζωή του ανθρώπου με την απομάκρυνσή του από τον Θεό, την πηγή παντός αγαθού. Το αυτεξούσιο είναι θεόσδοτο και ο Θεός δεν θέλει σκλάβους. Ο Θεός δεν αγαπά καθόλου τη βίαιη ζωή, αλλά την ελεύθερη αρετή. Ο άνθρωπος επιλέγει και προτιμά μόνος του την κακία στη ζωή του. Ο δαίμονας μισεί τον Θεό και παραμένει μόνιμα και σταθερά στην κακία. Εχθρεύεται και τον άνθρωπο και μηχανεύεται τρόπους για να τον υποδουλώσει στ’ αντίθεα και σκοτεινά έργα του. Ο άνθρωπος καλείται να είναι ετοιμοπόλεμος στα μηχανουργεύματα της δαιμονικής κακίας. Για κάθε ανθρώπινη πτώση συνεργεί η δαιμονική πονηρία, αλλά έχε ευθύνη και ο ίδιος ο άνθρωπος, που αφήνεται να παρασυρθεί. Η αμαρτία είναι σοβαρό κακό και η αρετή σπουδαίο αγαθό. Οι χριστιανοί θα πρέπει να φοβούνται την αμαρτία, γιατί τους στερεί την ειρήνη και την αληθινή χαρά. Να μην απορρίπτουν τις από Θεού δοκιμασίες, γιατί μπορούν να γίνουν αφετηρίες ιάσεως, μετάνοιας και σωτηρίας. Ο φοβερός θάνατος κατά την ορθόδοξη θεολογία δεν είναι τιμωρία Θεού, αλλά η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό. Χειρότερος του βιολογικού θανάτου θεωρείται ο πνευματικός θάνατος, που έρχεται όταν διακονεί η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Η ασυλλόγιστη εμπάθεια ορισμένων ανθρώπων τους κάνει υπευθύνους της αμαρτίας τους. Σε όλη τη ζωή δυστυχώς επικρατεί το κακό. Αυτό δεν σημαίνει ότι νίκησε. Αρκετοί μέσα από το κακό παιδεύονται και ταλαιπωρούνται ισχυρά ώστε τελικά να το μισήσουν. Μέσα και από το κακό μερικές φορές έρχεται καλό. Το κακό δίνει ανησυχία, φόβο, ταραχή. Το καλό γαληνεύει, χαροποιεί, παρηγορεί. Μειοψηφίες συχνά ζουν με πληρότητα την αλήθεια και την ελευθερία. Το κακό γκρεμίζει, ματώνει, γκριζαίνει, φτωχαίνει. Το αγαθό ανασταίνει, φωτίζει, πλουτίζει και δυναμώνει. Μακάριοι οι αγαθοποιούντες. Πηγή: Περιοδικό «Παρά την Λίμνην», Μηνιαία έκδοση Εκκλησίας Αγίου Δημητρίου Παραλιμνίου, περίοδος γ΄, έτος κβ΄, αρ. 10, Οκτώβριος 2012. http://agios-dimitrios.blogspot.gr/2012/11/blog-post_3858.html Γ. Γιατί ο Θεός σιωπά απέναντι στο κακό; (Του Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου) Ένας ασκητής βλέποντας την αδικία πού υπάρχει στον κόσμο προσευχόταν στο Θεό και του ζητούσε να του αποκαλύψει το λόγο που δίκαιοι και ευλαβείς άνθρωποι δυστυχούν και βασανίζονται άδικα, ενώ άδικοι και αμαρτωλοί πλουτίζουν και αναπαύονται. Ενώ προσευχόταν ο ασκητής να του αποκαλύψει ο Θεός το μυστήριο, άκουσε φωνή που του έλεγε:- Μη ζητάς εκείνα που δε φτάνει ο νους σου και η δύναμη της γνώσης σου. Ούτε να ερευνάς τα απόκρυφα, γιατί τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσος. Αλλά, επειδή ζήτησες να μάθεις, κατέβα στον κόσμο και κάθισε σ’ ένα μέρος και πρόσεχε αυτά που θα δεις, για να καταλάβεις από τη μικρή αυτή δοκιμή, ένα μικρό μέρος από τις κρίσεις του Θεού. Θα γνωρίσεις τότε ότι είναι ανεξερεύνητη και ανεξιχνίαστη η προνοητική διακυβέρνηση του Θεού για όλα. Ο γέροντας, όταν τ’ άκουσε αυτά, κατέβηκε με πολλή προσοχή στον κόσμο κι έφτασε σ’ ένα λιβάδι που το διέσχιζε ένας πολυσύχναστος δρόμος. Εκεί κοντά ήταν μία βρύση κι ένα γέρικο δέντρο, στην κουφάλα του οποίου μπήκε ο γέροντας και κρύφτηκε καλά. Μετά από λίγο πέρασε ένας πλούσιος πάνω στο άλογό του. Σταμάτησε για λίγο στη βρύση, για να πιει νερό και να ξεκουραστεί. Αφού ξεδίψασε, έβγαλε από την τσέπη του ένα πουγκί με εκατό φλουριά και τα μετρούσε. Όταν τελείωσε το μέτρημα, θέλησε πάλι να τα βάλει στη 124 θέση τους. Χωρίς όμως να το καταλάβει, το πουγκί έπεσε στα χόρτα. Έφαγε, ξεκουράστηκε, κοιμήθηκε και μετά καβαλίκεψε το άλογο κι έφυγε χωρίς ν’ αντιληφθεί τίποτα για τα φλουριά. Μετά από λίγο ήρθε άλλος περαστικός στη βρύση, βρήκε το πουγκί με τα φλουριά, το πήρε κι έφυγε τρέχοντας μέσ’ απ’ τα χωράφια. Πέρασε λίγη ώρα και φάνηκε άλλος περαστικός. Κουρασμένος, όπως ήταν, σταμάτησε κι αυτός στη βρύση, πήρε λίγο νεράκι, έβγαλε και λίγο ψωμάκι από ένα μαντήλι και κάθισε να φάει. Την ώρα, που ο φτωχός εκείνος έτρωγε, φάνηκε ο πλούσιος καβαλάρης εξαγριωμένος, με αλλοιωμένο το πρόσωπο από οργή, και όρμισε επάνω του. Με θυμό φώναζε να του δώσει τα φλουριά του. Ο φτωχός, μη έχοντας ιδέα για τα φλουριά, διαβεβαίωνε με όρκους πως δεν είδε τέτοιο πράγμα. Εκείνος όμως, όπως ήταν θυμωμένος, άρχισε να τον δέρνει και να τον χτυπά, μέχρι που τον θανάτωσε. Έψαξε μετά όλα τα ρούχα του φτωχού, δεν βρήκε τίποτα και έφυγε λυπημένος. Ο γέροντας εκείνος τα έβλεπε όλα αυτά μέσα απ’ την κουφάλα και θαύμαζε. Λυπόταν πολύ κι έκλαιγε για τον άδικο φόνο που είδε και προσευχόμενος στον Κύριο, έλεγε:- Κύριε, τι σημαίνει αυτό το θέλημά Σου; Γνώρισε μου, Σε παρακαλώ, πώς υπομένει η αγαθότητα Σου τέτοια αδικία. Άλλος έχασε τα φλουριά, άλλος τα βρήκε κι άλλος άδικα φονεύθηκε! Ενώ ο γέροντας προσευχόταν με δάκρυα, κατέβηκε ο Άγγελος Κυρίου και του είπε:- Μη λυπάσαι, γέροντα, ούτε να σου κακοφαίνεται και να νομίζεις ότι όλα αυτά γίνονται τάχα χωρίς θέλημα Θεού. Αλλά απ’ αυτά πού συμβαίνουν, άλλα γίνονται κατά παραχώρηση, άλλα για παίδευση κι άλλα κατά οικονομία. Άκουσε λοιπόν: Αυτός που έχασε τα φλουριά είναι γείτονας εκείνου που τα βρήκε. Ο τελευταίος είχε ένα περιβόλι αξίας εκατό φλουριών. Ο πλούσιος, επειδή ήταν πλεονέκτης, τον εξανάγκασε να του το δώσει για πενήντα φλουριά. Ο φτωχός εκείνος, μη έχοντας τι να κάνει, παρακαλούσε το Θεό να κάνει την εκδίκηση. Γι’ αυτό και οικονόμησε ο Θεός και του τα έδωσε διπλά. Εκείνος, πάλι, ο φτωχός, ο κουρασμένος, που δεν βρήκε τίποτα και φονεύτηκε άδικα, είχε κάνει μια φορά φόνο. Μετανόησε όμως ειλικρινά και σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του τα έργα του ήταν χριστιανικά και θεάρεστα. Διαρκώς παρακαλούσε το Θεό να τον συγχωρέσει για το φόνο που διέπραξε και συνήθιζε να λέει: «Θεέ μου, τέτοιο θάνατο πού έδωσα, ίδιο να μου δώσεις!». Βέβαια, ο Κύριός μας τον είχε συγχωρέσει από την πρώτη στιγμή πού εκδήλωσε τη μετάνοιά του. Συγκινήθηκε όμως ιδιαίτερα από το φιλότιμο του παιδιού του, το οποίο όχι μόνο φρόντιζε για την τήρηση των εντολών του, αλλά ήθελε και να πληρώσει για το παλιό του φταίξιμο. Έτσι δεν του χάλασε το χατίρι, επέτρεψε να πεθάνει με βίαιο τρόπο – όπως του το είχε ζητήσει – και το πήρε κοντά Του, χαρίζοντας του μάλιστα και λαμπρό στεφάνι γι’ αυτό του το φιλότιμο! Ο άλλος, τέλος, ο πλεονέκτης, που έχασε τα φλουριά κι έκανε το φόνο, θα κολαζόταν για την πλεονεξία και τη φιλαργυρία του. Τον άφησε λοιπόν ο Θεός να πέσει στο αμάρτημα του φόνου για να πονέσει η ψυχή του και να έρθει σε μετάνοια. Με την αφορμή αυτή αφήνει τώρα τον κόσμο και πάει να γίνει καλόγερος! Λοιπόν, πού, σε ποια περίπτωση, βλέπεις να ήταν άδικος ή σκληρός και άπονος ο Θεός; Γι’ αυτό στο εξής να μην πολυεξετάζεις τις κρίσεις του Θεού, γιατί Εκείνος τις κάνει δίκαια και όπως ξέρει, ενώ εσύ τις περνάς για άδικες. Γνώριζε επίσης ότι και πολλά άλλα γίνονται στον κόσμο με το θέλημα του Θεού για λόγους που οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν. Κι έτσι το σωστό είναι να λέει ο καθένας: «Δίκαιος ει Κύριε, και ευθείαι αι κρίσεις σου». (Ψαλμ. ΡΙΗ, 137). http://talantoblog.blogspot.gr/2012/07/blog-post_517.html Δ. Χριστιανός και κοινωνική δικαιοσύνη Πολλοί χριστιανοί βοηθάνε τους φτωχούς μέσω φιλανθρωπικών οργανώσεων ή διαφόρων τοπικών εκκλησιών και ενοριών. Η φιλανθρωπία παίζει ένα σημαντικό ρόλο ανακούφισης προς τους φτωχούς και εξαθλιωμένους συμπολίτες μας, Έλληνες και ξένους. Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν αρκεί για την αντιμετώπιση της κοινωνικής αδικίας και των αιτιών της φτώχειας. Η φιλανθρωπία αντιμετωπίζει μικρό μέρος των συμπτωμάτων και όχι των αιτιών που προκαλούν τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Στη πραγματικότητα η φιλανθρωπία αναπόφευκτα συντηρεί και διαιωνίζει την κοινωνική αδικία, αφού δίνει στους υπεύθυνους μια καλή δικαιολογία ως μαξιλάρι ή ένα «ηθικό» άλλοθι για να συνεχιστεί η αδικία και τα αίτια της φτώχειας. 125 Παραθέτουμε τι γράφει -μεταξύ άλλωνο Jim Wallis ο εκδότης του περιοδικού SOJOURNERS(“Παρεπίδημοι”) στο τεύχος του Νοεμβρίου 2011 στο άρθρο “What is Biblical Politics? ”: Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. «Με άλλα λόγια, η φτώχεια δεν προκαλείται από ατύχημα. Υπάρχουν άδικα συστήματα και δομές που δημιουργούν και διαιωνίζουν την φτώχεια και την ανθρώπινη δυστυχία. Και η φιλανθρωπία προς τους φτωχούς ποτέ δεν είναι επαρκής. Χρειάζεται να αγωνιστούμε να αλλάξουν οι δομές και οι θεσμικές ρυθμίσεις που προκαλούν την φτώχεια. Για να αλλάξεις την αδικία, πρέπει να αντιμετωπίσεις την πολιτική. Ο Βρετανός πολέμιος της δουλείας Γουίλιαμ Γουίλμπερφορς (William Wilberforce), για παράδειγμα, δεν έκανε μόνο έκκληση στους Άγγλους Χριστιανούς να ελευθερώσουν τους δούλους, αλλά θέλησε να τερματίσει το δουλεμπόριο, και εκείνο απαιτούσε μια μακρόχρονη πολιτική καμπάνια. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν ήταν ικανοποιημένος να ζητήσει μόνο από τους Χριστιανούς των ΗΠΑ να μην εφαρμόζουν προσωπικά τις διακρίσεις ενάντια στους μαύρους ανθρώπους, αλλά κατανοούσε ότι το έθνος χρειάζονταν έναν νόμο πολιτικών δικαιωμάτων και μία πράξη δικαιωμάτων ψήφου. Και τα δύο χρειάζονταν την ηγεσία του Λευκού Οίκου και τις ψήφους από το Κογκρέσο. ...Χρειάζεται ένα κίνημα για να αλλάξει τη πολιτική. Η αλλαγή ποτέ δεν ξεκίνησε στην Ουάσιγκτον, αλλά αν ένα μαζικό ρεύμα μπορεί να οικοδομηθεί ανάμεσα σε εκατομμύρια ανθρώπους, φτάνει τελικά στην πρωτεύουσα του έθνους. Αυτό είναι αυτό που η Βίβλος μας διδάσκει. Η Γραφή αποκαλύπτει ένα Θεό δικαιοσύνης, όχι μόνο ένα Θεό φιλανθρωπίας. Λέξεις όπως η καταπίεση και η δικαιοσύνη γεμίζουν τη Βίβλο. Οι πιο συνηθισμένοι στόχοι των κρίσεων των προφητών, είναι οι βασιλιάδες, οι κυβερνήτες, οι δικαστές, οι εργοδότες, - οι πλούσιοι και οι ισχυροί που είναι επιφορτισμένοι με τις κυβερνήσεις του κόσμου, τα δικαστήρια, τις οικονομίες, τα συστήματα και τις δομές. Όταν αυτοί που είναι υπεύθυνοι κακομεταχειρίζονται τους φτωχούς και τους ευάλωτους, λένε οι Γραφές, δεν είναι απλώς αγενείς, αλλά και λανθασμένοι και άδικοι, και αυτό κάνει τον Θεό θυμωμένο». Το να αγωνίζεσαι για την κοινωνική δικαιοσύνη, συνεπώς είναι η βιβλική πολιτική. Και στους καιρούς που ζούμε, δεν πρέπει ως Χριστιανοί να το ξεχνούμε όταν παίρνουμε θέσεις για την πολιτική στη πατρίδα μας. Η χριστιανική πίστη με τις αρχές της δικαιοσύνης μας καλεί να υποστηρίζουμε πολιτικές που είναι υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων και όχι -όπως γίνεται συνήθως- υπέρ των πλούσιων και των οικονομικών ελίτ. Μανώλης Καλομοίρης, (Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΔΙΑΚΡΙΣΙΣ-Τεύχος 2) http://xristianospolitiki.blogspot.gr/2012/05/blog-post_22.html Ε. Η Δικαιοσύνη και η Αδικία Κάποια μέρα συναντήθηκαν η Δικαιοσύνη και η Αδικία κι άρχισαν να καβγαδίζουν για το πώς είναι καλύτερα να ζουν οι άνθρωποι, με την δικαιοσύνη ή με την αδικία; Η Αδικία υποστήριζε με πάθος ότι είναι καλύτερα να ζει ο κόσμος με την αδικία, ενώ η Δικαιοσύνη έλεγε πως δεν υπάρχει καλύτερο σύστημα από εκείνο όπου επικρατεί ο νόμος της δικαιοσύνης. Λογομάχησαν, είπε η καθεμία τα δικά της, χωρίς τελικά ούτε η Δικαιοσύνη ούτε η Αδικία να αλλάξουν γνώμη. Κάποια στιγμή η Αδικία στρέφεται στη Δικαιοσύνη και της προτείνει: -Αφού δε συμφωνείς μ΄ αυτά που σου λέω, δεν πάμε καλύτερα να κρίνει ένας σοφός γέροντας; -Πάμε, απάντησε η Δικαιοσύνη. Πήραν το δρόμο και πήγαν και βρήκαν το σοφό γέροντα. -Θέλουμε να μας λύσεις μια διαφορά, του λέει η Αδικία. Πως είναι καλύτερα να ζουν οι άνθρωποι, με την αδικία ή με την δικαιοσύνη; -Τι ποσό βάλατε για στοίχημα, ρώτησε ο σοφός γέροντας. 126 -Εκατό ρούβλια, απάντησαν κι οι δυο μ΄ ένα στόμα. -Λοιπόν, Δικαιοσύνη, λέει τότε ο σοφός γέροντας, πρέπει να ξέρεις πως έχασες το στοίχημα. Σήμερα ζεις καλύτερα με την αδικία! Η Δικαιοσύνη έβγαλε από την τσέπη της εκατό ρούβλια και τα έδωσε στην Αδικία, λέγοντας πως δεν την έπεισε ο σοφός γέροντας και εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι είναι καλύτερα να ζει κανείς σε συνθήκες δικαιοσύνης. -Αφού δεν πείστηκες, λέει η Αδικία, έλα να πάμε στο δικαστή. Αν κερδίσεις εσύ το στοίχημα, θα σου δώσω χίλια ρούβλια. Αν, όμως, κερδίσω εγώ, δε θέλω λεφτά –αλλά θα σου βγάλω τα μάτια. Συμφωνείς; -Συμφωνώ!, απάντησε η Δικαιοσύνη. Πήγαν στο δικαστή και τον ρώτησαν πως είναι καλύτερα να ζουν οι άνθρωποι, με την αδικία ή με την δικαιοσύνη; Ο δικαστής έδωσε την ίδια απάντηση: -Σήμερα ζει κανείς καλύτερα με την αδικία. Τότε η Αδικία έβγαλε τα μάτια της Δικαιοσύνης, τα πήρε κι έφυγε. Η Δικαιοσύνη έμεινε έτσι τυφλή. Μιας και δεν έβλεπε, πήρε ένα ραβδί κι άρχισε να ψαχουλεύει στο δρόμο, για να μη σκοντάψει και πέσει. Περπάτησε, περπάτησε όλη μέρα και, κάποια στιγμή, όταν νύχτωσε, έφτασε μπροστά σ΄ ένα βάλτο. Κουρασμένη όπως ήταν, ξάπλωσε στην άκρη του βάλτου, στο χορτάρι, για να ξαποστάσει. Τα μεσάνυχτα εμφανίστηκαν πάνω στο βάλτο οι σατανάδες. Ο αρχισατανάς άρχισε να ρωτάει έναν -έναν τους σατανάδες τι έκαναν εκείνη τη μέρα. -Εγώ, λέει ένας σατανάς, κατέστρεψα την ψυχή ενός ανθρώπου. -Εγώ, λέει κάποιος άλλος, έσπρωξα έναν άνθρωπο να κάνει μια μεγάλη αμαρτία. Κάποια στιγμή πετάγεται κι η Αδικία και λέει θριαμβευτικά: -Εγώ έβαλα δυο φορές στοίχημα με τη Δικαιοσύνη. Στο πρώτο κέρδισα εκατό ρούβλια και στο δεύτερο της έβγαλα τα μάτια! -Για τα εκατό ρούβλια αξίζεις συγχαρητήρια που τα κέρδισες, της λέει ο αρχισατανάς. Αλλά για τα μάτια που πήρες δεν κέρδισες και τίποτα το σπουδαίο. Αν η Δικαιοσύνη τρίψει τα μάτια της με το χορτάρι που φυτρώνει εδώ, θα ξαναβρεί το φως της. Η Δικαιοσύνη άκουσε τα λόγια του αρχισατανά και χάρηκε. Σε λίγο λάλησε ο πετεινός κι η συμμορία των σατανάδων βυθίστηκε και χάθηκε μέσα στο βάλτο. Τότε, η Δικαιοσύνη έκοψε μια φούντα χορτάρι κι άρχισε να τρίβει τις άδειες κόγχες των ματιών της. Και το θαύμα έγινε. Στις κόγχες εμφανίστηκαν και πάλι τα δυο αστραφτερά της μάτια. Έτσι, η Δικαιοσύνη ξαναβρήκε το φως της, πέταξε το ραβδί και πήρε το δρόμο του γυρισμού, αφού έβαλε στο ταγάρι και λίγο θαυματουργό χορτάρι. Εκείνον τον καιρό είχε χάσει το φως της η κόρη του άρχοντα της χώρας. Απελπισμένος ο άρχοντας έβγαλε φιρμάνι, που έλεγε πως οποίος της ξαναδώσει το φως της θα την πάρει για γυναίκα του. Άκουσε κι η Δικαιοσύνη για το φιρμάνι και πήγε στο παλάτι. Έτριψε τα μάτια της κοπέλας με το θαυματουργό χορτάρι και της ξανάδωσε το φως. -Τι θέλεις να σου δώσω για αντάλλαγμα για το καλό που μου 'κανες; Ζήτησε ό, τι θέλεις και θα το έχεις!, της είπε ο άρχοντας. -Δε θέλω να μου δώσεις τίποτα! του είπε ταπεινά η Δικαιοσύνη. Το μόνο που θέλω είναι να καταργήσεις τους νόμους της αδικίας και να αφήσεις τον κόσμο να ζει σε συνθήκες δικαιοσύνης. Αν δεν το κάνεις, η κόρη σου θα ξαναχάσει το φως της. το ίδιο και συ κι όλοι εδώ μέσα στο παλάτι! Ο άρχοντας, που στην αρχή δεν ήθελε να καταργήσει τους νόμους της αδικίας, τρόμαξε απ΄ αυτά που άκουσε. Έβγαλε φιρμάνι που καταργούσε όλους τους άδικους νόμους. Επειδή, όμως, δεν μπορούσε να ζήσει και να κυβερνήσει χωρίς την αδικία, σηκώθηκε κι έφυγε από την χώρα μαζί με την οικογένειά του. Έτσι, απαλλαγμένοι από την αδικία και από τον άρχοντα-τύραννο, οι κάτοικοι αυτής της μακρινής χώρας άρχισαν να ζουν μια νέα ζωή, χαρούμενα κι ευτυχισμένα, χωρίς μίση, πολέμους, σκοτωμούς και κακουργήματα. Ομόφωνα διάλεξαν για αρχηγό της χώρας τη Δικαιοσύνη, που, για να κρίνει σωστά κι ανεπηρέαστα, δίκαζε πάντα με δεμένα μάτια και με τη ζυγαριά στο χέρι. Από τότε οι άνθρωποι έτσι ακριβώς απεικονίζουν τη Δικαιοσύνη: με δεμένα μάτια και με μια ζυγαριά στο χέρι. ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΕΤΣΙΝΗΣ-ΡΩΣΙΚΑ ΛΑΪΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ, Εκδόσεις Καστανιώτη 127 Περισσότερα: http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Blog&file=page&op=viewPost&pid=146 74#ixzz2i9HsaRPE ΣΤ. Ο Θεός κρίνει με βάση το συνολικότερο καλό του ανθρώπου, αλλά και ο άνθρωπος καλείται να αποφασίσει ο ίδιος για μια αλλιώτικη δικαιοσύνη (του γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου) Θεία δικαιοσύνη είναι να κάνης αυτό που αναπαύει τον άλλον. Αν έχεις λ.χ. να μοιραστής κάτι με κάποιον άλλον, να του δώσεις όχι το μισό από αυτό που έχεις, αλλά όσο θέλει εκείνος. Να του πεις: Πόσα θέλεις; δυόμισι; τρία; πάρ' τα! Ανθρώπινη δικαιοσύνη είναι, αν πρέπει λ.χ. να μοιραστής κάτι με κάποιον άλλον, να δίνης το μισό και να κρατάς το άλλο μισό. Η ανθρώπινη δικαιοσύνη δεν είναι για τους πνευματικούς ανθρώπους, είναι φρένο για τους κοσμικούς ανθρώπους. Ο πνευματικός άνθρωπος είναι ανόητος, αν αποβλέπει σ' αυτήν, γιατί μπροστά στην θεία δικαιοσύνη η ανθρώπινη είναι μηδέν. http://fonipeiraioton.blogspot.gr/2012/10/blog-post_8.html - Γέροντα, γιατί ο Θεός επιτρέπει στον διάβολο να μας πειράζει; - Για να διαλέξει τα παιδιά Του. “Κάνε, διάβολε, ό,τι θέλεις”, λέει ο Θεός, γιατί, ό,τι και αν κάνη, τελικά θα σπάσει τα μούτρα του στον ακρογωνιαίο λίθο που είναι ο Χριστός. Εάν πιστεύουμε ότι ο Χριστός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος, τότε τίποτε δεν μας φοβίζει. Ο Θεός δεν επιτρέπει μια δοκιμασία, αν δεν βγει κάτι καλό. Όταν ο Θεός βλέπει ότι θα γίνη ένα μεγαλύτερο καλό, αφήνει τον διάβολο να κάνη την δουλειά του. είδατε τι έκανε ο Ηρώδης; Σκότωσε δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια, αλλά έκανε δεκατέσσερις χιλιάδες Μάρτυρες Αγγέλους. Πού είδες εσύ Μάρτυρες Αγγέλους; Έσπασε τα μούτρα του ο διάβολος! Ο Διοκλητιανός έγινε συνεργάτης του διαβόλου βασανίζοντας τους Χριστιανούς σκληρά. Αλλά, χωρίς να το θέλη, έκανε καλό στην Εκκλησία του Χριστού, γιατί την πλούτισε με Αγίους. Νόμιζε ότι θα εξαφάνιζε όλους τους Χριστιανούς, αλλά δεν έκανε τίποτε. Άφησε πλήθος άγια Λείψανα να τα προσκυνούμε και πλούτισε την Εκκλησία του Χριστού. Μπορούσε να τον είχε ξεκάνει τον διάβολο ο Θεός, Θεός είναι! Εάν θέλη, και τώρα τον μαζεύει κουβάρι στην κόλαση, αλλά τον αφήνει πάλι για το καλό μας. Θα τον άφηνε να ταλαιπωρεί και να βασανίζει το πλάσμα Του; τον άφησε όμως μέχρις ενός σημείου και έως καιρού, για να μας βοηθάει με την κακία του, να μας πειράζη, για να τρέχουμε σ’ Αυτόν. Μόνον αν πρόκειται να βγει καλό, επιτρέπει στο ταγκαλάκι να μας πειράξει. Αν δεν βγει καλό, δεν επιτρέπει. Όλα τα επιτρέπει ο Θεός για το καλό μας. Να το πιστέψουμε αυτό. Αφήνει τον διάβολο ο Θεός, για να παλέψει ο άνθρωπος. Χωρίς πάλη δεν γίνεται χωριό. Αν δεν μας πείραζε ο διάβολος, μπορεί να νομίζαμε ότι είμαστε και άγιοι. Επιτρέπει λοιπόν ο Θεός στον διάβολο να μας χτυπάει με κακία, γιατί με το χτύπημα που μας κάνει, διώχνει όλες τις σκόνες μας και ξεσκονίζεται η σκονισμένη ψυχή μας. Ή τον αφήνει να ορμάει να μας δαγκώσει, για να καταφεύγουμε σ’ Αυτόν. Ο Θεός μας καλεί συνέχεια, αλλά εμείς συνήθως απομακρυνόμαστε από τον Θεό και, μόνον αν παρουσιαστεί κανένας κίνδυνος, τρέχουμε κοντά Του. Όταν ο άνθρωπος ενωθή με τον Θεό, δεν υπάρχει περιθώριο να εισχωρήσει ο πονηρός, αλλά ούτε υπάρχει και λόγος να επιτρέψει ο Θεός στον πονηρό να τον πειράξει, για να αναγκαστεί ο άνθρωπος να καταφύγει στον Θεό. Πάντως, όπως και αν είναι, ο πονηρός μας κάνει καλό, μας βοηθάει να αγιάσουμε. Γι’ αυτό και ο Θεός τον ανέχεται. Ο Θεός έχει αφήσει ελεύθερους, εκτός από τους ανθρώπους, και τους δαίμονες, μια που την ψυχή του ανθρώπου δεν την βλάπτουν, γιατί δεν μπορούν. Εκτός εάν θέλη ο ίδιος ο άνθρωπος να βλάψει την ψυχή του. αντίθετα, μισθό προξενούν στις ψυχές μας είτε κακοί άνθρωποι είτε απρόσεκτοι που άθελά τους κάνουν κακό στην ζωή μας. Γιατί, νομίζετε, λέει εκείνος ο Αββάς: “Έπαρον τους πειρασμούς και ουδείς ο σωζόμενος”; Γιατί οι πειρασμοί ωφελούν πολύ. Όχι ότι ο διάβολος μπορεί να κάνη ποτέ καλό -γιατί είναι κακός- αλλά ο Καλός Θεός εμποδίζει την πέτρα που μας πετάει, για να σπάσει το κεφάλι μας, και μας την δίνει στο ένα χέρι, και στο άλλο χέρι μας 128 δίνει αμύγδαλα, για να σπάζουμε και να τρώμε! Επιτρέπει δηλαδή ο Θεός τους πειρασμούς, όχι για να μας τυραννά ο διάβολος, αλλά για να δίνουμε με αυτόν τον τρόπο “εξετάσεις” για την άλλη ζωή και να μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις στην Δευτέρα Παρουσία. Πρέπει να το καταλάβουμε καλά ότι πολεμούμε -και έχουμε να πολεμήσουμε, έως ότου βρισκόμαστε σ’ ετούτη την ζωή- με τον ίδιο τον διάβολο. Όσο ζει ο άνθρωπος, έχει πολλή δουλειά να κάνη για την καλυτέρευση της ψυχής του και έχει δικαίωμα να δίνη εξετάσεις πνευματικές. Εάν πεθάνει και δεν περάση, κόβεται πια. Μετεξεταστέος δεν υπάρχει. πηγή :http://gerontes.wordpress.com Ζ. Χρειαζόμαστε το Θεό ή μπορούμε να τα καταφέρουμε και μόνοι μας; Ο Θεός δεν είναι άδικος, σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου, ακόμη κι αν ο άνθρωπος τον υβρίζει και τον απορρίπτει. Μάλιστα ο Θεός γνωρίζει να περιμένει την μετάνοια του ανθρώπου και την επιστορφή του, παρότι αν κάποιος από εμάς είχε τη δύναμη του Θεού δεν ξέρουμε αν θα ανεχόταν τις προσβολές και την απόρριψη. Αυτό είναι το μεγαλείο της ταπείνωσης που ο Θεός μας δείχνει. Άλλωστε, η υπέρτατη πράξη δικαιοσύνης του Θεού ήταν ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο, για να σώσει τον κόσμο. Από κει και πέρα ο Θεός δεν παραβιάζει την ελευθερία του ανθρώπου. Είμαστε υπεύθυνοι για τον κόσμο μας και η Εκκλησία δεν ζητά από τον χριστιανό να κρυφτεί στο καβούκι του και να προσεύχεται απλώς, αλλά να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να ζει εκτός της πραγματικότητας. Είμαστε χριστιανοί σημαίνει ότι πρέπει να παλέψουμε για να ζήσει ο κόσμος μας! Πολλά από όσα συμβαίνουν στη ζωή, επιτρέπει ο Θεός να γίνουν, για να σωθεί ο άνθρωπος. Αν δεν σωθούμε, όσο καλά και να περάσουμε, τότε δεν έχει νόημα η ζωή μας. Ο Θεός δεν μας βασανίζει, αλλά μας παιδαγωγεί, από αγάπη. Ο χρυσός μέσα στη φωτιά γίνεται λαμπρότερος και καθαρότερος. Ο πειρασμός και η θλίψη είναι το εισιτήριο για τη βασιλεία των ουρανών κι εδώ έχει αξία να μην το ξεχνούμε, ότι ακόμα κι αν υποφέρουμε, αν δοξάζουμε το Θεό, υπομένουμε, αγαπούμε και ελπίζουμε στο θέλημά Του, θα σωθούμε και θα γευτούμε τα αγαθά της αιωνιότητας, που είναι καρπός της αγάπης του Θεού! Χρειάζεται πάνω απ' όλα πίστη! Ο Άγιος Αντώνιος έλεγε: "Πάρε τις θλίψεις και τους πειρασμούς" και κανένας δεν θα μπορέσει να σωθεί! Χρειαζόμαστε το Θεό οι άνθρωποι, για να μπορούμε μέσα από το Ευαγγέλιό Του, μέσα από την πίστη σ’ Αυτόν να μην δεχόμαστε την αδικία, αλλά ούτε και να αδικούμε. Ακόμη κι αν τα πράγματα φαίνονται δύσκολα, αν έχουμε εμπιστοσύνη στη δύναμη του Θεού, Εκείνος θα μας δώσει στον κατάλληλο καιρό ό,τι είναι καλό για μας. Από την άλλη, επειδή έχουμε κατασκευάσει έναν κόσμο από τον οποίο απουσιάζει η ενεργός Παρουσία του Θεού είμαστε έτοιμοι τελικά και να απορρίψουμε τον ίδιο τον Δημιουργό μας. Εδώ γίνεται και πάλι αυτοεκπληρούμενη προφητεία η κατάστασή μας. Εμείς διώξαμε το Θεό από τον κόσμο, κάναμε έναν κόσμο που δεν βλέπεται εξαιτίας της αμαρτίας και του κακού και στη συνέχεια κατηγορούμε το Θεό που δεν παρεμβαίνει για να τον διορθώσει και επειδή ο Θεός δεν λειτουργεί με τα δικά μας κριτήρια λέμε ότι δεν υπάρχει. Χρειαζόμαστε μετάνοια, αγώνα προσωπικό και κοινωνικό και την ίδια στιγμή να είμαστε βέβαιοι ότι ο Θεός μας αγαπά και δεν θα μας εγκαταλείψει. Ιδίως στην περίοδο της κρίσης ο καθένας μας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, ας παλέψουμε με κάθε τρόπο, με τον λόγο, την ελεημοσύνη, αλλά και την αλλαγή της ζωής μας να δείξουμε ότι πιστεύοντας στο Θεό δεν χάνεται η ελπίδα. Είδαμε αυτό το διάστημα στην Λαμπεντούζα της Ιταλίας να βουλιάζουν από τους λαθρέμπορους πλοία με λαθρομετανάστες και άνθρωποι να πνίγονται. Η κακία είναι πολύ μεγάλη και η σκληρότητα. Την ίδια στιγμή όμως, αν πιστεύουμε στο Θεό, θα γνωρίζουμε ότι οι ψυχές πηγαίνουν κοντά Του και κρίνονται από Εκείνον με τον τρόπο που Αυτός γνωρίζει, αλλά και αποτελεί ο θάνατος αυτών των ανθρώπων ένα καμπανάκι για να μας δείξει ο Θεός την άδικη πορεία μας. Στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε. 129 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4 Για την πατρίδα Μικρή Πατρίδα (Μουσική Γιώργος Ανδρέου, Στίχοι Παρασκευάς Καρασούλος, Ερμηνεία Παντελής Θεοχαρίδης, από τον δίσκο Μικρή Πατρίδα) Δεν έκανα ταξίδια μακρινά, τα χρόνια μου είχαν ρίζες, ήταν δέντρα που τα `ντυσε με φύλλα η καρδιά και τ’ άφησε ν’ ανθίζουν μες την πέτρα Δεν έκανα ταξίδια μακρινά, οι άνθρωποι που αγάπησα ήταν δάση οι φίλοι μου φεγγάρια ήταν, νησιά που δίψασε η καρδιά μου να τα ψάξει Το πιο μακρύ ταξίδι μου εσύ η νύχτα, εσύ το όνειρο της μέρας, μικρή πατρίδα, σώμα μου κι αρχή, η γη μου εσύ, ανάσα μου κι αέρας Δεν έκανα ταξίδια μακρινά, ταξίδεψε η καρδιά κι αυτό μου φτάνει σε όνειρα, σ’ αισθήματα υγρά, τον μυστικό τον κόσμο ν’ ανασάνει Το πιο μακρύ ταξίδι μου εσύ η νύχτα, εσύ το όνειρο της μέρας, μικρή πατρίδα, σώμα μου κι αρχή, η γη μου εσύ, ανάσα μου κι αέρας Ερμηνευτικά σχόλια Δεν έκανα ταξίδια μακρινά: Η έννοια της πατρίδας έχει περάσει από πολλά στάδια κατά την εξέλιξη της ζωής μας. Τα τελευταία χρόνια ήταν περιφρονημένη. Όταν γινόταν λόγος γι’ αυτήν, θεωρούνταν κακό. Ταυτιζόταν με την υπερηφάνεια για το παρελθόν, για τα σύνορα που χωρίζουν τους ανθρώπους, για την ιστορία που μας κάνει να θυμόμαστε τις περήφανες στιγμές μας και να λησμονούμε τα λάθη και τα πάθη μας, ενώ όποιος θεωρούσε τον εαυτό του πατριώτη, ταυτιζόταν με εκείνους που μισούσαν τους άλλους λαούς, που θέλανε τον πόλεμο και όχι την ειρήνη. Η πατρίδα δεν ήταν η προτεραιότητα, αλλά ο εαυτός μας. Γνώμονας του κόσμου το «εγώ». Η πατρίδα ταυτίστηκε με το κράτος. Και το κράτος, κατά την θεώρηση που επικράτησε, υπήρχε κι υπάρχει για να υπηρετεί τους ανθρώπους, οι οποίοι είναι πολίτες ή υπήκοοί του, όχι όμως μέλη του, που μπορούμε να είμαστε περήφανοι και χαρούμενοι γι’ αυτό. Γι’ αυτό και ο πατριωτισμός θεωρήθηκε ξεπερασμένη αντίληψη. Το τραγούδι ξεκινά με την έννοια της πατρίδας ως τόπου και όχι ως κράτους. Δεν είναι όμως μία τυπική γεωγραφική έκταση, στην οποία κανείς κάνει ταξίδια μακρινά. Έχει ρίζες, έχει δέντρα. Πατρίδα είναι η ιστορία στο βάθος του χρόνου. Είναι οι παραδόσεις και οι αξίες. Τα ήθη και τα έθιμα. Κυρίως όμως αυτό που κάνει την καρδιά κάποιου να νιώθει ότι είναι συνέχεια ενός ιστορικού παρελθόντος. Η παράδοση ντύνεται με φύλλα, όχι μόνο για να σκεπάζεται και να προστατεύεται από τη φθορά, αλλά γιατί τα φύλλα έχουν ομορφιά. Την ίδια στιγμή τα φύλλα κρύβουν τη γύμνια που οι ιστορικές συνθήκες κάποτε φέρνουν, αν οι άνθρωποι που είμαστε μέλη της πατρίδας ξεχνάμε ότι μπορούμε να βγάλουμε καρπούς και παραδιδόμαστε στο χειμώνα της απουσίας αξιών, στο χειμώνα του πατρίδας που γίνεται κράτος. Κι όλα αυτά μέσα στην πέτρα. Η πατρίδα μας δεν έχει πολύ νερό. Πετυχαίνει όμως να ανθίσει ακόμη και μέσα στην πέτρα. Κάνει και ζει το θαύμα να ξεπερνά τις εξωτερικές συνθήκες, όπως φάνηκε και στα αρχαία χρόνια με τους Περσικούς πολέμους και την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά και στους νεώτερους χρόνους με το 1821 και το 1940, οπότε και άνθισε μέσα στην πέτρα των λιγοστών δυνάμεων, της δύναμης και της επίθεσης των εχθρών μας. Γι’ αυτό δε χρειάζεται κάποιος να ταξιδεύει απ’ άκρου εις άκρον της Ελλάδας, της πατρίδας για να την συναντήσει. Αν πιστεύει σ’ αυτήν, την βρίσκει στην καρδιά του. Οι άνθρωποι που αγάπησα ήταν δάση: η πατρίδα είναι οι άνθρωποι και το τοπίο, η ομορφιά που φαίνεται σ’ αυτό. Είναι τα δάση, οι φεγγαράδες, τα νησιά που σε κάνουν να νιώθεις οικείος. Σου ξυπνάνε ένα αίσθημα διαφορετικότητας. Ότι είναι ξεχωριστά. Και η πατρίδα μας έχει μοναδικές τέτοιες ομορφιές. Προικίστηκε 130 από το Θεό με ένα περιβάλλον που πολλοί έρχονται να αποθαυμάσουν. Και ζούμε οι άνθρωποι μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον και καλούμαστε να μοιραστούμε την ομορφιά του, να την αφήσουμε να μας εμπνεύσει. Αν αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε, ιδίως ανάμεσα στους νέους, είναι γιατί ταυτίσαμε και πάλι την πατρίδα με το κράτος. Νιώθουμε ότι ένας απρόσωπος μηχανισμός πρέπει να προστατεύει κι εμείς έχουμε δικαίωμα να καταστρέφουμε όχι μόνο με την μόλυνση, αλλά και με το χτίσιμο χωρίς σεβασμό στην ιστορία, την παράδοση και την ομορφιά του τοπίου, γενικότερα με το να μην αισθανόμαστε οργανικά μέλη του τοπίου. Όμως μέσα σ’ αυτό είναι οι φίλοι μας και γινόμαστε φίλοι. Καλούμαστε λοιπόν να αγαπήσουμε τον τόπο μας, αφήνοντας την καρδιά μας να ψάξει τις ομορφιές του, βρίσκοντας έναν σεβασμό που αποτελεί το ελάχιστο στον τόπο και την ιστορία του. νύχτα, όνειρο της μέρας, μικρή πατρίδα, σώμα μου κι αρχή, η γη, ανάσα, αέρας: το αληθινό ταξίδι που γίνεται μακρινό είναι μέσα στην μικρή πατρίδα της καθημερινότητάς μας. Τη νύχτα και τη μέρα της. Τον ίδιο μας τον εαυτό. Την ανάσα μας. Τον αέρα που μυρίζουμε και γευόμαστε. Και η πατρίδα είναι οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε. Αυτοί που αγαπάμε. Είναι ο εαυτός μας. Είναι ο τόπος και το τοπίο μας. Είναι οι ιστορίες και οι παραδόσεις μας. Αν δεν ξεκινήσουμε από την μικρή πατρίδα μας, τότε είναι αδύνατον να κατανοήσουμε την αξία της μεγάλης. Συνήθως στο σχολείο μαθαίνουμε για την ιστορία της Ελλάδας και αδιαφορούμε όχι μόνο για την ιστορία του τόπου στον οποίο ζούμε, αλλά και για την ίδια μας την καθημερινότητα. Φορτωνόμαστε γνώσεις για το ένδοξό μας παρελθόν, κάτι που είναι βεβαίως απαραίτητο, αλλά ξεχνούμε ότι οι γνώσεις δεν έχουν ουσιαστικά καμία χρησιμότητα αν δεν προσπαθήσουμε να τις ζήσουμε στο σήμερα, να τις μεταφράσουμε ο καθένας μας στις μικρές πατρίδες του. ταξίδεψε η καρδιά κι αυτό μου φτάνει: στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας το κέντρο του ανθρώπου δεν είναι το μυαλό, ο νους, παρότι ουδόλως περιφρονείται και συνεχώς καλλιεργείται (γιατί το μυαλό και η καρδιά αποτελούν τον ένα, τον συνολικό άνθρωπο). Κέντρο της ύπαρξης είναι η καρδιά, όχι μόνο λόγω των συναισθημάτων και των επιθυμιών που καθορίζουν την πορεία μας και τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, αλλά και γιατί σ’ αυτήν κατοικεί ο Θεός και την φωτίζει το Άγιο Πνεύμα. Η καρδιά μας κάνει να ταξιδεύουμε «ολόθυμα», από όλη μας την ύπαρξη, χωρίς αμφιβολίες και ερωτηματικά. Η καρδιά μας δίνει ενθουσιασμό. Την ίδια στιγμή η καρδιά μας κάνει να αγωνιζόμαστε για την αρετή, να νικούμε πάθη και κακίες. Η καρδιά είναι αυτή που μπορεί να μας οδηγήσει στη γενναιότητα, το θάρρος, την αγωνιστικότητα, αλλά και τη συγχωρητικότητα. Την ίδια στιγμή η ακαλλιέργητη καρδιά μας σπρώχνει στη δειλία, στο φόβο, την κακία, την τεμπελιά, την αμαρτία. Γι’ αυτό χαρακτηριστικό του Έλληνα ήταν ο συνδυασμός νου και καρδιάς, τόσο στους αρχαίους χρόνους, όπου ο νους είχε προτεραιότητα στους φιλοσόφους, ενώ η καρδιά στους καθημερινούς ανθρώπους, όσο και στα χρόνια του Βυζαντίου, όπου η καρδιά πρυτάνευε τόσο στους μορφωμένους που ήταν οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι Άγιοι, όσο και στους καθημερινούς ανθρώπους, οι οποίοι κράτησαν ζωντανή μια αυτοκρατορία σχεδόν 1100 χρόνια, χωρίς όμως ο νους να τίθεται στο περιθώριο. Η καρδιά είχε να κάνει με την χριστιανική πίστη και το κράτος ερχόταν να στηριχτεί στην πίστη για να παραμείνει ζωντανό και δυνατό. Στη συνέχεια έχουμε την παράλληλη παρουσία αυτών των χαρακτηριστικών, τα οποία λειτουργούν ισορροπημένα χωρίς να υπάρχει κράτος. Οι μορφωμένοι όμως θα διαλέγουν το νου, το μυαλό, ενώ ο απλός κόσμος θα πορεύεται με την καρδιά. Όταν μπορούμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στα δύο, τότε έχουμε δυνατότητες τα ταξίδια μας να είναι ουσιαστικά. Σήμερα επικράτησε ο νους των μορφωμένων, αλλά νους χωρίς καρδιά δεν μπορεί να σταθεί και να χτίσει κοινωνία. Μόνο που η καρδιά χρειάζεται να αγωνίζεται να είναι καθαρή και να έχει πίστη, γιατί αλλιώς είναι έρμαιο του πολιτισμού μας, ο οποίος θεοποίησε το μυαλό του ανθρώπου και παρέδωσε την καρδιά του στην αμαρτία και τη διαφθορά. όνειρα, υγρά αισθήματα, ανάσα του μυστικού κόσμου: η καρδιά ξεκινά και πάλι από την μικρή πατρίδα της καθημερινότητάς μας. Από τα όνειρα για πρόοδο τα οποία καλούμαστε να κάνουμε και να μην συμβιβαζόμαστε σε ό,τι μας παρουσιάζουν ότι μας επιτρέπουν να ονειρευτούμε (πραγματικότητα της απογοήτευσης και τεχνητή-εικονική πραγματικότητα των υπολογιστών και της οθόνης). Από τα αισθήματα του έρωτα και της αγάπης που δροσίζουν την ψυχή και το σώμα μας, αλλά και μας καθιστούν ευαίσθητους. Από την δυνατότητα να ανασάνουμε με την δύναμη και τον τρόπο του μυστικού κόσμου. Από την δύναμη να ανακαλύψουμε ποιο είναι το νόημα της ζωής και να πιστέψουμε σ’ αυτό, όπως και στον εαυτό μας αληθινά. Στα αισθήματα, τα όνειρα και τις δυνάμεις που έχουμε, αλλά και υπάρχουν στον κόσμο. Κι εδώ η Εκκλησία αναφέρεται στον μυστικό κόσμο του Θεού που κρύβεται πίσω από κάθε άνθρωπο, πίσω από κάθε πατρίδα και εξαρτάται από εμάς να τον ανακαλύψουμε και να τον καταστήσουμε όχι «μένουσαν πόλιν, αλλά μέλλουσαν», δηλαδή να 131 μη μένουμε μόνο στο σήμερα και στον κόσμο αυτό, αλλά να θυμόμαστε ότι η μόνιμη πατρίδα μας είναι η Βασιλεία του Θεού, η κοινωνία μας μαζί Του. Και από την κοινωνία με το Θεό προχωρούμε και ζούμε την κοινωνία με τον άνθρωπο. Πατρίδα άλλωστε είναι η συνάντηση όλων των ανθρώπων που πιστεύουν σ’ αυτήν. Γι’ αυτό χαρακτηριστικό της πατρίδας είναι το ΕΜΕΙΣ και όχι το ΕΓΩ. Από αυτήν ξεκινώντας οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν και νίκησαν κάτω από δύσκολες συνθήκες, άντεξαν και μας έφτασαν στο σήμερα. Γιατί είχαν πίστη! Β. Χριστιανοί και κόσμος (από την προς Διόγνητον επιστολή¸ πρωτοχριστιανικό κείμενο-μετάφραση π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος) Οι Χριστιανοί δεν ξεχωρίζουν από τους άλλους ανθρώπους στην γλώσσα ομιλίας, ούτε στις συνήθειες. Ούτε κατοικούν σε δικές τους ξεχωριστές πόλεις, ούτε χρησιμοποιούν κάποια γλωσσική διάλεκτο διαφορετική, ούτε ζουν με «περίεργο» τρόπο! Δεν έχουν επινοήσει κάποιο «παράξενο» τρόπο ζωής στηριγμένοι στην ανθρώπινη περιέργεια, ούτε και προΐστανται όπως μερικοί μιας ανθρώπινης διδασκαλίας. Κατοικούν σε ελληνικές ή βαρβαρικές πόλεις, όπως συνέπεσε ο καθένας, και διαβιούν με τις τοπικές συνήθειες και τον τρόπο ενδυμασίας και τροφής του κάθε τόπου ενώ συγχρόνως γίνεται φανερή η θαυμαστή και αξιοπρόσεκτη συμπεριφορά τους. Ζουν στην δική τους ο καθένας πατρίδα αλλά ως πάροικοι. Μετέχουν σε όλα τα κοινά ως πολίτες και υπομένουν τα πάντα, όμως σαν να ήσαν ξένοι. Η ξενιτειά είναι πατρίδα τους και η πατρίδα τους ξενιτειά. Παντρεύονται όπως όλοι και γεννούν παιδιά αλλά δεν τα σκοτώνουν. Γήινοι άνθρωποι είναι αλλά δεν ζουν με ζωώδη τρόπο. Διαβιούν στην γη αλλά έχουν το πολίτευμα στον ουρανό. Υπακούουν στους κρατικούς νόμους αλλά με τον τρόπο ζωής τους ξεπερνούν τους νόμους. Αγαπούν τους πάντες έστω κι αν διώκονται από όλους. Αγνοούνται και κατακρίνονται από πολλούς, φονεύονται αλλά «ζωοποιούνται». Γίνονται φτωχοί από πεποίθηση και «πλουτίζουν» τους άλλους. Στερούνται σχεδόν των πάντων αλλά δίνουν σε όλους. Περιφρονούνται από τους ανθρώπους αλλά γίνεται δόξα γι’ αυτούς η περιφρόνηση. Συκοφαντούνται αλλά δικαιώνονται. Χλευάζονται και αυτοί ευλογούν. Υβρίζονται και τιμούν. Ενώ κάνουν το καλό, τιμωρούνται ως κακοί∙ όταν όμως τιμωρούνται χαίρουν γιατί έτσι αποκτούν την «εν Χριστώ» ζωή. Οι Ιουδαίοι τους πολεμούν ως αλλόφυλους και οι ειδωλολάτρες τους διώκουν, και αυτοί που τους μισούν δεν μπορούν να προσδιορίσουν την αιτία της έχθρας τους. Να το πω απλά: Ό,τι είναι για το σώμα η ψυχή, είναι και για τον κόσμο οι Χριστιανοί. Όπως είναι διάχυτη σ’ όλο το σώμα η ψυχή, με τον ίδιο τρόπο είναι και οι Χριστιανοί στον κόσμο. Κατοικεί στο σώμα η ψυχή αλλά δεν είναι στοιχείο του σώματος∙ και οι Χριστιανοί κατοικούν στον κόσμο αλλά δεν είναι του κόσμου. http://www.enoriako.info/index.php/2011-05-05-00-07-16/2013-09-23-11-47-10/150-2011-05-06-2040-44 Γ. Βία και Κράτος Στην ελληνική μυθολογία το Κράτος ήταν η προσωποποίηση της ωμής εξουσίας κάθε μορφής (όχι μόνο της κρατικής). Το Κράτος, η Βία, ο Ζήλος και η Νίκη αναφέρονται από τον Ησίοδο στη Θεογονία του ως αδέλφια, τέκνα της Στυγός και του Πάλλαντα. Η Βία ήταν θεότητα, η προσωποποίηση της βίας. Η Βία και τα αδέλφια της ήταν μόνιμοι συνοδοί του Δία: είχαν αυτή την τιμή αφότου είχαν πολεμήσει στο πλευρό του κατά την Τιτανομαχία μαζί με τη μητέρα τους. Ο Αισχύλος στην τραγωδία του Προμηθεύς Δεσμώτης παρουσιάζει το Κράτος και τη Βία ως υπηρέτες / πιστούς εκτελεστές του Δία να βοηθούν τον Ήφαιστο να δέσει τον Προμηθέα στα βράχια του Καυκάσου. Από τα λόγια του Κράτους είναι που ο θεατής πληροφορείται ότι ο Προμηθέας τιμωρείται επειδή έκλεψε τη φωτιά και την έδωσε στους ανθρώπους. 132 Το Κράτος συμπληρώνει ότι «ελεύθερος κανείς, μονάχα ο Δίας» (ο Θεός θα λέγαμε σήμερα). Αλλά δεν του πλέκει το εγκώμιο, αφού λέει επίσης ότι ο Δίας είναι και πιο «πανούργος» από τον Προμηθέα και ότι «είναι σκληρόψυχος ο κάθε νέος αφέντης» (στ. 35). Γενικά πάντως το Κράτος απλά αποδέχεται τις διαταγές του Δία χωρίς αντίθετη σκέψη. Η δικαιοσύνη του Δία είναι για το Κράτος η μόνη δυνατή δικαιοσύνη. Το Κράτος είναι ανίκανο να αισθανθεί φιλία ή οίκτο, επειδή δεν έχει δικό του σύστημα αξιών παρεκτός αυτό που του έχει επιβληθεί από τον Δία. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82_(%CE%BC%CF%85%C E%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1) Δ. Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο υγιής πατριωτισμός (Απάντηση σε παρερμηνείες –του Κωνσταντίνου Χολέβα, πολιτικού επιστήμονα) Προσφάτως προβλήθηκαν ὁρισμένες ἀτεκμηρίωτες καί προκλητικές ἀπόψεις «μοντέρνων» θεολόγων, οἰ ὁποῖοι κατηγοροῦν καί παρερμηνεύουν τή διαχρονική στάση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔναντι τοῦ πατριωτισμοῦ και τῆς ἐθνικῆς ταυτότητος. Θεωροῦν ὅτι κακῶς ἀναφερόμαστε στήν Ὀρθοδοξία ὡς στοιχεῖο τῆς πολιτιστικῆς μας ταυτότητος καί ἐπί πλέον λέγουν ὅτι οἱ ἀγῶνες τῆς Ἐκκλησίας ὑπέρ τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας ὑπῆρξαν μία παρένθεση, ἡ ὁποία πρέπει νά κλείσει. Ἀπό τήν ἀρχαιότητα ὅμως ὁ Ἡρόδοτος ἔχει παραδεχθεῖ ὅτι ἡ θρησκεία ἀποτελεῖ θεμελιῶδες συστατικό τῆς ταυτότητος ἑνός ἔθνους. Θεωρεῖ ὡς ἑνωτικά στοιχεῖα τῶν διασπασμένων ἑλληνικῶν πόλεωνκρατῶν τήν κοινή καταγωγή, τήν κοινή γλῶσσα, τήν κοινή θρησκεία καί τά ὁμοειδῆ (ὁμότροπα) ἤθη καί ἔθιμα. Ἐξ ἄλλου κατά τίς δύο χιλιετίες τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς τοῦ Γένους μας Ἕλληνες καί ξένοι ἔχουν καταγράψει τήν μεγάλη ἐπίδραση τῆς Ὀρθοδοξίας ἐπί τῆς ἐθνικῆς καί πολιτιστικῆς μας ἰδιοπροσωπίας. Ὁ ἀείμνηστος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στῆβεν Ράνσιμαν πίστευε ὅτι ὁ Ἑλληνισμός ἐπεβίωσε ἐπί Τουρκοκρατίας κυρίως χάρις στήν σύνδεσή του μέ τόν πνευματικό πλοῦτο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ Ζάκ Λακαριέρ, Γάλλος συγγραφεύς πού ἐκοιμήθη πρό ὀλίγων ἐτῶν, σημειώνει: Μέσα στήν Ὀρθοδοξία ὁ Ἕλληνας νιώθει σάν στό σπίτι του. Οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821 σέ ὅλες τίς Ἐθνικές Συνελεύσεις τοῦ Ἀγῶνος ζητοῦν γραπτῶς νά ἰσχύσουν στήν Ἐλεύθερη Ἑλλάδα οἱ Νόμοι τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν Αὑτοκρατόρων, δηλαδή τῶν Βυζαντινῶν. Ὁ δέ πρῶτος Κυβερνήτης μας, ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, ὅταν ἐρωτᾶται ἀπο ξένους ποιόν λαό διοικεῖ, γράφει ὅτι τό Ἑλληνικό Ἔθνος ἀποτελεῖται ἀπό ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πιστεύουμε στήν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ὁμιλοῦμε τήν ἑλληνική γλῶσσα τῶν πατέρων μας. Χαρακτηριστικότατη ἀπόδειξη τῆς συμβολῆς τῆς Ὀρθοδοξίας στή διαφύλαξη τῆς ἐθνικῆς ταυτότητος ἀποτελεῖ ἡ περίπτωση τῶν τουρκοφώνων τῆς Καππαδοκίας καί τοῦ Πόντου. Ἄν καί ἐπί Τουρκοκρατίας αὐτοί οἱ ὁμοεθνεῖς μας ἔχασαν τή γλῶσσα τους και μιλοῦσαν στό σπίτι τουρκικά, ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη καί ἡ Θεία Λειτουργία τούς κράτησαν μέσα στό Γένος καί στήν ἑλληνικότητα. Ἀντιθέτως ὅποιος ἔχανε τήν πίστη του χανόταν καί γιά τό Ἔθνος. Τούρκευε ἤ φράγκευε ὅπως ἔλεγαν τότε. Οἱ ἐξισλαμισμένοι γίνονταν φανατικοί Τοῦρκοι και μαινόμενοι διῶκτες τῶν Ρωμηῶν. Ἡ Ἐκκλησία μαχόταν γιά τήν ἐθνική ἐλευθερία καί τήν ταυτότητα τοῦ Γένους μας καί πρίν ἀπό τήν Ἄλωση τοῦ 1453. Κακῶς λέγουν οἱ «μοντέρνοι» θεολόγοι ὅτι αὐτή ἡ σύνδεση ἦταν μία ἀναγκαστική λύση λόγῳ δουλείας καί πρέπει τώρα νά σπάσει, νά διαρραγεῖ. Θυμίζω ὅτι ἤδη ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, τόν 7ο αἰῶνα μ.Χ. οἱ πρόγονοί μας εὐχαριστοῦν τήν Θεοτόκο γιά τήν ἐπέμβασή της ὑπέρ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί κατά τῶν Ἀβάρων. Ὁ Πατριάρχης Σέργιος περιήρχετο τά τείχη καί ἐνίσχυε ἠθικά τούς ἀμυνομένους μέ τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Ἐπίσης ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης τόν 10ο αἰῶνα βρέθηκε δίπλα στόν Στρατηγό καί μετέπειτα Αὐτοκράτορα Νικηφόρο Φωκᾶ καί μέ τίς προσευχές καί συμβουλές του τόν βοήθησε νά ἐκδιώξει τούς Σαρακηνούς Ἄραβες ἀπό τήν Κρήτη. Τόν 12ο αἰῶνα ἐξ ἄλλου τήν ἄμυνα τῆς Θεσσαλονίκης κατά τῶν Νορμανδῶν ἀνέλαβε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Εὐστάθιος μαζί μέ τούς παῖδας Δημητρίου, δηλαδή τά παιδιά τοῦ Κατηχητικοῦ. Τόν 13ο αἰῶνα ὁ Κύπριος Ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος ἀπό τή σπηλιά του στήν Πάφο γράφει πατριωτικά κείμενα κατηγορῶντας τούς Σταυροφόρους, τούς Σαρακηνούς καί ἄλλους εἰσβολεῖς τῆς Κύπρου καί τονίζοντας ὅτι οἱ Κύπριοι ἀνήκουν στή Ρωμανία, δηλαδή στό Βυζαντινό κράτος. (Βλέπε τό κείμενό του «Περί τῶν κατά χώραν Κύπρον σκαιῶν» πού περιλαμβάνευται στόν Ε΄τόμο τῶν Ἁπάντων τοῦ Ἁγίου, ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Ἁγίου Νεοφύτου Πάφου). Δέν πρόκειται, λοιπόν, γιά παρένθεση, ἀλλά γιά μία πνευματική, ἱστορική καί πολιτιστική πραγματικότητα. Ὅμως χρειάζεται καί μία ἄλλη διευκρίνιση. Ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας καί οἱ Ἅγιοί 133 της ἀποδέχονται τόν ὑγιῆ πατριωτισμό καί καταδικάζουν τόν ἐθνοφυλετισμό, τόν ρατσισμό καί τήν μισαλλοδοξία. Ὁ Μέγας Βασίλειος πολλές φορές τόνιζε ὅτι ἦταν ὑπερήφανος γιά τήν καταγωγή τῆς μητρός του ἀπό ἀρχαῖα ἑλληνικά γένη, γεγονός πού ἀναφέρει καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν Ἐπιτάφιο πρός τόν Βασίλειο. Ὅμως αὐτή ἡ ἑλληνική του συνείδηση δέν ἐμπόδιζε τόν Μ. Βασίλειο νά περιθάλπει ἀνθρώπους κάθε φυλῆς καί θρησκεύματος στά φιλανθρωπικά Ἱδρύματα τῆς Βασιλειάδος. Τόν ὑγιῆ πατριωτισμό ἐξηγεῖ θαυμάσια ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στήν 37 η Ἐπιστολή του ( βλέπε 37ο τόμο τῆς Πατρολογίας τοῦ Migne). Ἐκεῖ γράφει : «Μητέρα τιμᾶν τῶν Ὁσίων. Μήτηρ δέ ἄλλη μέν ἄλλου , κοινή δέ πάντων πατρίς». Δηλαδή εἶναι ἴδιον τῶν ευσεβῶν ἀνθρώπων νά τιμοῦν τή μητέρα τους. Ὅμως κάθε ἄνθρωπος ἔχει δαιφορετική μητέρα. Κοινή μητέρα ὅλων μας εἶναι ἡ πατρίδα, ἄρα πρέπει νά τήν ἀγαποῦμε ὅπως ακριβῶς καί τή μητέρα μας. Τό ἴδιο πνεῦμα μέ διαφορετικά λόγια ἀποδίδει καί ὁ μακαριστός Γέρων Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης λέγων: «Η πατρίδα εῖναι μία μεγάλη οἰκογένεια».Ἔτσι, λοιπόν, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί ἀγαποῦμε τήν πατρίδα καί σεβόμαστε τήν ἑλληνικοτητα, χωρίς νά μισοῦμε ήν πατρίδα τῶν ἄλλων καί χωρίς νά ὑποτιμοῦμε τήν πολιτιστική ταυτότητα κάθε διαφορετικοῦ λαοῦ ἤ ἀνθρώπου. Ἡ δημιουργική συμβολή τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Ἐλευθερία καί στήν πολιτιστική μας ταυτότητα συνεχίζεται καί μετά τήν Τουρκοκρατία διαψεύδοντας πλήρως τούς θεωρητικούς τῆς παρενθέσεως. Τό 1896 ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως, ὁ θαυματουργός , ἔγραφε σέ μία περισπούδαστη πραγματεία του περί τῆς Ἑλληνικῆς Φιλοσοφίας τά ἑξῆς: «Ναί, Ὁ Ἕλλην ἐγεννήθη κατά Θείαν Πρόνοιαν διδάσκαλος τῆς Ἀνθρωπότητος.... Τοῦτο τό ἔργον ἐκληρώθη αὐτῷ... Μαρτύριον ἡ μακροβιότης αὐτοῦ, ἐξ ἧς δυνάμεθα ἀδιστάκτως νά συμπεράνωμεν καί τήν αἰωνιότητα αὐτοῦ, διά τό αἰώνιον ἔργον τοῦ Χριστιανισμοῦ, δι’ οὗ συνεδέθη ὁ Ἑλληνισμός». Καί τό 1940 στήν ἐποποιία τῶν Βορειοηπειρωτικῶν βουνῶν ὁ Ἕλληνας φαντάρος ἔβλεπε τή Παναγία μαυροφορεμένη νά τόν βοηθεῖ. Ὄχι, φυσικά, ἀπό μίσος πρός τούς Ἰταλούς, ἀλλά ἐπειδή ἐκείνη τή στιγμή ἡ ἀμυνόμενη Ἑλλάς εἶχε τό δίκιο μέ τό μέρος της. Μόνο μέσα στήν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση διατηροῦμε τόν ὑγιῆ πατριωτισμό καί ἀποφεύγουμε τά δύο ἄκρα: Τόν ρατσισμό καί τόν ἐθνομηδενισμό. Ἄς διαφυλάξουμε ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ τήν εὐλογημένη ἐπίδραση τῆς Ὀρθοδοξίας ἐπί τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος. http://www.impantokratoros.gr/xolevas-ekklhsia-patriotismos.el.aspx Ε. Εθνικισμός και Πατριωτισμός Η έννοια εθνικισμός έχει τρεις σημασίες: α. μια εθνοπολιτική ιδεολογία με κέντρο την ιδέα του έθνος που οδηγεί στην επιδίωξη συγκρότησης ανεξάρτητου κράτους β. (αρνητικά) η υπερτίμηση του έθνους που οδηγεί σε εχθρότητα απέναντι σε άλλα έθνη Είναι γνωστή η ρήση του Ντε Γκωλ, που φαίνεται να απαντά σε αυτό το ερώτημα: «Πατριωτισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ' όλα την αγάπη για τη χώρα σου. Εθνικισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ' όλα το μίσος για τις άλλες». Είναι γνωστό επίσης ότι ο όρος «σωβινισμός» σημαίνει τον υπερβολικό, πολεμοχαρή και φανατικό εθνικισμό και προέρχεται από τον γραφικό, ξεχασμένο ήδη στην εποχή του, γάλλο στρατιώτη της εποχής του Ναπολέοντα, τον Nicolas Chauvin. (Εφημερίδα Το Βήμα, 9/3/2008) γ. η απόλυτη και με πάθος προσήλωση των ατόμων στο έθνος τους. Η άποψη που ενθαρρύνει την έκφραση και την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης∙ η αφοσίωση των ατόμων στο έθνος στο οποίο ανήκουν, χωρίς όμως καμία διάθεση υποτίμησης ή περιφρόνησης άλλου έθνους http://el.wiktionary.org/wiki/%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%C F%8C%CF%82 Ο εθνικισμός για τους περισσότερους σήμερα ταυτίζεται με τον λεγόμενο επεκτατικό Εθνικισμό. Αυτή η μορφή εθνικισμού έχει καθαρά επιθετικό, στρατιωτικό και επεκτατικό χαρακτήρα, ενώ είναι αντίθετη με τα πιστεύω του φιλελεύθερου εθνικισμού, όπως παραδείγματος χάριν τη πίστη στα ίσα δικαιώματα και την αυτοδιάθεση. Ο ιμπεριαλισμός που διακατείχε τα ευρωπαϊκά κράτη τον 19ο αιώνα πυροδοτούσε ένα κλίμα λαϊκού εθνικισμού, όπου το εθνικό γόητρο ήταν συνυφασμένο με την όλο και περισσότερο κατοχή μιας 134 αυτοκρατορίας, ενώ κάθε αποικιακή νίκη χαιρετίζονταν με εκδηλώσεις λαϊκού ενθουσιασμού. Ειδικά αυτού του είδους ο εθνικισμός οδηγεί σε αισθήματα υστερικού, εθνικιστικού ενθουσιασμού, που αποκαλείται πολλές φορές και θεμελιακός εθνικισμός, δηλαδή η πίστη ότι το έθνος είναι τα πάντα, ενώ το άτομο τίποτα. Αυτή η μορφή εθνικισμού είναι άμεσα και άρρηκτα συνδεδεμένη τόσο με σοβινιστικές απόψεις και θεωρίες, όσο και με οπισθοδρομικού χαρακτήρα μυθοπλασιών (π.χ. ο Μουσολίνι (Musolini ) και οι Ιταλοί φασίστες ανακαλούσαν την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ή ο Χίτλερ και οι Γερμανοί ναζί παρέπεμπαν τόσο στο Δεύτερο Ράιχ του Μπίσμαρκ, όσο και στο Πρώτο Ράιχ του Καρλομάγνου και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. ΣΤ. Αγάπη και πόνος για την Πατρίδα (Σαράντος Καργάκος) Ένας Αμερικανός πολιτικός, μάλλον υπουργός των οικονομικών, που θαρρώ λεγόταν Τζων Μέϊσυ, είχε πει: «Η πιο ουσιαστική μεταρρύθμιση, όπως η φιλανθρωπία, πρέπει να αρχίζει από την πατρίδα»• Αν οι άνθρωποι δεν «φιλούν», δηλαδή δεν αγαπούν την πατρίδα τους, δεν μπορούν να αγαπήσουν τίποτε• ούτε τον εαυτό τους, ούτε τον συνάνθρωπό τους. Γι' αυτό τον παλαιότερο καιρό, όταν πρυτάνευαν στον τόπο αυτό σωστές παιδαγωγικές αντιλήψεις και η Ελλάς είχε τον σεβασμό σ' Ανατολή και Δύση, τα παιδιά όφειλαν να διδαχθούν την περίφημη εντολή που έδωσε ο Σωκράτης λίγο προ του θανάτου του προς τους μαθητές του: «Πατρός και μητρός και προγόνων απάντων τιμιώτερον έστιν η Πατρίς και σεμνώτερον και αγιώτερον». Γι' αυτό ο πλατωνικός διάλογος «Κρίτων» εδιδάσκετο συστηματικά στις πρώτες γυμνασιακές τάξεις. Σήμερα -πληροφορούμε- δεν διδάσκεται πια. Κατά τις μοντέρνες παιδαγωγικές αντιλήψεις δεν χρειάζεται να θεωρείς την πατρίδα ούτε τον νόμο ως κάτι το ιερό. Διότι υπεράνω αυτών βρίσκεται η Αυτού Εξοχότης, ο δικός σου ή ο δικός μου εαυτός. Ένας άκρατος ατομισμός διαχέεται σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Δηλαδή ο «εαυτουλισμός» που ισοδυναμεί με εξευτελισμό, διότι χωρίς σύνολο, το άτομο δεν είναι τίποτε. Είναι res sine honore. Άτιμο πλάσμα. Και "άτιμον" έλεγαν οι αρχαίοι τον μη έχοντα δικαίωμα να μετέχει του πολιτικού συνόλου, δηλαδή αυτόν που λόγω αναξιότητας έχει στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα. Το θλιβερό των ημερών είναι ότι ο Έλληνας έχει παραιτηθεί από τον εαυτό του, διότι απλούστατα ύψωσε τον εαυτό του πάνω από την ιδιότητα του Έλληνα. Η λέξη Έλλην, ορθώς νοούμενη, δεν σήμαινε δικαίωμα στην "ξάπλα", σήμαινε ευθύνη. Το να είσαι Έλληνας -κι όχι κακορίζικος ρωμηός- δεν ήταν αναπαυτήριο• ήταν εφαλτήριο για υψηλότερες εκτινάξεις και όχι για βούλιαγμα στη λάσπη. Κάποτε όπως έλεγε το άσμα, είχαμε περηφάνια. Που είναι τώρα; Κάποτε ήμαστε στο σώμα φτωχοί αλλ' είχαμε πλούσια ψυχή. Πετάξαμε τη φτώχεια από το κορμί και την βάλαμε μες στην ψυχή. Μετράμε την τιμή μας με την τιμή του αυτοκινήτου μας. http://orthmad.gr/node/2218 Ζ. Ένας άγιος Αυτοκράτορας που αγαπούσε και το Θεό και την πατρίδα Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ο Ελεήμων, γεννήθηκε το 1193 στο ιστορικό Κάστρο της Θράκης, στο Διδυμότειχο. Καταγόταν από οικογένεια η οποία βρισκόταν κοντά στη βασιλική σύγκλητο, 135 αφού ο παππούς του Κωνσταντίνος, ο Βατάτζης λεγόμενος, ήταν Στρατοπεδάρχης του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού. Όταν κοιμήθηκαν οι γονείς του Ιωάννη, του άφησαν πολύ μεγάλη περιουσία, την οποία όμως ως σώφρων εκείνος, μοίρασε στους φτωχούς, καθώς και σε αφιερώματα στους Ιερούς Ναούς και τις Εκκλησίες. Στη συνέχεια ο Ιωάννης, μια που η Κωνσταντινούπολη ήταν στα χέρια των Φράγκων, κατευθύνθηκε στο Νύμφαιο της Βιθυνίας, όπου και ήταν η έδρα της αυτοκρατορίας μας, αφού από το 1204 ο Πόλη είχε αλωθεί και κατακυριευθεί με δόλο από τους “Σταυροφόρους” και νέος αυτοκράτωρ είχε ανακηρυχθεί στη Νίκαια της Βιθυνίας ο ευσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ο ποιητής της Μεγάλης Παράκλησης στην Παναγιά, την οποία και ψάλλουμε εναλλάξ με την Μικρή, κάθε ημέρα, από την 1η έως τις 15 Αυγούστου! Εκεί κατέφυγε λοιπόν ο Ιωάννης, για να βρει ένα θείο από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν Ιερεύς στα ανάκτορα του Θεοδώρου Λάσκαρη. Έτσι, γνωρίστηκε με τον καλό βασιλέα, αλλά ούτε στιγμή δεν υπερηφανεύτηκε για εκείνη τη συναναστροφή του, αλλά εξακολούθησε να είναι φιλικός και ταπεινός με όλους, ευπρόσιτος, πράος, άκακος, γαλήνιος, σεμνός και πάντα ήρεμος στο διάλογο. Έτσι, με όλα αυτά τα χαρίσματα, ήταν αξιαγάπητος τόσο, που η αρετή του έλαμψε μπροστά στα μάτια του Αυτοκράτορα Θεοδώρου, ο οποίος και του έδωσε ως σύζυγο τη θυγατέρα του Ειρήνη. Για να τη λάβει όμως γυναίκα του, χρειάστηκε να μονομαχήσει με το Λατίνο Κόραδο, που καυχιόταν για τη δύναμή του! Όμως ο Ιωάννης Βατάτζης τον νίκησε, λέγοντας “Κύριε Ιησού Χριστέ, βοήθει μοι”, σαν δεύτερος Νέστορας! Όταν ο βασιλιάς-υμνογράφος του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα κοιμήθηκε, ανέλαβε την Αυτοκρατορία ο ίδιος στα 1222 μ.Χ., ως Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης. Και από τότε έδειξε για μια ακόμη φορά, πόσο σοφή ήταν η εκλογή του Θεόδωρου. Έγινε λοιπόν από τότε ο Ιωάννης, ο προστάτης των αδικουμένων, ο δικαιότατος κριτής, η πηγή η αστείρευτη της ελεημοσύνης, τόσο, που του δόθηκε το προσωνύμιο Ελεήμων!!! Ήταν ακόμη ευσεβής και πιστός στην Ορθοδοξία βασιλεύς και όχι μόνο έδειξε, αλλά και κατάφερε με το ζήλο του να βαπτιστούν Χριστιανοί όλοι οι Ιουδαίοι της επικράτειάς του!!! Επίσης, προσπάθησε τα μέγιστα, να γίνει η επανένωση των Εκκλησιών, δηλαδή να αναγνωρίσει η Δύση το ορθό Δόγμα. Κατάφερε μάλιστα να αποσταλούν πρέσβεις από τον Πάπα Γρηγόριο Θ’ και να αρχίσει διάλογος, προεξάρχοντος από τη δική μας πλευρά του τότε Πατριάρχου Γερμανού του νέου. Ο Ιωάννης θα κατάφερνε τότε το ευχόμενο, αλλά δυστυχώς οι Δυτικοί δεν θέλησαν στο τέλος να αφαιρέσουν την αντιορθόδοξη προσθήκη από το Σύμβολο της Ορθής Πίστεως, δηλαδή το “και εκ του Υιού εκπορευόμενον” (το γνωστό Filioque) Ο Βατάτζης, υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης και επιδίωκε διαρκώς την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κυρίως των γεωργών και κτηνοτρόφων, αφού για να τους βοηθήσει έκανε μεγάλη απογραφή (κάτι σαν Εθνικό Κτηματολόγιο) και επίταξε κατόπιν τεμάχια γης από τους μεγαλογαιοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα!!! Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”, πατάσσοντας με κάθε τρόπο την εκμετάλλευση του λαού, νιώθοντας κάθε λεπτό όχι σαν απλός βασιλιάς, αλλά ως ταγμένος από το Θεό να βοηθάει το λαό του και τους αδικουμένους! Έλαβε ακόμη και μέτρα οικονομίας τέτοια, που απαγόρευαν τη σπατάλη του ιδιωτικού πλούτου, ενώ ίδρυσε φιλανθρωπικούς και ευκτήριους οίκους, πτωχοκομεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, βιβλιοθήκες, έχτισε Ναούς και βοήθησε αποφασιστικά τα Μοναστήρια μας. Μάλιστα τέτοια ήταν η ποιότητα της ψυχής του που όταν κάποτε συνάντησε το γιο του Θεόδωρο στο κυνήγι να φορά πολυτελή ρούχα, αρνήθηκε να τον χαιρετήσει! Και όταν το παιδί του τον ρώτησε σε τι είχε σφάλει, ο Ιωάννης απάντησε ότι εκείνα τα μεταξωτά και χρυσοΰφαντα που φορούσε ο γιος του ήταν από το αίμα του λαού του και πως θα έπρεπε να ξέρει ότι κάθε έξοδο, πρέπει να γίνεται για τον λαό, διότι ο πλούτος των βασιλέων, στο λαό ανήκει!!! Η πίστη του στο Θεό ήταν πολύ μεγάλη και τον βοήθησε αποφασιστικά σε κάθε του βήμα, όπως και τότε που χρειάστηκε να μονομαχήσει με τον σκληρό Αζατίνη, Σουλτάνο του Ικονίου, που συχνά πυκνά λεηλατούσε τις πόλεις μας που ήταν κοντά στον ποταμό Μαίανδρο. Άκουσε τότε νοερά θεία φωνή, που του έλεγε:“Ο σταυρωθείς εγήγερται, ο μεγάλαυχος πέπτωκεν, ο καταπεσών και συντριβείς ανώρθωται” (αυτός που σταυρώθηκε αναστήθηκε, αυτός που είναι υβριστής και καυχησιάρης πέφτει και αυτός που έχει συντριβεί ανορθώνεται) και πήρε ευθύς τέτοια δύναμη, ώστε όρμησε και κατανίκησε τον τρομερό Σουλτάνο!!! Ποτέ ο Ιωάννης Βατάτζης δεν έβγαζε από το νου του το μεγάλο ποθούμενο, την ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως και την ανασύσταση της Ελληνοχριστιανικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό εργάστηκε και 136 προς την κατεύθυνση αυτή με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Σώφρων, συνετός και προνοητικός στην πολιτική του, αν και είχε εκλέξει ικανότατους στρατηγούς, επιδίωκε την αποφυγή των μαχών. Γνώριζε να μην αναλαμβάνει τίποτε πριν το προπαρασκευάσει κατάλληλα, ενώ είχε βαθιά ευσέβεια και έδειχνε σεβασμό και στον πιο απλοϊκό μοναχό. Ο λαός τον αγαπούσε και η Εκκλησία προσευχόταν με χαρά για αυτόν! Και εκείνος, ακόμη πιο πολύ προχωρούσε προς τον ιερό σκοπό της πατρίδας. Νίκησε τους Λατίνους που κρατούσαν όμως ακόμα σκλαβωμένη την Πόλη και τους επέβαλε τη συνθήκη του 1225, με την οποία κατελάμβανε όλα τα Μικρασιατικά εδάφη. Ελευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Κω και άλλα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, όπως επίσης και την Αδριανούπολη της Θράκης! Θα κατατροπώσει και τους Βουλγάρους στα 1246 και ελευθερώνει το κομμάτι Αξιός - Έβρος ποταμός, ενώ οι καμπάνες κοντεύουν να σπάσουν από τη χαρά τους όταν ο Ιωάννης Βατάτζης, ο Άγιος Βασιλιάς, μπαίνει με συγκίνηση στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας μας, στην Πόλη του Αγίου Δημητρίου, στη Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, τον Δεκέμβριο της ίδιας ευλογημένης χρονιάς! Αλλά ενώ ο Ιωάννης Βατάτζης έφτιαξε ένα πανίσχυρο κράτος από τις στάχτες του Βυζαντίου και είχε σφίξει ασφυκτικά τον κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη, στις 4 Νοεμβρίου του 1254 αφήνει την τελευταία πνοή του, επάνω στο δρόμο για το όνειρο, επάνω στο δρόμο για το καθήκον, την Πίστη του Θεού, το Χρέος για την Πατρίδα, την Αγάπη για το λαό. Το τίμιο σώμα του ευσεβεστάτου, δίκαιου, γενναίου και ελεήμονος βασιλέα, ενταφιάστηκε σε ένα Μοναστήρι που είχε κτίσει ο ίδιος και το είχε ονομάσει Σώσανδρα, ενώ αργότερα δια θαυμαστής αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης, ζήτησε να μετακομισθεί το λείψανό του στη Μαγνησία (της Μικράς Ασίας). Όταν όμως πήγαν να ανοίξουν τον τάφο για να εκτελέσουν τη ανακομιδή μια γλυκιά ευδία απλώθηκε τριγύρω, σαν να είχε ανθίσει απότομα κήπος αρωματικός! Αλλά δεν ήταν μονάχα αυτό. Ο νεκρός φαινόταν σαν να κάθεται επί βασιλικού θρόνου, χωρίς να έχει καμιά μελανότητα, καμιά δυσωδία, κανένα απολύτως σημείο που να φανέρωνε πως ήταν νεκρός!!! ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ήταν μέσα στον τάφο και το χρώμα του σώματός του ήταν όπως κάθε φυσιολογικού εν ζωή ανθρώπου! Έμοιαζε πραγματικά σαν ένας ολοζώντανος, αλλά ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ!!! Και μάλιστα και αυτά ακόμη τα ρούχα του επίσης είχαν διατηρηθεί επί επτά χρόνια αδιάφθορα και έμοιαζαν σαν να είχαν μόλις ραφτεί!!! Γιατί έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που Τον δοξάζουν στη γη! Μάλιστα από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου βασιλέως Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος έδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικά Χάριτι Θεού ασθένειες, διώκοντας δαίμονες και θεραπεύοντας ένα σωρό πάθη, με την κατοικούσα εν αυτώ Χάρη του Αγίου Πνεύματος! Η μνήμη του εορτάζεται κάθε χρόνο στις 4 Νοεμβρίου, ενώ το σώμα του χάθηκε μυστηριωδώς, με αποτέλεσμα ο λαός να τον έχει ταυτίσει με τον μαρμαρωμένο βασιλιά, ο οποίος θα αναστηθεί και θα ελευθερώσει την Κωνσταντινούπολη. http://noiazomai.tripod.com/vatatzis.html Η. Ποια πατρίδα χρειαζόμαστε και ποια πατρίδα μας χρειάζεται; Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, χρειάζεται να ξαναβρούμε το αληθινό νόημα της πατρίδας μας. Δεν πρέπει να την ταυτίζουμε με το κράτος, το οποίο μάλλον θα συνεχίσει να μας πληγώνει. Ήδη πολλοί νέοι σκέπτονται ή έχουν ξεκινήσει να μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Ανεξάρτητα από το αν οι δυνατότητες κάποιων ανθρώπων είναι για παραπέρα, η στάση απογοήτευσης ή περιφρόνησης απέναντι στην πατρίδα δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Κάποιος μπορεί να φύγει, αλλά χρειάζεται μέσα στην καρδιά του να κρατά ζωντανή την αγάπη προς την πατρίδα του και να προσπαθεί να την βοηθήσει όσο γίνεται. Δεν είναι το κράτος το κέντρο της ζωής μας, αλλά η πατρίδα που χρειάζεται την αγάπη μας, ακόμη κι αν δεν είναι όπως τη θέλουμε. Για να γίνει αυτό αξίζει να θυμηθούμε ότι πατρίδα είναι ο τόπος, η καθημερινότητα, οι παραδόσεις μας, η ιστορία μας. Την ίδια στιγμή είναι και ο συνολικός χώρος στον οποίο ανήκουμε. Είναι ο λαός και η Ιστορία του. Πρωτίστως όμως είναι η πίστη μας, όπως διασώθηκε και διέσωσε τον Ελληνισμό. Είναι το μυαλό και η καρδιά μας. Επειδή όλα αυτά μας ανήκουν και είμαστε εμείς, ας μην ξεχνούμε ότι τελικά η πατρίδα είμαστε και εμείς. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μισούμε τις πατρίδες των άλλων ή να νομίζουμε ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από εμάς. Κάτι τέτοιο αποτελεί μία καταστροφική νοοτροπία που έχει μέσα της αρρώστια. 137 Η Εκκλησία δεν απορρίπτει την πατρίδα στο όνομα της Βασιλείας των Ουρανών. Ζητά από τον καθέναν μας να δοξάζει το Θεό που επέτρεψε να ανήκουμε σε κάποια πατρίδα, να την τιμάμε και να την σεβόμαστε. Την ίδια στιγμή ζητά από μας με όπλο την πίστη και την καρδιά που αγωνίζεται να γίνει καθαρή να προσφέρουμε ό,τι μπορούμε και στην πατρίδα και στους συνανθρώπους μας. Και να ξαναβρούμε αρχές και αξίες που μας κράτησαν ζωντανούς στην Ιστορία μας, αλλά και να μη μένουμε μόνο στη γνώση. Αγαπά κάποιος αληθινά την πατρίδα του όταν την συνδυάζει με το ήθος, την αγάπη για τους συνανθρώπους του και την πίστη και όχι όταν λειτουργεί με κριτήριο μόνο τον εαυτούλη του. Όταν νιώθει ότι ταξιδεύοντας στην πατρίδα του συναντά το Θεό στα πρόσωπα των άλλων ανθρώπων και όταν σκέπτεται το συνολικό καλό και όχι μόνο το καλό του εαυτού του. Για να φτάσουμε όμως σ’ αυτό το σημείο, χρειάζεται να ξεκινήσουμε από μέσα μας. Να καταλάβουμε τι είναι για μας η πατρίδα. Δύσκολος δρόμος, αλλά ο μοναδικός που μπορεί να μας βγάλει από την κρίση. 138 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 5 Λόγια που πληγώνουν Λόγια σαν αγρίμια (Μουσική, Στίχοι Λευτέρης Πλιάτσικας, Ερμηνεία Όναρ από τον δίσκο Μην πετάς, θα σε δουν ) Καμιά φορά τα λόγια πληγώνουν σαν καρφιά και χύνονται στο δρόμο σαν αγρίμια Συγγνώμη αν είπα, αν είπα πολλά, είναι οι αξίες που πίστευα και είχα Δώσε μου δύναμη να μείνω στην αρχή η πρώτη αγάπη μου το χρώμα σου φοράει έκρυψα μέσα μου τα χείλη που ‘χαν πει αν κλαις, αν γελάς το ίδιο σου πάει Καμιά φορά τα λόγια με ρίχνουν στα βαθιά και μένουν μέχρι αργά να μου θυμίζουν πως ό,τι αγαπούσα κρυφή συντροφιά περνάει και χάνεται μαζί σου Δώσε μου δύναμη να μείνω στην αρχή η πρώτη αγάπη μου το χρώμα σου φοράει έκρυψα μέσα μου τα χείλη που ‘χαν πει αν κλαις, αν γελάς το ίδιο σου πάει Ερμηνευτικά σχόλια Τα λόγια πληγώνουν σαν καρφιά: είναι ένα τραγούδι που μας μιλά για το πώς εύκολα μπορούμε να διαλύσουμε με την πικρότητα των λόγων μας, το θυμό και την οργή μας, αλλά και την απροσεξία που φέρνει η κατάκριση μία σχέση. Οι άνθρωποι βλέπουμε τα πράγματα από τη σκοπιά του εαυτού μας. Νομίζουμε ότι πάντοτε έχουμε δίκιο σε ό,τι λέμε ή ό,τι κάνουμε, με αποτέλεσμα να μην είμαστε σε θέση να δούμε την αλήθεια. Από την άλλη έχουμε την τάση να δικαιώνουμε τον εαυτό μας και να σχολιάζουμε τη στάση των άλλων, με αποτέλεσμα να λειτουργούμε ως επικριτές τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γλώσσα μας να μην ελέγχεται. Έτσι από το στόμα μας βγαίνουν λόγια που πληγώνουν σαν να σταυρώνουμε τους άλλους. Είτε αυτά είναι από άμεση επίθεση εναντίον των άλλων, είτε από έμμεση επίθεση, με την κατάκριση, βγαίνουν από το στόμα μας σαν αγρίμια, έτοιμα να κατασπαράξουν τους άλλους. είπα πολλά: συνήθως λέμε πολλά εις βάρος των άλλων, γιατί νομίζουμε ότι οι αξίες μας είναι αυτές που μας κάνουν ξεχωριστούς από αυτούς, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε εύκολα να συμμαζέψουμε μετά τις σχέσεις μας. Το χειρότερο είναι όταν μας αρέσει να πληγώνουμε, να σχολιάζουμε, να βγάζουμε κακία εις βάρος των άλλων, για να δικαιωθούμε, να δείξουμε ανώτεροι απέναντί τους, να δείξουμε διαφορετικοί. να μείνω στην αρχή: όταν γνωρίζουμε έναν άνθρωπο, στην αρχή η πρώτη αγάπη είναι δυνατή. Το ίδιο και στη φιλία. Το δύσκολο είναι να μείνουμε στη χαρά και τον ενθουσιασμό της αρχής. Συνήθως διαλυόμαστε, από τη στιγμή που ξεκινούμε να μην είμαστε ευχαριστημένοι ή να βλέπουμε τη ζωή και τις σχέσεις μας μόνο με κριτήριο τι θέλουμε εμείς. έκρυψα μέσα μου τα χείλη: τα χείλη που μιλούν με αγάπη για τους άλλους, που δεν βλέπουν την αδυναμία τους ως άλλοθι για την δική μας κακή συμπεριφορά, για τα δικά μας λόγια που πληγώνουν, τα κρύβουμε εύκολα. Γιατί η ψυχή μας άγεται και φέρεται από το πάθος της κατάκρισης. Σήμερα μάλιστα αυτό το πάθος είναι ό,τι θέλει ο κόσμος. Το αποθεώνει στην τηλεόραση, στο Διαδίκτυο, στην καθημερινότητα. Έτσι η αγάπη κρύβεται και δύσκολα την αποτυπώνουμε με λόγια που την μαρτυρούν. με ρίχνουν στα βαθιά: τα λόγια μας ρίχνουν στα βαθιά της μοναξιάς, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Συνήθως αυτός που κατακρίνει είναι κοινωνικός. Μιλά με τους άλλους, έχει παρέες, γιατί συναντά ανθρώπους που τους αρέσει αυτή η συνήθεια, ενώ υπάρχει μία ευχαρίστηση (κατάσταση πειρασμού) στους περισσότερους 139 όταν ακούνε για τους άλλους, γιατί νιώθουν ότι κι εκείνοι έχουν αδυναμίες, ενώ εμείς είμαστε σωστοί ή τουλάχιστον δεν είμαστε μόνοι στην δυσκολία του χαρακτήρα μας ή στα λάθη των επιλογών μας. χάνεται μαζί σου: όταν καταλάβουμε ότι με τα λόγια που πληγώνουν χάνεται σταδιακά ό,τι αγαπούμε και ότι χρειάζεται αγώνας να κρατηθούμε κοντά σε αυτούς ή σε ό,τι αγαπούμε, τότε υπάρχει ελπίδα να μην νικηθούμε από την κατάκριση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα λέμε την αλήθεια στους άλλους, αλλά ότι χρειάζεται τρόπος γι’ αυτό. Να μην είμαστε σκληροί, ούτε να τους προσβάλλουμε χαρακτηρίζοντάς τους, αλλά με ευγένεια, σταθερότητα και με διάθεση να τους βοηθήσουμε να γίνουν καλύτεροι ας βλέπουμε τι συμβαίνει στις σχέσεις μας και ας μην προσπαθούμε να δικαιώσουμε τους εαυτούς μας, ακόμη κι εκεί που είναι βέβαιο ότι έχουμε άδικο. Β. Γέρων Παΐσιος: Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση -Γέροντα, τι θα με βοηθήση να μην κατακρίνω; - Όλα είναι πάντοτε έτσι όπως τα σκέφτεσαι εσύ; - Όχι, Γέροντα. - Ε, τότε να λες: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά πολλές φορές κάνω λάθος. Να, στην τάδε περίπτωση σκέφθηκα έτσι και βγήκε ότι είχα άδικο. Στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον. Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο- πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρη στον νου του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγη την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να είχε δίκαιο, πού ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα. Κι εγώ, όταν ήμουν νέος, είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβεια, ό,τι μου φαινόταν στραβό, το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζη κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπη πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπη αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά να βλέπη τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνη. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατεί έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι …;». Ξέρετε τι είχα πάθει μια φορά; Είχαμε πάει με ένα γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στον ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλη, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη παρακολουθούσα κι έψελνα σιγανά. Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της. Είχα αγανακτήσει. «Βρέ, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τι σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τί με κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά και έκαναν παράπονα στην μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δε μου μίλησε!» . «Καλά, μου έλεγε μετά η μητέρα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στον δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. 140 Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πω, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η ίδια σου η αδελφή και να μην της μιλάς! Τέλος πάντων …! Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πη να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ με το παιδί της που είχε σκοτωθή στον πόλεμο! Όταν πήγα στο σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της πραγματικά, μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία πώς κοιτάζει!». Ω, μετά ξέρετε πώς με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δες, είπα, εσύ να κάνης τέτοιους λογισμούς, ότι ποιος ξέρει τι γυναίκα είναι και μεσ’ στην εκκλησία να μην ντρέπεται καθόλου …; και αυτή η φουκαριάρα να έχη χάσει το παιδί της και να έχη τον καημό της!». Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι τι έγιναν τα μπετόνια;». «Μα, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες και τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς τόκανε αυτό, να πάρη λάδι από τον στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα …; Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσης από την νεωκόρο της κάτω εκκλησίας»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά, είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη την φουκαριάρα τώρα τον αδελφό σου. Άλλη φορά τίποτετίποτε!». Θέλω να πω, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στη θέση του. «Άλλη φορά, είπα, δεν θα κρίνης καθόλου. Τελεία- παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνης σωστός άνθρωπος». Και μετά, όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα: «Κάτι καλό θα είναι, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθή τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος. Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση. Από το βιβλίο: «ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ» ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄ http://hristospanagia1.wordpress.com/ Γ. Ο Άγιος Νεκτάριος για την κατάκριση Περί κατακρίσεως: Κατάκριση σημαίνει να κρίνεις και να καταδικάζεις κάποιον για ένα αμάρτημα. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει ότι « τίποτα δεν είναι τόσο ευχάριστο για τους ανθρώπους, όσο το να κατακρίνουν τις πράξεις των άλλων». Και ο Χρυσόστομος λέει ότι «με την κατάκριση ανατράπηκαν και βυθίστηκαν ψυχές». Ο Απόστολος Παύλος διδάσκει σε όλους ότι αυτός που κατακρίνει δεν μπορεί να απολογηθεί. Διότι για το κρίμα που κατακρίνει τον άλλον, κατακρίνει τον εαυτό του. Γιατί τα ίδια κάνει και αυτός που κρίνει. Και συ άνθρωπε που κρίνεις αυτούς που κάνουν τέτοιες πράξεις και κάνεις αυτά, νομίζεις ότι θα γλυτώσεις την κρίση του Θεού; Ο καθένας κουβαλάει το δικό του φορτίο. Για αυτό και ο Χρυσόστομος παραινεί λέγοντας: «ας μη γινόμαστε λοιπόν πικροί δικαστές των άλλων, για να μη ζητηθούν και από μας ευθύνες. Γιατί έχουμε αμαρτήματα μεγαλύτερα από κάθε συγγνώμη. Επομένως, καλύτερα να ελεούμε εκείνους που έκαναν ασυγχώρητα αμαρτήματα, για να εξασφαλίσουμε κι εμείς οι ίδιοι από πριν για τον εαυτό μας τέτοιο έλεος. Κι όμως, όσο κι αν φιλοτιμηθούμε, ποτέ δεν θα μπορέσουμε να προσφέρουμε τέτοια φιλανθρωπία, την οποία χρειαζόμαστε εμείς από τον φιλάνθρωπο Θεό…γιατί όποιος μιλάει με φροντίδα και ακρίβεια για τον συνάνθρωπό του, πολύ περισσότερο θα έχει τον Θεό να κάνει το ίδιο για αυτόν. Ας μη μιλάμε λοιπόν ο ένας εναντίον του άλλου. Και ο Κύριος μας δίνει εντολές λέγοντας: «Μην κρίνετε για να μην κριθείτε. Για το κρίμα που κρίνετε θα κριθείτε και με το μέτρο που μετράτε θα μετρηθείτε. Τι βλέπεις το ξυλαράκι στο μάτι του αδελφού σου, ενώ το δοκάρι στο δικό σου μάτι δεν το καταλαβαίνεις;» Περί λοιδορίας: Λοιδορία είναι η κακολογία, η ύβρη, η καταλαλιά. Ο λοίδορος είναι μοχθηρός, επιρρεπής στο να κατηγορεί και στις ύβρεις. Έχει ακάθαρτη καρδιά. Το πνεύμα του είναι διεστραμμένο και η ψυχή του μοχθηρή. Το στόμα του είναι διεστραμμένο, η γλώσσα του πονηρή, τα χείλη του βέβηλα, οι λόγοι του άδικοι. Γίνεται πικρός δικαστής του αδελφού του, τον κατακρίνει χωρίς απολογία, ανηλεής και αδυσώπητος του 141 επιτίθεται και του απαγγέλει την καταδίκη του. Ο λοίδορος καθόλου δεν διαφέρει από τον δολοφόνο, διότι ο μεν αφαιρεί την ζωή, ενώ ο δε την τιμή, δηλαδή το βάθρο πάνω στο οποίο στηρίζεται η ζωή. Περί καταλαλιάς και καταλάλου. Καταλαλιά είναι η κατηγόρια, η κακολογία. Κατάλαλος είναι αυτός που κακολογεί και κατηγορεί τον πλησίον του. Ο Μέγας Βασίλειος λέει «καταλαλιά είναι να μιλάς εναντίον ενός αδελφού που δεν είναι παρών, με σκοπό να τον συκοφαντήσεις, ακόμα και αν είναι αλήθεια αυτό που λες». Ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος συμβουλεύει λέγοντας: «Αδελφοί, μην καταλαλείτε ο ένας εναντίον του άλλου. Αυτός που καταλαλεί εναντίον του αδελφού του, ή κρίνει τον αδελφό του, καταλαλεί ενάντια στον νόμο, κρίνει τον νόμο. Αν όμως κρίνεις τον νόμο, δεν τηρείς τον νόμο, αλλά είσαι κριτής του. Ένα είναι ο νομοθέτης που μπορεί να σώσει και να καταστρέψει. Εσύ ποιος είσαι, που κρίνεις τον άλλον»; Ο κατάλαλος με την καταλαλιά τρώει τις σάρκες των αδελφών του (Πατερικόν). Ο Μέγας Βασίλειος θεωρεί άξιους αφορισμού τον κατάλαλο και αυτόν που τον ακούει, λέγοντας «αν κάποιος βρεθεί να καταλαλεί εναντίον κάποιου ή να ακούει κάποιον να καταλαλεί και να μην τον επιτιμά, να αφορίζεται μαζί του». Ο κατάλαλος αφαιρεί την τιμή του ανθρώπου, όπως ο φονιάς την ζωή. Και οι δυο είναι εξίσου ανθρωποκτόνοι. Περί συκοφαντίας και συκοφάντη. Συκοφαντία είναι η ψεύτικη κατηγορία. Συκοφάντης είναι ο ψεύτης. Και κάποιος σοφός λέει «κανέναν άλλον να μη θεωρείς ψεύτη, παρά τον συκοφάντη. Γιατί μεταξύ ψεύδους και συκοφαντίας δεν υπάρχει καμία διαφορά». Συκοφάντη οι παλιότεροι και οι τωρινοί ονομάζουν τον διαβολέα και τον προσαγωγέα. Είναι βέβαιο ότι ο διάβολος έχει εφεύρει την συκοφαντία. Δηλητήριο σκορπιού η γλώσσα του συκοφάντη. Δεν παρατάει το έργο του ο συκοφάντης, όταν επιπλέον αντιληφθεί ότι και οι άρχοντες επιθυμούν τη συκοφαντία. Μηχανεύεται ψέματα και διαβάλλει με κάθε τρόπο. Ο Κύριος θα εξολοθρεύσει όλα τα πονηρά χείλη. Η γλώσσα του συκοφάντη μισεί την αλήθεια. Η συκοφαντία γκρέμισε νέους και γέροντες, άρχοντες και δυνάστες. Ο συκοφάντης χαίρεται πολύ περισσότερο, όσο με τις πράξεις του γίνεται δημοφιλής. http://www.impantokratoros.gr/agiou-nektariou-katalalia.el.aspx Δ. Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουμε (Ελίζαμπεθ Βέρντικ) Χρειάζονται μόνο 24 γράμματα για να φτιάξουμε εκατομμύρια λέξεις. Άλλες είναι μικρές, άλλες μεγάλες, άλλες εκφράζουν ευγένεια, άλλες όχι. Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνουν περισσότερες λέξεις. Και τις χρησιμοποιούν. Αλλά ανάμεσά τους υπάρχουν και λέξεις που πληγώνουν. Με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου τα παιδιά μαθαίνουν ότι οι λέξεις τούς ανήκουν, ότι πριν μιλήσουν μπορούν να σκέφτονται και μετά να επιλέγουν τι θα πουν και πώς θα το πουν. Θα ανακαλύψουν ότι υπάρχουν απλοί, θετικοί τρόποι να αντιδρούν όταν οι άλλοι τους λένε λόγια που τα πληγώνουν. Θα συνειδητοποιήσουν τη δύναμη της λέξης συγγνώμη, όταν οι δικές τους λέξεις θα πληγώσουν κάποιον άλλο. Τα κείμενα είναι απλά και σύντομα ώστε να διαβάζονται μεγαλόφωνα από ένα παιδί, από μία ομάδα ή από μία τάξη. Η χαριτωμένη εικονογράφηση και η αμεσότητα των φράσεων καθοδηγούν τα παιδιά στην υιοθέτηση βασικών κανόνων καλής συμπεριφοράς. Στο τέλος του βιβλίου οι ενήλικες θα βρουν θέματα για συζήτηση και δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιήσουν τα παιδιά. http://www.metaixmio.gr/products/892--.aspx Ε. Να μην πληγώνουμε, γιατί γρήγορα μετανιώνουμε Θυμάστε εκείνη τη φορά που βγήκατε απ’ τα ρούχα σας, χάσατε την ψυχραιμία σας και τελικά δεν καταφέρατε να συγκρατήσετε τον εαυτό σας και κυρίως τα λόγια σας; Δυστυχώς οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε 142 μόνο μια φορά, έχουμε φορές, πολλές περισσότερες από μια που χάσαμε αυτή την ψυχραιμία. Και αφού ο θυμός σας καταλάγιασε, ανακτήσατε τον έλεγχο του εαυτού σας και αναλογιστήκατε τι κάνατε, τι συνέπειες είχαν οι κουβέντες σας, θέλατε απεγνωσμένα να γυρίσετε το χρόνο πίσω ή ν΄ανοίξει η γη να σας καταπιεί… Δυστυχώς τίποτα από τα δύο εφικτό. Οι συμπεριφορές και τα – πικραμένα συνήθως – λόγια του θυμού είναι κάτι που δεν μπορούμε να πάρουμε πίσω. Πολλές φορές στην ζωή μου επέτρεψα στον εαυτό μου να “παρεκτραπεί” και να αντιδράσει με τον λάθος τρόπο στο άδικο που τον έπνιγε. Τελικά όμως, πάντα αυτές οι εκρήξεις το μόνο που κατάφερναν ήταν να με κάνουν να χάσω αυτό το δίκιο για το οποίο πάλευα. Αυτό που κατάλαβα με τα χρόνια είναι πως με το θυμώνεις, να χάνεις την ψυχραιμία σου, εκδικείσαι τον εαυτό σου και μόνο, για λάθη άλλων. Δεν έχει κανένα αποτέλεσμα και ζημιώνει περισσότερο αυτόν που κατέχεται από αυτόν, παρά αυτόν προς τον οποίο απευθύνεται. Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με το σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Και όσο και να φαίνεται περίεργο υπάρχει όντως σωστός τρόπος να θυμώσεις. Έχουμε την επιλογή να εκνευριστούμε, να γίνουμε υπερβολικοί σε πράξεις και εκφράσεις, να ξεστομίσουμε λόγια – δηλητήριο, να ρίξουμε το επίπεδο μας, να εκνευρίσουμε και αυτόν που μας αδικεί, με αποτέλεσμα να πέσουμε τα μάτια του, να τον κάνουμε να μην θέλει να μας ακούει πια και κυρίως να χάσουμε το δίκιο μας. Στο τέλος θα μείνουμε πικραμένοι, αδικημένοι και αν το καλοσκεφτείτε από την στιγμή που δεν καταφέραμε να αποδείξουμε ότι έχουμε αδικηθεί, κινδυνεύουμε να μας αδικήσουν ξανά. Το κακό με τον θυμό είναι πως κάνει το στόμα μας να δουλεύει πιο γρήγορα απ’ το μυαλό μας. Πολύ σοφά μας μάθαιναν να μετράμε μέχρι το 10 πριν μιλήσουμε… και αν είμαστε πολύ εκνευρισμένοι μέχρι το 100 για σιγουριά. Πριν αποφασίσουμε ότι έχουμε θυμώσει πρέπει να σκεφτούμε – όσο λογικά μπορούμε – αν όντως έχουμε λόγο να θυμώσουμε, αν όντως έχουμε αδικηθεί. Και αν τελικά μέσα μας υπάρχει συμφωνία πως πρέπει να περάσουμε σε επίθεση, οφείλουμε όντως να μας υπερασπιστούμε. Τι είναι όμως η επίθεση; Φωνές; Απειλές; Λόγια για να πονέσουμε τον άλλο; Σπόντες και μπηχτές; Ακόμη και σε πόλεμο να βρισκόμασταν αυτή η τακτική δεν είναι επίθεση, αλλά άμυνα. Και μάλιστα πολύ κακή. Αλλά επειδή δεν είμαστε σε πόλεμο η “επίθεση” υπεράσπισης του εαυτού μας θέλει ιδιαίτερες τακτικές ώστε να κερδίσουμε το δίκιο μας. Υπάρχει πάντα και η επιλογή της ψυχραιμίας. Και όχι δεν είναι εύκολη η επιλογή αυτή, όταν έχεις να αντιμετωπίσεις παραλογισμό, άδικη συμπεριφορά και λόγια που πληγώνουν. Και δεν μιλάμε για ψυχραιμία – υπομονή σε επίπεδο ανοχής. Μιλάμε για διαύγεια και καθαρή σκέψη την στιγμή που νιώθεις ότι το μάτι σου αρχίζει να γυαλίζει. Αυτή είναι και η διαύγεια που θα αποτρέψει ίσως και κάποιον αδικαιολόγητο θυμό από μέρους μας. Μπορείς να μαντέψεις το μέγεθος ενός ανθρώπου από το μέγεθος των πραγμάτων που τον κάνουν να θυμώνει. Ο άνθρωπος με μια υποβόσκουσα διάθεση να βρει λάθη και ψεγάδια στις συμπεριφορές, αυτός που έχει ως πρώτη σκέψη την αρνητική και αυτή που τον “ρίχνει”, αυτός που θυμώνει εύκολα, ούτε πραγματικά ευτυχισμένος θα είναι ποτέ, ούτε θα μπορέσει να κρατήσει ανθρώπους στη ζωή του και με το πέρασμά των χρόνων θα μείνει μόνος του. Όταν αισθανόμαστε λοιπόν, πως έχουμε αδικηθεί και νιώθουμε πως αυτό μας πνίγει, ναι οφείλουμε να μας υπερασπιστούμε, να επιμείνουμε σε αυτό, αλλά ο λόγος υπεράσπισης μας πρέπει να είναι μειλίχιος, λογικός, για να μπορέσει να εισακουστεί. Αν εξοργιστούμε δείχνουμε αδυναμία και δειλία. Τον θυμό μας πρέπει να τον κατευθύνουμε στο πρόβλημα και όχι στον άνθρωπο. Όντας εξοργισμένοι απλά δεν μπορούμε να έχουμε σωστή κρίση. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να δούμε καθαρά το πρόβλημα. Δεν μπορούμε να πείσουμε αυτόν που διέπραξε την αδικία σε βάρος μας, ότι όντως το έχει κάνει. Και κυρίως ο θυμός δηλητηριάζει τα μέσα μας. Την ψυχή και το πνεύμα μας. Και μας κάνει μικρούς και λίγους. Το να κρατάς θυμό είναι σαν να αρπάζεις ένα αναμμένο κάρβουνο για να το πετάξεις σε κάποιον. Αυτός που καίγεται είσαι εσύ. Την επόμενη φορά που νιώσετε ότι σας έχουν θίξει, σας έχουν μειώσει και αισθάνεστε πληγωμένοι, μην αφήσετε αυτόν τον πληγωμένο και εξαγριωμένο εγωισμό να πάρει τα ινία και να “καθαρίσει” την κατάσταση. Βάλτε μπροστά την λογική σας, την ψυχραιμία σας. Διαλέξτε τα λόγια σας προσεκτικά και δείξτε το επίπεδο σας και την ανωτερότητα σας. Είναι η καλύτερη τακτική για να κρατήσετε ισορροπίες στη ζωή σας και στις σχέσεις σας. Η υπερβολή είναι η αλήθεια που έχασε την ψυχραιμία της. 143 http://sxeseiszois.wordpress.com/tag/%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%AC%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%B1/ Ζ. Ένας Άγιος που πληγώθηκε, αλλά νίκησε με την δύναμη του Θεού χωρίς να πληγώσει Ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως γεννήθηκε την Τρίτη 1 Οκτωβρίου του 1846 στην Σηλυβρία της Τουρκοκρατούμενης Θράκης, από ευσεβείς και φτωχούς γονείς -τους Δήμο (Δημοσθένη) και Μπαλού (Βασιλική) Κεφαλά. Κατά την βάπτιση του δε, του δόθηκε το όνομα Αναστάσιος. Τα πρώτα γράμματα μαζί με χριστιανικές διδαχές τα έλαβε από την μητέρα του. Στη Σηλυβρία τελείωσε το δημοτικό και το σχολαρχείο. Ήταν ένα ευφυέστατο παιδί με πολύ καλή μνήμη, που έδειξε την διδασκαλική και θεολογική του κλίση από πολύ νωρίς. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σε ηλικία μόλις επτά ετών, έραβε φύλλα χαρτιού μεταξύ τους με σκοπό να φτιάξει βιβλία για να γράψει σε αυτά τα λόγια του Θεού, όπως ο ίδιος είπε στην μητέρα του. Κατόπιν μετανάστευσε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάστηκε στην αρχή σε καπνοπωλείο, τόσο για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια του όσο και για να μπορέσει να συνεχίσει τις σπουδές του. Εκείνο τον καιρό άρχισε να μελετά και να συλλέγει ρητά και αποφθέγματα Αγίων Πατέρων και κλασικών φιλοσόφων, τα οποία αποτέλεσαν το δίτομο βιβλίο «Ιερών και φιλοσοφικών λογίων θησαύρισμα», που εξέδωσε το 1895. Τα συγκέντρωνε όχι μόνο για δική του χρήση αλλά και για να μπορέσει να τα μεταφέρει στους συνανθρώπους του και να τους ωφελήσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πλευράς του χαρακτήρα του είναι ότι έγραφε κάποια από αυτά τα γνωμικά στις χάρτινες καπνοσακούλες του καπνοπωλείου, ώστε να τα διαβάσουν και να ωφεληθούν όσοι τις χρησιμοποιούσαν. Πριν ακόμα συμπληρώσει το 20ο έτος της ηλικίας του, προσελήφθη ως παιδονόμος στο, εν Κωνσταντινούπολη, σχολείο του Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, όπου συνέχισε τις σπουδές του, ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν διδάσκοντας τις μικρότερες τάξεις. Μετά την Κωνσταντινούπολη ήρθε η σειρά της Χίου να φιλοξενήσει τον «Άγιο του 20ου αιώνα». Στην αρχή εργάστηκε ως δημοδιδάσκαλος στο χωριό Λιθί, ενώ παράλληλα κήρυττε σε Ιερούς ναούς της περιοχής. Μετά την πάροδο επτά ετών, εισήλθε ως δόκιμος μοναχός στην «Νέα Μονή», της Χίου, σε ηλικία 27 ετών. Τρία χρόνια αργότερα έγινε μοναχός (στις 7 Νοεμβρίου 1876) και έλαβε το όνομα Λάζαρος, ενώ άρχισε να εργάζεται ως γραμματέας του μοναστηριού. Λίγους μήνες αργότερα (στις 15 Ιανουαρίου 1877) χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Χίου, Γρηγόριο. Κατά την χειροτονία του, ήταν που έλαβε το όνομα Νεκτάριος. Το ίδιο έτος (1877) έφυγε από την Νέα Μονή με άδεια και πήγε στην Αθήνα για να συνεχίσει τις σπουδές του. Στα τέλη Σεπτέμβρη του 1882 μετέβη στην Αλεξάνδρεια, όπου ο Πατριάρχης Σωφρόνιος τον δέχτηκε, τον ξαναέστειλε στην Αθήνα για να σπουδάσει θεολογία και του ζήτησε να επιστρέψει κατόπιν στο Πατριαρχείο, όπως και έγινε. Ο Άγιος πήρε το πτυχίο του το 1885, γύρισε στην Αλεξάνδρεια, χειροτονήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1886 Πρεσβύτερος, ενώ τον Αύγουστο χειροθετήθηκε Αρχιμανδρίτης. Τον Ιανουάριο του 1889 ο Πατριάρχης Σωφρόνιος, αναγνωρίζοντας την αξία του Αγίου και βλέποντας την αγάπη με την οποία τον περιέβαλαν οι πιστοί, τον χειροτόνησε Μητροπολίτη Πενταπόλεως. Ο Άγιος ασκούσε τα καθήκοντα του με ζήλο και υποδειγματικό τρόπο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το ποίμνιο του να τον αγαπά όλο και περισσότερο, ενώ -στον αντίποδα- κάποιοι στο Πατριαρχικό περιβάλλον άρχισαν να τον συκοφαντούν -ζήλευαν την αγάπη που του είχαν οι χριστιανοί αλλά και το μεγαλείο του χαρακτήρα του. Οι συκοφάντες έριξαν τους σπόρους τους, κι εκείνοι βρήκαν γόνιμο έδαφος στον υπερήλικο Πατριάρχη και φύτρωσαν. Αποτέλεσμα; Να αφαιρεθούν από τον Άγιο Νεκτάριο τα αξιώματα του, και να του επιτραπεί μόνο να διαμένει στο δωμάτιο του, χωρίς να μπορεί να κινείται στην περιοχή του Καΐρου και στις γύρω κωμοπόλεις. Οι συκοφάντες όμως δεν έμειναν ικανοποιημένοι. Συνέχισαν το βδελυρό τους έργο και έτσι, στις 11 Ιουλίου του 1890 εξεδόθη από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας «απολυτήριο», με το οποίο 144 υποχρέωναν τον Άγιο να εγκαταλείψει την Αίγυπτο, παρόλο που εκείνος είχε συμμορφωθεί απόλυτα και χωρίς διαμαρτυρίες στις εντολές του Σωφρόνιου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το «απολυτήριο» δεν ήταν σύμφωνο με τους κανόνες της Εκκλησίας -δεν είχε γίνει εκκλησιαστική δίκη- αλλά και δεν του καταβλήθηκαν οι μισθοί που του χρωστούσε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας από την μέρα που χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Πενταπόλεως έως και την ημέρα που τον ανάγκασαν να αποχωρήσει από την Αίγυπτο. Έτσι ο Άγιος Νεκτάριος πήρε για τρίτη φορά τον δρόμο για την Αθήνα. Μετά από ένα χρόνο δύσκολο λόγω της άσχημης οικονομικής του κατάστασης- διορίστηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος ιεροκήρυκας Ευβοίας, στις 15 Φεβρουαρίου του 1891. Κοντά στους εκεί χριστιανούς έμεινε δυόμιση χρόνια, έως τον Αύγουστο του 1893, όπου μετατέθηκε στο νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στην νέα του θέση παρέμεινε μόλις μισό χρόνο. Το ήθος του, ο εξαίσιος χαρακτήρας του, η ευσέβεια του, αλλά και οι πράξεις του, έκαναν το ποίμνιο του να τον αγαπά σαν πατέρα και την φήμη του να εξαπλώνεται συνεχώς. Όταν αυτή η φήμη έφτασε στα αρμόδια "αυτιά", στην Αθήνα, αποφασίστηκε ο Άγιος Νεκτάριος να διοριστεί διευθυντής της Ριζαρείου σχολής, πράγμα που έγινε τον Μάρτιο του 1894. Στην διεύθυνση της Ριζαρείου παρέμεινε για 14 ολόκληρα χρόνια. Στο διάστημα αυτών των ετών έδωσε νέα πνοή στο ίδρυμα και βοήθησε στην εκπαίδευση και την ανάδειξη πλήθους κληρικών και επιστημόνων. Παράλληλα συνέχισε -με μεγαλύτερη μάλιστα ένταση- το συγγραφικό του έργο. Μια ασχολία που τον συνόδευε από τα νεανικά του χρόνια και που χάρισε σε εμάς πνευματικούς θησαυρούς γεννημένους στο μυαλό και την ψυχή του Αγίου Νεκταρίου. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας εργαζόταν για τις ανάγκες της σχολής και τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο του τον μοίραζε στην προσευχή, στην μελέτη, στην συγγραφή και στην αγαπημένη του ασχολία: την φροντίδα λουλουδιών και δέντρων. Παράλληλα με τα καθήκοντα του διευθυντού της Ριζαρείου, αναλαμβάνει και φιλανθρωπική δράση συνδράμοντας όσους είχαν ανάγκη σε πνευματικό και υλικό επίπεδο. Η έντονη σωματική και πνευματική δράση εκείνων των ετών, έδρασε αρνητικά την υγεία του Αγίου, ο οποίος αρρώσταινε όλο και πιο συχνά. Τότε ήταν που στο μυαλό του γεννήθηκε η ιδέα της επιστροφής στον μοναστικό βίο. Όταν κάποια στιγμή ο Άγιος γνωρίστηκε με την Χρυσάνθη Στρογγυλού (μετέπειτα Ηγουμένη Ξένη), μια τυφλή και ευσεβή γυναίκα, μπήκε το πρώτο λιθαράκι για την δημιουργία της μονής στην Αίγινα. Η Χρυσάνθη μαζί με μερικές ακόμα γυναίκες επιθυμούσαν να μονάσουν και αναζητούσαν ένα πνευματικό οδηγό, τον οποίο βρήκαν στο πρόσωπο του Αγίου Νεκταρίου. Με παραίνεση του άρχισαν να αναζητούν τόπο για την δημιουργία ενός μοναστηριού, και τελικά κατέληξαν σε μια ερειπωμένη μονή -αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή και διαλυμένη από το 1834 με διάταγμα των Βαυαρών- στην Αίγινα. Όταν επισκέφθηκε και ο Άγιος τον τόπο εκείνο, αποφασίστηκε να επισκευαστούν τα παλαιά κτήρια της μονής και να ξανατεθεί το μοναστήρι σε λειτουργία. Οι εργασίες για τον σκοπό αυτό ξεκίνησαν το 1904, η δε μονή θα ήταν αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα. Ο Άγιος από την Αθήνα ήταν ακόμα διευθυντής στην Ριζάρειο- καθοδηγούσε τις μοναχές και όποτε έβρισκε χρόνο επισκεπτόταν την μονή στην οποία έμελλε να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Μετά από τέσσερα χρόνια, έχοντας πλέον αποφασίσει να αποσυρθεί στο μοναστήρι της Αίγινας και να ασχοληθεί με την οργάνωση του και την πνευματική καθοδήγηση των καλογριών που το στελέχωναν, υπέβαλε την παραίτηση του στο διοικητικό συμβούλιο της Ριζαρείου στις 7 Φεβρουαρίου του 1908. Στη μονή εγκαταστάθηκε μετά το Πάσχα του ιδίου έτους. Με δικά του έξοδα έκτισε μια μικτή οικία, πλησίον αλλά εκτός της μονής, στην οποία θα κατοικούσε. Αξιοσημείωτο είναι ότι έλαβε ενεργά μέρος στο κτίσιμο, κουβαλώντας χώμα ή λάσπη και σκάβοντας, βοηθώντας τους τεχνίτες. Ποτέ, σε όλη του τη ζωή, δεν θεώρησε κάποια εργασία ανάξια του. Πάντα έκανε ότι περνούσε από το χέρι του, με ιδιαίτερη χαρά, ζήλο και ταπεινοφροσύνη! Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Άγιος Νεκτάριος έπασχε από χρόνια ασθένεια, η οποία του δημιουργούσε αφόρητους πόνους. Τελικά συμφώνησε στις συστάσεις των γιατρών και ήρθε στην Αθήνα στο Αρεταίειο νοσοκομείο. Εκεί νοσηλεύτηκε -στον 2ο θάλαμο του 2ου ορόφου (ήταν θάλαμος Γ θέσης: απορίας)για δύο σχεδόν μήνες. Τελικά γύρω στα μεσάνυχτα της 8ης προς 9ης Νοεμβρίου του 1920 ανεχώρησε για τους Ουρανούς, σε ηλικία 74 ετών. Το σκήνωμα του Αγίου μεταφέρθηκε στην Αίγινα και από το λιμάνι μέχρι την Μονή το μετέφεραν στα χέρια τους οι πιστοί. Όλο το νησί θρηνούσε μα περισσότερο απ' όλους οι μοναχές που έχασαν τον Πατέρα και Οδηγό τους. Το ιερό του σκήνωμα ήδη είχε αρχίσει να αναδίδει ευωδία. Η ταφή του, έγινε στο προαύλιο της Μονής δίπλα στο αγαπημένο του πεύκο. Όταν μετά από έξη μήνες άνοιξαν το μνήμα για να τοποθετηθεί μια επιτύμβια πλάκα -δωρεά της Ριζαρείου- το σκήνωμα του εξακολουθούσε να ευωδιάζει χωρίς να παρουσιάζει το παραμικρό σημάδι 145 αλλοίωσης. Ενάμιση χρόνο αργότερα το μνήμα ξανανοίχτηκε και το ιερό σκήνωμα του εξακολουθούσε να παραμένει άφθαρτο και ευωδιάζον. Το ίδιο συνέβη και τρία χρόνια μετά την κοίμηση του. Συνολικά το σκήνωμα του παρέμεινε σε αυτή την κατάσταση για είκοσι ολόκληρα χρόνια! Τριάντα δύο χρόνια, δε, μετά την κοίμηση του έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1953, από τον Μητροπολίτη Προκόπιο. Η επίσημη αναγνώριση του, ως Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, έγινε το 1961 με Πατριαρχική Συνοδική Πράξη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τότε καθορίστηκε και η 9η Νοεμβρίου ως ημέρα εορτής του Αγίου Νεκταρίου. Η. Να παλεύουμε εναντίον της κατάκρισης Η εποχή μας αποθεώνει την κατάκριση. Ζητά από τον άνθρωπο και τον προκαλεί να δικαιώνει τον εαυτό του και να «θάβει» τους άλλους. Ακόμη και στις σχέσεις αγάπης, στην οικογένεια, με τους γονείς, τα αδέρφια, τους φίλους, τους δασκάλους εύκολα λέμε λόγια που πληγώνουν, είτε για να φανούμε έξυπνοι, είτε γιατί η ψυχή μας έχει ρίζες κακίας, είτε για να δοξαστούμε από τους άλλους και να φανούμε ανώτεροι, είτε γιατί θεωρούμε ότι έχουμε δίκιο σε ό,τι λέμε και σε ό,τι κάνουμε. Η κατάκριση είναι αμαρτία και ο Θεός δεν τη θέλει. την ίδια στιγμή η κατάκριση διαλύει την αγάπη και μας κάνει να οδηγούμαστε σε έναν τρόπο μοναξιάς. Είναι άλλο να λέμε την αλήθεια στους άλλους, βλέποντας τι είναι αυτό που κάνει τη ζωή τους δύσκολη, με αγάπη όμως και καλό τρόπο και άλλο να κάνουμε επίδειξη της ικανότητάς μας να πληγώνουμε. Αν μάλιστα η κατάκριση γίνεται συκοφαντία, δηλαδή λέμε ψέματα ή αποδεχόμαστε ψεύτικες κατηγορίες εις βάρος των άλλων, τότε η αμαρτία μας μεγαλώνει. Ας προσπαθήσουμε με αγάπη να είμαστε κοντά στους άλλους. Και να κρατάμε ζωντανές τις σχέσεις που μας εκφράζουν με σεβασμό και υπομονή. Ας θυμόμαστε πώς εμείς αισθανόμαστε αν κάποιος μας πληγώσει με τα λόγια του, τη στάση του, την συμπεριφορά του και ας διαλέξουμε να μην είμαστε έτσι. Την ίδια στιγμή ας συγχωρούμε, κατά το παράδειγμα των Αγίων, όσους μας πληγώνουν. Και ο Θεός δεν θα μας αφήσει μόνους. Αυτός είναι ο δρόμος της Εκκλησίας, ο δρόμος του Χριστού, ο Οποίος μας βοηθά να αντέξουμε οποιαδήποτε κατάκριση. Μεγάλη είναι η αξία της σιωπής, της υπομονής, της πραότητας έναντι της κατάκρισης. Ίσως εκεί που δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλουμε άκρη, αυτός τελικά να είναι και ο μοναδικός δρόμος. 146 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 6 Όνειρα Όνειρο ήτανε (Μουσική, Στίχοι, Τραγούδι Αλκίνοος Ιωαννίδης από τον δίσκο Ανεμοδείκτης) Ο ουρανός ανάβει τα φώτα, τίποτα πια δε θα `ναι όπως πρώτα, ξημέρωσε πάλι Ξυπνάω στο φως, τα μάτια ανοίγω για λίγο νεκρός, χαμένος για λίγο, ξημέρωσε πάλι Κι έχεις χαθεί μαζί με τον ύπνο, μαζί με του ονείρου τον πολύχρωμο κύκνο, μην ξημερώνεις ουρανέ Άδεια η ψυχή μου, το δωμάτιο άδειο, κι από τo όνειρό μου ακούω καθάριο το λυγμό της να λέει όνειρο ήτανε, όνειρο ήτανε Θα ξαναρθείς μόλις νυχτώσει και τ’ όνειρο πάλι την αλήθεια θα σώσει, θα `μαι κοντά σου Μόνο εκεί σε βλέπω καλή μου, εκεί ζυγώνεις κι ακουμπάς τη ψυχή μου με τα φτερά σου Μα το πρωί χάνεσαι φεύγεις, ανοίγω τα μάτια κι αμέσως πεθαίνει, μην ξημερώνεις ουρανέ Άδεια η ψυχή μου, το δωμάτιο άδειο κι από τo όνειρό μου ακούω καθάριο το λυγμό σου να λέει όνειρο ήτανε, όνειρο ήτανε Ερμηνευτικά σχόλια Ξημέρωσε πάλι: είναι ένα τραγούδι που μας μιλά για το πώς τα όνειρά μας φανερώνουν τον κόσμο πόυ μας απασχολεί, τις φοβίες μας, τις χαρές μας, τις προσδοκίες μας για τα πρόσωπα με τα οποία σχετιζόμαστε, αλλά και πώς κάποιες φορές μας ανακουφίζουν από τα όσα δεν λειτουργούν σωστά στη ζωή μας, ενώ όταν φεύγουν μας ρίχνουν στην απογοήτευση. Κι έχεις χαθεί μαζί με τον ύπνο: όταν ονειρευόμαστε ένα πρόσωπο που αγαπούμε, που μας λείπει, είτε γιατί έχει φύγει από τη ζωή μας, επειδή οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν προβλήματα και οι άνθρωποι, παρότι το θέλουμε δεν ταιριάζουμε πάντοτε, είτε γιατί κάποιος άνθρωπος που αγαπούμε πεθαίνει, τότε το όνειρο αρχικά λειτουργεί ως μορφή επικοινωνίας με τον άνθρωπο που βρίσκεται μακριά μας, αποτυπώνει το πώς θα θέλαμε να είναι η σχέση μας μαζί του ή πώς θα θέλαμε να τον/την έχουμε κοντά μας ή τις τύψεις μας γιατί η σχέση μας δεν πήγε καλά ή είναι μία αφορμή να στενοχωρηθούμε. όνειρο ήτανε: όταν ξημερώνει, όταν ο ύπνος περνά, τότε μένει μία αίσθηση απογοήτευσης. Μένουμε στην αίσθηση ότι το όνειρο απέχει από την πραγματικότητα και ότι δεν μπορεί να έχει εφαρμογή. Μπορεί κιόλας να ευχόμασταν το όνειρο να είναι αλήθεια, ωστόσο δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την αλήθεια της παραγματικότητας και της ζωής. Το όνειρο γίνεται δραπέτευση. Η αλήθεια όμως, ακόμη κι αν είναι σκληρή, χρειάζεται δύναμη για να την αντιμετωπίσουμε ως έχει. το όνειρο την αλήθεια θα σώσει: το όνειρο αποκαλύπτει και τα αληθινά μας αισθήματα. Όταν είμαστε ξύπνοι, επικρατεί η λογική μας, οι σκέψεις, η διάνοιά μας, η οργή μας ή η πικρία μας, η απογοήτευσή μας για τον άλλο. Μεγενθύνονται τα αρνητικά συναισθήματά μας, με αποτέλεσμα ο εγωισμός μας να μην μας αφήνει να διακρίνουμε αν αγαπούμε αληθινά τον άλλο και αν η αγάπη μας μπορεί να τον συγχωρέσει που δεν είναι όπως τον θέλουμε. Στο όνειρό όμως έχουμε χαλαρώσει. Η φαντασία μας νικά τη λογική και τα συναισθήματά μας μάς βοηθούν να φανερωθεί η αλήθεια των όσων ζητούμε και επιθυμούμε από τον άλλο, αλλά και ποια είναι η θέση του στη ζωή μας. Γι’ αυτό και τελικά το όνειρο σώζει την αλήθεια. 147 μόνο εκεί σε βλέπω καλή μου: το όνειρο νικά την μοναξιά μας. Φανερώνει την αγάπη μας. Βγάζει μια τρυφερότητα, όταν έχουμε καλά αισθήματα έναντι του άλλου. Τότε είμαστε κοντά σ’ εκείνους που αγαπούμε. Το ίδιο και όταν κάποιος έχει φύγει από τον κόσμο. Στο όνειρο επικοινωνούμε χωρίς εμπόδια. κι αμέσως πεθαίνει: αντί όμως να μένουμε σε μία ονειροπόληση, ας παλεύουμε να χτίζουμε όνειρα στην πραγματικότητα. Να κάνουμε νέα βήματα στη ζωή μας, χωρίς να θέλουμε να λυτρωθούμε μόνο στον ύπνο μας. Η δυσκολία, αλλά και η χαρά βρίσκεται όταν παλεύουμε να ξεκινάμε τη ζωή μας από την αρχή, να διορθώνουμε τα λάθη μας και να παλεύουμε να ονειρευτούμε κάτι καλύτερο και κάτι πιο κοντά στην πραγματικότητα που ζούμε. Γιατί αλλιώς παρηγοριόμαστε με την ονειροπόληση, αλλά δεν κάνουμε τη ζωή μας ονειρεμένη. Β. Τα όνειρα στη ζωή μας- θέματα και απαντήσεις Τα όνειρα είναι μια από τις πιο μυστηριώδης αλλά και ενδιαφέρουσες εμπειρίες στη ζωή μας. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή κάποια όνειρα υποβάλλονταν στην Ρωμαϊκή Σύγκλητο για ανάλυση και την ερμηνεία τους. Τα όνειρα τότε θεωρούνταν ως μηνύματα από τους θεούς. Άνθρωποι που ερμήνευαν όνειρα συνόδευαν ακόμα και στρατιωτικούς ηγέτες σε μάχες και εκστρατείες! Είναι επίσης γνωστό ότι πολλοί καλλιτέχνες έχουν λάβει τις δημιουργικές ιδέες τους από τα όνειρά τους. Αλλά τι πραγματικά γνωρίζουμε για τα όνειρα σήμερα; 1.Τα όνειρα ξεχνιούνται. Μέσα σε 5 λεπτά μετά το ξύπνημα σας το ήμισυ των ονείρων σας έχει ξεχαστεί. Μέσα σε 10 λεπτά έχετε ξεχάσει το 90% 2. Και οι τυφλοί ονειρεύονται. Οι άνθρωποι που τυφλώθηκαν μετά τη γέννηση τους μπορούν να δουν εικόνες στα όνειρά τους. Οι άνθρωποι που γεννιούνται τυφλοί δεν βλέπουν εικόνες, αλλά έχουν όνειρα εξίσου έντονα στα οποία συμμετέχουν άλλες αισθήσεις τους. Ήχος, οσμή, αφή και συναίσθημα. 3. Όλοι ονειρεύονται. Κάθε άνθρωπος ονειρεύεται (εκτός από περιπτώσεις ακραίων ψυχολογικών διαταραχών). Αν νομίζετε ότι δεν ονειρεύεστε μάλλον ξεχνάτε τα όνειρά σας. 4. Στα όνειρά μας βλέπουμε μόνο πρόσωπα τα οποία ήδη γνωρίζουμε. Το μυαλό μας δεν μπορεί να ανακαλύψει καινούργια πρόσωπα. Στα όνειρά μας βλέπουμε πραγματικά πρόσωπα, πραγματικών ανθρώπων που έχουμε δει κατά τη διάρκεια της ζωής μας, αλλά δεν τα γνωρίζουμε ή δεν τα θυμόμαστε. Όλοι μας έχουμε δει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσωπα σε ολόκληρη τη ζωή μας, έτσι έχουμε μια ατελείωτη προσφορά των χαρακτήρων τον εγκέφαλό μας να αξιοποιήσει κατά τα όνειρά μας. 5. Δεν βλέπουν όλοι όνειρα με Χρώματα. Ένα 12% των ατόμων με μειωμένη όραση ονειρεύεται αποκλειστικά σε μαύρο και άσπρο. Το υπόλοιπο 88% βλέπει έγχρωμα όνειρα. Οι μελέτες από το 1915 μέχρι το 1950 υποστήριξαν ότι η πλειονότητα των ονείρων ήταν σε μαύρο και άσπρο, αλλά τα αποτελέσματα αυτά άρχισαν να αλλάζουν στη δεκαετία του 1960. Σήμερα, μόνο το 4,4% των ονείρων ανθρώπων κάτω των 25 ετών είναι σε μαύρο και άσπρο. 6. Τα όνειρα είναι συμβολικά. Αν ονειρευτείτε κάποιο συγκεκριμένο θέμα, δεν είναι απαραίτητο ότι το όνειρο στην πραγματικότητα αναφέρεται σε αυτό. Τα όνειρα μιλούν με μια βαθιά συμβολική γλώσσα. Όποιο και αν είναι το θέμα του ονείρου σας μην προσπαθήσετε να το ερμηνεύσετε επιφανειακά. 7. Συναισθήματα. Το πιο κοινό συναίσθημα που νιώθουμε κατά την διάρκεια ενός ονείρου ή αφού ξυπνήσουμε είναι το άγχος. Γενικά τα αρνητικά συναισθήματα είναι πιο συχνά από ότι τα θετικά. 8. Μπορείτε να δείτε από τέσσερα έως επτά όνειρα σε μια νύχτα. Κατά μέσο όρο, μπορείτε να ονειρευτείτε οπουδήποτε και αν κοιμηθείτε από μία έως δύο ώρες κάθε βράδυ. 148 9. Και τα ζώα βλέπουν όνειρα. Οι μελέτες που έχουν γίνει σε πολλά και διαφορετικά ζώα, δείχνουν όλες τα ίδια εγκεφαλικά κύματα κατά τη διάρκεια του ύπνου με τους ανθρώπους. Παρατηρείστε ένα σκυλί που κοιμάται. Τα πόδια του κινούνται σαν να τρέχουν και βγάζει ήχους σαν να κυνηγάει κάτι στο όνειρο του. 10. Παράλυση σώματος. Ο ύπνος REM (Rapid Eye Movement) γνωστός και ως ύπνος γρήγορων κινήσεων των ματιών είναι το πέμπτο στάδιο του ύπνου και χαρακτηρίζεται από γρήγορες κινήσεις των ματιών, από εγκεφαλικά κύματα που δείχνουν ενεργοποιημένα και μοιάζουν με πολύ ελαφρύ ύπνο ή με την εγρήγορση, αλλά και από βαθιά χαλάρωση των μυών, παρόμοια με αυτή στο βαθύ ύπνο. Ο ύπνος REM στους ενήλικες συνήθως καταλαμβάνει το 20% με 25% του συνολικού ύπνου και διαρκεί για 90-120 λεπτά. Κατά τη διάρκεια ενός φυσιολογικού ύπνου, συνήθως βιώνουμε 4 με 5 περιόδους ύπνου REM, όσο προχωρά η νύκτα τόσο αυξάνεται και η περίοδος των σταδίων REM και μειώνεται ο βαθύς ύπνος. Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM το σώμα είναι παράλυτο από ένα μηχανισμό στον εγκέφαλο, προκειμένου να αποφευχθούν οι κινήσεις που εμφανίζονται στο όνειρο και προκαλούν το σώμα σας να κινηθεί. Ωστόσο, είναι πιθανό ο μηχανισμός αυτός να ενεργοποιηθεί πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από φυσιολογικό ύπνο, ενώ ο εγκέφαλος ξυπνάει. 11. Ενσωμάτωση ονείρων. Το μυαλό μας απορροφά τα εξωτερικά ερεθίσματα που βομβαρδίζουν τις αισθήσεις μας όταν είμαστε κοιμισμένοι και τα ενσωματώνει στα όνειρα μας. Για παράδειγμα, μπορεί να ονειρεύεστε ότι είστε σε μια συναυλία, ενώ ο αδελφός σας παίζει κιθάρα κατά τη διάρκεια του ύπνου σας. 12. Άνδρες και γυναίκες ονειρεύονται διαφορετικά. Οι άνδρες έχουν την τάση να ονειρεύονται περισσότερο άλλους άνδρες. Περίπου το 70% από τους χαρακτήρες στο όνειρο ενός άντρα είναι άλλα άτομα του ίδιου φύλλου. Από την άλλη πλευρά, το όνειρο κάθε γυναίκας περιέχει σχεδόν ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών. Εκτός από αυτό, οι άνδρες έχουν γενικά πιο επιθετικά συναισθήματα στα όνειρά τους από τις γυναίκες. 13. Όνειρα που προβλέπουν το μέλλον. Αποτελέσματα διαφόρων ερευνών σε μεγάλα σύνολα πληθυσμού δείχνουν ότι μεταξύ του 18% και του 38% των ανθρώπων έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα όνειρο που προέβλεπε το μέλλον. Από αυτούς το 70% έχει βιώσει εμπειρία déjà vu. Το ποσοστό των ατόμων που πιστεύουν ότι τα όνειρα μπορούν να μας προετοιμάσουν για το μέλλον είναι ακόμη μεγαλύτερο, από 63% σε 98%. www.dinfo.gr Γ. π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, «Από πού προέρχονται τα όνειρα» Η επιστήμη δεν μπόρεσε να λύση ικανοποιητικώς το πρόβλημα των ονείρων. Η ψυχολογία και η παραψυχολογία δεν κατόρθωσαν να εισδύσουν και να ερμηνεύσουν πλήρως το θέμα των ονείρων. Το φαινόμενο των ονείρων παραμένει μυστήριο. Η περιοχή του είναι μέχρι σήμερα ανεξερεύνητη. Η ψυχολογία προσπάθησε, βεβαίως, να δώσει διάφορες ερμηνείες κατ' εικασία ή να κάνη περιγραφές, αλλά θετική εξήγηση δεν μας προσέφερε. Και τούτο, διότι δεν θέλει να παραδεχθεί τον υπερφυσικό παράγοντα. Είναι δηλαδή, ψυχολογία χωρίς ψυχή. Αλλά στο θέμα των ονείρων δεν μπορούν να εξηγηθούν όλα φυσικώς, διότι εκτός του φυσικού παράγοντος, του υλικού δηλαδή σώματος και του εγκεφάλου, υπάρχει και ο πνευματικός παράγων, η ψυχή, η οποία, καθώς είναι πνεύμα, έρχεται σ' επαφή και επικοινωνία με τον υπερφυσικό κόσμο, με τον Θεό, και με τον κόσμο των πνευμάτων, δηλαδή των Αγγέλων και των πονηρών δαιμόνων. Η ψυχολογία, που προσπαθεί να ερμηνεύσει υλιστικά και ορθολογιστικά την προέλευση και την αιτία των ονείρων, περιορίζει την έρευνα της στον υλικό παράγοντα, στο σώμα και στο νου. Δηλαδή στο εξωτερικό περίβλημα, στο σπίτι της ψυχής και όχι στη ψυχή, που είναι συνήθως η κύρια αιτία. Είναι σαν να παρατηρούμε όσα συμβαίνουν στη συνηθισμένη καθημερινή κίνηση ενός σπιτιού, του οποίου ακούμε διάφορους θορύβους που προέρχονται από τα τηλεφωνήματα, τις συζητήσεις κ.λπ. αλλά δεν 149 παραδεχόμαστε την πηγή της προέλευσής τους, την οικοδέσποινα του σπιτιού, η οποία βασικά προκαλεί όλη αυτή τη κίνηση. Για να εξηγήσουμε, λοιπόν, τα όνειρα θα λάβουμε υπ' όψιν και τους δύο παράγοντες, τον φυσικό και τον υπερφυσικό, τον υλικό και τον ψυχικό. Έχουμε επομένως όνειρα που προέρχονται: 1) Από φυσικές αιτίες. 2) Από τον Θεό. 3) Από τον σατανά. Τα όνειρα που προέρχονται από φυσικές αιτίες είναι αδιάφορα. Δεν έχουν καμία σημασία για τη ζωή μας. Μόνο μία ωφέλεια μας δίνουν∙ το ότι είναι μια ισχυρή απόδειξη της υπάρξεως της ψυχής. Διότι τα όνειρα είναι, ως γνωστό, ψεύτικα. Όσα ακούμε, βλέπουμε, οσφραινόμαστε, γευόμαστε στον ύπνο μας δεν ανταποκρίνονται στον εξωτερικό κόσμο. Είναι φανταστικά. Αλλά εκείνος, που τα γεύεται, που τα ακούει ή τα αγγίζει δεν είναι ψεύτικος, διότι ξυπνά πολλές φορές έντρομος και λέγει " Ευτυχώς ήταν όνειρο!". Υπάρχουν τα όνειρα που προέρχονται από το Θεό. Πασίγνωστα είναι και τα όνειρα του Ιωσήφ του Πάγκαλου, που αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη. Ο μικρός Ιωσήφ είδε το εξής όνειρο: "Είδα, είπε στους αδελφούς του, πως είχε ο καθένας μας από ένα δεμάτι σιτάρι στο χωράφι. Στάθηκε όμως το δικό μου δεμάτι όρθιο. Γύρισαν τότε τα δικά σας δεμάτια και προσκύνησαν το δικό μου. Είδα, τους είπε, και άλλο όνειρο∙ τον ήλιο και τη σελήνη και έντεκα αστέρια, που έπεφταν και με προσκυνούσαν... ". Τότε τον επέπληξαν τα αδέλφια του: "Μήπως θα γίνεις βασιλιάς μας και θα μας κυριέψεις;" του είπαν. Και ο πατέρας του ο Ιακώβ επίσης του είπε:" Τι είναι αυτά που ονειρεύτηκες; Μήπως εγώ, η μητέρα σου και τα αδέλφια σου θα έλθουμε να σε προσκυνήσουμε, σαν βασιλιά;". Και όμως όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, ο Ιωσήφ έγινε αντιβασιλέας της Αιγύπτου και τον προσκύνησαν. Τα όνειρα εκείνα ασφαλώς ήταν εκ Θεού. Ας προσέξουμε τι εξήγηση έδωσε ο Ιωσήφ στα όνειρα των συμφυλακισμένων του στην Αίγυπτο. Εκεί, στην φυλακή που είχαν ριχτεί, ο αρχιοινοχόος και ο αρχισιτοποιός του Φαραώ, είδαν ο καθένας τους από ένα όνειρο. Ο αρχιοινοχόος είδε τρία σταφύλια κατακόκκινα. Τα έστυψε στο ποτήρι του Φαραώ και του το έδωσε στο χέρι, για να πιει. Ο δε Ιωσήφ του εξήγησε το όνειρο λέγοντας:" Σε τρεις μέρες θα σε καλέσει ο Φαραώ και θα σε διορίσει στη θέση που είχες πρωτύτερα. Τότε θυμήσου να πεις κανένα καλό λόγο στο βασιλιά και για μένα...". Ο αρχισιτοποιός, είδε στο όνειρο του, ότι είχε στο κεφάλι του τρία κοφίνια γεμάτα ψωμιά, από εκείνα, που συνήθιζε να τρώει ο Φαραώ. Αλλά στο επάνω το κοφίνι έρχονταν τα πετεινά του ουρανού και του τα έτρωγαν. Και ο Ιωσήφ με τη δύναμη του Θεού εξήγησε και αυτό το όνειρο: "Σε τρεις μέρες, του είπε, θα σου πάρη το κεφάλι ο Φαραώ. Θα σε κρεμάσει επάνω σε ξύλο και θα έρχονται τα όρνεα του ουρανού να τρώγουν τις σάρκες σου..." Έτσι ακριβώς και έγινε. Ασφαλώς και αυτά τα όνειρα ήσαν εκ του Θεού. Ποιός όμως δεν γνωρίζει το όνειρο του Φαραώ με τις ισχνές και παχιές αγελάδες; Ο Φαραώ, είδε στον ύπνο του, πως βγήκαν από το Νείλο ποταμό επτά παχιές αγελάδες κι έβοσκαν. Κατόπιν είδε, πως βγήκαν και άλλες επτά ισχνές και αδύνατες. Οι ισχνές όμως έφαγαν τις παχιές, αλλά έμειναν και πάλι ισχνές, αδύνατες και κοκκαλιάρικες. Επίσης είδε και δεύτερο όνειρο ο Φαραώ. Είδε επτά στάχυα, που ανέβηκαν καλά και γεμάτα καρπό. Φύτρωσαν όμως και άλλα επτά στάχυα ισχνά και αδύνατα. Τα ισχνά στάχυα κατάπιαν τα παχιά και πάλι ισχνά έμειναν. Ο Ιωσήφ, όταν τον κάλεσε ο Φαραώ, με τη δύναμη του Θεού εξήγησε τα όνειρα του λέγοντας: "Και τα δύο όνειρα σημαίνουν το ίδιο. Εννοούν, ότι θα έλθουν πρώτα επτά χρόνια μεγάλης ευφορίας της γης. Θα επακολουθήσουν όμως και άλλα επτά χρόνια πείνας. Ο λιμός θα είναι βαρύς και η δυστυχία μεγάλη". Και αυτό το όνειρο είχε θεία προέλευση. Ήταν εκ του Θεού. Διότι η ερμηνεία επαληθεύτηκαν κατά γράμμα. Ήλθαν τα επτά χρόνια της ευφορίας και επακολούθησαν άλλα επτά χρόνια πείνας και δυστυχίας. Το 412 μ.Χ. ο Έπαρχος του Ιλλυρικού Λεόντιος, θεραπεύθηκε από θαύμα του Αγίου Δημητρίου. Απο ευγνωμοσύνη έκτισε πάνω στον τάφο του Μεγαλομάρτυρος μεγαλοπρεπή ναό του Αγίου. Όταν κατόπιν ξεκίνησε να πάει στη Νέα Βλαχιά, όπου διορίστηκε, θέλησε να πάρη και ένα μέρος από το λείψανο του Αγίου. Λογάριαζε να κτίσει και εκεί εκκλησία του Αγίου. Ο Άγιος Δημήτριος όμως του φανερώθηκε στον ύπνο του και του είπε: "Να μη με χωρίσεις, αλλά να μ' αφήσεις ακέραιο στην πατρίδα μου!". Τελικά δεν τόλμησε να πειράξει το Άγιο Λείψανο. Πήρε μόνο χώμα από τον τάφο του Αγίου. Βρήκε επίσης το δακτυλίδι του και το μαντήλι, που τα είχε πάρει ο χριστιανός Λούπος, την ώρα που μαρτύρησε ο Άγιος. Τα έβαλε όλα μέσα σ' ένα κιβώτιο κι έφυγε. 150 Όταν έφθασε στον ποταμό Δούναβη, τον βρήκε πλημμυρισμένο και δεν μπορούσε με κανένα τρόπο να τον περάσει. Την νύκτα του παρουσιάστηκε ο Άγιος Δημήτριος και του είπε: "Μη στεναχωρείσαι, Λεόντιε! Αύριο να πάρεις το κουτί με το δακτυλίδι και το μαντήλι μου και να περάσεις άφοβα τον ποταμό. Μαζί με σένα να προχωρήσουν και όλοι οι άλλοι ανθρώποι, που είναι κοντά σου. Έτσι θα περάσετε τον ποταμό, με τη βοήθεια του Θεού, αβλαβείς". Το πρωί, πράγματι, ο Λεόντιος έπραξε όπως του υπέδειξε στον ύπνο του ο Άγιος Δημήτριος. Πέρασαν όλοι τον ποταμό σώοι και αβλαβείς και πήγε στην επαρχία του. Εκεί όταν έφθασε, έκτισε κι άλλο ναό του Αγίου Δημητρίου. Τα εκ του σατανά όνειρα είναι αναρίθμητα. Σκοπός του είναι πως να εξαπατήσει και να βλάψει τον άνθρωπο. Γι΄ αυτό δεν πρέπει να δίνουμε σημασία στα όνειρα, διότι τότε, και μόνο τότε, θα είμαστε ασφαλείς. Ουδέποτε δεν πρέπει να δίνουμε σημασία για τους εξής λόγους: 1ον) Το απαγορεύει η Αγία Γραφή. Στην Αγία Γραφή μιλάει ο Θεός. Λοιπόν, στην Παλαιά Διαθήκη μας λέει να προσέχουμε, για να μην απατόμαστε από τα όνειρα στα οποία ανακατεύεται ο σατανάς: "Όπως ματαιοπονεί αυτός που θέλει να πιάσει τις σκιές ή τρέχει να κυνηγήσει τον άνεμο, έτσι ματαιοπονεί και εκείνος που προσέχει στα όνειρα". Γι' αυτό λέγει, στη συνέχεια, επιγραμματικά: "Οι μαντείες και οι οιωνισμοί, τα μαντολογήματα και τα όνειρα είναι ψεύτικα. Και υποφέρει η καρδιά του ανθρώπου από αυτά, όπως η γυναίκα από τους πόνους της γέννας". "Πρόσεξε", λέγει, "να μη δώσεις την καρδία σου και την προσοχή σου στα όνειρα. Διότι, τα όνειρα πλάνησαν πολλούς και έπεσαν έξω, όσοι ήλπιζαν σ' αυτά" ( Σοφία Σειράχ). 2ον) Το απαγορεύει η Εκκλησία. Ο σατανάς έχει πλανήσει με τα όνειρα πολλούς ακόμη και Αγίους. Είναι τεχνίτης στο σημείο αυτό. Ξέρει καλά τη δουλειά του και τα παρουσιάζει σαν θεϊκά. Γι' αυτό οι ασκητές, οι Πατέρες της ερήμου, μπροστά στην αδυναμία να διακρίνουν την πηγή των ονείρων, εάν είναι φυσική, θεία ή δαιμονική μας συνιστούν να τα αντιπαρερχόμαστε χωρίς να δίνουμε προσοχή και να τα απορρίπτουμε τελείως. Και όμως νομίζουν πολλοί, ότι είναι μεγάλη ευσέβεια και αρετή να βλέπουν όνειρα. Μερικοί, μάλιστα, επαίρονται και διηγούνται με υπερηφάνεια τα όνειρα που βλέπουν. Λέγουν επιγραμματικά, όταν τους συμβεί κάτι: "Το ήξερα εγώ, ότι θα γινόταν αυτό. Το είχα δει στο όνειρο μου!". Ακόμη και από τον Θεό, εάν προέρχεται το όνειρο, εμείς για να είμαστε ασφαλής, μήπως και μας πλανά ο Σατανάς, να μην το δεχόμαστε. 3ον) Τα εκ Θεού είναι ελάχιστα. Άλλωστε τα εκ Θεού όνειρα, είναι όχι ελάχιστα, αλλά ελαχιστότατα. Σε διάστημα τεσσάρων χιλιάδων χρόνων τα όνειρα, που μας αναφέρει η Αγία Γραφή, μετρούνται μόλις στα δάκτυλα των δύο χεριών. Επίσης και τα όνειρα που βρίσκονται στη ζωή των Αγίων, είναι περιορισμένα. 4ον) Τα εκ Θεού έρχονται σε Άγιους και για σοβαρότατα ζητήματα. Εξ άλλου τα εκ Θεού όνειρα είναι ελάχιστα, και φαίνονται συνήθως μόνο σε Αγίους και ενάρετους ανθρώπους. Αλλά και εκείνοι δεν τα παραδέχονται αμέσως, όπως συνέβη στην περίπτωση της γερόντισσας Μοναχής Πελαγίας κατά την ανεύρεση της Εικόνας της Παναγίας της Τήνου. 5ον) Με τα όνειρα ο σατανάς βασανίζει τους ανθρώπους. Πράγματι! Πόσο τους βασανίζει καθημερινά! Ξυπνούν οι δυστυχείς το πρωί, όσοι προσέχουν στα όνειρα, χωρίς όρεξη για εργασία και βυθισμένοι σε σκέψεις. Είναι σχεδόν σαν παράλυτοι. Τρέχουν κατόπιν στους ονειροκρίτες, δεν συμφωνούν ποτέ αναμεταξύ τους! Έλεγε κάποιος συγγραφέας στους φίλους του στο καφενείο: "Τώρα θα πάω να γράψω ό,τι ψευτιές κατεβάσει το κεφάλι, για τους χαζούς". Και όμως πολλοί έχουν τον ονειροκρίτη σαν Ευαγγέλιο. Η χαρά του σατανά είναι ακόμη να μας δημιουργεί μαλώματα και έχθρες. Γι' αυτό χρησιμοποιεί τα όνειρα... Είναι πρώτης τάξεως μέσο. Βλέπει κανείς στο όνειρό του, για παράδειγμα, ότι έχασε ένα αντικείμενο και ότι το πήρε κάποιος. Αρχίζει τότε να τον υποπτεύεται και να είναι βαρύς απέναντί του, ενώ ο άλλος να είναι αθώος. Με τα όνειρα ο σατανάς επιδιώκει να μας κερδίσει τη ψυχή, ρίχνοντάς μας σιγά-σιγά στην αμφιβολία και στην αμαρτία. Εκτός των ονείρων έχουμε και τα οράματα. Αυτά λέγονται και οράσεις και οπτασίες. Τι είναι τα οράματα; Όραμα είναι, όταν βλέπη ο άνθρωπος υπερφυσικά πράγματα, όχι στον ύπνο του όπως συμβαίνει στο όνειρο, αλλά στον ξύπνιο του, ξύπνιος. Λειτουργούν στο όραμα τελείως οι αισθήσεις του ανθρώπου. Και για τα οράματα ισχύουν, όσα ακριβώς γράφτηκαν για τα όνειρα. Και τα οράματα προέρχονται από τον Θεό, αλλά επίσης και από τον σατανά. 1ον) ΟΡΑΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Τα εκ Θεού οράματα παρουσιάζονται συνήθως σε ενάρετους ανθρώπους και Αγίους και για ζητήματα σοβαρά που έχουν σχέση με την πίστη και την σωτηρία των ψυχών. Επίσης πολύ παραστατικό είναι το όραμα, που είδε ο Μέγας Βασίλειος... Κάποτε ο ασεβής αυτοκράτορας Ιουλιανός εκστράτευσε προς τα μέρη της Περσίας. Πέρασε όμως και από την Καισάρεια. Ειδοποίησε πρωτύτερα τον 151 Μέγα Βασίλειο να βγει και να παραδώσει το χρυσάφι της Εκκλησίας. Ο Βασίλειος τον είχε γνωρίσει στην Αθήνα, όταν ήταν φοιτητής, και βγήκε με τον λαό να τον υποδεχτεί. Προσέφερε όμως στην βασιλική ακολουθία, αντί για χρυσάφι που ζήτησε ο Ιουλιανός, τρία κριθαρένια ψωμιά! Ο Ιουλιανός, γεμάτος από οργή, δέχτηκε τα ψωμιά και είπε στους δούλους του, να αντιπροσφέρουν στον Επίσκοπο, χόρτο και σανό, που τρώνε τα ζώα. Μόλις είδε ο Άγιος την περιφρόνηση και την προσβολή του Βασιλιά του είπε:- Εμείς Βασιλιά, επειδή απαίτησες να σου προσφέρουμε, σου δώσαμε από εκείνο που εμείς τρώμε. Και συ μας προσφέρεις από αυτό που τρώγεις. Ο Ιουλιανός γεμάτος πάθος κι εκδίκηση είπε στον Άγιο: - Τώρα δέξου την δωρεά αυτή και όταν επιστρέψω από την Περσία νικητής, τότε τη μεν πόλη θα κατακαύσω, τον δε από εσένα απατώμενο λαό θα αιχμαλωτίσω, διότι τους θεούς, τους οποίους εγώ προσκυνώ, ο λαός αυτός ατιμάζει. Εσύ θα λάβεις την πρέπουσα αμοιβή... Ο Μέγας Βασίλειος ήξερε τον άγριο εγωισμό του Ιουλιανού και τον βίαιο και παράλογο χαρακτήρα του. Γνώριζε επίσης καλά, ότι εκείνα που είπε, δεν ήταν απλώς απειλή, αλλά απόφαση. Κάλεσε, λοιπόν, τον λαό και του είπε τον κίνδυνο που περίμενε την πόλη, μόλις θα επέστρεφε ο Ιουλιανός. Συμβούλεψε έπειτα όλους να συγκεντρώσουν χρήματα, χρυσαφικά κι ασημικά, και να τα έχουν έτοιμα για να τα πετάξουν μπροστά στο δρόμο, απ' όπου θα περνούσε επιστρέφοντας ο Ιουλιανός. - Έτσι, τους είπε, καθώς είναι φιλοχρήματος, θα καταπραϋνθεί και δεν θα πραγματοποιήσει την απειλή του. Οι κάτοικοι της Καισάρειας έδωσαν τότε άφθονα χρήματα, χρυσαφικά και ασημικά. Ο Άγιος Βασίλειος τα συγκέντρωσε και κατέγραψε σε κατάσταση ό,τι είχε δώσει ο καθένας. Όταν πλησίαζε ο καιρός της επιστροφής του Ιουλιανού, κάλεσε ο Άγιος πλήθος Χριστιανών από άνδρες, γυναίκες και παιδιά και τους είπε, να νηστέψουν τρεις ημέρες. Έπειτα τους πήρε και ανέβηκε μαζί τους στο όρος της Καισάρειας , που ονομάζεται Δίδυμο. Εκεί ήταν ο Ναός της Παναγίας. Πάνω στο βουνό αυτό όλοι οι Χριστιανοί έκαναν τρεις Ολονυκτίες και προσευχήθηκαν θερμά. Παρακάλεσαν από το βάθος της καρδιάς τους την Παναγία, ν' αλλάξει το μυαλό του εκδικητικού αυτοκράτορα. Εκεί όμως, καθώς ο Ιεράρχης προσευχόταν μαζί με το λαό, είδε κάτι θαυμαστό: Είδε ένα πλήθος Αγγέλων, μια ουράνια στρατιά, να κυκλώνει το όρος. Στο μέσον είδε μια γυναίκα να κάθεται σε θρόνο λαμπερό! Ήταν η Παναγία. Κάποια στιγμή η Παναγία μίλησε στους Αγγέλους που την υπηρετούσαν και τους είπε: - Καλέστε μου τον Μερκούριο και πέστε του να πάει να κτυπήσει τον εχθρό του Υιού μου, τον Ιουλιανό. Έκπληκτος βλέπει τότε ο Μέγας Βασίλειος, να καταφθάνει αμέσως ο Μάρτυς Μερκούριος, φέροντας τα όπλα του, να παίρνει θεία προσταγή και να φεύγει! Μετά την οπτασία αυτή, κατέβηκε ο Άγιος με τους άλλους στην πόλη. Εκεί ήταν ο Ναός του Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου, στον οποίο βρίσκονταν το Λείψανο και τα όπλα του. Ο Μερκούριος μαρτύρησε στην Καισάρεια επί της βασιλείας των αυτοκρατόρων Βαλερίου και Βαλεριανού... Ο Άγιος Βασίλειος μπήκε στο Ναό. Είδε όμως έκπληκτος, ότι έλειπαν και το λείψανο και τα όπλα του Μάρτυρος! Ρώτησε τον Σκευοφύλακα της Εκκλησίας και εκείνος τα έχασε. Δεν ήξερε τίποτα. Κατάλαβε τότε ο Μέγας Βασίλειος, ότι ήταν αληθινό το όραμα. Την ημέρα εκείνη, όπως έγινε γνωστό σε λίγο, σκοτώθηκε ο Ιουλιανός και είπε ξεψυχώντας: "Νενίκηκας με, Ναζωραίε". Αυτά τα οράματα προέρχονται εκ Θεού. 2ον) ΟΡΑΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ. Έχουμε όμως οράματα και εκ του σατανά. Ο σατανάς, όπως λέγει ο Aπόστολος Παύλος: "Μετασχηματίζεται και σε άγγελο φωτός". Παρουσιάζεται με μορφή Αγίου ή της Παναγίας ή ως φως και δίνει εντολές, φαινομενικά Άγιες, με απώτερο όμως σκοπό να εξαπατήσει και παραπλανήσει τον άνθρωπο. Δίνει λύσεις παραπλανητικές και πείθει τους εύπιστους. Στην εποχή μας συμβαίνουν πολλά τέτοια στις λεγόμενες οραματίστριες, οι οποίες συνήθως είναι μέντιουμ και όργανα του σατανά. Αυτές χρησιμοποιούν πολλές φορές και την απάτη εκτός από τη βοήθεια του σατανά. Το συμπέρασμα λοιπόν, απ' όλα αυτά είναι: Για να είσαι ασφαλής, μην δίνεις ποτέ σημασία στα όνειρα. Αν θέλης, βεβαίως! Αν δεν θέλης, εσύ θα βγεις ζημιωμένος. Και η ζημιά ίσως θα είναι ανεπανόρθωτη. https://sites.google.com/site/orthodoxy1054/ta-oneira-pos-exegountai- 152 Δ. Τρεις Άγιοι που φανερώθηκαν μέσα από οράματα των ανθρώπων ενός χωριού Οι Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη συγκαταλέγονται στη χορεία των Νεοφανών Αγίων και μάλιστα εκείνων που μαρτύρησαν σχεδόν αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Σχετικά με τον βίο τους γνωρίζουμε λίγα πράγματα. Οι πρώτες πληροφορίες για την ύπαρξη των Αγίων ιστορούνται με θαυματουργικό και αποκαλυπτικό τρόπο από το έτος 1959 μ.Χ. Από μία ανασκαφή που έγινε στη Θερμή της Λέσβου, ανακαλύφθηκε ο τάφος ενός αγνώστου προσώπου, που όπως αποκαλύφθηκε σε συνεχή οράματα, ανήκε στον Άγιο Ιερομάρτυρα Ραφαήλ, ο οποίος μαρτύρησε μαζί με τον Άγιο Οσιομάρτυρα Νικόλαο και την Αγία Ειρήνη. Ο τάφος και το λείψανο του Αγίου Νικολάου ανακαλύφθηκε στις 13 Ιουνίου 1960 μ.Χ. Ο Άγιος Ραφαήλ καταγόταν από τους Μύλους της Ιθάκης και γεννήθηκε το έτος 1410 μ.Χ. Το κοσμικό του όνομα ήταν Γεώργιος Λάσκαρης ή Λασκαρίδης και ο πατέρας του ονομαζόταν Διονύσιος. Πριν γίνει κληρικός είχε σταδιοδρομήσει στο βυζαντινό στρατό και έφθασε μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Σε ηλικία τριάντα πέντε ετών γνώρισε ένα ασκητικό και σεβάσμιο γέροντα, τον Ιωάννη, ο οποίος τον προσείλκυσε στην εν Χριστώ ζωή. Κάποια Χριστούγεννα ο γέροντας κατέβηκε από τον τόπο της ασκήσεώς του, για να εξομολογήσει και να κοινωνήσει τους στρατιώτες και κήρυξε τον λόγο του Θεού. Τότε ο αξιωματικός Γεώργιος, όταν ο γέροντας κατέβηκε πάλι τα Θεοφάνεια, αποχαιρέτισε τους στρατιώτες και τον ακολούθησε. Μετά την κουρά του σε μοναχό, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, αλλά τιμήθηκε και με το οφίκιο του αρχιμανδρίτη και του πρωτοσύγκελου. Μαζί δε με τις άλλες αποκαλύψεις, ο Άγιος Ραφαήλ αποκάλυψε ότι απεστάλη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Εσπερία, στην πόλη της Γαλλίας που ονομάζεται Μορλαί, για να εκπληρώσει την εντολή που του ανατέθηκε. Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα λίγο πριν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Ακόμη απεκάλυψε ότι κήρυξε τον λόγο του Ευαγγελίου στην Αθήνα, στο λόφο που είναι το μνημείο του Φιλοπάππου. Λίγα χρόνια πριν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, περί το έτος 1450 μ.Χ., ο Άγιος βρέθηκε μετά από περιπλανήσεις στην περιοχή της Μακεδονίας και μόναζε εκεί. Κοντά στον Άγιο Ραφαήλ βρισκόταν εκείνο το διάστημα ο Άγιος Νικόλαος ως υποτακτικός. Ο Νικόλαος εκάρη μοναχός και στη συνέχεια χειροτονήθηκε διάκονος. Θεωρείται Θεσσαλονικεύς στην καταγωγή, αν και αναφέρεται ότι γεννήθηκε στους Ράγους της Μηδίας της Μικράς Ασίας. Ωστόσο μεγάλωσε και ανδρώθηκε στη Θεσσαλονίκη. Μόλις έπεσε η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι εισέβαλαν ορμητικά στη Θράκη και καταλύθηκε οριστικά η βυζαντινή αυτοκρατορία, ο φόβος για γενικούς διωγμούς κατά των Χριστιανών στάθηκε ως αφορμή να καταφύγει ο Άγιος Ραφαήλ με την συνοδεία του από το λιμάνι της Αλεξανδρουπόλεως, στη Μυτιλήνη. Εκεί εγκαταστάθηκε μαζί με άλλους μοναχούς στην παλαιά μονή του Γενεσίου της Θεοτόκου, η οποία στο παρελθόν ήταν γυναικεία και ήταν χτισμένη στο λόφο Καρυές, κοντά στο χωριό Θέρμη. Ηγούμενος της μονής εξελέγη στην συνέχεια ο Άγιος Ραφαήλ. Έπειτα από μερικά χρόνια, το έτος 1463 μ.Χ., η Λέσβος έπεσε στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι σε μια επιδρομή τους στο μοναστήρι, συνέλαβαν τον Άγιο Ραφαήλ και τον Άγιο Νικόλαο, τη Μεγάλη Πέμπτη του ιδίου έτους. Ακολούθησαν σκληρά και ανηλεή βασανιστήρια και ο Άγιος Ραφαήλ μαρτύρησε διά σφαγής με πολύ σκληρό τρόπο. Τον έσυραν βιαίως τραβώντας τον από τα μαλλιά και την γενειάδα, τον κρέμασαν από ένα δένδρο, τον χτύπησαν βάναυσα, τον τρύπησαν με τα πολεμικά τους όργανα, αφού προηγουμένως τα πυράκτωσαν σε δυνατή φωτιά και τελικά τον έσφαξαν πριονίζοντάς τον από το στόμα. Σε μερικές εμφανίσεις του ο Άγιος Ραφαήλ φαίνεται να συνοδεύεται από πολλούς, δορυφορούμενους τρόπον τινά, οι οποίοι διάνυσαν πριν από αυτόν τον ασκητικό βίο στη μονή των Καρυών, όπως είπε σε 153 εκείνους που τα έβλεπαν αυτά. Αποκάλυψε επίσης, ότι η μονή αυτή, η οποία είναι γυναικεία, υπέστη επιδρομή από τους αιμοχαρείς πειρατές κατά το έτος 1235 μ.Χ. Κατά την επιδρομή εκείνη αγωνίσθηκε μαζί με τις άλλες μοναχές τον υπέρ του Χριστού καλό αγώνα η καταγόμενη από την Πελοπόννησο ηγουμένη Ολυμπία και η αδελφή της Ευφροσύνη. Η Ολυμπία τελειώθηκε αθλητικώς στις 11 Μαΐου του έτους 1235 μ.Χ., εμφανίσθηκε δε μαζί με τον μεγάλο και θαυματουργό Άγιο Ραφαήλ. Ο Άγιος Νικόλαος πέθανε μετά από βασανισμούς, από ανακοπή καρδιάς, δεμένος σε ένα δένδρο. Μαζί με τους Αγίους συνάθλησε και η μόλις δώδεκα χρονών νεάνιδα Ειρήνη, θυγατέρα του Βασιλείου, προεστού της Θέρμης, η οποία και εμφανίζεται μαζί τους. Αυτή μαρτύρησε ως εξής: Οι ασεβείς αλλόθρησκοι της απέκοψαν το ένα χέρι και ακολούθως την έβαλαν σε ένα πιθάρι και κατέκαψαν την αγνή αυτή παρθένο, υπό τα βλέμματα των δύστυχων γονέων της, οι οποίοι και θρηνούσαν γοερά για τον φρικτό θάνατο του παιδιού τους. Με τους Αγίους συνεμαρτύρησαν ο μνημονευθείς πατέρας της Αγίας Ειρήνης, Βασίλειος, η σύζυγός του Μαρία, το μόλις πέντε ετών παιδί τους Ραφαήλ, η ανεψιά τους Ελένη, ο δάσκαλος Θεόδωρος και ο ιατρός Αλέξανδρος, των οποίων τα οστά βρέθηκαν κοντά στους τάφους των Αγίων, μέσα σε ξεχωριστούς τάφους. Το μαρτύριό τους συνέβη την Τρίτη της Διακαινησίμου, στις 9 Απριλίου του έτους 1463 μ.Χ. Έπειτα από θαυματουργικές υποδείξεις των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, έγινε γνωστή η ύπαρξη των λειψάνων τους και υποδείχθηκαν τα σημεία όπου βρίσκονταν οι τάφοι τους. http://www.saint.gr/214/saint.aspx Ε. Η Ερμηνεία των ονείρων Σε βιβλίο του ο μεγάλος ψυχολόγος Φρόιντ μας δίνει μια εξαιρετικά λεπτομερή εξήγηση για το πώς δημιουργούνται τα όνειρα και το πώς λειτουργούν. Διανθισμένο με μαρτυρίες από δικά του όνειρα και ασθενών του, υποστηρίζει τη βασική θέση ότι τα όνειρα είναι η μεταμφιεσμένη εκπλήρωση μιας καταπιεσμένης ή απωθημένης ασυνείδητης επιθυμίας, που συνδέεται ιδιαίτερα με σεξουαλικά και επιθετικά ένστικτα και η έκφρασή της λογοκρίνεται προτού γίνει συνειδητή. Ακόμη και οι εφιάλτες που εκδηλώνουν προφανή άγχη είναι η εκπλήρωση τέτοιων επιθυμιών. Για παράδειγμα, όσοι ονειρεύονται πως πετούν ή αιωρούνται, θέλουν να ελευθερωθούν από την παιδική τους ηλικία. Εάν κάποιος ονειρεύεται πως κάποιος στενός του συγγενής πεθαίνει, πιθανότατα κρύβει εχθρότητα για το πρόσωπο αυτό ή επιθυμία να αποκτήσει αυτά που έχει το άλλο πρόσωπο. http://www.alfavita.gr/arthron/%CE%B7%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BDo%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CF%81%CF%89%CE%BD#ixzz2kkhBlhTL ΣΤ. Οι νέοι ονειρεύονται (πηγή: aixmi.gr) Ο έρωτας και η αισιοδοξία του 18άρη απόφοιτου ποιητή μας, σβήνει τις χιλιάδες λέξεις απογοήτευσης, κατήφειας, αρνητικότητας που δηλητηριάζουν κάθε μέρα τις εφημερίδες, τα blogs, τα τηλεοπτικά πάνελς, τις μέρες και τις νύχτες μας. Οι 18άρηδες ξέρουν, αλλά δεν μιλούν; Όχι βέβαια. Ξέρουν, αλλά δεν θέλουν. Γνωρίζουν αλλά απαντούν με τον στίχο της καρδιάς τους που χτυπά δυνατά, όμορφα. Όχι δεν θέλουν να τους χαλάμε τα όνειρα. Δεν θέλουν να ακούνε άλλο ότι τα προδιαγράφουμε για μια ”γενιά χαμένη”, γιατί η Ελλάδα «Τα φόρτωσε στον κόκορα». Όχι, δεν έχουμε το δικαίωμα να τους κλέψουμε το φώς, την ελπίδα, τη χαρά για το ταξίδι τους που «θα κρατήσει μια ζωή» και για εκείνο που τελείωσε μαζί με τα άδεια πια θρανία. «Βάλε μπροστά και φύγαμε» τραγούδησε ο 18χρονος Αλέξανδρος και ήταν σαν να μας 154 έστελνε το σύνθημα, την παρότρυνση, την εντολή, ήταν ένα ωστικό κύμα, θετικής ενέργειας σε όλους, πολιτικούς και μη, απογοητευμένους επιχειρηματίες, λαλημένους χρηματιστές, δύσθυμους τραπεζίτες. «Μη διστάσεις να πεις πως όλ’ αυτά σε έχουν κάνει να δακρύσεις και μη το φοβηθείς να ακούσεις τη καρδιά σου να χτυπά, όλα τελειώνουν κι όλα αρχίζουν εδώ με εσένα αγκαλιά», «Βάλε Μπροστά και φύγαμε!!» http://www.eirinika.gr/gr/blog/arthografia/ellada-neolaia.asp Ζ. Μας ανησυχούν τα όνειρα; Τα όνειρα έρχονται στην ψυχή μας από φυσικά αίτια, τις περισσότερες φορές. Πρόσωπα και γεγονότα που μας απασχολούν, άγχη και αγωνίες μας, η ποιότητα της ζωής μας (π. χ. η βαρυστομαχιά το βράδυ) μας οδηγούν στο να βλέπουμε διάφορα όνειρα, τα οποία συνήθως τα ξεχνάμε, ενώ κάποιες φορές μας δείχνουν ό,τι έχει η ψυχή μας στο ασυνείδητό της. Τα όνειρα πάντως δεν χρειάζεται να τα δίνουμε σημασία. Υπάρχουν κάποιοι που θέλουν τα όνειρά τους να λειτουργούν ως αφορμή μαντείας για το μέλλον. Τότε στην ουσία τα όνειρα γίνονται πηγή κοινωνίας με τον διάβολο. Ο άνθρωπος θεωρεί ότι ενώ το μέλλον ανήκει στο Θεό, εκείνος μπορεί να το χρησιμοποιήσει για λογαριασμό του, για να προφητεύσει, για να μαντεύσει και να γίνει φορέας οραμάτων και αποκαλύψεων, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους. Όμως κάτι τέτοιο έχει να κάνει με τον πειρασμό και δεν πρέπει να νικιόμαστε από αυτόν. Υπάρχουν και όνειρα τα οποία προέρχονται από το Θεό. Αυτά όμως είναι σπάνια και δίνονται σε ανθρώπους που ο Θεός κρίνει ότι πρέπει να δώσου ένα μήνυμά του στον κόσμο. Ας μην είμαστε όμως βιαστικοί. Τέτοια όνειρα συνήθως επαναλαμβάνονται και δίδονται σε αγιασμένες μορφές. Τα όνειρα που νεώτεροι και μεγαλύτεροι καλούμαστε να κάνουμε δεν είναι στον ύπνο μας, αλλά στον ξύπνιο μας. Καλούμαστε να έχουμε στόχους, όνειρα στη ζωή μας. Να μην το βάζουμε κάτω στις δυσκολίες μας, αλλά με τη δύναμη της πίστης στο Θεό να παλεύουμε και να μην νικιόμαστε από το πνεύμα της εποχής που θέλει τα όνειρά μας να μην έχουν αξία, γιατί επικρατεί ένα κλίμα μεγάλης απογοήτευσης. Ας το παλέψουμε και ο Κύριος θα μας βοηθήσει. Μ αισιόδοξη διάθεση, αγωνιστικότητα και προσπάθεια ας προσπαθούμε τα όνειρά μας να γίνονται πραγματικότητα. Την ίδια στιγμή ας ανανεωνόμαστε. Αν κάποιο όνειρό μας δεν μπορεί να πραγματωθεί, ας μην το βάζουμε κάτω. Ας προσαρμοζόμαστε και ας ξεκινάμε από την αρχή. Μόνο να μην νικιόμαστε από την απογοήτευση, γιατί αυτό πάλι θέλει ο πειραστής. 155 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 7 Γράμματα Μικρό παιδί (Μουσική Λίνος Κόκκοτος, Στίχοι Αργύρης Βεργόπουλος, Τραγούδι Γιώργος Ζωγράφος από τον δίσκο Μικρό Παιδί) Μικρό παιδί σαν ήμουνα και πήγαινα σχολείο, μικρό παιδί στα μάτια είχα τη χαρά, στα χέρια το βιβλίο, μικρό παιδί Κι όταν η βαρυχειμωνιά μου πάγωνε τα χέρια, στον ουρανό τα σήκωνα να ζεσταθούν στ’ αστέρια Παιδί στα δεκατέσσερα κλέψανε τη χαρά μου, μικρό παιδί στα μάτια είχα τη φωτιά, τον ήλιο στη καρδιά μου μικρό παιδί Μικρό παιδί σαν ήμουνα και πήγαινα σχολείο μικρό παιδί το γέλιο είχα συντροφιά, στα χέρια το βιβλίο, μικρό παιδί Ερμηνευτικά σχόλια Μικρό παιδί σαν ήμουνα: ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια μιας εποχής που χαρακτηρίστηκε ως το «Νέο Κύμα» στο ελληνικό τραγούδι. Στίχοι συναισθηματικοί και τρυφεροί και μουσική χωρίς θόρυβο, αποτύπωνε την διάθεση των ανθρώπων να ξεφύγουν από τα προβλήματα της ζωής και την ένταση και να επικοινωνήσουν, να μιλήσουν ήσυχα και απλά. Ο στιχουργός, όπως αναφέρει ο ίδιος σε συνέντευξή του (εφημερίδα Τα ΝΕΑ), έγραψε το τραγούδι για ένα 14χρονο αγόρι που δούλευσε στο ίδιο εργοστάσιο με εκείνον. Όταν ο ποιητής ήταν 25 ετών είχε πιάσει δουλειά στο λογιστήριο μιας μεταλλοβιομηχανίας, λίγο μετά που αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο και το 14χρονο παιδί έμπαινε συχνά πυκνά στο γραφείο του για να φέρει κανένα χαρτί. Ο ποιητής τον ρώτησε για την ιστορία του. Έμοιαζε με δεκάδες ιστορίες 14χρονων αγοριών που τα χρόνια εκείνα αναγκάστηκαν να αφήσουν το σχολείο και να μπουν στα βάσανα νωρίς. «Η φυσιογνωμία αυτού του παιδιού ήταν ο μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο είδα τον εαυτό μου. Και συμβολικά λέω για το παιδί στα 14. Τα δικά μου όνειρα ήταν τσακισμένα πολύ πριν» (υπήρχαν και οι διώξεις για τα πολιτικά φρονήματα τότε). Το τραγούδι λοιπόν μας μιλά για τις αναμνήσεις ενός ανθρώπου από την παιδική του ηλικία, όταν πήγαινε σχολείο. Ανήκε σε μία φτωχή οικογένεια. Όμως ένιωθε τη χαρά να πηγαίνει σχολείο, να βρίσκεται με τους συμμαθητές του, να κρατά στα χέρια του ένα βιβλίο. Και αυτή η χαρά αποτυπωνόταν στα μάτια. Δεν διαμαρτυρόταν για την απουσία υλικών αγαθών, αλλά χαιρόταν που ζούσε και χαιρόταν που μπορούσε να μαθαίνει. Ας σκεφτούμε μάλιστα ένα σχολείο πιθανότατα αυταρχικό, όπου έπεφτε ξύλο από την πλευρά των δασκάλων και των καθηγητών και δεν υπήρχε επιείκεια, όπως υπάρχει σήμερα. Φαίνεται όμως ότι η χαρά της συνύπαρξης και το ταξίδι στη γνώση θεωρούνταν ανώτερο από οτιδήποτε άλλο. βαρυχειμωνιά: δεν είναι μόνο κυριολεκτική η σημασία της λέξης. Έχει και μεταφορική, καθώς αναφέρεται στον «βαρύ χειμώνα» που περνούσε τότε η Ελλάδα, αλλά που δεν έφυγε οριστικά. Εγκαταστάθηκε στα κύτταρά μας και «κανοναρχεί» (έκφραση του ίδιου του στιχουργού). Απομακρύνεται αλλά ξαναγυρίζει οξύτερη, όπως στις μέρες μας. στον ουρανό τα σήκωνα να ζεσταθούν στ’ αστέρια: το κρύο και η φτώχεια κάνουν το παιδί να σηκώνει τα χέρια του στον ουρανό, να τα ζεστάνουν τ’ αστέρια, η προσευχή, η πίστη, ο Θεός. Η σχέση του με το Θεό δίνει κι αυτή ελπίδα, κάνει το μικρό παιδί να αντέχει. Δεν μένει μόνο στα γράμματα τα ανθρώπινα. Τα 156 συνδυάζει με τα πνευματικά γράμματα, την σχέση με τον ουρανό, την απλότητα και την ομορφιά της παιδικής καρδιάς που εμπιστεύεται και παρηγορείται από τον ουρανό. κλέψανε τη χαρά μου: οι δυσκολίες της ζωής, αλλά και η είσοδος στην εφηβεία κάνουν το παιδί να βλέπει τον κόσμο όπως είναι. Και η κακία του κόσμου, οι δοκιμασίες, όπως επίσης και η σκληρότητα των ανθρώπων κάνουν τη χαρά να φεύγει, την κλέβουνε τη χαρά. Ωστόσο στα μάτια παραμένει η φλόγα και στην καρδιά ο ήλιος. Η φλόγα για να αλλάξει την πορεία της ζωής του, ο ζήλος, ο ενθουσιασμός και η αγωνιστικότητα. Δεν το βάζει κάτω. Την ίδια στιγμή ο ήλιος, το φως παραμένει στην καρδιά του. Δεν νικιέται από το σκοτάδι της κακίας και της απελπισίας, στο οποίο θα μπορούσε να πέσει καθώς συνειδητοποιεί την φτώχεια και την κακία του κόσμου. Κι εδώ παραμένει μεγάλος ο ρόλος της πίστης. Όποιος συνδυάζει τη γνώση, την μόρφωση, την δύναμη της ψυχής του με την πίστη παραμένει φωτεινός και γίνεται μαχητικός, δεν υποτάσσεται όσο δύσκολος κι αν γίνεται ο κόσμος. το γέλιο είχα συντροφιά: το γέλιο μαρτυρεί άνθρωπο ζωντανό, που παλεύει, που δεν νικιέται οτιδήποτε κι αν του τύχει. Άνθρωπο κοινωνικό, άνθρωπο που έχει έμπνευση και που ξέρει την ίδια στιγμή να κρατήσει το νόημα της ζωής του και να το μοιραστεί με τους άλλους. Κι αυτό είναι μια όμορφη παιδεία, ξεχωριστή, η οποία συνδυάζεται με την παιδεία του βιβλίου. Γέλιο, φως, φωτιά, μάθηση και πίστη, στροφή του βλέμματός μας στον ουρανό και εμπιστοσύνη στο Θεό αποτελούν την οδό μιας γνήσιας παιδείας η οποία ξεκινά από τον εαυτό μας. Δεν τα περιμένουμε έτοιμα, αλλά προσπαθούμε να χτίσουμε τον εαυτό μας με τη βοήθεια και του σχολείου, αλλά και της πίστης μας. Αυτά τα βιώματα μας συνοδεύουν, καθώς μεγαλώνουμε. Κι αυτό είναι ό,τι αληθινά χρειαζόμαστε από το σχολείο. Να μας ενισχύει στο δρόμο της χαράς και της γνώσης της ψυχής. Β. Μια Αγία που σπούδασε την αληθινή μόρφωση Η Αγία Αικατερίνη γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και μαρτύρησε κατά την εποχή των ασεβών βασιλέων Μαξιμιανού, Μαξεντίου και Μαξιμίνου (305-313). Ήταν κόρη του ηγεμόνος της Αλεξανδρείας Κώνστα, φημισμένη για το κάλλος της και τη σοφία, διότι είχε μορφωθή με τα διδάγματα της ελληνικής παιδείας και γνώριζε Όμηρο, Βιργίλιο, Αριστοτέλη, Πλάτωνα και άλλους αρχαίους συγγραφείς. Πολλοί πλουσιώτατοι άρχοντες της συγκλήτου την ζήτησαν σε γάμο από την μητέρα της, που ήταν κρυφή χριστιανή εξ αιτίας του διωγμού, που κίνησε ο Μαξιμιανός. Οι συγγενείς και η μητέρα της την συμβούλευαν να παντρευθή για να μην περιέλθη η βασιλεία του πατέρα της σε ξένο άνδρα, αλλά η Αικατερίνη απέφευγε τις προτάσεις. Όταν άρχισαν να την ενοχλούν συστηματικά τους είπε: -Βρήτε ένα νέο να μου μοιάζη στα τέσσερα χαρίσματα που ομολογείτε, ότι ξεπερνώ τις άλλες νέες και τότε να τον κάνω σύζυγό μου, γιατί δεν καταδέχομαι να πάρω κατώτερό μου. Ερευνήστε αν υπάρχη κάποιος όμοιός μου στην ευγένεια, στον πλούτο, στη σοφία, και στην ωραιότητα. Αν του λείπη κάτι απ' αυτά δεν είναι άξιος για μένα. Εγνώριζαν όλοι, ότι ήταν αδύνατο να βρεθή τέτοιος άνθρωπος και της έλεγαν, ότι ο γιος του βασιλιά της Ρώμης και άλλοι είναι ευγενείς και πλουσιώτεροι από αυτή, αλλά υστερούν στην σοφία και στην ομορφιά. Αλλά η κόρη δεν δεχόταν να πάρη «αγράμματο», όπως έλεγε. Η μητέρα της είχε πνευματικό ένα άγιο άνθρωπο έξω από την πόλι. Πήρε, λοιπόν, την Αικατερίνη και πήγαν να τον συμβουλευθούν. Ο ασκητής άκουσε τα φρόνημα λόγια της και σκέφθηκε να την ελκύση στην πίστι του Χριστού. Της είπε λοιπόν: Γνωρίζω έναν θαυμάσιο άνθρωπο, που σε υπερβαίνει σ' όλα τα χαρίσματα και σ' άλλα αναρίθμητα. Η ωραιότητά του νικά στη λάμψη τον ήλιο, η σοφία του κυβερνά όλα τα όντα , ο πλούτος του διαμοιράζεται σ' όλο τον κόσμο και δεν λιγοστεύει ποτέ, η ευγένειά του είναι ασύλληπτη και ακατανίκητη. Η κόρη νόμισε, ότι πρόκειται για επίγειο άρχοντα και ρωτούσε αν αυτά τα χαρίσματα ήταν αληθινά. Ρώτησε λοιπόν: Τίνος είναι γιός; -Αυτός δεν έχει πατέρα στη γη, αλλά γεννήθηκε υπερφυσικά από μια Υπεραγία Παρθένο, που αξιώθηκε για την αγιότητά της 157 να μείνη αθάνατη στην ψυχή και στο σώμα. -Είναι δυνατό να δω αυτό το νέο, για τον οποίο διηγείσαι τόσα θαυμαστά; -Αν κάμης ό,τι σου πω, θα αξιωθής να δης το πρόσωπό του. Τότε ο ασκητής της έδωσε μιά εικόνα της Παναγίας, που κρατούσε το θείο Βρέφος και της λέει: Αυτή είναι η αειπάρθενος Μητέρα Εκείνου. Πάρε την και αφού κλείσης την πόρτα του δωματίου συ κάμε ολονύκτια προσευχή και παρακάλεσε αυτήν, που ονομάζεται Μαρία, να σου δείξη τον Υιόν της. Ελπίζω, ότι αν παρακαλέσης με πίστι, θα σε ακούση. Πήρε η Αικατερίνη την εικόνα και όλη τη νύκτα κλεισμένη στο θάλαμό της προσευχόταν, όπως της είπε ο γέροντας. Από τον κόπο κοιμήθηκε και βλέπει σε όραμα την Παναγία με το θείο Βρέφος. Αλλά είχε στραμμένο το πρόσωπό του προς τη Μητέρα του, έτσι η κόρη έβλεπε τα νώτα του, επιθυμώντας να δη από μπροστά πήγε προς το άλλο μέρος, αλλά ο Χριστός έστρεφε πάλι το πρόσωπό του. Τούτο έγινε τρεις φορές. Τότε άκουσε την Παναγία να λέη: -Κύτταξε, παιδί μου, τη δούλη σου Αικατερίνη, πόσο είναι ωραία και καλή. Το βρέφος αποκρίθηκε: -Είναι σκοτεινή και άσχημη, τόσο που δεν μπορώ να την δω καθόλου. Δεν είναι πάνσοφη παραπάνω από όλους τους ρήτορες, πλούσια και ευγενή; - Μητέρα μου, είναι αμαθής και πολύ χαμηλά όσο βρίσκεται σε τέτοια κατάστασι, ώστε δεν πρέπει να με δη στο πρόσωπο. Σε παρακαλώ, παιδί μου, να μην περιφρονήσεις το πλάσμα σου, αλλά να την νουθετήσης κα να την οδηγήσης για να απολαύση τη δόξα σου και να δη το πρόσωπό σου, που επιθυμούν και οι Άγγελοι να βλέπουν. -Ας πάη στο γέροντα, που της έδωσε την εικόνα και ας κάνη ό,τι θα την συμβουλεύση και τότε θα με δη. Την άλλη μέρα ξεκίνησε το πρωί με λίγες γυναίκες κι έφθασε στο κελλί του γέροντα. Με δάκρυα του διηγήθηκε το όραμα και του ζήτησε τη συμβουλή του. Ο όσιος διηγήθηκε όλα τα Μυστήρια της αληθινής πίστεως, αρχίζοντας από τη δημιουργία του ανθρώπου. Μετά την κατήχησι η Αγία αποθέτοντας τον παλαιό άνθρωπο και φορώντας στολή θεοΰφαντη, γύρισε στα ανάκτορα. Όλη τη νύκτα πέρασε προσευχόμενη μέχρι την ώρα που κοιμήθηκε και είδε σε οπτασία την Παρθένο με το βρέφος, που κοίτταζε την Αικατερίνη, με πολύ ιλαρότητα. Στην ερώτηση της Θεομήτορος αν ήταν τώρα αρεστή η κόρη, ο Δεσπότης απάντησε: -Τώρα έγινε ένδοξη η άσχημη και σκοτεινή, η πτωχή και χωρίς γνώσι έγινε πλούσια και πάνσοφη, η καταφρονεμένη και άσημη έγινε ευγενής και ένδοξη. Είναι στολισμένη με τέτοια χαρίσματα, ώστε επιθυμώ να τη μνηστευθώ για νύφη μου άφθορη. Η Θεοτόκος τότε πήρε το δεξί χέρι της κόρης και της είπε: -Δώσε της, παιδί μου, δακτυλίδι σαν αρραβώνα, για να την αξιώσης της βασιλείας σου. -Τότε ο Κύριος της έδωσε ένα ωραίο δακτυλίδι λέγοντας: - Σήμερα σε παίρνω για νύφη μου αιώνια και άφθορη. Να φυλάξης αυτή τη συμφωνία. Να μην πάρης άλλον νυμφίο στη γη. Από τη στιγμή εκείνη ελκύσθηκε η Αικατερίνη από τον Ουράνιο Νυμφίο και αιχμαλωτίσθηκε η καρδιά της από τον θείο έρωτα του Χριστού. Ο βασιλιάς Μαξέντιος έβγαλε τότε διαταγή όλοι οι άνθρωποι να θυσιάσουν στα είδωλα. Ο βασιλιάς θυσίασε εκατόν τριάντα ταύρους, ενώ οι άλλοι άρχοντες και ηγεμόνες λιγώτερους. Η Αικατερίνη εστενοχωρείτο, που έβλεπε την ασέβεια των ανθρώπων, που πρόδιδαν τη ψυχή τους από φόβο. Από ζήλο θεϊκό παρακινημένη πήρε λίγους δούλους και πήγε στον ειδωλολατρικό ναό, όπου θυσίαζαν. Στάθηκε στην πόρτα ελκύοντας τα βλέμματα όλων. Ειδοποίησε εν συνεχεία τον βασιλιά, ότι έχει να του πη κάτι σπουδαίο για μια υπόθεσι. Ο βασιλιάς πρόσταξε να πλησιάση. Η Αικατερίνη υποκλίθηκε και με παρρησία είπε: -Έπρεπε, βασιλιά, πρώτα συ να γνωρίσης την πλάνη, που έχετε λατρεύοντας σαν θεούς τα είδωλα. Είναι ντροπή και μεγάλη ανοησία να προσκυνάτε φθαρτά και αναίσθητα δημιουργήματα. Δεν πιστεύετε τουλάχιστον τον σοφό Διόδωρο, που λέγει, ότι οι θεοί αυτοί ήταν άνθρωποι με πάθη και ελαττώματα, αλλά επειδή μερικές φορές έδειξαν ανδρεία, ωνομάσθηκαν αθάνατοι. Αργότερα οι άνθρωποι νομίζοντας ότι είναι πράγματι θεοί τους προσκυνούσαν και τους τιμούσαν. Ακόμη και ο Πλούταρχος κατηγορεί και περιφρονεί όσους σέβονται τέτοια αγάλματα. Πρέπει να υπακούσης, βασιλιά, σ΄ αυτούς τους διδασκάλους και να μην γίνης αιτία να χαθούν τόσες ψυχές. Ένας είναι ο Θεός, Αΐδιος και Αθάνατος, που για την σωτηρία μας έγινε άνθρωπος. Αυτός ο Παντοδύναμος Θεός δεν έχει ανάγκη από τέτοιες θυσίες, αλλά μόνο προστάζει να τηρούμε τις εντολές του. Ο βασιλιάς θύμωσε στο άκουσμα των συνετών λόγων της Αικατερίνης και της είπε: -Είναι άπρεπο να συζητά ο βασιλιάς με γυναίκες. Θα μαζέψω τους σοφούς ρήτορές μου και τότε θα καταλάβης την αδυναμία των λόγων σου και θα πιστέψης αυτά που λέω εγώ. Συγκεντρώθηκαν, λοιπόν, εκατόν πενήντα σοφοί, οξείς στο νου και ικανώτατοι στην ομιλία. Πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί στο θέατρο να ακούσει τον αγώνα λόγων. Η Αγία κατατρόπωσε τους ρήτορες του βασιλιά με τους λόγους της και απέδειξε ότι ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός. Κι εκείνοι είπαν τότε στο βασιλιά: - 158 Δεν μπορούμε ν' αντισταθούμε στην αλήθεια. Τότε ο βασιλιάς θύμωσε και πρόσταξε να τους κάψουν στο μέσον της πόλεως. Η Αγία τους παρακίνησε να μη φοβηθούν το μαρτύριο, τους σφράγισε με το σημείο του Σταυρού και προσευχήθηκε γι’ αυτούς. Οι ρήτορεςέγιναν μάρτυρες, αλλά ενώ πέθαναν, τα λείψανά τους δεν τα έβλαψε η φωτιά. Ο βασιλιάς, θυμωμένος πολύ διέταξε να βασανίσουν την Αγία. Αφού τελείωσε το βασανιστήριο, την έκλεισε στη φυλακή. Η Φαυστίνα, σύζυγος του βασιλιά, είχε πόθο να γνωρίση την Αγία, που την είχε αγαπήσει ακούγοντας τις αρετές και τα ανδραγαθήματά της. Βρήκε, λοιπόν, την ευκαιρία, όταν έλειπε ο σύζυγός της από την πόλι. Κάλεσε την στρατοπεδάρχη Πορφυρίωνα, άνθρωπο άξιο και έμπιστο, και του είπε: -Την περασμένη νύκτα είδα σ' όραμα την Αικατερίνη καθισμένη μεταξύ πολλών παρθένων. Όταν με είδε με κάθισε κοντά της και μου έβαλε στο κεφάλι χρυσό στεφάνι λέγοντας: «Ο Δεσπότης Χριστός σου στέλλει αυτό το στεφάνι». Σε παρακαλώ, λοιπόν, Πορφυρίωνα, να βρης ένα τρόπο να συναντήσω απόψε την κόρη αυτή. Εκείνος την πήρε και πήγανε στη φυλακή και είδαν την Αγία. Μαζί τους ήταν και 200 στρατιώτες. Και η βασίλισσα και ο Πορφυρίων και οι στρατιώτες έγιναν χριστιανοί χάρις στην Αγία. Ο Βασιλιάς επέστρεψε και κάλεσε την Αγία, για να προσπαθήσει και πάλι να την πείσει να απαρνηθεί το Χριστό. Ενώ συνομιλούσε η Αγία με τον βασιλιά, κάποιος έπαρχος, Χουρσασαδέν ονομαζόμενος, θέλοντας να δείξη στο βασιλιά αγάπη κι' εύνοια, είπε: -Εγώ, βασιλιά, ξέρω μια μηχανή, που μ' αυτήν θα νικήσης την κόρη η θα θανατωθή με πόνους. Διάταξε να κάμουν τέσσερους ξύλινους τροχούς. Γύρω σ' αυτούς να καρφώσουν ξυράφια κι' άλλα σίδερα κοφτερά. Οι δυό να γυρίζουν αριστερά κι' οι άλλοι δυό δεξιά. Στη μέση τους θα βάλουν δεμένη αυτήν και έτσι γυρίζοντας οι τροχοί θα κατασχίσουν τις σάρκες της. Το σχέδιο άρεσε στο βασιλιά κι' έδωσε διαταγή να κατασκευασθή το μηχάνημα. Σε τρεις μέρες κατασκευάσθηκε ο τροχός και για να φοβίσουν την Αγία έκαναν επίδειξι γυρίζοντας γρήγορα τους τροχούς. Ο βασιλιάς απευθύνθηκε στην Αικατερίνη λέγοντας: -Βλέπεις; Σ' αυτό το μηχάνημα θα δοκιμάσης τον θάνατο, αν δεν προσκυνήσης τους θεούς. - Σου είπα πολλές φορές την απόφασί μου. Μη χάνης καιρό. Κάμε ό,τι θέλεις, του είπε με θάρρος η Αικατερίνη. Ύστερα από τη σταθερή απόφασί της την έρριξαν στους τροχούς δεμένη, αλλά η θεία χάρις βοήθησε την Αγία, που βρέθηκε λυμένη και αβλαβής, με τη βοήθεια ενός Αγγέλου. Όταν οι παριστάμενοι είδαν το παράδοξο θέαμα φώναξαν: «Μέγας ο Θεός των Χριστιανών». Ο βασιλιάς σκοτισμένος από το θυμό του έκανε σαν τρελλός και απειλούσε ότι θα της επιβάλη νεώτερη τιμωρία. Όταν πληροφορήθηκε τα γεγονότα η βασίλισσα βγήκε από τα ιδιαίτερα διαμερίσματά της και ελέγχοντας τον σύζυγό της είπε με παρρησία: -Στ' αλήθεια είσαι μωρός κι' ανόητος να πολεμάς τον ζωντανό Θεό και να βασανίζης άδικα την δούλη του. Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο βασιλιάς έγινε αγριώτερος και από τα θηρία. Άφησε λοιπόν την Αικατερίνη και στράφηκε κατά της συζύγου του. Διέταξε να την βασανίσουν και στη συνέχεια να την αποκεφαλίσουν. Η βασίλισσα δέχθηκε με αγαλλίασι την απόφασι λέγοντας στην Αγία: -Δούλη του αληθινού Θεού, κάνε προσευχή για μένα. - Πήγαινε να βασιλεύσης με τον Χριστόν αιώνια, της αποκρίθηκε η Αγία. Η μακάρια Φαυστίνα μαρτύρησε στις 23 Νοεμβρίου. Τη νύκτα ο Πορφυρίων με τους συντρόφους του κρυφά έθαψε το λείψανό της. Το άλλο πρωί επειδή ήθελε να τιμωρήση ο βασιλιάς μερικούς σαν υπεύθυνους, παρουσιάσθηκε ο Πορφυρίων με τους λοιπούς στο κριτήριο και είπε: - Και εμείς είμαστε Χριστιανοί, στρατιώτες του Μεγάλου Θεού. -Ο βασιλιάς αναστέναξε από λύπη και φώναξε: - Χάθηκα, γιατί έχασα τον 159 θαυμαστό Πορφυρίωνα. Και σεις στρατιώτες μου, τι πάθατε και περιφρονήσατε τους θεούς των πατέρων μας; Τι σας έκαναν; Ο Πορφυρίων λοιπόν είπε στον τύραννο: - Γιατί αφήνεις το κεφάλι και ρωτάς τα πόδια; Με μένα να μιλήσης. - Συ είσαι η αιτία της καταστροφής τους. Διατάζει λοιπόν να τους αποκεφαλίσουν. Ήταν 24 Νοεμβρίου. Την επομένη έφεραν την Αικατερίνη στο κριτήριο. Της λέει ο βασιλιάς: - Θυσίασε στους θεούς και θα σε κάνω μόνιμη βασίλισσα. Άδικα όμως προσπάθησε να της αλλάξη τη γνώμη. Απελπίσθηκε λοιπόν κι' έδωσε εντολή να την αποκεφαλίσουν. Οι στρατιώτες πήραν την Αγία και πήγαν στον τόπο της καταδίκης. Ακολουθούσε πολύς λαός πίσω, άνδρες και γυναίκες, που έκλαιγαν πικρά για την κόρη, την ωραία, την πάνσοφη, την Αγία, που επρόκειτο να χαθή. Εκείνη όμως τους παρηγορούσε λέγοντάς τους: - Αφήστε τον ανώφελο θρήνο και χαρήτε, γιατί εγώ βλέπω τον Νυμφίον μου Ιησού Χριστόν, τον πλάστη και Σωτήρα μου, που με προσκαλεί στα άρρητα κάλλη του Παραδείσου, να βασιλεύσω μαζί του αιώνια. Όταν έφθασαν στον τόπο του μαρτυρίου της έκαμε την προσευχή της λέγοντας: - «Κύριε Ιησού Χριστέ, σ' ευχαριστώ, γιατί μου έδωσες υπομονή και ωδήγησες τα βήματά μου. Συγχώρησε, Κύριε, τα σφάλματά μου και κράτησε αθέατο το σώμα από εκείνους, που θα το ζητούν. Φύλαξέ το σώο και ακέραιο, όπου ορίσης συ ο Βασιλεύς μου. Δώσε τα προς το συμφέρον αιτήματα σ' όσους Σε επικαλούνται. Αμήν». Τότε ο δήμιος έκοψε με το ξίφος την τίμια κεφαλή της στις 25 Νοεμβρίου του 307. Το τίμιο λείψανό της Άγιοι Άγγελοι το μετέφεραν στο όρος Σινά, όπου και ιδιαίτερα τιμούν την Αγία. Η μνήμη της εορτάζεται την ημέρα του μαρτυρίου της, στις 25 Νοεμβρίου. Γ. Η γνήσια παιδεία κατά τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό Ο Πατροκοσμάς υπήρξε απόστολος όχι μόνο της Ορθόδοξης πίστης, αλλά και της ελληνικής παιδείας. Την παιδεία συνδύαζε με τον φωτισμό του ανθρώπου και γι' αυτό θεωρούσε αμάρτημα την αδιαφορία απέναντι της: «Αμαρτάνετε πολύ να τα αφήνετε (=τα παιδιά) αγράμματα και τυφλά, και μη μόνον φροντίζετε να τους αφήσετε πλούτη και υποστατικά, και μετά τον θάνατο σας να τα τρων και να τα πίνουν και να σας οπισολογούν (κατηγορούν; δυσφημούν;). Καλύτερα να τα αφήσετε φτωχά και γραμματισμένα, παρά πλούσια και αγράμματα». Η παιδεία όμως, που αυτός συνιστά, είναι η παιδεία του Γένους, ελληνική. Δεν τον κινεί κάποιος εθνικιστικός σωβινισμός στο αίτημα αυτό, αλλά η ιστορία του Γένους. Μιλεί για την παιδεία των Πατέρων, η οποία ως γνήσια ζήτηση της αλήθειας (φιλοσοφία) ανοίγει τον δρόμο προς το Ευαγγέλιο, τον λόγο της σωτηρίας. «Η Εκκλησία μας -λέγει-είναι εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσης τα Ελληνικά, δεν ημπορείς να καταλάβης εκείνα που ομολογεί η Εκκλησία μας». Η παιδεία που διέδιδε ο Πατροκοσμάς απέβλεπε στην αναγέννηση του Έθνους. Όπως έγραφε στους Παργίους, το ελληνικό σχολείο που θα ίδρυαν, έπρεπε να συντελέσει «εις την διαφύλαξιν της πίστεως και ελευθερίαν της πατρίδος». Ήταν μια παιδεία που ανταποκρινόταν στις άμεσες ανάγκες του δούλου Γένους και διαφοροποιούνταν ριζικά από εκείνη των δυτικοπλήκτων και τα «άθεα γράμματα» μερικών Διαφωτιστών. Το αυθεντικό πατερικό φρόνημα του αποτυπώνουν τα λόγια του: «Αι πολλαί Εκκλησίαι ούτε διατηρούν, ούτε ενισχύουν την πίστιν μας, όσον και όπως πρέπει, εάν οι εις Θεόν πιστεύοντες δεν είναι φωτισμένοι υπό των παλαιών και νέων Γραφών. Η πίστις μας δεν εστερεώθη από αμαθείς Αγίους, αλλά από σοφούς και πεπαιδευμένους, οίτινες και τας αγίας Γραφάς ακριβώς μας εξήγησαν και δια θεοπνεύστων λόγων αρκούντως μας εφώτισαν...». Πάνω σε παρόμοιες θέσεις του Πατροκοσμά, φαίνεται, στηρίχθηκε η άποψη ότι 160 γκρέμισε στη Χειμάρρα εκκλησίες, για να γίνουν σχολεία. Δεν είναι όμως απίθανο, ερειπωμένες και εγκαταλελειμμένες εκκλησίες να όριζε να τις μετατρέψουν σε σχολεία. Το σχολείο όμως του Κοσμά ήταν προέκταση της Εκκλησίας: «Από το σχολείο μανθάνομεν, το κατά δύναμιν, τί είναι Θεός, τί είναι ή Αγία Τριάς, τί είναι άγγελοι, τί είναι αρχάγγελοι, τί είναι δαίμονες, τί είναι παράδεισος, τί είναι κόλασις, τί είναι αμαρτία, αρετή. Από το σχολείον μανθάνομεν τι είναι Αγία Κοινωνία, τι είναι Βάπτισμα, τι είναι το άγιον Εύχέλαιον, ο τίμιος γάμος, τι είναι ψυχή, τι είναι κορμί, τα πάντα από το σχολείον τα μανθάνομεν». Έβλεπε, συνεπώς, το σχολείο ως ναό της αληθινής γνώσης και θεοκεντρικής παιδείας. Ο διαφωτισμός του Πατροκοσμά ήταν ορθοδοξοκεντρικός. Το παιδευτικό του πρότυπο ήταν ο Θεάνθρωπος, όχι ο κατά κόσμον σοφός, αλλ' ο θεούμενος. Πλήρης η ταύτιση του με τους συγχρόνους του Κολυβάδες. Ως φωτιστής του Γένους δεν μπορεί να τοποθετηθεί δίπλα στους δυτικόφρονες, αλλά δίπλα στον Βούλγαρη και τον Νικόδημο τον Αγιορείτη. Ο ζήλος του για την παιδεία των ομοεθνών του φαίνεται από τα ίδια τα έργα του. Στον αδελφό του Χρύσανθο έγραφε (1779) ότι ίδρυσε 10 ελληνικά σχολεία και 200 για τα κοινά γράμματα (δημοτικά), στις 30 επαρχίες που είχε επισκεφθεί. http://www.apologitis.com/gr/ancient/kosmas.htm Δ. Ο Κολοκοτρώνης για την παιδεία Να μὴν ἔχετε πολυτέλεια, να μὴν πηγαίνετε εἰς τοὺς καφενέδες καὶ τὰ μπιλιάρδα. Να δοθεῖτε εἰς τάς σπουδὰς σας καὶ καλύτερα να κοπιάσετε ὀλίγον, δύο καὶ τρεῖς χρόνους καὶ να ζήσετε ἐλεύθεροι εἰς τὸ ἐπίλοιπο τῆς ζωῆς σας, παρὰ να περάσετε τέσσαρους – πέντε χρόνους τῇ νεότητα σας, καὶ να μείνετε ἀγράμματοι. Να σκλαβωθεῖτε εἰς τὰ γράμματά σας. Να ἀκούετε τάς συμβουλὰς τῶν διδασκάλων καὶ γεροντοτέρων, καὶ κατὰ τὴν παροιμία, “ μύρια ἤξευρε καὶ χίλια μάθαινε”. Ἡ προκοπὴ σας καὶ ἣ μαθήσή σας να μὴν γίνει σκεπάρνι μόνο διὰ τὸ ἄτομό σας, ἀλλὰ να κοιτάζῃ τὸ καλὸ τῆς κοινότητος, καὶ μέσα εἰς τὸ καλὸ αὐτὸ εὑρίσκεται καὶ τὸ δικὸ σας. Ἐγώ, παιδιά μου, κατὰ κακή μου τύχη, ἐξ αἰτίας τῶν περιστάσεων, ἔμεινα ἀγράμματος, καὶ διὰ τοῦτο σᾶς ζητῶ συγχωρήση, διότι δεν ὁμιλῶ καθὼς οἱ δάσκαλοί σας. Σᾶς εἶπα ὅσα ὁ ἴδιος εἴδα, ἤκουσα καὶ ἐγνώρισα, διὰ να ὠφεληθεῖτε ἀπὸ τὰ περασμένα καὶ ἀπὸ τὰ κακὰ ἀποτελέσματα τῆς διχονοίας, τὴν ὁποίαν να ἀποστρέφεστε, καὶ να ἔχετε ὁμόνοια. http://www.apocalypsejohn.com/2013/10/oktwvriou-theodwros-kolokotrwnhs-ekfwnei-pnyka-pio-gnhsio-politiko-logoistoria.html Ε. Δυο διδακτικές ιστορίες από το Γεροντικό. Η αξία της ελεημοσύνης Ένας άγιος Γέροντας έμενε με τον υποτακτικό του σε μια καλύβη, όχι μακριά από ένα κεφαλοχώρι. Κάποτε έπεσε στον τόπο μεγάλη δυστυχία κι ο φτωχός κόσμος πέθαινε σχεδόν από την πείνα. Πολλοί στην απελπισία τους πήγαιναν και κτυπούσαν στην καλύβη του ερημίτη. Εκείνος πάλι, που ήταν πολύ ελεήμων, έδινε με την καρδιά του απ’ ό,τι τύχαινε να έχει. Ο υποτακτικός όμως που έβλεπε με τρόπο το ψωμί τους να λιγοστεύει, είπε μια μέρα στενοχωρημένος στο Γέροντα: -Αββά, δε μου ξεχωρίζεις τα ψωμιά που μου αναλογούν, κι από δω και πέρα μοίραζε από τα δικά σου ελεημοσύνη. Έτσι όπως πάμε τώρα, γρήγορα θα πεινάσουμε κι οι δυο. Ο αγαθός Γέροντας χώρισε τα ψωμιά του υποτακτικού του, χωρίς να πει τίποτα κι εξακολούθησε να δίνει από τα δικά του στους φτωχούς. Μα κι ο Θεός που είδε την καλή του προαίρεση τα ευλόγησε, κι όσο εκείνος έδινε, τόσο αυτά επληθύνονταν.Ο υποτακτικός στο μεταξύ έφαγε τα δικά του. Όταν πια δεν του έμειναν παρά λίγα ψίχουλα, πήγε στον Γέροντα του και τον παρακαλούσε να τρώνε πάλι μαζί. Εκείνος τον δέχτηκε χωρίς να φέρει αντίρρηση. Τώρα όμως είχαν αυξηθεί και οι ζητιάνοι, κι ο υποτακτικός άρχισε πάλι να δυσανασχετεί. Ο υποτακτικός κατσούφιασε. -Δώσε του ένα καρβέλι, πρόσταξε ο Γέροντας, που έκανε πως δεν είδε το μορφασμό του. -Μου φαίνεται πως δεν έχουμε πια να φάμε ούτε εμείς. Είπε φωναχτά ο υποτακτικός, για να τον ακούσει κι ο ζητιάνος. 161 -Πήγαινε και ψάξε καλά, πρόσταξε ο Γέροντας. Σηκώθηκε εκείνος απρόθυμα να πάει στο κελλαρικό. Μα τρόμαξε ν’ ανοίξει την πόρτα. Το βρήκε γεμάτο ως επάνω από καλοψημένα φρέσκα καρβέλια!Από την ημέρα εκείνη απόκτησε μεγάλη εμπιστοσύνη στον άγιο Γέροντά του κι έγινε πρόθυμος στο ν’ ανακουφίζει τους φτωχούς. -Ένας καλός ιερέας κάθε Κυριακή μετά τη Λειτουργία μάζευε τους φτωχούς της ενορίας του και τους μοίραζε τα χρήματα, που μάζευε το «κιβώτιο των πτωχών». Μια Κυριακή πήγε μία γυναίκα με παλιά ξεσκισμένα ρούχα με ύφος κακομοίρικο. Ο Ιερέας τη λυπήθηκε. Έβαλε το χέρι του στο κιβώτιο με την πρόθεση να της δώσει όσα χρήματα χωρούσε η παλάμη του. όταν το τράβηξε έξω, είδε πως είχε πιάσει λίγα κέρματα. Βιάστηκε να της τα δώσει, γιατί πίσω της περίμενε άλλη να πάρει φιλοδώρημα. Αυτή φορούσε περιποιημένα φορέματα. Ο ιερέας σκέφτηκε πως ήταν από κείνες που χωρίς λόγο ζητιανεύουν. Θα της έδινε λίγα, για να μην την αφήσει να φύγει έτσι και τής έμενε η ντροπή. Έβαλε πάλι το χέρι του στο κιβώτιο κι η χούφτα του γέμισε χρυσά νομίσματα. Σαν ευλαβής που ήταν κατάλαβε τη θεία επέμβαση. Ζήτησε λοιπόν πληροφορίες και για τις δύο εκείνες γυναίκες. Έμαθε τότε πως η μία που φαινόταν καλοντυμένη, ήταν από καλή οικογένεια, που τελευταία από διάφορα ατυχήματα φτώχυνε και υπέφερε πολύ. Από αξιοπρέπεια φορούσε περιποιημένα ρούχα. Η άλλη έβαζε κουρέλια, όταν έβγαινε να ζητιανέψει, για να της δίνουν ευκολότερα. http://apfilipposgrammatikous.blogspot.gr ΣΤ. Η αληθινή αξία του δαχτυλιδιού Υπάρχει μια παλιά ιστορία για ένα παιδί που πήγε να ζητήσει τη βοήθεια ενός σοφού: “Ήρθα, δάσκαλε, γιατί νοιώθω τόσο ασήμαντος που δεν έχω όρεξη να κάνω τίποτα. Μου λένε ότι δεν αξίζω τίποτα, ότι δεν κάνω τίποτα σωστά, ότι είμαι αδέξιος και χαζός. Πως μπορώ να βελτιωθώ; Τι μπορώ να κάνω για να με εκτιμήσουν περισσότερο;” Ο δάσκαλος, χωρίς να τον κοιτάξει, του είπε: “Πόσο λυπάμαι, αγόρι μου. Δεν μπορώ να σε βοηθήσω γιατί πρώτα πρέπει να λύσω ένα δικό μου πρόβλημα. Μετά, ίσως..” και ύστερα από μια παύση συνέχισε : “Αν θέλεις να με βοηθήσεις εσύ, μπορεί να λύσω γρήγορα το πρόβλημά μου και μετά να μπορέσω να σε βοηθήσω.” “Ε…μετά χαράς, δάσκαλε” είπε διστακτικά ο νεαρός, νοιώθοντας ότι τον υποτιμούσαν για άλλη μια φορά και μετέθεταν τις ανάγκες του. “Ωραία” συνέχισε ο δάσκαλος. Έβγαλε το δαχτυλίδι που φορούσε στο αριστερό του χέρι και το έδωσε στο αγόρι, λέγοντας :”Πάρε το άλογο που είναι εκεί έξω και τρέξε στην αγορά. Πρέπει να πουλήσω αυτό το δαχτυλίδι για να πληρώσω ένα χρέος. Είναι ανάγκη να πάρεις όσο περισσότερα χρήματα μπορείς για αυτό. Και με κανέναν τρόπο μη δεχτείς λιγότερα από ένα χρυσό φλουρί. Πήγαινε και έλα με το χρυσό φλουρί όσο πιο γρήγορα μπορείς.” Ο νεαρός πήρε το δαχτυλίδι κι έφυγε. Μόλις έφτασε στην αγορά άρχισε να προσφέρει το δαχτυλίδι στους εμπόρους που το κοίταζαν με κάποιο ενδιαφέρον, ώσπου ο νεαρός έλεγε τι ζητούσε γι’ αυτό. Όταν το παιδί έλεγε “ένα χρυσό φλουρί” άλλοι γελούσαν, άλλοι του γύριζαν τις πλάτες και μόνο ένας γέροντας φάνηκε αρκετά ευγενικός για να μπει στον κόπο να του εξηγήσει ότι ένα χρυσό φλουρί ήταν πάρα πολύ για ένα δαχτυλίδι. Θέλοντας να βοηθήσει, ένας του πρόσφερε ένα ασημένιο νόμισμα κι ένα μπακιρένιο τάσι, όμως, ο νεαρός είχε οδηγίες να μη δεχτεί λιγότερα από ένα χρυσό φλουρί κι έτσι απέρριψε την προσφορά. Αφού προσπάθησε να πουλήσει το κόσμημα σε όποιον συνάντησε στο δρόμο του στην αγορά – και σίγουρα θα ήταν πάνω από εκατό άτομα – , παραδέχτηκε την αποτυχία του, καβάλησε το άλογο και γύρισε πίσω. Πόσο θα ήθελε ο νεαρός να είχε ένα χρυσό φλουρί για να το δώσει στο δάσκαλο και να τον γλυτώσει από το 162 πρόβλημά του. Έτσι, θα έπαιρνε κι αυτός τη συμβουλή και τη βοήθεια του δασκάλου. Μπήκε μέσα στην κάμαρη. “Δάσκαλε” είπε, “λυπάμαι. Είναι αδύνατο να τα καταφέρω. Ίσως να μπορούσα να πάρω δύο ή τρία ασημένια, όμως, νομίζω ότι δεν μπορώ να γελάσω κανέναν για την πραγματική αξία του δαχτυλιδιού.” “Αυτό που είπες είναι πολύ σημαντικό, νεαρέ μου φίλε” απάντησε χαμογελώντας ο δάσκαλος. “Πρέπει πρώτα να μάθουμε την αληθινή αξία του δαχτυλιδιού. Καβάλησε πάλι το άλογο και πήγαινε στον κοσμηματοπώλη. Ποιος άλλος θα ξέρει καλύτερα; Πες του ότι θέλεις να το πουλήσεις και ρώτησέ τον πόσα μπορεί να πιάσει.Ομως, μην του το πουλήσεις όσα κι αν σου προσφέρει. Γύρισε πίσω με το δαχτυλίδι.” Ο νεαρός καβάλησε το άλογο κι έφυγε πάλι. Ο κοσμηματοπώλης εξέτασε το δαχτυλίδι στο φως του κεριού, το κοίταξε με το φακό, το ζύγισε και μετά είπε στο παιδί: “Πες στο δάσκαλο, αγόρι μου, ότι αν θέλει να το πουλήσει αμέσως, δεν μπορώ να του δώσω παραπάνω από πενήντα οχτώ χρυσά φλουριά για το δαχτυλίδι του.” “Πενήντα οχτώ χρυσά;” φώναξε το παιδί. “Ναι” απάντησε ο κοσμηματοπώλης. “Βέβαια,, με λίγη υπομονή θα μπορούσαμε να βγάλουμε γύρω στα εβδομήντα χρυσά φλουριά, όμως, αν είναι επείγον…” Ο νεαρός έτρεξε συγκινημένος στο σπίτι του δασκάλου να του πει τα καθέκαστα. “Κάθισε” του είπε ο δάσκαλος αφού τον άκουσε. “Είσαι κι εσύ σαν αυτό το δαχτυλίδι. ‘Ενα πολύτιμο και μοναδικό κόσμημα. Και σαν τέτοιο, πρέπει να σ΄εκτιμήσει ένας αληθινός ειδικός. Γιατί στη ζωή σου γυρίζεις εδώ κι εκεί ζητώντας να εκτιμήσει ο καθένας την πραγματική σου αξία;” Και μ’ αυτά τα λόγια, έβαλε πάλι το δαχτυλίδι στο μικρό του δάχτυλο του αριστερού του χεριού. Από το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι:"Να σου πω μια ιστορία" http://alliotikathriskeytika.blogspot.com/2012/04/blog-post_1376.html#ixzz2lCsaruMb Ζ. Να παλέψουμε για μια πιο γνήσια παιδεία Η παιδεία είναι πρωτίστως προσωπική μας υπόθεση. Δεν αρκεί μόνο το σχολείο, ούτε φτάνει το διάβασμα για να μορφωθούμε αληθινά, αν και χωρίς αυτά δε γίνονται πολλά. Πρωτίστως χρειάζεται ο χαρακτήρας μας να καλλιεργείται. Να κρατάμε ζωντάνια, χαμόγελο, διάθεση να είμαστε φωτεινοί. Κι αυτό έρχεται όταν πιστεύουμε στο Θεό, όταν έχουμε στην ψυχή μας μιαν άλλη παιδεία, αυτή της παράδοσής μας, που είναι η άσκηση, η προσευχή, η πίστη και ο αγώνας να αποκτήσουμε περισσότερη αρετή. Την ίδια στιγμή στόχος της παιδείας πρέπει να είναι η αλήθεια. Κι αυτή την εκφράζουν με όμορφο τρόπο οι άγιοί μας. Όμως χρειάζεται και στο σχολείο να παλεύουμε. Να χαιρόμαστε που πηγαίνουμε πρωτίστως. Να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας, ώστε να βελτιώνεται η ποιότητα της σκέψης μας και να ομορφαίνουν τα αισθήματα των καρδιών μας. Να πιστεύουμε στο Θεό και στη δύναμη που έχει ο εαυτός μας και να αξιοποιούμε ό,τι καλύτερο από τους δασκάλους μας, χωρίς να αφήνουμε να μας κλέβουν τη χαρά το άγχος, η απογοήτευση από την πορεία της κοινωνίας και του κόσμου. Στο χέρι μας είναι κάποια πράγματα να αλλάξουν. 163 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 8 Ζήλεια Σε ζηλεύω αγκάθι (Μουσική B.D Foxmoοr, Μιχάλης Μυτακίδης, Στίχοι και Ερμηνεία SADAHZINIA, από τον δίσκο Άλλο ένα ψέμα) Κάθε φορά που για κάτι μετανιώνω ξανά, μένω εδώ και το ζω, δεν κρύβομαι πουθενά δικαιολογίες δεν ψάχνω πίσω στο χρόνο, κάνω κουράγιο και φιλιώνω με τον πόνο. Θα ήθελα λίγο να με ξεχάσεις ατυχία, να ζήσω λίγο κι απ' αυτό που λένε ησυχία και στου ονείρου μια απόμερη άκρη έχω φυλάξει και χαρά κάτω απ' το δάκρυ. Θα 'θελα έστω μια φορά το κακό να φοβηθεί να διαλέξει μοναχό του να χαθεί να μη ζυγώσει κοντά κι όταν θα με κοιτάξει να έχω πάνω μου κάτι που να το τρομάξει. Έστω για μια φορά, έστω για μια στιγμή να στείλουν πόνο οι πνιγμένοι μου λυγμοί Να ξεσπάσω ζητάω για όσα έχω πάθει, απόψε Θεέ μου κάνε με να μοιάζω αγκάθι. Σε ζηλεύω αγκάθι κανείς δε σε ζυγώνει, σε ζηλεύω αγκάθι κανείς δε σε πληγώνει Σε ζηλεύω αγκάθι γιατί και να κοπείς συνεχίζεις να ζεις. Ζηλεύω, κάποιες στιγμές τη μοναξιά σου, ζηλεύω που όλοι μένουνε μακριά σου Ζηλεύω που ο ήλιος σε δείχνει χρυσαφένιο παντού, ζηλεύω από πάνω σου το χρώμα του ουρανού Τον αέρα δε φοβάσαι που σε παίρνει, αφού όπου πας ακόμα θα 'σαι αγκάθι, θα τρυπάς Δε σε νοιάζει αν χαθείς λίγο πιο πέρα, δε σε νοιάζει αν είναι νύχτα, αν είναι μέρα. Κυλάει κι ο χρόνος αλλιώτικα για σένα κι όσα αύριο δεις είν' από τώρα ξεγραμμένα Έχεις ταλέντο αλήθεια να υπάρχεις και χώρο δίπλα σου για όλα πάντα θα 'χεις. Σε ζηλεύω γιατί κανείς δε σε πληγώνει, σε ζηλεύω γιατί κανείς δε σε ζυγώνει Γιατί ο φόβος κι όσα σέρνεις σ' έχουν μάθει, σε ζηλεύω τόσο αγκάθι. Σε ζηλεύω αγκάθι κανείς δε σε ζυγώνει, σε ζηλεύω αγκάθι κανείς δε σε πληγώνει Σε ζηλεύω αγκάθι γιατί και να κοπείς συνεχίζεις να ζεις. Ερμηνευτικά σχόλια Κάθε φορά που για κάτι μετανιώνω: Η Γιολάντα Τσιαμπόκαλου (γενν. 1977), πιο γνωστή ως Sadahzinia (Σανταζίνια), είναι ελληνίδα ράπερ, μέλος του Hip hop/low bap συγκροτήματος Active Member. Θεωρείται η πρώτη γυναίκα που εισήλθε στην ελληνική χιπ-χοπ σκηνή. Εκτός από τη μουσική ασχολείται και με τη συγγραφή παιδικών παραμυθιών. To ψευδώνυμο Sadahzinia προέρχεται από τις λέξεις sad (λυπημένος στα αγγλικά), (j)ah (δημιουργία στα τζαμαϊκάνικα) και zinia, η ζίνια, το λουλούδι. Η σύνδεση αυτών των λέξεων δημιουργεί ένα λογοπαίγνιο ενός μύθου της Καραϊβικής, ο οποίος λέει ότι η ζίνια, είναι ένα λυπημένο λουλoύδι μα όταν ακούσει μουσική, ανθίζει και η ζωή αλλάζει για πάντα. Το τραγούδι μας μιλά για την ανάγκη ο άνθρωπος να μην κάνει πίσω στις δυσκολίες του, να ζηλεύει ό,τι είναι καλό, να μην νικιέται από τις πληγές του, αλλά να γνωρίζει ποιος είναι και να παραμένει αυτό που είναι. Την ίδια στιγμή το τραγούδι μας δείχνει πόσο δύσκολο είναι να είσαι ρόδο, λουλούδι. Πόσο εύκολα νικιέσαι από τον πόνο, την απόρριψη, την κακία των άλλων, πόσο εύκολα μέσα από τη ζήλεια θέλουν οι άνθρωποι να μαραθείς. Αυτό κλονίζει την ύπαρξη. Μας κάνει να μην χαιρόμαστε πάντα την επιλογή μας να είμαστε ρόδο. Το αγκάθι όμως μένει μόνο του και δεν ομορφαίνει τη ζωή των άλλων. Είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς τι μπορεί να είναι. Όμως το θέμα έχει να κάνει με την ίδια τη φύση του και τις επιλογές το. Ο Θεός μας θέλει να είμαστε ρόδα 164 τα οποία θα ομορφαίνουν τη ζωή των άλλων. Κι Εκείνος θα μας δώσει δύναμη να νικήσουμε το λογισμό του αγκαθιού. κάνω κουράγιο: απέναντι στην ήττα, την αποτυχία, την σύγκριση με τους άλλους ο καθένας μας καλείται να σταθεί στα πόδια του, να μην ψάχνει δικαιολογίες, αλλά να συμφιλιωθεί και με την έλλειψη, την αδυναμία του. Μόνο τότε μπορεί να εκτιμήσει τι είναι και τι μπορεί να πετύχει, να βρει το αληθινό του πρόσωπο, αλλά και να αντέξει τις δυσκολίες. να με ξεχάσεις ατυχία: την δύσκολη στιγμή ο άνθρωπος πλημμυρίζεται από τον λογισμό η ζωή του να ήταν διαφορετική. Θα ήθελε λίγη ησυχία. Ωστόσο, αν πιστεύει σ’ αυτό που είναι έχει φυλάξει στην άκρη και την ησυχία και την ελπίδα και την διάθεση να παλέψει από την αρχή. κάτι που να το τρομάξει: όταν ο άνθρωπος νιώθει νικημένος από το κακό, ψάχνει να βρει ένα όπλο που θα του δώσει δύναμη να κάνει το κακό να απομακρυνθεί. Η λύση είναι το να γίνει και ο ίδιος αγκάθι, να αρνηθεί τη φύση του. Ζηλεύοντας τους «επιτυχημένους» που προκόβουν, να μιμηθεί τον τρόπο τους. Σε ζηλεύω αγκάθι: ο άνθρωπος που λειτουργεί ως αγκάθι, που υπάρχει όχι για να κάνει το καλό, αλλά για να προστατεύεται από το κακό, αυτός δηλαδή που χωρίς να είναι αφανής, εντούτοις δεν θέλει να ομορφύνει τη ζωή των άλλων, αλλά υπάρχει για να υπάρχει, φαίνεται άτρωτος στη ζωή. Μοιάζει με το αγκάθι, το οποίο στις λύπες και τις δυσκολίες μας το ζηλεύουμε. Το αγκάθι, ενώ βρίσκεται στο κορμό του φυτού και συνυπάρχει με το λουλούδι, ιδίως στα τριαντάφυλλα, λειτουργεί αυτόνομο. Δεν ξεραίνεται, αλλά συνεχίζει να υπάρχει αν κοπεί από το λουλούδι. Δεν μπορεί να πληγωθεί, ενώ έχει και μοναξιά, γιατί κανείς δεν ασχολείται μ’ αυτό, κρατά σταθερό το χρώμα του, ακόμη κι ο αέρας να το πάρει δεν πρόκειται να πάθει τίποτα, ενώ η φύση του θα είναι πάντα η ίδια. Θα τρυπά. Ο χρόνος εξάλλου κυλά χωρίς να επηρεάζει το αγκάθι, ενώ έχει το ίδιο ταλέντο και τον ίδιο χώρο δίπλα του, γιατί ούτε αυξάνει πολύ ούτε ελαττώνεται, όπως τα λουλούδια. Όλοι το φοβούνται να μην τους τρυπήσει κι έτσι το αφήνουν ήσυχο. ο φόβος κι όσα σέρνεις: πρέπει να ζηλεύουμε τους ανθρώπους που προφυλάσσονται αλλά την ίδια στιγμή ζούνε για τον εαυτό τους; Αρκεί μια ζωή χωρίς να γεμίζουμε πληγές, αλλά και χωρίς να μπορούμε να βοηθήσουμε τους άλλους να χαρούνε την ομορφιά, να μυρίσουν την ευωδία που βγαίνει από μία ψυχή που αγαπά; Πρέπει να ζηλεύουμε μια τέτοια ζωή; Ο κόσμος σήμερα κλείνεται στον εαυτό του και θέλει να μας πείσει ότι η προφύλαξη και η ησυχία του να είσαι σ’ έναν κορμό χωρίς να χρειάζεται να καλλιεργηθείς, να ανοίξεις, να σε δούνε οι άλλοι ως κάποιον ή κάτι που ομορφαίνει τη ζωή, με κίνδυνο όμως να κοπείς από όλους εκείνους που δεν ξέρουν να εκτιμήσουν την ομορφιά, να πονέσεις και να πληγωθείς, είναι το σημαντικό. Δεν ξέρουμε όμως πόσο νόημα και σκοπό μας δίνει το να ζηλεύουμε τέτοιους ανθρώπους. Ο καθένας μας ας αναλάβει το ρίσκο να είναι ο εαυτός του και όχι να ζηλεύει να γίνει κάτι άλλο. Άλλωστε το να μπορείς να ομορφύνεις τη ζωή και τους άλλους χρειάζεται αυταπάρνηση. Ίσως όμως αυτό που χρειάζεται πιο πολύ είναι να μένουμε στον κορμό. Όσον εξαρτάται από εμάς να είμαστε ρόδα ανθισμένα, αλλά και να έχουμε και τη βοήθεια των αγκαθιών για την μεγαλύτερη δυνατή προστασία. Τα ρόδα θα θαυμάζουν και θα ζηλεύουν όλοι. Όχι αποκαρδίωση λοιπόν. Β. Η ζήλεια Η ζήλεια (γράφεται και "ζήλια") μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα συναίσθημα που εμφανίζεται, όταν ένα άτομο υστερεί απέναντι σε κάποιο άλλο, από πλευράς πλούτου, ικανοτήτων, η ταλέντου, ή επιθυμεί διακαώς κάτι που κάποιος άλλος έχει στην κατοχή του. Σ´ αυτή την περίπτωση η ζήλεια εκδηλώνεται ως η επιμονή του ανθρώπου, να αποκτήσει κάτι που έχει ο συνάνθρωπος του, η αν δε μπορεί να το αποκτήσει ο ίδιος, εύχεται (και συνήθως προσπαθεί να καταφέρει) να μην το έχει ούτε ο συνάνθρωπος του. Το συναίσθημα αυτό αρκετά συχνά αγγίζει τα όρια της εμμονής. 165 Ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ απεφάνθη ότι η ζήλεια είναι μία από τις κυριότερες αιτίες της δυστυχίας. Είναι μια συνήθης και πλέον ατυχής πλευρά της ανθρώπινης φύσης, διότι δεν είναι μόνο αυτός που ζηλεύει δυστυχισμένος, αλλά επιθυμεί να προκαλέσει δυστυχία και στους γύρω του. Παρόλο που η Ζήλεια ως συναίσθημα είναι γενικά αρνητικό, ο Ράσελ πίστευε ότι η ζήλια ήταν η κινητήριος δύναμη που έσπρωξε τους ανθρώπους προς την Δημοκρατία, και πρέπει να ενταθεί, προκειμένου να επιτευχθεί ένα καλύτερο πολιτικό σύστημα. Ο Αριστοτέλης στην "Ρητορική" όρισε την Ζήλεια (φθόνος) ως τον πόνο που προκαλεί η τύχη των άλλων, ενώ ο Καντ όρισε τη ζήλεια ως "μία απροθυμία να δει κάποιος την δική του ευημερία, επισκιάζοντας την από την ευημερία κάποιου άλλου, επειδή το πρότυπο που χρησιμοποιεί δεν έχει εγγενή σχέση με την δική του ευημερία, παρά μόνο στο πλαίσιο σύγκρισης της δικής του ευημερίας με των άλλων. Η ζήλεια γίνεται φθόνος. Ο φθόνος είναι σοβαρό αμάρτημα στη χριστιανική εκκλησία. Το βιβλίο της Εξόδου (20:17) αναφέρει: «Δεν θα εποφθαλμιάς το σπίτι του γείτονά σου, δε θα επιθυμείς την γυναίκα του γείτονα σου, αρσενικό η θηλυκό σκλάβο, ή βόδι, ή γαϊδούρι, ή κάτι που ανήκει στο γείτονά σου". Σε μεγάλη κρίση ζήλειας, ο άνθρωπος βιώνει πολλά σωματικά συμπτώματα, νιώθει ένταση, σπασμό των μυών, τρεμούλιασμα και ζαλάδα στο κεφάλι. Αυτά τα συμπτώματα διαρκούν ώρες και σταδιακά εξασθενούν. Η ψυχολογία αναφέρεται συχνά στον εγωκεντρισμό της παιδικής προσχολικής ηλικίας. Τα παιδιά δηλαδή έχουν στο επίκεντρο της σκέψης του στον εαυτό τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι εγωιστές ή μη κοινωνικά όντα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά αυτής της ηλικίας αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν οτιδήποτε ξεφεύγει από τη σφαίρα των άμεσων εμπειριών ή αντιλήψεων τους. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%B1 Γ. Αποφθέγματα για τη ζήλεια Ζήλεια: αίσθημα μοναξιάς μέσα σε εχθρούς που γελάνε Μπόουεν Ε. Ζήλεια: η υπόνοια για την δική μας κατωτερότητα Ρίμπνικοφ Γ. Η ζήλεια δείχνει έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπο που αγαπάμε Η ζήλεια είναι ο δράκος που σκοτώνει την αγάπη, με το πρόσχημα ότι θέλει να την κρατήσει ζωντανή. Έλις Χ. Η ζήλεια είναι σε μεγάλο βαθμό καταδίκη του εαυτού μας, γιατί γνωρίζοντας τις δικές σου σκέψεις νομίζεις πως και ο άλλος σκέπτεται με τον ίδιο τρόπο Καμύ Α. Η ζήλεια και ο διάβολος τρων απ' το ίδιο πιάτο (Der Argwohn isst mit dem Teufel aus der gleichen Schüssel) Γερμανική Παροιμία Δ. Ζήλεια και ζήλος Η ζήλεια δεν έχει μόνο την κακή της έννοια, όπως συνήθως νομίζουμε, αλλά επίσης και την καλή της έννοια. Κακή ζήλεια είναι όταν αντιπαθούμε κάποιον λόγω των ευκαιριών, χαρισμάτων, ή ικανοτήτων που έχει. Πίσω από αυτή τη ζήλεια κρύβεται συνήθως το παράπονο “Γιατί αυτός και όχι εγώ;”, μας κάνει δε να συμπεριφερόμαστε με τρόπο ύπουλο, εχθρικό και χαιρέκακο (δηλαδή χαιρόμαστε όταν ο άλλος πάθει κάποιο κακό). Το ακριβέστερο όνομα για αυτή την ζήλεια είναι “φθόνος” και μόνο προβλήματα φέρνει, τόσο σε εμάς όσο και σε αυτόν που φθονούμε. Υπάρχει όμως και η άλλη ζήλεια, η καλή ζήλεια, όπου η αίσθηση ότι κάποιος άλλος έχει χαρίσματα και ικανότητες μας κάνει και εμάς να αγωνιστούμε με δημιουργικό τρόπο ώστε να τα αποκτήσουμε. Το ακριβέστερο όνομα για αυτή τη ζήλεια είναι “θαυμασμός”, ένας θαυμασμός που οδηγεί στον έμπρακτο ζήλο. Όπου υπάρχει αυτό το αίσθημα του υγιούς θαυμασμού, συνοδεύεται συνήθως από το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης προς αυτόν που με το παράδειγμά του μας φανέρωσε ένα καλύτερο τρόπο. 166 Ένα παράδειγμα ίσως μας βοηθήσει να αντιληφθούμε την διαφορά μεταξύ των δύο ειδών “ζήλειας”: Μπορεί να αντιληφθούμε ότι κάποιος είναι καλύτερος από εμάς στα μαθήματά του, ή ότι έχει περισσότερη κοινωνική επιτυχία. Η φθονερή αντίδραση θα ήταν να αρχίσουμε να τον κατηγορούμε, ότι δεν είναι στ' αλήθεια τόσο καλός κ.ο.κ. Η αντίδραση που περιέχει θαυμασμό όμως, θα ήταν να τον “παραδεχθούμε” ως όντως καλό σε αυτό που κάνει, και προσεκτικά να ερευνήσουμε για να καταλάβουμε τον τρόπο που το καταφέρνει, ώστε να τα καταφέρουμε καλύτερα και εμείς. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της κακής ζήλειας και της καλής ζήλειας, της κακής σύγκρισης και της καλής σύγκρισης. Ακόμη όμως και όταν πρόκειται για περίπτωση καλής σύγκρισης, πρέπει να τηρούνται κάποια όρια. Δεν είναι όλα τα χαρίσματα για όλους τους ανθρώπους. Άλλοι είναι πιο έξυπνοι, άλλοι πιο κοινωνικοί, άλλοι πιο δυνατοί σωματικά κ.ο.κ. Ναι, ας μιμηθούμε ό,τι αξιέπαινο βλέπουμε σε άλλους, στα μέτρα όμως των δυνατοτήτων της δικής μας φύσης και χωρίς να μας γίνεται άγχος. http://www.help-net.gr/themes/Zileia.htm Ε. Η παιδική ζήλεια Ποια οικογένεια δεν έχει ζήσει δυσάρεστες και δύσκολες στιγμές από τη ζήλεια των παιδιών μεταξύ τους; Μια άστοχη και αψυχολόγητη αντιμετώπιση της ζήλειας των αδελφών από τους γονείς μπορεί να έχει οδυνηρά και καταστρεπτικά αποτελέσματα για τα ίδια τα παιδιά, για την οικογένεια και για την αυριανή κοινωνία. Τα προβλήματα αρχίζουν κυρίως με τη γέννηση του δεύτερου παιδιού. Τότε το πρώτο παιδί ζει μια πραγματική τραγωδία ή όπως τη χαρακτηρίζει ο Adler μια αληθινή «εκθρόνιση». Όσο ήταν μόνο του ήταν λίγο πολύ «βασιλιάς» και κυρίαρχος μέσα στην οικογένεια. Όλα γύριζαν γύρω από αυτό. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν. Έχει συμβεί ένα «πραξικόπημα» και η μητέρα δεν είναι ανεύθυνη γι’ αυτό. Οι αποδείξεις είναι παντού χειροπιαστές. Τα αισθήματα παραγκωνισμού και εγκατάλειψης, που ζει το πρώτο παιδί με τη γέννηση του δεύτερου είναι τόσο οδυνηρά που του κάνουν τη ζωή δύσκολη. Έτσι έφτασε ο Maurice Porot να πει ότι «η παιδική ζήλεια δεν είναι ένα ελάττωμα, αλλά ένας ψυχικός πόνος». Σ’ αυτή την περίπτωση οι διαταραχές της συμπεριφοράς του πρώτου παιδιού είναι έκφραση ακριβώς αυτού του ψυχικού πόνου, αλλά και επίκληση βοηθείας εκ μέρους του παιδιού. Έτσι εξηγούνται οι περίεργες συμπεριφορές όπως κακιώματα, καπρίτσια, θυμοί, κραυγές και άλλες αλλαγές στη συμπεριφορά, ενώ οι γονείς συνήθως αρκούνται στο να λένε, ότι «ίσως είναι λίγο ζηλιάρης» χωρίς όμως και να προσφέρουν καμία συγκεκριμένη και θετική βοήθεια σ’ αυτό το πρώτο παιδί τους που υποφέρει πραγματικά. http://enorion.blogspot.gr/2012/05/blog-post.html ΣΤ. Στα πλοκάμια της ζήλειας (της Λίζας Βάρβογλη, Ψυχολόγου-Ψυχοθεραπεύτριας) Έχετε νιώσει το τσίμπημα της ζήλειας στην καρδιά; Σας έχει τριβελίσει το μυαλό αυτή η αμφιβολία του "αν" και "μήπως" για κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο; Αν ναι, δεν είστε οι μόνοι. Η ζήλεια μπορεί να φωλιάσει στην ψυχή και του πιο καλοπροαίρετου ανθρώπου. Θα πρέπει όμως να προσέξουμε μια σημαντική εννοιολογική διαφορά ανάμεσα στη ζήλεια και στο φθόνο. Το πρώτο συναίσθημα δεν είναι συνώνυμο του δεύτερου, γιατί το καθένα έχει διαφορετικό αντικείμενο. Έτσι, ζηλεύουμε κάτι που ήδη έχουμε και δεν θέλουμε να χάσουμε, ενώ φθονούμε αυτό που δεν έχουμε και επιθυμούμε να αποκτήσουμε: ο υπάλληλος, για παράδειγμα, μπορεί να νιώσει φθόνο για την προαγωγή κάποιου συναδέλφου. Γενικότερα, φθονούμε τους άλλους, γιατί απολαμβάνουν υλικά αγαθά, τα οποία εμείς δεν έχουμε. Στην περίπτωση της ζήλιας όμως, το άτομο έχει ήδη κάτι, π.χ., ένα σύντροφο, την αγάπη των γονιών ή κάποιου 167 αγαπητού προσώπου, και δεν θέλει να χάσει αυτό το "κεκτημένο". Αυτό ακριβώς είναι το είδος του συναισθήματος που βασανίζει πολλά άτομα, άνδρες και γυναίκες, και σε αυτό θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας. Ο ζηλιάρης λειτουργεί ψυχολογικά σε ένα κενό, δηλαδή, δεν λαμβάνει απαραιτήτως υπόψη του όλες τις παραμέτρους και τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του. Έτσι, ενώ μπορεί να μην υπάρχει κανένας φανερός λόγος για να ζηλεύει, π.χ., τη γυναίκα του, παρ’ όλα αυτά το κάνει. Είναι τέτοια η ένταση του αρνητικού αυτού συναισθήματος, που πραγματικά τυφλώνει τον άνθρωπο και "του καίει τα σωθικά", όπως χαρακτηριστικά περιγράφουν πολλοί. Αυτός που ζηλεύει σε μια σχέση οδηγείται σε πράξεις αρνητικές, ανάλογες των συναισθημάτων του, με αποτέλεσμα η παρουσία του στη ζωή κάποιου άλλου να γίνεται από δυσάρεστη έως ανυπόφορη. Από την άλλη πλευρά, σε στιγμές "ψυχολογικής διαύγειας", ο ζηλιάρης παραδέχεται ότι οι πράξεις του δυσαρεστούν και τον αποδέκτη του συναισθήματος αυτού και τον ίδιο. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του και εξακολουθεί να κάνει τα ίδια λάθη, για τα οποία τον κατηγορεί ο σύντροφός του αλλά και ο ίδιος αναγνωρίζει στον εαυτό του. Γιατί όμως είναι δύσκολο να αλλάξει η συμπεριφορά του ζηλιάρη; Κατ’ αρχάς, πρέπει να τονίσουμε ότι η συμπεριφορά του ζηλιάρη καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τους προσωπικούς φόβους και τις ανασφάλειές του, οφείλεται δηλαδή στον εαυτό του και όχι στον άλλο. Το άτομο που αισθάνεται ζήλια για το σύντροφό του φοβάται κατά κύριο λόγο ότι θα τον/τη χάσει, ότι ο σύντροφός του θα βρει ένα καινούριο ταίρι και θα φύγει. Αυτή ακριβώς η σύγκριση με τον "καλύτερο άλλο" είναι που προξενεί αισθήματα κατωτερότητας και μειονεξίας στο άτομο που ζηλεύει και νιώθει ότι θα μειωθεί λόγω της σύγκρισης και θα απορριφθεί. Οι αρνητικές σκέψεις που συνοδεύουν αυτά τα αρχέγονα και βαθιά ριζωμένα συναισθήματα συντελούν στη διατήρησή τους. Έτσι, η συμπεριφορά του ζηλιάρη καθορίζεται και από τον τρόπο σκέψης του και όχι απαραίτητα από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, η προκλητική συμπεριφορά του συντρόφου του. Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της ζήλειας; Το πιο σημαντικό για το άτομο που αισθάνεται ζήλεια είναι να εξετάσει τα αίτια αυτού του βασανιστικού συναισθήματος, τους βαθύτερους φόβους και τις επιθυμίες του και τον τρόπο με τον οποίο επιδρούν όλα αυτά στις σχέσεις και τη ζωή του. Συχνά, η βοήθεια του ειδικού είναι καταλυτική, για να αισθανθεί το άτομο ελεύθερο και να βιώσει τις σχέσεις του χωρίς τις αρνητικές συνέπειες αυτού του πάθους. http://sciencearchives.wordpress.com/2013/08/16/%CE%AC-%CE%AE-5/#more-2140 Ζ. Η ζήλεια, οι έφηβοι και ο καταναλωτισμός (από το Ενιαίο Λύκειο Βουκολιών Χανίων Κρήτης) Στη σημερινή εποχή καταναλώνουμε προϊόντα, πολλά από τα οποία μας είναι "άχρηστα" και δε μας προσφέρουν τίποτα ωφέλιμο για τον οργανισμό μας. Αντίθετα τον βλάπτουν. Τέτοια προϊόντα είναι τα αναψυκτικά, ο καφές, το ουίσκυ και γενικά τα αλκοολούχα ποτά και ,το σημαντικότερο, τα τσιγάρα.. Αυτά τα καταναλώνουν σε μεγάλο βαθμό και οι έφηβοι. Τα αίτια είναι πολλά. Οι έφηβοι καταναλώνουν αυτά τα προϊόντα για να δείξουν ενηλικίωση, για να κάνουν τους έξυπνους, ή απλά για "μαγκιά", όπως λένε, γιατί αν δε συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο, τους θεωρούν "παλαιολιθικής εποχής " και "μαμόθρεφτα". Τα προϊόντα αυτά τα καταναλώνουν σε μεγάλο βαθμό από εγωισμό ή από ζήλεια προς τους φίλους τους. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές από τις ουσίες αυτές προκαλούν εθισμό (π.χ. το αλκοόλ και τα τσιγάρα) κι αυτό μόνο και μόνο για να δείξουν οι νέοι ότι είναι "μάγκες" σε σχέση με αυτούς που τις αποφεύγουν. Ακόμη, οι έφηβοι δε σκέφτονται το κακό που κάνουν στην υγεία τους, ούτε τα χρήματα που θα εξοικονομούσαν, αν δεν τις κατανάλωναν σε τόσο μεγάλες ποσότητες. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε τα εξής: η εφηβεία είναι η ηλικία μετάβασης από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση του ατόμου. Κατά τη διάρκειά της ο έφηβος θα καταναλώσει πολλά προϊόντα, για να νιώσει όπως οι φίλοι του, ακόμα κι αν αυτά δεν τον ωφελήσουν σε τίποτα στο μέλλον. http://dide.chan.sch.gr/agygeias/diatrofi/text/lv_efvoi.htm 168 Η. Ο γέροντας Παίσιος για τη ζήλεια -Γέροντα, αισθάνομαι πολύ φτωχή πνευματικά και αδύναμη. -Εσύ έχεις πολλές δυνάμεις, αλλά τις χαραμίζεις με την χαζή ζήλεια και, ενώ είσαι ένα αρχοντόπουλο, βασανίζεσαι σαν κακόμοιρο γυφτάκι. Θα είχες προχωρήσει πολύ στην πνευματική ζωή, αν δεν σκάλωνες στην ζήλεια. Πρόσεξε, γιατί η ζήλεια σου ρουφάει όλες τις ψυχικές και σωματικές σου δυνάμεις, που θα μπορούσες να τις προσφέρεις θυσία στον Θεό. Εάν έδιωχνες την ζήλεια, και η προσευχή σου θα είχε δύναμη. Με την ζήλεια αποδυναμώνεται κανείς πνευματικά. Γιατί ,νομίζετε, οι Απόστολοι δεν μπόρεσαν να βγάλουν το δαιμόνιο από το δαιμονισμένο παιδί, ενώ είχαν λάβει αυτήν την εξουσία από τον Χριστό και είχαν βγάλει άλλα δαιμόνια; Επειδή ζήλεψαν, που ο Χριστός πήρε στην Μεταμόρφωση μόνον τους τρεις Μαθητές, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Μπορούσε ο Χριστός να πάρει όλους τους Μαθητές, αλλά δεν ήταν όλοι σε κατάσταση να χωρέσουν αυτό το μυστήριο, γι' αυτό πήρε αυτούς που μπορούσαν να το χωρέσουν. Λέτε να μην αγαπούσε τους άλλους Μαθητές; Ή μήπως αγαπούσε τον Ιωάννη περισσότερο από τους άλλους; Όχι, αλλά ο Ιωάννης αγαπούσε περισσότερο από τους άλλους μαθητές τον Χριστό και γι' αυτό καταλάβαινε την αγάπη του Χριστού καλύτερα. Είχε πολλή χωρητικότητα η μπαταρία του ήταν μεγάλη. Βλέπετε πώς η ζήλεια απομάκρυνε την Χάρη του Θεού από τους άλλους Αποστόλους και δεν μπόρεσαν να γιατρέψουν το δαιμονισμένο παιδάκι; Γι' αυτό ο Χριστός είπε: «Ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη! έως πότε έσομαι μεθ' υμών; έως πότε ανέξομαι υμών;»! http://talantoblog.blogspot.gr/2013/01/blog-post_1969.html Θ. Ο Άγιος Δημήτριος του Ροστώβ για τη ζήλεια Ρύπος της ψυχής είναι η ζήλεια, ο φθόνος, που γεννιέται από την υπερηφάνεια. Μη ζηλεύεις, αδελφέ μου, κανέναν άνθρωπο για την ευτυχία του εδώ στη γη. Μη ζηλεύεις τον πλούσιο και τον ένδοξο. Να ζηλεύεις και να μιμείσαι τον εργάτη της αρετής, τον άνθρωπο του Θεού τον χαριτωμένο από το Άγιο Πνεύμα, τον πιο ένδοξο από τους ένδοξους και τον πιο πλούσιο από τους πλουσίους, που αποταμιεύει «θησαυρούς εν ουρανώ». Μη ζηλεύεις αυτόν που επαινούν και κολακεύουν οι άνθρωποι. Οι ανθρώπινοι έπαινοι είναι ασταθείς και ευμετάβλητοι. Συχνά μάλιστα είναι ιδιοτελείς και υστερόβουλοι. Σήμερα τα λόγια τους «γλυκύτερα υπέρ μέλι και κηρίων» (Ψαλμ. 18. 11). Αύριο το στόμα τους «αράς (κατάρας) και πικρίας γέμει» (Ρωμ. 3. 14). Ζήλεψε λοιπόν το μεγαλείο του αφανούς και αδόξου κατά κόσμον ανθρώπου της αρετής, «ου ο έπαινος ουκ εξ ανθρώπων, αλλ’ εκ του Θεού» (Ρωμ. 2. 29). Μη λιώνης από τον φθόνο βλέποντας άλλους να έχουν όσα εσύ δεν έχεις. Ο δικαιοκρίτης Κύριος γνωρίζει καλύτερα από σένα σε ποιον θα δώσει κι από ποιον θα στέρηση, πότε θα χαρίσει και πότε θα ζητήσει, τι θα δώσει και τι θα αφαιρέσει. Η ζήλεια και ο φθόνος είναι αιτία κάθε κακού και εχθρός κάθε καλού. Απ’ αυτή την αιτία ο Κάιν φόνευσε τον Άβελ, ο Ησαύ θέλησε να εξοντώσει τον Ιακώβ, ο Σαούλ καταδίωξε τον Δαβίδ. Η ζήλεια και ο φθόνος τυφλώνουν τον νου, αμαυρώνουν την ψυχή, σκοτίζουν τη συνείδηση, θλίβουν τον Θεό, χαροποιούν τους δαίμονες, κλείνουν τον ουρανό, ανοίγουν την κόλαση. «Αυτός που μισεί τον αδελφό του βρίσκεται στο σκοτάδι και δεν ξέρει πού πηγαίνει, γιατί το σκοτάδι τύφλωσε τα μάτια του» (Α’ Ιω. 2. 11). http://iliaxtida.wordpress.com/2010/09/04/%CE%AE-%CF%8C-%CE%AE/ 169 Ι. Ζήλος, ζήλεια και ζηλωτής (του Αγίου Ισαάκ του Σύρου) Ο ζηλωτής άνθρωπος δεν φτάνει ποτέ στην ειρήνη της διανοίας του∙ και όποιος είναι ξένος της ειρήνης, αυτός είναι ξένος και της χαράς∙ διότι εάν, όπως λένε, η ειρήνη είναι η τέλεια υγεία της διάνοιας, ο ζήλος τότε είναι ενάντιος της ειρήνης, συνεπάγεται λοιπόν, ότι όποιος έχει ανόητο ζήλο, αυτός ασθενεί μεγάλη ψυχική ασθένεια. Άνθρωπε, εσύ που νομίζεις, ότι με τον ζήλο σου θεραπεύεις τα ξένα σφάλματα, διώχνεις την υγεία από την ψυχή σου∙ αν αληθινά επιθυμείς να θεραπεύσεις τους ασθενείς στην ψυχή, γνώριζε καλά, ότι οι ασθενείς και οι άρρωστοι στην ψυχή χρειάζονται περισσότερο συμπάθεια παρά επίπληξη∙ και πάλι, όταν εσύ δεν έχεις συμπάθεια προς τους άλλους, προξενείς στον εαυτό σου μεγάλη ψυχική βλάβη. Η αρχή της σοφίας του Θεού είναι η επιείκεια και η πραότητα, η οποία (σοφία) υποφέρει τις ασθένειες των ανθρώπων, και αυτό είναι κατόρθωμα γενναίας και μεγάλης ψυχής∙ διότι λέει ο απόστολος Παύλος, εσείς οι δυνατοί να βαστάζετε τις ασθένειες των αδυνάτων, και να διορθώνετε τον φταίχτη με πνεύμα πραότητας∙ από τους καρπούς του πνεύματος λαμβάνει ο απόστολος την ειρήνη και την υπομονή. Να πηγαίνεις προς τους φίλους σου με ευλάβεια∙ κάνοντας το αυτό, και τον εαυτό σου και εκείνους θα ωφελήσεις. Να φοβάσαι τις κακές συναναστροφές περισσότερο από τους εχθρούς σου. Μπροστά στον υψηλόφρονα και φθονερό άνθρωπο να μιλάς με προφύλαξη∙ διότι ενώ εσύ ακόμη μιλάς, εκείνος εξηγεί τα λόγια σου όπως θέλει αυτός, και παίρνει αφορμή από αυτά, και κάνει στη συνέχεια και τους άλλους να παρερμηνεύουν τα λόγια σου∙ επειδή μεταβάλλει την έννοια των λόγων σου σύμφωνα με τα αίτια της αρρώστιας του. Ο έλεγχος, που γίνεται από φθόνο, είναι σαν φαρμακερό βέλος. Γίνε συμπαθητικός και ήρεμος, και όχι ζηλωτής στο κακό. http://agioritis.pblogs.gr/2011/03/peri-ths-blabhs-apo-ton-anohto-zhlo-poy-nomizetai-theios.html ΙΑ. Άγιοι Μάρτυρες που είχαν ζήλο και νίκησαν το κακό Οι Άγιοι Μάρτυρες Ελπιδηφόρος, Αφθόνιος, Πηγάσιος, Ανεμπόδιστος και Ακίνδυνος ήταν όλοι αξιωματούχοι του Πέρση βασιλιά Σαπώρ του Β’. Το 330 μ.Χ., επειδή, ομολόγησαν ότι, είναι χριστιανοί, συνελήφθησαν και μαστιγώθηκαν σκληρά. Έπειτα, τους έριξαν στις φλόγες μιας μεγάλης φωτιάς. Αλλά οι θερμές δεήσεις τους προς το Θεό προκάλεσαν φοβερή θύελλα με βροχή, που έσβησε τη φωτιά. Αυτό προκάλεσε φόβο στους Πέρσες, και τον ίδιο το Σαπώρ, με αποτέλεσμα να αναβάλει, το θάνατο των γενναίων χριστιανών. Αλλά μετά μερικές μέρες, τους έφερε και πάλι στο κριτήριο. Αφού είδε ότι δεν μπορούσε να αλλάξει το χριστιανικό τους φρόνημα, αποκεφάλισε πρώτο τον Αφθόνιο. Έπειτα, απευθυνόμενος στον Ελπιδηφόρο, του είπε να φανεί λογικός, σαν εγγράμματος που ήταν και μπορούσε να διακρίνει το ψέμα από την αλήθεια. Ο Ελπιδηφόρος του αποκρίθηκε ότι γι’ αυτό ακριβώς πιστεύει στο Χριστό, διότι Αυτός είναι «η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Ευαγγέλιο Ιωάννου, ιδ’ 6). Δηλαδή ο σωστός δρόμος, που οδηγεί στην απόλυτη αλήθεια και στην πραγματική και πηγαία ζωή, που αξίζει κανείς να πεθάνει γι’ αυτή. Η απάντηση του Ελπιδηφόρου εξαγρίωσε τον Σαπώρ και αμέσως τον αποκεφάλισε. Οι θυσίες αυτές ενθάρρυναν ακόμα περισσότερο τους υπόλοιπους, και έμειναν ακλόνητοι στην πίστη τους. Τότε ο Σαπώρ διέταξε να τους ρίξουν μέσα σε αναμμένο καμίνι. Έτσι, μαρτυρικά και ένδοξα, παρέδωσαν όλοι τη μακάρια ψυχή τους στο ζωοδότη Χριστό. Γιορτάζουν όλοι στις 2 Νοεμβρίου. ΙΒ. Η ζήλεια στην καθημερινή μας ζωή και πώς την ξεπερνούμε Μία από τις πιο δύσκολες καταστάσεις της ψυχής μας είναι η ζήλεια. Την βιώνουμε όταν δεν νιώθουμε ευχαριστημένοι μ’ αυτά που έχουμε και, κυρίως, μ’ αυτό που είμαστε. Την στρέφουμε κατά 170 των γονιών μας όταν αυτοί δείχνουν ότι έχουν μεγαλύτερη αδυναμία στ’ αδέρφια μας παρότι σε μας. Την στρέφουμε εναντίον των φίλων μας όταν πάνε καλύτερα από μας στους βαθμούς ή όταν έχουν είτε υλικά αγαθά είτε δυνατότητες στη ζωή τους καλύτερες από τις δικές μας. Τη στρέφουμε εναντίον όσων αγαπούμε, όταν νομίζουμε ότι αυτοί δεν ασχολούνται με μας όσο θα θέλαμε και φαίνεται να θέλουν να ασχοληθούν και με άλλους. Κάποτε την στρέφουμε και εναντίον του κράτους, εναντίον των όσων στη ζωή τους είναι προνομιούχοι, εναντίον όσων έχουν αυτά που θα θέλαμε να έχουμε και δεν έχουμε. Την στρέφουμε συνήθως εναντίον όσων φαίνονται ή και είναι πιο επιτυχημένοι από εμάς. Είναι μία παιδική κατάσταση, η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, γίνεται πάθος και βγάζει κακία εναντίον των άλλων, ενώ την ίδια στιγμή δείχνει ανωριμότητα. Η ζήλεια εκφράζεται με την κακή διάθεση εναντίον των όσων ζηλεύουμε. Εκφράζεται με τους κακούς λογισμούς που αφήνουμε να περνούνε από τη σκέψη και την καρδιά μας. Από το γεγονός ότι κατά βάθος θα θέλαμε να πάθουν κάποιο κακό. Άλλοτε πάλι εκφράζεται με την συνεχή γκρίνια. Με την κατάκριση εις βάρος όσων ζηλεύουμε. Με τον έλεγχο της ζωής τους και την καταπίεση εις βάρος της ελευθερίας τους. Ίσως τελικά και με την ίδια την απόρριψή τους. Κι ενώ η ζήλεια σε μικρό βαθμό γίνεται απόδειξη του ενδιαφέροντός μας γι’ αυτούς και μας βοηθά να δείχνουμε την αγάπη μας και την έγνοια μας, όταν πηγάζει από ένα αίσθημα κατωτερότητας ή από ανασφάλεια για εμάς, τους άλλους και τη σχέση μας μπορεί να γίνει καταστροφή. Η ζήλεια δεν μας αφήνει να χαρούμε ούτε την αγάπη που έχουμε και μας έχουν, ούτε καν τις επιτυχίες μας. Κριτήριό μας είναι το πόσο αγαπούνε τους άλλους που εμείς ζηλεύουμε και το πόσο εκείνοι είναι επιτυχημένοι. Την ίδια στιγμή δεν μας αφήνει να χαρούμε ούτε τη σχέση μας με το Θεό. Γιατί πάντοτε υπάρχουν εκείνοι που προχωρούν σ’ αυτή τη σχέση περισσότερο από όσο θα θέλαμε να προχωρήσουμε εμείς και έτσι το ταγκαλάκι έρχεται και δεν μας αφήνει να χαρούμε τη δική μας σχέση με Εκείνον. Από τις Δέκα Εντολές ακόμη η πίστη μάς λέει ότι η ζήλεια δεν εκφράζει το θέλημα του Θεού: «να μην επιθυμείς όσα ανήκουν στον πλησίον σου», να μην τα ζηλεύεις και να μην τον φθονείς γι’ αυτά που έχει. Αντίθετα, να δοξάζεις το Θεό για όσα έχεις εσύ και να παλεύεις για να προχωράς στη ζωή σου περισσότερο και με τη βοήθεια Του και με τον κόπο σου. Την ζήλεια την ξεπερνούμε όταν μάθουμε να δοξάζουμε το Θεό για όσα μας έχει δώσει, αλλά και για όσα έχουμε τη δυνατότητα να πετύχουμε και με τη βοήθεια των κόπων μας. Η εξωτερική ομορφιά δεν είναι για να τη ζηλεύει κανείς, αλλά για να τη χαίρεται. Η εσωτερική ομορφιά του άλλου ανθρώπου μπορεί να γίνεται πρότυπο για μας. Να διδασκόμαστε από όσους έχουν να μας δώσουν κάτι ή μας δείχνουν έναν δρόμο επιτυχίας στη ζωή μας. Και ό,τι καλό βλέπουμε στους άλλους, να το αντλούμε με ζήλο. Δηλαδή να γίνεται ευκαιρία και για μας να κάνουμε βήματα προόδου παίρνοντας αφορμή από αυτό. Την ίδια στιγμή ο ζήλος για κάθε τι όμορφο είναι σπουδαία υπόθεση. Γιατί γίνεται επιθυμία, κίνητρο να γίνουμε καλύτεροι, αλλά και να βοηθήσουμε και τους άλλους να βελτιωθούν. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται άκριτο ζήλο. Δηλαδή με το ζόρι να κάνουμε τους άλλους να γίνουν κάτι διαφορετικό. Η αλλαγή προϋποθέτει ελευθερία. Αν πιστεύουμε στο Θεό ο ζήλος για την πίστη είναι η μεγαλύτερη ευλογία που μπορούμε να έχουμε. Ο ζήλος μας οδηγεί στο να μιλούμε για το Θεό. Να μένουμε σταθεροί στις αρχές και τις αξίες μας τις πνευματικές και να μην κάνουμε πίσω οτιδήποτε κι αν συμβεί, όπως ακριβώς δεν έκαναν πίσω οι Άγιοι, παρά τις πιέσεις είτε από την αμαρτία και το κακό είτε από τους διωγμούς και την απόρριψή τους από τον κόσμο. Ο πολιτισμός μας έχτισε ένα καταναλωτικό πρότυπο στηριγμένο στη ζήλεια των ανθρώπων για τα αγαθά που οι άλλοι είχαν. Έτσι μπήκαμε όλοι σε έναν ανταγωνισμό ποιος θα έχει περισσότερα και καλύτερα από τους άλλους και γι’ αυτό υποταχτήκαμε στο καταναλωτικό πρότυπο, το οποίο μας οδήγησε στην κρίση. Ο καθένας μας ας μάθει να χαίρεται με ό,τι είναι κυρίως, αλλά και με ό,τι έχει, χωρίς να επιθυμεί ό,τι ανήκει στον πλησίον του. Και μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσει, αφού δοξάζει το Θεό, να ιεραρχήσει τις αληθινές του ανάγκες και να χαρεί πραγματικά τη ζωή του. 171 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 9 Τι σημαίνει να είσαι άγιος Μέσα στη φωτιά (Μουσική και στίχοι Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Τραγούδι Μελίνα Κανά από τον δίσκο Της Αγάπης Γερακάρης ) Δροσοσταλίδα το πρωί, το μεσημέρι λάμια και παραγιός τ’ απόβραδο, που φεύγει απ’ τη δουλειά. Τη νύχτα σιτοκαλαμιά που σπίρτο την ανάβει. Πες μας, πού πας; Μέσα στη φωτιά! Ματιά που κάπου σκάλωσε, βήμα που γρηγορεύει, δρυοκολάπτης που ξανά το θώρακα τρυπά. Χαρά που φεύγει στα ψηλά, θυμός που πέφτει κάτω. Πες μας, πού πας; Μέσα στη φωτιά! Μικράκι που πελάγωσε, ντροπή που γυροφέρνει, του λόφου αλεπότρυπα με δώδεκα στοές. Γιορτή που δεν τιμήθηκε, ηφαίστειο που κοιμάται. Πες μας, πού πας; Μέσα στις φωτιές! Ερμηνευτικά σχόλια Δροσοσταλίδα το πρωί: ένα από τα χαρακτηριστικά τραγούδια του σύγχρονου τραγουδοποιού Θανάση Παπακωνσταντίνου, ο οποίος γράφει με το δικό του τρόπο για τον κόσμο και τον άνθρωπο. Το τραγούδι μιλά για έναν άνθρωπο, ο οποίος βιώνει τον τρόπο της ζωής του μέσα από μεταμορφώσεις, από εναλλαγές. Ξεκινά με τη χαρά και τη δροσιά της δροσοσταλίδας, η οποία στο ξεκίνημα της μέρας δείχνει την ομορφιά της ζωής. Όπως η μέρα είναι η αρχή για ένα νέο ξεκίνημα, έτσι και η δροσοσταλίδα ομορφαίνει τον κόσμο, αλλά και δείχνει ότι αυτός που βλέπει το κάθε πρωινό ως μια νέα αρχή, έχει νόημα και σκοπό. Το μεσημέρι ο άνθρωπος γίνεται ξωτικό, λάμια. Αυτό σημαίνει ότι περνά τη μέρα του με ταπείνωση, κρύβεται, δεν κάνει θόρυβο. Το απόγευμα γίνεται παραγιός, ο οποίος έχει κουραστεί από την εργασία της μέρας και πηγαίνει να κουρνιάσει, να ησυχάσει, για να ξεκινήσει με νέα διάθεση από την αρχή, το επόμενο πρωί. Ο παραγιός είναι ο άνθρωπος της υπακοής και της υπομονής. Τη νύχτα γίνεται σιτοκαλαμιά, που ανάβει εύκολα με ένα σπίρτο για να καθαριστεί και να ξεκινήσει πάλι να γίνει νέος καρπός. Πες μας πού πας; μέσα στη φωτιά: το έργο του ανθρώπου καθαρίζεται και διακρίνεται μέσα από τη φωτιά. Όπως το χρυσάφι στο χωνευτήρι, που καίγεται, για να φανεί πιο λαμπρός, έτσι και ο άνθρωπος που παλεύει στη ζωή του να χτίσει κάτι διαφορετικό, στη φωτιά των δοκιμασιών και των δυσκολιών της ζωής καθαρίζεται από μικρότερες και μεγαλύτερες δοκιμασίες και αστοχίες και το έργο του λάμπει. Δεν τη φοβάται τη φωτιά. Δεν φοβάται τον σταυρό και η δοκιμασία. Ματιά που κάπου σκάλωσε: ο άνθρωπος που παλεύει στη ζωή του θα αντιμετωπίσει πειρασμούς. Θα σκαλώσει το μάτι του στις ομορφιές ή τις δυσκολίες του κόσμου, που θα επιχειρήσουν να τον ξεστρατίσουν από το σκοπό της ζωής του, αλλά εκείνος που πιστεύει στο σκοπό του θα κάνει το βήμα του πιο γρήγορο για να ξεπεράσει τις δυσκολίες. Την ίδια στιγμή θα γίνει ο δρυοκολάπτης που με το ράμφος του θα προσπαθήσει να φτιάξει χαραμάδες στο θώρακα του δέντρου, θα προσπαθήσει να βρει φως και τροφή στη ζωή, ώστε να αντέξει τις όποιες δυσκολίες, τις όποιες δοκιμασίες. Θα αφήσει τη χαρά να ανεβεί στον ουρανό και τον όποιο θυμό, δυσκολία, πειρασμό, λύπη για το περιβάλλον στ οποίο ζει να πέσει κάτω, ώστε να μην νικηθεί από 172 αυτόν. Τίποτε δεν μπορεί να στερήσει τη χαρά από αυτόν που παλεύει για να εκπληρώσει το σκοπό της ζωής του. Μικράκι που μεγάλωσε: ο άνθρωπος που παλεύει, καθώς που περνάει ο χρόνος, μεγαλώνει. Καθώς οι άλλοι συγκρίνουν τον εαυτό τους μαζί του, διαπιστώνουν ότι μπροστά του δεν αξίζουν. Ο ξεχωριστός άνθρωπος κάνει τους άλλους να ντρέπονται, τους ελέγχει με τη ζωή του και το έργο του. Την ίδια στιγμή γίνεται αλεπότρυπα, δηλαδή βρίσκει τρόπους για να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες, γιατί έχει κατασκευάσει στοές, έχει υπόβαθρο, μπορεί να κρυφτεί από τη μανία των ανθρώπων και το κακό, ξέρει, έχει διάκριση στη ζωή του να δει πότε πρέπει να μιλήσει και πότε όχι. Ο άνθρωπος που παλεύει τη ζωή του, γίνεται μία γιορτή αφανής, ταπεινή, χωρίς θόρυβο. Γίνεται ένα ηφαίστειο που κοιμάται και περιμένει τη στιγμή που ο Θεός θα του δώσει την εντολή να ξυπνήσει και να βγάλει λάβα, ποτάμια ζωής από τα σπλάχνα του, τα οποία θα θερμάνουν αυτούς που ζητούν φως και ζεστασιά, αλλά και θα ελέγξουν, θα κάψουν όσους δεν θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Μέσα στις φωτιές: ο άγιος του Θεού είναι ένας από τους τύπους που μπορούν να ερμηνευθούν κατά τους στίχους του τραγουδιού. Ξυπνά χαράματα και προσεύχεται, είναι ταπεινός, δεν κάνει θόρυβο, ασκείται στην υπακοή και την υπομονή και με την μετάνοια και την πίστη στις δυσκολίες καθαρίζεται, για να ξεκινήσει να δώσει το μήνυμα του σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο άνθρωπος, ο άγιος, ο ασκητής, παλεύει μέσα στη φωτιά του κόσμου, χωρίς να δειλιάζει. Είναι έτοιμος και δίνει τον αγώνα του. Γι’ αυτό και ο Θεός τον ευλογεί, ενώ οι άνθρωποι τον αναζητούν, για να μπορέσουν να πάρουν δύναμη στη ζωή τους, είτε ζει, είτε μετά το θάνατό του. Β. Τα κριτήρια ανακήρυξης κάποιου ως Αγίου Η αναγνώριση και ανακήρυξη των αγίων στην Ορθόδοξη Εκκλησία, διαχωρίζεται σε δύο περιόδους. Η μία περίοδος διαρκεί από την αρχή της ύπαρξής της, μέχρι και τον 15ο αιώνα και από τον 15ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Με την έννοια ανακήρυξη στην Ορθόδοξη Εκκλησία αναφέρουμε "την ιδιαίτερη εν Χριστώ αποδοχή και τιμή, που αυθόρμητα αποδίδει το πλήρωμα μίας τοπικής εκκλησίας σε ορισμένα αποθανόντα μέλη της, τα οποία ξεχώρισαν για την αφοσίωσή τους στο Θεό". Η διοικούσα Εκκλησία μετά την αναγνώρισή τους, τους αναγράφει στα Δίπτυχά της και έτσι προτρέπει να τιμώνται και να γίνονται παραδείγματα προς μίμηση. Σήμερα έχει επικρατήσει ο όρος "αγιοποίηση", που κατά την Ορθόδοξη παράδοση και θεολογία είναι απαράδεκτος, ως έννοια και όρος, καθότι τέτοιες εκφράσεις προϋποθέτουν δικανικές θέσεις, που είναι ξένες προς την Ορθόδοξη παράδοση. Κατά την πρώτη περίοδο το μόνο κριτήριο για την κατάταξη ενός Αγίου στα δίπτυχα της εκκλησίας, ήταν η αναγνώρισή του από το λαό της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να μην απαιτείται κάποια εκκλησιαστική διαδικασία για την καθολική του αποδοχή. Αυτό το καθεστώς διατηρήθηκε μέχρι και τον 15ο αιώνα, με μερικές τυπικές διαφοροποιήσεις οι οποίες αφορούσαν το είδος του αγίου (αν ήταν φερ ειπείν μάρτυρες, Ομολογητές κ.α.). Τα στοιχεία που γενικά θεωρούνταν ως τεκμήρια αγιότητας ήταν η ορθή πίστη, η τήρηση των αρετών, το μαρτύριο και τα θαύματα. Επίσης τα αναλλοίωτα σκηνώματα ή αυτά τα οποία ευωδίαζαν. Θα πρέπει όμως εδώ να λεχθεί, πως τα θαύματα ή η παρουσία θαυματουργικών φαινομένων δε θεωρήθηκαν ποτέ απαραίτητα από την εκκλησία για να καταταχθεί κάποιος στα δίπτυχά της. Πρέπει επίσης να λεχθεί πως στην πρώτη εκκλησία πολλοί πιστοί, οι οποίοι ακόμα δεν είχαν προλάβει να βαπτιστούν, είχαν μαρτυρήσει αναγνωριζόμενοι από το σώμα της εκκλησίας ως Άγιοι. Σε αυτή την περίπτωση θεωρείτο ως βάπτισμα του Αίματος, το οποίο αντικαθιστούσε το κανονικό βάπτισμα. Άλλοι επισης δεν είχαν προλάβει να διάγουν ευσεβή βίο, αλλά και σε αυτή την περίπτωση το μαρτύριο υπέρ της πίστεως, ως νέο βάπτισμα καθαιρούσε τις αμαρτίες τους. Κάποιες φορές, ενώ η διοικούσα εκκλησία δεν ανέγραφε μερικούς ενάρετους ανθρώπους στα δίπτυχά της, ο λαός τελικά επέβαλλε το φρόνημά του, όπως στην περίπτωση του Ιωάννη του Χρυσοστόμου ή και το αντίστροφο όπως στην περίπτωση του λαού της Αλεξάνδρειας ο οποίος ακύρωσε την ανακήρυξη του Αμμωνίου από τον Κύριλλο, ως Άγιο. Μετά την αναγνώριση η εκκλησία μνημονεύει τον Άγιο στη θεία Λειτουργία, καθορίζει ετήσια εορτή του, ενώ εκθέτει εικόνες του αγίου και λείψανα προς προσκύνηση, συντάσσοντας και ασματική ακολουθία. Από το 15ο αιώνα και μετά όμως παρουσιάζονται μερικές εξελίξεις στον τρόπο αναγνώρισης ενός αγίου. Αυτό διαπιστώνεται από τον τρόπο ανακηρύξεως κάποιων Αγίων όπως του Γρηγορίου Παλαμά, του Αγίου Μελετίου κ.α. Σύμφωνα με αυτές τονίζεται ότι για να γίνει κάποιος τοπικός άγιος δε χρειάζεται προηγούμενη συνοδική απόφαση. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Γρηγορίου Παλαμά, ο οποίος αναγνωρίστηκε 173 άμεσα μετά την κοίμησή του ως Άγιος από τους Θεσσαλονικείς. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο το ίδιο το σώμα της εκκλησίας να ανακηρύσσει ένα άγιο και να τον τιμούν με δική τους πρωτοβουλία. Εν συνεχεία όμως επέρχεται συνοδική απόφαση έτσι ώστε να εορτάζεται από όλη την Εκκλησία.Τότε ζητούνται αποδείξεις από τον κάθε τοπικό λαό σχετικά με την αγιότητα του εκάστοτε αγίου, ώστε να συνταχθεί σχετικός κατάλογος και να επέλθει σχετικός έλεγχος της αξιοπιστίας του, για να ανακηρυχθεί τελικά Άγιος. http://el.orthodoxwiki.org/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82 Γ. Η παρεξηγημένη αγιότητα (Του Σεβ. Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννου Ζηζιούλα) Η λέξη «άγιος» ή «αγιότητα» παραπέμπει σε κάτι εντελώς άσχετο και ξένο προς την εποχή μας, προς τον πολιτισμό και τις αναζητήσεις του συγχρόνου ανθρώπου. Ποιος από τους γονείς της εποχής μας φιλοδοξεί να κάνει τα παιδιά του «άγιους»; Ποιο από τα σχολεία μας και τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα καλλιεργούν την αγιότητα ή την προβάλουν ως όραμα και πρότυπο; Ο «επιτυχημένος» άνθρωπος της εποχής μας, το ιδανικό της σύγχρονης παιδείας και του πολιτισμού μας, δεν είναι καν ο «καλός κι αγαθός» των κλασσικών χρόνων. Είναι εκείνος που εξασφαλίζει χρήματα, ανέσεις και κοινωνική προβολή -αυτό θέλουν οι γονείς από τα παιδιά τους, σ’ αυτό κυρίως αποβλέπουν τα εκπαιδευτικά μας συστήματα, αυτό καλλιεργούν τα μέσα επικοινωνίας, αυτό ονειρεύεται η πλειονότητα των νέων μας. Πράγματι, σε μια κοινωνία, η οποία βιώνει ως το σοβαρότερο πρόβλημά της την ανεργία και κυριαρχείται από το άγχος πώς να αυξήσει το κατά κεφαλήν εισόδημα, το να γίνεται λόγος για άγιους και αγιότητα αποτελεί πρόκληση, αν όχι πρόσκληση σε γέλωτα και χλευασμό. Όντως, η αγιότητα αποτελεί ένα «λησμονημένο όραμα». Λησμονημένο γιατί κάποτε υπήρχε, γιατί αυτό ενέπνεε τον πολιτισμό μας, διότι οι άνθρωποί μας άλλοτε ζούσαν με τους αγίους και αντλούσαν από αυτούς το μέτρο του πολιτισμού τους, αυτοί ήταν οι ήρωες, οι μεγάλοι πρωταθλητές, οι «διάσημοι ποδοσφαιριστές» και «σταρ» των χρόνων τους. Τώρα έχουν μείνει μόνο τα ονόματα των αγίων μας, και αυτά «κουτσουρεμένα» και αλλοιωμένα επί το ξενικώτερον, ενώ οι άνθρωποι προτιμούν πλέον να γιορτάζουν όχι τις μνήμες των αγίων τους, μα τα δικά τους προσωπικά γενέθλια. Σε μια τέτοια εποχή τι να πει κανείς για την αγιότητα; Ο λόγος του θα πέσει στο κενό. Αν ρωτήσει κανείς τυχαία τους ανθρώπους στον δρόμο τι αποτελεί κατά τη γνώμη τους «αγιότητα», η απάντηση που θα λάβει κατά κανόνα είναι περίπου η εξής: άγιος είναι εκείνος που δεν κάνει αμαρτίες, που τηρεί τον νόμο του Θεού, είναι ηθικός από κάθε άποψη, με μια φράση: «δεν αμαρτάνει». Σε ορισμένες περιπτώσεις στην έννοια της αγιότητας προστίθεται ένα στοιχείο και με χροιά μυστικισμού, σύμφωνα με την οποία άγιος είναι εκείνος που έχει εσωτερικά βιώματα, επικοινωνεί με το «θείον», περιέρχεται σε έκσταση και βλέπει πράγματα που δεν τα βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι, με λίγα λόγια ζει υπερφυσικές καταστάσεις και ενεργεί υπερφυσικές πράξεις. Έτσι η έννοια της αγιότητας φαίνεται να συνδέεται στη σκέψη των ανθρώπων με κριτήρια ηθικολογικά και ψυχολογικά. Όσο πιο ενάρετος είναι κανείς, τόσο πιο άγιος είναι. Και όσο πιο χαρισματικός είναι κάποιος και επιδεικνύει ικανότητες που δεν τις έχουν συνήθως οι άνθρωποι (όπως να διαβάζει τη σκέψη μας, να προβλέπει το μέλλον μας κ.λπ.), τόσο περισσότερο μας κάνει να τον θεωρούμε «άγιο». Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα: όταν διαπιστώσουμε κάποιο ελάττωμα στον χαρακτήρα ή τη συμπεριφορά κάποιου (ότι τρώει πολύ, θυμώνει κ.λπ.), τότε τον διαγράφουμε από τους «αγίους». Ή αν δεν εκδηλώσει υπερφυσικές ικανότητες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μας ξενίζει και η σκέψη ακόμη ότι θα μπορούσε κάποιος να είναι άγιος. 174 Η κοινή και διαδεδομένη αυτή αντίληψη για την αγιότητα δημιουργεί ορισμένα βασικά ερωτηματικά, όταν τη θέσουμε στο φως του Ευαγγελίου, της πίστεως και της παραδόσεώς μας. Ας αναφέρουμε μερικά από αυτά: 1. Αν η αγιότητα συνίσταται κυρίως στην τήρηση των ηθικών αρχών, τότε γιατί ο Φαρισαίος κατακρίθηκε από τον Κύριο, ενώ δικαιώθηκε ο Τελώνης στη γνωστή σε όλους μας παραβολή; 2. Παρόμοιο ερώτημα προκύπτει και από τη χρήση του όρου «άγιος» από τον Απόστολο Παύλο στις επιστολές του. Απευθυνόμενος στους χριστιανούς της Κορίνθου, της Θεσσαλονίκης, της Γαλατίας κ.λπ., ο Παύλος τους καλεί «αγίους». Στη συνέχεια όμως των επιστολών αυτών κατονομάζει μύρια όσα ηθικά ελαττώματα των χριστιανών αυτών, τα οποία και επικρίνει δριμύτατα. Στην προς Γαλάτας μάλιστα επιστολή φαίνεται ότι η ηθική κατάσταση των εκεί «αγίων» ήταν τόσο απογοητευτική, ώστε να αναγκάζεται ο Παύλος να τους γράψει: «ει γαρ αλλήλους δάκνετε και κατεσθίετε, βλέπετε μη υπ’ αλλήλων αναλωθείτε»! Πώς συμβαίνει να καλούνται οι πρώτοι χριστιανοί «άγιοι», όταν είναι βέβαιο ότι η καθημερινή τους ζωή δεν ήταν σύμφωνη με τις επιταγές της ίδιας της πίστεώς τους; Θα διανοείτο άραγε κανείς στις μέρες μας να καλούσε «άγιον» έναν από τους χριστιανούς; 3. Αν η αγιότητα συνδέεται με υπερφυσικά χαρίσματα, τότε θα μπορούσε να την αναζητήσει και να τη βρει κανείς και έξω από την Εκκλησία. Είναι γνωστό ότι και τα πονηρά πνεύματα ενεργούν υπερφυσικές πράξεις. Οι άγιοι δεν είναι μάντεις και φακίρηδες, ούτε κρίνεται η αγιότητα τους από τέτοια «χαρίσματα». Θαυματουργία και αγιότητα δεν ταυτίζονται, ούτε συνυπάρχουν κατ’ ανάγκη. 4. Παρόμοια ερωτηματικά δημιουργούνται από τη σύνδεση της αγιότητας με ασυνήθεις και «μυστικές» ψυχολογικές εμπειρίες. Πολλοί ανατρέχουν σήμερα στις ανατολικές θρησκείες για να συναντήσουν εξαϋλωμένους «γκουρού», ανθρώπους εξαίρετης αυτοπειθαρχίας, ασκήσεως και προσευχής. Η Εκκλησία μας δεν τους θεωρεί αυτούς αγίους, όσο βαθιές και υπερφυσικές και αν είναι οι εμπειρίες τους, και όσο σπουδαία και αν είναι η αρετή τους. Ας δούμε, λοιπόν, πώς αντιλαμβάνεται η Εκκλησία μας την αγιότητα. Ο όρος «άγιος» έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Η ρίζα της λέξεως στην ελληνική γλώσσα είναι το αγ-, από το οποίο παράγονται μια σειρά από όρους, όπως το αγνός, το άγος κ.λπ. Τη βαθύτερη σημασία της ρίζας αυτής την κρατάει το ρήμα άζεσθαι, που σημαίνει το δέος σε μια απόκρυφη και φοβερή δύναμη (Αισχύλου, Ευμ. 384 κ. έ.), το σέβας προς τον φορέα της Δύναμης (Ομήρου, Οδύσ. 9,200 κ. έ.) κ.λπ. Έτσι στον αρχαίο ελληνισμό η αγιότητα συνδέεται με τη δύναμη. Η Αγία Γραφή ταυτίζει το «άγιον» με τον ίδιο τον Θεό, στην απόλυτη υπερβατικότητα σε σχέση με τον κόσμο. Άγιος είναι μόνο ο Θεός, και απ’ Αυτόν και μόνο και τη σχέση μαζί Του πηγάζει κάθε αγιότητα. Για να δηλωθεί μάλιστα με έμφαση η πίστη αυτή στην Παλαιά Διαθήκη (Ησαΐας, ο προφήτης της αγιότητας του Θεού) καλεί τον Θεό τρεις φορές άγιο: «Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ», που σημαίνει στη μορφή του εβραϊσμού, της τριπλής επαναλήψεως, απείρως άγιος. Αυτή η ταύτιση της αγιότητας με τον ίδιο τον Θεό, στη χριστιανική πίστη οδηγεί στη σύνδεσή της με την ίδια τη δόξα του Θεού. Αγιότητα σημαίνει πλέον το να δοξασθεί ο Θεός από όλο τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι ως πρώτο αίτημα της Κυριακής προσευχής δεν είναι άλλο από το «αγιασθήτω το όνομά Σου». Οι άγιοι δεν επιζητούν τη δική τους δόξα, αλλά τη δόξα του Θεού. Ο Θεός δοξάζει τους αγίους, όχι με τη δική τους δόξα, αλλά με την ίδια Του τη δόξα. Οι άγιοι αγιάζονται και δοξάζονται όχι με μια αγιότητα και μια δόξα που πηγάζει από μέσα τους, αλλά με την αγιότητα και τη δόξα του ίδιου του Θεού (πρβ. βυζαντινή αγιογραφία χρήση φωτός απ’ έξω προς τα έσω κ.λπ.). Αγιότητα σημαίνει μετοχή και κοινωνία στην αγιότητα του Θεού -αυτό σημαίνει άλλωστε θέωση. Κάθε αγιότητα που στηρίζεται στις αρετές μας, στην ηθική μας, στα προσόντα μας, στην άσκησή μας κ.λπ. είναι δαιμονική, και δεν έχει καμιά σχέση με την αγιότητα της Εκκλησίας μας. Από τις παρατηρήσεις αυτές γίνεται φανερό γιατί η κατ’ εξοχήν πηγή της αγιότητας βρίσκεται στη Θεία Ευχαριστία. Στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου όλα τα μέλη της Εκκλησίας καλούνται «άγιοι», παρά το ότι δεν χαρακτηρίζονται από ηθική τελειότητα. Εφ’ όσον αγιότητα για τους ανθρώπους σημαίνει μετοχή στην αγιότητα του Θεού, όπως αυτή προσφέρεται από τον Χριστό, ο Οποίος υπέρ ημών αγιάζει εαυτόν με τη θυσία Του, όλα τα μέλη της Εκκλησίας, που μετέχουν στον αγιασμό αυτό μπορούν να καλούνται «άγιοι». Με την ίδια «λογική», στη γλώσσα της Εκκλησίας ήδη από τους πρώτους αιώνες και τα στοιχεία της Ευχαριστίας έλαβαν το όνομα «τα άγια» (πρβ. τα άγια τοις αγίοις»), παρά το ότι από τη φύση τους δεν είναι άγια. Και με την ίδια αιτιολογία η Εκκλησία πολύ νωρίς επίσης απένειμε τον τίτλο «άγιος» στους επισκόπους. Έτσι η Θ. Ευχαριστία είναι η κατ’ εξοχήν «κοινωνία αγίων». Σ’ αυτήν αποβλέπει η άσκηση των οσίων, η οποία δεν είναι ποτέ σκοπός, αλλά μέσο προς τον σκοπό, που είναι η ευχαριστιακή κοινωνία. Το σημείο αυτό λησμονείται και παραβλέπεται από πολλούς σύγχρονους θεολόγους, ακόμα και Ορθοδόξους, οι οποίοι, ιδιαίτερα στις μέρες μας, τείνουν να ταυτίσουν την αγιότητα με την άσκηση. 175 Η περίπτωση της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας όμως είναι εύγλωττη. Επί σαράντα χρόνια ασκήθηκε σκληρά για να καθαρθεί από τα πάθη, αλλά όταν κοινώνησε των αχράντων Μυστηρίων από τον άγιο Ζωσιμά, τότε ετελεύτησε τον βίο έχοντας αγιασθεί. Ο σκοπός της ασκήσεώς της ήταν η ευχαριστιακή κοινωνία. Θα ήταν αγία η οσία Μαρία, αν είχε καθαρθεί από τα πάθη αλλά δεν είχε κοινωνήσει; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Αλλά η Θ. Ευχαριστία είναι το αποκορύφωμα του αγιασμού, όχι μόνο γιατί αυτή προσφέρει στον άνθρωπο την τελειότερη και πληρέστερη ένωση (σωματική και πνευματική) με τον μόνον άγιο, αλλά και διότι αποτελεί τον πιο τέλειο εικονισμό της Βασιλείας τού Θεού, δηλαδή της καταστάσεως εκείνης, στην οποία θα αγιάζεται και θα δοξάζεται από όλη την κτίση αιώνια και αδιάκοπα ο «άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ». Από το βιβλίο «Αγιότητα, ένα λησμονημένο όραμα», εκδ. Ακρίτας http://neotita.gr/h%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%BE%CE%B7%CE%B3%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE% B7-%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/ Δ. Η αγιότητα στο σήμερα (του μοναχού Μωυσή Αγιορείτη) Οι άγιοι παραμένουν πάντοτε ταπεινοί, γιατί έχουν τη βέβαιη πεποίθηση πως ό,τι καλό έχουν είναι δωρημένο άνωθεν, δεν είναι κατάκτηση δική τους. Έτσι δεν μπορούν οι άγιοι να κομπάσουν, να υπερηφανευθούν, να καυχηθούν για τα χαρίσματά τους, αφού είναι χαρισμένα παρά του Πατρός των Φώτων. Οι άγιοί μας, έχοντας πλήρη συνείδηση του χαρίσματός τους, αποδίδουν κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση στον Δωροδότη Θεό. Επαινώντας τους οι άνθρωποι εκείνοι δοξάζουν την πηγή παντός αγαθού τον Πανάγαθο Θεό. Ο Θεός όσο βλέπει να ταπεινώνεται ο άνθρωπος τόσο περισσότερο τον ευλογεί και χαριτώνει, αφού πάντοτε «ταπεινοίς δίδωσι χάριν». Ένας χαρισματούχος που χρησιμοποιεί το χάρισμα προς δική του δόξα και ίδιο όφελος, σίγουρα σύντομα θα το χάσει, και θα εκτεθεί οικτρά στα μάτια των ανθρώπων που ἐκμεταλλεύεται. Από αυτή τη ζωή θα είναι ταραγμένος, συγχυσμένος και ταλαίπωρος και θα τον αναμένει αιώνια κόλαση. Υπάρχει, αγαπητοί μου, και άφθονη κρυμμένη αγιότητα στους δύσκολους καιρούς μας. Όχι μόνο στη ζωή άσημων, άγνωστων, αφανών μοναχών, στις ερήμους και στα κοινόβια, αλλά και μέσα στον κόσμο. Σύζυγοι που υπομένουν μ’ εγκαρτέρηση άστατους και άσωτους συζύγους, σκληρούς, μέθυσους, ξενύχτηδες, ανεπρόκοπους και αδιάφορους. Που δεν οδηγούνται στο διαζύγιο και υπομένουν και ελπίζουν και προσεύχονται και δεν αφήνουν την καλή αγωγή στα παιδιά τους. Η στάση αυτή της μητέρας διδάσκει τα παιδιά, τους γίνεται άριστο παράδειγμα, παρακίνηση για την αρετή. Αυτό το μάθημα δεν θα το λησμονήσουν ποτέ στη ζωή τους. Η ηρωϊκή αυτή στάση είναι δυνατόν να μεταστρέψει και τον βίαιο σύζυγο και σίγουρα θσ δώσει τον στέφανο της υπομονής, για το πολύχρονο και μερικές φορές ισόβιο αυτό μαρτύριο. Γνωρίσαμε κι εμείς τέτοιες σπάνιες ηρωίδες της πίστεως, που για πολλά χρόνια ζούσαν μυστικά ένα φρικτό μαρτύριο με σιωπή, υπομονή, προσευχή, δάκρυα, ταπείνωση, εμπιστοσύνη κι ελπίδα στον Θεό. Πώς να μη ο Θεός τις χαριτώσει τέτοιες ωραίες ψυχές; Βλέπετε η αγιότητα έχει πολλές πτυχές. Οι κοσμικοί δεν θα κριθούν γιατί δεν κάνουν πολλή προσευχή, αν και υπάρχουν ορισμένοι που κάνουν περισσότερη και από μοναχούς. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έλεγε: Οι λαϊκοί θα σωθούν δια της ελεημοσύνης. Η ελεημοσύνη φανερώνει ψυχή ταπεινή και που ξέρει ν’ αγαπά. Στην παμπόνηρη και προκλητική εποχή μας όποιος ταπεινώνεται, εγκρατεύεται, καθαρεύει, είναι τίμιος, ειλικρινής, δίκαιος και συνετός θα έχει πολύ μισθό στον ουρανό. [Πηγή (και σε πολυτονικό κείμενο): christianvivliografia.wordpress.com] 176 Ε. Ένας Άγιος προστάτης των παιδιών και των νέων Ο ΟΣΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ό Παφλαγόνας γιος πλουσίων γονέων (πού μάλλον γεννήθηκε στην Παφλαγονία, χωρίς αυτό να είναι σίγουρο, διότι εκεί φυλασσόταν και ιερό λείψανο του), διδάχτηκε νωρίς απ' αυτούς να είναι εγκρατής και να θεωρεί το χρήμα μέσο για την ανακούφιση και περίθαλψη των φτωχών και των αρρώστων. Αφού έτσι ανατράφηκε, και οι γονείς του πέθαναν, διαμοίρασε όλη την κληρονομιά του και πήγε σαν ασκητής στην έρημο. Εκεί γνωρίστηκε με άλλους ασκητές, πού ζούσε μαζί τους με αδελφική αγάπη, χριστιανική συγκατάβαση και επιείκεια. Δεν λύπησε ποτέ κανένα, μεγάλη του χαρά μάλιστα, ήταν να επαναφέρει τη γαλήνη στις ταραγμένες ψυχές. Ή φήμη της θαυμαστής ασκητικής του ζωής έφθασε μέχρι τις πόλεις, και πολλοί έτρεχαν να τον βρουν για να ζητήσουν απ' αυτόν τις πνευματικές του οδηγίες. Ό όσιος Στυλιανός, παρά την ερημική ζωή του, έτρεφε στοργή και συμπάθεια προς τα παιδιά, πού τόσο αγαπούσε και ό Κύριος. "Αν, έλεγε, ή ταπεινοφροσύνη αποτελεί θεμέλιο των αρετών, ή παιδική ηλικία από τη φύση της είναι περισσότερο ενάρετη, απ' ότι οι μεγαλύτεροι των φιλοσόφων". Πολλές φορές οι γονείς έφεραν προς αυτόν τα παιδιά τους, και τότε ή αγαλλίαση του οσίου ήταν πολύ μεγάλη. Ό Θεός βραβεύοντας το Ιερό αυτό αίσθημα του, προίκισε τον όσιο με το χάρισμα να θεραπεύει τα άρρωστα παιδιά και να καθίστα εύτέκνους άτεκνες γυναίκες. Πέθανε πλήρης ήμερων αλλά και αρετών. www.eortologio.gr ΣΤ. Ένας νέος Άγιος της Εκκλησίας μας Εικοσιδύο χρόνια από την κοίμηση του Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο, αποφάσισε την αναγραφή του στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Συνοδική απόφαση ορίζει ότι η μνήμη του Οσίου Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη θα τιμάται από την Εκκλησία στις 2 Δεκεμβρίου, ημέρα της κοιμήσεως του. Ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων, μέλος της Κανονικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία έκανε στην Ιερά Σύνοδο τις εισηγήσεις για τις αγιοκατατάξεις, δήλωσε ότι το βασικό κριτήριο για την αξιοκατάταξη του Γέροντος Πορφυρίου ήταν η συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Πρόκειται, τόνισε, περί αληθώς μεγάλου Αγίου. 177 «Όπως γνωρίζω προσωπικά και εμπειρικά είχε επικοινωνία με τους Αγίους, με τον Θεό, με την Κτίση ολόκληρη και βοηθούσε πολλές ψυχές. Ενήργησε θαυματουργικά με το προορατικό και διορατικό του χάρισμα, που είχε κληρονομήσει με τη Χάρη του Θεού», επεσήμανε ο κ. Μελίτων. Επίσης, ο Μητροπολίτης Φιλαδελεφείας σημείωσε ότι έχουν γραφεί πάνω από 50 βιβλία για τον γέροντα Πορφύριο από πολλούς ανθρώπους και μάλιστα από ανθρώπους, οι οποίοι τον είχα περιφρονήσει, επειδή κατά κόσμο ήταν αγράμματος. Έγραψαν συγγράμματα για τη ζωή και την προσφορά του. Τον Γέροντα Πορφύριο γνώρισε το 1981, όταν ήταν φοιτητής στην Αθήνα, ο Μητροπολίτης Μόρφου, Νεόφυτος. Ο Γέρων Πορφύριος τον καθοδήγησε σε έναν άλλο Γέροντα, τον μακαριστό Ιάκωβο Τσαλίκη, ηγούμενο τότε της μονής του Οσίου Δαϋίδ στην Εύβοια. Ο Μόρφου Νεόφυτος διατήρησε , όπως μας είπε, ζωντανή σχέση με τον Γέροντα Πορφύριο μέχρι την κοίμηση του, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα «εν εταίρα μορφή». Για την σημασία της αξιοκατάταξης ο Μόρφου δήλωσε στην «Α»: «Μέσα σε συνθήκες πνευματικής κρίσης με όλα τα επιγενόμενα αυτής σε όλο τον ελληνισμό και σε όλο τον κόσμο το σοφό Οικουμενικό Πατριαρχείο μας ανήγγειλε ¨δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός¨ και η λαμπάδα είναι η αεί καιομένη του Οσίου Πατρός ημών Πορφυρίου του διορατικού και συνμπαντικού επιστήμονος». Σύμφωνα με τον κ. Νεόφυτο ο Γέροντας Πορφύριος και οι άλλοι σύγχρονοι Γέροντες, Ιάκωβος, Παίσιος , Ευμένιος «ποτέ δεν καλλιέργησαν τον γεροντισμό. Αυτό είναι φαινόμενο, που ακολούθησε την εκδημία τους από ανθρώπους, οι οποίοι ήθελαν να τους μιμηθούν χωρίς να έχουν τις πνευματικές προϋποθέσεις». Επίσης, ο Μόρφου Νεόφυτος σημείωσε ότι ο Γέροντας Πορφύριος είχε γνώση όλου του κόσμου και αποδεχόταν όλες τις τεχνολογίες της σύγχρονης επιστήμης. Δεν ήταν, μας είπε, «ο Γέροντας του άσπρου και του μαύρου» και το κυριότερο τον προσέγγιζαν όλων των ειδών άνθρωποι, ιδιαιτέρως οι άνθρωποι της αμαρτίας και των ακροτήτων, τους οποίους παρηγορούσε και τους οδηγούσε σε μετάνοια και εκκλησιαστική ζωή. Είναι πολύ σημαντικό, επεσήμανε, ότι ο Γέροντας Πορφύριος 30 χρόνια της ζωής του τα έζησε στην πιο αμαρτωλή περιοχή των Αθηνών, την Ομόνοια. «Είχε πολλές ασθένειες και δεν ζήτησε ποτέ να θεραπευτεί. Αισθανόταν ότι οι ασθένειες γι’ αυτόν ήταν η ασφάλεια , που είχε απέναντι στα πολλά χαρίσματα, που του δώρισε ο Θεός», κατέληξε ο Μητροπολίτης Μόρφου. Ο βασικός πυρήνας της σκέψης του Γέροντα Πορφυρίου ήταν ότι ο κόσμος είναι ανάγκη να εμπεδώσει και να καλλιεργήσει την αγάπη προς το δημιουργό του, όχι μέσα από το φόβο των μελλούμενων, αλλά μέσα από μια ανιδιοτελή σχέση, όπως ο στοργικός πατέρας προς το παιδί του. Γιατί η ενότητα, που ήταν η μεγαλύτερη παρακαταθήκη του Χριστού προς τους Αποστόλους, μπορεί να εξασφαλισθεί, όταν το παιδί ενωθεί με τον πατέρα δια της αγάπης πρωτίστως και όχι δια του φόβου. Μερικούς μήνες πριν την κοίμηση του ο Γέροντας Πορφύριος έγραψε προς τα πνευματικά του παιδιά: Τώρα που ακόμη έχω τας φρένας μου σώας, θέλω να σας πω μερικές συμβουλές. Από μικρό παιδί όλο στις αμαρτίες ήμουνα. Και όταν με έστελνε η μητέρα μου να φυλάξω τα ζώα στο βουνό, γιατί ο πατέρας μου, επειδή ήμασταν πτωχοί, είχε πάει στη διώρυγα του Παναμά, για εμάς τα παιδιά του, εκεί που έβοσκα τα ζώα, συλλαβιστά διάβαζα το βίο του Αγίου Ιωάννου του Καλυβίτου και πάρα πολύ αγάπησα τον Άγιο Ιωάννη και έκανα πάρα πολλές προσευχές, σαν μικρό παιδί που ήμουνα 12-15 χρόνων, δεν θυμάμαι ακριβώς καλά. Και θέλοντας να τον μιμηθώ, με πολύ αγώνα, έφυγα από τους γονείς μου κρυφά και ήλθα στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους και υποτάχθηκα σε δύο Γέροντες αυταδέλφους, Παντελεήμονα και Ιωαννίκιο. Μου έτυχε να είναι πολύ ευσεβείς και ενάρετοι και τους αγάπησα πάρα πολύ και γι' αυτό, με την ευχή τους, τους έκανα άκρα υπακοή. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ, αισθάνθηκα και μεγάλη αγάπη και προς το Θεό και πέρασα πάρα πολύ καλά. Αλλά, κατά παραχώρηση Θεού, για τις αμαρτίες μου, αρρώστησα πολύ και οι Γέροντές μου μου είπαν να πάω στους γονείς μου στο χωριό μου εις τον Άγιο Ιωάννην Ευβοίας. Και ενώ από μικρό παιδί είχα κάνει πολλές αμαρτίες, όταν ξαναπήγα στον κόσμο, συνέχισα τις αμαρτίες, οι οποίες μέχρι σήμερα έγιναν πάρα πολλές. Ο κόσμος όμως με πήραν από καλό και όλοι φωνάζουνε ότι είμαι άγιος. Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου. Όσα ενθυμόμουνα βεβαίως τα εξομολογήθηκα και γνωρίζω ότι γι' αυτά που εξομολογήθηκα με συγχώρησε ο Θεός, αλλά όμως τώρα έχω ένα συναίσθημα ότι και τα πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι με έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα, διότι και εγώ, όταν ζούσα, πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σας. 178 Αλλά όμως, τώρα που θα πάω για τον ουρανό, έχω το συναίσθημα ότι ο Θεός θα μου πη: Τι θέλεις εσύ εδώ; Εγώ ένα έχω να του πω: Δεν είμαι άξιος, Κύριε, για εδώ, αλλά ό,τι θέλει η αγάπη σου ας κάμη για μένα. Από εκεί και πέρα, δεν ξέρω τι θα γίνη. Επιθυμώ όμως να ενεργήση η αγάπη του Θεού. Και πάντα εύχομαι τα πνευματικά μου παιδιά να αγαπήσουν το Θεό, που είναι το παν, για να μας αξιώση να μπούμε στην επίγειο άκτιστη Εκκλησία του. Γιατί από εδώ πρέπει να αρχίσουμε. Εγώ πάντα είχα την προσπάθεια να προσεύχωμαι και να διαβάζω τους ύμνους της Εκκλησίας, την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων μας και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Εγώ προσπάθησα με τη χάρι του Θεού να πλησιάσω τον Θεό και εύχομαι και σεις να κάνετε το ίδιο. Παρακαλώ όλους σας να με συγχωρέσετε για ό,τι σας στενοχώρησα. Ιερομόναχος Πορφύριος Εν Καυσοκαλυβίοις τη 4/17 Ιουνίου 199... Από διάφορους λόγους του Γέροντα Πορφύριου σταχυολογήσαμε τους ακόλουθους: -Το σπουδαίο είναι να μπούμε στην Εκκλησία. Να ενωθούμε με τους συνανθρώπους μας, με τις χαρές και τις λύπες όλων, να ξεχνάμε τους εαυτούς μας. -Είναι λάθος να προσεύχεται κανείς για τον εαυτό του, για να σωθεί ο ίδιος. Τους άλλους πρέπει να αγαπάμε και να προσευχόμαστε να μη χαθεί κανείς. -Σημασία στην προσευχή έχει όχι η χρονική διάρκεια, αλλά η ένταση. Να προσεύχεσθε, έστω και πέντε λεπτά, αλλά δοσμένα στο Θεό με αγάπη και λαχτάρα. -Ο Χριστός είναι η Εκκλησία και η Εκκλησία είναι ο Χριστός, που μας έχει προσλάβει όλους στον Εαυτό Του. -Όταν αγαπάς τον Χριστό, αγαπάς συγχρόνως όλους τους ανθρώπους, χωρίς να ρωτάς αν οι άνθρωποι είναι άξιοι της αγάπης ή ακόμη αν την αποδεχθούν ή την απορρίψουν. -Ο μελαγχολικός περιστρέφεται κι ασχολείται με τον εαυτό του και μόνο. Ο αμαρτωλός ,που μετανοεί κι εξομολογείται, βγαίνει από τον εαυτό του. Αυτό το μεγάλο έχει η πίστη μας: τον εξομολόγο, τον πνευματικό. Έτσι και το πεις στο Γέροντα, κι έλαβες τη συγχώρηση, μη γυρνάς πίσω. Ευχαριστώ τον Θεό, που μου έδωσε πολλές αρρώστειες. Πολλές φορές του λέω: Χριστέ μου, η αγάπη Σου δέν έχει όρια! Το πώς ζω είναι ένα θαύμα. Μέσα στις άλλες μου αρρώστειες έχω και καρκίνο στην υπόφυση. Δημιμουργήθηκε όγκος που μεγαλώνει και πιέζει το οπτικό νεύρο. Γι’ αυτό τώρα πια δέν βλέπω. Πονάω φοβερά. Προσεύχομαι, όμως, σηκώνοντας τό Σταυρό του Χριστού μέ υπομονή. -Έχει ο Θεός. Εκεί που απελπίζεσαι, σου στέλνει κάτι που δεν το περιμένεις… αρκεί να Τον πιστεύεις και να Τον αγαπάς. http://www.amen.gr/article16055#sthash.zYYxKk18.dpuf Ζ. Η αγιότητα σήμερα Αληθινός σκοπός της πίστης στο Χριστό είναι η αγιότητα. Αυτό σημαίνει να αφήσουμε τον εαυτό τμας ανοιχτό στο να λάβει τη χάρη του Θεού, μέσα από την πίστη στο Χριστό και τα έργα της αγάπης, της υπομονής και της ταπείνωσης, και την ίδια στιγμή να προσφέρουμε στο συνάνθρωπο τα πάντα. Από τα χαρίσματά μας και την ευλογία να είμαστε άνθρωποι που μπορούμε να πιστέψουμε και να βοηθήσουμε, μέχρι την συγχωρητικότητα γιατί δεν είναι όπως τον θέλουμε και για όσα μας κάνει. Να μπορούμε να μην φερόμαστε αντίθετα με την αγάπη, με το θέλημα του Θεού δηλαδή, σε εκείνον, αλλά και να είμαστε πηγή χαράς και ελπίδας. Αυτό σημαίνει να πιστεύουμε πολύ στο Θεό. Η αγιότητα φαντάζει ανέφικτη στη ζωή μας. Δεν είναι στις προτεραιότητές μας. Δεν γίνεται δεκτή ως κύριος στόχος της ύπαρξής μας από την κοινωνία, την παιδεία μας, ακόμη και από τους δικούς μας. Συνήθως θέλουμε να ζήσουμε σύμφωνα με τον τρόπο που θέλει ο κόσμος και η αγιότητα θεωρείται υπόθεση των λίγων, αυτών που ζούνε στα μοναστήρια, αυτών που έχουν κάποιο ειδικό χάρισμα. Ιδίως οι νεώτεροι φανταζόμαστε τη ζωή μας με μοναδικό περιεχόμενο ευτυχίας της τους εγκόσμιους στόχους: σπουδές, εργασία, οικογένεια, αλλά και να χαρούμε τη ζωή μας μέσα στις απολαύσεις, λίγες ή πολλές, που ο κόσμος δείχνει ότι έχουν αξία. Όμως η αγιότητα είναι μια ευλογία του Θεού για όλους τους ανθρώπους. Ο κόπος της πρέπει να θεωρείται δεδομένος, όμως έχουμε παραδείγματα ανθρώπων όπως ο ληστής στο Σταυρό, που έγιναν άγιοι χωρίς να κοπιάσουν καθόλου και με μια ζωή ιδιαίτερα δύσκολη. Ήταν όμως έτοιμοι την κρίσιμη 179 ώρα να πούνε ΝΑΙ στο κάλεσμα του Θεού, να ανταποκριθούν στην παρουσία Του και την αγάπη Του. ΌΛη μας η ζωή είναι μία προσπάθεια, κατά την Εκκλησία, να γίνουμε έτοιμοι ώστε να πούμε το ΝΑΙ στην πρόσκληση του Χριστού, όταν μας φανερωθεί. Και φανερώνεται με διάφορους τρόπους σε όλους τους ανθρώπους, αρκεί να έχουν τα μάτια της ψυχής τους ανοιχτά για να Τον καταλάβουν.Τα μικρότερα ή μεγαλύτερα ΟΧΙ στην πορεία του κόσμου αυτό το σκοπό έχουν. Να μας βοηθήσουν να ετοιμαστούμε. Γιατί ο κόσμος, χωρίς να πρέπει να τον απορρίψουμε, εν τούτοις «κείται εν τω πονηρώ». Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να μπορούμε να ξεδιαλύνουμε το καλό και το κακό μέσα του, τι μας χωρίζει από το Θεό, τι είναι αδιάφορο και τι μπορεί να μας βοηθήσει να έρθουμε πιο κοντά στο Θεό. Ο άγιος πρωτίστως έχει την διάκριση να ξέρει πού βρίσκεται ο Θεός. Κι αυτό πετυχαίνεται στη ζωή της Εκκλησίας. Εκκλησία και Αγιότητα συμπορεύονται. Δεν μπορούμε να βρούμε εύκολα το δρόμο της αγιότητας, αν δεν ζούμε τη ζωή της Εκκλησίας. Την συμμετοχή μας στα μυστήρια της Λειτουργίας, της Ευχαριστίας και της Μετανοίας. Αλλά και της συνύπαρξης με αγάπη και υπομονή με τον πλησίον. Την ίδια ώρα ζωή χωρίς πνευματική παιδεία δεν ωφελεί. Χωρίς επίγνωση των ενοτλών του Θεού και προσπάθεια εφαρμογής τους στο σπίτι, στο σχολείο, στην πραγματικότητα. Να έχουμε μέσα μας τι θέλει ο Θεός όπου και να βρισκόμαστε και με όσους και να βρισκόμαστε μαζί. Κι Εκείνος θα μας βοηθά στις δυσκολίες μας, όντας πανταχού παρών. Την ίδια στιγμή και οι Άγιοι στους οποίους πιστεύουμε, αν προσευχόμαστε σ’ αυτούς, μεταφέρουν τις προσευχές μας στο Χριστό και Εκείνος μας βοηθά. Η Αγιότητα δεν ήταν υπόθεση του παρελθόντος. Είναι στοιχείο και του παρόντος. Συχνότατα η Εκκλησία μας ανακηρύσσει νέους Αγίους, γιατί είναι βέβαιο ότι ο Θεός δεν εγκαταλείπει τον κόσμο του και δείχνει ότι στέλνει ανθρώπους να μας δείξουν το δρόμο Του. Ας το παλέψει και ο καθένας μας προσωπικά.Ας τιομά το όνομα του Αγίου φέρει και να μην περιορίζεται στα γενέθλια, όπως θέλει η εποχή. Και ο Θεός, μαζί μέ τον προστάτη Άγιο του καθενός θα βοηθά. 180 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 10 Μαζί με τους γονείς ή ελεύθεροι; Ασπιρίνη (Μουσική Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Στίχοι Κώστας Τσίρκας, Τραγούδι Νατάσα Μποφίλιου , Δίσκος Δεύτερη ακρόαση της Μικρής Άρκτου) Σαν παιδιά χωρίς γονείς όλοι εμείς, μετά τις 12 στα σπίτια μας γυρνάμε, τόσοι φίλοι, συγγενείς κι όμως κανείς, ένα τηλέφωνο να μάθει πώς περνάμε, τα παιδιά που συναντώ, όταν θα βγω, έχουν παράπονα που μοιάζουν στα δικά μου, πίνουν, καπνίζουν κι αγαπούν όπως εγώ, όμως κανένας τους δεν ήρθε πιο κοντά μου. γι’ αυτό κι εγώ θα κοιμηθώ με το παράθυρο ανοιχτό, να μετρηθώ με τη ζωή που μου ’ χει μείνει, γι αυτό κι εγώ θα κοιμηθώ κι όταν ξυπνήσω, πριν ντυθώ, θα νικηθώ με ένα καφέ και μια ασπιρίνη. Σαν παιδιά χωρίς γονείς πόσο να πιεις, να δεις διπλά όσα και μόνα τους πονάνε, πόσα χρόνια ν’ αρνηθείς προτού τα δεις, μπροστά στα μάτια σου χαμένα να περνάνε. Τα παιδιά που συναντώ μελαγχολούν, βλέπουν το μέλλον σαν αγάπη που ‘χει αργήσει κάνουνε όνειρα τις νύχτες όταν πιουν, κι όμως κανείς τους δε τολμάει να τα ζήσει. Γι’ αυτό κι εγώ θα κοιμηθώ με το παράθυρο ανοιχτό, να μετρηθώ με τη ζωή που μου ‘χει μείνει, γι αυτό κι εγώ θα κοιμηθώ κι όταν ξυπνήσω, πριν ντυθώ, θα νικηθώ μ’ ένα καφέ και μια ασπιρίνη. Ερμηνευτικά σχόλια Σαν παιδιά χωρίς γονείς: σύγχρονο, ωραίο τραγούδι, με πολλά νοήματα. Οι έφηβοι, αλλά και οι νέοι της εποχής μας συνήθως έχουν ελευθερία, μπορούν να γυρίσουν όποια ώρα θέλουν, ιδίως όταν περνούνε στο Πανεπιστήμιο και φεύγουν από το σπίτι τους, όμως αυτό που τους λείπει είναι η αγάπη και το ενδιαφέρον. Δεν έχουν κάποιον που να τους τηλεφωνήσει από αγάπη, από ανιδιοτέλεια, για να δει τι κάνουνε. Οι νέοι της εποχής, ενώ είναι ελεύθεροι από δεσμεύσεις των γονέων τους, συχνά αισθάνονται μόνοι. Κι ενώ οι γονείς υπάρχουν, δεν υπάρχει επικοινωνία μαζί τους. κανένας τους δεν ήρθε πιο κοντά μου: οι νέοι μοιάζουν μεταξύ τους στην συμπεριφορά. Υιοθετούν συγκεκριμένο στυλ ζωής. Θα πιουν το ποτό τους και θα διασκεδάσουν, θα καπνίσουν για να δείξουν ότι μεγάλωσαν, αλλά και για να ξεφύγουν από τις σκέψεις τους ή να μοιάσουν στην παρέα τους, θα ψάξουν την αγάπη όπως όλοι, μέσα από τις ερωτικές σχέσεις, με το αγόρι τους ή το κορίτσι τους, συνήθως για λίγο, για να ξεφύγουν από την μοναξιά τους, αλλά δύσκολα έρχονται κοντά ο ένας στον άλλο. Δεν θέλουν να εμπιστευθούν είτε από φόβο και ανασφάλεια είτε επειδή κάποια στιγμή πληγώνονται είτε επειδή η επικοινωνία σήμερα είναι πολύ εύκολη μέσα από το FB και το κινητό και δεν υπάρχουν μυστικά που νιώθει κάποιος την ανάγκη να μοιραστεί. Έτσι η μοναξιά παραμονεύει στο βάθος και όλοι περιμένουν από τους άλλους να κάνουν το πρώτο βήμα. Θα κοιμηθώ με το παράθυρο ανοιχτό: μέσα στην μοναξιά γίνονται απόπειρες να βρεθεί λύση. Ο ύπνος με ανοιχτό παράθυρο σημαίνει την προσπάθεια να μην κλείσει η ψυχή μας στον κόσμο, στους άλλους. Σημαίνει την απόφαση να αναμετρηθεί ο νέος με τη ζωή που του έχει μείνει από τις υποχρεώσεις, το σχολείο, τα 181 μαθήματα, τις παρέες, τις δεσμεύσεις, την τηλεόραση και τον υπολογιστή. Κι όταν κανείς μετριέται με τη ζωή που του έχει μείνει διαπιστώνει τι έχει αξία και νόημα στη ζωή του και τότε μπορεί να βρει έναν δρόμο λίγο διαφορετικό. Εδώ μπορεί κάποιος να σκεφτεί την ανάγκη της παρουσίας του Θεού, ο Οποίος φωτίζει τη ζωή μας, της δείχνει την ανάγκη για αγάπη, για μοίρασμα, για προσφορά, για να έχεις και να μπορείς να δώσεις στους άλλους, αλλά και να μπορείς να χαρείς ότι υπάρχεις, να αγωνιστείς να θεραπεύσεις τους πόνους σου και τις λύπες σου που πηγάζουν από το γεγονός της μοναξιάς. Η πίστη δίνει αγάπη και νόημα. με έναν καφέ και μια ασπιρίνη: ο καφές είναι για να ανοίξουν τα μάτια μας. Είναι για να δώσει ενέργεια στον εαυτό μας ώστε να παλέψουμε στη ζωή μας κάθε καινούρια μέρα. Είναι η απόφασή μας να μην το βάλουμε κάτω, όσο κι αν αισθανόμαστε μόνοι. Η ασπιρίνη κάνει τον πονοκέφαλο να περνάει. Μας δείχνει ότι τα πραγματικά μας προβλήματα δεν είναι τεράστια. Ότι μπορούν εύκολα να περάσουν, μέσα από την αγάπη και το κέφι, αλλά και το άνοιγμα της ψυχής στους φίλους, στους γονείς, σε όσους νιώθουμε ότι μπορούμε να εμπιστευθούμε, ακόμη κι αν δεν είναι όπως ακριβώς τους θέλουμε. Το ίδιο συμβαίνει και με τη σχέση μας με το Θεό. μας δίνει ενέργεια και μας βοηθά να ξεπεράσουμε τους πονοκεφάλους της ζωής, γρήγορα και απλά. να δεις διπλά: οι λύσεις στην μοναξιά δεν έχουν να κάνουν με την καταστροφή του εαυτού μας. Με το ποτό, με τα ναρκωτικά, ούτε όμως και με την προσποίηση της ψεύτικης ευτυχίας επειδή έχουμε την δυνατότητα να επικοινωνούμε με τους άλλους με τα δεδομένα της εποχής. Η αληθινή επικοινωνία βρίσκεται όταν μπορούμε να είμαστε προσωπικότητες και να έχουμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας και στους άλλους. Την ίδια στιγμή δεν ωφελεί να προσποιούμαστε ότι όλα είναι καλά στη ζωή μας και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ο χρόνος περνάει και γι’ αυτό χρειάζεται να παλεύουμε, να μην κρυβόμαστε πίσω από το ψεύτικο του κόσμου. βλέπουν το μέλλον σαν αγάπη που ‘χει αργήσει: τα όνειρα δεν λείπουν από τον νέο. Όμως κανείς δεν τολμά να ζήσει τα όνειρά του, γιατί παραδίδεται στο σήμερα, στα δεδομένα του πολιτισμού. Η νεότητα χρειάζεται τόλμη και κριτική σκέψη. Να μάθει να βλέπει την αλήθεια και την ίδια στιγμή να ετοιμάζεται να παλέψει για να τη ζήσει. Να μην αποδέχεται τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλη και την ίδια στιγμή να μην καταφεύγει στα υποκατάστατα της ευτυχίας, ούτε και να παραδίδεται στην μελαγχολία που γίνεται δικαιολογία για την στασιμότητα. Ούτε πάλι ωφελεί να μένει ο νέος κολλημένος στην απόρριψη των πάντων. Μπορεί ο νέος να χτίσει ψυχή και καρδιά, να νιώσει ότι έχει φτερά και να πετάξει. Με την μιζέρια και την απαισιοδοξία δεν αλλάζει τίποτα. Γι’ αυτό έχει σημασία νεώτεροι και μεγαλύτεροι να αισθανθούν την ανάγκη για αληθινή επικοινωνία, για μοίρασμα και αγάπη. Χρέος των μεγαλύτερων είναι να ακούνε τους νέους και να μοιράζονται μαζί τους την πείρα τους, όπως επίσης και το μάθημα από τα λάθη τους και την ίδια στιγμή να αφουγκράζονται τους καημούς τους, να ζητούνε αλήθεια και ειλικρίνεια, αλλά και να τους δείχνουν ότι είναι κοντά τους, έτοιμοι να συγχωρέσουν τα λάθη και τις παραλείψεις τους και να τους δώσουν δεύτερες ευκαιρίες. Η αγάπη είναι το φάρμακο που θεραπεύει τις δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις, όπως επίσης και η ενέργεια που ο άνθρωπος παίρνει από την πίστη στο Θεό, στον εαυτό του, σε ό,τι αγαπά. Η ζωή θέλει συνεχή επανεκκίνηση, τόσο για τους μεγάλους όσο και για τους νέους! Κανείς να μην νικηθεί! Β. Η Αγία Βαρβάρα και ο πατέρας της Η Αγία μεγαλομάρτυς Βαρβάρα γεννήθηκε το 290 μ. Χ. στην αρχαία πόλη της Κοίλης Συρίας Ηλιούπολη, σημερινή πόλη του Λιβάνου με το όνομα Μπαλμπέκ ( πόλη του Βάαλ = του ηλίου) επί Ρωμαίου αυτοκράτορος Μαξιμιανού, μεγάλου διώκτη των χριστιανών. Ο πατέρας της Διόσκορος ήταν έπαρχος, τοπικός διοικητής της Ηλιούπολης, πλούσιος με κοσμική λάμψη και δύναμη, φανατικός όμως ειδωλολάτρης. Για να προφυλάξει την μονάκριβη και πανέμορφη κόρη του και να τη διατηρήσει αγνή και άφθορη έκτισε ένα πύργο μέσα στον οποίο υπήρχε ένα πολυτελές σπίτι. Εκεί εγκατέστησε την Βαρβάρα μέχρι να έλθει σε ηλικία γάμου. Ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής που γράφει το βίο και το μαρτύριο της ( P.G. 116, 302-316) αναφέρει ότι η χάρη του Αγίου Πνεύματος την οδήγησε και τη φώτισε να γνωρίσει τον αληθινό Θεό. Σε άλλα μαρτυρολόγια γράφεται ότι μια χριστιανή που ήταν στην υπηρεσία της την μύησε στον χριστιανισμό και κάποιος ιερέας την βάπτισε. Επειδή διακρινόταν για την ευγενική καταγωγή και τον πλούτο της πολλοί την 182 ζήτησαν σε γάμο. Ο πόθος της αγνότητος όμως είχε καταλάβει τη ψυχή της γι’ αυτό αρνήθηκε επίμονα τις προτάσεις. Ο πατέρας της δεν την πίεσε αλλά πίστευε ότι θα αλλάξει γνώμη με τη πάροδο του χρόνου. Ο Διόσκορος έμαθε από τη Αγία Βαρβάρα ότι είναι χριστιανή… εξ αιτίας μιάς παρεμβάσεως στην κατασκευή ενός λουτρού. Η αγία έδωσε διαταγή στους τεχνίτες να κατασκευάσουν τρία παράθυρα αντί δύο που διέταξε ο πατέρας της. Όταν αυτός ζήτησε εξήγηση από την κόρη του αυτή του είπε ότι το φώς των τριών παραθύρων φωτίζει κάθε άνθρωπο ερχόμενο στον κόσμο εννοώντας το φως του Τριαδικού Θεού. «Έκαμε το σημείο του Σταυρού∙ και εν συνεχεία, δείχνοντας τα τρία δάκτυλα της, του είπε: Κοίτα, Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα∙ από το φως αυτό όλη η κτίση φωτίζεται νοερώς και λάμπει». Αυτή η διαφορετική άποψη, η διαφορετική αντίληψη και πίστη από την δική του τον οδήγησε στη θηριωδία. Ξεχνώντας ότι είναι πατέρας έγινε τύραννος και φονιάς. Την κατεδίωξε με το ξίφος για να την σκοτώσει. Η Αγία με θαύμα διασώθηκε. Ο πατέρας της γεμάτος θυμό και οργή έψαξε και τη βρήκε σε ένα βουνό τη μαστίγωσε ανηλεώς και μέ βία την οδήγησε στο ηγεμόνα Μαρκιανό καταγγέλοντάς την ότι αρνήθηκε τους πάτριους θεούς. Από τη στιγμή εκείνη άρχισε το μαρτύριο της αγίας. Στην αρχή ο Μαρκιανός μεταχειρίστηκε κολακείες παρακαλώντας την να θυσιάσει στους θεούς. Βλέποντας το άκαμπτο φρόνημα της άρχισε τα βασανιστήρια. Την κτύπησαν με σκληρά βούνευρα, έτριβαν τις πληγές της με τρίχινα υφάσματα για αισθάνεται περισσότερους πόνους, ενώ το αίμα της κατακοκκίνισε όλο το έδαφος. Μετά την έκλεισε στη φυλακή. Εκεί εμφανίστηκε ο Κύριος, ο οποίος θεράπευσε τις πληγές της και ήταν «ωσάν να μην υπήρχαν εξαρχής, εξαφανίστηκαν από το σώμα της και δεν φαινόταν ούτε ίχνος». Βλέποντας τα θαυμαστά γεγονότα η Ιουλιανή, μια γυναίκα θεοσεβής, πίστεψε και προετοίμασε τον εαυτό της για το μαρτύριο. Όταν εμφανίστηκε για δεύτερη φορά μπροστά στον Μαρκιανό όλοι εξεπλάγησαν γιατί στο «σώμα της δεν διακρινόταν ούτε η παραμικρή αμυχή, ούτε ο ελάχιστος μώλωπας». Ο ηγεμόνας απέδωσε τη θεραπεία στους Θεούς του. Η αγία Βαρβάρα όμως του εξήγησε ότι η θεραπεία έγινε από τον Χριστό που είναι «ο Υιός του ζώντος Θεού, τον οποίον εσύ δεν μπορείς να δεις, γιατί τα μάτια της ψυχής σου είναι τυφλωμένα από το βαθύ σκοτάδι της ασεβείας». Εξοργισμένος ο Μαρκιανός διέταξε «να ξεσχίσουν με σιδερένια νύχια τις πλευρές της Μάρτυρος∙ …να τις κατακαίνε με πύρινες λαμπάδες τα ήδη ξεσκισμένα από τα σιδερένια νύχια μέλη της και να της χτυπάνε με σφυρί την τίμια κεφαλή της». Καταδίκασε δε στα ίδια μαρτύρια και την Ιουλιανή που συμπαραστεκόταν χύνοντας δάκρυα για την αγία Βαρβάρα. Η μάρτυς του Χριστού υπέμενε το μαρτύριο προσευχόμενη στον Χριστό. Μετά διαταγή του τυράννου απεκόπησαν με σμίλη οι μαστοί των δύο γυναικών. Αφού φυλακίστηκε η Ιουλιανή, η αγία Βαρβάρα οδηγήθηκε σε διαπόμπευση γυμνή μέσα στους δρόμους της πόλης για να γελοιοποιηθεί. Ο Κύριος όμως εισάκουσε την προσευχή της: « Εσύ σκέπασε και τη δική μου γύμνωση και κάμε τα μέλη μου να γίνουν αθέατα στα μάτια των ασεβών, ώστε εγώ η δούλη σου, Χριστέ μου, να μη γίνω μυκτηρισμός και χλευασμός από αυτούς που στέκονται γύρω μας», εμφανίσθηκε σ’ αυτήν «πλημμύρισε την καρδιά της από χαρά και αγαλλίαση αφενός και αφετέρου την περιέβαλε με μια αόρατη στολή∙ και αφού η Αγία έτσι πέρασε τη διαπόμπευση, παρέστη και πάλι στο μιαρό Μαρκιανό». Αυτός για να μη εξευτελιστεί περισσότερο επιχειρώντας τα αδύνατα διέταξε τον αποκεφαλισμό των δύο γυναικών. Σε όλα τα μαρτύρια της αγίας Βαρβάρας ήταν παρών ο κακούργος και παιδοκτόνος πατέρας της, ο Διόσκορος. Μόλις άκουσε την καταδικαστική απόφαση παρέλαβε την κόρη του για να την αποκεφαλίσει ο ίδιος. Οδηγήθηκε σε ένα κοντινό βουνό και παρακάλεσε τον Θεό: « Εσύ τώρα, Βασιλεύ, εισάκουσε την προσευχή μου, και όποιον στον οίκο του μνημονεύει το Όνομά σου και τα μαρτύρια μου για τη δόξα του Ονόματος σου, αυτόν και τα άλλα μέλη της οικογένειάς του αξίωσε τους να μην τους αγγίξει καμιά λοιμώδης νόσος ούτε κάτι άλλο από εκείνα που μπορούν να φέρουν στα σώματα βλάβη και πόνο». Μια παράδοξη φωνή ακούστηκε από τον ουρανό που καλούσε τις δύο μάρτυρες να πάνε εκεί και υποσχόταν την εκπλήρωση των αιτημάτων της Αγίας Βαρβάρας. Η αγία Βαρβάρα, καρπός καλός από δένδρο φαύλο, δέχθηκε από το ξίφος του πατέρα της την τελείωση της. Όπως αναγράφεται στους στίχους του συναξαριού: «Ξίφει πατήρ θύσας σε, μάρτυς Βαρβάρα, υπήρξε άλλος Αβραάμ Διαβόλου» ( Ο πατέρας που σε θυσίασε με το ξίφος, μάρτυς Βαρβάρα, υπήρξε άλλος Αβραάμ αλλά του διαβόλου). Ο πατέρας αμέσως τιμωρήθηκε από τη θεία δίκη. « Ενώ κατέβαινε από το βουνό, χτυπήθηκε από κεραυνό, και εκβλήθηκε παντελώς από τη ζωή…Η λάμψη και ο κρότος του θεήλατου εκείνου πυρός, του κεραυνού, έφτασε μέχρι τον ηγεμόνα Μαρκιανό». Τα σώματα των αγίων τα ενεταφίασε ένας ευσεβής και φιλόθεος άνδρας, ο Ουαλεντίνος σε ένα τόπο που ονομάζεται Γελασσός κοντά στην 183 Ηλιούπολη. Το ιερό λείψανο μετακομίστηκε στην Κων/λη απο τον Λέοντα ΣΤ΄ το Σοφό και τοποθετήθηκε σε ναό επ’ ονόματι της αγίας. Τμήματα του λειψάνου μεταφέρθηκαν στην Βενετία και στο Κίεβο. Η εορτή της Αγίας Βαρβάρας έχει οριστεί επίσημη εορτή του Πυροβολικού σε πολλά κράτη του κόσμου. Ο τιμωρός αυτός κεραυνός που σκότωσε τον πατέρα της συμβολίζει τα πυρά του Πυροβολικού. Για πρώτη φορά έγινε επίσημος εορτασμός στην Ελλάδα την 4η Δεκεμβρίου 1829. Τότε έγινε δοξολογία και δόθηκε δείπνο, για τους αξιωματικούς και οπλίτες του Πυροβολικού. Η εικόνα της τοποθετείται στα ασπίδια των πυροβόλων όπλων. http://www.diakonima.gr/2010/12/04/%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%B2%CE%AC%CF%81%CE%B1/ Γ. Παιδιά και γονείς: μια σχέση που μπορεί να γίνει καλύτερη Ακούστε το παιδί σας προσεκτικά όταν μιλάει, κοιτώντας το στα μάτια. Μην το διακόπτετε, αφήστε να ολοκληρώσει τη σκέψη του. Μην αλλάζετε θέμα. Αν δεν έχετε κάτι να πείτε, μείνετε σιωπηλοί. Δεν είναι ανάγκη να έχετε πάντα λύσεις να προτείνετε. Ο τόνος της φωνής σας αλλά και η στάση του σώματός να μπορεί να μαρτυρήσει τι αισθάνεστε. Γι' αυτό να είστε ειλικρινείς. Επιλέξτε να συζητήσετε με το παιδί σας όταν θα είστε ήρεμοι και όταν θα έχετε χρόνο να του διαθέσετε. Μην κάνετε παράλληλα και άλλα πράγματα όταν συζητάτε με το παιδί σας. Το παιδί σας σάς θέλει κοντά του. Η παρουσία σας από μόνη της λειτουργεί ενθαρρυντικά για το παιδί σας. Μη βομβαρδίζετε το παιδί σας με ερωτήσεις. Θα σας μιλήσει από μόνο του όταν θα είναι έτοιμο να μοιραστεί μαζί σας αυτό που το απασχολεί. Προσπαθήστε, ακόμα και όταν είστε πολύ θυμωμένοι, να μην σπεύσετε σε κριτική της συμπεριφοράς του παιδιού σας. Τονίστε τα θετικά του παιδιού σας, τα προτερήματα και τις ικανότητές του. Μια τέτοια αντιμετώπιση βοηθάει το παιδί, δίνοντάς του μια στερεή βάση σιγουριάς για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα και άλλα θέματα που τυχόν το απασχολούν. Προσπαθήστε να μπείτε στη θέση του παιδιού σας για να καταλάβετε καλύτερα πως μπορεί να νιώθει. Ως γονείς συχνά ξεχνούμε ότι και οι ίδιοι είχαμε πιθανότατα παρόμοια βιώματα στην δική μας παιδική και εφηβική ηλικία. Προσπαθήστε να καταλάβετε τα πραγματικά συναισθήματα που κρύβονται κάτω από τα λόγια του παιδιού σας. Πολλές φορές άλλα λέμε με λόγια και άλλα μαρτυρεί η έκφρασή μας. Ένας γονιός είναι σε θέση να μπορεί να τα ξεχωρίζει. http://peraki.com/index.php?option=com_content&view=article&id=69:2009-01-20-16-5524&catid=46:2008-12-15-08-53-08&Itemid=69 Δ. Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου (του Αρχιμ. Γερβάσιου Ραπτόπουλου) Σκέπτεσθε τους γονείς σας; Κάποιος ρώτησε μια Μάνα: «Τι σου στοίχισαν τα παιδιά σου;». Και η Μάνα του αποκρίθηκε: «Στοίχισαν πόνο και προσπάθεια. Κόπο και ανησυχία. Μόχθο και καθημερινή δουλειά στον πατέρα τους. Υπομονή και ευθύνη. Οδηγίες και νουθεσίες. Αγάπη και αγωνία. Προσευχές και δεήσεις». Αυτά στοιχίζουν τα παιδιά στους γονείς. Αυτά και άλλα πολλά. Τόσο πολλά, που καμιά πένα στον κόσμο δε θα μπορέσει ποτέ να τα χαράξει πάνω στο χαρτί. Να γιατί απευθύνομαι σε σας, παιδιά, και κάνω τούτη την ερώτηση: Παιδιά, σκέπτεσθε τους γονείς σας; Αλλά τι σημαίνει αυτή η ερώτηση; Σημαίνει αυτά που θα σας 184 γράψω παρακάτω. Και θα σας γράψω όχι λόγια αλλά παραδείγματα. Παραδείγματα παιδιών, που σκέπτονταν πάντα τους γονείς τους. Να τι θέλω να πω: Να αγαπάτε τους γονείς σας: Ύστερα από το Θεό, που πρέπει να είναι η πρώτη και απέραντη αγάπη σας, να αγαπάτε τους γονείς σας. Να αγαπάτε τον Πατέρα σας και τη Μάνα σας. Να τους αγαπάτε σαν τον Αινεία της Τροίας. Θυμάστε το περιστατικό; Πριν η Τροία παραδοθεί στη φωτιά, οι Έλληνες έδωσαν προθεσμία στους Τρώες να φύγουν όλοι από την πόλη παίρνοντας μαζί τους ό,τι ο καθένας θεωρούσε σαν το πιο πολύτιμο πράγμα. Τότε οι Έλληνες είδαν μια σκηνή που τους συγκλόνισε. ΤΙ είδαν; Είδαν τον νεαρό Αινεία να περνά την πύλη της Τροίας έχοντας τους ώμους του τα αγάλματα των θεών. Συγκινημένος ο επικεφαλής των Ελλήνων στρατιωτών επέτρεψε στον θαυμαστό νεαρό Τρώα να ξαναγυρίσει στην πόλη και να πάρει και ό,τι άλλο πολύτιμο ήθελα. Γύρισε ο Αινείας στην Τροία και σε λίγο περνούσε την Πύλη των τειχών βαστάζοντας στους ώμους του τους δύο γέροντες γονείς του, που ήταν παράλυτοι και δεν μπορούσαν να περπατήσουν. Ήταν ό,τι πολυτιμότερο είχε, ύστερα από τους θεούς. Αυτή η δεύτερη σκηνή συγκίνησε πιο πολύ τους Έλληνες. Και επέτρεψαν στο υπέροχο αυτό παιδί να γυρίσει και πάλι στην πόλη και να πάρει ότι άλλο είχε. Παιδιά! Έτσι να αξιολογείτε την αγάπη σας. Και σε τέτοιο βαθμό. Σαν τον Αινεία. Πρώτα η αγάπη στο Θεό και έπειτα η αγάπη στους γονείς. Γιατί, όπως μας είπε ο Χριστός, «ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ ουκ εστί μου άξιος» (Ματθ. 1,37). Όποιος αγαπά πατέρα ή μητέρα περισσότερο από το Θεό, δεν λογίζεται άξιος Χριστιανός Παιδιά! Αγαπάτε τους γονείς σας. Αγαπάτε τους ειλικρινά. Άδολα. Χωρίς ανταλλάγματα. Με όλη σας την καρδιά. Να πως: Μια μάνα θα ξεκινούσε για ένα μακρινό ταξίδι. Τα τρία της παιδιά έτρεξαν και της πρόσφεραν τα δώρα τους. Το πρώτο της πρόσφερε μια μαρμάρινη πλάκα με σκαλισμένο πάνω στην πλάκα το όνομα της. Το δεύτερο της πρόσφερε μια ανθοδέσμη με σπάνια μυρωδάτα λουλούδια. Το τρίτο παιδί δεν της πρόσφερε τίποτε. Της είπε όμως τα εξής λόγια: «Μητέρα, δεν έχω μαρμάρινη πλάκα. Δεν έχω ανθοδέσμη. Έχω όμως καρδιά. Σ' αυτήν χάραξα το όνομα Σου. Αυτή η καρδιά μου, Μητέρα, γεμάτη αγάπη, θα σε συνοδεύει, όπου θα ταξιδεύεις και θα σε παραστέκεται, όπου κι αν σταθείς». Παιδιά! Η μεγαλύτερη προσφορά στους γονείς σας είναι η αγάπη. Χωρίς την καρδιά κάθε άλλη προσφορά είναι Πολύ μικρή. Ελάχιστη. Να τιμάτε τους γονείς σας: Η εντολή του Θεού είναι σαφής και κατηγορηματική. Τη σημειώνω: «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου» (Εξοδ. Κ, 12). Κι αυτή η εντολή πρέπει να γίνει βίωμα σας. Να τιμάτε τον Πατέρα σας. Να τιμάτε τη Μάνα σας. Να τους τιμάτε, όπως τους ταιριάζει. Όπως τους αξίζει. Και να θυμάστε τούτο: Κάθε προκοπή σας σ' αυτούς οφείλεται. Όσα παιδιά πρόκοψαν στη ζωή τους το ομολόγησαν αυτό. Και τους απέδωσαν την ανάλογη τιμή. Ο Αβραάμ Λίνκολν είπε: "Παν ότι είμαι το οφείλω στη μητέρα μου". Θυμάστε τα παιδιά του Διαγόρα από τη Ρόδο; Τα σημειώνω: Δημάγετος, Ακουσίλαος, Δωριέας. Αυτά τα τρία υπέροχα παιδιά, όταν νίκησαν στους Ολυμπιακούς αγώνες, τίμησαν τον πατέρα τους κατά τρόπο που συγκίνησε όλο τον κόσμο που βρισκόταν μέσα στο στάδιο της Ολυμπίας. Μόλις η Επιτροπή στεφάνωσε τα τρία αυτά παιδιά, έτρεξαν αμέσως στην κερκίδα, όπου καθόταν ο ασπρομάλλης πατέρας τους. Και τι έκαναν; Τι έκαναν! Παρακολουθήστε. Έβγαλαν τα στεφάνια από τα κεφάλια τους και τα φόρεσαν στο κεφάλι του πατέρα τους. Ύστερα τον έπιασαν, τον σήκωσαν πάνω τους ώμους τους και τον περιέφεραν ολόγυρα στο στάδιο. Σκηνή συγκλονιστική. Όλοι οι θεατές σηκώθηκαν όρθιοι. Όλοι ζητωκραύγαζαν. Όλοι έκλαιγαν από συγκίνηση. Και όλοι έραιναν τον πατέρα και τους τρεις γιους του με λουλούδια και δαφνόφυλλα. Και ακολούθησε άλλη σκηνή, το ίδιο συγκινητική. Ένας Σπαρτιάτης, συγκινημένος βαθύτατα, τη στιγμή που περνούσε από κοντά του ο δαφνοστεφανωμένος Διαγόρας, πάνω στους ώμους των παιδιών του, φώναξε με όλη τη δύναμη του: «Διαγόρα! Πέθανε πια τώρα!». Και έτσι έγινε. Ο Γέροντας Διαγόρας δεν άντεξε. Έγειρε στους ώμους των παιδιών του και έκλεισε για πάντα τα μάτια του, ευτυχισμένος από τη μεγαλύτερη τιμή που του πρόσφεραν τα παιδιά του! Άλλο, πάλι παιδί, ο Κορίνθιος Έφηβος, μόλις στεφανώθηκε ολυμπιονίκης, έτρεχε όσο μπορούσε πιο γρήγορα, για να φέρει τη μεγάλη νίκη στην άρρωστη μητέρα του, την Ενάρετη. Δεν την πρόφτασε όμως ζωντανή. Έκλαψε πολύ ο ολυμπιονίκης γιος της. Έκλαψε, γιατί δεν μπόρεσε να δώσει τη χαρά της νίκης στην Μάνα του. Ωστόσο έκανε το εξής, για το οποίο έκλαψαν όλοι. Τι έκανε; Με το στεφάνι του στεφάνωσε τα μαλλιά της νεκρής και με λυγμούς είπε: «Μητέρα συγχώρεσε με που δε μπόρεσα να τρέξω πιο γρήγορα. Σου έφερα τη μεγάλη νίκη. Μα ο θάνατος τρέχει πιο γρήγορα από τους θνητούς, που ούτε οι ολυμπιονίκες μπορούν να παραβγούν μαζί του. Σε πήρε πριν προλάβεις να χαρείς τη δική μου χαρά. Μα πάρε την, καλή μου Μητέρα, ας είσαι και νεκρή. Είναι δική σου...». Παιδιά! Τιμήστε τους γονείς σας όσο ζουν. Τιμήστε τους και νεκρούς. 185 Να σέβεστε τους γονείς σας: Να σέβεστε τους γονείς σας πάντα. Ακόμη κι όταν κάνουν λάθη. Όποια λάθη κι αν κάνουν, δεν παύουν να είναι γονείς σας. Ακόμα κι αν σας πιέζουν να το κάνετε οι πιο ισχυροί της γης, μην πάψετε να σέβεστε τους γονείς σας. Η Μάνα του Μ. Αλέξανδρου, η Ολυμπιάδα, ήταν δύστροπη γυναίκα. Ανακατευόταν πάντα στις υποθέσεις της χώρας. Ωστόσο, ο εξαίρετος γιος της ποτέ δεν ασέβησε στη Μάνα του. Ποτέ δεν τη λύπησε. Ποτέ δεν της είπε πικρό λόγο. Πάντα της φερόταν με υπομονή. Πάντα με γλυκύτητα. Κάποτε ο Αντίπατρος, επιστήθιος φίλος του, του έγραψε και του συνέστησε να δώσει τέλος σ' αυτήν την ιστορία με τη Μάνα του. Αλλά ο υπέροχος γιος της Ολυμπιάδας του απάντησε: «Αντίπατρε! Ένα δάκρυ μια Μάνας μπορεί να σβήσει δέκα χιλιάδες γράμματα σαν αυτό». Κι αν οι γονείς συνεχίζουν να παρεκτρέπονται; Και τότε σεβασμό; Και τότε. Και πάντα. Και έχοντας αυτό το σεβασμό, μπορείτε να κάνετε αυτό που έκανε μια νέα για τον μέθυσο πατέρα της. Ήταν νύχτα. Το χιόνι έπεφτε ασταμάτητα. Ο αέρας ξερίζωνε δένδρα. Τα κύματα βουνά στη θάλασσα. Ο πατέρας της γύριζε από το διπλανό νησί με μια βάρκα. Και γύριζε, όπως πάντα, μεθυσμένος. Η κόρη του αψηφά τον κίνδυνο και με ένα φανάρι στα χέρια κατεβαίνει στη θάλασσα. Σηκώνει ψηλά το φανάρι να το δει ο πατέρας της και, με όλη της τη δύναμη φωνάζει: «Πατέρα, έλα, απ' εδώ είναι ο δρόμος». Η δυνατή φωνή συνέφερε το μεθυσμένο πατέρα, που πάλευε με τα κύματα. Βγήκε σώος. Αλλά η κόρη του δεν ζούσε πια. Τη βρήκε στο δρόμο παγωμένη. Η θυσία της σημάδεψε μια νέα ζωή για τον πατέρα της. Ζωή με εγκράτεια, αρετή και αγιασμό. Παιδιά! Αν χρειασθεί, θυσιαστείτε κι εσείς για τους γονείς σας. Σαν την ηρωίδα κόρη του μέθυσου πατέρα. Αγαπητά παιδιά, όσα έχετε τους γονείς σας, δείξτε τους όλη σας την αγάπη. Τίποτα ας μη σταθεί ικανό να λιγοστέψει την αγάπη σας σ' αυτούς. Τίποτα. Ούτε πράγμα. Ούτε αξίωμα. Ούτε εργασία. Ούτε πρόσωπο. Είπαμε, τίποτα. Τιμήστε τους με όποιον τρόπο τους ταιριάζει. Σεβαστείτε τους. Και όταν έλθει η ώρα, σεις να τους κλείσετε τα μάτια. Όσα, πάλι, παιδιά δεν έχετε πια τους γονείς σας, μη παύσετε να επισκέπτεσθε τον τάφο τους. Σας περιμένουν. Και θα σας περιμένουν πάντα. Μέχρι που και σεις να βρεθείτε κοντά τους. Στην αιώνια χαρά του παραδείσου. http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1551 Ε. Εφηβεία και ελευθερία Ψυχολογική ωρίμανση του εφήβου Αν ρωτήσουμε έναν έφηβο γιατί θέλει να μεγαλώσει, το πιο πιθανό είναι να απαντήσει "για να είμαι ελεύθερος να κάνω αυτό που θέλω". Όμως η ελευθερία του ενήλικα είναι μια ψευδαίσθηση της παιδικής ψυχολογίας, γιατί οι ενήλικοι έχουν κι αυτοί τους δικούς τους περιορισμούς, με τη μόνη διαφορά ότι οι ενήλικοι διαλέγουν ως ένα βαθμό την ελευθερία τους ή τα δεσμά τους, ενώ τα παιδιά δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα και την ελευθερία τους την καθορίζουν οι μεγάλοι. Όση μόρφωση και να δώσουμε στα παιδιά μας, όσα πτυχία και αν τους εξασφαλίσουμε, δεν αρκούν για να εξασφαλίσουν την ωριμότητά τους. Εκείνο που χρειάζονται τα παιδιά είναι να τα βοηθήσουμε να γίνουν ψυχολογικά και κοινωνικά ώριμα. Μπορεί το παιδί να είναι έξυπνο, πολύ σοφό αλλά ανώριμο ως άτομο, ως επιστήμονας, ως άντρας, ως γυναίκα, ως γονέας. Αιτίες ανωριμότητας των παιδιών ∙ Η υπερπροστατευτική και αγχώδης μητέρα δημιουργεί το μεγαλύτερο ποσοστό ανώριμων παιδιών. ∙ Οι σημερινοί πατέρες που είτε είναι πολύ αυστηροί και τα κρατούν σε απόσταση είτε αντίθετα, δεν χαλούν χατίρι και παρέχουν πολλά υλικά αγαθά. Δημιουργούν ανώριμα παιδιά. ∙ Οι πολλές ευκολίες που προσφέρουμε στα παιδιά από τη μικρή ηλικία. Πολλοί γονείς ταυτίζουν το γονεϊκό καθήκον με τις υλικές συνθήκες ζωής. Έτσι προσφέρονται όλα έτοιμα στο παιδί και αυτό στην υπερβολή του εμποδίζει το παιδί να μεγαλώσει. Είναι αρνητικό στοιχείο για την ωριμότητα των παιδιών που κάποτε θα κληθούν να παλέψουν μόνα τους στη ζωή και να λύσουν μόνα τους τα προβλήματα επιβίωσής τους. http://www.psychotherapeia.net.gr/articles-psyxologoi-marousi-psyxotherapeftes-marousi/efhveia/57psyxologikh-wrimansh-tou-efhvou Έφηβοι και γονείς Η κρίση ταυτότητας του εφήβου συμπίπτει συχνά με την κρίση προσωπικότητας των γονέων. Οι γονείς του εφήβου βρίσκονται συνήθως στη μέση ή ώριμη ηλικία. Πιθανόν να έχουν στη ζωή τους συσσωρευμένες αποτυχίες και απογοητεύσεις, διάψευση των 186 προσδοκιών τους στην ιδιωτική και επαγγελματική τους ζωή, που τους γεμίζει με ερωτήματα για το τι έχουν επιτύχει, για το πώς πέρασε η ζωή τους, για το τι έχουν καταλάβει από τη ζωή, για το τι τους μένει από δω και πέρα κ.λπ. Αυτή η κρίση των γονέων συμπίπτει με την κρίση του εφήβου παιδιού τους και δημιουργεί σε μεγάλο ποσοστό τις μεγαλύτερες συγκρούσεις μεταξύ γονέων και εφήβων. Μπροστά στη μοναξιά που βιώνουν με τη συναισθηματική και φυσική "αναχώρηση" των παιδιών τους, οι γονείς πανικοβάλλονται και συχνά εναντιώνονται (ασυνείδητα) στην τάση ανεξαρτητοποίησης των παιδιών τους, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να τα κρατήσουν κοντά τους. Αυτό μπορεί να είναι καθοριστικό για τον έφηβο. Μπορεί να καθυστερήσει η ωρίμανσή του ή να παραμείνει εξαρτημένος ακόμα και μετά την εφηβεία. Ο νέος, παρότι έχει ανάγκη να απομακρυνθεί από το σπίτι και τους γονείς, ταυτόχρονα έχει και την ανάγκη να εξαρτηθεί απ’ αυτούς. Η ελευθερία που κυνηγά, παράλληλα τον τρομάζει γιατί τον φέρνει μπροστά σε ευθύνες. Μπροστά στη νέα κατάσταση που καλείται να αντιμετωπίσει γοητεύεται αλλά παράλληλα αποζητά και την ασφάλεια που του δίνει κάτι σταθερό και σίγουρο όπως είναι το σπίτι του και οι γονείς του. Αυτές οι συγκρούσεις μεταξύ της ανάγκης για ανεξαρτησία και της εξάρτησής του, τον οδηγούν συχνά σε αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές που φέρνουν σε αδιέξοδο τους γονείς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ένα παιδί που άλλες φορές συμπεριφέρεται σαν ώριμος άνθρωπος και άλλες σαν ανεύθυνο παιδί. Μέσα στην ανάγκη ανεξαρτητοποίησής τους, οι έφηβοι, συχνά κρατούν μια απορριπτική στάση απέναντι στους γονείς τους, αντιδρώντας έτσι στην εξουσία τους. Σιγά -σιγά τους απομυθοποιούν, τους κατεβάζουν από το βάθρο που τους είχαν και αρχίζουν να μην τους παραδέχονται, να μην τους θαυμάζουν και να μην τους εκτιμούν όπως πριν. Συχνά τους ειρωνεύονται. Οποιοδήποτε ελάττωμα έχουν οι γονείς, σωματικό ή όχι, αρχίζει να τους ενοχλεί και βγαίνει στην επιφάνεια με τη μορφή ειρωνείας. Οι έφηβοι επίσης έχουν επαναστατική στάση απέναντι στους γονείς. Οι γονείς δεν είναι προετοιμασμένοι, γι’ αυτό συχνά κρατούν κι αυτοί μια στάση απέναντι στο παιδί τους τέτοια που καταπιέζει ακόμα περισσότερο την προσωπικότητά του και το κάνει ακόμα πιο επιθετικό, επαναστατικό, σαδιστικό. Πολλές φορές οι γονείς, μπροστά στη συμπεριφορά του παιδιού τους και στη δοκιμασία που περνούν οι ίδιοι με την προσωπική τους κρίση, βγάζουν όλα τα απωθημένα της συζυγικής τους ζωής, όλες τις εμπειρίες του έγγαμου βίου τους και διαπληκτίζονται έντονα. Αυτό αποδιοργανώνει τελείως τον έφηβο. Υπάρχει τρόπος συμφιλίωσης των εφήβων με τους γονείς τους; Ναι, υπάρχει ένας τρόπος για να μας ακούσει ο έφηβος ώστε να αποφύγουμε το πείσμα, την επανάσταση, την εξέγερση. Η φωνή της προσταγής δεν γίνεται πια αποδεκτή. Προκαλεί την άρνηση. Τώρα χρειάζεται μια φωνή με σταθερότητα, γεμάτη εμπιστοσύνη, συμβουλή, χωρίς θυμό, χωρίς εριστικότητα, χωρίς ταπείνωση. Ακόμα κι αν στα μάτια των εφήβων, οι γονείς τους δεν είναι οι ιδανικοί γονείς που υπήρξαν μέχρι χθες, οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν ότι χρειάζεται να προσπαθήσουν για να προσαρμόσουν εκ νέου τις σχέσεις που οι νέοι ζητούν απ’ αυτούς. Ο έφηβος έχει μεγάλη ανάγκη να έχει γονείς προσεκτικούς και διαθέσιμους. Έχει ανάγκη από ένα σταθερό πλαίσιο κι ένα σωστά δομημένο περιβάλλον που να του παρέχει ασφάλεια, σταθερά πρότυπα και αξίες. Είναι πολύ σημαντικό για τους εφήβους, που είναι πολύ κοντά στη γνωστική και κοινωνική ωρίμανση, να δεχτούν τη νομιμότητα της "εξουσίας", με την έννοια ότι υπάρχουν κάποιοι κανόνες και κάποιες αρχές που πρέπει να σέβονται και που αυτό δεν τους εμποδίζει να ωριμάσουν. Όταν αυτή η εξουσία βασίζεται πάνω σε ένα ενδιαφέρον για τους νέους, τότε αυτοί την δέχονται. Αντίθετα, αν είναι μια εξουσία δεσποτική και παράλογη που βασίζεται στην επιθυμία του ενήλικα να κυριαρχήσει στους νέους, τότε απορρίπτεται και δημιουργεί αισθήματα οργής ή και κατάθλιψης. Οι δημοκρατικοί γονείς καταλαβαίνουν ότι το παιδί τους πρέπει μόνο του να αντιμετωπίσει τη ζωή και να τα καταφέρει. Όταν το παιδί τους εξηγεί αυτό που θέλει να κάνει, άλλες φορές συμφωνούν και άλλες το πληροφορούν για τις συνέπειες που μπορεί να έχει αν κάνει λάθος και το συμβουλεύουν. Άλλες φορές του λένε όχι, αλλά του εξηγούν το λόγο και αυτό κάνει το παιδί να δέχεται πιο εύκολα την άποψή τους. Όταν οι έφηβοι αντιδρούν σε παραδοσιακούς γονείς και θέλουν γονείς φιλικούς και με κατανόηση, εννοούν ότι θέλουν γονείς με ενήλικη συμπεριφορά. Σαν συμπέρασμα, μόνο μια αγωγή δημοκρατική και με κύρος, που συνοδεύεται από τις εξηγήσεις για τους κανόνες και τις προσδοκίες, μπορεί να εξασφαλίσει μια υπεύθυνη ανεξαρτησία. Μόνο μια τέτοια εκπαίδευση προσφέρει την ευκαιρία για αυτονομία, κάτω από την καθοδήγηση των γονιών που ενδιαφέρονται για τα 187 παιδιά τους και επικοινωνούν μαζί τους ασκώντας παράλληλα τον κατάλληλο έλεγχο. Μόνο μια δημοκρατική εκπαίδευση βασισμένη στην αγάπη και το σεβασμό για το παιδί βοηθά μια θετική ταύτιση με τους γονείς και προσφέρει μια λογική ανεξαρτησία, δηλαδή μια αυτονομία στο εσωτερικό μιας δημοκρατικής δομής. http://www.psychotherapeia.net.gr/articles-psyxologoi-marousi-psyxotherapeftes-marousi/efhveia/34efhvoi-k-goneis ΣΤ. Μαζί με τους γονείς ή ελεύθεροι; Η Εκκλησία μας ακολουθεί την εντολή της Παλαιάς Διαθήκης: «να τιμάς τον πατέρα σου και την μητέρα σου». Αυτή η εντολή όμως δεν συνεπάγεται την υποταγή στο θέλημα των γονέων, όταν μάλιστα αυτό έρχεται σε αντίθεση με το θέλημα του Θεού. Είναι άλλο αυτό όμως και άλλο το να αρνούμαστε να ακούσουμε, να συζητήσουμε με τους γονείς, να καταθέσουμε τις απόψεις μας σ’ εκείνους, ακόμη και να διαφωνούμε μαζί τους και να διαφωνούνε μαζί μας. Όμως χρειάζεται ο σεβασμός και η τιμή στους γονείς. Κι εκείνοι όμως με τη σειρά τους χρειάζεται να μας σέβονται, για να μπορούμε κι εμείς να αισθανόμαστε ότι έχουμε το δικαίωμα να βρούμε την ταυτότητά μας, την προσωπικότητά μας. την ελευθερία μας. Η εφηβεία είναι η χρονική περίοδος στη ζωή του ανθρώπου στην οποία απομυθοποιεί ό,τι έχει μάθει ως σωστό. Το κρίνει και δεν το θεωρεί ότι πρέπει να γίνεται στη ζωή του αυτομάτως. Έτσι ούτε οι γονείς ξεφεύγουν από αυτή την κριτική, ούτε η Εκκλησία, ούτε το σχολείο και οι καθηγητές ούτε η κοινωνία ολόκληρη. Η εφηβεία δεν είναι θέμα ηλικίας. Μπορεί η απομυθοποίηση να έρθει στα 13, μπορεί και στα 20 ή και αργότερα, ανάλογα με την συναισθηματική ωριμότητα του εφήβου. Αυτή η κριτική, αυτή η απομυθοποίηση δεν συνεπάγεται όμως συμπεριφορά προσβολής, ειρωνείας και κακίας έναντι των γονέων. Οι γονείς κάνουν λάθη και ίσως περισσότερα από ό,τι φαίνονται. Αν όμως είναι καλοί και ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους, η στάση τους έναντί τους δικαιολογείται από την αγάπη, αλλά και την έγνοια να μην δυσκολέψει η ζωή των παιδιών ακόμη περισσότερο εξαιτίας των λαθών. Γιατί ο έφηβος δεν έχει πείρα ούτε σκέψη να προβλέψει τις συνέπειες των πράξεων ή των ιδεών του. Γι’ αυτό και ο γονιός φοβάται. Γι’ αυτό και βάζει όρια. Ας μην είμαστε απορριπτικοί έναντι των γονέων γιατί μας αγαπούνε. Ας προσπαθούμε όμως να κερδίζουμε και την εμπιστοσύνη τους. Έφηβος χωρίς ειλικρίνεια και χωρίς σεβασμό έναντι των γονέων του θα βρίσκεται ή σε ρήξη μαζί τους ή σε εσωστρέφεια ή σε μία ελευθερία που θα είναι στηριγμένη στο ψέμα. Η απουσία επικοινωνίας με τους γονείς δεν βοηθά, όπως επίσης και η συνεχής ικανοποίηση των επιθυμιών των παιδιών από τους γονείς οδηγεί σε μία ελευθερία που δεν είμαστε έτοιμοι να την αξιοποιήσουμε με ωριμότητα. Παράλληλα, η καταπίεση από την μεριά των γονέων στερεί από το παιδί την ευκαιρία να ωριμάσει, να αναπτύξει τον αυτό του και να μάθει από τα λάθη του. Ισορροπία λοιπόν χρειάζεται. Ούτε παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς γονείς, γιατί τότε απουσιάζει αυτό το αίσθημα αγάπης και ασφάλειας που δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να πετάξει μακριά από την φωλιά της οικογένειας με επίγνωση του τι θέλει στη ζωή του, ούτε όμως προσκόλληση των παιδιών προς τους γονείς και των γονέων (ακόμη χειρότερα) στα παιδιά. Η ελευθερία είναι μια διαδικασία ωρίμανσης. Αξίζει να ακούνε οι γονείς τα παιδιά και τα παιδιά τους γονείς. Μέσα από τον διάλογο χτίζονται υγιείς σχέσεις, που κάνουν την λύπη από τα λάθη και τις πιθανές αποτυχίες να φεύγει με μια ασπιρίνη, χωρίς να χρειάζεται εγχείρηση ή χωρίς να αισθανόμαστε ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Το αληθινό νόημα στις σχέσεις είναι η αγάπη, που κάνει την ελευθερία όμορφη. Κι εδώ η πίστη και ο Χριστός βοηθούνε αποφασιστικά. 188 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 11 Χριστούγεννα: γιορτάζω για να αλλάξω οριστικά Χριστούγεννα (Μουσική, Στίχοι, Ερμηνεία Φοίβος Δεληβοριάς, από το δίσκο Ο καθρέφτης) Χριστούγεννα Δεν περιμένω όμως τίποτα πια, τον Αι Βασίλη απλώς τον λέγαν μπαμπά Κι είν’ ένας πρώην Έλλην αριστερός, ένας θνητός Με τ’ όνειρό του δίχως στέγη καμιά, και το ανοιξιάτικο κορίτσι μαμά Πλακώνεται απ’ τη συνταγή την παλιά, οι μυρωδιές θυμίζουν κάτι βαρύ Κάποια πληγή, που απλώς δε θέλουμε ν’ ανοίξει ξανά Χριστούγεννα Τα πλεϊμομπίλ μου είν’ εξαιτίας μου κουτσά, σβησμένα στη σαμπάνια βεγγαλικά Ίσως για κάποιους νά `ναι ακόμα γιορτή, μα ποιοι είν’ αυτοί; Ζουν σε θερμοκοιτίδες ή σε χωριά; Χριστούγεννα Κι ό,τι αρχίζω μου πηγαίνει στραβά, πάντα με πάει σ’ ενός σταυρού τα καρφιά Και πότε πότε τα καρφώνω κι εγώ, σε άλλον αμνό Έτσι ήταν πάντα κι έτσι θά `ναι ξανά Χριστούγεννα Κι εσύ τι θες απ’ τη ζωή μου ξανά; Με τα λαμπιόνια σου τα θανατερά Και το φιλί σου πάντοτε αποδεκτό, πώς σε μισώ Θες νά `σαι η ίδια και ν’ αλλάζω εγώ, με θες προσωπικό σου δημιουργό Μη λες πως μοιάζω με τον Ντόναλντ εγώ Λάμπω εγώ, μα μ’ ένα σπότλαϊτ που δε μου είναι αρκετό Χριστούγεννα Τι φταίω που αν λείπεις η ζωή μου διψά, το γαϊδουράκι της τραβάει αργά Να βρει ένα πανδοχείο νυχτερινό, να `ναι ανοιχτό Ή έστω μια φάτνη να χωράει το κενό Χριστούγεννα Χωρίς αυτά ο χρόνος δεν ξεκινά, βοσκούς μαζεύω, μάγους από μακριά Γιορτάζω για ν’ αλλάξουμε οριστικά, χρόνια πολλά Χωρίς να προσποιούμαι τίποτα πια Ερμηνευτικά Σχόλια Χριστούγεννα: ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια ενός σύγχρονου τραγουδοποιού, που με πικρό χιούμορ και εμβάθυνση στις ανθρώπινες σχέσεις, αποτυπώνει τη ζωή μας. Στέκεται απέναντι στα Χριστούγεννα και βλέπει το πώς τα γιορτάζουμε, ποια είναι η ζωή μας, πώς μπορούμε να δώσουμε στη γιορτή ένα αληθινό νόημα. Δεν περιμένω όμως τίποτα πια: ο άνθρωπος δεν περιμένει τίποτε ιδιαίτερο από τον τρόπο της γιορτής, όπως τον ζούμε. Ψώνια, διασκέδαση, ξεκούραση, έθιμα, μία επιφανειακή εκδήλωση συναισθημάτων, χωρίς καμία εμβάθυνση στο νόημα της γιορτής. Και την ίδια στιγμή η αίσθηση του μάταιου, πως ό,τι κι αν κάνει κάποιος, η γιορτή δεν μπορεί να του δώσει αληθινό σκοπό στη ζωή. 189 πρώην Έλληνας αριστερός: τα Χριστούγεννα είναι οικογενειακή γιορτή. Έτσι και ο τραγουδοποιός βλέπει την οικογένειά του που ζει τον συμβιβασμό στα όνειρά της. Τα δώρα δεν τα φέρνει ο Αϊ Βασίλης, αλλά ο μπαμπάς του (απομυθοποίηση του τρόπου σκέψης της παιδικής ηλικίας, μαζί με την ίδια την παιδική ηλικία), ο οποίος είναι ένας «πρώην Έλληνας», διότι δεν ξέρει αν ανήκει στην Ευρώπη, στον ελληνικό τρόπο ζωής και σκέψης, στον παγκόσμιο τρόπο, στη Δύση ή στην Ανατολή, παντού και πουθενά, με το πλέον πιθανό να είναι πρώην Έλληνας σήμερα, δηλαδή αλλοτριωμένος από την σύγχυση ταυτότητας που ζει η πατρίδα και η κοινωνία μας. Είναι θνητός και όχι η αυθεντία, ο αθάνατος, ο σπουδαίος, ο ξεχωριστός, όπως νομίζουν τα παιδιά για τους μπαμπάδες του. Την ίδια στιγμή τα όνειρά του δεν βρίσκουν καμία στέγη, δεν έχουν πού να στεγαστούν, έχει παραιτηθεί από αυτά, τα κρατά μόνο για τον εαυτό του, δεν ελπίζει σε κάτι ουσιαστικό, έχει αρχίσει να γερνάει. Την ίδια στιγμή και η μαμά του έπαψε να είναι το «ανοιξιάτικο κορίτσι», αυτό που έχει νιάτα, φρεσκάδα, δροσιά και έγινε μία κυρία που γκρινιάζει με τις συνταγές του φαγητού και τις δουλειές του σπιτιού, ενώ οι μυρωδιές του σπιτιού, των καβγάδων, της ζωής θυμίζουν μια πληγή του παρελθόντος που δεν θέλει κανείς να θυμάται, δηλαδή λάθη ή φόβους ή τον θάνατο που έχει ρίξει τον φόβο του στις ψυχές μας. Σημείο κλειδί ο συμβιβασμός. τα πλέιμομπίλ μου είναι εξαιτίας μου κουτσά: ο τραγουδοποιός έχει παραιτηθεί από την παιδικότητά του. Παιδί είναι αυτό που μπορεί να παίξει, να χαρεί και να κρατήσει την καρδιά του φρέσκια. Αυτός –εξαιτίας μου- έχει μισοκαταστρέψει τα παιχνίδια του και τα κρατά μόνο ως μνήμη, γι’ αυτό είναι κουτσά. Την ίδια στιγμή η χλιδή να σβήνει τα βεγγαλικά με σαμπάνια μας δείχνει ότι σκοπός της ζωής του έγινε η απόκτηση και η σπατάλη υλικών αγαθών. Πώς να γιορτάσει κάποιος όταν σκέφτεται και λειτουργεί έτσι; Γι’ αυτό και θεωρεί πως οι μόνοι που μπορούν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα είναι τα μωρά στις θερμοκοιτίδες, όσοι δηλαδή κρατούνε μία αθωότητα στην καρδιά, και όσοι βρίσκονται στα χωριά, δηλαδή οι απλοί και ταπεινοί στην καρδιά. Σημείο κλειδί η ζωή χωρίς παιδικότητα και απλότητα που έχουμε χάσει. κι ό,τι αρχίζω μου πηγαίνει στραβά: εδώ επισημαίνει ότι έχει κάνει ως κέντρο της ζωής του τον εαυτό του και έχει αφήσει στην άκρη το Θεό και την πίστη σ’ Αυτόν. Ξεκινά μόνος του να πετύχει και αποτυγχάνει, ενώ ο ίδιος με τη ζωή του της αμαρτίας προσθέτει καρφιά στο Χριστό. Και όχι μόνο ο ίδιος, αλλά και όλοι οι άνθρωποι και στο παρελθόν (πάντα) και στο μέλλον (θα είναι πάντα ξανά). Σημείο κλειδί η ζωή χωρίς Θεό που γίνεται μια ζωή αποτυχίας και αμαρτίας. Κι εσύ τι θες απ’ τη ζωή μου ξανά; Απόπειρα να βρει νόημα στον έρωτα, στη σχέση του με την κοπέλα που αγαπά. Κι εκεί όμως νιώθει να αποτυγχάνει. Αυτή είναι γεμάτη λαμπιόνια, δηλαδή στολισμένη, γκλαμουράτη, ξεχωριστή και την ίδια στιγμή «θανατερή», δηλαδή εγωκεντρική και σκληρόκαρδη. Το φιλί της, την αγάπη της το χρειάζεται, αλλά την ίδια στιγμή την μισεί, γιατί «θέλει να είναι πάντα η ίδια και να αλλάζει αυτός». Δεν σέβεται το πρόσωπό του, αλλά ζητά από τον ίδιο να αλλάξει για χάρη της, χωρίς όμως αυτό να λειτουργεί αμοιβαία. Παρόλα αυτά, τον θέλει προσωπικό της δημιουργό, ζητά από αυτόν να δημιουργήσει για χάρη της, να είναι ο καλλιτέχνης που θα γεννά αγάπη γι’ αυτήν και ομορφιά, θα της κάνει τις χάρες που χρειάζεται, όπως ο Ντόναλντ Ντακ στην Ντέζι του, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν της ότι κι αυτός λάμπει, μόνο που είναι ένα προβολάκι που δεν είναι αρκετό για να φωτίσει τον κόσμο αλλά και τον εαυτό του. Αναζητεί το αληθινό του πρόσωπο, είναι παραδομένος σε μια σχέση που δεν τον βοηθά να γίνει αληθινός και να βρει την ταυτότητά του, παρότι νιώθει πως έχει δυνατότητες και χαρίσματα. Είναι παγιδευμένος. Σημείο κλειδί ο έρωτας που παγιδεύει τον άνθρωπο όταν δεν τον βοηθά να βγάλει το αληθινό του πρόσωπο αλλά τον εγκλωβίζει στον εγωισμό και στην πρόσκαιρη ικανοποίηση. Αν λείπεις η ζωή μου διψά: Απέναντι στη γιορτή ο τραγουδοποιός νιώθει πως η ζωή του διψά από νόημα, αγάπη, ταυτότητα, αλήθεια, γιατί λείπει ο Χριστός. Έτσι ψάχνει όπως η Παναγία, με υπομονή στο γαϊδουράκι της, ένα πανδοχείο ή έστω μια φάτνη, τον κόσμο ή την Εκκλησία ή μια γωνιά κρυμμένη, έναν άνθρωπο, κάπου που να μπορεί να χωρέσει το κενό του, για να το θεραπεύσει, να το γεμίσει. Σημείο κλειδί η αναζήτηση του νοήματος και της ελπίδας στον κόσμο ή στην Εκκλησία, όπου μπορεί το κενό μας να χωρέσει. Γιορτάζω για ν ’αλλάξουμε οριστικά: Πήρε την απόφασή του. Μαζεύει όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συναντήσει το Θεό, είτε ως απλός και ταπεινός βοσκός, είτε ως σοφός και επιστήμονας μάγος, με καρδιά και μυαλό, λέει «χρόνια πολλά» και το εννοεί και την ίδια στιγμή αποφασίζει να γιορτάσει για να αλλάξει οριστικά, να μετανοήσει για την προτέρα ζωή του και να γίνει αληθινός, χωρίς προσποίηση, ψέμα και υποκρισία. Στους αληθινούς ανθρώπους αναπαύεται ο Θεός. Όχι στους δήθεν. Στους αληθινούς γεννιέται ο Χριστός. Αυτούς που έχουν αποφασίσει να δούνε τι αξίζει αληθινά στη ζωή. Για μας είναι η πίστη και η 190 αγάπη. Εκεί βρίσκεται και το νόημα της γιορτής, χωρίς την οποία ο χρόνος για τον ουρανό, για την Ανάσταση δεν ξεκινά. Σημεία κλειδιά η γιορτή, η αλλαγή και η αλήθεια, με το Χριστό μαζί. Β. Πώς προτείνει η Εκκλησία μας να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα; Καλούμαστε και φέτος να εορτάσουμε το μεγάλο και ανεπανάληπτο μυστήριο της σαρκώσεως του Υιού και λόγου του Θεού. Με την ενανθρώπιση του Χριστού η εκκλησία μας υπενθυμίζει τη μεγάλη θεολογική αλήθεια, ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει κατά χάριν θεός. Χωρίς να γνωρίζουμε πάντοτε σε βάθος και πλάτος την θεολογική σημασία της εορτής, όλοι όμως αντιλαμβανόμαστε την σπουδαιότητά της. Γι' αυτό ο καθένας μας με τον τρόπο του προβαίνει σε κάποιου είδους προετοιμασία, μόνο που πρέπει να προσέξουμε να μην είναι εξωτερική-κοσμική. Διότι τι ωφελεί άραγε να στολίσουμε τα σπίτια μας και τους δρόμους και να μην ευπρεπίσουμε τις καρδιές μας και να μην τις καθαρίσουμε από τα πάθη του εσωτερικού μας κόσμου; Αν θέλουμε να εορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα πρέπει να ακολουθήσουμε το πρόγραμμα προετοιμασίας που μας προτείνει η Εκκλησία μας. Τι προτείνει η Εκκλησία; Την εσωτερική καθαρότητα που επιτυγχάνεται με την καθαρή εξομολόγηση και την νηστεία όχι μόνο των τροφών αλλά και των παθών. Είναι πλάνη να πιστεύουμε, ότι μία ολιγοήμερη δίαιτα μας εξαγνίζει. Εκείνο που μας καθαρίζει πνευματικά είναι η αποχή από κακές συνήθειες και η απόταξη του παλαιού ανθρώπου. Η νηστεία όταν δεν συνοδεύεται από την μετάνοια και την εξομολόγηση δεν ωφελεί. Η προέκταση του πνευματικού αγώνα, που αρχίζει πριν τα Χριστούγεννα και συνεχίζεται μετά από αυτά, συντελεί στην βίωση αυτής καθ' εαυτής της εορτής. Ο Χριστός δεν περιμένει τα Χριστούγεννα για να εγκατασταθεί στις καρδιές μας. Γεννιέται καθημερινά μέσα μας, όταν εμείς δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Ένα άλλο μέσο προετοιμασίας που προτείνει η Εκκλησία είναι η προσευχή και οι ιερές ακολουθίες , που τελούνται κατά την διάρκεια της Σαρακοστής στους Ιερούς Ναούς μας. Στην Εκκλησία ήδη από τις 21 Νοεμβρίου ψάλλονται οι καταβασίες των Χριστουγέννων, «Χριστός γεννάται δοξάσατε...» και όσο προχωρούμε προς την εορτή η Θεία Λατρεία εμπλουτίζεται με περισσότερα Χριστουγεννιάτικα τροπάρια και αναγνώσματα. Για να τα βιώσουμε όλα αυτά όμως χρειάζεται η ενεργός συμμετοχή και στις Ιερές Ακολουθίες. Και τέλος ένα τρίτο σημαντικό στοιχείο προετοιμασίας μας είναι η ελεημοσύνη. Τα Χριστούγεννα μας υπενθυμίζουν τη φιλανθρωπία του Θεού για τον άνθρωπο. Ο Φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός μας καλεί με την ενανθρώπησή Του να γίνουμε και εμείς φιλάνθρωποι και ελεήμονες. Γι' αυτό και οι εκδηλώσεις φιλανθρωπίας πληθαίνουν αυτή την περίοδο της προετοιμασίας μας. Η φιλανθρωπία μας όμως δεν πρέπει να περιορίζεται πριν από τα Χριστούγεννα. Οι ανάγκες των ενδεών ανθρώπων δεν τελειώνουν με το τέλος των εορταστικών διακοπών αλλά συνεχίζονται και μετά της διακοπές. http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2013/12/blog-post_9.html Γ. Σκιαγραφώντας τις συνήθειες των νέων τα Χριστούγεννα σήμερα Αλλάζουν οι Χριστουγεννιάτικες καταναλωτικές συνήθειες και ο τρόπος ζωής των νέων. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα «Σκιαγραφώντας τις συνήθειες των νέων τα Χριστούγεννα» που πραγματοποίησε το Mediterranean College, οι νέοι φαίνεται να αλλάζουν τις καθιερωμένες Χριστουγεννιάτικες συνήθειές τους και να περικόπτουν δαπάνες για προσωπικά έξοδα, εξόδους και διασκέδαση, λόγω της κρίσης που βιώνουν. 191 Ευρύτερα, το διαθέσιμο εισόδημά τους, εξαρτημένο σε ορισμένες ηλικίες από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, δείχνει να μειώνεται, προκαλώντας αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις συνήθειές τους ενόψει της έλευσης των Χριστουγέννων, που φαίνεται ότι δεν μπορεί να τους ανεβάσει πλέον τη διάθεση. Την έρευνα διεξήγαγαν, το Κ.Ε.Τ.Α.Κ. (Κέντρο Ερευνών, Τεχνολογικής Ανάπτυξης & Καινοτομίας ) του Mediterranean College και οι προπτυχιακοί φοιτητές της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Κολεγίου, εντός του Νοεμβρίου του 2011, σε δείγμα 750 νέων, ηλικίας 15 έως 24 ετών, κατοίκων Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πειραιά και Γλυφάδας, με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων μέσω δομημένου ερωτηματολογίου. Σύμφωνα μετα αποτελέσματα της έρευνας : 1. Το 93% των νέων θα αλλάξει φέτος τις Χριστουγεννιάτικες καταναλωτικές του συνήθειες, προκειμένου να μειώσει γενικότερα τα έξοδά του κατά την εορταστική περίοδο. 2.Το 87% των νέων, δήλωσε πως έχει μειωθεί σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημά του. 3.Το 91 %, θα μειώσει τις δαπάνες του για είδη ένδυσης, υπόδησης, καλλωπισμού, αξεσουάρ, κινητή τηλεφωνία και αγορά Η/Υ. 4.Το 85% θα αναζητήσει συστηματικά προσφορές προκειμένου να πραγματοποιήσει φθηνές αγορές κατά την εορταστική περίοδο. 5.Το 76% δεν θα πραγματοποιήσει κάποιο ταξίδι, εν όψει των Χριστουγεννιάτικων εορτών. 6.Το 86% των νέων θα περικόψει τις δαπάνες του για διασκέδαση και έξοδο κατά την εορταστική περίοδο. 7α. Το 69% θα μειώσει τις δαπάνες του για κατανάλωση αλκοόλ κατά τις εορταστικές εξόδους. β. Από περαιτέρω ερωτήματα και επεξεργασία πρώτη στις προτιμήσεις τους σε ποσοστό (35%) έρχεται πλέον η Μπύρα, λόγω της χαμηλότερης τιμής, ενώ φαίνεται να ανέρχεται και να κερδίζει για τους ίδιους λόγους τις προτιμήσεις τους και το Κρασί (24%). 8. Το 40% θα πραγματοποιήσει το Χριστουγεννιάτικο Ρεβεγιόν εντός της οικογενειακής εστίας, το 34% σε σπίτια φίλων και το 26% θα το συνδυάσει με κάποια έξοδο. Στις τρεις κυρίαρχες προτιμήσεις του 26% που δηλώνει ότι θα πραγματοποιήσει κάποια έξοδο ενόψει του Χριστουγεννιάτικου Ρεβεγιόν, καταγράφονται: Ταβέρνα (33%), Club (27%) ή κάποια Πίστα (11%). 9. Το 70% των ερωτώμενων δηλώνει πως δεν βιώνει το Χριστουγεννιάτικο κλίμα, λόγω της μειωμένης του διάθεσης. 10. Το 62% νιώθουν την ένταση της κρίσης να επηρεάζει το οικογενειακό τους περιβάλλον και τις οικογενειακές δαπάνες που μειώνονται κατά την εορταστική περίοδο. Σχολιασμός της έρευνας από τον κ. Β. Γαλάνη, Marketing Director του Mediterranean College. Είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά τα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτή την έρευνα και μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τους νέους σε αυτή τη φάση της οικονομικής κρίσης και της οικονομικής ύφεσης. Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στις καταναλωτικές τους συνήθεις και τον τρόπο ζωής, έτσι όπως αποτυπώνεται από την έρευνα, μας βοηθά να καταλάβουμε και να προβλέψουμε, πως διαμορφώνονται οι τάσεις, στο άμεσο μέλλον. Γεγονός είναι, ότι η ύφεση και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που επιφέρουν ως συνέπεια, έχουν επηρεάσει τις καταναλωτικές συνήθειες και των τρόπο ζωής των νέων, καταγράφοντας σημαντικές μεταβολές. Είναι χαρακτηριστικό επίσης, η ψυχολογική διάσταση του θέματος και οι επιπτώσεις του γενικότερου κλίματος, στην προσωπική τους διάθεση αλλά και το πώς φαίνεται να βιώνουν την κρίση στο οικογενειακό πλέον περιβάλλον. http://www.medcollege.edu.gr/ereynes-agoras/shnytheies-newn Δ. Το Πνεύμα των Χριστουγέννων (του θεολόγου Γιώργου Κεσελόπουλου) Η αναζήτηση του πνεύματος των Χριστουγέννων είναι πολλές φορές το ζητούμενο τις γιορτινές μέρες πριν και κατά την εορτή. Δεν είναι μόνο η σύγχρονη αρθρογραφία, που συνεχίζει να αναζητά ή να περιγράφει αυτό το πνεύμα, αλλά η όλη κοινωνία προσπαθεί εί δυνατόν να χριστουγεννοποιηθεί. Έτσι γινόμαστε κοινωνοί μιας αγωνιώδους προσπάθειας της κοινωνίας να νοιώσει κάτι από τη γιορτή. Ο στολισμός των πόλεων παρά την όποια κρίση, των καταστημάτων, αλλά και των σπιτιών είναι μέρος της όλης αυτής προσπάθειας, ενώ δεν λείπουν οι διάφορες προσπάθειες από καλλιτεχνική σκοπιά,- ποίηση, λογοτεχνία, μουσική, κινιματογράφος κ.α.- που πασχίζουν να προσεγγίσουν την γιορτή. 192 Αφορμή για αυτές τις σκέψεις είναι ένα από τα κλασικότερα διηγήματα που γράφτηκε για τα Χριστούγεννα και κατόπιν έγινε θεατρικό και ακολούθως ταινία με πολλά ριμέικ (επανεκτελέσεις επί το ελληνικότερο), οι οποίες τις μέρες των Χριστουγέννων αποτελούν μέρος του πατροπαράδοτου καθιερωμένου πλέον τηλεοπτικού μενού. Το διήγημα αυτό δεν είναι άλλο από το γνωστό «Το Πνεύμα των Χριστουγέννων», …το οποίο απαντάται και με τον τίτλο ο «Ο θείος Σκρούντζ και το Πνεύμα των Χριστουγέννων» του Τσὰρλς Ντίκενς (1812 – 1870 μ.Χ), του θεωρούμενου κορυφαίου διηγηματογράφου της βικτωριανής εποχής στην Αγγλία. Για να κατανοήσουμε την επιρροή που άσκησε αυτό το δραματοποιημένο διήγημα στις επόμενες γενιές, αρκεί να παρατηρήσουμε ότι το επίθετο του πρωταγωνιστή, ολόκληρο το όνομα είναι Εμπενέζερ Σκρουτζ, έχει γίνει έως σήμερα συνώνυμο της τσιγκουνιάς και αποτελεί την πηγή έμπνευσης της πάπιας Θείου Σκρουτζ του Ντίσνεϊ. Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Ένας τσιγκούνης μίζερος, ο οποίος δεν θέλει να γιορτάζει τα Χριστούγεννα, δέχεται την επίσκεψη τεσσάρων πνευμάτων. Κατά σειρά τον επισκέπτονται, ο πρώην συνέταιρός του, που είναι φυλακισμένος στην «κόλαση» λόγω της τσιγκουνιάς του. Εν συνεχεία έρχεται το πνεύμα των Χριστουγέννων του παρελθόντος που του θυμίζει χαρές, αλλά και λάθη της ζωής του. Κατόπιν εμφανίζεται το πνεύμα των Χριστουγέννων του παρόντος, το οποίο τον «προσ-γειώνει» ή καλύτερα του δείχνει και τον φέρνει σε επαφή με τη σύγχρονή του πραγματικότητα. Στην ουσία του επιβάλλει να βγει με το ζόρι πέρα και έξω από τον εαυτό του και να δει τα προβλήματα αλλά και τις ανθρώπινες στιγμές των άλλων. Τέλος με πολύ φόβο δέχεται την επίσκεψη του πνεύματος των Χριστουγέννων που θα έλθουν. Αυτό του φανερώνει πως θα τον αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι πεθαμένο πια. Όλα τα προαναφερθέντα συγκλονίζουν τον Σκρουτζ, ο οποίος αποφασίζει να γίνει καλός άνθρωπος, μοιράζοντας κάποια από τα πλούτη του και εξαγοράζοντας έτσι την αγάπη κάποιων ανθρώπων. Είναι γεγονός ότι ο Ντίκενς έχει την ευαισθησία του ποιητή. Από τη νιότη του ακόμα, όταν δούλευε σε δικηγορικό γραφείο βοηθός -αφού ήταν αναγκασμένος να δουλεύει από πολύ μικρός λόγω οικονομικών οικογενειακών προβλημάτων- μάζεψε όλες τις νομιμοφανείς αδικίες (παραθυράκια), που είχαν οι βικτωριανοί νόμοι και έτσι μπορούσαν να αδικούν όποιον ήθελαν, και κατόπιν προσπάθησε να γράψει ιστορίες, οι οποίες έφερναν στο φως αυτές τις νομικίστικα καλυμμένες παρανομίες. Επίσης από το σύνολο των έργων του διαφαίνεται η ευαισθησία του για κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη. Για παράδειγμα γράφει για τη ζωή των ορφανών, προσπαθώντας να φανερώσει τον τρόπο που κάποιοι τα εκμεταλλεύονται, είναι χαρακτηριστικό το γνωστό Όλιβερ Τουίστ. Έτσι θεωρούμε πως μέσα στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής κριτικής του μπορεί να ενταχτεί και η κριτική και η σάτιρα στην τσιγκουνιά, όπως παρουσιάζεται και ηθογραφείται στο πρόσωπο του Εμπενέζερ Σκρουτζ. Το δεύτερο που ενδιαφέρει τον Ντίκενς είναι να πει πως ο άνθρωπος πάση θυσία πρέπει να γλεντάει τη ζωή του. Σε όλο το έργο υπογραμμίζονται πολλαπλώς οι διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, συναντήσεις, γιορτινά τραπέζια και δεξιώσεις με αφορμή τα Χριστούγεννα. Ο Ντίκενς είναι συνεπής λόγω και έργω. Όπως φαίνεται από τη βιογραφία του, του άρεσε η καλή ζωή. Το γεγονός ότι με τη δεύτερη γυναίκα του έκανε κοντά στα δέκα παιδία, για να την αφήσει τελικά και να παντρευτεί για τρίτη φορά μια πολύ μικρότερή του, είναι ενδεικτικό της φύσεώς του. Η συμμετοχή των πνευμάτων δεν είναι τυχαία. Γνωρίζουμε πως ο Ντίκενς θεωρούσε τον εαυτό του χαρισματικό πνευματιστή. Ξέρουμε την προσφιλέστατη για την Αγγλία κουλτούρα των στοιχειωμένων σπιτιών με φαντάσματα ή την άκρως επικίνδυνη συνήθεια ανθρώπων να προσπαθούν να καλέσουν πνεύματα με τις γνωστές τραγικές για τους ανθρώπους αυτούς πνευματικές συνέπειες, που επιφέρουν αυτές οι πράξεις. Έτσι το έργο του Ντίκενς, παρά και πέρα από την όποια κοινωνική και ανθρωπιστική διάσταση του, σαφώς θεμελιωμένη σε βαθιές δυτικές διαφωτιστικές ρίζες, δεν μένει τελείως αμέτοχο ή απαλλαγμένο από μεσαιωνικές δεισιδαιμονίες. Ακόμα και σήμερα η αγγλική λογοτεχνία κάνει μόδα δεισιδαίμονες ιδέες με έργα όπως το Χάρι Πότερ) Τέλος διαφαίνεται ξεκάθαρα από το έργο του πως για τον συγγραφέα η Εκκλησία ή ο Ναός είναι διακοσμητικό μοτίβο στο πίσω μέρος της ζωής του. Σε όλο το έργο γίνεται μόνο μια φορά λόγος για Εκκλησία έμμεσα, όταν γράφει πως ακούγεται ο χτύπος της καμπάνας της εκκλησίας, η οποία καλεί τους πιστούς να πάνε στη γιορτινή θεία Λειτουργία. Για τον Ντίκενς όπως φαίνεται αυτός ο χτύπος είναι καταρχάς μια υπόμνηση και επιστροφή στην πραγματικότητα μετά το παραλήρημα των ονείρων εφιαλτών με τα πνεύματα, που είχε ο πρωταγωνιστής του, αλλά και μια παραδοχή πως τουλάχιστον από συνήθεια ο κόσμος τον 19ο αιώνα στην Αγγλία εκείνη την ημέρα πήγαινε στη θεία Λειτουργία. 193 Εξετάζοντας ηθογραφικά τον πρωταγωνιστή του έργου παρατηρούμε πως το πάθος της τσιγκουνιάς – φιλαργυρίας είναι αυτό που τον κάνει τελικά ακοινώνητο. Η τσιγκουνιά φαίνεται καταρχάς από τον τρόπο διαχείρισης των χρημάτων και το πάθος για απόκτηση και διαφύλαξη τους, αλλά τελικά προεκτείνεται σε όλη του την ύπαρξη ως τσιγκουνιά συναισθημάτων για να καταλήξει σε τσιγκουνιά αγάπης για τον συνάνθρωπο. Μπορεί ένας άνθρωπος που δεν έχει δραχμή επάνω του να είναι πλούσιος και δοτικός, σε αγάπη και τελικά να μοιράζει τα πάντα ακόμα και τον εαυτό του στους άλλους. Επίσης όμως μπορεί κάποιος να μην έχει χρήματα, αλλά να είναι από τη φύση του τσιγκούνης και τελικά να μην έχει πάλι συναισθήματα και αγάπη για τον συνάνθρωπό του. Σαφώς και ο υλικός πλούτος, όταν υπάρχει, είναι τελικά μια αφορμή για μεγαλύτερο αγώνα, ώστε η σωστή αξιοποίησή του να είναι προς όφελος των συνανθρώπων αυτού που τον κατέχει. Αυτό άλλωστε ήταν και το πάθος που οδήγησε στην προδοσία του Χριστού. Η αίσθηση που έχω είναι πως η όλη μεταστροφή του ήρωα του Ντίκενς δεν αλλάζει ουσιαστικά την ύπαρξη του ήρωά του. Ο φαινομενικά κακός που αποφασίζει να γίνει καλός σε μια μέρα δεν αποβάλλει μετανοημένος το πάθος του αλλά απλώς το μεταποιεί. Στην ουσία διαχειρίζεται τον πλούτο του, που μέχρι εκείνη τη στιγμή του έδινε την ασφάλεια ότι είναι καλά, για να επενδύσει στην «αγάπη» ή τη συμπάθεια των ανθρώπων. Ο άνθρωπος αυτός τελικά δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να μένει πάλι κλεισμένος στο αυτάρεσκο εγώ του προσπαθώντας πλέον, αντί να εκμεταλλευτεί τα ντουβάρια ή τα μέταλλα (νομίσματα), να εκμεταλλευτεί τους ανθρώπους. Από τη μεριά τελικά του Σκρουτζ δεν υπάρχει μετάνοια, αλλά μια ψυχολογικού τύπου ανασφάλεια, την οποία προκαλεί η σωματική ασθένεια λόγω της γήρανσης. Έτσι αυτός που κάποτε ένοιωθε πλήρης επαναπαυόμενος στην απόκτηση των «ειδώλων των εθνών», τώρα για να είναι καλά, προσπαθεί να επενδύσει στην εξαγορά αγάπης και συμπάθειας. Η εκκλησιαστική εμπειρία των αγίων της Εκκλησίας μας δεν μας διδάσκει σε καμία περίπτωση την προσπάθεια για μεταστροφή απλώς της συμπεριφοράς μας. Οι άγιοι δεν είναι απλώς καλύτεροι άνθρωποι ούτε κάνουν κάτι καλό για να νιώσουν καλύτερα. Ακόμα και στο θέμα της σωτηρίας και της επίτευξης της εισόδου στον παράδεισο φανερώνουν μια πολύ πιο ευρύχωρη οπτική. Ένας σύγχρονος άγιος έλεγε πως εάν φτάσει έξω από τον παράδεισο και ο Θεός του πει πως έχει γεμίσει και έτσι δεν χωράει μέσα, αυτός θα χαιρόταν γιατί πολλοί συνάνθρωποί του θα είχαν σωθεί. Οι άγιοι δεν αναζητούν το πνεύμα των Χριστουγέννων, αλλά αφουγκράζονται την πραΐα και γλυκιά φωνή του όντως Πνεύματος, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος, και με αυτό σύμμαχο αναγνωρίζουν και συνάπτουν σχέση με τον Χριστό. Τα Χριστούγεννα για αυτούς τελικά είναι μια γιορτή γνωριμίας. Έρχονται Χριστούγεννα και οι χριστιανοί γιορτάζουν ένα σπουδαίο γεγονός. Ο Θεός γίνεται άνθρωπος και έρχεται να αναζητήσει τον καθένα από εμάς. Η συγκατάβαση στην θεϊκή αυτή πρόσκληση είναι το ζητούμενο αυτής της εορτής. Όμως, αυτή η πρόσκληση γίνεται σιγανά και ταπεινά. Ο Θεός δεν εκβιάζει με φαντασμαγορικές τυμπανοκρουσίες ή εκφοβιστικές απειλές. Όπως ήρθε στον κόσμο και γεννήθηκε μέσα σε μια φάτνη, ανάλογα έρχεται και στην ζωή του καθενός με αποτέλεσμα μόνο οι ταπεινοί να έχουν τη δυνατότητα και τα κριτήρια να Τον καταλάβουν και να τον δεχτούν. Αυτοί που τελικά Τον δέχονται και γίνονται ένα με Αυτόν, δεν αλλάζουν τη συμπεριφορά τους, ώστε οι άλλοι να τους αγαπήσουν. Αγαπάνε τον κάθε άνθρωπο ανεξαιρέτως, ακόμα και τους εχθρούς τους. Τότε μόνο όταν ο άνθρωπος ζει πραγματικά μέσα στηνχάρη του Πνεύματος της αληθείας, είναι όντως χριστοφόρος και όλη του η ζωή έχει την πραγματική χαρά της γιορτής των Χριστουγέννων. http://www.romnios.gr/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B7%CF%84%CF%89%CE%BD%CF%8 4%CE%B1%CF%83-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%BD%CE%B5%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%84%CF%89%CE%BD%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%BD/ 194 Ε. Ένας Άγιος που μέσα στην καρδιά του γεννήθηκε ο Χριστός (του Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία) Ο άγιος Ιγνάτιος είναι Αποστολικός Πατέρας. Μαζί με τον άγιο Πολύκαρπο τον Επίσκοπο Σμύρνης ήταν και οι δύο μαθητές του αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου. Ακόμη για τον άγιο Ιγνάτιο λέγεται ότι ήταν το παιδί εκείνο, για το οποίο διαβάζουμε στο ιερό Ευαγγέλιο ότι το αγκάλιασε ο Χριστός και το έστησε στο μέσον των μαθητών Του και είπε: «Εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την Βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 18,1-3). Κατά την παράδοση αυτή δηλαδή αξιώθηκε ὁ άγιος Ιγνάτιος από παιδί να κρατηθεί στην αγκαλιά του Χριστού, γι᾽ αυτό και καλείται «θεοφόρος» ή και «θεόφορος», επειδή τον «έφερε» και τον βάστασε στα χέρια Του ο Χριστός. Για τον βίο του αγίου Ιγνατίου δεν γνωρίζουμε πολλά. Έχουμε όμως το μαρτύριό του, και μάλιστα εκείνο το μαρτύριο που γράφτηκε από χριστιανούς που παρακολούθησαν τον μαρτυρικό του θάνατο. Ο αυτοκράτορας Τραϊανός υπερηφανεύθηκε για τις λαμπρές του νίκες και επεχείρησε πόλεμο εναντίον των χριστιανών, γιατί φοβόταν την εξάπλωσή τους. Έτσι, διέταξε τούς χριστιανούς να προσκυνήσουν τα είδωλα απειλώντας ότι θα τιμωρήσει σκληρά όσους τολμήσουν να παρακούσουν την διαταγή του. Εκστρατεύοντας ο Τραϊανός κατά της Αρμενίας πέρασε από την Αντιόχεια, όπου άκουσε για την φήμη του Επισκόπου της Ιγνατίου. Ο άγιος Ιγνάτιος, φοβούμενος μήπως εκσπάσει διωγμός κατά της Εκκλησίας, παρουσιάστηκε ο ίδιος στον Τραϊανό για να μιλήσει μαζί του. Όταν ὁ Τραϊανός αντίκρυσε τον άγιο Ιγνάτιο, ταράχθηκε και του είπε:«Κακοδαίμονα»!... Ο άγιός μας όμως, χριστιανοί μου, πειράχθηκε από την λέξη αυτή, που του είπε ο Τραϊανός, γιατί πίστευε απόλυτα ότι μέσα του έχει τον Χριστό και όχι τον δαίμονα, και γι᾽ αυτό του απήντησε με θάρρος: «Ουδείς θεοφόρον αποκαλεί κακοδαίμονα»!!! Τάχασε ο Τραϊανός από την απάντηση αυτή και σαστισμένος είπε στον Άγιο: «Και ποιος είναι θεοφόρος;». Και θαρρετά πάλι ο άγιος Ιγνάτιος του απήντησε: «Αυτός που έχει τον Χριστό στην καρδιά του». – «Για ποιο Χριστό μου λες;», τον ρώτησε ο Τραϊανός. – «Για εκείνον πού σταυρώθηκε επί Ποντίου Πιλάτου;». – «Σου λέγω για Εκείνον πού σταύρωσε την αμαρτία μας μαζί με εκείνον που βρήκε την αμαρτία», δηλαδή τον διάβολο, του απάντησε ο άγιος Ιγνάτιος. – «Και αυτόν λοιπόν τον Χριστό, τον Εσταυρωμένο, αυτόν φέρνεις εσύ μέσα σου;», ξαναρώτησε ο Τραϊανός. – «Ναι», απάντησε με τόλμη ο Ιγνάτιος, «γιατί είπε ο Θεός για μας: “Θα κατοικήσω και θα περιπατήσω μέσα τους”» (βλ. Β´ Κορ. 6,16)! Δεν μπορούσε πια ο άπιστος Τραϊανός να συνεχίσει τον διάλογο με τον άγιο, γι᾽ αυτό και έβγαλε την καταδικαστική του απόφαση. «Ο Ιγνάτιος, που ισχυρίζεται ότι μέσα του έχει τον Χριστό τον Εσταυρωμένο, να δεθεί και να οδηγηθεί στην Ρώμη, για να τον φάνε τα θηρία». Ας προσέξουμε ότι η καταδικαστική αυτή απόφαση του Τραϊανού αναφέρεται ιδιαίτερα στην φράση που του είπε ο άγιος, ότι έχει μέσα του τον Εσταυρωμένο Χριστό. Η διαταγή του αυτοκράτορα ήταν να φάνε τον άγιο τα θηρία. Γιατί; «Εις τέρψιν του δήμου»!..., λέγει στο τέλος της η διαταγή. Δηλαδή για να χαρεί ο κόσμος, που θα βλέπει το θέαμα, τα θηρία να κατασπαράζουν ένα γέροντα!... Βλέπετε, χριστιανοί μου, τι πολιτισμό που είχαν οι ειδωλολάτρες; Ας τον χαίρονται όσοι και σήμερα είναι εραστές της ειδωλολατρίας! Την καταδικαστική αυτή απόφαση ο άγιος την άκουσε με χαρά και ευχαρίστησε μάλιστα τον Θεό για την τιμή που του κάνει να μαρτυρήσει για την αγάπη Του. Με πολλή χαρά πάλι φόρεσε τα δεσμά και αναθέτοντας με δάκρυα την ποίμνη του στον Θεό αρπάχτηκε από τους βαρβάρους στρατιώτες «ώσπερ κριός επίσημος αγέλης καλής ηγούμενος», για να οδηγηθεί στην Ρώμη και να καταφαγωθεί από τα θηρία. Από την Αντιόχεια, λοιπόν, με συνοδεία στρατιωτών κατέβηκε ο άγιος στην Σελεύκεια και από εκεί άρχισε δια θαλάσσης το ταξίδι του στην Ρώμη. Κατά το ταξίδι του αυτό ο άγιος Ιγνάτιος έγραψε τις περίφημες επιστολές του σε διάφορες Εκκλησίες της Μικράς Ασίας. Τέσσερις επιστολές έγραψε και έστειλε από την Σμύρνη και τρεις από την Τρωάδα. Όταν, τέλος πάντων, έφθασε στην Ρώμη, έγινε δεκτός από τους εκεί χριστιανούς με πολύ σεβασμό καί ενθουσιασμό. Αφού ο άγιος προσευχήθηκε μαζί τους για την ειρήνη των Εκκλησιών, αρπάχθηκε έπειτα από τους στρατιώτες και εξετέθηκε στα θηρία. Τα θηρία όρμησαν εναντίον του, τον καταξέσκισαν και έφαγαν όλο το άγιό του σώμα. Αυτή άλλωστε ήταν καί ἡ επιθυμία του, που είχε εκφράσει στην προς Ρωμαίους επιστολή του (βλ. κ. 4): Να καταφαγωθεί, να αλεστεί από τα θηρία και να γίνει άρτος Χριστού και να μη μείνει τίποτε από το σώμα του! Έτσι και έγινε, γιατί «επιθυμία δικαίου δεκτή» (Παροιμ. 10,24). Παρέμειναν μόνο τα παχύτερα κόκκαλα από το σώμα του, τα οποία οι χριστιανοί τα συνέλεξαν γρήγορα-γρήγορα, τα περιτύλιξαν σε σεντόνι και τα έφεραν 195 στην Αντιόχεια σαν «θησαυρόν ατίμητον»! Στον Συναξαριστή των Ρώσων αναφέρεται ότι οι λέοντες δεν έφαγαν την καρδιά του αγίου. Την σεβάστηκαν! Δεν την σεβάστηκαν όμως οι αγριώτεροι από τα θηρία στρατιώτες, οι οποίοι την έσχισαν. Αλλά κατεπλάγησαν όταν είδαν σ᾽ αυτήν γραμμένες τις λέξεις ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ! Ο Ιγνάτιος είχε στην καρδιά του τον Χριστό. Δεν μιλούσε μόνο για τον Χριστό, αλλά και τον αγαπούσε καρδιακά. Γι᾽ αυτό και ο ίδιος έγραφε: «Μη λαλείτε Κύριον Ιησούν, κόσμον δε επιθυμείτε... Ουκ έστιν εν εμοί πυρ φιλόϋλον»(Ρωμ. 7,1-2)! Ο μαρτυρικός θάνατος του αγίου ύγινε περί το 110 μ.Χ., την 20η Δεκεμβρίου κατά το δικό μας ημερολόγιο. Τότε η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του. http://www.agioritikovima.gr/diafora/theologikos-log/diafora/12451-gortunos-ieremi ΣΤ.Γιορτάζουμε αληθινά Χριστούγεννα Ο πολιτισμός στον οποίο ζούμε θεωρεί τα Χριστούγεννα σημαντικά. Τα έχει μετατρέψει από γιορτή χαράς για το «δι’ ημάς γαρ εγεννήθη παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός», για το ότι ο Θεός αγαπά τον κάθε άνθρωπο προσωπικά και την ανθρωπότητα ζητώντας την να της δώσει νόημα ζωής που νικά τον θάνατο, δια της σχέσης μαζί Του, της αγάπης, της αλήθειας, της μετάνοιας, σε γιορτή εμπορίου. Τραγούδια, αγορές, στολισμοί, διακοπές, ξεκούραση, ταξίδια, γλέντι, ρεβεγιόν, Christmas eve, έρωτες, παιδικότητα, συναισθήματα, αποτελούν τα σημεία κλειδιά της γιορτής για τους πολλούς. Ακόμη και ο εκκλησιασμός έχει περιοριστεί στον απολύτως απαραίτητο: τον σχολικό. Οι περισσότεροι μεγάλοι αποφεύγουν την Εκκλησία. Γι’ αυτό και τελικά από τα Χριστούγεννα απουσιάζει ο αληθινός πρωταγωνιστής τους, ο Χριστός. Αυτού του είδους τα Χριστούγεννα κρατούνε μία επιφανειακή ομορφιά. Είναι βέβαιο ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτήν όσο μένουμε σ’ αυτόν τον κόσμο και γι’ αυτό δεν έχει νόημα να τα απορρίψουμε και αυτόν τον τρόπο εορτασμού. Όμως τα Χριστούγεννα μας δίνονται για να αλλάξουμε. Να αφήσουμε το Χριστό να γεννηθεί στις καρδιές μας. Να μας αναπλάσει ως ανθρώπινο γένος. Να μας ξαναδημιουργήσει ως υπάρξεις που πιστεύουμε, ελπίζουμε, αγαπούμε, που χωρίς να εγκαταλείπουμε τον κόσμο, ξεχωρίζουμε από την λογική της εμπορευματοποίησης, της κάλυψης των υλικών αναγκών και των αισθήσεων. Αυτό είναι μία διαφορετική στάση ζωής, η οποία προϋποθέτει την αποτίναξη του ζυγού της αμαρτίας. Και για να έρθει αυτό, δηλαδή η απόφαση να μην αφήνουμε το κακό να μπαίνει στις καρδιές μας, στη σχέση μας με το Θεό και τον συνάνθρωπο, υψώνοντας «μεσότοιχον φραγμού», δηλαδή έναν τοίχο που μπαίνει ανάμεσα σε όσους θα μπορούσαμε να αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν και που δεν είναι άλλος από το «εγώ» μας που γίνεται φραγμός, φράχτης και σύνορο την ίδια στιγμή, χρειαζόμαστε τον ίδιο το Χριστό να γεννηθεί στις καρδιές μας. Γι’ αυτό και νηστεύουμε. Προσευχόμαστε. Ασκούμε τον εαυτό μας. Και πρωτίστως, κοινωνούμε. Έτσι, Χριστούγεννα χωρίς εκκλησία, χωρίς πίστη, χωρίς αγάπη, χωρίς φιλανθρωπία δεν έχουν νόημα. Τα Χριστούγεννα είναι για όλους μας, μικρότερους και μεγαλύτερους, η ευκαιρία να ξαναβρούμε την αληθινή μας ταυτότητα. Ότι είμαστε παιδιά του Θεού και ο ίδιος ο Θεός έγινε παιδί για να είναι ένας από εμάς. Για να ξεκινήσει επικεφαλής όλων μας το ωραιότερο παιχνίδι του κόσμου και της ζωής: τη χαρά να είμαστε μέλη της οικογένειας που είναι η Εκκλησία και να ακολουθούμε μία ζωή αληθινή, χωρίς να προσποιούμαστε και χωρίς να φοβόμαστε. Χριστούγεννα με Χριστό. Γιορτάζουμε για να αλλάξουμε οριστικά! 196 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 12 Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο Ο Παράδεισος είναι μακριά (Μουσική, Στίχοι, Ερμηνεία Onirama από τον δίσκο Δύσκολος καιρός για πρίγκιπες) Ο παράδεισος είναι μακριά, γονατιστός δεν πας πουθενά, σήκω και σκέψου πιο καθαρά πως ό,τι είχες δεν είναι μικρό, ό,τι κρατάς ίσως να ‘ναι αρκετό. Πάψε να ψάχνεις της μοίρας τι ήταν γραφτό ο χρόνος πίσω ξανά δε γυρνά, φαύλος κύκλος που δε σταματά, θολώνεις για λίγο κι αρχίζεις ξανά. Μα τι μας μένει, τι μας δένει, τι τρελαίνει την καρδιά είναι πάντα, αυτό που έχεις πιο κοντά, μα τι μας μένει, τι μας δένει τι τρελαίνει την καρδιά είναι πάντα, αυτό που έχεις τελικά. Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός, ίσως να λάμπει γιατί είσαι τυφλός τι κι αν κανείς λάθη, δεν είσαι θεός κάθε τέλος καινούρια αρχή, κάθε ψέμα αιώνια αφορμή, κάθε πιστεύω γυρίζει τη γη. Μα τι μας μένει, τι μας δένει, τι τρελαίνει την καρδιά είναι πάντα, αυτό που είχες πιο κοντά, μα τι μας μένει, τι μας δένει, τι τρελαίνει την καρδιά είναι πάντα, αυτό που είχες τελικά. Ο παράδεισος είναι μακριά κι όλο μακραίνει σαν να ‘ναι σκιά τα ’ όνειρα πάντα βάζουν φωτιά, βάζουν φωτιά. Ερμηνευτικά Σχόλια Ο Παράδεισος είναι μακριά: ένα ωραίο σύγχρονο τραγούδι από ένα συγκρότημα που χωρίς να κουράζει, δείχνει πόσο όμορφο είναι να αναζητά κανείς τρόπους πιο γνήσιους και αληθινούς. Το τραγούδι απαντά στον προβληματισμό κατά πόσον μπορούμε να βρούμε τον παράδεισο σ’ αυτόν τον κόσμο, κατά πόσον μπορούμε να έχουμε χαρά, νόημα και σκοπό στη ζωή μας. Η απάντηση είναι πως ο Παράδεισος δεν είναι μία ιδανική κατάσταση που βρίσκεται πολύ μακριά, αλλά ξεκινά από ό,τι έχουμε. Από τα χαρίσματά μας, που δεν είναι ασήμαντα και μικρά. Ότι καλούμαστε να δούμε τον εαυτό μας και να στηριχτούμε σ’ αυτό που μας έχει δοθεί. Σ’ αυτό που μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Άρα, η ζωή έχει νόημα όταν ξέρουμε ποιοι είμαστε και όταν μπορούμε, ξεκινώντας από αυτά να χτίσουμε έναν καινούργιο κόσμο, αγάπης, χαράς και νοήματος. Αυτό βέβαια θέλει κόπο, όμως το αποτέλεσμα είναι βέβαιο ότι θα αξίζει. 197 Τι ήταν γραφτό: οι άνθρωποι συνήθως παγιδευόμαστε από την αίσθηση της μοίρας πως ό,τι κι αν κάνουμε αν δεν είναι γραφτό μας να πετύχουμε, δεν θα πετύχουμε. Όμως δεν υπάρχει μοίρα στη ζωή, αλλά πίστη στο Θεό και την πρόνοιά Του από την μία και κόπος από την άλλη, αγώνας και στόχοι. Δεν υπάρχει τίποτε που να μην μπορούμε να κατακτήσουμε, αν το θέλουμε πραγματικά και γνωρίζουμε τις δυνάμεις μας. Αν είμαστε προσεκτικοί και με μέτρο στη ζωή μας. Και οι ωραιότεροι στόχοι έχουν να κάνουν με την αγιότητα Με την δυνατότητα δηλαδή να ζούμε για τον Θεό και τον συνάνθρωπο, να προσφέρουμε και να αγαπούμε. Μα τι μας μένει: αν φιλοσοφήσουμε τη ζωή μας, θα διαπιστώσουμε ότι τόσο στις σχέσεις μας με τους άλλους, όσο και στα όνειρά μας, μόνο όποιοι και ό,τι είναι πιο κοντά μας μπορούν να μας καταλάβουν, να μας αγαπήσουν και να χαρούν μαζί μας την ζωή. Λησμονούμε συνήθως ότι ο πιο κοντινός μας είναι ο Θεός, ο οποίος δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, αν πιστεύουμε σ’ Αυτόν. Απόν την άλλη οι άνθρωποι του περιβάλλοντός μας, οι γονείς, τα αδέρφια, οι φίλοι μας, οι δάσκαλοί μας, όσοι δεν έχουν να κερδίσουν κάτι από μας, είναι αυτοί που μπορούν να είναι μαζί μας και στις χαρές και στις λύπες. Και μόνοι αυτοί μπορούν να καταλάβουν τα όνειρά μας, τις προσπάθειές μας, τους κόπους μας και τους στόχους μας. Γι’ αυτό κι ας μην ψάχνουμε αλλού (κάτι που η νεότητα το συνηθίζει) να βρούμε αποδοχή. Ο Παράδεισος δεν είναι μακριά, αλλά δίπλα μας. Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός: ο κόσμος προσπαθεί να μας πείσει πως ό,τι αστραφτερό υπάρχει, αυτό και αξίζει. Δεν είναι όμως πάντα αληθινό. Αξίζει αυτό που μπορεί να μας δώσει χαρά που έχει διάρκεια και δεν είναι πρόσκαιρη. Αξίζει όχι αυτό που διαφημίζεται, τα υλικά αγαθά, η δόξα, το να συζητούν οι άλλοι γι’ αυτό, αλλά ό,τι αναπαύει την καρδιά μας και την καρδιά των άλλων. Χρειάζεται να βρούμε έναν καινούργιο κόσμο, στο οποίο το πολύτιμο θα μας βγάζει από την τύφλωση να θεωρούμε τα ασήμαντα σημαντικά. Και πολύτιμη είναι η Βασιλεία του Θεού. Είναι η αγάπη του Θεού. Είναι η χαρά να κάνεις το καλό. Είναι η δύναμη να αντέχεις στα δύσκολα. Η δυνατότητα να συγχωρείς και να προσφέρεις. Η ευκαιρία να συνεχίζεις, ακόμη κι αν όλα όσα κάνεις δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα. Κάθε τέλος καινούρια αρχή; Αξίζει να μην το βάζουμε κάτω. Κάθε τέλος μπορεί να γίνει μια καινούργια αρχή. Με αυτοκριτική για τα λάθη μας. Κανείς άλλωστε δεν είναι θεός. Ας έχουμε την ταπείνωση να καταλαβαίνουμε τα όριά μας και ας τα ξεπερνάμε στη συνέχεια βάζοντας νέους στόχους, για να μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι. Και με τη χάρη του Θεού ας αξιοποιούμε πραγματικά το χρόνο μας. Τα όνειρα βάζουν φωτιά: παράδεισος είναι να μπορείς να κάνεις όνειρα. Και την ίδια στιγμή, να μην νικιέσαι από τον συμβιβασμό ή τις επιθέσεις του κόσμου, που νομίζει ότι μόνο αν αποδέχεσαι την πορεία που ο πολιτισμός μας χαράζει, πορεία χωρίς πνεύμα, χωρίς Θεό, χωρίς αγάπη, αλλά μόνο με το να είσαι ευχαριστημένος με όσα σου δίνονται, μπορείς να προχωρήσεις χωρίς προβλήματα. Ας ξεβολευτούμε τη νέα χρονιά. Ας ονειρευτούμε και ας γίνουμε στήριγμα και για τους άλλους. Με πίστη στο Θεό και τον εαυτό μας και ετοιμότητα, με ταπείνωση να παλεύουμε να γίνουμε αλλιώτικοι άνθρωποι. Με χαρά και διάθεση να βοηθήσουμε τους πάντες. Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο. Μόνο που είναι στο χέρι μας να τον βρούμε μέσα μας, δίπλα μας και να τον προσφέρουμε με την βοήθεια του Θεού σε όλους. Β. Ζωή χωρίς όρια Ο αδιόρατος πήχης, για τα όρια της ζωής του καθενός, τίθεται σε διαφορετικά ύψη. Αλήθεια, ποια όρια θα μπορούσες να ξεπεράσεις στην περίπτωση που δεν είχες χέρια και πόδια; 198 Από τις εκδόσεις Εν Πλω, μου έστειλαν το βιβλίο του Νικ Βούισιτς υπό τον τίτλο «Ζωή χωρίς όρια». Όσο ψύχραιμος κι αν είσαι, ό,τι κι αν έχεις δει στη ζωή σου, είναι αδύνατον να μη σφιχτεί η καρδιά σου βουτώντας στις σελίδες του. Πρόκειται για την ιστορία ενός ανθρώπου που γεννήθηκε χωρίς άκρα - χωρίς χέρια, χωρίς πόδια - αλλά κατάφερε, τώρα πια, να ζει τη ζωή του στο έπακρο. Ναι. Χωρίς όρια. Πρόκειται για την ιστορία ενός ανθρώπου που κατάφερε να αποτελέσει έμπνευση για χιλιάδες άλλους ανθρώπους, που δυσκολεύονται στη ζωή τους. Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί, με κόμπο στο λαιμό, με δάκρυα που φυλλομετρούν τη ζωή του Νικ, σ’ αυτή την έκδοση που αποτελεί ανθρωπολογικό case study. Εσύ μπορεί να μην έχεις δουλειά ή χρήματα, αλλά εκείνος δεν έχει άκρα, διαθέτοντας αστείρευτη αισιοδοξία για τη ζωή. Δεν έχεις να πληρώσεις κάποιον Οργανισμό Κοινής Ωφελείας, αλλά ο Βούισιτς δεν έχει χέρια και πόδια και μπορεί να κάνει σέρφινγκ, να κολυμπάει, να κάνει ελεύθερη πτώση από αεροπλάνο. Δεν σου φτάνουν τα χρήματα, στην περίπτωση που αμείβεσαι, αλλά το παλικάρι αυτό έχει φτιάξει τη δική του φιλοσοφία για τη ζωή. Ήταν όλα εύκολα στη ζήση του; Όχι, βέβαια. Όπως κι εσύ, αντίστοιχα, πέρασε πολλά προσωπικά σκαμπανεβάσματα. Βίωσε τη σκοτεινή περίοδο της απόγνωσης, σκέφτηκε την αυτοκτονία ως λύση, εύχομαι να μην το έκανες εσύ. Ένιωσε - όπως νιώθουμε όλοι μας, λίγο-πολύ - ότι, συχνά, η ζωή είναι άδικη. Ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με το κατάμαυρο της απελπισίας, εν ολίγοις πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές. Κι αυτό δεν αποτελεί ένα εύκολο, δημοσιογραφικό κλισέ. Έπεσε για τα καλά και ένιωσε ότι όρισε εξαρχής την έννοια του «έπιασα πάτο». Όμως, υπερπήδησε τις προκλήσεις του βίου του, ανακάλυψε το νόημα της ύπαρξής του, βγήκε πιο δυνατός. Επειδή ήθελε να ζήσει. Έπειτα, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να μιλήσει σε εκατομμύρια ανθρώπους, να κάνει περιοδείες ανά τον κόσμο, να δώσει κουράγιο και δύναμη σε όλους προκειμένου να ξεπεράσουν τις όποιες προκλήσεις. Ανέβασε βίντεο για να απαντήσει το πώς ζει χωρίς χέρια και δίχως πόδια. Η ζωή του Νικ Βούισιτς περικλείει το «αδύνατο» που, τελικά, γίνεται δυνατό. Το βιβλίο «Ζωή χωρίς όρια» είναι ένας ύμνος στην ελπίδα. Και τον ερμηνεύει ένας νικητής της ζωής. Την ίδια ώρα που τελείωνα την ανάγνωση και της τελευταίας σελίδας του βιβλίου αυτού, ήταν έτοιμο να «σκάσει» ένα νέο, αισχρό κι απάνθρωπο φορολογικό νομοσχέδιο. Επίσης, η Eurostat ανακοίνωνε στοιχεία - για το 2011 - σύμφωνα με τα οποία το 31% του πληθυσμού της Ελλάδας ζει κοντά στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο Νικ, όμως, ζει χωρίς χέρια και χωρίς πόδια. Σφίγγει τα δόντια και συνεχίζει να το παλεύει. Θα ήθελα να τον συναντήσω, να τον πάρω μια μεγάλη αγκαλιά, να κλάψω στους ώμους του, ενώ εκείνος θα γελάει, επειδή θα ξέρει ότι έχω καταλάβει. Χοροπηδάω μόνος μου στο σαλόνι του σπιτιού μου, χτυπάω παλαμάκια, χορεύω, αγγίζω το play στο στερεοφωνικό, πατάω στα πόδια μου. Πέφτω ευτυχισμένα λαχανιασμένος στον καναπέ, γελάω, κλαίω κι αναρωτιέμαι: Άραγε, σε πόσες σελίδες βιβλίων χρωστάμε τις ζωές μας; http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=20334 Γ. H ζωή κάνει κύκλους. Μη λυπάσαι για κάτι που τελειώνει γιατί τίποτα δεν χάνεται. Κάθε τέλος είναι μια νέα αρχή (Dr. Nancy Mallerou, Associate Certified Coach) Κάθε φορά που κλείνει ένας κύκλος νομίζουμε ότι τα είδαμε όλα, μας πιάνει θλίψη για αυτό που τελειώνει, αναπολούμε τις καλές στιγμές (με μια τάση να τις εξιδανικεύουμε), αναμασάμε τις κακές (με μια τάση να τις διογκώνουμε) και τελικά ξεχνάμε ένα βασικό πράγμα: ένας καινούριος κύκλος ανοίγει. Κι αυτός φέρνει καινούριες εμπειρίες, μας ανοίγει καινούριους δρόμους, μας αποκαλύπτει μια νέα πτυχή της ψυχής μας, νέα συναισθήματα, άλλες αντοχές, καινούρια θέλω. Οι κύκλοι αυτοί δεν είναι παρά φάσεις της ζωής μας που όλοι , λίγο – πολύ, περνάμε. Οι φάσεις αυτές για τον περισσότερο κόσμο συμπίπτουν με συγκεκριμένες ηλικίες χωρίς απαραίτητα να καθορίζονται από την ηλικία. Κάποιες φάσεις που όλοι περνάμε, αν και όλοι τις βιώνουμε σε διαφορετική ένταση και με διαφορετική διάρκεια, είναι η εφηβεία, η φάση του εργένη, η αναζήτηση του συντρόφου, ο γάμος, τα παιδιά, το χτίσιμο της καριέρας, τα εγγόνια. Όλες οι φάσεις έχουν σημασία, όλες συμβάλλουν στο χτίσιμο και την εξέλιξη του χαρακτήρα μας, του ποιοι είμαστε, όλες έχουν στιγμές φωτεινές και υπέροχες αλλά και σκοτεινές και δύσκολες. Το σημαντικό είναι να κρατάμε ότι μάθαμε από κάθε φάση, όχι σαν αποθημένο και βάρος στην ψυχή αλλά σαν εφόδιο που μπορεί να μας πάει μπροστά, να μας εξελίξει, ακόμα και να μας προστατέψει. http://www.glikiazoi.gr 199 Δ. Χρόνος και Εκκλησία (του Μητροπολίτου Λεμεσού Αθανασίου) Όλη η ζωή της Εκκλησίας μας είναι μια ταυτόχρονη παρουσία δυο αντιθέτων φαινομενικά πραγμάτων. Εκεί που πεθαίνει κανείς βρίσκει την ανάσταση και τη ζωή, εκεί που στερείται βρίσκει πλούτο, εκεί που αγρυπνά βρίσκει πιο μεγάλη ξεκούραση, εκεί που νηστεύει βρίσκει την πιο μεγάλη ευχαρίστηση, εκεί που πτωχαίνει για το Χριστό γίνεται πλούσιος, όπου υπάρχει ο Χριστός το σκότος γίνεται φως και η κόλαση παράδεισος. Μπορούμε να παρομοιάσουμε και τη ζωή μας μέσα σ’ αυτό τον κόσμο σαν ένα ταξίδι. Λέει ένας Άγιος «να ξέρεις ότι σ’ αυτό τον κόσμο είσαι ένας διαβάτης, ένας περαστικός και όχι ένα πολίτης» και γνωρίζοντας ότι δεν είσαι μόνιμος σ’ αυτό τον κόσμο τότε θα μπορέσεις να καταλάβεις πως θα αξιοποιήσεις τα γεγονότα του παρόντος κόσμου. Αυτά δεν είναι για να μας πιάνει η κατάθλιψη, αυτό το γεγονός που εξελίσσεται σε ψυχική νόσο, αλλά ξεκινά πολλές φορές από πνευματικές αιτίες, ότι δηλαδή όλα γύρω μας μάς φαίνονται μαύρα, τα πάντα γύρω μας μυρίζουν θάνατο και μοιάζουν σαν να μην έχουν νόημα. Και αυτό φαίνεται έντονα στους νέους, οι οποίοι δεν ευχαριστιούνται με τίποτα και δεν προσδοκούν τίποτα. Η πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου είναι θλιβερή. Από παντού βομβαρδιζόμαστε με ειδήσεις οι οποίες είναι καταθλιπτικές και αυτό επιδρά άσχημα στην ψυχολογία μας έστω και υποσυνείδητα και μας καλλιεργεί το φόβο για την πορεία μας μέσα στο χρόνο του κόσμου τούτου. Βέβαια βρίσκουμε τρόπο να ξεχνιόμαστε και να ξεγελούμε τον εαυτό μας, όμως στο βάθος της καρδιάς μας δεν είναι εύκολο να εισχωρήσουμε και να αλλάξουμε τα γεγονότα. Ακόμη ξέρουμε πως βαδίζουμε προς το τέλος και το τέλος είναι για όλους μας κάτι φοβερό. Για την Εκκλησία όμως το τέλος δεν είναι καθόλου φοβερό αλλά είναι άκρως χαρούμενο και αισιόδοξο γιατί στο τέλος του χρόνου είναι ο ίδιος ο Χριστός. Κι όταν εμείς που ταξιδεύουμε μέσα σ’ αυτό το χρόνο με τις ποικίλες τρικυμίες βλέπουμε στο τέλος του χρόνου και του δικού μας χρόνου αλλά και ολόκληρου του κόσμου τον ίδιο το Χριστό, τότε λαμβάνει το τέλος για μας μια μεγάλη ωφέλεια και χαρά. Όταν κανείς στο τέλος του χρόνου δεν βλέπει το χάος, αλλά τον Κύριό μας τότε τα πάντα μεταμορφώνονται. Και είναι πολύ σπουδαίο το γεγονός ότι η Εκκλησία βλέπει την πορεία της ακριβώς μέσα στο χρόνο σαν ένα ευχάριστο ταξίδι το οποίο είναι μεν επικίνδυνο και πολύπλοκο, αλλά αποβλέποντας στο τέλος, λαμβάνει μεγάλη αισιοδοξία, αφού κανένα εμπόδιο δεν είναι δυνατό να μας σταματήσει. Στο Σύμβολο της πίστεως λέμε «Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών» δεν λέμε πιστεύω στην ανάσταση των νεκρών, αλλά την περιμένουμε με λαχτάρα γιατί είναι ένα γεγονός άκρως αισιόδοξο και ευχάριστο, δηλαδή η παρουσία του Χριστού στον κόσμο είναι το τέλος της Ιστορίας. Αυτό σημαίνει ότι δεν καταργεί την Εκκλησία ούτε εκμηδενίζει τον άνθρωπο, αλλά κατεξοχήν μας ολοκληρώνει, γιατί η παρουσία του Χριστού στα έσχατα του χρόνου αποτελεί για την Εκκλησία την απαρχή της αιωνίου Βασιλείας του Θεού σ’ αυτό τον κόσμο. Όταν τελούμε τα μυστήρια της Εκκλησίας αρχίζουμε ευλογούντες τη Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αυτόματα σαν να βρισκόμαστε σ’ ένα άλλο πνευματικό χώρο, σε μια καινούρια κτήση, όπου τα πάντα παύουν. Όπως λέμε και στο Χερουβικό ύμνο «πάσαν νυν βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν», διότι βρισκόμαστε ενώπιον της Αγίας Τριάδος και εικονίζουμε τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ και τις ουράνιες δυνάμεις και μέσα στο χώρο όπου εκφράζεται η Εκκλησία που είναι κατεξοχήν το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας: Εκεί δεν μπορεί να μπει τίποτα αφού τα πάντα καταργούνται και ο χρόνος και ο χώρος και οι περιστάσεις εκμηδενίζονται και παραμένει μόνο η παρουσία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ένας μοναχός αρχάριος την περίοδο των πνευματικών αγώνων τον έπνιγαν οι λογισμοί, κυρίως στην ψυχική σφαίρα, δηλαδή η ψυχή του δεχόταν τον πνιγμό των δαιμονικών προσβολών και έτσι η ζωή στο μοναστήρι του φαινόταν καταθλιπτική, δύσκολη και δεν υπήρχε διέξοδος αφού τα πάντα ήταν σκοτεινά μπροστά του, η ψυχική του διάθεση βρισκόταν σ’ ένα πνευματικό σκοτάδι και μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι προσπαθούσε να προσευχηθεί και να βρει μία άκρη. Τότε ήταν η ακολουθία του εσπερινού. Έτσι όπως απεγνωσμένα πάλευε μέσα σ’ αυτή τη θάλασσα των λογισμών και πρόφερε την ευχή τότε ο Θεός του έδωσε 200 μία εμπειρία διά της θείας χάριτος. Τότε ακούγοντας τον ιερέα να αρχίζει τον εσπερινό λέγοντας «ευλογητός ο Θεός ημών πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων» τότε αυτή η φράση γι’ αυτόν ήταν μία αποκάλυψη διότι διά της θείας χάριτος ο άνθρωπος γεύεται την πείρα της αιωνιότητος. Κατάλαβε διά της εμπειρίας ότι ο άνθρωπος ευρισκόμενος σε σχέση με το Θεό και ευλογώντας το Θεό επεκτείνεται εις τους αιώνες, γίνεται άπειρος και αυτός όπως ο Θεός. Και κάθε φράση που λέει, κάθε πράξη που κάνει και μόνο η στάση του και η παραμονή του σ’ αυτό το χώρο τον πνευματικό επεκτείνεται στους αιώνες των αιώνων γιατί απευθύνεται προς το Θεό. Έτσι βγήκε από τη σκοτεινή ατμόσφαιρα που βρισκόταν σ’ ένα πνευματικό φως και κατάλαβε ότι τα όρια της υπάρξεως του είναι ίσα με τα όρια της υπάρξεως του Θεού κατά χάρη. Μία αισιοδοξία κατέλαβε τη ψυχή του γιατί κατάλαβε την αίσθηση της νίκης του χρόνου. Η Εκκλησία δεν νικάται από τα γεγονότα του κόσμου αυτού και δεν φοβάται ό,τι και αν συμβαίνει, όχι γιατί έχει κοσμική δύναμη αφού δεν πρέπει να στηρίζεται η να ταυτίζεται με την κοσμική εξουσία αφού πρέπει να πορεύεται κατά μίμηση του Ιησού Χριστού. Επομένως δεν θέλει την κοσμική φαντασία αλλά θέλει αυτή την παρουσία του γεγονότος του Χριστού μέσα της. Αυτό είναι που καθιστά την Εκκλησία αήττητη, διότι πορεύεται διά του δρόμου του Χριστού και διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Έτσι κι εμείς, ζώντες μέσα στην Εκκλησία μεγαλώνουμε, προχωρούμε, τελειοποιούμεθα και έρχεται ώρα που η μητέρα Εκκλησία μας γεννά σ’ ένα θείο τοκετό και μας παραδίδει στα χέρια του Βασιλέως Χριστού. http://www.diakonima.gr/2014 Ε. Ένας Άγιος που έζησε τη χαρά ενός καινούριου κόσμου Ο Όσιος Θεοδόσιος, ο Κοινοβιάρχης, γεννήθηκε το 423 ή 424 μ. Χ. σ’ ένα χωριό της Καππαδοκίας, το οποίον ονομαζότανε Μογαρισσός. Οι γονείς του ήτανε ευσεβείς χριστιανοί και τον διαπαιδαγώγησαν με τον καλύτερο τρόπο, στη χριστιανική πίστη, στη χριστιανική αρετή και στην χριστιανική ζωή. Ο πατέρας του ονομαζότανε Προαιρέσιος, η δε μητέρα του Ευλογία. Από πολύ μικρός υπηρετούσε ο Θεοδόσιος στον Ιερό Ναό της πατρίδος του, σαν αναγνώστης. Εκεί μέσα, στους ναούς και τα εξωκκλήσια άρχισε να μεγαλώνει μέσα του μια έντονη δίψα για ζωή χριστιανική. Ήθελε να ζήση για την πίστη του Χριστού, σαν αθλητής. Η απόφασης του να εγκαταλείψει τα εγκόσμια ωρίμαζε όλο και πιο πολύ. Ήθελε να γίνει ασκητής στην έρημο. Το 451 μ. Χ. εγκαταλείπει ο Θεοδόσιος την ιδιαιτέρα του πατρίδα, το χωριό του και πηγαίνει στα Ιεροσόλυμα. Η επιθυμία του είναι να δη τους Αγίους τόπους και να προσκύνηση εκεί όπου χύθηκε το Αίμα του Σωτήρος μας Χριστού. Όταν έφθασε ο Θεοδόσιος στην Αντιόχεια της Συρίας, έκανε ένα σταθμό. Ήθελε να δει εκεί και να πάρει την ευλογία του Αγίου Συμεών του Στυλίτου. Όταν έφτασε κοντά στον άγιο εκείνο άνδρα, τον έπιασε ρίγος και συγκίνηση. Ο Συμεών του μίλησε με τ’ όνομά του, σαν να τον γνώριζε! Έπειτα ανέβηκε πάνω στον στύλο για να δει από κοντά τον άγιο και να κουβεντιάσει μαζί του. Εκεί άκουσε ο Θεοδόσιος λόγια, γεμάτα σοφία και προφητική δύναμη. Ευτυχισμένος και τονωμένος αποχαιρετάει τον γέροντα Συμεών και προχωρεί για τα Ιεροσόλυμα. Εκεί πάλι η καρδιά του πλημμυρίζει από ευγνωμοσύνη για την Μεγάλη θυσία του Χριστού. Ζει εσωτερικά το Θείο Δράμα και η πίστης του μεγαλώνει και δυναμώνει. Αρχίζει έπειτα να σκέφτεται τους αγώνες και τις θυσίες, που χρειάζονται άθλησης της αρετής στην έρημο. Αποφασίζει, λοιπόν, να προετοιμαστεί, για το στάδιο της ασκήσεως. Και η πρώτη του σκέψης είναι να ασκηθεί προηγουμένως κοντά σε κάποιο γέροντα, δίπλα σε κάποιον πατέρα ασκητή, για να μάθη ν’ αντιμετωπίζει τις επιθέσεις των ασάρκων έχθρων, των σκοτεινών δαιμόνων. Πήγε τότε ο Θεοδόσιος στον ξακουστό γέροντα Λογγίνο. Κοντά στον Λογγίνο διδάχθηκε πολλά. Είδε τις νηστείες του, τις προσευχές του, τις αρετές του και τους αγώνες του εναντίον του πονηρού. Διδάχτηκε την υπομονή, την υπακοή, την καρτερία και την χαλιναγώγηση σε κάθε τι το αμαρτωλό και 201 ψυχοφθόρο. Έτσι πέρασε αρκετός χρόνος. Ο Θεοδόσιος ήτανε πλέον ένας καλογυμνασμένος στην άσκηση της αρετής άνδρας. Έπρεπε τώρα ν’ αποσυρθεί σε δικό του Ησυχαστήριο. Έπρεπε να δοκιμάσει και μόνος του να παλέψει με τον σατανά.... Αποχαιρέτησε, λοιπόν, με συγκίνηση τον γέροντα ησυχαστή Λογγίνο και πήγε σε δικό του οίκο ασκήσεως. Εκεί έλαμψε η προσωπικότης του και έγινε ξακουστό τ’ όνομά του. Τον λάμπρυνε η αυστηρή ασκητική ζωή του και οι αδαμάντινες αρετές του... Κόσμος πολύς άρχισε να τρέχει εκεί κοντά του, για να τον ακούσει, για να τον συμβουλευτεί, για να δει την ασκητική μορφή του. Όταν όμως πύκνωσαν πολύ οι επισκέπτες, ο Όσιος Θεοδόσιος, αποφάσισε, ν’ απομακρυνθεί πιο πολύ από τον κόσμο. Προχώρησε, λοιπόν, ψηλά - ψηλά προς το όρος. Βαθειά προς την έρημο. Πολλά χιλιόμετρα μακριά από την Ιερουσαλήμ. Εκεί βρήκε μια σπηλιά, την οποίαν χρησιμοποίησε για ησυχαστήριο. Λέγεται πως σ’ εκείνη τη σπηλιά διανυκτέρευσαν και οι τρεις Μάγοι, μετά την προσκύνηση του Θείου Βρέφους. Εδώ στο όρος αρχίζει ο Όσιος μια νέα περίοδο πιο έντονης ασκητικής ζωής. Με το πέρασμα των χρόνων πολλοί νέοι φωτίζονται από την Αγία ζωή του Θεοδοσίου και τρέχουν εκεί κοντά του για να τον μιμηθούν στην άσκηση της αρετής. Ο αριθμός των αδελφών, που συγκεντρώνονται στο όρος, μεγάλωνε και η πύκνωσης αυτή άρχισε να βάζει σε σκέψεις τον Θεοδόσιο. Τι πρέπει τώρα να κάνη; Ν’ αποσυρθεί σε νέο, δικό του ησυχαστήριο ή να αναλάβει την μέριμνα όλων των αδελφών, που συγκεντρώθηκαν εκεί; Σκέπτεται: Ποίο άραγε είναι το θέλημα του Θεού; Τότε, στην δύσκολη αυτή ώρα της αμφιβολίας, ζητάει την βοήθεια του Θεού. Παίρνει το θυμιατήρι του, βάζει μέσα σβηστά κάρβουνα, προσθέτει και λιβάνι και λέει στους αδελφούς του: - Αδελφοί μου, θα ζητήσω σημείο από τον Θεό, να μας φανερώσει δηλαδή ποιο είναι το θέλημά Του. Να φτιάξουμε ή όχι κοινόβιο; Θα προχωρήσουμε γι’ αυτό προσευχόμενοι μέσα στην έρημο. Και αν τα κάρβουνα στο θυμιατήρι μου ανάψουν μόνα τους, εκεί μέσα σ’ εκείνο το σημείο, που θα συμβεί αυτό, θα κτίσουμε το Μοναστήρι όπου θα ζούμε χριστιανικά όλοι μαζί. Εκεί θα ιδρύσουμε το Κοινόβιο. Πήρε λοιπόν το θυμιατήρι ο Όσιος Θεοδόσιος και ακολουθούμενος από τους άλλους αδελφούς του, προχώρησε προς την έρημο, προσευχόμενος. Έτσι με σιγή, με κατάνυξη και προσευχή προχώρησαν πολύ. Πέρασαν πολλά σημεία, τα οποία εφαίνοντο κατάλληλα για Μοναστήρι, αλλά το θεϊκό σημάδι δεν φαίνονταν. Φτάσανε μέχρι την έρημο Κουτιλά και πέρασαν στην λίμνη της Ασφαλίτιδος. Έπειτα σταμάτησε για λίγο ο όσιος Θεοδόσιος και είπε στους αδελφούς, ότι θα ακολουθούσανε τον δρόμο της επιστροφής. Πίστεψε ο Όσιος για μια στιγμή, ότι ίσως, δεν ήτανε θέλημα του Θεού να κτιστεί το Μοναστήρι. Δεν σταμάτησε όμως την πορεία, ούτε ολιγοπίστησε. Με τον ίδιο ενθουσιασμό και με την αυτή θερμή προσευχή συνέχισε τον δρόμο της επιστροφής. Όταν φτάσανε κοντά στο σπήλαιο, εκεί που ήτανε το ησυχαστήριο του Οσίου, το θαύμα έγινε. Τα σβησμένα κάρβουνα μέσα στο θυμιατήρι άναψαν μόνα τους και απλώθηκε τότε το άρωμα, η μοσχοβολιά του λιβανιού! Οι άλλοι αδελφοί, μόλις είδανε το θαύμα, δοξάσανε τον Θεό και η πίστη τους στερεώθηκε πιο πολύ. Το Μοναστήρι, λοιπόν, δεν άργησε να κτιστεί. Έγινε λιμάνι των πονεμένων και των δυστυχισμένων. Δεν στέγαζε μονάχα τούς άπορους και δεν χόρταινε τούς νηστικούς με υλικά αγαθά, αλλά επί πλέον τους τόνωνε, τους δυνάμωνε και τούς προετοίμαζε ν’ αντιμετωπίσουν την ζωή με χαρά και αισιοδοξία. Τους έφερνε κοντά στο Θεό και στη σωτηρία. Στο Μοναστήρι αυτό εφαρμοζόντανε οι κανόνες της ζωής των Μοναχών. Το κοινόβιο λειτουργούσε σύμφωνα με τις γραμμές που χάραζε ο σεβάσμιος γέροντας Θεοδόσιος. Αυτός ήτανε ο Αρχηγός του Κοινοβίου. Γι’ αυτό και ονομάζεται Κοινοβιάρχης. Επτακόσιοι περίπου Μοναχοί συγκεντρώνονται στο Κοινόβιο του Οσίου Θεοδοσίου. Η φήμη του Οσίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου και η υποδειγματική οργάνωσης του Κοινοβίου διαδίδεται παντού. Κόσμος πολύς τρέχει να ζήση και να χαρεί εκεί -άλλοι για λίγο και άλλοι για πάντα- την ζωή των αρνητών του ψεύτικου κόσμου, την ατμόσφαιρα της ηρωικής ασκήσεως των Μοναχών. Με πραότητα, και καλοσύνη και γλυκύτητα φερότανε σε όλους. Ο λόγος του έσταζε μέλι. Προσπαθούσε να πείσει τον συνάνθρωπο του στην αλήθεια φυσικά και χωρίς βιασύνη. Ωφελούσε, επίσης αφάνταστα τους μαθητές τους με περικοπές που ανέφερε από τις Γραφές και με λόγια των Αγίων Πατέρων. Δεν έχανε ποτέ ευκαιρία, που να μη πη ένα ρητό, μια σοφία, ένα παράδειγμα απ’ όσα άκουσε, έμαθε, η διάβασε. Του άρεσε πολύ να περνάει τις ελάχιστες στιγμές της ησυχίας του διαβάζοντας τις αστείρευτες πηγές της γνώσεως, την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Αλλά ενώ σε όλες του τις εκδηλώσεις ήτανε ήρεμος, πράος, ταπεινός και ήσυχος ο Θεοδόσιος, δεν συνέβαινε το ίδιο και όταν επρόκειτο να κινδυνέψει η πίστης, όταν σκοτεινές και σατανικές δυνάμεις απειλούσαν την Ορθοδοξία. Τότε ο Άγιος γέροντας θέριευε. Ύψωνε ανάστημα και γινότανε σαν φωτιά και σαν 202 μαχαίρι που καίει, που κόβει κι αφανίζει τα ζιζάνια. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο Όσιος γίνεται λιοντάρι, γίνεται παλληκάρι του Χριστού και πολεμάει τους αιρετικούς. Δεν εξετάζει τι είναι, πως λέγονται, ποια δύναμη και ποια εξουσία έχουνε. Τα χρόνια εκείνα επί αυτοκράτορα Κωνσταντινουπόλεως - Αναστασίου (491-518), είχε ξεσπάσει σαν θύελλα η αίρεσης των δυσσεβών Ευτυχούς, Διοσκούρου και Σεβήρου. Ο αυτοκράτορας Αναστάσιος ο Α΄ συμπαθούσε της αίρεση αυτή των Μονοφυσιτών και προσπάθησε με κάθε τρόπο να κλείσει τα στόματα των Ορθοδόξων κληρικών και των αγωνιστών Μοναχών και αργότερα διέταξε κλήρο και λαό να υποταχθούν στον Μονοφυσιτισμό. Αλλά ο Θεοδόσιος αναλαμβάνει αγώνα γενικής εξεγέρσεως εναντίον των αυτοκρατορικών ατοπημάτων. Ξεσηκώνει όλα τα Μοναστήρια. Τρέχει σε πόλεις και σε χωριά και μιλάει. Διαφωτίζει και κατατοπίζει τους Χριστιανούς για την σοβαρότητα της καταστάσεως. Ξεσηκώνει τον Ορθόδοξο Λαό και τον προετοιμάζει για σθεναρή άμυνα, για αντίδραση στα σχέδια των αιρετικών. Τους προετοιμάζει να αγωνιστούν, να πολεμήσουν το σκότος των αιρέσεων, αψηφώντας τις απειλές και τους κινδύνους. Ο αυτοκράτορας μαθαίνει την δραστηριότητα του Οσίου και την αντίσταση που οργανώνεται εξ αιτίας εκείνου, στα αιρετικά σχέδιά του. Μαθαίνει από τους ανθρώπους του ο Αναστάσιος, ότι η κινητήρια δύναμις, ο μοχλός της αντιστάσεως, ο ιθύνων νους όλων των ενεργειών είναι ο Θεοδόσιος. Γεμάτος, λοιπόν, θυμό ο αυτοκράτορας και τυφλωμένος από εγωισμό, διατάζει να εξοριστεί ο Όσιος. Οδηγείται τότε ο Σεβάσμιος γέροντας μακριά από το Κοινόβιο στην εξορία, ενώ εφαίνετο ότι μαύρα και σκοτεινά σύννεφα απλωνόταν στον ολοκάθαρο και φωτεινό ουρανό της Ορθοδοξίας. Αλλά ο Θεός δεν άφησε για πολύ τον κίνδυνο να περικυκλώσει την Ορθοδοξία. Αφαίρεσε την ζωή του αιρετικού αυτοκράτορα Αναστασίου. Ύστερα απ’ αυτό η ταραχή στην Εκκλησία κόπασε και τα σκάνδαλα ησυχάσανε. Τότε απομακρύνθηκαν οι αιρετικοί αρχιερείς, από τους θρόνους τους και όλοι οι εξόριστοι αρχιερείς, όλοι οι υπερασπιστές της Ορθοδοξίας πήραν τις θέσεις τους. Έτσι μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Αναστασίου διακόπτεται και η εξορία του Οσίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου, ο οποίος θριαμβευτής πλέον, επιστρέφει κοντά στους αδελφούς του, στο Κοινόβιο. Τα χρόνια όμως πέρασαν. Το στερημένο και βασανισμένο κορμί του Αγίου, που πέρασε τόσες αγρυπνίες, νηστείες και κακουχίες, λύγισε. Μέσα στα βαθειά γεράματα τον βρίσκει και μια μεγάλη αρρώστια. Είναι η τελευταία δοκιμασία του Θεού. Η αρρώστια αυτή τον κρατάει ένα ολόκληρο χρόνο στο κρεβάτι. Βασανίζεται ο Όσιος με πόνους φοβερούς. Το σώμα του γίνεται πλέον σαν σκελετός. Ο υπέροχος όμως αθλητής της ερήμου δεν βαρυγκωμεί. Αντιθέτως δοξάζει τον Θεό και προσεύχεται. Αλλά και άρρωστος συνεχώς δίδασκε τους Μοναχούς. Τους καθοδηγούσε και τους έλεγε πως να πολεμούν τους πειρασμούς και να μη τα χάνουν στους κινδύνους, στους πόνους και τις θλίψεις. Τρεις μέρες προτού κοιμηθεί, ο Όσιος κάλεσε τρεις επισκόπους από τους οποίους εζήτησε συγχώρηση. Έπειτα τους ασπάστηκε, ενώ εκείνοι έκλαιγαν, διότι πίστευαν πως η απώλεια του, ο θάνατος του ήτανε μεγάλη ζημία Περίμενε έπειτα με ψυχραιμία τον θάνατο. Μέχρι την τελευταία στιγμή προσευχότανε ο Όσιος. Και όταν ο Θεός θέλησε, σταύρωσε τα χέρια του και η αγία του ψυχή ανέβηκε ολόλευκη στους ουρανούς. Στις 11 Ιανουαρίου του 529 τελείωσε η επίγεια ζωή του μεγάλου Οσίου Θεοδοσίου. Λύπη τότε απλώθηκε σ’ όλο το Κοινόβιο για την απώλεια του Κοινοβιάρχου. Η είδησης διαδόθηκε σαν αστραπή από Μοναστήρι σε Μοναστήρι και από χωριό σε χωριό. Το γεγονός αυτό μαθεύτηκε και στα Ιεροσόλυμα. Πλήθος κληρικών, μοναχών και λαός πολύς έτρεξαν στο Κοινόβιο, για να βρεθούν στην κηδεία του Αγίου ανδρός. Και όταν είχαν πλέον συγκεντρωθεί όλοι, ιερείς, ηγούμενοι, αρχιερείς και μέγα πλήθος κόσμου και ψάλλανε τη νεκρώσιμη ακολουθία, βρίσκανε μεγάλη δυσκολία στον ενταφιασμό. Κι αυτό συνέβαινε, διότι όλο το αναρίθμητο πλήθος ήθελε ν’ ασπασθεί τον Άγιο! Ήθελε να τον δει και να τον αγγίξει. Μέσα στο πλήθος προβάλλει κι’ ένας δαιμονισμένος, που κλαίει και οδύρεται. Πλησιάζει το λείψανο του Οσίου και χτυπάει τα χέρια του απελπισμένος. Αλλοίμονο μου, λέει. Όσο ζούσες εσύ, άγιε Γέροντα, είχα ελπίδα να γίνω καλά. Όσες φορές ερχόμουνα εδώ και σ’ έβλεπα μ’ ανακούφιζε η ελπίδα. Τώρα τι να κάνω ο ταλαίπωρος. Είναι καλύτερα να ταφώ μαζί σου, άγιε, ζωντανός παρά να με βασανίζει ο τρισκατάρατος... Κι ενώ έλεγε αυτά αγγίζοντας το λείψανο του Οσίου, το κορμί του σείστηκε, έπεσε κάτω και κυλίστηκε με σπασμούς. Ο Όσιος με τη δύναμη του Θεού -και με το λείψανο του τώρα- έκανε το θαύμα του. Ύστερα από τους σπασμούς το δαιμόνιο, με τη βοήθεια του Αγίου, εγκατέλειψε τον δαιμονισμένο. Εκείνος σηκώθηκε κατόπιν υγιής και γαλήνιος κι’ ευχαρίστησε τον Όσιο δοξάζοντας τον Θεό, που δίνει τέτοια δύναμη στου αγίους Του... Έπειτα έγινε η ταφή του Αγίου. Ήτανε τότε 105 ετών. Η Εκκλησία μας γιορτάζει την μνήμη του στις 11 Ιανουαρίου κάθε χρόνο. 203 http://xristianos.gr/forum/viewtopic.php?t=3664 ΣΤ. Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο Καθώς μπαίνουμε σε έναν καινούργιο χρόνο αναρωτιόμαστε όλοι γιατί μας δίδεται ο χρόνος, αλλά και πόσο αξίζει να ζούμε σε έναν τέτοιο κόσμο, γεμάτο προβλήματα και δυσκολίες. Η Εκκλησία μας απαντά ότι ο χρόνος είναι για τον άνθρωπο «καιρός», ευκαιρία δηλαδή να συναντήσουμε το Θεό, να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας και να προσθέσουμε σ’ αυτόν περισσότερη αγάπη και χαρά, αλλά και δυνατότητα αληθινής επικοινωνίας με τους ανθρώπους. Να μαθαίνουμε όχι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά να σπουδάζουμε πόσο ο Θεός αγαπά τον κόσμο και τον άνθρωπο και ποιανού παιδιά είμαστε. Γιατί ο Χριστός δίνει νόημα και στο χρόνο και στον κόσμο μας. Και με την πίστη σ’ Αυτόν μπορούμε να ανοίξουμε πανιά για να διορθώσουμε ό,τι διορθώνεται και να χτίσουμε από την αρχή τόσο το μέλλον όσο και τη ζωή του κόσμου. Ο τρόπος αυτός δεν είναι βαρετός, αλλά πολύ δημιουργικός. Γιατί μας δίνει την ευκαιρία να βρούμε ποιο είναι το αληθινό νόημα της ύπαρξής μας. Ξεκινώντας από το σπίτι μας, να μοιραστούμε το τι αισθανόμαστε, αλλά και το τι θέλουμε για τη ζωή μας βάζοντας στόχους αληθινής προόδου. Να διορθώνουμε τα λάθη μας και να ξεκινάμε από την αρχή, ακόμη κι αν η ζωή μας φαίνεται δύσκολη. Να καταλαβαίνουμε ότι καλούμαστε να νικούμε τον εαυτό μας, ο οποίος δεν θέλει πολύ την προσπάθεια, αλλά ζητά την ευκολία. Και να μη μένουμε μόνο στην απόλαυση της τηλεόρασης και του υπολογιστή και των κινητών, αλλά να βλέπουμε ότι αν ψάχνουμε την αλήθεια, τότε μπορούμε να ανοιχτούμε σε έναν κόσμο διαφορετικό, στην αναζήτηση του Παράδεισου που είναι ο Θεός και η αγάπη. Αξίζει να ζούμε στον κόσμο μας, παρότι έχει δυσκολίες. Αυτό είναι το θέλημα του Θεού και αφού ο Θεός που μας αγαπά, επέτρεψε να ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, καλούμαστε να το δεχτούμε, αλλά και να αναλάβουμε την ευθύνη μας να μην σκεφτόμαστε μόνο τον εαυτό μας, αλλά και την ζωή. Να ανοιγόμαστε στους άλλους, να βλέπουμε τα άσχημα του κόσμου και να διορθώνουμε τον εαυτό μας, όσο μπορούμε. Κυρίως, να μην έχουμε την αίσθηση ότι μπορούμε να πετάμε τον χρόνο μας χωρίς λόγο και αιτία. Να μάθουμε δηλαδή να έχουμε μέτρο. Είναι σπουδαίο να ονειρευόμαστε έναν καλύτερο κόσμο και έναν καλύτερο χρόνο. Αυτό μπορεί να γίνει κυρίως μέσα από την ζωή της Εκκλησίας, η οποία μας μαθαίνει να νικούμε τους διάφορους πειρασμούς του κόσμου και της ζωής και να συνταιριάζουμε με τους άλλους. Να χαιρόμαστε ό,τι έχουμε και μας έχει δοθεί από τον Θεό ως όπλο γι’ αυτή τη ζωή, δηλαδή τα χαρίσματά μας. Και μέσα από την θεία λειτουργία, αλλά και κάθε μήνυμα της εκκλησιαστικής ζωής να μπορούμε να δίνουμε στο χρόνο μας ένα αλλιώτικο νόημα. Μας έδωσε τρία δώρα ο Χριστός. Είναι ο ναός, το Ευαγγέλιο και η αγιότητα, μέσα από τα οποία μπορούμε να ζήσουμε την πίστη ως γιορτή. Ο ναός, στον οποίο γινόμαστε μέλη της ευχαριστιακής σύναξης, της οικογένειας του Θεού και συναντούμε τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Το Ευαγγέλιο, μέσα από το οποίο μαθαίνουμε και θυμόμαστε τι θέλει ο Θεός από εμάς. Και η αγιότητα, που μας δείχνει την αλυσίδα όλων όσων προηγήθηκαν από εμάς στον αγώνα της πίστης και που πρεσβεύουν για μας, ώστε να μην νικηθούμε από τον πόλεμο του κόσμου και του κοσμοκράτορος του αιώνος τούτου, να μην διαλέξουμε την οδό της αδιαφορίας ή της άρνησης. Με την βοήθεια αυτών των δομάτων μπορούμε να γνωρίζουμε γιατί γιορτάζουμε, γιατί η Εκκλησία θα παραμένει ο τρόπος εκείνος που θα δίνει νόημα και στην ύπαρξη και στο χρόνο μας και θα μας βοηθήσει να χτίσουμε τόσο εντός μας όσο και εκτός μας έναν καινούργιο κόσμο. 204 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 13 Τι σημαίνει χαρά Ο άγνωστος (Μουσική, Στίχοι Νίκος Πορτοκάλογλου, Ερμηνεία Χαρούλα Αλεξίου από τον δίσκο Παράξενο φως) Κάποιος σε σκοτώνει, κάποιος σου γελά. Κάποιος σε γλιτώνει μες απ’ τη φωτιά. Κι όπως ξημερώνει, κάποιος σε ξυπνά. Το όνειρο τελειώνει κι όλα είναι γνωστά. Μα είν’ ένας άγνωστος στην πόρτα και χτυπάει Και περιμένει να του ανοίξεις μόνο εσύ. Είν’ ένας άγνωστος εκεί και σου ζητάει Να βγεις να παίξετε οι δυο σας στην αυλή. Δίπλα σου κοιμάται, δίπλα σου ξυπνά Ντύνεται, φοβάται και δε σου μιλά. Άγνωστος και ξένος, σκύβει, σε φιλά Πάντα αγαπημένος, πάντα μακριά. Είν’ ένας άγνωστος στην πόρτα και χτυπάει και περιμένει να του ανοίξεις μόνο εσύ. Είν’ ένας άγνωστος εκεί και σου ζητάει να βγεις να παίξετε οι δυο σας στην αυλή. Ερμηνευτικά Σχόλια Κάποιος σε σκοτώνει, κάποιος σου γελά: το τραγούδι μας μιλά για την σημασία της χαράς στη ζωή μας, η οποία έρχεται όταν μπορούμε να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας και όταν αφήνουμε το Χριστό να μπαίνει στην ύπαρξή μας. Τον εαυτό μας κάθε στιγμή κάποιος τον σκοτώνει και κάποιος τον κάνει να νιώθει χαρά. Τα πάθη συγκρούονται με την αγάπη και την συνάντηση με τους άλλους όχι με σκοπό την εκμετάλλευσή τους, αλλά με στόχο το μοίρασμα της ζωής μας. Και την ίδια στιγμή κάποιος μας γλιτώνει από τη φωτιά. Αυτός είναι ο Χριστός, ο Οποίος θυσιάσθηκε από εμάς για να μας γλιτώσει από την φωτιά της μοναξιάς, της κόλασης, της κακίας. Κι όπως ξημερώνει: οι άνθρωποι ονειρευόμαστε μία διαφορετική ζωή. Πολλές φορές την χαρά που δεν μπορούμε να έχουμε όταν είμαστε ξύπνοι, την αφήνουμε να μας πλημμυρίζει σε ό,τι ονειρευόμαστε. Όμως πάντοτε κάποιος θα μας ξυπνά, θα μας προσγειώνει, θα μας κάνει να νιώθουμε ότι η ζωή δεν είναι στα όνειρα του ύπνου, αλλά στον κόπο που καταβάλλουμε στ’ αλήθεια. Μα είναι ένας άγνωστος στην πόρτα: στο βιβλίο της Αποκάλυψης του ευαγγελιστή Ιωάννη ο Χριστός λέει στον άνθρωπο: «Δες με, στέκομαι μπροστά στην πόρτα και χτυπώ. Αν κάποιος ακούσει τη φωνή μου και μ’ ανοίξει την πόρτα, θα μπω στο σπίτι του και θα δειπνήσω μαζί του κι αυτός μαζί μου» ( Αποκ. 3,20). Ο Χριστός χτυπά την πόρτα του καθενός μας για να μας δώσει νόημα, χαρά και αγάπη. Μόνο όμως εμείς μπορούμε να Του ανοίξουμε, να Τον δεχτούμε στη ζωή μας και να πιστέψουμε ότι το να είμαστε μαζί Του αποτελεί για μας την μεγαλύτερη χαρά που θα μπορέσουμε ποτέ να έχουμε. Κι αυτή η χαρά βιώνεται στην θεία λειτουργία, στην αγάπη, τη συγχώρεση, τη ζωή της Εκκλησίας. Μπορεί ο κόσμος να νιώθει ότι η χαρά βρίσκεται στο να κάνει κανείς το θέλημά του, να τιμωρεί, να εκδικείται, να δικαιώνεται. Όμως η αληθινή χαρά βρίσκεται όταν μπορούμε να αγαπούμε και την δύναμη γι’ αυτό μας τη δίνει ο Χριστός. 205 Να παίξετε οι δυο σας στην αυλή: η σχέση της αγάπης με το Χριστό μας κάνει να παίζουμε όπως τα παιδιά. Ο Χριστός ζητά από εμάς να γίνουμε παιδιά, να έχουμε αυθορμητισμό, χαρά, διάθεση για παιχνίδι, όχι για να επικρατήσουμε , αλλά για να χαρούμε την συντροφικότητα, την παρέα, την φιλία μαζί Του και μεταξύ μας. Την ίδια στιγμή όλα γίνονται στην αυλή, όχι στον εαυτό μας που είναι το σπίτι μας, αλλά έξω από το εγώ μας, στη συνάντηση με τους άλλους. Δίπλα σου κοιμάται: ο Χριστός είναι η χαρά και είναι συνεχώς παρών στη ζωή μας. Είναι δίπλα μας. Μας δίνει την ανάπαυση της ψυχής μας, ξυπνά μαζί μας, γιατί δεν θέλει να κάνει κάτι που να παραβιάσει την ελευθερία μας, «φοβάται», που σημαίνει δεν θέλει να μας χάσει, αλλά και δεν μας εξαναγκάζει να κάνουμε κάτι που δεν θέλουμε, ο φόβος εδώ δείχνει τον σεβασμό στις επιλογές μας, είναι συνήθως άγνωστος και ξένος, γιατί δεν τον αναγνωρίζουμε ούτε ως Θεό ούτε στα πρόσωπα των αδελφών μας και παραμένει πάντα αγαπημένος, γιατί ποτέ δεν θα πάψει να μας αγαπά, αλλά και βρίσκεται μακριά μας, εάν δεν Τον θέλουμε. Η μεγαλύτερη χαρά είναι να νιώθουμε ότι ο Θεός μας έδωσε τα πιο ωραία δώρα: την αγάπη και την ελευθερία. Β. Η Χαρά δώρο του Αγίου Πνεύματος Αγ. Σεραφείμ του Σάρωφ) Όταν το Άγιο Πνεύμα κατεβαίνει στον άνθρωπο με την πληρότητα των δωρεών του, η ψυχή του ανθρώπου γεμίζει με μια απερίγραπτη χαρά, γιατί το Άγιο Πνεύμα αναδημιουργεί μέσα στη χαρά κάθε τι που εγγίζει. Αυτή είναι η χαρά για την οποία μιλάει ο Κύριος στο Ευαγγέλιο: «Η γυναίκα, όταν πρόκειται να γεννήσει, έχει λύπη, γιατί ήρθε η ώρα της (και φοβάται). Όταν όμως γεννήσει το παιδί, δεν θυμάται την θλίψη την οποία είχε όταν επρόκειτο να γεννήσει, εξαιτίας της χαράς γιατί γεννήθηκε άνθρωπος στον κόσμο. Κι εσείς τώρα που πρόκειται να σταυρωθώ έχετε λύπη, πάλι όμως θα σας ξαναδώ και θα χαρεί η καρδιά σας και την χαρά σας κανείς δεν πρόκειται να πάρει από εσάς (Ιωάν. 16, 21-22). Η χαρά που αισθάνεται τότε ο άνθρωπος στην ψυχή, όσο μεγάλη και παρήγορη και αν είναι, δεν είναι τίποτα, αν συγκριθεί μ΄αυτήν για την οποία λέει ο Κύριος, διά του στόματος του αποστόλου : «Όσα δεν είδε το ανθρώπινο μάτι και το αυτί δεν άκουσε και στην καρδιά του ανθρώπου δεν έχουν ανεβεί ποτέ, είναι αυτά που ετοίμασε ο Θεός για όσους τον αγαπούνε» (Α΄ Κορ. 2,9). Αυτό που μας δίδεται τώρα δεν είναι παρά μία προκαταβολή αυτής της υπέρτατης χαράς. Και αν από τώρα αισθανόμαστε γλυκύτητα, αγαλλίαση και ευεξία, τι να πούμε για εκείνη την άλλη χαρά που μας επιφυλάσσει στον ουρανό, αφού θρηνήσουμε πρώτα εδώ κάτω στη γη για τις αμαρτίες μας, για τον εγωισμό μας. http://4.bp.blogspot.com/RxQG0zxqyHI/UlCvUa_AgEI/AAAAAAAAKn8/O1iLZncAyvA/s1600/agios-serafeim-sarof-iaperigrapti-hara.jpg Γ. Ο Χριστός είναι η χαρά μας (Γέροντας Πορφύριος) Ο Χριστός είναι η χαρά, το φως το αληθινό, η ευτυχία. Ο Χριστός είναι η ελπίδα μας. Η σχέση μας με τον Χριστό είναι αγάπη, είναι έρωτας, είναι ενθουσιασμός, είναι λαχτάρα του θείου. Ο Χριστός είναι το παν. Αυτός είναι η αγάπη μας, Αυτός ο έρωτάς μας. Είναι έρωτας αναφαίρετος ο έρωτας του Χριστού. Από κει πηγάζει η χαρά.. Όταν βρεις τον Χριστό, σου αρκεί, δεν θέλεις τίποτ’ άλλο, ησυχάζεις. Γίνεσαι άλλος άνθρωπος. Ζεις παντού, όπου υπάρχει Χριστός. Ζεις στα άστρα, στο άπειρο, στον ουρανό με τους αγγέλους, με τους αγίους, στη γη με τους ανθρώπους, με τα φυτά, με τα ζώα, με όλους, με όλα. Όπου υπάρχει η αγάπη στον Χριστό, 206 εξαφανίζεται η μοναξιά. Είσαι ειρηνικός, χαρούμενος, γεμάτος. Ούτε μελαγχολία, ούτε αρρώστια, ούτε πίεση, ούτε άγχος, ούτε κατήφεια, ούτε κόλαση. Ο έρωτας προς τον Χριστό είναι κάτι άλλο. Δεν έχει τέλος, δεν έχει χορτασμό. Δίνει ζωή, δίνει σθένος, δίνει υγεία, δίνει, δίνει, δίνει… Κι όσο δίνει, τόσο πιο πολύ ο άνθρωπος θέλει να ερωτεύεται. Ενώ ο ανθρώπινος έρωτας μπορεί να φθείρει τον άνθρωπο, να τον τρελάνει. Όταν αγαπήσομε τον Χριστό, όλες οι άλλες αγάπες υποχωρούν. Οι άλλες αγάπες έχουν κορεσμό. Η αγάπη του Χριστού δεν έχει κορεσμό. Η σαρκική αγάπη έχει κορεσμό. Μετά μπορεί ν’ αρχίσει η ζήλεια, η γκρίνια, μέχρι και ο φόνος. Μπορεί να μεταβληθεί σε μίσος. Η εν Χριστώ αγάπη δεν αλλοιώνεται. Η κοσμική αγάπη λίγο διατηρείται και σιγά-σιγά σβήνει, ενώ η θεία αγάπη ολοένα μεγαλώνει και βαθαίνει. Κάθε άλλος έρωτας μπορεί να φέρει τον άνθρωπο σ’ απελπισία. Ο θείος έρως, όμως, μας ανεβάζει στη σφαίρα του Θεού, μας χαρίζει γαλήνη, χαρά, πληρότητα. Οι άλλες ηδονές κουράζουν, ενώ αυτή διαρκώς δεν χορταίνεται. Είναι μία ηδονή ακόρεστος, που δεν τη βαριέται κανείς ποτέ. Είναι το άκρον αγαθόν. Αυτή είναι η θρησκεία μας. Εκεί πρέπει να πάμε. Ο Χριστός είναι ο Παράδεισος, παιδιά μου. Τι είναι Παράδεισος; Ο Χριστός είναι. Από δω αρχίζει ο Παράδεισος. Είναι ακριβώς το ίδιο∙ όσοι εδώ στη γη ζουν τον Χριστό, ζουν τον Παράδεισο. Έτσι είναι που σας το λέγω. Είναι σωστό, αληθινό αυτό, πιστέψτε με! Έργο μας είναι να προσπαθούμε να βρούμε ένα τρόπο να μπούμε μέσα στο φως του Χριστού. Δεν είναι να κάνει κανείς τα τυπικά. Η ουσία είναι να είμαστε μαζί με τον Χριστό. Να ξυπνήσει η ψυχή και ν’ αγαπήσει τον Χριστό, να γίνει αγία. Να επιδοθεί στο θείο έρωτα. Έτσι θα μας αγαπήσει κι Εκείνος. Θα είναι τότε η χαρά αναφαίρετη. Αυτό θέλει πιο πολύ ο Χριστός, να μας γεμίζει από χαρά, διότι είναι η πηγή της χαράς. Αυτή η χαρά είναι δώρο του Χριστού. Μέσα σ’ αυτή τη χαρά θα γνωρίσουμε τον Χριστό. Δεν μπορούμε να Τον γνωρίσουμε, αν Εκείνος δεν μας γνωρίσει. Αυτά η ψυχή μας θέλει να αποκτήσει. Αν προετοιμαστούμε ανάλογα, η χάρις θα μας τα δώσει. Δεν είναι δύσκολο. Αν αποσπάσουμε την χάρη, όλα είναι εύκολα, χαρούμενα κι ευλογία θεού. Η θεία χάρις διαρκώς κρούει την πόρτα της ψυχής μας και περιμένει ν’ ανοίξουμε, για να έλθει στην διψώσαν καρδία μας και να την πληρώσει. Το πλήρωμα είναι ο Χριστός, η Παναγία μας, η Αγία Τριάς. Τι ωραία πράγματα! Άμα αγαπάς, ζεις στην Ομόνοια και δεν ξέρεις ότι βρίσκεσαι στην Ομόνοια. Ούτε αυτοκίνητα βλέπεις, ούτε κόσμο βλέπεις, ούτε τίποτα. Είσαι μέσα σου με το πρόσωπο που αγαπάς. Το ζεις, το ευχαριστιέσαι, σ’ εμπνέει. Δεν είναι αληθινά αυτά; Σκεφθείτε αυτό το πρόσωπο που αγαπάτε να είναι ο Χριστός. Ο Χριστός στο νου σου, ο Χριστός στην καρδιά σου, ο Χριστός σ’ όλο σου το είναι, ο Χριστός παντού. Ο Χριστός είναι η ζωή, η πηγή της ζωής, η πηγή της χαράς, η πηγή του φωτός του αληθινού, το παν. Όποιος αγαπάει τον Χριστό και τους άλλους, αυτός ζει τη ζωή. Ζωή χωρίς Χριστό είναι θάνατος, είναι κόλαση, δεν είναι ζωή. Αυτή είναι κόλαση, η μη αγάπη. Ζωή είναι ο Χριστός. Η αγάπη είναι η ζωή του Χριστού. Ή θα είσαι στη ζωή ή στο θάνατο. Από σένα εξαρτάται να διαλέξεις.. http://www.xfd.gr Δ. Το παιχνίδι της χαράς (βιβλίο της Ελεάνορ Πόρτερ) Το παιχνίδι της χαράς" είναι ένα μυθιστόρημα που έκανε πάταγο όταν πρωτοδημοσιεύθηκε στην Αμερική, κι αγαπήθηκε όσο λίγα παιδικά βιβλία, όταν μεταφράστηκε σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου. Είναι ένα βιβλίο διδακτικό, και τόσο συναρπαστικό, ώστε το διαβάζουν με την ίδια ευχαρίστηση τόσο οι μικροί, όσο και οι μεγάλοι. Η Πολυάννα είναι ένα κοριτσάκι που πηγαίνει να ζήσει με τη θεία της, που δεν την ήξερε ως τότε και η οποία δεν συμπαθεί τα παιδιά. Είναι κοριτσάκι φρόνιμο, με χρυσή καρδιά και μεγάλη ζωτικότητα. Ο πατέρας της, ένας φτωχός ιεραπόστολος, της είχε μάθει να παίζει το "Παιχνίδι της χαράς", που είναι το μυστικό της ανθρώπινης ευτυχίας. Το κοριτσάκι, που θέλει να βλέπει γύρω του ανθρώπους ευτυχισμένους, χαρούμενους, μαθαίνει σ' όλους να παίζουν αυτό το περίφημο παιχνίδι. Η Πολυάννα καταφέρνει πολύ εύκολα να σκορπίζει 207 γύρω της τη χαρά και την ευτυχία. Με την ευθύτητα του χαρακτήρα της, με την πρόσχαρη πάντοτε διάθεσή της - και, κυρίως, με την αισιοδοξία της, η Πολυάννα κατορθώνει- όχι μόνο να αλλάξει το δύστροπο χαρακτήρα της θείας της, αλλά και να ξαναφέρει την ευτυχία και τη χαρά μέσα σ' εκείνο το πελώριο αρχοντόσπιτο, όπου πριν έρθει αυτή, η ατμόσφαιρα ήταν βαριά και αποπνικτική. Είναι ένα μυθιστόρημα συγκινητικό, που αποπνέει το άρωμα της αισιοδοξίας και που πολλές φορές φέρνει δάκρυα στα μάτια και χαμόγελα στα χείλη, γιατί είναι μια ιστορία ανθρώπινη, πολύ ανθρώπινη. http://www.biblionet.gr/book/74100/Porter,_Eleanor/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%85%C E%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B1_%CF%84%CE%BF_%CF%80%CE%B1%CE%B9%CF%87%CE%BD%CE% AF%CE%B4%CE%B9_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%AC%CF%82 Ε. Η χαρά μας συνοδεύει από την παιδική ηλικία όταν έχουμε μάθει να χάνουμε Αν το παιδί σας πιστεύει ότι η νίκη είναι το παν, έφτασε η στιγμή να του αλλάζετε γνώμη και να του γνωρίσετε τη χαρά του παιχνιδιού. Το μικρούλι σας αρπάζει γεμάτο ανυπομονησία το καινούριο επιτραπέζιο παιχνίδι που του αγοράσατε και περιμένει να το πρωτοπαίξει. Του εξηγείτε λοιπόν λεπτομερούς τους κανόνες και ξεκινάτε. Και ενώ νικά δίκαια στους πρώτους δύο γύρους, ξαφνικά η τύχη του αλλάζει και στον τρίτο χάνει. Τότε είναι που έρχονται τα πάνω κάτω και το παιχνίδι σταματά να είναι διασκέδαση. «Δεν θέλω να παίξω άλλο» μυξοκλαίει αναποδογυρίζοντας τα πάντα και εγκαταλείποντας οργισμένο το δωμάτιο. Τέτοιες σκηνές είναι πολύ συχνές όταν έχουμε να κάνουμε με παιδάκια 3-5 ετών που διακατέχονται από τη φιλοσοφία ότι μόνο η νίκη μετράει, γι' αυτό και η ήττα πυροδοτεί απίστευτες εκρήξεις. Περίεργο; Καθόλου! Σε αυτήν την ηλικία όλα τα παιδιά θέλουν να είναι πρώτα παντού. Κάθε φορά που νικάνε, νιώθουν ότι ελέγχουν τον κόσμο ολόκληρο και συγχρόνως προκαλούν το θετικό ενδιαφέρον των γονιών τους επιβραβεύσεις, χαϊδολογήματα και χειροκροτήματα— κάτι που εκτοξεύει την αυτοπεποίθηση τους στα ύφη. Την ήττα την εκλαμβάνουν ως σημάδι ανικανότητας και αποτυχίας. H νίκη είναι το παν Έχουν τέτοια μανία με τη νίκη, ώστε μετατρέπουν ακόμα και τα καθημερινά γεγονότα, όπως το φαγητό και το ντύσιμο, σε... διαγωνισμό. «Εγώ τελείωσα πρώτος το φαγητό μου» λέει όλο καμάρι το ένα, «Ναι, αλλά εγώ ντύθηκα πιο γρήγορα» απαντά το άλλο. Δεν διστάζουν να κατηγορήσουν τον αντίπαλο τους ότι κλέβει, να ανακαλύψουν νέους κανόνες ή απλά να εγκαταλείψουν στη μέση την προσπάθεια αν διαπιστώσουν ότι η κατάσταση είναι... μη αντιστρέψιμη. Προσπαθήστε να αλλάξετε αυτήν την κατάσταση, γιατί αν συνεχιστεί και όταν τα παιδιά πάνε στο σχολείο, οι φίλοι τους δεν θα θέλουν να παίξουν μαζί τους, ειδικά στα σπορ και τα ομαδικά αθλήματα όπου τα πράγματα είναι ακόμα πιο ανταγωνιστικά. Πως θα το μάθετε να χάνει με... αξιοπρέπεια Τα παιδιά υπολογίζουν πολύ τις αντιδράσεις των γονιών τους. Αν λοιπόν εσείς οι ίδιοι κάνετε ολόκληρο θέμα για το ποιος θα νικήσει, το παιδί σας θα κάνει τα πάντα για να σας ευχαριστήσει. Για να αλλάξει και αυτό στάση, προσπαθήστε να αγνοήσετε το τελικό αποτέλεσμα ώστε να καταλάβει ότι κάθε φορά που προσπαθεί για το καλύτερο είναι αρκετό. Πρέπει να καταλάβει ακόμα ότι είναι απολύτως αποδεκτό να νιώθει δυστυχισμένο όταν χάνει. Εξηγήστε του όμως με έμφαση πως, αν θέλει οι φίλοι του να ξαναπαίξουν μαζί του, πρέπει να μάθει να περιορίζει τις αντιδράσεις του και να ελέγχει τα αρνητικά αισθήματα που το κατακλύζουν. • Αφήστε το να χάνει πότε-πότε. Αν του επιτρέπετε να κερδίζει πάντα, οι προσδοκίες του δεν θα είναι καθόλου ρεαλιστικές και θα δυσκολεύεται πολύ να χάνει όταν παίζει με έναν άλλο αντίπαλο. Το παιδί πρέπει να βιώσει τα συναισθήματα που προκαλούν τόσο η νίκη όσο και η ήττα. • Επιμένετε να παίζει δίκαια. Βάλτε το να υποσχεθεί πριν ξεκινήσει το παιχνίδι ότι θα ακολουθήσει κατά γράμμα τους κανόνες και δεν θα τα διαλύσει όλα αν χάσει. • Υπενθυμίστε του κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ότι σκοπός σας είναι να διασκεδάσετε. Αν δείτε ότι δεν είναι έτοιμο ακόμα, αλλάξτε... ρότα και, αντί για κάποιο ανταγωνιστικό παιχνίδι που προκαλεί εντάσεις, 208 ασχοληθείτε με κάτι άλλο όπως η ζωγραφική ή το διάβασμα. Συμφωνήστε να ξαναπαίξετε κάποια άλλη στιγμή. • Μάθετε του να σέβεται τα συναισθήματα των φίλων του. Αν και είναι δικαιολογημένος ο ενθουσιασμός του που νίκησε τον συμμαθητή του, δεν πρέπει ποτέ να τον κοροϊδεύει. • Χειροκροτήστε τις προσπάθειες που κάνει. Αν το μικρό σας δείχνει... μεγαλοψυχία παρά την ήττα του και την αποδέχεται με αξιοπρέπεια, πείτε του μπράβο και διαδώστε τα ευχάριστα νέα και στον μπαμπά. Στο σχολείο τα πράγματα δυσκολεύουν Ο ανταγωνισμός δεν είναι πάντα κακό πράγμα, αφού το παιδί σας, που βλέπει ότι κάποιο άλλο τα καταφέρνει καλύτερα, προσπαθεί ακόμα περισσότερο και κάθε φορά που βελτιώνεται αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Το κακό είναι ότι αυτό το... πάθος μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο και το παιδί να καταφεύγει σε διάφορες παρασπονδίες, να αλλάζει τους κανόνες ή να μαλώνει προκειμένου να αποφύγει την ήττα. Και η νίκη είναι το μονό που έχει σημασία, οι επιπτώσεις στην παρέα είναι δυσάρεστες (χάνει τους φίλους του), αλλά ακόμα και στην οικογένεια του δεν θέλουν να παίζουν μαζί του προκειμένου να αποφύγουν τα... δράματα. http://mikroimegaloi.gr/content/%CE%BA%CE%B5%CF%81%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%A D%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%87%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9 ΣΤ. Διάβασμα και Χαρά «Μόρφωση θα πει Ελευθερία. Αν ψάχνετε ένα κίνητρο για να μορφωθείτε, λοιπόν, θα σας έλεγα να το κάνετε για να ζήσετε ελεύθεροι!». Το διάβασμα ως χαρά και απόλαυση σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας Ως πότε θα διαβάζω; Γιατί να διαβάζω; Γιατί να πάω σχολείο; Πόσες φορές καθηγητές και γονείς, και όχι μόνο, δεν έχουν έρθει αντιμέτωποι με αυτές τις ερωτήσεις, προσπαθώντας να βρουν τις κατάλληλες απαντήσεις για να δώσουν στα παιδιά τους; Συνήθως τα παιδιά δεν ικανοποιούνται από τις απαντήσεις τους και δεν πείθονται για την αναγκαιότητα του διαβάσματος και της μόρφωσης, καθώς οι απαντήσεις, όπως π.χ. «Για να πάρεις πτυχίο» ή «Για να βρεις δουλειά», δε μιλούν στην καρδιά των παιδιών και των εφήβων. Τα παιδιά δεν ικανοποιούνται με απαντήσεις χρηστικού και ωφελιμιστικού χαρακτήρα. Το διάβασμα και γενικότερα η μελέτη γίνεται χαρακτηριστικό γνώρισμα κάποιου από τη στιγμή που θα το θελήσει ο ίδιος, θα το απολαμβάνει και θα νιώθει όλες τις χαρές και ωφέλειες που απορρέουν από αυτό. Δε γίνεται να επιβληθεί σε κάποιον χωρίς τη βαθιά επιθυμία και θέλησή του. Ακόμη και αν γίνει αυτό, θα κρατήσει για πολύ λίγο και δεν θα έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η Μαρίνα Ψιλούτσικου, διδάσκουσα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 2002, με το βιβλίο της αυτό, που απευθύνεται σε μαθητές, φοιτητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και γενικότερα σε όποιον αγαπάει το διάβασμα ή θέλει να το αγαπήσει, προτείνει τρόπους για το πώς θα μετατρέψουμε τη μάθηση από καταναγκαστικό έργο σε χαρά και δημιουργία. Είναι ένας πολύτιμος οδηγός, ιδίως για τους μαθητές. Καταρχάς τονίζει τα οφέλη της μόρφωσης, την οποία διαχωρίζει από την εκπαίδευση. Το δώρο της μόρφωσης, όπως η ίδια αναφέρει στο βιβλίο της, είναι η δυνατότητα να αντιλαμβανόμαστε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, να καταλαβαίνουμε πότε κάποιος μας κοροϊδεύει ή μας λέει ψέματα. Πάνω απ’ όλα να μην χρειαζόμαστε κανέναν να μας πει τι να κάνουμε. Το δώρο της μόρφωσης είναι η κριτική σκέψη. Και αυτή τη χρειαζόμαστε όλοι μας για να αποφασίζουμε για τη ζωή μας όπως μας αρμόζει καλύτερα. Η συγγραφέας παραμένοντας, όπως η ίδια δηλώνει, πάντα μαθήτρια, χρησιμοποιεί σε απλό λόγο μαζί με τη θεωρία παραδείγματα από την πολύχρονη εμπειρία της στα θρανία, έτσι ώστε να επιβεβαιώσει με αυτά την αλήθεια των συμπερασμάτων της, βοηθώντας τους αναγνώστες να κατανοήσουν σε βάθος τη σκέψη της και να επωφεληθούν από αυτήν. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουμε το διάβασμα, τη μελέτη, τα βιβλία, το σχολείο, τη μόρφωση είναι πολύτιμα καθώς είναι απαυγάσματα της δικής της προσωπικής εμπειρίας και του στοχασμού γύρω από αυτά. 209 Ένα από τα σημαντικότερα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει και πρέπει όλοι μας ανεξαιρέτως να κατανοήσουμε, είναι ότι τίποτα δεν είναι χρήσιμο ή άχρηστο εξ ορισμού. Πρέπει να μάθουμε να ζητάμε και να παίρνουμε απ’ το καθετί και απ’ τον καθένα αυτό που μπορεί να μας δώσει. http://www.diavasame.gr/page.aspx?itemID=PPG1387_1142 Ζ. Η χαρά μέσα από τις σχέσεις με τους άλλους (της Τριανταφυλλιάς Χαρίλα, ψυχολόγουψυχοθεραπεύτριας) Μια προσεκτικότερη ματιά – ματιά ψυχολόγου βλέπετε - με φέρνει να παρακολουθήσω μερικές σκηνές. Μια μητέρα έχει αγανακτήσει (και πολύ καλά έχει κάνει) με τα πόσα πολλά παιχνίδια θέλει να πάρει το παιδί της, ένα ζευγάρι οργανώνει ένα ταξίδι πιασμένο χέρι χέρι, αλλά η απόσταση φαίνεται στα μάτια τους. Δύο φίλοι πίνουν τον καφέ τους σε ένα πολύ όμορφο καφέ, αλλά δεν μιλούν μεταξύ τους και δεν απολαμβάνουν τον καφέ τους. Θέλω να παρατηρήσω λίγο περισσότερο και να πάω λίγο πιο κοντά τους. Αναζητώ χαμόγελα στους ανθρώπους, αλλά μάταια. Βλέπω θλιμμένα πρόσωπα και την απομόνωση των ανθρώπων στους γεμάτους κόσμο δρόμους. Νοιώθω τη μελαγχολία των παιδιών και των γονιών στα γεμάτα κόσμο παιχνιδάδικα. Θέλω να γυρίσω στο σήμερα. Αναρωτιέμαι τι έχει συμβεί. Αναρωτιέμαι για το χαμόγελο που δεν υπήρχε και δεν υπάρχει. Αναζητώ τα χαρούμενα πρόσωπα που δεν είδα και δεν βλέπω. Πού είναι η χαρά των ανθρώπων; Η χαρά είναι εδώ. Δεν είναι εκεί που κοστολογείται σε ρευστό. Δεν ήταν ποτέ εκεί. Είναι στο χαμόγελο του μικρού παιδιού που κρατάει μόνο μια, αλλά πολύτιμη για εκείνο κούκλα. Είναι στο χέρι του αγαπημένου, που σε κρατάει απόγευμα, περπατώντας στη πλατεία. Είναι στο άκουσμα μιας καλημέρας. Η χαρά πάντα εδώ ήταν. Το είχαμε ξεχάσει. Πού και ποια είναι τα σημαντικά; Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι με μερικούς στίχους «Η αγάπη ζει στα μικροπράγματα…… ζει στα ασήμαντα και στα απλά….. δωσ’ μου και άλλα τέτοια εσύ ασήμαντα….. για να ζήσω εγώ σημαντικά». Πραγματικά σημαντικά είναι τα λίγα. Όχι τα μίζερα. Τα λίγα που σε κάνουν να νοιώθεις πλούσιος. Όχι τα πολλά που σε κάνουν να θέλεις περισσότερα. Πραγματικά σημαντικό είναι την ώρα που πίνεις τον καφέ σου να μπορείς να απολαύσεις τη μυρωδιά και τη γεύση του. Όχι, επειδή ξεχνάς τα υπόλοιπα ή επειδή σου αρκεί μόνο αυτό. Αλλά γιατί τώρα πίνεις τον καφέ σου. Απόλαυσέ τον. Πραγματικά σημαντικό είναι να μπορείς να μοιράζεσαι το λίγο. Όχι, γιατί δεν έχεις το πολύ. Αλλά, γιατί αυτό σημαίνει ότι μπορείς να μοιράζεσαι και ότι έχεις ανθρώπους που να μπορείς να μοιραστείς. Πραγματικά σημαντικό είναι η ευχή που θα ακούσεις και η αγκαλιά που θα έχεις. Όχι, γιατί δεν μπορείς να έχεις κάτι άλλο. Αλλά, γιατί σημαίνει αυτό ότι έχεις σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή σου που ξέρουν να δίνουν ευχές και αγκαλιές. Δεν είναι αυτονόητο. Πραγματικά σημαντικό είναι να μπορείς να απολαύσεις την καθημερινότητα. Τη ρουτίνα. Όχι, γιατί δεν μπορείς να κάνεις τα διαφορετικά και τα πρωτότυπα. Αλλά, γιατί η ρουτίνα έχει πολύτιμα συστατικά. Αν δεις προσεκτικότερα θα τα αναγνωρίσεις κι εσύ. http://www.kepsy.gr/arthra/38-i-krisi-os-aformi-gia-poiotita-sxeseon Η. Ένας Άγιος που δεν φοβήθηκε την λύπη από τη συκοφαντία (γιορτάζει στις 19 Ιανουαρίου) Ο όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος έζησε τον 4ο αιώνα μ. Χ. Πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην έρημο με εγκράτεια και προσευχή. Τα ασκητικά του παλαίσματα είναι όντως θαυμαστά και η 210 διδασκαλία του είναι καρπός εμπειρίας. Δηλαδή, τα όσα διδάσκει είναι αληθινή θεολογία, είναι ρήματα ζωοποιά και σωτηριώδη, τα οποία εξέρχονται από καρδιά που είναι ναός του Αγίου Πνεύματος και γι’ αυτό γλυκαίνουν τον νου και την καρδιά και δημιουργούν έμπνευση και διάθεση για προσευχή. Όσο επεδίωκε την σιωπή και την ησυχία, τόσο η φήμη τον κατεδίωκε και γι’ αυτό έτρεχαν στην έρημο πάρα πολλοί άνθρωποι για να ακούσουν την σοφή διδασκαλία του και να τραφούν πνευματικά. Αυτός τότε, όταν καταλάβαινε ότι συγκεντρωνόταν έξω από το κελλί του πλήθος ανθρώπων, έφευγε μέσα από υπόγεια σήραγγα, που ένα μέρος της έσκαψε ο ίδιος με τα χέρια του, σε μια σπηλιά, όπου συνέχιζε να προσεύχεται στην αγαπημένη του ησυχία. Αυτό το έκανε από αγάπη για τους ανθρώπους και όχι από περιφρόνηση και αδιαφορία γι’ αυτούς, αφού τους αγαπούσε αληθινά, αλλά αισθανόταν ότι τους ωφελούσε περισσότερο με την προσευχή του παρά με τον λόγο του. Η προσευχή του είχε μεγάλη δύναμη και δι’ αυτής ο Θεός ετέλεσε πολλά θαύματα, αρκετά από τα οποία, όπως θεραπείες ασθενών και δαιμονιζομένων, καθώς και αναστάσεις νεκρών, αναφέρει λεπτομερώς ο ιστορικός Παλλάδιος. Ετελειώθη εν ειρήνη σε βαθύ γήρας, ήτοι σε ηλικία 90 ετών. «Έτυχε σε εκείνα τα μέρη όπου ασκήτευε ο άγιος Μακάριος μία κοπέλα να μείνει έγκυος από κάποιον νεαρό. Όταν την ρώτησαν οι γονείς της ο διάβολος τη συμβούλευσε να πει ότι το παιδί ήταν του αγίου Μακαρίου, ο οποίος έμενε σε ένα σπίτι στην άκρη του χωριού όπου ζούσε η κοπέλα με τους γονείς της. Οι γονείς της έσπευσαν στον άγιο, πολύ θυμωμένοι, και αφού τον άρπαξαν σαν άγρια θηρία, τον ξυλοφόρτωσαν και του κρέμασαν πήλινα αγγεία στο σώμα του, για να τον γελοιοποιήσουν. Τον διαπόμπευσαν σε όλη την περιοχή και φώναζαν: -Αυτός ο μοναχός άφησε έγκυο την κόρη μας! Στον υποτακτικό του αγίου, ο οποίος τον βοηθούσε με τα εργόχειρά του και τα πουλούσε για να μπορεί από τα λίγα χρήματα ο άγιος να έχει την τροφή του, οι γονείς φώναζαν: -Να τι διέπραξε ο ενάρετος Μοναχός, τον οποίον μας διαφήμιζες τόσο καιρό και μας έλεγες ψευδώς ότι ήταν άγιος άνθρωπος. Αλλά να ξέρεις ότι δεν τον αφήνουμε, γιατί θέλουμε να παραμείνει εγγυητής για να πληρώσει όλα τα έξοδα, τα οποία μέλλουν να γίνουν, μέχρις ότου να ανατραφεί το βρέφος, το οποίο θα γεννηθεί από αυτήν γιατί το παιδί είναι δικό του. Τότε ο άγιος έκανε νεύμα στον υποτακτικό του να μη μιλήσει και αποδέχθηκε να κάνει ό,τι του επέβαλαν οι γονείς της κοπέλας. Δεν διαμαρτυρήθηκε καθόλου για την συκοφαντία. Φθάνοντας στο κελί του ο όσιος εργαζόταν περισσότερο στο εργόχειρό του, λέγοντας: — Δούλευε, ταπεινέ Μακάριε να θρέψεις την γυναίκα και τον εαυτό σου! Και έτσι νυχθημερόν έδιδε το εργόχειρο στον άνθρωπο που τον υπηρετούσε και έτρεφε εκείνη την δύστυχη κοπέλα, που δεν της έφτανε η αμαρτία που έκανε με τον νεαρό, συκοφάντησε και έναν άγιο άνθρωπο. Έφτασε η ώρα του τοκετού. Η κοπέλα κοιλοπονούσε πολλές μέρες και δεν μπορούσε να γεννήσει, ούτε όμως το παιδί είχε πάθει κάτι. Σαν κάποιος να την είχε δέσει και αυτή και το παιδί της. Από τους πόνοτυς κατάλαβε ότι αιτία για αυτό που γινόταν ήταν η συκοφαντία εις βάρος του αγίου. Φώναξε και τους γονείς της και όλους τους κατοίκους του χωριού και τους είπε τότε: — Επειδή συκοφάντησα ψευδώς τον ενάρετο εκείνο Μοναχό, γι’ αυτό και βασανίζομαι τώρα δικαίως η άδικη. Αλλά να ξέρετε ότι το παιδί είναι του τάδε νεαρού γείτονα. Αφού είπε αυτά, αμέσως γέννησε. Όλοι όσοι το άκουσαν έσπευσαν στον άγιο με δάκρυα ζητώντας συγχώρεση για ό,τι είπαν και έκαναν εις βάρος του και τον επευφημούσαν τόσο πολύ για την υπομονή στη συκοφαντία και την αγάπη που έδειξε στην άδικη κόρη, που θέλησαν να τον σηκώσουν στους ώμους τους για να τον αποθεώσουν. Εκείνος όμως, για να αποφύγει τον ανθρώπινο έπαινο, έφυγε από εκείνον τον τόπο και προχώρησε σε βαθιά έρημο». Ο άγιος είδε κάποτε ένα όραμα: Βαδίζοντας στην έρημο, ξέθαψε κατά λάθος με το ραβδί του ένα κρανίο. Έσκυψε λοιπόν, το έθαψε με σεβασμό και προσευχήθηκε για τον άνθρωπο, στον οποίο ανήκε. Τότε του εμφανίστηκε η ψυχή και τον πληροφόρησε ότι, όταν ζούσε, ήταν λάτρης των δαιμόνων (ιερέας της Ίσιδος) και τώρα βρισκόταν στην κόλαση. «Και πώς είναι εκεί;» ρώτησε ο άγιος. «Τα πάντα βρίσκονται μέσα στη φωτιά» απάντησε η ψυχή. «Κι εμείς είμαστε δεμένοι πλάτη με πλάτη. Όμως, όταν εσύ προσεύχεσαι για μας, βλέπουμε λίγο ο ένας τον άλλο, όση ώρα διαρκεί η προσευχή». Ξέρουμε από τους αγίους χριστιανούς διδασκάλους ότι η φωτιά, που ανέφερε η ψυχή, είναι το Φως του Θεού, στο οποίο λούζονται τα πάντα στον άλλο κόσμο. Η αίσθηση που βιώνουν από Αυτό το Φως εκείνοι που το βλέπουν μέσα από την παραμόρφωση του εγωισμού είναι αυτό που περιγράφεται ως «πυρ της κολάσεως». 211 Θ. Πώς μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι; Η Εκκλησία ζητά από τον άνθρωπο να έχει χαρά. Στην πνευματική ζωή η χαρά είναι δώρο του Αγίου Πνεύματος και καρπός του και όχι μόνο ένα συναίσθημα. Είναι δώρο της παρουσίας του Χριστού, γιατί ο Χριστός μας δείχνει ότι σκοπός και νόημα στη ζωή είναι να είμαστε μαζί Του. Και όταν ο άνθρωπος είναι μαζί με το Χριστό, ποια χαρά μεγαλύτερη από αυτήν θα μπορούσε να υπάρξει; Χαρά έχουμε οι άνθρωποι όταν είμαστε σε παρέα με άλλους, όταν αγαπούμε, όταν απολαμβάνουμε το παιχνίδι, το διάβασμα, ό,τι κάνουμε. Συνήθως οι πολλοί θεωρούν ότι η χαρά πρέπει να είναι άκοπη, χωρίς να προσπαθήσουμε. Έτσι φαίνεται βουνό ο κόπος του σχολείου, του φροντιστηρίου, των ξένων γλωσσών, ακόμη και της δουλειάς. Όμως χωρίς κόπο δεν αξίζει η χαρά, ούτε έρχεται. Την ίδια στιγμή η χαρά συνδέεται με την επιτυχία. Δεν μετράμε την σημασία του να προσπαθούμε, να κάνουμε τον αγώνα μας, αλλά μόνο το αποτέλεσμα. Ο νικητής είναι τα πάντα, ο ηττημένος τίποτα, λέει ο κόσμος και η εποχή μας. Όμως δεν είναι έτσι. Σημασία έχει η προσπάθεια και η συμμετοχή. Η νίκη δεν είναι αυτοσκοπός, μολονότι κανείς δεν θέλει να χάνει. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας δείχνουν ότι ακόμη και στις δυσκολίες ο άνθρωπος που πιστεύει στο Θεό χαίρεται και αντέχει. Και αυτή η χαρά θα συνεχίζεται και στην άλλη ζωή. Αυτός που αγαπά παραμένει δίπλα στο Θεό, ζει τον Παράδεισο. Αυτός που δεν πιστεύει στο Θεό, που δεν αγαπά, που δεν αναγνωρίζει το Θεό στο πρόσωπο του διπλανού του, που δε νιώθει την χαρά της ελπίδας στο Θεό, μένει μόνος του και σ’ αυτή και στην άλλη ζωή. Περισσότερη αγάπη, λιγότερος εγωισμός και διάθεση χαράς σε ό,τι κάνουμε. Περισσότερο χαμόγελο από την καρδιά μας. Και η πίστη στο Θεό θα συμπληρώνει αυτό που μας λείπει. 212 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14 Έχει τέλος ο κόσμος; Requiem (Μουσική, Στίχοι και ερμηνεία Αλκίνοος Ιωαννίδης από τον δίσκο Ανεμοδείκτης) Πως το `φεραν ο Χρόνος κι ο Καιρός σε τραγουδιάρα Χώρα μοναχός καλογεράκος γκρίζος, σκονισμένος ψαλμός, αποδεκατισμένος, κρυφός, κλεισμένος, σιωπηλός. Κλείνεις καλά το σπίτι σου, γεμίζεις το ποτήρι σου, βαφτίζεις το κλειδί σου Φυλακή ό,τι σ’ ελευθερώνει, σε κλειδώνει, κι ό,τι σε φανερώνει είναι που δεν το διάλεξες εσύ. Είσαι άλλος ένας μέσα στους πολλούς, δωμάτιο σ’ ένα σπίτι από καπνούς κι είσαι μια τυφλωμένη καπνοδόχος κι ο κουρασμένος ξενοδόχος του άφραγκού σου εαυτού. Κλείνεις το παραθύρι σου και σπάζεις για χατήρι σου τη Λέξη που αγαπούσες πιο πολύ ό,τι δε σε σκοτώνει σε χρεώνει κι ό,τι σε ξεπληρώνει είναι η αφεντιά σου η μισή. Μια μέρα θα βγω από το σπίτι και θα έχουν φύγει όλοι παντού ερημιά, όλα παρατημένα ανοικτά ένα ξυπνητήρι θα χτυπά και κανείς δε θα το κλείνει. Ήρθε το Τέλος του Κόσμου Μπήκαν σε κάτι τεράστια ιπτάμενα κλουβιά και φύγαν να γλιτώσουν όσους δε χώρεσαν τους σκότωσαν κι έμεινα μόνος. Μα πως δεν το έμαθα; Το είπε το ραδιόφωνο, το είχα κλείσει. Το είπε η τηλεόραση, την είχα σπάσει. Το είπαν οι αρμόδιοι, δεν ψήφισα κι έμεινα εδώ. Θα βάλω τα καλά μου, θα ανέβω στο λόφο, θα δω το τελευταίο ηλιοβασίλεμα θα θυμηθώ ένα παραμύθι. Κάπου μακριά οι άνθρωποι θα νομίζουν πως είναι ακόμα ζωντανοί; θα ξημερώσει ο Πόνος και θα δεις το Φως της Σταυρωμένης Κυριακής θα ‘ναι το Σύννεφο άδειο δίχως λόγια, σταματημένα τα ρολόγια θα ακούν τον χτύπο της βροχής. Κλείνεις καλά τ’ αυτιά σου και στ’ αγέννητα παιδιά σου λες τα όνειρα που δεν πρόλαβες να δεις. Ό,τι κι αν σε γλιτώνει, δε σε σώνει, σε γατζώνει στην αγχόνη της κρυμμένης σου ζωής. Ερμηνευτικά Σχόλια Ο Χρόνος κι ο Καιρός: ο Αλκίνοος Ιωαννίδης μας λέει σε ένα ξεχωριστό τραγούδι ότι το τέλος του κόσμου έχει έρθει όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να μοιραστεί αγάπη, όταν είναι παραδομένος στον εγωισμό και στο ψέμα και στον θόρυβο των ΜΜΕ. Το τέλος του κόσμου έρχεται όταν θριαμβεύουν οι επιλογές των άλλων εις βάρος μας και δεν έχουμε προσωπικότητα. Ο χρόνος είναι η ευρύτερη έννοια στην οποία ταξιδεύουμε. Ο καιρός έχει να κάνει με τη στιγμή, με την ευκαιρία, με την ώρα. Ο ευαίσθητος άνθρωπος ζει σε μια χώρα που αγαπά τα τραγούδια και νιώθει μοναχός, μία εικόνα από το παρελθόν, χωρίς να νιώθει ότι μπορεί να επικοινωνήσει με κάποιον αληθινά. Κλείνεις καλά το σπίτι σου: ο άνθρωπος που έχει κλείσει τον εαυτό του, που δεν θέλει να αγαπήσει και να μοιραστεί δεν μπορεί να είναι ελεύθερος κι ας νομίζει ότι αυτό συμβαίνει. Ζωή χωρίς Θεό φαίνεται ελευθερία, αλλά είναι φυλακή. Το ίδιο και ζωή χωρίς αγάπη και μοίρασμα. Τότε ο άνθρωπος γίνεται ένας από τους πολλούς, λειτουργεί τυφλωμένος, χωρίς να έχει την δυνατότητα να ζήσει την χαρά της ελευθερίας και της αγάπης. Γίνεται ο ξενοδόχος του εαυτού του, μόνο με τον εαυτό του μπορεί να μιλήσει κι εκείνος είναι « άφραγκος» , δηλαδή χωρίς αξία, χωρίς νόημα και σκοπό. 213 Κλείνεις το παραθύρι σου: ο άνθρωπος δεν είναι ανοιχτός στο φως. Σκοτώνει για χάρη του εαυτού του κάθε λέξη που ομορφαίνει τη ζωή του, όπως είναι η αγάπη και η χαρά του να μοιράζεσαι. Τα δώρα του κόσμου μας χρεώνουν, δεν μας ελευθερώνουν. Ό,τι μας ξεπληρώνει είναι η δυνατότητά μας να μοιραστούμε την αφεντιά μας την μισή. Μια μέρα: ο τραγουδοποιός περιγράφει το όνειρο που θα τον σώσει. Θα βγει από τον κλεισμένο εαυτό του, θα διαπιστώσει την παντελή απουσία των άλλων από τη ζωή του, φίλων, αγαπημένων, ανθρώπων με τους οποίους μπορεί να συνεννοηθεί και να συνυπάρξει, ο χρόνος θα φωνάζει ότι ήρθε η ώρα για το Τέλος του Κόσμου, αλλά κανένας δεν θα ακούει γιατί όλοι θα φεύγουν για να γλιτώσουν τον εαυτό τους. Όσοι δεν χώρεσαν στα ιπτάμενα κλουβιά τα οποία επέλεξαν για την μετακίνηση, τους σκότωσαν για να μην αφήσουν ίχνη. Όσοι δεν ακολουθούν την πορεία του κόσμου, αντιμετωπίζουν το μίσος και την απέχθεια των άλλων. Ο τραγουδοποιός ονειρεύεται την απόλυτη μοναξιά σε έναν τέτοιο κόσμο. Και ξέρει ότι κανείς δεν θα τον πληροφορήσει, αν ο ίδιος δεν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει τα μέσα αυτού του κόσμου, τα οποία φαντάζουν μοναδικά και αναντικατάστατα. Ο ίδιος όμως έχει επιλέξει να αντισταθεί στον κόσμο της πληροφορίας και έχει επιλέξει τον δρόμο της χαράς και της φυσικότητας που έχει να κάνει με την δυνατότητα να μπορεί κάποιος να δοξάσει το Θεό για ό,τι ωραίο υπάρχει στον κόσμο. Το ηλιοβασίλεμα. Την ομορφιά του λόφου. Τη δυνατότητα συνάντησης με τους ανθρώπους. Κάπου οι άνθρωποι θα νομίζουν πως είναι ακόμη ζωντανοί: όποιος με την φυγή από τον κόσμο θεωρεί ότι πέτυχε να ζήσει, κάνει λάθος. Στον κόσμο παλεύουμε με την αγάπη. Μόνο με τον πόνο για τους άλλους, την αλληλεγγύη, την αγάπη, την ανθρωπιά μπορούμε να βρούμε νόημα. Και η Σταυρωμένη Κυριακή συνοδεύεται από την Ανάσταση. Το όνειρο δε είναι να τελειώσει ο κόσμος, αλλά να μπορούμε να γλιτώσουμε από την αγχόνη, την κρεμάλα της κρυμμένης ας ζωής. Αυτής που μας πνίγει γιατί δεν μπορούμε να την ζήσουμε όπως θα θέλαμε. Αυτής που νομίζουμε ότι την κρατάμε στα χέρια μας, αλλά όλο μας ξεγλιστρά, γιατί απουσιάζει ο Θεός, η αποφασιστικότητα να είμαστε αλλιώτικοι και να παλεύουμε όχι κλεισμένοι στις οθόνες των κινητών, ούτε στους φόβους του διαβόλου, αλλά στην παρουσία του Θεού. Με το Θεό ο κόσμος δεν τελειώνει ποτέ, αλλά γίνεται Πάσχα, πέρασμα στην αιώνια βασιλεία. Αλλιώς τα πάντα γίνονται ένα Requiem, όπως λέει ο τίτλος. «Αιώνια ανάπαυση», δηλαδή παράδοση στο θάνατο και τον διάβολο, ο οποίος διαγράφει την έννοια ελπίδα και την έννοια μοίρασμα και την έννοια αγάπη από τη ζωή. Β. Η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού (του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου) Όλα τα γεγονότα που συνδέονται με την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού λέγονται εσχατολογικά, γιατί αναφέρονται στην εσχάτη ημέρα, δηλαδή σε όσα θα συμβούν μετά το τέλος του παρόντος κόσμου. Συνήθως ομιλούμε για το τέλος της ιστορίας, αλλά αυτό δεν εκφράζει πλήρως την πραγματικότητα, αφού η Ιστορία δεν εξαντλείται μόνον στα ιστορικά γεγονότα, αλλά αναφέρεται και στην ζωή των αγίων. Ή ζωή των αγίων μετά θάνατον, καθώς επίσης και η ζωή των ανθρώπων μετά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού δεν αποτελούν την λεγομένη μεταϊστορική εποχή, αλλά είναι ιστορική εποχή, πρόκειται για την ιστορία των αγίων. Όπως ο κόσμος δεν καταστρέφεται, αλλά ανακαινίζεται, όπως ο άνθρωπος δεν αφανίζεται, αλλά μεταμορφώνεται, έτσι και η ιστορία δεν τελειώνει ποτέ, αλλά αλλάζει περιεχόμενο και ζωή. Όταν, λοιπόν, κάνουμε λόγο για εσχατολογικά γεγονότα, εννοούμε κυρίως όλα εκείνα που θα συμβούν με την Δευτέρα έλευση του Χριστού για να κρίνει τους ανθρώπους. Επομένως, αναμένουμε αυτά τα εσχατολογικά γεγονότα, αλλά μπορούμε ακόμη να πούμε ότι από πλευράς τρόπου ζωής τα έσχατα ήδη είναι παρόντα, αφού οι άγιοι απολαμβάνουν την Βασιλεία του Θεού από την παρούσα ζωή. 214 Σε όλη την Βιβλικοπατερική παράδοση λέγεται ότι ο Χριστός πρόκειται να έλθει εκ νέου στον κόσμο για να κρίνει τους ανθρώπους. Είναι μια αλήθεια που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από τους Χριστιανούς. Ο Ίδιος ο Χριστός στην περικοπή της μελλούσης κρίσεως κάνει λόγο για την εκ νέου ένδοξη έλευση Του. Λέγει: «όταν έλθη ο Υιός του ανθρώπου εν τη δόξη αυτού» (Ματθ. κε'. 31). Είναι άγνωστη η ημέρα αυτή, η μεγάλη και επιφανής. Ο ίδιος ο Χριστός είπε στους μαθητές Του ότι κανείς άλλος δεν γνωρίζει την ώρα εκείνη, εκτός από τον Πατέρα, θέλοντας να δείξει ότι οι άνθρωποι και οι άγγελοι την αγνοούν. Η ημέρα και η ώρα της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού όχι μόνον είναι άγνωστη, αλλά θα έλθει και αιφνιδιαστικά. Ο Χριστός, αποκαλύπτοντας αυτήν την αλήθεια, λέγει ότι θα γίνει κατά τον τρόπο της αστραπής. Όπως η αστραπή εμφανίζεται ξαφνικά από την μια άκρη στην άλλη, «ούτως έσται και ο υιός του ανθρώπου εν τη ημέρα αυτού» (Λουκ. ιζ', 24). Παρά το άγνωστο και αιφνίδιο της ημέρας εκείνης, υπάρχουν μερικά γνωρίσματα, που δηλώνουν τον ερχομό της. Τα βασικά σημεία, όπως τα περιγράφει ο Χριστός, είναι ότι θα κηρυχθεί το ευαγγέλιο σε όλη την κτίση, θα επικρατεί στην οικουμένη μεγάλη αποστασία των ανθρώπων και θα εμφανισθούν πολλοί ψευδοπροφήτες. Ο αντίχριστος, με τα θαύματα και τα σημεία που θα επιτελεί, θα επιδιώκει να πλανά ακόμη και τους εκλεκτούς, θα επικρατούν πόλεμοι, διωγμοί, λιμοί, σεισμοί, κ.λ.π. Πρέπει όμως να πούμε ότι και από αυτά τα γεγονότα είναι δύσκολο να κατανοηθεί το τέλος του κόσμου και η έλευση του Χριστού. Η Εκκλησία καλλιεργεί το εσχατολογικό κήρυγμα, αλλά ταυτόχρονα καθορίζει ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση να ερμηνεύονται τα γεγονότα κάθε γενεάς. Μόνον όσοι είναι φωτισμένοι και έχουν αποκάλυψη εκ μέρους του Θεού γνωρίζουν αμυδρώς ότι πρόκειται περί γεγονότων που προηγούνται της παρουσίας του Χριστού, με μοναδικό σκοπό να οδηγήσουν τον λαό στην μετάνοια και την επιστροφή στον Θεό. Αποτελεί, επομένως, πεποίθηση της Εκκλησίας ότι ο Χριστός πρόκειται να έλθει πάλι για να κρίνει τους ανθρώπους, αλλά όμως είναι άγνωστη αυτή η ημέρα και ώρα. Μόνον όσοι έχουν φωτισμένο νου μπορούν αμυδρώς να γνωρίζουν από τα διάφορα γεγονότα ότι πλησιάζουν οι ήμερες, αλλά και πάλι αγνοούν την έλευση αυτής της ημέρας, κατά την ρητή βεβαίωση του Χριστού. Γι' αυτό στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποφεύγουμε να καθορίζουμε χρόνους και καιρούς, κατά τους οποίους νομίζουμε ότι θα συμβούν αυτά τα εσχατολογικά γεγονότα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια κινούνται και οι άγιοι Πατέρες. Η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού αντιπαρατίθεται προς την πρώτη παρουσία Του. Όταν ομιλούμε για Πρώτη Παρουσία, εννοούμε την ενανθρώπηση του Χριστού και όταν κάνουμε λόγο για την Δευτέρα Παρουσία, εννοούμε την έλευση του Χριστού για να κρίνει τους ανθρώπους. Υπάρχει δε σαφής διαφορά μεταξύ Πρώτης και Δευτέρας Παρουσίας. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς παρουσιάζει την διαφορά μεταξύ αυτών των δύο Παρουσιών, λέγει ότι κατά την πρώτη Παρουσία κρυπτόταν η δόξα της Θεότητας Του κάτω από την σάρκα, που ανέλαβε από μας και για την σωτηρία μας... Τότε όμως, κατά την Δευτέρα Παρουσία Του, «πάσαν εκκαλύπτει την δόξαν». Τότε θα φανεί λαμπρός, περιαυγάζοντας τα πέρατα της οικουμένης με τις ακτίνες της Θεότητός Του. Και ερμηνεύοντας τον λόγο του Χριστού, «όταν έλθει ο Υιός του ανθρώπου εν τη δόξη αυτού και πάντες οι άγιοι άγγελοι μετ' αυτού», λέγει ότι κατά την πρώτη έλευσή Του έφερε τους αγγέλους και περιβαλλόταν από τα αγγελικά τάγματα, αλλά αφανώς, και συγκρατούσε τον ζήλο τους, εναντίον των θεομάχων. Όμως κατά την Δευτέρα Παρουσία θα έλθει φανερά με τους αγγέλους, με όλη Του την δόξα και μεγαλοπρέπεια. Στα έργα του αγίου Συμεών του νέου θεολόγου μπορούμε να βρούμε και μια άλλη αλήθεια σχετικά με την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, και ιδίως με την κρίση των ανθρώπων. Ο άγιος Συμεών διεξοδικώς αναλύει ότι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και η μελλοντική δίκη θα γίνει κυρίως για τους αμαρτωλούς, που ζουν μέσα στα πάθη και την αμαρτία, όχι όμως για τους άγιους, οι οποίοι από τώρα βιώνουν την Παρουσία του Χριστού. Όσοι είναι τέκνα του φωτός εκείνου και όσοι γίνονται υιοί της μελλούσης ημέρας, «επ' αυτούς η ημέρα Κυρίου ουδέποτε επελεύσεται», θα έλθει, βέβαια, ο Χριστός για να κρίνει τους ανθρώπους, αλλά αυτοί έχουν κριθή από την ζωή αυτή και δεν θα ακολουθήσει δικαστήριο. Η παρουσία του Χριστού θα είναι υπόθεση χαράς και ευφροσύνης. Όταν ο Χριστιανός τηρεί εν φόβω και τρόμω τις εντολές του Χριστού και ζει με μετάνοια συγγενεύει με το φως εκείνο, και έτσι στην πραγματικότητα από αυτήν ακόμη την ζωή περνά από την κρίση. Ο Θεούμενος βαπτίζεται από το θειο πυρ και το Άγιον Πνεύμα «και γίνεται όλος καθαρός, όλος αμόλυντος, υιός φωτός και ημέρας, και ουχί έκτοτε ανθρώπου θνητού». http://www.oodegr.com/oode/esxata/elpida/2_parousia1.htm 215 Γ. Ο Αντίχριστος και ο κόσμος: προφητείες σύγχρονων νεο-προφητών Αντίχριστος σημαίνει αντιτιθέμενος στον Χριστό ή πολέμιός του (Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη) Αυτή η έκφραση αναφέρεται στην Αγία Γραφή μόνο από τον μαθητή του Χριστού Ιωάννη και ειδικότερα μόνο στην Α και Β Επιστολή του. Δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο άτομο που θα έπαιζε έναν μελλοντικό ρόλο αλλλά γιά όλους τους ανά τους αιώνες αντιτιθέμενους στον Χριστό. Αυτό το συλλογικό σώμα του αντιχρίστου έκανε την εμφάνισή του όταν ζούσε ακόμα ο Ιωάννης. (Α Ιωάννου β 18 " τώρα πολλοί αντίχριστοι υπάρχουσιν", Α Ιωάννου δ 3 "και τώρα μάλιστα είναι εν τω κόσμω") Είναι μια προειδοποίηση για αντίληψη μιας ήδη υπάρχουσας κατάστασης σχετικά με άτομα που ήδη αντιτίθεντο στον Χριστό ώστε να είναι προσεκτικοί οι Χριστιανοί. Ο αντίχριστος χαρακτηρίζεται επίσης: 1. ως "ο πλάνος" (Β’ Ιωάννου 7) 2. ως "ο ψεύστης" (Α’ Ιωάννου 2, 22) 3. ως "ο αρνούμενος τον Πατέρα και τον Υιόν" (Α’ Ιωάννου 2, 22) 4. αυτός που "αρνείται ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός" (Α’ Ιωάννου 2, 22) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF %84%CE%BF%CF%82 Πραγματικά ανατριχίλα προκαλούν τα όσα προβλέπει ο πατέρας Ελπίδιος για τον ερχομό του Αντίχριστου. Οι δραματικές εξελίξεις στην Αίγυπτο, η επικείμενη εισβολή στη Συρία, καθώς και η εμπλοκή του Ισραήλ και του Ιράν, σύμφωνα με τον πατέρα Ελπίδιο, θα σταθούν το προπαρασκευαστικό στάδιο για την έλευση του ψευδοπροφήτη που θα φέρει, υποτίθεται, την παγκόσμια ειρήνη. Ακολουθεί το σχετικό απόσπασμα από την πρόσφατη ομιλία του πατέρα Ελπίδιου στις 6 Αυγούστου (δηλαδή πολύ πριν γίνει γνωστή η πρόθεση των ΗΠΑ για εισβολή στη Συρία), που κυριολεκτικά τα λέει όλα: «Μέσα σε αυτή την ανακατωσούρα τέσσερα κράτη μεγάλα θα δημιουργήσουν τον πανικό του ερχόμενου γενικευμένου πολέμου. Και αυτά τα τέσσερα κράτη είναι το Ισραήλ, το Ιράν, η Αίγυπτος και η Συρία. Αυτά τα τέσσερα (4) κράτη θα δημιουργήσουν νέα δεδομένα για την τελική εμφάνιση του Αντίχριστου. Ο Αντίχριστος μέσα από δικούς του ηγέτες θα κάνει δύο καινούργια κράτη στα οποία θα ηγούνται πεισματάρηδες και δυνατοί ηγέτες που θα συγκρουστούν. Τα δύο κράτη θα συγκρουστούν και μέσα από τα δύο αυτά κράτη θα αρχίσει να κλιμακώνεται ο πόλεμος και θα επεκτείνεται τόσο που θα αγγίξει τους μεγάλους. Τα δύο μεγάλα κράτη μπροστά στην απειλή που τότε θα βλέπουνε, θα αναγκασθούν πλέον να αρχίσουν να συζητάνε για την ειρήνη. Και τότε από το πουθενά, από την Ανατολή θα ‘ρθει, θα εμφανιστεί ένα πρόσωπο τόσο δυνατό, τόσο έξυπνο, τόσο σατανικά σοφό, τόσο γοητευτικό, τόσο σε οικονομικό επίπεδο δυνατό, που θα το βάλουν σαν διαπραγματευτή. Και αυτό το πρόσωπο σαν διαπραγματευτής θα καταφέρει να ισορροπήσει τις αντιδράσεις των Κρατών και θα έρθει η πρώτη ειρήνη. Όταν θα έρθει αυτή η πρώτη ειρήνη και το Ισραήλ θα υποφέρει.Σας είπα σε αυτή την σύγκρουση τέσσερα (4) κράτη θα παίξουν ρόλο για τον ερχομό του Αντίχριστου. Η Συρία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και το Ιράν. Και από εκεί θα εξαπλωθεί η αντίδραση και στα υπόλοιπα κράτη και από το πουθενά θα έρθει ο Αντίχριστος, ο οποίος θα είναι όλα αυτά που σας είπα, απόλυτα γοητευτικός, με πολύ χιούμορ, με πολύ δήθεν καλοσύνη και τότε θα καταφέρει να σταματήσει τον πόλεμο. 216 Και θα τον αποδεχθούν σαν πρίγκιπα της ειρήνης, τα ΜΜΕ και όλοι οι ηγέτες των κρατών τότε θα τον αποδεχθούν σαν κορυφαία προσωπικότητα. Και θα τον φωνάζουν σε όλα τα κράτη για ομιλίες, να τον γνωρίσουν και να υποταχθούν σε αυτόν. Τότε θα τον προωθούν σιγά – σιγά για παγκόσμιο ηγέτη. Οι Εκκλησίες θα βρίσκονται σε μια τέτοια κατάσταση που και αυτές ρημαγμένες από πολλά σκάνδαλα και από πολλές συγκρούσεις θα τον φωνάξουν και θα γίνουν ένα με τον Αντίχριστο. Έτσι ο ψευδοπροφήτης θα υποτάξει όλο τον κόσμο λέγοντας πως αυτός είναι ο πραγματικός Ηγέτης. Ο Αντίχριστος θα έρθει τότε να κηρύξει όχι την θρησκεία του Θεού αλλά του ανθρώπου. Ανθρωπιστική θρησκεία θα κηρύξει. Θα τονίζει δηλαδή υπερβολικά όχι την έννοια του Θεού αλλά την έννοια του ανθρώπου. Θα μιλήσει για την έννοια του ανθρώπου που μπορεί να γίνει Θεός. Και θα πει εγώ είμαι ο Θεός. Εγώ είμαι ο αρχηγός. Θα αποδεχθεί όλα εκείνα τα άσεμνα που δεν υπάρχουν στην Αγία Γραφή, θα τον αποδεχθούνε όλοι σαν βασικό στέλεχος και ηγέτη και ο ψευδοπροφήτης θα ζητήσει από όλους τους πιστούς που θα έχει υποτάξει και τις υπόλοιπες Εκκλησίες, να υποταχθούν σε αυτόν. Ο Αντίχριστος τότε θα παραδώσει στο Βατικανό την απόλυτη εξουσία σε όλες τις άλλες Εκκλησίες, σε όλες τις Θρησκείες και σε όλα τα Δόγματα. Τότε θα ξεκινήσει ο μεγαλύτερος διωγμός που υπέστη ποτέ ο Χριστιανισμός». http://eleytheroi-ellines.blogspot.gr/2013/09/blog-post_2114.html Δ. Ο Γέροντας Πορφύριος για τον Αντίχριστο Μια μέρα τον ρώτησα στο κελί του: “Γέροντα, πολύς λόγος γίνεται τελευταία για το 666, για την έλευση του αντιχρίστου, που πλησιάζει -μερικά μάλιστα ισχυρίζονται ότι ήδη ήλθε, για το ηλεκτρονικό χάραγμα του δεξιού χεριού ή του μετώπου, για τη σύγκρουση Χριστού και αντίχριστου και τη συντριβή του τελευταίου, για τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Εσείς τι λέτε γι’ αυτά;”. Ο Γέροντας απάντησε: “Τι να πω; Εγώ δεν λέω ότι είδα την Παναγία, ότι θα γίνει πόλεμος και άλλα τέτοια. Ξέρω ότι θα έρθει ο αντίχριστος, ότι θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, αλλά πότε δεν ξέρω. Αύριο; μετά χίλια χρόνια; δεν ξέρω. Όμως δεν ανησυχώ γι’ αυτό. Διότι ξέρω ότι η ώρα του θανάτου είναι για τον καθένα η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Και η ώρα αυτή είναι πολύ κοντά”. Μου είχε πει: “Πατέρα Αθανάσιε (με πήρε από το χέρι έτσι σφικτά), εγώ είμαι τυφλός τώρα, τα μάτια μου τα σωματικά δεν λειτουργούν, γιατί έχω καρκίνο στην υπόφυση, έχω όμως τα πνευματικά μάτια και βλέπω. Πριν φύγεις, θέλω να μου πεις. Τι είπε ο Γέροντας Αιμιλιανός για το 666 και τον αντίχριστο;” . Ήταν εκείνες τις μέρες μετά το Τσερνομπίλ. Ο κόσμος ήταν αναστατωμένος και πήγαινε κατά δεκάδες κάθε μέρα, ιδιαιτέρως στον πατέρα Πορφύριο που ήταν κοντά στην Αθήνα, και αναστατωμένοι τον ρωτούσαν: “Τι θα γίνει; Θα έρθει ο αντίχριστος να μας σφραγίσει με το 666;”. Και με ρώτησε: “Για πες μου, παιδί μου, τι λέει ο Γέροντας Αιμιλιανός για το 666 και τον αντίχριστο;”. Του λέω: “Γέροντα, μας είπε σε μια σύναξη προχθές να μην ανησυχούμε. Εμείς να ενδιαφερόμαστε να έχουμε μια ζωντανή σχέση με τον Χριστό και του αντιχρίστου να μην του δίνουμε πολλή σημασία, γιατί εκείνος θα γίνει το κέντρο της ζωής μας και όχι ο Χριστός”. Αμέσως χτύπησε τα χεράκια του στο κρεβάτι και είπε: “ Τι λες παιδί μου, τι λες παιδί μου, δόξα σοι ο Θεός που βρήκα κι έναν πνευματικό να συμφωνεί μαζί μου. Ρε παιδί μου, αυτοί οι πνευματικοί, εδώ στον κόσμο, τι έχουν κάνει! Έχουν αναστατώσει τις ψυχές, δημιούργησαν ένα σωρό προβλήματα, οικογενειακά και ψυχολογικά με το 666. Δεν μπορεί ο κόσμος να κοιμηθεί και άρχισαν να παίρνουν ψυχοφάρμακα και υπνωτικά χαπάκια για να μπορούν να κοιμηθούν. Τι είναι αυτό το πράγμα; Δεν τα θέλει αυτά τα πράγματα ο Χριστός, παιδί μου. Και να σου πω κάτι;”. Του λέω: “Γέροντα, τι;” Μου λέει: “Για μας τους χριστιανούς, για μας όταν βιώνουμε το Χριστό δεν υπάρχει αντίχριστος. Δε μου λες; Εδώ που κάθομαι στο κρεβάτι μπορείς να καθίσεις εσύ;” . Του λέω: “Όχι, Γέροντα” . Μου λέει: “Γιατί;”. Του απάντησα: “Διότι, εάν καθίσω πάνω σας, θα σας πλακώσω”. Μου λέει: “Πότε μπορείς να καθίσεις;”. Του λέω: “Όταν φύγετε εσείς, Γέροντα, μπορώ να καθίσω εγώ”. Μου λέει: “Ακριβώς, παιδί μου, έτσι συμβαίνει και με την ψυχή μας. Όταν έχουμε μέσα μας τον Χριστό μας, μπορεί να έρθει ο αντίχριστος; Μπορεί να μπει καμιά άλλη αντίθετη ύπαρξη μέσα στην ψυχή μας; Γι’ αυτό σήμερα, παιδί μου, δεν έχουμε τον Χριστό μέσα μας και γι’ αυτό ανησυχούμε για τον αντίχριστο. Όταν βάλουμε τον Χριστό μέσα μας, τα πάντα γίνονται Παράδεισος. Ο Χριστός είναι το παν κι έτσι πάντοτε, παιδί μου, να λες στους ανθρώπους, και τον αντίθετο δεν τον φοβόμαστε. [ ...] Γιατί, παιδί μου, τους πρώτους μάρτυρες τους είχαν βάλει στα θηρία κι έκαναν τον σταυρό τους και τα θηρία γινόντουσαν αρνάκια. Τους είχαν στη θάλασσα, έκαναν το σταυρό τους και η θάλασσα 217 γινόταν γη και περπατούσαν. Τους είχαν μέσα στη φωτιά, έκαναν το σταυρό τους και η φωτιά γινόταν δροσιά. Ευλογημένο μου παιδί, τι είμαστε σήμερα εμείς; Πιστεύουμε στον Χριστό; Το σταυρό μας; Μα γιατί κατέβηκε ο Χριστός; Δεν κατέβηκε για να δυναμώσει την ασθένειά μας; Έτσι παιδί μου, να πεις και στον Γέροντα. Και συ να πεις στους ανθρώπους να μη φοβούνται τον αντίχριστο. Είμαστε παιδιά του Χριστού, είμαστε παιδιά της Εκκλησίας” . Αυτό το πράγμα μου έκανε πάρα πολλή εντύπωση. Και μου πρόσθεσε: “Ο Πατριάρχης Δημήτριος ήρθε με διαβατήριο, τουρκικό. Και ποιο είναι το εθνόσημο της Τουρκίας, ξέρεις; Είναι η ημισέληνος. Και ξέρεις πώς ονομάζεται η ημισέληνος από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, μετά που εμφανίστηκε ο Μωάμεθ;” Του λέω: “Όχι, Γέροντα”. -”Ε, να πάρω το πτυχίο σου και να το σχίσω. Τι θεολόγος είσαι εσύ;” [...] “Η ημισέληνος είναι σημείο του αντιχρίστου. Εάν είναι σημείο του αντιχρίστου η ημισέληνος και ο Πατριάρχης μας έχει στο διαβατήριό του το σημείο του αντίχριστου (και στις σφραγίδες τους, πόσες σφραγίδες βάζουν μέσα έξω;), πάει να πει ότι ο Πατριάρχης μας είναι αντίχριστος; Όχι, ρε παιδί μου, όχι ρε παιδί μου! Μην περιορίζουμε τόσο πολύ το Ευαγγελικό μήνυμα! Δεν είναι ο Χριστός τόσο στενόμυαλος όσο είμαστε εμείς οι άνθρωποι που θέλουμε να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα. Έτσι να πεις στον Γέροντα και έτσι να λες στους ανθρωπους: ούτε τον αντίχριστο να φοβόμαστε ούτε το 666″. http://www.oodegr.com/oode/pateres1/porfyrios/antixristos_1.htm Ε. Η Αποκάλυψη και ο Αντίχριστος Όσοι δεν θα πείθονται να προσκυνήσουν την εικόνα του θηρίου, δηλαδή να θεοποιήσουν τον Αντίχριστο, θα δεχθούν πιέσεις και βία, και αν συνεχίσουν να αντιστέκονται θα θανατωθούν! Έτσι άλλοι μεν φιλόζωοι και αδιάφοροι θα υποκύπτουν, άλλοι δε, οι πιστοί Χριστιανοί, θα οδηγούνται σε μαρτυρικό θάνατο! Θα γίνεται όπως γινόταν στα χρόνια της Καισαρολατρίας ή και σ’ αυτόν τον 20ο αιώνα στις χώρες όπου είχε θεοποιηθεί ο Στάλιν. Αυτά υπενθυμίζουν τα όσα έγιναν κατά τη βασιλεία του Ναβουχοδονόσορος με τους τρεις ευσεβείς νέους Ανανία, Μισαήλ και Αζαρία [Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ], τους οποίους ο βασιλιάς της Βαβυλώνος έριξε στην κάμινο του πυρός την καιομένη, επειδή αρνήθηκαν να προσκυνήσουν την εικόνα του [βλ. Δαν. γ΄]. Μετά την άμεση απειλή και την απάτη με το ψευτοθαύμα ο ψευδοπροφήτης χρησιμοποιεί ως μέσο καταναγκασμού των ανθρώπων να προσκυνήσουν τον Αντίχριστο, τον οικονομικό αποκλεισμό. Προς το σκοπό αυτό υποχρεώνει όλους μικρούς, μεγάλους, πλούσιους, φτωχούς, ελεύθερους, δούλους να δεχθούν «χάραγμα», σφραγίδα στο δεξί τους χέρι ή στα μέτωπά τους. Θα ενεργήσει δε έτσι, ασφαλώς με νόμο του κράτους, αφού θα έχει απόλυτη κοσμική εξουσία, ώστε να μην μπορεί κανείς να αγοράσει ή να πωλήσει, εκτός εκείνων που θα έχουν «το χάραγμα», τη σφραγίδα αυτή, η οποία είναι το όνομα του θηρίου ή «ο αριθμός του ονόματος αυτού» (στίχ. 16, 17), δηλαδή το άθροισμα της αριθμητικής αξίας του κάθε γράμματος του ονόματος του. Όταν ο ευαγγελιστής Ιωάννης έγραφε την Αποκάλυψη «το χάραγμα» ή το σημάδεμα ήταν σε ευρύτατη εφαρμογή. Σημάδευαν με το χάραγμα ή τη σφραγίδα, που την απέθεταν με καμένο σίδερο, με πυρακτωμένο όργανο, στο χέρι ή στο μέτωπο, δούλους, δραπέτες, Ρωμαίους στρατιώτες με το σήμα της μονάδας τους. Στην προκειμένη περίπτωση το χάραγμα θα είναι «η εγχάραξις του ολεθρίου ονόματος» [Ανδρέας Καισαρείας], «του ονόματος του αποστάτου και πλάνου» [Ανδρ. Κ.]. Θα βάλει τη σφραγίδα στο δεξί τους χέρι, για να τους εμποδίζει από του να πράττουν και καλά και αγαθά έργα [Ανδρ.Κ.]. Θα τη βάζει και στα μέτωπά τους, για να φέρει σ’αυτούς που απατά το σκοτείνιασμα όχι μόνο στα μάτια, αλλά και στο νου, στο λογικό και έτσι να τους διδάξει να κινούνται και να ενεργούν με θάρρος μέσα στο σκοτάδι της αμαρτίας, τη θολούρα και την πλάνη. Έτσι δεν θα ζουν πια μέσα στην ευσέβεια, δε θα πορεύονται με σεμνότητα, κοσμιότητα και σωφροσύνη και επομένως θα παύσουν να είναι υιοί φωτός και ημέρας. Όμως όσοι έχουν τα πρόσωπά τους σφραγισμένα με το «θείον φως» δεν θα δεχθούν το χάραγμα.Συνεπώς αυτοί θα στερηθούν τα αναγκαία για 218 την συντήρησή τους, οπότε σ’αυτούς «βίαιος επαχθή θάνατος» [Ανδρ. Κ.]. Το θεόπνευστο βιβλίο της Αποκαλύψεως μας λέγει ότι το «χάραγμα», η σφραγίδα αυτή, είναι «το όνομα του θηρίου ή ο αριθμός του ονόματος αυτού». Στην προκειμένη περίπτωση ο αριθμός του θηρίου, που είναι αριθμός ονόματος ανθρώπου, δηλαδή αριθμός που βγαίνει από το άθροισμα της αριθμητικής αξίας ενός εκάστου γράμματος του ονόματος είναι χξς΄, δηλαδή 666. Και προσθέτει: Εδώ είναι η θεία σοφία η κρυμμένη από τους μακράν του Θεού ανθρώπους. Όποιος έχει νου φωτισμένο ας αριθμήσει τους αριθμούς, που σημαίνει κάθε γράμμα του ονόματος του Αντιχρίστου, και ας αθροίσει τον αριθμό του θηρίου. http://www.sostis.gr/blog/item/481-apokalupsh-antixristos-esxatoi-kairoi-b ΣΤ. Η επιστήμη για το τέλος του κόσμου Η Γη υπόκειται εξ ορισμού σε συνεχή κίνηση και αλλαγή. Είτε επηρεαστεί από ανθρώπινες πράξεις είτε από ηλιακές και ουράνιες περιπλοκές, είναι σίγουρο ότι το μέλλον του πλανήτη μας θα είναι κάτι περισσότερο από ενδιαφέρον, με το χάος και την καταστροφή να μη λείπουν από τα χρονικά του. Η παρακάτω λίστα φιλοξενεί τα μεγαλύτερα γεγονότα που αναμένεται από τους επιστήμονες να βιώσει η Γη στα επόμενα... δισεκατομμύρια χρόνια. Κοιμηθείτε λοιπόν ήσυχοι, το δικό μας μέλλον στον πλανήτη είναι -μάλλονεξασφαλισμένο... Νέος ωκεανός – 10 εκατομμύρια χρόνια Ένα από τα πλέον καυτά μέρη του πλανήτη μας, το Afar, που βρίσκεται στην Αφρική μεταξύ Αιθιοπίας και Ερυθραίας, βρίσκεται 100 μέτρα περίπου κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Με μόνο 20 χιλιόμετρα να το χωρίζουν από το καυτό μάγμα που κείτεται από κάτω του, το έδαφος λεπταίνει συνεχώς -αν και πολύ αργά- από τις τεκτονικές κινήσεις, την ηφαιστειακή δραστηριότητα και το καυτό τοξικό νερό. Περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα ωστόσο, όταν η πλούσια γεωλογική δραστηριότητα θα στερέψει, θα απομείνει μονάχα μια ξηρή λεκάνη, η οποία θα γεμίσει προοδευτικά με νερό σχηματίζοντας έναν νέο ωκεανό... Τεράστιο γεγονός πρόσκρουσης – 100 εκατομμύρια χρόνια Δοθείσης της περιπετειώδους ιστορίας της Γης και του μεγάλου αριθμού των ουράνιων σωμάτων που κινούνται στο Διάστημα με αισθήματα εκδίκησης κατά των πλανητών, είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 100 εκατ. χρόνια η Γη θα βιώσει άλλη μια επίσκεψη συμπαντικού «εισβολέα», σαν αυτή που συνέβη πριν από 65 εκατ. χρόνια και της άλλαξε τα φώτα. Παρά το γεγονός ότι κάποια είδη θα επιβιώσουν αναμφίβολα, αναμένεται ότι η πρόσκρουση θα σημάνει το τέλος της εποχής των θηλαστικών, εγκαινιάζοντας μια νέα περίοδο πιο περίπλοκων ειδών ζωής. Ο άνθρωπος θα γίνει παρελθόν... Επανένωση ηπείρων – 250 εκατομμύρια χρόνια Μέσα στα επόμενα 50 εκατ. χρόνια, η Αφρική -που δεν έχει σταματήσει να «μεταναστεύει» προς τα βόρεια εδώ και 40 εκατ. χρόνια- θα ξεκινήσει προοδευτικά να συγκρούεται με τη Νότια Ευρώπη. Η γειτνίαση των δύο ηπείρων αναμένεται να «σφραγίσει» τη Μεσόγειο σε 100 εκατ. περίπου χρόνια, με την ανάδυση νέων οροσειρών έκτασης χιλιάδων χιλιομέτρων στο σημείο της επαφής. Η Αυστραλία και η Ανταρκτική θα θελήσουν κι αυτές με τη σειρά τους να περιληφθούν στη νέα υπερ-ήπειρο, συνεχίζοντας την πορεία «συγχώνευσης» με την Ασία. Όσο για την Αμερική, η οποία ήδη κινείται προς τα δυτικά, θα συνεχίσει να απομακρύνεται από την Ευρώπη και την Αφρική, φτάνοντας κάποια στιγμή στην Ασία. Τι θα συμβεί μετά παραμένει αμφίβολο, με τον γιγαντωμένο Ατλαντικό να θεωρείται ότι μπορεί να αλλάξει την κατεύθυνση κίνησης της Αμερικής, φέρνοντας τη στο ανατολικό σύνορο της Ευρασίας σε 250 εκατ. χρόνια. Αν αυτό δεν συμβεί και η Αμερική συνεχίσει την πορεία της, θα κολλήσει γρηγορότερα στην Ασία. Όπως κι αν έχει πάντως, οι ήπειροι θα επανενωθούν όπως άλλοτε σχηματίζοντας μια γιγαντιαία χερσαία έκταση, την Pangaea Ultima, 500 εκατ. χρόνια μετά την τελευταία Pangaea. Ολοκληρώνοντας τον κύκλο, οι ήπειροι θα διαχωριστούν για άλλη μια φορά στην αδιάκοπη πορεία τους... Πλανήτης ακατοίκητος – 1,5 δισεκατομμύριο χρόνια Καθώς ο ήλιος θα γίνεται προοδευτικά πιο ζεστός και θα μεγαλώνει σε μέγεθος, οι συνθήκες στη Γη θα εξαφανίσουν κάθε μορφή ζωής, με μόνο τους πλέον ανθεκτικούς μικροοργανισμούς να επιβιώνουν. Οι ωκεανοί θα αποξηρανθούν εντελώς, αφήνοντας πίσω τους τεράστιες ερήμους από «βραστό» χώμα. Όσο μάλιστα ο χρόνος θα περνά και η θερμοκρασία θα ανεβαίνει, η Γη αναμένεται να ακολουθήσει την πορεία της Αφροδίτης, γινόμενη μια απέραντη τοξική έρημος, με τα επικίνδυνα μέταλλα να φτάνουν σε σημείο βρασμού... Συμφορά εντός του ηλιακού μας συστήματος – 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια 219 Σε περίπου 3,5 δισ. χρόνια, υπολογίζεται ότι η τροχιά του Δία θα έχει επιμηκυνθεί τόσο πολύ που θα διασταυρωθεί με την πορεία της Αφροδίτης. Δύο είναι τα πιθανά σενάρια: είτε ο Δίας θα απορροφηθεί από τον ήλιο είτε θα διαλυθεί από σύγκρουση με τη μεγαλύτερη «αδερφή» του Αφροδίτη. Όπως κι αν έχει, υπάρχει και το άλλο σενάριο: τη σύγκρουση της Γης με οποιονδήποτε από τους μεγάλους πλανήτες του συστήματός μας, οι τροχιές των οποίων θα έχουν αποσταθεροποιηθεί δραστικά από το τραγικό τέλος του Δία! Κι αν τίποτα από αυτά δεν συμβεί, η Γη και πάλι δεν σώζεται: σε 5 δισ. χρόνια, η τροχιά του Άρη θα διασταυρωθεί με αυτή της Γης, δημιουργώντας την κατάλληλη συνταγή καταστροφής... Δαχτυλίδι από συντρίμμια – 5 δισεκατομμύρια χρόνια Παρά το γεγονός ότι η σελήνη υποχωρεί σταθερά κατά 4 εκατοστά τον χρόνο, όταν ο ήλιος μπει στην κόκκινη γιγαντιαία φάση του, είναι πιθανό η πορεία του φεγγαριού να ανατραπεί: η επιπλέον δύναμη που θα ασκηθεί από το «πρησμένο» μας αστέρι θα είναι αρκετή για να κάνει το φεγγάρι να συγκρουστεί προοδευτικά με τη Γη. Μέχρι να φτάσει ωστόσο στη Γη θα έχει ήδη αποσυντεθεί, με τα συντρίμμια του να μπαίνουν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, μέχρι να καταπέσουν τελικά στην επιφάνεια της Γης αρκετά εκατομμύρια χρόνια αργότερα... Απόλυτη καταστροφή – Άγνωστο Η πιθανότητα της πλήρους καταστροφής του πλανήτη μας μέσα στις επόμενες δεκάδες δισεκατομμύρια χρόνια είναι πολύ υψηλή. Είτε από τα παγωμένα σαγόνια ενός πλανήτη που θα συγκρουστεί με τη Γη είτε από την πνιγηρή αγκαλιά του ηλίου που πεθαίνει, η τελεσίδικη στιγμή για τη Γη θα έρθει κάποια στιγμή. Κι αν γλιτώσει από όλα αυτά, όταν οι μαύρες τρύπες κυβερνήσουν στο Διάστημα, δεν θα υπάρχει καμία ελπίδα για τους εναπομείναντες αστέρες και πλανήτες... http://www.newsbomb.gr/diethnh/story/275948/ta-pio-pithana-senaria-gia-to-telos-toykosmoy#ixzz2rP94eblz Ζ. Φοβόμαστε το τέλος του κόσμου; Τόσο η Εκκλησία μας όσο και η επιστήμη αναφέρουν πως ο κόσμος μας έχει ημερομηνία λήξης. Κάποια στιγμή θα καταστραφεί. Για την Εκκλησία όλα θα γίνουν «καινά», καινούρια. Ο Χριστός θα ξαναέρθει στην δόξα Του και θα αναστηθούν όλοι οι κεκοιμημένοι. Την ίδια στιγμή ο κόσμος θα ξαναγίνει από την αρχή χωρίς να υπάρχει πλέον φθορά, κακό, θάνατος, χρόνος. Οι άνθρωποι θα ξαναπάρουμε τα σώματά μας, τα οποία θα είναι όπως το σώμα του Χριστού μετά την Ανάσταση. Δεν θα έχουμε ανάγκη δηλαδή να φάμε, να πιούμε και να κάνουμε παιδιά, δεν θα κουραζόμαστε, δεν θα έχουμε την ανάγκη να κοιμηθούμε, ούτε και θα αμαρτάνουμε. Όσοι αγάπησαν το Θεό και τον συνάνθρωπο θα ζήσουν για πάντα μέσα στην αγάπη, το φως και τη χαρά του Θεού και σε κοινωνία μαζί Του στο πρόσωπο του Χριστού και με την συμμετοχή όλων όσων ζούνε τη ζωή της αγιότητας. Ο Παράδεισος θα είναι μία μεγάλη παρέα ανθρώπων που θα χαίρονται την κοινωνία με το Θεό και μεταξύ τους. Η κόλαση θα είναι η μοναξιά και η απουσία κοινωνίας τόσο με το Θεό όσο και με τον συνάνθρωπο. Ο καθένας εκεί θα είναι μόνος του και θα βασανίζεται από την μοναξιά του. Πριν την Δευτέρα Παρουσία όμως θα υπάρξουν σημεία του τέλους του κόσμου. Το πιο εντυπωσιακό σημείο, όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο βιβλίο της Αποκάλυψης θα είναι ο ερχομός του Αντιχρίστου, δηλαδή του παγκόσμιου κυβερνήτη που θα είναι υποταγμένος στον διάβολο και θα υποδουλώσει όλους τους ανθρώπους εξαναγκάζοντάς τους να πιστέψουν σ’ εκείνον ως θεό. Όσοι δεν το πράξουν, θα διωχθούν. Όμως ο Χριστός θα βοηθήσει όσους Τον αγαπούνε να αντέξουν. Δεν φοβόμαστε το τέλος του κόσμου, γιατί ξέρουμε πως όταν έρθει, θα ζήσουμε για πάντα με το Χριστό, χωρίς θάνατο, φθορά και κακία. Γι’ αυτό και ελπίζουμε στην εσχατολογία. Δεν σταματάμε όμως τη ζωή μας. Γιατί ο καθένας μας, αν ζει τον τρόπο της Εκκλησίας, ιδίως στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, με τον φόβο του Θεού, την πίστη και την αγάπη θα είναι ήδη δίπλα στο Χριστό από αυτή τη ζωή. Και Εκείνος δεν θα μας εγκαταλείψει. 220 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 15 Συνάντηση και Κοινωνία με το Θεό Λάβα (Μουσική Ν. Αντύπας, Στίχοι Λ. Νικολακοπούλου, ερμηνεία Άλκηστις Πρωτοψάλτη, από το δίσκο Σαν Ηφαίστειο που ξυπνά) Σαν ηφαίστειο που ξυπνά απ’ όνειρο βαθύ Κι ό,τι φτιάχνει τα βουνά κλαίει να γεννηθεί Σαν ηφαίστειο που ξυπνά εφτά γενιές σβηστό Λάβα μου, λάβα μου αίμα μου ζεστό. Κάτι λίγοι συγγενείς ξαδέρφια μακρινά Πες μου αν έμεινε κανείς για μας τα πετεινά. Κάτι λίγοι συγγενείς στα έγκατα του νου, Λάβα μου, λάβα μου σώμα τ’ ουρανού! Εγώ το φως μετάλαβα κι εκεί σε πάει η καρδιά συνήθως Υπ’ όψιν μου δεν τα 'λαβα του κόσμου τα χλωμά κατάλαβα. Εγώ το φως μετάλαβα κι αντέχω τη φωτιά στο στήθος Υπ’ όψιν μου δεν τα 'λαβα του κόσμου τα χλωμά κατάλαβα. Σαν ηφαίστειο που ξυπνά απ’ όνειρο βαθύ Κι ό,τι φτιάχνει τα βουνά κλαίει να γεννηθεί Σαν ηφαίστειο που ξυπνά εφτά γενιές σβηστό Λάβα μου, λάβα μου δάκρυ από Χριστό. Εγώ με λάβα τα ’λαβα αυτά που λέει κρυφά το πλήθος Κι ας μοιάζαν θεοπάλαβα τα αχ των ζωντανών κατάλαβα! Ερμηνευτικά Σχόλια Σαν ηφαίστειο που ξυπνά: Το τραγούδι μας μιλά για το ξύπνημα του μέσα ανθρώπου, που αναζητά με ενθουσιασμό και θέρμη την αλήθεια και το φως ενός αλλιώτικου τρόπου Ζωής, του τρόπου που περνά μέσα από το σώμα, το αίμα και το δάκρυ, την αγάπη και την προσφορά, αλλά και τη θυσία. Το ηφαίστειο που ξυπνά είναι η συνείδηση του ανθρώπου που βρίσκεται κοιμισμένη, αποχαυνωμένη μέσα στις υποχρεώσεις, στους καταναλωτικούς ρυθμούς ζωής, στο ψέμα που βιώνουμε ως αλήθεια! Κλαίει να γεννηθεί: Για να γεννηθεί κάτι καινούριο, χρειάζεται δάκρυ, πόνος και κόπος. Η ιδεολογία της κοινωνίας μας είναι η ήσσων προσπάθεια, η αρπαχτή, η ευκολία, το γρήγορο κέρδος. Πρέπει να καταλάβουμε ότι χωρίς κόπο, άσκηση, προσπάθεια δεν γίνεται τίποτε. Λάβα μου: Η λάβα είναι απόδειξη της καρδιάς που πάλλεται για το καινούριο, τη ζωή, το Θεό! Η λάβα είναι ο ζήλος και η προθυμία, η αγωνιστικότητα, ο ενθουσιασμός για τον πνευματικό, αλλά και κάθε λογής αγώνα! Κάτι λίγοι συγγενείς... στα έγκατα του νου: Δεν υπάρχουν πολλοί που μπορούν να συμπαρασταθούν στους κόπους μας, να μας καταλάβουν! Συνήθως αυτός που προσπαθεί να ζήσει διαφορετικά, έχει λίγους συμπαραστάτες! Εγώ το φως μετάλαβα: Τα πάντα είναι θέμα μεταλήψεως. Για να νιώσεις την αληθινή κοινωνία και κοινωνικότητα, χρειάζεται να μεταλάβεις, δηλαδή να κοινωνήσεις, να συμμετάσχεις σ’ αυτό ή σ’ Αυτόν που αγαπάς. Τα πάντα στη ζωή μας είναι θέμα σχέσης. Η σχέση συνεπάγεται και προϋποθέτει την αγάπη. Τον 221 Χριστό δεν μπορείς να τον αγαπήσεις, αντιμετωπίζοντάς Τον απλώς ως ένα σύνολο τυπικών κανόνων. Χρειάζεται αληθινή σχέση μαζί Του, που σημαίνει να παίζει αποφασιστικό ρόλο στη ζωή μας. Τον κοινωνούμε στη Θεία Ευχαριστία και η Θεία Κοινωνία είναι απόδειξη ότι είμαστε ενωμένοι μαζί Του. Ο τελικός σκοπός της ζωής μας, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, είναι να γευτούμε το φως του Χριστού, που θα μας καθαρίσει και θα μας οδηγήσει στον Ουρανό δια της αγάπης! Κι αντέχω τη φωτιά στο στήθος: Αν δεν μεταλάβεις Χριστό, όλη σου η διάθεση, ο ενθουσιασμός, τα νιάτα χάνονται χωρίς νόημα. Δεν μπορούν να μας βοηθήσουν στην αποτυχία τους πολιτικοί, κόμματα, ποδοσφαιρικές ομάδες και ψεύτικα αισθήματα! Μόνο αν μεταλαμβάνεις το Χριστό η ζωή σου αποκτά νόημα κι αντέχεις τις κακουχίες, τις ταπεινώσεις και τα προβλήματα της ζωής, αλλά και ταυτόχρονα ξεκινάς κάτι νέο, μπορείς να χαρείς ειλικρινά τη νιότη σου! Υπ’ όψιν μου δεν τα 'λαβα, του κόσμου τα χλωμά κατάλαβα: Απέναντι σ’ αυτή την ομορφιά της αλήθειας, της ελευθερίας και της αγάπης που δίνει η κοινωνία με το Χριστό, ο κόσμος αντιτάσσει τα ψέματά του, αλλά ταυτόχρονα, σ’ εκείνα τα χλωμά και αδύναμα του κόσμου βρίσκεται η αλήθεια, αυτό που πρέπει μυστικά να καταλάβεις! «Τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός, ίνα τους σοφούς καταισχύνη», μας λέει ο Απόστολος Παύλος! Αίμα μου ζεστό, σώμα τ’ ουρανού, δάκρυ από Χριστό: Τα πάντα είναι θέμα κοινωνίας. Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας προσφέρουν την γεύση της αιωνιότητας, μια γεύση σωτηρίας, που αναμορφώνει και τούτη τη ζωή μας! Β. Η Θεία Ευχαριστία Η πιο σπουδαία, η πιο ιερή, η πιο άγια στιγμή της ζωής μας είναι, όταν κοινωνούμε τα Άχραντα Μυστήρια. Το μεγάλο μυστήριο ιδρύθηκε από τον Κύριο μας το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης. Ενώ ο Κύριος έτρωγε με τους μαθητές του, πήρε στο χέρια του τον άρτο, ευχαρίστησε τον Πατέρα του, έκοψε σε τεμάχια τον άρτο και είπε: «Λάβετε, φάγετε τούτο εστί το σώμα μου το υπέρ υμών κλώμενον, τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Στη συνέχεια πήρε το ποτήρι με τον οίνο, πάλι ευχαρίστησε τον Θεό και το πρόσφερε στους μαθητές λέγοντας: "Τούτο εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών». Η θεία Ευχαριστία έχει δύο όψεις. Είναι μυστήριο και θυσία. Μυστήριο, γιατί ο άρτος και ο οίνος με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα του Κυρίου. Θυσία, γιατί επαναλαμβάνεται αναίμακτα η σταυρική θυσία του Γολγοθά. Για να τελεσθεί η θεία Ευχαριστία χρειάζονται: α) ο άρτος ένζυμος, δηλαδή το πρόσφορο και ο οίνος (ανάμα), β) ο ιερέας που πρέπει να είναι κανονικά χειροτονημένος και η Αγία Τράπεζα, γ) η ευχή του καθαγιασμού, η οποία αποτελεί το κέντρο της θείας Λειτουργίας.Έτσι κάθε φορά, που τελείται το μεγάλο και φρικτό αυτό μυστήριο, προσφέρεται: α) σε ανάμνηση του λυτρωτικού θανάτου και της αναστάσεως του Σωτήρα Χριστού, αλλά και για δοξολογία και ευχαριστία του, β) για την ανάπαυση των κεκοιμημένων Ορθόδοξων Χριστιανών και γ) για βοήθεια και συγχώρεση αυτών που συμμετέχουν στο μυστήριο. Η θεία Ευχαριστία είναι μία, γιατί ένας είναι και ο προσφερόμενος Ιησούς Χριστός. Σε κάθε χώρα, όπου ζει η Ορθοδοξία, από τη Σιβηρία μέχρι την Αυστραλία και από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι την Κορέα, τελείται η ίδια θεία Λειτουργία με το ίδιο τυπικό.Είναι αγία, γιατί κέντρο της είναι ο άγιος Κύριος, ο οποίος προσφέρει τα τίμια δώρα και συγχρόνως προσφέρεται ο ίδιος. Είναι καθολική. Προσφέρεται πάντοτε για όλη την οικουμένη. Τελείται στην ελληνική γλώσσα αλλά και στη ρωσική, αραβική, ιαπωνική, στη γλώσσα της Ουγκάντας κ.λπ. Είναι αποστολική, γιατί τίποτα το ουσιαστικό από όσα εγκαθίδρυσε ο Χριστός μας και οι Απόστολοι δεν εξαφανίστηκε. Η θεία Λειτουργία δεν μπορεί ποτέ να παλαιωθεί, γιατί είναι εκδήλωση της ζωντανής Εκκλησίας, μέσα στην οποία ζει το Άγιο Πνεύμα. Αυτό διδάσκει την Εκκλησία να λατρεύει τον Τριαδικό Θεό πνευματικά και αληθινά. Ποιος όμως είναι ο σκοπός, για τον οποίο τελείται το μυστήριο της θείας Κοινωνίας; Όπως το φανερώνει και η λέξη σκοπός είναι η Κοινωνία και η μετάληψη. Αλλά με μια προετοιμασία; Σε αυτό το μεγάλο ζήτημα μας καθοδηγεί η Αγία Γραφή, η θεία Λειτουργία και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Ο Απόστολος Παύλος μας λέει: «Ας εξετάζει κάθε άνθρωπος τον εαυτό του και έτσι προετοιμασμένος ας τρώγει από τον καθαγιασμένο άρτο και ας πίνει από το καθαγιασμένο ποτήρι (Α' Κορ. ια' 25). Στη θεία Λειτουργία ακούμε ότι πρέπει να πλησιάζουμε το Θεό με όλη μας τη καρδιά, με φόβο, πίστη και αγάπη, με καθαρή 222 συνειδηση, «ανενόχως και ακατακρίτως». Πόσο αγνές πρέπει να είναι οι καρδιές μας, που θα δεχτούν το άχραντο σώμα και το τίμιο αίμα; Πρέπει οπωσδήποτε να έχουν πλυθεί στο ιερό λουτρό της μετανοίας και ειλικρινής εξομολόγησης και να μην περιοριζόμαστε μόνο σε μια συγχωρητική ευχή. Ας ακούσουμε καλύτερα εκείνον, που συνέταξε το αριστούργημα της θείας Λειτουργίας, την άγια ψυχή του φλογερού Χρυσοστόμου, «Όταν πρόκειται, γράφει, να κοινωνήσετε, πρέπει πριν από πολλές ημέρες να καθαρίσετε τον εαυτό σας με τη μετάνοια και την προσευχή, με νηστεία και ελεημοσύνη. Να αφιερώνετε χρόνο σε πνευματικές απασχολήσεις και να μην επιστρέφετε πάλι, όπως ο σκύλος στον ίδιο εμετό». Οι ωφέλειες από την θεία Ευχαριστία είναι πολλές. Η ίδια η θεία Λειτουργία λέει ότι κοινωνούμε, για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας, για να πάρουμε τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, για να κληρονομήσουμε την αιώνια βασιλεία, για να έχουμε θάρρος και παρρησία ενώπιον του Θεού. Η θεία Κοινωνία μας ενώνει με το Χριστό αλλά και μεταξύ μας. Ο ιερός Αυγουστίνος γράφει ότι είναι σημείο ενότητας ανάμεσα στους ανθρώπους και δεσμός αγάπης. Ιδιαίτερα κατά τις στιγμές των πειρασμών και των θλίψεων, στις διάφορες ασθένειες και δοκιμασίες η θεία Μετάληψη είναι φάρμακο και για την ψυχή και για το σώμα. Τίθεται όμως το ερώτημα: κάθε πόσο πρέπει να κοινωνούμε; Την απάντηση θα μας τη δώσει ο εξομολόγος μας. Αυτός ως έμπειρος πνευματικός, θα μας πει κάθε πότε πρέπει να παίρνουμε το «φάρμακο της αθανασίας». Οι Πράξεις των Αποστόλων γράφουν ότι οι πρώτοι Χριστιανοί περίμεναν με ανυπομονησία, πότε θα γίνει η θεία Ευχαριστία. Ο απολογητής και μάρτυρας Ιουστίνος, που έζησε το δεύτερο μ.Χ. αιώνα, αναφέρει στην Α' απολογία του ότι κοινωνούσαν όλοι οι παρόντες στη θεία Λειτουργία και στους απόντες έστελναν τη θεία Κοινωνία με τους διακόνους ή τις διακόνισσες. Ακόμη και οι οδοιπόροι έπαιρναν μαζί τους στα ταξίδια τους άγιο άρτο, για να κοινωνούν. Ο Μέγας Βασίλειος γράφει σε μια επιστολή του ότι στην επαρχία του κοινωνούσαν τέσσερις φορές την εβδομάδα. Η Λειτουργία των Προηγιασμένων καθιερώθηκε, γιατί στους αρχαίους Χριστιανούς δεν ήταν αρκετό να κοινωνούν δύο φορές την εβδομάδα. Οι πιστοί Χριστιανοί πρέπει να οικοδομήσουμε στο ιερό Θυσιαστήριο μια νέα κοινωνία πιο ευτυχισμένη. Με επιμελημένη προπαρασκευή και εξαγνισμένη καρδιά ας προσερχόμαστε στη Θεία πηγή, όπως το διψασμένο ελάφι στις πηγές των υδάτων. http://www.timiosstavros.gr/enoria/index.php?option=com_content&view=article&id=40&Itemid=76 Γ. Η μετάνοια της Ζαμφίρας της τσιγγάνας Εδώ και επτά χρόνια είμαι ιερέας στο παρεκκλήσι των φυλακών Προύνκου στο Κίσιβο (σ.σ.Δημοκρατία της Μολδαβίας). Επειδή παράλληλα υπηρετώ και στην ενορία μου κάνω εκεί ακολουθίες τις Τετάρτες και τις Παρασκευές. Με βοηθούν κάποιοι κρατούμενοι ως εθελοντές.Ένα από τα καθήκοντά τους είναι να προετοιμάσουν τους κρατουμένους που θα συμμετάσχουν στην Ακολουθία της επομένης ημέρας δινοντάς τους να διαβάσουν είτε το Ωρολόγιο είτε κάποιο από τα βιβλία που έχουμε στην μικρή μας βιβλιοθήκη. Θέλω όμως να σας διηγηθώ κάτι που συνέβη το φθινόπωρο του 2008. Οι φυλακές Προύνκου.είναι οι μοναδικές φυλακές-νοσοκομείο στο οποίο βρίσκονται και άντρες και γυναίκες. Σε ένα κελί του χειρουργικού τμήματος βρισκόνταν και η Ζαμφίρα η τσιγγάνα. Όταν ένας από τους εθελοντές πήγε στο κελί για να ρωτήσει ποιός θα συμμετείχε στην ακολουθία της επομένης ημέρας η Ζαμφίρα του είπε: «Εγώ θα έρθω αλλά δεν έχω ανάγκη τα βιβλία σου». Η Ζαμφίρα ήταν περίπου 36 ετών, όμορφή και απ’όσα είχα καταλάβει ”ελαφρών ηθών”.Ήταν στην φυλακή από τα δεκαέξι της χρόνια επειδή είχε σκοτώσει το παιδί της αλλά και γιά άλλα σοβαρά παραπτώματα. Την επομένη λοιπόν η Ζαμφίρα ήρθε στην ακολουθία στο παρεκκλήσι. Την ημέρα εκείνη διαβάσαμε τον Ικετήριο κανόνα προς τον Ιησού Χριστό,την Παράκληση της Παναγίας και τον κανόνα της Θείας Μεταλήψεως. Η Ζαμφίρα όμως στο πίσω μέρος του ναού απαντούσε σε κάθε προσευχή κοροιδευτικά και έκανε άσχημες χειρονομίες. Φυσικά ενοχλούσε και εμένα αλλά και τους άλλους κρατουμένους οι οποίοι ήταν 223 περίπου 35, άνδρες και γυναίκες. Κανείς δεν τολμούσε να της κάνει παρατήρηση επειδή είχε ένα κάποιο ”κύρος”στον υπόκοσμο. Παρότι ήταν 36 ετών ήταν ψηλά στην ιεραρχία κάτι που όλοι οι κρατούμενοι σέβονταν απολύτως.Έδωσε ολόκληρη παράσταση και κάποιους τους διασκέδαζε με τα αστεία της. Την άφησα ήσυχη,μόνο την ρώτησα: «Πώς σε λένε»; «Ζαμφίρα», μου απάντησε.Της είπα να ησυχάσει. «Καλά», μού απάντησε. Αυτή όμως συνέχισε τα ίδια. Μετά την ακολουθία τους εξομολόγησα όλους. Σε μια γυναίκα – η οποία ζούσε στο ίδιο κελί με την Ζαμφίρα – είπα: «Δε μπορώ να σε κοινωνήσω τώρα. Θα κάνεις τον κανόνα που θα σου δώσω και θα έρθεις σε δύο εβδομάδες να κοινωνήσεις». Μόνο η Ζαμφίρα δεν εξομολογήθηκε. Τότε την ρώτησα: Εσύ θα εξομολογηθείς; -Όχι δεν θα εξομολογηθώ, γιατί αν θα εξομολογηθώ θα σου πέσουν οι τρίχες από την μύτη.(σ.σ.αργκώ των φυλακισμένων). -Τότε γιατί ήρθες στην εκκλησία αφού ούτε εξομολογείσαι, ούτε προσεύχεσαι, ούτε ακούς την ακολουθία.Ήρθες για βόλτα; -Όχι ήρθα για να δω πόσο όμορφος είσαι. Σε όλα απαντούσε πολύ απότομα. Τότε είπα : «Ας γίνει το θέλημα του Κυρίου» Μετά από δύο εβδομάδες έστειλα έναν εθελοντή στην γυναικα στην οποία είχα βάλει κανόνα και η οποία έμενε στο ίδιο κελί με την Ζαμφίρα, για να της θυμίσει ότι θα κοινωνήσει και να ετοιμαστεί. Πάει ο εθελοντής στο κελί και της λεει «Ο ιερέας είπε πως επειδή αύριο θα κοινωνήσετε να ετοιμαστείτε και να διαβάσετε την προσευχή προ της Θείας Μεταλήψεως» Της έδωσε ένα Ωρολόγιο και αμέσως πετάχτηκε η Ζαμφίρα, - «Θέλω και εγώ να πάω αύριο στην εκκλησία». -« Όχι δεν θα πας επειδή δεν κάθεσαι ήσυχη», της είπε ο εθελοντής. - «Σε παρακαλώ, θέλω να πάω», επέμενε η Ζαμφίρα. « Δώσε μου ένα βιβλίο να διαβάσω». Της έδωσε το Ψαλτήρι. Δεν ξέρω τι διάβασε και πόσο διάβασε αλλά την επόμενη ημέρα ήρθε και με βρήκε μια συγκρατούμενή της και μου είπε: «Πάτερ, η Ζαμφίρα δεν είναι καλά στο μυαλό της» -«Δηλαδή,τι θέλεις να πεις»; ρώτησα εγώ. -«Όλη νύχτα έκλαιγε. Διάβαζε και έκλαιγε. Δεν ξέρω τι διάβασε αλλά έκλαιγε πάρα πολύ». Αφού τους εξομολόγησα όλους πήγα στην Ζαμφίρα.Ήταν γονατισμένη σε μια γωνία.Φαινόνταν κλαμμένη. Δεν έλεγε τίποτα. -«Θέλεις να εξομολογηθείς; - Ναι πάτερ θα εξομολογηθώ, αλλά δεν θα εξομολογηθώ όπως όλοι οι άλλοι. - Πες μου πώς θέλεις. - Θέλω να εξομολογηθώ με δυνατή φωνή,μπροστά σε όλους». Και όπως στεκόμουν εγώ με το πρόσωπο προς την εικόνα του Χριστού, γύρισε προς τους άλλους κρατουμένους και άρχισε να εξομολογείται δημόσια! Η εξομολόγηση κράτησε 45 λεπτά. Σε κάθε αμαρτία έκλαιγε, έκανε μια μετάνοια και έλεγε: «Παρακαλώ, συγχωρέστε με». Αφού τελείωσε σκέφτηκα. ”Να την κοινωνήσω”; Σύμφωνα με τους κανόνες του Αγίου Βασιλείου έπρεπε να μην της επιτρέψω να κοινωνήσει για τριακόσια χρόνια με τόσο βαριές αμαρτίες που είχε κάνει. Αυτό που κατάφερα να μάθω ήταν πως η γιαγιά της την είχε βαπτίσει όταν ήταν μικρή αλλά ποτέ δεν είχε κοινωνήσει. Συνεπώς θα ήταν η πρώτη φορά. Δεν είχε φάει τίποτα εκείνο το πρωινό. Σκεφτόμουν τι θα έκανε ο Χριστός μετά από μια τέτοια εξομολόγηση προσευχόμενος ως εξής: «Κύριε, εάν την κοινωνώ αναξίως παίρνω εγώ επάνω μου αυτήν την αμαρτία». Την κοινώνησα. Μετά την Θεία Κοινωνία έλαμπε από χαρά και έψελνε ”Αλληλούια”. Βρισκόνταν σε μια τέτοια κατάσταση χαράς που σπάνια συναντάς και σε χριστιανούς που ζουν ελεύθεροι στον κόσμο. Το βράδυ μου τηλεφώνησε ένας φύλακας: «Πάτερ,η Ζαμφίρα πέθανε», μου λέει»! Στις 9 το βράδυ έφτασα στην φυλακή και ρώτησα μια φυλακισμένη που είχε κοινωνήσει μαζί της,τι συνέβη και μου είπε: «Πάτερ, ήταν πολύ χαρούμενη που κοινώνησε. Από το πρωί προσευχόνταν στο Θεό, μου μιλούσε για το Θεό, για την μετάνοια, για την πίστη και την αγάπη και έκλαιγε για τις αμαρτίες της. Κατά της οκτώ το βράδυ μου λέει: «Δεν αισθάνομαι καλά, κάτι έχω». 224 Πήγε στο μπάνιο, πλύθηκε,έβαλε τα πιο καλά της ρούχα και είπε: «Εγώ θα πεθάνω τώρα, δώστε μου ένα κερί» (σ.σ.Σε άλλες ορθόδοξες χώρες όταν κάποιος ξεψυχάει πάντα κρατούν δίπλα του ένα αναμμένο κερί). Της έφεραν το κερί, γύρισε το κεφάλι της προς τον τοίχο και πέθανε! Την επομένη ημέρα οι γιατροί έκαναν συμβούλιο.Έπρεπε να χειρουργηθεί για κοίλη αλλά δεν έβρισκαν μια αιτία για τον ξαφνικό θάνατό της. Εγώ πιστεύω πως ο Θεός περιμένει τον καθένα να επιστρέψει κοντά Του και όταν αυτό γίνει και είναι καθαρός τότε ο Θεός κρίνει εαν θα τον πάρει δίπλα Του Ιερέας Βιορέλ Κοζοκάρου-Κίσιβο (Απόδοση στα ελληνικά π. Γεώργιος Κονισπολιάτης) Από το περιοδικό ”Familia Ortodoxa” τεύχος 39 Απρίλιος 2012 http://istologio.org/?tag=%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1 Δ. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος για τη Θεία Κοινωνία Καὶ σὰν ἔρθει ἡ στιγμὴ τῆς Θείας Κοινωνίας καὶ πρόκειται νὰ πλησιάσεις τὴν Ἁγία Τράπεζα, πίστευε ἀκλόνητα πὼς ἐκεῖ εἶναι παρὼν ὁ Χριστός, ὁ Βασιλιὰς τῶν ὅλων. Ὅταν δεῖς τὸν ἱερέα νὰ σοῦ προσφέρει τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Κυρίου, μὴ νομίσεις ὅτι ὁ ἱερέας τὸ κάνει αὐτό, ἀλλὰ πίστευε ὅτι τὸ χέρι ποὺ ἁπλώνεται εἶναι τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸς ποὺ λάμπρυνε μὲ τὴν παρουσία Του τὴν τράπεζα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, Αὐτὸς καὶ τώρα διακοσμεῖ τὴν Τράπεζα τῆς Θείας Λειτουργίας. Παραβρίσκεται πραγματικὰ καὶ ἐξετάζει τοῦ καθενὸς τὴν προαίρεση καὶ παρατηρεῖ ποιὸς πλησιάζει μὲ εὐλάβεια ταιριαστὴ στὸ Ἅγιο Μυστήριο, ποιὸς μὲ πονηρὴ συνείδηση, μὲ σκέψεις βρωμερὲς καὶ ἀκάθαρτες, μὲ πράξεις μολυσμένες. Ἀναλογίσου λοιπὸν κι ἐσὺ ποιό ἐλάττωμά σου διόρθωσες, ποιὰν ἀρετὴ κατόρθωσες, ποιὰν ἁμαρτία ἔσβησες μὲ τὴν ἐξομολόγηση, σὲ τί ἔγινες καλύτερος. Ἂν ἡ συνείδησή σου σὲ πληροφορεῖ ὅτι φρόντισες ἀρκετὰ γιὰ τὴν ἐπούλωση τῶν ψυχικῶν σου τραυμάτων, ἂν ἔκανες κάτι περισσότερο ἀπὸ τὴ νηστεία, κοινώνησε μὲ φόβο Θεοῦ. Ἀλλιῶς, μεῖνε μακριὰ ἀπὸ τὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Καὶ ὅταν καθαριστεῖς ἀπ’ ὅλες τὶς ἁμαρτίες σου, τότε νὰ πλησιάσεις. Νὰ προσέρχεστε λοιπὸν στὴ Θεία Κοινωνία μὲ φόβο καὶ τρόμο, μὲ συνείδηση καθαρή, μὲ νηστεία καὶ προσευχή. Χωρὶς νὰ θορυβεῖτε, χωρὶς νὰ ποδοπατᾶτε καὶ νὰ σπρώχνετε τοὺς διπλανούς σας. Γιατί αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴ μεγαλύτερη τρέλα καὶ τὴ χειρότερη περιφρόνηση τῶν Θείων Μυστηρίων. Πές μου, ἄνθρωπε, γιατί κάνεις θόρυβο; Γιατί βιάζεσαι; Σὲ πιέζει τάχα ἡ ἀνάγκη νὰ κάνεις τὶς δουλειές σου; Καί σοῦ περνάει ἄραγε, τὴν ὥρα πού πᾶς νὰ κοινωνήσεις, ἡ σκέψη ὅτι ἔχεις δουλειές; Ἔχεις μήπως τὴν αἴσθηση ὅτι εἶσαι πάνω στὴ γῆ; Νομίζεις ὅτι βρίσκεσαι μαζὶ μὲ ἀνθρώπους καὶ ὄχι μὲ τοὺς χοροὺς τῶν Ἀγγέλων; Μὰ κάτι τέτοιο εἶναι δεῖγμα πέτρινης καρδιᾶς… http://arnion.gr/h_ekklhsia/h_ueia_koinvnia.html Ε. Ο Άγιος Ταρσίζιος Ο Άγιος Μάρτυς Ταρσίζιος, μαρτύρησε στη Ρώμη, σε πολύ νεαρή ηλικία, τον καιρό που ήταν αυτοκράτορες, ο Ουαλεριανός και Γαλιηνός (257 μ.Χ.). Ήταν μαθητής του Αγίου Ιερομάρτυρος Στεφάνου, επισκόπου Ρώμης, που η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 3 Αυγούστου. Από μικρή ηλικία ο Ταρσίζιος, βοηθούσε τους Ιερείς στις λειτουργικές συνάξεις και γι΄ αυτό το λόγο, τα μαρτυρολόγια τον αναφέρουν ως «Ακόλουθο», που σημαίνει ακόλουθος-βοηθός των Ιερέων στο έργο τους. Το χαρακτηριστικό γεγονός με τον Ταρσίζιο έχει ως εξής: όταν είχε ξεσπάσει διωγμός κατά της Εκκλησίας εκείνα τα χρόνια, κάποια μέρα, εμπιστεύθηκαν στον Ταρσίζιο τα Τίμια Δώρα, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, για να τα μεταφέρει στους συλληφθέντες μελλοθάνατους χριστιανούς, που βρίσκονταν στις φυλακές. 225 Στο δρόμο, όμως, τον κύκλωσαν ειδωλολάτρες και του ζητούσαν επίμονα να τους παραδώσει αυτό που κρατούσε στο στήθος του. Ο Ταρσίζιος αρνήθηκε σθεναρά και τότε αυτοί τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου. Όταν όμως έσκυψαν για να πάρουν αυτό που κρατούσε ο Ταρσίζιος, διαπίστωσαν έντρομοι, ότι τα Τίμια Δώρα είχαν εξαφανιστεί θαυματουργικά και στα χέρια του νεαρού Αγίου ήταν μόνο το πανί που τα κάλυπτε. Οι χριστιανοί παρέλαβαν ευλαβικά το άγιο λείψανο του και το μετέφεραν στο κοιμητήριο (κατακόμβη) του τάφου του Αγίου Καλλίστου (στη Ρώμη), όπου μέχρι σήμερα δείχνουν το σημείο του τάφου του. Αργότερα ο επίσκοπος Ρώμης Δάμασος τοποθέτησε πάνω στον τάφο του, το έξης επίγραμμα: «… Ενώ ο Άγιος Ταρσίζιος έφερε τα μυστήρια του Χριστού, κάποιος με χέρι βέβηλο πήγε να τα μολύνει. Κείνος όμως προτίμησε να δώσει τη ζωή του, παρά να δώσει τοις κυσίν… τους θείους μαργαρίτες». Το παραπάνω κείμενο στηρίζεται στο Ρωμαϊκό μαρτυρολόγιο: ACTASANCTORUM. AUGUSTITOMUS III. http://www.agonistes.gr ΣΤ. Άγγελοι στη λειτουργία Ο Άγιος Νήφων, επίσκοπος Κωνσταντιανής (4ος αι.) αξιώθηκε να δει πολλά θεϊκά οράματα με τα φωτισμένα απο το Άγιο Πνεύμα, μάτια της ψυχής του. Κάποτε σε μια θεία λειτουργία, μόλις ο λειτουργός εκφώνησε: "Ευλογημένη η βασιλεία...", ο άγιος είδε φωτιά να κατεβαίνει απο τον ουρανό και να καλύπτει το άγιο θυσιαστήριο και τον ιερέα, που δεν είχε καταλάβει τίποτα. Αργότερα , όταν άρχισε να ψάλλεται ο τρισάγιος ύμνος απο τον λαό, τέσσερις άγγελοι κατέβηκαν και έψαλλαν μαζί τους. Στον Απόστολο, φανερώθηκε ο μακάριος απόστολος Παύλος να καθοδηγεί τον αναγνώστη. Στο "Αλληλούια", μετά τον Απόστολο, οι φωνές του λαού ανέβαιναν ενωμένες στον ουρανό, σαν ένα πύρινο, σφιχτοπλεγμένο σχοινί και στο ευαγγέλιο, κάθε λέξη έβγαινε σαν φλόγα απο το στόμα του ιερέα και υψωνόταν στα επουράνια. Λίγο πριν απο την είσοδο των τιμίων Δώρων, βλέπει ξαφνικά ο όσιος να ανοίγει ο ουρανός και να ξεχύνεται μια άρρητη και υπερκόσμια ευωδία. Άγγελοι κατέβαιναν απο ψηλά, ψάλλοντας ύμνους και δοξολογίες στον Αμνό, το Χριστό και Υιό του Θεού. Και να! Παρουσιάστηκε τότε ένα κατακάθαρο και τρισχαριτωμένο Βρέφος! Το κρατούσαν στα χέρια τους άγγελοι, που Το έφεραν και Το απέθεσαν στο άγιο δισκάριο, όπου βρίσκονταν τα τίμια Δώρα. Γύρω Του μαζεύτηκαν πλήθος ολόλαμπροι και λευκοφόροι νέοι, που ατένιζαν με θαυμασμό και δέος τη θεϊκή Του ομορφιά. Ήρθε η στιγμή της μεγάλης εισόδου. Ο λειτουργός πλησίασε να πάρει στα χέρια του το άγιο δισκάριο και το άγιο ποτήριο. Τα ύψωσε και τα έβαλε πάνω στο κεφάλι του, σηκώνοντας μαζί τους και το Βρέφος. "Όταν βγήκαν τα Άγια, κι ενώ ο λαός έψαλλε κατανυκτικά, είδε ο όσιος αγγέλους να φτερουγίζουν κυκλικά πάνω απ' τον λειτουργό. Δύο Χερουβείμ και δύο Σεραφείμ προχωρούσαν μπροστά του και πλήθος άλλων αγγέλων τον συνόδευαν, ψάλλοντας με αγαλλίαση άρρητους ύμνους. Όταν ο ιερέας έφτασε στην αγία τράπεζα κι ακούμπησε τα τίμια Δώρα, οι άγγελοι τη σκέπασαν με τις φτερούγες τους. Τα δύο Χερουβείμ στάθηκαν στα δεξιά του λειτουργού και τα δύο Σεραφείμ στα αριστερά του, χωρίς όμως εκείνος να τα βλέπει. Η θεία μυσταγωγία συνεχίστηκε. Είπαν το "Πιστεύω" και έφτασαν στον καθαγιασμό των τιμίων Δώρων. Ο λειτουργός τα ευλόγησε και είπε το " ... μεταβαλών τω Πνεύματι σου τω Αγίω. Αμήν. Αμήν. Αμήν. " Τότε βλέπει πάλι ο δίκαιος έναν άγγελο να παίρνει μαχαίρι και να κομματιάζει το Βρέφος. Το αίμα Του το έχυσε 226 στο άγιο ποτήριο, ενώ το σώμα Του το τεμάχισε και το τοποθέτησε στο άγιο δισκάριο. " Ύστερα αποτραβήχτηκε πάλι στη θέση του και στάθηκε σεμνά και ευλαβικά." Όταν ο λειτουργός ύψωσε τον άγιο Άρτο εκφωνώντας " Τα άγια τοις αγίοις " , ενώ ο λαός έψαλλε "Εις άγιος, εις Κύριος ... ", κάποιος απο το εκκλησίασμα στράφηκε στον άγιο και τον ρώτησε σιγανά : - Γιατί πάτερ ο ιερέας λέει "Τα άγια τοις αγίοις" ; - Για μάς όλους το λέει παιδί μου. Και σημαίνει: Στα άγια μέλη του Χριστού να προσέλθει όποιος είναι άγιος ! - Και τί είναι αγιοσύνη, πάτερ; ξαναρώτησε ο άλλος, που ήταν απλοϊκός. - Να... Αν είσαι ακόλαστος, μην τολμήσεις να γίνεις μέτοχος σε τόσο μεγάλο μυστήριο. Αν έχεις έχθρα με κάποιον, μη πλησιάσεις. Αν περιγελάς ή υβρίζεις ή κατακρίνεις το συνάνθρωπο σου, στάσου μακριά απο τη θεία Κοινωνία. Πρώτα εξέτασε τον εαυτό σου, κι αν είσαι ενάρετος πλησίασε. Αν όμως δεν είσαι φύγε!... Στο μεταξύ ο λειτουργός εκφώνησε: Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε". Ο άγιος παρατηρούσε τώρα όσους κοινωνούσαν. Άλλων τα πρόσωπα μαύριζαν, μόλις έπαιρναν τα θεία Μυστήρια, ενώ άλλων έλαμπαν σαν τον ήλιο. Οι άγγελοι στέκονταν εκεί κοντά και παρακολουθούσαν με σεβασμό τη μετάληψη. Όταν κοινωνούσε κάποιος ευσεβής του έβαζαν στο κεφάλι ένα στεφάνι. Όταν αντίθετα, πλησίαζε κάποιος αμαρτωλός, γύριζαν αλλού το πρόσωπο τους με φανερή αποστροφή. Τότε τα άχραντα Μυστήρια σαν να εξαφανίζονταν απο την αγία λαβίδα, έτσι που ο αμαρτωλός φαινόταν να μην παίρνει μέσα του το Σώμα και το Αίμα του Χριστού και έφευγε κατάμαυρος με την αποδοκιμασία του Κυρίου διάχυτη στην όψη του. Όταν τελείωσε η λειτουργία και ο ιερέας έκανε την κατάλυση, παρουσιάστηκε και πάλι το Βρέφος σώο πάνω στα χέρια των αγίων αγγέλων! Ξαφνικά η στέγη του ναού σκίστηκε στα δύο. Απο εκεί οι άγγελοι ανέβασαν το Παιδί στους ουρανούς με ύμνους και δοξολογίες όπως Το είχαν κατεβάσει, ενώ μια υπέροχη ευωδία ξεχύθηκε και πάλι ολόγυρα. Αρχιμ. Χαραλάμπους Δ. Βασιλόπουλου, Θαύματα Και Αποκαλύψεις Απο Τη Θεία Λειτουργία, Ιερά Μονή Παρακλήτου Ωρωπός Αττικής 2000 http://www.psathades.gr/library/Dokimia/TaEptaMystiria/TheiaEuxaristia.htm Ζ. Μια νέα μιλά για την σχέση της με την Εκκλησία Η σχέση των περισσότερων εφήβων με την εκκλησία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Οι περισσότεροι πηγαίνουν μόνο δυο τρεις φορές το χρόνο στις μεγάλες γιορτές. Για αυτό πιστεύω ότι φταίει κατά κύριο λόγο η εκκλησία καθώς εκπροσωπεί κάποια πράγματα ξεπερασμένα. Επίσης πιστεύω ότι ρόλο παίζουν και τα θρησκευτικά που διδάσκονται στα σχολεία με τους περισσότερους θρησκευτικούς να παρουσιάζουν τα πάντα απόλυτα και αυστηρά με αποτέλεσμα αν τολμήσεις να φέρεις αντίρρηση να ακούς ένα ωραιότατο κήρυγμα για το πόσο άπιστος είσαι ακόμη και αν δεν έχεις πει ποτέ ότι πιστεύεις(ξέφυγα λιγάκι). Εκτός αυτού συμφωνώ με αυτό που ειπώθηκε και από προηγούμενο ότι δηλαδή οι έφηβοι δεν πηγαίνουν στην εκκλησία επειδή δεν είναι "cool". Ειδικά εδώ που μένω η εκκλησία βρίσκεται στην πλατεία και πολύ δεν πηγαίνουν φοβούμενοι ότι θα τους θεωρήσουν ξενέρωτους οι συμμαθητές τους. Προσωπικά πηγαίνω στην εκκλησία αρκετές φορές όχι από υποχρέωση με τους γονείς μου αλλά επειδή το θέλω. http://www.e-steki.gr/showthread.php?t=100575 227 Η.Η ζωή έχει νόημα μόνο όταν κοινωνείς Ο πολιτισμός στον οποίο ζούμε μας κάνει να πιστεύουμε ότι σημασία έχει ο εαυτός μας. Εμείς πρέπει να περνάμε καλά. Εμείς είμαστε το κριτήριο του κόσμου και της ζωής. Η δική μας ευτυχία προηγείται των άλλων. Ακόμα και τις σχέσεις μας με τους άλλους τις κάνουμε για να περνάμε εμείς καλά, γι’ αυτό και δεν δεχόμαστε εύκολα να αναλάβουμε ευθύνες. Η Εκκλησία ζητά από τον άνθρωπο να καταλάβει την αξία της σχέσης με το Χριστό και τον συνάνθρωπο, όχι στη λογική του συμφέροντος, αλλά της αγάπης. Η σχέση έχει φως και δίνει Φως μόνο όταν είναι σχέση αγάπης κι ευθύνης. Όταν ξεκινά από ενδιαφέρον για τον άλλο, ακόμη κι από παραίτηση από δικά μας δικαιώματα. Όταν ο άλλος θέλει να μας εκμεταλλευτεί, τότε δεν έχει νόημα η σχέση. Το ίδιο κι όταν εμείς θέλουμε να τον εκμεταλλευτούμε. Γι’ αυτό και στην Εκκλησία ο καθένας, αντί να κατηγορεί τους άλλους, καλό είναι να αναλάβει την ευθύνη να αγωνιστεί να τους βοηθήσει να προχωρήσουν στην αγάπη και στη ζωή του Χριστού. Ο Χριστός προσφέρθηκε και προσφέρεται για να Τον κοινωνούμε. Η Θεία Κοινωνία μας ενώνει με το Θεό και τον συνάνθρωπο και είναι η απόδειξη της ζωής που μας δίνει Φως. Δεν είναι συνήθεια, αλλά επιλογή αγάπης, η οποία δεν μας συνοδεύει μόνο σ’ αυτή τη ζωή, αλλά και στην αιωνιότητα. Προϋπόθεση να καταλαβαίνουμε το μυστήριο της Εκκλησίας, ότι είναι Σώμα Χριστού και εμείς μέλη Του. Χρειαζόμαστε περισσότερο Φως στη ζωή μας. Αυτό μας το δίνει ο Χριστός. Αρκεί να το θέλουμε. Η Θεία Κοινωνία δεν είναι υπόθεση μόνο του μυαλού, να καταλαβαίνουμε δηλαδή τι κάνουμε και Ποιον κοινωνούμε ή να αισθανόμαστε με τις αισθήσεις την παρουσία του Χριστού. Η Θεία Κοινωνία είναι υπόθεση του σώματος του Χριστού που είναι η Εκκλησία. Κοινωνώντας δείχνουμε ότι πιστεύουμε στο Χριστό, ότι είμαστε μέλη της Εκκλησίας, ότι δεν θέλουμε να είμαστε μόνοι μας, ότι δεν σκεφτόμαστε το Θεό μόνο για το καλό του χρόνου, αλλά η Εκκλησία είναι για μας ζωή. Ας προετοιμαζόμαστε και να κοινωνούμε όσο μπορούμε πιο συχνά. Με μια μικρότερη ή μεγαλύτερη νηστεία (εκτός από την τροφή υπάρχει και η νηστεία από την κακία, την ζήλεια, την κακολογία, την τηλεόραση και τον υπολογιστή). Με προσευχή στο Θεό και την ίδια στιγμή με χαρά γιατί ο Χριστός μας αγαπά και είναι κοντά μας τόσο που μπαίνει μέσα μας, καταδέχεται να μας δίνεται την ώρα της Θείας Κοινωνίας. Με μετάνοια για τα λάθη μας, τόσο μέσα από το μυστήριο της εξομολόγησης όσο και με την ομολογία ότι δεν είμαστε αυτό που θέλει ο Θεός. Η Θεία Κοινωνία είναι ένα δείπνο, είναι το αιώνιο τραπέζι της χαράς και της αγάπης του Θεού. Ας παίρνουμε μέρος χωρίς κακία, αλλά με φόβο Θεού, με πίστη και αγάπη. 228 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 16 Παρέες και παρέα Παρέα (Μουσική Θέμης Καραμουρατίδης, Στίχοι Γεράσιμος Ευαγγελάτος, ερμηνεία Νατάσα Μποφίλιου από τον δίσκο Μέχρι το τέλος) Δεν τ’ αναλύω πιο πολύ το θέμα που με καίει. Κανένας σας δε φταίει, το παίρνω απάνω μου όλο εγώ... Βγάλτε με μόνο για καφέ, να πάρω λίγο αέρα. Σαν να ’φαγα μια σφαίρα και δεν μπορώ να σηκωθώ... Παρέα μόνο σάς ζητώ∙ δε θέλω να το συζητώ. Δε θέλω αναλύσεις∙ μην ψάχνετε για λύσεις. Παρέα διακριτική, σαν να μην είστε καν εκεί. Αν θέλεις να μιλήσεις, το κάνεις πριν κυλήσεις... Σαν να μην έγινε ποτέ... Για τον καιρό ας πούμε. Τη λύση δε θα βρούμε, όσο κι αν θέλετε πολύ... Βγάλτε με μόνο για ποτό∙ γνωρίστε μου γνωστούς σας. Και για τους εαυτούς σας κρατείστε κάθε συμβουλή... Παρέα μόνο σάς ζητώ∙ δε θέλω να το συζητώ. Δε θέλω αναλύσεις∙ μην ψάχνετε για λύσεις. Παρέα διακριτική, σαν να μην είστε καν εκεί. Αν θέλεις να μιλήσεις, το κάνεις πριν κυλήσεις... Παρέα διακριτική, σαν να μην είστε καν εκεί. Αν θέλεις να μιλήσεις, το κάνεις πριν κυλήσεις... Ερμηνευτικά Σχόλια Δεν τ’ αναλύω: μία παρέα, μια φιλία έχει πλεονεκτήματα. Βοηθά τον άνθρωπο να ξεφεύγει από τα προβλήματα και τις δυσκολίες του. Να ξεσκά. Να μην μένει κλεισμένος στον εαυτό του. Την ίδια στιγμή οι σύγχρονες παρέες αποτυπώνουν την στάση του ανθρώπου να μην θέλει να κουράζει το μυαλό του. Η εργασία, η πορεία της ζωής, οι κακές ειδήσεις, αλλά και το γεγονός ότι οι άλλοι δεν είναι αυτό που θα θέλαμε μας κάνουν να νιώθουμε πάνω απ’ όλα την ανάγκη να έχουμε έναν ή κάποιους ανθρώπους που να μας απαλλάσσουν από την μοναξιά μας. Αυτό περιγράφει και το τραγούδι της Μποφίλιου. Βγάλτε με μόνο για καφέ: υπάρχουν καταστάσεις και πρόσωπα που μας πνίγουν στη ζωή μας, που μας καίνε. Όσο κι αν το Ίντερνετ είναι μία διέξοδος, καθώς μπορούμε πολύ πιο εύκολα να επικοινωνούμε με άλλους χωρίς να χρειάζεται να βγαίνουμε από το βόλεμά μας, από την καρέκλα και την οθόνη μας, εντούτοις έρχονται στιγμές που μας χρειάζεται μια βόλτα. Να βγούμε, να ξεσκάσουμε. Νιώθουμε ότι έχουμε φάει μια σφαίρα και βαραίνουμε τόσο πολύ που χρειαζόμαστε κάποιον ή κάποιους να μοιραστούμε τουλάχιστον το χρόνο μας. Παρέα μόνο σας ζητώ: η παρέα δεν είναι κατ’ ανάγκην φιλία. Η φιλία προϋποθέτει δόσιμο, ενώ η παρέα είναι ξέσκασμα. Η φιλία θέλει επένδυση συναισθημάτων. Η παρέα είναι αρκετή για κουβέντα, για να μην μένουμε κλεισμένοι στον μέσα κόσμο μας. Η παρέα εκτονώνει. Η φιλία χτίζει σχέσεις. Η παρέα μπορεί ναν 229 γίνει φιλία, αλλά συνήθως διαλύεται εύκολα. Η φιλία αντέχει στο χρόνο, αν είναι αληθινή. Η παρέα δεν προϋποθέτει σχέσεις που θα κρατήσουν. Όμως και η παρέα έχει χαρά, έχει αγάπη και κέφι, έχει μοίρασμα. Μόνο που κάποτε μπορεί κι αυτή, όπως και η φιλία, να γίνει καταστροφική, αν τα μέλη της λειτουργούν στη λογική της εκτόνωσης και του βγαλσίματος των απωθημένων. Παρέα διακριτική: σημαίνει παρέα που σέβεται τις απαιτήσεις του άλλου, την ανάγκη του να δώσει μόνο όσα θέλει. Η παρέα που είναι διακριτική στηρίζεται στον αλληλοσεβασμό και στο γεγονός ότι αν ο άλλος δεν θέλει να ανοιχτεί, δεν θα πιεστεί. Η παρέα ταιριάζει περισσότερο στην light εποχή μας, όπου τα σοβαρά μπαίνουν στην άκρη. Ας είναι κάποιος δίπλα, διακριτικά, κι ας φαίνεται σαν να μην είναι εκεί. Γι’ αυτό και οι παρέες σήμερα διαλέγουν τα μέρη όπου η μουσική είναι έντονη και δυνατή, για να μην χρειάζεται συζήτηση, ηρεμία, επικοινωνία. Αν θέλεις να μιλήσεις, το κάνεις πριν κυλήσεις: ο στίχος αποτυπώνει το δικαίωμα στο λάθος, την πτώση, την αμαρτία που το εγώ μας διεκδικεί. Δεν μπορεί πάντοτε η παρέα να μας βοηθήσει, αν εμείς δεν το θέλουμε, αν εμείς ακούμε μόνο τον εαυτό μας και κανέναν άλλο. Για τους εαυτούς σας κρατήστε κάθε συμβουλή: αρκεί το ποτό. Αρκεί η γνωριμία. Οι συμβουλές δεν βοηθούν αυτόν που δεν θέλει να ανοιχτεί. Ίσα- ίσα γίνονται ενοχλητικές. Διακριτικότητα σημαίνει λοιπόν σιωπή. Αν θέλουμε να μιλήσουμε, δεν χρειαζόμαστε κάποιον να μας πιέζει. Το άνοιγμα της ψυχής προϋποθέτει εμπιστοσύνη κι αυτή χτίζεται σταδιακά, ενώ η εποχή μας δεν την ευνοεί, γιατί ο άνθρωπος έχει πάψει να είναι ειλικρινής, να λειτουργεί με γνώμονα και τον άλλο και βλέπει τα πάντα με βάση το δίκιο του, με βάση το τι θέλει ο ίδιος. Γι’ αυτό και η φιλία δεν είναι εύκολη σήμερα. Οι άνθρωποι περνούμε μία μόνιμη εφηβεία, οπότε και χρειαζόμαστε παρέες και λιγότερο φίλους. Είμαστε ευμετάβολοι και δεν μπορούμε να ανήκουμε κάπου με την ψυχή μας. Μένουμε όπου δεν μας πιέζουν. Μένουμε όπου μπορούμε να πάρουμε. Μην ψάχνετε για λύσεις: ο εγωισμός του ανθρώπου απαιτεί τις λύσεις να τις δώσουμε μόνοι μας. Δεν νιώθουμε ότι τα προβλήματά μας απασχολούν τους άλλους ή ακόμη κι αν γίνεται έτσι, δύσκολα τα δικά τους τα προβλήματα απασχολούν εμάς. Υπάρχει ρηχότητα συναισθημάτων και την ίδια στιγμή όχι δόσιμο και δέσιμο. Για την Εκκλησία όμως κάτι τέτοιο δεν είναι επιθυμητό. Ο άνθρωπος χρειάζεται να έχει στηρίγματα και οι αληθινοί φίλοι είναι πιο δυνατά στηρίγματα από μία παρέα που εύκολα αλλάζει. Β. Η αξία της φιλίας Φιλία είναι ο ψυχικός δεσμός που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων, που στηρίζεται στην αμοιβαία εκτίμηση και αφοσίωση. Η λέξη φιλία προέρχεται σύμφωνα με κάποιους από το φίλος + -ία που σημαίνει: α) αυτός που αγαπούμε, που συμπαθούμε. β) πρόσωπο με το οποίο έχει κανείς δεσμό αμοιβαίας αγάπης και εκτίμησης. Κατ’ άλλους προέρχεται από το ρήμα φιλώ (έω) που σημαίνει αγαπώ. Η φιλία αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανθρώπου. Είναι μια αναγκαιότητα που πηγάζει από την έμφυτη τάση για κοινωνικότητα. Ο άνθρωπος νιώθει την ψυχική ανάγκη να συναναστραφεί με άλλα άτομα με σκοπό να δώσει και να πάρει αγάπη αλλά και για να βιώσει ποικίλα συναισθήματα, με αποτέλεσμα τη βελτίωση και την καλλιέργεια του ψυχικού του κόσμου. Ο άνθρωπος, όπως είναι φυσικό, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του με προορισμό την Ιθάκη, συναντά δυσκολίες, γι’ αυτό έχει ανάγκη από αληθινούς φίλους. Ο ειλικρινής φίλος είναι σωστό καταφύγιο σε κάθε “τρικυμία”, αφού απ’ αυτόν αντλούμε πάντοτε κουράγιο κι ελπίδα για να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον. Η φιλία, συνεπώς, συντελεί στη βελτίωση του χαρακτήρα μας. Περιορίζει τον ατομικισμό και εξευγενίζει το ήθος των ανθρώπων. Ικανοποιεί την τάση του ανθρώπου να έρθει σε στενότερη επικοινωνία με άλλα άτομα, να ανακοινώσει τα σχέδια του και να εκμυστηρευτεί τους φόβους του. Συμβάλλει στην απόκτηση αυτογνωσίας, αφού μέσω της συναναστροφής μπορούμε να γνωρίσουμε τα τρωτά μας σημεία αλλά και τα προτερήματά μας. Δυστυχώς όμως, ο ανταγωνισμός και το υλιστικό πνεύμα της εποχής μας δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη της 230 αληθινής φιλίας. Είναι αλήθεια ότι σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν με κάθε τρόπο ν’ αναδειχθούν, να κυριαρχήσουν για να αποκτήσουν φήμη, γόητρο και περισσότερα χρήματα, λησμονώντας ότι η ειλικρινής φιλία δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή μας. Επίσης, τώρα πια οι σχέσεις των ανθρώπων είναι εμπορικές, στηρίζονται στο κέρδος. Επικρατεί το συμφέρον, ο ωφελιμισμός, η ιδιοτέλεια, η υστεροβουλία, η υποκρισία και η αυτοπροβολή. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν “μάσκες” στη συναναστροφή τους με άλλους και δεν παρουσιάζουν τον πραγματικό τους εαυτό. Τέλος, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, το άγχος, η καχυποψία και ο φανατισμός εξαιτίας των διαφορετικών ιδεολογικών πεποιθήσεων δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη φιλικών δεσμών και το πέρασμα από το “εγώ” στο “εμείς”. Βέβαια, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε πραγματικές φιλίες χρειάζεται: α) ταυτότητα απόψεων, αντιλήψεων, διαθέσεων, β) αμοιβαία εκδήλωση των συναισθημάτων, γ) έλλειψη συμφέροντος και κάθε ιδιοτέλειας, και δ) σεβασμός στην προσωπικότητα του φίλου και γενικότερα στην ανθρώπινη οντότητα. Όταν λοιπόν έχεις φίλους, νομίζεις ότι έχεις θησαυρούς, λέει χαρακτηριστικά ο Μένανδρος και φυσικά δεν έχει άδικο. Η φιλία είναι ανεκτίμητος θησαυρός, γιατί αυξάνει τη χαρά και ελαττώνει τη λύπη. Είναι μια αρετή που συμβάλλει όχι μόνο στην ατομική βελτίωση, αλλά και την εξυπηρέτηση του γενικού καλού και της προόδου του κοινωνικού συνόλου, επειδή καλλιεργεί τα ανώτερα συναισθήματα της ανιδιοτέλειας και της αυτοθυσίας. Άννα Κ. Βελεγράκη, Δασκάλα 1ου Δημοτικού Σχολείου Αρχανών http://www.patris.gr/articles/57450?PHPSESSID=#.Uuyz8bRvZnU Γ. Η φιλία σήμερα Οι περισσότερες φιλίες στηρίζονται στην επίδειξη και στη σκοπιμότητα. Επιλέγουμε τους φίλους μας με κριτήριο τα χρήματα ή τη δύναμη που έχουν και όχι το χαρακτήρα τους. Είμαστε καχύποπτοι και δεν εμπιστευόμαστε κανένα, με συνέπεια να μένουμε κλεισμένοι στον εαυτό τους και μόνοι. Εξαιτίας των γρήγορων ρυθμών ζωής – πολλές ώρες στο σχολείο και στα φροντιστήρια, μακρινές αποστάσεις - απουσιάζει ο χρόνος για τη δημιουργία και την ανάπτυξη δεσμών φιλίας. Ο ανταγωνισμός, ο ατομικισμός και η επιθυμία για απόκτηση μόνο υλικών αγαθών μας απομακρύνουν από τους φίλους μας. Η κυριαρχία του διαδικτύου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι έχουμε φίλους ή ότι δεν τους έχουμε ανάγκη. http://filologoupoli.blogspot.gr/2013/11/3_8.html 231 Δ. Η φιλία του Μεγάλου Βασιλείου με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο Συχνά, ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι συγχέουμε τή φιλία μέ τήν παρέα, γι’ αὐτό θά ἦταν καλό νά ξεκαθαρίσουμε τίς ἔννοιες αὐτές.Σέ μία ἀληθινή φιλία βρίσκομαι μαζί μέ τόν ἄλλο ἄνθρωπο γιά νά μοιραστῶ μαζί του τήν ἴδια τή ζωή, τίς χαρές καί τίς λύπες της. Σέ μία γνήσια φιλία ὑπάρχει ὁ ἀμοιβαῖος σεβασμός, ὥστε νά ὑπάρχει ὥρα καί χῶρος γιά νά ἐκφραστοῦν ὅλοι. Ὁ καλύτερος φίλος εἶναι αὐτός πού δέν φοβᾶται νά μᾶς πεῖ τήν ἀλήθεια, ἄν πιστεύει ὅτι σέ κάτι ἔχουμε παρεκτραπεῖ. Εἶναι, ὅμως, παράλληλα ἕτοιμος νά σεβαστεῖ τίς ἐπιλογές μας, ἔστω κι ἄν διαφωνεῖ. Ἀντίθετα, ὅταν μιλᾶμε γιά παρέα δύο ἀνθρώπων, αὐτοί ἀφιερώνουν χρόνο ὁ ἕνας στόν ἄλλο ἁπλῶς γιά νά χαροῦν -πρόσκαιρα- κοινά ἐνδιαφέροντα. Ὅταν πιά ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο βαρεθεῖ τά συγκεκριμένα γεγονότα πού τούς ἑνώνουν ἤ ἄν προκύψει μεταξύ τους κάποια διαφωνία, ἡ «φιλία» ἐξανεμίζεται. Δηλαδή, ἀπό τήν παρέα ἀπουσιάζει τό ἐσωτερικό βάθος. Τό ζητούμενο, ἑπομένως, εἶναι νά δημιουργήσει κανείς μόνιμες καί ἀληθινές φιλίες πού θά κρατήσουν μέσα στόν χρόνο καί θά συμβάλουν στήν καλλιέργεια τῆς προσωπικότητάς του. Ὡστόσο, γιά νά γίνει αὐτό, χρειάζεται νά κάνουμε σωστές ἐπιλογές, ἐπειδή, κατά τόν Ἀπ. Παῦλο, «φθείρουσιν ἤθη χρηστά ὁμιλίαι κακαί» (Α΄ Κορ. ιε΄, 33). Δηλαδή: Οἱ κακές συναναστροφές καταστρέφουν τόν καλό χαρακτήρα. Ὅλοι ἔχουμε τήν ἀνάγκη μίας γνήσιας, ἀληθινῆς, δυνατῆς καί πραγματικῆς φιλίας, γιατί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νιώθουμε τήν ἀνάγκη νά ἀγαπήσουμε, ἀλλά καί νά ἀγαπηθοῦμε. Δύσκολα κτίζεται μία τέτοια φιλία, ἀλλά ὅσοι τό κατάφεραν ἔζησαν εὐτυχισμένοι. Μία τέτοια ἀληθινή φιλία εἶχαν ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Αὐτή γίνεται φανερή ἀπό τά κείμενά τους καί κυρίως ἀπό τά κείμενα τοῦ Ἅγ. Γρηγορίου, ὅπου μᾶς περιγράφει καί ταυτόχρονα μᾶς ὑποδεικνύει τίς προϋποθέσεις μίας μεγάλης φιλίας, ὅπως αὐτή πού εἶχε ὁ ἴδιος μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Ἡ ἀληθινή φιλία πρέπει νά εἶναι «θεῖος καί φρόνιμος ἔρως», ἀπαλλαγμένος ἀπό τήν ἁμαρτία. Γράφει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος: «Οἱ σωματικοί ἔρωτες, καθώς ἀφοροῦν τά πράγματα πού περνοῦν, περνοῦν κι ἐκεῖνοι, ὅπως τά ἐαρινά λουλούδια. Οὔτε ἡ φλόγα μένει, ὅταν τά ξύλα τελειώσουν, ἀλλά χάνεται μαζί μέ αὐτά πού τήν τρέφουν, οὔτε ὁ πόθος ὑπάρχει, ὅταν τό προσάναμμα σβήσει. Οἱ θεῖοι, ὅμως, καί φρόνιμοι ἔρωτες, ἐπειδή ἀναφέρονται σέ κάτι σταθερό (τόν Θεό), γι’ αὐτό ἀκριβῶς εἶναι μονιμότεροι καί ὅσο περισσότερο παρουσιάζεται ἡ ὀμορφιά τούς τόσο περισσότερο συνδέουν τούς ἐραστές μέ αὐτό, ἀλλά καί μεταξύ τους. Αὐτός εἶναι ὁ νόμος τοῦ δικοῦ μας ἔρωτος». Μία φιλία γίνεται δυνατή, ὅταν οἱ φίλοι διεξάγουν κοινό ἀγῶνα καί στοχεύουν στό νά κατακτήσουν τίς ψηλότερες κορυφές τῆς ἀρετῆς. Γι’ αὐτή τήν κοινή ἐπιδίωξη τοῦ ἰδίου καί τοῦ Μεγάλου Βασιλείου μᾶς ἀναφέρει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος: «Κοινή ἐπιδίωξη καί τῶν δύο, ἡ ἀρετή καί ἡ συμμόρφωση τῆς ζωῆς μας πρός τίς μελλοντικές ἐλπίδες». Ἐξομολογεῖται γιά τόν θεῖο πόθο τους: «Τήν ἐπιδίωξη αὐτή ἔχοντες ἐμπρός μας, κατευθύναμε τή ζωή μας ὁλόκληρη καί κάθε μας ἐνέργεια· μᾶς ὁδηγοῦσε ἡ ἐντολή καί εἰκονίζαμε ὁ ἕνας στόν ἄλλο τήν ἀρετή μας καί εἴμαστε, ἐάν δέν εἶναι ὑπερβολικό τοῦτο νά πῶ, ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο κανόνας καί μέτρο, μέ τά ὁποῖα διακρίνεται τό ὀρθό καί τό μή ὀρθό». Ἡ ὑγιής φιλία ἀνθεῖ σέ περιβάλλοντα ἀμόλυντα ἀπό τήν ἁμαρτία καί τή συναναστροφή τῶν κακῶν καί τῶν πονηρῶν. Ἀξιοπρόσεκτες καί σέ αὐτό τό σημεῖο εἶναι καί πάλι οἱ παρατηρήσεις τοῦ Θεολόγου Γρηγορίου: «Ἀπό τούς σπουδαστές μᾶς συναναστρεφόμαστε, ὄχι βέβαιά τους πιό ἀνήθικους, ἀλλά τούς πιό φρόνιμους· οὔτε τούς πιό ἐριστικούς, ἀλλά τούς πιό εἰρηνικούς καί ἐκείνους πού ἡ συναναστροφή τούς εἶναι ὠφελιμότερη. Διότι γνωρίζαμε ὅτι εἶναι εὐκολότερο νά λάβεις τήν ἀσθένεια, παρά νά χαρίσεις τήν ὑγεία. Καί στά μαθήματα φτάσαμε νά χαιρόμαστε ὄχι μέ τά πιό εὐχάριστα, ἀλλά μέ τά πιό ὠφέλιμα. Ἐπειδή καί ἀπό αὐτά οἱ νέοι συμμορφώνονται πρός τήν ἀρετή ἤ τήν κακία». Ἀκόμα κάτι πού συνδέει τούς ἀνθρώπους μέ μία γνήσια φιλία, εἶναι οἱ κοινές ἀρχές καί οἱ κοινές ἀντιλήψεις. Σέ αὐτό τό θέμα ὑπογραμμίζει ὁ Γρηγόριος: «Τίποτε, νομίζω, δέν ἀξίζει, ἐάν δέν ὁδηγεῖ στήν ἀρετή καί δέν κάνει καλύτερους ὅσους ἀσχολοῦνται μέ αὐτό. Γιά τούς ἄλλους ὑπάρχουν διάφορες ὀνομασίες ἤ ἀπό τόν πατέρα ἤ ἀπό τήν οἰκογένεια ἤ ἀπό τό ἐπάγγελμα καί τίς πράξεις τους. Ἐμεῖς, ὅμως, ἔχουμε τό μέγα προσόν καί ὄνομα νά εἴμαστε καί νά λεγόμαστε Χριστιανοί. Αὐτό ἦταν ἡ μεγαλύτερη καύχηση γιά μᾶς». Ἄλλο ἕνα βασικό συστατικό μίας ἀληθινῆς φιλίας εἶναι ἡ ἀγάπη. «Ἐκεῖνος πού ἀγαπάει ἔχει μακροθυμία, ἔχει καί καλοσύνη· ἐκεῖνος πού ἀγαπάει δέ ζηλοφθονεῖ· ἐκεῖνος πού ἀγαπάει δέν κομπάζει οὔτε περηφανεύεται· εἶναι εὐπρεπής, δέν εἶναι ἐγωιστής οὔτε εὐερέθιστος· ξεχνάει τό 232 κακό πού τοῦ ἔχουν κάνει» (Α΄ Κορ. ιγ΄, 4 - 5). Καί οἱ σεβάσμιοί μας Πατέρες Γρηγόριος καί Βασίλειος εἶχαν αὐτοῦ του εἴδους τήν ἀγάπη στή φιλία τους. Ἀγωνίζονταν ὄχι ποιός θά ἔχει τά πρωτεῖα, ἀλλά πῶς νά τά παραχωρήσουν ὁ ἕνας στόν ἄλλο. Τήν ἐπιτυχία τοῦ ἑνός τήν θεωροῦσε ὁ ἄλλος καί δική του καί χαιρόταν γιά τόν φίλο του. Ἡ ἀγάπη καί ὁ σεβασμός πού εἶχε ὁ Ἅγ. Γρηγόριος στόν Μέγα Βασίλειο φαίνεται στά πιό κάτω λόγια μέ τά ὁποῖα συγκρίνεται ὁ ἴδιος μέ τόν φίλο του. Γράφει: «Τό ὡραιότερο εἶναι ὅτι ἐσχηματίσθη ἀπό ἐμᾶς μία ἀδελφότης πού ἐκεῖνος (ὁ Βασίλειος) διεμόρφωνε καί κατεύθυνε ὡς ἀρχηγός μέ κοινές ἱκανοποιήσεις, μολονότι ἐγώ ἔτρεχα πεζός δίπλα σέ ἅρμα Λυδικό (ταχυδρόμο δηλαδή), ὅπου καί ὅπως πήγαινε ἐκεῖνος». Τέλος, ἕνα ἀκόμη σημεῖο ἀπό τό ὁποῖο μποροῦμε νά παραδειγματιστοῦμε ἀπό τή φιλία τῶν δύο ἀνδρῶν, εἶναι ἡ ἐκδήλωση τρυφερότητας, στοργῆς καί φιλαδελφίας. Ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ἀναφερόμενος στόν φίλο του, τόν ἀποκαλεῖ: «Ὁ ἐμός Βασίλειος». Δηλαδή: ὁ δικός μου Βασίλειος. Ἔτσι γίνεται, ὅταν ἡ φιλία εἶναι ἀνιδιοτελής, καθαρή καί λουσμένη στό φῶς τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης καί ἀρετῆς. Ἐάν ὅλοι μας δοκιμάσουμε νά ἐφαρμόσουμε στή ζωή μας αὐτά πού οἱ θεόπνευστοι Πατέρες, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί Μέγας Βασίλειος μᾶς δίδαξαν, πρῶτα μέ τό παράδειγμά τους, ἀλλά καί μέ τίς συμβουλές τους, τότε σίγουρα θά μᾶς βοηθήσουν νά δημιουργήσουμε γερές καί ἰσχυρές φιλίες, πού θά ἀντέξουν στόν χρόνο καί στήν τρικυμία τῆς ζωῆς. Παναγιώτης Παπακυριακού, Πηγή: περιοδικό Παρέμβαση εκκλησιαστική, τεύχ. 19ο, Απρίλιος-Ιούνιος 2012, έκδ. Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, σ. 366-369. http://h-agaph-panta-elpizei.blogspot.gr/2012/09/blog-post_30.html Ε. Οι χειριστικοί φίλοι Οι νέοι έχουν την τάση να είναι χειριστικοί. Επίσης, έχουν την τάση να επιμένουν σ’ αυτό που θέλουν, επειδή ξέρουν πως τις περισσότερες φορές αυτό φέρνει αποτέλεσμα. Μερικές φορές όμως κάποιοι νέοι είναι τόσο πιεστικοί, που περιορίζουν την προσωπικότητα κάποιων άλλων, ενώ μερικοί αισθάνονται ότι μ’ αυτό τον τρόπο ασκούν εξουσία. Μερικά βασικά χαρακτηριστικά των χειριστικών φίλων: 1. Δυσκολεύονται να δεχτούν το «όχι» ως απάντηση. 2. Καταφεύγουν πολύ συχνά στον εκβιασμό («Δεν θα σε καλέσω στο πάρτι μου, αν δεν...»). 3. Περιορίζουν τα άλλα παιδάκια. 4. Έχουν την τάση να εξαιρούν παιδιά από την παρέα. 5. Είναι συνήθως δημοφιλή και έχουν πολλούς φίλους. http://antikleidi.com/anatrofi/%CE%B1%CF%87-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%82%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85/ ΣΤ. Να αλλάξω παρέα; Ερώτηση: Είμαι σε μία παρέα στο σχολείο και χωρίς να θέλω κάποιοι με συγκαταλέγουν στα φυτά, ενώ υπάρχουν και μαθητές με μεγαλύτερο βαθμό. Πώς μπορώ να βγω από την παρέα μου και να μπω στην άλλη χωρίς να εκτεθώ; Απάντηση: Κορίτσι μου, σε ευχαριστεί η παρέα που είσαι τώρα; Αν ναι, ποιος ο λόγος να απομακρυνθείς; Για να μοιάσεις στη μάζα; Τί να σου πω. Κατανοείς ότι ασχολείσαι με κάτι που είναι παντελώς ανούσιο; Παλεύεις για να αλλάξεις ταμπέλα και από "φυτό" να γίνεις "μαγκάκι" την στιγμή που αυτές οι ταμπέλες δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα και δεν μπορούν να πουν τίποτα για τον χαρακτήρα σου, για το ποια είσαι. Και πιο 233 συγκεκριμένα: Παραμένεις αυτή που είσαι και προσπαθείς να σχετίζεσαι με τα άτομα που θεωρείς ότι το αξίζουν, με όσους δέσεις έχει καλώς, για τους υπόλοιπους που όχι, δεν έγινε και τίποτα, δεν μπορούμε να ταιριάζουμε με όλους. Μείνει μακριά από ταμπέλες, δεν θα σε βοηθήσουν, ίσα ίσα που σου βάζουν όρια στο να γνωρίσεις και να σχετιστείς με καινούρια άτομα (αν δεν ταιριάζουν οι "ταμπέλες" σας) Αυτά από μένα... Kαι να πας με την άλλη παρέα δεν θα είναι εύκολο να ταιριάξεις και θα δεις ότι δεν θα σου αρέσει μετά από λίγο και θα το μετανιώσεις! Μην δίνεις σημασία σε τέτοια πράγματα και σκέψου ότι με αυτή τη κίνηση θα πληγώσεις τους φίλους σου...φαντάσου να σου έλεγαν εσένα ότι δεν σε θέλουν για φίλη γιατί τους κάνεις να ντρέπονται! Πολύ άσχημο! Μην κάνεις αυτό που δεν θα ήθελες να σου κάνουν .Η φιλία δεν είναι παιχνίδι...ααα τώρα σε βαρέθηκα και άντε γεια...σκέψου ότι μπορεί να πληγώσεις κάποιους με αυτή σου την απερισκεψία! http://ischool.e-steki.gr/showthread.php?t=144928 Ζ. Ο γέροντας Παϊσιος για τις κακές παρέες Γέροντα, πώς συμβαίνει ένας νέος, ενώ από παιδί ζούσε πνευματικά και είχε φιλότιμο, να φθάση σε σημείο να παραστρατήση τελείως; Ας μην κρίνη κανείς. Είναι πολλοί παράγοντες που επιδρούν. Τα παιδιά που ζουν κοσμικά, απρόσεκτα, ελέγχονται όταν βλέπουν τα άλλα που ζουν αγνά, πνευματικά, και θέλουν να τα παρασύρουν. Μια φορά προχωρούσαν στο δρόμο δυο παιδιά. Το ένα κάποια στιγμή σκόνταψε και έπεσε μέσα σε έναν λάκκο με λασπόνερα και έγιναν τα ρούχα του όλο λάσπες. Μόλις πήγαν παραπέρα, έσπρωξε τον φίλο του και τον έριξε σε έναν λάκκο, για να λασπωθή, γιατί ένοιωθε άσχημα να είναι αυτός λασπωμένος και εκείνος καθαρός. Οι παρέες πολύ επηρεάζουν τα παιδιά. Εγώ, όταν ήμουν μικρός, είχα μέσα στη φύση μου την αγάπη. Ξεκινούσα να πάω κάπου με τα ζώα και κοίταζα να βάλω και τον έναν επάνω στο ζώο, να βάλω και τον άλλον, να πάρω και τον μικρό μου αδελφό στον ώμο. Μια φορά ένας αδελφός μου σκότωσε ένα πουλάκι κι εγώ στενοχωρέθηκα πολύ και τον μάλωσα. Πήρα μετά το πουλάκι και το έθαψα με κλάματα. Εκείνο το διάστημα έκανα παρέα με παιδιά της ηλικίας μου. Πηγαίναμε στο δάσος, προσευχόμασταν, διαβάζαμε Συναξάρια, νηστεύαμε. Μετά οι μητέρες τους άρχισαν να μην τα αφήνουν να έρχονται μαζί μου. «Μην κάνετε παρέα με αυτόν, τους έλεγαν, θα σας χτικιάση». Οπότε με άφησαν και ένιωθα μόνος. Με κορόιδευαν κιόλας, «καλόγερο από δω, με έλεγαν, καλόγερο από κει», μου είχαν κάνει την ζωή μαρτύριο. Έφθασα κάποτε σε σημείο που δεν μπορούσα να αντέξω την κοροϊδία. Τότε είπα κι εγώ: «Θα πάω με τα μεγαλύτερα παιδιά και θα υποκρίνομαι». Άρχισα λοιπόν να κάνω παρέα με μεγαλύτερα παιδιά. Πήρα λάστιχα και έκανα σφενδόνα. Πρώτα έβαζα δήθεν σημάδι μόνο με την σφενδόνα. Ύστερα πήρα σκάγια και είχα γίνει ο καλύτερος σκοπευτής. Μια φορά, μόλις σκότωσα ένα πουλάκι και το είδα σκοτωμένο, συνήλθα. Πέταξα και τα λάστιχα, και τα σκάγια. «Εσύ έκλαιγες, είπα, όταν ο αδελφός σου σκότωσε ένα πουλάκι και τον μάλωσες, που το σκότωσε, και τώρα πού έφθασες; Σκοτώνεις πουλιά και σιγά σιγά θα φθάσης να σκοτώνης και ζώα». Πράγματι, αν συνέχιζα έτσι, θα προχωρούσα στο κυνήγι ζώων και μετά θα τα έγδερνα κιόλας. Από μία ευαισθησία σε τί κακότητα μπορεί να φθάση κανείς, αν δεν προσέξη και παρασυρθή από κακές παρέες! Ενώ, οι καλές συντροφιές πολύ βοηθούν. Ο Θεός γέμισε τους ανθρώπους με διάφορα χαρίσματα. Ο άνθρωπος, όπως βλέπει την διαστροφή των άλλων, έτσι μπορεί να δη και την αρετή τους και να την μιμιθή. Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή», τόμος Δ’ 234 Η. Παρέες με νόημα Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνος του. Χρειάζεται να ανήκει κάπου, σε μία φιλία, σε μία παρέα, εκτός από την οικογένεια, το σχολείο και την εργασία του. Η φιλία σε κάνει να μοιράζεσαι χρόνο, συναισθήματα, να στηρίζεις και να στηρίζεσαι. Για να έχει μια φιλία νόημα, για να γίνεται αληθινή παρέα, χρειάζεται να στοχεύει στο καλό, δηλαδή στην αγάπη, στην κοινωνικότητα που δεν γίνεται καταστρεπτική για τον νέο. Μία παρέα στην οποία δοκιμάζουμε αυτά που βλάπτουν, τα λεγόμενα «απαγορευμένα», το τσιγάρο, το ποτό, το ξενύχτι, τον έρωτα όχι των προσώπων αλλά των σωμάτων, παίζουμε με τρελές καταστάσεις, επαναστατούμε εναντίον των γονιών μας, ίσως και εναντίον του Θεού, ενώ νομίζουμε ότι μας κάνει ελεύθερους, στην ουσία μας υποδουλώνει σε μία κατάσταση στην οποία δεν ελέγχουμε τους εαυτούς μας. Κανείς δεν αρνείται την χαρά, ενίοτε και τις «κουταμάρες» της ηλικίας. Όταν όμως βλάπτουμε και μας βλάπτουν, τότε η παρέα γίνεται καταστροφική. Άλλοι κάνουν παρέες με σκοπό να συμμετέχουν σε φασαρίες μέσα στη σχολική τάξη, να δείχνουν ότι δεν είναι «φυτά», κάνουν bulling εις βάρος πιο αδύναμων, λειτουργούν αυτοκαταστροφικά για να εκτονωθούν. Φαίνεται ότι τους λείπει η αγάπη από το σπίτι ή δεν γνωρίζουν τι θέλουν αληθινά. Άλλοι επειδή νιώθουν την ανάγκη να νικήσουν την μοναξιά τους κάνουν επιλογές που μετανιώνουν γι’ αυτές. Σημασία έχει να περιμένει κανείς όσο χρειαστεί. Παρέα μπορεί να σου κάνει ένα βιβλίο, η ενασχόληση με τον αθλητισμό, την μουσική, το χορό, ακόμη και ο υπολογιστής, αρκεί να υπάρχει μέτρο. Η Εκκλησία κανονικά θα έπρεπε να λειτουργεί σαν μια μεγάλη παρέα. Ο Χριστός άλλωστε είναι ο μεγάλος και γνήσιος Φίλος μας. Δεν μας ξεχνά ποτέ και πάντοτε μας παρηγορεί και μας δείχνει την αγάπη Του, ακόμη κι αν φαίνεται ότι δεν εμφανίζεται. Όμως Αυτός μας βλέπει και μας δίνει δύναμη αν Τον πιστεύουμε, να Τον εμπιστευόμαστε. Η Εκκλησία λοιπόν θα έπρεπε να είναι η παρέα για τον άνθρωπο και ιδίως για το νέο. Σ’ αυτή την παρέα κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ακούμε τον λόγο Του μέσα από το Ευαγγέλιο, μαθαίνουμε να αγαπούμε. Την ίδια στιγμή μπορούμε να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη. Να προβληματιστούμε για τη ζωή και την πορεία της. Να μην νικηθούμε από το κακό. Δυστυχώς η Εκκλησία δεν λειτουργεί πάντα έτσι, αλλά αρκείται στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας την Κυριακή και τις γιορτές χωρίς να δίνει την ευκαιρία για προσωπική κοινωνία μεταξύ όλων των ανθρώπων, την ευκαιρία για παρέες και παρέα. Όμως και οι άνθρωποι, ιδίως οι νέοι, δεν θέλουν να κάνουν παρέες μέσα στην Εκκλησία. Φοβούνται τα σχόλια...της παρέας τους, νιώθουν πως η Εκκλησία έχει να κάνει με τον κόσμο των γονιών τους, ενώ η Εκκλησία μας δίνει τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε τις προσωπικότητές μας και να παλέψουμε να γίνουμε το κέντρο της παρέας μας γι’ αυτό που είμαστε, όχι όπως θέλουν οι άλλοι να είμαστε. Και η Εκκλησία λοιπόν στις ενορίες της και εμείς χρειάζεται να δούμε τα πράγματα διαφορετικά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στις παρέες σήμερα είναι ο κομφορμισμός. Στην παρέα, προκειμένου να ανήκουμε, συμμορφωνόμαστε μ’ αυτό που θέλουν οι επικεφαλής, οι χειριστικοί, αυτοί που ξέρουν να κοροϊδεύουν και να επιβάλλονται, με αποτέλεσμα να χάνουμε το αληθινό μας πρόσωπο. Η σχέση με το Χριστό μας δίνει την ευκαιρία να μαθαίνουμε να είμαστε ελεύθεροι. Και ο ελεύθερος κρίνει και την ίδια στιγμή γνωρίζει να αντιστέκεται στις κακές επιρροές. Την ίδια στιγμή μαθαίνει να έχει υγιή κριτήρια για τις παρέες του. Να ζητά πρόσωπα και όχι να περιορίζεται στο Facebook, στην περιγραφή του εαυτού του και στην απλή παράθεση ενδιαφερόντων, εικόνων, ζωής που γίνεται φωτογραφία. Η φιλία θέλει κόπο. Θέλει συγχώρεση γιατί ο φίλος δεν μπορεί να είναι πάντοτε όπως τον θέλουμε. Θέλει όμως και να κρατάμε κάποια όρια και κάποιες αρχές. Το να αγαπάς και να συγχωρείς δεν σημαίνει ότι ο άλλος δεν πρέπει να σε σέβεται, ότι θα πρέπει να κάνεις ό,τι σου λέει από φόβο μήπως χάσεις την φιλία του, ότι καλείσαι να τον ακολουθείς σε ό,τι δεν συμφωνείς. Είναι άλλο να συγκαταβαίνεις και να κάνεις κάποιους συμβιβασμούς και άλλο να χάνεις το πρόσωπό σου. Σήμερα, ακόμη, ο νέος βαριέται τα πολλά. Το μόνο που θέλει είναι να σκοτώνει το χρόνο του. Η παρέα του να μην τον βάζει στη λογική της συζήτησης για τα μεγάλη και σπουδαία της ζωής, αλλά να τον συντροφεύει στην βόλτα, στο χορό, στην διασκέδαση, στο παιχνίδι, χωρίς γεύσεις αληθινής ζωής. Γι’ αυτό και δεν είναι εύκολο να χτίζονται φιλίες σήμερα, γιατί η φιλία θέλει καλλιέργεια του 235 χαρακτήρα μας και την ίδια στιγμή πρόοδο στην αναζήτηση του νοήματος και του σκοπού της ζωής. Δεν είναι απλώς σκότωμα του χρόνου μας. Ας το σκεφτούμε κι ας το παλέψουμε. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 17 Θέλει κόπο η αγάπη (κι ο έρωτας επίσης...) Η καρδιά πονάει όταν ψηλώνει (Μουσική Θέμης Καραμουρατίδης, Στίχοι Γεράσιμος Ευαγγελάτος, ερμηνεία Νατάσα Μποφίλιου από τον δίσκο Οι μέρες του φωτός) Από μικροί μαθαίνουμε να χάνουμε, η απώλεια θα μπορούσε να `ναι κούνια μας δεν μπορείς να τα ’χεις όλα, πρώτη φράση που μαθαίνουμε... από μικροί πρέπει να μοιραζόμαστε τα γλυκά και τα παιχνίδια με τ’ αδέρφια μας, μάθε πλέον να μοιράζεσαι, έτσι δίνουμε ό,τι παίρνουμε... Και τα χρόνια περνάνε και ό,τι τρώμε κερνάμε, δίνουμε ό,τι αποκτάμε, ώσπου κάτι τελειώνει... Και οι άνθρωποι φεύγουν και εμείς δεν αντιδράμε, μάθαμε να ξεχνάμε και να μένουμε μόνοι... Μα η καρδιά πονάει όταν ψηλώνει, να το θυμάσαι μικρή μου καρδιά η καρδιά πονάει πάντα όταν ψηλώνει πάντα... η καρδιά πονάει όταν ψηλώνει, να το θυμάσαι μικρή μου καρδιά η καρδιά πονάει πάντα όταν ψηλώνει πάντα... Ερμηνευτικά σχόλια Από μικροί: το τραγούδι μας δίνει μία πολύ ενδιαφέρουσα οπτική της αγάπης. Μαθήματα αγάπης παίρνουμε από την παιδική μας ηλικία. Πρώτο μάθημα η απώλεια: της αποκλειστικότητας της μητέρας μας, την οποία μοιραζόμαστε με τα αδέρφια μας. Απώλεια της δυνατότητας να τα έχουμε όλα στο χέρι. Μόλις αρχίζουμε και μεγαλώνουμε πρέπει να μάθουμε να τρώμε μόνοι μας, να προσέχουμε τον εαυτό μας, να κάνουμε δουλειές στο σπίτι και στο δωμάτιό μας, που σημαίνει ότι δεν είμαστε τα αφεντικά που οι άλλοι λειτουργούν ως δούλοι έναντί μας, αλλά ισότιμοι άνθρωποι, που καλούμαστε να γίνουμε υπεύθυνοι για τον εαυτό μας και τη ζωή μας. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα, η φράση που μας συνοδεύει. Κι αυτό είναι υγιές. Γιατί μόνο όταν δεν τα έχεις όλα, μπορείς να εκτιμάς και την ίδια στιγμή να αγαπάς αληθινά και ό,τι έχεις και αυτόν που σε βοήθησε να το αποκτήσεις, αλλά και τον εαυτό σου που παλεύει γι’ αυτό. Να μοιραζόμαστε: αγάπη είναι να μπορούμε να μοιραζόμαστε ό,τι μας δίνουνε, να μην το κρατάμε για τον εαυτό μας. Κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Ό,τι μοιραζόμαστε δείχνει την δυνατότητά μας να το χαιρόμαστε αληθινά, γιατί θέλουμε και οι άλλοι να χαρούν μαζί μας γι’ αυτό που έχουμε. Το να το κρατάμε μόνο για τον εαυτό μας είναι εγωισμός και δείχνει τελικά ότι δεν έχουμε την αγάπη ως το το πιο ουσιαστικό στοιχείο της ζωής μας. Το να μοιράζεσαι δείχνει ότι μπορείς να πιστέψεις στο Θεό, γιατί Εκείνος πρώτος μοιράστηκε όχι αυτό που είχε, αλλά αυτό που είναι, με το να γίνει άνθρωπος. Μοιράστηκε τη θεότητά Του μαζί μας, χωρίς να χάσει ούτε ίχνος από αυτήν και την ίδια στιγμή μας έδωσε την ευκαιρία να γίνουμε κι εμείς θεοί κατά χάριν μαζί Του. 236 ώσπου κάτι τελειώνει: δεν είναι βέβαιο ότι οι άλλοι θα ανταποκρίνονται στην αγάπη μας. Ίσως πληγωθούμε στη ζωή και μπορεί και πολλοί, γιατί οι άλλοι δεν είναι έτοιμοι να αποδεχθούν την αγάπη που τους προσφέρουμε. Ίσως κι εμείς να μην είμαστε έτοιμοι σε κάποιες περιπτώσεις να αποδεχθούμε την αγάπη που κι εκείνοι μας προσφέρουν, με αποτέλεσμα να τους πληγώνουμε με τη σειρά μας. Και το τέλος μιας σχέσης μέσα στη ζωή είναι. Αρκεί να μην αποκαρδιωνόμαστε και να νιώθουμε ότι εμείς πράξαμε αυτό που μπορούσαμε, δείξαμε την αγάπη που μπορούσαμε. Τότε η απάντηση είναι ότι συγχωρούμε και προχωρούμε. μάθαμε να ξεχνάμε και να μένουμε μόνοι: Η αγάπη κρύβει και μοναξιά πολλές φορές. Μέσα από τον τερματισμό των σχέσεων με τους άλλους, που μπορεί να έρχεται και προς όφελός μας, γιατί υπάρχουν σχέσεις τοξικές, που μας κάνουν κακό, όταν δεν μας αφήνουν να βγάλουμε τον καλό μας εαυτό, όταν αμφισβητούμε και τους άλλους και εμάς, όταν δεν μπορούμε να νιώσουμε αληθινή χαρά. Η καλύτερη λύση είναι να ξεχνάμε και να προχωρούμε, ακόμη κι αν μείνουμε μόνοι. Μα η καρδιά πονάει όταν ψηλώνει: καθώς ανεβαίνουμε, καθώς προχωρούμε, η καρδιά πονάει. Γιατί το κέντρο της αγάπης είναι η καρδιά. Η αγάπη είναι συναίσθημα, είναι σκέψη, είναι επιθυμία, είναι τρόπος ζωής, είναι τα πάντα στον άνθρωπο και η καρδιά είναι το κέντρο της ύπαρξης, άρα η αγάπη εκεί βρίσκεται. Θέλει όμως κόπο η αγάπη για να ωριμάσει. Και ο κόπος φέρνει πόνο, γιατί κάποτε ο άνθρωπος που αγαπά νιώθει την μοναξιά, ίσως και την προδοσία, αλλά σίγουρα ότι ο άλλος δεν είναι όπως τον θέλει, ίσως γιατί κι αυτός που αγαπά, δεν είναι όπως τον θέλει ο άλλος. Μόνο όμως έτσι ωριμάζουμε στην αγάπη. Μέσα στον κόπο, αλλά και στην ήττα, στην αποτυχία. Γι’ αυτό και χρειάζεται υπομονή στην αγάπη και όχι βιασύνη. Η αγάπη είναι άσκηση, θέλει προσοχή και να βλέπουμε τα λάθη μας. Και δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε απόλυτα τους άλλους, όπως δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε απόλυτα τον εαυτό μας. Μόνο ο Θεός παραμένει παρών και συνεχώς στη ζωή ζωή μας. Μόνο Αυτός μας αγαπά αδιάλειπτα. Μέσα από τις σχέσεις λοιπόν με τους άλλους ασκούμαστε στην υπομονή και στην προσφορά και στο να περιμένουμε όσο το δυνατόν λιγότερα από τους άλλους. Γι’ αυτό και ο έρωτας δεν πρέπει να είναι βιαστικός. Β. Άγιοι της Αγάπης και ο Άγιος Βαλεντίνος Ο Άγιος Υάκινθος καταγόταν από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού (98-117). Ήταν άνθρωπος με εξαιρετική συμπεριφορά και διετέλεσε κουβικουλάριος του αυτοκράτορα. Διεκπεραίωνε τα καθήκοντα του μέσα στο παλάτι κατά τον καλύτερο τρόπο. Ήταν προσεκτικός και δε μολύνθηκε από τη χλιδή των ανακτόρων. Η ψυχή του ολόκληρη ήταν δοσμένη στο Σωτήρα Χριστό. Γι’ αυτό, όταν ό Τραϊανός διέταξε διωγμό κατά των χριστιανών, ό Υάκινθος δε δίστασε να ομολογήσει μπροστά στον αυτοκράτορα ότι είναι χριστιανός. Ο Τραϊανός εξεπλάγη και του είπε ότι είναι αχάριστος, για την εμπιστοσύνη και την υπόληψη πού του πρόσφερε το παλάτι. Τότε ό Υάκινθος με ψυχική άνεση απάντησε: “Αν η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, βασιλιά, ποια απολογία θα μπορέσω να δώσω αρνούμενος το Σωτήρα μου Χριστό, ο όποιος έχυσε για μένα το αίμα του, ο οποίος μου χάρισε την πίστη, την ελπίδα, την αγάπη, ο οποίος μου δίνει λιμάνι στις τρικυμίες της ψυχής, παρηγοριά στη θλίψη, ασφάλεια στα κύματα, θώρακα στις δοκιμασίες; Και ο οποίος μου επιφυλάσσει συμμετοχή αιώνια στη βασιλεία Του και τη δόξα;” Ό Τραϊανός, στενοχωρημένος από τα λόγια του Υακίνθου, διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός και αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ό Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο στις 3 Ιουλίου ημέρα που εορτάζεται και η μνήμη του. 98 μ.Χ.: Ο εικοσάχρονος Υάκινθος δέχεται πρόθυμα να μαρτυρήσει για την κοινή πίστη, για την αγάπη του στο Θεό!… Αποτελεί, λοιπόν, πρότυπο για τους νέους, και ειδικότερα τους τραπεζοκόμους. Επίσης, ο άγιος Υάκινθος έχει προβληθεί ως ο Άγιος της αγάπης, των ερωτευμένων ζευγαριών, και της νεότητας. http://gerontes.files.wordpress.com/2012/02/agiosyakinthos01.jpg 237 Η Αγλαΐα ήταν μία εύπορη αριστοκράτισσα που ζούσε στα χρόνια του Διοκλητιανού στην περιοχή της Ρώμης και είχε δούλο της τον Βονιφάτιο. Ο Βονιφάτιος ήταν οικονόμος της, πολύ όμορφος στην εμφάνιση, ελεήμων και φιλεύσπλαχνος, αλλά επιρρεπής στη μέθη και στις ασωτίες. Σύντομα ερωτεύτηκαν μεταξύ τους και ζούσαν τον παράνομο έρωτά τους, καθώς η κοινωνική τους απόσταση δεν επέτρεπε την τέλεση γάμου. Επειδή όμως και οι δυο τους ήταν πιστοί χριστιανοί, ακολούθησαν οι τύψεις για τη σχέση τους. Αναζητώντας μια λύση, πληροφορήθηκαν ότι στην Ανατολή γίνονται διωγμοί κατά των χριστιανών. Αποφάσισαν τότε, να μεταβεί ο Βονιφάτιος εκεί και να βρει λείψανα μαρτύρων, για να τα φέρει στο σπίτι τους, ώστε η ευλογία των ιερών λειψάνων να τους απαλλάξει από την ενοχή που αισθάνονταν. Η Αγλαΐα τού πρόσφερε συνοδεία, χρήματα και προμήθειες και το ταξίδι ετοιμάστηκε. Όπως ήταν έτοιμος να φύγει, ο καλόκαρδος Βονιφάτιος στράφηκε στην κυρία του και τη ρώτησε αν θα δεχόταν τα δικά του οστά ως άγια λείψανα, για να τα τιμήσει. Εκείνη θεώρησε ότι ήταν ένα από τα συνηθισμένα του αστεία και δεν έδωσε σημασία, κατευοδώνοντάς τον. Μετά από ένα μεγάλο και κουραστικό ταξίδι, η συνοδεία έφτασε στην Ταρσό της Κιλικίας, όπου είχαν πληροφορηθεί ότι πραγματοποιείται μεγάλος διωγμός εναντίον των χριστιανών. Αφού βρήκαν πανδοχείο και ετοιμάστηκαν να ξεκουραστούν, ο Βονιφάτιος τούς ανακοίνωσε ότι θα έβγαινε μια βόλτα στην πόλη, για να δει τι γίνεται. Πράγματι, βγήκε και ρώτησε σε ποιο σημείο πραγματοποιούνται τα μαρτύρια των χριστιανών. “Στο στάδιο”, του απάντησαν και αυτός έσπευσε κατευθείαν εκεί. Αυτό που συνάντησε ήταν ένας πραγματικός τόπος μαρτυρίου, με πλήθος χριστιανών να βασανίζονται και να οδηγούνται στο μαρτύριο από τους στρατιώτες. Αφού έτρεξε να φιλήσει και να τιμήσει τους ετοιμοθάνατους μάρτυρες, παρουσιάστηκε μπροστά στον επικεφαλής των διωκτών και ευθαρσώς δήλωσε ότι και ο ίδιος ήταν χριστιανός και ήθελε να μαρτυρήσει. Οι αξιωματικοί τον απέπεμψαν, αλλά η επιμονή του τούς εκνεύρισε και τελικά τον συνέλαβαν. Αφού τον υπέβαλαν σε πολλές και σκληρές δοκιμασίες, στο τέλος τον αποκεφάλισαν. Στο μεταξύ οι ώρες περνούσαν και οι σύντροφοί του στο πανδοχείο περίμεναν το Βονιφάτιο. Στην αρχή υπέθεσαν ότι θα γλεντοκοπά σε κανένα καπηλειό ή σε κάποιο πορνείο. Όταν όμως είδαν ότι είχε αργήσει πάρα πολύ, αποφάσισαν να βγουν και να τον αναζητήσουν. Ρωτώντας διαρκώς τους κατοίκους, περιγράφοντάς τον, διαπίστωσαν ότι είχε μεταβεί στο στάδιο. Αφού έφτασαν εκεί, δεν άργησαν να πληροφορηθούν την αλήθεια. Ξέσπασαν τότε σε θρήνους, επειδή τον κακολόγησαν και έφεραν το κομμένο κεφάλι κοντά στο υπόλοιπο σώμα. Η παράδοση λέει ότι με θαυμαστό τρόπο, το κεφάλι επανασυγκολλήθηκε, ανασηκώθηκε ελαφρά και έκανε ένα νεύμα στους κοπετώντες άνδρες, ως ένδειξη κατανόησης και συγχώρεσης για τις σκέψεις τους. Αφού δωροδόκησαν τους στρατιώτες που φύλαγαν τα άψυχα σώματα των μαρτύρων, πήραν τη σορό του Βονιφατίου μαζί τους και κίνησαν για την επιστροφή. Πίσω στην πατρίδα τους, παρέδωσαν τα λείψανα του Βονιφατίου στην κυρία τους. Εκείνη αμέσως θυμήθηκε τα τελευταία λόγια του αγαπημένου της, τον θρήνησε και αργότερα οικοδόμησε έναν περικαλλή ναό στον τόπο όπου τον έθαψε. Η ίδια έζησε το υπόλοιπο του βίου της στον ίδιο ναό, κάνοντας μόνο αγαθοεργίες. Όταν κοιμήθηκε, την έθαψαν δίπλα στο Βονιφάτιο. Και οι δυο τους έγιναν κατόπιν πρόξενοι μεγάλων θαυμάτων. Η Εκκλησία τους τιμά τη 19η Δεκεμβρίου. 238 http://www.pemptousia.gr/ Άγιος Βαλεντίνος: Οι εκδοχές για τον πολυσυζητημένο Άγιο πολλές. Ο Βαλεντίνος λέγεται πως ήταν ένας Ρωμαίος ιερέας από το Terni που πήγε κόντρα στην απαγόρευση που είχε εκδώσει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος Κλαύδιος ο Β’ σχετικά με τους γάμους. Κατά την γνώμη του αυτοκράτορα οι γάμοι των νέων δεν τους άφηναν να στρατολογηθούν και γι αυτό τους απαγόρεψε να παντρεύονται για να είναι στα πεδία της μάχης. Ο νεαρός τότε ιερέας Βαλεντίνος αψήφησε την απαγόρευση αλλά και τους διωγμούς και πάντρευε κρυφά τους νέους που θέλανε να κάνουν οικογένεια. Το γεγονός μαθεύτηκε και όλοι οι νέοι έτρεχαν στον «φίλο των ερωτευμένων» όπως τον έλεγαν για να δώσουν όρκους αιώνιας πίστης και αγάπης. Φυσικά αυτό δεν άργησε να μαθευτεί στην αυτοκρατορική αυλή και ο Κλαύδιος διέταξε να συλλάβουν τον αντιδραστικό ιερέα τον οποίο και εκτέλεσε με λιθοβολισμό και αποκεφαλισμό στις 14 Φεβρουαρίου του 270 μ. Χ. Το μήνυμα που έστειλε στους φίλους του μέσα από το κελί του ήταν το ακόλουθο: «Να θυμάστε τον Βαλεντίνο και Σας Αγαπώ». Μερικές δεκαετίες αργότερα η Δυτική Εκκλησία ανακήρυξε το Βαλεντίνο άγιο και καθιέρωσε τη γιορτή του την ημέρα του θανάτου του, στις 14 Φεβρουαρίου, βρίσκοντας στο πρόσωπό του τον ιδανικό εκφραστή και προστάτη του έρωτα και της αγάπης. Η γιορτή αυτή αντικατέστησε, τα Λουπερκάλια, την αρχαιότερη όλων των ρωμαϊκών εορτών, που κι αυτή έχει σχέση με τη γονιμότητα και την εκλογή συντρόφου. (Τα Λουπερκάλια ήταν εκδηλώσεις που γίνονταν στις 14 Φεβρουαρίου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας προς τιμήν της Θεάς Juno η οποία ήταν προστάτιδα της οικογένειας, των γυναικών και της συζυγικής αγάπης (κάτι σαν την αρχαία ‘Ήρα). Την επόμενη μέρα άρχιζε η γιορτή Lupercalia. Σύμφωνα με τις παραδόσεις τις εποχής, τα νεαρά αγόρια και κορίτσια ζούσαν αρκετά διαχωρισμένα. Όμως, υπήρχε μια ξεχωριστή γιορτή, την οποία περνούσαν μαζί. Κατά τη διάρκεια των Lupercalia, τα κορίτσια έγραφαν το όνομά τους σε έναν κλήρο και τα τοποθετούσαν σε ένα βάζο. Κάθε αγόρι επέλεγε έναν από τους κλήρους, διαλέγοντας έτσι την κοπέλα που θα συνόδευε καθ' όλη τη διάρκεια της γιορτής. Συχνό ήταν το φαινόμενο τα ζευγάρια της Lupercalia να ερωτεύονται και έτσι να καταλήγουν παντρεμένα. Η καθολική εκκλησία μετέτρεψε την ειδωλολατρική Lupercalia, την παραμονή της οποίας μαρτύρησε ο 'Άγιος Βαλεντίνος, σε γιορτή για τη μνήμη του. Καθώς ο σκοπός της δράσης του ήταν τόσο ρομαντικός, καθιερώθηκε την ημέρα της γιορτής του να γιορτάζουν όλοι οι ερωτευμένοι.) Μια άλλη εκδοχή για τον Βαλεντίνο λέει ότι ο ιερέας παντρεύτηκε ο ίδιος 2 φορές κρυφά αντίθετα με το νόμο του αυτοκράτορα Κλαύδιου που το απαγόρευε ρητά. Φυλακίστηκε με την κατηγορία ότι αρνήθηκε να πιστέψει τους παγανιστικούς θεούς. Στην φυλακή έγινε φίλος με την κόρη ενός δεσμοφύλακα την οποία γιάτρεψε με προσευχές και την μέρα της εκτέλεσή του στις 14 Φεβρουαρίου της έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο Your Valentine. Όποια και να είναι πάντως η σωστή εκδοχή της ιστορίας το σίγουρο είναι ότι ένα πρόσωπο με το όνομα Βαλεντίνος υπήρξε και σκοτώθηκε για την αγάπη και τον έρωτα. http://elladanea.gr Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η 239 ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου. Όταν, όμως, ο ξενόφερτος άγιος άρχισε να μπαίνει για τα καλά και στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα αυτή να καθιερώνεται και στη χώρα μας ως η ημέρα των ερωτευμένων στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των ανθοπωλών, εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν οι Έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν στο ορθόδοξο εορτολόγιο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τους δικούς της Αγίους του έρωτα. Μπορεί η Καθολική Εκκλησία και επιχειρηματικά συμφέροντα να επέβαλαν τον Άγιο Βαλεντίνο, αλλά στις 13 Φεβρουαρίου τιμάται η μνήμη των Αγίων Αποστόλων Ακύλα και Πρισκίλλης, που θεωρούνται προστάτες των ερωτευμένων, ενώ υπάρχει και ο Άγιος Υάκινθος για τους ερωτευμένους του καλοκαιριού. Τόσα χρόνια κανένας κληρικός δεν είχε ασχοληθεί με τον άγιο του έρωτα. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, σε μια προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή των νέων προς την ορθόδοξη πίστη, πρότεινε στους ερωτευμένους να γιορτάζουν την αγάπη τους την προηγουμένη του Αγίου Βαλεντίνου, δηλαδή στις 13 Φεβρουαρίου, που η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ακύλα και Πρισκίλλης. Ο Ακύλας και η αγαπημένη του Πρίσκιλλα ήταν σκηνοποιοί και ασπάστηκαν το χριστιανισμό κατά πάσα πιθανότατα όταν κατέφυγαν από τη Ρώμη στην Κόρινθο τον 1ο αιώνα μ.Χ. για ν' αποφύγουν τους διωγμούς του αυτοκράτορα Κλαύδιου. Εκεί γνώρισαν τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος μάλιστα τους μνημονεύει σε τρεις επιστολές του, και τον ακολούθησαν στην Εφεσο ως συνοδοί. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ακύλας έγινε επίσκοπος Ηρακλείας και μαρτύρησε για την πίστη του μαζί με τη σύζυγό του, ενώ κατ' άλλους ερευνητές κοιμήθηκαν ειρηνικά. Στη μνήμη αυτού του αγαπημένου μέχρι το θάνατο ζευγαριού πρότεινε ο μακαριστός Χριστόδουλος να γιορτάζουν την αγάπη τους οι ερωτευμένοι. http://www.agioritikovima.gr/perizois/38697-i-orthodoksi-ek Γ. Και να τι μου θύμισαν και πάλι τα παιδιά μου για την αγάπη! 1.Τα παιδιά μου έμαθαν πώς να αγαπάω Ναι, γιατί κάποιες φορές το ξεχνάμε. Αλλά κοιτάζοντας απλώς αυτήν την έμφυτη και ανυστερόβουλη τρυφερότητα που σου δείχνουν νιώθεις απλώς ότι θέλεις να τους την ανταποδώσεις. Στη χιλιοστή! 2. Τα παιδιά μου έμαθαν να βλέπω στους ανθρώπους «ποιοι πραγματικά είναι» Τα παιδιά γνωρίζουν πράγματα. Έχουν ένστικτο και όσφρηση σαν τα σκυλιά. Μυρίζονται ποιοι είναι οι σωστοί άνθρωποι για σένα. Ποιοι σε αγαπάνε και ποιοι θέλουν το κακό σου. Γι΄ αυτό και πάντα πρέπει να τα εμπιστευόμαστε. 3. Τα παιδιά μου έμαθαν πώς να διασκεδάζω Τα παιδιά παίζουν. Τα παιδιά γελάνε με αστεία που δε βγάζουν νόημα. Τα παιδιά έχουν πλάκα. Και πόση αγάπη, ευφορία και ανεμελιά βγάζει το γέλιο τους. Είναι όπως όταν ερωτευόμαστε. Έτσι νιώθουμε: χαρούμενοι και ανέμελοι! 4. Τα παιδιά μου έμαθαν να εκτιμώ τα μικροπράγματα Μια χειροποίητη κάρτα. Το «πολύτιμο» αυτοκόλλητο της συλλογής τους με glitter. Ένα λουλουδάκι που έκοψαν «μόνο για σένα», ένα σκουπιδάκι που μάζεψαν από το δρόμο και του φάνηκε πολύτιμο. Όταν σου δίνουν το χέρι τους, όταν σου ανοίγουν την πόρτα του αυτοκινήτου όπως θα έκανε ένας ερωτευμένος καβαλιέρος. Όλα αυτά τα μικροπράγματα δηλαδή που εκτιμάμε όταν μας τα δίνει εκείνος που λατρεύουμε! 5. Τα παιδιά μου έμαθαν πώς να επικοινωνώ Συχνά όταν τα παιδιά θυμώνουν αρχίζουν να μιλούν πολύ… ακατάπαυστα. Να δίνουν δικαιολογίες, να ζητούν 240 εξηγήσεις, να επιχειρηματολογούν (με τον δικό τους υπέροχα αυθόρμητο αυτόν τρόπο). Αυτές οι λέξεις είναι η επικοινωνία τους. Ναι, τα παιδιά μου δίνουν το καλό παράδειγμα. Μου θυμίζουν πώς να επικοινωνώ με το σύντροφό μου, όχι για να τον πληγώσω αλλά για να του δείξω την αγάπη μου 6. Τα παιδιά μου έμαθαν πώς να ζητάω συγγνώμη Ή πώς να λέω ευχαριστώ σε κάποιον. Αυτές δηλαδή τις λέξεις που με τον καιρό ξεχνάμε να πούμε στο σύντροφό μας, τα παιδιά είναι εκεί για να μας τις θυμίσουν! 7. Τα παιδιά μου έμαθαν πως δεν πειράζει να νιώθεις ευάλωτος Όταν τα παιδιά χώνονται στην αγκαλιά σου για να τα προστατεύσεις, να τους δώσεις λίγη από τη δύναμή σου, να τα κλείσεις στην αγκαλιά σου, σου θυμίζουν ότι κι εσύ χρειάζεσαι μια αγκαλιά όταν νιώθεις αδύναμη, κουρασμένη και άδεια. Που θα νιώσεις έστω και για λίγο ότι μπορεί να σε προστατεύσει! 8. Τα παιδιά μου έμαθαν πώς να δείχνω κατανόηση Τα παιδιά πολλές φορές έχουν ανεξήγητα νεύρα, φέρονται υπερευαίσθητα, κλαίνε χωρίς λόγο, ζηλεύουν χωρίς αφορμή, σου φωνάζουν αναίτια. Το ίδιο και οι μεγάλοι. Κάποιες φορές μπορεί ο σύντροφός μας να φερθεί σαν παιδί. Συμβαίνει! Αλλά ως γονείς αποκτήσαμε αρκετές δεξιότητες ώστε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις. Και να τις εφαρμόζουμε στις ενήλικες σχέσεις μας. http://enorion.blogspot.gr/2014/02/8_13.html Δ. Ἔρωτας καί γάμος: μυστήριο ἀγάπης -Συζητώντας μ' ἕνα ἱερέα γιά τό γάμο (π. Βασίλειος Θερμός) -Γιατί ὀνομάζουμε τό γάμο μυστήριο; Τί τό μυστηριῶδες ἔχει; Δέν τό ὀνομάζουμε μυστήριο ἐπειδή ἔχει κάτι τό ἀκατανόητο, ὅπως ἡ κοινόχρηστη σημασία ὑπονοεῖ. Μυστήριο εἶναι κάθε συνάντηση κτιστοῦ καί ἀκτίστου, δηλαδή Θεοῦ ἀπό τή μία καί ἀνθρώπου ἀπό τήν ἄλλη. Καί στόν ἐκκλησιαστικό γάμο ἔχουμε μιά τέτοια συνάντηση, μᾶλλον μιά ἕνωση, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι μυστήριο ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῡ ἤ ἡ Θεία Λειτουργία. Φυσικά μία τέτοια συνάντηση ὑπερβαίνει τή δυνατότητα τοῦ μυαλοῦ μας νά τήν κατανοήση πλήρως. -Μπορεῖτε νά ἐξηγήσετε περισσότερο πῶς συναντᾶται ὁ Θεός μέ τόν ἄνθρωπο στόν γάμο; Ὅπως ἀκριβῶς στή Θεία Εὐχαριστία. Ἐκεῖ προσφέρουμε τά ὑλικά δῶρα μας (ψωμί καί κρασί) στόν Θεό καί Αὐτός μᾶς τά ἐπιστρέφει ἁγιασμένα, ὡς Θεία Κοινωνία. Ἔτσι καί στόν γάμο προσφέρουμε τήν ἕνωσή μας στόν Θεό καί τήν λαμβάνουμε πίσω ἁγιασμένη. -Αὐτό τί σημαίνει στήν πράξη; Γιά νά τό ἀντιληφθῆτε χρειάζεται νά θυμηθεῖτε τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα πού διαβάζεται στήν ἀκολουθία τοῦ γάμου. Πρόκειται γιά τό πρῶτο θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε στήν Κανᾶ. Ὅπως θά θυμᾶστε, ὅταν τελείωσε τό κρασί ὁ Χριστός ζήτησε νά γεμίσουν ἕξη πέτρινες στάμνες μέ νερό καί κατόπιν νά τό σερβίρουν. Ἦταν πιά κρασί καί ὁ γαμπρός ἀπόρησε. Κάλεσε τόν ὑπεύθυνο τοῦ τραπεζιοῦ καί τοῦ εἶπε: "Ὅλος ὁ κόσμος βάζει στήν ἀρχή τό καλύτερο κρασί καί κατόπιν τό κατώτερο. Σύ γιατί κράτησες τό καλό γιά τό τέλος;" (Ἰωάν. 2, 1 -11). Τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων ὀνομάζονται σημεῖα, δηλαδή σημάδια μιᾶς ἄλλης πραγματικότητας. Στήν περίπτωση αὐτή ὁ Κύριος μᾶς δείχνει ποιά εἶναι ἡ φυσική φορά τῶν πραγμάτων χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦκαί ποιά μέ αὐτήν. Χωρίς τή συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου στόν 241 γάμο, ἡ φυσική του πορεία εἶναι νά φθίνη καί νά κουράζεται. Ὅταν πραγματοποιηθῆ ἡ ἕνωση αὐτή, ὁ φυσικός δεσμός ἐνσωματώνεται στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία καί λαμβάνει δυναμισμό ἀπροσμέτρητο. -Καί τόσοι γάμοι ἀνθρώπων πού δέν συνδέονται ἐνεργά μέ τήν Ἐκκλησία ἤ πού τελοῦν πολιτικό γάμο; Εἶναι καταδικασμένοι σέ φθορά καί συμβατικότητα; Ἡ πραγματικότητα δέν τό ἐπικυρώνει αὐτό. Πολύ σωστά. Στήν περίπτωση αὐτή ἀπομένουν οἱ φυσικές δυνατότητες καί οἱ καλές προθέσεις. Οἱ ἄνθρωποι πού δέν βιώνουν τό γάμο ὡς μυστήριο εἶναι ἐνδεχόμενο νά διαθέτουν πολλές φυσικές δυνατότητες καί πολύ καλές προθέσεις. Ὅμως χωρίς τή συνάντηση μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ αὐτές δέν γονιμοποιοῦνται. Στηρίζονται βέβαια στήν ἀγωνιστικότητα τῶν δύο συζύγων, ἡ ὁποία μπορεῖ νά εἶναι ἀξιοπρόσεκτη, μπορεῖ ὅμως καί νά ἐξαντληθῆ. http://www.apostolikidiakonia.gr/gr_main/catehism/theologia_zoi/themata.asp?cat=poim&contents=contents_IeraMistiria.as p&main=kat010&file=4.2.htm Ε. Θέλει κόπο η αγάπη (κι ο έρωτας επίσης...) Η αγάπη είναι το ωραιότερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Είναι στοιχείο του κατ’ εικόνα μας και χάρις σ’ αυτήν (και το λογικό και την ελευθερία μας) έχουμε πάνω μας τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να μοιάσουμε στο Θεό. Η αγάπη είναι έμφυτη στην καρδιά και την ψυχή μας. Όμως, την ίδια στιγμή, δεν είναι αυτονόητη η βίωσή της. Η αγάπη καλλιεργείται. Γιατί δεν αρκεί να την έχεις ή να νομίζεις ότι την έχεις. Χρειάζεται να την κάνεις πράξη. Και η αγάπη στην πράξη είναι μία έμμονη κατάσταση. Αγάπη σημαίνει να δέχεσαι ότι θα χάσεις για χατίρι του άλλου και του Θεού. Και χάνω σημαίνει θυσιάζω και την ίδια στιγμή είμαι ταπεινός ότι δεν μπορώ να αναπαύομαι εις βάρος των άλλων, αλλά και αντέχω το γεγονός ότι οι άλλοι ίσως αναπαύονται εις βάρος μου. Αγάπη σημαίνει μοίρασμα. Δεν μου ανήκουν όλα, ίσως δεν μου ανήκει τίποτε, ούτε ο εαυτός μου, αλλά τα πάντα καλούμαι να μοιράζομαι. Το χρόνο μου, τη διάθεσή μου, τα αγαθά μου, ακόμη και το σώμα μου με τον άλλο ή τους άλλους. Αυτό για την εφηβική ηλικία μπορεί να φαίνεται εύκολο, ιδίως μέσα στον ενθουσιασμό της νεότητας. Όμως είναι το πιο δύσκολο. Να παραιτηθείς από αυτά που έχεις, για να αγαπήσεις και την ίδια στιγμή να μην γνωρίζεις ότι και οι άλλοι έτσι κάνουν. Αγάπη σημαίνει εμπιστοσύνη. Είναι ίσως το σημείο-κλειδί της αγάπης. Το ποιος θα εμπιστευθούμε πάντως θέλει προσοχή και την ίδια στιγμή επίγνωση ότι μπορεί και να μην είναι αυτό που θέλουμε. Γι’ αυτό και η αγάπη χρειάζεται χρόνο για να ωριμάσει και όχι βιασύνη. Ο χρόνος είναι υπέρ της εμπιστοσύνης, γιατί μας δείχνει αν ο άλλος μπορεί να πληροί τα βασικά σημεία που έχουμε ανάγκη στις ανθρώπινες σχέσεις. Αγάπη σημαίνει να μην κάνουμε πίσω καθώς περνάνε τα χρόνια, ακόμη κι αν οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε, εκείνοι τους οποίους αγαπάμε, μας αφήνουν γιατί δεν μπορούν να μας καταλάβουν ή επειδή βρίσκουν άλλες παρέες ή επειδή και η ζωή μας και η δική τους αλλάζει είτε επειδή μεγαλώνουν και κάποτε φεύγουν από τη ζωή. Αγάπη σημαίνει να πονάμε, εφόσον θέλουμε η καρδιά μας να ψηλώσει, να προχωρήσει, να ανέβει ψηλά και να μη μείνει στο εδώ και τώρα, στο σήμερα, στις μικρότητες, στον εγωκεντρισμό. Και πονώ 242 σημαίνει ότι είμαι έτοιμος να κρατήσω τον ενθουσιασμό μου, να συγχωρήσω, αλλά και να μετανοήσω για τα λάθη μου. Σημαίνει ότι είμαι έτοιμος να νικήσω τον εαυτό μου και να γίνω μεγαλόκαρδος, αρχοντικός, να μοιάσω στο Θεό. Αγάπη σημαίνει να είμαστε έτοιμοι να γίνουμε υπεύθυνοι για τον άλλο, να αναλάβουμε την ευθύνη να του προσφέρουμε και να μπορούμε να τον στηρίξουμε. Αυτό όμως συνεπάγεται χρόνο και διάθεση μεγάλη. Δεν είναι ο εαυτός μας έτοιμος για τέτοιες ευθύνες στην εφηβεία. Ας απλώνουμε λοιπόν τα πόδια μας μέχρις εκεί όπου φθάνει το σκέπασμά μας. Το νόημα της αληθινής αγάπης το βρίσκουμε μέσα στη ζωή της Εκκλησίας. Η Εκκλησία μας προπονεί στο να αγαπούμε, οποιαδήποτε σχέση και να έχουμε. Γιατί η ζωή της Εκκλησίας είναι μία υπενθύμιση συνεχώς της παρουσίας του Χριστού, σε όποια σχέση, σε όποια στιγμή της ζωής μας κι αν βρισκόμαστε. Αγαπούμε όταν κοινωνούμε. Όταν προσευχόμαστε. Όταν μετανοούμε και εξομολογούμαστε για τις αμαρτίες μας. Όταν ελεούμε τους άλλους. Όταν αποφασίζουμε ότι δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να τους κρατήσουμε κακία. Κι έτσι θυμόμαστε και ζούμε το Χριστό. Η παιδική και η εφηβική μας ηλικία είναι μία εξάσκηση στην αγάπη. Και θέλει κόπο η αγάπη, όπως και ο έρωτας. Ιδίως ο έρωτας θέλει ωριμότητα κι όχι βιασύνες. Γιατί αυτό είναι το χαρακτηριστικό της ηλικίας, το οποίο το σπρώχνει η εποχή. Η βιασύνη. Χωρίς ωριμότητα να προχωρούμε στο να δινόμαστε, χωρίς να μπορούμε να βλέπουμε οι άλλοι πόσο αμοιβαία μπορούν να μας δοθούν. Κι έτσι βλέπουμε τον έρωτα και την αγάπη ως παιχνίδι, ως δικαίωμα, ως ευκαιρία. Εδώ όμως είναι που έρχεται ο κόπος, το πλήγωμα και η απογοήτευση συνήθως μέσα στη βιασύνη, γιατί όταν βιαζόμαστε, γρήγορα καταλαβαίνουμε ότι μια σχέση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την ετοιμότητα και την αλήθεια της αγάπης. Για την Εκκλησία ο γάμος και η οικογένεια αποτελούν την πιο όμορφη εικόνα της αγάπης. Μέσα σε μια υγιή οικογένεια ο άνθρωπος ζει το μυστήριο της χαράς, της ευθύνης, του μοιράσματος, αλλά και της δημιουργίας με τον συνάνθρωπό του, έχοντας μαζί του την ευλογία του Θεού και την ομορφιά της πίστης που γίνεται εμπιστοσύνη και κοινή ζωή. Ας ετοιμαζόμαστε με υπομονή, ευθύνη και χαρά, κρατώντας από την αγάπη ό,τι μπορούμε και μαθαίνοντας να δίνουμε σταδιακά ό,τι μπορούμε, μέχρις ότου λάβει την μορφή της πληρότητας η αληθινή αγάπη, αυτή που ο Χριστός μας προσφέρει κι αυτή που γίνεται ωριμότητα και ευθύνη για τον άλλο. Μόνο ο Χριστός είναι η Απόλυτη Αγάπη, η Σταυρική. Επειδή όμως το να ζητούμε μια τέτοια Αγάπη είναι ανέφικτο χωρίς Εκείνον, ας Τον πλησιάζουμε όσο μπορούμε στη ζωή μας. 243 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 18 Νηστεία: είναι για όλους Αγνοούμενοι (Μουσική, στίχοι και ερμηνεία Νίκος Πορτοκάλογλου, από τον δίσκο Φωνές) Φώναξα φωτιά, κανείς δεν τρέχει, τόση ερημιά πες μου ποιος αντέχει… Σ’ αυτό τον άρρωστο καιρό, βοήθα με, Φίλο δε βλέπω ούτε εχθρό, βοήθα με… Οι φύλακες μαζί και οι κρατούμενοι περίπου δέκα εκατομμύρια αγνοούμενοι… Μες στην καταχνιά χωρίς πυξίδα, ψάχνω στα τυφλά του ήλιου την πατρίδα Χωρίς νηστεία και γιορτή, βοήθα με, δίχως της πίστης το κλειδί, βοήθα με…. Οι φύλακες μαζί και οι κρατούμενοι περίπου δέκα εκατομμύρια αγνοούμενοι Οι φύλακες μαζί και οι κρατούμενοι είμαστε δέκα εκατομμύρια αγνοούμενοι. Θάλασσα μαύρη, καμένη γη, έγινε η νύχτα μέρα, το μονοπάτι έχει χαθεί του Πατέρα Πληγές γεμάτη ψυχορραγεί η άρρωστη Μητέρα, σκορπώ τη στάχτη σαν προσευχή στον αέρα… Οι φύλακες μαζί και οι κρατούμενοι δυο τρία δισεκατομμύρια αγνοούμενοι Οι φύλακες μαζί και οι κρατούμενοι δυο τρία δισεκατομμύρια αγνοούμενοι Ερμηνευτικά σχόλια Αγνοούμενοι: Είναι ένα τραγούδι γραμμένο το 1989, την περίοδο που έπεφταν τα ιδεολογικά τείχη στον Ανατολικό κόσμο, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη σύγχυση και κρίση ταυτότητας στους λαούς, όπως επίσης και σε μας. Είναι εμφανής η προσπάθεια του τραγουδοποιού να βρει ένα σταθερό σημείο αναφοράς (ζητούμενο του ευρωπαϊκού πολιτισμού από τότε που ο Έλιοτ γράφει στα Τέσσερα Κουαρτέτα: A still point in a turning world). Αγνοείται η ταυτότητα, αγνοείται η πορεία, αγνοείται η αναφορά. Αν τότε τα πράγματα ήταν δύσκολα, ας σκεφτούμε σήμερα που η σύγχυση εξαιτίας της κρίσης δεν μας επιτρέπει να σκεφτούμε με νηφαλιότητα. Κι αν για τους μεγάλους η κρίση βιώνεται άμεσα ως απελπισία, ως λύπη, ως άγχος, για τους νεώτερους η κρίση έχει να κάνει με το τι βλέπουν και τι ακούνε σχετικά με την πολιτική, την οικονομία, την παιδεία, το μέλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μόνο το ξέσκασμα, ο υπολογιστής να δεσπόζουν στη ζωή μας. Αγνοείται το νόημα. Φώναξα φωτιά: όποιος προειδοποιεί για το αληθινό νόημα των δυσκολιών μας, που δεν είναι μόνο οικονομικές, αλλά, κυρίως, πνευματικές, μένει μόνος του. Κανείς δεν τρέχει. Ο καθένας κλείνεται στον εαυτό του, στον κόσμο του, στο εγώ του. Φίλο δε βλέπω ούτε εχθρό: Είναι δεδομένη η μοναξιά του σημερινού ανθρώπου. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό η αδιαφορία. Δεν ξέρεις αν υπάρχει φίλος ή εχθρός, καθώς όλοι κρύβονται πίσω από την μάσκα της αδιαφορίας, με αποτέλεσμα κανείς να μη βοηθά τον άλλο, αλλά και να μην υπάρχει βοήθεια ουσιαστική από πουθενά, μόνο διαχείριση της πραγματικότητας και της καθημερινότητας («Βοηθός και σκεπαστής εγένετό μοι εις σωτηρίαν, ούτος μου Θεός και δοξάσω αυτόν, Θεός του πατρός μου και υψώσω αυτόν, ότι δεδόξασται», λέει ένα από το πιο όμορφα τροπάρια της Εκκλησίας. Ο Θεός παραμένει το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς) Φύλακες και κρατούμενοι: Φύλακες είναι οι κάθε λογής ηγέτες, οι οποίοι όμως δεν κυβερνούν πραγματικά, αλλά απλώς φυλάνε την κοινωνία για να μην διαλυθεί. Το ίδιο και όλοι όσοι φιλοδοξούν να τους αντικαταστήσουν. Στην ουσία είναι διαχειριστές των κρίσεων. Κρατούμενοι όλοι εμείς που κυβερνιόμαστε, 244 δέσμιοι των ΜΜΕ, της μόδας, της τηλεόρασης και των δημοσιογράφων, της κατευθυνόμενης παιδείας, αλλά και δέσμιοι της κάθε «νέας τάξης πραγμάτων», της τυραννίας της οικονομίας και των αγορών. Του ήλιου την πατρίδα: Είναι η πορεία προς το φως. Το φως είναι ο Θεός, είναι η χαρά, είναι η ευτυχία. Η πίστη μας είναι μια πορεία προς το φως του Θεού. Αυτή η πορεία γίνεται μέσα στην καταχνιά του κόσμου, χωρίς πυξίδα. Όμως μέσα στα σύννεφα διαφαίνεται πάντοτε μία χαραμάδα φωτός, αρκεί να πλησιάσουμε προς τα εκεί. Να πάψουμε να είμαστε προσκολλημένοι στη γη και να προσπαθήσουμε να ανεβούμε προς τον ουρανό. Η πατρίδα του ήλιου είναι η Εκκλησία. Χωρίς νηστεία και γιορτή, δίχως της πίστης το κλειδί: Η νηστεία είναι απόδειξη ότι θυσιάζουμε κάποια πράγματα, τη λαιμαργία μας, την απόλαυσή μας, για την αγάπη κάποιου Άλλου. Το ίδιο και η γιορτή, δεν είναι ένα πανηγύρι φαγητού και γλεντιού, αλλά έχει ένα άλλο νόημα. Είναι η νίκη της πίστης και της ελπίδας της ζωής (η παράδοσή μας) εναντίον του ψεύτικου, του θανατερού, του ανούσιου. Μένοντας στο φαγητό και στο γλέντι, νικιόμαστε από αυτό το ανούσιο. Για να νηστέψεις όμως, πρέπει να πιστέψεις… Το μονοπάτι του Πατέρα και το ψυχορράγημα της Μητέρας: Είναι το Μονοπάτι του Ουρανού, που περνά μέσα από τη θλίψη της γης. Είναι το «θανάτω θάνατον πατήσας» του αναστάσιμου τροπαρίου. Για τη γη είμαστε εμείς υπεύθυνοι. Το πρόβλημα είναι αν μένοντας στην καταστροφή της κτίσης, περιφρονούμε την πορεία του ουρανού. Η πρόταση ζωής επομένως της παράδοσής μας, που συνίσταται στην ασκητικότητα, την εγκράτεια, την αγάπη και την πίστη, έχει πανανθρώπινη αξία, ακριβώς γιατί οι αγνοούμενοι δεν είναι απλώς δέκα εκατομμύρια αλλά όλος ο πληθυσμός της γης. Αρκεί εμείς οι ίδιοι να το συνειδητοποιήσουμε, πρώτοι από όλους. Σκορπώ τη στάχτη σαν προσευχή στον αέρα: Η καταστροφή και η στάχτη γίνονται αφορμές για κάτι καινούριο, μια προσευχή στο Θεό από τη δική μας αδυναμία να προσφέρει το νέο, τη ζωή, την αγάπη, τη θυσία. Οι άνθρωποι σήμερα αναζητούν στις Νέες Εποχές, στη μουσική, στην διασκέδαση, στον αποκρυφισμό, στις ανατολικές θρησκείες, στο Ιντερνέτ λύσεις για το υπαρξιακό τους πρόβλημα. Η απάντηση όμως υπάρχει στην πρόταση ζωής της Εκκλησίας μας. Β. Γιατί η νηστεία είναι ωφέλιμη (Μέγας Βασίλειος) Η νηστεία μεν λοιπόν είναι ωφέλιμη για όλο τον χρόνο, για αυτούς που την προτιμούν (διότι ούτε η δαιμονική επήρεια δεν αποθρασύνεται κατά του νηστευτή, και οι φύλακες της ζωής μας άγγελοι με περισσότερη προθυμία παραμένουν στους καθαρισμένους στην ψυχή από τη νηστεία)∙ πολύ δε περισσότερο τώρα, οπότε σε όλη την οικουμένη διαδίδεται το κήρυγμα. Kαι ούτε κάποιο νησί, ούτε ήπειρος, ούτε πόλη, ούτε έθνος, ούτε άκρη της γης, υπάρχει που να μην ακούεται το κήρυγμα. Αλλά και τα στρατόπεδα και οι οδοιπόροι και oι ναύτες και οι έμποροι, όλοι ομοίως και ακούουν την διδασκαλία και με χαρά την υποδέχονται. Ώστε κανείς να μην εξαιρέσει τον εαυτό του από τον κατάλογο των νηστευτών, σ'αυτόν συμπεριλαμβάνονται όλα τα γένη και κάθε ηλικία και όλες οι διαφορές των αξιωμάτων. Άγγελοι είναι που απογράφουν σε κάθε εκκλησία τους νηστευτές. Πρόσεχε μη στερηθείς για την μικρή ηδονή των φαγητών την απογραφή του αγγέλου, υπόδικο δε κάνεις τον εαυτό σου στο στρατολόγο, για δίκη επί λιποταξία. Μικρότερος είναι ο κίνδυνος κάποιου που πέταξε την ασπίδα στην μάχη να τιμωρηθεί παρά να φανεί ότι απορρίπτει το μεγάλο όπλο της νηστείας. Είσαι πλούσιος; Μην βρίζεις τη νηστεία, απαξιώνοντας να την κάνεις ομοτράπεζο∙ μήτε να την αποπέμψεις από το σπίτι σου ατιμασμένη από την ηδονή, για να μην σε καταγγείλη κάποτε στο νομοθέτη των νηστειών και σου επιφέρει πολλαπλάσια την στέρηση από καταδίκη, η σωματική αρρώστια, ή κάποια άλλη δυσχερή περίσταση. O φτωχός να μην ειρωνεύεται τη νηστεία, διότι από πολύ παλαιά την έχει συγκάτοικο και ομοτράπεζο. Στις γυναίκες δε όπως η αναπνοή, έτσι και η νηστεία είναι οικεία και φυσιολογική. Τα παιδιά, όπως τα θαλερά από τα φυτά, με το νερό της νηστείας ας ποτίζονται. Στους μεγαλύτερους ελαφρώνει τον κόπο η παλαιά οικείωση με αυτή∙ διότι οι κόποι που έχουν εμπεδωθεί κατόπιν μακράς συνηθείας, δεν προκαλούν τόσον πόνο στους γυμνασμένους. Στους οδοιπόρους η νηστεία είναι καλός συνταξιδιώτης. Διότι όπως ακριβώς η τρυφή τους αναγκάζει να σηκώνουν βάρη, κουβαλώντας μαζί τους τις απολαύσεις, έτσι η νηστεία τους κάνει ελαφρούς και ευκίνητους. Έπειτα, όταν αναγγελθεί εκστρατεία έξω από τα όρια της χώρας, τα αναγκαία, όχι εκείνα που είναι για τέρψη, προμηθεύονται οι στρατιώτες∙ εμείς δε που εξερχόμαστε στον πόλεμο κατά των αοράτων εχθρών και μετά τη νίκη αυτών τρέχουμε προς την ουράνιο πατρίδα, δεν θα αρμόζει πολυ περισσότερο, σαν να τρεφόμαστε σε στρατόπεδο, να αρκούμαστε σ' αυτά τα αναγκαία; 245 Γ. Νηστεία και νέοι (Γέροντας Παίσιος) -Γέροντα, ένα παιδάκι πόσο πρέπει να νηστεύει; -Αν το παιδί είναι γερό, έχει υγεία, μπορεί να νηστεύει. Άλλωστε τώρα υπάρχουν ένα σωρό τροφές νηστίσιμες. Παλιά τα παιδιά νήστευαν και όλη μέρα έτρεχαν και έπαιζαν, αλλά έτρωγαν πολλές φορές. Στα Φάρασα, την Μεγάλη Σαρακοστή όλοι, μικροί-μεγάλοι, έκαναν ενάτη. Μάζευαν οι γονείς τα παιδιά στο Κάστρο, τους έδιναν παιχνίδια, για να παίζουν, και στις τρεις το απόγευμα ,που χτυπούσε η καμπάνα για Προηγιασμένη, πήγαιναν και κοινωνούσαν. Έλεγε ο Άγιος Αρσένιος : « Τα παιδιά ,όταν παίζουν όλη την ημέρα, δεν θυμούνται το φαγητό. Τώρα που θα βοηθήσει και ο Χριστός, δεν θα αντέξουν; » Και οι μεγάλοι, όταν δεν νηστεύουν, ελέγχονται βλέποντας τα παιδιά να νηστεύουν. Όταν μικρός δούλευα με τον μάστορά μου για πολύ καιρό σε κάποιο σπίτι και τρώγαμε εκεί, Τετάρτη και Παρασκευή έφευγα και πήγαινα να φάω στο σπίτι μου, γιατί αυτοί δεν νήστευαν. Μια φορά, Τετάρτη ήταν. Έφεραν να με κεράσουν μπακλαβά. - Ευχαριστώ, τους είπα , αλλά νηστεύω . -Για δες , είπαν, μικρό παιδί να νηστεύει και εμείς μεγάλοι άνθρωποι να τρώμε ! Από το βιβλίο «Οικογενειακή ζωή», ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Δ´, Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Δ. Νηστεία και φαστ-φουντ Η νηστεία της Σαρακοστής ξεκίνησε και οι διάφορες αλυσίδες Fast Food (''ταχυφαγεία'' επί το ελληνικότερο), με στόχο το κοινό που νηστεύει και το οποίο δεν είναι καθόλου αμελητέο εμπορικά, λάνσαραν τα νηστίσιμα προιόντα τους για το διάστημα πριν το Πάσχα. Σταχυολογούμε λοιπόν μερικά από αυτά: GOODY'S: Μεσογειακά: Burger με καλαμαράκια, Club με ψητά λαχανικά, Νηστίσιμη πίτα με onion rings, Γεύματα Μεσογείου με γαρίδες ή καλαμαράκια, Μεσογειακό Σάντουιτς με ψητά μαριναρισμένα λαχανικά, Χωριάτικα Σάντουιτς, Μακαρονάδες Goodissimo με γαρίδες ή θαλασσινά και Δροσερές σαλάτες – Κρήτης και Αιγαιοπελαγίτικη. EVEREST: Νηστίσιμες πίτες: Σπανακόπιτα, Πατατόπιτα, Πίτα λαχανικών. Νηστίσιμα Burgers : με γαρίδες, με μπιφτέκι λαχανικών. Σάντουιτς : με κολοκυθοκεφτέ, Μπαγκετίνι με κεμπάπ λαχανικών Γλυκά: Ζελέ φράουλα ή ροδάκινο. Μηλόπιτα. Μπουγάτσα ΓΡΗΓΟΡΗΣ: Παραδοσιακή Πατατόπιτα (σφολιάτα με πουρέ πατάτας, κρεμμύδι, άνηθο, πιπέρι μαύρο, ρίγανη), Χειροποίητη Σπανακόπιτα (χωριάτικο φύλλο με σπανάκι, κρεμμύδι, πράσο & άνηθο), Κουλούρι μανιταριού και κουλούρι με πραλίνα, Σάντουιτς όπου ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει τι θα συμπεριλάβει μέσα από μία μεγάλη γκάμα νηστίσιμων επιλογών όπως μπιφτέκι λαχανικών, ντοματοκεφτέδες, ελιά ροδέλα, πράσινη πιπεριά κ.α. Ντόνατ με πραλίνα, ντόνατ με κανέλα. http://praktikesidees.gr/v2/praktika-tips/ti-nhstitima-mporoume-na-vroume-sta-fastfood/#sthash.ckAlBRZ5.dpuf Ε. Νηστεία η των κακών αλλοτρίωσις: η αληθινή νηστεία είναι αποξένωση από τα κακά Μη λοιπόν περιορίζεις το καλό της νηστείας στην αποχή μόνον από τα φαγητά. Διότι η αληθινή νηστεία είναι αποξένωση από τα κακά. «Να λύσεις τα δεσμά της αδικίας» (Ησ. 63, 6)∙ συγχώρησε τον πλησίον για την λύπη, συγχώρησέ τον για τα χρέη. «Να μη νηστεύετε χάριν διαμάχης και φιλονικίας» (Ησ. 63, 4). Δεν τρως 246 κρέατα, αλλά τρως τον αδελφό σου. Δεν πίνεις οίνο, αλλά δεν είσαι εγκρατής στις ύβρεις. Περιμένεις το βράδυ για να λάβεις τροφή, αλλά ξοδεύεις την ημέρα στα δικαστήρια. «Αλλοίμονο σ’ αυτούς που δεν μεθούν με κρασί» (Ησ. 28, 1). (Μέγας Βασίλειος) http://www.xfd.gr ΣΤ. Η νηστεία από την τηλεόραση και τον τρόπο ζωής μας (π. Αλέξανδρος Σμέμαν) Δεν ζούμε σε μια ορθόδοξη κοινωνία και φυσικά δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί αυτό το «κλίμα» της Σαρακοστής σε επίπεδο κοινωνικό είτε είναι Σαρακοστή είτε όχι, ο κόσμος που μας περιβάλλει, που αποτελούμε και μεις δικό του αναπόσπαστο κομμάτι, δεν αλλάζει. Κατά συνέπεια ζητιέται από μας μια νέο προσπάθεια να σκεφτούμε την απαραίτητη θρησκευτική σχέση ανάμεσα στο «εξωτερικό» και το «εσωτερικό». Η πνευματική τραγωδία της εκκοσμίκευσης είναι εκείνη που μας σπρώχνει σε μια πραγματική θρησκευτική «σχιζοφρένεια» — ένα σπάσιμο δηλαδή της ζωής μας σε δυο κομμάτια: το θρησκευτικό και το κοσμικό, που έχουν όλο και λιγότερη αλληλοεξάρτηση. Έτσι η πνευματική προσπάθεια είναι απαραίτητη για να μεταθέσει τα παραδοσιακά έθιμα και τις συνήθειες, που είναι βασικά μέσο στην προσπάθεια μας κατά την περίοδο της Σαρακοστής μ' ένα πειραματικό και αναγκαστικά σχηματικό τρόπο θα μπορούσε κανείς να δει αυτή την προσπάθεια σε δυο πλαίσια στη ζωή μέσα στο σπίτι και στη ζωή έξω απ’ αυτό. Για την Ορθόδοξη αντίληψη, το σπίτι και η οικογένεια αποτελούν την πρώτη και βασικότερη περιοχή της χριστιανικής ζωής ή της εφαρμογής των χριστιανικών αρχών στην καθημερινή ζωή. Το σπίτι, δηλαδή το στυλ και το πνεύμα της οικογενειακής ζωής και όχι το σχολείο, ακόμα ούτε και η Εκκλησία, είναι εκεί που σχηματίζει μέσα μας τη θεμελιακή αντίληψη για τον κόσμο που μορφοποιεί στο εσωτερικό μας το βασικά προσανατολισμό τον οποίο ίσως για αρκετό διάστημα δεν τον καταλαβαίνουμε, αλλά που τελικά θα γίνει ένας αποφασιστικός παράγοντας. Ο στάρετς Ζωσιμάς του Dostoevsky στους Αδελφούς Καραμαζώφ λέει «εκείνος που μπορεί να έχει καλές αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία είναι σωσμένος για όλη του τη ζωή Το σημαντικό δε είναι ότι κάνει αυτή την παρατήρηση ύστερα από τη θύμηση της μητέρας του που τον είχε πάρει μαζί της στην Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων. θυμάται την Ομορφιά της ακολουθίας, τη μοναδική μελωδία του κατανυκτικού «κατευθυνθήτω ή προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου.. » Η υπέροχη προσπάθεια για θρησκευτική αγωγή που γίνεται σήμερα στα κατηχητικά σχολεία δε σημαίνει και πολλά πράγματα, αν δεν βασίζεται στη ζωή της οικογένειας. Τι, λοιπόν, θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνει στο σπίτι στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής; Επειδή είναι αδύνατο να καλύψουμε εδώ όλες τις πλευρές της οικογενειακής ζωής θα περιοριστούμε μόνο σε μια απ’ αυτές. Όλοι μας, χωρίς αμφιβολία, συμφωνούμε ότι ο τρόπος της οικογενειακής ζωής έχει ριζικά αλλοιωθεί με την παρουσία του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Αυτά τα μέσα της «μαζικής ενημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ολόκληρη τη ζωή. Δεν χρειάζεται κανείς να βγει από το σπίτι για να βρεθεί έξω. Ολόκληρος ο κόσμος είναι μόνιμα εδώ, σε απόσταση που τον φτάνουμε ακίνητοι. Και, σιγά σιγά, η στοιχειώδης εμπειρία να βρεθούμε σ' έναν εσωτερικό κόσμο, μέσα στην ομορφιά της -εσωτερικότητας» έχει εντελώς χαθεί από το σύγχρονο πολιτισμό μας Και αν δεν είναι η τηλεόραση, είναι η μουσική. Η μουσική έπαψε να είναι κάτι που το ακούει κανείς• σταθερά πια έγινε μια -υπόκρουση θορύβου» που συνοδεύει τις συνομιλίες μας, το διάβασμα, το γράψιμο κλπ. Στην πραγματικότητα αυτή η ανάγκη να ακούγεται συνέχεια μουσική φανερώνει την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να χαρεί τη σιωπή, να την καταλάβει όχι σαν κάτι αρνητικό, σαν μια απλή έλλειψη, αλλά ακριβώς σαν μια παρουσία και σαν την μοναδική προϋπόθεση για την πιο αληθινή παρουσία. Αν ο Χριστιανός του παρελθόντος ζούσε κατά ένα μεγάλο βαθμό σ’ ένα σιωπηλό κόσμο που του έδινε πλούσιες 247 ευκαιρίες για αυτοσυγκέντρωση στον εσωτερικό του κόσμο, ο σημερινός χριστιανός είναι αναγκασμένος να κάνει ειδική προσπάθεια για να καλύψει αυτή την αναγκαία διάσταση της σιωπής η οποία αυτή μόνο μπορεί να μας φέρει σε επαφή με τις υψηλές πραγματικότητες. Έτσι, λοιπόν, το πρόβλημα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής δεν είναι περιθωριακή υπόθεση, αλλά με πολλούς τρόπους είναι ένα θέμα πνευματικής ζωής ή θανάτου. Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοιράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυο βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο, και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια, ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» — παρά το αντίθετο. Μια πρώτη «συνήθεια» που προτείνεται είναι να μειωθεί δραστικά ή παρακολούθηση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία, αλλά μόνο ή «ασκητική» ή όποια, όπως ξέρουμε, σημαίνει, πρώτα απ’ όλα αλλαγή τροφής και μείωση της. Φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στα ραδιόφωνο και στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα και πνευματικά ή διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο που πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι η πλήρης -παράδοση» στην τηλεόραση — ή μετατροπή δηλαδή του άνθρωπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη που παθητικά δέχεται ότι βγαίνει απ’ αυτή. Όταν ήμουνα παιδί (ήταν τότε ή προ-τηλεοπτική εποχή) ή μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη και την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής, Αυτή ή ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής και ακόμα και σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τις μέρες με ταράζει σχεδόν όσο και μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης που μπορούν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Και αυτό που κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος που είναι παρόν όλο το χρόνο και που δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον αφορά τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει τα θετικό της συμπλήρωμα. Η σιωπή που δημιουργεί ή απουσία του θορύβου του κόσμου, των θορύβων που παράγονται άπα τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικά περιεχόμενο. Αν ή προσευχή είναι ή τροφή για τις ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει και τα μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι που καταστρέφεται σήμερα άπα το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, των εφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. Αυτό, λοιπόν, που προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, είναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πάσα, αλήθεια, αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας αρνούμαστε ατή ζωή μας μονό και μόνο γιατί μας είναι πολύ πιο άνετο, γυρίζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική και διανοητική κόπωση, να πιέσουμε τα κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στα τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδικού. Αλλά πώς φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε την περίοδο της Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; φυσικά δεν είναι απαραίτητο όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μπορούν όλοι να γίνουν Θεολόγοι. Όμως υπάρχει πολλή «Θεολογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα και καθετί που πλουτίζει τη νοημοσύνη μας, κάθε καρπός της αληθινής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος από την Εκκλησία και, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευματική αξία." Από το βιβλίο: ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: Πορεία προς το Πάσχα Ζ. Η νηστεία, ο Δανιήλ και οι τρεις Παίδες Κάποτε οι Ισραηλίτες ξέχασαν εντελώς το Θεό. Ο Θεός, για να τους βοηθήσει να καταλάβουν ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορούν τίποτα να κάνουν, τους εγκατέλειψε στα χέρια των Βαβυλωνίων. Αυτοί τους 248 αιχμαλώτισαν και τους οδήγησαν στη Βαβυλώνα (μετοικεσία). Βασιλιάς των Βαβυλωνίων ήταν ο Ναβουχοδονόσωρ. Αυτός διάλεξε τους πιο έξυπνους και όμορφους νέους από τους Ισραηλίτες, τους οδήγησε στα παλάτια του για να τους μορφώσουν και να τους έχει στην υπηρεσία του. Διέταξε να τρώνε και να πίνουν από το ίδιο φαγητό και το ίδιο κρασί που τρωγόπινε αυτός. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους τρεις νέους ήταν και ο Δανιήλ, ο Ανανίας, ο Αζαρίας και ο Μισαήλ (που τους ονόμασαν στη γλώσσα των Βαβυλωνίων Βαλτάσαρ, Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ). Επειδή τα φαγητά των Βαβυλωνίων ήταν απαγορευμένα από τον Μωσαϊκό νόμο, ο Δανιήλ και οι φίλοι του που πίστευαν στο Θεό, αποφάσισαν να νηστέψουν. Ζήτησαν από τον μάγειρα να δοκιμάσει για 10 μέρες να τους δίνει μόνο όσπρια και νερό, κι αυτός το δέχτηκε. Σε 10 μέρες ήταν πολύ πιο παχείς και ωραιότεροι από όλους. Έτσι, ο υπεύθυνος για τους νέους συνέχισε να τους ταΐζει μόνο όσπρια. Έτσι, οι 4 νέοι έκαναν υπακοή στο θέλημα του Θεού! Ο Ναβουχοδονόσωρ μάλιστα, είδε ένα όνειρο, για το οποίο είχαμε μιλήσει πριν από λίγο καιρό. Κανείς δεν μπόρεσε να του το εξηγήσει το οποίο κανένας δεν μπορούσε να του εξηγήσει, παρά μόνο ο Δανιήλ, με τη βοήθεια του Θεού. Από τότε ο Βασιλιάς αγαπούσε πολύ τους 4 νέους και τους είχε αξιωματούχους του βασιλείου του. Κάποτε κατασκεύασε ο βασιλιάς ένα χρυσό άγαλμα που παρίστανε τον ίδιο και ζήτησε από όλο το βασίλειο να το προσκυνήσει. Σε μια πεδιάδα μάζεψε όλους τους κατοίκους που μπορούσαν να έρθουν και διέταξε μία συγκεκριμένη ώρα να σαλπίσουν οι σάλπιγγες και να κάνουν θόρυβο όλα τα μουσικά όργανα της εποχής εκείνης που μπορούσε να συγκεντρώσει, και όλοι να πέσουν κάτω, λατρεύοντας το βασιλιά ως θεό. Ο Δανιήλ έλειπε σε αποστολή σε μια μακρινή περιοχή του βασιλείου. Οι τρεις φίλοι αρνήθηκαν να το κάνουν αυτό και όταν ο βασιλιάς το πληροφορήθηκε, τους κάλεσε κοντά του και τους είπε: «Όταν σαλπίσουν όλα τα μουσικά όργανα, τότε θα πέσετε να προσκυνήσετε το άγαλμά μου. Αλλιώς θα σας ρίξω σε ένα καμίνι το οποίο θα το βάλω να έχει φλόγα επτά φορές περισσότερη από τη συνηθισμένη. Και τότε θα ήθελα να δω ποιος θεός θα σας γλιτώσει από την δύναμη της φωτιάς». Απάντησαν τότε και οι τρεις με μία φωνή: «Εμείς, βασιλιά, δεν πρόκειται να προσκυνήσουμε το άγαλμά σου, γιατί μόνο τον Θεό μας λατρεύουμε. Και Εκείνος υπάρχει και θα μας γλιτώσει από τα χέρια σου». Ο βασιλιάς διέταξε τότε να τους ρίξουν στο καμίνι, το οποίο το είχαν κάψει 7 φορές, ώστε με το που θα πατούσαν μέσα, να καιγόντουσαν. Αυτοί όμως, μπαίνοντας μέσα, ένιωθαν σα να τους δρόσιζε το πιο όμορφο αεράκι, κι ένας Άγγελος Κυρίου στεκόταν κοντά τους. Περπατούσαν μέσα και δοξολογούσαν το Θεό, για την μεγάλη ευλογία που τους προσέφερε, ψάλλοντας τον περίφημο ύμνο των Τριών Παίδων, που κλείνει με την φράση «Τον Κύριο υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας» . Όσοι πήγαν κοντά στο καμίνι κάηκαν από τη δύναμη της φλόγας κι ας ήταν έξω. Ο Ναβουχοδονόσωρ απόρησε με το θαύμα, διέταξε να τους βγάλουν από το καμίνι και κατάλαβε ότι ο Θεός του Ισραήλ είναι παντοδύναμος. Από τότε κράτησε κοντά του και τα τρία παιδιά και σεβόταν το Θεό στον οποίο πίστευαν. Όταν πέθανε αυτός, βασιλιάς έγινε ο Βαλτάσαρ, ο οποίο μια μέρα είδε στον τοίχο ένα ανθρώπινο χέρι να γράφει τρεις φράσεις: «μανή, θέκελ, φάρες» (μετρήθηκες, ζυγίσθηκες, βρέθηκες λειψός), που σημαίνει ότι η βασιλεία σου θα μοιραστεί στους Μήδους και τους Πέρσες. Ο Δανιήλ ήταν ο μόνος που ήξερε τι έγραφαν τα λόγια και ο βασιλιάς του έδωσε πολλά δώρα. Το ίδιο βράδυ όμως οι Μήδοι μπήκαν στο βασίλειό του και τον κατέσφαξαν. Οι Μήδοι αγάπησαν το Δανιήλ. Ωστόσο, κάποτε κάποιοι τον συκοφάντησαν στο βασιλιά και τότε αυτός τον έριξε σ’ ένα λάκκο με λιοντάρια. Όμως ο Θεός τον προφύλαξε, βγήκε ζωντανός μέσα από κει και από τότε και πέρα έζησε ευνοούμενος του βασιλιά, απόδειξη ότι ο Θεός προστατεύει όσους τον αγαπούν. Η Εκκλησία μας τους τιμά γιορτάζοντάς τους κάθε χρόνο στις 17 Δεκεμβρίου. 249 Η. Τα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου σήμερα και η νηστεία Στην σημερινή εποχή της αφθονίας και της υπερκατανάλωσης, η νηστεία θεωρείται από πολλούς απαρχαιωμένος και αναχρονιστικός θεσμός. Ενώ θα περίμενε κανείς, η μαζική καταναλωτική μανία να προκαλεί στον άνθρωπο μια πνευματική δίψα, με έκπληξη παρατηρείται ότι ούτε τέτοια δίψα υπάρχει, ούτε αναζήτηση για αναπλήρωση αυτού του πνευματικού ελλείμματος. Ο άνθρωπος συνεχίζει κανονικά τη ζωή του, σε έναν κόσμο, όπου ο Θεός είναι από κάθε άποψη άφαντος και όπου ολοένα και λιγότερο τον αναζητεί. Καθημερινά και με τη συνεχή υλιστική προσφορά των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και της διαφήμισης, χάνει τη δύναμη να αντισταθεί και να αξιολογήσει οτιδήποτε προβάλλεται ως αναγκαιότητα. Μπορεί να παραμείνει νηστικός ολόκληρες ημέρες για λόγους υγείας του σώματος, αλλά όχι για λόγους υγείας της ψυχής του. Η αντίληψη που αναπτύσσεται μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τοποθετεί την ευτυχία στην απεριόριστη αύξηση της καταναλωτικής ικανότητας, διαμορφώνει μια « μονοδιάστατη ηθική της αναπτύξεως (Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Χριστιανική Ηθική ΙΙ, σελ. 544). Σήμερα, η μεγιστοποίηση του κέρδους κατευθύνει την προσωπική και κοινωνική ζωή. Η κοινωνία μεταβάλλεται σε καταναλωτική μηχανή και ο άνθρωπος εξάρτημα που την κινεί. Η αυτονόμηση της οικονομικής ζωής εγκλωβίζει τον άνθρωπο στην ατομικότητά του. Ταυτίζεται μόνο με την υλική του διάσταση και αυτοαλλοτριώνεται. Η ταύτιση του εαυτού του με τον κόσμο τον αλλοτριώνει από την πνευματική του διάσταση και ενώ όλα τα προβλήματα εμφανίζονται να είναι υλικά και τεχνικά στην πραγματικότητα είναι υπαρξιακά και πνευματικά. Ο Μέγας Βασίλειος επισημαίνει την ανάγκη αυτοελέγχου και αυτογνωσίας για να γίνεται διαχωρισμός του ανθρώπου από τα πράγματα που τον περιβάλλουν και από εκείνα που του ανήκουν. Σε διαφορετική περίπτωση, η ταύτιση της ύπαρξης με τα μέσα και τις ανέσεις προκαλεί έλλειψη κάθε ορίου στις επιθυμίες και τις πράξεις και εγκλωβισμό στην κοσμική αναγκαιότητα. Ο Χριστός, στην επί του Όρους ομιλία του, εκφράζει ένα διαχρονικά επαναστατικό και ανατρεπτικό μήνυμα. Ο κόσμος επιδιώκει την ηδονή και την απόλαυση, την άνεση και την κοινωνική προβολή, αλλά η πληρότητα βρίσκεται στην ταπείνωση και στη διακονία ( Ματθ. 5, 3-11). Ο Χριστιανισμός βλέπει στην ασιτία το μέσο θεραπείας του σώματος και τον τρόπο απόκτησης της αρετής. Ο σκοπό της δεν είναι η δαιμονοποίηση του κτιστού κόσμου, αλλά η βοήθεια του ανθρώπου στην πνευματική ανόρθωση και στην κοινωνική του ένταξη με το συνάνθρωπο, το φυσικό περιβάλλον και το Θεό. Αποτελεί κίνηση συνειδητοποίησης υλικών εξαρτήσεων και τρόπο επαναπροσδιορισμού της θέσης του στη δημιουργία, απελευθέρωση από τις εξαρτήσεις που θέτει ο κόσμος, από τις απαιτήσεις της καταναλωτικής κοινωνίας, από την υπερτροφία του εγωισμού του. Η εκούσια στέρηση των φθαρτών αγαθών γίνεται πράξη ελευθερίας και όχι υποδούλωσης, μια προσωπική επιλογή αναζήτησης της υπαρξιακής ταυτότητας του. Κινείται από αγάπη στο Θεό και αυτοπροσδιορίζεται από την (επι)-κοινωνία του με τον συνάνθρωπο, την προσοχή – προσευχή και έμπρακτη, προσωπική και ανυστερόβουλη αγάπη γι΄αυτόν. Αγάπη χωρίς θεωρητικά σχήματα, αλλά πραγματικών πρωτοβουλιών σε κοινωνικό, αλλά και σε θεσμικό επίπεδο (Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Χριστιανική Ηθική ΙΙ, σελ. 444.) Η αξία, όμως, της ασιτίας αποδεικνύεται μεγάλη όχι μόνο για την πνευματική ανάταση του ανθρώπου, αλλά και την σωματική του υγεία. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η σκυθρωπότητα του προσώπου προκαλείται από τις αρρώστιες και τους πόνους, ενώ τις αρρώστιες προκαλούν η εξασθένηση του σώματος που προέρχεται από τη μεγάλη πολυτέλεια και τη φιληδονία (προς Εβραίους, Ομιλία ΚΘ΄, P.G. 63, 206). Η μεγάλη σημασία της νηστείας για την υγιή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού καταξιώνεται, σήμερα και μέσα από την ιατρική επιστήμη. Σε άρθρο του Ιωάννη Χατζημηνά, καθηγητή της Πειραματικής Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι « με την αποχή από την τροφή δεν εισάγονται στον οργανισμό όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για τη συνεχή αντικατάσταση των φθειρόμενων στοιχείων του σώματος, καθώς και εκείνα που παρέχουν με την καύση τους την απαραίτητη ενέργεια που απαιτείται για τις διάφορες λειτουργίες που επιτελούνται μέσα στο σώμα. Κατά συνέπεια, κατά τη διάρκεια της νηστείας, ο οργανισμός βρίσκεται σε μια κατάσταση αρνητικού ισολογισμού ύλης, αλλά και ενέργειας, δηλαδή χάνει συνεχώς διάφορα συστατικά του, χωρίς να τα αναπληρώνει και επιπρόσθετα, ξοδεύει συνεχώς ενέργεια χωρίς να προσλαμβάνει ενέργεια από το περιβάλλον (http://www.healthierworld.gr) 250 Για τον Χριστιανισμό, η εκούσια ασιτία δεν επηρεάζει μόνο ατομικά, αλλά ασκεί επίδραση σε ολόκληρη την κοινωνία. Ο σύγχρονος άνθρωπος επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην ικανοποίηση των αισθήσεων και στην αύξηση του πλούτου και των ανέσεών του. Η αυτονόμηση της οικονομικής ζωή εγκλωβίζει την ανθρώπινη ύπαρξη στην ατομικοκεντρικότητα και την καθηλώνει στην καθημερινότητα. Η προσπάθεια μεγιστοποίησης του κέρδους φαλκιδεύει την ηθική ποιότητα της κοινωνικής ζωής και τη συνοχή της. Έτσι, η ανάπτυξη κάθε κοινωνικού προβλήματος δεν προκύπτει από τις δομές και τη διάρθρωση της κοινωνία, αλλά από τις τάσεις και στάσεις του προσώπου, απέναντι σε αυτήν. Η καταδίκη της αδικίας και της εκμετάλλευσης χωρίς την έμπρακτη δικαιοσύνη και αλληλεγγύη οδηγεί σε κοινωνικό αδιέξοδο. Είναι χαρακτηριστικό κοινωνικό φαινόμενο η καταγγελία της κοινωνικής αδικίας, όταν πλήττει άμεσα και προσωπικά και η αποδοχή της, όταν γίνεται σε βάρος τρίτων. Η ασκητική τοποθέτηση έναντι στο κόσμο αποτελεί τη χριστιανική θέση επίλυσης της κοινωνικής αδικίας. Ο επαναπροσδιορισμός του ανθρώπου μέσα στην υλική δημιουργία και η εγκράτεια του προσώπου έναντι των τέρψεων και ανέσεων λειτουργούν απελευθερωτικά από κάθε υλική εξάρτηση, προσωπικό φρόνημα, αυθαίρετη και εγκληματική πράξη. http://www.pemptousia.gr/2014/01 Θ. Η νηστεία είναι για όλους αφορμή ζωής Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι μία από τις ωραιότερες περιόδους του χρόνου για τη ζωή της Εκκλησίας. Κέντρο της είναι η νηστεία. Όμως δεν περιορίζεται σ’ αυτήν. Περιλαμβάνει την προσευχή στο Θεό, με τις ωραίες ακολουθίες της Προηγιασμένη Θείας Λειτουργίας, των Χαιρετισμών στην Παναγία, το Μεγάλο Απόδειπνο, τους κατανυκτικούς Εσπερινούς, αλλά και τον πνευματικό χρόνο στον οποίο καλούμαστε να ζήσουμε. Την ίδια στιγμή η νηστεία γίνεται αφορμή να ξαναδούμε τη ζωή μας, να εξομολογούμαστε, να συγχωρούμε ο ένας τον άλλο, να πάψουμε να αδικούμε, να κλείσουμε την τηλεόραση και τον υπολογιστή όσο περισσότερο μπορούμε και να προσπαθήσουμε να καλλιεργήσουμε τον εαυτό μας όσο το δυνατόν περισσότερο. Η νηστεία είναι ευκαιρία επανεύρεσης της ταυτότητάς μας, της αγάπης ως κέντρου της ύπαρξής μας, της αναζήτησης της αλήθειας, που είναι για την Εκκλησία μας ο Χριστός. Η νηστεία δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη σήμερα, καθώς υπάρχουν πολλές τροφές που μπορούν να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες. Αλλά ακόμη κι αν δεν μπορούμε να την τηρήσουμε επακριβώς, καλό είναι, έστω και λίγο, να προσπαθούμε να την εφαρμόζουμε στη ζωή μας. Πρωτίστως όμως να την καθιστούμε νηστεία από την αμαρτία και το κακό. Όχι για να στερούμαστε τη χαρά και την καλή διάθεση. Αλλά για να μπορούμε να λειτουργήσουμε με την έμπνευση της ζωής που δίνει η πίστη και η αγάπη στο Χριστό. Η Εκκλησία, μέσα από τη Σαρακοστή και τη νηστεία, μας δίνει μία μοναδική πρόταση ζωής καθώς ο σύγχρονος πολιτισμός απέτυχε να βοηθήσει τον άνθρωπο να λύσει οριστικά τα υπαρξιακά, αλλά και κοινωνικά του αδιέξοδα: ότι η αγάπη για το Θεό θέλει θυσία. Ότι αν μάθουμε να πειθαρχούμε τον εαυτό μας και να μην νικιόμαστε από το πνεύμα που μας λέει ότι σε όλα έχουμε δίκαιο και δικαίωμα, τότε ο Θεός είναι κοντά μας. Και μπορεί ο κόσμος να μοιάζει με καμίνι επταπλασίως καιόμενο, όμως η πίστη είναι αυτή που θα μας δροσίσει. Ας ξεκινήσουμε τον αγώνα μας από την νεότητά μας. 251 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 19 Τι ζητάμε από την Ορθοδοξία σήμερα; Ν’ αγαπάς (Μουσική και ερμηνεία Παντελής Θαλασσινός, Στίχοι Νίκος Βελιώτης, από τον δίσκο Στης καρδιάς μου τ’ ανοιχτά ) Ν’ αγαπάς τα βουνά και τα πέλαγα, τους γνωστούς και τους άγνωρους τόπους, τα πουλιά, τα λουλούδια, τα σύννεφα και πολύ ν’ αγαπάς τους ανθρώπους. Τα θεριά ν’ αγαπάς και τ’ ανήμερα, τα νησιά, τα ποτάμια, τ’ αστέρια. Κι αν ποτέ σε πληγώσουν κατάστηθα φίλοι, αγρίμια, λευκά περιστέρια, ν’ αγαπάς, να ξεχνάς και να χαίρεσαι τη δική σου γαλήνη και κείνα που μ’ αγάπη το νου μας φωτίζουνε και βλασταίνουν αμάραντα κρίνα. Ερμηνευτικά σχόλια Ν’ αγαπάς: Είναι ένα τραγούδι χαράς και αισιοδοξίας, που έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο και την πορεία της εποχής. Είναι ένα τραγούδι που ταιριάζει σε νέους ανθρώπους. Όσοι πιστεύουμε στο Χριστό ζούμε και θέλουμε να ζούμε έναν τέτοιο τρόπο σκέψης και ζωής. Να αγαπούμε τη φύση, γιατί ο Θεός την δημιούργησε. Να αγαπούμε τόπους που γνωρίζουμε και τόπους που δεν έχουμε πάει, γιατί και σ’ αυτούς κατοικούν άνθρωποι, που έχουν παραδόσεις, ιστορία, μνήμη, πίστη, όνειρα, έχουν προγόνους. Ο κάθε άνθρωπος είναι εικόνα Θεού. Η κάθε κοινότητα αποτελεί από εικόνες Θεού και δεν μπορούμε παρά να αγαπούμε. τους ανθρώπους: Πιο πολύ από τη φύση καλούμαστε να αγαπήσουμε τους ανθρώπους, ακόμη κι αν αυτοί δεν μας αγαπούνε. Αγαπώ σημαίνει μοιράζομαι, δίνομαι, προσφέρομαι. Αγαπώ σημαίνει συγχωρώ. Σημαίνει συναντιέμαι με τους άλλους και κάνω τις υποχωρήσεις που μου αναλογούν, για να μπορώ να κρατώ ζωντανές τις σχέσεις μου μαζί τους. Ακόμη κι αν αυτοί δεν μας αγαπούνε, μπορούμε να τους ανεχόμαστε ή τουλάχιστον να μην τους εκδικούμαστε, να μη ζητούμε το κακό τους. Ο άνθρωπος που πιστεύει δε νικιέται από την ένταση της απόρριψης ή της κακίας των άλλων. Για να γίνει αυτό χρειάζεται η πίστη στην αγάπη. Η πίστη στο Θεό, γιατί αυτός είναι η Αγάπη. σε πληγώσουν κατάστηθα: πολλές φορές οι άλλοι μας πληγώνουν, μας στενοχωρούν. Κάνουν τη ζωή μας δύσκολη. Μόνο όμως με την αγάπη μπορούμε να αντέξουμε. Ας μη λησμονούμε ότι οι άνθρωποι πληγώσαμε και πληγώνουμε το Χριστό, τον Υιό του Θεού, κι Εκείνος και μας συγχώρεσε και μας συγχωρεί. Αυτός είναι ο τρόπος της Εκκλησίας, ο τρόπος της Ορθοδοξίας. Μόνο η πίστη μας δίνει τη δύναμη να συνεχίζουμε να αγαπούμε. Και τότε καταλαβαίνουμε τον ηρωισμό των μαρτύρων και των Αγίων, οι οποίοι είναι τα πρότυπά μας. Είναι αυτοί που άντεξαν τις ταλαιπωρίες και τις δυσκολίες της ζωής ακριβώς γιατί αγάπησαν το Χριστό και τους ανθρώπους. Και οι άγιοι απαρτίζουν το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία. Ανάμεσά τους μπορούμε να είμαστε κι εμείς. Αρκεί να αγαπούμε. να ξεχνάς και να χαίρεσαι: όταν αγαπούμε ξεχνούμε το κακό. Χαιρόμαστε με ό,τι μας δίδεται από τη ζωή και τους άλλους και δεν λειτουργούμε με απαιτήσεις, χωρίς να προσφέρουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι. Αλλά και όταν βλέπουμε ότι την προσφορά μας δεν την λαμβάνουν υπόψιν τους οι άλλοι, αν έχουμε πίστη, μπορούμε να ξεχάσουμε. Και όταν ξεχνούμε το κακό, τότε βλέπουμε τον άλλο ως εικόνα Θεού. Με τα τραύματα και τις δυσκολίες. Βλέπουμε και τα δικά μας τραύματα, τις δικές μας δυσκολίες και δεν νικιόμαστε, ούτε απογοητευόμαστε. Δεν μένουμε όμως και αδρανείς, ούτε αποδεχόμαστε παθητικά την μοίρα μας. Όμως δεν κάνουμε κακό, γιατί το κακό δεν μας δίνει αληθινή χαρά, αλλά πρόσκαιρη ικανοποίηση. Και το κακό φέρνει πάντοτε κακό. βλασταίνουν αμάραντα κρίνα: Η αγάπη βλασταίνει φως, ομορφιά, διάρκεια στο χρόνο. Η αγάπη είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης. Η αγάπη μπορεί να λείπει από τον κόσμο μας, να κυριαρχούν οι αριθμοί και οι δείκτες της οικονομίας και να μη νοιαζόμαστε για τον συνάνθρωπό μας. Όμως 252 αυτή είναι που μπορεί να δώσει νόημα στον κόσμο. Να μας κάνει όλους πιο αληθινούς. Η αγάπη είναι το σημείο κλειδί της Ορθοδοξίας. Αγάπη για το Θεό και τον συνάνθρωπο. Και την ίδια στιγμή, η αγάπη γίνεται πράξη. Όχι μόνο στα υλικά, αλλά κυρίως στη φιλία, τη συντροφικότητα, την συγχώρεση, την συνύπαρξη. Ζητούμε από την Ορθόδοξη Εκκλησία να λειτουργεί έτσι. Ως τρόπος και τόπος συνάντησης ανθρώπων που θέλουνε να αγαπούνε. Και αυτό το ήθος να μεταφέρουν στον κόσμο. Β. Η αγιότητα ο δρόμος της Ορθοδοξίας- μικρότερα ή μεγαλύτερα μαρτύρια: Οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες (του Λάμπρου Σκόντζου, Θεολόγου, καθηγητή) Οι μάρτυρες της Εκκλησίας μας είναι το καύχημά Της, διότι ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό και την επισφράγισαν με το αίμα τους. Αντάλλαξαν την πρόσκαιρη γήινη ζωή τους με την αιώνια αληθινή ζωή, που δίνει ο ζωοδότης Χριστός. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγονται και οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες, οι οποίοι μαρτύρησαν στη Σεβάστεια της Μ. Ασίας στις αρχές του 4 ου αιώνα, όταν αυτοκράτορας της Ανατολής ήταν ο ρωμαίος ειδωλολάτρης Λικίνιος (307-324). Ήταν όλοι τους νεαροί έφηβοι στρατιώτες και ανήκαν στο πιο επίλεκτο στρατιωτικό τάγμα της περιοχής. Οι σκληρότεροι διωγμοί κατά των Χριστιανών, που είχε αρχίσει ο δεισιδαίμων Διοκλητιανός (284-305), συνεχίζονταν και επί Λικινίου. Οι διοικητές των επαρχιών είχαν επιφορτιστεί για την εφαρμογή του διατάγματος, που προέβλεπε την αναγκαστική θυσία στους ειδωλολατρικούς «θεούς» από όλους τους υπηκόους της αυτοκρατορίας, με τη χορήγηση πιστοποιητικού! Όσοι αρνούνταν να θυσιάσουν οδηγούνταν με τη βία μπροστά στα είδωλα, προκειμένου να εξαναγκαστούν είτε με υποσχέσεις, είτε με βασανιστήρια να προσφέρουν τη θυσία. Όσοι δεν υπέκυπταν στους εκβιασμούς οδηγούνταν σε σκληρές ανακρίσεις και υποβάλλονταν σε φρικτά και απάνθρωπα βασανιστήρια, και αν δεν υπέκυπταν, θανατώνονταν με τους πλέον ειδεχθείς τρόπους. Εδώ αξίζει να διευκρινίσουμε, πως οι θανατώσεις, όσων δεν θυσίαζαν στα είδωλα, δε γινόταν τόσο για λόγους εκδίκησης, αλλά είχαν κυρίως χαρακτήρα τελετουργικό. Θυσιάζονταν στους «θεούς» για να κατευναστεί η μήνη τους, διότι αυτό απαιτούσαν οι σκοταδιστές ιερείς των ειδώλων από τους άρχοντες, ως διερμηνείς δήθεν της θέλησης των «θεών»! Ο έπαρχος της Σεβάστειας Αγρικόλας, εφαρμόζοντας την αυτοκρατορική διαταγή, καλεί τους άνδρες του στρατεύματος να προσφέρουν την προβλεπόμενη θυσία. Σαράντα από αυτούς αρνήθηκαν, δηλώνοντας Χριστιανοί. Ο Αγρικόλας ακολούθησε και εδώ τη γνωστή τακτική, τάζοντάς τους μεγάλα αξιώματα και τιμές αν προσέφεραν τη θυσία. Τότε εξ’ ονόματος όλων ο στρατιώτης Κάνδιδος απάντησε στο φανατικό ειδωλολάτρη έπαρχο: «Ευχαριστούμε για τους επαίνους της ανδρείας μας. Αλλά ο Χριστός, στον όποιο πιστεύουμε, μας διδάσκει ότι στον καθένα άρχοντα πρέπει να του προσφέρουμε ό, τι του ανήκει. Και γι' αυτό στο βασιλέα προσφέρουμε τη στρατιωτική υπακοή. Αν, όμως, ενώ ακολουθούμε το Ευαγγέλιο, δεν ζημιώνουμε το κράτος, αλλά μάλλον το ωφελούμε με την υπηρεσία μας, γιατί μας ανακρίνεις για την πίστη πού μορφώνει τέτοιους χαρακτήρες και οδηγεί σε τέτοια έργα;». Ο Αγρικόλας κατάλαβε ότι ήταν ανώφελο να τους παρακαλεί και διέταξε να τους γδύσουν και να τους ρίξουν σε μια παρακείμενη παγωμένη λίμνη. Ήταν χειμώνας και το κρύο δριμύτατο. Πίστευε ότι το φρικτό αυτό μαρτύριο θα τους έκανε να αλλάξουν γνώμη και να θυσιάσουν στους ανύπαρκτους «θεούς» της αυτοκρατορίας. Οι ηρωικοί Χριστιανοί υπέμειναν με πρωτοφανή καρτερία το μαρτύριο του ψύχους. Τα κορμιά τους είχαν μελανιάσει, έτρεμαν σύγκορμοι και αγκάλιαζε ο ένας τον άλλο για να μετριάσουν το μαρτύριό τους. Ταυτόχρονα έδινε ο ένας κουράγιο και θάρρος στον άλλο με τα εξής λόγια: «Δριμύς ο χειμώνας, αλλά γλυκύς ο παράδεισος. Ας υπομείνουμε και σε μια νύχτα για να κερδίσουμε ολόκληρη την αιωνιότητα». Οι δήμιοι τους φρουρούσαν να μη διαφύγουν και διασκέδαζαν με το μαρτύριό τους. Έξω από τη λίμνη βρισκόταν και μια Χριστιανή γυναίκα, η μητέρα του νεαρότερου Μάρτυρα, η οποία τον εμψύχωνε μη δειλιάσει και θυσιάσει στα είδωλα και αρνηθεί το Χριστό. Άπλωνε τα χέρια της προς το γιό της λέγοντας: «Παιδί μου γλυκύτατο, υπόμεινε για λίγο και θα καταστείς τέκνο του Ουράνιου Πατέρα. Μην φοβηθείς τα βασανιστήρια. Ιδού, παρίσταται ως βοηθός σου ο Χριστός. Τίποτε δεν θα είναι από εδώ και πέρα πικρό, τίποτα το επίπονο δεν θα απαντήσεις. Όλα εκείνα παρήλθαν, διότι όλα αυτά τα νίκησες με τη 253 γενναιότητά σου. Χαρά μετά από αυτά, άνεση, ευφροσύνη. Όλα αυτά θα τα γεύεσαι, διότι θα είσαι κοντά στον Χριστό και θα πρεσβεύεις σε Αυτόν και για μένα που σε γέννησα». Περί το μεσονύκτιο ένας από τους Μάρτυρες δείλιασε και ζήτησε από τους δημίους να τον βγάλουν από τους πάγους της λίμνης και να συμμορφωθεί με το διάταγμα. Τότε συνέβη το απροσδόκητο: κατέβηκαν από τον ουρανό 39 ολοφώτεινα στεφάνια και τέθηκαν στο κεφάλι του καθενός. Βλέποντάς τα ο δήμιος Αγλάϊος ομολόγησε ότι γίνεται Χριστιανός και όρμησε και πήρε τη θέση του δειλιάσαντος στη λίμνη και συμπληρώθηκε ο αριθμός των τεσσαράκοντα μαρτύρων. Αφού πέρασε η νύχτα, τους έβγαλαν οι τρομεροί δήμιοι μισοπεθαμένους και τους αποτέλειωσαν συντρίβοντάς τους τα μέλη. Κατόπιν τους έριξαν από παρακείμενο γκρεμό σε δύσβατο μέρος, να μη μπορούν οι Χριστιανοί να συλλέξουν τα τίμια λείψανά τους. όμως οι Χριστιανοί με μεγάλες δυσκολίες τα περιμάζεψαν και τα έθαψαν με μεγάλες τιμές. Το έτος 438 η ευσεβής αυτοκράτειρα Πουλχερία βρήκε, ύστερα από όραμα, τα λείψανά τους στο ναό του αγίου Θύρσου. Τα παρέλαβε και αφού έκτισε περικαλλή ναό έξω από τα τείχη των Τρωαδησίων, τα έκλεισε σε πολύτιμες θήκες και τα τοποθέτησε σ’ αυτόν για την ευλογία των πιστών. Τα ονόματά τους είναι: Κυρίων, Κάνδιδος (ή Κλαύδιος), Δόμνας, Ευτύχιος (ή Ευτυχής), Σεβηριανός , Κύριλλος, Θεόδουλος, Βιβιανός, Αγγίας, Ησύχιος, Ευνοϊκός, Μελίτων, Ηλιάδης, Αλέξανδρος, Σακέδων (ή Σακέρδων), Ουάλης, Πρίσκος, Χουδίων, Ηράκλειος, Εκδίκιος (ή Ευδίκιος), Ιωάννης, Φιλοκτήμων, Φλάβιος, Ξάνθιος, Ουαλέριος, Νικόλαος, Αθανάσιος, Θεόφιλος, Λυσίμαχος, Γάιος, Κλαύδιος, Σμάραγδος, Σισίνιος, Λεόντιος, Αέτιος, Ακάκιος, Δομετιανός (ή Δομέτιος), Γοργόνιος, Ιουλιανός (ή Ελιανός, ή Ηλιανός), Αγλάϊος ο δήμιος. Η μνήμη τους εορτάζεται στις 9 Μαρτίου, την ημέρα του μαρτυρίου τους. Αυτοί είναι οι ήρωες της πίστης μας! Γ. Οι νέοι στην Εκκλησία και στον ενοριακό χώρο (του Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιερόθεου) Μέσα στη Εκκλησία και στον ενοριακό χώρο ο νέος, έστω κι αν έχει απογοητευθεί από την κοινωνία και την οικογένειά του, έχει την δυνατότητα να βρεί την πραγματική εν Χριστώ κοινωνία, και το ενδιαφέρον του πραγματικού πατέρα.Μπορεί, βέβαια, και μέσα στην Εκκλησία να γίνονται σφάλματα, αλλά τελικά, εκείνο που έχει αξία είναι ότι η Εκκλησία δεν είναι οργάνωση, αλλά Θεανθρώπινος οργανισμός, είναι το Σώμα του Χριστού. Ξέρουμε πολύ καλά ότι και οι πληγές του Σταυρού επάνω στο αναστημένο Σώμα του Χριστού είναι σημεία δόξης. Ο Απόστολος Θωμάς από τις πληγές αυτές είδε την Θεότητα του Χριστού, όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς... Όταν η Ενορία λειτουργεί σωστά, τότε είναι μια οικογένεια. Υπάρχει πνευματικός πατέρας, πνευματικά αδέλφια, κοινωνία αληθινή, που δεν προσδιορίζεται από τα στοιχεία της βιολογικής γέννησης, αλλά από τα στοιχεία της πνευματικής αναγέννησης. Η καλά οργανωμένη Ενορία είναι στην πραγματικότητα μια θεραπευτική κοινότητα, που λειτουργεί καλύτερα από ότι οι γνωστές ουμανιστικές και ψυχολογικές θεραπευτικές κοινότητες. Γιατί, εκτός από την συναισθηματική και ψυχολογική ασφάλεια και κάλυψη, ο άνθρωπος και ιδίως ο νέος λύει και τις εσωτερικές του αγωνίες, δίνει νόημα στην ζωή του. Αυτό γίνεται γιατί η Εκκλησία είναι χώρος μυστηρίου, είναι «το κατάλυμα των ανθρωπίνων ερώτων», είναι η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Μέσα στην Εκκλησία ο νέος άνθρωπος βιώνει την αληθινή αγάπη και την πραγματική ελευθερία. Καταλαβαίνει ότι η αγάπη δεν έχει σχέση με την βιολογική αναγκαιότητα, αλλά με την ελευθερία της πνευματικής αναγεννήσεως. Και η ελευθερία δεν εξαντλείται σε μια επιλογή δυνατοτήτων, αλλά σε οντολογική υπέρβαση του θανάτου, των αισθήσεων και των αισθητών. Και αν ο νέος δεν μπορεί να βρει αυτόν τον οικογενειακό χώρο στην Εκκλησία, στην Ενορία, τον συναντά, κάποτε δε ύστερα από τραγική αναζήτηση στον χώρο των Ορθοδόξων Μοναστηριών. Εκεί βλέπει ότι η Εκκλησία είναι Νοσοκομείο και οικογένεια. Και καταλαβαίνει ότι μέσα σε μια τέτοια ατμόσφαιρα λύνονται όλα τα προβλήματα, κοινωνικά, οικολογικά, υπαρξιακά. Μόνον έτσι νοιώθουμε ότι η Εκκλησία δεν είναι ιδεολογία για να συντηρήσει τον κόσμο μέσα στην ανθρωποκεντρικότητά του, αλλά ζωή που ανακαινίζει και μεταμορφώνει αυτούς που εισέρχονται στον 254 αγιασμένο χώρο της. Σε κομματικούς χώρους, σε θρησκευτικές, ψυχολογικές και κοινωνικές οργανώσεις υπάρχει το συμφέρον, η υποβίβαση του ανθρώπου σε νούμερο. Και αυτό απογοητεύει τους ανθρώπους και τους απομονώνει ακόμη περισσότερο. Μέσα στην Εκκλησία, όταν λειτουργεί αυθεντικά, ο άνθρωπος δεν υποτάσσεται σε σκοπιμότητες, αλλά θεωρείται κατ’ εικόνα Θεού που οδηγείται στο καθ’ ομοίωσιν, είναι «κεκελευσμένος Θεός», κατά την εύστοχη παρατήρηση του Μ. Βασιλείου. Ο Χριστός δεν είναι το έθιμο, ή συνήθεια, ή ιδέα, αλλά «η οδός, η αλήθεια και η ζωή» ( Ιω. 14, 6). Δ. Η Εκκλησία της Ελλάδας στα μάτια των νέων Στην ζωή της Ορθόδοξης ενορίας του Όουλου φέρνουν ένα ευχάριστο αεράκι οι ορθόδοξοι άλλων χωρών. Στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος εκκλησιάζονται τακτικά τρεις νεαροί Έλληνες. Ο δρόμος προς την Εκκλησία βρέθηκε και στην Φινλανδία. Η Μαρία Στόκου είναι μία νεαρή γυναίκα, 22-ετών, από το μικρό νησί Πόρος. Το οποίο βρίσκεται νότια από την Αθήνα. Η 21-ετών Πελαγία Ξεζωνάκι κατοικεί στο νησί της Κρήτης, στο χωριό Παναγία Πεδιάδος, στην περιοχή του Ηρακλείου. Σπουδάζουν και οι δύο μαιευτική. Στην Φινλανδία ήρθαν για να ολοκληρώσουν μια τρίμηνη διεθνή πρακτική για το πτυχίο τους. Ο 25-χρονος Νίκος Πιννής είναι ΕλληνοΦιλανδός. Ο τόπος του είναι στον δημοφιλή τουριστικό προορισμό για τους Φιλανδούς, νησί της Ρόδου, στο χωριό Κοσκινού. Τις καλοκαιρινές διακοπές του τις περνούσε από μικρός με τους γονείς της μητέρας του στο Κεμιγιάρβι. Η διπλή εθνική του ταυτότητα κατέστησε και τις δύο του πατρίδες, μία στην Μεσόγειο και την άλλη στην Βαλτική θάλασσα γνωστές. Την παρούσα στιγμή σπουδάζει ηλεκτρολόγος μηχανικός στο πανεπιστήμιο του Όουλου. Για τους Φιλανδούς η Ελλάδα και η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι στενά συνδεδεμένες. Τα μέλη της φινλανδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θαυμάζουν την ζωή της Εκκλησίας στην Ελλάδα. Οι νεαροί γέλασαν με αυτό και σύναψαν με χαμόγελο. -Η Ελλάδα είναι ο θύλακας της Ορθοδοξίας. Σύντομα όμως το βλέμμα τους σοβαρεύτηκε. -Η εικόνα, δυστυχώς δεν ανταποκρίνεται πάντα στην πραγματικότητα. Ο μεγάλος αριθμός των μελών της Εκκλησίας και η ποιότητα της πνευματικής ζωής δεν ανταποκρίνονται μεταξύ τους. Η κοινωνία έχει, τις τελευταίες δεκαετίες, εκκοσμικευτεί σε μεγάλο βαθμό. Η ηθική παρακμή, η εξάπλωση του καταναλωτισμού και η απόρριψη των παλαιών θρησκευτικών παραδόσεων αποτελούν μέρος της ελληνικής πραγματικότητας. Οι νεαροί έχουν την αίσθηση ότι η Εκκλησία στην Ελλάδα διανύει μια έντονη περίοδο αλλαγής. Όμως η πλειοψηφία των Ελλήνων είναι μέλη της Εκκλησίας και πηγαίνουν κατά κύριο λόγο τις μεγάλες γιορτές στην εκκλησία. Το κράτος της Ελλάδας είναι πλούσιο από πόλεις και μικρά χωριά, τα οποία είναι γεμάτα μικρές εκκλησίες και εκκλησάκια. Όταν σε αυτά διοργανώνονται εκδηλώσεις προς τιμήν των εορταζόμενων Αγίων, πολλοί ταξιδεύουν από μακριά για να συμμετάσχουν και να τα γεμίσουν με κόσμο. Η καθημερινότητα, όμως αποκαλύπτει την πραγματικότητα της εκκλησιαστικής ζωής. Οι τρεις νεαροί συμφωνούν ότι οι άνθρωποι σε εργαζόμενη ηλικία και ειδικά οι νέοι αδιαφορούν να συμμετάσχουν στην ζωή της Εκκλησίας. -Για να είμαι ειλικρινής, δεν είναι πολύ ενθουσιώδεις. Οι Εκκλησίες θα ήταν αρκετά κενές αν οι συνταξιούχοι δεν συμμετείχαν ενεργά, λένε οι νεαροί. -Ο Νίκος λέει ότι στην Ρόδο τα παιδιά τα πηγαίνουν στην εκκλησία κυρίως οι γιαγιάδες και οι παππούδες. Νέους βλέπεις πιο πολύ κατά τις Δεσποτικές και Θεομητορικές γιορτές ή στις γιορτές κάποιου άλλου Αγίου. Ειδάλλως οι εκκλησίες μένουν άδειες. Η κατάσταση, κατά την άποψη των νεαρών είναι διττή. Εκείνοι που είναι προσκολλημένοι στη ζωή της Εκκλησίας, προσεύχονται, πηγαίνουν στην εκκλησία τακτικά και νηστεύουν. Οι υπόλοιποι κρατούν απόσταση. Η θρησκευτική ζωή με πολλούς τρόπους, πηγαίνει κόντρα στον άνεμο. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση έχει από καιρό προσπαθήσει να αφαιρέσει την διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία (σημείωση: αυτό δεν είναι αλήθεια, τουλάχιστον μέχρι σήμερα). Επίσης, υπάρχει αποξένωση από την χρήση θρησκευτικών συμβόλων. 255 -Οι Έλληνες δεν βλέπουν κανένα λόγο γιατί θα πρέπει να σηκωθούν την Κυριακή νωρίς το πρωί για να πάνε εκκλησία, τόνισαν οι νεαροί. Η Μαρία συμπληρώνει ότι αν το σχολείο και η οικογένεια δεν υποστηρίζουν τη ζωή της Εκκλησίας, η αποξένωση από αυτήν είναι αναπόφευκτη. -Ακόμα και αν μεταφερότανε η ώρα της Θεία Λειτουργίας για το απόγευμα, ο κόσμος και πάλι δεν θα πήγαινε στην εκκλησία. Ο λαός είναι τόσο εκκοσμικευμένος ώστε δεν τους ενδιαφέρει ο Χριστός και η Εκκλησία Του, αλλά το γλέντι και η διασκέδαση, σκέφτεται ο Νίκος. Τα κορίτσια κάνουν συμφωνούν σιωπηλά με ένα νεύμα σε αυτήν την σκέψη. Οι νεαροί δεν ντρέπονται να ασκήσουν αυτοκριτική. Κατά την γνώμη τους η Εκκλησία μπορεί να πάει άσχημα όταν τα παρόντα ενεργά μέλη, οι συνταξιούχοι πεθάνουν. Τα κορίτσια είναι της γνώμης ότι η Εκκλησία θα πρέπει να οργανώνει εκδηλώσεις όπου οι νέοι άνθρωποι να μαθαίνουν τα δόγματα της πίστης με έναν ενδιαφέροντα τρόπο. Η Εκκλησία πρέπει, επίσης, να δείχνει ένα καλύτερο παράδειγμα, και να μην μπλέκεται σε διάφορα σκάνδαλα. Αυτά τα προβλήματα απομακρύνουν περισσότερο τους ανθρώπους. Ακόμα τους ενοχλεί ότι τα ελληνικά ΜΜΕ κρατούν κατά κανόνα την Εκκλησία σε αρνητικό φως. Οι λάθος πράξεις κάποιων παπάδων προβάλλονται για εβδομάδες και τα θετικά μένουν στο παρασκήνιο. Οι νεαροί ανέφεραν και την έλλειψη ιερέων, η οποία απασχολεί την Εκκλησία. Κυρίως στα μικρά χωριά υπάρχει απουσία λειτουργών. Στις πόλεις η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη. Κατά την άποψη τους ένας λόγος για την καθυστέρηση χειροτονίας καινούργιων ιερέων είναι η απροθυμία πολλών Ελληνίδων να πάρουν τον ρόλο της συζύγου παπά. Παλαιά παράδοση της Εκκλησίας είναι ότι ο υποψήφιος ιερέας πρέπει να παντρευτεί πριν την χειροτονία του. - Πιστεύω ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο. Ο Θεός δεν θα αφήσει τους ανθρώπους αβοήθητους! Νομίζω ότι η οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα μας είναι η κρίση του Θεού. Η λέξη “κρίση” σημαίνει απόφαση ή δίκη. Μας έχουν σταματήσει για να αναλογιστούμε προς τα που πηγαίνει το έθνος μας. Η επιστροφή στην Εκκλησία και τις αξίες της, θα παράσχει τη βάση για μια καλύτερη κοινωνία, συμπεραίνει ο Νίκος. Στις αρχές του 21ου αιώνα οι Έλληνες συνάντησαν ένα απροσδόκητο φαινόμενο. Στην κεντρική Ελλάδα, όπου βρίσκεται μια μονή αφιερωμένη στη μνήμη του Αγ. Αυγουστίνου και του Σεραφείμ του Σαρώφ, οι νεαροί θέλησαν με την καθοδήγηση του ηγουμένου να κάνουν ιεραποστολικό έργο σε Έλληνες εφήβους. Είχαν την ανησυχία ότι η εκκλησία χάνει την επικοινωνία με τους νέους. Μέλη της αδελφότητας ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες της σύγχρονης εποχής για να τους προσεγγίσουν. Έτσι, ίδρυσαν ένα Ροκ συγκρότημα με όνομα “Ελεύθεροι”. Το όνομα δηλώνει ελευθερία με το οποίο οι πατέρες ήθελαν να αναφερθούν στην απελευθέρωση από τα πάθη και την αμαρτία. Το συγκρότημα απέκτησε μεγάλη δημοσιότητα στην Ελλάδα και εισήλθε μέσα σε μια στιγμή στην συνείδηση κάθε Έλληνα. Οι πωλήσεις των δίσκων τους ανέβηκαν κατακόρυφα. Οι Ελεύθεροι πήραν θέση με την μουσική τους, μεταξύ άλλων, για τα ναρκωτικά, την παγκοσμιοποίηση, την μοναξιά και την κατάθλιψη. Προσπάθησαν με την μουσική τους να βοηθήσουν τους νέους να βρουν τον δρόμο προς τον Θεό. Όταν βρίσκονταν στο φως της δημοσιότητας, ακόμα και στην Φινλανδία γυρίστηκε ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για το συγκρότημα. Αυτό έγινε το 2003. Στην Ελλάδα οι γνώμες για το συγκρότημα διΐσταντο απότομα. Ένα μέρος των πιστών θεώρησε ότι οι μοναχοί ήταν αντάρτες και παραβίαζαν τις αξίες της Εκκλησίας. Ως αποτέλεσμα, άρχισαν να τους αποκαλούν παπαροκάδες. Οι επίσκοποι της Ελλάδας έβλεπαν την δραστηριότητα της αδελφότητας ως παράβαση του μοναχικού βίου. Στον κύκλο της Εκκλησίας αναρωτιόντουσαν: δεν είναι το μοναστήρι ένα μέρος για να αποτραβηχτούμε από τον κόσμο, δίπλα στην σιωπή, την προσευχή και την μετάνοια; Ενώ άλλοι θεώρησαν ότι επιτέλους η Εκκλησία μιλάει σε κατανοητή γλώσσα. Από τους νεαρούς Έλληνες στο Όουλου κανένας δεν έδειξε ενθουσιασμό για το συγκρότημα. -Ο ιερέας πρέπει να είναι το καλό παράδειγμα με την δική του ζωή. Τέτοια αυτοπροβολή δεν αρμόζει σε έναν ιερωμένο στην ελληνική κουλτούρα. Η προσευχή για την μεσιτεία των αγίων σε παραδοσιακά Ορθόδοξες χώρες είναι κάτι φυσικό. Οι ασκητές έχουν ζήσει μαζί με τον πόνο του λαού και οι Έλληνες έχουν δει μεγάλη βοήθεια από τις προσευχές τους στην ζωή τους. Όταν αυτοί οι εν Χριστό κοιμηθέντες άγιοι μετέβηκαν προς τον Θεό, η εργασία της προσευχής τους παρατηρήθηκε να συνεχίζεται σταθερά. Πολύ αγαπητοί στους Έλληνες είναι, επίσης, οι νεομάρτυρες που έζησαν κοντά στην εποχή μας. Θανατώθηκαν για τον Χριστό, κυρίως από μουσουλμάνους. Πόλεμοι και διωγμοί από αιρετικούς κατά των πιστών γέμισαν τα τοπικά αγιολόγια της Εκκλησίας. 256 Ο Νίκος είπε, οτι στην Ρόδο τιμάται ο νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος. Ο Άγιος είχε αλλαξοπιστήσει από χριστιανός σε μουσουλμάνο, αλλά αργότερα μετανόησε την επιλογή του. Έτσι επέστρεψε στην Εκκλησία και ζήτησε να γίνει μοναχός στο Άγιο Όρος. Αργότερα, μετά την επιστροφή του στη Ρόδο οι μουσουλμάνοι τον σκότωσαν, αφού ομολόγησε τον Χριστό ως Θεό. Για προστάτη όλης της νήσου ανέφερε τον μάρτυρα Φανούριο. Με την σειρά της η Μαρία είπε, ότι στον Πόρο ζητούν την μεσιτεία του Αγίου Λεωνίδη. Η Πελαγία βρίσκει τους Κρητικούς να ενθουσιάζονται ιδιαίτερα για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ιδιαίτερα αγαπητός είναι και ο ιερομάρτυρας Χαράλαμπος. Όταν η Μαρία και η Πελαγία έφτασαν στο Όουλου, το πρώτο πράγμα που ζήτησαν ήταν να εκκλησιαστούν. -Στην Ελλάδα πηγαίνουμε τακτικά κάθε Κυριακή στην εκκλησία. Θέλαμε να συνεχίσουμε τον εκκλησιασμό στην Φινλανδία. Και οι δύο έχουν λάβει χριστιανική ανατροφή από το σπίτι. Ο πατέρας της Μαρίας είναι ιερέας, οπότε έμαθε να νηστεύει και να ασχολείται με την Εκκλησία από μικρή. Η οικογένεια της Πελαγίας είναι λαϊκοί που εκκλησιάζονται τακτικά. Η σχέση του Νίκου με την Ορθοδοξία γεννήθηκε αργότερα. Εισήλθε στην Εκκλησία το 2010. Ανέφερε ότι η υποδειγματική πνευματική ζωή ενός φίλου του τον επηρέασε έντονα. Ακόμα είναι ευγνώμων ότι ήξερε να του απαντήσει σε εκκλησιαστικά θέματα. -Η δύναμη του παραδείγματος είναι μεγάλη. Οι Φιλανδοί ορθόδοξοι στα ελληνικά μάτια -Εδώ έχει πολλούς καλούς ανθρώπους. Οι Φιλανδοί είναι φιλικοί, αλλά η γλώσσα είναι δύσκολη. Τα κορίτσια έχουν προσπαθήσει να μάθουν μερικές μεμονωμένες λέξεις στα Φινλανδικά. Ο Νίκος κατέχει τα Φινλανδικά από το σπίτι. Η Μαρία ένιωσε την παραμονή της στην Φινλανδία ευχάριστη και θα ήθελε να ξαναέρθει. Την εκκλησιαστική ζωή την έχουν παρακολουθήσει με έκπληξη. Παρατήρησαν ότι οι πιστοί κοινωνάνε συχνά, το οποίο το θεωρούν καλό. Όμως αναρωτιούνται αν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα για να λάβουν τα τίμια δώρα; Έχουν εξομολογηθεί και νηστεύσει; Ακόμα έχουν αναρωτηθεί αν οι κανόνες νηστείας στην Φινλανδία είναι πιο χαλαροί απ' ό,τι στην Ελλάδα. Όπως και να είναι, αυτήν την εντύπωση έλαβαν. Επίσης αναρωτήθηκαν το γεγονός, ότι οι ιερείς κυκλοφορούν τον ελεύθερο χρόνο τους με πολιτικά ρούχα. Στην Ελλάδα φορούν πάντα μαύρα ράσα. -Ίσως όταν πηγαίνουν για ύπνο να τα βγάζουν, είπαν γελώντας. Η Μαρία πρόσεξε ιδιαίτερα ότι οι Φιλανδοί που πηγαίνουν τακτικά στην εκκλησία δείχνουν καλοσύνη μεταξύ τους. Οι νεαροί ακόμα αναρωτήθηκαν, πως να είναι η εκκλησιαστική ζωή έξω από τις ακολουθίες της Εκκλησίας. Οι Ελληνικές ενορίες διοργανώνουν διάφορες δραστηριότητες. Ανάφεραν μεταξύ άλλων: μελέτη της χριστιανικής πίστεως, εκδρομές, κληρώσεις και κεράσματα. Ως κορυφή της πολύπλευρης δραστηριότητας της Εκκλησίας θεωρούν το φιλανθρωπικό της έργο προς τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους της κοινωνίας. Η κοινή συνέντευξη μας τελείωσε με μια αναφορά από τους νεαρούς για τον μητροπολίτη του Όουλου Παντελεήμονα. Τον βλέπουν ως έναν ταπεινό αρχιποιμένα, ο οποίος συμμετέχει στις ακολουθίες της Εκκλησίας τακτικά. -Είναι εκπληκτικό, ότι ο ίδιος ψέλνει στη χορωδία της εκκλησίας μαζί με τους λαΐκούς. Δεν βλέπεις κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Η Μαρία και η Πελαγία επέστρεψαν στην Ελλάδα για να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Ο Νίκος συνεχίζει τις σπουδές τους στο Όουλου. Κείμενο και Εικόνες: Johannes Mäntymäki, Μετάφραση κειμένου Νίκος Πιννής http://www.ort.fi/oulu/uutiset/i-ekklisia-tis-elladas-sta-matia-ton-neon Ε. Ένας ροκάς και άθεος, ιεραπόστολος στην Αφρική (της Βίβιαν Μόρρις) Όταν ένα πρωί ο νεαρός Θέμης είπε στη μητέρα του ότι «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού», δίνοντάς της μια γεύση του νέο μαρξισμού, εκείνη έκανε έντρομη το σταυρό της και πήγε στο εικονοστάσι να προσευχηθεί. Ο Θέμης ήταν στο πρώτο έτος της Σχολής Εμπορικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μελβούρνης, σπουδές που δεν επρόκειτο όμως να ολοκληρώσει. Πολιτικές Επιστήμες και Φιλοσοφία ήταν οι σχολές που τον εξέφραζαν τότε περισσότερο, θα πει σήμερα. Συνάμα, επηρεασμένος από τη μουσική των «Beatles» και των «Rolling Stones», σχημάτισε το group «The Flies». 257 «Σκέφτηκα ότι αφού τα σκαθάρια έχουν τόση επιτυχία, γιατί όχι και οι… μύγες. Το κλίμα ήταν κατάλληλο και το εκμεταλλευτήκαμε στο έπακρο. Είχαμε μεγάλη επιτυχία. Δίναμε κονσέρτα σ’ όλες τις μεγάλες πόλεις της Αυστραλίας, πάντοτε σε ασφυκτικά γεμάτες αίθουσες. Το αποκορύφωμα όταν καλεστήκαμε να παίξουμε με τους “Rolling Stones” στην πρώτη τους τουρνέ στην Αυστραλία το 1965 στο Palais Theatre της St.Kilda. Δίπλα στον Mick Jagger, ήταν απίστευτο… αλλά αληθινό». Συνάμα, έπαιρνε μέρος σε κινητοποιήσεις νέων για να σταματήσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ, ενδιαφερόταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία του περιβάλλοντος, υποστήριζε το κίνημα των γυναικών και μελετούσε με πάθος τα διάφορα θρησκεύματα, προσπαθώντας να βρει απάντηση στα υπαρξιακά ερωτήματα που τον βασάνιζαν. «Το 1972 παρατώ τα πάντα, ακαδημαϊκή καριέρα, τίτλους, φιλοδοξίες, οράματα και ξαναγυρίζω στην Ορθοδοξία. Έβλεπα το έργο της Μητέρας Τερέζας και παρ’ ότι η πανεπιστημιακή μου θέση μού εξασφάλιζε ένα καλό μισθό, ένοιωθα φτωχός, πάμφτωχος». «Αρχίζω τότε μια νέα ζωή. Έχοντας στις αποσκευές μου το ακαδημαϊκό μου παρελθόν, αρχίζω να μελετώ τη Θεολογία. Παίρνω το πτυχίο μου από την Καθολική Θεολογική Σχολή «Corpus Christi» και μετά, με την καθοδήγηση του αρχιεπισκόπου Στυλιανού, φοιτώ στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Βοστόνη. Συνάμα, μελετώ την Εβραϊκή και Αρχαία ελληνική στο Πανεπιστήμιο Harvard. Στη συνέχεια, παίρνω το δοκτορά μου στη Θεολογία από το Πανεπιστήμιο Princeton και γυρίζω στην Αυστραλία, όπου από το 1988 μέχρι το 1998 δίδασκα στη Θεολογική Σχολή του Sydney «Άγιος Αντρέας», καθώς επίσης και στο Πανεπιστήμιο του Sydney Θεολογία και την Αρχαία Αιγυπτιακή Γλώσσα, την Κοπτική. Ως ακαδημαϊκός, είχα μέλλον. Δεν ήμουν, όμως, ικανοποιημένος. Παρακολουθούσα το έργο της Μητέρας Τερέζας και ένοιωθα ένα τεράστιο κενό μέσα μου. Δεν ήμουν με το φτωχό. Δεν χρειάστηκε τότε να παλέψω καθόλου με τον εαυτό μου. Μέσα μου φούντωσε ένας πόθος να είμαι δίπλα στους φτωχούς και να κάνω ό,τι είναι δυνατόν για να είναι η ζωή τους πιο ανθρώπινη. Ένιωσα ότι όλες αυτές οι γνώσεις οδηγούσαν σ’ αυτόν τον δρόμο. Αυτή ήταν η ουσία. Ζήτησα τότε από τον σεβασμιότατο την ευλογία του ν’ αρχίσω ιεραποστολή στην Αφρική. Το 1999 ξεκινώ το έργο μου στην Κένυα με την εντολή του μακαριοτάτου πατριάρχη Αλεξανδρίας και πάσης Αφρικής, Πέτρου, αφού φρόντισε να χειροτονηθώ διάκος, ιερέας και μετά αρχιμανδρίτης». Εκεί ιδρύει το πρώτο πανεπιστημιακό ορθόδοξο κολλέγιο, το Orthodox Teacher’s College of Africa. «Πιστεύω ότι η μόρφωση είναι το μεγαλύτερο όπλο του ανθρώπου στη ζωή. Αν θέλεις να βοηθήσεις τον συνάνθρωπό σου, να τού μάθεις την τέχνη να ψαρεύει και όχι να του δίνεις το ψάρι έτοιμο. Στο κολλέγιο προετοιμάζαμε νέους να γίνουν δάσκαλοι Νηπιαγωγείου και Δημοτικού. Στη συνέχεια, εισαγάγαμε και τον κλάδο της Κοινωνιολογίας». Το επόμενο βήμα στο τεράστιο έργο του ιεραπόστολου που έχω απέναντί μου σήμερα, είναι «να χτίσουμε Νηπιαγωγείο και Δημοτικό για τα παιδιά των πολύ φτωχών που δεν μπορούν να πάνε σχολείο γιατί τα πόδια τους είναι γυμνά και τα στομάχια τους άδεια». Ρούχα, παπούτσια, συσσίτιο, όχι απαραίτητα μ’ αυτή τη σειρά, στα παιδιά και αμέσως μετά η φροντίδα της γυναίκας που «είναι το μεγαλύτερο θύμα στην Αφρική. Είναι η καρδιά της οικογένειας. Ο άντρας μπορεί να έχει δυο και τρεις γυναίκες και να κάνει παιδιά με όλες. Η γυναίκα είναι εκείνη η οποία πουλά ακόμη και το κορμί της για ένα κομμάτι ψωμί, ώστε να μην πεθάνουν τα παιδιά της από την πείνα. Γι’ αυτό ανοίξαμε Σχολή Ραπτικής, όπου οι γυναίκες μάθαιναν την τέχνη και κέρδιζαν το ψωμί τους τίμια». Από την Κένυα, το 2007, ο νέος πατριάρχης Θεόδωρος, που παρακολουθεί από κοντά το έργο του ιεραπόστολου και ανθρωπιστή Θέμη Αδαμόπουλου, του δίνει εντολή να πάει στη Δυτ. Αφρική, στη Sierra 258 Leone, όπου ο εμφύλιος πόλεμος 12 ολόκληρων χρόνων έχει ισοπεδώσει τον τόπο και έχει αφήσει πίσω του φρικιαστικές εικόνες. Παιδιά ακρωτηριασμένα, πρόσωπα και κορμιά παραμορφωμένα, άνθρωποι που ζουν στους δρόμους και αφήνουν την τελευταία τους πνοή εκεί. Ο θάνατος είναι μέρος της καθημερινής τους ζωής. «Ζει» εκεί δίπλα τους κι ανάμεσά τους. «Εκεί χτίζουμε ένα χωριό για 100 ανάπηρους που ζητιάνευαν στους δρόμους και η αστυνομία τους κυνηγούσε και τους έδιωχνε από παντού. Ξεκινήσαμε με την εκκλησία Άγιος Μωϋσής ο Αφρικανός, στην περιοχή Waterloo, Τεχνική Σχολή Ξυλουργικής και Ραπτικής, σπίτια, κλινική και σχολεία. Στο Freetown, την πρωτεύουσα της Sierra Leone, ιδρύσαμε το πρώτο σχολείο για 1.200 παιδιά, όπου διδάσκουν 60 δάσκαλοι. Του χρόνου θα ιδρύσουμε Ορθόδοξο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο για τους φτωχούς. Υπάρχουν παιδιά που έχουν τα προσόντα, δεν έχουν όμως τη δυνατότητα να πάνε ούτε στο δημοτικό. Οφείλουμε να τα βοηθήσουμε». Οι γυναίκες στις φυλακές του Freetown, είναι εκείνες που θα τραβήξουν στη συνέχεια την προσοχή του και θα φροντίσει για την αποκατάστασή τους μετά την αποφυλάκισή τους: «Αν δεν έχουν μια δουλειά έντιμη, δεν αποκλείεται να καταλήξουν πάλι εκεί. Έτσι, φροντίζω να κάνουν εκεί μέσα μαθήματα ραπτικής και όταν βγουν τούς δίνω μια δική τους ραπτομηχανή». Το επόμενο βήμα του είναι να δώσει χέρια και πόδια στα ακρωτηριασμένα παιδιά: «Είναι το πιο φρικτό θέαμα, τα πιο τραγικά θύματα του πολέμου. Μέχρι του χρόνου ελπίζω να είναι έτοιμη η κλινική που θα δώσει τεχνητά χέρια και πόδια σε χιλιάδες παιδιά και νέους για να επιβιώσουν και να πάρουν πίσω την αξιοπρέπειά τους. Σήμερα ζητιανεύουν και εκδιώκονται από την αστυνομία». Στο εύλογο ερώτημα «από ποιους στηρίζεται οικονομικά ένα τόσο μεγάλο έργο», πληροφορούμαστε ότι στην Αυστραλία υπάρχουν δύο μεγάλοι φιλανθρωπικοί οργανισμοί οι «Paradise Kids for Africa» και «Light of the World Australia» που έχουν επιτροπές σε όλες τις πόλεις της Αυστραλίας γι’ αυτόν το σκοπό. Επίσης, στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη υπάρχει μεγάλη στήριξη από Χριστιανικές Αδελφότητες. Μια από αυτές είναι ο «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός». http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2014/03/themi-adams.html ΣΤ. Η Ορθοδοξία και οι νέοι Οι νέοι σήμερα βιάζονται να μεγαλώσουν. Έχουν ανάγκη από σταθερές παρέες. Ανήκουν στη γενιά της εικόνας και της εικονικής πραγματικότητας, των sms και των reality show. Κατακλύζονται από συνεχή πληροφόρηση χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Δεν βιώνουν σχέσεις γνήσιας επικοινωνίας. Έχουν ανάγκη από συζήτηση. Τα ιδανικά και οι στόχοι τους ορίζονται από τρίτους και από τις προτεραιότητες που θέτει η σύγχρονη εποχή. Η Εκκλησία για τους περισσότερους εκπροσωπεί έναν πεπαλαιωμένο θεσμό. Η ψυχαγωγία τους έχει χάσει το νόημά της. Ο σύγχρονος πολιτισμός τους προκαλεί απογοήτευση και μελαγχολία. Ως νέοι διαθέτουν σημαντικό πνευματικό και ψυχικό δυναμικό, αλλά το ρεύμα του σήμερα επιδιώκει να τους το ανατρέψει. Η δημιουργική τους φαντασία περνάει κρίση. Αντιδρούν στις συμβουλές και θεωρούν πως έχουν μόνο δικαιώματα σε μια εποχή που κυριαρχεί το σύνθημα «Πέρνα καλά». Έχουν ανάγκη από μια γνήσια αγκαλιά και κατανόηση. Έχουν ενθουσιασμό για ό,τι είναι αυθεντικό. Η γνώση γι’ αυτούς εξαντλείται στην χρήσιμη ύλη των Πανελληνίων, στα αναγκαία για την είσοδο στο Πανεπιστήμιο και την επαγγελματική καταξίωση, με το «αμερικάνικο όνειρο» για την επιτυχία να είναι η βάση της ζωής τους. Προτιμούν να διαβάζουν βιβλία με μυστήριο, μαγεία, αποκρυφισμό, περιπέτεια. 259 Αρκετοί είναι παιδιά διαλυμένων οικογενειών. Έχουν ανάγκη να παλέψουν για κάτι, αλλά φοβούνται κιόλας όταν έρθει αυτή η ώρα ή βαριούνται τον κόπο. Δεν ενδιαφέρονται για τα καλά και συμφέροντα των ψυχών τους, παρότι έχουν μεταφυσικές αναζητήσεις και τους αρέσει να συζητούν για το Θεό, το θάνατο και την μετά θάνατον ζωή. Η ζωή τους κάνει να πλήττουν, καθώς παραδίδονται στις εφήμερες απολαύσεις. Η Ορθοδοξία δίνει στους νέους την ελευθερία της αγάπης. Αγάπη κι ελευθερία χωρίς Χριστό δεν έχουν νόημα και αληθινό περιεχόμενο. Όμως ο δρόμος έχει πολλά μονοπάτια και ο καθένας πιθανότατα θα ακολουθήσει τελικά το δικό του. Ο κάθε νέος καλείται να θυμηθεί ότι ο Χριστός δεν το εγκαταλείπει σε όποιο μονοπάτι κι αν διαλέξει, αρκεί να θέλει να Τον νιώσει παρόντα στη ζωή του. Η εικόνα με το Χριστό να χτυπά την πόρτα, το πόμολο της οποίας είναι από μέσα, είναι η εικόνα της Εκκλησίας στην εποχή μας. Η Εκκλησία δεν μπορεί να προβάλλει προς τα έξω μόνο ηθικιστικά διδάγματα κάνοντας τους νέους να έχουν τύψεις και ενοχές, που δεν βοηθούν στο να πλησιάσουν την πίστη. Θα μπορούσαν και οι νέοι και η Εκκλησία να λειτουργήσουν σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Να μην αισθάνονται οι νέοι θεατές ή επισκέπτες στην Εκκλησία αλλά να τους ανατίθενται πρωτοβουλίες. Να τους γνωρίσει η Εκκλησία το Χριστό όχι εγκλωβισμένο σε μια εποχή που δεν καταλαβαίνουν, αλλά το Χριστό που ζει ανάμεσά τους και σήμερα. Οι νέοι έχουν ανάγκη από πρότυπα και παραδείγματα. Η Εκκλησία καλείται να εκφράζει με τη στάση της χαρά και όχι μιζέρια. Να μην είναι ο λόγος της αφοριστικός, αλλά μεστός από επιχειρήματα και αγάπη. Να μην εκφράζει την οδό της τιμωρίας, αλλά της σωτηρίας. Να έχει τη διάθεση να βοηθά τους νέους να ανακαλύψουν ιδανικά, τον εαυτό τους, τις δυνατότητές τους, να νιώσουν ξεχωριστά πρόσωπα σε μια εποχή που προωθείται η μαζοποίηση. Μέσα από τέτοιους δρόμους η Ορθοδοξία θα μπορέσει να συζητήσει με τους νεώτερους και εκείνοι να πάρουν μία εικόνα που θα τους βοηθήσει να αποφασίσουν με νηφαλιότητα τι τους ταιριάζει στη ζωή τους. 260 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 20 Γιατί αρρωσταίνουμε; Τίποτε δεν πάει χαμένο (Μουσική Μάνος Λοΐζος, στίχοι Μανώλης Ρασούλης, ερμηνεία Χαρούλα Αλεξίου από τον δίσκο Τα τραγούδια της Χαρούλας) Σχεδόν πενήντα χρόνια βάσανα και διωγμοί, τώρα στη μαύρη αρρώστια ανάξια πλερωμή. Το δίκιο του αγώνα πολλά σου στέρησε, μα η ζωή λεχώνα ελπίδες γέννησε. Τίποτα δεν πάει χαμένο στη χαμένη σου ζωή, τ’ όνειρό σου ανασταίνω και το κάθε σου "γιατί". Ποτέ δε λες η μοίρα πως σε αδίκησε, μα μόνο η Ιστορία αλλιώς σου μίλησε. Σκυφτός στα καφενεία, στους δρόμους σκεφτικός, μα χθες μες στην πορεία περνούσες γελαστός. Ερμηνευτικά σχόλια Σχεδόν πενήντα χρόνια: Είναι ένα παλιό, δυνατό τραγούδι, το οποίο μας μιλά για την ιστορία ενός ανθρώπου που είχε ενδιαφέρον για την κοινωνία, την δικαιοσύνη, τους αγώνες να αλλάξει ο κόσμος. Αυτόν τον άνθρωπο τον βρήκε αρρώστια. Νικήθηκε από τον πόνο και τον θάνατο. Το ερώτημα είναι τι απομένει από τη ζωή ενός τέτοιου ανθρώπου, τι απομένει από τη ζωή κάθε ανθρώπου που αγωνίζεται, αλλά και γιατί να αρρωσταίνουμε οι άνθρωποι, να περνάμε δοκιμασίες, να πεθαίνουμε τελικά από αυτές. ανάξια πλερωμή: όταν αρρωσταίνουμε οι άνθρωποι και μάλιστα αυτοί που δεν φαίνεται να φταίνε σε κάτι, όπως τα μικρά παιδιά, το μεγάλο ερώτημα του «γιατί συμβαίνει αυτό;» έρχεται αυθόρμητα στα χείλη. Η αρρώστια φαίνεται να είναι ανάξια πλερωμή για όποιον αγωνίζεται. Κάτι καλύτερο του αξίζει. Οι αρχαίοι την έλεγαν «μοίρα». Εμείς τη λέμε «θέλημα Θεού». Όπως και να έχει όμως είναι μία κατάσταση που δεν μπορούμε εύκολα ή και καθόλου να την εξηγήσουμε. Γι’ αυτό και μας πονάει. το δίκιο του αγώνα: όταν κάποιος αγωνίζεται για έναν ιερό σκοπό πρέπει να στερηθεί πολλά. Την ίδια στιγμή όμως, καθώς αγωνίζεται, η ζωή του γεννά ελπίδες ότι ο αγώνας δεν είναι μάταιος. Ότι θα αφήσει κάτι πίσω φεύγοντας. Οι αρχαίοι το έλεγαν «υστεροφημία». Η Παλαιά Διαθήκη «μετάμελο» (δηλαδή την καλή μνήμη). Εμείς το λέμε «παράδειγμα». μα μόνο η ιστορία αλλιώς σου μίλησε: δεν υπάρχει αδικία στη ζωή όταν προσπαθούμε. Γιατί κάθε αγώνας έχει δύο αποτελέσματα: την νίκη και την ήττα. Αληθινά νικημένος όμως είναι αυτός που δεν προσπαθεί. Αυτό σήμερα το έχουμε ξεχάσει. Ζητάμε μόνο τη νίκη. Γι’ αυτό και θεωρούμε κάθε ήττα άδικη, και γι’ αυτό ψάχνουμε να βρούμε δικαιολογίες ή να φορτώσουμε τις ευθύνες αλλού. Όμως η ουσία βρίσκεται στην προσπάθεια. Όταν προσπαθούμε, μας μιλά η Ιστορία αλλιώς. Το μέλλον θα δείξει για τον καθέναν μας αν ό,τι κάναμε αξίζει. Ίσως εμείς να μην το δούμε ποτέ. Όμως μπορούμε να παλεύουμε να έχουμε τη συνείδησή μας ήσυχη. σκυφτός στα καφενεία: ο άνθρωπος χρειάζεται να βλέπει τη ζωή με προβληματισμό. Να μην έχει έπαρση, αλλά να σκέφτεται τι μέλλει γενέσθαι. Όταν όμως πρόκειται να αγωνιστεί, να παλέψει, καλείται να πορευθεί με χαμόγελο. Να δώσει τον εαυτό του, για να βγάζει από μέσα του ό,τι πιο δυναμικό έχει. τίποτε δεν πάει χαμένο: ακόμα κι αν νικιόμαστε από την αρρώστια, ακόμα κι αν χάνεται η ζωή μας, τίποτε δεν πάει αληθινά χαμένο όταν έχουμε όνειρα και όταν το «γιατί να συμβαίνει αυτό» δεν μας κάνει παθητικούς αποδέκτες της δυσκολίας, αλλά δυναμικούς διορθωτές της. Από αυτό πάσχουμε. Μένουμε στο «γιατί» και δεν αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε, να αντέξουμε, να πολεμήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Τότε τα όνειρά μας θα γεννήσουν εκείνους που θα συνεχίσουν την προσπάθειά μας. Εκείνους που από αγάπη προς ό,τι τους δείχνουμε και προς το πρόσωπό μας θα παλέψουν. Αλλά ακόμη κι αν δεν έχουμε κάποια όνειρα, η αγνότητα, η αγάπη, η αθωότητα, η ομορφιά, η χαρά που μπορούμε να προσφέρουμε στους άλλους (όπως στην περίπτωση 261 των μικρών παιδιών που αρρωσταίνουν) γίνονται αφορμή όχι μόνο λύπης, αλλά και όμορφης ανάμνησης. Κι αν πιστεύουμε στο Θεό τότε ξέρουμε πως ούτε ο άνθρωπος πάει χαμένος, αλλά συνεχίζει την ύπαρξή του στην αιωνιότητα, κοντά Του. Εκεί δεν υπάρχει «οδύνη, λύπη, στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος». Τελικά η πίστη ίσως είναι η μοναδική πλήρης απάντηση στο ερώτημα της αρρώστιας. Ότι ο Θεός γνωρίζει. Ότι Εκείνος μπορεί να μας παρηγορήσει και να μας βοηθήσει να αντέξουμε. Αλλά και να μη λησμονήσουμε ό,τι πιο ωραίο έχει να μας δώσει αυτός που δοκιμάζεται. Και την ίδια στιγμή προσδοκούμε την ανάσταση, και για τον εαυτό μας και για όλους. Άρα, τίποτε δεν πάει χαμένο ούτε γι’ αυτούς που μένουνε ούτε γι’ αυτούς που φεύγουνε νικημένοι από την όποια αρρώστια. Β. Για να πάει κανείς στον Παράδεισο πρέπει να φάει πολλά πικρά εδώ (του γέροντος Παϊσίου) Οι αρρώστιες βοηθούν τον άνθρωπο - Τι θα πη, Γέροντα, «Καλό Παράδεισο»; - Με το καλό να πας στον Παράδεισο. - Μπορεί, Γέροντα, να εννοή: «Να πας στον καλό Παράδεισο»; - Άκουσες εσύ ποτέ να μιλούν για κακό Παράδεισο; «Πάντως, για να πάη κανείς στον γλυκό Παράδεισο, πρέπει να φάη πολλά πικρά εδώ, να έχη το διαβατήριο των δοκιμασιών στο χέρι. Τι γίνεται στα νοσοκομεία! Τι δράματα! Τι πόνο έχει ο κόσμος! Πόσες μητέρες, οι καημένες, κάνουν επεμβάσεις, σκέφτονται τα παιδάκια τους και έχουν την αγωνία όλης της οικογένειας! Πόσοι οικογενειάρχες έχουν καρκίνο, κάνουν ακτινοβολίες και τι βάσανο έχουν! Να μην μπορούν να δουλέψουν, να πρέπη να πληρώσουν νοίκια, να έχουν ένα σωρό έξοδα! Εδώ άλλοι έχουν την υγεία τους και πάλι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, πόσο μάλλον να μην έχη κανείς την υγεία του και να ζορίζεται να δουλέψη, για να ανταποκριθή λίγο στις υποχρεώσεις του! Πολύ με έχουν καταβάλει τα προβλήματα των ανθρώπων. Πόσα ακούω κάθε μέρα! Συνέχεια βάσανα, δυσκολίες!... Πίκρα όλη μέρα το στόμα και το βράδυ να πέφτω νηστικός λίγο να ξεκουραστώ. Νιώθω πολλή σωματική κούραση, αλλά και εσωτερική ξεκούραση. - Γέροντα, πάντα ωφελεί η αρρώστια; - Ναι, πάντα πολύ ωφελεί. Οι αρρώστιες βοηθούν τους ανθρώπους, να «εξιλεωθούν», όταν δεν έχουν αρετές. Μεγάλο πράγμα η υγεία, αλλά και το καλό που προσφέρει η αρρώστια, η υγεία δεν μπορεί να το δώση! Πνευματικό καλό! Είναι πολύ μεγάλη ευεργεσία, πολύ μεγάλη! Καθαρίζει τον άνθρωπο από την αμαρτία, και μερικές φορές του εξασφαλίζει και μισθό. Η ψυχή του ανθρώπου είναι σαν το χρυσάφι και η αρρώστια είναι σαν τη φωτιά που την καθαρίζει. Βλέπεις, και ο Χριστός είπε στον Απόστολο Παύλο: «Η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται». Όσο περισσότερο ταλαιπωρηθή με κάποια αρρώστια ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο εξαγνίζεται και αγιάζεται, αρκεί να κάνη υπομονή και να την δέχεται με χαρά. Μερικές αρρώστιες θέλουν μόνο λίγη υπομονή, και τις επιτρέπει ο Θεός, για να πάρη ο άνθρωπος λίγο μισθό και να του αφαιρέση ο Θεός μερικά κουσούρια. Γιατί η σωματική αρρώστια βοηθάει στην θεραπεία της πνευματικής αρρώστιας. Την εξουδετερώνει με την ταπείνωση που φέρνει. Ο Θεός όλα τα αξιοποιεί για το καλό! Ό,τι επιτρέπει είναι για το πνευματικό μας συμφέρον. Ξέρει τι χρειάζεται ο καθένας μας και μας δίνει κάποια αρρώστια, είτε για να ανταμειφθούμε, είτε για να εξοφλήσουμε αμαρτίες. Ο ουράνιος μισθός από την αρρώστια - Τι κάνει η μητέρα σου; - Δεν είναι καλά, Γέροντα. Ανεβάζει κατά διαστήματα ψηλό πυρετό και τότε χάνεται. Το δέρμα της γεμίζει πληγές και τις νύχτες πονάει. - Ξέρεις; Αυτοί είναι μάρτυρες∙ αν δεν είναι ολόκληροι μάρτυρες, είναι μισοί. - Και όλη η ζωή της, Γέροντα, ήταν μια ταλαιπωρία. - Επομένως ο μισθός της θα είναι διπλός. Πόσα έχει να λάβη! Τον Παράδεισο τον έχει εξασφαλισμένο. Όταν ο Χριστός βλέπη ότι κάποιος αντέχει μια βαρειά αρρώστια, του την δίνει, ώστε με την λίγη ταλαιπωρία στην 262 επίγεια ζωή να ανταμειφθή πολύ στην ουράνια, την αιώνια, ζωή. Υποφέρει εδώ, αλλά θα ανταμειφθή εκεί, στην άλλη ζωή, γιατί υπάρχει Παράδεισος, υπάρχει και ανταμοιβή. Όταν το σώμα δοκιμάζεται, τότε η ψυχή αγιάζεται. Με την αρρώστια πονάει το σώμα μας, το χωματόκτιστο αυτό σπίτι μας, αλλά έτσι θα αγάλλεται αιώνια ο νοικοκύρης του, η ψυχή μας, στο ουράνιο παλατάκι που μας ετοιμάζει ο Χριστός. Με αυτήν την πνευματική λογική, που είναι παράλογη για τους κοσμικούς, χαίρομαι και εγώ και καμαρώνω για τις σωματικές βλάβες που έχω. Το μόνο που δεν σκέφτομαι είναι ότι θα έχω ουράνια ανταμοιβή. Καταλαβαίνω ότι εξοφλώ την αχαριστία μου στον Θεό, αφού δεν έχω ανταποκριθή στις μεγάλες Του δωρεές και ευεργεσίες. Γιατί στην ζωή μου όλα γλέντι είναι∙ και η καλογερική και οι αρρώστιες που περνώ. Όλο φιλανθρωπίες μου κάνει ο Θεός και όλο οικονομίες. Ευχηθήτε όμως να μη με ξοφλάη με αυτά σ’ αυτήν την ζωή, γιατί τότε αλλοίμονό μου! Μεγάλη τιμή μου έκανε ο Χριστός να υπέφερα ακόμη περισσότερο την αγάπη Του, αρκεί να με ενίσχυε, ώστε να αντέχω, και μισθό δεν θέλω. Ο άνθρωπος, όταν είναι τελείως καλά στην υγεία του, δεν είναι καλά. Καλύτερα να έχη κάτι. Εγώ, όσο ωφελήθηκα από την αρρώστια, δεν ωφελήθηκα από όλη την άσκηση που είχα κάνει μέχρι τότε. Γι’ αυτό λέω, αν δεν έχη κανείς υποχρεώσεις, να προτιμά αρρώστιες παρά υγεία. Από την υγεία του είναι χρεώστης, ενώ από την αρρώστια, όταν την αντιμετωπίζη με υπομονή, έχει να λάβη. Όταν ήμουν στο Κοινόβιο, είχε έρθει μια φορά ένας άγιος Επίσκοπος, πολύ γέρος, ονόματι Ιερόθεος, που ασκήτευε στην Σκήτη της Αγίας Άννης. Την ώρα που έφευγε, όπως πήγε να ανεβή στο ζώο, τραβήχτηκε το παντελόνι του και φάνηκαν τα πρησμένα του πόδια. Οι Πατέρες που πήγαν να τον βοηθήσουν, τα είδαν και τρόμαξαν. Εκείνος το κατάλαβε και τους είπε: «Αυτά είναι τα καλύτερα δώρα που μου έδωσε ο Θεός. Τον παρακαλώ να μη μου τα πάρη». Αντιμετώπιση του πόνου - Γέροντα, ποιον πόνο λέτε ανυπόφορο; - Τον πόνο που κάνει να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια! Αυτά τα δάκρυα δεν είναι ούτε μετανοίας ούτε αγαλλιάσεως∙ που υπάγονται; Τι λέτε; - Μαρτύριο δεν είναι, Γέροντα; - Εμ, μαρτύριο είναι! - Γέροντα, όταν έχω δυνατό πόνο, δυσκολεύομαι να πω «δόξα Σοι ο Θεός». - Γιατί δυσκολεύεσαι; Να σκέφτεσαι τι τράβηξε ο Χριστός. Ξύλο, ονειδισμούς, φραγγέλωμα, σταύρωση! Και όλα τα υπέμεινε, «αναμάρτητος ων», για την σωτηρία μας. Και εσύ, όταν πονάς, να λες: «Για την αγάπη Σου, Χριστέ μου, θα υπομείνω». - Γέροντα, τι χρειάζεται για να ξεπεράσης τον πόνο; - Παλληκαριά, βία χρειάζεται. - Και τον ανυπόφορο πόνο πως τον αντιμετωπίζει κανείς; - Αν είναι κοσμικός, με το τραγούδι, αν είναι πνευματικός άνθρωπος, με την ψαλμωδία... Ο πατέρας μου μια φορά είχε πυρετό και πολύ πονοκέφαλο. Τι κάνει λοιπόν; Παίρνει και τρώει μια αλμυρή σαρδέλα, πίνει και ένα ποτήρι κρασί και άρχισε να τραγουδάη το «Ξύπνα καημένε μου ραγιά» και άλλα τραγούδια της κλεφτουριάς και έγινε καλά! Έτσι και εμείς να ψέλνουμε, για να διασκεδάζεται ο πόνος! Κι εγώ μια μέρα κρύωσα και είχα έναν πονοκέφαλο, που πήγαινε να σπάση το κεφάλι μου. Άρχισα λοιπόν μια πολύ ωραία ψαλμωδία και μου έφυγε ο πονοκέφαλος. Πράγματι η ψαλμωδία μαζί με την ευχή πολύ βοηθάει σ’ αυτές τις περιπτώσεις∙ απαλαίνει την ψυχή, την γλυκαίνει, γιατί οι συνεχείς θλίψεις και οι πόνοι την καταβάλλουν και της δημιουργούν ψύξη. Και χθες βράδυ δεν μπορούσα να κοιμηθώ από τον πόνο. Είπα πως, αν δεν ξημερώσω και πεθάνω, τότε θα έχω ...μεγάλη μέρα. Στην άλλη ζωή δεν θα βραδιάζη ποτέ, ούτε θα ξημερώνη... Έπειτα πήρα ένα ...χάπι∙ έψαλα «Τας αλγηδόνας των Αγίων...». Αυτό το ...χάπι διαρκεί όλη την νύχτα! Έχουν τέτοιο χάπι εδώ οι γιατροί; Η συμμετοχή στον πόνο των άλλων Όταν ο άνθρωπος πονάη για τον συνάνθρωπό του, ο Θεός κατά κάποιον τρόπο συγκινείται, χαίρεται, γιατί ο άνθρωπος αυτός, με την αγάπη που έχει, συγγενεύει μαζί Του, και του δίνει θεία παρηγοριά. Αλλιώς δεν θα μπορούσε να αντέξη τον πόνο για τον συνάνθρωπό του. - Γέροντα, πως μπορείς να νιώσης τον πόνο των άλλων; 263 - Όταν έχης κι εσύ κάποιον πόνο, σκέφτεσαι τον πόνο του άλλου, έρχεσαι στην θέση του και πονάς πιο πολύ για ‘κείνον. Ο πόνος ο δικός σου δηλαδή σε βοηθάει να καταλάβης τον πόνο των άλλων. Και όταν δέχεσαι με χαρά τον δικό σου πόνο, δίνεις στους πονεμένους παρηγοριά. Πάντως άλλο είναι να μαθαίνης ότι αρρώστησε κάποιος και άλλο είναι να αρρωσταίνης ο ίδιος. Τότε καταλαβαίνεις τον άρρωστο. Άκουγα «χημειοθεραπείες» και νόμιζα ότι είναι «χυμοθεραπείες», δηλαδή ότι κάνουν στους καρκινοπαθείς θεραπεία με χυμούς, με φυσικές τροφές! Που να ξέρω; Τώρα όμως κατάλαβα τι ταλαιπωρία είναι. Όταν έχης κάποιο πρόβλημα στην υγεία σου και δεν σε απασχολή αυτό, τότε έχεις κατά κάποιον τρόπο το δικαίωμα να παρακαλής τον Θεό να βελτιώση την κατάσταση της υγείας των άλλων. Αλλά και όποιος δεν έχει δικό του πόνο, ας πονάη τουλάχιστον γι’ αυτούς που πονούν. «Να πάρω τον γαταδόκκο σου», έλεγαν οι Φαρασιώτες, δηλαδή τον πόνο σου, το βάσανό σου, το φαρμάκι σου. - Γέροντα, με τι τρόπο τον έπαιρναν; - Με την αγάπη. Όταν με αγάπη λέη κανείς «να πάρω τον πόνο σου», τον παίρνει. Αλλά, αν τον πάρη, μετά θέλει πολλή υπομονή, πολλή παλληκαριά, πολλή δύναμη, για να τον αντιμετωπίση. Έρχονται μερικοί και μου λένε: «Γέροντα, θέλω να πάρω τον πόνο σου». Μερικοί το λένε από παλληκαριά, μερικοί όμως φοβητσιάρηδες δεν ξέρουν τι λένε. Αυτοί με το παραμικρό τρέχουν στον γιατρό και εύκολα απογοητεύονται. Τον λίγο πόνο τον δικό τους δεν μπορούν να σηκώσουν και λένε να πάρουν τον δικό μου πόνο! Καλύτερα να κάνουν υπομονή στον δικό τους πόνο, να δέχωνται με χαρά ό,τι επιτρέπει γι’ αυτούς ο Θεός και να μη ζητούν δήθεν από αγάπη να πάρουν την αρρώστια του άλλου. Γιατί, αν τυχόν ο Θεός εκπληρώση το αίτημά τους και ξεχάσουν ότι οι ίδιοι το ζήτησαν, θα γογγύσουν και μπορεί να τα βάλουν και με τον Θεό. Άρρωστα παιδάκια - Γέροντα, αυτό το άρρωστο παιδάκι, που έφεραν σήμερα οι γονείς του, πολύ ταλαιπωρείται. - Ε, σιγά-σιγά θα ξεπεράση την αρρώστια του, αλλά θα του μείνη μια ευαισθησία, για να θυμάται την αρρώστια του, και αυτή η ευαισθησία θα το βοηθάη πνευματικά. - Και τα παιδάκια, Γέροντα, που έχουν λευχαιμία πολύ υποφέρουν. -Αυτά πολύ τα βοηθάει η Θεία Κοινωνία. Πολλά παιδάκια ξεπέρασαν την αρρώστια τους με την Θεία Κοινωνία. Όταν διαβάζουμε τον 145ο Ψαλμό, με τον οποίο παρακαλούμε τον Θεό να σταματήσουν οι αιμορραγίες, να προσευχόμαστε να βοηθήση ο Θεός τα παιδάκια που έχουν λευχαιμία, αλλά και να υπάρχη αίμα στα νοσοκομεία για τα παιδιά που έχουν μεσογειακή αναιμία. Τα παιδιά αυτά περνούν μαρτύριο μεγαλύτερο και από το μαρτύριο των παιδιών που έσφαξε ο Ηρώδης. Τα παιδάκια έχουν καθαρό μισθό από την ταλαιπωρία της αρρώστιας, γιατί δεν έχουν αμαρτίες. Πόσα μικρούτσικα παιδιά θα δούμε στην άλλη ζωή να είναι με το μαρτυρικό, το αγγελικό, τάγμα εκείνων των νηπίων! Μωρά δύο μηνών, να τα εγχειρίζουν, να τους βάζουν ενέσεις, ορούς! Πού να βρουν φλέβα στα καημένα! Τα τρυπούν από ‘δώ – από ‘κεί... Να βλέπης παιδάκι να έχη όγκο στο κεφάλι και να του κάνουν ακτίνες, να βάζουν κάτι καλώδια σε ένα τόσο δα κεφαλάκι. Εδώ ένας μεγάλος δεν μπορεί να αντέξη, που να αντέξουν τα παιδάκια! - Αυτά τα παιδάκια, Γέροντα, τελικά θεραπεύονται ή πεθαίνουν; - Ε, πολλά φυσικά πεθαίνουν, αλλά και οι γονείς πως να τα αφήσουν. - Γέροντα, αξίζει τον κόπο οι παιδίατροι να προσπαθούν να διατηρήσουν στην ζωή τα πρόωρα βρέφη; - Οι γιατροί πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν και παράλληλα να προσεύχωνται γι’ αυτά. «Θεέ μου, να λένε, αν είναι αυτό το παιδί να ζήση και να υποφέρη σε όλη του την ζωή, τότε, Σε παρακαλώ, να το πάρης». Να φροντίζουν όμως να βαπτίζωνται τα βρέφη, και τότε θα τους προϋπαντήσουν στον Παράδεισο με αναμμένη λαμπάδα. Γέροντος Παϊσίου, Με αγάπη και πόνο για το σύγχρονο άνθρωπο, ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ ‘’ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ’’, ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ , 2002 http://www.psyche.gr/churchpaisios2.htm 264 Γ. Γιατί αρρωσταίνουμε σήμερα; Δεν πρέπει να απορούμε γιατί είμαστε άρρωστοι, αλλά για το πως κατορθώνουμε και επιβιώνουμε με τον αφύσικο και ανθυγιεινό τρόπο ζωής που ζούμε. Ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι καπνίζουν και η διατροφή τους είναι φρικτή, τρώνε καθημερινά κρέας, το οποίο αποδεδειγμένα προκαλεί καρκίνο, καρδιοπάθειες και άλλες αρρώστιες. Γιατί όλα αυτά; Γιατί δεν υπάρχει προληπτική ιατρική. Η ιατρική που εφαρμόζεται σήμερα παγκοσμίως καταπολεμά τα συμπτώματα των ασθενειών χωρίς να απομακρύνει την αιτία, που είναι η ανθυγιεινή ζωή που γεννά τα συμπτώματα. Έτσι η αρρώστια μετατρέπεται σε μια Λερναία Ύδρα, ένα κεφάλι που κόβουμε ( μια αρρώστια εξουδετερώνουμε ), δύο κεφάλια ( δύο αρρώστιες ) εμφανίζονται σε κάποιο άλλο σημείο του σώματός μας. Αυτό συμφέρει και την εμπορευματοποιημένη Ιατρική. Κάθε ιατρική διάγνωση να ελέγχεται τουλάχιστον από τρείς άλλες διαγνώσεις. Να προηγούνται οι φυσικές θεραπείες. Στην απελπιστική κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα, τη σωτηρία μάς την προσφέρει η φυσική υγιεινή και φυσική θεραπεία των ασθενειών. http://www.therapeftiriofysis.gr/el/%CE%93%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF_%CF%80%CF%89%CF %82_%CE%B1%CF%81%CF%81%CF%89%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85% CE%BC%CE%B5 Δ. Ο Θεός θεραπεύει κάθε αρρώστια; ( Γκόρντον Φι είναι συγγραφέας πολλών χριστιανικών βιβλίων και καθηγητής της Καινής Διαθήκης στο κολέγιο Ρίτζεντ, στο Βανκούβερ του Καναδά) Το κύριο ζήτημα είναι το αν ο Θεός θέλει για όλους τους Χριστιανούς τέλεια υγεία. Αν αυτό ήταν αληθινό και δεν υπάρχει ούτε ένα εδάφιο να το υποστηρίζει - τότε η "αποτυχία" να θεραπευτεί κανείς θαυματουργικά, θα ήταν πράγματι μια αποτυχία της πίστης του. Αν όμως δεν είναι αληθινό - και δεν φαίνεται να είναι - τότε η πίστη δεν πιστεύει μόνο για θεραπεία, αλλά γνωρίζει επίσης να εμπιστεύεται τον Θεό, όταν οι συνέπειες της Πτώσης εξακολουθούν να συνοδεύουν αυτήν εδώ τη ζωή μας. http://www.oodegr.com/oode/protestant/evimeria2.htm Ε. Η αντιμετώπιση της ασθένειας και του θανάτου στο Άγιο Όρος Εμπειρίες ενός γιατρού στο Άγιο Όρος… - Πως αντιμετωπίζουν οι μοναχοί την αρρώστια; - Με υπομονή και καρτερικότητα. «Ασθένεια, Θεού επίσκεψη» λένε. Μου λέει μια μέρα ένας μοναχός: «Για να μου στείλει ο Θεός την αρρώστια σημαίνει ότι με θυμήθηκε κι ότι κάτι θέλει να μου πει. Αυτός ξέρει. Κι Αυτός που μου την έδωσε, Αυτός και θα μου την πάρει αν και όποτε Εκείνος το θελήσει» Τι να πεις; Ο γερο-Ευγένιος λέει: «Για 4 λόγους δίνει ο Θεός τις αρρώστιες: για τις αμαρτίες των γονέων μας, για τις αμαρτίες τις δικές μας, για να ασκηθούμε στην υπομονή και στην ταπείνωση και για έναν τέταρτο λόγο μου μόνο Εκείνος γνωρίζει». Υπάρχουν βέβαια και οι δυσκολίες. Ένα βράδυ την άνοιξη που μας πέρασε έρχεται ο γερο-Νικόδημος στο ιατρείο με σχισμένη την αριστερή παλάμη. Δέχτηκε να του την περιποιηθώ, δεν δέχτηκε να του την ράψω. Δεν μπόρεσα να τον πείσω να δεχτεί να του κάνω τον αντιτετανικό ορό. «Η Παναγιά φύλαξε να μην κοπώ πολύ κι αυτή είναι που θα με κάνει καλά». Μία από τις πρώτες μέρες μου στο Ιατρείο του Αγίου Όρους ήρθε ο γερο-Ιερεμίας. Χωρίς πολλά λόγια μου λέει: «Γιατρέ έχω καρκίνο και ήρθα να μου γράψεις τα φάρμακά μου». Έμεινα. Όταν συνειδητοποίησα τι μου είχε πει προσπάθησα να διασκεδάσω κάπως την κατάσταση. Μάταιος κόπος. Ο γερο-Ιερεμίας έδειχνε ότι δεν του χρειαζόταν παρηγοριά. Την είχε μέσα του. «Τώρα είμαι καλά, γιατρέ» μου κάνει. «Όταν θα ʽρθουν οι μεταστάσεις στα κόκαλα να εύχεσαι να μου δώσει ο Θεός δύναμη να τις αντέξω». 265 Οι παλιοί μοναχοί είναι χάρμα οφθαλμών και ακοής. Χαίρεσαι να κάθεσαι δίπλα τους, ακόμα κι όταν είναι κατάκοιτοι. Ξανανιώνεις μαζί τους. Δεν είναι μόνο η πείρα τους και η ανθρώπινη σοφία που έχουν να σου προσφέρουν. Σου μεταδίδουν τον αέρα και την άνεση μιας άλλης ζωής. Πας να τους βοηθήσεις ιατρικά και σου λένε: «Γιατρέ, δεν έχω να σου δώσω τίποτα. Το βράδυ όμως θα κάνω προσευχή για σένα. Και νιώθεις για μια στιγμή ότι αυτή είναι η καλύτερη αμοιβή, το πιο δυνατό «φακελάκι». Ξέρεις ότι φεύγοντας δε θα ʽναι μόνο το κρασί, τα κηπευτικά και το θυμίαμα με τα οποία θα σε έχουν φιλοδωρήσει… Οι νέοι μοναχοί είναι πιο κοντά μας. Αντιμετωπίζουν την ασθένεια λιγότερο φιλοσοφημένα, περισσότερο ορθολογιστικά. Οι περισσότεροι είναι μορφωμένοι. Με ένα, δύο ή και περισσότερα πτυχία. Έρχονται στο ιατρείο για λιγότερο σοβαρά προβλήματα υγείας, ζητούν εξηγήσεις πιο επιστημονικές. Οι απορίες τους είναι πολλές φορές για μένα έναυσμα για περισσότερη μελέτη. Όχι λίγες φορές ανοίγω μπροστά τους κάποιο ιατρικό βιβλίο για να τους δώσω μια πιο έγκυρη απάντηση και το εκτιμούν αυτό. - Πως αντιμετωπίζουν οι μοναχοί τον θάνατο; - Χωρίς φόβο. Θα τολμούσα να πω με χαρά. Έχω δει πολλούς θανάτους μοναχών. Φεύγουν όλοι «πλήρεις ημερών». Ο ένας 86 χρονών, ο άλλος 92. Πριν 3-4 μήνες στην Σκήτη Κουτλουμουσίου «κοιμήθηκε» ο γερο-Ιωσήφ σε ηλικία 108 χρονών. Μια μέρα πριν το θάνατό του έκανε τον περίπατό του στη Σκήτη. «Αποχαιρέτισε τη Σκήτη» το εξηγούν οι πατέρες. Κοντά στις Καρυές, στο κελί του Αγίου Νικολάου, ζει ο γερο-Προκόπης της συνοδείας του γέροντα Ιερόθεου. Επιμένει ότι είναι 99 χρονών. Αν δεν σου το πει, δεν το πιστεύεις. Γυρνάει πάντα ξυπόλητος μέσα και έξω από τα κελί, ακόμα και στις πιο κρύες μέρες του χειμώνα. Κάνει χιούμορ. Αν του πεις «να τα κατοστήσεις» σου λέει ότι αυτό δεν είναι ευχή, αλλά κατάρα!.. Δουλεύει πολύ. Το εργόχειρό του είναι το πλέξιμο σκουφιών και ραπτική. Έχει μάτι αετού παρόλη την προχωρημένη ηλικία του. Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι η ηρεμία και η γαλήνη στο πρόσωπό τους την ώρα που ξεψυχούν, που μεταδίδονται και στους γύρω τους. Συχνά ο μελλοθάνατος δίνει κουράγιο σε όσους τον φροντίζουν. Τους λέει να μη κλαίνε, τους δίνει συμβουλές από την πείρα του ως άνθρωπος και ως μοναχός, τους δίνει την ευχή του. Πολλοί προβλέπουν το τέλος τους. Φροντίζουν να φεύγουν πάντα έτοιμοι για το αιώνιο ταξίδι. Εννοούν να έχουν εξομολογηθεί και να έχουν κοινωνήσει. Να μην είναι μαλωμένοι με κανένα. «Να μην έχουν χρωστούμενα». Πριν δύο μήνες κοιμήθηκε στην Μονή Σταυρονικήτα ο γερο-Νικήτας, γύρω στα 90. Παλιός Αγιορείτης – είχε 60 χρόνια στο Όρος. Μου είπε μια μέρα που πήγα να τον επισκεφθώ: «Ακόμα και αν βγάζεις νερό από την πέτρα, μην έχεις την απαίτηση να δεις την Παναγιά». Τα τελευταία 5-6 χρόνια τα πέρασε στο κρεβάτι με απανωτά εγκεφαλικά. Έκανε υπομονή. Οι νεώτεροι πατέρες της μονής τον υπηρέτησαν με υπομονή. «Μάλωναν» ποιος θα τον περιποιηθεί. Αμοιβή τους ήταν οι συμβουλές, η πείρα, η ευχή του. «Νιώθουμε πιο φτωχοί χωρίς αυτόν», είπε ο Ηγούμενος στην κηδεία. «Ήταν παράγοντας ισορροπίας για όλο το μοναστήρι μας, ευλογία της Παναγίας». Έτσι «κοιμούνται» οι μοναχοί στο Άγιο Όρος. Αφανείς άγιοι. Που δεν τους έμαθε και δεν θα τους μάθει ποτέ κανείς. Συμφιλιωμένοι με όλους και με όλα, με τον εαυτό τους, με το Θεό. Πριν λίγο καιρό ήρθε στο Όρος γνωστός μου δικηγόρος και τέως βουλευτής με σκοπό να επισκεφθεί ένα ασκητή, φημισμένο για τη σοφία και την αγιότητά του, για κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας του γιου του. Κατεβήκαμε μαζί στο καλύβι του γέροντα. Τον δέχτηκε εγκάρδια σα να τον γνώριζε από χρόνια. Περίμενα με πολλή ανυπομονησία και περιέργεια να ακούσω τη «γνωμάτευση» του γέροντα: «Αν ο γιος σου και συ δεν κάνετε προσευχή η αρρώστια θʼ αλλάξει δρόμο. Αν ο Θεός κρίνει ότι ο γιος σου είναι έτοιμος μπορεί να σου τον πάρει τώρα – μη λυπηθείς γιʼ αυτό. Αν πάλι κρίνει ότι δεν είναι ακόμη έτοιμος θα σου τον αφήσει κι άλλο». Ο ίδιος ασκητής μʼ αγαπάει και μου το δείχνει πάντα με πολύ χιούμορ. «Πάλι εδώ είσαι, ρε γιατρέ; Γιατί ήρθες αφού δεν σε κάλεσα;». Για να συμπληρώσει στο ίδιο στυλ: «Καλά, αφού ήρθες τώρα, θα αρρωστήσω για να μη φύγεις, χωρίς δουλειά!». Δείχνει του κουτί με τα λουκούμια. «Αυτό είναι το εξωτερικό ιατρείο το δικό μου! Έχει φάρμακα μέσα. Πάρε ένα. Εσύ έχεις τόσο γλυκά φάρμακα;». Με ξεπροβοδίζει χαριτολογώντας. «Καλύτερα αγροτικός γιατρός παρά Καθηγητής Πανεπιστημίου. Τον αγροτικό γιατρό τον έχεις δίπλα σου ό,τι ώρα θέλεις. Τον καθηγητή που να τον βρεις;». Ι. Θ. Καρακασίδης, Ιατρός, από το περιοδικό «Πρωτάτον» 266 http://istologio.org/?p=541 ΣΤ. Ο Άγιος Ιώβ Ο Ιώβ είναι ένας εκλεκτός και πλήρως αφοσιωμένος στον Κύριο άνθρωπος, με αρετή και ευσέβεια, που την επιδοκιμάζει πλήρως και την επαινεί ο ίδιος ο Θεός και τον θεωρεί ως τον πιο εκλεκτό άνθρωπο στη γη. Για τη γνησιότητα όμως της ευσέβειας και της αρετής του Ιώβ αμφιβάλλει απολύτως ό σατανάς, πού προσπαθεί να τον διαβάλει και σ’ αυτόν τον Θεό ως υποκριτή και καθαρά έμπορο της ευσέβειας! Θεωρεί την ευσέβεια του Ιώβ ως ψεύτικη -σαν να μην είναι παντογνώστης ο Θεός και σαν να μη βλέπει τα κρυφά για άλλους μυστικά των καρδιών και φυσικά και τα βάθη της καρδιάς του δούλου Του Ιώβ!- και αποδίδει καθαρά εγωιστικά ελατήρια και κίνητρα για ικανοποίηση ατομικών συμφερόντων και μόνο στον Ιώβ. Ο Ιώβ τον εαυτό του αγαπά και όχι το Θεό, πιστεύει ο σατανάς. Αρκεί, για να το αποδείξει αυτό, η αφαίρεση όλων των αγαθών, που του χάρισε και τον προστατεύει ο Θεός! Ο Θεός, για να ανάδειξη τη γνησιότητα της ευσέβειας του Ιώβ και για να αφήσει να φανεί περίτρανα η πηγαία αφοσίωση του σ’ Αυτόν, επιτρέπει στο σατανά να τον υποβάλει σε πειρασμό, αλλά χωρίς να του πειράξει τη ζωή. Και αυτό έγινε σε δύο φάσεις, αφού μετά την πρώτη φάση αποδείχτηκε αβάσιμος και ανόητος ο ισχυρισμός του σατανά. Χωρίς καμιά αργοπορία ο διάβολος οργανώνει την πρώτη φάση της καταστροφικής του επιθέσεως εναντίον του Ιώβ και μετά την αποτυχία του στην πρώτη, τη δεύτερη. Η πρώτη φάση της επιθέσεως του σατανά περιέλαβε δοκιμασίες εις βάρος της περιουσίας του Ιώβ, της οικογένειάς του και του υπηρετικού του προσωπικού. Με απανωτά χτυπήματα χάνει ο Ιώβ από τη μια στιγμή στην άλλη όλα, όσα είχε, από άποψη περιουσίας· χάνει το υπηρετικό του προσωπικό και προ πάντων αφανίζονται με τρόπο τραγικό και τα δέκα παιδιά του καταπλακωμένα κάτω από τα ερείπια του σπιτιού του πρωτότοκου γιου του. Η δοκιμασία αυτή, όσο κι αν ήταν πολύ βαριά, δεν λύγισε τον πιστότατο Ιώβ. Δεν βλασφήμησε το Θεό για τις καταστροφές και τον αφανισμό των παιδιών του, όπως περίμενε ανόητα ο σατανάς. Ο Ιώβ όχι μόνο δεν βλασφήμησε τον άγιο Θεό, άλλα και τον δόξαζε και ευλογούσε το πανάγιο Όνομά Του δεχόμενος με απέραντη εγκαρτέρηση τη δοκιμασία, που του έστειλε ο Θεός. Γιατί αυτό πίστευε, ότι δηλαδή όλα του ερχόταν από το Θεό. Η δεύτερη φάση του πειρασμού ήταν ακόμη πιο οδυνηρή, γιατί αναφερόταν πια στον ίδιο τον Ιώβ και βιολογικά. Νόμιζε ο σατανάς πως προσβάλλοντας τον ίδιο τον Ιώβ με κάτι πολύ σκληρό και οδυνηρό, θα τον ωθούσε σε βλασφημία κατά του Θεού, γιατί γι’ αυτόν η ευσέβεια και η αρετή δεν ήταν παρά φτηνή εμπορική πράξη, δοσοληψία με βασικό γνώρισμα το δούναι – λαβείν, και τίποτε άλλο, και με κίνητρο το συμφέρον. Με τη δεύτερη άδεια, που πήρε ο σατανάς να δοκιμάσει τον Ιώβ, προσέβαλε ξαφνικά τον Ιώβ με μια τρομερή, όσο και φρικτά αποκρουστική ασθένεια σε όλο του το σώμα, που τον παραμόρφωσε απαίσια και τον έκανε να υποφέρει αφάνταστα πολύ, τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά, επειδή διώχτηκε από την κοινωνία, απομονώθηκε από συγγενείς, φίλους και γνωστούς, περιφρονήθηκε, εγκαταλείφθηκε και τελικά ξεχασμένος από όλους περνούσε την άθλια ζωή του πάνω σε ένα σωρό βρωμερής κοπριάς, ως βαθμίδα έσχατου εξευτελισμού, αυτός ο περίφημος άρχοντας και πρώτος των πρώτων στην κοινωνία, όπου μέχρι πριν από λίγο ζούσε τιμημένος όσο κανένας άλλος! Ο Ιώβ βέβαια δεν ξέρει τί κρύβεται πίσω από αυτόν το τρομερό σύνολο δοκιμασιών, σωματικών και ψυχικών, που υφίσταται. Ο διάβολος κρύβεται, όπως συνήθως δοκιμάζοντας τη διαβολική χαρά καθώς παρακολουθούσε τη δοκιμασία του εξαίρετου εκείνου ανθρώπου και περιμένοντας ανυπόμονα πότε θα ξεστομίσει τις τρομερές βλαστήμιες εναντίον του Θεού, πράγμα, για το οποίο ήταν αυτή τη φορά βέβαιος, ενώ ο Θεός θα φαινόταν σαν να μην ενδιαφέρεται πια γι’ αυτόν. Αλλά αυτή η άγνοια του Ιώβ για το τι κρύβεται πίσω από τη δοκιμασία του αποτελεί και το μυστικό και τη δύναμη της περαιτέρω εξελίξεως του δράματος, το οποίο ζει ο Ιώβ, και των γεγονότων που ακολουθούν. Γιατί το μεν εξωτερικό περίγραμμα της δοκιμασίας του το είδαμε. Δεν θα μπορούσαμε όμως να ξέρουμε τι συνέβαινε στη ψυχή του Ιώβ και ποιες επιπτώσεις θα είχε για την περαιτέρω πνευματική πορεία του αυτή η απροσδόκητη πληγή, που τον χτύπησε και απ’ έξω και από μέσα, και γύρω του και στα βάθη της υπάρξεώς του. Αυτό όμως, που αγνοεί ο Ιώβ, το γνωρίζει προκαταβολικά ο αναγνώστης και ενημερωμένος, όπως είναι, μπορεί να παρακολουθήσει με πολύ ενδιαφέρον την εξέλιξη του εσωτερικού δράματος του Ιώβ. Το 267 δράμα δε αυτό κατά την ανέλιξη του, θα παρουσιάσει πλευρές συγκλονιστικές της εσωτερικής καταστάσεως του Ιώβ καθώς και τη διερεύνηση των αιτίων αυτής της δοκιμασίας, που θα μπορούσε να συνοψισθεί στο συγκλονιστικό ερώτημα: Γιατί να υποφέρει ο δίκαιος και ενάρετος άνθρωπος από τόσο τρομερές και απερίγραπτα οδυνηρές δοκιμασίες; Τον Ιώβ επισκέπτονται τρεις επιφανείς φίλοι του, που πληροφορήθηκαν τη δοκιμασία του. Όταν τον είδαν, έμειναν άφωνοι μπρος στο μέγεθος της, για την οποία πενθούν ειλικρινά και μένουν αμίλητοι επί εφτά ήμερες. Στη συνέχεια επιχειρούν να διαγνώσουν τα αίτια αυτής της μεγάλης συμφοράς, που βρήκε το φίλο τους και να του υποδείξουν έτσι τον τρόπο της σωτηρίας του από αυτήν. Οι φίλοι του Ιώβ με την πεποίθηση, ότι αιτία κάθε συμφοράς μεγάλης είναι κάποια ή κάποιες μεγάλες αμαρτίες, που έχουν διαπραχτεί στο παρελθόν, άμεσο ή απώτερο, προσπαθούν να τον πείσουν να μετανοήσει, γιατί, πιστεύουν πώς αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον Ιώβ. Πρόκειται, λένε, για τιμωρία του Θεού για τις αμαρτίες που έχει διαπράξει. Μετανοώντας όμως για όλα θα σωθεί και θα ξαναβρεί την ευτυχία, που έχασε. Δεν καταφέρνουν όμως να πείσουν τον Ιώβ πως έχουν δίκαιο. Το ίδιο δεν καταφέρνει να πείσει τον Ιώβ και ένα τέταρτο πρόσωπο, που εμφανίζεται στη συζήτηση τους, ο Ελιούς, και συμφωνώντας με τους τρεις φίλους του Ιώβ κατακρίνει τον ίδιο για τη στάση του. Ποιά ήταν όμως η στάση του Ιώβ; Ο Ιώβ αντιτάσσεται στην επιχειρηματολογία των φίλων του σταθερά και αμετακίνητα - υποστηρίζει την αθωότητα του, επικαλούμενος τη δικαιοσύνη του Θεού, που και οι φίλοι του ήδη είχαν αναφέρει, αυτοί μεν ως καταδικαστική για τον Ιώβ, ο ίδιος δε ως αθωωτική για τον ίδιο. Η έντονη όμως και μακρά συζήτηση δεν καταλήγει πουθενά, γιατί και οι δυό πλευρές εμμένουν στις απόψεις τους. Γι’ αυτό επεμβαίνει τελικά ο Θεός και δίνει τη λύση. Αποκαθιστά τον Ιώβ, τον καθιστά μεσίτη ανάμεσα στον ίδιο και τους φίλους του, για να τους συγχωρήσει, γιατί αδίκησαν τον Ιώβ, του χαρίζει ξανά την υγεία και τα πλούτη του καθώς και νέα οικογενειακή ευτυχία επί έτη πολλά γαλήνια, αδιατάρακτα και προ παντός ευτυχισμένα. Και ύστερα από πάρα πολλά χρόνια, περιτριγυρισμένος ο Ιώβ από τα πλήθη των απογόνων του και ζώντας μέσα σε πλούτο ευλογιών της θείας δικαιοσύνης και αγάπης, τελειώνει ειρηνικά τη ζωή του. Ο Ιώβ γιορτάζει στις 6 Μαΐου κάθε χρόνο. (+Ιερομ. Ευσεβίου Βίττη, Ο Πολύαθλος Ιώβ, Εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη»). http://www.diakonima.gr/ Ζ. Γιατί αρρωσταίνουμε; Αρρωσταίνουμε γιατί ζούμε σε έναν κόσμο άρρωστο. Δεν είναι μόνο η μόλυνση του περιβάλλοντος ή οι συνθήκες ζωής που προκαλούν τις αρρώστιες. Είναι ο τρόπος της διατροφής μας, το άγχος, η αδιαφορία μας για την ηρεμία και την ησυχία, οι καταχρήσεις (τσιγάρα, ποτά, ξενύχτια). Είναι και ο χρόνος και η φθορά που συνοδεύουν τη ζωή μας, όπως επίσης και η κληρονομικότητα που μας κάνει να μην μπορούμε να αντισταθούμε στην αρρώστια και τον πόνο. Την ίδια στιγμή όμως είναι και η αμαρτία που πολλές φορές φέρνει μαζί της την αρρώστια, όχι ως τιμωρία του Θεού, αλλά ως φυσική συνέπεια επιλογών που δεν μας αφήνουν να δούμε τι μας κρατά υγιείς. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς αντιμετωπίζουμε την αρρώστια. Με φόβο; Με απογοήτευση; Με οργή και θυμό; Με παραίτηση και μελαγχολία; Με την αίσθηση της αδικίας; Ή με την πίστη, ότι ο Θεός γνωρίζει γιατί μας συμβαίνει; Η ιατρική μας βοηθά να αναστείλουμε τις συνέπιες της αρρώστιας. Δεν μας δίνει όμως αιώνια ζωή, γιατί κάποια στιγμή θα νικηθούμε από το θάνατο. Επομένως, μόνο η πίστη στο Θεό και σ’ αυτό που κάνουμε, στα όνειρά μας, δίνει νόημα στη ζωή μας και μπορούμε να παλέψουμε τον πόνο και την αρρώστια. Υπάρχει και η υπομονή, που είναι μεγάλη αρετή. Και την ίδια στιγμή η ψυχική δύναμη που μας δίνει ο Θεός. Αλλά και αν ακόμη εμείς δεν είμαστε άρρωστοι, καλούμαστε να συμπαραστεκόμαστε σε όσους είναι. Να προσευχόμαστε γι’ αυτούς στο Θεό και όταν μπορούμε να τους επισκεπτόμαστε με την καρδιά μας. Ο πόνος θέλει τη βοήθεια των άλλων. «Λύπη μαζί λύπη μισή, χαρά μαζί, χαρά διπλή», λέει μια παροιμία. Ας επιλέξουμε την οδό της πίστης και τίποτε από όσα κάνουμε δεν θα πάει χαμένο. Γιατί ο Θεός θα μας ενισχύσει, θα μας δώσει την δύναμη καθώς γιατρεύει τόσο το σώμα, όσο και την ψυχή μας, να αντέξουμε κι εμείς και όσοι δοκιμάζονται. Εκείνος είναι τελικά η ελπίδα μας. 268 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 21 Είδωλα και πρότυπα Οι τίτλοι του τέλους (Μουσική και ερμηνεία Μιχάλης Χατζηγιάννης, Στίχοι Σάννυ Μπαλτζή, από τον δίσκο Παράξενη γιορτή) Ζω, ακόμη ζω, πες μου αν ζω, σαν ταινία το ένιωσα. Σα βροχή, δυνατή στις οθόνες τ’ αντίο σου βρέχω. Ζω, ακόμη ζω, σε μια σκηνή όπου όλα στα έδωσα. Νικημένος φυγάς, κι ήταν λάθος μου που στο φανέρωσα. Είμαι ο ήρωας που μένει μόνος του, τώρα οι τίτλοι του τέλους θα πέσουν για `μένα οι τίτλοι του τέλους θα γράψουν το θέμα. Είμαι ο ήρωας που μένει μόνος του, τώρα οι τίτλοι του τέλους θα πέσουν για `μένα οι τίτλοι του τέλους θα γράψουν το θέμα. Μα εγώ για `σένα έπαιξα. Ζω, ίσα που ζω κι εσύ μου λες " η ζωή συνεχίζεται." Σιωπηλός, σε κοιτώ να πετάς τις ευχές στα καμένα. Θες, να `μαι καλά, λόγια φτηνά που η πρόθεση σκίζεται. Να φανώ δυνατός, σ’ ένα πλάνο που πια δεν φωτίζεται. Είμαι ο ήρωας που μένει μόνος του, τώρα οι τίτλοι του τέλους θα πέσουν για `μένα οι τίτλοι του τέλους θα γράψουν το θέμα. Είμαι ο ήρωας που μένει μόνος του, τώρα οι τίτλοι του τέλους θα πέσουν για `μένα οι τίτλοι του τέλους και τίποτα τέρμα. Μα εγώ για `σένα έπαιξα, να κλαις στο σινεμά... Ερμηνευτικά σχόλια Ζω, ακόμη ζω: Είναι ένα παλιό, ωραίο τραγούδι του τραγουδιστή που αγαπούνε ιδιαίτερα πολλοί νέοι. Μας μιλά για έναν καθημερινό άνθρωπο που βλέπει τον εαυτό του σα να πρωταγωνιστεί σε μια ταινία. Θέμα της ζωής του η αγάπη και το τέρμα της. Ο ήρωας έχει παλέψει να αγαπήσει, να δώσει τα πάντα στο πρόσωπο που αγαπά, αλλά νιώθει ότι όλα έχουν τελειώσει. Και τώρα είναι ένας νικημένος, ένας φυγάς από την αγάπη κι αναρωτιέται για τα λάθη του. Είμαι ο ήρωας που μένει μόνος του: ο καθένας μας θυμάται ήρωες που νικιούνται από τις δυσκολίες της ζωής και μένουν μόνοι. Αυτός ίσως είναι και ο δρόμος κάθε αληθινού ήρωα. Να μην μπορεί να πείσει τους άλλους να τον ακολουθήσουν στον δύσκολο δρόμο του και στο τέλος να μένει μόνος του. Όταν όμως ο ήρωας είναι ψεύτικος, ή υπόσχεται ευχάριστους δρόμους και τρόπους στου ς άλλους , θα συνοδεύεται από πολλούς. Όμως δύσκολα θα μπορεί να είναι ευτυχισμένος, γιατί δεν θα μπορεί να αφήσει τον εαυτό του να βγάλει το αληθινό του πρόσωπο, καθώς θα ασχολείται με το πώς θα ευχαριστήσει τους άλλους ή με το πώς θα διατηρήσει την εικόνα του άτρωτη στα μάτια τους κάνοντας ευχάριστα ή προκλητικά του ενδιαφέροντός τους. Στον αληθινό ήρωα, στο αληθινό πρότυπο θα μένει η ικανοποίηση ότι τουλάχιστον προσπάθησε. Αγωνίστηκε. Έπαιξε στη σκηνή της ζωής. Άφησε κάτι στον αγώνα για νόημα κι ελπίδα. η ζωή συνεχίζεται: ο ήρωας δεν είναι μόνο αληθινός, αλλά γνωρίζει και την αλήθεια. Έτσι ξέρει πως όντως η ζωή συνεχίζεται μετά την ήττα, όχι γιατί του το λένε αυτοί που τον αφήνουν στη μοναξιά του, αλλά γιατί μέσα του νιώθει ότι ξέρει γιατί ζει. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πονά, δεν δυσκολεύεται, δεν έχει λύπη. Δεν παρακολουθεί τα εύκολα λόγια που οι άλλοι του λένε, λόγια πολλές φορές φτηνά, που κάνουν τις προθέσεις τους ακόμη πιο ευτελείς. Ξέρει όμως πως το χρέος του είναι να φανεί δυνατός, ακόμη και σ’ ένα πλάνο που δεν φωτίζεται, ακόμη κι αν κανείς δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτόν. Η καρδιά, η συνείδηση, η ψυχή είναι που καταξιώνουν κάποιον, τον κάνουν αληθινό ήρωα. 269 για σένα έπαιξα: ο αληθινός ήρωας αγαπά τους άλλους από την καρδιά του. Δεν τον ενδιαφέρει να τον ακολουθούν, αλλά τους θέλει να βρούνε νόημα στη ζωή, να συμμετέχουν σ’ αυτήν. Ο αληθινός ήρωας θέλει να μοιραστεί το σκοπό της ζωής του και όχι απλώς να ψυχαγωγεί τους άλλους. Αυτό που οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν είναι ότι το αληθινό κοστίζει. Ωστόσο είναι αυτό που ομορφαίνει αληθινά τη ζωή. Αυτόν τον δρόμο χρειαζόμαστε με τα πρότυπα, ιδίως στις μέρες μας, όπου η τηλεόραση και το Ίντερνετ δίνουν αφορμές να επιλέξουμε όχι απλώς πρόσωπα, αλλά και ιδέες που γίνονται είδωλα. Ποιο και τι όμως είναι αληθινό; Μόνο η αγάπη γνωρίζει. Ο φωτισμός των προτύπων μέσα από τη σχέση με το Χριστό. Ας το ψάξουμε. Β. Ένα σύγχρονο είδωλο (πρόφτασε να λατρευτεί) Η μητέρα τριών παιδιών από τη Λάρνακα κέρδισε στο φινάλε την 16χρονη Αρετή - Νωρίτερα αποχώρησαν η Αίμιλη και ο Λευτέρης - «Σάρωσε» σε τηλεθέαση 70,3%! H μητέρα τριών παιδιών και καθηγήτρια από τη Λάρνακα, η Μαρία-Έλενα Κυριάκου είναι η επόμενη μεγάλη «φωνή» όπως αναδείχθηκε από το πρώτο «The Voice» που έριξε αυλαία λίγο πριν τις 2 τα ξημερώματα του Σαββάτου. Η πανέμορφη Μαρία-Έλενα που έδωσε «μάχη» μέχρι την τελευταία στιγμή με την 16χρονη Αρετή Κοσμίδου για την πρώτη θέση στο talent show του ΑΝΤ1 ευχαρίστησε την οικογένεια της, τα παιδιά της και τα αδέρφια της παραλαμβάνοντας το βραβείο από τα χέρια του Γιώργου Λιάγκα και λίγο πριν χαθεί στην αγκαλιά των συμπαικτών της που ανέβηκαν όλοι μαζί στη σκηνή. Την Μαρία-Έλενα περιμένει, επίσης, ένα συμβόλαιο με τη Universal για τον πρώτο της δίσκο. Να σημειωθεί ότι ο τελικός του The Voice καθήλωσε κυριολεκτικά την Ελλάδα, με το σόου να σημειώνει μέσο όρο τηλεθέασης 53,5%, ποσοστό απίστευτο αν σκεφτεί κανείς ότι επρόκειτο για ένα σόου που κράτησε σχεδόν 5 ώρες! Μάλιστα, την ώρα που ο Γιώργος Λιάγκας ανακοίνωνε το όνομα της Μαρίας Έλενας, η τηλεθέαση έφτασε 70,3%, ενώ από τις 00:45 και μετά ήταν πάνω από 63% συνεχόμενα! Όλοι μιλάνε για... ιστορικά ποσοστά τηλεθέασης στην ιδιωτική τηλεόραση, μιας και αντίστοιχα ποσοστά είχαν να σημειωθούν από το πρώτο Big Brother! http://www.protothema.gr/life-style/Gossip/article/377546/me-ton-liaga-sto-piano-xekinise-o-telikostou-the-voice/ Μαρία Ελένη Κυριάκου: Είναι φιλόλογος και μητέρα 3 παιδιών. Ωστόσο, αυτό δεν την εμπόδισε να πάρει μέρος στο «The Voice» και να ενθουσιάσει την κριτική επιτροπή. Η τραγουδίστρια βρέθηκε στο «Όλα Τρέλα» και αποκάλυψε ότι επέλεξε την Δέσποινα Βανδή επειδή ταιριάζει περισσότερο στο ύφος της και ήταν η πρώτη που γύρισε. Η Μαρία Ελένη Κυριάκου είπε ότι πριν δέκα χρόνια είχε ξεκινήσει ν' ασχολείται επαγγελματικά με το τραγούδι, αλλά το γεγονός ότι σπούδαζε και στην συνέχεια αποφάσισε να κάνει οικογένεια δεν συνέχισε. Ο λόγος που αποφάσισε να επιστρέψει; Ο χωρισμός της, αν και την αίτηση την συμπλήρωσε ο αδελφός της με την νύφη της. http://www.gossip-tv.gr/Media/story/300525/maria-eleni-kyriakoy-filologos-kai-mitera-3-paidionperase-sto-the-voice#ixzz31Ij6UTEI Γ. Τα σύγχρονα είδωλα (Του π. Πολύκαρπου Τύμπα) Οι Έλληνες είμεθα κάποτε ειδωλολάτρες. Όμως εδώ και 2000 χρόνια απαλλαγήκαμε από την ειδωλολατρία και γνωρίσαμε τον αληθινό θεό. Οι θεοί της παλαιάς εποχής πέθαναν. Μήπως όμως προσφέρουμε λατρεία σε πολλά άλλα σύγχρονα είδωλα; Θα αναφέρουμε μερικά. Κατ’ αρχάς να πούμε τι εννοούμε όταν λέμε είδωλο: Ένα πρόσωπο ή αντικείμενο, μια ιδέα ή μια κατάσταση που αποκτάει δύναμη τόσο μεγάλη και καθοριστική 270 μέσα μας, ώστε να παίρνει την θέση του Θεού. Έτσι χωρίς να το καταλαβαίνουμε γινόμαστε ειδωλολάτρες, έστω και αν λεγόμαστε χριστιανοί. Ιδού μερικά σύγχρονα είδωλα: 1. Το χρήμα. Η καλοπέραση, η ευημερία τα υλικά γενικώς αγαθά έχουν σήμερα θεοποιηθεί από πολλούς ανθρώπους. «Ο μεγαλύτερος Θεός υπό τον ήλιον είναι το χρήμα», λέει ένας σοφός. 2. Άλλο είδωλο είναι η σαρκολατρία. Η απόλαυση των ηδονών, τα φαγοπότια, η οινοποιία, οι άσεμνοι χοροί, ο σύγχρονος κινηματογράφος, το θέατρο. 3. Η λατρεία προσώπων που φαντάζουν επίγειοι Θεοί. Προσώπων της τέχνης, της μουσικής, του Θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, ακόμη και του ποδοσφαίρου. 4. Αναφερόμαστε τώρα σε κάποια άλλα είδωλα της εποχής μας, τα οποία επηρεάζουν καταλυτικά τη ζωή μας. Είναι πρώτα το είδωλο της επιστήμης. Πρόκειται για μια στάση απολύτου εξαρτήσεως του ανθρώπου από αυτήν. Πολλοί πιστεύουν ότι η επιστήμη θα λύσει όλα τα προβλήματα της ζωής μας. Θα δώσει την ευτυχία στην ανθρωπότητα. Η αλήθεια είναι ότι η επιστήμη ένα πρόβλημα λύνει, άλλα όμως δέκα δημιουργεί. 5. Ο μοντερνισμός. Ο σημερινός άνθρωπος ζει κάτω από τον ζυγό του μοντερισμού και της μόδας. 6. Τέλος είδωλο μπορεί να γίνει ο ίδιος ο εαυτός μας. «Αυτό-είδωλον εγενόμενην». ΄Εγινα δηλαδή είδωλο του εαυτού μου ή καλύτερα ο εαυτός μου έγινε είδωλο. Αυτό σημαίνει ότι λατρεύουμε τις δυνάμεις μας και τα χαρίσματά μας. Τοποθετούμε τον εαυτό μας στο κέντρο του κόσμου. Δεν πέθανε η ειδωλολατρία. Απλώς έχει αλλάξει μορφή. Είναι εξ ίσου δόλια και ολέθρια για τον άνθρωπο. Χρειάζεται λοιπόν, προσοχή. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μας φωνάζει: «Τεκνία, φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων». Ο δε Θεός παραγγέλει: «Ου ποιήσεις σε αυτώ είδωλον. Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός σου . αυτώ μόνω λατρεύσεις». Κάτω τα είδωλα από την ζωή μας. Κανένα επίγειο είδωλο να μη βρίσκει θέση μέσα μας. Ο θρόνος της καρδιάς μας ανήκει στον Θεό. http://www.e-erevna.gr/story.aspx?ID=50797 Δ. Σύγχρονες ειδωλολατρικές ιδέες Βιοκεντρισμός («Viosmus»): Σαν βιοκεντρισμό, ή «βιοσμό» όπως τον έλεγε ο Χάακ, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την πίστη στη δύναμη της ζωής «καθεαυτήν». Ο άνθρωπος πιστεύει πως η δύναμη που διαμορφώνει τα πάντα βρίσκεται μέσα στον άνθρωπο. Έτσι χρησιμοποιεί όλες τις δυνατές προσφορές, ώστε να αναπτύξει τη δύναμη που βρίσκεται μέσα του. Όπως ανέφερε ο F. W. Haack, στη Γερμανία δεν υπάρχει κανένα λαϊκό επιμορφωτικό κέντρο, που να μην προσφέρει σεμινάρια για «αυτοεύρεση" και "αυτοπραγμάτωση". Ο άνθρωπος καθοδηγείται να αναζητήσει την πληρότητα που δήθεν υπάρχει μέσα του. Ο γκουρού Ραζνίς λέγει: Μη σε νοιάζει για τίποτε, μόνο για τον εαυτό σου. Στην ποιμαντική εργασία με τις ακραίες αιρέσεις ζει κανείς συγκλονιστικές περιπτώσεις: Γονείς, που δεν ενδιαφέρονται πλέον για τα παιδιά τους. Παιδιά, που δεν ενδιαφέρονται για τους γονείς. Κάποιος οπαδός του γκουρού Ραζνίς, που εγκατέλειψε την οργάνωση αυτή, υπογράμμισε πως αυτό ήταν το ευαγγέλιο που τον εντυπωσίασε: «Μην νοιάζεσθε για τίποτε απλώς να παρευρίσκεσθε μην αναλαμβάνετε καμία ευθύνη, μη δεσμεύεσθε από κανένα. Πρόσθεσε πως και η οικογένεια αποτελεί δέσμευση. Κάθε μητέρα το γνωρίζει αυτό από τη φύση της». Αν καθόμαστε εδώ και σκεπτόμαστε τα παιδιά μας, αυτό σημαίνει για μας θυσία. Όμως ο Ραζνίς λέει: «Μη νοιάζεσθε για τίποτε, δεν σάς αφορά. Ο καθένας υπάρχει για τον εαυτό του. Η δύναμη βρίσκεται μέσα του». «Αν αυτός ο νόμος επικρατήσει, η ανθρωπότητα θα εκλείψει σε λίγο. Η γιόγκα: Μιά πολύ χαρακτηριστική κίνηση αυτοπραγματώσεως είναι η γιόγκα. Την κάνει κανείς για τον εαυτό του, για να αναπτύξει το δυναμικό που, όπως λέγεται, βρίσκεται μέσα του. Σ' αυτή τη δύναμη συγκεντρώνει τη σκέψη του ο γιόγκι, όταν ασκείται στη γιόγκα. Στην γκουνταλίνη γιόγκα σκέπτεται πως αυτή η δύναμη είναι κουλουριασμένη σαν ένα φίδι στο τέλος της σπονδυλικής του στήλης. Με τις ασκήσεις θέλει να αναπτύξει αυτή τη δύναμη, να ξεδιπλώσει το φίδι και να το αφήσει να υψωθεί δια μέσου της σπονδυλικής στήλης μέχρι το κεφάλι του ανθρώπου. Όταν αυτή η δύναμη αναπτυχθεί μέχρι το κεφάλι, τότε ο άνθρωπος οδηγείται στη φύση του, λένε οι άνθρωποι της γιόγκα. Οι απολαύσεις: Ένα άλλο μήνυμα του «βιοσμού» είναι κατά τον F. W. Haack: «απόλαυσε τα πράγματα που υπάρχουν το ωραιότερο από όλα τα πράγματα». Στις διαφημίσεις μας βομβαδίζει συνεχώς αυτή η ιδεολογία. Σύμφωνα μ' αυτή, ο άνθρωπος δεν χρειάζεται να παραιτηθεί από τίποτε πρέπει να τα απολαύσει όλα. Κατά την έκφραση του Haack, ο «βιοσμός» δεν γνωρίζει την άσκηση, τη νηστεία, παρά μόνο με σκοπό την 271 καλυτέρευση της υγείας, ώστε ο άνθρωπος να μπορεί να απολαύσει πιο πολύ τη ζωή. «Πάρε ό,τι μπορείς από τη ζωή. Όμως για να το πετύχεις πρέπει να προετοιμασθείς». «Πολιτισμός διακοπών»: Μία εκδήλωση της αντιλήψεως του νεοανθρωπισμού, είναι και ο λεγόμενος πολιτισμός των διακοπών. Με βάση αυτή την ιδεολογία, ο άνθρωπος δεν αποβλέπει σε κανένα παράδεισο έξω από τον παράδεισο των διακοπών. Πραγματικά, η λέξη παράδεισος, κακοποιείται πολλές φορές. Εδώ το ταξίδι οδηγεί σε εμπειρίες και η ανθρώπινη ζωή λογίζεται ότι δεν οδηγεί πουθενά, εκτός από τα μέρη που επισκέφθηκε κάποτε κανείς. Λοιπόν δεν υπάρχει κανένα ταξίδι στον ουράνιο παράδεισο γιατί απλούστατα κάτι τέτοιο δεν υπάρχει για τον νεανθρωπισμό. Σ' αυτό το πολιτισμό ταξιδιών, ακόμη και η θρησκευτικότης βιώνεται σαν εμπειρία. Όπως ανέφερε ο Haack, σε πολλά Ινδουιστικά άσραμ βρήκε χριστιανούς Ευρωπαίους που υποστήριζαν: «αυτό είναι μία εμπειρία», και εννοούσαν κάποια ινδουιστική τελετή στην οποία έλαβαν μέρος. Αλλά, αν τους ρωτούσε κανείς κατά πόσο θα ελάμβαναν μέρος και σε μία βουδδιστική ή μωαμεθανική τελετή, απαντούσαν: «ναι, και εκεί ήταν ωραία και εκεί παραβρέθηκα μία φορά». Τα ταξίδια λοιπόν λογίζονται εμπειρίες, τις οποίες πρέπει κανείς να αποκτήσει και όποιος δεν τις έχει, λογίζεται πολύ φτωχός, επειδή σύμφωνα μ' αυτή την αντίληψη η ζωή δεν έχει να του προσφέρει τίποτε άλλο. Το γήρας: Ένα άλλο «αγαθό» του νεοανθρωπισμού είναι η νεότης. Ο χρόνος λογίζεται σαν ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου, γιατί οδηγεί στην ανυπαρξία, επειδή ο θάνατος λογίζεται ανυπαρξία. Εξ άλλου και εδώ επισημαίνουμε ότι δεν υπάρχει η διάκριση ανάμεσα στο καλό και στο κακό, μια και δεν υπάρχει το «μετά» που θα έδιδε στο καλό ή στο κακό άλλες προεκτάσεις, εκτός από τη μορφή των ωραίου και του άσχημου. Έτσι, η νεότης ταυτίζεται εδώ με το ορθό, το ωραίο, το καλό. Στα μαζικά μέσα ενημερώσεως εκφράζεται με κάθε τρόπο αυτή η άποψη. Αυτή η αντίληψη είναι εχθρική προς τον άνθρωπο, αφού τοποθετείται εχθρικά προς το γήρας. Έτσι ακούμε πολλές φορές να λέγεται σε γέρους ανθρώπους πόσο νέοι φαίνονται και εκείνοι κολακεύονται μ' αυτό. Δεν είναι ο άνθρωπος το μέτρο όλων των πραγμάτων, αλλά ο υγιής, ο δυνατός, ο νέος! Το μήνυμα του νεοανθρωπισμού είναι ότι ο ίδιος ο άνθρωπος φταίει αν δεν του πάνε καλά τα πράγματα. Ο Μαχαρίσι Μαχές γιόγκι προσφέρει τη συνταγή του: Ένα ιδιαίτερο είδος διαλογισμού εναντίον του γήρατος. Αν πιστεύει κανείς πως ο δρόμος του δεν οδηγεί πουθενά, το γήρας είναι πραγματικά κάτι φρικτό. Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχει μία φράση που υπογραμμίζεται και στην Αγία Γραφή: Τιμάτε το γήρας. Η φράση αυτή σημαίνει πως το γήρας διαθέτει πείρα, σοφία, πράγμα που ήταν πολύ σημαντικό για την επιβίωση του ανθρώπου. Δεν πρόκειται για το γήρας που παιδιαρίζει, γιατί κάποιος γέρος που παιδιαρίζει δεν διαθέτει σοφία. Το αντίβαρο στην εξασθένιση της δυνάμεως του σώματος με την ηλικία, ήταν η εμπειρία, η πείρα. Ειδωλοποίηση του σώματος: Ο νεοανθρωπισμός προβάλλει ιδιαίτερα την εικόνα του σώματος, περισσότερο από την εικόνα του Θεού. Εδώ ο άνθρωπος θεοποιεί τον εαυτό του και παρουσιάζεται αδίστακτος. Έχει ένα περίεργο ιδεώδες ωραιότητος: είναι ο άνθρωπος που δεν υπέφερε ποτέ, που δεν έχει καμία σωματική ανωμαλία αυτός λογίζεται ωραίος. Δεν υπάρχει εδώ θέση για το σταυρό του Χριστού. Ο άνθρωπος του νεοανθρωπισμού παρουσιάζει μια νοσηρή, υπερβολική φροντίδα για το σώμα του. Ο καθένας γνωρίζει πως όταν εκτεθεί υπερβολικά στον ήλιο και μαυρίσει, κινδυνεύει περισσότερο να προσβληθεί από καρκίνο του δέρματος. Και όμως, ο άνθρωπος θέλει οπωσδήποτε να μαυρίσει και να δείξει πως έχει στη διάθεση του πολύ χρόνο για διακοπές. Θα δηλώσει έτσι πως είναι υγιής και γεμάτος ζωντάνια, πως μπορεί να φροντίζει μόνο για τον εαυτό του επειδή η εικόνα του σώματός του είναι η εικόνα του Θεού του. http://www.egolpion.com/newhumanism.el.aspx Ε. Τα σημερινά είδωλα: ποια χαρακτηριστικά έχουν και ποιες αρνητικές επιδράσεις ασκούν στους νέους; «Στη σημερινή εποχή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συνεχώς προβάλλουν είδωλα στους νέους τα οποία δε διακρίνονται για τα επιτεύγματα ή τις αρετές τους, αλλά οφείλουν την ύπαρξη τους στις καταναλωτικές ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. 272 Στην πλειοψηφία τους τα είδωλα αυτά είναι άτομα αισθητικά αποδεκτά, όπως τα μοντέλα, όπου η εξωτερική εμφάνιση διακρίνεται περισσότερο από τη μόρφωση και την πνευματική καλλιέργεια. Έτσι ο νέος προσπαθώντας να μιμηθεί όσα του προβάλλονται από την τηλεόραση γίνεται επιφανειακός και μετατρέπεται σε άβουλο όργανο της. Ακόμη συχνά προωθείται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ο ατομικισμός, η βία και η κερδοσκοπία, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η προσωπικότητα του νέου που επιλέγει να ταυτιστεί με αυτά και να οδηγείται σε παρεκτροπές. Ο πιο δημοφιλής χώρος προβολής της βίας είναι τα γήπεδα, όπου οι οπαδοί των ομάδων από φανατισμό προβαίνουν σε συμπεριφορές βίας, ενώ όσον αναφορά την κερδοσκοπία και τον ατομικισμό προβάλλονται συνήθως πιο έμμεσα μέσω της συμπεριφοράς ορισμένων επιφανών προσώπων της τηλεόρασης, τους λεγόμενους τηλεαστέρες. Συνεπώς, η προώθηση προτύπων και ειδώλων από τα Μ.Μ.Ε αποσκοπεί στη χειραγώγηση της νεολαίας προς την υπηρέτηση καταναλωτικών σκοπών διαμορφώνοντας μια κοινωνία ανθρώπων όπου θα κυριαρχεί το υλιστικό πνεύμα». (Δέσποινα Κλούρα) «Γιατί προβάλλονται κίβδηλα πρότυπα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης; Ποιο σκοπό έχουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης; Στις μέρες μας τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μας βομβαρδίζουν συνεχώς με την προβολή ψεύτικων προτύπων. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πραγματοποιούν αυτήν την πράξη για διάφορους λόγους, οι οποίοι συνήθως ικανοποιούν συμφέροντα δικά τους ή και άλλων πιο ισχυρών ανθρώπων. Ένας από αυτούς τους λόγους είναι να μας εντυπωσιάσουν, πράγμα το οποίο συμβαίνει, ακολουθώντας μια... παραπλανητική μέθοδο η οποία περιέχει ψεύτικες ιδέες άρα και κίβδηλα πρότυπα. Επίσης με την παρουσίαση ψεύτικων ουσιαστικά προτύπων τα Μ. Μ. Ε. παρακινούν τον άνθρωπο και συγκεκριμένα τον καταναλωτή να ακολουθήσει το ίδιο καταναλωτικό πρότυπο με όλους τους άλλους καταναλωτές. Ακόμα με την προβολή λανθασμένων προτύπων μας ωθούν να αγοράσουμε τα προϊόντα που μας διαφημίζουν, επηρεάζοντας έτσι τη ψυχολογία μας και ελέγχοντας την κριτική μας σκέψη. Ένας τελευταίος λόγος και πολύ σημαντικός είναι ότι με την προβολή κίβδηλων προτύπων τα Μ. Μ. Ε. καταφέρνουν να μας μαζικοποιήσουν, ώστε να γίνουμε αθύρματα της εκάστοτε εξουσίας. Φυσικά όλα τα παραπάνω καθιστούν τα Μ. Μ. Ε. ικανά να αυξήσουν την αγορά των προϊόντων που μας προβάλλουν και κάτι πιο σημαντικό κατά την άποψη μου να χειραγωγήσουν τον άνθρωποκαταναλωτή και να τον μετατρέψουν σε υποχείριό τους» (Πλάτωνας Μιχαήλοβιτς) «Ποια είναι η σημασία των αληθινών προτύπων στις μέρες μας; Η σπουδαιότητα των αληθινών προτύπων εκτός από αναμφισβήτητη είναι και καθόλα ζωτική. Τα πρότυπα, τα αληθινά τουλάχιστον, συμβάλλουν στην ηθική, πνευματική αλλά και κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου. Συγκεκριμένα κάθε άτομο όντας, ιδιαίτερα στο μεταίχμιο της παιδικής και ενήλικης περιόδου του προσπαθεί να χειραφετηθεί διεκδικώντας τη δημιουργική του έκφραση μέσα στην εποχή του αυτοματισμού και κάνοντας έντιμες επιλογές κόντρα στο πνεύμα του ωφελιμισμού της εποχής, προκειμένου να προσαρμοστεί κατάλληλα έπειτα στο κοινωνικό σύνολο αλλά και να διαμορφώσει την αυταξία του και να ξεχωρίσει. Το πρότυπο αυτό που θεωρείται από κάθε άνθρωπο ξεχωριστά ως το τέλειο και καλύτερο παράδειγμα προς μίμηση είναι αυτό που γαλουχεί το άτομο με τα «πρέπει» και τα «μη». Το αληθινό πρότυπο είναι αυτό που απεικονίζει τον λύκο λύκο και τον κλέφτη κλέφτη, όπως έλεγε ο Αναγνωστάκης, μαθαίνοντας στο άτομο ότι δεν ζούμε σε ουτοπία και προκειμένου να επιβιώσει δεν θα πρέπει να καταντήσει άβουλο όργανο. Απεναντίας, πρέπει το άτομο μέσω του προτύπου να διατηρεί την πνευματική του εγρήγορση και να είναι ευφάνταστο, με τέτοιον τρόπο όμως που δεν θα μπει σε «καλούπια», αλλά θα έχει την δυνατότητα να αναπτύξει τον δικό του χαρακτήρα και τρόπο ζωής» Πέτρος Ξενιός «Ποια χαρακτηριστικά έχουν τα σημερινά είδωλα και ποιες αρνητικές επιδράσεις ασκούν στους νέους; Κάθε γενιά έχει τα δικά της πρότυπα και είδωλα, τα οποία διαθέτουν κάποια χαρακτηριστικά. Τα σημερινά είδωλα ,που προβάλλονται πιο συχνά, έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους την εξωτερική τους ομορφιά, που δεν έχει κανένα ψεγάδι και επιδιώκουν όλα τα μέσα να την τελειοποιήσουν, έτσι ώστε να φαίνονται τέλειοι στους υπόλοιπους ανθρώπους. Ωστόσο, αυτά τα ινδάλματα δεν κατέχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο, διότι δεν έχουν αναπτύξει και καλλιεργήσει τις γνώσεις τους. Αυτό τις περισσότερες φορές διακρίνεται, καθώς όταν μιλούν, χρησιμοποιούν φτωχό λεξιλόγιο. Παρόλα αυτά γίνονται ελκυστικά με την εμφάνιση. Επίσης τα περισσότερα από τα είδωλα είναι υψηλόμισθα όπως οι αθλητές, που για κάθε τους εμφάνιση παίρνουν υψηλές απολαβές. Σε αυτήν την περίπτωση το εύκολο κέρδος είναι δελεαστικό. Επιπρόσθετα σχεδόν όλα τα είδωλα είναι οικονομικά επιτυχημένα και πλούσια, τα χρήματα τους όμως ξοδεύονται για την αγορά υλικών, το οποίο προβάλλει την αδυναμία τους για τη διαχείριση και τη χρήση τους. Επιπλέον, θα μπορούσαν και να χαρακτηριστούν καιροσκόποι και αμοραλιστές, για το λόγο ότι συχνά εμφανίζονται για να αρπάζουν τις 273 ευκαιρίες που προκύπτουν στο δρόμο τους και γιατί δεν υπολογίζουν τις ηθικές αρχές μπροστά στην προσωπική τους κοινωνική άνοδο και οικονομική επιτυχία. Από τη άλλη πλευρά, όμως, αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν αρνητικές επιπτώσεις στους νέους, οι οποίοι τους λατρεύουν και τους μιμούνται. Αυτός ο μιμητισμός δεν έχει θετικές επιδράσεις στη διάπλαση του χαρακτήρα τους, λόγω του ότι τους αντιγράφουν τυφλά, χωρίς να κρίνουν ή να επεξεργάζονται πρώτα τις πράξεις και τα λόγια τους. Επίσης, η νέα γενιά πιστεύει ότι μοναδικός σκοπός της ζωής είναι το χρήμα, διότι με αυτό μπορούν να κάνουν τα πάντα, καθώς αποτελεί την κινητήρια δύναμη. Αυτά τα αρνητικά πρότυπα έχουν τη δύναμη να κάνουν τους νέους, που ακολουθούν με επιμονή την κοσμοθεωρία τους, μονόπλευρο και αδιάλλακτο, εξαιτίας του ότι πιστεύουν ότι μόνο αυτά που λένε τα είδωλα είναι σωστά. Τέλος, προκαλούν φανατισμό και προσωπολατρία, επειδή η νεολαία έχει εμμονή με αυτά». Ελένη Μουρουζίδου «Ποια είναι η σημασία των αληθινών προτύπων; Τα αληθινά πρότυπα είναι ένα πρόσωπο, μια αξία, ένα έργο ή ένας τρόπος ζωής που μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα προς μίμηση. Τα πρότυπα έχουν ιδιαίτερη απήχηση στους νέους, οι οποίοι σπεύδουν να μιμηθούν ή να αντιγράψουν πιστά την εμφάνιση τους, τον τρόπο σκέψης τους, τη συμπεριφορά τους και γενικότερα την προσωπικότητα τους. Τα αληθινά πρότυπα λοιπόν είναι τα πραγματικά πρότυπα τα οποία εμπνέουν τους νέους και τους δραστηριοποιούν. Τους βοηθούν να ωριμάσουν και πνευματικά και ψυχικά. Ακόμα, οι νέοι έχοντας πρότυπα αγωνίζονται πιο εύκολα για τους στόχους τους και τους επιτυγχάνουν. Έτσι, είναι σίγουροι για τον εαυτό τους και για τις δυνάμεις τους, δηλαδή αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση. Επίσης, τα αληθινά πρότυπα τους προτρέπουν να αναγνωρίσουν ποιες είναι οι υποχρεώσεις και τα καθήκοντα τους και να προσπαθήσουν να αναλάβουν τις ευθύνες χωρίς να ξεφεύγουν από το δρόμο τους! Μια σημασία των αληθινών προτύπων είναι ότι προκαλούν την γόνιμη αμφισβήτηση για όσα γίνονται γύρω τους». Δώρα Μάνου «Ποια είναι τα δικά σου πρότυπα, πώς τα διαμόρφωσε και σε τι βοηθούν; Η ανάπτυξη προτύπων αποτελεί ιδιαίτερη ανάγκη της ανθρώπινης δραστηριότητα και αναγκαστικά αντανακλά την κοινωνική συνείδηση μιας ομάδας ή μιας εποχής. Τα πρότυπα συνήθως αλλάζουν ή ακόμα και προσαρμόζονται στα πρέπει και τα θέλω της κοινωνίας και της εποχής η οποία εξελίσσεται. Τα πρότυπα παίζουν σημαντικό ρόλο ακόμα και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα κάθε ανθρώπου. Δεν είναι όμως περίεργο ότι η νεολαία δεν ασχολείται με τα πρότυπα και δεν συνδέεται με αυτά. Πολλές φορές προβάλλονται τα λανθασμένα πρότυπα τα οποία οδηγούν συνήθως τους νέους σε λανθασμένες και επιπόλαιες επιλογές. Η σημερινή νεολαία επηρεάζεται αρκετά συχνά από την τηλεόραση και τα είδωλα που δεν είναι και τα καλύτερα. Το κάθε πρότυπο πρέπει να κερδίζει το σεβασμό, όταν αντικατοπτρίζει έργο και δεν είναι απλώς ιδανικά «κενά νοήματος». Πιστεύω κατηγορηματικά ότι η ύπαρξη προτύπων στη ζωή των νέων παίζει σημαντικό ρόλο αφού με βάση τα πρότυπα χαράζουμε το δρόμο τον οποίο θέλουμε να ακολουθήσουμε. Πολλά πρότυπα βοηθάνε στην πνευματική διάπλαση του ανθρώπου αλλά σημαντικό ρόλο παίζουν παραδείγματα ανθρώπων που επιλέγονται με κριτήριο την επαγγελματική τους επιτυχία, την οικονομική αλλά και την πνευματική τους κατάρτιση. Η επιλογή των προτύπων γίνονται με διαφορετικά κριτήρια από κάθε άνθρωπο. Από την άλλη, το πρότυπο λειτουργεί ως μια μεταβλητή, η οποία επηρεάζει έμμεσα αλλά και έμμεσα τις επιλογές του ανθρώπου ανάλογα με τη φάση που βρίσκεται. Το δικό μου πρότυπο βρίσκεται στον οικογενειακό μου κύκλο. Το διαμόρφωσα στη βάση του επαγγελματικού μου προσανατολισμού: με βοήθησε να αποφασίσω το επάγγελμα που θέλω να ακολουθήσω αλλά και να αποφασίσω τι θέλω να κερδίσω από τη ζωή μου. Με βοήθησε επιπλέον να διαμορφώσω τον χαρακτήρα μου, έτσι ώστε ποτέ να μην παρατήσω τα όνειρα και τους στόχους μου. Το κάθε πρότυπο επηρεάζει ακόμη και την καθημερινή ζωή του ανθρώπου, αφού πολλές φορές αναζητάμε λύσεις από τα πρότυπα και παίρνουμε τα ερείσματα από αυτά. Κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να πιστεύει στο δικό του πρότυπο και να επηρεάζεται από αυτό αρκεί μόνο το πρότυπο το οποίο έχει επιλέξει να έχει θετική επιρροή πάνω του πηγαίνοντάς τον ψηλά και βοηθώντας τον να γίνει καλός και σωστός άνθρωπος. Γνωρίζοντας λοιπόν ο καθένας από εμάς τα θέλω του μπορούμε να πιστεύουμε σε όποιο πρότυπο μας ταιριάζει και μας βοηθάει εν τέλει ώστε να ικανοποιήσουμε τις επιδιώξεις μας και να υλοποιήσουμε τους στόχους και τα όνειρά μας». Άρτεμις Μπαμπούκη http://hamomilaki.blogspot.gr/2011/06/protypa-eidwla.html 274 ΣΤ. Θεοί, είδωλα, γκουρού (του Κλάους Κένεθ) Ο συγγραφέας του best seller «Χιλιάδες μίλια προς τον τόπο της καρδιάς» επιστρέφει με ένα βιβλίο που απομυθοποιεί τους σύγχρονους «δούρειους ίππους» του ασιατικού μυστικισμού και τα σφαλερά μονοπάτια των ανθρώπινων θρησκειών και αναδεικνύει την ασφαλή οδό για αυτογνωσία και αλήθεια: το πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού, μέσα από το φως της Ορθόδοξης πίστης και των Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Κλάους Κένεθ γράφει χαρακτηριστικά: «Έχω μια συμβουλή προς όλους τους προσκυνητές που τραβούν λάθος δρόμο παραπαίοντας στο σφαλερό μονοπάτι του ασιατικού μυστικισμού και του διαλογισμού, ακόμη κι αν τούτο περιορίζεται σε μια απλή βόλτα μέχρι τα αντίστοιχα ράφια περί εσωτερισμού στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς τους: όποιος από αυτούς έχει αντικρίσει κι αναγνωρίσει την προσωπική του αδυναμία, την αποτυχία και την υστέρηση, αυτός είναι έτοιμος να άρει τον Σταυρό του Ιησού, για να απελευθερωθεί από την αμαρτία του, την προδοσία εις βάρος της αγάπης του Θεού. Ένα τέτοιο εξαγνιστικό αυτο-μίσος οδηγεί τον άνθρωπο διά της επίγνωσης της πραγματικής του κατάστασης, διά της μετανοίας και της μεταστροφής απευθείας στη συγχωρητική και αγαπητική αγκαλιά του Ιησού. Ο δρόμος προς τα κάτω παραδόξως είναι ο δρόμος προς τα πάνω. Δεν είναι βολικός κι άνετος, όχι, αλλά είναι η μεγαλύτερη περιπέτεια που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος, ιδιαίτερα μάλιστα με την προοπτική της νίκης και την πεποίθηση της αιωνίου ζωής». http://www.enploeditions.gr/index.php/eupolita/nees-kuklofories/theoi-eidola-gkourou Ζ. Η αγία Μαρίνα Κατήγετο από την Αντιόχεια της Πισιδίας, από γονείς επιφανείς. Ο πατέρας της Αιδέσιος ήταν επίσημος ιερέας των ειδώλων, γνωστός σε όλους. Η μητέρα της πέθανε λίγες μέρες μετά τη γέννηση της μονάκριβης κόρης της Μαρίνας. Ο πατέρας αναγκάσθηκε να εμπιστευθεί το βρέφος σε μια γυναίκα που κατοικούσε περί τα τρία χιλιόμετρα έξω από την πόλη, για να το θηλάζει. Τούτο ήταν οικονομία Θεού, γιατί μακρυά από το ειδωλολατρικό περιβάλλον του πατέρα της, καθώς μεγάλωνε άκουγε οι γύρω της να μιλούν για το Χριστό, να διηγούνται τα θαύματά Του, τα παθήματά Του, τον σταυρικό θάνατο που υπέστη και τη θαυμαστή Ανάσταση και Ανάληψή Του στον ουρανό. Η παιδική ψυχή της συγκινείτο από όλα αυτά και ρωτούσε και προσπαθούσε να μάθει όλο και περισσότερα για τη νέα πίστη. Άκουγε ότι οι ειδωλολάτρες κατεδίωκαν τους χριστιανούς και τους βασάνιζαν για να τους αναγκάζουν να θυσιάσουν στα είδωλα, αλλά εκείνοι αντιμετώπιζαν με θάρρος τα μαρτύρια και έμεναν πιστοί στον αληθινό Θεό. Μέσα της άρχισε να αυξάνει ο θαυμασμός της γι' αυτούς τους Μάρτυρες και όταν μεγάλωσε και έφθασε στα 15 της χρόνια, δεν δίσταζε να φανερώνει την πίστη της στον Χριστό και να μιλά για τον αληθινό Θεό, που έγινε άνθρωπος και πέθανε για τη σωτηρία μας. Ο ειδωλολάτρης πατέρας της όταν τα πληροφορήθηκε αυτά, δεν ήθελε καν να αντικρύσει το πρόσωπο της κόρης του και την απεκλήρωσε. Λυπόταν η ευλαβής κόρη το κατάντημα του πατέρα της να υπηρετεί ψεύτικους θεούς και να μη θέλει να ανοίξει τα μάτια του στο αληθινό Φως, στον Χριστό. Με τον καιρό γιγάντωσε ο πόθος της, αν χρειασθεί να μαρτυρήσει κι αυτή για τον Χριστό, όπως τόσοι άλλοι. Έπαρχος το έτος 270 στα μέρη εκείνα ήταν ο Ολύβριος, που ήταν γνωστός για την αγριότητά του και το μίσος του εναντίον των χριστιανών, που τους θεωρούσε επικίνδυνους για την αυτοκρατορία. Όταν επισκέφθηκε την Αντιόχεια και έμαθε ότι η κόρη του επισήμου ιερέα των ειδώλων ήταν χριστιανή και παρασύρει και άλλους στην πίστη της, διέταξε να την συλλάβουν και να την οδηγήσουν μπροστά του να δικαστεί. Η αγνή κόρη προσευχόταν στο δρόμο να της δώσει ο Κύριος δύναμη και σοφία να κρατήσει την πίστη της μέχρι τέλους και να αντέξει τα βασανιστήρια. Όταν έφθασαν στο παλάτι, ο Έπαρχος τη ρώτησε να ειπεί 275 το όνομά της και ποιον θεόν πιστεύει. Η χριστιανή κόρη με θάρρος του απάντησε: «Μαρίναν με λέγουσιν, της Πισιδίας γέννημα και θρέμμα, ελευθέρων γονέων τέκνον και εύχομαι να γίνω δούλη του Θεού και Σωτήρος μου Ιησού Χριστού, όστις έκαμεν όλον τον κόσμον». Ο Έπαρχος όταν είδε ότι με τις συμβουλές και τις υποσχέσεις δεν μπορούσε να της αλλάξει τις πεποιθήσεις της, άρχισε τις απειλές και τα μαρτύρια. Επί ημέρες βασάνιζαν την αφοσιωμένη στον Χριστό αγνή κόρη. Κατά τη διάρκεια της ημέρας υπέφερε τα απάνθρωπα βασανιστήρια και τη νύχτα την έκλειναν στη φυλακή χωρίς τροφή. Εκεί στο σκοτεινό κελλί αντιμετώπιζε με θάρρος τις επιθέσεις του σατανά, που επεδίωκε «ως λέων ωρυόμενος» να την εκφοβίσει. Αλλά είχε και την παρηγορία και την ενίσχυση του Τιμίου Σταυρού, που ακτινοβολούσε ουράνιο φως και ιαματική χάρη. Η Μέρτυς υπέφερε με γενναιότητα τους ραβδισμούς με αγκαθωτά ραβδιά, το ξέσχισμα του σώματός της με σιδερένια νύχια, το κρέμασμα στο ξύλο, τα καψίματα στις πλευρές και στο στήθος της με μεγάλες αναμμένες λαμπάδες, το βούτηγμα στο μεγάλο καζάνι και τόσα άλλα, που μετάτρεψαν το εφηβικό της σώμα σε μια αιμορροούσα πληγή. Πλήθη ανθρώπων παρακολουθούσαν τα μαρτύριά της με ποικίλα αισθήματα. Πού εύρισκε τη δύναμη το δεκαπεντάχρονο αυτό κορίτσι να τα αντιμετωπίζει με τόση ηρεμία και καρτερία όλα αυτά και επί πλέον να ευχαριστεί το Θεό που την αξιώνει για την αγάπη Του να υποφέρει! Την απάντηση την πήραν την τελευταία ημέρα του μαρτυρίου της. Όταν την έφεραν από τη φυλακή και την έστησαν και πάλι μπροστά στον Έπαρχο, δεν πίστευαν στα μάτια τους. Μα είναι αυτή η ίδια που μέχρι την προηγούμενη ημέρα της ξέσχιζαν το πρόσωπό της και ολόκληρο το σώμα της; Πώς δεν βλέπουν ούτε ίχνη από τις πληγές της; Κατάπληκτοι ακούν σε λίγο με παρρησία να αποκαλύπτει στον ηγεμόνα το τι συνέβη. «Μάθε ότι ο αληθινός και μόνος Θεός, που θεραπεύει ψυχές και σώματα, με θεράπευσε». Και σαν επιβεβαίωση των λόγων της, φοβερός σεισμός έσεισε τον τόπο και ακούστηκε φωνή από τον ουρανό, που καλούσε τη μάρτυρα να απολαύσει τον στέφανον της αφθαρσίας στα ουράνια σκηνώματα. Το πλήθος συγκλονίστηκε απ' όσα έβλεπε και άκουγε και πίστεψαν στον Χριστό χιλιάδες, που τον ομολογούσαν ως Θεόν τους και διεκήρυτταν ότι ήσαν και αυτοί έτοιμοι να θυσιαστούν για τον Χριστό. Ο Έπαρχος πανικοβλήθηκε και πήρε την πιο απάνθρωπη απόφαση. Διέταξε τον στρατόν του να φονεύει χωρίς άλλη διαδικασία όποιον λέγει ότι πιστεύει τον Χριστό ως Θεό και δεν δέχεται να θυσιάζει στα είδωλα. Στον γενικό αυτό διωγμό, στην Επαρχία της Πισιδίας, μαρτύρησαν δέκα πέντε και πλέον χιλιάδες. Η Εκκλησία μας δέχθηκε το ειδικό αυτό Βάπτισμα του αίματός τους, τους κατέταξε στη χορεία των Αγίων Μαρτύρων και τους εορτάζει την 16ην Ιουλίου, παραμονή της εορτής της Αγίας Μαρίνας. Επί πλέον, ο Έπαρχος πρόσθεσε και ένα ακόμη κακούργημά του. Από φόβο μήπως αν παραταθεί η ζωή της Μαρίνας αυξηθεί ακόμη περισσότερο ο αριθμός των χριστιανών, έδωσε διαταγή να αποκεφαλισθεί. Έτσι η Μεγαλομάρτυς παρέδωκε την ψυχή της στον Νυμφίον της Χριστόν, το δε μαρτυρικό πάναγνο σώμα της το ενταφίασαν κρυφά οι χριστιανοί με βαθειά ευλάβεια. Αργότερα τα ιερά Λείψανά της μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και εφυλάσσοντο στον ναόν του Χριστού Παντεπόπτου μέχρι την κατάληψη της Πόλης από τους σταυροφόρους. Η Εκκλησία τιμά τη Μεγαλομάρτυρα Αγία Μαρίνα την 17ην Ιουλίου. http://www.impantokratoros.gr/agia-marina.print.el.aspx 276 Η. Τα σύγχρονα είδωλα και ο νέος Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από πρότυπα, ακόμη κι αν δεν το δείχνει. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι αυτά τα πρότυπα τον προσανατολίζουν προς μία κοσμική θεώρηση της ζωής και μόνο. Δηλαδή ο άνθρωπος βλέπει τη ζωή μόνο στο σήμερα, στην ανάγκη να είναι χαρούμενος, αποδεκτός από τους άλλους, να περνάει καλά, να σκέφτεται θετικά, να μην έχει άγχος για τίποτε στη ζωή του. Να συζητούνε οι άλλοι γι’ αυτόν και να μπορεί να είναι το επίκεντρο της προσοχής, αν όχι όλων, τουλάχιστον όσων του χρειάζονται για να μπορεί να απολαμβάνει τη ζωή του. Τα πρότυπα δείχνουν ένα στόχο, για το πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος. Τον σπρώχνουν να ενεργοποιήσει τις δυνατότητές του, να αντιμετωπίσει τις όποιες δυσκολίες έχει στη ζωή του και να προσπαθήσει να πετύχει. Συνήθως τα σύγχρονα πρότυπα βλέπουν τον άνθρωπο από την εξωτερική όψη, την εμφάνιση, τη φωνή, την ικανοποίηση των standards που η εποχή μας βάζει. Πόσο μάλλον όταν αυτά τα πρότυπα γίνονται είδωλα. Όταν δηλαδή κυρίως ο νέος προσανατολίζει τη ζωή του να κάνει και να φέρεται όπως το είδωλό του. Έτσι ο νέος γίνεται μέλος στο fan club, διαβάζει και μαθαίνει τα πάντα για το είδωλο που αγαπά και συζητά καθημερινά με την παρέα του γι’ αυτό. Στην ουσία, κυρίως μέσα από την τηλεόραση και το Ίντερνετ, ο νέος έχει τη δυνατότητα να ασχολείται συνεχώς με το είδωλό του. Η Εκκλησία μας δείχνει έναν δρόμο, δια των μαρτύρων της, ότι τα είδωλα που μας κρατούνε κολλημένος στην παρούσα ζωή είναι για να κατεδαφίζονται. Το αληθινό μας πρότυπο είναι ο Χριστός, η πίστη και η αγάπη σ’ Αυτόν και η δύναμη να αντιστεκόμαστε στα ψεύτικα πρότυπα. Όταν μάλιστα αυτά γίνονται ιδέες ή δίνουν την αίσθηση ότι δεν πειράζει, δεν έγινε και κάτι με το να ασχολούμαστε μ’ αυτά, τότε μας συνηθίζουν στο να παραδινόμαστε σ’ αυτά, χωρίς ιδιαίτερη έγνοια. Ο νέος έχει ανάγκη από την γνησιότητα της πίστης και της αγάπης. Ας την βρούμε στην κοινωνία μας με τον αναστημένο Χριστό και τη ζωή της Εκκλησίας. 277 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 22 Το 1821:αλήθειες και μύθοι Τσάμικος (Μουσική Μάνος Χατζιδάκις, Στίχοι Νίκος Γκάτσος, ερμηνεία Μανώλης Μητσιάς από τον δίσκο Αθανασία) Στα κακοτράχαλα τα βουνά με το σουραύλι και το ζουρνά πάνω στην πέτρα την αγιασμένη χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι. Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής. Δική τους είναι μια φλούδα γης μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα απ’ το τσακάλι και την αρκούδα. Δες πώς χορεύει ο Νικηταράς κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς. Από την Ήπειρο στο Μοριά κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά το πανηγύρι κρατάει χρόνια στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια. Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός και δραγουμάνος του ο λαός. Ερμηνευτικά σχόλια Στα κακοτράχαλα τα βουνά: Είναι ένα τραγούδι το οποίο αναφέρεται στην ελληνική ταυτότητα, όπως αυτή αναδείχθηκε μέσα από την Ιστορία και την παράδοσή μας. Κακοτράχαλα βουνά ο τόπος μας. Όχι απέραντες πεδιάδες και εύφορες, ούτε τροπική βλάστηση, ούτε πολύ νερό, αλλά ξηρασία, άνυδρον, και την ίδια στιγμή τόποι γενναιότητας και καρδιάς, όπου είχαν τα λημέρια τους οι κλέφτες στην Τουρκοκρατία, όπως επίσης και όσοι δεν ήθελαν κατά μέτωπο επιθέσεις εναντίον των εχθρών, γιατί ένιωθαν το αριθμητικό τους μειονέκτημα. Αυτό δεν τους έκανε να έχουν χάσει εκ των προτέρων στον αγώνα τους. Ήθελε εξυπνάδα, λεβεντιά και αξιοποίηση κάθε δυνατότητας και αυτό κάναμε οι Έλληνες. Τα βουνά συμβολίζουν την ελευθερία και τον αγώνα. χορεύουν: τρεις εμβληματικές μορφές της Ιστορίας μας χορεύουν, δηλαδή δείχνουν τη χαρά της ελευθερίας, το ανυπότακτο και τη χαρά της ζωής. Ο Νικηφόρος μπορεί να είναι ο Νικηφόρος Φωκάς, ένας αυτοκράτορας αληθινό παλληκάρι, ο οποίος ελευθέρωσε την Κρήτη από τους Άραβες και έδωσε ζωή στην αυτοκρατορία, βάζοντας τα θεμέλια για την ακμή στα χρόνια του Βασιλείου του Β΄ του Βουλγαροκτόνου (10ος αιώνας). Ο Διγενής είναι ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας, εκείνος που που υπερασπίστηκε τα σύνορα του Ελληνισμού και της αυτοκρατορίας από κάθε επιβουλή των Αράβων μουσουλμάνων, όντας ακατανίκητος και μόνο ο Χάρος τον νίκησε. Είναι ο ανώνυμος Έλληνας, ο οποίος έδωσε και δίνει τη ψυχή του για την πατρίδα και την ελευθερία. Ο γιος της Άννας της Κομνηνής είναι ο γιος μιας πριγκίπισσας- αυτοκράτειρας η οποί έμεινε στην Ιστορία για την μόρφωση, την καταγραφή του τρόπου με τον οποίο ο πατέρας της αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός διοίκησε και κράτησε σε ακμή την αυτοκρατορία (τέλος 10 ου – αρχές 11ου αιώνα) στο βιβλίο Αλεξιάδα, την περηφάνια για την αρχαιοελληνική καταγωγή της και την συνέχεια του Ελληνισμού. Ο Νικηταράς είναι ο σπουδαίος ήρωας της Επανάστασης του 1821, ο οποίος ονομάστηκε « Τουρκοφάγος» και ο οποίος έζησε με αξιοπρέπεια, χωρίς να πλουτίσει μετά τον Αγώνα, με κριτήριο το ότι βοήθησε την πατρίδα. Παρέμεινε πάντα πιστός σ’ αυτήν. 278 φλούδα γης: δεν είναι ο τόπος μας μεγάλος. Μα με την ευλογία του Χριστού και της πίστης οι Έλληνες παλεύουμε να γλιτώσουμε την φλούδα από το τσακάλι, δηλαδή από τους ύπουλους εχθρούς, αλλά και την αρκούδα, δηλαδή τους ισχυρούς, εκείνους που με την δύναμη και την εξουσία τους θέλουν να μας υποτάξουν. Ο Ελληνισμός παρέμεινες ζωντανός μέσα από ρήξεις και συγκρούσεις. Χαρακτηριστικό του Έλληνα η υπερνίκηση του φόβου. το πανηγύρι κρατάει χρόνια: ο αγώνας των Ελλήνων είναι πανηγύρι. Η πατρίδα δίνει χαρά και νικά τον φόβο του θανάτου, ό,τι κι αν γίνει. Η σχέση μας με την πατρίδα ήταν σχέση ζωής. Πάντοτε οι Έλληνες πετυχαίναμε το ανέφικτο, ακόμη και στην Τουρκοκρατία, όπου μείναμε όρθιοι χάρις στην πίστη, την ανδρεία και την δίψα για ελευθερία, που διαπότιζαν την συνείδησή μας. κριτής κι αφέντης: οι Έλληνες είχαμε ως σημεία αναφοράς μας το Θεό και την πίστη. Το θέλημά Του είναι αυτό που αποδεχόμαστε ότι γίνεται στη ζωή μας. Την ίδια στιγμή δραγουμάνος του θελήματος του Θεού, διερμηνέας του, είναι ο λαός. Δεν είχαμε ποτέ οι Έλληνες γαλαζοαίματους, αριστοκράτες που να αποδεχόμαστε ως ανώτερους και συχνά και οι βασιλείες δεν είχαν κληρονομική διαδοχή. Ο καθένας μπορούσε να προχωρήσει, ανάλογα με τα χαρίσματά του και την αποδοχή του από τους ανθρώπου. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ηγέτες μας συνήθως έβγαιναν από τον λαό και το θέλημα του λαού εξέφραζαν. Είναι η δημοκρατία που ξεκινά από τα αρχαία χρόνια και που χαρακτηρίζει τον Ελληνισμό. Αυτό μπορεί να επιφέρει διχόνοιες, συγκρούσεις εμφύλιες, όπως και στην επανάσταση του 1821, όμως δείχνει και το ότι ως Έλληνες δεν αποδεχόμαστε ιδέες και τρόπους που δεν ταιριάζουν στο λαϊκό φρόνημα. Αυτό το ελεύθερο φρόνημα αναζητούμε σήμερα. Β. Νίκος Δήμου εναντίον της Επανάστασης του 1821 «Η επανάσταση ξεκίνησε όχι από τους ηρωικούς αρματολούς και κλέφτες (αντίθετα αυτοί και μέσα στον Αγώνα πολεμούσαν σαν μισθοφόροι για αμοιβή και λάφυρα) αλλά από φιλήσυχους αστούς εμπόρους που ζούσαν έξω από την Ελλάδα. Το κίνημα άρχισε από αστούς αλλά το αγκάλιασε ο λαός. Όμως, όπως γράφει ο Σκαρίμπας: «Το Πατριαρχείο το αφόρισε. Οι Πρόκριτοι και οι Ιεράρχες το χλεύασαν. Ο Καποδίστριας του γύρισε τις πλάτες. Ο Κοραής μας το μυκτήρισε». Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη και το τέλος ολέθριο. Η Εκκλησία όχι μόνο δεν πρωτοστάτησε στον Αγώνα αλλά τον πολέμησε με κάθε τρόπο. Αφόρισε τον Ρήγα Φεραίο, εναντιώθηκε στις «σατανικές» απόψεις για ελευθερία, ισότητα και δημοκρατία που έρχονταν από την Δύση και τελικά αφόρισε και την ίδια την επανάσταση. Φυσικά κανείς δεν ήταν στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός όχι μόνο δεν σήκωσε το λάβαρο (που φτιάχτηκε μετά από 50 χρόνια) αλλά έβριζε τον επαναστάτη Παπαφλέσσα ως «εξωλέστατον». Η επανάσταση του 21 απέτυχε ολοκληρωτικά. Μετά την εισβολή του Ιμπραήμ δεν είχε μείνει ούτε μία επαναστατική εστία. Ελευθερωθήκαμε μόνο χάρη στην απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων – και την δράση τους στην ναυμαχία του Ναβαρίνου. (Ήταν η πρώτη – και η καλύτερη –«ανθρωπιστική επέμβαση» της ιστορίας). Η επανάσταση απέτυχε επειδή οι Έλληνες πολεμούσαν περισσότερο μεταξύ τους, παρά με τους Τούρκους. Ο – ήδη τόσο απών – Κωστής Παπαγιώργης, την είχε χαρακτηρίσει:«πανεθνικό εμφύλιο, ο οποίος κατ’ ευφημισμόν βαπτίσθηκε επανάσταση από τους ιδεολόγους ιστορικούς». Στην Επανάσταση έγιναν πράξεις θηριωδίας εκ μέρους των Ελλήνων. Στην κατάληψη της Τριπολιτσάς σφάχτηκαν πάνω από 30.000 άμαχοι – ανάμεσά τους πολλοί Εβραίοι που ήταν αμέτοχοι στον αγώνα. Λόγος: το πλιάτσικο. Λέει ο Κολοκοτρώνης στα Απομνημονεύματα: «το ασκέρι όπου ήταν μέσα, το ελληνικό, έκοβε κι σκότωνε από Παρασκευή ως Κυριακή, γυναίκες παιδιά και άντρες, 32000, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς». (Αντίθετα οι Τουρκαλβανοί υπερασπιστές της πόλης έφυγαν αλώβητοι μετά από συμφωνία. Που σημαίνει ότι ο Κολοκοτρώνης είχε τον έλεγχο του στρατού του και άρα επέτρεψε τη εθνοκάθαρση). 279 Και όσοι δεν συμπαθούν τους Αλβανούς θα έπρεπε να ξέρουν πως μερικοί από τους πιο γενναίους οπλαρχηγούς και καπεταναίους μας ήταν Αρβανίτες που δεν μιλούσαν καν τα ελληνικά. Κι όταν ο Μαυροκορδάτος έβγαλε λόγο στα πληρώματα του Ελληνικού στόλου χρειάστηκε μεταφραστή γιατί δεν κατάλαβαν λέξη (το γράφει ο Παπαρρηγόπουλος). Θα έχουμε ωριμάσει ως έθνος, όταν τα σχολικά μας βιβλία συμπεριλάβουν αυτές (και άλλες) δύσκολες αλήθειες. Όταν θα πάψουν να αποσιωπούν ή να μυθολογούν. Έτσι θα πραγματώσουμε το Σολωμικό ρήμα, που ταυτίζει το αληθές με το εθνικό» καταλήγει το άρθρο του. http://www.protothema.gr/politics/article/364562/o-nikos-dimou-melos-sto-potami-amfisvitei-to-21kai-mila-gia-thiriodia-ton-ellinon/ Γ. Απάντηση σε ανιστόρητες απόψεις για την Εκκλησία και το 1821 «Χωρίς τον ορθόδοξο κλήρο δεν θα πετύχαινε η μεγάλη εθνική εξόρμηση του 1821. Ορισμένοι προπαγανδιστές ξεπερασμένων ιδεολογιών αρνούνται τον ρόλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως φάνηκε και από δημοσιεύματα και τηλεοπτικές εκπομπές των τελευταίων ημερών. Αποδεικνύονται ανιστόρητοι και εμπαθείς. Ο Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ, ο οποίος έζησε τα γεγονότα της Ελληνικής Επαναστάσεως, γράφει ότι 100 Πατριάρχες και Επίσκοποι θανατώθηκαν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και του Αγώνος. 80 κινήματα έκαναν οι Έλληνες πριν από το 1821 και στα περισσότερα πρωτοστατούσαν Επίσκοποι. Θυμίζω ότι από το 1680 έως το 1700 η Ανατολική Στερεά ήταν ελεύθερη μετά από την εξέγερση δύο Επισκόπων, του Θηβών Ιεροθέου και του Σαλώνων Φιλοθέου. Το 1821 βάφεται με το αίμα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ και του Πατριάρχη Κυρίλλου Στ΄, του από Ανδριανουπόλεως. Εκτός από τον Επίσκοπο της Πάτρας Γερμανό που ευλόγησε το λάβαρο στην Αγία Λαύρα (17 Μαρτίου 1821) και στην Πάτρα (25 Μαρτίου 1821), ο Σαλώνων Ησαΐας κηρύσσει την Επανάσταση στη Φωκίδα και θυσιάζεται στην Αλαμάνα. Στην Πάτμο έρχεται γι’ αυτόν τον σκοπό ο Πάτμιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος Παγκώστας και υψώνει και αυτός λάβαρο επαναστατικό. Από τότε δεν ξαναγύρισε στον θρόνο του. Οι περισσότεροι Επίσκοποι της Πελοποννήσου κλείσθηκαν στη φυλακή του πασά της Τριπολιτσάς από τις αρχές Μαρτίου 1821 και μόνον τρεις βρέθηκαν ζωντανοί όταν μπήκαν οι Έλληνες μετά από 6,5 μήνες. Αυτή τη θυσία των κληρικών ας μην την λησμονούμε. Στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρία. Οι Τούρκοι το πληροφορήθηκαν και στις 9 Ιουλίου 1821 έγινε η μεγάλη σφαγή στη Λευκωσία. Θανατώθηκε ο Κυπριανός και όλοι οι Επίσκοποι και οι Αρχιμανδρίτες του νησιού μαζί με τους προκρίτους. Πολλοί άλλοι Επίσκοποι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον Αγώνα όπως ο Έλους Άνθιμος, ο Βρεσθένης Θεοδώρητος, ο Ανδρούσης Ιωσήφ, ο Ταλαντίου Νεόφυτος. Και στη μεγαλειώδη Έξοδο του Μεσολογγίου ο Επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ, βοηθός του Μητροπολίτη Άρτης Πορφυρίου, θυσιάζεται ανατινάζοντας τον Ανεμόμυλο. Αλλά και στην ηθική και πνευματική προετοιμασία του 1821 ο ρόλος της Εκκλησίας και του Ράσου είναι μαχητικός και πανθομολογούμενος. Το ελληνορθόδοξο φρόνημα και η εθνική ταυτότητα διαφυλάχθηκαν με τη βοήθεια της Παιδείας, η οποία ήταν κατ’ εξοχήν έργο του ορθοδόξου κλήρου. Σε κρυφά και φανερά σχολεία, αναλόγως των συνθηκών που επικρατούσαν, τα ελληνόπουλα μάθαιναν από τους ιερείς την Πίστη τους, την γλώσσα τους και εγαλουχούντο με τον πόθο για Ελευθερία. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται τριακόσια χρόνια, ήταν ιερομόναχος, ίδρυσε διακόσια σχολεία και κήρυξε σε εκατοντάδες πόλεις και χωριά την ελπίδα για το «ποθούμενον», την απελευθέρωση. Οι Νεομάρτυρες, οι πρώτοι αντιστασιακοί της δουλείας, αρνήθηκαν να τουρκέψουν και δεν φοβήθηκαν τον δήμιο. Την πνευματική τους υποστήριξη και ενθάρρυνση είχαν αναλάβει οι κληρικοί που τους εξομολογούσαν, οι λεγόμενοι «αλείπται». Ορισμένοι διαδίδουν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο «αφόρισε τον Ρήγα Φεραίο». Τούτο είναι ανακριβές. Η αλήθεια είναι ότι μετά από τις απειλές και τις φορτικές πιέσεις του Σουλτάνου ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ απέστειλε επιστολή στον Μητροπολίτη Σμύρνης Άνθιμο, με την οποία εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις για το κείμενο του Ρήγα που είχε τίτλο «Νέα Πολιτική Διοίκησις», χωρίς να απαξιώνεται η προσωπικότητα του Εθνομάρτυρος. Είναι εύκολο να ξαναγράφει κάποιος την Ιστορία κατά το δοκούν. Όμως Ιστορία είναι η μελέτη των πηγών. Οι προσωπικές ερμηνείες και παρερμηνείες καταδεικνύουν φανατισμό, εθελοτυφλία και άγνοια των πηγών. Όσοι έζησαν τα γεγονότα, Έλληνες και ξένοι, αγωνιστές και λόγιοι, παραδέχονται ότι χωρίς τον 280 ορθόδοξο κλήρο οι Έλληνες δεν θα είχαν ελευθερωθεί. Διαβάστε τον Νικόλαο Κασομούλη, τον Φωτάκο Χρυσανθόπουλο, τον Ιωάννη Μακρυγιάννη και τόσους άλλους αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. Ακούστε τι λέει ο λαός μας μέσω του δημοτικού τραγουδιού. Επισκεφθείτε τα αμέτρητα πεδία των μαχών και τους τόπους του μαρτυρίου των ορθοδόξων κληρικών, Πατριαρχών, Επισκόπων, ιερέων, ιερομονάχων, διακόνων και απλών μοναχών. Η Εκκλησία της Ελλάδος επιχειρεί μία ψύχραιμη και τεκμηριωμένη προσέγγιση της Τουρκοκρατίας και του 1821 μέσω μιας σειράς δέκα επιστημονικών συνεδρίων, τα οποία διοργανώνει η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος. Τα δύο πρώτα συνέδρια έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και κυκλοφορείται ο Τόμος με τα Πρακτικά του Α΄ Συνεδρίου, του 2012. Το δέκατο και τελευταίο Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί συν Θεώ το 2021, όταν θα συμπληρώνονται ακριβώς διακόσια χρόνια από την κήρυξη της Μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως». http://www.romfea.gr/epikairotita/23264-apantisi-apopseis-ekklisia-1821 Δ. Η πορεία του Γένους ως το 1821 και η Εκκλησία (Γράφει ο κ. ΑΘ. Ε. ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ, Καθηγητής του Α.Π.Θ.Α.) Τον τελευταίο καιρό με αφορμή τηλεοπτική παραγωγή άρχισε μία συζήτηση για την Επανάσταση του 1821, όπου διατυπώθηκαν ορισμένες απόψεις από ιστορικούς, που κατά το μάλλον και ήττον, ασχολούνται, λίαν επιτυχώς ή και άριστα με άλλες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας, και συνεπώς, αναρμόδιους να ασχοληθούν με τα γεγονότα που επιχείρησαν να εξιστορήσουν, να ερμηνεύσουν ή και να σχολιάσουν…Αλλά τα γεγονότα του 1821 δεν αποτελούν μία μετέωρη στιγμή μες την Ιστορία, συνεπώς η ερμηνεία τους απαιτεί γνώση βάθους τουλάχιστον πέντε – έξη αιώνων, ως δηλ. τους βυζαντινούς χρόνους. Δεν θα επιχειρήσουμε ανασκευή ή σχολιασμό ερμηνειών ή των παρεμβάσεών τους. Θα επιχειρήσουμε όσα σοφοί Δάσκαλοι παλαιότερα (Κ. Παπαρηγόπουλος, Σπ. Ζαμπέλιος), αλλά και σχετικώς νεώτεροι (Ιω. Βογιατζίδης, Απ. Βακαλόπουλος, Ν. Σβορώνος) έγραψαν και δίδαξαν, αλλά και όσα προκύπτουν από πηγές της εποχής αναφερόμενες στα θέματα (απομνημονεύματα, κείμενα, αλληλογραφία, ξένοι περιηγητές κλπ.). Και πρώτα το όνομα Έλλην και Ρωμαίος. Το Έλλην δεν χρησιμοποιείται με την επικράτηση του Χριστιανισμού, καθώς αυτό ταυτίζεται με το ειδωλολάτρης, και αντικαθίσταται με το Ρωμαίος, πολίτης δηλ. του νέου κράτους της Ανατολής, του Βυζαντίου, που συνεχίζει στην ΚΠολη το παρηκμασμένο δυτικό. Το Έλλην επανεμφανίζεται το 1204 με την Δ΄ Φράγκικη Σταυροφορία, οπότε οι υπόδουλοι Έλληνες προβάλλουν την αρχαιοελληνική καταγωγή τους και την παντοιοτρόπη πνευματική υπεροχή τους απέναντι στην δυτική βαρβαρότητα των κατακτητών Σταυροφόρων, για να επανεμφανισθεί και πάλιν το 1261, μετά δηλ. την εκδίωξη των Φράγκων από πολλά ελληνικά εδάφη, χωρίς όμως, να χαθεί το όνομα Έλλην, το οποίο θα επανεμφανισθεί δυναμικά λίγο πριν την Άλωση και μετά από αυτήν, όταν λόγιοι και απλός λαός χρησιμοποιούν και τα δύο ονόματα, Ρωμηός και Έλληνας, μιλούν και γράφουν για το ελληνικό γένος που θα αναστηθεί. Επιστρέφουν, έτσι, στα ερείσματα του ελληνικού έθνους και αναδεικνύουν ενσυνείδητα το σχήμα Αρχαιότητα – Βυζάντιο – Νέος Ελληνισμός. Και οι Έλληνες απόδημοι στην Ευρώπη συγκροτούν κοινότητες ελληνικές, τις nazione greca. Κατά συνέπειαν, το ελληνικό έθνος αποκτά την νεοελληνική ταυτότητά του ήδη από το 1204, που είναι και η συμβατική αφετηρία του Νέου Ελληνισμού, είτε με το Ρωμηός είτε με το Έλληνας, αλλά και μαζί η Μεγάλη Ιδέα, που είναι η άγραφη παράδοση του Νέου Ελληνισμού, και που πνίγεται τον Αύγουστο του 1922 στο λιμάνι της Σμύρνης. Και μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους (1830) στις αλύτρωτες χώρες του Ελληνισμού (Μ. Ασία, 281 Πόντος, Ανατ. Ρωμυλία, Καππαδοκία) οι πολίτες του αυτοπροσδιορίζονταν ως το 1922, αλλά και μετά τον ερχομό τους στην Ελλάδα ως Ρωμηοί και δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι η πρώτη προσφυγική γενιά του ’22 το Ρωμηός – Ρωμηοσύνη χρησιμοποιούσε, ώσπου η δεύτερη και Τρίτη γενιά σταδιακώς άρχισε να χρησιμοποιεί το Έλληνας – Ελλάς, που προσδιορίζει την μικρή Ελλάδα έναντι της απέναντι Ρωμηοσύνης της Βυζαντινής Οικουμένης. Η Επανάσταση του 1821 ήταν ενέργημα όλου του ελληνικού λαού, κίνημα εθνικοαπελευθερωτικό. Δεν μπορούσε άλλο ο ελληνικός λαός να υποφέρει την κτηνωδία ενός τυραννικού ζυγού, τους εξευτελισμούς της προσωπικής και οικογενειακής ζωής που έθιγαν την παραδοσιακή ηθική των Ελλήνων, τις αγγαρείες, την φορολογία, τον υποσιτισμό, το άρπαγμα των παιδιών του που τα έκλειναν στα χαρέμια, την αβάστακτη πτώχεια, τους εξισλαμισμούς, την πλήρη καταπίεση, την κατάλυση κάθε έννοιας τιμής και αξιοπρέπειας. Όλα τούτα και άλλα και άλλα και κυρίως η απελπισία, που πρόσεξε και ο Διονύσιος Σολωμός «το ένα χέρι χτύπαε τ’ άλλο απ’ την απελπισιά» και αναφέρει στον εθνικό ύμνο, οδήγησαν στην εξέγερση. Αυτήν την απελπισία βρίσκουμε στους αγωνιστές και στον απλό λαό, που τους όπλισε με ψυχική δύναμη και καρτερία ως το τέλος του Αγώνα. Ποιος μπορεί να διανοηθεί, και να γράψει και να πει ότι ο βίος των Ελλήνων ήταν ιδανικός κατά την τουρκική κατάκτηση, όταν το 1821 ήταν το τέλος μιας διαρκούς αντιστάσεως του λαού μας κατά των Τούρκων; μία επανάσταση «εν ενεργεία» καθ’ όλη την Τουρκοκρατία, όπως σημείωσε ο ιστορικός του Αγώνα Ιωάννης Φιλήμων. Ήσαν οι αρματολοί και κλέφτες που, μολονότι ενίοτε συνθηκολογούσαν με τους Τούρκους, συνειδητοποίησαν την ευθύνη απέναντι στον λαό, αυτόν που δυνάμωσε την θέληση του λαού για τον αγώνα, τονώνοντας την εθνική φιλοτιμία. Δίκαια η λαϊκή συνείδηση εξύμνησε τους κλεφταρματολούς με τα κλέφτικα τραγούδια που έγιναν ύμνοι προς την ελευθερία. Τους αιώνες της σκλαβιάς την ελπίδα και την πίστη για την ελευθερία συντηρούσαν θρύλοι, παραδόσεις και προφητείες, που είχαν τις ρίζες τους στο Βυζάντιο και συγκινούσαν την ψυχή του αγράμματου λαού για την εθνική αποκατάστασή του, διαμορφώνοντας την Μεγάλη Ιδέα, που είχε αρχίσει ήδη από το 1204 με την Δ΄ Φράγκικη Σταυροφορία. Όλες τούτες οι λαϊκές παραδόσεις, οι δοξασίες, οι προφητείες δημιουργήματα ιστορικής πίστης, μνήμης και ονείρων αναχωνεύθηκαν και στην συνείδηση των λογίων από τα μέσα ήδη του 18ου αι. συγκροτώντας ένα εθνικό πρόγραμμα μαζί και πηγή ελπίδων για την αποκατάστασή του και στέρεη πεποίθησή του ότι η σκλαβιά είναι παροδική. Στην διαμόρφωση της συνειδήσεως για την αποτίναξη του ζυγού σημαντικός ήταν ο ρόλος των λογίων (Ρήγας Βελεστινλής, Κοραής) αλλά και άλλων (Γαζής, Κωνσταντάς, Βενιαμίν ο Λέσβιος και άλλων πολλών) που μετέφεραν στην μέσα Ελλάδα τις αρχές της Γαλλικής Επαναστάσεως για τα φυσικά δικαιώματα του ανθρώπου. Μαζί και ο ρόλος των σχολείων που σιγά – σιγά πληθύνονταν στον ελληνικό χώρο προετοιμάζοντας τους Έλληνες ψυχολογικά για την ώρα του Ξεσηκωμού. Κοντά σ’ αυτούς τους παράγοντες συγκαταριθμείται και η αστική τάξη δημιουργημένη από τις ανακατατάξεις που προβάλλουν στον ευρωπαϊκό χώρο καταργώντας την φεουδαρχία. Η αστική τάξη συγκροτήθηκε στο εξωτερικό από πλούσιους εμπόρους, ναυτικούς, από την μορφωμένη τάξη υπαλλήλων που μετέφεραν στην τουρκοπατημένη πατρίδα τους την ανάγκη για την αποτίναξη του ξενικού ζυγού ανυψώνοντας με την ποικιλότροπη οικονομική βοήθειά τους το βιοτικό αλλά και το πνευματικό επίπεδο των υποδούλων, με τις εκδόσεις κλασσικών Ελλήνων και έργων ξένων συγγραφέων, που έδειχναν τον ελεύθερο τρόπο ζωής των Ευρωπαίων, αλλά και προβάλλοντας το αίσθημα για την δημιουργία εθνικού κράτους. Αυτοί οι αστοί και μικροαστοί, απόδημοι με την έκρηξη της Επαναστάσεως την συνέδραμαν με όπλα, πολεμοφόδια, οικονομική βοήθεια για τις ανάγκες του Αγώνα. Κατά συνέπειαν, ο αγώνας των Ελλήνων ήταν εθνικοαπελευθερωτικός, στον οποίο μετείχαν όλοι οι Έλληνες. Ο αγώνας αυτός προετοιμάστηκε και ξεκίνησε από τους Έλληνες του εξωτερικού με συντονιστή την Φιλική Εταιρεία, αλλά υλοποιήθηκε στον ένοπλο αγώνα από όλες τις δυνάμεις του Έθνους και κυρίως τον στρατευμένο λαό, τους βιοτέχνες, τους γεωργούς, τους βοσκούς, τους ναυτικούς, που συνιστούσαν και την συντριπτική πλειονοψηφία του μάχιμου τμήματος του επαναστατημένου λαού. Η Εκκλησία. Πρώτος πατριάρχης του δουλεύοντος Γένους καθίσταται ο Γεννάδιος Σχολάριος Κουρτέσης (1398/1405 – 1472), που διακρινόταν για την παιδεία του, και την σωφροσύνη του, και τον ανθενωτικό πνεύμα του έναντι των Δυτικών, την προσωπικότητά του και την θρησκευτικότητά του που ενέπνεε εμπιστοσύνη στον ταλαιπωρημένο και απελπισμένο ψυχικά λαό. Οι ιστορικοί της Αλώσεως, Κριτόβουλος και Φραντζής γράφουν για την εκλογή του στον Οικουμενικό θρόνο από τον Μεχμέτ Β΄ τον Πορθητή και τα προνόμια το απαραβίαστο, το αφορολόγητο, το αδιάσειστο που δόθηκαν σ’ αυτόν και τους αρχιερείς του. Και δεν το έπραξε αυτό ο Μεχμέτ Β΄ από ευσπλαχνία, αλλά κινούμενος από το Κοράνι που δίδασκε την ανεκτικότητα απέναντι στου λαούς της Βίβλου (Χριστιανούς και Εβραίους), την ίδια την πολιτική 282 του να συμπεριφέρεται ευμενώς απέναντι στους κατακτημένους ακόμη και αν του αντιστάθηκαν. Γνώριζε, ακόμη, ο Μεχμέτ Β΄ την επιρροή που η Εκκλησία ασκούσε στους Χριστιανούς. Ο Πατριάρχης καθίσταται από τότε ο μιλλέτ μπασή, ο Εθνάρχης, ο θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης, αφού είναι πλέον, ο προστάτης των Χριστιανών ραγιάδων και η δικαιοδοσία του απλώνεται σε όλα σχεδόν τα καθέκαστα του καθημερινού τους βίου. Ο ίδιος, και κατά προέκταση οι αρχιερείς του Θρόνου, ασκούν, με ένα λόγο, κοσμική εξουσία βασισμένη στους ιερούς κανόνες (κανονικό δίκαιο), στην νομοθεσία των βυζαντινών αυτοκρατόρων, σε πατριαρχικές, παλαιές και νεώτερες αποφάσεις, στο εθιμικό δίκαιο. Πάντα, όμως, ήταν υπόλογος και υπεύθυνος για τις πράξεις του και του ποιμνίου του απέναντι στον σουλτάνο. Προσθέτουμε ότι η δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριάρχη επεκτεινόταν σε όλους τους ορθόδοξους βαλκανικούς λαούς, που σταδιακά χάνουν την εθνική συνείδησή τους και αποκτούν πλέον την υπερεθνική του Χριστιανού, συνείδηση που ενώνει, υπό το κοινό καθεστώς της δουλείας, όλους τους βαλκανικούς λαούς με χριστιανική – ορθόδοξη αλληλεγγύη που εκφράσθηκε με κοινούς αγώνες κατά του κατακτητή. Ας προσέξουμε ότι η Εκκλησία, έχοντας μία άρτια διοικητική οργάνωση, που μπορούσε να εξασφαλίσει την υπακοή των ραγιάδων στον Σουλτάνο, αλλά και να συστήσει ένα διοικητικό μηχανισμό για την καταβολή των φόρων. Στην Εκκλησία και στους Χριστιανούς ραγιάδες στηρίχθηκε, άλλωστε, ο Μεχμέτ για τα οικονομικά του κράτους του, καθώς οι Χριστιανοί ραγιάδες ήσαν βιοτέχνες και έμποροι φορολογούμενοι, ενώ οι Τούρκοι ήσαν πολεμιστές. Επομένως, τα προνόμια του Μεχμέτ προς τον Γεννάδιο που διατηρήθηκαν ως ακόμη το 1922, με πολλές είναι αλήθεια διαταραχές μέσα στον χρόνο, βοήθησαν το Γένος να επιβιώσει θρησκευτικά και πολιτικά, προστατευμένο από τον κατακλυσμό των τραγικών επιπτώσεων που έφερε η δουλεία, μολονότι δεν έλειψαν οι εκούσιοι εξισλαμισμοί λαϊκών και κληρικών τον πρώτο καιρό μετά την Άλωση και στους επόμενους αιώνες. Στην εξαθλίωση των πρώτων χρόνων, αλλά και των επόμενων αιώνων, η Εκκλησία, ως θεσμός, οι ταπεινές εκκλησίες και οι μονές γίνονται καταφύγιο των ραγιάδων πιστών που ανακουφίζονται έστω και για λίγες στιγμές από τα βάσανα της σκλαβιάς. Και είναι αλήθεια ότι όλη η μακρά χρονική περίοδος (1453 – 1600) χαρακτηρίζεται από συνεχείς καταπιέσεις των σουλτάνων σε βάρος των χριστιανών ραγιάδων με αναγκαστικούς εξισλαμισμούς, κατασχέσεις ή κατεδαφίσεις ναών ή μονών, απαγόρευση ανέγερσης εκκλησιών, επισκευής παλαιοτέρων, αυθαιρεσίες σε βάρος της Εκκλησίας, απαγόρευση χρήσεως της καμπάνας, σε πολλές περιπτώσεις απαγόρευση ανάγνωσης του Ευαγγελίου ακόμη και σε ναούς και σε κελλιά από τις εισβολές φανατικών Μουσουλμάνων. Την εθνική και θρησκευτική αντίσταση κατά του κατακτητή εξέφρασαν με την θυσία τους οι νεομάρτυρες από τα πρώτα έτη της Αλώσεως ως τα μέσα του 19ου αι. Κάθε τόπος, μικρός ή μεγάλος στην Ελλάδα έχει τον νεομάρτυρά του που με το παράδειγμα της εθελοθυσίας τους στήριζαν το φρόνημα των συμπατριωτών τους και δυνάμωναν την Ορθοδοξία. Η Παιδεία κατά την Τουρκοκρατία αποτελούσε υπόθεση της Εκκλησίας, που φρόντισε, και ενώ ακόμη η Βασιλεύουσα αιμορραγούσε, να ιδρύσει με πρωτοβουλία του Πατριάρχη Γενναδίου Σχολαρίου, την Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, που λειτουργεί ως σήμερα. Στην πνευματική κίνηση του Γένους στα τέλη του 16ου αι. πολυδιάστατη ήταν η συμβολή του Πατριάρχου Ιερεμία Β΄ του Τρανού που το 1593 που με την Σύνοδο που συνεκάλεσε, αποφασίσθηκε να μεριμνήσουν οι κατά τόπους επίσκοποι να ιδρυθούν σχολεία και έτσι σταδιακά να λειτουργεί ένας εντυπωσιακός αριθμός των σχολείων στην Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα (σχολή των Φιλανθρωπηνών), στην Αθήνα, στην Χίο, την Άρτα, στις Κυκλάδες. Στην Πατριαρχική Σχολή δίδαξαν σοφοί Δάσκαλοι, όπως ο Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, που σπουδαγμένος στην Δύση φέρνει στην Ανατολή τον ευρωπαϊκό τρόπο διδασκαλίας, καλεσμένος από τον ιεροεθνομάρτυρα Πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι. Μαθητές του Κορυδαλλέως υπήρξαν σημαίνουσες προσωπικότητες της ελληνικής λογιοσύνης του 17ου αι. (Ιω. Καρυοφύλλης, Μελέτιος Συρίγος, Παΐσιος Μεταξάς κ.ά.) ανάμεσα στις οποίες διακρίνουμε τον Ευγένιο 283 Γιαννούλη, που αποτραβήχτηκε στα ανήλια Άγραφα και ίδρυσε σχολή από την οποία αποφοίτησαν άξιοι μαθητές του, όπως ο Αναστάσιος Γόρδιος. Ο 18ος αι. σημαδεύεται με τον συνεχή αγώνα των Ορθοδόξων έναντι της ΡΚαθολικής Προπαγάνδας που είχε διεισδύσει στην Ελληνική Ανατολή από τον προηγούμενο αιώνα, αλλά και από το γενναίο κίνημα των Κολλυβάδων με το Άγιον Όρος να παραμένει η κύρια εστία της Ορθοδοξίας που λαμβάνει μία νέα πνευματική διάσταση με την ίδρυση της Αθωνιάδας. Κορυφαία φυσιογνωμία της εποχής ο πατρο Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 – 1779) ο φλογερός ιεροκήρυκας του σαστισμένου και πολυβασανισμένου Γένους που αρχικά διδάσκει την αγάπη, την ταπείνωση, βάλλει κατά των δεισιδαιμονιών του αμόρφωτου λαού, υπερασπίζεται την συνοχή, την αλληλεγγύη, συμβουλεύει τους άρχοντες. Αυτά κατά την πρώτη περιοδεία του που λήγει το 1767. Η δεύτερη περιοδεία του, από το 1775 – 1779, είναι περισσότερο δημιουργική : ιδρύει σχολεία, μιλεί με θέρμη για την ανάγκη εξύψωσης του πνευματικού επιπέδου του λαού, μάχεται κατά των εξωμοσιών, κηρύσσει την μελλούμενη ελευθερία, την ισότητα, καταπολεμά την αδικία και την καταπίεση, διδάσκει την επάλληλη σχέση Ελληνισμού και Ορθοδοξίας, αφυπνίζει την εθνική συνείδηση, ως τον θάνατό του (24 Αυγ. 1779). Η Εκκλησία είχε γενναία συμμετοχή στον Αγώνα του 1821. Κορυφαία φυσιογνωμία ο μάρτυς Γρηγόριος Ε΄, που ήταν ενήμερος της επαναστατικής κινήσεως από τον καιρό που ήταν αυτοεξόριστος στο Άγιον Όρος, όπου συζητούσε για την Φιλική Εταιρεία με τον αγωνιστή Φαρμάκη το 1818. Γνωστές ήσαν οι επαφές του με τους Φιλικούς, τον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και τον Φιλικό Ιω. Παπαρρηγόπουλο. Τις κινήσεις του γνώριζε η Πύλη και τον παρακολουθούσε, ενώ η Ρωσσική Πρεσβεία του πρότεινε πριν από την έκρηξη της Επαναστάσεως να τον φυγαδεύσει. Κατηγορήθηκε ότι αφόρισε την επανάσταση του Αλεξ. Υψηλάντη, αλλ’ αυτό το έπραξε θέλοντας να προστατεύσει τους Έλληνες, ιδίως στην ΚΠολη, από τις σφαγές τις οποίες τελικώς δεν απέφυγαν με τα όσα τραγικά ακολούθησαν με την αγγελία της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο. Την Κυριακή του Πάσχα του 1821 απαγχονίσθηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, που από τότε παραμένει κλειστή, μαζί με τους μητροπολίτες Εφέσου Άνθιμο, Νικομηδείας Αθανάσιο, Αγχιάλου Ευγένιο. Η θυσία του είχε μεγάλη απήχηση στον επαναστατημένο ελληνικό λαό που εμπνεύστηκε από τον θάνατό του. Τις επόμενες ημέρες μαρτύρησαν και άλλοι αρχιερείς ανάμεσά τους και ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, που βρισκόταν τότε στην ΚΠολη ως συνοδικός. Την 3 Ιουνίου 1821 απαγχονίσθηκαν ο λόγιος μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δωρόθεος Πρώιος, ο Δέρκων, ο Μυριοφύτου, ο Γάνου και χώρας και ο Μεσημβρίας. Την 17 Απριλίου, ημέρα Κυριακή του Θωμά, απαγχονίσθηκαν στην Αδριανούπολλη ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ΄ με το μοναχικό του ένδυμα κατά διαταγήν του σουλτάνου, και ο μητροπολίτης Σωζοπόλεως Παΐσιος Πρικαίος, αδελφός του πρωτεργάτη του Αγώνα στην Σωζόπολη. Στις 7 Ιουλίου 1821 απαγχονίσθηκαν και αποκεφαλίσθηκαν ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός μαζί με τον Κιτίου Μελέτιο, τον Κυρηνείας Λαυρέντιο, τον Πάφου Χρύσανθου, τον ηγούμενο της μονής Κύκκου Ιωσήφ και άλλους κατώτερους κληρικούς. Οι απαγχονισμοί τους συνοδεύτηκαν από λεηλασίες και καταστροφές μονών, επισκοπικών μεγάρων. Τον Απρίλιο του 1821 απαγχονίσθηκαν στην Θεσσαλονίκη, μαζί με προκρίτους της πόλεως, ο επίσκοπος Κίτρους Μελέτιος, ο παπά Γιάννης του ναού του αγίου Μηνά, ενώ ο Φιλικός παπά Μαρκόπουλος, που συνελήφθη μεταφέροντας επαναστατικά έγγραφα, μαρτύρησε στην φυλακή του Λευκού Πύργου. Στην Μακεδονία οι ιεράρχες Άνθιμος Γρεβενών, Ιερόθεος Ιερισσού και Αγίου Όρους, Χρύσανθος, Σερρών, ο κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης, Ιγνάτιος Αρδαμερίου με πλούσια συμβολή στον Αγώνα μετά την κάθοδό του στην Ν. Ελλάδα, ο Βενιαμίν Κοζάνης, ο Κωνστάντιος Μαρωνείας εκ των άμεσων συνεργατών του Εμμ. Παπά στην Επανάσταση της Χαλκιδικής, είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Άλλωστε η Φιλική Εταιρεία περιλάμβανε στην οργάνωσή της ιερείς, ποιμένες και αρχιποιμένες. Και είναι γνωστή η πληθωρική συμμετοχή σ’ όλον τον Αγώνα του Παλαιών Πατρών Γερμανού, του Μονεμβασίας Χρυσάνθου, της Χριστιανουπόλεως Γερμανού, του Παπαφλέσσα με την θυσία του στο Μανιάκι και τον ρόλο του στην όλη δράση της Φιλικής Εταιρείας με τον υπασπιστή του τον θρυλικό σημαιοφόρο του παπά Τούρτα. Την Επανάσταση στο Πήλιο οργάνωσε κατά κύριο λόγο ο αρχιμανδρίτης και λόγιος Άνθιμος Γαζής συνεπικουρούμενος από τον συνάδελφό του Γρηγόριο Κωνσταντά. Την περίοδο 1822 – 1825 διακρίθηκαν κατά ένα ή τον άλλο τρόπο ο επίσκοπος Άρτης Πορφύριος, συνεργάτης του Κολοκοτρώνη, ο πρωτοστάτης στην επανάσταση στην Εύβοια και την Κάρυστο Νεόφυτος και ο επίσκοπος Ευρίπου Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, ο Βρεσθένης Θεοδώρητος. Από τους περισσότερον γνωστούς της περιόδου αυτής ήταν ο επίσκοπος Ανδρούσης Ιωσήφ, υπουργός της Θρησκείας, ενώ καίριος ρόλος στην συμφιλίωση των αντιμαχομένων του εμφυλίου πολέμου ήταν αυτός των μητροπολιτών Τριπόλεως Δανιήλ και του Κορίνθου 284 Κυρίλλου. Και στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι λόγιοι κληρικοί Θεόκλητος Φαρμακίδης, Θεόφιλος Καΐρης, Γρηγόριος Κωνσταντάς, Άνθιμος Γαζής. Συμπλήρωμα: Η άλωση της Τριπολιτζάς στις 26 Σεπτ. 1821 αποτελεί σταθμό στην επιτυχή εξέλιξη του Αγώνα, μολονότι, ομολογουμένως, αποτελεί μία μελανή σελίδα της νεοελληνικής ιστορίας, από τη γενική σφαγή σε βάρος των Τούρκων που ακολούθησε ευθύς μετά την κατάληψή της από τους Έλληνες. Μόνη δικαιολογία μπορεί να προβληθεί η μακραίωνη πολεμική παράδοση της Ανατολής με τέτοιου είδους απάνθρωπες συμπεριφορές, το αίσθημα της εκδικήσεως των σκλάβων απέναντι στους κατακτητές τους που είχαν φερθεί άδικα, είχαν σκοτώσει, είχαν ατιμάσει δικούς τους ανθρώπους. Ήταν μία ανταπόδοση που είχε φωλιάσει στις ψυχές των σκλάβων τετρακόσια ολόκληρα χρόνια, ένα δικαιολογημένο μίσος και μια απελπισία που εκφράσθηκαν με αμείλικτη σκληρότητα. Στο σημείο αυτό της απανθρωπιάς είχε καταντήσει τους σκλάβους η μακραίωνη σκλαβιά. Θα μπορούσαν να αποφευχθύν, ωστόσο, όλα αυτά αν ήταν παρών στην πολιορκία ο Δημ. Υψηλάντης, που ερχόμενος στην Τριπολιτσά μετά 3 ημέρες από την Άλωσή της διέταξε τους στρατιώτες να συμπεριφέρωνται ανθρώπινα στους Τούρκους αιχμαλώτους, γιατί έλεγε «ο πόλεμος ημών δεν γίνεται κατά των Οθωμανών, αλλά κατά της τυραννίας, και προσέθετε ότι όσα καταστρέφουν οι Έλληνες δεν είναι των Τούρκων, αλλ’ ελληνικά γιατί από τα χέρια των Ελλήνων διάτης βίας πήραν». Η Άλωση της Τριπολιτσάς έδωσε την αφορμή να κατηγορηθούν για διαρπαγές ο Κολοκοτρώνης, η Μπουμπουλίνα, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και άλλοι, με εξαίρεση τον Νικήτα Σταματελόπουλο (Νικηταρά). Ίσως είναι αλήθεια, αλλ’ οι όποιες κατηγορίες προέρχονται από φήμες που καταγράφηκαν από ξένους (Raybaud, Striebeck). Πάντως, τα λάφυρα και ο πλούτος που έπεσαν στα χέρια των αγωνιστών όπλισαν τους Πελοποννήσιους αγωνιστές που ως τότε πολεμούσαν με δρεπάνια, αξίνες, σουγιάδες, αλλά και με αυτοπεποίθηση για την συνέχιση του Αγώνα, μαζί με την απόφασή τους να τον επεκτείνουν και εκτός Πελοποννήσου. Τα αρνητικά από την Άλωση ήταν, πλην της σκληρής συμπεριφοράς των Ελλήνων στους αμάχους, ότι στερήθηκε το δημόσιο ταμείο από ικανούς πόρους, η απογοήτευση των Φιλελλήνων από την συμπεριφορά τους αυτή. Η Ελληνική Επανάσταση έχει να διδάξει μυριάδες σελίδες της θυσίας του ελληνικού λαού και όχι μυθεύματα, εικασίες, παραπληροφορήσεις που κακό κάμουν στον ταλαιπωρημένο, και από την σημερινή συγκυρία, λαό μας. http://users.sch.gr/gratha/index.php/component/content/article/95--1821- Ε. 1821: Αλήθειες που ξεχνούμε Τα τελευταία χρόνια γίνεται συνεχώς από ορισμένους κύκλους, και πολιτικούς και εκπαιδευτικούς και δημοσιογραφικούς, επίθεση εναντίον της Εκκλησίας και πλήρης αμφισβήτηση της προσφοράς της στον αγώνα του 1821. Παράλληλα, γίνεται ανάλογη προσπάθεια ώστε να τονισθεί ότι οι Έλληνες υπήρξαν εξίσου πολεμοχαρείς και αιμοδιψείς και σφαγείς με τους Τούρκους και επομένως δεν υπάρχει λόγος να νιώθουμε ιδιαίτερη περηφάνια που είμαστε απόγονοί τους. Το ελληνικό κράτος, κατά αυτούς τους κύκλους, δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της παρέμβασης των ξένων δυνάμεων και όχι ως αποτέλεσμα και των δικών μας θυσιών και αγώνων. Επομένως, η Ιστορία πρέπει να 285 ξαναγραφτεί, για να την μάθουν οι νεώτεροι όπως πραγματικά (δηλαδή όπως αυτοί οι κύκλοι πιστεύουν ότι) έγινε και να διαλυθούν οι μύθοι που περιβάλλουν την Επανάσταση του 1821. Ως νεώτεροι χρειάζεται να κρατήσουμε στη μνήμη μας ορισμένες μεγάλες αλήθειες. Χωρίς την Εκκλησία το Γένος μας δεν θα μπορούσε να κρατήσει ζωντανή την συνείδηση ότι ήταν διαφορετικό από τους Τούρκους, διότι το κύριο χαρακτηριστικό της διαφορετικότητας ήταν η χριστιανική πίστη. Χωρίς αυτή θα είχαμε χάσει την ελευθερία της συνείδησης και της ψυχής μας. Γι’ αυτό και οι νεομάρτυρες προτίμησαν να πεθάνουν για την πίστη, παρά να γίνουν μουσουλμάνοι και Τούρκοι. Η Εκκλησία προετοίμασε με την ίδρυση σχολείων και με την εισαγωγή των νέων ιδεών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού τον αγώνα για την ελευθερία. Οι περισσότεροι δάσκαλοι στα σχολεία τα οποία ίδρυσαν οι έμποροι και άλλοι πλούσιοι στον ελλαδικό χώρο ήταν ιερείς. Όταν εξάλλου, ξέσπασε η Επανάσταση, πλήθος κληρικών συμμετείχε σ’ αυτήν και η Εκκλησία πλήρωσε με βαρύ φόρο αίματος τον Αγώνα. Όπου υπήρξε απόπειρα να καταδικαστεί ο αγώνας, αυτό οφείλονταν στην ανελευθερία που το Πατριαρχείο είχε και στον φόβο μην τυχόν και γίνουν μεγάλες σφαγές των Ελλήνων της Μικρασίας, που δεν μπορούσαν να επαναστατήσουν. Είμαστε περήφανοι για τους προγόνους μας, όχι γιατί υπήρξαν αναμάρτητοι, αλλά γιατί αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Έγιναν και σφαγές, όπως στην Τριπολιτσά. Ας μην ξεχνούμε όμως ότι υπήρχε πόλεμος και ο πόλεμος εξάπτει πάντοτε τα πάθη. Από την άλλη, αυτές οι σφαγές ήταν μεμονωμένες και δεν εξέφραζαν το γενικό πλαίσιο του αγώνα. Τέλος, οι Ξένες Δυνάμεις βοήθησαν στην ίδρυση ανεξάρτητου κράτους, όταν διαπίστωσαν ότι οι Έλληνες είχαν κάνει μεγάλα βήματα από μόνοι τους και όταν φοβήθηκαν ότι μία μη ελεγχόμενη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα από ό,τι ένα μικρό ελληνικό κράτος, στο οποίο τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των μεγάλων Δυνάμεων δεν θα επέτρεπαν την ουσιαστική του ελεύθερη λειτουργία, χωρίς εξάρτηση από αυτές. Μέχρι σήμερα αυτή η εξάρτηση παραμένει ισχυρή. Ωστόσο, αν δεν λησμονήσουμε την αληθινή μας ταυτότητα, που είναι η δίψα για ελευθερία, το ανυπότακτο πνεύμα, η γιορτή και η χαρά, παρά τις δυσκολίες, η ανδρεία, η αίσθηση ότι η γη μας ανήκει και ότι πρέπει να την γλιτώσουμε από κάθε επιβουλή, το πνεύμα της θυσίας, η αφοβία, η πίστη στο Θεό και η αίσθηση της ισότητας και της δημοκρατίας, αλλά και η απόρριψη της αριστοκρατίας με τονισμό της αξίας του λαού, μπορούν να αποτελέσουν την βάση για να ξαναχτίσουμε μία οδό ελευθερίας, πιο ουσιαστικής και πιο δυνατής. Χρειαζόμαστε ενότητα, πίστη στο Θεό και στην παράδοσή μας και την ίδια στιγμή αγώνα για να σταθούμε μόνοι μας στα πόδια μας. Εδώ έγκειται και η ευθύνη της νεώτερης γενιάς. Πάντως, με τα ψέματα των όσων πολεμούν τις παραδόσεις μας και την ιστορία, δεν πρόκειται να γίνουμε καλύτεροι ούτε ως λαός, ούτε ως άνθρωποι. Χωρίς πρότυπα και ήρωες και χωρίς αγωνιστικότητα. 286 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 23 Προσευχή Προσευχή (Μουσική, Στίχοι και Ερμηνεία Χάρις Αλεξίου, από τον δίσκο Οδός Νεφέλης 88) Δώσ’ μου ένα σύνορο να περπατώ Δώσ’ μου ένα όνομα να μη χαθώ Δώσ’ μου ένα όνειρο να κρατηθώ Δώσ’ μου ένα όραμα να αντισταθώ Δώσ’ μου ένα παιδί να εξομολογηθώ Δώσ’ μου ένα φιλί να πλύνω το κακό Ξύπνησέ με το πρωί μ’ έναν σκοπό Που να λέει χαλάλι στη ζωή που ζω! Ερμηνευτικά σχόλια Δώσ’ μου: το τραγούδι μας δίνει μία πολύ ενδιαφέρουσα προσευχή, η οποία μας δείχνει ποιος είναι ο δρόμος τον οποίο καλούμαστε να ακολουθήσουμε σήμερα. Η προσευχή έχει χαρακτήρα προσωπικό, μιλά ο άνθρωπος με το Θεό. Είναι απαιτητική, παρακλητική, αλλά και ουσιαστική. Ο Χριστός λέει ότι όποιος ζητά λαμβάνει και όποιος ψάχνει βρίσκει από το Θεό! Σύνορο: το πιο ουσιαστικό σημείο του ανθρώπου στη σχέση του με το Θεό είναι το σύνορο. Είναι αυτό που δείχνει στον άνθρωπο μέχρι πού μπορεί να φτάσει, αλλά και την ίδια στιγμή να το υπερβεί. Κι αυτό πιστεύουμε ότι είναι η παρουσία του Θεού, η οποία στη ζωή του ανθρώπου δεν έχει όρια, είναι αγάπη χωρίς όρια! «Αγάπα και κάνε ό,τι θες», λέει ο Ιερός Αυγουστίνος. Οι εντολές του Θεού μας δείχνουν ένα όριο. Την ίδια στιγμή όμως η φιλανθρωπία του Θεού καθιστά ακόμη κι αυτές τις εντολές όχι καταπιεστικές, αλλά οδοδείκτες που μας βοηθούν να γνωρίζουμε πού είναι ο δρόμος μας. Σε μια εποχή όπου δεν υπάρχει κανένα όριο και φραγμός, η παρουσία του Θεού μας λέει πολλά. Όνομα: Ο Θεός μας δίνει το όνομα, όνομα έχει αυτός που αναφέρεται σε κάποιο, σχετίζεται μαζί του! Όποιος έχει όνομα σε σχέση με το Θεό, δεν χάνεται! Σήμερα θριαμβεύει η ανωνυμία. Ο άνθρωπος έγινε αριθμός για όσους κυβερνούν τον κόσμο και την ίδια στιγμή ανώνυμη μάζα, ανώνυμος καταναλωτής, ανώνυμος χρήστης του ηλεκτρονικού κόσμου και τρόπου. Η σχέση με το Θεό είναι σχέση προσωπική. Όνειρο: Η πίστη μας στο Θεό μας κάνει να ονειρευόμαστε, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την αξιοπρέπεια, την αγάπη! Αυτό όλα μας κρατάνε όρθιους! Όραμα: Η προσευχή στο Θεό μας γεμίζει οράματα, και η ζωή κοντά στο Θεό μας κάνει να αντιστεκόμαστε στο κακό, την αμαρτία, την αναξιοπρέπεια του κόσμου! Ταυτόχρονα, αντιστεκόμαστε στην αδικία, η οποία έχει πλημμυρίσει τη ζωή μας, κάνοντας ό,τι περνά από το χέρι μας για να βρούμε και να δείξουμε την αλήθεια, αλλά και ό,τι είναι καλό και σωστό για τον κόσμο και τους ανθρώπους, ό,τι είναι σύμφωνο με το θέλημα του Θεού. Αυτό το όραμα μπορεί να μην επιτευχθεί με επαναστάσεις. Αν όμως αλλάξουμε εμείς και βοηθήσουμε και τους γύρω μας να είναι λιγότερο ή καθόλου άδικοι, μέσα από τον λόγο και το παράδειγμα, έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα. Παιδί: Η εξομολόγηση κάνει την ψυχή μας να καθαρίζει σαν του παιδιού, γινόμαστε αγνοί! 287 Φιλί: Με την αγάπη και τη φιλία ξεπλένεται το κακό και η αμαρτία! Γιατί αμαρτία είναι η απουσία της αγάπης. Αν αγαπάμε τότε προσπαθούμε να αμαρτάνουμε λιγότερο, δηλαδή να μην κάνουμε ό,τι σπάει και διαλύει την αγάπη. Σκοπό: Η πίστη στο Θεό, η προσευχή και η πνευματική ζωή δίνουν νόημα στη ζωή μας και σκοπό! Χαλάλι στη ζωή που ζω: Είναι σπουδαίο να έχει η ζωή μας αξία και νόημα κι αυτό υπάρχει χάρη στην αγάπη και το Θεό. Αν ζητά κανείς τη βασιλεία των ουρανών, τα πάντα του κόσμου θα μας δοθούν! Β. Πώς πρέπει να προσευχόμαστε; (από το Γεροντικό) Ρώτησαν κάποτε τον Αββά Μακάριο πώς πρέπει να προσευχόμαστε. Ο γέροντας τους λέγει: « Δεν χρειάζονται περιττά λόγια, αλλά να απλώνετε τα χέρια και να λέτε: Κύριε, όπως θέλεις και όπως γνωρίζεις, ελέησέ με. Και όταν έρχεται πειρασμός, να λέτε: Κύριε, βοήθησέ με. Εκείνος γνωρίζει τι είναι καλό για μας και μας ελεεί»! Γ. Η σημασία της προσευχής (του μοναχού Μωυσή Αγιορείτη) Η προσευχή είναι η νοερή επικοινωνία και προσωπική μας συνομιλία με το Θεό, κατά την οποία, παράλληλα με τη δοξολογία και ευχαριστία που απευθύνουμε σ’ Αυτόν, ζητάμε και την εκπλήρωση ορισμένων αιτημάτων μας. Η προσευχή: είναι για μας μεγάλο δώρο, αφού μπορούμε να μιλάμε όποτε θέλουμε με το Θεό. Είναι μια ψηλάφηση του Θεού ή των Αγίων. Δε μιλάμε με φαντάσματα. Γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται σε ήσυχο μέρος, έτσι ώστε να έχουμε αυτοσυγκέντρωση. Πρέπει να συναισθανόμαστε ότι θα μιλήσουμε με τον ίδιο το Θεό. Γράφει ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Προσφέρουμε δεκάδες λόγια κι όταν τελειώνει η προσευχή δεν ξέρουμε τι είπαμε. Το σώμα είναι εδώ, ο νους είναι έξω. Μπαίνουμε στο ναό για προσευχή και όταν βγαίνουμε δεν θυμόμαστε τίποτα. Τα χείλη κινούνται, αλλά η ακοή μας δεν ακούει». Βέβαια η περισυλλογή και η ανάβαση του νου προς το Θεό δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται τόσο εύκολα. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια για να μπορεί κάθε μας προσευχή να είναι καλύτερη από την προηγούμενη. http://xristianoss.blogspot.gr/p/blog-page.html Δ. Η προσευχή όπλο ισχυρό (του γέροντος Παϊσίου) «Όταν πονάει κανείς για την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο και προσεύχεται, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο». Παλιά, για να κάνει κανείς κάτι, αν ήταν κοσμικός άνθρωπος θα σκεφτόταν. Αν ήταν πνευματικός άνθρωπος, θα σκεφτόταν και θα προσευχόταν. Στην εποχή μας ακόμη και «πνευματικοί» άνθρωποι όχι μόνο δεν προσεύχονται, αλλά ούτε σκέφτονται. Και μάλιστα, συχνά πρόκειται για σοβαρά θέματα, και αυτοί κάνουν πρόβες με τον κόσμο. Σε όλες τις περιπτώσεις, πριν ενεργήσουμε, να λέμε: «Σκέφτηκα γι' αυτό; Προσευχήθηκα γι' αυτό;». Όταν κανείς ενεργεί, χωρίς να σκεφθεί και χωρίς να προσευχηθεί, ενεργεί σατανικά. Και βλέπεις, συχνά πολλοί χριστιανοί με τον τρόπο που ενεργούν, δεν αφήνουν τον Θεό να επέμβει. Νομίζουν ότι αυτοί θα τα καταφέρουν όλα μόνοι τους. Ενώ ακόμα και ο άπιστος λέει «έχει ο Θεός», αυτοί δεν το λένε (...). Συνέχεια ανθρώπινες προσπάθειες και δεν αφήνουν τον Θεό να ενεργήσει. Δεν καταφεύγουν στην προσευχή, ώστε να απαντήσει ο Θεός δια της προσευχής. Με την ταπείνωση και την προσευχή διορθώνονται όλα τα αδιόρθωτα (...). - Γέροντα, αν είναι ευλογημένο, να μας λέγατε μερικά θέματα, για τα οποία ιδιαίτερα πρέπει να προσευχόμαστε. Να παρακαλούμε κατ' αρχάς η προσευχή μας να έχει ως αποτέλεσμα να έρθουν σε θεοσέβεια όσοι ζουν και 288 όσοι θα ζήσουν. Εγώ στην προσευχή μου λέω «Παράτεινον το έλεός Σου τοις γινώσκουσι Σε» και προσθέτω «και τοις μη γινώσκουσι Σε». Ακόμα λέω «Κύριε, σώσον τους ασεβείς». (Βέβαια η Εκκλησία καλά κανόνισε να λέει «Κύριε, σώσον τους ευσεβείς...», γιατί μπορεί να βρίζουν οι ασεβείς, επειδή προσεύχονται γι' αυτούς). Όταν πάλι ο ιερέας λέει «Υπέρ των εντειλαμένων ημίν τοις αναξίοις εύχεσθαι υπέρ αυτών», προσθέτω και «υπέρ των μη εντειλαμένων». Γιατί πρέπει να προσευχόμαστε και γι' αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε, αλλά και γι' αυτούς που δεν μας ζήτησαν, και για τους γνωστούς και για τους αγνώστους. Τόσες χιλιάδες άνθρωποι υπάρχουν που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και σοβαρότερα προβλήματα από αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε. Να κάνουμε προσευχή και για όσους έχουν αδικηθεί, να φανεί το δίκαιο∙ να δοθεί χάρη στους φυλακισμένους, να πιάσει τόπο η ταλαιπωρία που πέρασαν και να βοηθηθούν. Όταν βάζω ξύλα στη φωτιά, δοξολογώ τον Θεό και λέω: «Ζέστανε, Θεέ μου, όσους δεν έχουν ζεστασιά». Όταν πάλι καίω τα γράμματα που μου στέλνουν τα διαβάζω και μετά τα καίω, γιατί έχουν και θέματα και απόρρητα και εξομολογήσεις -, λέω: «Να τους κάψει ο Θεός όλα τα κουσούρια. Να τους βοηθάει ο Θεός να ζουν πνευματικά και να τους αγιάζει». Ακόμη συνηθίζω να ζητώ από τους Αγίους να προστατεύουν τους ανθρώπους που φέρουν το όνομά τους και από τους Αγίους Πάντες να προστατεύουν αυτούς που δεν έχουν προστάτη Άγιο. - Γέροντα, τι είναι καλύτερα, να ζητώ το έλεος του Θεού γενικά ή να αναφέρω και συγκεκριμένα αιτήματα σύμφωνα με το «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν»; Να προσεύχεσαι γενικά και να λες «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον τους πάσχοντας σωματικά και ψυχικά». Σ' αυτήν την ευχή περιλαμβάνονται και οι κεκοιμημένοι. Αν σου έρχεται στον νου ένα συγγενικό σου πρόσωπο, πες μια ευχή και γι' αυτό, «... ελέησον τον δούλον Σου τάδε», και πέρασε αμέσως στην γενική ευχή για όλον τον κόσμο, «... ελέησον τον κόσμον Σου άπαντα» Όταν προσεύχεσαι λ.χ. για έναν καρκινοπαθή, να προσεύχεσαι για όλους τους καρκινοπαθείς και να λες και μια ευχή για τους κεκοιμημένους. Ή βλέπεις έναν δυστυχισμένο∙ να πηγαίνει αμέσως ο νους σου σε όλους τους δυστυχισμένους και να προσεύχεσαι γι' αυτούς. Να, θυμάμαι, μικρός είχα δει έναν ζητιάνο που πέθανε έξω από ένα τούρκικο σπίτι, δέκα μέτρα μακριά από το δικό μας. Πέτρο τον έλεγαν. Τον βρήκε το πρωί η Τουρκάλα πεσμένο έξω από το σπίτι της και τον σκούντηξε να σηκωθεί∙ τότε κατάλαβε ότι είχε πεθάνει. Ακόμη τον μνημονεύω. Πόσοι τέτοιοι «Πέτροι» υπάρχουν στον κόσμο! Εγώ, όταν παρακαλάω τον Θεό για διάφορες περιπτώσεις, λέω: «Θεέ μου, να είναι αισθητή η βοήθειά Σου, για να βοηθηθούν οι άνθρωποι και πνευματικά∙ αν δεν είναι αισθητή, μη μας βοηθάς». Πολλοί ούτε καν καταλαβαίνουν από τι μπόρες μας γλιτώνει ο Θεός και ούτε καν το σκέφτονται, για να δοξολογήσουν τον Θεό. Γι' αυτό να ζητάμε να βοηθάνε ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι στον κόσμο, αλλά να είναι και αισθητή η βοήθειά Τους, για να ωφελούνται οι άνθρωποι. Κάποιος έπεσε από ένα γεφύρι κάτω και σώθηκε. «Κατέβηκες να μετρήσεις το βάθος;», του λέω. Στα χέρια μας κρατούν οι Άγιοι. Ένα παιδί που του είχα δώσει ένα σταυρουδάκι, καθώς έτρεχε με τον μοτοσακό, πέρασε πάνω από ένα ταξί, έκανε μια τούμπα και συνέχισε να τρέχει στον δρόμο, χωρίς να πάθει τίποτα. Πολλοί γλιτώνουν, αλλά λίγοι καταλαβαίνουν κι διορθώνονται. - Γέροντα, όταν έχουμε ένα αίτημα για κάποιο σοβαρό θέμα, μήπως πρέπει η προσευχή να συνοδεύεται με νηστεία; Αυτό δεν χρειάζεται συζήτηση∙ είναι κάτι το οποίο επιβάλλεται. Η νηστεία, η άσκηση, είναι προϋποθέσεις. Αλλά για να γίνει σωστή προσευχή, πρέπει να πονάει κανείς για τους άλλους. Γιατί είναι και τυπικό πολλών χριστιανών της εποχής μας να μη θέλουν να στενοχωρηθούν. Όλη η βάση είναι η ποιότητα της προσευχής. Η προσευχή πρέπει να είναι καρδιακή, να γίνεται από πόνο. Για τον Θεό δεν μετράει τόσο η ποσότητα της προσευχής όσο η ποιότητα. Η προσευχή που γίνεται στα μοναστήρια έχει ποσότητα, αλλά δεν φτάνει αυτό∙ πρέπει να έχει και ποιότητα. Τόσες ώρες προσευχή που γίνεται από τόσα άτομα, αν ήταν καρδιακή θα είχε αλλάξει ο κόσμος. Γι' αυτό σκοπός είναι οι Ακολουθίες να γίνονται από την καρδιά. Η καρδιακή προσευχή βοηθάει όχι μόνον τους άλλους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας, γιατί βοηθάει να έρθει η εσωτερική καλοσύνη. Όταν ερχόμαστε στην θέση του άλλου, έρχεται φυσιολογικά η αγάπη, ο πόνος, η ταπείνωση, η ευγνωμοσύνη μας στον Θεό με την συνεχή δοξολογία, και τότε η προσευχή για τον συνάνθρωπό μας γίνεται ευπρόσδεκτη από τον Θεό και τον βοηθάει. - Γέροντα, μένει ψυχρή η καρδιά μου στην προσευχή. Είναι γιατί ο νους δεν δίνει τηλεγράφημα στην καρδιά. Ύστερα στην προσευχή χρειάζεται να εργασθεί κανείς∙ δεν μπορεί από την μια στιγμή στην άλλη να φθάσει σε κατάσταση, ώστε να μη φεύγει καθόλου ο νους του. Θέλει υπομονή. Βλέπεις, άλλος χτυπάει την πόρτα, ξαναχτυπάει, περιμένει, και μετά ανοίγει η πόρτα. Εσύ 289 θες να χτυπήσεις μια και να μπεις μέσα. Δεν γίνεται έτσι. Στην προσευχή χρειάζεται επιμονή. «Και παρεβιάσαντο αυτόν» (Λουκ. 24, 25), λέει το Ευαγγέλιο για τους δύο Μαθητές που συνάντησαν τον Χριστό στον δρόμο προς Εμμαούς. Έμεινε ο Χριστός μαζί τους, γιατί είχαν μια συγγένεια με τον Χριστό και το δικαιούνταν. Είχαν ταπείνωση, απλότητα, καλοσύνη, θάρρος με την καλή έννοια, όλες τις προϋποθέσεις, γι' αυτό και ο Χριστός έμεινε μαζί τους. Πρέπει να προσευχόμαστε με πίστη για κάθε ζήτημα και να κάνουμε υπομονή, και ο Θεός θα μιλήσει. Γιατί, όταν ο άνθρωπος προσεύχεται με πίστη, υποχρεώνει τον Θεό κατά κάποιο τρόπο για την πίστη του αυτή να του εκπληρώσει το αίτημά του. Γι' αυτό, όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό, να μη «διακρινώμεθα» και θα εισακουσθούμε. «Να έχετε πίστη χωρίς να διακριθείτε» (Ματθ. 21, 21), είπε ο Κύριος. Ο Θεός ξέρει να μας δώσει αυτό που ζητούμε, ώστε να μη βλαφτούμε πνευματικά. Μερικές φορές ζητούμε κάτι από τον Θεό, αλλά δεν κάνουμε υπομονή και ανησυχούμε. Αν δεν είχαμε δυνατό Θεό, τότε να ανησυχούσαμε. Αλλά αφού έχουμε Θεό Παντοδύναμο και έχει πάρα πολλή αγάπη, τόση που μας τρέφει και με το Αίμα Του, δεν δικαιολογούμαστε να ανησυχούμε. Μερικές φορές δεν αφήνουμε ένα δύσκολο θέμα μας στα χέρια του Θεού, αλλά ενεργούμε ανθρώπινα. Όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό και κλονίζεται η πίστη μας και θέλουμε να ενεργήσουμε ανθρωπίνως στα δυσκολοκατόρθωτα, χωρίς να περιμένουμε την απάντηση στο αίτημά μας από τον Θεό, είναι σαν να κάνουμε αίτηση στον βασιλέα Θεό και την παίρνουμε πίσω, την ώρα που Εκείνος απλώνει το χέρι Του, για να ενεργήσει. Γι' αυτό την βοήθεια δεν την θεωρώ προσφορά δική μου. Η προσευχή είναι που βοηθάει. Αν είχα όλο τον χρόνο μου για προσευχή, περισσότερο θα βοηθούσα τον κόσμο. Ας πούμε ότι θα δω την ημέρα διακόσιους πονεμένους, μόνο διακόσιοι πονεμένοι υπάρχουν στον κόσμο; Αν δεν δω κανέναν και προσευχηθώ για όλον τον κόσμο, τότε βλέπω όλον τον κόσμο. Γι' αυτό λέω στον κόσμο: «Εγώ θέλω να μιλώ για σας στον Θεό, και όχι σ' εσάς για τον Θεό. Αυτό είναι καλύτερο για σας, αλλά δεν με καταλαβαίνετε» . Να μην παραμελούμε το θέμα της προσευχής σ' αυτά τα δύσκολα χρόνια. Είναι ασφάλεια η προσευχή, είναι επικοινωνία με τον Θεό. Είδατε τι λέει ο Αββάς Ισαάκ; «Δεν θα μας ζητήσει λόγο ο Θεός, γιατί δεν κάναμε προσευχή, αλλά γιατί δεν είχαμε επαφή με τον Χριστό και μας ταλαιπώρησε ο διάβολος». http://www.agiosgeorgioshaidarioy.gr/paisiosperiproseyxhs.html Ε. Ο στάρετς Ζωσιμάς για την προσευχή στους Αδελφούς Καραμαζώφ του Ντοστογιέφσκυ Μιλώντας για την προσευχή έλεγε: «Νέε, μην ξεχνάς την προσευχή σου∙ σε κάθε σου προσευχή, αν είναι ειλικρινής, θα προβάλλει ένα καινούργιο αίσθημα και μέσα σ’ αυτό μια καινούργια σκέψη, που άλλοτε την αγνοούσες και που θα σου δώσει καινούργιο θάρρος. Και θα καταλάβεις πως η προσευχή είναι διαπαιδαγώγηση». «Όταν είσαι μόνος, να προσεύχεσαι. Ν’ αγαπάς, να γονατίζεις και ν’ ασπάζεσαι τη γη. Να φυλάς τη γη και να την αγαπάς ακούραστα, αχόρταγα, όλα να τ’ αγαπάς, να επιζητάς τον ενθουσιασμό και την έκσταση της αγάπης. Πότισε τη γη με τα δάκρυα της αγαλλίασης κι αγάπα αυτά τα δάκρυά σου. Αυτή την έκσταση μη την ντρέπεσαι, αγάπα την γιατί είναι μεγάλο δώρο του Θεού και δε δίνεται στους πολλούς μα μονάχα στους εκλεκτούς». « Να θυμάσαι και τούτο ακόμα: κάθε μέρα και κάθε φορά που θα μπορείς, να επαναλαμβάνεις μέσα σου: Κύριε ελέησον, όσους ενεφανίσθησαν σήμερον ενώπιόν Σου. Γιατί την ώρα και την κάθε στιγμή χιλιάδες άνθρωποι τελειώνουν τη ζωή τους σ’ αυτή τη γη και οι ψυχές τους παρουσιάζονται ενώπιον του Θεού. Κι είναι πολλοί αυτοί που έφυγαν απ’ τη γη έρημοι, δίχως να το ξέρει κανείς, μες στη θλίψη και στον πόνο με τη σκέψη πως κανένας δε θα βρεθεί να τους λυπηθεί και πως κανένας δεν θα ξέρει αν ζήσανε ή όχι. Και να που η προσευχή σου υπέρ αναπαύσεώς τους, απ’ την άλλη άκρη του κόσμου θα φτάσει στο Θεό, έστω κι αν σου είναι ολότελα άγνωστοι. Πόσο θα χαρεί η ψυχή τους όταν νιώσει πως υπάρχει ένας άνθρωπος που προσεύχεται γι’ αυτούς, πως έμεινε στη γη μια ανθρώπινη ύπαρξη που τους αγαπάει. Μα κι ο Θεός θα τους ευσπλαχνιστεί περισσότερο, γιατί αφού εσύ τους λυπήθηκες, πόσο μάλλον ο Θεός που η ευσπλαχνία και η αγάπη Του είναι αστείρευτη. Και θα τους συγχωρέσει για χάρη σου». 290 ΣΤ. Μια σύντομη ερμηνεία του « Πάτερ ημών» (από τον π. Γεώργιο Καψάνη, ηγούμενο της Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους) Πάτερ: Η Κυριακή προσευχή αρχίζει με αυτή την επίκλησι. Μας διδάσκει ο Κύριος να ονομάζουμε τον Θεό Πατέρα. Πατέρα, γιατί είναι ο δημιουργός και πλάστης μας. Ο χορηγός του είναι, της ζωής. Ημών: Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κύριος μας διδάσκει να προσφωνούμε τον Θεό όχι μόνο Πατέρα, αλλά Πάτερ ημών. Πατέρα μας. Όχι Πατέρα μου. Έτσι μας αποτρέπει από μια εγωιστική σχέσι με τον Θεό. Υπάρχει ο Θεός και εμείς, όχι ο Θεός και εγώ. Ο εν τοις ουρανοίς: Ο Πανάγιος Θεός είναι Πατέρας μας, αλλά και ο μόνος εν τοις ουρανοίς Πατέρας. Διευκρινίζει ο άγιος Χρυσόστομος: Δεν περιορίζει δηλαδή τον Θεό στον ουρανό αλλά υψώνει από την γη τον προσευχόμενο και τον προσηλώνει στους ανώτερους χώρους και τις άνω κατοικίες. Την αγιότητα λοιπόν του Θεού Πατρός δηλώνει το “εν ουρανοίς” και όχι τον τόπο του πανταχού παρόντος Θεού Αγιασθήτω το όνομά σου: Είναι το πρώτο αίτημα της Κυριακής προσευχής. Το “αγιασθήτω” σημαίνει “δοξασθήτω”, κατά τον άγιο Χρυσόστομο. Δεν έχει ασφαλώς ο άκτιστος Θεός την ανάγκη να δοξάζεται από τα κτιστά του πλάσματα. Θέλει όμως να τον δοξάζουμε, γιατί αυτό ωφελεί εμάς τους ανθρώπους. Μας προφυλάσσει από τον κίνδυνο να δοξάζουμε τον εαυτό μας με δόξα ψευδή, που δεν μας ανήκει. Η φιλοδοξία είναι γέννημα της φιλαυτίας. Ελθέτω η Βασιλεία σου: Όταν ο Θεός βασιλεύη στον άνθρωπο, ο άνθρωπος ελευθερώνεται, ειρηνεύει, αναπαύεται, αγιάζεται. Όταν δεν βασιλεύη ο Θεός στον άνθρωπο, ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος στην τυραννία του διαβόλου που τον υποδουλώνει στα πάθη, στην φιλαυτία και τον φέρνει στην ανία, στο κενό, στην πλήξι, στην μοναξιά, κάνοντας την ζωή του κόλασι. Ο σημερινός κόσμος που αρνείται την βασιλεία του Θεού, βασανίζεται από φρικτές δαιμονικές καταστάσεις, όπως την μαγεία, τις δεισιδαιμονίες, τα ναρκωτικά, την τρομοκρατία, τα εγκλήματα, την διάλυσι της οικογενείας. Μας διδάσκει λοιπόν ο Κύριος να ζητούμε να έλθη η Βασιλεία του, που κατά τους αγίους Πατέρας είναι η Χάρις του Αγίου Πνεύματος. Γενηθήτω το θέλημά σου ως εν ουρανώ και επί της γης: Το εγωιστικό θέλημα εχώρισε τον άνθρωπο από τον Θεό, τον εξώρισε από τον παράδεισο και έγινε αιτία όλων των κακών. Αν δεν απαρνηθή ο άνθρωπος το εγωιστικό του θέλημα και δεν υιοθετήση το άγιο θέλημα του Θεού, δεν μπορεί να θεραπευθή από την βαρειά αρρώστια της φιλαυτίας και του εγωισμού. Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον: Με το αίτημα αυτό ζητούμε, κατά τους αγίους Πατέρας, όχι μόνο τον υλικό άρτο, αλλά κυρίως τον πνευματικό Άρτο, που είναι ο Χριστός. Ο Χριστός προσφέρεται σε μας με το λόγο Του και με το Σώμα και με το Αίμα Του. Σε κάθε Θεία Λειτουργία γίνεται αυτή η προσφορά. Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών: Όσο ο άνθρωπος ζη εγωκεντρικά, δεν μπορεί να συγχωρήση τον συνάνθρωπό του. Ο θιγόμενος εγωισμός του δεν του το επιτρέπει. Όταν όμως αποφασίση δια της μετανοίας να ζήση θεοκεντρικά, τότε συγχωρεί όσους τον εστενοχώρησαν, αδίκησαν και έβλαψαν. Η απαλλαγή από την μνησικακία θέλει αγώνα, γιατί ο εγωισμός δυναστεύει τον έσω άνθρωπο. Γι’ αυτό ο Κύριος μας εδίδαξε να ζητούμε την συγχώρησί μας από τον Θεό, υπό τον όρο ότι και εμείς θα συγχωρούμε τους πταίοντας σε μας. Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού: Και μη επιτρέψης, Κύριε, να πέσωμε σε πειρασμό, αλλά γλύτωσέ μας από τον πονηρό. Δύο ειδών είναι οι πειρασμοί κατά τον άγιο Μάξιμο. Οι ενήδονοι και οι ενόδυνοι. Αυτοί που φέρουν ηδονή και αυτοί που φέρουν οδύνη. Οι πρώτοι είναι εκούσιοι και γεννούν τα πάθη. Οι δεύτεροι είναι ακούσιοι και διώχνουν τα πάθη. Τους εκούσιους πρέπει να αποφεύγουμε. Τους ακούσιους να μη επιδιώκουμε και να απευχώμεθα, διότι είμεθα αδύνατοι και μπορεί να 291 υποκύψουμε, αλλ’ όταν έλθουν, να τους υπομένουμε με γενναιότητα ως “καθαρτήριον” της ψυχής. Ότι Σου εστίν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα: Είναι φυσικό να τελειώνη η Προσευχή με την δοξολογία του Θεού και όχι με την παράκλησι να ρυσθούμε από τον πονηρό. Τον τελευταίο λόγο στον κόσμο έχει ο παντοδύναμος Θεός, ο Βασιλεύς των βασιλευόντων και Κύριος των κυριευόντων. Ο διάβολος μπορεί να φέρη αναστάτωσι, να επικρατεί προσωρινά στον κόσμο με τα όργανά του, αλλά τελικά θα γίνη το θέλημα του Κυρίου. Ο Χριστός είναι ο Αιώνιος Κύριος και Βασιλεύς. http://www.agioritikovima.gr/perizois/31687-untomi-epeksigi Ζ. «Καλή η προσευχή, καλύτερα τα έργα» Ξεχωρίζοντας τα χρήσιμα ρούχα και αντικείμενα, από τις προσφορές αλληλεγγύης που φθάνουν στο κέντρο, η Χσιάο Χσιου-Τσου τραγουδά. Στο πρόσωπό της και στις επιλογές της ζωγραφίζεται το νέο πρόσωπο του σύγχρονου βουδισμού. Η 63χρονη συνταξιούχος περνούσε ώρες με προσευχή στους ναούς της Ταϊβάν εξασκώντας την πίστη της. Και το κούρεμα ηλικιωμένων στις ασχολίες των εθελοντών του Τζου Τσι Τώρα είναι εθελόντρια και εργάζεται επτά ημέρες την εβδομάδα στο φιλανθρωπικό κέντρο του ιδρύματος Τζου Τσι. «Δεν έχω χρόνο να πηγαίνω στους ναούς. Η προσευχή δεν είναι πλέον τόσο σημαντική. Σημαντικό είναι να έρχομαι εδώ κάθε ημέρα, να βοηθάω και να προσφέρω. Ίσως αυτό είναι ένα άλλο είδος προσευχής» λέει. Οι επιλογές της, όπως άλλωστε και των άλλων εκατομμυρίων εθελοντών του Τζου Τσι, αιφνιδιάζουν τους περισσότερους βουδιστές στις κινεζικές και όχι μόνο κοινωνίες, με πίστη επικεντρωμένη στην ενδοσκόπηση και κυρίαρχο χαρακτηριστικό την προσευχή στην παρούσα ζωή, ώστε να ξαναγεννηθούν σε μία καλύτερη, μετά το θάνατό τους. Στην Ταϊβάν όμως γεννήθηκε και ενισχύεται συνεχώς ένα ισχυρό κίνημα που μεταμορφώνει τους παραδοσιακούς βουδιστές της πίστης και προσευχής σε ενεργά δυναμικά μέλη της κοινωνίας. Το ίδρυμα Τζου Τσι, που μετουσιώνει τις νέες αρχές του σύγχρονου βουδισμού, μετρά 7 εκατ. υποστηρικτές, ανάμεσά τους τουλάχιστον δύο εκατομμύρια εκτός χώρας. Με τις χαρακτηριστικές πλέον μπλε μπλούζες και τα λευκά τους παντελόνια, οι εθελοντές του Τζου Τσι στην Ταϊβάν κινούνται σαν μια καλογυαλισμένη μηχανή παράγοντας έργο. Αυτή την περίοδο επικεντρώνονται στην ανακύκλωση, φροντίζουν ηλικιωμένους που ζουν μόνοι τους, συγκεντρώνουν χρήματα και είδη πρώτης ανάγκης για οικογένειες που έχουν ανάγκη, ενισχύουν με μαθήματα παιδιά που έχουν προβλήματα στο σχολείο και συμμετέχουν στις ομάδες αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Στον ίδιο άξονα με το Τζου Τσι κινείται και η ισχυρή βουδιστική οργάνωση Dharma Drum Mountain, που κάνει μαθήματα για «Βουδισμό 101», θέλοντας να διδάξει στους πιστούς πώς μπορούν να δουν με νέα ματιά τις βασικές αρχές της θρησκείας τους και να εφαρμόσουν τη νέα φιλοσοφία στην καθημερινότητά τους. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=412733 292 Η. Η προσευχή το όπλο μας Η προσευχή αποτελεί την ωραιότερη κίνηση απ’ ευθείας αγάπης που κάνει ο άνθρωπος προς το Θεό. Είναι όπλο κατά του διαβόλου που μας θλίβει. Είναι απόδειξη της εμπιστοσύνης προς το Θεό, αλλά και της δίψας της καρδιάς μας προς Εκείνον και την ίδια στιγμή της αγάπης μας προς τους άλλους, τους οποίους εμπιστευόμαστε στο Θεό, αλλά και για τους οποίους μιλάμε στο Θεό. Η προσευχή δεν φαίνεται να αλλάζει τον κόσμο, όσο τα καλά έργα (ιδίως αυτό υποστηρίζουν οι Βουδιστές και κάποια άλλες ομάδες που ονομάζονται « ακτιβιστές»), αλλάζει όμως το νου των ανθρώπων και αυτό στη συνέχεια γεννά αλλαγές που δεν φαίνονται εύκολα, αλλά λειτουργούν σε βάθος χρόνου. Γι’ αυτό ας μην την περιφρονούμε. Όταν ξεκινάμε την ημέρα μας, όταν αρχίζουν τα μαθήματα στο σχολείο, όταν περνούμε έξω από την εκκλησία (και το σημείο του σταυρού προσευχή είναι), πριν και μετά το φαγητό, το βράδυ πριν κοιμηθούμε, όταν έχουμε έναν κόπο και έναν αγώνα να κάνουμε, πριν και μετά από ένα ταξίδι, όταν χαιρόμαστε ή όταν λυπόμαστε για κάποιον, για όσους έχουν πεθάνει, για όσους αγαπούμε, ας μιλάμε στο Θεό. Την ίδια στιγμή υπάρχει και η προσευχή στο Θεό να δώσει νόημα στη ζωή μας. Και τότε μπορούμε να κάνουμε και έργα που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Αν ξέρουμε γατί παλεύουμε και γιατί ο Θεός ζητά από εμάς και την προσευχή και την έμπρακτη αγάπη. Ο Χριστός προσευχόταν στο Θεό Πατέρα Του κάθε φορά που είχε να κάνει ένα σπουδαίο έργο, παρότι ο ίδιος είναι Θεός. Μας δίδαξε το « Πάτερ ημών», την Κυριακή προσευχή (επειδή είναι του ίδιου ως Κυρίου και Θεού μας). Και μας προέτρεψε να ζητούμε από τον Πατέρα Του ό,τι είναι προς όφελός μας. Ας μην το λησμονούμε! Υπάρχει και η προσευχή της καρδιάς, το « Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με». Αυτή την προσευχή μπορούμε να τη λέμε όσο πιο πολύ γίνεται. Είναι η επίκληση του ονόματος του Χριστού, που μας αγιάζει και μας ευλογεί. Αυτή είναι η προσευχή πολλών χριστιανών. Πρωτίστως όμως υπάρχει η προσευχή που δείχνει την εμπιστοσύνη στο Χριστό: «Κύριε, όπως ξέρεις και όπως θέλεις, ελέησέ με». Η εποχή μας κοροϊδεύει όσους προσεύχονται. Ο Θεός όμως στηρίζει και ακούει τις προσευχές και ό,τι είναι για καλό μας το δίνει. Ας επιμείνουμε! 293 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 24 Μεγαλοβδόμαδο με το Χριστό Μεγάλη Πέμπτη (Μουσική Χρίστος Τσιαμούλης, Στίχοι Νίκος Γκάτσος, ερμηνεία Αλκίνοος Ιωαννίδης από τον δίσκο Δωδεκάορτο ) Αυτός που κρέμασε τον ήλιο στο μεσοδόκι τ’ ουρανού κρεμάται σήμερα σε ξύλο, ίλεως, Κύριε, γενού. Και στ’ ασπαλάθια της ερήμου μια μάνα φώναξε "παιδί μου!" Με τ’ Απριλιού τ’ αρχαία μάγια, με των δαιμόνων το φιλί μπήκε στο σπίτι κουκουβάγια μπήκε κοράκι στην αυλή κι όλα τ’ αγρίμια στο λαγκάδι πήραν το δρόμο για τον Άδη Θα ξανασπείρει καλοκαίρια στην άγρια παγωνιά του νου Αυτός που κάρφωσε τ’ αστέρια στην άγια σκέπη τ’ ουρανού κι εγώ κι εσύ κι εμείς κι οι άλλοι θα γεννηθούμε τότε πάλι. Ερμηνευτικά σχόλια Αυτός που κρέμασε τον ήλιο: Είναι ένα τραγούδι το οποίο αναφέρεται στην Σταύρωση του Χριστού. Ο Δημιουργός του κόσμου, Αυτός που κρέμασε τον ήλιο στο μεσαίο δοκάρι του ουρανού, τον έβαλε στην μέση του κόσμου και του πλανητικού μας συστήματος, κρεμιέται σήμερα σε ένα ξύλο, όχι νοητό, όπως το μεσοδόκι του ουρανού, αλλά υλικό, αυτό του Σταυρού. Ο στίχος δείχνει το μυστήριο, το πώς ο Θεός ο Οποίος δημιούργησε τα πάντα, ο Παντοδύναμος και Ποιητής των όλων, γίνεται δούλος για χάρη του ανθρώπου και καταδέχεται να κρεμαστεί από τον άνθρωπο, σα να ήταν τίποτε. Και φαίνεται ξεκάθαρα η ταπεινοσύνη του Θεού, αλλά και η αγάπη Του. Ενώ θα μπορούσε να συντρίψει τους εχθρούς Του, τους σταυρωτές Του, Αυτός ανέχεται τα πάντα. Πιστεύουμε σε Έναν Θεό που αγαπά. Που υπάρχει για να προσφέρεται. Κι αυτό ζούμε κάθε Μεγάλη Εβδομάδα, ιδίως την Μεγάλη Πέμπτη και τη Μεγάλη Παρασκευή: τον Θεό που αγαπά και πάσχει ως προς την ανθρώπινη φύση Του. Κρεμάται επί ξύλου: είναι το « Σήμερον κρεμάται επί ξύλου» της εκκλησιαστικής μουσικής μας παράδοσης. Ο ποιητής αντλεί έμπνευση από τον στίχο με τον οποίο γίνεται η έξοδος του Εσταυρωμένου, μετά το πέμπτο Ευαγγέλιο της Μεγάλης Πέμπτης, κάνοντας έτσι ένα διάλογο με την ποίηση της Εκκλησίας. ίλεως Κύριε γενού: και μόνο που σκεπτόμαστε αυτό που συμβαίνει την Μεγάλη Πέμπτη και την Μεγάλη Παρασκευή ο καθένας μας καλείται να αναφωνήσει το «Κύριε ελέησον» Είναι ένα απίστευτο στη λογική μας γεγονός. Για τους Ιουδαίους ήταν σκάνδαλο ο Θεός να μην είναι παντοδύναμος, να μην έχει έρθει για να τους δώσει την ελευθερία από τους Ρωμαίους, να μην έχει έρθει για να αποκαταστήσει την δύναμη που οι Ισραηλίτες είχαν πριν την Βαβυλώνα, με τους μεγάλους βασιλείς, τον Δαβίδ, τον Σολομώντα και όλες τις προσωπικότητες. Για τους αρχαίους Έλληνες φιλοσοφούντες ο Σταυρός του Κυρίου ήταν «μωρία», ανοησία. 294 Δεν μπορούσαν να πιστέψουν σε έναν Θεό που γίνεται άνθρωπος και όχι που μεταμορφώνεται σε άνθρωπο, δεν μπορούσαν να πιστέψουν σε έναν Θεό που πεθαίνει, ακόμη κι αν ανασταίνεται. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Θεός είναι άχρονος και αθάνατος. Πώς μπορούν να δεχτούν έναν Θεό που ξεκινά να υπάρχει ως Θεός και Άνθρωπος μαζί, που έχει αφετηρία και θα έχει και τέλος πάνω στο Σταυρό; Η σκέψη και μόνο είναι ανοησία. Εδώ όμως έγκειται το μυστήριο της πίστης. Ότι καταντροπιάζονται οι ανθρώπινες σοφίες στο πρόσωπο του Χριστού. μια μάνα φώναξε: συγκλονιστική η εικόνα της Παναγίας να αναφωνεί «παιδί μου», «γλυκύτατόν μου τέκνον». Μια μάνα που δεν μπορεί να δεχτεί ως άνθρωπος το ότι το παιδί της θα πεθάνει πριν από αυτήν, ακόμη κι αν γνωρίζει ότι το παιδί της δεν της ανήκει, αλλά είναι ο Θεός που γίνεται άνθρωπος και ανήκει σε όλους τους ανθρώπους, γιατί έχει κατέβει στον κόσμο για να σώσει όλο το ανθρώπινο γένος. Τα ασπαλάθια είναι τα λουλούδια ενός αγκαθωτού φυτού, στα οποία είχαν ρίξει έναν τύραννο της αρχαιότητας, τον Αρδιαίο για να υποφέρει. Εδώ συμβολίζει το αγκάθινο στεφάνι που είδε η Παναγία να μπαίνει στο κεφάλι του παιδιού της και την ίδια στιγμή την έρημο και την μοναξιά Του στο Πάθος. με τ’ Απριλιού τ’ αρχαία μάγια: ανοιξιάτικη εικόνα. Η ομορφιά του Απριλίου και της άνοιξης, το φιλί του έρωτα που ομορφαίνει τη ζωή, κάνει τον θάνατο πιο σκληρό για τον άνθρωπο. Μια άλλη ερμηνεία έγκειται στο ότι την ίδια στιγμή ο ποιητής μας θυμίζει την ιστορική και μυθική παράδοση των Ελλήνων, οι οποίοι θεωρούν ότι την άνοιξη ξυπνά η γη, έρχεται η Περσεφόνη από τον Άδη και ο κόσμος ξαναβρίσκει τη χαρά. Οι δαίμονες όμως παραμονεύουν, για να προδώσουν με φιλί το Χριστό και τον άνθρωπο που θέλει να ζήσει, με φιλί να πείσουν ότι δεν υπάρχει λόγος να αγαπά ο Θεός και να αγαπούμε οι άνθρωποι. Στο σπίτι μπαίνει κουκουβάγια, το πουλί της θεάς της Σοφίας, αλλά και το σημάδι της νύχτας, το κοράκι στην αυλή, το πουλί που κατατρώγει τους νεκρούς, και τα αγρίμια, τα οποία κυνηγούνε τους ανθρώπους και κάθε τι το ζωντανό, ταξιδεύουν όλοι για τον Άδη. Τον Χριστό συνοδεύουν η νύχτα της έκλειψης του ηλίου, η πορεία της αποσύνθεσης, που όμως δεν θα Τον αγγίξει, γιατί «η σάρξ Του διαφθοράν ουκ οίδε», αλλά και η αγριότητα του θανάτου. Και Εκείνος θα συγκαταβεί στις δυνάμεις του κακού, στον πόνο και την μοναξιά και θα κατέβει στον Άδη για την σωτηρία του κόσμου. Θα ξανασπείρει καλοκαίρια στην άγρια παγωνιά του νου: ο θάνατος δεν είναι το τέρμα για τον Χριστό, αλλά η αρχή της Ανάστασης. Και στον Άδη που θα βρεθεί θα ξανασπείρει το καλοκαίρι, το φως και την ζεστασιά της παρουσίας Του στους απ’ αιώνος κεκοιμημένους, αλλά και σε όσους θελήσουν να αφήσουν κατά μέρος την παγωνιά του νου, που μας κάνει να πιστεύουμε ότι μόνο με την δύναμη του λογικού υπάρχει ο άνθρωπος. Χωρίς όμως φως και ζεστασιά από την αγάπη του Θεού ο νους είναι παγωμένος, ψυχρός, ανέραστος, χωρίς σκοπό. Αυτός που κάρφωσε τ’ αστέρια: ο Χριστός παραμένει ο Δημιουργός του κόσμου, ακόμη και στον θάνατο. Είναι Αυτός που κάρφωσε τ’ αστέρια στην άγια σκέπη του ουρανού. Γι’ αυτό και όσοι πιστέψουν σ’ Αυτόν και στην Ανάσταση θα ξαναγεννηθούν. Η ψυχή θα γίνει καινούρια. Το σώμα, αφού πέσει στη γη, σαν τον κόκκο του σιταριού, θα νικήσει την μοναξιά και την παγεράδα του θανάτου και θα βγάλει καινούριο καρπό, αυτόν της Ανάστασης και της αιωνιότητας. Τα πάντα εξαρτώνται από την πίστη και την αγάπη που η σχέση μας μαζί Του μας δίνει. Ο Σταυρός δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της ανάστασης και της αιωνιότητας. κι εγώ κι εσύ κι εμείς κι οι άλλοι θα γεννηθούμε τότε πάλι: είναι μία θαυμάσια εικόνα. Εγώ, δηλαδή ο καθένας μας, εσύ, δηλαδή εκείνος ο άνθρωπος με τον οποίο σχετίζομαι, εμείς, δηλαδή όσοι ανήκουμε στην ίδια πίστη, στο ίδιο γένος, στην ίδια ταυτότητα, οι άλλοι, όσοι είναι διαφορετικοί από εμάς, μπορούμε να γεννηθούμε πάλι, μέσα στο Φως της Ανάστασης. Αρκεί να πιστεύουμε και τότε ένας καινούργιος δρόμος ξεκινά. 295 Β. Η Σταύρωση νικά τον θάνατο (του Κάλλιστου Γουέαρ, Επισκόπου Διοκλείας) Ο θάνατος του Χριστού πάνω στο Σταυρό δεν είναι μια αποτυχία που αποκαταστάθηκε κάπως μετά την Ανάστασή του. Ο ίδιος ο θάνατος πάνω στο Σταυρό είναι μια νίκη. Νίκη τίνος πράγματος; Μόνο μια απάντηση μπορεί να υπάρξει: Η νίκη της οδυνώμενης αγάπης. «Κραταιά ως θάνατος αγάπη...ύδωρ πολύ ου δυνήσεται σβέσαι την αγάπην» (Άσμα Ασμ. 8, 6-7). Ο Σταυρός μας δείχνει μιαν αγάπη που είναι δυνατή σαν το θάνατο, μιαν αγάπη ακόμη πιο δυνατή. Ο άγ. Ιωάννης κάνει την εισαγωγή της διήγησής του για το Μυστικό Δείπνο και το Πάθος μ' αυτά τα λόγια: «...αγαπήσας τους ιδίους τους εν τω κόσμω, εις τέλος ηγάπησεν αυτούς» (Ιω. 13,1). Το ελληνικό κείμενο λέει εις τέλος, που σημαίνει «ως το τέλος», «ως το έσχατο σημείο». Κι αυτή η λέξη τέλος επαναλαμβάνεται αργότερα στην τελευταία κραυγή του Χριστού πάνω στο Σταυρό: «Τετέλεσται» ( Ιω. 19,30). Αυτό πρέπει να εννοηθεί όχι σαν κραυγή αυτοεγκατάλειψης ή απόγνωσης, αλλά σαν κραυγή νίκης: Τελείωσε, κατορθώθηκε, εκπληρώθηκε! Τι εκπληρώθηκε; Απαντάμε: Το έργο της οδυνώμενης αγάπης, η νίκη της αγάπης πάνω στο μίσος. Ο Ιησούς, ο Θεός μας, αγάπησε τους δικούς του ως το έσχατο σημείο. Από αγάπη δημιούργησε τον κόσμο, από αγάπη γεννήθηκε σαν άνθρωπος μέσα σ' αυτό τον κόσμο, από αγάπη πήρε πάνω του τη διασπασμένη ανθρώπινη φύση μας και την έκανε δική του. Από αγάπη ταυτίστηκε μ' όλη μας την απελπισία. Από αγάπη πρόσφερε τον εαυτό του θυσία, διαλέγοντας στη Γεθσημανή να πάει εκούσια προς το Πάθος του: «...την ψυχήν μου τίθημι υπέρ των προβάτων... ουδείς αίρει αυτήν απ' εμού, αλλ' εγώ τίθημι αυτήν απ' εμαυτού» (Ιω. 10: 15,18). Ήταν θεληματική αγάπη κι όχι καταναγκασμός αυτό που έφερε τον Ιησού στο θάνατό του. Στην αγωνία του μέσα στον κήπο και στη Σταύρωσή του οι σκοτεινές δυνάμεις του επιτίθενται μ' όλη τους την ορμή, αλλά δεν μπορούν ν' αλλάξουν τη συμπόνια του σε μίσος∙ δεν μπορούν να εμποδίσουν την αγάπη του να συνεχίσει να είναι η ίδια. Η αγάπη του δοκιμάζεται ως το έσχατο σημείο, αλλά δεν καταπνίγεται. «Το φως εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν» (Ιω. 1,5). Στη νίκη του Χριστού πάνω στο Σταυρό θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε τα λόγια που ειπώθηκαν από κάποιο Ρώσο ιερέα, όταν απελευθερώθηκε από το στρατόπεδο συγκεντρώσεως: «Ο πόνος έχει καταστρέψει τα πάντα. Ένα μόνο πράγμα έχει μείνει σταθερό, η αγάπη» . Ο Σταυρός σαν νίκη μας θέτει το παράδοξο της παντοδυναμίας της αγάπης. Ο Dostoevsky πλησιάζει την αληθινή έννοια της νίκης του Χριστού με μερικά λόγια, που βάζει στο στόμα του στάρετς Ζωσιμά (Αδελφοί Καραμαζώφ): «Μπροστά σε μερικές σκέψεις ο άνθρωπος στέκεται μπερδεμένος, ιδίως μπροστά στη θέα της ανθρώπινης αμαρτίας, και αναρωτιέται αν θα την πολεμήσει με βία ή με ταπεινή αγάπη. Πάντα ν' αποφασίζεις: ‘’Θα την πολεμήσω με ταπεινή αγάπη’’. Αν αποφασίσεις πάνω σ' αυτό μια για πάντα, μπορείς να κατακτήσεις ολόκληρο τον κόσμο. Η γεμάτη αγάπη ταπείνωση είναι μια τρομερή δύναμη: είναι το πιο δυνατό απ' όλα τα πράγματα και δεν υπάρχει τίποτε άλλο σαν κι αυτή. Η γεμάτη αγάπη ταπείνωση είναι μια τρομερή δύναμη∙ όποτε θυσιάζουμε κάτι ή υποφέρουμε όχι μ' αίσθηση επαναστατικής πίκρας, αλλά με τη θέλησή μας και από αγάπη, αυτό μας κάνει πιο δυνατούς κι όχι πιο αδύνατους». Αυτό σημαίνει προπάντων στην περίπτωση του Ιησού Χριστού. «Η αδυναμία του ήταν από δύναμη», λέει ο άγ. Αυγουστίνος. Η δύναμη του Θεού φαίνεται όχι τόσο πολύ μέσα στη δημιουργία του κόσμου ή μέσα στα θαύματά του, όσο στο γεγονός ότι από αγάπη ο Θεός «εκένωσεν εαυτόν» (Φιλ. 2,7), πρόσφερε τον εαυτό του, με γενναιόδωρη αυτοδιάθεση, με τη δική του ελεύθερη εκλογή συγκατανεύοντας να υποφέρει και να πεθάνει. Κι αυτό το άδειασμα του εαυτού είναι συνάμα μία πλήρωση: η κένωση είναι πλήρωση. Ο Θεός δεν είναι ποτέ τόσο δυνατός, όσο όταν βρίσκεται στην έσχατη αδυναμία. Η αγάπη και το μίσος δεν είναι απλώς υποκειμενικά συναισθήματα που επηρεάζουν το εσωτερικό σύμπαν αυτών που τα αισθάνονται, αλλά είναι και αντικειμενικές δυνάμεις που αλλάζουν τον κόσμο έξω από μας. Αγαπώντας ή μισώντας τον άλλο, τον κάνω, ως ένα σημείο, να γίνει αυτό που εγώ βλέπω μέσα του. Όχι μόνο για τον εαυτό μου, αλλά και για τις ζωές όλων γύρω μου, η αγάπη μου είναι δημιουργική, έτσι όπως το μίσος μου είναι καταστροφικό. Κι αν αυτό αληθεύει για τη δική μου αγάπη, αληθεύει σε ασύγκριτα μεγαλύτερη έκταση για την αγάπη του Χριστού. 296 Η νίκη της γεμάτης πόνο αγάπης του πάνω στο Σταυρό δεν είναι απλώς ένα παράδειγμα για μένα που μου δείχνει τι θα μπορούσα να πετύχω εγώ ο ίδιος αν μπορούσα να τον μιμηθώ με τις δικές μου δυνάμεις. Πολύ περισσότερο απ' αυτό, η πονεμένη του αγάπη έχει πάνω μου ένα δημιουργικό αποτέλεσμα, μεταμορφώνοντας την καρδιά μου και τη θέλησή μου, ελευθερώνοντάς με από τα δεσμά, ολοκληρώνοντάς με, κάνοντας δυνατό για μένα ν' αγαπώ μ' ένα τρόπο που θα ήταν τελείως περ' από τις δυνάμεις μου, αν πρώτα δεν ειχ' αγαπηθεί απ' αυτόν. Γιατί μέσα στην αγάπη ταυτίστηκε μαζί μου∙ και η νίκη του είναι νίκη μου. Κι έτσι ο θάνατος του Χριστού πάνω στο Σταυρό είναι πράγματι, όπως τον περιγράφει η Λειτουργία του Μ. Βασιλείου, ένας «ζωοποιός θάνατος». Επομένως η οδύνη του Χριστού και ο θάνατος έχουν αντικειμενική αξία∙ έκανε για μας κάτι που θα ήμασταν τελείως ανίκανοι να κάνουμε δίχως αυτόν. Ταυτόχρονα δεν θα έπρεπε να λέμε ότι ο Χριστός υπέφερε «αντί για μας», αλλ' ότι υπέφερε για χάρη μας. Ο Υιός του Θεού υπέφερε «έως θανάτου», όχι για ν' απαλλαγούμε εμείς απ' την οδύνη, αλλά για να είναι η οδύνη μας σαν τη δική του. Ο Χριστός δεν μας προσφέρει ένα δρόμο που παρακάμπτει την οδύνη, αλλά ένα δρόμο μέσα απ' αυτήν· όχι υποκατάσταση, αλλά λυτρωτική συμπόρευση. Αυτή είναι η αξία του Σταυρού του Χριστού για μας. Αν τη συνδέσουμε με την Ενσάρκωση και τη Μεταμόρφωση που προηγήθηκε, και με την Ανάσταση που την ακολουθεί -γιατί όλ' αυτά είναι αχώριστα μέρη μιας μοναδικής πράξης ή «δράματος»- η Σταύρωση πρέπει να κατανοηθεί σαν ύψιστη και τέλεια νίκη, θυσία και πρότυπο. Και σε κάθε περίπτωση η νίκη, η θυσία και το πρότυπο είναι της αγάπης που πάσχει. Έτσι βλέπουμε το Σταυρό: την τέλεια νίκη της ταπείνωσης που ξέρει ν' αγαπάει πάνω στο μίσος και το φόβο∙ την τελεία θυσία ή την εκούσια αυτοπροσφορά της συμπόνιας που ξέρει ν' αγαπάει∙ το τέλειο πρότυπο της δημιουργικής δύναμης της αγάπης. Με τα λόγια της Julian του Norwich: Θα' θελες να μάθεις το νόημα του Κυρίου σου πάνω σ' αυτό το πράγμα; Μάθε το καλά: Η αγάπη ήταν το νόημά του. Ποιος στο έδειξε; Η αγάπη. Τι σου έδειξε εκείνος; Αγάπη. Γιατί στο έδειξε; Από αγάπη. Κρατήσου απ' αυτό και θα μάθεις περισσότερα. Αλλά ποτέ δεν θα ξέρεις ούτε θα μάθεις μέσα σ' αυτό τίποτ' άλλο. Τότε είπε ο καλός μας Κύριος Ιησούς Χριστός: Είσαι ευχαριστημένος που υπέφερα για σένα; Είπα: Ναι, Κύριέ μου, σ' ευχαριστώ∙ ναι, Κύριέ μου, ας είσαι ευλογημένος. Τότε είπε ο Ιησούς, ο Κύριος: Αν εσύ είσαι ευχαριστημένος, είμαι κι εγώ ευχαριστημένος: είναι μια χαρά, μια ευδαιμονία, μια ατέλειωτη ικανοποίηση για μένα το ότι κάτι υπέφερα για σένα∙ κι αν μπορούσα να υποφέρω περισσότερο, θα υπέφερα περισσότερο. http://orthodox-world.pblogs.gr/2008/03/giati-h-stayrwsh-toy-hristoy-einai-nikh-kata-toythanatoy.html Γ. Οι επτά λόγοι του Χριστού στο Σταυρό Ο Σταυρός του Κυρίου μας είναι η Ζωή και η Ανάσταση για το λαό Του, για όλους εμάς που πιστεύουμε σ’ Αυτόν. Ο Σταυρός, από όργανο ατιμώσεως, βασανισμού και φρικτού θανάτου, γίνεται πλέον το ξύλον της ζωής. Επάνω σ’ αυτόν ο Κύριός μας απλώνει τα χέρια Του και καλεί όλους τους ανθρώπους να λάβουν ζωή από Εκείνον. Και η ζωή δεν είναι μόνο η υπερνίκηση του φόβου του θανάτου. Ζωή είναι η σχέση μαζί Του, η οποία περνά από τον Σταυρό. Χωρίς Σταύρωση δεν υπάρχει Ανάσταση. Η χριστιανική πίστη δεν 297 είναι υπόσχεση άνετης ευτυχίας και μακαριότητας. Είναι πορεία σταυρώσιμη και αναστάσιμη. Χωρίς να ανταποκριθούμε στην πρόσκληση του Κυρίου μας, να συμπορευθούμε μαζί Του και να συσταυρώσουμε τις αμαρτίες της ζωής μας, τα πάθη μας, την επιθυμία μας για θέωση χωρίς Αυτόν, δεν έρχεται η Ανάσταση. Κι αυτός είναι ο δρόμος της Εκκλησίας. Η πορεία προς το Σταυρό αλλά και η πίστη στην Ανάσταση. Αυτό ζούμε ιδιαιτέρως το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής. Γι’ αυτό και στο Σταυρό του Κυρίου προσκυνούμε και Εκείνον που επάνω του προσέφερε τον εαυτό Του και κατόπιν αναστήθηκε, υμνούμε και Τον παρακαλούμε να μας ελεήσει. Από ώρας έκτης (12 το μεσημέρι), μέχρι ώρας ενάτης (τρεις το απόγευμα) συντελέσθηκε το μεγαλύτερο μυστήριο στην ιστορία του κόσμου. Ο Θεός που προσέλαβε την ανθρώπινη φύση «οὐσίᾳ» και «οὐ φαντασίᾳ», παραιτείται από το δικαίωμα και την εξουσία Του να ζήσει αιώνια και υποτάσσεται στο σωματικό θάνατο, στο χρόνο, στον πόνο, την δοκιμασία, για να ανοίξει το δρόμο προς την Ανάσταση. Το ερώτημα για μας τους ανθρώπους που ζούμε παραδομένοι στην αμαρτία και ελάχιστα λαμβάνουμε σοβαρά υπ’ όψιν τη θυσία του Θεού, είναι κατά πόσον θα αποφασίσουμε να στρέψουμε την ελευθερία μας προς το Χριστό και όχι προς τον εαυτό μας. Ωστόσο, ο Κύριος εξακολουθεί να περιμένει την μετάνοιά μας, την αλλαγή ζωής και νου και την ανταπόκρισή μας στην αγάπη Του στη ζωή της Εκκλησίας. Επτά σύντομους λόγους είπε ο Κύριός μας επάνω στο Σταυρό. Οι λόγοι αυτοί δείχνουν τόσο τη δική Του θυσία όσο και το δρόμο που καλούμαστε να ακολουθήσουμε αν δεν θέλουμε η θυσία Του να παραμείνει ανενεργή για τον καθέναν μας. α. «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς . οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι (Λουκ. 23,34). Ο Χριστός δείχνει το έλεός Του απέναντι στους εκτελεστές Του, απέναντι στον κάθε άνθρωπο που αρνείται να αποδεχθεί το Θεανθρώπινο Πρόσωπό Του, που αρνείται να Τον αγαπήσει ως Θεό Του και τελικά Τον απορρίπτει μέχρι σταυρώσεως και βασανισμού. Παράλληλα, δείχνει ότι όσοι πράττουν το κακό στη ζωή τους δεν ξέρουν τι πράττουν. Όσοι ζούνε στην αμαρτία, δεν είναι αληθινά ελεύθεροι. β. «Ἀμήν λέγω σοι, σήμερον μετ’ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ Παραδείσῳ» (Λουκ. 23,43). Είναι ένας από τους πιο παρήγορους λόγους που έχουν ακουστεί στην Ιστορία του κόσμου. Ο Κύριος βεβαιώνει τον ευγνώμονα ληστή ότι θα είναι μαζί Του στον Παράδεισο. Έως και την τελευταία Του πνοή ο Χριστός σώζει όσους καταλαβαίνουν ότι ζωή χωρίς μετάνοια δεν έχει νόημα, ζωή χωρίς Αυτόν δεν έχει νόημα, ό,τι κι αν έχουν διαπράξει. Αρκεί να πούμε κι εμείς το «Μνήσθητί μου Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» και δεν Τον περιφρονήσουμε. γ. «Γύναι, ἰδού ὁ Υἱός σου» (Ἰωάν. 19,26). Έτσι είπε ο Κύριος στην Παναγία Μητέρα Του που στεκόταν κάτω από το Σταυρό με ψυχή σταυρωμένη από τον πόνο και τη θλίψη της Μάνας του Ανθρώπου που έβλεπε το παιδί της να πεθαίνει άδικα και της Μάνας του Θεού που δεν μπορούσε να εξηγήσει το «ξένον» του θανάτου για τον Θεό που έγινε άνθρωπος. Ο Χριστός, ακόμη και μέσα στον πόνο Του, δεν ξεχνά τον άνθρωπο που Τον έφερε στον κόσμο και την αφήνει στη φροντίδα του ευαγγελιστή Ιωάννη. Η αγάπη δεν νικιέται από τον πόνο και το θάνατο. Αρκεί να την έχουμε σ’ αυτή τη ζωή. δ. «Θεέ μου, Θεέ μου, ἵνα τί μέ ἐγκατέλιπες;» (Ματθ. 27,46). Δείχνει τον πόνο, αλλά και την εγκατάλειψη του Χριστού στη μοναξιά του θανάτου. Πριν την Ανάσταση ο θάνατος είναι το φοβερότερο γεγονός στη ζωή του κόσμου, καθότι ο άνθρωπος καλείται να τον διέλθει μόνος του. Κανείς δεν μπορεί να τον καταλάβει και να συμμεριστεί το βίωμά του τη στιγμή του θανάτου, του χωρισμού δηλαδή της ψυχής από το σώμα, του χωρισμού από τη ζωή. Μόνο η Ανάσταση μας δίδει παρηγοριά και την βεβαιότητα ότι, ακόμη κι αυτή την ώρα της πλήρους μοναξιάς, ο Χριστός που γεύθηκε τον θάνατο μας στηρίζει και μας περιμένει. Η φράση αυτή μας δείχνει ακόμη ότι ο Χριστός ως άνθρωπος εγκαταλείφθηκε από το Θεό Πατέρα για να πεθάνει, εκούσια ο Ίδιος παραιτήθηκε από το δικαίωμα της αθανασίας και ο Πατέρας Του συναίνεσε σ’ αυτή την επιλογή. Είναι λέξεις που συγκλονίζουν. ε. «Διψῶ» (Ἰωάν. 19,28). Πέρα από το σωματικό σύμπτωμα που έφερε η σταύρωση, της αφόρητης δίψας που ένιωθε ο άνθρωπος καθώς προσπαθούσε να αναπνεύσει και δεν μπορούσε, με αποτέλεσμα να πνιγόταν, ο Κύριός μας δείχνει πως ο Θεός διψά για την κοινωνία των ανθρώπων, για την αγάπη τους. Δεν είναι ότι μας έχει ανάγκη ο Θεός. Είναι όμως τέτοια η σχέση Του μαζί μας, η οποία δε νοείται αλλιώς, παρά μόνο δια της αγάπης. Κι εμείς οι άνθρωποι είμαστε τόσο σκληροί, που μόνο ξύδι βρίσκουμε να δώσουμε στο Θεό. Η κοινωνία μας μαζί Του δεν έχει «ὐδωρ» αγάπης και ξεδιψάσματος, αλλά «όξος» ύβρεων και επιτάσεως της απομακρύνσεως από Εκείνον. 298 στ. «Πάτερ, εἰς χεῖρας σου παρατίθεμαι τό πνεῦμα μου» (Λουκ. 23,46). Ό,τι έγινε στο Γολγοθά ήταν μέσα στο σχέδιο του Θεού για την σωτηρία του κόσμου και του ανθρώπου. Κι αυτή η σωτηρία δεν νοείται χωρίς την Ενανθρώπιση, τα Πάθη, την Ταφή και την Ανάσταση του Υιού. Μόνο ο Χριστός, ο Οποίος είναι Θεός και άνθρωπος μαζί, μπορεί να σώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά του θανάτου. Γιατί ο άνθρωπος μόνος του δεν έχει τη δύναμη να νικήσει όχι μόνο το σωματικό θάνατο, αλλά, κυρίως, τον πνευματικό, δηλαδή τη ζωή όπου οι ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης, το λογικό, η ελευθερία, η αγάπη και η δύναμη του «ἄρχειν», του «κυβερνᾶν», χρησιμοποιούνται για να κάνουν τον άνθρωπο θεό, χωρίς να τον αφήνουν να στραφεί προς το Θεό για να λάβει ζωή. Αλλιώς το λογικό γίνεται ορθολογισμός. Η ελευθερία γίνεται δικαίωμα στην αμαρτία. Η αγάπη γίνεται φιληδονία. Η δύναμη του «ἄρχειν» γίνεται εξουσία. Ο άνθρωπος παραμένει τότε νεκρός και δεν μπορεί να αναστηθεί. Γι’ αυτό και ο Χριστός δείχνει το δρόμο της επιστροφής προς τον Πατέρα, που είναι η αληθινή σωτηρία. Μία φορά έζησε ο Χριστός ως άνθρωπος. Στον Πατέρα Του επέστρεψε. Το ίδιο κι εμείς. Αρκεί να πιστεύουμε. ζ. «Τετέλεσται» (Ιωάν. 19,30). Δεν παύει να υπάρχει ο Χριστός ως ύπαρξη. Η ψυχή Του θα κατέλθει στον Άδη. Τελειώνει όμως η Αποστολή Του στον κόσμο που είναι να προσλάβει την ανθρώπινη φύση και να ζήσει ως τέλειος άνθρωπος κατά πάντα και ως προς το θάνατο. Τα βασανιστήρια που πέρασε ο Θεός και η τραγωδία του ανθρώπου τελείωσαν. Τώρα αρχίζει η ζωή, δηλαδή η νίκη πάνω στο θάνατο, η ανάσταση, η δόξα. Γι’ αυτό και πάνω στο Σταυρό στην Εικονογραφία της Ορθόδοξης Παράδοσης υπάρχει η φράση «Ὁ Βασιλεύς τῆς Δόξης». Ο Σταυρός είναι η δόξα του Κυρίου, η ταπεινή αγάπη που υποτάσσεται στο θάνατο, αλλά τον συντρίβει οριστικά και αμετάκλητα. Ατενίζοντας το Σταυρό του Κυρίου μας, ας θυμηθούμε αυτούς τους λόγους και ας τους κάνουμε πράξη στη ζωή μας. Ας είμαστε μεγαλόκαρδοι. Ας αρνούμαστε το κακό για να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε και τι κάνουμε. Να μετανοούμε για τις αμαρτίες μας και να ζούμε τη ζωή της Εκκλησίας που είναι ο Παράδεισος και η Βασιλεία του Θεού. Να αγαπούμε τους πλησίον μας, τους οικείους μας, τον κόσμο και να φροντίζουμε γι’ αυτούς. Μόνο η αγάπη νικά το θάνατο. Να εμπιστευόμαστε το Θεό μέχρι το τέλος της ζωής μας για να ζήσουμε την Ανάσταση. Να μην ποτίζουμε τον Κύριο με το όξος και τη χολή της αχαριστίας, της αδιαφορίας, της κακίας, αλλά με το ύδωρ της αγάπης και της υπακοής. Να σεβόμαστε τη ζωή που είναι δώρο Θεού. Από Εκείνον δίδεται και σ’ Εκείνον επιστρέφει. Να έχουμε επίγνωση ότι η Πρόνοια του Θεού μας σκεπάζει και μας φροντίζει, αρκεί να Τον αναζητούμε και να Τον έχουμε ως προτεραιότητα στη ζωή μας. Ο Χριστός σταυρώθηκε για μας, για να ανοίξει το δρόμο της Ανάστασης για τον καθέναν μας. Ας ζήσουμε την Ανάσταση στην Πίστη και στην Αγάπη εν τη Εκκλησία. Δ. Ο γέροντας Παϊσιος για το Πάσχα Στην γιορτή, για να νιώση κανείς το γεγονός, δεν πρέπει να δουλεύη. Την Μεγάλη Παρασκευή λ.χ., εάν θέλη να νιώση κάτι, δεν πρέπει να κάνη τίποτε άλλο εκτός από προσευχή. Στον κόσμο οι καημένοι οι κοσμικοί την Μεγάλη Εβδοβάδα έχουν δουλειές. Μεγάλη Παρασκευή να δίνουν ευχές. «Χρόνια πολλά! Να ζήσετε! Με μια νύφη!»… Δεν κάνει! Εγώ την Μεγάλη Παρασκευή κλείνομαι στο Καλύβι. Όπως και μετά το Αγγελικό Σχήμα η εβδομάδα της ησυχίας που ακολουθεί, βοηθάει, γιατί ποτίζει η θεία Χάρις την ψυχή και καταλαβαίνει ο μεγαλόσχημος τι έγινε, έτσι και στις γιορτές η ησυχία πολύ βοηθάει. Μας δίνεται περισσότερη ευκαιρία να ξεκουρασθούμε λίγο, να μελετήσουμε και να προσευχηθούμε. Θα έρθη ένας καλός λογισμός, θα εξετάσουμε τον εαυτό μας, θα πούμε λίγο την ευχή και θα νιώσουμε έτσι κάτι από το θείο γεγονός της ημέρας. 299 Ε. Μια εμπειρία από το Άγιο Φως στον Πανάγιο Τάφο (του Λυκούργου Μαρκούδη, υπεύθυνου προγράμματος του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία») Το Άγιο Φως, εγώ, δεν το είδα. Και δεν το είδα γιατί έτσι θέλει ο Θεός. Ήμουν από τους ελάχιστους τυχερούς που ακουμπούσα τον Πανάγιο Τάφο. Κι όμως δεν το είδα. Βγήκε από μπροστά μου, ο μακαριστός Πατριάρχης Διόδωρος, κρατώντας τα αναμμένα κεριά. Και δεν ξέρω πως άναψαν. Δεν ήταν βουτηγμένα σε φωσφόρο και θειάφια και οτιδήποτε άλλο. Ας πούνε ό,τι θέλουνε δε μ’ ενδιαφέρει αυτό. Ξέρω όμως – και όσοι έχουν πάει στον Πανάγιο Τάφο το ξέρουν και τους το έχω πει –, όσες φορές βρισκόμαστε εκεί με Έλληνες, μεταφέρω μόνο δική μου εμπειρία και τίποτα άλλο, για να μη νομίσουν ότι θέλω να παρακινήσω τον κόσμο σε πλάνη. Μπροστά στον Πανάγιο Τάφο, πάνω απ’ την είσοδο υπάρχουν πάρα πολλά καντήλια, τα οποία για να τα ανάψεις πρέπει να τα κατεβάσεις με τις τροχαλίες, να κατέβουν χαμηλά, να πάρεις και μια σκαλίτσα να ανέβεις και χεράκι-χεράκι να τ’ ανάψεις. Έχω δει πάρα πολλές φορές τον αγαπητό μας πατέρα Παντελεήμονα να κάνει αυτή την εργασία – το καθήκον, το δικαίωμα. Κάθε μέρα. Κάποιες ώρες αλλάζουν το λαδάκι, τα φυτιλάκια και τα ανάβουν. Το Μεγάλο Σάββατο είναι το έθος να σβήνουν τα πάντα στον Πανάγιο Τάφο. Και τα καντήλια. Τα καντήλια, λοιπόν, τα έσβησαν. Ακριβώς εκεί που κατεβαίνουν τα καντήλια (με τις τροχαλίες) στεκόμουνα εγώ. Όταν βγήκε ο Πατριάρχης κρατούσε στα χέρια του τα αναμμένα κεριά απ’ το Άγιο Φως. Πριν μπει στον Πανάγιο Τάφο τα καντήλια ήταν σβηστά. Κι επειδή το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να κοιτάω προς τα πάνω – πού αλλού μπορείς να κοιτάς εκείνη την ώρα; – κοίταγα τα καντήλια και τα είχα δει σβηστά. Όταν βγήκε ο Πατριάρχης, μπροστά μου, με τα κεριά αναμμένα και κοίταξα προς τα πάνω, τα καντήλια ήταν αναμμένα. Και δεν τα είχε κατεβάσει κανένας κάτω. Δεν είχε πάει κανείς με καμία σκάλα, δεν είχαν κουνηθεί καθόλου, ούτε τα «θειάφια-ξεθειάφια», ούτε «φωσφόρια» υπήρχαν, ούτε τίποτα γιατί απλούστατα κανένας, αγαπητοί επιστήμονες συγγραφείς εκ Θεσσαλονίκης – και δεν ξέρω εγώ από που αλλού ορμώμενοι –, δεν ξέρει κάθε χρόνο τι ώρα βγαίνει το Άγιο Φως. Πέρυσι βγήκε στις 14:05. Εκείνη τη χρονιά είχε βγει στις 12:15. Κάθε χρονιά, ανάλογα με τον συνωστισμό που υπάρχει, δυσκολεύεται το βήμα του Πατριάρχη. Το Άγιο Φως λοιπόν, εκείνη το φορά που ήμουν μπροστά, έτσι άναψε τα καντήλια πάνω από τον Πανάγιο Τάφο. Κι επειδή εγώ είμαι ο δυσκολόπιστος, είμαι αυτός που όταν μου λένε για θαύματα κοιτάω πίσω τις εικόνες, να δω μήπως έχουν κάνει κάτι, όταν μου λένε ότι κάτι ακούγεται πάω και κοιτάω να δω μήπως ακουμπάει η πέτρα με κάτι άλλο και μεταφέρει κάποιον ήχο, όταν μου λένε ότι η εικόνα δακρύζει ή ανοιγοκλείνει τα μάτια της θα πάω 5-6 φορές να την δω, να την φωτογραφήσω, για να’ χω αποδείξεις γιατί δεν τα πιστεύω... Δεν είμαι ευκολόπιστος, είμαι δύσπιστος πάρα πολύ. Θα πω ότι την ώρα που βγήκε το Άγιο Φως το ’ξερα, τι συμβαίνει. Το Άγιο Φως βγαίνει, δεν λέω ότι «δεν βγαίνει» – για να μην παρεξηγηθώ έτσι όπως το’ πα. Είτε το πιστεύει κάποιος είτε όχι, είτε το δει είτε όχι, ΒΓΑΙΝΕΙ. Προς δόξαν Θεού και όχι δική μας. Όταν βγήκε, λοιπόν, το Άγιο Φως, δίπλα μου στεκόντουσαν άνθρωποι που μου λέγανε αυτό που έβλεπαν· γιατί έτσι τους επέτρεπε ο Θεός, να δούνε. Εμένα δεν μου επέτρεπε, και καλά έκανε. Δεν χρειάζεται να τα δω κι όλα. Ένας κύριος με μακριά γενειάδα στεκόταν δίπλα μου κι όταν βγήκε το Άγιο Φως, που ανάβουμε όλοι μας τα 33 κεράκια που κρατάμε – που δεν είναι βουτηγμένα πουθενά –, για περίπου τρία λεπτά το Άγιο Φως δεν καίει. Και αν πιάσεις τα 33 κεριά και τα κάνεις μασούρι και ανάψεις φωτιά, η φλόγα δεν ξεπερνάει τα είκοσι εκατοστά σε ύψος. Να ξέρουν οι αιρετικοί επιστήμονες, που δεν το έψαξαν καθόλου, ποτέ οι Αρμένιοι δεν μπαίναν να πάρουν το Άγιο Φως. Ήταν πάντοτε δικαίωμα των Ελληνορθοδόξων. Μια χρονιά., τον 16 ο αιώνα, πλήρωσαν το σουλτάνο και πήραν ειδικό φιρμάνι να μπουν. Κεκλεισμένων των θυρών πέταξαν έξω τους Ορθοδόξους. Και το Άγιο Φως, εκείνη τη χρονιά, δεν βγήκε στον Πανάγιο Τάφο που μπήκαν οι Αρμένιοι – που είναι μονοφυσιτικό δόγμα. Απ’ έξω από την πύλη του Ναού, που είχε κλείσει, σε εκείνες τις τρεις κολόνες που υπάρχουν μέχρι και σήμερα, ήταν γονατιστός ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης. Και την προκαθορισμένη ώρα, δηλαδή το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, κλαίγοντας εκεί, σχίστηκε η κολόνα, βγήκε το Άγιο Φως και άναψε στα χέρια του. Και αυτή η μαρτυρία είναι καταγεγραμμένη σε ιστορικές πηγές. Μόνο τότε είχαν μπει οι Αρμένιοι. Και από τότε υπάρχει φιρμάνι, επί Τουρκοκρατίας, που απαγόρευε σε οποιονδήποτε άλλον πλην των ορθοδόξων Ρωμαίων – γιατί Ρωμηούς μας λέγαν τότε – να μπουν στον Πανάγιο Τάφο το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου για να πάρουν το Άγιο Φως. Και κάτι ακόμα: το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ο Πανάγιος Τάφος ελέγχεται. Και ελέγχεται από τέσσερεις, τους εκπροσώπους των χριστιανικών δογμάτων: αρμένιοι, κόπτες συριανοί, ο ελληνορθόδοξος φύλακας και – 300 το συγκλονιστικό – απ’ τον γενικό αστυνομικό διευθυντή της παλαιάς πόλεως της Ιερουσαλήμ. Τι ψάχνουνε; Να δουν ότι είναι όλα τα καντήλια και τα κεριά σβηστά, ότι δεν υπάρχει φιτίλι, δεν υπάρχει μαντήλι, δεν υπάρχει ό,τι μπορείς να φανταστείς, σπίρτα, αναπτήρας... Τίποτα που να μπορείς να ανάψεις φωτιά. Είναι εκεί ο Ελληνορθόδοξος και οι αλλόδοξοι που κοιτάνε να δουν μήπως κάνει κανένα κόλπο ο Έλληνας και κρύψει τίποτα. Και είναι και ο αστυνομικός διευθυντής που δεν είναι καν χριστιανός! Το πιστοποιώ, λοιπόν, ότι είναι όλα σβηστά και βγαίνουν έξω και σφραγίζουν τον Πανάγιο Τάφο – σαν πρώτο έλεγχο. Στον δεύτερο έλεγχο, όταν φτάσει ο Πατριάρχης μπροστά, θα τού βγάλουν τα άμφια. Και θα πάει ο αστυνομικός διευθυντής να τον ψάξει με τα χέρια του για να δει ότι δεν έχει πάνω του σπίρτα, αναπτήρες. Τότε θα μπει μέσα στον Πανάγιο Τάφο. Και στο τρίτο έλεγχο, πίσω από τον Πατριάρχη, στον προθάλαμο του Παναγίου Τάφου, θα σταθεί ο Αρμένιος εκπρόσωπος. Όταν σταθεί εκεί θα κάθεται και θα βλέπει στιγμή-στιγμή, δευτερόλεπτο-δευτερόλεπτο τι κάνει ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης μέσα στον Πανάγιο Τάφο. Θα κοιτάει να δει μήπως βγάλει κάτι, μήπως βουτήξει κάτι. Γιατί; Γιατί αν κάνει κάτι λάθος, θα βγει, θα του χώσει μια μπουνιά – που είναι πολύ εύκολο να το κάνει – και θα βγει να φωνάξει ότι κάνουν απάτη μέσα, οι ορθόδοξοι Έλληνες – είναι δικός μας ο Πανάγιος Τάφος. Βγαίνει το αναστάσιμο αυτό Φως για να καταυγάσει τη ψυχή μας, να την κάνει να αγάλλεται και να νιώσει την χαρά που σε λίγες ώρες θα νιώσει ακούγοντας το «Χριστός Ανέστη». Αυτό είναι το Άγιο Φως και αυτό γίνεται το Μεγάλο Σάββατο μεσημέρι. Ενώ εδώ, σε όλες τις εκκλησίες, η ακολουθία του Αγίου Φωτός γίνεται το βράδυ της Ανάστασης, όταν δεν έρχεται το Άγιο Φως, εδώ και 17 χρόνια έρχεται το Άγιο Φως στην Ελλάδα με ειδική πτήση – καταργήστε την κι αυτήν σας παρακαλώ, έτσι; Δεν πρέπει ούτε τιμές αρχηγού κράτους να αποδίδουμε, δεν κάνει. Προς Θεού –. Πριν από αυτά τα χρόνια αλλά και σε πάρα πολλές εκκλησίες που δεν πάει το Άγιο Φως, οι ιερείς ευλογούν τη λαμπάδα και το καντήλι πάνω στην Αγία Τράπεζα, την σταυρώνουν και δίνουν απ’ αυτό το αγιασμένο φως – γιατί έτσι αγιάζεται το φως – στους πιστούς να το πάρουν σπίτι τους. Το Φως των Ιεροσολύμων – το Άγιο Φως – είναι άλλο, το φως που αγιάζουν πάνω στην Αγία Τράπεζα άλλο· αλλά εξίσου Άγιο. Γιατί, να μην θαρρούμε ότι και όταν γίνεται η Θεία Λειτουργία δεν γίνεται ένα μεγάλο θαύμα, όταν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μεταλαμβάνεται στους πιστούς! Μακάρι να είχαμε τη συναίσθηση αυτού του θαύματος κι ας μη βλέπαμε ποτέ το Άγιο Φως κι ας μη βλέπαμε ποτέ μεγάλα θαύματα, ούτε ιάσεις, ούτε τίποτα. http://www.oodegr.com/oode/asynithista/thavmata/agio_fws_martyria1.htm ΣΤ. Η Ιστορία του κόσμου και του ανθρώπου Πλασθήκαμε από το Θεό για να μετέχουμε στην αγάπη και τη ζωή που Αυτός βιώνει. Όταν αγαπάς, δημιουργείς. Η ζωή με το Θεό είναι Παράδεισος. Όμως ο ελεύθερος Θεός δεν μπορεί να μην δίνει στον άνθρωπο την ελευθερία να τον απορρίψει. Γι’ αυτό και η ιστορία του κόσμου εμπεριέχεται στον κάθε άνθρωπο, δηλαδή και σε μας. Κάθε στιγμή της ζωής μας μπορούμε να είμαστε μαζί με το Θεό ή χωριστά. Η απομάκρυνσή μας ονομάζεται «πτώση» και έχει ως συνέπειά της την φθορά και το θάνατο. Συνεργός μας στην διαρκή μας πτώση ο «όφις», ο διάβολος, το πονηρό πνεύμα που έχει χωριστεί από το Θεό και θέλει όλη η δημιουργία του Θεού να είναι μακριά από Εκείνον. Ο θάνατος είναι συνέπεια της εξορίας του ανθρώπου από τον Παράδεισο και της επιστροφής του στον χρόνο του κόσμου. Πεθαίνει κάθε άνθρωπος και γιατί ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος, αλλά και 301 γιατί ο σωματικός θάνατος συνεπάγεται και το σταμάτημα της αμαρτίας και της φθοράς. Αλλιώς το κακό θα γινόταν αθάνατο και θα είχε καταπιεί και τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ο Θεός δεν ξεχνά τον άνθρωπο. Στην πάλη αυτή να είναι αυτός με το Θεό ή με θεό τον εαυτό του, ο Θεός απέστειλε τους προφήτες, τους δικαίους και τους αγίους, τον Μωσαϊκό νόμο στην Παλαιά Διαθήκη και όρισε ακόμη και οι Άγγελοι, τα πνεύματα που είναι κοντά Του, να μας βοηθούν. Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ο Θεός έστειλε στον κόσμο τον Υιό Του, δια του Οποίου δημιούργησε τον κόσμο, τον χρόνο, τη ζωή. Ο Χριστός είναι Θεός, όπως ο Θεός Πατέρας. Έχει την ίδια δόξα που έχει ο Πατέρας γιατί την λαμβάνει στην πληρότητά της από τον Ίδιο και είναι ίσος με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου. Έλαβε το ανθρώπινο σώμα για να οδηγήσει την ανθρώπινη φύση στη δόξα να είναι σε κοινωνία με το Θεό. Ο Χριστός απέδειξε ότι η ανθρώπινη φύση μπορεί να νικήσει την αμαρτία, αρκεί να επιλέξει ελεύθερα να έχει κοινωνία με το Θεό και να κάνει πράξη το θέλημα του Θεού. Έτσι, ακόμη κι αν πεθάνει ο άνθρωπος, δεν θα πεθάνει, αλλά θα λάβει ζωή μέσα από τη σχέση με το Χριστό Όσοι πιστεύουν στο Χριστό απαλλάσσονται από την πλάνη των ειδώλων και αποκτούν γνώση του αληθινού Θεού μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, όπου γίνονται χάρις στην πίστη αυτοί που ανταποκρίνονται στην αγάπη του Θεού, λαμβάνουν την ευλογία να προσφέρουν τον κόσμο στο Θεό μέσα από την Θεία Λειτουργία και κάνουν την αγάπη για τους άλλους αποστολή τους (όπως οι βασιλείς). Για να γίνουν όμως αυτά ο Χριστός έδωσε τον εαυτό Του αντάλλαγμα στο θάνατο, πέθανε για τις αμαρτίες μας, ώστε τίποτε να μην μπορεί να μας χωρίσει από το Θεό, ούτε καν ο σωματικός θάνατος. Αν δεν πέθαινε ο Χριστός, τότε όσο καλοί κι αν ήμασταν σ’ αυτή τη ζωή σε σχέση με το Θεό, ο θάνατος θα μας χώριζε από Εκείνον. Δεν θα είχαμε συνέχεια στην κοινωνία μαζί Του, καθώς και το σώμα μας θα διαλυόταν και η ψυχή μας δεν θα μπορούσε να φτάσει σ’ Εκείνον, αφού το αμαρτωλό και ακάθαρτο δεν μπορεί να κοινωνήσει με το άγιο και καθαρό που είναι ο Θεός. Πάντα θα υπήρχε ένα τείχος ανάμεσά μας. Ο Χριστός σπάει αυτό το τείχος με τον θάνατό Του στο σταυρό, γιατί ζει ως άνθρωπος όλη την ανθρώπινη πορεία μέχρι το τέλος. Επειδή όμως η ανθρώπινή Του φύση είναι ενωμένη με τη θεία, και επειδή ο ίδιος δεν είχε καμία αμαρτία επάνω Του, θα κατεβεί στον Άδη, στην κατάσταση εκείνη όπου οι ανθρώπινες ψυχές υπήρχαν μακριά από το Θεό, μέσα στο σκοτάδι και την μοναξιά, και θα τις βγάλει από εκεί με το κήρυγμα της Βασιλείας Του. Θα συντρίψει έτσι τον θάνατο, γιατί όποιος πιστεύει πλέον σ’ Αυτόν, θα είναι μαζί Του αιώνια Με την Ανάστασή Του ο Χριστός παίρνει μαζί Του όλους τους ανθρώπους που ελεύθερα Τον πιστεύουν και διαλέγουν να Τον ακολουθήσουν. Έτσι ο θάνατος δεν μπορεί να νικήσει πλέον τον άνθρωπο. Πρόσκαιρα υποτάσσει την σάρκα του, αλλά θα έρθει η ώρα που ο Χριστός θα ξαναέρθει στον κόσμο και θα τον καταργήσει, ανασταίνοντας τους νεκρούς και δίνοντας σε όλους τους ανθρώπους την αιώνια ζωή. Μόνο που αυτή θα είναι χαρά για εκείνους που διάλεξαν να Τον πιστέψουν και να ζήσουν κατά τις εντολές Του και σκοτάδι και μοναξιά για όσους θα παραμείνουν με κλειστή την καρδιά στην παρουσία Του. Από την νιότη μας ας μάθουμε να γιορτάζουμε το Πάσχα όχι μόνο με γνώμονα τα έθιμα και τις παραδόσεις, αλλά κυρίως μέσα από τη σχέση με το Χριστό. Ας εκκλησιαζόμαστε και ας κοινωνούμε, να νηστεύουμε για να ζήσουμε το Φως και τη ζεστασιά της παρουσίας του Προσώπου Του στην Ανάσταση. Να μπορέσουμε να γεννηθούμε στην Αγάπη. 302 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 25 Η Ανάσταση στη ζωή μας Η μέρα της Λαμπρής (Μουσική Χρίστος Τσιαμούλης, Ποίηση Διονύσιος Σολωμός, ερμηνεία Μανώλης Μητσιάς από τον δίσκο Δωδεκάορτο ) Χριστός Ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες όλοι, μικροί μεγάλοι, ετοιμαστείτε Μέσα στις εκκλησιές τις δαφνοφόρες με το φως της χαράς συνναζωχτήτε. Ανοίξτε, αγκαλιές ειρηνοφόρες μπροστά στους Άγιους και φιληθείτε φιληθείτε γλυκά χείλη με χείλη πέστε Χριστός Ανέστη εχθροί και φίλοι. Χριστός Ανέστη εκ νεκρών Θανάτω θάνατον πατήσας Και τοις εν τοις μνήμασι Ζωήν χαρισαμένος. Ερμηνευτικά σχόλια Χριστός Ανέστη: Είναι ένα τραγούδι βασισμένο στην ποίηση του Διονύσιου Σολωμού και στον Λάμπρο. Το ποίημα αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι καλούνται να ζήσουν το γεγονός της Ανάστασης του Χριστού. Στοιχεία αυτού του τρόπου είναι η ενότητα όλων των ηλικιών και η ένταξη στο σώμα του Χριστού που είναι η Εκκλησία. Η Ανάσταση δεν είναι μόνο γεγονός προσωπικό, αλλά έχει να κάνει και με όλους τους ανθρώπους. Το δεύτερο έχει να κάνει με την συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας. Η Ανάσταση προϋποθέτει την παρουσία μας στο ναό του Θεού. Είναι κάτι που το λησμονούμε, ιδίως στην εποχή μας. Ανάσταση σημαίνει λειτουργία. Σημαίνει θεία κοινωνία. Σημαίνει ότι δεν μένουμε μόνο στο υλικό γεγονός, αλλά ότι την γευόμαστε πνευματικά. Και η Ανάσταση συνεχίζεται σε κάθε θεία λειτουργία, ιδίως σ’ αυτήν της Κυριακής. Ανοίξτε αγκαλιές ειρηνοφόρες: το τρίτο στοιχείο του τρόπου της Ανάστασης είναι η αγάπη. Και μάλιστα με ειρηνικό τρόπο. Αυτός που αποδέχεται την Ανάσταση αφήνει κατά μέρος κάθε κακία. Συγχωρεί, ειρηνεύει στην καρδιά του και επιλέγει την οδό της αγάπης. Το τέταρτη είναι η παρουσία των Αγίων. Είναι η αίσθηση ότι ο κάθε χριστιανός είναι ένας ακόμη κρίκος στην αλυσίδα όλων όσων έχουν προηγηθεί και την ίδια στιγμή μετά από αυτόν θα έρθουν άλλοι. Η Ανάσταση συνοδεύεται από τον αγώνα για αγιότητα, για σχέση δηλαδή με το Χριστό και την ίδια στιγμή μεταφορά του μηνύματος που ο Αναστημένος Χριστός φέρει στον κόσμο: ότι ο θάνατος πατήθηκε και τίποτε δεν μπορεί να φανεί πιο ισχυρό από την Ανάστασή του. Γι’ αυτό όποιος ζει την αγάπη, ανταλλάσσει το φιλί από την καρδιά του, αφήνει κατά μέρος κάθε εχθρότητα, γιατί νιώθει ότι δεν μπορεί μπροστά στο Χριστό να έχει εχθρούς και την ίδια στιγμή βλέπει ότι ο Χριστός μας συγχώρεσε όλους, τότε ζει την Ανάσταση αληθινά. Θανάτω θάνατον πατήσας: με το θάνατό Του επάνω στο Σταυρό ο Χριστός πάτησε τον θάνατο όλων των ανθρώπων. Τον μεν σωματικό θα τον συντρίψει οριστικά με την Ανάσταση των Σωμάτων μας στη Δευτέρα Παρουσία, οπότε και όλοι θα ξαναπάρουμε αυτήν την ενότητα σώματος και ψυχής που σπάει την στιγμή του θανάτου, ενώ τον πνευματικό θάνατο τον συντρίβει από αυτήν εδώ την ζωή, με την υπακοή στο θέλημα του Θεού Πατέρα και την Αγάπη, που εκφράζεται για όσους πιστεύουν με την συμμετοχή μας στη ζωή και στα μυστήρια της Εκκλησίας. Έτσι μας χαρίζεται η Ζωή. τοις εν τοις μνήμασι: οι άνθρωποι που δεν πιστεύουν στην Ανάσταση είναι σαν να βρίσκονται στα μνήματα. Όποιος δεν αγαπά είναι σαν νεκρός. Γι’ αυτό και χρειάζεται να θυμόμαστε αυτούς τους τρόπους της 303 Ανάστασης και να τους ζούμε: την ενότητα, την συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας και την πίστη ότι όλοι καλούμαστε να είμαστε μαζί, την Θεία Κοινωνία, την αγάπη, την συμφιλίωση με τους εχθρούς μας, την πίστη ότι ο θάνατος δεν μπορεί πλέον να μας βλάψει. Όλα αυτά χτίζουν ένα άλλο τρόπο ζωής, ο οποίος μπορεί να μην φαίνεται ότι έχε δύναμη στον κόσμο, αλλά λειτουργεί μυστικά, όπως ο σπόρος που θάβεται, για να βγει στάχυ, καινούριος καρπός που θα θρέψει με το ψωμί τους ανθρώπους. Αυτό είναι και ο Χριστός. Θάφτηκε και Αναστήθηκε. Το ίδιο κι εμείς, αν πιστεύομε σε Εκείνον. Β. Η Ανάσταση και ο σύγχρονος άνθρωπος Βλασίου κ. Ιεροθέου) (Συνέντευξη του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου -Ποιό είναι το μήνυμα που εκπορεύεται από το κενό μνημείο του Θεανθρώπου για τον άνθρωπο της τηλοψίας; Ζούμε σε μια εποχή πληροφορίας και πληροφορικής, στην οποία εποχή σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η τηλοψία ή τηλεόραση. Παρά ταύτα όμως ζούμε σε εποχή παραπληροφορίας και παραπληροφόρησης. Μαθαίνουμε πολλά νέα που γίνονται στον κόσμο, αγνοώντας το μεγαλύτερο νέο, την ουσία των πραγμάτων. Ο Henry David Thoreau, αναφερόμενος στην πληροφόρηση της εποχής του (1854), έλεγε ότι οι εφημερίδες δεν προσφέρουν “τίποτε το νέο”. Υπογράμμιζε ότι αν διαβάση κανείς ένα περιστατικό, μια ληστεία, έναν φόνο κλπ., δεν χρειάζεται να διαβάση άλλο. “Αν γνωρίζετε την γενική αρχή, τί σάς νοιάζουν οι μύριες περιπτώσεις και εφαρμογές της; Για έναν φιλόσοφο όλα τα νέα, όπως λέγονται, είναι κουτσομπολιό, κι αυτοί που τα συντάσσουν και τα διαβάζουν είναι γριές κυρίες την ώρα του τσαγιού”. Ο Walter Benjamin (1938) κάνει λόγο για το ότι η σύγχρονη πληροφορία είναι στην πραγματικότητα “σύντομη ασύνδετη πληροφορία”. Και γράφει χαρακτηριστικά: “Η ιστορία της πληροφορίας δύσκολα μπορεί να γραφή χωριστά από την ιστορία της διαφθοράς του τόπου”. Πόσο περισσότερο ισχύει αυτό για την σύγχρονη πληροφορική! Όμως, ο κενός τάφος του Θεανθρώπου προσφέρει την παλαιά αλλά πάντα καινούρια πληροφορία, ότι νικήθηκε ο θάνατος, ότι η πραγματική ζωή ξεπετιέται από τον θάνατο, την κένωση, την θυσία και προσφορά. Μάλλον καλύτερα μπορώ να πω ότι ο κενός τάφος του Χριστού δεν προσφέρει πληροφορία, έστω την καλύτερη, αλλά την ζωή που νικά τον θάνατο. Η τηλοψία ακόμη μπορεί να λειτουργή με το κτιστό φως και κάνει τον άνθρωπο να γνωρίζη την επιφάνεια, αλλά ο κενός τάφος του Χριστού μας δείχνει το άκτιστο Φώς, που φωτίζει και το σκοτάδι του Άδη και γεμίζει με φως όλη την κτίση. Έτσι, ενώ οι δίαυλοι της πληροφορίας ικανοποιούν τις αισθήσεις, ο κενός τάφος του Χριστού αναπαύει τις πνευματικές αισθήσεις, φανερώνει την ζωή, την πέρα των αισθήσεων. -Πιστεύετε ότι ο σύγχρονος κόσμος μπορεί να φθάση στην πραγμάτωση της Αναστάσεως; Ποιο το μήνυμα που θα θέλατε ως Ιεράρχης να αποστείλετε προς τους νέους; Όσα είπαμε μέχρι τώρα δείχνουν το στίγμα του πνεύματος που θέλω να περάσω μέσα από την συνέντευξη αυτή. Εκείνο που θα ήθελα να υπογραμμίσω ιδιαιτέρως είναι ότι υπάρχει μια επανάσταση που γίνεται με το μίσος και τις ενέργειες του θηρίου της Αποκαλύψεως και υπάρχει μια Ανάσταση που γίνεται με την αγάπη και τις ενέργειες του Αρνίου της Αποκαλύψεως. Ο Χριστός με την Ανάστασή Του έκανε την μεγαλύτερη επανάσταση μέσα στην ιστορία. Η κάθε επανάσταση δεν είναι ούτε οδηγεί στην Ανάσταση, αλλά η Ανάσταση εν Χριστώ Ιησού είναι η αληθινή επανάσταση, από την άποψη ότι η λέξη επανάσταση προέρχεται από το ρήμα επανίστημι και δείχνει την επάνοδο του ανθρώπου στο πρωτόκτιστο κάλλος, την επαναφορά του ανθρώπου στην προηγουμένη του δόξα, την ανάστασή του από την πτώση. Ο Χριστός θυσιάστηκε και αναστήθηκε όχι για να κάνη μερικές θεαματικές ενέργειες για προσωπική του εξύψωση και δόξα, αλλά για να γίνη το φάρμακο για τον άνθρωπο. Όταν βρίσκεται ένα φάρμακο για μια αρρώστια, τότε χαιρόμαστε γιατί ο κάθε άρρωστος μπορεί να ιατρευτή. Έτσι, ο Χριστός με τον Σταυρό και την Ανάστασή Του, έγινε το ισχυρότερο φάρμακο, “το φάρμακο της αθανασίας”. Όλοι εμείς που κυριαρχούμαστε από τον θάνατο μπορούμε να απαλλαγούμε από την δυναστεία του και να ζήσουμε την Ανάσταση. Αυτό το έζησαν όλοι οι άγιοι, επομένως μπορούμε και εμείς. Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι το βιβλίο της Αποκαλύψεως δείχνει τις ενέργειες του Αντιχρίστου, αλλά και την δόξα του Χριστού, το χάραγμα του θηρίου, αλλά και το σφράγισμα του Αρνίου, την κακότητα του θηρίου, αλλά και την αγάπη του Αρνίου, τους ανθρώπους του θηρίου, αλλά και τους ανθρώπους του Αρνίου, την καταστροφή της κτίσεως, αλλά και την ανακαίνιση της κτίσεως. Το τέλος της Αποκαλύψεως είναι η θριαμβευτική νίκη του Χριστού πάνω στον Αντίχριστο, ο καινός ουρανός και η καινή γη. Και οι νέοι άνθρωποι 304 μόνο με τον νέο Χριστό, που καινοποιεί τα πάντα και αφθαρτίζει τα πάντα μπορούν να παραμείνουν πάντοτε νέοι, στην ζωή, το φρόνημα και την όλη τους ύπαρξη. http://theomitoros.blogspot.gr/2014/04/blog-post_6595.html Γ. Ο Κατηχητικός Λόγος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην Ανάσταση Eἴ τις εὐσεβής καί φιλόθεος, ἀπολαυέτω τῆς καλῆς ταύτης καί λαμπρᾶς πανηγύρεως. Εἴ τις εὐγνώμων, εἰσελθέτω χαίρων εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου αὐτοῦ. Εἴ τις ἔκαμε νηστεύων, ἀπολαυέτω νῦν τό δηνάριον. Εἴ τις ἀπό τῆς πρώτης ὥρας εἰργάσατο, δεχέσθω σήμερον τό δίκαιον ὄφλημα. Εἴ τις μετά τήν τρίτην ἦλθεν, εὐχαρίστως ἑορτασάτω. Εἴ τις μετά τήν ἕκτην ἔφθασε, μηδέν ἀμφιβαλλέτω˙ καί γάρ οὐδέν ζημειοῦται. Εἴ τις ὑστέρησεν εἰς τήν ἐνάτην, προσελθέτω, μηδέν ἐνδοιάζων. Εἴ τις εἰς μόνην ἔφθασε τήν ἐνδεκάτην, μή φοβηθῆ τήν βραδύτητα˙ φιλότιμος γάρ ὤν ὁ Δεσπότης, δέχεται τόν ἔσχατον καθάπερ καί τόν πρῶτον˙ ἀναπαύει τόν τῆς ἐνδεκάτης, ὡς τόν ἐργασάμενον ἀπό τῆς πρώτης˙ καί τόν ὕστερον ἐλεεῖ καί τόν πρῶτον θεραπεύει˙ κακείνω δίδωσι καί τούτω χαρίζεται˙ καί τά ἔργα δέχεται καί τήν γνώμην ἀσπάζεται˙ καί τήν πρᾶξιν τιμᾶ καί τήν πρόθεσιν ἐπαινεῖ. Οὐκοῦν εἰσέλθετε πάντες εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου ὑμῶν˙ καί πρῶτοι καί δεύτεροι τόν μισθόν ἀπολαύετε. Πλούσιοι καί πένητες μετ’ ἀλλήλων χορεύσατε˙ ἐγκρατεῖς καί ράθυμοι τήν ἡμέραν τιμήσατε˙ νηστεύσαντες καί μή νηστεύσαντες, εὐφράνθητε σήμερον. Ἡ τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες. Ὁ μόσχος πολύς, μηδείς ἐξέλθη πεινῶν. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως˙ πάντες ἀπολαύσατε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος. Μηδείς θρηνείτω πενίαν˙ ἐφάνη γάρ ἡ κοινή Βασιλεία. Μηδείς ὀδυρέσθω πταίσματα˙ συγνώμη γάρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε. Μηδείς φοβείσθω θάνατον˙ ἠλευθέρωσε γάρ ἡμᾶς ὁ τοῦ Σωτῆρος θάνατος. Ἔσβεσεν αὐτόν, ὑπ’ αὐτοῦ κατεχόμενος. Ἐσκύλευσε τόν ἅδην ὁ κατελθών εἰς τόν ἅδην. Ἐπίκρανεν αὐτόν, γευσάμενον τῆς σαρκός αὐτοῦ. Καί τοῦτο προλαβών Ἠσαϊας ἐβόησεν˙ ὁ ἅδης φησίν, ἐπικράνθη, συναντήσας σοι κάτω. Ἐπικράνθη˙ καί γάρ κατηργήθη. Ἐπικράνθη˙ καί γάρ ἐνεπαίχθη. Ἐπικράνθη˙ καί γάρ ἐνεκρώθη. Ἐπικράνθη˙ καί γάρ καθηρέθη. Ἐπικράνθη˙ καί γάρ ἐδεσμεύθη. Ἔλαβε σῶμα καί Θεῶ περιέτυχεν. Ἔλαβε γῆν καί συνήντησεν οὐρανῶ. Ἔλαβεν ὅπερ ἔβλεπε καί πέπτωκεν ὅθεν οὐκ ἔβλεπε. Ποῦ σου, θάνατε, τό κέντρον; Ποῦ σου, ἅδη, τό νῖκος; Ἀνέστη Χριστός καί σύ καταβέβλησαι. Ἀνέστη Χριστός καί πεπτώκασι δαίμονες. Ἀνέστη Χριστός καί χαίρουσιν ἄγγελοι. Ἀνέστη Χριστός, καί ζωή πολιτεύεται. Ἀνέστη Χριστός καί νεκρός οὐδείς ἐπί μνήματος. Χριστός γάρ ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο. Αὐτῶ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Ἑρμηνευτική ἀπόδοση Ὅποιος εἶναι εὐσεβής καί φιλόθεος, ἄς ἀπολαύσει τήν ὡραία καί λαμπρή αὐτή ἑορτή. Ὅποιος δοῦλος ἔχει διαθέσεις ἀγαθές, ἄς εἰσέλθει στή χαρά, γεμᾶτος μέ εὐφροσύνη πού χαρίζει ὁ ἀναστημένος Κύριός του. Ὅποιος καταπονήθηκε μέ τή νηστεία, ἄς ἀπολαύσει τώρα τήν ἀμοιβή του. Ὅποιος ἀπό τήν ἕκτη ὥρα ὑπηρέτησε τόν Κύριο, ἄς πάρει σήμερα τήν ἀμοιβή πού δικαιοῦται. Ὅποιος προσῆλθε στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μετά τήν ἐνάτη, ἄς πάρει κι αὐτός πρόθυμα μέρος στήν Ἀναστάσιμη γιορτή. Ὅποιος προσῆλθε μετά τήν δωδεκάτην, ἄς μήν ἔχει καμμιά ἀμφιβολία˙ καθόλου δέν θά τιμωρηθεῖ. Ὅποιος καθυστέρησε κι ἦ ρθε μετά τήν τρίτην, ἄς πλησιάσει τόν Κύριο χωρίς κανένα δισταγμό καί φόβο. Ὅποιος προσῆλθε κατά τήν πέμπτην ὥραν, ἄς μήν ἔχει κανένα φόβο, ὅτι τάχα, ἐπειδή ἔχει φτάσει καθυστερημένος, δέν θά τόν δεχθεῖ ὁ Θεός. Γιατί ὁ Κύριος δίνει πλουσιοπάροχα τίς δωρεές Του. Γι’ αὐτό δέχεται καί τόν τελευταῖο, μέ τήν ἴδια προθυμία πού εἶχε δεχτεῖ καί τόν πρῶτο. Χαρίζει ἀνάπαυση καί εἰρήνη σ’ ἐκεῖνον πού ἔφτασε ἀργά, ὅπως ἀκριβῶς κάνει καί μέ τόν πρῶτο. Ἐλεεῖ κι ἐκεῖνον πού ἔφτασε τελευταῖος, ἀλλά περιποιεῖται κι ἐκεῖνον πού πρῶτος ἦρθε. Καί στόν ἕναν δίνει καί στόν ἄλλο προσφέρει. Καί τά ἔργα τῆς ἀρετῆς δέχεται, ἀλλά καί τήν ἁπλή διάθεση ἀναγνωρίζει. Καί τήν πράξη τήν ἀγαθή τιμᾶ , ἀλλά καί τήν ἁπλήν πρόθεση ἐπαινεῖ. Εἰσέλθετε λοιπόν ὅλοι στή χαρά τοῦ Κυρίου σας. Καί ἐκεῖνοι πού πρῶτοι φτάσατε κι ὅσοι ἤρθατε δεύτεροι, λάβετε τόν μισθόν σας. Πλούσιοι καί φτωχοί πανηγυρίστε. Ὅσοι ἐγκρατευτήκατε, ἀλλά κι ἐκεῖνοι πού ἔχετε βραδυπορήσει στήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν τιμῆστε τήν σημερινή ἡμέρα.Ὅσοι νηστέψατε καί ἐκεῖνοι πού δέν νηστέψατε, εὐφρανθεῖτε σήμερα.Ἡ (Ἁγία Τράπεζα) εἶναι γεμάτη, ἀπολαύστε την ὅλοι. Ὁ Μόσχος εἶναι ἄφθονος καί ἀνεξάντλητος. Δέν ἐπιτρέπεται λοιπόν νά φύγει κάποιος πεινασμένος. Ὅλοι ἀπολαύστε τό Συμπόσιο πού παρατίθεται γιά τούς πιστούς. Ὅλοι ἀπολαύστε τά θεῖα δῶρα πού προσφέρει ἡ Θεία ἀγαθοσύνη. Κανένας πιά νά μή θρηνεῖ τή φτώχεια του, γιατί τώρα ἔγινε φανερή ἡ Βασιλεία τοῦ 305 Θεοῦ, ἐκείνη πού προσφέρεται σ’ ὅλους ἐξίσου. Κανένας νά μήν κλαίει πιά τά πταίσματά του, γιατί συγχώρεσή μας εἶναι ὁ Ἀναστημένος. Κανένας ἄς μή φοβᾶται πιά τό θάνατο, γιατί ὁ θάνατος τοῦ Σωτήρα μας μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τό θάνατο καί τή φθορά. Γιατί ἄν κι ὁ Σωτήρας μας κρατήθηκε ἀπό τό θάνατο, τελικά τόν ἐξαφάνισε. Ὁ Κύριός μας πού κατέβηκε στόν ἅδη ἅρπαξε κι ἀνέσυρε μαζί Του ὅσους κρατοῦσε ὁ ἅδης. Ὁ Κύριος πίκρανε τόν ἅδη, ὅταν ἐκεῖνος ὁ παμφάγος Τόν κατάπιε. Κι αὐτό ἦταν πού προβλέποντας το παλιά ὁ προφήτης Ἠσαϊας εἶχε βροντοφωνήσει: Χριστέ μου, ὅταν ὁ ἅδης ἐκεῖ κάτω στό σκοτάδι σέ συνάντησε, πικράνθηκε. Καί πολύ σωστά πικράνθηκε, γιατί ἀπό τότε καταργήθηκε. Πικράνθηκε γιατί ξεγελάστηκε. Πικράνθηκε γιατί θανατώθηκε. Πικράνθηκε γιατί ἔχασε πιά τήν ἐξουσία του. Πικράνθηκε γιατί ὁ ἴδιος τώρα ὑποδουλώθηκε. Ἐκεῖνος, καθώς νόμιζε, εἶχε λάβει σῶμα θνητό καί βρέθηκε ἀπρόσμενα μπροστά σέ Θεό. Ἐκεῖνος εἶχε πάρει χῶμα ἀπό τή γῆ καί συνάντησε Θεό, πού εἶχε κατεβεῖ ἀπό τόν οὐρανό. Ἐκεῖνος εἶχε πάρει ἕνα σῶμα ὁρατό καί καταισχύνθηκε ἀπό τόν Ἀόρατο. Ποῦ εἶναι λοιπόν ἅδη ἡ νίκη σου; Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός καί ἔχεις πιά ὁριστικά κατανικηθεῖ. Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός καί οἱ δαίμονες ἔχουν στά βάραθρα τῆς ἀπώλειας γκρεμιστεῖ. Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός καί χαίρουν οἱ Ἄγγελοι. Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός καί ἡ ζωή παντοῦ βασιλεύει. Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός καί δέν θά μείνει πιά κανένας νεκρός στό μνῆμα. Γιατί μέ τήν Ἀνάστασή Του ὁ Χριστός ἔγινε ἡ ἀρχή τῆς ἀναστάσεως ὅλων ὅσων ἔχουν κοιμηθεῖ. Σ’ Αὐτόν ἀνήκει ἡ δόξα καί ἡ ἐξουσία στούς ἀπέραντους αἰῶνες. Ἀμήν. Δ. Οι άνθρωποι και ο Θεός (του οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς) Οι άνθρωποι καταδίκασαν τον Θεό σε θάνατο. Ο Θεός όμως, διά μέσου της Ανάστασής Του, «καταδικάζει» τους ανθρώπους σε αθανασία. Για τα κτυπήματα, τους ανταποδίδει τις σφικτές αγκαλιές. Για τις ύβρεις, τις ευλογίες. Για το θάνατο, την αθανασία. Ποτέ δεν έδειξαν οι άνθρωποι τόσο μίσος προς τον Θεό, όσο, όταν Τον σταύρωσαν. Και ποτέ δεν έδειξε ο Θεός τόση αγάπη προς τους ανθρώπους, όση όταν αναστήθηκε. Οι άνθρωποι ήθελαν να καταστήσουν τον Θεό θνητό, αλλ' ο Θεός διά (μέσου) της Ανάστασής Του κατάστησε τους ανθρώπους αθάνατους. http://www.faneromenihol.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=739:2010-07-16-16-3155&catid=47 Ε. Ο γέροντας Πορφύριος και η Ανάσταση του Χριστού (διηγείται Παπαζάχος) ο μακαριστός γιατρός του Γιώργος Αντί άλλης Πασχάλιας ευχής, θα σας μεταφέρω τα χαρμόσυνα αναστάσιμα βιώματα του μακαριστού γέροντα Πορφυρίου, όπως τα έζησα μια Τρίτη Διακαινησίμου στο κελλάκι του. Πήγα να τον δω σαν γιατρός. Μετά την καρδιολογική εξέταση και το συνηθισμένο καρδιογράφημα με παρεκάλεσε να μη φύγω. Κάθισα στο σκαμνάκι κοντά στο κρεβάτι του. Έλαμπε από χαρά το πρόσωπό του. Με ρώτησε: - Ξέρεις το τροπάριο που λέει: «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν…»; - Ναι γέροντα, το ξέρω. - Πες το. Άρχισα γρήγορα-γρήγορα. «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, άδου τήν καθαίρεσιν, άλλης βιοτής, της αιωνίου, απαρχήν. Καί σκιρτώντες υμνούμεν τόν αίτιον, τόν μόνον ευλογητόν των πατέρων καί υπερένδοξον». - Το κατάλαβες; - Ασφαλώς το κατάλαβα. Νόμισα πως με ρωτάει για τη ερμηνεία του. Έκανε μια απότομη κίνηση του χεριού του και μου είπε: - Τίποτε δεν κατάλαβες, βρε Γιωργάκη! Εσύ το είπες σαν βιαστικός ψάλτης…Άκου τι φοβερά πράγματα λέει αυτό το τροπάριο: Ο Χριστός με την Ανάστασή Του δεν μας πέρασε απέναντι από ένα ποτάμι, από ένα ρήγμα γης, από μια διώρυγα, από μια λίμνη ή από την Ερυθρά θάλασσα. Μας πέρασε απέναντι από ένα χάος, από μια 306 άβυσσο, που ήταν αδύνατο να την περάσει ο άνθρωπος μόνος. Αιώνες περίμενε αυτό το πέρασμα, αυτό το Πάσχα. Ο Χριστός μας πέρασε από το θάνατο στη ζωή. Γι’ αυτό σήμερα «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, άδου τήν καθαίρεσιν». Χάθηκε ο θάνατος. Το κατάλαβες; Σήμερα γιορτάζουμε την «απαρχή» της «άλλης βιοτής, της αιωνίου» ζωής κοντά Του. Μίλαγε με ενθουσιασμό και βεβαιότητα. Συγκινήθηκε. Σιώπησε για λίγο και συνέχισε πιο δυνατά: - Τώρα δεν υπάρχει χάος, θάνατος, νέκρωση, Άδης. Τώρα όλα χαρά, χάρις στην Ανάσταση του Χριστού μας. Αναστήθηκε μαζί Του η ανθρώπινη φύση. Τώρα μπορούμε κι εμείς να αναστηθούμε, να ζήσουμε αιώνια κοντά Του… Τί ευτυχία η ανάσταση! «Καί σκιρτώντες υμνούμεν τόν αίτιον». Έχεις δει τα κατσικάκια τώρα την άνοιξη να χοροπηδούν πάνω στο γρασίδι. Να τρώνε λίγο από τη μάνα τους και να χοροπηδούν ξανά; Αυτό είναι το σκίρτημα, το χοροπήδημα. Έτσι έπρεπε κι εμείς να χοροπηδούμε από χαρά ανείπωτη για την Ανάσταση του Κυρίου μας και τη δική μας. Διέκοψε πάλι το λόγο του. Ανέπνεα μια ευφρόσυνη ατμόσφαιρα. - Μπορώ να σου δώσω μια συμβουλή; συνέχισε. Σε κάθε θλίψη σου, σε κάθε αποτυχία σου να συγκεντρώνεσαι μισό λεπτό στον εαυτό σου και να λες αργά-αργά αυτό το τροπάριο. Θα βλέπεις ότι το μεγαλύτερο πράγμα στη ζωή σου -και στη ζωή του κόσμου όλου- έγινε. Η Ανάσταση του Χριστού, η σωτηρία μας. Και θα συνειδητοποιείς ότι η αναποδιά που σου συμβαίνει είναι πολύ μικρή για να χαλάσει τη διάθεσή σου. Μου έσφιξε το χέρι λέγοντας: - Σου εύχομαι να σκιρτάς από χαρά, κοιτάζοντας πίσω σου το χάος από το οποίο σε πέρασε ο Αναστάς Κύριος, «ο μόνος ευλογητός των πατέρων»… Ψάλλε τώρα και το «Χριστός Ανέστη». http://paishellas.blogspot.gr/2014/04/blog-post_2501.html ΣΤ. Οι Άγιοι οι καλύτεροι μάρτυρες της Ανάστασης του Χριστού- οι άγιοι Ιάσων, Σωσίπατρος και η αγία Κερκύρα (Του Αριστείδη Γ. Θεοδωρόπουλου, Εκπαιδευτικού) Ανάμεσα στους πιστούς μαθητές και εκλεκτούς συνεργάτες του Αποστόλου των Εθνών Παύλου είναι και οι τιμώμενοι από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 29 Απριλίου Άγιοι απόστολοι Ιάσων και Σωσίπατρος, οι οποίοι εκχριστιάνισαν τη νήσο Κέρκυρα κατά την εποχή που βασίλευε ο σκληρόκαρδος Ρωμαίος ειδωλολάτρης ηγεμόνας Κερκυλλίνος. Οι δύο αυτοί απόστολοι γνώρισαν τον Απόστολο Παύλο στη Θεσσαλονίκη και άκουσαν με προσοχή το πύρινο κήρυγμά του για τον Χριστό και την Ανάστασή Του. Ο Απόστολος Παύλος εμπιστεύτηκε στον Άγιο Ιάσονα τη Μητρόπολη Ταρσού της Κιλικίας και στον Άγιο Σωσίπατρο τη Μητρόπολη Ικονίου. Στις δύο αυτές επαρχίες εργάσθηκαν με ξεχωριστό ιεραποστολικό ζήλο για τη διάδοση της χριστιανικής αλήθειας. Μετά από την ευδόκιμη παρουσία τους αποφάσισαν και οι δύο να συνεχίσουν το θεάρεστο έργο τους στη Δύση. Έτσι το 67μ.Χ. έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα και ανήγειραν έξω από τα τείχη της πόλεως έναν ωραιότατο ναό επ’ ονόματι του Αγίου ενδόξου πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Ο ναός αυτός αποτέλεσε νυχθημερόν το κέντρο της διαδόσεως της χριστιανικής πίστεως και της μυστηριακής ζωής της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα πολλοί ειδωλολάτρες να γίνουν χριστιανοί. Το γεγονός εξαγρίωσε τον ειδωλολάτρη ηγεμόνα Κερκυλλίνο, ο οποίος διέταξε να οδηγηθούν μπροστά του και τους κάλεσε να αρνηθούν τον Χριστό και να προσφέρουν θυσία στους ειδωλολατρικούς θεούς, διότι διαφορετικά θα υποστούν φρικτά και ανήκουστα βασανιστήρια. Οι Άγιοι απάντησαν όμως με παρρησία, ότι ο ηγεμόνας μπορεί να βασανίσει ανελέητα τα σώματά τους, αλλά δεν έχει καμία εξουσία στην ψυχή τους, διότι αυτή είναι δοσμένη μόνο στον Ιησού Χριστό. Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο ηγεμόνας διέταξε εξαγριωμένος να οδηγηθούν οι δύο απόστολοι στη φυλακή, μέσα στην οποία υπήρχαν επτά ληστές. Ένας από αυτούς, ονόματι Σατορνίνος, είδε έναν ωραίο και ακτινοβολούντα νεανία να βαδίζει μπροστά από τους δύο αποστόλους, τη στιγμή που έμπαιναν στη φυλακή. Ο Σατορνίνος διηγήθηκε το θαυμαστό αυτό γεγονός και οι Άγιοι κάλεσαν αυτόν και τους υπόλοιπους 307 ληστές να πιστέψουν στον Ιησού Χριστό. Τότε ο Σατορνίνος και οι υπόλοιποι έξι ληστές, Ιακίσχολος, Φαυστιανός, Ιανουάριος, Μαρσάλιος, Ευφράτιος και Μαμμίνος, ζήτησαν από τους Αγίους να προσευχηθούν γι’ αυτούς, γιατί είχαν περάσει οχτώ ημέρες και ήταν νηστικοί. Μόλις οι Άγιοι προσευχήθηκαν, μία άρρητη ευωδία πλημμύρησε τη φυλακή, γεγονός που έγινε αντιληπτό και από τον δεσμοφύλακα Αντώνιο, ο οποίος σηκώθηκε από το κρεβάτι του. Μάλιστα τα μεσάνυχτα είδε να διαπερνά τη φυλακή ένα δυνατό φως και ένα λευκό περιστέρι να πετά πάνω από τους Αγίους. Τότε έντρομος από το θαύμα, άνοιξε τις πόρτες της φυλακής και έπεσε γονατιστός μπροστά στα πόδια των Αγίων, ζητώντας τη βοήθεια του ενός και αληθινού Θεού. Ο Άγιος Ιάσων βάπτισε τότε χριστιανούς τόσο τον δεσμοφύλακα Αντώνιο όσο και τους επτά ληστές. Μόλις ο Κερκυλλίνος πληροφορήθηκε τα γεγονότα, διέταξε να παρουσιασθεί μπροστά του ο Αντώνιος. Όταν όμως οι στρατιώτες εισήλθαν στη φυλακή, είδαν έναν ακτινοβολούντα νέο να κρατά στο δεξί του χέρι Σταυρό και στο αριστερό ρομφαία, ενώ υπήρχαν και άλλοι δέκα άνδρες στολισμένοι με χρυσά στεφάνια, οι οποίοι έψαλλαν «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». Οι στρατιώτες έφυγαν έκπληκτοι και ανήγγειλαν στον ηγεμόνα όλα όσα είδαν και άκουσαν στη φυλακή. Ο Κερκυλλίνος εξοργίστηκε και πιστεύοντας ότι τα θαυμαστά αυτά γεγονότα είναι μαγείες, κάλεσε κάποιον μάγο και του ζήτησε να επιτελέσει με τη δύναμη του Δία ένα θαύμα για να σταματήσει να πιστεύει ο λαός της Κέρκυρας στον Θεό των Αγίων Ιάσονος και Σωσιπάτρου. Τότε ο μάγος πήρε δύο βόδια, ένα αλέτρι και σιτάρι και αφού όργωσε το χωράφι και έσπειρε το σιτάρι, αμέσως το σιτάρι βλάστησε και έβγαλε στάχυ. Αφού το θέρισε και το άλεσε, το ζύμωσε ψωμί και το έφερε στον ηγεμόνα. Εκείνος έμεινε κατάπληκτος και αφού γεύθηκε το ψωμί, φώναξε ότι ο Δίας είναι ο πιο μεγάλος και δυνατός θεός. Την επόμενη ημέρα ο ηγεμόνας πήγε στη φυλακή και έδωσε εντολή να έρθει μπροστά του ο δεσμοφύλακας Αντώνιος. Με ιδιαίτερη σκληρότητα τον ρώτησε γιατί εγκατέλειψε τους πατρογονικούς θεούς και ακολουθεί τους πλανεμένους χριστιανούς. Ο Αντώνιος δεν απάντησε, αλλά έκανε μόνο το σημείο του Σταυρού, γεγονός που εξόργισε τον ηγεμόνα, ο οποίος διέταξε να του κόψουν το δεξί χέρι. Ο Αντώνιος στράφηκε προς τον Ουρανό, ζήτησε από τον Κύριο να τιμωρήσει όσους Τον πολεμούν, για να δουν στην πράξη τη δύναμη και το απέραντο μεγαλείο Του. Αμέσως έπεσε φωτιά στο παλάτι μαζί με μία φοβερή βροντή, με αποτέλεσμα να καούν η γυναίκα του ασεβούς ηγεμόνα και οι δύο γιοι του. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τον τρόμο στους κατοίκους της Κέρκυρας, πολλοί δε από αυτούς ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη. Ο ηγεμόνας προσπάθησε να ερμηνεύσει την καταστροφή του παλατιού του ως αποτέλεσμα μαγείας, αλλά ο Αντώνιος ομολόγησε με παρρησία τη δύναμη του Ιησού Χριστού, ο οποίος εξουσιάζει τα πάντα. Τότε ο χριστιανομάχος Κερκυλλίνος επιχείρησε να τον αρπάξει με τα ίδια του τα χέρια, αλλά έμεινε ακίνητος, διότι τα χέρια του παρέλυσαν. Αλλά και το νέο αυτό θαύμα δεν παραδειγμάτισε τον ασεβή και σκληρόκαρδο ηγεμόνα, ο οποίος διέταξε να τον οδηγήσουν έξω από την πόλη και να τον αποκεφαλίσουν. Το ιερό του λείψανο παρέλαβε ο πρεσβύτερος Θεοδόσιος, ο οποίος μαζί και με άλλους χριστιανούς, το ενταφίασαν στο μέσο του ναού του Αγίου πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Ο ασεβής ηγεμόνας διέταξε να παρουσιασθούν μπροστά του οι Άγιοι Ιάσων και Σωσίπατρος και τους απείλησε ότι θα υποστούν φρικτά βασανιστήρια, εάν δεν απορρίψουν τη χριστιανική θρησκεία. Τότε ο Άγιος Ιάσων ζήτησε από τον ηγεμόνα να του φέρει τους μάγους εκείνους, που διαθέτουν εξουσία και δύναμη. Και τότε ο Κερκυλλίνος έφερε τον μάγο που σε μία ώρα έσπειρε, θέρισε και ζύμωσε ψωμί. Αυτός άρχισε να τραγουδά και με το τραγούδι του άρχισαν να χορεύουν τα άλογα και να κινούνται τα φυτά και οι πέτρες. Το γεγονός προκάλεσε τον θαυμασμό και την απορία του συγκεντρωμένου πλήθους, αλλά ο Άγιος Ιάσων ρώτησε τον μάγο, εάν έχει τελειώσει με τις μαγείες του. Εκείνος τότε τον προκάλεσε να αποδείξει, εάν διαθέτει μεγαλύτερη δύναμη. Τότε ο Άγιος Ιάσων, αφού άπλωσε το χέρι του πάνω στον μάγο, του είπε να εξαφανισθεί και τότε ο μάγος ξεψύχησε και για πολλή ώρα στεκόταν σαν λίθινο άγαλμα. Μάλιστα μαζί με τον μάγο εξαφανίσθηκαν και όλα τα σατανικά τεχνάσματα της απάτης του. Μόλις το πλήθος είδε το θαυμαστό αυτό γεγονός, ανεφώνησε «Μέγας ο Θεός του Ιάσονος και του Σωσιπάτρου, αφού είναι ο μόνος Θεός, ο οποίος επιτελεί αληθινά θαύματα». 308 Η δεκαπεντάχρονη κόρη του ειδωλολάτρη ηγεμόνα, που έφερε το όνομα Κερκύρα, βλέποντας τους αλυσοδεμένους χριστιανούς, θέλησε να πληροφορηθεί τον λόγο για τον οποίο είναι δεμένοι με αλυσίδες. Μόλις έμαθε ότι υπομένουν όλες αυτές τις ταλαιπωρίες στο όνομα του Ιησού Χριστού, παρουσιάσθηκε στον πατέρα της και του δήλωσε ότι είναι χριστιανή και πιστεύει στον Σωτήρα Χριστό. Η θαρραλέα ομολογία της Κερκύρας άφησε άναυδο τον ηγεμόνα και δεν ήξερε τί να πράξει. Ο έπαρχος Καρπιανός του πρότεινε να την αφήσει ελεύθερη μήπως και συνετισθεί και αλλάξει γνώμη. Η Κερκύρα όμως επιδόθηκε σε αγαθοεργίες, αφού διένειμε στους φτωχούς όλα τα κοσμήματά της. Μόλις ο ηγεμόνας πληροφορήθηκε τη φιλάνθρωπη αυτή δραστηριότητα της κόρης του, την παρέδωσε στον έπαρχο για να την βασανίσει ανελέητα. Έστειλε μάλιστα στη φυλακή κάποιον Αιθίοπα με σκοπό να διαφθείρει την κόρη του, αλλά η Πρόνοια του Θεού έστειλε την είσοδο της φυλακής ως φρουρό μία αρκούδα. Μόλις ο Αιθίοπας πλησίασε τη φυλακή, όρμησε εναντίον του η αρκούδα και αφού τον έριξε κάτω, άρχισε να τον κατασπαράζει. Σ’ αυτό το θέαμα η Κερκύρα έτρεξε και διέταξε την αρκούδα να αφήσει τον Αιθίοπα. Το θηρίο υπάκουσε στη θεία εντολή της παρθενομάρτυρος και ο Αιθίοπας ζήτησε τη συγχώρηση της Κερκύρας και δήλωσε ότι πιστεύει στον Ιησού Χριστό. Τότε η Κερκύρα του έδωσε έναν ξύλινο Σταυρό και αφού έλαβε το όνομα Χριστόδουλος, έφυγε και άρχισε να κηρύττει μέσα στην πόλη τα μεγαλεία του ενός και αληθινού Θεού λέγοντας τη φράση: «Τον Χριστό ζητώ και Αυτόν ποθώ και προσκυνώ». Αυτή τη φράση δήλωσε με παρρησία κρατώντας τον Σταυρό και μπροστά στον χριστιανομάχο ηγεμόνα. Κατ’ εντολή του φονεύτηκε ξαπλωμένος πάνω σε ξύλο και αφού πριονίστηκε στη μέση του κεφαλιού, σφαγιάσθηκε μ’ ένα τσεκούρι. Ο έπαρχος πήγε στη συνέχεια στη φυλακή για να πάρει την παρθενομάρτυρα Κερκύρα, αλλά εμποδιζόταν από την αρκούδα, η οποία τον κυνηγούσε. Τότε κατ’ εντολή του ηγεμόνα αποφασίστηκε να μεταφερθούν ξύλα και να βάλουν φωτιά για να κάψουν την Κερκύρα μαζί με την αρκούδα. Η φωτιά προκάλεσε τη φυγή της αρκούδας, ενώ η ευσεβής κόρη έμεινε με τη χάρη του Θεού αβλαβής, προσευχόμενη στον Κύριο, αφού η φωτιά είχε μετατραπεί σε δροσερό άνεμο. Όλοι πίστευαν ότι η Κερκύρα είχε κατακαεί, αλλά όταν οι στρατιώτες είδαν την κόρη του ηγεμόνα σώα και αβλαβή, ενημέρωσαν τον ασεβή πατέρα της για το παράδοξο αυτό θαύμα. Η Κερκύρα τον επέπληξε για την ασέβειά του απέναντι στον Ιησού Χριστό και στα θαύματα που επιτελεί. Η σθεναρή στάση της Κερκύρας προκάλεσε τόσο πολύ τον θυμό του πατέρα της, ώστε έδωσε την εντολή να τη σκοτώσουν. Η παρθενομάρτυς οδηγήθηκε έξω από την πόλη και αφού την κρέμασαν ανάποδα, άρχισαν να τη λιθοβολούν, μέχρι που παρέδωσε την αγία της ψυχή στον Κύριο. Το πολύαθλο σώμα της ενταφιάσθηκε μαζί με το σώμα του Χριστοδούλου του Αιθίοπος από τον πρεσβύτερο Θεοδόσιο, ενώ πολλοί χριστιανοί έβλεπαν τη νύχτα σ’ εκείνον τον τόπο μία στήλη φωτός και άκουγαν υμνωδίες. Μετά τη μαρτυρική τελείωση της Αγίας Κερκύρας οδηγήθηκαν έξω από την πόλη οι επτά ληστές και θανατώθηκαν, κατακαίγοντάς τους μέσα σε μεγάλα καζάνια, που έβραζαν και περιείχαν πίσσα, λάδι και κερί. Μία βροντερή φωνή ακούσθηκε από τον Ουρανό, που εμψύχωνε τους μάρτυρες και τους καλούσε να απολαύσουν τον στέφανο της αφθαρσίας. Μετά το θαυμαστό αυτό γεγονός οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλεως ομολόγησαν ότι είναι και αυτοί χριστιανοί. Τα τίμια λείψανα των επτά μαρτύρων ενταφιάσθηκαν με την πρέπουσα τιμή σ’ έναν ειδωλολατρικό ναό, αφού προηγουμένως οι χριστιανοί έσπασαν όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που υπήρχαν μέσα σ’ αυτόν. Μόλις πληροφορήθηκε ο χριστιανομάχος Κερκυλλίνος τα γεγονότα, εξοργίστηκε τόσο πολύ, ώστε σκέφθηκε να κάψει τα λείψανα των μαρτύρων και στη συνέχεια να θανατώσει όλους τους πιστούς. Το καταστροφικό αυτό σχέδιο έγινε γνωστό στους Αγίους Ιάσονα και Σωσίπατρο, οι οποίοι ευρισκόμενοι στη φυλακή προσευχήθηκαν στον Θεό για να αποτρέψει μία τέτοια καταστροφή και να προστατεύσει τους χριστιανούς. Με τη χάρη του Θεού ένας φοβερός δράκοντας εμφανίστηκε και απέτρεψε την καταστροφή των λειψάνων των μαρτύρων, ενώ οι χριστιανοί μετέβησαν σ’ ένα νησάκι δίπλα στην πόλη της Κέρκυρας και αφού ανήγειραν ναό, προσεύχονταν για τη σωτηρία και τη λύτρωσή τους. Ο παρανοϊκός Κερκυλλίνος αποφάσισε να καταλάβει με όλο το στρατό το νησάκι και να θανατώσει τους χριστιανούς. Φτάνοντας όμως στη μέση της θάλασσας, ξέσπασε μία τρομερή ανεμοθύελλα με αποτέλεσμα να καταποντιστεί στο βυθό ο χριστιανομάχος ηγεμόνας μαζί με τα στρατεύματά του. Μετά τον θάνατο του ηγεμόνα οι Άγιοι Ιάσων και Σωσίπατρος βγήκαν από τη φυλακή και συνέχισαν να διδάσκουν τον λόγο του Θεού. Τον Κερκυλλίνο διαδέχθηκε ο Δατιανός, ο οποίος διέταξε να του φέρουν μπροστά του τους δύο αποστόλους. Μόλις παρουσιάσθηκαν οι Άγιοι, ο νέος ηγεμόνας εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του για τη νέα θρησκεία, που προσπαθούν να επιβάλλουν οι δύο απόστολοι. Ο Άγιος Ιάσων ομολόγησε με παρρησία τη χριστιανική του πίστη, ενώ στην επιμονή του Δατιανού να προσκυνήσουν τους ψεύτικους θεούς, διότι διαφορετικά θα υποβληθούν σε σκληρά βασανιστήρια, οι δύο απόστολοι διακήρυξαν με 309 όλη τους τη δύναμη την πίστη τους στον Ιησού Χριστό. Τότε ο ηγεμόνας διέταξε να φέρουν ένα σιδερένιο βυτίο και να κάψουν μέσα σ’ αυτό τον Άγιο Σωσίπατρο, όπως και έγινε. Η φωτιά όμως διαπέρασε το βυτίο και έκαψε και πολλούς από αυτούς που βρίσκονταν εκεί. Το θλιβερό αυτό γεγονός προκάλεσε τον θρήνο των χριστιανών και μάλιστα ευαισθητοποίησε και τον Δατιανό, ο οποίος αφού μετάνιωσε για την πράξη του, ασπάσθηκε τον χριστιανισμό. Στη συνέχεια πήραν το σώμα του Αγίου Σωσιπάτρου για να το κηδεύσουν, αλλά ο λαός πίστεψε ακόμη περισσότερο στον Κύριο, όταν είδε ότι το σώμα ήταν σώο και άθικτο από τη φωτιά. Μετά τον ενταφιασμό ο Άγιος Ιάσων επανέφερε στην πόλη όλους τους πιστούς, που βρίσκονταν στο νησάκι, και τους βάπτισε χριστιανούς. Μεταξύ αυτών που βαπτίσθηκαν ήταν και ο Δατιανός, στον οποίο δόθηκε το όνομα Σεβαστιανός. Η εκχριστιανοποίηση της Κέρκυρας ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με την ανέγερση πολυπληθών ιερών ναών σε όλο το νησί και με την καταστροφή των ειδωλολατρικών ναών. Μάλιστα ο Σεβαστιανός έκτισε τον ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου στον τόπο, όπου ετάφη ο Άγιος Σωσίπατρος. Αφού έζησε με μετάνοια και προσευχή, παρέδωσε το πνεύμα του. Ο Άγιος Ιάσων, αφού ολοκλήρωσε το θεάρεστο έργο του και την αποστολή του και αφού ενουθέτησε τον λαό της Κέρκυρας, ώστε να συνεχίσει να ζει κατά Χριστόν με αγάπη και ομόνοια, παρέδωσε το πνεύμα του σε ηλικία εξήντα ετών στις 29 Απριλίου. Ενταφιάσθηκε με τις πρέπουσες τιμές δίπλα από τον τάφο του Αγίου Σωσιπάτρου σύμφωνα με την επιθυμία του. Οι τάφοι αυτοί σώζονται μέχρι σήμερα στον ομώνυμο ιερό ναό των Αγίων, ο οποίος οικοδομήθηκε γύρω στο 1000 μ.Χ. στη θέση του ναού του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου http://syndesmosklchi.blogspot.gr/2012/04/blog-post_29.html Ζ. Η Ανάσταση του Χριστού αρχή μιας νέας ζωής για τον άνθρωπο και τον κόσμο Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί την αρχή μιας άλλης βιοτής, της αιωνίου. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Απόστολος Παύλος εάν δεν υπήρχε η Ανάσταση του Χριστού τότε και η πίστη μας θα ήταν μάταιη και δεν θα είχε κανένα νόημα η ζωή μας. Ο Παύλος λέει ξεκάθαρα ότι ο Χριστός αναστήθηκε (Α’ Κορινθίους κεφάλαιο 15) : «Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας κατά τις Γραφές, τάφηκε και έχει εγερθεί την ημέρα την τρίτη κατά τις Γραφές, φανερώθηκε στον Κηφά, έπειτα στους δώδεκα. Έπειτα φανερώθηκε σε πεντακόσιους αδελφούς μια μόνο φορά, από τους οποίους οι περισσότεροι παραμένουν ως τώρα, μερικοί όμως κοιμήθηκαν. Έπειτα φανερώθηκε στον Ιάκωβο, έπειτα σε όλους τους αποστόλους. Και τελευταίο απ’ όλους, σαν ακριβώς σε έκτρωμα, φανερώθηκε και σ’ εμένα. Είτε λοιπόν εγώ είτε εκείνοι, έτσι κηρύττουμε και έτσι πιστέψατε. Αν λοιπόν ο Χριστός κηρύττεται ότι από τους νεκρούς έχει εγερθεί, πώς λένε μεταξύ σας μερικοί ότι ανάσταση νεκρών δεν υπάρχει; Αν λοιπόν ανάσταση νεκρών δεν υπάρχει, ούτε ο Χριστός έχει εγερθεί. Και αν ο Χριστός δεν έχει εγερθεί, άρα είναι κενό και το κήρυγμά μας, κενή και η πίστη σας. Και αν ο Χριστός δεν έχει εγερθεί, μάταιη είναι η πίστη σας, ακόμα είστε μέσα στις αμαρτίες σας. Άρα και όσοι κοιμήθηκαν με το Χριστό, χάθηκαν. Αν μόνο στη ζωή αυτήν έχουμε ελπίσει στο Χριστό, είμαστε ελεεινότεροι από όλους τους ανθρώπους. Τώρα όμως ο Χριστός έχει εγερθεί από τους νεκρούς, απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί. Γιατί, επειδή μέσω ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, και μέσω ανθρώπου ήρθε η ανάσταση των νεκρών. Γιατί όπως ακριβώς στον Αδάμ όλοι πεθαίνουν, έτσι και στο Χριστό όλοι θα ζωοποιηθούν. Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος. Αν οι νεκροί δεν εγείρονται, ας φάμε και ας πιούμε, γιατί αύριο πεθαίνουμε. Αλλά θα πει κάποιος: «Πώς εγείρονται οι νεκροί; Και με ποιο σώμα έρχονται;» Άφρονα, αυτό που εσύ σπέρνεις δε ζωοποιείται αν δεν πεθάνει. Και αυτό που σπέρνεις, δεν είναι το σώμα που θα γίνει που σπέρνεις, αλλά ένα γυμνό κόκκο, αν τύχει σιταριού ή κάποιον από τους υπόλοιπους. Και ο Θεός δίνει σ’ αυτόν ένα σώμα καθώς θέλησε, και σε καθέναν από τους σπόρους το δικό του σώμα. Επίσης υπάρχουν σώματα επουράνια και σώματα επίγεια. Αλλά άλλη βέβαια είναι η δόξα των επουράνιων και άλλη η δόξα των επίγειων. Άλλη η δόξα του ήλιου και άλλη η δόξα της σελήνης και άλλη η δόξα των αστέρων. Γιατί αστέρας από αστέρα διαφέρει στη δόξα. Έτσι είναι και η ανάσταση των νεκρών. Σπέρνεται με φθορά, εγείρεται με αφθαρσία. Σπέρνεται με ατιμία, εγείρεται με δόξα. Σπέρνεται με ασθένεια, εγείρεται με δύναμη. Σπέρνεται σώμα ψυχικό, εγείρεται σώμα πνευματικό. Αν υπάρχει σώμα ψυχικό, υπάρχει και πνευματικό. Έτσι επίσης είναι γραμμένο: Έγινε ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, ζωντανή ψυχή. ο 310 έσχατος Αδάμ, ζωοποιό πνεύμα. Αλλά πρώτα έρχεται όχι το πνευματικό, αλλά το ψυχικό, έπειτα το πνευματικό. Ο πρώτος άνθρωπος ήταν από τη γη, χωματένιος, ο δεύτερος άνθρωπος είναι από τον ουρανό. Όποιος ήταν ο χωματένιος, τέτοιοι είναι και οι χωματένιοι, και όποιος είναι ο επουράνιος, τέτοιοι θα είναι και οι επουράνιοι. Και καθώς φορέσαμε την εικόνα του χωματένιου θα φορέσουμε και την εικόνα του επουράνιου. Αυτό λοιπόν δηλώνω, αδελφοί, ότι σάρκα και αίμα τη βασιλεία του Θεού δε δύνανται να την κληρονομήσουν, ούτε η φθορά κληρονομεί την αφθαρσία. Ιδού, ένα μυστήριο σας λέω: όλοι δε θα κοιμηθούμε, όλοι όμως θα αλλάξουμε, σε μια στιγμή, σε ριπή οφθαλμού, κατά την έσχατη σάλπιγγα. Γιατί θα σαλπίσει και οι νεκροί θα εγερθούν άφθαρτοι και εμείς θα αλλάξουμε. Γιατί πρέπει το φθαρτό τούτο να ντυθεί αφθαρσία και το θνητό τούτο να ντυθεί αθανασία. Όταν λοιπόν το φθαρτό τούτο ντυθεί αφθαρσία και το θνητό τούτο ντυθεί αθανασία, τότε θα πραγματοποιηθεί ο λόγος ο γραμμένος: Τον κατάπιε η νίκη τον θάνατο. Πού είναι, θάνατε, η νίκη σου; Πού είναι, θάνατε, το κεντρί σου; Το κεντρί λοιπόν του θανάτου είναι η αμαρτία, και η δύναμη της αμαρτίας ο νόμος. Αλλά ας δώσουμε ευχαριστία στο Θεό που μας δίνει τη νίκη μέσω του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ώστε, αδελφοί μου αγαπητοί, εδραίοι να γίνεστε, αμετακίνητοι, περισσεύοντας στο έργο του Κυρίου πάντοτε, αφού ξέρετε ότι ο κόπος σας στον Κύριο δεν είναι μάταιος». Αυτά τα συγκλονιστικά λόγια μας δείχνουν τι πιστεύουμε. Ας πάρουμε δύναμη και από τη νεότητά μας να ζούμε τη χαρά της Ανάστασης! 311 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 26 Αυτοκτονία: λύση ή καταδίκη; Άνω τελεία (Μουσική Στάμος Σέμσης, στίχοι Γεράσιμος Ευαγγελάτος, ερμηνεία Νατάσα Μποφίλιου από τον δίσκο Άνω Τελεία) Να ήμασταν βαγόνια σ' άλλο τρένο, να μη σε δω ποτέ ξανά μπροστά μου, να μέτραγα σωστά τα βήματά μου, να πέρναγες ξυστά και να μην τρέμω Άμα έμπαινε έτσι απλά μια τελεία, όλα θα 'χανε σωθεί Να έφευγα για πάντα στο Παρίσι, να μην έπεφτα πάνω σου τυχαία να μην ήσουν η μόνη προκυμαία που θέλω το ταξίδι μου να κλείσει Μια κλασσική, τυπική, άκακη τελεία Σαν αλλαγή, σα σιωπή, σαν αυτοκτονία Ίδιο το τρένο, ίδια η πορεία, είναι άλλο η πράξη κι η θεωρία. Θα περνάω ξυστά, δίπλα σου να τρέμεις. Τι στην Αθήνα, τι στο Παρίσι; Δεν αρκεί πια το πλήθος να μας χωρίσει και στην άκρη της γης θα με πετυχαίνεις Άμα έμπαινε έτσι απλά μια τελεία, όλα θα 'χανε σωθεί. Ερμηνευτικά σχόλια Να ήμασταν βαγόνια: Είναι ένα τραγούδι το οποίο αναφέρεται στην κρίση των ανθρώπινων σχέσεων, μία από τις κύριες αιτίες για την αυτοκτονία τόσο στους εφήβους, όσο και στους μεγαλύτερους, στους ευαίσθητους, σ’ αυτούς που δυσκολεύονται. Όταν έρχεται η κρίση, τότε αυτός που αγαπά ζητά να ήταν αλλιώς τα πράγματα. Θα ευχόταν να μην ήταν εξαρτημένος από αυτόν ή αυτήν που αγαπά και τον νοιάζεται. Να μπορούσε να περνά ξυστά από δίπλα του, με τέτοιο τρόπο που να τν βλέπει ή να την βλέπει, χωρίς όμως να νιώθει το καρδιοχτύπι της εξάρτησης, το φόβο της απώλειας. Για να έχουμε σχέσεις με τους άλλους χρειάζεται δύναμη ψυχής. Να είμαστε έτοιμοι για όλα. Αλλιώς, ψάχνουμε άλλες λύσεις. άμα έμπαινε έτσι απλά μια τελεία: η απλότητα είναι το ζητούμενο στις ανθρώπινες σχέσεις. Όμως όλα γίνονται σύνθετα στο μυαλό μας. Έτσι ο νους μας σκοτίζεται. Μεγάλος είναι ο ρόλος του πονηρού, του διαβόλου, που μας κάνει να απελπιζόμαστε, να ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να μας καθηλώσει αληθινά, αλλά όλα μπορούν να βρούνε μια καινούρια αρχή. Έτσι, καθώς κολλάμε κάπου, νιώθουμε παγιδευμένοι στο λογισμό μας. Και δεν μας φταίνε οι άλλοι, αλλά ο ίδιος μας ο εαυτός, ο οποίος δεν μπορεί να ξεφύγει από τον κακό λογισμό. Να ‘φευγα για πάντα στο Παρίσι: όποιος βασανίζεται στο νου και την καρδιά του νιώθει πως η φυγή είναι η μόνη λύση. Σε μια πόλη που θα δίνει το φως, όπως το Παρίσι. Μόνο που το φως το βρίσκουμε εντός μας. Το βρίσκουμε στην αγάπη, στην ευθύνη, την αποφασιστικότητα να μην κολλήσουμε στην δυσκολία που κάθε σχέση φέρει, στην απογοήτευση από την ήττα και την αποτυχία μας. Η φυγή μπορεί πρόσκαιρα να βοηθήσει, αλλά δεν δίνει λύση. Το ίδιο και η αυτοκτονία. Είναι ένδειξη αδυναμίας να διαχειριστούμε τις ήττες μας και την ίδια στιγμή κίνηση μεγάλης απιστίας έναντι του Θεού. σαν αλλαγή, σα σιωπή, σαν αυτοκτονία: ο προβληματισμένος στο νου και την καρδιά άνθρωπος, ο οποίος δεν ελέγχει την απελπισία του, νομίζει ότι η αυτοκτονία, όπως και η σιωπή, αλλά και η αλλαγή, είναι απλές λύσεις και μας απαλλάσσουν από τα όποια προβλήματά μας. Στην ουσία εκδικούμαστε την κοινωνία, τους άλλους και τον εαυτό μας και δεν λύνουμε κανένα πρόβλημα, αλλά χάνουμε και τη ζωή μας. Και η απώλεια 312 της ζωής συνεπάγεται ότι τίποτε δεν μπορεί να διορθωθεί. Μπορεί λοιπόν να φαίνεται απλή λύση η αυτοκτονία, δεν είναι όμως λύση. είναι άλλο η πράξη κι η θεωρία: ο άνθρωπος ο οποίος παίρνει την απόφαση να παλέψει, δεν χάνει την αγάπη. Όσο και να θέλει να ξεφύγει από αυτήν, θα την κρατά πάντα μαζί του, ακόμη και στην άκρη της γης. Γι’ αυτό και τις δυσκολίες μας καλό είναι να προσπαθούμε να τις αντιμετωπίσουμε και όχι να τις αφήσουμε κατά μέρος. Η φυγή δεν είναι λύση. Δεν μπορεί ο άνθρωπος να βάζει μια τελεία και να λύνονται τα προβλήματα. Ο κόπος και ο αγώνας είναι η απάντηση σε κάθε δυσκολία. Κι εδώ ο άνθρωπος δεν είναι μόνος του, αλλά έχει πάντοτε το Θεό μαζί του. Αρκεί να πιστεύει πραγματικά. Β. Η αυτοκτονία στην εφηβεία (του Δημήτρη Σεφεριάδη) Η αυτοκτονία δεν είναι μια τυχαία και χωρίς νόημα πράξη. Είναι η έξοδος από ένα πρόβλημα ή μια κρίση που προκαλεί έντονο ψυχικό πόνο. Η αυτοκτονία συνδέεται με αισθήματα απελπισίας και ματαίωσης, με αίσθηση του αβοήθητου ή της μη εκπλήρωσης αναγκών και με αμφιθυμικές συγκρούσεις μεταξύ επιβίωσης και ανυπόφορου άγχους, με περιορισμό των επιλογών και μια ανάγκη για δραπέτευση. Η εφηβεία είναι μέρος της φυσιολογικής αναπτυξιακής διαδικασίας και περιλαμβάνει την περίοδο μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας συντελείται μια ψυχοδιανοητική διεργασία μέσα από την οποία ο έφηβος αποκτά προσωπική οντότητα και γίνεται κύριος του εαυτού του. Ταυτόχρονα αυτή την περίοδο γίνεται και μια προσπάθεια απόκτησης μιας σταθερής ταυτότητας ως προς το φύλλο και τη σεξουαλικότητα. Η εικόνα που έχει σχηματίσει ο καθένας για το σώμα του έχει τις ρίζες της στις πιο πρώιμες εμπειρίες, από την επαφή με τη μητέρα και τον πατέρα του, αλλά και με τα πρόσωπα του κοντινού και άμεσου περιβάλλοντός του. Μέσα από τις πρώιμες αυτές εμπειρίες το παιδί θα θεωρήσει το σώμα του ως κάτι το αξιαγάπητο, επαρκές ή μισητό. Κατά την περίοδο της εφηβείας, αυτές οι σχέσεις και η εικόνα του σώματός του αποτελούν αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης, στο πλαίσιο της λειτουργίας πια ενός ώριμου σώματος, το οποίο είναι ικανό για σεξουαλική επαφή και τεκνοποιία, αλλά συγχρόνως διαθέτει και νέες δυνατότητες για εκδήλωση βίας, είτε αυτοκαταστροφικής είτε ετεροκαταστροφικής. Όλη αυτή η διαδικασία χαρακτηρίζεται από μια ρευστότητα, από αλλαγές, από προόδους και υποτροπές. Όταν ο έφηβος αδυνατεί να επιτελέσει τα παραπάνω εξελικτικά επιτεύγματα, όταν αισθάνεται ότι δεν είναι σε θέση να αναλάβει έναν ώριμο ρόλο, αλλά ούτε είναι δυνατό να επιστρέψει στην παιδική ηλικία, τότε επικρατεί ένα εσωτερικό αίσθημα αδιεξόδου. Και όταν η ρευστή αυτή κατάσταση δεν είναι πλέον ανεκτή, τότε μιλάμε για ψυχική κατάρρευση και κλονισμό της διαδικασίας της εφηβείας. Τη στιγμή της απόπειρας αυτοκτονίας, ένα έφηβος βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση, την οποία θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε και σαν οξύ ψυχωσικό επεισόδιο, που είτε είναι παροδικό είτε παρατεταμένο. Η λειτουργία της αυτοσυντήρησης μοιάζει να απουσιάζει. Ο έφηβος έχει διαχωρίσει ψυχικά και έχει απομακρύνει το τμήμα εκείνο του εαυτού του, που υποδηλώνει αγάπη και φροντίδα για το άτομό του και το οποίο θα έπρεπε να έχει δεχτεί από τους γονείς του. Εκείνο που απομένει μέσα του είναι οι μισητοί, σκληροί, επικριτικοί γονείς ή οι προβολές τους στην κοινωνία και τα μισητά, γεμάτα ελαττώματα τμήματα του εαυτού του. Το μόνο που φαίνεται να απομένει είναι απελπισία και θυμός, αλλά και μια έντονη επιθυμία να απαλλαγεί από αυτά τα μίση. Από την άλλη μεριά, το περιβάλλον, συνειδητά ή ασυνείδητα, αποκρύπτει την απόπειρα αυτοκτονίας ή την αυτοκτονία, σαν μια προσπάθεια να αρνηθεί ότι ένα παιδί μπορεί να θέλει να καταστρέψει τον εαυτό του. Η ανάγκη του ενήλικα να πιστεύει στην ελπίδα και την υπόσχεση της παιδικής ηλικίας τον εμποδίζει να αποδεχτεί σημάδια απελπισίας και κατάθλιψης στο παιδί. Η αυτοκτονία σε αυτές τις ηλικίες συχνά δηλώνεται είτε σαν ατύχημα είτε σαν μια κακιά στιγμή, που οφείλεται σε ένα έντονο τραυματικό γεγονός. Πάντα αυτό το γεγονός είναι η αφορμή της αυτοκτονίας και όχι η αιτία. Σε ό,τι αφορά την ανακοίνωση μιας απόπειρας αυτοκτονίας στο διαδίκτυο, πιστεύω ότι, είτε παίρνοντας τη μορφή μιας ηρωικής εξόδου από τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει ο νέος είτε επιζητώντας 313 συμπαραστάτες και ομοιοπαθούντες, ο ασυνείδητος σκοπός μιας τέτοιας ανακοίνωσης αποτελεί το ύστατο κάλεσμα για βοήθεια. Είπαμε προηγουμένως ότι ο έφηβος έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο. Ότι κυριαρχεί η έλλειψη ελπίδας και η απομάκρυνση αισθημάτων αγάπης και φροντίδας για τον εαυτό του. Οι ιδιότητες όμως αυτές δεν χάθηκαν. Πρέπει να τις ξαναβρούμε και να τις αναζωπυρώσουμε. Αρκετοί από αυτούς τους νέους αποκρούουν απεγνωσμένα κάθε προοπτική ελπίδας. Η ελπίδα εμπεριέχει την πιθανότητα αποτυχίας και την απογοήτευση. Κι όμως, όντως ελπίζουν. Αυτό που μας καλούν να κάνουμε, ως γονείς, ως κοινωνία ή ως θεραπευτές είναι να διατηρήσουμε για λογαριασμό τους αυτή την ελπίδα, ακόμα και αν επιμένουν ότι είναι μηδαμινή. Αυτό που επιχειρούμε θεραπευτικά είναι να τους καταστήσουμε ικανούς να αναγνωρίσουν αυτή την ελπίδα και πάλι ως δική τους. Σε βαριές περιπτώσεις, όπως η εγκατεστημένη ψύχωση όπου κυριαρχούν ψευδαισθήσεις και παραληρηματικές ιδέες, όπως για παράδειγμα να ακούνε φωνές που τους παροτρύνουν να αυτοκτονήσουν, ή στη βαριά κατάθλιψη, οι τρόποι αποφυγής της απόπειρας είναι ελάχιστοι αν δεν αρχίσει η διαδικασία θεραπείας. Συνήθως όσοι είναι αποφασισμένοι να αυτοκτονήσουν χωρίς να υπάρχει μέσα τους πια η παραμικρή ελπίδα για κάτι καλύτερο, το κάνουν κρυφά, χωρίς να το ανακοινώσουν και χωρίς προειδοποίηση. Γι’ αυτό κάθε αναφορά, κάθε υπόνοια ή κάθε υποψία για απόπειρα αυτοκτονίας, θα πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψιν από το περιβάλλον και να αξιολογείται από ειδικούς. Ακόμα και αν αυτή η ένδειξη μοιάζει να είναι χειριστική ή αστεία ή χωρίς λόγο. http://www.dimseferiadis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=113&Itemid=152 Γ. Κατάθλιψη και αυτοκτονία στην εφηβική ηλικία (Ευστράτιος Παπάνης, Παναγιώτης Γιαβρίμης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου) Η αυτοκτονία αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου εφήβων και νεαρών ενηλίκων. Η σοβαρότητα του προβλήματος γίνεται εντονότερη, αν ληφθούν υπόψη ο αυτοκτονικός ιδεασμός και οι αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας. Οι κύριοι παράγοντες, που ερευνώνται συνήθως σχετικά με τα αίτια, αφορούν δημογραφικά, προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Βρέθηκε υψηλή σχέση ανάμεσα στην κατάθλιψη και τα αυτοκτονικά φαινόμενα. Παράλληλα όμως με την κατάθλιψη μπορούν να συνυπάρχουν άλλα προβλήματα, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση και άγχος. Οι αντικοινωνικές συμπεριφορές σχετίζονται με αυτοκτονικά φαινόμενα, ενώ η πιθανότητα διάπραξης απόπειρας αυτοκτονίας είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές μεγαλύτερη στους ομοφυλόφιλους εφήβους από ότι στους ετεροφυλόφιλους. Στους ομοφυλόφιλους εφήβους η κατάθλιψη, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η αυτοκτονική συμπεριφορά κάποιου κοντινού προσώπου αποτελούν παράγοντες που ενισχύουν την επικινδυνότητα. Οι έφηβες, που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά, εκδηλώνουν περισσότερο ψυχικά συμπτώματα, όπως εφιάλτες και ψυχοσωματικά φαινόμενα, ενώ οι έφηβοι συνηθέστερα προβαίνουν σε απόπειρες αυτοκτονίας ή κατάχρηση ουσιών. Να σημειωθεί ότι τα κορίτσια υπερτερούν σε αποτυχημένες απόπειρες, ενώ τα αγόρια σε προσπάθειες, που οδηγούν στο θάνατο. Σε έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Παπάνης, 2006) σε άτομα εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας αποτυπώθηκαν τα ποσοστά των εφήβων που νιώθουν συναισθηματικό κενό ή κατάθλιψη. αίσθηση συναισθηματικού κενού Σύνολο ποτέ σπάνια μερικές φορές συχνά διαρκώς 3,6% 25,3% 46,4% 18,9% 5,8% 100,0% 8,4% 38,6% 43,2% 9,0% 0,9% 100,0% φύλο κορίτσια αγόρια 314 Στον παραπάνω πίνακα παρατηρείται ότι το ποσοστό των αγοριών που βιώνουν συναισθηματικό κενό και κατάθλιψη συχνά ή διαρκώς είναι 9,9%, ενώ των κοριτσιών προσεγγίζει το 24,7%. Η απογοήτευση από τις διαπροσωπικές σχέσεις είναι έκδηλη και στα δύο φύλα κατά τη διάρκεια της εφηβείας: Η πιθανότητα εκδήλωσης αυτοκτονικού ιδεασμού ή διάπραξης απόπειρας αυτοκτονίας δεν σχετίζεται με τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας, συνδέεται όμως με συγκεκριμένες πτυχές της οικογενειακής δομής (διαζύγιο, ύπαρξη θετού γονιού κ.ά.). Στην Ελλάδα η συχνότητα των αυτοκτονιών είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με τις περισσότερες δυτικές χώρες και δεν υπερβαίνει ετησίως τις 4,37 αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους. Παρόλα αυτά το φαινόμενο παρουσιάζει αυξητικές τάσεις. Το σημαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η αναγνώριση των συμπτωμάτων από τον κοινωνικό περίγυρο του εφήβου και η συναισθηματική στήριξη του, που θα επαναδομήσει το αξιακό σύστημα του, θα ισχυροποιήσει το «εγώ» του, θα τον κάνει να αισθανθεί ότι υπάρχουν άτομα, που τον σέβονται, τον εμπιστεύονται και τον θεωρούν πολύτιμο πόλο στην προσωπική και κοινωνική τους ζωή. http://my.aegean.gr/web/article2851.html Δ. Εγκεφαλικό ένζυμο ενέχεται στις αυτοκτονίες των εφήβων Σικάγο: Η δραστηριότητα ενός εγκεφαλικού ενζύμου που επηρεάζει τη διάθεση ίσως είναι μειωμένο σε εφήβους που αυτοκτονούν, σύμφωνα με νεότερη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Archives of General Psychiatry. Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Ιλινόις με επικεφαλής τον Δρ Ghanshyam N. Pandey θέλησε να διερευνήσει κατά πόσο η δράση του ενζύμου PKC ( πρωτεΐνη κινάση C, η οποία εμπλέκεται στο δίκτυο επικοινωνίας των κυττάρων), το οποίο είναι γνωστό ότι σχετίζεται με διαταραχές της διάθεσης και ρυθμίζεται μέσω συγκεκριμένης φαρμακευτικής αγωγής, ενέχει κάποιο ρόλο στις αυτοκτονίες εφήβων ατόμων. Για το λόγο αυτό, η ερευνητική ομάδα μελέτησε τους εγκεφάλους17 εφήβων οι οποίοι είχαν αυτοκτονήσει και τους συνέκρινε με 17 εγκεφάλους εφήβων, οι οποίοι είχαν αποβιώσει από άλλες αιτίες. Στην ομάδα ελέγχου συμπεριλαμβάνονταν 16 αγόρια και μια κοπέλα και μεταξύ των θυμάτων αυτοκτονίας 10 αγόρια και επτά κορίτσια. Από τα 17 άτομα που αυτοκτόνησαν, εννέα είχαν ιστορικό διανοητικών διαταραχών και εννέα δεν είχαν ανάλογο ιστορικό, αν και δυο αυτά είχαν ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Η δραστηριότητα του PKC μετρήθηκε από δείγματα PKC που ελήφθησαν από κάθε εγκέφαλο. Η επεξεργασία των δεδομένων αποκάλυψε ότι η δραστηριότητα του PKC ήταν στατιστικά πολύ μειωμένη σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου των εφήβων που είχαν αυτοκτονήσει εν συγκρίσει με την ομάδα ελέγχου. Οι ειδικοί εικάζουν ότι τα μειωμένα επίπεδα του ενζύμου ίσως σχετίζονται με ανωμαλίες στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εγκεφάλου και των ορμονικών αδένων. Τα δείγματα προήλθαν από το πρόγραμμα Brain Collection Program του Κέντρου Ψυχιατρικών Ερευνών του Μέριλαντ. «Επειδή πολλές ψυχολογικές λειτουργίες προξενούνται από τη δραστηριότητα του PKC και επειδή αυτό είναι στόχος θεραπευτικής δράσης για τα ψυχοδραστικά φάρμακα, τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι η παθογένεια της εφηβικής αυτοκτονίας ίσως σχετίζεται με ανωμαλίες στο PKC και ότι το τελευταίο ίσως είναι στόχος θεραπευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με αυτοκτονική συμπεριφορά», σημειώνει ο Δρ Pandey. health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=109612 315 Ε. Ευθανασία και Εκκλησία (του Αθανασίου Αβραμίδη, ιατρού) Για τη Χριστιανική θρησκεία και την Εκκλησία, ο θάνατος, εκτός από βιολογικό φαινόμενο, είναι και ένα πολυσύνθετο γεγονός με μεταφυσικές προεκτάσεις. Θεωρεί δε η Εκκλησία «όντως φοβερώτατον το του θανάτου μυστήριον». Και παραδίδει το σώμα στη φθορά, η ψυχή όμως, επειδή είναι οντότητα ανεξάρτητη του εγκεφάλου ενυπάρχουσα «εξ άκρας συλλήψεως», του οποίου η καταστροφή δεν επηρεάζει την ύπαρξή της και τις λειτουργίες της στα άλλα όργανα, που τώρα απλώς δεν γίνονται αντιληπτές λόγω της βλάβης ή καταστροφής του οργάνου εκφράσεώς της, δεν πεθαίνει. Με τον θάνατο δε, «ως η γέφυρα η μετάγουσα εκ της κάτω ζωής εις την άνω», περνά στην αιώνια ζωή, όπου εξακολουθεί να ζει με διαφορετικό πλέον τρόπο, αφού έχει χωρισθεί από το σώμα. Με μία δε απλούστερη διατύπωση, είναι ωσάν με το θάνατο ως από μια «σκάλα», να περνά η ψυχή από το κάτω πάτωμα (της εδώ ζωής) στο επάνω πάτωμα (της άλλης ζωής), της αιωνίας. Αυτά μας διδάσκει η Εκκλησία, η οποία στέκεται με σεβασμό μπροστά στον άνθρωπο που «ξεψυχά». Κατά την Εκκλησία, ο άνθρωπος διατηρεί επαφή και επικοινωνία με τα πνεύματα, με τις εσωτερικές μυστικές πνευματικές δυνάμεις της ψυχής, οι οποίες όμως δεν μπορούν να εκδηλωθούν προς τα «έξω» κατά τον κλινικό «εγκεφαλικό θάνατο», λόγω βλάβης του εγκεφάλου ως του οργάνου εκφράσεώς τους. Και με τις τέτοιες δυνάμεις αντιδρά στα ερεθίσματα που δέχεται από αυτές και συμμετέχει στα δρώμενα των στιγμών αυτών που, για τους λόγους αυτούς, θεωρούνται ιερές. Η ζωή, για την Εκκλησία είναι δώρον Θεού στον άνθρωπο, έχει απόλυτη αξία, άρα είναι αναντικατάστατη, και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή κανενός, ούτε τη δική του (αυτοκτονία) ούτε του άλλου (φόνος). Και η πράξη της ευθανασίας, είτε ενεργητικής (με απόφαση του ασθενή ή των συγγενών του ή του γιατρού), είτε παθητικής (με το σβήσιμο των μηχανημάτων), αποτελεί φόνο. http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/pastoral/avramidis_efthanasia.html ΣΤ. Ο Γέροντας Παίσιος για την αυτοκτονία - Γέροντα, μερικοί άνθρωποι, αν συναντήσουν κάποια μεγάλη δυσκολία στην ζωή τους, αμέσως σκέφτονται να αυτοκτονήσουν. - Μπαίνει ο εγωισμός στην μέση. Οι περισσότεροι που αυτοκτονούν, ακούν τον διάβολο που τους λέει πως, αν τερματίσουν την ζωή τους, θα γλιτώσουν από το εσωτερικό βάσανο που περνούν, και από εγωισμό αυτοκτονούν. Αν λ.χ. κάνη κάποιος μια κλεψιά και αποδειχθή ότι έκλεψε, «πάει, λέει, τώρα έγινα ρεζίλι» και, αντί να μετανοήση, να ταπεινωθή και να εξομολογηθή, για να λυτρωθή, αυτοκτονεί. Άλλος αυτοκτονεί, γιατί το παιδί του είναι παράλυτο. «Πως να έχω παράλυτο παιδί εγώ;» λέει και απελπίζεται. Αν είναι υπεύθυνος γι' αυτό και το αναγνωρίζη, ας μετανοήση. Πως βάζει τέρμα στην ζωή του και αφήνει το παιδί του στον δρόμο; Δεν είναι πιο υπεύθυνος μετά; - Γέροντα, συχνά ακούμε για κάποιον που αυτοκτόνησε ότι είχε ψυχολογικά προβλήματα. - Οι ψυχοπαθείς, όταν αυτοκτονούν, έχουν ελαφρυντικά, γιατί είναι σαλεμένο το μυαλό τους. Και συννεφιά να δουν, νιώθουν ένα πλάκωμα. Αν έχουν και μια στενοχώρια, έχουν διπλή συννεφιά. Γι' αυτούς όμως που αυτοκτονούν χωρίς να είναι ψυχοπαθείς - καθώς και για τους αιρετικούς -, δεν εύχεται η Εκκλησία, αλλά τους αφήνει στην κρίση και στο έλεος του Θεού. Ο ιερέας δεν μνημονεύει τα ονόματά τους στην Προσκομιδή ούτε τους βγάζει μερίδα, γιατί με την αυτοκτονία αρνούνται, περιφρονούν την ζωή που είναι δώρο του Θεού. Είναι σαν να τα πετούν όλα στο πρόσωπο του Θεού. Αλλά εμείς πρέπει να κάνουμε πολλή προσευχή για όσους αυτοκτονούν, για να κάνη κάτι ο Καλός Θεός και γι' αυτούς, γιατί δεν ξέρουμε πως έγινε και 316 αυτοκτόνησαν, ούτε σε τι κατάσταση βρέθηκαν την τελευταία στιγμή. Μπορεί, την ώρα που ξεψυχούσαν, να μετάνοιωσαν, να ζήτησαν συγχώρηση από τον Θεό και να έγινε δεκτή η μετάνοιά τους, οπότε την ψυχή τους να την παρέλαβε Άγγελος Κυρίου. Είχα ακούσει ότι ένα κοριτσάκι σε ένα χωριό πήγε να βοσκήση την κατσίκα τους. Την έδεσε στο λιβάδι και πήγε πιο πέρα να παίξη. Ξεχάστηκε όμως στο παιχνίδι και η κατσίκα λύθηκε και έφυγε. Έψαξε, αλλά δεν την βρήκε και γύρισε στο σπίτι χωρίς την κατσίκα. Ο πατέρας του θύμωσε πολύ, το έδειρε και το έδιωξε από το σπίτι. «Να πας να βρης την κατσίκα, της είπε. Αν δεν την βρης, να πας να κρεμασθής». Ξεκίνησε το ταλαίπωρο να πάη να ψάξη. Βράδιασε και αυτό ακόμη δεν είχε γυρίσει στο σπίτι. Οι γονείς, βλέποντας ότι νύχτωσε, βγήκαν ανήσυχοι να βρουν το παιδί. Έψαξαν και το βρήκαν κρεμασμένο σε ένα δένδρο. Είχε δέσει στον λαιμό του το σχοινί της κατσίκας και κρεμάστηκε στο δένδρο. Το κακόμοιρο είχε φιλότιμο και πήρε κατά γράμμα αυτό που του είπε ο πατέρας του. Το έθαψαν μετά έξω από το κοιμητήρι. Η Εκκλησία φυσικά καλά έκανε και το έθαψε απ' έξω, για να φρενάρη όσους αυτοκτονούν για το παραμικρό, αλλά και ο Χριστός καλά θα κάνη, αν το βάλη μέσα στον Παράδεισο. ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ - ΛΟΓΟΙ Δ΄ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ http://www.agioritikovima.gr/didaches/geronta-paisiou/4895-o-geronta-paio-gia-tin-autoktonia Ζ. Ένας άλλος σύγχρονος άγιος, ο Νικόλαος Βελιμίροβιτς για την αυτοκτονία Ξέρω ότι είναι δύσκολο. Πριν μερικά χρόνια πέθανε o άνδρας σου. Στενοχωριόσουν το ξεπέρασες. Πάντρεψες τον μοναχογιό σου∙ η χαρά επέστρεψε. Έπειτα σε χαροποιούσε πάρα πολύ το εγγόνι. Όμως εκείνο που αγαπούσες εσύ αγαπούσε και ο Θεός και το πήρε. Μόλις το εγγόνι σου πέταξε στον αόρατο κόσμο, αρρώστησε και η νύφη σου. Τη στέγνωσε η στενοχώρια και η λύπη κι εκείνη ακολούθησε τον γιό. Τελικά πίσω τους έφυγε κι ο μοναχογιός σου. Κι εσύ έμεινες μόνη κι έρημη. Προσπάθησες μία φορά να δηλητηριαστείς. Έμεινες ζωντανή. Ετοίμασες έπειτα το σχοινί για να κρεμαστείς. Όμως σε ξάφνιασε η κοπέλα από τη γειτονιά. Βλέποντάς σε κάτω από το ετοιμασμένο σχοινί εκείνη σου είπε, πως άκουσε από τους γέρους, ότι η αυτοκτονία είναι αμαρτία χωρίς συγχώρεση και στους δυο κόσμους. Καλά σου είπε. Τούτη η κοπέλα σού έσωσε την ψυχή. Όντως, εκείνη είναι η μέγιστη ευεργέτριά σου στον κόσμο. Μόνο χάρη εκείνης μπορείς να ελπίζεις να ιδωθείς στον άλλο κόσμο με τον γιό, τη νύφη, το εγγόνι και τον άνδρα σου. Η Εκκλησία τού Χριστού από την αρχή αντιστάθηκε αποφασιστικά ενάντια στην αυτοκτονία ως υπέρβαρο αμάρτημα. Ο δυτικός διδάσκαλος της Εκκλησίας ο Αυγουστίνος είπε: «Όποιος αυτοκτονήσει, τούτος σκότωσε έναν άνθρωπο». Ο αυτόχειρας μ’ αυτό, λοιπόν, τοποθετείται ίσα με τον δολοφόνο. Αλλά στη δική μας ανατολική Εκκλησία η αυτοκτονία κρίνεται ακόμα πιο αυστηρά. Κατά τον δέκατο τέταρτο κανόνα του πατριάρχη Τιμοθέου ο αυτόχειρας στερείται της νεκρώσιμης ακολουθίας και του εκκλησιαστικού ενταφιασμού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία όρισε αυστηρή τιμωρία ακόμα και για την προσπάθεια αυτοκτονίας. Σ’ εκείνον ο οποίος προσπαθήσει να αυτοκτονήσει η Εκκλησία επιβάλλει κανόνα δώδεκα χρόνια. Ξέρω πως εσύ θα σκεφθείς ότι αυτό είναι υπερβολικά αυστηρό. Όμως αυτή η αυστηρότητα κατάγεται από το έλεος. Σου λέω την αλήθεια: η Εκκλησία είναι τόσο αυστηρή στο θέμα τής αυτοκτονίας από καθαρό έλεος απέναντι στους ανθρώπους. Αφού η Εκκλησία έχει στο πνευματικό της θησαυροφυλάκιο την προορατική εμπειρία, ότι οι αυτόχειρες δεν μπαίνουν στο βασίλειο της αθάνατης ζωής και του αιώνιου ελέους. Και με την αυστηρότητά της η Εκκλησία θέλει να προλάβει τους ανθρώπους από την αιώνια καταστροφή. Στην Αγία Γραφή μόνο δυο άνθρωποι αναφέρονται που πήραν τη ζωή τους από τον εαυτό τους. Ο ένας είναι ο Αχιτόφελ, ο προδότης τού βασιλιά Δαβίδ, και ο δεύτερος είναι ο Ιούδας, ο προδότης τού Κυρίου Ιησού Χριστού. Ας είναι μακριά από σένα και μόνο η σκέψη να βρεθείς σ’ αυτήν την παρέα σ’ εκείνη την πλευρά τού τάφου. «Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. 10, 22), είπε ο Κύριος. Είναι πολυάριθμες και διαφορετικές δυσκολίες που ο Θεός επιτρέπει στους ανθρώπους, αλλά ο σκοπός όλων αυτών είναι ο εξής: με την πίκρα να θεραπεύσει τις ανθρώπινες ψυχές από την αμαρτία και να τις προετοιμάσει έτσι για την αιώνια σωτηρία. Όσο και να είναι καμιά φορά δύσκολο για σένα, θυμήσου δυο πράγματα, πρώτο ότι ο ίδιος ο ουράνιος Πατέρας σου ορίζει το μέτρο των παθών, και το δεύτερο ότι Αυτός γνωρίζει τη δύναμή σου. Εάν ποτέ σου έρθει η σκέψη για αυτοκτονία, διώξε την σαν ψιθύρισμα του σατανά. Το έλεος του Θεού να σε δυναμώσει. (Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, “Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται…”, Ιεραποστολικές Επιστολές Α’, Εκδ. “Εν Πλω”, σ. 181) 317 Η. Μία πατρική φωνή για τις αυτοκτονίες (του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου) Η κρίση που ταλανίζει κάποια χρόνια τώρα τον τόπο μας σημαδεύτηκε και από μια εξόχως τραγική διάσταση. Την αύξηση των αυτοκτονιών. Όσων τουλάχιστον γίνονται γνωστές, αφού οι ειδικοί πιστεύουν ότι πάντοτε ο αριθμός τους είναι κατά πολύ μεγαλύτερος. Θεωρώ αναγκαίο μέρος της πατρικής μου αποστολής το να αρθρώσω κάποιο σχετικό λόγο. Μαθαίνουμε από τους ψυχιάτρους και ψυχολόγους πως n αφαίρεση της ίδιας της ζωής κάποιου λαμβάνει χώρα όταν αυτός χάνει την ελπίδα ότι θα αλλάξει κάτι. Όταν αισθάνεται αβοήθητος και ανίκανος να έχει κάποιον έλεγχο πάνω στα γεγονότα που κατέκλυσαν τη ζωή του. Όταν στενεύει ο γνωστικός του ορίζοντας, όταν δηλαδή παραμορφώνεται n ικανότητα σκέψης και έτσι o άνθρωπος αδυνατεί να διακρίνει εναλλακτικές λύσεις. Αλλά επίσης συνυπάρχει το διάβημα αυτό και με μια κίνηση οιονεί καταγγελίας και τιμωρίας εκείνων οι οποίοι έφεραν τα πράγματα σε αυτό το σημείο. Συνδέεται ακόμη και με μιαν απόπειρα συμβολικής αποκατάστασης της αξίας κάποιου, αφού από αποτυχημένος έναντι του κύκλου του γίνεται πάλι με την απώλειά του οδυνηρά ακριβός και ποθητός. Οι ψυχολογικές ερμηνείες μάς είναι πολύτιμες διότι μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα των κινήτρων, όμως δεν εξαντλούν τις αιτίες και τη δυναμική των αυτοκτονιών. Στο βάθος τους μπορούμε να διακρίνουμε την απώλεια στήριξης στο Πρόσωπο του Θεού, την αποτυχία μιας προσωπικής σχέσης μαζί Του (αν αυτή υπήρξε ποτέ), ή ακόμη και τον θυμό εναντίον Του. Προς έναν Θεό, όμως, ας μην το ξεχνάμε ο Οποίος έγινε άνθρωπος, όχι για να μας λύσει τα βιοτικά προβλήματα (δεν υποσχέθηκε κάτι τέτοιο) αλλά για να εμφυσήσει νέες υπαρξιακές προοπτικές και νέο νόημα ζωής. Νόημα το οποίο να έχει τη δύναμη να διαπερνά (και τελικά να ξεπερνά) την ίδια την απελπισία και τον θάνατο. Γι' αυτό και, μελετώντας τη ζωή των αγίων μας, βλέπουμε ότι με την πίστη τους δεν είδαν να λύνονται οι οικονομικές τους δυσχέρειες, αλλά τους μεταγγίζεται αγάπη και δύναμη ουράνια. Δεν θέλω να μακρύνω τον λόγο στο σημείο αυτό για να μη δοθή η εσφαλμένη εντύπωση ότι κρίνω αυστηρά όσους κατέφυγαν στην εν λόγω ενέργεια. Ο σεβασμός προς τη μνήμη τους και η αγάπη προς τη μοναδικότητα του προσώπου τους πρέπει να παραμείνουν αμείωτα. Άλλωστε ελάχιστοι είναι εκείνοι των οποίων η πίστη παραμένει αδιατάρακτη και όλοι πάσχουμε ως προς τη σχέση μας με τον Θεό, με διαφορετικούς τρόπους ο καθένας. Έχω όμως ευθύνη και καθήκον απαράγραπτο να τοποθετηθώ στο επώδυνο αυτό ζήτημα προκειμένου να προλάβουμε άλλες παρόμοιες απόπειρες, προκειμένου να αποσοβήσουμε άλλες απώλειες του θεϊκού δώρου της ζωής. Εδώ η ευθύνη των MME και των πολιτικών μας είναι τεράστια. Και τούτο διότι η αυτοκτονία λόγω οικονομικής στενότητας ποτέ δεν είναι πράξη αξιοπρέπειας, όπως δυστυχώς διαφημίστηκε από μερίδα δημοσιογράφων και από κάποιους πολιτικούς. Θα μπορούσε κάποιος να τη χαρακτηρίζει πράξη φυγομαχίας, ή και ανικανότητας να διακρίνει ο επιχειρών τις επιπτώσεις της ενέργειάς του στους άλλους. Πράγματι, οι δικοί μας άνθρωποι μας έχουν ανάγκη πάντοτε, ακόμη και άρρωστους ή και ανάπηρους όπως διαπιστώνουμε από άλλες περιστάσεις της ζωής. Άραγε ζήτησαν οι αυτόχειρες τη γνώμη και την έγκριση των αγαπημένων τους προσώπων πριν προβούν στην πράξη τους Το επιχείρημα πως η ζωή είναι δική μας και την κάνουμε ό,τι θέλουμε δεν ευσταθεί, δεδομένου ότι μέσα στην ανθρώπινη φύση βρίσκεται έμφυτη η αρχή της 318 αλληλεξάρτησης. Ο σύζυγος και η σύζυγος δεν ανήκουν πια στον εαυτό τους αλλά στον άλλο. Δεν δικαιούνται n μητέρα και ο πατέρας να διαθέτουν τον εαυτόν τους όπως θέλουν αλλά οφείλουν στα παιδιά τους να διαφυλάξουν όχι μόνο τη ζωή τους αλλά και την υγεία τους. Και, συνολικότερα μιλώντας, όλοι αποτελούμε μέλη αναπόσπαστα της κοινωνίας μας, του έθνους μας, της ανθρωπότητας, ιδιότητα από την οποία δεν έχουμε το δικαίωμα να παραιτηθούμε. Αν ο πόλεμος είναι κακός και όλοι τον αποστρεφόμαστε, αν είμαστε ενάντιοι στις εκτρώσεις και στην ευθανασία, αν καταδικάζουμε τη βιαιοπραγία και την εγκληματικότητα, είναι επειδή απλά κανείς δεν περισσεύει. Η αξία του ανθρώπινου προσώπου, όπως μάλιστα μας τη δίδαξαν οι μεγάλοι θεολόγοι και Πατέρες της Εκκλησίας, είναι μοναδική και ανεπανάληπτη, απλούστατα επειδή κάθε άνθρωπος, ακόμη και ο πιο διαλυμένος, κατεστραμμένος, απελπισμένος κ.ο.κ. αποτελεί εικόνα του Θεού με προοπτική αιωνιότητας. Οι καθολικές πλέον σήμερα αρχές της ατομικής ελευθερίας και αυτοδιάθεσης προφανώς δεν μπορούν και δεν είναι επιτρεπτό να αμφισβητηθούν, εκείνο όμως που χρειάζεται να επισημανθή είναι ότι έχουν όρια. Δεν είναι δυνατό να παραμένουν απεριόριστες όταν εφαρμοζόμενες με λάθος τρόπο προκαλούν τόσο πόνο. Η αδιαφορία μας για το αν μια πράξη μας κάνει άλλους να υποφέρουν δίνει εγωιστικό χροιά στις ενέργειες μας και γι' αυτό δεν δικαιούται να επαινείται όπως κάποιοι επιπόλαια πράττουν. Η ανθρώπινη φύση έχει την τάση να μιμείται, και για το καλό και για το κακό. Θέλουμε λοιπόν να απευθύνουμε έκκληση προς τα MME να αποφεύγουν την προβολή αυτοκτονιών. Και όταν αυτό είναι ανέφικτο, να μην τις ηρωοποιούν τουλάχιστον. Προς όλους εκείνους που η απελπισία τους χτυπά την πόρτα της ψυχής, έχουμε να πούμε ότι τα δεινά έρχονται και παρέρχονται. Με πίστη στον Θεό (έναν Θεό που δεν βρίσκεται μακριά ή απέναντί μας αλλά που γνώρισε ο Ίδιος τον πόνο), αλλά και στις κρυμμένες δυνατότητες που ο καθένας μας διαθέτει, θα δώσουν τη μάχη και θα καταφέρουν να φθάσουν κάποτε σε ένα σημείο όπου η παλιά επιθυμία να δώσουν τέλος στη ζωή τους θα φαίνεται σαν ένα εφιαλτικό όνειρο που ευτυχώς τελείωσε. Και προς όλους μας ανεξαιρέτως, χριστιανούς, αλλόθρησκους, αδιάφορους, άθεους, έχω να πω ότι κάθε αυτοκτονία (ακόμη και μια αποτυχημένη απόπειρα) μας χρεώνει όλους με την ενοχή ότι δεν μπορέσαμε να την αποτρέψουμε, επειδή ούτε καν μάθαμε το πρόβλημα του αδελφού μας, ή δεν μπορέσαμε να διακρίνουμε ποιος έχει ανάγκη τη συμπαράστασή μας. Κάθε απόπειρα να τελειώσει μια ζωή με αυτοχειρία είναι πλήγμα στην καρδιά του πολιτισμού μας και της δήθεν προόδου μας, η οποία εξαντλείται σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς θριάμβους αλλά κατέληξε στο πάγωμα της αγάπης μέσα στις καρδιές μας. http://www.amen.gr/article15627#sthash.Aap8Q1L5.dpuf Η. Αυτοκτονία: φυγή ή καταδίκη; Η αυτοκτονία δεν είναι λύση για τα προβλήματά μας. Κι αυτό γιατί η ζωή είναι ένα δώρο, το οποίο δεν επανέρχεται εάν το πετάξουμε. Κύριος της ζωής και του θανάτου είναι ο Θεός. Γι’ αυτό και ακόμη και όταν περνάμε μεγάλες δυσκολίες και δοκιμασίες, όταν επέρχονται βαριές αρρώστιες, δεν πρέπει να τα παρατάμε. Η Εκκλησία αρνείται και την ευθανασία, όταν δηλαδή ο άνθρωπος που δεν έχει ελπίδα να επιβιώσει από κάποια βαριά αρρώστια, ζητά να τον θανατώσουν, για να μην υποφέρει, για να διατηρήσει την αξιοπρέπεια και την υπερηφάνεια του. Έμμεσα όμως κι αυτό είναι αυτοκτονία. Η αυτοκτονία είναι πράξη μεγάλου εγωισμού, όταν δεν είναι αποτέλεσμα ψυχολογικής ή ψυχιατρικής βλάβης. Είναι πράξη εκδίκησης απέναντι τους γονείς, στους φίλους, σε όσους μας αγαπούνε, αλλά και την ίδια στιγμή δειλία και φόβος. Καλούμαστε να μην νικηθούμε από τον φόβο της αποτυχίας. Να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τις ήττες μας. Άλλωστε και η νίκη και η ήττα όχι μόνο στις εξετάσεις ή στην εργασία μας, στους στόχους μας, αλλά και στις ανθρώπινες σχέσεις είναι οι δύο όψεις του νομίσματος της προσπάθειας και του κόπου. Η πίστη στο Θεό, όταν είναι αληθινή, μας κάνει να μπορούμε να πατάμε στα πόδια μας. Η Εκκλησία παλαιότερα δεν έκανε κηδεία σε όσους αυτοκτονούσαν. Ήθελε να δείξει στην υπόλοιπη κοινότητα ότι δεν μπορούμε να πιστεύουμε στο Θεό και να αφήνουμε στην άκρη την ελπίδα σ’ Εκείνον. Σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη φιλανθρωπία. Το Θεό Τον παρακαλούμε να έχει κοντά Του όλους όσους κάνουν αυτό το μεγάλο λάθος. Στο έλεός Του απευθυνόμαστε. Άλλωστε, οι άνθρωποι σήμερα 319 δεν βάζουν τέρμα στη ζωή τους αυτοκτονώντας άμεσα. Αυτοκτονούμε έμμεσα, με το τσιγάρο, τα ναρκωτικά, το ποτό και κάθε λογής εξάρτηση. Γι’ αυτό και η Εκκλησία προσπαθεί να δείξει στους ανθρώπους ότι χρειάζεται να στεκόμαστε στα πόδια μας, να είμαστε υπεύθυνοι και γι’ αυτήν εδώ τη ζωή, αλλά και για τη σωτηρία της ψυχής μας. Γιατί υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος όχι μόνο να χάσουμε αυτήν την ζωή, αλλά και να χάσουμε την αιωνιότητα, διότι μέσα στην απελπισία μας ξεχνάμε ότι ο Θεός μας αγαπά. Ιδίως οι νεώτεροι λοιπόν, αξίζει να παλεύουμε περισσότερο να μην υποχωρούμε σε κακούς λογισμούς. Να δοξάζουμε το Θεό και για τα δύσκολα και για τα ευχάριστα. Κι Εκείνος θα μας στηρίξει. 320 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 27 Εξετάσεις Ο μικρός μονομάχος (Μουσική, στίχοι και ερμηνεία Διονύσιος Σαββόπουλος, από τον δίσκο Μην πετάξεις τίποτα) Σε δημοτικό γηπεδάκι, το βραδάκι, συρμάτινο πλεχτό κι από πάνω ένα φωτάκι τον σκούφο του φορώντας τριπλάρει ολομόναχο και λέει μονολογώντας: Πώς μου την σπάνε οι γονείς μου, Θεέ μου, κι οι φριχτοί συμμαθηταί μου και η Καίτη κι η μικρή της αδερφή από πλάι που παίρνει το μέρος τους και μου την σπάει Μου την σπάνε αράδα θεολόγου στριμάδα, Λυκειάρχου προβοσκίς κι η φιλόλογος ψωνάρα, του Μεγάρου Μουσικής η δημόσια εικόνα, τα παραισθησιογόνα, οι ομάδες, οι ροκάδες, οι σταθμοί και οι φυλλάδες οι εξάρσεις του εθνικού μας βίου κι ο προγυμναστής του φροντιστηρίου, όλος πιτυρίδα, μούσι και τσαντάκι ενημερωμένος από τον Κακαουνάκη Δεκαπέντε χρονώ τι `ναι αυτό το κενό που μου κρύβετε... ορμάει με το μπουφαν του, τι σόι τόπος τυφλός κι ακυβέρνητος, βροντάει την μπασκέτα του και πώς είμαι έτσι εγώ τερατόμορφος στο θόλο του απεράντου Πολιτείας εφιάλτης ορθός, είμαι αυτός ο βυθός, ναι! Είμαι κιόλας νεκρός, ναι! Λυσσασμένος για φως, ναι! Το κοινό! Πού να βρίσκεται κρυμμένο, γιορτινό! Μακρινό κι αγαπημένο το κοινό! Στον εαυτό μου να βουτήξω και στα βάθη του ν’ αγγίξω ουρανό. Γέρνει ο ήλιος μες στων αφρών το περιδέραιο, σκόνες φωτεινές απ’ τις περσίδες ως το στέρεο Κι αφήνεται στο πλάι με κάννες και τριαντάφυλλα και μέσα του βουτάει. Στην στιγμή τα λαμπιόνια ανάβουνε, προβολείς του βυθού μας χτενίζουνε κι αποσπούν ένα ένα τα πρόσωπα γελαστά προς τα εδώ ταξιδεύουνε με αλογάκια κουρδιστά κι ανεβαίνουνε καβαλώντας αυλές και μαντρότοιχους στον ρυθμό μιας ομάδας που παίζαμε και μου λένε: "Άμα κάνεις μια βουτιά στον εαυτό σου, δε θα βρεις τον εαυτό σου, αλλά όλους τους άλλους τους μικρούς και τους μεγάλους γιατί ο χρόνος είναι ένας και δεν πέθανε κανένας και αφήνει πάλι γένι, ένι μένι ντουντουμένι σαν αυτόν τον στιχουργό που δεν βγήκε απ’ τ’ αβγό Και σε βρήκε στο ρεφρέν του κι άκου το ανακοινωθέν του..." Η αφεντιά σου λοιπόν δεκαπέντε χρονών και βαρέθηκε κι απ’ την έξω ερημιά προς τα μέσα νερά καταδύθηκε. Η από μέσα σου ελεύθερη πτώση της γενιάς σου το στίγμα θα δώσει αθλοφόρε του εσώτατου χώρου και μετά θα μας δεις σε βουή καταιγίδας σαν τους κρίκους μακράς αλυσίδας ή χλωρίδας που σπρώχνει διαρκώς μέσ᾿ απ’ τ’ άνοιγμα που `χει ο βλαστός το λουλούδι κι ας είσαι μικρός της διάσωσης το έργο θα νιώσεις την συντήρηση ως πάθος θα υψώσεις όσο πάει και πιο ακραία θα κινείσαι και θα χάνεις τον εαυτό σου και θα είσαι τελευταίος κρίκος κι ένας της σειράς και της καδένας προς το φως... Μας ακούει; θαρρώ πως κοιμάται και το γουώκμαν στο στήθος του ανάβει, 321 το αστεράκι του χειμώνα και το έν του νέου αιώνα του σχολειού του η τάξη είναι εκεί ξαφνική μουσική! Των ηρώων η γενιά θα ονομαστεί, έρχονται απ’ το μέσα ταξίδι, στο κοινό Θεού και χώρας θα ορκιστεί, ξεσφραγίζουν. Κυλάει ο βράχος στου αιώνα της την πρώτη ανθοφορία σ’ ένα δάσος με λαμπάδες που δε θα `βρεις μονάχος με της πόλης τον χιτώνα θα ντυθεί θα με δει. Τον λαιμό του γυρνάει να με δει σαν παιδί που απ’ το κοινότερο έχει χρεία ο δικός μου μικρός μονομάχος. Ερμηνευτικά σχόλια Ο μικρός μονομάχος: Είναι ένα παλιό σχετικά τραγούδι του σπουδαίου Έλληνα τραγουδοποιού, το οποίο μιλά για ένα δεκαπεντάχρονο νέο, έφηβο, στην ηλικία που ψάχνει να βρει τον εαυτό του και που βλέπει τι τον ενοχλεί στον κόσμο. Εξετάζει και εξετάζεται. Βλέπει τους γονείς του να μην του φέρονται όπως θέλει. Τους συμμαθητές του να είναι στο δικό τους κόσμο, η στριμάδα του θεολόγου, η έπαρση και η δύναμη της εξουσίας του διευθυντή του σχολείου, αλλά και το γεγονός ότι η φιλόλογος του που έχει τα περισσότερα μαθήματα στην τάξη είναι στο δικό της κόσμο, βλέπει τους μαθητές αφ’ υψηλού, καθώς η ίδια συχνάζει στο Μέγαρο Μουσικής και δεν καταδέχεται να πλησιάσει τον τρόπο σκέψης και τις ανάγκες των παιδιών. Τη ίδια στιγμή βλέπει στην κοινωνία να κυριαρχούν η δημόσια εικόνα, δηλαδή η έγνοια όλων για το image τους και την προβολή τους και όχι για την ουσία, τα παραισθησιογόνα, δηλαδή τα υποκατάστατα νοήματος ζωής, οι ομάδες, με τον φανατισμό και τη διαφθορά που κυριαρχεί στο ποδόσφαιρο, με αποτέλεσμα να μην αφήνουν περιθώριο στη χαρά του αθλητισμού, οι ροκάδες, όλοι εκείνοι οι δήθεν επαναστάτες που έχουν την τσέπη γεμάτη, οι σταθμοί και οι φυλλάδες, δηλαδή τα ΜΜΕ που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη με βάση τα συμφέροντά τους, οι εξάρσεις του εθνικού μας βίου, όλα εκείνα τα γεγονότα που δείχνουν σημαντικά, όπως η Eurovision, η εθνική Ελλάδος στο ποδόσφαιρο, οι τελικοί των διαγωνισμών στην τηλεόραση για τα πραγματικά και ανύπαρκτα ταλέντα, κι ο προγυμναστής του φροντιστηρίου, όλος πιτυρίδα, μούσι και τσαντάκι ενημερωμένος από τον Κακαουνάκη, δηλαδή οι εκφραστές μιας παραπαιδείας, οι οποίοι δείχνουν ότι ξέρουν το πώς ένας νέος θα μπει στο Πανεπιστήμιο, χωρίς όμως να μάθει ουσιαστικά γράμματα, αλλά μόνο τεχνικές γνώσης. Δεκαπέντε χρονώ τι `ναι αυτό το κενό που μου κρύβετε: στην ψυχή του αναρωτιέται ποιο το νόημα της ζωής, γιατί όλα τα προηγούμενα τον οδηγούν σε ένα κενό. Παίρνει έτσι τη μπάλα του και παίζει μπάσκετ για να ξεχαστεί. Και την ίδια στιγμή νιώθει τερατόμορφος, γιατί αναζητεί την αλήθεια, στον θόλο ενός απέραντου ουρανού, που μας έχει πλασμένους για την αλήθεια. Δυστυχώς, όποιος αναζητεί το αληθινό σήμερα, θεωρείται ότι δεν μπορεί να σταθεί σε μια κοινωνία ευκολίας, εγκλωβισμού στον εαυτό και την εικόνα μας. Όμως το νόημα το βρίσκει κανείς όταν ψάξει στο βυθό του εαυτού του, στα βάθη της καρδιάς του, να βρει ποιος είναι και τι θέλει. Αυτή είναι μια εξέταση την οποία δεν τη θέλει το σύστημα που διακυβερνά τον κόσμο. Έτσι, αυτός που καταλαβαίνει ότι αν ταυτιστεί με την επιτυχία στον κόσμο αυτό, είναι κιόλας νεκρός, αποτελεί μία έκπληξη, γίνεται ο άνθρωπος που αναζητεί αγωνιωδώς, με λύσσα, με πολλή όρεξη το φως, την ελπίδα, τη ζωή. Γι’ αυτό και αναζητά κοινό, δηλαδή κι άλλους που να μπορούνε να χαρούνε σ’ αυτή την αναζήτηση. Και βουτά στα βάθη του εαυτού για να την πετύχει, για να βρει τον ουρανό, γιατί μόνο στη σχέση με το Χριστό βρίσκουμε νόημα κι αγάπη. Γέρνει ο ήλιος μες στων αφρών το περιδέραιο: μία πρώτη λύση για να βρούμε το νόημα είναι η φύση. Το φως και η θάλασσα με την απεραντοσύνη τους. Και την ίδια στιγμή, ο καθένας μας στο δωμάτιο, στο δικό του χώρο να αφεθεί να βρει την ψυχή του. Θέλει κάννες, πόλεμο αυτό, με την τεμπελιά και τον συμβιβασμό, θέλει και τριαντάφυλλα, δηλαδή ομορφιά, αισθήματα, ζεστασιά και την ίδια στιγμή αγάπη για τους άλλους, για να βρεις ποιος είσαι, καθώς η αλήθεια περνά μέσα από τις σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, ιδίως στην εφηβεία. Στην ψυχή μας τα λαμπιόνια ανάβουνε, δηλαδή βγαίνει φως, και βγαίνουν όλες οι μορφές που μας αγαπούνε, όχι κατ’ ανάγκην οι γονείς ή οι δάσκαλοί μας, αλλά όσοι μπορούνε να τους εμπιστευτούμε επειδή το νιώθουμε ότι μας αγαπούνε και όλοι, αφού μας ξανασυναντήσουν, καβαλώντας αυλές και μαντρότοιχους, δηλαδή στην παιδικότητά μας, καθώς θα πρέπει να γίνουν παιδιά μαζί μας, θα μας πούνε... Άμα κάνεις μια βουτιά στον εαυτό σου, δε θα βρεις τον εαυτό σου, αλλά όλους τους άλλους τους μικρούς και τους μεγάλους γιατί ο χρόνος είναι ένας: ο καθένας μας κρύβει την παράδοση, την ιστορία, τους ήρωες και τους καταραμένους του παρελθόντος, τις αξίες, τα σωστά και τα λάθη του, το χρόνο του και την συνέχειά του. Χρειάζεται λοιπόν να εξετάζουμε το παρελθόν μας. Ό,τι είναι καλό να το κρατάμε και ό,τι δεν μπορούμε να είμαστε περήφανοι γι’ αυτό να το κρατάμε ως παράδειγμα για αποφυγή. Δεν μπορούμε να μην θυμόμαστε. Για να βρούμε τον εαυτό μας χρειάζεται να έχουμε μνήμη. Έτσι, την ίδια στιγμή θα βγούμε 322 από την έξω ερημιά, δηλαδή από το να είμαστε με άλλους και στην ουσία να μην είμαστε, όπως συμβαίνει με τις καφετέριες και τα λαμπάκια σήμερα όπου όλοι κρατούνε ένα κινητό και μιλάνε στο FB, χωρίς να έχουν χρόνο και διάθεση να μοιραστούν αληθινές στιγμές με τους άλλους. Η από μέσα σου ελεύθερη πτώση της γενιάς σου το στίγμα θα δώσει αθλοφόρε του εσώτατου χώρου: για να βρει κάποιος το νόημα χρειάζεται να εξετάσει τη γενιά του, όχι για να την απορρίψει, αλλά για να βγει μπροστά, για να εκφράσει αυτό που ο ίδιος έχει ανάγκη εντός της, ακόμη κι αν γύρω θα υπάρχει καταιγίδα, πόλεμος και απόρριψη. Τότε θα φανεί το άνοιγμα του λουλουδιού, δηλαδή εκείνη η μικρή χαραμάδα μέσα από την οποία το φως θα φωτίσει την ψυχή, η οποία θα νιώσει το χρέος και για τον κόσμο και θα αρχίσει το έργο της διάσωσης. Σώζοντας την ταυτότητά μας, βοηθούμε και τους άλλους να σωθούνε, γιατί έχουμε να τους προσφέρουμε. Θα συντηρήσουμε την μνήμη μας και την ίδια στιγμή θα υψωνόμαστε προς το φως, όντας οι τελευταίοι κρίκοι της καδένας, και όταν φωτίσουμε και φωτιστούμε, τότε θα νιώσουμε ότι στην καδένα προστίθενται και άλλοι. Μας ακούει; Για τους μεγάλους μόνο οι νέοι είναι η λύση. Αν οι νέοι ξυπνήσουν και αποκτήσουν και πάλι την αίσθηση του χρέους. Στα αστεράκια που μπορούν να διαλύσουν το χειμώνα τον οποίο ζούμε. Να γίνουν το «έν», το σπουδαίο, το μοναδικό στον καινούριο αιώνα. Αυτοί και οι συμμαθητές και φίλοι τους, αρκεί να αποφασίσουν ότι μπορούν να γίνουν ήρωες, εκείνοι που πιστεύουν στο Θεό και την ίδια στιγμή στην πατρίδα, το κοινό, και ο βράχος που σφραγίζει το μνήμα του θανάτου που οι μεγάλοι έχουμε επιβάλει στην κοινωνία με τις αμαρτίες και τις κακίες μας και τον συμβιβασμό μας θα ξεσφραγιστεί. Τότε ένα δάσος με λαμπάδες φωτεινές θα ντυθεί με τον χιτώνα της πόλης και θα γίνει η αφετηρία για μια καινούρια αρχή. Και τότε ο μικρός μονομάχος θα παλέψει για τα πιο κοινά πράγματα, δηλαδή την αγάπη, την αλήθεια, την ελευθερία. Και θα σπρώξει και τους μεγαλύτερους να παλέψουν, να ξυπνήσουν, να αφήσουν τις εξετάσεις της υποκρισίας και να ανοιχτούν στις εξετάσεις ενός αγώνα για έναν κόσμο με ταυτότητα, επίγνωση και αίσθηση ότι δεν υπάρχουμε μόνο για τον εαυτό μας, αλλά για όλους. Β. Εξετάσεις: φόβος, αγωνία και ελπίδα Οι εξετάσεις πλησιάζουν και το άγχος παιδιών και γονέων για αυτές αυξάνεται.Οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα ματαίωσης στις υψηλές προσδοκίες που έχει το παιδί και οι γονείς του, κινητοποιούν το άγχος μαζί με το φόβο μίας πιθανής αποτυχίας. Οι εξετάσεις, για το παιδί, σημαίνουν την κοινωνική ένταξή του σε μία άλλη εκπαιδευτική βαθμίδα με υποχρεώσεις και ευθύνες, τον αποχωρισμό από την πατρική οικογένεια, την αναμέτρησή του με τις ικανότητές του και την επιβεβαίωση της κοινωνικής του εικόνας. Οι εξετάσεις, για τους γονείς, σημαίνουν την δοκιμασία του παιδιού τους, και έμμεσα τη δική τους, μπροστά στην «παντοδυναμία» των ΑΕΙ που σηματοδοτεί για αυτούς το μοναδικό δρόμο επιτυχίας τους. Στο στόχο αυτόν οι γονείς έχουν επενδύσει και αφιερώσει χρόνο, ψυχική ενέργ
© Copyright 2024 Paperzz
