Θέματα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 1/03/2015
Μίλτος Σαχτούρης
“Ο Ελεγκτής”
Ένας μπαξές γεμάτος αίμα
είν’ ο ουρανός
και λίγο χιόνι
έσφιξα τα σκοινιά μου
πρέπει και πάλι να ελέγξω
τ’ αστέρια
εγώ
κληρονόμος πουλιών
πρέπει
έστω και με σπασμένα φτερά
να πετάω.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α. Ο Δάλλας για την ποίηση του Σαχτούρη αναφέρει πως «Κάθε
ποίημά του είναι ένα μοντάζ από εικόνες». Να επιβεβαιώσετε με
στοιχεία μέσα από το κείμενο την άποψη αυτή.
ΜΟΝΑΔΕΣ 15
Β.1. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τα στοιχεία του ποιήματος που
παραπέμπουν στην εποχή του ποιητή.
ΜΟΝΑΔΕΣ 20
Β.2. α. Σε ποια εικόνα παραπέμπει ο στίχος «έσφιξα τα σκοινιά μου» και
πώς συνδέεται με τον ποιητή;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
β. Στο ποίημα το ρήμα “πρέπει” επαναλαμβάνεται 2 φορές. Ποιος
είναι ο ρόλος της επανάληψης αυτής;
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
Γ.
Να σχολιάσετε τους στίχους: «εγώ κληρονόμος πουλιών … να
πετάω».
ΜΟΝΑΔΕΣ 25
Δ.
Ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης και η ευθύνη του ποιητή, σύμφωνα
με τον Άρη Αλεξάνδρου; Να συγκρίνετε το ποίημα “Το μαχαίρι” με
αυτό του Μίλτου Σαχτούρη.
ΜΟΝΑΔΕΣ 20
Άρης Αλεξάνδρου
“Το μαχαίρι”
Όπως αργεί τ’ ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ’ οι λέξεις ν’ ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιπαστείς
απ’ τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 8/03/2015
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Κωνσταντίνος Καβάφης
Ο Δαρείος
Ο ποιητής Φερνάζης το σπουδαίον μέρος
του επικού ποιήματός του κάμνει.
Το πώς την βασιλεία των Περσών
παρέλαβε ο Δαρείος Υστάσπου. (Aπό αυτόν
κατάγεται ο ένδοξός μας βασιλεύς,
ο Μιθριδάτης, Διόνυσος κ’ Ευπάτωρ). Aλλ’ εδώ
χρειάζεται φιλοσοφία· πρέπει ν’ αναλύσει
τα αισθήματα που θα είχεν ο Δαρείος:
ίσως υπεροψίαν και μέθην· όχι όμως — μάλλον
σαν κατανόησι της ματαιότητος των μεγαλείων.
Βαθέως σκέπτεται το πράγμα ο ποιητής.
1
5
10
Aλλά τον διακόπτει ο υπηρέτης του που μπαίνει
τρέχοντας, και την βαρυσήμαντιν είδησι αγγέλλει.
Άρχισε ο πόλεμος με τους Pωμαίους.
Το πλείστον του στρατού μας πέρασε τα σύνορα.
15
Ο ποιητής μένει ενεός. Τι συμφορά!
Πού τώρα ο ένδοξός μας βασιλεύς,
ο Μιθριδάτης, Διόνυσος κ’ Ευπάτωρ,
μ’ ελληνικά ποιήματα ν’ ασχοληθεί.
Μέσα σε πόλεμο — φαντάσου, ελληνικά ποιήματα.
20
Aδημονεί ο Φερνάζης. Aτυχία!
Εκεί που το είχε θετικό με τον «Δαρείο»
ν’ αναδειχθεί, και τους επικριτάς του,
τους φθονερούς, τελειωτικά ν’ αποστομώσει.
Τι αναβολή, τι αναβολή στα σχέδιά του.
Και νάταν μόνο αναβολή, πάλι καλά.
Aλλά να δούμε αν έχουμε κι ασφάλεια
στην Aμισό. Δεν είναι πολιτεία εκτάκτως οχυρή.
Είναι φρικτότατοι εχθροί οι Pωμαίοι.
Μπορούμε να τα βγάλουμε μ’ αυτούς,
οι Καππαδόκες; Γένεται ποτέ;
Είναι να μετρηθούμε τώρα με τες λεγεώνες;
Θεοί μεγάλοι, της Aσίας προστάται, βοηθήστε μας.—
Όμως μες σ’ όλη του την ταραχή και το κακό,
επίμονα κ’ η ποιητική ιδέα πάει κι έρχεται —
το πιθανότερο είναι, βέβαια, υπεροψίαν και μέθην·
υπεροψίαν και μέθην θα είχεν ο Δαρείος.
25
30
35
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Ο Καβάφης διακρίνει τα ποιήματά του σε τρεις κατηγορίες: ιστορικά
διδακτικά ή φιλοσοφικά και ερωτικά. Σε ποιες κατηγορίες εντάσσεται
το ποίημα Δαρείος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 15
Β1. Στο ποίημα υπάρχουν αρκετές επαναλήψεις και ρητορικές
ερωτήσεις. Να βρείτε δύο για κάθε περίπτωση και να σχολιάσετε το
ρόλο τους.
Μονάδες 20
Β2. Τι είδους ποίημα γράφει ο Φερνάζης και με ποιο θέμα; Τι τον
απασχολεί ιδιαίτερα;
Μονάδες 20
Γ. Να σχολιάσετε τους στίχους 16 – 20 (Ο ποιητής μένει ενεός …
φαντάσου, ελληνικά ποιήματα.) σε μια παράγραφο 130 – 150 λέξεις.
Μονάδες 25
Δ. Πως παρουσιάζεται ο γλύπτης Δάμων στο ποίημα "Η Συνοδεία του
Διονύσου" του Καβάφη που ακολουθεί; Βρίσκετε ομοιότητες με τον
ποιητή Φερνάζη στο ποίημα Δαρείος;
Μονάδες 20
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Η Συνοδεία του Διονύσου
Ο Δάμων ο τεχνίτης (άλλον πιο ικανό
στην Πελοπόννησο δεν έχει) εις παριανό
μάρμαρο επεξεργάζεται την συνοδεία
του Διονύσου. Ο θεός με θεσπεσία
δόξαν εμπρός, με δύναμι στο βάδισμά του.
Ο Άκρατος πίσω. Στο πλάγι του Aκράτου
η Μέθη χύνει στους Σατύρους το κρασί
από αμφορέα που τον στέφουνε κισσοί.
Κοντά των ο Ηδύοινος ο μαλθακός,
τα μάτια του μισοκλειστά, υπνωτικός.
Και παρακάτω έρχοντ’ οι τραγουδισταί
Μόλπος κ’ Ηδυμελής, κι ο Κώμος που ποτέ
να σβύσει δεν αφίνει της πορείας την σεπτή
λαμπάδα που βαστά· και, σεμνοτάτη, η Τελετή.—
Aυτά ο Δάμων κάμνει. Και κοντά σ’ αυτά
ο λογισμός του κάθε τόσο μελετά
την αμοιβή του από των Συρακουσών
τον βασιλέα, τρία τάλαντα, πολύ ποσόν.
Με τ’ άλλα του τα χρήματα κι αυτά μαζύ
σαν μπουν, ως εύπορος σπουδαία πια θα ζει,
και θα μπορεί να πολιτεύεται — χαρά!—
κι αυτός μες στην βουλή, κι αυτός στην αγορά
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
22/3/2015
Γιώργης Παυλόπουλος
Τά Ἀντικλείδια
5
10
15
Ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή.
Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς νά βλέπουν
τίποτα καί προσπερνοῦνε. Ὅμως μερικοί
κάτι βλέπουν, τό μάτι τους ἁρπάζει κάτι
καί μαγεμένοι πηγαίνουνε νά μποῦν.
Ἡ πόρτα τότε κλείνει. Χτυπᾶνε μά κανείς
δέν τούς ἀνοίγει. Ψάχνουνε γιά τό κλειδί.
Κανείς δέν ξέρει ποιός τό ἔχει. Ἀκόμη
καί τή ζωή τους κάποτε χαλᾶνε μάταια
γυρεύοντας τό μυστικό νά τήν ἀνοίξουν.
Φτιάχνουν ἀντικλείδια. Προσπαθοῦν.
Ἡ πόρτα δέν ἀνοίγει πιά. Δέν ἄνοιξε ποτέ
γιά ὅσους μπόρεσαν νά ἰδοῦν στό βάθος.
Ἴσως τά ποιήματα πού γράφτηκαν
ἀπό τότε πού ὑπάρχει ὁ κόσμος
εἶναι μιά ἀτέλειωτη ἀρμαθιά ἀντικλείδια
γιά ν’ ἀνοίξουμε τήν πόρτα τῆς Ποίησης.
Μά ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή.
(Τά Ἀντικλείδια, 1988)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Να δώσετε τρία χαρακτηριστικά της ποίησης του Παυλόπουλου με
αναφορές μέσα στο ποίημα.
Μονάδες 15
Β1. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις αντιθέσεις του ποιήματος.
Μονάδες 20
Β2. α. Να βρείτε τα σύμβολα του ποιήματος και να τα σχολιάσετε.
Μονάδες 12
β.Το ποίημα χαρακτηρίζεται από την κυκλική σύνθεση. Γιατί την
επιλέγει ο ποιητής, ποιο σκοπό εξυπηρετεί;
Μονάδες 8
Γ. Σε μια παράγραφο 130-150 λέξεων να αναλύσετε τους στίχους:
Ἴσως τά ποιήματα πού γράφτηκαν
ἀπό τότε πού ὑπάρχει ὁ κόσμος
εἶναι μιά ἀτέλειωτη ἀρμαθιά ἀντικλείδια
γιά ν’ ἀνοίξουμε τήν πόρτα τῆς Ποίησης.
Μονάδες 25
Δ. Στο ποίημα που ακολουθεί πως αντιλαμβάνεται ο Παυλόπουλος τη
σχέση του ποιητή με την ποίηση; Βρίσκετε ομοιότητες με τη σχέση
του ποιητή στα «Αντικλείδια»;
Μονάδες 20
Γιώργης Παυλόπουλος
Ο Άλλος
Εκεί που πάλευα να τελειώσω το ποίημα
περασμένα μεσάνυχτα
ήρθε και πάλι ξαφνικά με ανοιχτό αμάξι
με δυο γυναίκες αγκαλιά
και κάτω από το παράθυρο μου
"κατέβα άθλιε" μου φώναζε
"παράτα τα που να σε πάρει
σκίσ΄ τα επιτέλους τα χαρτιά"
Κατέβηκα με την ψυχή στο στόμα
όμως ο δρόμος ήταν έρημος
και τσακισμένος ξαναγύρισα στο ποίημα
κι όλη τη νύχτα πάλευα
χωρίς να το τελειώσω.
2