Αναδιπλασιασμός

Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ / ΕΝΟΤΗΤΑ 9η / ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄ (γραμματική).
ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ / ΘΕΩΡΙΑ
1.
Ότ α ν τ ο ρήμα ξε κινά από ένα σύμφ ωνο:
 Επανάληψη αρχικού συμφώνου + ε
πχ. λύ- ω → λέ – λυ – κα
 ΠΡΟΣΟΧΗ στα ρήματα που ξεκινούν από χ, φ, θ γιατί τότε τρέπονται στο
αντίστοιχο ψιλό. [χ→κ, φ→π, θ→τ]
πχ.
χαράττω → κε - χάραχα
(ΟΧΙ
φυλλάττω → πε - φύλλαχα (ΟΧΙ
θύω → τέ - θυκα
(ΟΧΙ
χεχάραχα)
φεφύλλαχα)
θεθυκα)
 ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
 - ρ ῥάπτω → ἔρ – ραφα
 τα διπλά γράμματα ξ, ζ, ψ
ξυλεύω →
2.
ἐ - ξύλευκα, ζεύω → ἔ - ζευκα,
ψέγω → ἔ - ψεχα
Ότ α ν τ ο ρήμα ξε κινά με δ ύο (2 ) σύμφ ωνα :
 Όταν έχουμε το συνδυασμό
κ, γ, χ
π, φ, β
+
τ, δ, θ
μν
λρ
τότε ο αναδιπλασιασμός είναι κανονικός → Επανάληψη αρχικού συμφώνου + ε
πχ.
πνέω → πέ- πνευκα, κρατῶ → κε- κράτηκα
 Όταν δ ε ν ισχύει ο παραπάνω συνδυασμός (άφωνο + υγρό ή ένρινο)
τότε ο αναδιπλασιασμός είναι συλλαβικός (ε)
πχ. φθείρω → ἔ- φθαρκα
(άφωνο + άφωνο)
3.
Ότ α ν τ ο ρήμα ξε κινά με τ ρ ία (3 ) σύμφ ωνα :
 ο αναδιπλασιασμός είναι συλλαβικός (ε)
πχ.
4.
στρατεύω
→ ἐ-
στράτευκα
Ότ α ν τ ο ρήμα ξε κινά με φ ων ήε ν:
 Ο αναδιπλασιασμός έχει τη μορφή αύξησης,
όμως ΠΡΟΣΟΧΗ, δεν έχει τις ιδιότητες της αύξησης αλλά του αναδιπλασιασμού.
πχ. ἀθροίζω → ἤ- θροικα
ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ ΕΥΗ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ / ΕΝΟΤΗΤΑ 9η / ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄ (γραμματική)
ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ / ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΑΣΚΗΣΗ 1
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα σχηματίζοντας το α΄ ενικό πρόσωπο του κάθε
χρόνου
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
τάττω
ψηφίζω
ῥίπτω
φθείρω
πέμπω
εὐτρεπίζω
πράττω
σπουδάζω
χειρίζω
ΑΣΚΗΣΗ 2
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα σχηματίζοντας στο ίδιο πρόσωπο με αυτό του
Ενεστώτα .
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
στρατεύομεν
φυτεύεις
πλήττει
σῴζουσι
ξυλεύουσι
κλείετε
ψύχω
στέργεις
τρέφεις
τρίβουσι
ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ ΕΥΗ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ