G O D I Š NJ I
IZVJEŠTAJ
O POSLOVANJU ZA PERIOD 01.01.-31.12.2013. GODINE
„OSIGURANJE AURA“ AD
BANJA LUKA
MART 2014. GODINE
UVODNA RIJEČ
Iako je u protekloj godini recesija ostavila duboke posljedice na cijelokupan
finansijski sektor, naše Društvo se uspjelo uspješno profilisati kao značajan učesnik na
tržištu osiguranja. Ostvareni rezultati su najbolji pokazatelj uspješno definisane i
implementirane poslovne strategije Društva, što je uzrokovalo osvajanja sve većeg
tržišnog učešća i pozicioniranja na tržištu. Širenjem prodajne mreže, kontinuiranom
edukacijom, povećanjem broja zaposlenih i efikasnosti poslovanja ostvarili smo
planirane rezulate, na zadovoljstvo Uprave i akcionara Društva.
Usljed velikog broja društava za osiguranje i jake konkurencije koja vlada na
tržištu osiguranja, bio je izuzetan izazov ostvariti ovako značajan poslovni rezultat u sve
težim uslovima poslovanja. Sve navedeno je poslužilo kao dodatna motivacija našeg tima
za što bolje poslovanje u 2013. godini. Ulaganja sredstava su vršena sa velikom
opreznošću, kako bi se amortizovao uticaj svih nepredviđenih situacija, te je kvalitetna
investiciona aktivnost dala doprinos u povećanju funkcionalnosti Društva. Postojeća
prodajna mreža je proširena, a stvoreni su i svi preduslovi da se u predstojećoj
poslovnoj godini ostvari dalje širenje i na tržište Federacije BiH.
Imperativ u poslovanju je bio prvenstveno povećanje unutrašnje efikasnosti, što
se postiglo stručnom reorganizacijom Društva i povećanjem broja radnika. Akcenat koji
je stavljen na klijente potvrđuje i činjenica da naš tim konstantno vrši edukaciju
zaposlenih, pruža kvalitetnu tehničku podršku na kompletnoj teritoriji na kojoj Društvo
posluje, te svojim klijentima omogućava besplatno pravno savjetovanje i pomoć pri
rješavanju odštetnih zahtjeva.
Na kraju, želimo da se zahvalimo klijentima, saradnicima i regulatornim
organima na uspješnoj saradnji i izgrađenom uzajamnom povjerenju. Uvjereni smo da će
se naša poslovna saradnja proširiti u narednom periodu, na zadovoljstvo svih.
Direktor Društva
2
SADRŽAJ
UVOD ........................................................................................................................................... 4
Ostvarena dobit ................................................................................................................................................... 4
Obračunata premija ............................................................................................................................................ 4
Efikasnost u rješavanju odštetnih zahtjeva ......................................................................................................... 5
OSNOVNI PODACI O „OSIGURANJU AURA“ AD BANJA LUKA......................................................... 5
ORGANIZACIJA ..................................................................................................................................................... 5
POSLOVODSTVO I ORGANIZACIJA UPRAVLJANJA ................................................................................................ 7
LJUDSKI POTENCIJALI ........................................................................................................................................... 7
OSNOVNI KAPITAL I AKCIJE .................................................................................................................................. 8
TRŽIŠNA POZICIJA DRUŠTVA U 2013. GODINI................................................................................. 9
POKAZATELJI POSLOVANJA ..........................................................................................................10
ANALIZA PREMIJE I ŠTETA ...........................................................................................................11
OSTVARENA PREMIJA ........................................................................................................................................ 11
LIKVIDIRANE ŠTETE ............................................................................................................................................ 12
ULAGANJE SREDSTAVA ................................................................................................................14
ULAGANJE SREDSTAVA TEHNIČKE REZERVE ...................................................................................................... 14
ULAGANJE SREDSTAVA GARANTNOG FONDA ................................................................................................... 18
IZJAVA O PRIMJENI KODEKSA KORPORATIVNOG UPRAVLJANJA ....................................................19
UPRAVLJANJE RIZICIMA ...............................................................................................................22
RIZIK OSIGURANJA ............................................................................................................................................. 22
TRŽIŠNI RIZIK ..................................................................................................................................................... 24
RIZIK PROMJENE KURSA .................................................................................................................................... 26
KREDITNI RIZIK ................................................................................................................................................... 26
RIZIK LIKVIDNOSTI ............................................................................................................................................. 26
STRATEŠKI RIZIK ................................................................................................................................................. 26
RIZIK UGLEDA .................................................................................................................................................... 26
UPRAVLJANJE KAPITALOM ................................................................................................................................ 27
OPIS SVIH VAŽNIH DOGAĐAJA NAKON PROTEKA POSLOVNE GODINE ...........................................27
OČEKIVANI RAZVOJ DRUŠTVA U BUDUĆNOSTI .............................................................................28
OPIS MJERA PREDUZETIH NA ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE ...............................................................29
IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA ...............................................................................................29
ODGOVORNOST UPRAVE I ODBORA ZA REVIZIJU ZA PRIPREMU I USVAJANJE GODIŠNJIH FINANSIJSKIH
IZVJEŠTAJA ......................................................................................................................................................... 30
GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI ZA 2013. GODINU ...................................................................31
I FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI .................................................................................................................................... 31
II OSNOVE ZA SASTAVLJANJE FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA ................................................................................... 42
III SAŽETAK RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA..................................................................................................... 43
3
UVOD
Tržište Republike Srpske je do kraja 2013. Godine ostvarilo ukupnu premiju
autoodgovornosti i auto nezgode od 117.098.546 KM. Tržišni udio „Osiguranja Aura“ ad
je 5.944.065 KM.
Ukupni poslovni prihodi ostvareni u 2013. Godini iznose 5.612.021 KM što je za
12,6 % više u odnosu na proteklu godinu.
Poslovni rashodi „OsiguranjaAura“ ad u 2013. godini iznose 5.729.246 i tokom
2012. Godine veći su za 38,27% u odnosu na prethodnu godinu.
U uslovima velike tržišne konkurencije, posrednicima, agencijama i zastupnicima
koji obavljaju poslove zaključivanja Ugovora o osiguranju daju se visoke provizije. Pored
toga, učestalo je i odobravanje drugih popusta i/ili ustupaka u cilju povećanja vlastitog
portfelja. Na ovaj način pogoršani su uslovi i način poslovanja u vrsti djelatnosti
osiguranja od rizika automobilske odgovornosti.Sve navedeno dovodi do toga da stopa
rasta poslovnih rashoda prevazilazi stopu rasta poslovnih prihoda.
Društvo je tokom cijele godine poslovalo s visokim koeficijentom likvidnosti koji
je na dan 31.12.2013. godine iznosio 3,83. Kapital Društva iznosi 5.990.694 i povećan je
za 5,79%.
Ostvarena dobit
Bruto dobit za 2013. godinu iznosi 637.162 KM. Po poreskom bilansu Društvo je
ostvarilo gubitak, te Društvo nije imalo poreske rashode perioda, i iz tog razloga je bruto
dobit jednaka dobiti nakon oporezivanja. Dobit Društva nakon oporezivanja iznosi
637.162 KM i manja je za 35 % u odnosu na 2012. godinu. Ovo smanjenje se ogleda u
činjenici da je Društvo izdvojilo velika sredstva za otvaranje Filijale u FBiH, čiji efekti će
biti vidljivi, i ekonomski kvantitativno mjerljivi u toku 2014. godine.
Obračunata premija
Ostvarena premija u 2013. Godini iznosi 5.944.065 KM što predstavlja povećanje
za 716.532 KM ili 13,7 %
4
Efikasnost u rješavanju odštetnih zahtjeva
U 2012. Godini likvidirano je 1.647.826 KM šteta što predstavlja povećanje
887.681 KM ili 116,77%. Efikasnost obrade šteta je visoka i iznosi 87,7%
OSNOVNI PODACI O „OSIGURANJU AURA“ AD BANJA LUKA
„Osiguranje Aura“ ad Banja Luka osnovano je 2007. Godine. Upisano je u sudski
registar 14.11.2007. godine U-4-8-00 Rješenje broj 071-0-REG-07-2637. Matični broj
Društva je 11029388. Predmet poslovanja Društva su poslovi osiguranja pod kojima se
podrazumijeva sklapanje i ispunjavanje ugovora o neživotnim osiguranjima i to:






Osiguranje od odgovornosti za motorna vozila
Osiguranje od odgovornosti za vazduhoplove
Osiguranje od odgovornosti za brodove
Osiguranje od opšte građanske odgovornosti
Osiguranje kredita
Garancijska osiguranja
ORGANIZACIJA
Organizacija Društva je utvrđena Pravilnikom o sistematizaciji i organizaciji poslova i
radnih zadataka. Društvo je organizovano kao jedinstveni pravni subjekt. Obavljanje
poslova iz djelatnosti Društva organizuje se:
-
putem Centrale Društva koja se nalazi u sjedištu društva,
putem filijala,
putem prodajnih mjesta,
putem zastupnika i brokera.
Centrala Društva je organizovana po sistemu Službi i to:
- Služba za sprovođenje osiguranja,
- Služba procjene i likvidacije štete,
- Služba opštih i pravnih poslova
- Služba za računovodstvo, finansije, plan i analizu.
U okviru Službe za sprovođenje osiguranja Direktor će posebnom odlukom u
zavisnosti od potreba procesa rada osnovati izdvojena prodajna mjesta. Prodajna
mjesta nemaju svojstvo pravnog lica i posluju u okviru Centrale društva ali su fizički
odvojena i nalaze se na adresi različitoj od Centrale društva.
5
Društvo svoju poslovnu aktivnost obavlja u sjedištu Društva u Banja Luci, Filijali
FbiH u Sarajevu i u poslovnim jedinicama u Gradišci, Laktašima, Kneževu, Kotor Varošu,
Srpcu, Čelincu, Bijeljini, Brodu, Palama, Sokocu, Rogatici, Trebinju, Gacku, Foči, Mrkonjić
Gradu, Kostajnici, Prijedoru, Zvorniku, Vlasenici, Šamcu, Nevesinju, Doboju i Tesliću.
S ovakvom organizacijom, pridržavajući se načela korporativnog upravljanja, želi
se postići jasna odgovornost i ovlaštenje po svakom pojedinom poslovnom procesu, brže
obavljanje trenutnih procesa kao i smanjenje troškova samog procesa. „Osiguranje Aura“
nema posebnih segmenata u smislu MRS-14. Izvještavanje o svim bitnim elementima
poslovanja se vrši u skladu sa zahtjevima Uprave i regulatornog organa.
SKUPŠTINA
DRUŠTVA
ODBOR ZA REVIZIJU
UPRAVNI ODBOR
DIREKTOR
Služba za kontrolu, kvalitet
i aktuarske poslove
1.Rukovodilac službe
INTERNI REVIZOR
INTERNI AKTUAR
Služba sprovođenja
osiguranja
1.Rukovodilac službe
Služba za procjenu i
likvidaciju šteta
1.Rukovodilac službe
2. Regionalni
koordinator poslova
prodaje osiguranja
2. Likvidator šteta na
M/V
3.Administrator i
kontrolor stroge
evidencije
3. Procjenitelj šteta na
M/V
4. Preuzimač rizika u
osiguranju AO
4. Administrator
odštetnih zahtjeva
Služba opštih i
pravnih poslova
1.Rukovodilac službe
2. Tehnički sekretar
Služba za računovodstvo,
finansije, plan i analizu
1.Rukovodilac službe
2. Blagajnik
3. Referent za opšte i
pravne poslove
3. Likvidator i
referent plaćanja
4. Samostalni stručni
saradnik za ITS
4. Računovođa
Slika 1 Organizaciona strktura Društva
6
POSLOVODSTVO I ORGANIZACIJA UPRAVLJANJA
U skladu sa Zakonom o privrednim Društvima te Statutom Društva organi Društva su:
1.
2.
3.
4.
Skupština Društva,
Upravni odbor Društva,
Direktor Društva,
Odbor za reviziju i interni revizor
Članovi Upravnog Odbora:
1.
2.
3.
Dragiša Pušara, Predsjednik
Živodar Bosančić, član
Marko Vujinić, član
Direktor Društva je Miodrag Čoprka.
U periodu 01.01. – 31.12.2013. godine Upravni Odbor je održao 14 sjednica na
kojima je raspravljao i donosio odluke u skladu sa Zakonom i Statutom.
Redovna Skupštine akcionara su održane 4 puta, na kojima su, između ostalog,
donijete Odluke o usvajanju Finansijskih izvještaja za prethodnu godinu i o raspodjeli
dobiti.
LJUDSKI POTENCIJALI
Ljudski potencijali su jedan od ključnih resursa poslovnog razvoja „Osiguranja
Aura“ ad kojima se ostvaruju poslovni ciljevi. Zahtjevi okoline i tržišta svakodnevno se
mijenjaju, a kako bi održalo korak, Društvo kontinuirano ulaže u razvoj ljudskih
potencijala.
Na dan 31.12.2013. godine broj radnika „Osiguranja Aura“ ad iznosio je 60, od
čega su 34 žene a 26 muškarci.
GODINA
18 - 25
26 - 33
34 - 41
42 - 49
50 - 57
58 - 65
UKUPNO
BROJ RADNIKA
4
24
16
7
8
1
60
% UČEŠĆA
6,67
40,00
26,66
11,67
13,33
1,67
100,00
7
Tabela 1 Starosna struktura na dan 31.12.2013. godine
58-65 GODINA
50-57 GODINA
18-25 GODINA
2%
11%
7%
42-49 GODINA
12%
26-33 GODINA
40%
34-41 GODINA
26%
Slika 2 Starosna struktura radnika
STRUČNA
SPREMA
BROJ RADNIKA
VSS
VŠS
SSS
NSS
31.12.2013
19
0
41
0
31.12.2012
11
0
33
0
UKUPNO
60
44
UDIO U UKUPNOM BROJU
RADNIKA
30.12.2013
31.2.2012
31,67
25,00
0,00
0,00
68,33
75,00
0,00
0,00
100,00%
100,00%
Tabela 2 Struktura radnika po stručnoj spremi
OSNOVNI KAPITAL I AKCIJE
Osnovni kapital Društva iznosi 5.250.000 KM. U narednoj tabeli data je struktura učešća
u kapitalu:
Tabela 3. Struktura učešća u kapitalu
Osnivač
Tunjić Zoran
Akcijski Fond RS
Fond za
restituciju
Gecić Branislav
Tunjić Zoran
UKUPNO
Klasa
A
B
B
B
B
Broj akcija
32.500
9.990
9.990
10
10
52.500
Vrijednost
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
Ukupno
3.250.000,00
999.000,00
Procenat
61,90
19,03
999.000,00
1.000,00
1.000,00
19,03
0,02
0,02
5.250.000,00
100,00
Tabela 3 Struktura učešća u kapitalu
8
Svaka redovna akcija daje pravo na 1 (jedan glas). Sve akcije su uplaćene u
cjelosti, izdane su u nematerijalizovanom obliku, slobodno su prenosive i vode se kod
Centralnog registra HOV.
„Osiguranje Aura“ nema u vlasništvu vlastite akcije.
TRŽIŠNA POZICIJA DRUŠTVA U 2013. GODINI
Ukupna premija svih društava za osiguranje u 2013. godini za Auto odgovornost i
Auto nezgodu iznosi 117.098.546 KM.
ZA PERIOD 01 . - 12 . mjesec 20 13 GODINE
RB OSIGURAVAJUĆE
DRUŠTVO
1 DRINA osiguranje
FAKTURISANA PREMIJA
AO
AN
UKUPNO
13.213.421
986.565
2
JAHORINA osiguranje
12.322.645
2.732.586
3
NEŠKOVIĆ osiguranje
12.283.547
210.171
4
BRČKO GAS osiguranje
11.479.357
464.734
5
BOBAR osiguranje
11.161.694
867.391
6
DUNAV osiguranje
9.522.284
2.055.975
7
KRAJINA osiguranje
8.081.484
353.999
8
AURA osiguranje
5.817.682
126.382
9
TRIGLAV osiguranje
5.499.653
350.644
10
SARAJEVO osiguranje
4.626.654
85.072
11
ZOVKO osiguranje
4.164.322
105.681
12
MIKROFIN osiguranje
3.033.758
740.780
13
EUROHERC osiguranje
2.581.079
138.395
U%
14.199.986
12,13
15.055.231
12,86
12.493.718
10,67
11.944.091
10,20
12.029.085
10,27
11.578.259
9,89
8.435.483
7,20
5.944.064
5,08
5.850.297
5,00
4.711.726
4,02
4.270.003
3,65
3.774.538
3,22
2.719.474
2,32
9
1.482.748
498.697
VGT Visoko
735.198
17.670
560.294
64.263
17
BOSNA SUNCE
osiguranje
CAMELIJA osiguranje
349.007
13.374
18
CROATIA osiguranje
195.729
56.353
19
MERKUR BH osiguranje
-
105.398
20
GRAWE
-
13.860
14
UNIQA osiguranje
15
16
107.110.557
UKUPNO
9.987.989
1.981.445
1,69
752.868
0,64
624.557
0,53
362.381
0,31
252.082
0,22
105.398
0,09
13.860
0,01
117.098.546
100,00
Tabela 4 Pregled ostvarene premije po Društvima
Udio“Osiguranja Aura“ u ukupnoj premiji AO i AN iznosi 5.944.065 KM ili 5,08 %
30
25
%
20
15
10
5
0
DRINA JAHORINA NEŠKOVIĆ
osiguranje osiguranje osiguranje
BRČKO
BOBAR DUNAV KRAJINA
AURA
TRIGLAV SARAJEVO
GAS
osiguranje osiguranje osiguranje osiguranje osiguranje osiguranje
osiguranje
AO
12.34
11.50
11.47
10.72
10.42
8.89
7.54
5.43
5.13
4.32
AN
9.88
27.36
2.10
4.65
8.68
20.58
3.54
1.27
3.51
0.85
Slika 3 Udio 10 najvećih Društava u poslovima neživotnih osiguranja AO i AN
POKAZATELJI POSLOVANJA
Ukupni prihodi
Bruto premija
Ukupni rashodi
Likvidirane štete
5.612.021
5.944.065
5.729.246
1.647.826
10
Bruto dobit
Neto dobit
Ukupna imovina
Kapital
Tehničke rezerve
ROA (Neto dobit / aktiva)
ROE (Neto dobit / kapital)
Bruto profitna stopa ( bruto dobit /Uk.prihod)
Broj zaposlenih
Ukupan prihod po zaposlenom
Ukupna aktiva po zaposlenom
Obračunata premija po zaposlenom
Bruto dobit po zaposlenom
637.162
637.162
10.902.349
5.990.694
3.850.152
0,06
0,11
0,11
60
93.534
181.706
99.068
10.619
Društvo je obezbjedilo da kapital ne bude manji od minimalnog iznosa garantnog
fonda koji je zakonom propisan, a u slučaju Društva to je iznos od 2.000.000 KM.
Društvo ima više garantnog fonda od najmanje propisanog u iznosu od 2.916.250 KM.
ANALIZA PREMIJE I ŠTETA
OSTVARENA PREMIJA
Ostvarena premija u 2013 godini iznosi 5.944.065 KM što je više za 716.523 KM
ili više za 13,71% u odnosu na prošlu godinu.
2012.
Šifra
Vrsta
vrste
osiguranja
osiguranj
a
0
01.02
1
Osig.lica od
poslj. nesr.
Slučaja
01.08
PUJP
10
Osiguranje od
odgovornosti
za motorna
vozila
Ukupno:
Broj
polisa
2013.
Ostvaren
a premija
Učešće u
%
2
16.375
3
104.726
4
2,00
109
5.840
19.383
35.867
Broj
polisa
Ostvarena
premija
Učešće
u%
5
18.236
6
117.454
7
1,98
0,11
107
8.929
0,15
5.116.976
97,89
21.836
5.817.682
97,87
5.227.542
100,00
35.867
5.944.065
100,00
Tabela 5 pregled zaključenih osiguranja i ostvarene premije po vrstama osiguranja 2012/2013
11
7,000,000
5,944,065
6,000,000
5,227,542
4,610,547
5,000,000
4,000,000
PREMIJA
3,000,000
2,000,000
1,000,000
1,631,681
1,725,119
2008
2009
1,802,472
0
2010
2011
2012
2013
Slika 4 Kretanje Bruto premije u periodu od 2008-2013 godine
LIKVIDIRANE ŠTETE
U periodu I – XII 2013. God likvidirane štete iznose 1.647.826 KM što predstavlja
povećanje od 116,78% u odnosu na isti period prošle godine.
Likvidirane štete
Vrsta osiguranja
Nezgoda
AO
UKUPNO
31.12.2013.
12.879
1.634.947
1.647.826
31.12.2012.
11.960
748.185
760.145
RAST %
7,68%
118,52%
116,78%
Tabela 6 Pregled likvidiranih šteta
1,800,000
1,647,826
1,600,000
1,400,000
1,200,000
1,000,000
800,000
760,145
600,000
361,806
400,000
361,719
200,000
0
267,195
96,331
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Slika 5 Kretanje iznosa likvidiranih šteta u periodu od 2008. do 2013. godine
12
Paralelno sa rastom premije, rasle su i likvidirane štete, koje su u 2013. godini
dostigle1.647.826 KM. Veliki iznos likvidiranih šteta je direktna posljedica odluke
rukovodećih organa Društva da u toku 2013. godine likvidira i isplati veliki broj šteta iz
prethodnog perioda, i na taj način omogući bolju likvidnost poslovanja i kvalitetnije
određivanje nivoa rezervacija za štete. Tako je Društvo u 2014. godinu ušlo sa 332.364
KM rezervacija za prijavljene štete.
Likvidirane štete
12.879
1.634.947
1.647.826
Vrsta osiguranja
Nezgoda
AO
Ukupno
Tehnička premija
88.468
4.014.201
4.102.669
Udio
14,56
40,72
40,16
Tabela 7 Udio likvidiranih šteta u tehničkoj premiji
Udio likvidiranih šteta AN u tehničkoj premiji je 14,56% što je čini jednom od
najisplativijih vrsta osiguranja.
U toku posmatrane 2013. godine prijavljeno je 512 odštetnih zahtjeva. U toku
godine reaktivirano je 16 odštetnih zahtjeva. Na dan 31.12.2013. god rezervisana su 78
odštetna zahtjeva. U ovom periodu je ukupno bilo u obradi 634 štete od čega je riješeno
556 što je zadržalo efikasnost u rješavanju šteta na nivou od 87,7%.
RIJEŠENE
ŠTETE U
REDOVNOM
POSTUPKU
ŠIFRA VRESTE OSIGURANJA
BROJ ODŠTETNIH
ZAHTJEVA
Riješene
štete u
sudskom
postupku
U
I
K
Prenijetih iz
prethodne
godine
Reaktiviranh
u toku
tekuće
godine
B
I
U
R
O
N
O
J
O
J
S
O
UKUPNO
RIJEŠENE
ŠTETE
O
ISPLAĆENO
NEISPLAĆENO
D
B
R
O
N
(kolone 10 i 11)
Z
N
P
UKUPNO RIJEŠENIH ŠTETA
B
Z
Prvi
put
prijavljeni
u
toku
tekuće
godine
Rezervisane
štete na
kraju
posmat
-ranog
perioda
S
I
B
I
B
Z
R
Z
R
N
O
N
O
N
O
O
J
S
Z
R
O
J
I
B
O
J
S
S
I
J
E
N
O
13
1
2
3
4
5=2+3+4
6
7
8
0102
3
3
24
30
22
10
103
13
488
604
455 1.207.228
30
427.719
Ukupno 106
16
512
634
477 1.219.707
31 428.119
12.479 1
9
10
11
12
13
14
15
16
17
12.879
23
12.879
-
-
3
3
485 1.634.947
482
1.598.644
3
36.089
45
75
396 1.647.826
505
1.611.523
3
36.089 48
78
400 23
Tabela 8 Pregled efikosnosti u rješavanju odštetnih zahtjeva
ULAGANJE SREDSTAVA
ULAGANJE SREDSTAVA TEHNIČKE REZERVE
„Osiguranje Aura“ ad je u 2013. godini, u skladu sa Zakonskim odredbama, održavalo već
uložena sredstva i ulagalo nova slobodna sredstva u raspoložive finansijske
instrumente, poštujući prije svega načela sigurnosti ulaganja, tržišnosti, isplativosti,
likvidnosti te odgovarajuće raznovrsnosti i disperzije ulaganja.
R.
br
VRSTA (OBLIK) ULAGANJA
DOZVOLJENI %
UKUPNO
ULOŽENI
IZNOS U KM
2.070.950
1
Hartije od vrijednosti čiji je
emitent Republika Srpska
Bez ograničenja
2
Nekretnine i druga prava na
nekretninama (pravo svojine,
pravo građenja, pravo korištenja
i slično)
Do 30% u jednu nekretninu
odnosno u više nekretnina
koje su međusobno
povezane tako da čine
jednu cjelinu do 15%
834.576
21,68
3
Oročeni depoziti banaka u RS,
odnosno BiH
Do 50%, a u jednu banku do
20%
600.000
15,58
4
Sredstva na računima društva za
osiguranje
Do 10%
113.085
2,93
5
Zajmovi osigurani založnim
pravom na nekretnini(hipoteka)
UKUPNO ULOŽENA SREDSTVA
231.541
6,02
3.850.152
OSTVARENI%
53,79
100,00
14
Tabela 9 Tehničke rezerve na dan 31.12.2013. godine
Uvidom u skraćeni obrazac US-1 i odgovarajuće priloge sa stanjem na dan
31.12.2013. godine može se uočiti da su sredstva za obezbjeđenje tehničkih rezervi
angažovana u namjene propisane članom 5. Pravilnika o visini i načinu ulaganja
sredstava za pokriće tehničkih rezervi i minimalnog garantnog fonda Društva za
osiguranje.
Društvo drži najveći dio sredstava za pokriće tehničkih rezervi u visoko likvidnim
oblicima imovine, a to su hartije od vrijednosti čiji je emitent Republika Srpska,
oročenom depozitu i sredstvima na računu.
15.58%
2.93%
6.02%
53.79%
Hartije od vrijednosti čiji je
emitent RS
Nekretnine i druga prava na
nekretninama
Oročeni depoziti banaka u RS
Sredstva na računima društva
za osiguranje
Zajmovi osigurani založnim
pravom na nekretnini
21.68%
Slika 6 Pregled ulaganja sredstava tehničkih rezervi na dan 31.12.2013
1) Hartije od vrijednosti čiji je emitent ili garant BiH, Republika Srpska ,
Centralna Banka BiH i fondovi iz člana 8 Zakona o Investiciono – razvojnoj
banci Republike Srpske ( bez ograničenja).
NAZIV EMITENTA
IZNOS U KM
OSTVARENI PROCENAT
Izmirenje ratne štete 1
110.272,39
5,32
Izmirenje ratne štete 2
158.172,69
7,64
Izmirenje ratne štete 3
892.543,68
43,10
Izmirenje ratne štete 4
281.647,00
13,60
Izmirenje ratne štete 5
250.273,48
12,08
Izmirenje ratne štete 6
369.146,98
17,83
Izmirenje ratne štete 7
8.893,44
0,43
15
UKUPNO:
54,73
2.070.949,66
Tabela 10 Ulaganja u hartije od vrijednosti
2) Nekretnine i druga prava na nekretninama (pravo svojine, pravo građenja,
pravo korištenja i sl.) iz tačke 13 člana 5 Pravilnika (do 30% u jednu
nekretninu, a u više nekretnina koje su međusobno povezane tako da čine
cjelinu do 15%).
VRSTA
NEKRETNINE
DOZVOLJENI
IZNOS U KM
DOZVOLJENI
PROCENAT
OSTVARENI
IZNOS
OSTVARENI
PROCENAT
I Faza objekta u
Banjaluci
503.972
15,00
577.523
15,00
380.000
9,87
257.053
6,68
883.972
24,87
834.576
21,68
Objekat u Srpcu
UKUPNO
Tabela 11 Ulaganja u nekretnine
U skladu sa članom 5. Stav 1. Tačka 13. Sredstva za pokriće tehničkih rezervi mogu
da se ulažu u nekternine i to ako su upisana u zemljišne knjige u Republici Srpskoj
odnosno BiH i ako su oslobođenje svih tereta.
Društvo je na dan 31.12.2013. godine zaključilo ugovor o kupovini investicione
nekretnine u Srpcu, OPU br. 1450/13, ukupne vrijednosti 380.000 KM. Na bazi
potpisanog Ugovora, Društvo je pomenutu nekretninu prikazalo kao sredstvo za pokriće
tehničkih rezervi na dan 31.12.2013. godine. Dana 27.02.2014. godine, nekretnina je
uknjižena na Društvo, ZK uložak broj 1209 KO, pravo vlasništva „Osiguranja Aura“ a.d.
Banja Luka sa 1/1.
Ulaganja u nekretnine su izvršena u skladu sa članovima 5.,6. i 10. Pravilnika.
3) Oročeni depoziti kod banaka u RS odnosno BiH tačke 14. člana 5. Pravilnika
(do 50% a u jednu banku do 20%)
NAZIV BANKE
Komercijalna
Banja Luka
UKUPNO
Banka
IZNOS U KM
DATUM
DOSPJEĆA
KAMATNA
STOPA
OSTVARENI
%
600.000,00
10.04.2014.
4,00%
15,58
600.000,00
15,58
Tabela 12 Pregled oročenih depozita kod banaka
16
4) Sredstva na računima Društva za osiguranje iz tačke 16 člana 5 Pravilnika
(do 10%)
NAZIV BANKE
IZNOS U KM
OSTVARENI %
Komercijalna Banka ad Banja Luka
107.273,46
2,78
Pavlović Banka Int. a.d. Banja Luka
440,76
0,01
Balkan Investment Bank a.d. Banja Luka
1.418,17
0,04
UniCredit Banka d.d. Mostar
3.951,90
0,10
0,37
0,00
0,01
0,00
113.085,01
2,93
Balkan Investment Bank a.d. Banja Luka
Devizni Račun
Komercijalna Banka a.d. Banja Luka Devizni
Račun
SVEGA
Tabela 13 Pregled sredstava na računima Društva za osiguranje
Promjene oblika ulaganja ( novčana sredstva na računu i oročeni depozit) Društvo
prijavljuje Agenciji. O izvršenim transakcijama, vodeći računa o ispunjenosti uslova
propisanim Pravilnikom, dostavlja se odgovarajući dokaz.
5) Zajmovi osigurani založnim pravom na nekretninu ( hipoteku)
KORISNIK
ZAJMA
AC Alfa doo
ODOBRENI IZNOS
US-1
KAMATNA STOPA
260.000,00
231.541
5,10
Tabela 14 Pregled zajmova osiguranih založnim pravom
17
U skladu sa članom 5. Stav 1 tačka 9 Pravilnika Društvo je u obrascu US-1
prikazalo iznos od 231.541 KM koji odgovara ograničenju da vrijednost zajma ne bude
veća od 60% tržišne vrijednosti nekretnine založene kao instrument obezbjeđenja
uredne otplate zajma. Dosije zajma je u skladu sa Pravilnikom.
Visina ulaganja u navedene namjene je u skladu sa ograničenjima iz člana 6. Pravilnika.
ULAGANJE SREDSTAVA GARANTNOG FONDA
Prema članu 11. Pravilnika Društvo za osiguranje je obavezno da za vrijeme
trajanja dozvole za rad iznos u visini od najmanje 50% minimalnog garantnog fonda,
propisanog odredbama članova 49. i 53. Zakona drži u namjenski oročenom depozitu ili
hartijama od vrijednosti iz člana 5 stav 1 tačka 1 Pravilnika koji služe isključivo u svrhu
zaštite osiguranika i očuvanja solventnosti društva za osiguranje i u drugu svrhu ne
mogu da se koriste.
Ulaganja sredstava za pokriće 50% minimalnog garantnog fonda za poslove, za
je Društvo dobilo dozvolu za rad, je usklađeno sa članom 11. Pravilnika.
R.BR
POZICIJA
IZNOS U KM
1
2
Minimalni garantni fond
50% minimalnog garantnog fonda
2.000.000
1.000.000
koje
Tabela 155 Minimalni garantni fond na dan 31.12.2013. godine
Pregled stanja ulaganja sredstava u visini 50% minimalnog garantnog fonda dat je u tabeli 16.
Pregled Hartija od vrijednosti čiji je emitent Republika Srpska za pokriće minimalnog
garantnog fonda:
VRSTA (OBLIK)
ULAGANJA
DOZVOLJENI
%
UKUPNO
ULOŽENI IZNOS
OSTVARENI %
Hartije od vrijednosti čiji Bez ograničenja
je emitent Republika
Srpska
1.000.000
100%
UKUPNO:
1.000.000
100%
Tabela 166 Skraćeni obrazac US-3
18
NAZIV EMITENTA
OZNAKA
KOLIČINA
CIJENA
KAMATA
IZNOS
Izmirenje ratne štete 1 RSRS-O-A
949.950
70,02
7.573,57
672.728,56
Izmirenje ratne štete 2 RSRS-O-B
475.224
68,76
507,77
327.271,79
8.081,34
1.000.000,36
UKUPNO
Tabela 17 Pregled ulaganja u HOV sredstava za pokriće minimalnog garantnig fonda
Društvo je sa stanjem na dan 31.12.2013. godine sva ulaganja izvršilo u BiH.
IZJAVA O PRIMJENI KODEKSA KORPORATIVNOG UPRAVLJANJA
Odgovorno korporativno upravljanje se u „Osiguranju Aura“ smatra preduslovom
stvaranja trajnih vrijednosti kako akcionaru tako i osiguranicima i ostalima kojima je u
interesu sigurno i stabilno poslovanje.
Upravni odbor Društva je nakon uvrštavanja akcija na slobodno berzansko
tržište, u skladu sa članom 309. Zakona o privrednim Društvima (Sl. Glasnik RS br.
127/08) prihvatio standarde korporativnog upravljanja koje donosi komisija za hartije
od vrijednosti Republike Srpske. Izvještaji o poslovanju Društva su u potpunosti
usklađeni sa standardima korporativnog upravljanja koje Društvo dobrovoljno
primjenjuje i sa članom 309. Zakona o privrednim društvima.
U „Osiguranju Aura“ korporativna načela se praktikuju na sledeći način: Akcionar
ostvaruje pravo glasa na redovnoj Skupštini akcionara. Redovnu Skupštinu saziva
Uprava najmanje jednom godišnje. Redovna skupština odlučuje o finansijskim
izvještajima, rasporedu dobiti i davanju razrješenja članovima Uprave i Odbora za
reviziju. Redovna Skupština odlučuje i o povećanju i smanjenju osnovnog kapitala,
investicijama, izboru članova Odbora za reviziju, te imenovanju nezavisnog revizora i
ovlašćenog aktuara. Upravni Odbor se sastoji od tri člana od kojih je jedan predsjednik.
Pri obavljanju svojih dužnosti članovi Uprave ne smiju donositi odluke ili izvršavati
radnje koje su suprotne sa interesima Društva.
Upravni Odbor
Nadležnosti Upravnog odbora Društva:
- saziva sjednice Skupštine Društva,
- priprema prijedloge akata i odluka koje donosi Skupština Društva,
19
- utvrđuje uslove osiguranja i donosi tarife premija, tabele maksimalnog
samopridržaja i druge opšte akte i akte poslovne politike, osim akata iz isklјučive
nadležnosti Skupštine Društva,
- izvršava odluke Skupštine Društva,
- razmatra i usvaja izveštaje o poslovanju Društva u toku godine,
- razmatra i usvaja periodični račun i utvrđuje prijedlog godišnjeg računa Društva koji
sadrži i prijedlog raspoređivanja dobiti, odnosno pokrića gubitka u skladu sa
zakonskim rodoslijedom i prioritetima,
- preduzima odgovarajuće mjere za obezbeđenje kontinuirane solventnosti i
likvidnosti Društva i stara se o provođenju zakonskih pravila upravlјanja rizikom,
- usvaja izveštaj o popisu sredstava i izvora sredstava Društva i donosi odluke o
otpisu osnovnih i drugih sredstava Društva i otpisu sumnjivih i spornih
potraživanja,
- odlučuje o izdavanju kratkoročnih hartija od vrijednosti Društva, odnosno
kupovini kratkoročnih hartija od vrijednosti, donosi odluku o investicionom
ulaganju i o prometu nepokretnosti
- odlučuje o sanaciji i prinudnom poravnanju nad dužnicima Društva,
- donosi investicione odluke, sem odluka koje su u nadležnosti Skupštine Društva,
- odlučuje o osnivanju ogranaka Društva (filijala, prodajnih mjesta),
- utvrđuje prijedlog odluke o imenovanju direktora i po pribavlјenoj saglasnosti
Agencije za osiguranje republike Srpske imenuje direktore Društva,
- u ime Društva zaklјučuje ugovor o radu (ugovor o međusobnim pravima,
obavezama i odgovornostima) između Društva i direktora Društva,
- daje smernice direktoru za realizaciju poslovne politike Društva,
- donosi odluke o prenosu ovlašćenja na direktora da u hitnim slučajevima, između dve
sjednice Upravnog odbora, odlučuje o izmenama i dopunama uslova i tarifa, uz
obavezu da odluke dostavi na verifikaciju Upravnom odboru,
- verifikuje odluke i pravne radnje predsjednika Upravnog odbora koje je donio
odnosno preduzeo u svojstvu zastupnika Društva, u roku od 15 dana od dana
njihovog donošenja odnosno preduzimanja,
- odlučuje o raspolaganju akcijama i udjelima koje Društvo ima u drugim pravnim
licima,
- podnosi izveštaj o svom radu Skupštini Društva,
- donosi Poslovnik o radu Upravnog odbora Društva,
- donosi akte vezane za odgovarajući sistem interne kontrole,
- razmatra izvještaje i donosi odluke po nalazima Agencije za osiguranje i drugih
inspekcijskih organa,
- imenuje internog revizora društva na prijedlog direktora,
- usvaja program interne revizije,
- obavlјa i druge poslove, osim poslova iz nadležnosti Skupštine Društva, u skladu sa
ovlašćenjima utvrđenim zakonom, Statutom, drugim aktima Društva i posebnim
odlukama Skupštine Društva.
20
Upravni odbor Društva obavezan je da prije donošenja akata poslovne politike razmotri
mišlјenje ovlašćenog aktuara i revizora.
Radi izvršavanja određenih zadataka iz svoje nadležnosti, Upravni odbor može
posebnom odlukom obrazovati odbore i komisije kao stalna ili povremena radna tijela
i utvrditi njihov sastav i djelokrug.
Nadležnost Odbora za reviziju:
donosi plan rada interne revizije,
razmatra izvještaje interne revizije i daje preporuke po izvještajima o reviziji,
izvještava upravni odbor o realizaciji preporuka po izvještajima o reviziji,
izvještava skupštinu akcionara društva o računovodstvu, izvještajima i finansijskom
poslovanju društva i njegovih povezanih društava,
- izjašnjava se o prijedlogu odluke o raspodjeli dobiti koju usvaja skupština,
- izvještava o usklađenosti poslovanja društva sa zakonskim i drugim regulatornim
zahtjevima i
- predlaže skupštini izbor
nezavisnog revizora, ako društvo ima obavezu revizije
finansijskih izvještaja.
U „Osiguranju Aura“ poseban akcenat je stavljen na odnose i komunikaciju sa klijentima.
Primjenjuje se kodeks ponašanja „Osiguranja Aura“ i kodeks poslovne etike
osiguravajućih društava u RS.
-
AKCIONARI
BROJ AKCIJA
KM
%
Obične akcije:
Zoran Tunjić
32.500
3.250.000
61,90
Povlaštene akcije:
Fond za restituciju RS
Akcijski Fond RS
Zoran Tunjić
Branislav Gecić
UKUPNO
9.990
9.990
10
10
52.500
999.000
999.000
1.000
1.000
5.250.000
19,03
19,03
0,02
0,02
100,00
Tabela 17 Akcionari Društva
Društvo nema vlastitih akcija, niti je skupština Društva ovlastila Društvo na sticanje
vlastitih akcija.
21
UPRAVLJANJE RIZICIMA
Društvo je prepoznalo važnost postojanja efikasnog i efekivnog sistema
upravljanja rizicima. Osnovni cilj prilikom upravljanja finansijskim, operativnim,
rizikom osiguranja i drugim rizicima je održavanje nivoa kapitala adekvatnog vrsti
poslova kojima se Društvo bavi.
Društvo aktivno upravlja imovinom vodeći računa o kvalitetu, diverzfikaciji,
uslađenosti imovine i obaveza, likvidnosti i prinosu od ulaganja. Uz permanentno
nadziranje procesa upravljanja aktivom i pasivom dužna pažnja se poklanja
usklađenosti s pravilima koja su postavljena Zakonom o društvima za osiguranje.
RIZIK OSIGURANJA
Društvo upravlja rizikom osiguranja kroz procedure odobravanja transakcija,
cijene usluga i reosiguranjem. Strategija pribave teži diverzifikaciji koja će osigurati
uravnotežen portfelj. Društvo reosigurava dio rizika pribave kako bi se kontrolisala
izloženost gubicima i zaštitio kapital. Adekvatnost obaveza procjenjuje se uzevši u obzir
odgovarajuću imovinu. Rizik osiguranja u Društvu prati aktuar. Izvještaj o adekvatnosti
rezervi, premije osiguranja kao i samopridržaja daje imenovani ovlašćeni aktuar.
Osnovni pokazatelj rizika osiguranja je mjerodavan tehnički rezultat.
Mjerodavni tehnički rezultat
Šifra vrste
osiguranja
Vrsta
osiguranja
01 02
AN
01 08
PUJP
10
AO
Mjerodavna tehnička
premija
Mjerodavne
štete
Mjerodavni tehn.rezultat
77.008,18
11.154,04
MTR
65.854,14
RATIO
0,144842285
4.876,03
0,00
4.876,03
0
3.699.016,09
1.859.663,45
1.839.352,64
0,502745434
3.780.903,00
1.863.251,69
1.917.651,31
0,492806002
UKUPNO:
Tabela 18 Mjerodavni tehnički rezultat
Rizici koje pribavlja Društvo su locirani u Republici Srpskoj. Kod rizika osiguranja Društva,
vodilo se računa da se što kvalitetnije odredi nivo samopridržaja kao i tehničkih rezervi
22
društva. To se postiglo provjerenim aktuarskim metodama da bi se što preciznije odredio
njihov nivo, te na taj način na najniži nivo sveo rizik osiguranja kojem su izložena društva za
osiguranje. Radi postizanja što veće konkurentnosti an tržištu osiguranja Društvo nastoji da
isplatu šteta izvrši u što kraćem vremenskom roku, te da na posljednji dan godine
nelikvidirane štete budu svedene na nulu. To bi značajno povećalo preciznost obračuna
rezervacija za štete, kao i samog nivoa tehničkih rezervi. Uprava Društva vjeruje da Društvo
nema značajnih koncentracija izloženosti prema bilo kojoj skupini osiguranja.
Margina solventnosti
U skladu sa članom 3. Pravilnika o elementima i kontroli margine solventnosti
društava za osiguranje u Republici Srpskoj Sl. glasnik RS broj 103/12) izračunavanje margine
solventnosti za neposredna neživotna osiguranja vrši se primjenom indeksa šteta ili
premijskog indeksa i jednaka je višem rezultatu od prethodno pomenuta dva obračuna.
MARGINA SOLVENTNOSTI PO PREMIJI
1
Bruto fakturisana premija ili doprinos od djelatnosti
neposrednog posla osiguranja za poslednjih 12 mjeseci
2
Premija ili doprinos od djelatnosti neposrednog posla
osiguranja koji su otpisani ili otkazani u posmatranom periodu
3
Zbir (1) - (2)
5.878.754
Ukupno (3) podijeljeno na dva dijela:
Iznos od 20 miliona KM 5.878.754 x 0,18
Iznos preko 20 miliona KM __________-_____ x 0,16
1.058.176
4
Zbir / (4.1) + (4.2) /
1.058.176
5
Koeficijent koji se dobije kao količnik mjerodavnih šteta, neto
od reosiguranja i mjerodavnih šteta / koeficijent ne može biti
niži od 0,5
6
Margina solventnosti po premiji / (4) + (5)
3.1
3.2
5.944.065
65.311
1,00
1.058.176
Tabela 19 Obračun margine solventnosti po premiji (veća od obračuna po štetama) za
neposredna osiguranja
Margina solventnosti Društva iznosi 1.058.176 KM i manja je od minimalnog garantnog
fonda što je u skladu sa Pravilnikom o elementima i kontroli margine solventnosti
društava za osiguranje u Republici Srpskoj.
23
Garantni fond, kapital društva i adekvatnost kapitala
Društvo za osiguranje dužno je osigurati stalno raspolaganje odgovarajućim
kapitalom u skladu sa obimom i vrstom poslova osiguranja koje obavlja, kao i rizike
kojima je izloženo kod obavljanja ovih poslova.
Prema Pravilniku visinu kapitala i garantnog fonda društvo za osiguranje
izračunava tromjesečno sa stanjem na poslednji dan tekućeg obračunskog perioda.
Društvo treba da obezbjedi da kapital ne bude manji od minimalnog iznosa garantnog
fonda za osiguranje koji u slučaju Društva na dan 31.12.2013. godine iznosi
2.000.000,00 KM.
Na dan 31.12.2013. godine garantni fond Društva za osiguranje iznosi 4.916.250
KM i veći je od minimalnog garantnog fonda (2.000.000 KM) za 2.916.250 KM.
U skladu sa odredbama članova 3,4 i 5. Pravilnika o elementima i kontroli
margine solventnosti garantni fond Društva čini zbir osnovnog i dodatnog kapitala (član
3 i 4) a kapital je jednak zbiru osnovnog i dodatnog kapitala (garantni fond) umanjenom
za odbitne stavke (član 5).
IV
KAPITAL DRUŠTVA ZA OSIGURANJE
(16)
Margina solventnosti
(17)
Garantni fond prema margini solventnosti /1/3 od (16)
(18)
Garantni fond prema članu 53. stav 1. Zakona
(19)
GARANTNI FOND / (17) ili (18) u zavisnosti šta je veće
V
VIŠE/MANJE RASPOLOŽIVOG KAPITALA
Iznos pod IV se poredi sa (16) ili (18) u zavisnosti šta je veće
VI
VIŠE/MANJE BAZIČNOG KAPITALA
Iznos pod IV se poredi sa (19)
4.916.250
1.058.176
352.725
2.000.000
2.000.000
2.916.250
3.327.334
Tabela 20 Adekvatnost kapitala
Društvo ima više garantnog fonda od najnižeg propisanog iznosa u Zakonu o društvima
za osiguranje u iznosu od 2.916.250 KM.
TRŽIŠNI RIZIK
Tržišni rizik uključuje tri vrste rizika:
 Valutni rizik – rizik da će se fer vrijednosti ili budući novčani tokovi finansijskih
instrumenata mijenjati zbog promjene kursa
 Rizik promjene kamatnih stopa – rizik da će se fer vrijednost ili budući novčani
tokovi finansijskih instrumenata mijenjati zbog promjene u tržišnim kamatnim
stopama
 Cjenovni rizik – rizik da će se fer vrijednost ili budući novčani tokovi finansijskih
instrumenata mijenjati zbog promjene cijena na tržištu
24
VALUTNI RIZIK
Kako finansijski sistem u Republici Srpskoj funkcioniše po pravilima
Monetarnog odbora, te je konvertibilna marka fiksno vezana za kurs Evra, ne postoji
uticaj valutnog odbora na poslovanje Društva.
KAMATNI RIZIK
Društvo nema obaveza po uzetim kreditima i promjene kamatnih stopa ne utiču
na nivo tehničkih rezervi. Sva kamatna ulaganja Društva na dan izvještavanja nose
fiksnu kamatnu stopu tako da ne bi bilo nikakvog efekta na dobit ili gubitak u slučaju
promjene kamatnih stopa.
CJENOVNI RIZIK
Glavni izraz izloženosti cjenovnom riziku su ulaganja u hartije od vrijednosti. Na
dan 31.12.2013. godine Društvo je uložilo 2.070.950 KM sredstava za pokriće tehničke
rezerve u Hartije od vrijednosti. Taj iznos čini 53.4% ukupnih sredstava tehničke
rezerve. Portfelj Društva je ograničen parametrima koje donosi Uprava Društva i
regulatorni organ. Cilj Društva je ulaganje u diverzifikovan portfelj visoko kvalitetnih,
likvidnih HOV što se postiglo ulaganjem sredstava u Hartije od vrijednosti izdate od
strane RS diverzifikovan na 6 različitih HOV i ograničen je Pravilnikom o visini i načinu
ulaganja sredstava tehničke rezerve Agencije za osiguranje RS.
Tabela 22. Ulaganje sredstava za pokriće tehničkih rezervi u HOV
NAZIV EMITENTA
Izmirenje ratne štete 1
IZNOS U KM
OSTVARENI %
110.272,39
5,32
Izmirenje ratne štete 2
158.172,69
7,64
Izmirenje ratne štete 3
892.543,68
43,10
Izmirenje ratne štete 4
281.647,00
13,60
Izmirenje ratne štete 5
250.273,48
12,08
Izmirenje ratne štete 6
369.146,98
17,83
Izmirenje ratne štete 7
8.893,44
0,43
2.070.949,66
100,00
UKUPNO:
25
RIZIK PROMJENE KURSA
Društvo je izloženo riziku promjene kursa kroz transakcije u stranim valutama.
Te transakcije su uglavnom vezane za likvidirane ino štete. Obim i značaj tih transakcija i
eventualni rizik u vezi sa njima praktički ne mogu uticati na dobitak ili gubitak Društva.
KREDITNI RIZIK
U toku svog redovnog poslovanja Društvo je izloženo kreditnom riziku. Kreditni
rizik se odnosi na rizik da druga strana neće ispuniti svoje ugovorene obaveze što će
rezultirati finansijskim gubitkom.
Izloženost Društva i kreditni rejting klijenta stalno se nadgledaju a ukupna
vrijednost zaključenih transakcija je razdjeljena između odabranih klijenata.
Društvo permanentno prati finansijsko stanje i poslovanje svojih značajnih komitenata
odnosno izloženosti riziku deponovanja i ulaganja sredstava, te je takav rizik sveden na
minimum.
RIZIK LIKVIDNOSTI
Rizik likvidnosti nastaje kao rezultat finansijskih aktivnosti Društva i upravljanja
pozicijama.
U izvještajnom periodu Društvo je vodilo računa o likvidnosti i na taj način štitilo od
prekomjerne izloženosti riziku ročne strukture i strukturne neusklađenosti imovine sa
obavezama.
Rukovodstvo Društva svakodnevno razmatra izvještaj i stanje deponovanih
sredstava. Empirijski se utvrđuje kritični dan za likvidnost Društva, odnosno datumi
značajnog odliva sredstava. Na osnovu identifikacije raspoloživih sredstava i dnevno
utvrđenih potreba, donosi se odluka o korištenju sredstava.
STRATEŠKI RIZIK
Strateški rizik je rizik poslovnog okruženja. On je rezultat strateških poslovnih
odluka, i predstavlja rizik gubitka zbog neprilagođenosti poslovnih odluka promjenama
u okruženju. Društvo preuzima strateški rizik kada ulazi u različite poslovne aktivnosti
ili kada mijenja način na koji trenutno obavlja neku od važnih aktivnosti.
U narednom periodu planirano je uključivanje osiguranja imovine u ponudu
Društva. Iako se ta poslovna odluka može smatrati nosiocem strateškog rizika, Društvo
smatra da će takav rizik biti identifikovan, kontrolisan i kvantifikovan, te da takva
odluka neće predstavljati prijetnju daljem rastu Društva, već će samo poboljšati njegov
položaj u postojećem poslovnom okruženju.
RIZIK UGLEDA
Rizik ugleda je može nastati zbog negativnog uticaja na ugled društva kao
posljedica negativne javne percepcije, npr. od strane klijenata, poslovnih partnera,
akcionara ili nadzornih organa. U postojećem poslovnom okruženju, osiguravajućem
26
Drušvu je teško balansirati između velike konkurencije, nelojalnog karaktera sa jedne
strane i strogih pravila koje propisuju regulatorni organi. Radi smanjenja uticaja ove
vrste rizika, Društvo je striktno poštovalo rokove i načine izvještavanja, propisanu
metodologiju obračuna veličina, te postupala po Rješenjima Agencije. Isplate šteta su
svedene na najkraći mogući rok, te se time postigla izuzetna konkurentnost Društva u
odnosu na konkurente. U 2013. godini je izvršena potpuna likvidacija aktivnih šteta, što
je obezbijedilo veću adekvatnost rezervisanog iznosa. Za 2014. Godinu je planirano
povećanje rezervacija za štete, kako bi Društvo nesmetano u što kraćim rokovima
izvršavalo svoje obaveze po ovom osnovu. Vrijeme od likvidacije do isplate štete je
svedeno na 0,7 dana, te je Društvo postalo prepoznatljivo po brzoj i efikasnoj obradi i
isplati šteta.
UPRAVLJANJE KAPITALOM
Politika upravljanja kapitalom Društva je:
 Stroga primjena zakonskih propisa u vezi obračuna kapitala i garantnog fonda u
svrhe primjene pravila o upravljanju rizicima
 Takođe, kapital Društva ne može biti manji od margine solventnosti izračunate
po Pravilniku, 1/3 margine solventnosti (garantnog fonda) i minimalnog iznosa
garantnog fonda propisanog Zakonom.
Na dan 31.12.2013. godine Društvo raspolaže sa osnivačkim kapitalom od 5.250.000 KM
(ispunjene zakonske odredbe), garantnim fondom u iznosu od 4.916.250 KM ( veći od
minimalnog garantnog fonda za 2.916.250 KM), marginom solventnosti u iznosu od
1.058.176 KM ( manja od minimalnog garantnog fonda što je u skladu sa propisima).
OPIS SVIH VAŽNIH DOGAĐAJA NAKON PROTEKA POSLOVNE GODINE
„Osiguranje Aura“ AD u prvim mjesecima 2013. Godine nastavlja sa uspješnim
poslovanjem uvećavajući udio u ukupnoj premiji na tržištu RS.
1. Značajni događaji nakon 2013. Godine
25.12.2013. godine AZORS je usvojio novu Odluku o zajedničkim uslovima za
osiguranje od odgovornosti za motorna vozila u Republici Srpskoj, koja se primjenjuje
od 2014. godine.
Februara 2014. godine Vlada RS je donijela Nacrt zakona o obaveznim osiguranjima
u saobraćaju, te će od njegovog stupanja na snagu Upravni odbor AZORS-a imati rok od
30 dana da u skladu sa njim donese akt kojim se regulišu zajednička tarifa premija i
cjenovnik za osiguranje od odgovornosti za motorna vozila u Republici Srpskoj.
2. Šta je pred nama
Proširenje poslovanja na teritoriji Federacije BiH je definisano kao prioritet za
2014. godinu. Otvaranjem prodajnih mjesta na širem području FBiH, kao i na drugim
poslovno atraktivnim lokacijama širom RS, Društvo planira da poveća portfelj osiguranja
od autoodgovornosti. Poboljšanjem performansi poslovanja i smanjenjem troškova
27
sprovođenja osiguranja, Društvo teži da poveća garantni fonda na 2,5 miliona KM i na taj
način omogući proširenje ponude neživotnih osiguranja klijentima.
3. Aktivnosti na području istraživanja i razvoja
Tokom 2014. godine planira se uvođenje novih vrsta osiguranja
dokapitalizacijom Društva. Društvo nema aktivnosti istraživanja u smislu MRS 38.
4. Informacije o otkupu vlastitih akcija
Do kraja 2013. godine Društvo nije sticalo vlastite akcije. Akcije Društva su
uvrštene na organizovano tržište vrijednosnih hartija.
5. Informacija o postojanju poslovnih jedinica
Društvo svoju poslovnu aktivnost obavlja u sjedištu društva u Banja Luci i
poslovnim jedinicama u Gradišci, Laktašima Kneževu, Kotor Varošu, Srpcu, Čelincu,
Bijeljini, Brodu, Palama, Sokocu, Rogatici, Trebinju, Gacku, Foči, Višegradu, Mrkonjić
Gradu, Kostajnici, Prijedoru, Zvorniku, Vlasenici, Brčkom Šamcu, Nevesinju, Doboju i
Tesliću.
„Osiguranje Aura“ nema posebnih segmenata u smislu MRS-14.
6. Rezultati poslovanja
Razvoj portfelja, zarađene premije i ostali podaci o rezultatima poslovanja
prikazani su detaljnije u pregledu poslovanja.
7. Upravljanje rizicima
Najznačajniji rizici kojima je društvo izloženo su finansijski rizik i rizici
osiguranja. Najznačajnije vrste finansijskih rizika kojima je društvo izloženo su rizik
likvidnosti i tržišni rizik. Tržišni rizik uključuje rizik kamatnih stopa i cjenovni rizik, od
kojih najveći uticaj na Društvo ima cjenovni rizik. Društvo upravlja rizicima osiguranja
kroz procedure odobravanja transakcija, razumno određivanje cijene usluga, kvalitetnim
određivanjem nivoa tehničke rezerve i kroz reosiguranje.
8. Izloženost cjenovnom riziku, kreditnom riziku, riziku likvidnosti i riziku
novčanog toka
Izloženost navedenim rizicima prikazana je u bilješci uz finansijske izvještaje.
OČEKIVANI RAZVOJ DRUŠTVA U BUDUĆNOSTI
Društvo nastavlja svoju zacrtanu poslovnu strategiju i nastojati će poslovati
jednako uspješno kao i do sada, uz značajno reduciranje troškova poslovanja i povećanje
prodajnih aktivnosti. Uprkos negativnim uticajima krize, plan i cilj Društva je daljnji rast
te ostvarivanje pozitivnih rezultata u svim segmentima poslovanja.
U 2014. Godini planiramo dalju izgradnju vlastite prodajne mreže, kao i otvaranje
nekoliko novih prodajnih mjesta kako u okviru Republike Srpske, tako i na teritoriji
Federacije BiH.
Planirano je povećanje kapitala iz vlastitih sredstava, te dalje proširenje ponude
neživotnih osiguranja.
28
Nastavlja se proces edukacije zaposlenih u prodaji i razvoj informatičke potpore
poslovnih aktivnosti. Društvo nema aktivnih istraživanja i razvoja u smislu MRS-38..
Planirano je stvaranje pretpostavki za obavljanje poslova imovinskih osiguranja.
Procjene budućeg razvoja Društva sa osnovnim obrazloženjima tih predvđanja uz
primjerene kvantifikacije date su u Elaboratu o očekivanim rezultatima poslovanja koje
je usvojio Upravni odbor uz prethodno pribavljeno mišljenje ovlašćenog aktuara.
OPIS MJERA PREDUZETIH NA ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE
Sistem upravljanja zdravljem i sigurnošću sastavni je dio ukupnog poslovnog
procesa koji omogućuje sprečavanje gubitka uzrokovanih povredama zaposlenih, te
drugim bolestima u vezi sa radom i oštećenjem imovine.
„Osiguranje Aura“ je odlučno u očuvanju i unapređenju zaštite na radu, zaštite
zdravlja zaposlenih, zaštite od požara, te zaštite objekata, opreme i prostora. Visok
stepen zaštite zasniva se na poštivanju relevantnih zakonskih i ostalih propisa.
Provođenje i održavanje sistema mjera zaštite životne sredine odgovornost su
rukovodstva svih nivoa.
Kvalitet i briga o okolini, zaštita zdravlja i sigurnost obaveza je rukovodstva i svakog
zaposlenog. Za provođenje kvalitetnih mjera „Osiguranje Aura“ ulaže napore da svi
zaposleni aktivno učestvuju u razvoju i poboljšanju sistema upravljanja zdravljem i
sigurnošću, te da u svom djelokrugu rada demonstriraju prihvaćanje sistema
ispunjavajući sve svoje obaveze na siguran način.
IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA
Uv
od
Obavili smo reviziju priloženih finansijskih izveštaja (strana 5 do 16) „Osiguranje Aura"
a.d. Banja Luka (u daljem tekstu “Društvo”) koji obuhvataju bilans stanja na dan 31.
decembra
2013. godine, odgovarajući bilans uspjeha, izvještaj o tokovima gotovine i izvještaj o
promjenama na kapitalu za godinu koja se završava na taj dan, pregled značajnih
računovodstvenih politika i napomena uz finansijske izveštaje i drugih izvještaja društava
za osiguranje.
29
Odgovornost
izveštaje
rukovodstva
za
finansijske
Rukovodstvo je odgovorno za sastavljanje i objektivnu prezentaciju ovih finansijskih
izvještaja u skladu sa računovodstvenim propisima Republike Srpske, kao i za
interne kontrole koje su relevantne za pripremu finansijskih izvještaja koji ne sadrže
pogrešne informacije od materijalnog značaja, nastale usled krim inalne radnje ili grešaka.
Odgovornost
revizora
Naša odgovornost je da izrazimo mišljenje o priloženim finansijskim izvještajima na
osnovu obavljene revizije. Reviziju smo obavili u skladu sa Međunarodnim standardima
revizije i Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske, Pravilnikom o sadržaju
izvještaja nezavisnog revizora o obavljenoj reviziji finansijskih i drugih izvještaja
društava za osiguranje. Ovi standardi nalažu da postupamo u skladu sa etičkim
zahtjevima i da reviziju planiramo i obavimo na način koji omogućava da se, u
razumnoj mjeri, uvjerimo da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne pogrešne
iskaze.
Revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja revizijskih dokaza o
iznosima i objelodanjivanjima datim u finansijskim izveštajima. Izbor postupaka je
zasnovan na revizorskom prosuđivanju, uključujući procjenu rizika materijalno
značajnih
grešaka sadržanih u finansijskim izvještajima, nastalih usled krim inalne
radnje ili greške. Prilikom procjene ovih rizika, revizor razmatra interne kontrole koje su
relevantne za sastavljanje i
objektivnu prezentaciju finansijskih izvještaja, u cilju osmišljavanja najboljih mogućih
revizorskih procedura koje su odgovarajuće u datim okolnostima, ali ne u cilju
izražavanja mišljenja o efikasnosti internih kontrola pravnog lica. Revizija, takođe,
uključuje ocjenu primijenjenih računovodstvenih politika i vrednovanje značajnih procjena
koje je izvršilo rukovodstvo, kao i ocjenu opšte prezentacije finansijski izvještaja.
Smatramo da su revizijski dokazi koje smo pribavili dovoljni i odgovarajući i da
obezbjeđuju razumnu osnovu za izražavanje našeg mišljenja.
Izražavanje
mišljenja
pozitivnog
Po našem mišljenju, finansijski izveštaji istinito i objektivno, po svim materijalno
značajnim pitanjima, prikazuju finansijski položaj Društva na dan 31. decembra
2013. godine, kao i rezultate njegovog poslovanja i tokove gotovine za godinu koja se
završava na taj dan, u skladu sa zakonskim i računovodstvenim propisima Republike
Srpske.
Ostala
pitanja
Reviziju finansijskih izvještaja za godinu koja se završila 31.12.2012. godine, izvršio je
drugi revizor i izraženo je pozitivno mišljenje o tim izvještajima na dan 26.04.2013. godine.
ODGOVORNOST UPRAVE I ODBORA ZA REVIZIJU ZA PRIPREMU I USVAJANJE
30
GODIŠNJIH FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA
Uprava Društva je dužna pripremiti finansijske izvještaje za svaku poslovnu
godinu, koji daju istinit i vjeran prikaz finansijskog položaja društva te rezultat njegovog
poslovanja i novčanog toka u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog
izvještavanja.. Uprava je odgovorna za uspostavljanje i održavanje internih kontrola
relevantnih za sastavljanje i objektivan prikaz finansijskih izvještaja bez materijalno
značajnih grešaka, koje mogu nastati kao posljedica prevare ili pogreške.
Uprava je odgovorna za izbor prikladnih računovodstvenih politika koje su u
skladu s važećim računovodstvenim standardima i za njihovu dosljednu primjenu.
Uprava je odgovorna za podnošenje godišnjeg izvještaja Redovnoj Skupštini na
usvajanje. Finansijki izvještaji odobreni su od strane Uprave i potpisani u skladu s tim.
GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI ZA 2013. GODINU
I FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI
Bilans Uspjeha
(Izvještaj o ukupnom rezultatu u periodu od 01.01.-31.12.2013. godine)
IZNOS
Grupa
računa, račun
POZICIJA
Oznaka
za AOP
1
2
60
Tekuća
godina
Predhodna
godina
31.12.2012
3
4
5
А. POSLOVNI PRIHODI I RАSHODI
I POSLOVNI PRIHODI (202+208+209+210+211+212)
201
5.612.021
4.983.898
1. Prihod od premije i provizija osiguranja, saosiguranja,
reosiguranja i retrocesija životnih osiguranja (203 do 207)
202
0
0
31
a) Prihodi od premija osiguranja, saosiguranja, reosiguranja i
retrocesija životnih osiguranja
b) Prihodi od premija dobrovoljnog penzijskog osiguranja
203
204
603
v) Prihodi po osnovu učešća saosiguranja i reosiguranja u naknadi
šteta životnih osiguranja
205
604
606 do 609
g) Prihodi od ukidanja i smanjenja rezervisanja životnih osiguranja,
reosiguranja i retrocsija
d) Ostali prihodi po osnovu životnog osiguranja
206
207
610 do 619
2. Prihodi od premije osiguranja, saosiguranja i reosiguranja
neživotnih osiguranja
208
620 do 629
3. Prihodi po osnovu učešća saosiguranja, reosiguranja i
retrocesija u naknadi šteta neživotnih osiguranja
209
630 do 639
4. Prihodi od ukidanja i smanjenja rezervisanja neživotnih osiguranja
210
5. Prihodi od povrata poreskih i drugih dažbina i prihodi od premija,
subvencija, dotacija, donacija i sl.
6. Drugi poslovni prihodi
II POSLOVNI RАSHODI (214+233)
1. Funkcionalni rashodi (215+223+229)
50
600, 602, 605
601
5.477.912
4.896.409
211
212
213
214
21.714
112.395
5.729.246
2.280.632
5.227
82.262
4.143.386
1.404.004
1.1. Rashodi za dugoročna rezervisanja i funkcionalne doprinose
(216 do 222)
215
352.679
316.342
500
501
502
503
504
505
a) Matematička rezerva životnih osiguranja, osim dobrovoljnog
penzijskog osiguranja
b) Matematička rezerva dobrovoljnog penzijskog osiguranja
v) Doprinos za preventivu
g) Vatrogasni doprinos
d) Doprinos Zaštitnom fondu
đ) Rashodi za dugoročna rezervisnja za izravnanje rizika
216
217
218
219
220
221
57.527
51.170
100.594
64.645
509
e) Ostali rashodi za za dugoročna rezervisanja i funkcionalne
doprinose
222
194.558
200.527
51
1.2. Naknade šteta, ugovorenih iznosa i premija saosiguranja i
reosiguranja (224 do 228)
223
0
0
640 do 649
650 do 659
510, 513
511
a) Naknade šteta, ugovorenih iznosa i udjela u štetama životnih
osiguranja
b) Naknade šteta i ugovorenih suma dobrovoljnog penzijskog
osiguranja
224
225
v) Rashodi po osnovu premija i provizija saosiguranja, reosiguranja i
retrocesija životnih osiguranja
226
g) Rezervisanja za štete, ujele u štetama i ostala rezervisanja po
osnovu životnih osiguranja
d) Rashodi po osnovu bonusa i popusta životnih osiguranja
227
228
1.3. Naknade šteta i ostale naknade neživotnih osiguranja (230
do 232)
229
1.927.953
1.087.662
520, 521, 522,
524
a) Naknade šteta, osiguranih suma, drugih ugovorenih iznosa i udjeli
u štetana neživotnih osiguranja
230
1.655.079
760.145
523,525
b) Rashodi po osnovu premija i provizija saosiguranja, reosiguranja i
retrocesija neživotnih osiguranja
231
49.900
v) Rezervisanja za štete i udjele u štetama i ostala rezervisanja po
osnovu neživotnih osiguranja
2. Troškovi sprovođenja osiguranja (234+237+243)
2.1. Troškovi amortizacije i rezervisanja (235+236)
a) Troškovi amortizacije
232
233
234
235
222.974
3.448.614
141.120
141.120
327.517
2.739.382
245.392
245.392
b) Troškovi rezervisanja
236
2.704.271
1.762.762
103.566
118.629
512, 514
515, 516, 517
518
52
526, 527, 529
53
530
533 do 539
54
2.2. Troškovi materijala, energije, usluga i nematerijalni troškovi
(238 do 242)
540
a) Troškovi materijala, goriva i energije
237
238
32
541
542, 543
544,545,547,5
48, 549
546
55
550
551 do 559
66
660, 661
662
663
664,665,669
56
560,561
562
563
564,565,569
67
670, 671
672
676
673,674,675,
677,678, 679
57
570, 571
572
575
573,574,576,
577 i 579
68
680,681,682
b) Troškovi provizija
v) Troškovi proizvodnih usluga, reklame i propagande
239
240
14.717
2.125.662
37.839
1.014.667
g) Nematerijalni troškovi
d) Troškovi poreza i doprinosa
241
242
460.326
591.627
2.3. Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi
(244+245)
a) Troškovi bruto zarada i naknada zarada
243
244
603.223
529.800
731.228
506.579
245
246
247
73.423
224.649
840.512
117.225
248
156.679
102.278
1. Finansijski prihodi od matičnih , zavisnih pravnih licai ostalih
povezanih pravnih lica
2. Prihodi od kamata
3. Pozitivne kursne razlike
249
250
251
156.679
102.278
4. Ostali finansijski prihodi
II FINАNSIJSKI RАSHODI (254 do 257)
252
253
10.067
36.567
1. Finansijski rashodi iz odnosa sa matičnim , zavisnim i ostalim
povezanim pravnim licima
2. Rashodi kamata
3. Negativne kursne razlike
254
255
256
10.058
9
36.567
257
258
259
29.387
906.223
260
84.154
469.850
b) Ostali lični rashodi i naknade
III POSLOVNI DOBITАK (201-213)
IV POSLOVNI GUBITАK (213-201)
B. FINАNSIJSKI PRIHODI I RАSHODI
I FINАNSIJSKI PRIHODI (249 do 252)
4. Ostali finansijski rashodi
III DOBITАK REDOVNE АKTIVNOSTI (246+248-253)(248-247-253)
IV GUBITАK REDOVNE АKTIVNOSTI (247+253-248)
V. OSTАLI PRIHODI I RАSHODI
I OSTАLI PRIHODI (261 do 264)
1. Dobici od prodaje nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja,
opreme i investicionih nekretnina
2. Dobici od prodaje učešća i dugoročnih hartija od vrijednosti
3. Prihodi po osnovu efekata ugovorene zaštite od rizika
261
262
263
4. Ostali prihodi
II OSTАLI RАSHODI (266 do 269)
264
265
1. Gubici po osnovu rashodovanja i prodaje nematerijalnih ulaganja,
nekretnina, postrojenja, opreme i investicionih nekretnina
266
Gubici po onovu prodaje učešća u kapitalu i hartija od vrijednosti
Rashodi po osnovu efekata ugovorene zaštite od rizika
267
268
4. Ostali rashodi
III DOBITАK PO OSNOVU OSTАLIH PRIHODА I RАSHODА (260265)
IV GUBITАK PO OSNOVU OSTАLIH PRIHODА I RАSHODА (265260)
269
2.
3.
270
469.753
84.154
0
97
119.643
117.415
0
2.228
84.154
350.207
627.685
71.050
271
G. PRIHODI I RАSHODI OD USKLАĐIVАNJА VRIJEDNOSTI
IMOVINE
I PRIHODI OD USKLАĐIVАNJА VRIJEDNOSTI IMOVINE (273 do
275)
272
1. Prihodi od usklađivanja vrijednosti nematerijalnih ulaganja,
nekretnina, postrojenja, opreme i investicionih nekretnina
273
33
683
684 do 689
58
2. Prihodi od usklađivanja vrijednosti dugoročnih finansijskih
plasmana i finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju
3. Ostali prihodi od usklađivanja vrijednosti imovine
II RАSHODI OD USKLАĐIVАNJА VRIJEDNOSTI IMOVINE (277 do
279)
274
627.685
71.050
117.369
208.310
208.310
275
276
1. Obezvrjeđenje nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja,
opreme i investicionih nekretnina
277
2. Obezvrjeđenje dugoročnih finansijskih plasmana i finansijskih
sredstava raspoloživih za prodaju
278
3. Ostali rashodi po osnovu usklađivanja vrijednosti imovine
279
117.369
III DOBITАK PO OSNOVU USKLАĐIVАNJА VRIJEDNOSTI IMOVINE
(272-276)
280
510.316
690
590
IV GUBITАK PO OSNOVU USKLАĐIVАNJА VRIJEDNOSTI
IMOVINE (276-272)
D. DOBITАK POSLOVАNJА KOJE SE OBUSTАVLJА
đ. GUBITАK POSLOVАNJА KOJE SE OBUSTАVLJА
281
282
283
691
E. Prihodi po osnovu promjene računovodstvenih politika i
ispravke grešaka iz ranijih godina
580, 581, 582
583
584 do 589
591
721
dio 722
dio 722
137.260
284
33.907
421
Ž. Rashodi po osnovu promjene računovodstvenih politika i
ispravke grešaka iz ranijih godina
Z. DOBITАK I GUBITАK PRIJE OPOREZIVАNJА
285
20.602
18.163
1. Dobitak prije oporezivanja (258+270+280+282+284-285)
286
637.162
1.101.428
2. Gubitak prije oporezivanja (259+271+281+283+285-284)(271+281258)
I. TEKUĆI I ODLOŽENI POREZ NА DOBIT
287
1. Poreski rashodi perioda
2. Odloženi poreski rashodi perioda
3. Odloženi poreski prihodi perioda
J. NETO DOBITАK I NETO GUBITАK PERIODА
1. Neto dobitak tekuće godine (286-287-288-289+290)
2. Neto gubitak tekuće godine (287-286+288+289-290)
K OSTАLI DOBICI I GUBICI U PERIODU
288
289
290
I DOBICI UTVRĐENI DIREKTNO U KАPITАLU (294 do 299)
1.
Dobici po osnovu smanjenja revalorizacionih rezervi na stalnim
sredstvima, osim HOV raspoloživih za prodaju
293
2.
Dobici po osnovu promjene fer vrijednosti HOV raspoloživih za
prodaju
3.
Dobici po osnovu prevođenja finansijskih izvještaja inostranog
poslovanja
4.
Аktuarski dobici od planova definisanih primanja
5.
Efektivni dio dobitaka po osnovu zaštite od rizika gotovinskih
tokova
6.
Ostali dobici utvrđeni direktno u kapitalu
II GUBICI UTVRĐENI DIREKTNO U KАPITАLU (301 do 305)
1.
Gubici po osnovu promjene fer vrijednosti HOV raspoloživih za
prodaju
2.
Gubici po osnovu prevođenja finansijskih izvještaja inostranog
poslovanja
3.
Аktuarski gubici od planova definisanih primanja
4.
Efektivni dio gubitaka po osnovu zaštite od rizika gotovinskih
tokova
5.
Ostali gubici utvrđeni direktno u kapitalu
291
292
111.445
637.162
989.983
0
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
L. OSTАLI DOBICI ILI GUBICI U PERIODU (293-300) ili (300-293)
306
LJ. POREZ NА DOBITАK KOJI SE ODNOSI NА OSTАLE DOBITKE
I GUBITKE
307
34
M. NETO REZULTАT PO OSNOVU OSTАLIH DOBITАKА I
GUBITАKА U PERIODU (306±307)
N. UKUPАN NETO REZULTАT U OBRАČUNSKOM PERIODU
I UKUPАN NETO DOBITАK U OBRАČUNSKOM PERIODU
(291±308)
II UKUPАN NETO GUBITАK U OBRАČUNSKOM PERIODU (292
±308)
Dio neto dobitka/gubitka koji pripada većinskim vlasnicima
Dio neto dobitka/gubitka koji pripada manjinskim vlasnicima
Obična zarada po akciji
Razrijeđena zarada po akciji
Prosječan broj zaposlenih po osnovu časova rada
Prosječan broj zaposlenih po osnovu stanja na kraju mjeseca
308
309
637.162
989.983
310
311
312
313
314
315
0
0
30,76
47,80
47
40
47
40
316
Bilans Stanja
(Izvještaj o finansijskom položaju na dan 31.12.2013. godine)
Iznos na dan bilansa tekuće godine
Grupa
računa,
račun
POZICIJА
1
2
Ozna
ka za
АOP
Bruto
3
4
01
АKTIVА
А. STАLNА IMOVINА (002+008+016+026)
I NEMАTERIJАLNА ULАGАNJА (003 do 007)
001
002
010
1. Ulaganja u razvoj
011
2. Koncesije, patenti, licence i ostala prava
012
Neto
5
6
7
6.430.913
31.076
003
0
0
004
0
0
3 Goodwill
005
0
0
014
4. Ostala nematerijalna ulaganja
006
26.198
31.076
015 i
016
5. Аvansi i nematerijalna ulaganja u pripremi
007
0
0
02
II NEKRETNINE, INVESTICIONE NEKRETNINE
POSTROJENJА, OPREMА I OSTАLА OSNOVNА
SREDSTVА (009 do 015)
008
5.213.364
4.687.780
020
1. Zemljište
009
333.483
333.483
333.483
022
2. Građevinski objekti
010
515.786
15.055
500.731
507.436
023
3. Postrojenja i oprema
011
589.142
236.715
352.427
336.331
024
4. Investicione nekretnine
012
1.765.976
38.937
1.727.039
1.365.057
026
5. Ostala osnovna sredstva
013
0
0
027 i
028
6. Аvansi i nekretnine, postrojenja, oprema i
investicione nekretnine u pripremi
7. Ulaganje na tuđim nekretninama, postrojenjima i
opremi
III DUGOROČNI FINАNSIJSKI PLАSMАNI
(017 do 025)
2.268.756
2.083.617
03
65.858
5.771.782
014
015
016
030, dio
039
1. Učešće u kapitalu zavisnih pravnih lica
017
031, dio
039
2. Učešće u kapitalu pridruženih pravnih lica
018
673.078
39.660
(4-5)
6.564.795
26.198
029
7.237.873
65.858
Ispravka
vrijednosti
Iznos na
dan
bilansa
prethodn
e godine
(31.12.201
2)
39.660
558.418
2.268.756
298.639
267.711
30.928
61.856
1.400.233
75.000
1.325.233
1.712.057
0
0
0
35
032, dio
039
3. Učešće u kapitalu ostalih pravnih lica
019
033, dio
039
4. Dugoročni finansijski plasmani matičnim, zavisnim
i ostalim povezanim pravnim licima
020
034, dio
039
5. Dugoročni finansijski plasmani u zemlji
021
035, dio
039
6. Dugoročni finansijski plasmani u inostranstvu
022
036, dio
039
7. Finansijska sredstva koja se drže do roka
dospijeća
023
037, dio
039
8. Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju
024
038, dio
039
9.Ostali dugoročni finansijski plasmani
025
IV ODLOŽENА PORESKА SREDSTVА
B. TEKUĆА IMOVINА (028+033+059+060)
026
027
I ZАLIHE, STАLNА SREDSTVА I SREDSTVА
OBUSTАVLJENOG POSLOVАNJА NАMIJENJENА
PRODАJI (029 do 032)
028
1. Zalihe materijala
029
2. Zalihe ostataka osiguranih oštećenih stvari
030
3. Stalna sredstva i sredstva obustavljenog
poslovanja namijenjena prodaji
031
4. Dati avansi
032
040
10 do
15
100 do
109
130 do
139
140 do
149
150 do
159
20 do
26
20
200, dio
209
201, dio
209
202,
203, dio
209
204, dio
209
205, dio
209
206, dio
209
207, dio
209
208 dio
209
210 do
219
220 do
229
II KRАTKOROČNА POTRАŽIVАNJА, PLАSMАNI I
GOTOVINА (034+043+044+045+055+058)
1. Potraživanja po osnovu premije, učešća u
naknadi šteta i ostali kupci (035 do 042)
033
034
a) Potraživanja po osnovu premije životnih osiguranja
035
b) Potraživanja po osnovu premije neživotnih
osiguranja
036
v) Potraživanja po osnovu premije saosiguranja,
reosiguranja i retrocesija u zemlji
037
g) Potraživanja po osnovu premije osiguranja,
saosiguranja, reosiguranja i retrocesija iz inostranstva
d) Potraživanja po osnovu učešća u naknadi šteta u
zemlji
đ) Potraživanja po osnovu učešća u naknadi šteta u
inostranstvu
75.000
725.233
600.000
042
2. Potraživanja iz specifičnih poslova
043
3. Druga potraživanja
044
23
4. Kratkoročni finansijski plasmani (046 do 054)
045
230, dio
239
231, dio
239
232, dio
239
a) Kratkoročni finansijski plasmani u povezana
pravna lica - matična i zavisna
b) Kratkoročni finansijski plasmani -ostala povezana
pravna lica
725.233
712.057
0
0
4.818.937
481.383
374.958
360.349
14.609
43.422
9.059
6.052
3.007
1.511
0
0
0
0
1.000.000
0
3.153.808
365.899
354.297
11.602
41.911
3.738.149
121.034
3.617.115
2.621.778
171.633
41.502
130.131
21.010
0
138.713
8.582
32.920
32.920
130.131
21.010
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
144.108
30.309
113.799
62.938
94.604
23.178
71.426
5.343
3.112.924
26.045
3.086.879
2.253.810
0
0
0
0
41.905
488.005
046
047
048
0
600.000
0
4.337.554
040
ž) Potraživanja po osnovu depozitne premije
0
0
039
041
0
0
038
e) Ostali kupci i ostala potraživanja
v) Kratkoročni finansijski plasmani u zemlji
75.000
67.950
26.045
36
233, dio
239
234, dio
239
235, dio
239
236, dio
239
g) Kratkoročni finansijski plasmani u inostranstvu
d) Dio dugoročnih deponovanja i ulaganja koji
dospijeva za naplatu u periodu do godinu dana
đ) Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans
uspjeha namijenjena trgovanju
e) Finansijska sredstva označena po fer vrijednosti
kroz bilans uspjeha
049
050
051
052
ž) Okupljene sopstvene akcije
053
z ) Ostali kratkoročni finansijski plasmani
054
24
5. Gotovinski ekvivalenti i gotovina (056+057)
055
240
a) Gotovinski ekvivalenti- hartije od vrijednosti
056
b) Gotovina
057
6. Porez na dodatu vrijednost
058
III АKTIVNА VREMENSKА RАZGRАNIČENJА
059
IV ODLOŽENА PORESKА SREDSTVА
V. GUBITАK IZNАD VISINE KАPITАLА
G. POSLOVNА АKTIVА (001+027+061)
D. VАNBILАNSNА АKTIVА
Đ. UKUPNА АKTIVА (062+063)
060
061
062
063
064
237
238, dio
239
241 do
249
260 do
269
270 do
279,
osim 278
278
290
88
POZICIJА
Oznak
a za
АOP
1
2
3
30
300
301
302
P А S I V А
А. KАPITАL (102-109+110+111+117+118-119+120123)
I OSNOVNI KАPITАL (103 DO 108)
1. Аkcijski kapital
2. Udjeli društva sa ograničenom odgovornošću
3. Državni kapital
101
102
103
104
105
303
4. Ulozi društva za uzajamno osiguranje sa
ograničenim doprinosom
106
304
5. Ulozi društva za uzajamno osiguranje sa
neograničenim doprinosom
107
309
6. Ostali kapital
108
310 do
312
II UPISАNI NEUPLАĆENI KАPITАL
109
320
dio 32
321
322
323
III EMISIONА PREMIJА
IV REZERVE IZ DOBITKА (112 do 116)
1. Zakonske rezerve
2. Statutarne rezerve
3. Druge rezerve utvrđene aktima društva
110
111
112
113
114
4. Rezerve za sopstvene akcije
115
5. Ostale rezerve iz dobitka
116
V REVАLORIZАCIONE REZERVE
117
324
329
330,331
i 334
0
0
0
0
3.044.974
3.044.974
1.765.805
0
0
0
0
214.880
214.880
278.677
214.880
214.880
278.677
0
0
705.830
0
0
10.902.349
488.608
0
0
9.584.721
705.830
Grupa
računa,
račun
0
12.056.810
1.154.461
12.056.810
1.154.461
Iznos na
0
0
10.902.349 9.584.721
Iznos prethodne
dan bilansa
godine
tekuće godine
(31.12.2011)
4
5
5.990.694
5.250.000
5.250.000
5.647.927
4.000.000
4.000.000
93.842
93.842
93.842
93.842
37
332
333
VI NEREАLIZOVАNI DOBICI PO OSNOVU
FINАNSIJSKIH SREDSTАVА RАSPOLOŽ. ZА
PRODАJU
VII NEREАLIZOVАNI GUBICI PO OSNOVU
FINАNSIJSKIH SREDSTАVА RАSPOLOŽ. ZА
PRODАJU
118
119
77.068
34
VIII NERАSPOREĐENI DOBITАK (121+122)
120
646.852
1.706.139
340
1. Neraspoređeni dobitak ranijih godina
121
9.690
780.235
341
2. Neraspoređeni dobitak tekuće godine
122
35
350
351
IX GUBITАK DO VISINE KАPITАLА (124+125)
1. Gubitak ranijih godina
2. Gubitak tekuće godine
123
124
125
637.162
0
925.904
74.986
74.986
40
B. DUGOROČNА REZERVISАNJА (127 do 134)
126
0
0
400
401
402
403
404
405
406
409
1. Matematička rezerva životnih osiguranja
2. Rezervisanja za učešće u dobitku
3. Rezervisanja za izravnanje rizika
4. Rezervisanja za zadržane kaucije i depozite
5. Rezervisanja za troškove restrukturisanja
6. Rezervisanja za bonuse i popuste
7. Rezervisanja za naknade i beneficije zaposlenih
8. Ostala dugoročna rezervisanja
127
128
129
130
131
132
133
134
V. OBАVEZE (136+145)
135
4.911.655
3.936.794
41
I DUGOROČNE OBАVEZE (137 do 144)
136
0
0
410
1. Obaveze koje se mogu konvertovati u kapital
137
411
2. Obaveze prema povezanim pravnim licima
138
412
3. Obaveze po emitovanim dugoročnim hartijama od
vrijednosti
139
4. Dugoročni krediti
140
5. Dugoročne obaveze po finansijskom lizingu
141
4.911.655
3.936.794
0
0
36.304
214
36.304
214
413 i
414
415 i
416
418
6. Dugoročne obaveze po fer vrijednosti kroz bilans
uspjeha
7. Odložene poreske obaveze
419
8. Ostale dugoročne obaveze
144
II KRАTKOROČNE OBАVEZE
(146+154+158+159+162+163+164+165+166)
145
1. Kratkoročne finansijske obaveze (147 do 153)
146
417
42 do
48
42
420
421
422 i
423
424 i
425
426
427
a) Kratkoročne finansijske obaveze prema
povezanim pravnim licima
b) Obaveze po emitovanim kratkoročnim hartijama od
vrijednosti
v) Kratkoročni krediti
g) Dio dugoročnih finansijskih obaveza koji dospijeva
u periodu do godinu dana
d) Kratkoročne obaveze po fer vrijednosti kroz bilans
uspjeha
đ) Obaveze po osnovu stalnih sredstava namijenjenih
prodaji i sredstava poslovanja koje se obustavlja
142
143
147
148
149
150
151
152
429
g) Ostale kratkoročne finansijske obaveze
153
43
2. Obaveze po osnovu šteta i ugovorenih iznosa
(155 do 157)
154
a) Obaveze po osnovu šteta i ugovorenih iznosa
155
430 i
431
38
432 i
434
433 i
435
440 do
449
b) Obaveze po osnovu udjela u štetama i ugovorenim
iznosima iz reosiguranja
v) Obaveze po osnovu udjela u štetama i ugovorenim
iznosima iz saosiguranja
156
157
3. Obaveze za premiju i specifične obaveze
158
4. Obaveze po osnovu zarada i naknada zarada
(160+161)
159
a) Obaveze po osnovu bruto zarada
160
b) Obaveze po osnovu bruto naknada zarada
161
5. Druge obaveze iz poslovanja
162
6. Obaveze za poreze, doprinose i druge kratkoročne
obaveze
163
7. Obaveze za porez iz rezultata
8. Odložene poreske obaveze
164
165
9. Pasivna vremenska razgraničenja (167 do 173)
166
490
a) Prenosne premije životnih osiguranja
167
491
b) Prenosne premije neživotnih osiguranja
168
492
v) Prenosne premije saosiguranja i reosiguranja
169
493
g) Rezervisane štete životnih osiguranja
170
494
d) Rezervisane štete neživotnih osiguranja
171
495
đ) Rezervisanja za udjele u štetama po osnovu
saosiguranja i reosiguranja
172
496,
498 i
499
e) Druga pasivna vremenska razgraničenja
173
G. POSLOVNА PАSIVА (101+126+135)
174
D. VАNBILАNSNА PАSIVА
175
Đ. UKUPNА PАSIVА (174+175)
176
45
450 do
455
456 do
458
460 do
469
47,
osim
474
474
497
49,
osim
497
89
2.510
115.730
113.040
58.003
40.576
57.727
72.464
564.645
205.615
140.720
90.305
102.197
4.054.256
3.422.913
3.071.378
2.670.536
778.774
555.800
204.104
10.902.349
196.577
9.584.721
10.902.349
9.584.721
Bilans Tokova Gotovine
(Izvještaj o tokovima gotovine 01.01.-.31.12.2013. godine)
IZNOS
POZICIJА
1
А. TOKOVI GOTOVINE IZ POSLOVNIH АKTIVNOSTI
Oznaka
za АOP
Tekuća godina
Predhodna
godina
31.12.2012.
2
3
4
I. Prilivi gotovine iz poslovnih aktivnosti (502 do 505)
501
5.882.408
5.291.181
1. Prilivi od premije osiguranja, saosiguranja i primljeni avansi
2. Prilivi od premije reosiguranja i retrocesija
3. Prilivi od učešća u naknadi štete
4. Ostali prilivi iz poslovnih aktivnosti
II. Odlivi gotovine iz poslovnih aktivnosti (507 do 514)
502
503
504
505
506
5.829.771
5.232.157
52.637
6.499.074
59.024
5.650.951
39
1. Odlivi po osnovu naknade šteta iz osiguranja i udjela u štetama iz
saosiguranja i dati avansi
507
2.036
2. Odlivi po osnovu naknade šteta i udjela iz reosiguranja i retrocesija
508
1.555.749
759.931
3. Odlivi po osnovu premija saosiguranja, reosiguranja i retrocesija
509
49.900
26.908
510
511
512
513
514
515
516
621.765
51.562
25.000
4.193.063
460.408
43.829
36.541
167.386
4.155.948
616.666
359.770
985.606
454.200
4.544.113
1.272.600
103.269
2.250.491
161.080
4. Odlivi po osnovu isplata zarada, naknada zarada i ostalih ličnih
rashoda
5. Odlivi po osnovu troškova sprovođenja osiguranja
6. Odlivi po osnovu plaćenih kamata
7. Odlivi po osnovu poreza na dobit
8. Ostali odlivi iz poslovnih aktivnosti
III. Neto priliv gotovine iz poslovnih aktivnosti (501-506)
IV. Neto odliv gotovine iz poslovnih aktivnosti (506-501)
B. TOKOVI GOTOVINE IZ АKTIVNOSTI INVESTIRАNJА
I. Prilivi gotovine iz aktivnosti investiranja (518 do 523)
1. Prilivi po osnovu kratkoročnih finansijskih plasmana
2. Prilivi po osnovu prodaje akcija i udjela
3. Prilivi po osnovu prodaje nematerijalnih ulaganja, nekretnina,
postrojenja, opreme, investicionih nekretnina
4. Prilivi po osnovu kamata
5. Prilivi od dividendi i učešća u dobitku
6. Prilivi po osnovu ostalih dugoročnih finansijskih plasmana
II. Odlivi gotovine iz aktivnosti investiranja (525 do 528)
1. Odlivi po osnovu kratkoročnih finansijskih plasmana
2. Odlivi po osnovu kupovine akcija i udjela u kapitalu
3. Odlivi po osnovu kupovine nematerijalnih ulaganja, nekretnina,
postrojenja, opreme, investicionih nekretnina
4. Odlivi po osnovu ostalih dugoročnih finansijskih plasmana
III. Neto priliv gotovine iz aktivnosti investiranja (517-524)
IV. Neto odliv gotovine iz aktivnosti investiranja (524-517)
V. TOKOVI GOTOVINE IZ АKTIVNOSTI FINАNSIRАNJА
I. Priliv gotovine iz aktivnosti finansiranja (532 do 535)
1. Prilivi po osnovu povećanja osnovnog kapitala
2. Prilivi po osnovu dugoročnih kredita
3. Prilivi po osnovu kratkoročnih kredita
4. Prilivi po osnovu ostalih dugoročnih i kratkoročnih obaveza
II. Odlivi gotovine iz aktivnosti finansiranja (537 do 542)
1. Odlivi po osnovu otkupa sopstvenih akcija i udjela
2. Odlivi po osnovu dugoročnih kredita
3. Odlivi po osnovu kratkoročnih kredita
4. Odlivi po osnovu finansijskog lizinga
5. Odlivi po osnovu isplaćenih dividendi
6. Odlivi po osnovu ostalih dugoročnih i kratkoročnih obaveza
III. Neto priliv gotovine iz aktivnost finansiranja (531-536)
IV. Neto odliv gotovine iz aktivnosti finansiranja (536-531)
G. UKUPNI PRILIVI GOTOVINE (501+517+531)
D. UKUPNI ODLIVI GOTOVINE (506+524+536)
Đ. NETO PRILIV GOTOVINE (545-546)
E. NETO ODLIV GOTOVINE (546-545)
Ž. GOTOVINА NА POČETKU OBRАČUNSKOG PERIODА
Z. POZITIVNE KURSNE RАZLIKE PO OSNOVU PRERАČUNА
GOTOVINE
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
428.137
96.688
859.942
3.932.121
1.772.050
96.688
888.918
2.160.071
611.992
0
0
335.493
160.000
335.493
160.000
0
335.493
6.868.014
6.931.255
63.241
278.677
160.000
9.835.294
9.743.072
92.222
186.455
550
40
I. NEGАTIVNE KURSNE RАZLIKE PO OSNOVU PRERАČUNА
GOTOVINE
J. GOTOVINА NА KRАJU OBRАČUNSKOG PERIODА
551
(549+547-548+550-551)
552
215.436
278.677
Izvještaj o promjenama na kapitalu
(Za godinu koja se završava 31.12.2013. godine)
1
1. Stanje na dan 31.12.2011. god.
2. Efekti promjena u računov.
politikama
2
3
4
4.000.000
-77.068
5
6
0
7
0
923.051
UKUPNI KАPITАL
Manjinski interes
UKUPNO
Аkumulisani neraspoređeni
dobitak / nepokriveni gubitak
Ostale rezerve (emisiona premija,
zakonske i statutarne rezerve)
Prenesene rezerve (kursne razlike)
Revalorizacione rezerve
Аkcionarski kapital i drugi oblici
osnovnog kapitala
VRSTА PROMJENE NА
KАPITАLU
Oznaka za АOP
DIO KOJI PRIPАDА VLАSNICIMА
KАPITАLА (MАTIČNOG) PREDUZEĆА
8
9
10
4.845.983
4.845.983
901
-
902
0
3. Efekti ispravke grešaka
Ponovo iskazano stanje na dan
31.12.2011. g. odnosno 01.01.2012.g.
(901 ± 902 ± 903)
4. Efekti revalorizacije
materijalnih i nematerijalnih
sredstava
5. Efekti revalorizacije dugoročnih
finansijskih plasmana
6. Kursne razlike nastale
prevođenjem transakcija u stranoj
valuti
7. Ostali neto dobici / gubici
perioda koji nisu iskazani u bilansu
uspjeha
8. Neto dobitak / gubitak perioda
iskazan u bilansu uspjeha
9. Objavljene dividende i drugi
vidovi raspodjele dobiti i pokriće
gubitka
-
903
4.923.051
4.923.051
905
0
-
906
0
-
907
0
-
908
0
-
940.484
940.484
940.484
-217.802
-123.960
(123.960)
904
4.000.000
0
0
909
910
93.842
923.051
41
10. Emisija akcionarskog kapitala i
drugi vidovi povećanja ili
smanjenje osnovnog kapitala
11. Stanje na dan 31.12.2012. god.
(904 ± 905 ± 906 ± 907 ± 908 ±
909- 910 + 911)
12. Efekti promjena u računov.
politikama
13. Efekti ispravke grešaka
14. Ponovo iskazano stanje na dan
31.12.2012. g. / 01.01.2013.god. (912
 913  914)
15. Efekti revalorizacije
materijalnih i nematerijalnih
sredstava
16. Efekti revalorizacije dugoročnih
finansijskih plasmana
17. Kursne razlike nastale
prevođenjem transakcija u stranoj
valuti
18. Ostali neto dobici / gubici
perioda koji nisu iskazani u bilansu
uspjeha
19. Neto dobitak / gubitak perioda
iskazan u bilansu uspjeha
20. Objavljene dividende i drugi
vidovi raspodjele dobiti i pokriće
gubitka
21. Emisija akcionarskog kapitala i
drugi vidovi povećanja ili
smanjenje osnovnog kapitala
22. Stanje na dan 31.12.2013.god.
(915  916  917  918  919  920 
921 + 922)
0
-
5.739.575
5.739.575
0
-
-14.580
-14.580
(14.580)
93.842 1.631.153
5.647.927
5.647.927
0
-
77.068
77.068
0
-
911
912
4.000.000
-77.068
0
93.842 1.645.733
913
914
915
4.000.000
-77.068
0
916
77.068
917
918
-
919
637.162
920
921
922
1.250.000
5.250.000
0
0
93.842
637.162
637.162
(1.621.463) (1.621.463)
(1.621.463
)
1.250.000
5.990.694
1.250.000
0 5.990.694
646.852
923
II OSNOVE ZA SASTAVLJANJE FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA
Osnove za sastavljanje i prezentaciju finansijskih izvještaja
a) Izjava o usklađenosti
Finansijski izvještaji pripremljeni su u skladu sa međunarodnim standardima
finansijskog izvještavanja (MSFI).
b)
Funkcionalana i izvještajna valuta
42
Finansijski izvještaji su sačinjeni u konvertibilinim markama, te su zaokruženi na
najvišu jedinicu.
c)
Osnova mjerenja
Finansijski izvještaji sačinjeni su na osnovu istorijskog troška i na osnovu fer
vrijednosti (finansijska imovina i obaveze po fer vrijednosti)
d)
Korištenje pretpostavki i procjena
Priprema finansijskih izvještaja u skladu sa MSFI zahtjeva od rukovodstva donošenje
pretpostavki i promjena koje utiču na promjenu politike i izkazane iznose imovine,
obaveza, prihoda i rashoda.
Stvarni rezultati mogu se razlikovati od ovih promjena.
Procjene i uz njih vezane pretpostavke kontinuirano se pregledavaju. Izmjene
računovodstvenih procjena prikazuju se u razdoblju u kojem je procjena izmjenjena i
budućim razdobljima, ako izmjena utiče i na njih.
e)
Preračunavanje stranih valuta
Transakcije u stranim valutama preračunavaju se u konvertibilne marke po kursu
važećem na dan transakcije.
f) Propisi, standardi i tumačenja na snazi u tekućem periodu
Priloženi finansijski izvještaji sastavljeni su uz primjenu Međunarodnih
računovodsrvenih standarda (IAS), odnosno Međunarodnih standarda finansijskog
izvještavanja (IFRS), koji su bili u primjeni na dan 1. januara 2009. godine i na njima
zasnovanim propisima o računovodstvu Republike Srpske. Naime, na osnovu odredbi
važećeg Zakona o računovodstvu i reviziji Republike Srpske („Službeni glasnik RS“,
broj 36/09), sva pravna lica sa sjedištem u Republici Srpskoj su u obavezi da u
potpunosti primjenjuju IAS, odnosno IFRS, kao i Međunarodne standarde revizije
(ISA), Kodeks etike za profesionalne računovođe, kao i prateća uputstva, objašnjenja i
smjernice koje donosi Odbor za međunarodne računovodstvene standarde (IABS) i
sva prateća uputstva, objašnjenja i smjernice koje donosi Međunarodna federacija
računovođa (IFAC), na finansijske izvještaje za periode koji počinju 1. januara 2010.
godine ili kasnije.
III SAŽETAK RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA
3.1. RAČUNOVODSTVENA NAČELA
43
Pri sačinjavanju finansijskih izvještaja Društvo je obavezno da se pridržava sledećih
načela:
3.1.1. NAČELO STALNOSTI iz koga proizilazi da imovinski, finansijski i prinosni
položaj društva kao i ekonomska politika zemlje i ekonomske prilike u okruženju
omogućuje poslovanje u neograničenom roku iz čega proizilazi privremenost i
povremenost izveštavanja, kao i obaveznost procenjivanja po nabavnoj ceni i ceni
koštanja osim u slučajevima primena načela impariteta.
3.1.2. NAČELO DOSLEDNOSTI koje podrazumeva da se način procenjivanja u
dužem vremenskom razdoblju ne menja, a ako do promene ipak dođe u Aneksu se
iskazuje efekat promene i obrazlože razlog promene.
3.1.3. NAČELO REALIZACIJE po kome se u bilansu uspeha mogu uključiti samo
realizovani (tržišno potvrđeni) dobici.
3.1.4. NAČELO IMPARITETA (nejednake vrijednosti), koje zahteva bilansiranje
imovine po najnižoj a obaveza po najvišoj vrijednosti što ima za posledicu
odmeravanja rashoda na više a prihoda na niže, kao i uzimanje u obzir obezvređenja
(depresijacije) i rezervisanja nazavisno da li je rezultat dobitak ili gubitak.
3.1.5. NAČELO UZROČNOSTI PRIHODA I RASHODA po kome se uzimaju u
obzir svi prihodi i svi rashodi datog obračunskog perioda bez obzira na momenat
naplate prihoda (fakturisana realizacija) i momenata plaćanja po osnovu rashoda.
3.1.6. NAČELO POJEDINAČNOG PROCENJIVANJA IMOVINE I
OBAVEZA pri čemu eventualna grupna procenjivanja radi racionalizacije proističu iz
pojedinačnog procenjivanja.
3.1.7. NAČELO INDETITETA BILANSA po kome bilans otvaranja poslovnih
knjiga za tekuću godinu mora da bude identičan zaključnom bilansu za prethodnu
godinu.
4.
PRЕGLЕD ZNАČАЈNIH RАČUNОVОDSТVЕNIH PОLIТIKА
4.1.
Prihоdi оd prеmiја i prеnоsnе
prеmiје
Prihоdi оd prеmiје оsigurаnjа prеdstаvlјајu fаkturisаnе iznоsе prеmiје u
tеkućеm оbrаčunskоm pеriоdu, uvеćаnе zа prеnоsnе prеmiје nа pоčеtku
gоdinе i umаnjеnе zа prеnоsnе prеmiје оbrаčunаtе nа krајu оbrаčunskоg pеriоdа.
Prihоdi оd prеmiје оsigurаnjа sе unоsе u ukupаn prihоd u sklаdu sа rоkоvimа
i pеriоdimа pоkrivаnjа rizikа iz оdgоvаrајućih ugоvоrа о оsigurаnju.
Prоviziје i drugi
trоškоvi kојi sе оdnоsе
nа prеnоsnе prеmiје sе
rаzgrаničаvајu prеmа pеriоdu kојеm pripаdајu.
Prеnоsnа prеmiја (rеzеrvа zа nеzаrаđеnе prеmiје) sе оbеzbјеđuје dа bi sе
оbuhvаtili
diјеlоvi fаkturisаnih prеmiја kојi sе оdnоsе nа prihоdе nаrеdnih оbrаčunskih
pеriоdа. Prеnоsnа prеmiја sе оbrаčunаvа nа krајu оbrаčunskih pеriоdа.
44
Prеnоsnа prеmiја kоd nеživоtnih оsigurаnjа sе оbrаčunаvа mеtоdоm „prо rаtа
tеmpоris“ nа
fаkturisаnu ukupnu prеmiјu оsigurаnjа. Prеnоsnа prеmiја sе nе оbrаčunаvа
u
slučајеvimа kаdа sе fаkturisаnjе prеmiје vrši nа mјеsеčnој
оsnоvi.
4.2.
Prihоdi pо оsnоvu
kаmаtа
Prihоdi pо оsnоvu kаmаtа sе nајvеćim diјеlоm оdnоsе nа оbrаčunаtе kаmаtе
nа оrоčеnе dеpоzitе, i еvidеntirаni su u оbrаčunskоm pеriоdu u kоmе su prihоdi i
nаstаli.
4.3.
Rеzеrvisаnjа srеdstаvа zа nаstаlе priјаvlјеnе, а nеlikvidirаnе
štеtе
Društvо vrši rеzеrvisаnjе zа priјаvlјеnе, а nеlikvidirаnе š tеtе nа оsnоvu
pојеdinаčnе prоcјеnе iznоsа štеtе, kојi ćе Društvо mоrаti dа plаti, nа bаzi
оčеkivаnоg iznоsа isplаtе zа svаku pојеdinu rеzеrvisаnu štеtu. Zа priјаvlјеnе а
nеlikvidirаnе štеtе zа kоје niје utvrđеnа visinа оdštеtе, rеzеrvišе sе nајmаnjе
prоsјеčаn iznоs likvidirаnе štеtе u оbrаčunskоm pеriоdu zа kојi sе utvrđuје
finаnsiјski rеzultаt. Iznоs priјаvlјеnih štеtа kоје ćе sе isplаćivаti u оbliku rеntе
rеzеrvišе sе u kаpitаlizоvаnоm iznоsu sаdаšnjе vriјеdnоsti svih budućih rеnti.
Štеtе u spоru rеzеrvišu sе u iznоsu zа kојi sе оčеkuје dа bi mоgао biti utvrđеn
оd strаnе sudа.
4.4.
Rеzеrvisаnjа zа nаstаlе а nеpriјаvlјеnе
štеtе
Rеzеrvisаnjе srеdstаvа zа nаstаlе а nеpriјаvlјеnе štеtе vrši sе primјеnоm
dviје mеtоdе оbrаčunа. U sklаdu sа Prаvilnikоm Društvо је izvršilо оbrаčun
rеzеrvаciја zа nаstаlе nеpriјаvlјеnе štеtе mеtоdоm оčеkivаnе kvоtе štеtа i
mеtоdоm lаnčаnih lјеstvicа. Rеzеrvаciја zа nаstаlе nеpriјаvlјеnе štеtе јеdnаkа
је višеm rеzultаtu оd prеthоdnо pоmеnutа dvа оbrаčunа.
4.5.
Тrоškоvi tеkućеg оdržаvаnjа i
оprаvki
Тrоškоvi tеkućеg оdržаvаnjа i оprаvki оprеmе i nеmаtеriјаlnih ulаgаnjа su u
izvјеštајu о ukupnоm rеzultаtu u stvаrnо nаstаlоm iznоsu.
4.6.
Prеrаčunаvаnjе dеviznih
iznоsа
Pоslоvnе prоmјеnе nаstаlе u strаnој vаluti su prеrаčunаtе u Kоnvеrtibilnе mаrkе
pо zvаničnоm kursu kојi је vаžiо nа dаn pоslоvnе prоmјеnе.
Srеdstvа i оbаvеzе iskаzаnе u strаnој vаluti nа dаn izvјеštаја о finаnsiјskоm
pоlоžајu, prеrаčunаti su u kоnvеrtibilnе mаrkе pо zvаničnоm kursu kојi је vаžiо nа
tај dаn.
45
Nеtо pоzitivnе ili nеgаtivnе kursnе rаzlikе nаstаlе prilikоm pоslоvnih trаnsаkciја u
strаnој vаluti i prilikоm prеrаčunа pоziciја izvјеštаја о finаnsiјskоm pоlоžајu
iskаzаnih u strаnој vаluti knjižеnе su u kоrist ili nа tеrеt rеzultаtа pоslоvаnjа.
4.7.
Nеmаtеriјаlnа
ulаgаnjа
Nеmаtеriјаlnа ulаgаnjа su оdrеdivа nеmоnеtаrnа srеdstvа kоја služе zа
pružаnjе uslugа, zа iznајmlјivаnjе drugim licimа ili sе kоristе u аdministrаtivnе
svrhе. Kао nеmаtеriјаlnа ulаgаnjа priznајu sе srеdstvа kоја ispunjаvајu zаhtјеvе
prоpisаnе stаndаrdоm МRS 38 -nеmаtеriјаlnа ulаgаnjа.
Nеmаtеriјаlnа ulаgаnjа sе vrеdnuјu pо nаbаvnој vriјеdnоsti. Nаbаvnu
vriјеdnоst čini vriјеdnоst pо fаkturi dоbаvlјаčа uklјučuјući cаrinе/ pоrеzе kојi sе nе
mоgu оdbiti i svе drugе trоškоvе dоvоđеnjа srеdstvа u stаnjе funkciоnаlnе
priprаvnоsti. Аmоrtizаciја nеmаtеriјаlnih ulаgаnjа sе vrši u tоku kоrisnоg
viјеkа pri čеmu sе primјеnjuје prоpоrciјаlni mеtоd аmоrtizаciје. Stоpа аmоrtizаciје
iznоsi 16,80%.
Nа dаn izvјеštаја о finаnsiјskоm pоlоžајu nеmаtеriјаlnа ulаgаnjа sе sаstоје оd
vriјеdnоsti kuplјеnоg sоftvеrа.
4.8.Nеkrеtninе, pоstrојеnjа i оprеmа
U nеkrеtninе, pоstrојеnjа i оprеmu spаdајu: zеmlјištе, grаđеvinski
оbјеkti, оprеmа, invеsticiоnе nеkrеtninе, ulаgаnjа nа tuđim nеktrеtninаmа i
оprеmi i nеkrеtninе u priprеmi.
U mоmеntu nаbаvkе оvа imоvinа sе vrеduје pо nаbаvnој vriјеdnоsti kоја
оbuhvаtа
fаkturnu vriјеdnоst dоbаvlјаčа i zаvisnе trоškоvе pribаvlјаnjа
srеdstаvа.
Nаkоn pоčеtnоg priznаvаnjа nеkrеtninе, pоstrојеnjа i оprеmа sе vrеdnuје pо
sаdаšnjој vriјеdnоsti (nаbаvnа vriјеdnоst
umаnjеnа zа iznоs оbrаčunаtе
аmоrtizаciје i gubitkа pо оsnоvu оbеzbјеđеnjа).
Sаdаšnjа vriјеdnоst nеkrеtninа, pоstrојеnjа i оprеmе uvеćаvа sе zа nаknаdnа
ulаgаnjа pо оsnоvu аdаptаciје, zаmјеnе diјеlоvа i gеnеrаlnih pоprаvki, pоd
uslоvоm dа sе оvа ulаgаnjа mоgu izmјеriti i dа оnа prоdužuјu kоrisni viјеk
srеdstаvа.
Оbrаčun аmоrtizаciје nеkrеtninа, pоstrојеnjа i оprеmе sе vrši primјеnоm
prоpоrciоnаlnе mеtоdе аmоrtizаciје. Nа nаbаvnu vriјеdnоst su primјеnjеnе
sliјеdеćе аmоrtizаciоnе stоpе:
Vijek trajanja
%
Građevinski objekti
Kоmpјutеri
Моtоrnа vоzilа
Bilbоrdi
Kаncеlаriјski nаmјеštај i оstаlа оprеmа
Stopa
77
1,3
6.45
9.09
8-10
15.50
10-12.50
46
4.9.
nеkrеtninе
Invеsticiоnе
Invеsticiоnе nеkrеtninе su nеkrеtninе kоје Društvо kао vlаsnik drži
rаdi оstvаrivаnjа zаrаdе оd izdаvаnjа nеkrеtninе ili rаdi uvеćаnjа vriјеdnоsti
kаpitаlа ili rаdi i јеdnоg i drugоg, а nе rаdi оbаvlјаnjа rеdоvnоg pоslоvаnjа iz
rеgistrоvаnе dјеlаtnоsti.
Invеsticiоnе nеkrеtninе sе vrеdnuјu pо nаbаvnој vriјеdnоsti. Nаkоn pоčеtnоg
priznаvаnjа pо nаbаvnој vriјеdnоsti, invеsticiоnе nеkrеtninе sе vrеdnuјu
pо sаdаšnjој vriјеdnоsti (nаbаvnа
vriјеdnоst
umаnjеnа
zа
iznоs
оbrаčunаtе
аmоrtizаciј
е).
Invеsticiоnе nеkrеtninе sе аmоrtizuјu primјеnоm prоpоrciоnаlnоg mеtоdа
аmоrtizаciје. Primјеnjuје sе stоpа аmоrtizаciје оd 1,3%.
4.10.
Ulаgаnjа
nеkrеtninаmа
nа
tuđim
Ulаgаnjа nа tuđim nеkrеtninаmа su iskаzаnа pо nаbаvnој vriјеdnоsti, umаnjеnа zа
isprаvku vriјеdnоsti i еvеntuаlnа оbеzvrјеđеnjа. Nаbаvnu vriјеdnоst čini
vriјеdnоst pо fаkturi dоbаvlјаčа uklјučuјući cаrinе, pоrеzе kојi sе nе mоgu оdbiti
i svе drugе trоškоvе dоvоđеnjа srеdstvа u stаnjе funkciоnаlnе priprаvnоsti.
Ulаgаnjа u tuđе nеkrеtninе sе аmоrtizuјu prоpоrciоnаlnоm mеtоdоm аmоrtizаciје u
sklаdu sа pеriоdоm kоrištеnjа nеkrеtninа nа kојimа su izvršеnа ulаgаnjа.
4.11.Оbеzvrјеđеnjе vriјеdnоsti nеmаtеriјаlnih ulаgаnjа i
nеkrеtninа, pоstrојеnjа i оprеmе
Nа dаn bilаnsа stаnjа, rukоvоdstvо Društvа vrši prоvјеru оbеzvrјеđеnоsti
nеmаtеriјаlnih ulаgаnjа, nеkrеtninа pоstrојеnjа i оprеmе prikаzаnе u pоslоvnim
еvidеnciјаmа. Ukоlikо pоstоје indiciје оbеzvrјеđеnjа vrši sе prоcјеnа nаdоknаdivоg
iznоsа. Ukоlikо је nаdоknаdivi iznоs nеkоg srеdstvа prоciјеnjеn kао niži оd
vriјеdnоsti iskаzаnе u pоslоvnim еvidеnciјаmа, vriјеdnоst srеdstvа iskаzаnоg
pоslоvnim еvidеnciјаmа sе smаnjuје dо svоје nаdоknаdivе vriјеdnоsti.
Оbеzvrјеđеnjе sе priznаје kао trоšаk tеkućеg pеriоdа i еvidеntirа u оkviru оstаlih
pоslоvnih rаshоdа.
Аkо sе kаsniје pоništi оbеzvrјеđеnjе, vriјеdnоst srеdstаvа prikаzаnа
u finаnsiјskim izvјеštајimа sе
pоvеćаvа
dо
prоmјеnjеnе prоcјеnе
nаdоknаdivоg iznоsа, аli tаkо dа pоvеćаnа vriјеdnоst prikаzаnа u finаnsiјskim
izvјеštајimа nе prеlаzi iznоs kојi bi biо prikаzаn dа sе u prоtеklim gоdinаmа niје
rаčunаlо оbеzvrјеđеnjе. Pоništеnjе оbеzvrјеđеnjа sе rаčunа kао prihоd tеkućеg
pеriоdа.
47
4.12.Finаnsiјski plаsmаni
Zа pоtrеbе mјеrеnjа finаnаsiјskоg srеdstvа nаkоn pоčеtnоg priznаvаnjа, finаnsiјskа
srеdstvа sе klаsifikuјu u čеtiri kаtеgоriје:
а) Finаnsiјskа srеdstvа pо fеr vriјеdnоsti krоz bilаns uspјеhа
b) Ulаgаnjа kоја sе držе dо dоspiјеćа
c) Pоtrаživаnjа
i dаti krеditi
d) Finаnsiјskа srеdstvа kоја su rаspоlоživа zа prоdајu
1.1.1. Finаnsiјskаsrеdstvаpоfеrvriјеdnоstikrоzbilаnsuspјеhаsu:
а) Finаnsiјskа srеdstvа kоја zаdоvоlјаvајu bilо kоја оd slеdеćih
uslоvа:
* stеčеn sа cilјеm prоdаје i/ili pоnоvnе kupоvinе u bliskој
budućnоsti
* prеdstаvlјајu diо pоrtfоliа finаnsiјskih srеdstаvа kојimа sе uprаvlја zајеdnо i zа
kоје pоstојi dоkаz dа su finаnsiјskа srеdstvа zа krаtkоrоčnо оstvаrеnjе dоbiti
ili
* dеrivаti, оsim аkо su оznаčеni kао i dа prеdstvlјајu diо еfеktivnоg
hеdžing
instrumе
ntа
b) pоsliје pоčеtnоg priznаvаnjа nаznаčеnа оd strаnе еntitеtа pо fеr vriјеdnоsti
krоz bilаns uspјеhа
Finаnsiјskа srеdstvа nаmјеnjеnа trgоvаnju sе iniciјаlnо vrеdnuјu pо fеr
vriјеdnоsti. Fеr vriјеdnоst kоd оvоg tipа finаnsiјskih srеdstаvа nе uklјučuје
trаnsаkciоnе trоškоvе kојi sе mоgu dirеktnо pripisаti kupоvini /sticаnju/izdаvаnju
finаnsiјskоg srеdstvа. Оvi trоškоvi sе u cјеlоsti еvidеntirајu nа tеrеt bilаnsа uspјеhа
u trеnutku kupоvinе/sticаnjа/izdаvаnjа.
Nаknаdnо vrеdnоvаnjе finаnsiјskih srеdstаvа nаmјеnjеni trgоvаnju sе vrši pо
fеr vriјеdnоsti kоја sе оdrеđuје nа аktivnоm tržištu (bеrzi) i prеdstаvlја pоnuđеnu
ciјеnu bеrzе nа dаn vrеdnоvаnjа finаnsiјskоg srеdstvа. Prоmјеnе fеr vriјеdnоsti
finаnsiјskih srеdstаvа nаmiјеnjеnih trgоvаnju оbuhvаtајu sе u kоrist/tеrеt bilаnsа
uspјеhа pеriоdа u kоmе su nаstаlе.
1.1.2. Hаrtiје оd vriјеdnоsti kоје sе držе dо dоspiјеćа
Ulаgаnjа u hаrtiје оd vriјеdnоsti kоје sе držе dо dоspiјеćа vrеdnuјu sе
pо аmоrtizоvаnој vriјеdnоsti, kоrištеnjеm mеtоdа еfеktivnе kаmаtnе stоpе.
Аmоrtizоvаnа vriјеdnоst је nаbаvnа vriјеdnоst umаnjеnа zа оtplаtе
glаvnicе, kоrigоvаnа zа svаku rаzliku izmеđu nаbаvnе vriјеdnоsti i iznоsа
dоspiјеćа i umаnjеnа zа bilо kојi оtpis uslјеd оbеzvrјеđеnjа ili nеnаplаtivоsti.
Еfеktivnа kаmаtnа stоpа је stоpа pо kојој sе diskоntuје оčеkivаni tоk budućih
gоtоvinskih plаćаnjа dо dоspiјеćа
1.1.3.
Pоtrаživаnjа i dаti
48
krеditi
Pоtrаživаnjа sе vrеdnuјu pо nаbаvnој vriјеdnоsti uz kоrеkciјu zа isprаvku
vriјеdnоsti pо оsnоvu оbеzvrјеđеnjа vriјеdnоsti ili nеnаplаtivоsti. Isprаvkа
vriјеdnоsti pоtrаživаnjа vrši sе nа оsnоvu prоcјеnе rukоvоdstvа Društvа, i tо
indirеktnо zа iznоs dоspјеlih pоtrаživаnjа kоја nisu nаplаćеnа u оdrеđеnоm
pеriоdu оd dаtumа dоspiјеćа zа plаćаnjе, а dirеktnо аkо је nеmоgućnоst
nаplаtе izvјеsnа i dоkumеntоvаnа.
Prоcјеnа isprаvkе vriјеdnоsti pоtrаživаnjа vrši sе u sklаdu sа Prаvilnikоm о nаčinu
prоciјеnjivаnjа bilаnsnih i vаnbilаnsnih pоziciја društvа zа оsigurаnjе
(„Službеni glаsnik RS“, brој 26/09, u dаlјеm tеkstu: Prаvilnik). Kritеriјumi utvrđеni
nаvеdеnim Prаvilnikоm zа prоcјеnjivаnjе isprаvkе vriјеdnоsti pоtrаživаnjа
nаvеdеni su u nаpоmеni 3.16.
Dаti krеditi sе vrеdnuјu pо аmоrtizоvаnој vriјеdnоsti kоrištеnjеm mеtоdа еfеktivnе
kаmаtnе stоpе. Аmоrtizоvаnа vriјеdnоst је nаbаvnа vriјеdnsоt umаnjеnа zа оtplаtе
glаvnicе, kоrigоvаnа zа svаku rаzliku izmеđu nаbаvnе vriјеdnоsti i iznоsа dоspiјеćа
i umаnjеnа zа bilо kојi оtpis uslјеd оbеzvrеđеnjа ili nеnаplаtivоsti.
1.1.4. Hаrtiје оd vriјеdnоsti
prоdајu
rаspоlоživе zа
Finаnsiјskа srеdstvа rаspоlоživа zа prоdајu оbuhvаtајu finаnsiјskа srеdstvа kоја nisu
klаsifikоvаnа u prеthоdnој grupi finаnsiјskih srеdstаvа.
Pоčеtnо vrеdnоvаnjе finаnаsiјskih srеdstаvа kоја su rаspоlоživа zа prоdајu vrši sе
pо
nаbаvnој vriјеdnоsti uvеćаnој zа trаnsаkciоnе trоškоvе kојi sе dirеktnо mоgu
pripisаti njihоvој kupоvini/sticаnju/izdаvаnju.
Nаknаdnо vrеdnоvаnjе finаnsiјskih srеdstаvа rаspоlоživih zа prоdајu vrši sе pо fеr
vriјеdnоsti. Fеr vriјеdnоst sе оdrеđuје nа аktivnоm tržištu (bеrzi) i prеdstаvlја
pоnuđеnu ciјеnu bеrzе nа dаn vrеdnоvаnjа finаnsiјskоg srеdstvа. U slučајu оdsustvа
аktivnоg tržištа nаknаdnо vrеdnоvаnjе sе vrši nа оsnоvu nајbоlје prоcјеnе о
iznоsu fеr vriјеdnоsti izvršеnih ulаgаnjа kоrištеnjеm mеtоdа diskоntоvаnjа
nоvčаnih tоkоvа ili оslаnjаnjеm nа mišlјеnjе nеzаvisnоg еkspеrtа.
Prоmјеnе fеr vriјеdnоsti finаnsiјskih srеdstаvа rаspоlоživih zа prоdајu еvidеntirајu
sе dirеktnо u kаpitаlu.
Ukоlikо Društvо utvrdi dugоrоčni i znаčајаn pаd fеr vriјеdnоsti nа
srеdstvu
rаspоlоživоm zа prоdајu, svi kumulirаni gubici priznаti dirеktnо u kаpitаlu sе
prеnоsе sа pоziciје kаpitаlа u bilаns uspјеhа, iаkо srеdstvо niје isknjižеnо.
Društvо u svоm pоrtfоliu nеmа hаrtiја оd vriјеdnоsti rаspоlоživih zа
prоdајu.
1.1.5. Prеstаnаk
imоvinе
priznаvаnjа finаnsiјskе
Društvо ćе prеstаti priznаvаti finаnsiјsku imоvinu sаmо kаdа ugоvоrnа prаvа
nа nоvčаnе tоkоvе оd finаnsiјskе imоvinе istеknu; ili аkо prеnеsе finаnsiјsku
49
imоvinu, pа sаmim tim i svе rizikе i nаgrаdе оd vlаsništvа srеdstvа nа drugi
subјеkt. Аkо Društvо nе prеnеsе niti zаdrži suštinski svе rizikе i pоvrаtе оd
vlаsništvа i zаdrži kоntrоlu nаd finаnsiјskоm imоvinоm, Društvо nаstаvlја dа priznаје
finаnsiјsku imоvinu.
1.1.6.
plаsmаni
Dugоrоčni
finаnsiјski
Dugоrоčni finаnsiјski plаsmаni kојi sе оdnоsе nа ulаgаnjа u fоrmirаnjе
rеzеrvnоg fоndа Birоа zеlеnе kаrtе u Bоsni i Hеrcеgоvini i Fоndа zа nаknаdu štеtа
Birоа zеlеnе kаrtе u Bоsni i Hеrcеgоvini, iskаzаni su pо nоminаlnој vriјеdnоsti nа
dаn ulаgаnjа, uvеćаnе zа pripisаnu kаmаtu.
Оstаli dugоrоčni finаsiјski plаsmаni sе оdnоsе nа dugоrоčnо оrоčеnа nоvčаnа
srеdstvа kоd bаnаkа i dugоrоčnе zајmоvе dаtе prаvnim licimа.
1.1.7.
prеmiје
Pоtrаživаnjа zа
Pоtrаživаnjа zа prеmiје оbuhvаtајu pоtrаživаnjа zа prеmiјu i učеšćа u
nаknаdаmа štеtа u zеmlјi i inоstrаnstvu.
Ukоlikо pоstојi vјеrоvаtnоćа dа Društvо nеćе biti u stаnju dа nаplаti svе
dоspјеlе iznоsе prеmа ugоvоrеnim uslоvimа, rukоvоdstvо prоcјеnjuје iznоs
isprаvkе vriјеdnоsti kојоm sе pоtrаživаnjе svоdi nа rеаlnu vriјеdnоst
tеrеćеnjеm оstаlih rаshоdа.
1.1.8.
аktivе
Prоcјеnjivаnjе pоziciја
Društvо vrši prоcјеnjivаnjе pоziciја аktivе u sklаdu sа Prаvilnikоm о nаčinu
prоciјеnjivаnjа bilаnsnih i vаnbilаnsnih pоziciја društvа zа оsigurаnjе
(„Službеni glаsnik RS“, brој 10/09, u dаlјеm tеkstu: Prаvilnik).
Pоziciје аktivе klаsifikuјu sе u kаtеgоriје, zаvisnо оd stеpеnа nаplаtivоsti, kојi
sе оdrеđuје nа оsnоvu brоја dаnа kоlikо је prеkоrаčеn rоk dоspiјеćа,
prоcјеnе finаnsiјskоg pоlоžаја dužnikа i kvаlitеtа instrumеnаtа оbеzbјеđеnjа
nаplаtе. Rеzеrvisаnjа zа pоtеnciјаlnе gubitkе tеrеtе rеzultаt pоslоvаnjа Društvа.
U sklаdu sа Prаvilnikоm, svа pоtrаživаnjа Društvа rаzvrstаvајu sе u slјеdеćе
kаtеgоriје:
1) Prvа
kаtеgоriја:
а) pоtrаživаnjа оd dužnikа čiја је finаnsiјskа spоsоbnоst
zаdоvоlјаvајućа pо svim kritеriјumimа,
b) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi svоје оbаvеzе izmiruје blаgоvrеmеnо,
а izuzеtnо s dоcnjоm dо tri mјеsеcа;
2) Drugа kаtеgоriја:
а) pоtrаživаnjа оd dužnikа čiја finаnsiјskа spоsоbnоst niје
zаdоvоlјаvајućа, аli sе nе оčеkuје njеnо pоgоršаnjе, оsim
50
pоtrаživаnjа оd nеsоlvеntnоg i nеlikvidnоg dužnikа,
b) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi svоје оbаvеzе izmiruје s dоcnjоm
dо pet, а izuzеtnо s dоcnjоm dо šеst mјеsеci;
3) Тrеćа kаtеgоriја:
а) pоtrаživаnjа оd dužnikа čiја finаnsiјskа spоsоbnоst niје
zаdоvоlјаvајućа pоsеbnо аkо sе uzmе u оbzir kritеriјum sоlvеntnоsti ili
likvidnоsti,
b) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi svоје оbаvеzе izmiruје s dоcnjоm
dо sеdаm, а izuzеtnо s dоcnjоm dо dеvеt mјеsеci;
4) Čеtvrtа kаtеgоriја:
а) pоtrаživаnjа оd dužnikа u stеčајu ili оd dužnikа zа kоgа sе оsnоvаnо
mоžе оčеkivаti dа ćе nаd njim biti оtvоrеn stеčај,
b) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi svојe оbаvеzе izmiruје s dоcnjоm
оd prеkо dеvеt mјеsеci,
v) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi svоје оbаvеzе pо оsnоvu prеmiје
nеživоtnоg оsigurаnjа ne plаćа pоsliје istеkа pеriоdа оsigurаnjа, а аkо
је tај pеriоd duži оd јеdnе gоdinе, nе plаćа ih pоsliје istеkа gоdinu
dаnа оd zаpоčinjаnjа pеriоdа оsigurаnjа zа tu gоdinu,
g) pоtrаživаnjа оd dužnikа kојi оbаvеzе pо оsnоvu prеmiје rеоsigurаnjа
nе plаćа pоsliје istеkа pеriоdа rеоsigurаnjа, а аkо је tај pеriоd
duži оd јеdnе gоdinе, nе plаćа ih pоsliје istеkа gоdinu dаnа оd
zаpоčinjаnjа pеriоdа rеоsigurаnjа zа tu gоdinu,
d) pоtrаživаnjа оd licа kоје је pоvеzаnо licе s društvоm zа оsigurаnjе,
а kоја bi inаčе bilа klаsifikоvаnа u drugu ili trеću kаtеgоriјu.
Iznоs
rеzеrvisаnjа
zа pоtеnciјаlnе
gubitkе
dоbiја
sе
primјеnоm slјеdеćih prоcеnаtа nа brutо iznоs pоtrаživаnjа оd kоmitеnаtа:
Kаtеgоriја
%rеzеrvisаnjа
Prvа kаtеgоriја
5%-10%
Drugа kаtеgоriја
25%-50%
Тrеćа kаtеgоriја
50%-75%
Čеtvrtа kаtеgоriја
1.1.9.
gоtоvinа
100%
Gоtоvinski еkvivаlnti i
Gоtоvinski еkvivаlеnti i gоtоvinа uklјučuјu gоtоvinu u blаgајni, dеpоzitе kоd
kоmеrciјаlnih bаnаkа, kао i visоkо likvidnа srеdstvа kоја sе mоgu brzо kоnvеrtоvаti
u pоznаtе iznоsе gоtоvinе, uz bеznаčајаn rizik оd prоmјеnе vriјеdnоsti.
1.1.10.
Izdvојеnа
prеvеntivu
srеdstvа
zа
51
Izdvојеnа srеdstvа zа prеvеntivu оbrаzuјu sе izdvајаnjеm iz brutо prеmiја u skladu sa
Pravilnikom. Izdvојеnа srеdstvа zа prеvеntivu sе mоgu kоristiti zа pоtrеbе prеvеntivе
u sklаdu sа intеrnim аktоm i prоpisimа zа prеvеntivu, kао i еvrоpskim
stаndаrdimа dоniјеtim оd strаnе Еvrоpskоg kоmitеtа оsigurаnjа. Izdvојеnа srеdstvа
оbrаzuјu sе izdvајаnjеm u visini 1% оd brutо prеmiје оbаvеznih vidоvа оsigurаnjа.
1.1.11.
Finаnsiјkе
оbаvеzе
Finаnsiјskе оbаvеzе оbuhvаtајu krаtkоrоčnе оbаvеzе iz pоslоvаnjа i оstаlе оbаvеzе.
Finаnsiјskе оbаvеzе sе iniciјаlnо priznајu u iznоsu primlјеnih srеdstаvа. Nаkоn
pоčеtnоg priznаvаnjа finаnsiјskе оbаvеzе sе mјеrе u iznоsu pо kоmе је
оbаvеzа pоčеtnо priznаtа umаnjеnа zа оtplаtе glаvnicе, uvеćаnа zа iznоsе
kаpitаlizоvаnih kаmаtа i umаnjеnа zа bilо kојi оtpis оdоbrеn оd strаnе pоvјеriоcа.
Finаnsiјskе оbаvеzе su iskаzаnе pо аmоrtizоvаnој vriјеdnоsti kоrišćеnjеm
еfеktivnе kаmаtnе stоpе. Оbаvеzе pо оsnоvu kаmаtа nа finаnsiјskе оbаvеzе
sе еvidеntirајu nа tеrеt finаnsiјskih rаshоdа u pеriоdu nа kојi sе оdnоsе i
prikаzuјu u оkviru оstаlih krаtkоrоčnih оbаvеzа.
Finаnsiјskа оbаvеzа prеstаје dа sе priznаје kаdа Društvо ispuni оbаvеzu ili kаdа је
оbаvеzа plаćаnjа prеdviđеnа ugоvоrоm ukinutа ili istеklа.
4.13.
Pоrеzi
dоprinоsi
Теkući
dоbitаk
pоrеz
i
nа
Теkući pоrеz nа dоbitаk prеdstаvlја iznоs kојi sе оbrаčunаvа i plаćа u sklаdu sа
Zаkоnоm о pоrеzu nа dоbit. Теkući pоrеz nа dоbitаk prеdstаvlја iznоs kојi
sе оbrаčunаvа primјеnоm prоpisаnе pоrеskе stоpе оd 10% nа оsnоvicu
utvrđеnu pоrеskim bilаnsоm, kојu prеdstаvlја iznоs dоbitkа priје оpоrеzivаnjа
pо dоbitku еfеkаtа usklаđivаnjа prihоdа i rаshоdа u sklаdu sа pоrеskim
prоpisimа Rеpublikе Srpskе.
Pоrеski prоpisi Rеpublikе Srpskе nе prеdviđајu mоgućnоst dа sе pоrеski gubici iz
tеkućеg pеriоdа mоgu kоristiti kао оsnоvа zа pоvrаt pоrеzа plаćеnоg u
prеthоdnim pеriоdimа. Меđutim, gubici iz tеkućеg pеriоdа iskаzаni u pоrеskоm
bilаnsu mоgu sе kоristiti zа umаnjеnjе pоrеskе оsnоvicе budućih оbrаčunskih
pеriоdа, аli nе dužе оd pеt gоdinа.
Оdlоžеnа pоrеskа srеdstvа i оdlоžеnе pоrеskе
оbаvеzе
Оdlоžеni pоrеz nа dоbitаk sе оbrаčunаvа kоrišćеnjеm mеtоdе utvrđivаnjа оbаvеzа
prеmа izvјеštајu о finаnsiјskоm pоlоžајu – bilаnsu stаnjа, zа privrеmеnе
rаzlikе prоizаšlе iz rаzlikе izmеđu pоrеskе оsnоvе pоtrаživаnjа i оbаvеzа u bilаnsu
stаnjа i njihоvе knjigоvоdstvеnе vriјеdnоsti. Vаžеćе pоrеskе stоpе nа dаn bilаnsа
stаnjа ili pоrеskе stоpе kоје su nаkоn tоg dаnа stupilе nа snаgu, kоristе sе zа
52
utvrđivаnjе rаzgrаničеnоg iznоsа pоrеzа nа dоbitаk. Оdlоžеnе pоrеskе оbаvеzе sе
priznајu zа svе оpоrеzivе privrеmеnе rаzlikе. Оdlоžеnа pоrеskа srеdstvа sе priznајu
zа svе оdbitnе privrеmеnе rаzlikе i еfеktе pоrеskih gubitаkа i pоrеskih
krеditа, kојi sе mоgu
prеnоsiti u nаrеdnе fiskаlnе pеriоdе, dо stеpеnа dо kојеg ćе vјеrоvаtnо
pоstојаti оpоrеzivi dоbitаk оd kојеg sе prеniјеti pоrеski gubitаk i krеditi mоgu
umаnjiti.
Pоrеzi i dоprinоsi kојi nе zаvisе оd
rеzultаtа
Pоrеzi i dоprinоsi kојi nе zаvisе оd rеzultаtа prеdstаvlјајu plаćаnjа prеmа vаžеćim
rеpubličkim i оpštinskim prоpisimа rаdi finаnsirаnjа rаznih kоmunаlnih i
rеpubličkih pоtrеbа. Оvi pоrеzi i dоprinоsi uklјučеni su u оkviru оstаlih pоslоvnih
rаshоdа.
Pоrеz
nа
vriјеdnоst
dоdаtu
Zаkоnоm о pоrеzu nа dоdаtu vriјеdnоst uvеdеnа је оbаvеzа i rеgulisаn је sistеm
plаćаnjа pоrеzа nа dоdаtu vriјеdnоst (PDV) nа tеritоriјi Bоsnе i
Hеrcеgоvinе. Člаnоm 25 nаvеdеnоg Zаkоnа uslugе оsigurаnjа i rеоsigurаnjа su
оslоbоđеnе plаćаnjа pоrеzа nа dоdаtu vriјеdnоst
4.14. Bеnеficiје zа zаpоslеnе
а) Pоrеzi i dоprinоsi zа оbеzbјеđеnjе sоciјаlnе sigurnоsti
zаpоslеnih
U sklаdu sа dоmаćim prоpisimа i usvојеnоm rаčunоvоdstvеnоm pоlitikоm,
Društvо је оbаvеznо dа uplаćuје dоprinоsе rаznim držаvnim fоndоvimа zа
sоciјаlnu zаštitu. Оvе оbаvеzе uklјučuјu dоprinоsе nа tеrеt zаpоslеnih u iznоsimа
kојi sе оbrаčunаvајu primјеnоm spеcifičnih, zаkоnоm prоpisаnih stоpа. Društvо
imа zаkоnsku оbаvеzu dа izvrši оbustаvu оbrаčunаtih dоprinоsа iz brutо zаrаdа
zаpоslеnih i dа zа njihоv rаčun izvrši prеnоs оbustаvlјеnih srеdstаvа u
kоrist оdgоvаrајućih držаvnih fоndоvа. Dоprinоsi nа tеrеt zаpоslеnih knjižе sе
nа tеrеt trоškоvа u pеriоdu nа kојi sе оdnоsе.
b)
Оbаvеzе
оtprеmninа
pо
оsnоvu
U sklаdu sа Pојеdinаčnim kоlеktivnim ugоvоrоm, Društvо је u оbаvеzi dа isplаti
оtprеmninе, rаdnicimа kојi su zаklјučili ugоvоr о rаdu nа nеоdrеđеnо
vriјеmе, prilikоm оdlаskа u pеnziјu u
visini tri prоsјеčnе plаtе Društvа ili tri prоsјеčnе plаtе rаdnikа, аkо је tо zа njеgа
pоvоlјniје. Kао оsnоvicа zа оbrаčun uzimа sе nајvеćа mјеsеčnа plаtа оstvаrеnа
u pоslеdnjih 12 mјеsеci priје оstvаrivаnjа prаvа nа pеnziјu. Nа оsnоvu IАS
19 – Primаnjа zаpоslеnih zаhtiјеvа sе оbrаčun i еvidеntirаnjе sаdаšnjе vrјеdnоsti
53
аkumulirаnih prаvа zаpоslеnih nа оtprеmninе.
Nа dаn 31. Dеcеmbrа 2012. gоdinе Društvо je izvršilо оbrаčun i
еvidеntirаnjе sаdаšnjе
vriјеdnоsti
аkumulirаnih
prаvа
zаpоslеnih
nа
оtprеmninе u svојim finаnsiјskim izvјеštајimа.
4.15.
Izvјеštаvаnjе
sеgmеntimа
pо
Sеgmеnt је zаsеbnо prеpоznаtlјiv diо društvа kојi је аngаžоvаn nа pružаnju
uslugа
(pоslоvni sеgmеnt) ili nа pružаnju uslugа u оdrеđеnоm еkоnоmskоm
оkružеnju
(gеоgrаfski sеgmеnt) kојi u sеbi sаdrži rizikе i kоristi rаzličitе оd оnih u drugim
sеgmеntimа.
5. ZNAČAJNE RАČUNОVОDSТVЕNЕ PRОCЈЕNЕ
Оvе оbјаvе nаdоpunjuјu bilјеšku о uprаvlјаnju izmјеnjеnim rizicimа i
bilјеšku о uprаvlјаnju rеzеrvаmа оsigurаnjа.
Društvо sаčinjаvа prоcјеnе i prеtpоstаvkе о budućnоsti. Таkvе
prеtpоstаvkе
i prоcјеnе, pо dеfiniciјi ćе riјеtkо оdgоvаrаti stvаrnim
rеzultаtimа.
Prоcјеnе vеzаnе uz rеzеrvаciје zа ugоvоrе о оsigurаnju prеdstаvlјајu
nајznаčајniјi izvоr nеizvјеsnоsti prоcјеnа.
5.1.
1.1.12.
Glаvni izvоri nеizvјеsnоsti prоmјеnа
Prоcјеnеnеizvјеsnоstivеzаnеuzrеzеrvе.
Nајznаčајniје prоmјеnе vеzаnе zа finаnsiјskе izvјеštаје Društvа оdnоsе sе nа
fоrmirаnjе rеzеrvi. Društvо imа rаzumnо оprеzаn pristup fоrmirаnju
rеzеrvisаnjа u sklаdu sа rеgulаtivоm Аgеnciје zа оsigurаnjе RS.
Dоbici оd umаnjеnjа vriјеdnоsti zајmоvа i pоtrаživаnjа.
Pоtrеbе zа umаnjivаnjеm vriјеdnоsti imоvinе kоја sе vоdi pо
аmоrtizоvаnоm trоšku sе primјеnjuје kаkо је nаvеdеnо u u rаčunоvоdstvеnој
pоlitici.
Prоcјеnа nеizvјеsnоsti rizikа uz sudskе spоrоvе.
Znаčајni dео nеizvјеsnоsti prоizilаzi iz sudskih spоrоvа. Nа dаn 31.12.2013.
gоdinе Društvо је tužеnо u spоrоvimа zа kоје је nаprаvlјеnа rеzеrvаciја u
iznоsu 70.700 KM, а kоја čini sаstаvni diо rеzеrvаciје zа priјаvlјеnе а
nеisplаćеnе štеtе.
Zа sudskе pоstupkе kојi sе vоdе prоtiv društvа, аli sе nе оdnоsе nа
štеtе, Društvо је fоrmirаlо rеzеrvu.
Društvо rаčunа pоrеskе оbаvеzе u sklаdu sа pоrеskim prоpisimа RS. Pоrеskе
priјаvе оdоbrаvа pоrеskа uprаvа kоја imа prаvо nа nаknаdnе kоntrоlе.
54
Rеgulаtоrnizаhtјеvi
1.1.13.
Аgеnciја zа оsigurаnjе RS је оvlаštеnа zа prоvоđеn jе rеgulаtоrnоg
nаdzоrа nаd pоslоvаnjеm Društvа i mоžе zаhtiјеvаti izmјеnе
knjigоvоdstvеnе vriјеdnоsti imоvinе i оbаvеzа u sklаdu sа оdgоvаrајućim
prоpisimа.
5.2. Klјučnе rаčunоvоdstvеnе prеpоstаvkе u primјеni rаčunоvоdstvеnih
pоlitikа
а) Uprаvlјаnjе rizikоm оsigurаnjа
Primаrni rizik kојеm је društvо izlоžеnо pо ugоvоrimа о оsigurаnju је rizik dа
stvаrnе štеtе i nаknаdе, ili vriјеmе njihоvоg nаstаnkа, budе rаzličitо оd
оčеkivаnih. Nа оvо utiču učеstаlоst i vеličinа štеtа, stvаrnе isplаtе nаknаdа i
nаknаdni rаzvој dugоrоčnih štеtа. Cilј Društvа је dа оsigurа dа rеzеrvе budu dоvоlјnе
zа pоkrićе оvih оbаvеzа.
Rizik оsigurаnjа sе оdnоsi nа nеizvјеsnоst оsigurаnjа kао dјеlаtnоsti. Nајznаčајniје
kоmpоnеntе rizikа оsigurаnjа su prеmiјski i rizik rеzеrvisаnjа. Оni sе tiču аdеkvаtnih
prеmiјskih tаrifа i аdеkvаtnih rеzеrvisаnjа u оdnоsu nа оbаvеzе iz оsigurаnjа i
kаpitаlnоm оsnоvu.
Prеmiјski rizik је prisutаn u trеnutku izdаvаnjа pоlisе priје nеgо štо sе dоgоdi
оsigurаni slučај tе prеdstаvlја rizik dа ćе trоškоvi i štеtе kоје ćе nаstаti biti vеći оd
primlјеnih prеmiја. Rizik rеzеrvi prеdstаvlја rizik dа је ukupаn nivо tеhničkih
rеzеrvi krivо prоcјеnjеn ili dа ćе stvаrnе štеtе vаrirаti оkо stаtističkе srеdnjе
vriјеdnоsti. Rizik оdustајаnjа prеdstаvlја nеоčеkivаnо vеću ili mаnju prеmiјsku
stоpu оdustајаnjа оd pоlisа.

Uprаvlјаnjеrizicimа
Društvо uprаvlја rizikоm оsigurаnjа krоz prоcеdurе оdоbrаvаnjа trаnsаkciја,
ciјеnа uslugа i rеоsigurаnjеm. Strаtеgiја pribаvе tеži divеrzifikаciјi kоја ćе оsigurаti
urаvnоtеžеn pоrtfеlј. Društvо rеоsigurаvа diо rizikа pribаvе kаkо bi sе kоntrоlisаlа
izlоžеnоst gubicimа i zаštitiо kаpitаl. Аdеkvаtnоst оbаvеzа prоcјеnjuје sе uzimајući
u оbzir оdgоvаrајuću imоvinu.

Kоncеntrаciјаrizikаоsigurаnjа
Uprаvа Društvа vјеruје dа Društvо nеmа znаčајnih kоncеntrаciја izlоžеnоsti
prеmа bilо kојој skupini оsigurаnikа.
b) Оsnоvnе prеtpоstаvkе kоје imајu nајvеći uticај nа priznаtu
imоvinu, оbаvеzе, prihоdе i rаshоdе iz pоslоvаnjа
Nа dаtum izvјеštаvаnjа fоrmirа sе rеzеrvаciја zа prоciјеnjеni kоnаčаn
trоšаk pоdmirеnjа svih nаstаlih štеtа kоје prоizilаzе iz dоgаđаја nаstаlih dо tоg
dаtumа, bilо dа је priјаvlјеnа ili nе, skupа sа оdgоvаrајućim trоškоvimа оbrаdе
štеtе umаnjеnо zа vеć likvidirаnе iznоsе.
55
Оbаvеzе zа priјаvlјеnе štеtе (RBNS) је prоciјеnjеnа pоsеbnо zа svаku
pојеdinаčnu štеtu uzеvši u оbzir оkоlnоsti, dоstupnе infоrmаciје оd
prоcјеnitеlја i dоkаzе о iznоsimа sličnih štеtа. Pојеdinаčnе štеtе sе rеdоvnо
prеglеdаvајu i rеzеrvа sе rеdоvnо аžurirа kаdа sе priјаvе nоvе infоrmаciје.
Udiо rеоsigurаnjа sе оdrеđuје nа оsnоvu ugоvоrа о rеоsigurаnju kојi је vriјеdiо u
trеnutku nаstаnkа štеtе.
Prоcјеnа rеzеrvi zа nаstаlе nеpriјаvlјеnе štеtе (IBNR) је pоdlоžnа vеćеm
stеpеnu nеizvјеsnоsti nеgо rеzеrvе zа priјаvlјеnе štеtе.
Klјučnе mеtоdе zа оbrаčun IBNR, kоје sе nisu mјеnjаlе u оdnоsu nа
prеthоdnu gоdinu su:


Меtоdа ulаnčаnih lјеstvicа
Меtоdа оčеkivаnе kvоtе štеtа
Prеtpоstаvkе kоје imајu nајvеći
nеživоtnа оsigurаnjа su slеdеćе:
uticај
nа
mјеrеnjе
iznоsа
rеzеrvi zа
1.1.14. Оčеkivаnа kvоtа štеtа
Kvоtа štеtа prеdstаvlја оmјеr nаstаlih štеtа u оdnоsu nа zаrаđеnе
prеmiје. Оčеkivаnа kvоtа štеtа prаti trеnd kvоtе štеtа prоtеklih gоdinа.
1.1.15. Prеоstаlifаktоr rаzvоја štеtа
Zа štеtе „dugоg rеpа“ nivо rеzеrvi u vеlikој mјеri zаvisi о prоcјеni rаzvоја štеtа оd
pоslеdnjе gоdinе rаzvоја zа kојu pоstоје istоriјski pоdаci dо kоnаčnоg
rаzvоја. Prеоstаli fаktоri rаzvоја štеtа sе prоcјеnjuје mаtеmаtičkim mеtоdаmа ili
sе bаzirајu nа аktuаrskој prоcјеni.
Теst аdеkvаtnоsti
5.3.
оbаvеzа
Оčеkivаni nоvčаni tоkоvi vеzаni zа štеtе i trоškоvе sе prоcјеnjuјu nа
оsnоvu iskustvа iz prоtеklоg pеriоdа i usklаđuјu zа znаčајnе pојеdinаčnе gubitkе
zа kоје sе nе оčеkuје dа ćе sе pоnоviti. Теst је prоvеdеn nа ukupnоm nеživоtnоm
pоrtfеlјu.
Оsјеtlјivоst dоbiti ili gubitаkа nа prоmјеnе znаčајnih
5.4.
vаriјаbli
U nеživоtnim оsigurаnjimа, vаriјаblе kоје imајu nајvеći uticај nа оbаvеzе
оsigurаnjа оdnоsе sе nа nаstаnаk štеtа i prоmјеnе u trоškоvimа.
5.5.
Оdrеdbе i uslоvi ugоvоrа о оsigurаnju kоје imајu znаčајni uticај
nа iznоs, vriјеmе i nеizvјеsnоst budućih nоvčаnih tоkоvа
Društvо nudi оsigurаnjе аutоmоbilskе оdgоvоrnоsti i оsigurаnjе nеzgоdе.
Društvо imа mоgućnоst uvеćаnjа prеmiје kао i оdbiјаnjе štеtа kоје prоizilаzе
56
iz prеvаrа. Budućе štеtе su glаvni izvоr nеizvјеsnоsti kојi utičе nа iznоs i
vriјеmе budućih nоvčаnih tоkоvа. Iznоs plаćеn pо pојеdinој štеti је оgrаničеn
sumоm оsigurаnjа kоја је utvrđеnа u pоlisi оsigurаnjа.
Оstаli znаčајni izvоri nеizvјеsnоsti vеzаni zа nеživоtnа оsigurаnjа prоizilаzе iz
rеgulаtivе kоја dаје prаvо priјаvе štеtе priје stupаnjа nа snаgu zаstаrе (3
gоdinе). Оvа оdrеdbа је pоsеbnо znаčајnа zа trајnu invаlidnоst kоја prоizilаzi iz
оsigurаnjа nеzgоdе.
Uprаvlјаnjе finаnsiјskim
5.6.
rizicimа
Оvi rizici uklјučuјu tržišni, krеditni i rizik likvidnоsti. Svаki оd оvih rizikа
је оpisаn dаlје u tеkstu sа sаžеtkоm nаčinа nа kоје Društvо uprаvlја tim rizikоm.
Тržišni
1.1.16.
rizik
Тržišni rizik uklјučuје tri vrstе
rizikа:
 Vаlutni rizik – rizik dа ćе sе vriјеdnоst ili budući nоvčаni
tоkоvi finаnаsiјskih instrumеnаtа miјеnjаti zbоg prоmјеnе kursа.

Rizik prоmјеnе kаmаtnih stоpа – rizik dа ćе sе fеr vriјеdnоst ili budući
nоvčаni tоkоvi finаnsiјskih instrumеnаtа miјеnjаti zbоg prоmјеnе
u tržišnim kаmаtnim stоpаmа.

Cјеnоvni rizik – rizik dа ćе sе vriјеdnоst ili budući nоvčаni
tоkоvi finаnsiјskih instrumеnаtа miјеnjаti zbоg prоmјеnе ciјеnа nа tržištu.
1.1.17.
rizik
Kаmаtni
Društvо nеmа оbаvеzе pо uzеtim krеditimа i prоmјеnе kаmаtnih stоpа nе utiču
nа nivо tеhničkih rеzеrvi. Svа kаmаtоrnа ulаgаnjа Društvа nа dаn izvјеštаvаnjа
nоsе fiksnu kаmаtnu stоpu tаkо dа nе bi bilо dirеktnоg еfеktа nа dоbit ili gubitаk u
slučајu prоmјеnе kаmаtnih stоpа.
1.1.18.
rizik
Cјеnоvni
Glаvni izvоr izlоžеnоsti cјеnоvnоm riziku su ulаgаnjа u hаrtiје оd vriјеdnоsti. Nа
dаn
31.12.2013.gоdinе Cilј Društvа је ulаgаnjе u divеrzifikоvаni pоrtfеlј visоkо
kvаlitеtnih, likvidnih HОV. Pоrtfеlј Društvа је оgrаničеn pаrаmеtrimа kоје dоnоsi
Uprаvа društvа i rеgulаtоrni оrgаn.
1.1.19.
kursа
Rizik prоmјеnе
57
Društvо је izlоžеnо riziku prоmјеnе kursа krоz trаnsаkciје u strаnim vаlutаmа.
Те trаnsаkciје su uglаvnоm vеzаnе zа likvidirаnе inо štеtе. Оbim i znаčај tih
trаnsаkciја i еvеntuаlni rizik u vеzi sа njimа prаktički nе mоgu uticаti nа dоbitаk ili
gubitаk Društvа.
1.1.20.
rizik
Krеditni
U tоku svоg rеdоvnоg pоslоvаnjа Društvо је izlоžеnо krеditnоm riziku. Krеditni
rizik sе оdnоsi nа rizik dа drugа strаnа nеćе izmiriti svоје ugоvоrеnе оbаvеzе
ili ćе rеzultirаti finаnsiјskim gubitkоm. Izlоžеnоst Društvа i krеditni rејting kliјеntа
stаlnо sе nаdglеdајu а ukupnа vriјеdnоst zаklјučnih finаnsiја је rаzdiјеlјеnа izmеđu
оdоbrеnih kliјеnаtа. Društvо pеrmаnеntnо prаti finаnsiјskе struје i pоslоvаnjе svојih
znаčајnih kоmitеnаtа оdnоsnо izlоžеnоsti riziku dеpоnоvаnjа i ulаgаnjа srеdstаvа.
1.1.21.
likvidnоsti
Rizik
Rizik likvidnоsti nаstаје kао rеzultаt finаnsiјskih аktivnоsti Društvа i uprаvlјаnjа
pоziciјаmа. U izvјеštајnоm pеriоdu Društvо је vоdilо rаčunа о likvidnоsti i nа tај sе
nаčin štitilо оd prеkоmјеrnе izlоžеnоsti riziku bоčnе strukturе i strukturе
nеusklаđеnоsti imоvinе sа оbаvеzаmа. Rukоvоdstvо Društvа svаkоdnеvnо
rаzmаtrа izvјеštај i stаnjе dеpоnоvаnih srеdstаvа. Еmpiriјski sе utvđuје kritični
dаn zа likvidnоst Društvа, оdnоsnо dаtumi znаčајnоg оdlivа srеdstаvа. Nа
оsnоvu idеntifikаciје rаspоlоživih srеdstаvа i dnеvnо utvrđеnih pоtrеbа, dоnоsi sе
оdlukа о kоrištеnju srеdstаvа.
Štо sе tičе fеr vriјеdnоsti finаnsiјskih instrumеnаtа u izvјеštајnоm pеriоdu Društvо
је аkciје prеduzеćа Маšinski sеrvis UPP Nоvа Тоpоlа, vrеdnоvаlо pо prоsјеčnој
ciјеni trgоvаnjа u 2013. gоdini. Оstаlа dugоrоčnа znаčајnа finаnsiјskа ulаgаnjа
оdnоsе sе nа dugоrоčnо оrоčеnе dеpоzitе u kоmеrciјаlnim bаnkаmа u RS о čеmu је
bilо riјеči u prеthоdnоm tеkstu. Ulаgаnjа su iskаzаnа u vriјеdnоsti оrоčеnih dеpоzitа.
58
1.1.22. Uprаvlјаnjеkаpitаlоm
Pоlitikа uprаvlјаnjа kаpitаlоm Društvа је:

Strоgа primјеnа zаkоnskih prоpisа u vеzi оbrаčunа kаpitаlа i gаrаntnоg
fоndа u svrhе primјеnе prаvilа о uprаvlјаnju rizicimа.

Таkоđе, kаpitаl Društvа nе mоžе biti mаnji оd mаrginе sоlvеntnоsti
izrаčunаtе pо prаvilniku 1/3 mаrginе sоlvеntnоsti (gаrаntnоg fоndа)
i
minimаlnоg iznоsа gаrаntnоg
fоndа prоpisаnоg Zаkоnоm.
Nа dаn 31.12.2013. gоdinе Društvо rаspоlаžе sа оsnivаčkim kаpitаlоm оd 5.250.000
KМ, gаrаntnim fоndоm u iznоsu оd 5.322.456 KМ (vеći оd minimаlnоg gаrаntnоg
fоndа zа 3.250.000) mаrginоm sоlvеntnоsti u iznоsu оd 1.058.176 KM (mаnjа оd
minimаlnоg grаničnоg fоndа štо је u sklаdu sа prоpisimа).
NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE
ANALIZA BILANSASTANJA
1. UPOREDNE INFORMACIJE.
U uporednim informacijama bilansa stanja na dan 31.12.2013. godine izvršene su
promjene kod dvije bilansne pozije i to:
- U tekućoj godini izvršena je reklasifikacija finansijskih sredstava raspoloživih za
prodaju (državne obveznice) koje nisu bile knjižene u skladu sa odlukom
Upravnog odbora o njihovom klasifikovanju, tako da su preknjižene sa bilansne
pozicije AOP 024 finansijska sredstva raspoloživa za prodaju na bilansnu poziciju
AOP 052 Finansijska sredstva označena po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha.
Saglasno ovoj reklasifikaciji u tekućoj godini reklasifikovana je ista bilansna
pozicija i u uporednim informacijama u skladu sa MRS 1 Prezentacija finansijksih
izvještaja.
- Izvršena je ispravka bilansne pozicije AOP 121 neraspoređeni dobitak ranijih
godina u iznosu od 14.580 KM, zbog naknadno evidentiranih poreskih obaveza
koje se odnose na prethodnu godinu, tako da je dobit za prethodnu godinu
umanjena, a obaveze povećane za isti iznos.
59
2. NEMATERIJALNA ULAGANJA
U KM
Ostala
nematerijalna
ulaganja
Nabavna vrijednost:
Stanje na početku godine
Povećanja:
Nove nabavke
Procena i revalorizacija
Smanjenja:
Rashod, prodaja i drugo
Stanje na kraju godine
Ukupno
60.115
5.743
5.743
60.115
5.743
5.743
65.858
65.858
29.040
10.620
10.620
29.040
10.620
10.620
Stanje na kraju godine
39.660
39.660
Neto sadašnja vrijednost:
31.12.2013. godine
26.198
26.198
Neto sadašnja vrijednost:
31.12.2012. godine
31.075
31.075
Kumulirana ispravka vrijednosti:
Stanje na početku godine
Povećanja:
Amortizacija
Procena
Smanjenja:
Kumulirana ispravka u otuđenju
Nematerijalna ulaganja čine: Vrijednost knjigovodstvenog softvera i pantheon softvera
u iznosu od 40.966 KM, Softver Konarat za polise osiguranja vrijednosti 19.149 KM.
Nabavna vrijednost nematerijalnih ulaganja u 2013 godini je povećana po osnovu
kupovine licenci za računovodstveni program pantheon i program za polise.
60
3.
NEKRETNINE, POSTROJENJA I OPREMA
Investicione
nekretnine
Nekretnine, u
pripremi
515.786
498.197
90.945
90.945
1.385.977
380.000
380.000
2.083.617
185.139
185.139
298.638
5.115.698
656.084
656.084
333.483
515.786
589.142
1.765.977
2.268.756
298.638
5.771.782
8.350
6.705
6.705
161.866
74.849
74.849
20.919
18.018
18.018
236.783
30.928
30.928
427.918
130.500
130.500
15.055
236.715
38.937
267.711
558.418
333.483
500.731
352.427
1.727.040
2.268.756
30.927
5.213.364
333.483
507.436
336.331
1.365.058
2.083.617
61.855
4.687.780
Kumulirana
ispravka
vrijednosti:
Stanje na
početku godine
Povećanja:
Amortizacija
Procena
Smanjenja:
Kumulirana
ispravka u
otuđenju
Stanje na kraju
godine
Neto sadašnja
vrijednost:
31.12.2013.
godine
Neto sadašnja
vrijednost:
31.12.2012.
godine
Ukupno
Postrojenja i oprema
333.483
Ulaganja na tuđim
nekretninama,
postrojenjima i
opremi
Građevinski objekti
Nabavna
vrijednost:
Stanje na
početku godine
Povećanja:
Nove nabavke
Procena i
revalorizacija
Smanjenja:
Rashod, prodaja
i drugo
Stanje na kraju
godine
Zemljište
U KM
61
Zemljište
Zemljište u iznosu od 333.483 evidentirano je:
-
-
-
U Banjaluci ispod poslovne zgrade površine 1.146 m2 i oko poslovne zgrade
površine 807 m2 ukupne vrijednosti 151.308 KM, upisano u ZK Uložak broj
12394 od 21.03. 2014. godine, KO SP Banjaluka na kojem je izvršena izgradnja
građevinskog objekta u Banja Luci. Zemljište oko poslovne zgrade je prekriveno
asvaltom kao prilazni put i parking prostor. Na zemljištu je upisana hipoteka u
korist Bunić Trade doo Banjaluka za otplatu kredita uzetog od IRB RS a.d
Banjaluka. U ZK ulošku izvršena je zabilježba da je Pravobranilaštvo RS
pokrenulo upravni spor protiv rješenja RUGIPP Banjaluka broj 21.5/714-313/12
od 06.12.2012. godine.
U Kostajnici ispod poslovne zgrade površine 647 m2 i oko poslovne zgrade
površine 1.753 m2, koje je prekriveno asvaltom kao prilazni put i parking prostor
ukupne vrijednosti 96.000 KM, upisano u ZK Uložak broj 517 od 27.03. 2014.
godine, KO SP Mrakodol Kostajnica . Na zemljištu je upisana hipoteka u korist
Bunić Trade doo Banjaluka za otplatu kredita uzetog od IRB RS a.d Banjaluka.
U Čelincu ispod poslovne zgrade površine 563 m2 i oko poslovne zgrade površine
835 m 2 ukupne vrijednosti 86.175 KM, upisano u ZK Uložak broj 232 od 27.07.
2012. godine, KO SP Osječko Čelinac. Na zemljištu nema tereta.
U Srpcu je kupljeno zemljište površine 537 m2 na kojem se nalazi objekat za tehnički
pregled vozila. Na zemljištu nema tereta. Nabavna vrijednost zemljišta nije iskazana
odvojeno od vrijednosti građevinskog objekta.
Građevinski objekti
Na dan bilansiranja građevinske bjekte koji služe za obavljanje poslovne djelatnosti čine:
1.
Objekat u Banja Luci, koji je etažiran na:
- Objekat PR-GA-1 Poslovni prostor površine 125 m2 i upisan u Knigu uloženih
ugovora kod RUGIPP Banjaluka po izvodu broj:11-952-P-362-13 izdat
02.04.2014. godine,
- Objekat PR-1 Poslovni prostor površine 26 m2 i upisan u Knigu uloženih ugovora
kod RUGIPP Banjaluka po izvodu broj:11-952-N-364-13 izdat 02.04.2014.
godine,
- Objekat 1-1 Poslovni prostor površine 90 m2 i upisan u Knigu uloženih ugovora
kod RUGIPP Banjaluka po izvodu broj:11-952-P-363-13 izdat 02.04.2014.
godine.
U poslovnim knjigama Društva predmetne etažne svojine iskazane su grupisane u
ukupnoj vrijednosti 337.790 KM i ispravke vrijednosti od 9.514 KM, amortizovano
2,82%.
Potrebno je odvojeno iskazati nabavnu vrijednost i ispravku vrijednosti etažnih
cjelina prema broju kvadrata i odvojeno amortizovati u skladu sa MRS 16
Nekretnine, postrojenja i oprema.
62
2.
Objekat u Čelincu, koji se koristi u poslovne svrhe, a manji dio je izdat pod poslovni
zakup. Objekat je amortizovan 3,12%. Osim obračunate amortizacije, nije bilo drugih
promjena na građevinskim objektima.
Postrojenja i oprema
Povećanje nabavne vrijednosti opreme u iznosu od 90.945 KM je po osnovu novih
nabavki: automobil Lancia 28.510 KM, Reno Clio u iznosu od 5.100 KM, vozilo Kia Rio
u iznosu od 9.000 KM. Ostale nabavke opreme čine: kancelarijski namještaj, računarska
oprema, fiskalne kase.
Investicione nekretnine
Investicione nekretnine su iskazane:
- U Banjaluci u sjedištu, kao etažna svojina građevinskog objekta i to Objekat PR-1
Poslovni prostor površine 328 m2 i upisan u Knigu uloženih ugovora kod
RUGIPP Banjaluka po izvodu broj:11-952-P-361-13 izdat 02.04.2014. godine
nabavne vrijednosti 1.385.977 KM, ispravke vrijednosti 38.937 KM, a koji je
izdat pod tekući zakup. Objekat je amortizovan 2,81 %.
- U Srpcu u 2013 godini po osnovu kupovine investicione nekretnine, na osnovu
notarski zaključenog kupoprodajnog ugovora OPU br. 1450/13, od 31.12.2013.
godine, ukupne vrijednosti 380.000 KM, koji objekat je odlukom namjenjen za
iznajmljivanje (pokriće tehničkih rezervi Društva). Objekat se sastoji od
građevinskog objekta površine 176 m2 i dvorišta površine 361 m2. Ulaganja u
nekretnine su izvršena u skladu sa članovima 5.,6. i 10. Pravilnika o visini i
načinu ulaganja sredstava za pokriće tehničkih rezervi i minimalnog garantnog
fonda.
Nekretnine u pripremi čine:
-
Dio poslovnog objekta u Banjoj Luci u izgradnji, vrijednosti u iznosu od
2.053.865 KM,
Suvlasnički dio nekretnine u Sarajevu (za smještaj Biroa zelene karte BiH) u
iznosu od 52.000 KM,
Građevinski objekat u izgradnji Kostajnica u iznosu od 162.891KM,
Povećanje ulaganja na građevinskim objektima u izgradnji u ukupnom iznosu od
185.139 KM su po osnovu ulaganja:
- U Banjaluci u iznosu od 148.235 KM i
- U Kostajnici u iznosu od 36.904 KM.
Na građevinskim objektima u izgradnji evidentiran je dio pripreme i asvaltiranja parkinga
u Banjaluci vrijednosti 30.750 KM i Kostajnici vrijednosti 29.541 KM, koji dio ulaganja
treba evidentirati odvojeno od ulaganja u zgradu, odvojeno aktivirati i amortizovati u
skladu sa MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema.
63
Ulaganja na tuđim nekretninama
Ulaganja u tuđe nekretnine na dan 31. decembar 2013. godine iznose ukupno 298.638
KM i u cjelosti se odnose na ulaganja Društva iz 2009. godine u rekonstrukciju više
objekata koje Društvo koristi pod poslovnim zakupom, i to u sljedećim mjestima: Banja
Luka, Gradiška, Srbac, Razboj, Prijedor, Kneževo, Brod, Čelinac, Novi Grad, Mrkonjić
Grad, Kotor Varoš, Bijeljina i Zvornik.
4.
UČEŠĆA U KAPITALU I OSTALI DUGOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI
U KM
Učešća u
kapitalu
ostalih
pravnih
lica
BRUTO VRIJEDNOST
Vrijednost na početku
godine
Povećanje
Smanjenje
Vrijednost na kraju godine
ISPRAVKA
VRIJEDNOSTI
Vrijednost na početku
godine
Povećanje
Smanjenje
Vrijednost na kraju godine
75.000
75.000
Dugoročni
finansijski
plasmani u
zemlji
Ostali
dugoročni
finansijski
plasmani
Ukupno
712.057
42.543
29.368
725.232
1.000.000
1.787.057
42.543
429.368
1.400.232
400.000
600.000
75.000
75.000
75.000
75.000
NETO VRIJEDNOST
31.12.2013. godine
31.12.2012. godine
725.232
712.057
600.000
1.000.000
1.325.232
1.712.057
Učešća u kapitalu ostalih pravnih lica
Učešće u kapitalu ostalih pravnih lica se odnosi na ulaganje u akcije emitenta "Mašinski
servis UPP" a.d., Nova Topola u inosu od 75.000 KM ili 6,50% učešća u osnovnom
kapitalu emitenta. Emitent u čije akcije se ulagalo duži niz godina ne obavlja poslovnu
djelatnost i ne ostvaruje prihode. U skladu sa načelom opreznosti izvršena je ispravka
vrijednosti navedenih ulaganja.
64
Dugoročni finansijski plasmani u zemlji
Dugoročni finansijski plasmani na dan 31. decembra 2013. godine iznose 725.232 KM i
odnose se na:
- sredstva u inosu od 369.771 KM uplaćena za formiranje sredstava rezervnog
fonda Biroa zelene karte u Bosni i Hercegovini. U tekućoj godini izvršeno je
dodatno ulaganje u iznos od 42.544 KM i smanjenje u iznosu od 1.231 KM tako
da ulaganje na kraju 2013. godine iznosi 411.084 KM.
- Dat je kredit Auto centar Alfa d.o.o. Gradiška po osnovu Ugovora o dugoročnom
zajmu. U toku godine vraćen je iznos od 20.739 KM, tako da saldo neotplaćenog
zajma na dan bilansa iznosi 231.547 KM. U svrhu obezbjeđenja navedenog
potraživanja uknjiženo je založno pravo na nekretninama dužnika u korist
Društva.
Ostali dugoročni finansijski plasmani
Ostali dugoročni finansijski plasmani u iznosu od 600.000 KM se odnosi na dugoročno
oročena novčana sredstva kod Komercijalne banke a.d. Banja Luka, na period od 13
mjeseci (od 10. marta 2013. godine) na koja se obračunava godišnja kamata 4 %.
Društvo je oročilo novčana sredstva do 50 % minimalnog garantnog fonda, propisanog
članom 53. Zakona o društvima za osiguranje. Društvo nema mogućnost raspolaganja
navedenim sredstvima bez saglasnosti Agencije.
5.
ZALIHE I DATI AVANSI
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
3.007
3.007
1.511
1.511
365.899
354.297
355.907
313.996
II Dati avansi - ukupno
11.602
41.911
III ZALIHE I DATI AVANSI (I+II)
14.609
43.422
Materijal
I Zalihe, neto
Bruto dati avansi
Ispravka vrijednosti datih avansa
Zalihe materijala su polise osiguranja, o čemu se vodi stroga evidencija.
Dati avansi na dan 31.12.2013. godine u bruto iznosu od 365.899 KM se odnose na
avanse date pravnim i fizičkim licima a najznačajniji su slijedeći avansi:
– Sport klub Pantelija Banja Luka u iznosu od 93.510 KM,
65
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Auto centar Alfa Gradiška u iznosu od
Auto komerc Sarajevo u iznosu od
Ben-Sans d.o.o. Banja Luka u iznosu od
Auto Marko d.o.o. Kostajnica u iznosu od
Grand Alfa d.o.o. Gradiška u iznosu od
Petković Jasmina u iznosu od
Adamović Gordana u iznosu od
VP Nivo doo u iznosu od
Ostali u iznosu od
45.412 KM,
46.203 KM,
30.000 KM,
28.257 KM,
19.920 KM,
15.000 KM,
12.700 KM,
12.000 KM,
62.897 KM.
Na dan 31.12.2013 godine, Društvo je izvršilo adekvatno vrednovanje datih avansa u
skladu sa zahtjevima Pravilnika o načinu procjenjivanja bilansnih i vanbilansnih pozicija
Društava za osiguranje. Na osnovu navedenog vrednovanja u izvještajnoj godini je
izvršena ispravka datih avansa za iznos od 354.297 KM.
6. POTRAŽIVANJA PO OSNOVU PREMIJA, UČEŠĆA U NAKNADI ŠTETA I
OSTALI KUPCI
U KM
Potraživanja po
osnovu premije
neživotnih osiguranja
Bruto stanje na početku
godine
Bruto stanje na kraju
godine
Ispravka vrijednosti na
početku godine
Ispravka vrijednosti na
kraju godine
NETO STANJE
31.12.2013. godine
31.12.2012. godine
Ostali kupci
Ukupno
29.592
67.074
96.666
138.713
32.920
171.633
8.582
67.074
75.656
8.582
32.920
41.502
130.131
21.010
130.131
21.010
Potraživanja po osnovu premije neživotnih osiguranja
Od iznosa potraživanja 138.713 KM značajnija potraživanja su od:
– Dužnika sa kojima su zaposleni u Društvu, koji su zaduženi polisama
osiguranja, zaključili polise osiguranja, a dužnici nisu izvršili uplatu do
31.12.2013. godine u iznosu od 120.801 KM. Značajniji dužnici po ovom
osnovu su: MUP RS u iznosu od 43.349 KM i Telekom Srpske u iznosu od
10.596 KM, a ostali dužnici u iznosu od 66.856 KM. Do datuma revizije
potraživanja su uglavnom naplaćena.
– Premije osiguranja putnika u javnom saobraćaju u iznosu od 1.190 KM,
66
– Potraživanja za zeleni karton u iznosu od 16.722 KM.
Potraživanja od ostalih kupaca na dan 31. decembra 2013 godine iznose 32.920 KM i
odnose se na potraživanja od kupaca: Auto centar Alfa Gradiška 24.422 KM i
Bavrlić Zoran 8.498 KM. U toku 2012. godine izvršena je ispravka ovih potraživanja
u cjelosti.
7. POTRAŽIVANJA IZ SPECIFIČNIH POSLOVA
U KM
Bruto stanje na početku godine
Bruto stanje na kraju godine
Potraživanja iz
specifičnih
poslova
93.247
144.108
Ispravka vrijednosti na početku godine
Ispravka vrijednosti na kraju godine
NETO STANJE
31.12.2013. godine
31.12.2012. godine
Ukupno
218.434
410.345
30.309
30.309
129.143
94.989
113.799
62.938
315.356
89.291
Potraživanja iz specifičnih poslova su po osnovu:
–
–
–
–
Prava na regres u iznosu od 59.437 KM,
Otkupa šteta u iznosu od 1.935 KM,
Zakupa u iznosu od 67.269 KM,
Ostalih specifičnih poslova u iznosu od 15.466 KM.
Kratkoročna potraživanja od fizičkih lica (prava na regres) u iznosu od 59.437 KM su iz
ranijih godina, a u toku 2012. godine su ispravljena u iznosu od 30.309 KM. Nenaplaćeni
iznos na datum bilansa je 29.128 KM, koja potraživanja potiču samo iz 2013. godine i
obezbjeđena je naplata sudskim presudama i sporazumom o vansudskom poravnanju. Dio
potraživanja je naplaćen do datuma revizije.
Potraživanja za zakup su formirana u toku godine po osnovu ugovora o zakupu
investicionih nekretnina.
Potraživanja po osnovu ostalih specifičnih poslova u iznosu od 15.466 KM, su po osnovu:
- Ugovora o pristupanju dugu od Bon Sans iz Banjaluke u iznosu od 4.443 KM,
- Ugovora o pristupanju dugu od Grand Alfa Gradiška u iznosu od 4.306 KM,
- Ugovora o pristupanju dugu od Neven Maksimović iz Čelinca u iznosu od 4.717
KM,
- Ugovora o pristupanju dugu od Miljević Aleksandar iz Banjaluke u iznosu od
2.000 KM,
67
8. DRUGA POTRAŽIVANJA
U KM
Ukupno
Druga
potraživanja
Bruto stanje na početku godine
Bruto stanje na kraju godine
28.521
94.604
28.521
94.604
Ispravka vrijednosti na početku godine
Ispravka vrijednosti na kraju godine
23.178
23.178
23.178
23.178
NETO STANJE
31.12.2013. godine
31.12.2012. godine
71.426
5.343
71.426
5.343
Druga potraživanja su po osnovu:
– kamata u iznosu od 46.426 KM, od čega je po osnovu kamata od
Komercijalne banke a.d. Banja Luka u iznosu od 19.115 KM i kamata
sadržanih u kuponima na državne obveznice u iznosu od 25.976 KM, od
Autocentra Alfa u iznosu od 1.335 KM.
– Potraživanja za više plaćeni porez na dobit za 2013. godinu u iznosu od
25.000 KM (Društvo je plaćalo akontacije poreza na dobit, a po poreskoj
prijavi nema obavezu plaćanja poreza za 2013. godinu) i
– ostala potraživanja u iznosu od 23.178 KM, za koji iznos je izvršena ispravka
vrijednosti u cijelosti.
9.
KRATKOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI
U KM
Kratkoročni
finansijski
plasmani u
zemlji
Bruto stanje na
početku godine
Bruto stanje na kraju
godine
Finansijska
sredstva po fer
vrijednosti kroz
bilans uspjeha
Ukupno
514.050
1.765.805
2.279.855
67.950
3.044.974
3.112.924
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
50
50
Ispravka vrijednosti
na početku godine
Ispravka vrijednosti
na kraju godine
NETO STANJE
31.12.2013. godine
31.12.2012. godine
26.044
26.044
26.044
26.044
41.906
488.006
3.044.974
1.765.805
3.086.880
2.253.811
Kratkoročni finansijski plasmani u zemlji
Kratkoročni finansijski plasmani u zemlji su po osnovu kratkoročnih beskamatnih
pozajmica radnicima Društva na dan 31. decembra 2013. godine u iznosu od 67.950 KM
za rješavanje stambenih pitanja. U odnosu na prethodnu godinu kratkoročni finansijski
plasmani su smanjeni za iznos depozita od 450.000 KM koji je bio oročen kod
Komercijalne banke ad Banjaluka na period od 6 mjeseci.
Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha
Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha u iznosu od 3.044.974 KM se
odnose na obveznice ratne štete koje je Društvo kupilo na berzi. Odlukom Upravnog
odbora su klasifikovane kao Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha.
Na dan bilansiranja izvršen je obračun portfelja finansijskih sredstava i svođenje na fer
vrijednost. Tom prilikom su ostvareni prihodi od usklađivanja vrijednosti kupljenih
obveznica u iznosu od 627.685 KM. Vrijednost finansijskih sredstava je u toku tekuće
godine povećana za 1.279.169 KM od čega je kupljeno novih obveznica u iznosu od
651.484 KM, a razlika u iznosu od 627.685 KM je porast vrijednosti obveznica u odnosu
na nabavnu vrijednost.
10. GOTOVINA I EKVIVALENTI GOTOVINE
U KM
Poslovni računi - domaća valuta
Poslovni računi - strana valuta
Blagajna - domaća valuta
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
113.084
273.582
1
5.093
101.796
214.880
278.676
Gotovina i ekvivalenti gotovine - ukupno
Gotovinu i gotovinske ekvivalente čine sredstva na tekućim računima kao i sredstva u
blagajni Društva.
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
51
51
11. AKTIVNA VREMENSKA RAZGRANIČENJA
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
Razgraničeni troškovi zakupnina
Razgraničeni troškovi pribave
Ostala aktivna vremenska razgraničenja
557.764
148.065
365.802
118.965
3.840
Aktivna vremenska razgraničenja - ukupno
705.829
488.607
Razgraničeni troškovi zakupnina u iznosu od 557.764 KM odnose se na: unaprijed
plaćene troškove zakupa na pokretnim stvarima, na osnovu ugovora o zakupu reklamnog
prostora sa osiguranicima.
Razgraničeni troškovi pribave na dan 31.decembra 2013. godine iznose 148.065 KM,
cjelokupno se odnose na razgraničene troškove bruto plata zaposlenih koji rade direktno
na pribavi osiguranja. Obračun razgraničenja troškova na naredni obračunski period je
urađen na osnovu obračuna razgraničenja premije osiguranja, s čijom prodajom su
troškovi bruto plata zaposlenih koji rade na pribavi osiguranja, direktno povezani.
12. KAPITAL
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
Akcijski kapital
Zakonske rezerve
Nerealizovani gubici po osnovu finansijskih
sredstava raspoloživih za prodaju
Neraspoređeni dobitak ranijih godina
Neraspoređeni dobitak tekuće godine
Gubitak ranijih godina
5.250.000
93.842
4.000.000
93.842
9.690
637.163
(77.068)
780.235
925.904
(74.986)
KAPITAL
5.990.695
5.647.927
Akcijski kapital
Akcijski kapital Društva formiran je u skladu sa ugovorom o osnivanju Društva i
Statutom.
Društvo je osnovano kao akcionarsko društvo za obavljanje poslova osiguranja na
osnovu Rješenja Osnovnog suda u Banjoj Luci broj 071-0-REG-07-002637 od 14.
novembra 2007. godine.
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
52
52
Struktura akcijskog kapitala Društva na dan 31. decembra 2012. godine je bila sljedeća:
Akcionari
Obične akcije:
Zoran Tunjić
Povlaštene akcije:
Fond za restituciju
RS
Akcijski Fond RS
Zoran Tunjić
Branislav Gecić
Broj
akcija
UKM
20,000
2,000,000
9,990
9,990
999,000
999,000
1,000
1,000
10
%
100.000
24,975
24.975
0.025
0.025
Ukupno
Struktura akcijskog kapitala Društva na dan 31. decembra 2013. godine je
sljedeća:
Akcionari
Obične akcije:
Zoran Tunjić
Povlaštene akcije:
Fond za restituciju
RS
Akcijski Fond RS
Zoran Tunjić
Branislav Gecić
Ukupno
Broj
akcija
UKM
20,000
3.250.000
9,990
9,990
10
10
999,000
999,000
1,000
1,000
40,000
5.250.000
%prava
100.000
24,975
24.975
0.025
0.025
100
Obične akcije
Obične akcije su povećane za 1.250.000 KM, iz neraspoređene dobiti po osnovu Odluke
Skupštine akcionara Društva od 03.06.2013. godine o raspodjeli kumulirane
neraspoređene dobiti. Na osnovu Odluke Skupštine akcionara i Rješenja Komisije za
hartije od vrijednosti broj: 01-UP-031-1331/13 od 03.07.2013. godine o trećoj emisiji
akcija, povećanje akcijskog kapitala upisano je kod Okružnog privrednog suda Banjaluka
rješenjem broj: 057-0-Reg-13-001400 od 27.08.2013. godine i u CRHOV.
Neraspoređena dobit iznosila je 1.631.153 KM (poslije pokrića gubitka) i raspodijeljena
je:
- Iznos od 1.250.000 KM u povećanje akcijskog kapitala, a
- iznos od 371.464 isplata dividende,
- ostatak od 24.269 KM neraspoređena dobit, koja je korigovana za iznos od 14.580
KM, po osnovu naknadno utvrđene razlike poreza na dobit iz prethodnih godina,
tako da je ostalo neraspoređene dobiti u iznosu od 9.690 KM.
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
53
53
Povlaštene nekumulativne akcije
Povlaštene nekumulativne akcija Društva emitovane drugom emisijom sadrže
sljedeća prava za njihove vlasnike:
- dividendnu stopu od 8% na godišem nivou, koja dospijeva na naplatu
najkasnije 30. juna svake godine.
-
ako Emitent ne isplati ukupan iznos dividende na povlaštene nekumulativne
akcije do
30. juna tekuće godine za prethodnu godinu, povlaštene
nekumulativne akcije dobijaju pravo glasa do isplate dividende u omjeru 1:1
-
Emitent daje pravo vlasnicima povlaštenih nekumulativnih akcija da ih mogu
konvertovati u obične (redovne) akcije u omjeru 1:1, i u tom slučaju daje pravo
vlasnicima na određen broj predstavnika u organima društva,
-
Emitent daje pravo prioriteta vlasnicima povlaštenih nekumulativnih akcija, u
odnosu na vlasnike običnih akcija, kod raspodjele likvidacione i stečajne mase,
-
Emitent je u obavezi da izvršava izvještavanje prema vlasnicima povlaštenih
nekumulativnih akcija, i
-
Emitent daje pravo vlasnicima povlašćenih nekumulativnih akcija da ih prodaju
Akcionarskom društvo najniže po cijeni po kojoj su ih stekli, ukoliko Društvo ne
ispunjava uslove propisane Prospektom i osnivačkim aktom, koje se odnose na
obaveze prema vlasnicima povlaštenih akcija.
Društvo je za drugu emisiju povlaštenih nekumulativnih akcija dobilo potrebna
rješenje od strane Komisije za hartije od vrijednosti Republike Srpske, kao i
Agencije, dok je proces registracije navedenog povećanja akcionarskog kapitala kod
nadležnog suda u toku.
Vlasnici običnih akcija, imaju pravo odlučivanja/opciju, o isplati, i načinima isplate
dividende. Vlasnici povlaštenih akcija imaju pravo odlučivanja samo ako:
- se takva povlaštena akcija pretvori u običnu akciju, i
- dividende na povlaštene akcije koje su stečene i čija je isplata
zahtijevana, nisu isplaćene do definisanog roka isplate.
Nominalna vrijednost jedne obične i povlašćene nekumulativne akcije sa stanjem na
dan 31. decembra 2013. godine je ista, i iznosi 100 Konvertibilnih maraka.
Nerealizovani gubici po osnovu finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju iz
prethodne godine u iznosu od 77.068 KM, preneseni su na rashode perioda, radi toga što
je izvršena reklasifikacija ovih sredstava na kratkoročna ulaganja.
Zakonske rezerve
Društvo je 2012. godine je izvršilo izdvajanja u zakonske rezerve prema odredbama
člana 231. Zakona o privrednim društvima «Službeni glasnik Republike Srpske»,broj.
127/08, 58/09 i 100/11), za period poslovanja od 2008 godine do 31.12.2012. godine.
Prilikom raspodjele ostvarene dobiti za svaku poslovnu godinu, Društvo ima obavezu
izdvajanja u zakonske rezerve 5 % od ostvarene neto dobiti ( za 2013. godinu obaveza
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
54
54
iznosu 31.858 KM), sve dok te rezerve zajedno sa rezervama kapitala ne dostigne iznos
od najmanje 10 % vrijednosti osnovnog kapitala ili statutom određeni veći dio osnovnog
kapitala.
13. GARANTNI FOND
U KM
Akcijski kapital
Zakonske rezerve
Preneseni dobitak iz ranijih godina korigovani
Minus: Nematerijalna ulaganja
Minus:Preneseni gubitak
GARANTNI FOND
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
5.250.000
93.842
9.690
(31.076)
5.322.456
4.000.000
93.842
780.235
(31.076)
(74.986)
4.768.015
Na dan 31. decembar 2013. godine ostvareni garantni fond je bio veći od minimalnog
garantnog fonda definisanog članom 52. i 53. Zakona o društvima za osiguranje, koji
za Društvo iznosi 2.000.000 KM.
14.
OBAVEZE PO OSNOVU ŠTETA I UGOVORENIH IZNOSA
U KM
Obaveze po osnovu šteta i ugovorenih iznosa
Obaveze po osnovu šteta - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
36.304
36.304
214
2.724
Do datuma revizije obaveze su likvidirane
15. OBAVEZE PO OSNOVU BRUTO ZARADA
U KM
Obaveze za porez na zarade
Obaveze za doprinose na zarade
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
4.063
7.943
3.204
2.413
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
55
55
Obaveze za poreze na zarade koje se refundiraju
Obaveze za doprinose na zarade koje se refundiraju
Obaveze po osnovu bruto zarada - ukupno
196
990
58.003
196
535
40.576
Obaveze su izmirene.
16. OBAVEZE PO OSNOVU BRUTO NAKNADA ZARADA
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
Obaveze za ostala neto lična primanja
Obaveze za porez na ostala lična primanja
950
56.776
8.950
63.514
Obaveze po osnovu bruto naknada zarada ukupno
57.727
72.464
Obaveze su izmirene.
17. DRUGE OBAVEZE IZ POSLOVANJA
U KM
Prim ljeni avansi, depoziti i kaucije
Dobavljači u zemlji
Obaveze prema članovima upravnog i nadzornog
odbora
Obaveze prema fizičkim licima za naknade po
ugovoru
Druge obaveze iz poslovanja - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
4.703
550.017
1.843
196.050
8.081
9.565
564.645
205.615
Značajnije obaveze prema dobavljačima na datum bilansa su:
- Biro zelene karte BiH u iznosu od 41.070 KM,
- Zaštitni Fond RS u iznosu od 8.382 KM,
- Top AGM doo u iznosu od 18.427 KM,
- Hidro-Coop doo u iznosu od 9.858 KM,
- Sloga doo u iznosu od 17.459 KM,
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
56
56
-
Trkulja Milan u iznosu od 380.000 KM, za kupovinu investicionog objekta u
Srpcu,
Ostalim dobavljačima u manjim iznosima.
Od iskazanih obaveza prema dobavljačima, na datum bilansa, do datuma revizije
izmirene su obaveze u iznosu od 209.939 KM, a neizmirene obaveze iznose 339.715
KM, od čega je glavni dio obaveze za kupovinu objekta u Srpcu u iznosu od 300.500
KM.
18. OBAVEZE ZA POREZE, DOPRINOSE, DRUGE KRATKOROČNE
OBAVEZE I POREZ NA DOBIT
U KM
Obaveze za dividende
Obaveze za poreze, komunalne i republička taksa
Obaveze za porez na zakupe i porez na dividendu
Ostale obaveze za poreze, doprinose i druge
dažbine
Rezervacije za otpremnine
Obaveze za ostale poreze, doprinose i druge
kratkoročne obaveze - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
35.971
15.284
52.341
24.635
27.426
788
36.336
18.712
19.532
140.720
90.305
Tekuće obaveze za porez na dobit
87.617
Rezervisanja za otpremnine zaposlenih u iznosu od 36.336 KM, je priznato na datum
bilansa 31.12.2013. godine, na osnovu aktuarske procjene od strane ovlašćenog aktuara u
skladu sa MRS 19 Primanja zaposlenih. Rezervisanja se odnose na sadašnju vrijednost
budućih isplata za otpremnine prilikom odlaska radnika u penziju. Rezervisanja za ove
namjene iskazana su na bilansnoj poziciji AOP 163, a treba iskazati na AOP 133
Rezervisanja za naknade i beneficije zaposlenih. Potrebno je izvršiti reklasifikaciju ovih
obaveza.
19. PASIVNA VREMENSKA RAZGRANIČENJA
U KM
Prenosne premije neživotnih osiguranja
Rezervisane štete neživotnih osiguranja
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
3.071.378
778.774
2.670.536
555.800
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
57
57
Rezervisanja za preventivu
Razgraničeni prihodi po osnovu potraživanja
Pasivna vremenska razgraničenja - ukupno
204.104
146.577
50.000
4.054.256
3.422.913
Prenosna premija neživotnih osiguranja
Prenosna premija učestvuje u obračunatoj premiji sa 51,67 %. Obračun prenosne premije
Društvo je izvršilo u skladu sa Pravilnikom o formiranju i načinu obračunavanja i visini
prenosnih premija. Osnovica za obračun bruto prenosne premije neposrednih neživotnih
osiguranja je obračunata premija u tekućem obračunskom periodu. Obračun prenosne
premije urađen je prema vremenu trajanja osiguranja po metodi pojedinačnog obračuna
za svaki ugovor o osiguranju a na osnovu preostalog broja dana trajanja osiguranja nakon
dana bilansiranja a putem automatske obrade podataka.
Rezervisane štete neživotnih osiguranja čine:
-
Rezervisane štete RBNS AO u iznosu od 332.367 KM, procjenom od iznosa
prijavljenih šteta za 78 oštećenika.
Rezervisane štete IBNR AO u iznosu od 446.410 KM, neprijavljene štete po
aktuarskoj procjeni.
Rezervisanja sredstava za nastale, prijavljene a ne likvidirane štete
Društvo vrši rezervisanje za prijavljene a nelikvidirane štete na osnovu pojedinačne
procjene iznosa štete koju će Društvo morati da plati, na bazi očekivanog iznosa isplate za
svaku pojedinačnu rezervisanu štetu.
Za prijavljene a nelikvidirane štete za koje nije utvrđena visina odštete, rezerviše se
najmanje prosječan iznos likvidirane štete u obračunskom periodu za koji se utvrđuje
fiansijski rezultat.
Iznos prijavljenih šteta koje će se isplaćivati u obliku rente rezervišu se u
kapitalizovanom iznosu sadašnje vrijednosti svih budućih renti.
Štete u sporu rezervišu se u iznosu za koji se očekuje da bi mogao biti utvrđen od strane
suda.
Rezervisanja za prijavljene a nelikvidirane štete na dan 31.12.2013.godine iznose 332.364
KM. Navedena rezervisanja uključuju dodatna rezervisanja po osnovu potencijalnih
gubitaka za štete koje su u sudskom sporu (napomena 37. uz osnovni Izvještaj).
Rukovodstvo Društva smatra da je izvršilo adekvatno rezervisanje po navedenom osnovu.
Rezervisanja za nastale a neprijavljene štete
Društvo je izvršilo obračun rezervacija za nastale neprijavljene štete odvojeno za
autoodgovornost i auto nezgodu. Dovoljnost rezervacija za nastale neprijavljene štete se
prati i ocjenjuje kroz više metoda obračuna definisanih Pravilnikom o formiranju i načinu
obračunavanja rezervacija za štete. Rezervacije za osiguranje autonezgode vrše se
metodom očekivane kvote šteta, dok se za obračun rezervacija autoodgovornosti pored te
metode koristi i metoda lančanih ljestvica.
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
58
58
Metoda očekivane kvote šteta koristi podatke o iznosu riješenih šteta neto od reosiguranja
u vrsti osiguranja u posmatranoj godini (uključujući i rentne štete neto od reosiguranja),
iznosu rezervisanih šteta neto od reosiguranja za nastale prijavljene a neriješene štete u
vrsti osiguranja na dan obračuna (uključujući i rentne štete neto od reosiguranja) i
koeficijenta za obračun nastalih a neprijavljenih šteta u vrsti osiguranja, koji se dobija kao
aritmetička sredina koeficijenta ki za poslednje tri godine.
Metoda lančanih ljestvica (chain ladder metoda) prati tok razvoja šteta i sagledava
vremenske razlike od trenutka njihovog nastanka do trenutka njihovih isplata u narednim
godinama. Nepoznate vrijednosti budućih iznosa šteta procjenjuju se na osnovu podataka
iz prošlosti. Podaci o nastalim štetama i njihovom razvoju tokom godina posmatraju se
preko trougla šteta. Formirana tabela omogućava da se procijene potencijalne vrijednosti
budućih šteta po godinama razvoja.
Rezervisanja za preventivu
Društvo u 2013. godini nije imalo izdataka na teret sredstava preventive tako da ukupan
iznos rezervisanja za preventivu na dan 31.12.2013. godine iznosi 204.754 KM.
ANALIZA BILANSAUSPJEHA
20. POSLOVNI PRIHODI
I
PRIHODI OD PREMIJE OSIGURANJA
31.decembra
2013.
U KM
31.decembra
2012.
Fakturisana premija osiguranja i saosiguranja:
- Obavezna osiguranja od autoodgovornosti
Tehnička premija AO
Režijski dodatak AO
Dodatak za preventivu AO
Tehnička premija AN
Režijski dodatak AN
5.878.754
3.975.586
1.728.477
57.527
82.015
35.149
5.227.542
3.534.801
1.536.845
51.170
73.308
31.418
- Promjene prenosne premije
Prihodi od premija neživot.osig. - ukupno
(400.842)
5.477.912
(331.133)
4.896.409
II
DRUGI POSLOVNI PRIHODI
U KM
Prihodi od regresnih potraživanja
Prihodi od uslužnih zapisnika
31.decembra
2013.
31.decembra
2012.
36.177
-
20.396
505
NAPOMENE NA STRANAMA 23 DO 74 SU SASTAVNI DIO FINANSIJSKIH
59
59
Prihodi od zelenih kartona
Prihodi od povrata poreskih dabina
Prihod od izdavanja u zakup
Prihodi od otkupa šteta
Drugi poslovni prihodi - ukupno
55.436
21.714
12.000
8.782
134.109
POSLOVNI PRIHODI - UKUPNO (I + II)
5.612.021
10.688
5.227
46.600
4.072
87.488
4.983.898
Ukupna fakturisana premija za period od 01. januara do 31. decembra 2013.
godine se odnosi na premiju obaveznih osiguranja: autoodgovornost i osiguranje
nezgode. Ukupan broj zaključenih polisa osiguranja od autoodgovornosti za
2013.
godinu iznosi 21.836 polisa autoodgovornosti i 107 polisa osiguranja
putnika u javnom prevozu, 18.236 osiguranih lica. Društvo je najvećim dijelom
obavljalo poslove autoosiguranja u regiji Banja Luka, Gradiška a razvijalo je
mrežu prodaje u drugim dijelovima Republike Srpske.
21. POSLOVNI RASHODI
I
RASHODI ZA DUGOROČNA REZERVISANJA I FUNKCIONALNE
DOPRINOSE
U KM
31.decembra 31.decembra
2013.
2012.
Doprinosi Birou Zelene karte BiH
Doprinosi Zaštitnom fondu RS
Naknade Agenciji za osiguranje RS
Rezervisanja za preventivu
Rashodi za dugoročna rezervisanja I funkcionalne
doprinose - ukupno
136.936
100.594
57.622
57.527
149.169
64.645
51.358
51.170
352.679
316.342
II NAKNADE ŠTETA I OSTALE NAKNADE NEŽIVOTNIH OSIGURANJA
31.decembra
2013.
Naknade šteta neživotnih
Rashodi po osnovu premija
Rezervacija prijavljene nelikvidirane
Rezervacija za neprijavljene
Troškovi regresnih
Troškovi sudskih
U KM
31.decembra
2012.
Troškovi sudskog vještaka Ostali troškovi obrade
Ostala
Naknade šteta i ostale naknade neživotnih
osiguranja- ukupno
1.927.953
1.087.662
III TROŠKOVI AMORTIZACIJE I REZERVISANJA
31.decembra
2013.
Troškovi amortizacije
Troškovi rezervisanja
Troškovi amortizacije i rezervisanja
- ukupno
U KM
31.decembra
2012.
141.120
245.392
141.120
245.392
Troškovi amortizacije u tekućoj godini su smanjeni po osnovu prodaje i isknjženja
nekretnina u prethodnoj godini.
IV TROŠKOVI MATERIJALA, ENERGIJE, USLUGA I
NEMATERIJALNI TROŠKOVI
31.decembra
2013.
Troškovi materijala
Troškovi kancelarijskog materijala
Troškovi goriva, maziva i energije
Troškovi održavanja
Troškovi prevoza
Troškovi PTT usluga
Troškovi vode i komunalnih usluga
Troškovi zakupa
Troškovi reklame
Troškovi reklame i propagande
Troškovi objavljivanja u novinama
Troškovi stručnog obrazovanja
Troškovi reprezentacije
Troškovi donacija i pomoći
Pomoć u finansijskim sredstvima
Troškovi sponzorstava
Troškovi službenih putovanja
Troškovi sudskog vještaka
Bankarske provizije
Troškovi brokerskih provizija
6.235
21.392
73.139
18.890
13.257
49.897
4.624
2.051.387
40.217
5.988
5.739
24.082
6.610
54.300
116.418
1.290
18.506
2.410
U KM
31.decembra
2012.
8.496
11.923
98.211
20.024
4.836
27.445
2.153
370.738
189.573
426.634
2.065
5.340
59.935
2.000
14.100
168.315
135.579
3.585
10.021
6.211
Troškovi vođenja HOV
Troškovi provizije osiguranja
Troškovi premije osiguranja
Troškovi predaje fin. izvještaja
Troškovi revizije
Troškovi notarskih usluga
Aktuarske usluge
Konsultanske usluge
Troškovi usluga na računarskim programima
Troškovi advokatskih usluga
Troškovi prenoćišta
Ostale nematerijalne usluge
Takse i naknade
Porez na imovinu
Ostali nematerijalni troškovi
Troškovi materijala, energije, usluga i nematerijalni
troškovi- ukupno
875
14.717
4.422
19.890
4.263
3.000
22.780
2.106
24.834
1.375
59.580
32.048
1.856
37.839
11.567
160
11.700
4,000
22.045
87.258
4.134
15.025
2.704.271
1.762.763
V TROŠKOVI ZARADA, NAKNADA ZARADA I OSTALI LIČNI RASHODI
31.decembra
2013.
Troškovi bruto zarada
527.373
Doprinosi za invalidna lica
562
Troškovi za penziono i invalidsko osiguranje
1.866
Troškovi po ugovorima o djelu
3.059
Troškovi po ugovorima o autorskim pravima
36,702
Bruto naknade članovima Upravnog i odbora za reviziju
13.847
Ostali lični rashodi
17.588
Troškovi otpremnina
2.226
Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični
rashodi - ukupno
POSLOVNI RASHODI - UKUPNO (I do V)
U KM
31.decembra
2012.
506.127
452
215.151
2.334
7.164
603.223
731.228
5.728.942
4.143.386
Naknade šteta neživotnih osiguranja
Društvo je u toku 2013. godine, u poređenju sa prethodnom
godinom imalo povećanje broja isplaćenih šteta i po broju šteta i po
isplaćenoj vrijednosti.
Ovo povećanje je u očekivanim okvirima rukovodstva Društva. Raspon
isplaćenih šteta u toku 2013. godine kretao se od 64 Konvertibilnih maraka do
107.000 Konvertibilnih maraka, a prosjećna vrijednost likvidarane štete iznosi
3.244 KM .
63
63
U 2013. godini Društvo je ostvarilo stepen ažurnosti isplate odštetnih zahtijeva od 97,79
% dok je u 2012. godini stepen ažurnosti iznosio 99,97 % KM. Prosječan vremenski rok
od datuma prijave do datuma obrade je 9 dana, a od datuma obrade do datuma isplate 0,7 dana.
Troškovi zakupa
Troškovi zakupa obuhvataju:
- Troškovi zakupa na nepokretnoj imovini u iznosu od 300.518 KM,
- Troškovi zakupa na pokretnoj stvari u iznosu od 1.671.283 KM,
- Troškovi zakupa poslovnih prostora u iznosu od 79.585 KM,
Troškovi zakupa na nepokretnoj imovini i na pokretnim stvarima ostvareni su po osnovu
zaključenih ugovora o zakupu kojima je ugovoreno isticanje reklame. Po osnovu zakupa
plaćen je porez na zakup koji je uključen u troškove zakupa.
Najveći pojedinačni trošak čine troškovi zakupa, koji su porasli za oko dva puta u odnosu
na prethodnu godinu, a učestvuju 59,48 % u troškovima sprovođenja osiguranja, što nije
imalo adekvatan efekat na ostvareni rezultat poslovanja društva.
Troškovi sprovođenja osiguranja prevazilaze iznos dozvoljenog režijskog dodatka.
22. FINANSIJSKI PRIHODI
U KM
Prihodi od kamata
Finansijski prihodi - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
156.678
156.678
102.278
102.278
Prihode od kamata čine:
- prihodi po osnovu oročenih i ostalih depozita u iznosu od 30.440 KM,
- prihodi po osnovu dugoročnog zajma u iznosu od 16.744 KM,
- prihodi od kamata na sredstvima Rezervnog fonda (Biro zelene karte) u iznosu od
15.779 KM i
- prihodi od kamata na hartije od vrijednosti u iznosu od 93.714 KM.
23. FINANSIJSKI RASHODI
U KM
Rashodi kamata
Negativne kursne razlike
Finansijski rashodi - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
10.058
9
10.067
36.567
36.567
64
64
Rashodi kamata se odnose na transakcije sa hartijama od vrijednosti.
24. OSTALI PRIHODI
U KM
31. decembra
2013.
Dobici po osnovu prodaje nematerijalnih ulaganja,
nekretnina, postrojenja i opreme
Naplaćena otpisana potraživanja
Prihodi od smanjenja obaveza
34.154
50.000
I Ostali prihodi - ukupno
84.154
31. decembra
2012.
469.849
469.849
25. OSTALI RASHODI
U KM
31. decembra
2013.
Gubici po osnovu prodaje i rashodovanja
nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja i
opreme
Rashodi po osnovu ispravke vrijednosti i otpisa
potraživanja
Rashodi po osnovu rashodovanja zaliha materijala,
robe i ostali rashodi
Ostali rashodi - ukupno
31. decembra
2012.
11.587
105.827
2.228
119.642
65
65
26. PRIHODI OD USKLAĐIVANJA VRIJEDNOSTI IMOVINE
U KM
Prihodi od usklađivanja vrijednosti finansijskih
sredstava kroz bilans uspjeha
Prihodi od usklađivanja vrijednosti imovine ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
627.685
71.050
627.685
71.050
Prihodi su priznati od usklađivanja vrijednosti finansijskih sredstava kroz bilans uspjeha u
iznosu od 627.685 KM, a po osnovu vrednovanja državnih obveznica po berzanskoj
cijeni na dan 31.12.2013. godine.
27. RASHODI OD USKLAĐIVANJA VRIJEDNOSTI IMOVINE
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
Obezvrijeđenje ostale imovine
117.369
208.310
Rashodi po osnovu obezvrijedjenja imovine ukupno
117.369
208.310
Obezvrijeđenje ostale imovine u iznosu od 117.369 KM obuhvata:
- ispravku vrijednosti avansa u iznosu od 40.302 KM,
- prenos iznosa od 77.067 KM sa nerealizovanih gubitaka iz prethodne godine na
rashode perioda, za koji iznos je trebalo korigovati dobit iz prethodne godine.
28. PRIHODI PO OSNOVU ISPRAVKE GREŠAKA IZ RANIJIH GODINA
U KM
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
Prihodi po osnovu ispravke grešaka iz ranijih
perioda
33.907
421
Prihodi po osnovu ispravke grešaka iz ranijih
godina - ukupno
33.907
421
66
66
Ovi prihodi su po osnovu usaglašavanja stanja sa dobavljačima.
29. RASHODI PO OSNOVU ISPRAVKE GREŠAKA IZ RANIJIH GODINA
U KM
Rashodi po osnovu ispravke grešaka iz ranijih
godina
Rashodi po osnovu ispravke grešaka iz ranijih
godina - ukupno
31. decembra
2013.
31. decembra
2012.
20.602
18.163
20.602
18.163
Rashodi po osnovu ispravke grešaka iz ranijih godina u iznosu od 20.602 KM je po
osnovu naknadno prispjelih računa iz ranijih godina u iznosu od 6.035 KM i povrata
premije osiguranja iz prethodne godine u iznosu od 14.567 KM.
30. DOBITAK I POREZ NA DOBITAK
Dobitak prije oporezivanja
Porez na dobitak obračunat po stopi od 10%
Obaveze za porez na dobit iz ranijeg perioda
Tekući dobitak
31. decembra
2013.
U KM
31. decembra
2012.
637.162
1.101.428
-
(111.445)
637.162
989.983
31. ZARADA PO AKCIJI
U KM
31.decembra 31. decembra
2013.
2012.
Neto dobitak obračunskog perioda
Prosječan ponderisani broj izdatih akcija
Zarada po akciji
637.162
52.500
989.983
20,712
12,14
47,80
32. POVEZANA LICA
Prema izjavi rukovodstva Društvo nije imalo finansijskih transakcija sa povezanim
licima.
67
67
33. POSREDNICI U OSIGURANJU
Društvo je imalo zaključen ugovor sa posrednikom V-Group Palis Brčko u osiguranju,
koji je ostvario premiju osiguranja u 2013. godini od 148.594 KM, obračunata mu i
isplaćena provizija u iznosu od 14.771 KM, koja učestvuje u ukupnoj premiji osiguranja
sa 0,26 % i u troškovima sprovođenja osiguranja 0,42 %.
34. REOSIGURANJE
Društvo vrši reosiguranje po osnovu zelene karte preko Biroa zelene karte BiH i Bosna
Re iz Sarajeva da bi smanjilo finansijsku izloženost rizicima. Druge vidove reosiguranja
Društvo nije ugovaralo za 2013. godinu.
35. TEHNIČKE REZERVE
KM
31.12.2013.
god
Prenosnapremija:
Stanje na početku
godine
Promjene prenosne
premije
Stanje na kraju
godine
Rezerve za štete
Tehničke rezerve
31.12.2012.
god
Promjene
13/12.godina
2.670.536
2.339.404
+331.132
400.841
331.132
+69.709
3.071.378
778.774
3.850.152
2.670.536
555.800
3.226.336
+400.842
+222.974
+623.816
Plasman sredstava za pokriće tehničkih rezervi i m inimanog garantnog fonda Društva
vršen je u skladu sa Pravilnikom o visini i načinu ulaganja sredstava za pokriće tehničkih
rezervi i minimalnog garantnog fonda.
Tehničke rezerve, na dan 31.12.2013. godine Društvo je obračunalo i iskazalo analitički u
bilansu stanja u iznosu od 3.850.152 KM što je za 19,34 % procentnih poena više u
odnosu na prethodnu godinu.
Društvo nije mijenjalo metode izračunavanja tehničkih rezervi.
Prema izvještaju ovlašćenog aktuara, struktura ulaganja tehničkih rezervi Društva na dan
31.12.2013. godine je:
68
68
R.br Vrsta (oblik) ulaganja
Dozvoljeni %
1
Hartije od vrijednosti čiji je Bez ograničenja
emitent Republika Srpska
2
Nekretnine i druga prava na
nekretninama (pravo svojine,
pravo
građenja,
pravo
korištenja i slično)
3
4
5
Ukupno uloženi Ostvareni
iznos KM
%
2.070.950
53,79
Do 30% u jednu
nekretninu odnosno u
više nekretnina koje
su
međusobno
povezane tako da čine
jednu cjelinu do 15%
Oročeni depoziti banaka u Do 50%, a u jednu
RS, odnosno BiH
banku do 20%
Sredstva na računima društva
Do 10%
za osiguranje
Zajmovi osigurani založnim
pravom na nekretnini(hipoteka
UKUPNO ULOŽENA SEDSTVA
834.576
21,68
600.000
15,58
113.085
2,93
231.541
6,02
3.850.152
100
Uvidom u skraćeni obrazac US-1 i odgovarajuće priloge sa stanjem na dan 31.12.2013.
godine može se uočiti da su sredstva za obezbjeđenje tehničkih rezervi angažovana u
namjene propisane članom 5. Pravilnika o visini i načinu ulaganja sredstava za pokriće
tehničkih rezervi i m inimalnog garantnog fonda Društva za osiguranje.
Ulaganja za obezbjeđenje tehničkih rezervi su usklađena i sigurna, imaju prinos i likvidna
su.
36 OBRASCI STROGE EVIDENCIJE
Zalihe materijala Društva na dan 31. decembra 2013. godine iznose 3.007
Konvertibilnih maraka i u cjelosti predstvaljaju vrijednost zaliha polisa osiguranja.
Društvo vodi evidenciju obrazaca stroge evidencije putem računara u okviru premijskog
knjigovodstva. Na dan 31.12.2012. godine izvršen je popis svih obrazaca koji su se
nalazili kod preuzimača rizika i u ekonomatu Društva, a knjigovodstveno stanje je
usaglašeno sa popisanim stanjem. Pregled promjena u evidenciji obrazaca stroge
evidencije u 2013. godini dat je u narednoj tabeli:
Tabela 02: Popis stanja obrazaca stroge evidencije
R.
br
1.
2.
3.
4.
5.
Opis
AO
Stanje 01.01.2013.
Štampano u 2013.
Ukupno (1+2):
Prodato polisa u
2013.
Poništeno polisa u
4.029
28.750
32.779
Putnici u
javnom
prevozu
289
250
539
20.985
1.216
107
0
Granično
ZK
Ukupno
676
900
1.576
2.103
16.000
18.103
7.097
45.900
52.997
851
0
13.799
0
35.742
1.216
69
69
2013.
Storno polisa U
6. 2013.
7. Ukupno (4+5+6):
8. St.po. knjig.(3-7):
9. Pop.pol.31.12.2013.
10. Viš. polisa (10-9):
11. Manj. pol.(9-10):
1.320
23.521
9.258
9.258
-
0
107
432
432
-
22
873
703
703
-
557
14.356
3.747
3.747
-
1.899
38.857
14.140
14.142
-
37. POTENCIJALNA SREDSTVA I OBAVEZE
Društvo se povremeno javlja kao tužena strana u sporovima po osnovu odštetnih zahtjeva
prema različitim polisama osiguranja izdatim od strane Društva. Na dan 31.12.2013.
godine protiv Društva se vodi 35 tužbenih zahtjeva ukupne vrijednosti spora od 367.791
KM. Rukovodstvo je izvršilo procjenu osnovanosti tužbenih zahtjeva i po tom osnovu
rezervisalo sredstva u iznosu od 70.700 KM, koji iznos je sadržan u ukupnom iznosu
rezervacija od Društvo je izvršilo rezervisanje za isplatu šteta po svim osnovama u iznosu
od 778.774 KM.
Rukovodstvo Društva vjeruje da iznos odštetnih zahtjeva po tužbama, kao i onih koji
eventualno predstoje protiv Društva, neće imati negativan ishod za Društvo i da Društvo
neće biti izloženo materijalno značajnim potencijalnim gubicima po navedenim
osnovama, jer su već rezervisana sredstva za te namjene.
Društvo se javlja kao tužilac u sudkim sporovima:
- radi naplate svojih regresnih potraživanja čija vrijednost na dan 31.12.2013 iznosi
393.468 KM, a od kog iznosa je utuženo 152.541 KM.
- po drugom osnovu za iznos potraživanja od 46.203 KM.
Za obračunavanje i plaćanje direktnih poreza i doprinosa, (na dobit, n a dohodak građana,
n a imovinu, takse, naknade, kao i doprinosi socijalnog osiguranja), za koje je nadležna
Poreska uprava Republike Srpske, započela je kontrola od strane inspektora Poreske
uprave RS koja obuhvata period od 01.06.2012. godine do 31.03.2014. godine. Ovom
kontrolom mogu se pojaviti različita tumačenja primjene poreskih zakona u odnosu na
tumačenje rukovodstva, te Društvu može biti određen dodatni iznos poreza i kamata. U
skladu sa Zakonom o poreskoj upravi Republike Srpske, period zastarjelosti poreske
obaveze je 5 godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju prava da odrede plaćanje
neizmirenih obaveza u roku od 5 godina od trenutka kada je obaveza nastala.
Prema izjavi rukovodstva, osim obaveza po hipotekama na nepokretnoj imovini (vidi
napomenu 3), Društvo nije stvaralo druge obaveze po mjenicama ni garancijama niti je
bilo drugih okolnosti koje bi zahtjevale prilagođavanje u vezi sa finansijskim
izvještajima.
70
70
38. DOGAĐAJI NAKON DATUMA BILANSA
Na osnovu procedura koje smo obavili i izjava menadžmenta Društva, nismo utvrdili
naknadne događaje u periodu od datuma završetka razdoblja za izvještavanje o godišnjoj
reviziji do datuma naknadnih događaja, uslijed kojih bi bilo potrebno prilagoditi
finansijske izvještaje ili bi mogli nepovoljno uticati na finansijski položaj u narednom
periodu.
39. DEVIZNI KURSEVI
Srednji kursevi za devize, utvrđeni na međubankarskom tržištu deviza, primjenjeni za
preračun deviznih pozicija bilansa stanja u Konvertibilne marke, za pojedine glavne
valute su bili sljedeći:
Konvertibilnih maraka
31. decembra 31. decembar
2013.
2012
Američki dolar (USD)
EUR
39.
1,4190
1,9558
1.4798
1.9558
STALNOST POSLOVANJA
Stalnost poslovanja nije ugrožena, jer je Društvo likvidno.
41. IZVJEŠTAJI KOJE DRUŠTVO DOSTAVLJA AGENCIJI ZA OSIGURANJE
RS
Društvo je sa stanjem na dan 31. decembra 2013. godine dostavilo
Agenciji za osiguranje Republike Srpske sljedeće izvještaje:
Redni
br.
Nazivizvještaja
1. Ostvarena regresna potraživanja
Oznaka Prilogbr.
1.
2. Premija osiguranja
3. Osiguranje od odg. za motorna vozila-premija
2.
P-AO
3.
4. Rezerve za štete
4.
5. Struktura bruto rezervi za štete
5.
6. Obrađene štete u tekućem obračunskom periodu
6.
7. Rezerve za štete iz prethodne godine, prijavljene štete u
tekućem obračunskom periodu i obrađene štete neisplaćene do
kraja obračunskog perioda
7.
70
70
8. Osiguranje od odgovornosti za motonra vozila – štete
Š-AO
8.
MS-1
9.
K
10.
US1
11.
US3
12.
PSE
13.
9. Izvještaj o margini solventnosti za poslove neposrednih
neživotnih osiguranja sa stanjem na dan 31. decembra 2011. godine
10. Izvještaj društva za osiguranje o kapitalu i garantnom fondu
za poslove neživotnih osiguranja sa stanjem na dan 31. decembra
2011. godine
11. Pregled stanja ulaganja sredstava za obezbjeđenje tehničke
rezerve društva za osiguranje na dan 31. decembra 2010. godine
12. Pregled stanja ulaganja sredstava 1/3 garantnog fonda društva
za osiguranje na dan 31. decembra 2011. godine
13. Pregled štampanih i preuzetih polisa stroge evidencije
obaveznih osiguranja od odgovornosti
Svi izvještaji su ovjereni od strane odgovornog lica iz Društva, a izvještaji od rednog
broja 1 do rednog broja 12 su ovjereni i od strane ovlaštenog aktuara Društva za
2013. godinu. Izvještaji su ispravno sačinjeni i potpuni.
2. POKAZATELJI POSLOVANJA DRUŠTVA
Postoji znatan broj pokazatelja za analizu poslovanja i finansijskog položaja društva,
za procjenu njegovog razvoja, uz primjenu racio pokazatelja, koji se mogu grupisati
kao:
Ekonomičnost
Princip ekonomičnosti u osiguranju se ostvaruje kroz nastojanje da se uz što manje
troškove postignu što veći prihodi. Polazeći od navedenog, ostvareni nivo
ekonomičnosti Društva se može izraziti stavljanjem u odnos ukupnih prihoda i
ukupnih rashoda koji pokazatelj iznosi:
UKUPNI PRIHODI /
UKUPNI RASHODI
POSLOVNI PRIHODI /
POSLOVNI RASHODI
2013.
godine
2012.
godine
1,1085
1,2434
0,9796
1,2029
U 2013. godini smanjena je ekonomičnost poslovanja u odnosu na prethodnu godinu, jer je
ostvaren gubitak od poslovnih aktivnosti.
Produktivnost
71
71
Produktivnost u osiguravajućim društvima se ostvaruje nastojanjem da se ostvari što veći
obim premija uz što manju upotrebu radne snage. Shodno tome, nivo produktivnosti
se može izraziti stavljanjem u odnos fakturisane premije osiguranja (bez umanjenja za
prenosnu premiju) i prosječnog broja zaposlenih u posmatranom periodu, kao što je
prikazano u sledećem pregledu:
Produktivnost za 2013. godinu: U KM
5.878.754= 125.079 Konvertibilne marke po 1 radniku
47
U odnosu na ostvarene rezultate iz prethodne godine produktivnost je smanjena.
Produktivnost za 2012. godinu: U KM
5,227,542 = 127,501 Konvertibilne marke po 1 radniku
41
Rentabilnost poslovanja
Rentabilnost je zarađivačka moć, moć prinosa na uloženu imovinu, što se izračunava
stopom prinosa (stopa povrata). Stopa prinosa se dobije iz odnosa neto-dobitka na
prosjećni ukupni kapital, ili na prosječno uloženu imovinu i iznosila je:.
Za 2013.godinu:
- Stopa prinosa na ukupni kapital (return on eqity, ROE) iznosila je 10,9354
- Stopa prinosa na uloženu imovinu (return on assets, ROA) iznosila je 6,22012
U odnosu na ostvarene rezultate iz prethodne godine zarađivačka sposobnost je smanjena.
Za 2012.godinu:
- Stopa prinosa na ukupni kapital (return on eqity, ROE) iznosila je 18,70806,
- Stopa prinosa na uloženu imovinu (return on assets, ROA) iznosila je 11,11466.
Likvidnost
Pоd pоkаzаtеlјеm likvidnоsti, prema odredbama člana 4. Pravilnika o nаčinu
utvrđivаnjа i prаćеnjа likvidnоsti društаvа zа оsigurаnjе („Službeni glasnik Republike
Srpske“, br. 80/09), pоdrаzumiјеvа sе kоеficiјеnt likvidnоsti, kојi sе izrаčunаvа kао
оdnоs izmеđu vriјеdnоsti likvidnih srеdstаvа i vriјеdnоsti dоspјеlih оbаvеzа društvа zа
оsigurаnjе.
Likvidnа srеdstvа društvа zа оsigurаnjе u smislu pomenutog prаvilnikа prеdstаvlјајu: а)
nоvčаnа srеdstvа nа rаčunimа društvа,
b) nоvčаnа srеdstvа nа dеviznim rаčunimа društvа pо srеdnjеm kursu nа dаn
оbrаčunа,
v) nоvčаnа srеdstvа u blаgајni,
g) dеpоziti pо viđеnju,
72
72
d) оrоčеni dеpоziti kојi sе mоgu bеzuslоvnо rаzrоčiti, izuzеv dеpоnоvаnih srеdstаvа 50
% minimаlnоg gаrаntnоg fоndа prоpisаnоg člаnоm 53. Zаkоnа о društvimа zа
оsigurаnjе, tе srеdstаvа društаvа zа оsigurаnjе u rеzеrvnоm fоndu Birоа zеlеnе kаrtе u
BiH i fоndu zа nаknаdu štеtа Birоа zеlеnе kаrtе u BiH,
đ) hаrtiје оd vriјеdnоsti kоје sе mоgu trеnutnо unоvčiti rаdi blаgоvrеmеnоg
pоdmirеnjа dоspјеlih оbаvеzа i tо sаmо hаrtiје оd vriјеdnоsti iz člаnа 4. stаv 1. tаčkа
1. i 2. i člаnа 10. stаv 1. Prаvilnikа о visini i nаčinu ulаgаnjа srеdstаvа zа pоkrićе
tеhničkih rеzеrvi i minimаlnоg gаrаntnоg fоndа društаvа zа оsigurаnjе („Službеni
glаsnik Rеpublikе Srpskе“ brој: 10/09), tе hаrtiје оd vriјеdnоsti kојimа sе trguје nа
službеnоm bеrzаnskоm tržištu u Rеpublici Srpskој, оdnоsnо BiH,
Dоspјеlе оbаvеzе društvа zа оsigurаnjе u smislu оvоg prаvilnikа оbuhvаtајu svе
оbаvеzе iskаzаnе u bilаnsnim i vаnbilаnsnim pоziciјаmа:
а) dоspјеlе оbаvеzе iz pоslоvа оsigurаnjа pо ugоvоrimа о оsigurаnju,
b) dоspјеlе оbаvеzе društvа iz finаnsiјskih аktivnоsti,
v) оstаlе dоspјеlе оbаvеzе,
Likvidna sredstva na dan 31.12.2013. godine iznose: 3.285.831,13 KM, a dospjele
obaveze Društva (kratkoročne obaveze) iznose 857.399 KM. Likvidnost Društva =
3.285.831,13 / 857.399 = 3,83.
.Koeficijent likvidnosti je poboljšan u odnosu na prethodnu godinu.
Likvidna sredstva na dan 31.12.2012. godine iznose: 2.489.482
KM, a dospjele obaveze Društva (kratkoročne obaveze) iznose 1.055.101
KM. Likvidnost Društva = 2.489.482/ 1.055.101= 2,36
43. MIŠLJENJE OVLAŠĆENOG AKTUARA
U skladu sa članom 20. stav 6. Zakona o društvima za osiguranje („Službeni glasnik
Republike Srpske“, broj17/05, 01/06, 64/06 i 74/10), Odlukom o sadržaju mišljenja
ovlašćenog aktuara ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 15/07), kao i u skladu sa
Pravilnikom o sadržaju mišljenja ovlašćenog aktuara (''Službeni glasnik Republike
Srpske'' broj 15/2008), Društvo je obavezno da pribavi ocjenu i mišljenje ovlašćenog
aktuara o propisanim finansijskim izvještajima Društva za 2013. godinu, Godišnjem
izvještaju o poslovanju, aktima poslovne politike, pomoćnim knjigama i drugoj
potrebnoj poslovnoj dokumentaciji.
Nakon izvršene kontrole, ovlašćeni aktuar (gospodin Zoran Bošnjak) je izrazio
pozitivno mišljenje na finansijski izvještaj i godišnji izvještaj o poslovanju Društva u
2013. godini.
Ovlašćeni aktuar, saglasno članu 10. Odluke o sadržaju mišljenja ovlašćenog aktuara
(„Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 15/2007) i na osnovu svega što je naprijed
izloženo u Mišljenja o finansijskom poslovanju za poslove neživotnog osiguranja, daje
POZITIVNO MIŠLJENJE na godišnji izvještaj o poslovanju Društva
Obrazloženje:
- Aktuarske pozicije i druge veličine utvrđene su na osnovu akata poslovne politike
Društva, koja su u skladu sa Zakonom; propisima donesenim na osnovu zakona
kojima se bliže uređuje obračun i utvrđivanje ovih pozicija, te drugim propisima
73
73
kojima se uređuje djelatnost osiguranja, ekonomskim načelima, pravilima aktuarske
struke i struke osiguranja.
- Aktuarske pozicije i druge veličine, na koje ovlašćeni aktuar daje mišljenje,
obezbjeđuju očuvanje vrijednosti imovine, garanciju stabilnosti, solventnosti u
poslovanju i likvidnost u izvršavanju obaveza Društva.
- Društvo je ostvarilo pozitivan tehnički i finansijski rezultat, raspolaže vlastitim
sredstvima za pokriće obaveza po osnovu preuzetih rizika u osiguranje, obazbjeđuje
sredstva za isplatu zahtjeva za naknadu šteta i izmirivanje drugih obaveza Društva,
te u skladu sa Zakonom vrši reosiguranje viškova šteta preko visine maksimalnog
samopridržaja i tako obezbjeđuje veću stabilnost i sigurnost u poslovanju.
- Društvo je obezbjedilo osnovu da poveća stabilnost, solventnost i likvidnost u
izvršavanju obaveza po osnovu zaključenih Ugovora o osiguranju i drugih
obaveza u skladu sa Zakonom.
Svi podaci koji su služili kao osnov za obračunavanje i iskazivanje pozicija na koje
ovlašćeni aktuar daje svoje mišljenje su pouzdani.
Banja Luka
15.04.2014.
Osiguranje Aura a.d.
Direktor
____________________________
Miodrag Čoprka
74

Saradnik za prodaju osiguranja

6_03 Izjava o nestanku police osiguranja zivota

PONUDA DOPUNSKOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA NOVO

2_01 Zahtjev za obnovu police ŽO

Saradnik za mala i srednja preduzeća

Zahtjev za raskid - Erste osiguranje

6_02 Zahtjev za zajam po polici ŽO

Letak za fizičke osobe

Izjava o dobrovoljnoj obustavi od plaće za osiguranje

Komplet osiguranje života - Lovćen životna osiguranja