Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na godi{nata smetka na @ITO LUKS AD Skopje za delovnata 2011 godina ^len 1 Se usvojuva godi{nata smetka na @ITO LUKS AD Skopje za delovnata 2011 godina spored slednite bilansi: 1. Bilans na sostojba na den 31-12-2011 godina; 2. Bilans na uspeh od 01-01-2011 do 31-12-2011 godina. ^len 2 Vo bilansot na sostojba na den 31-12-2011 godina e iska`ana slednata bilansna sostojba: 1. Aktiva 1.667.577.150,00 denari; 2. Pasiva 1.667.577.150,00 denari ^len 3 Vo bilansot na uspeh za periodot od 01-01-2011 godina do 31-12-2011 godina se iska`ani slednite sostojbi: 1. Prihodi 1.725.866.700,00 denari; 2. Rashodi 1.709.983.543,00 denari; 3. Dobivka pred odano~uvawe 15.883.157,00 denari; 4. Danok na nepriznaeni rashodi 5. Neto dobivka za delovnata godina 2.459.909,00 denari; 13.423.248,00 denari ^len 4 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za raspredelba na dobivkata ostvarena po godi{nata smetka na @ITO LUKS AD Skopje za delovnata 2011 godina ^len 1 Neto dobivkata ostvarena za delovnata 2011 godina vo iznos od 13.423.248,00 denari, soglasno ~len 487 stav 2 od Zakonot za trgovski dru{tva i odlukite od Godi{nite sobranija na akcioneri od minatite godini za pokrivawe na zagubite, vo celost }e se iskoristi za pokrivawe na zagubite od minatite godini i ispolnuvawe na drugi zakonski obvrski na Dru{tvoto. ^len 2 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Finansiskite izve{tai na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina ^len 1 Se usvojuvaat Finansiskite izve{tai na @ITO LUKS AD Skopje, izgotveni vo soglasnost so Me|unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe za godinata koja zavr{uva na 31.12.2011, revidirani od strana na revizorskoto Dru{tvo GRANT TORNTON DOO Skopje. ^len 2 Finansiskite izve{tai za 2011 godina objasnuva~kite bele{ki se sostaven del od odlukata. pridru`eni so ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Godi{niot izve{taj za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina ^len 1 Se usvojuva Godi{niot izve{taj za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 2 Sostaven del na ovaa odluka e Godi{niot izve{taj za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Izve{tajot za raboteweto na Nadzorniot odbor za 2011 godina i odobruvawe na rabotata na ~lenovite na Nadzorniot odbor za 2011 godina ^len 1 Se usvojuva Izve{tajot za raboteweto na Nadzorniot odbor na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina i se odobruva rabotata na ~lenovite na Nadzorniot odbor za 2011 godina. ^len 2 Sostaven del na ovaa odluka e Izve{tajot za raboteweto na Nadzorniot odbor na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A Za opredeluvawe na mese~en nadomest na ~lenovite na Nadzorniot odbor za 2012 godina ^len 1 Se usvojuva predlogot za opredeluvawe na mese~en nadomest na ~lenovite na Nadzorniot odbor za 2012 godina vo iznos od 300 (trista) Evra, vo denarska protivvrednost, smetano spored sredniot kurs na Narodna Banka na RM na denot na isplatata. ^len 2 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Izve{tajot za raboteweto na Upravniot odbor za 2011 godina i odobruvawe na rabotata na ~lenovite na Upravniot odbor za 2011 godina ^len 1 Se usvojuva Izve{tajot za raboteweto na Upravniot odbor na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina i se odobruva rabotata na ~lenovite na Upravniot odbor za 2011 godina. ^len 2 Sostaven del na ovaa odluka e Izve{tajot za raboteweto na Upravniot odbor na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Izve{tajot na revizorskata ku}a Grand Thornton DOO za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 ^len 1 Se usvojuva Izve{tajot na revizorskata ku}a Dru{tvoto za revizija Grand Thornton DOO za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 2 Prilog i sostaven del na ovaa Odluka e Izve{tajot na revizorskata ku}a Grand Thornton DOO za raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za imenuvawe na ovlasten revizor za finansiski izve{tai za 2012 godina ^len 1 Za vr{ewe na ekonomsko finansiska revizija na @ITO LUKS AD Skopje za godinata {to zavr{uva na 31-12-2012 godina soglasno me|unarodnite smetkovodstveni standardi se imenuva Dru{tvoto za revizija Grand Thornton DOO. ^len 2 Se ovlastuva Upravniot odbor da sklu~i dogovor so Dru{tvoto za revizija od ~len 1 na ovaa odluka vo koj }e bidat regulirani pravata, obvrskite i odgovornostite pome|u korisnikot i izvr{itelot na rabotite. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na @ITO LUKS AD Skopje na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata P RE D L O G O D L U K A za usvojuvawe na Izve{tajot na Slu`bata za vnatre{na revizija na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina ^len 1 Se usvojuva Izve{tajot na Slu`bata za vnatre{na revizija na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 2 Prilog i sostaven del na ovaa Odluka e Izve{tajot na Slu`bata za vnatre{na revizija na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 godina. ^len 3 Ovaa odluka vleguva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 stav 1 to~ka 4 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na Dru{tvoto na sednicata odr`ana na den 10-04-2012 godina ja donese slednata PREDLOG ODLUKA Za otpovikuvawe na ~lenovi na Nadzoren Odbor ^len 1 Od ~lenovi na Nadzorniot Odbor se otpovikuvaat licata: 1. G-|a Nata{a Trpenoska Tren~evska - Pretsedatel 2. G-|a Irini Patera - Potpretsedatel 3. G-din Stavros Bozikas - ~len 4. G-din Petros Karampas - nezavisen ~len 5. G-din Risto Haxi-Mi{ev - nezavisen ~len ^len 2 Odlukata stapuva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Vrz osnova na ~len 31 stav 1 to~ka 4 od Statutot na @ITO LUKS AD Skopje, Sobranieto na Dru{tvoto na sednicata odr`ana na den 10-042012 godina ja donese slednata PREDLOG ODLUKA Za izbor na ~lenovi na Nadzoren Odbor ^len 1 Za ~lenovi na Nadzorniot Odbor se izbrani licata: 1. G-|a Nata{a Trpenoska Tren~evska - ~len 2. G-|a Irini Patera -~len 3. G-din Stavros Bozikas - ~len 4. G-din Petros Karampas - nezavisen ~len 5. G-din Risto Haxi-Mi{ev - nezavisen ~len ^len 2 Odlukata stapuva vo sila so denot na donesuvaweto. PRETSEDAVA^ NA SOBRANIE Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori @ito Luks AD, Skopje 31 dekemvri 2011 godina @ito Luks AD, Skopje Sodr`ina Strana Izve[taj na nezavisnite revizori ..............................................................................................1 Izve[taj za finansiskata sostojba .............................................................................................4 Izve[taj za seopfatnatata dobivka ............................................................................................5 Izve[taj za promenite vo kapitalot ..........................................................................................6 Izve[taj za pari~nite tekovi.......................................................................................................7 Bele[ki kon finansiskite izve[tai .....................................................................................8 Izve[taj na nezavisnite revizori Grant Thornton DOO M.H.Jasmin 52 v-1/7 1000 Skopje Macedonia T +389 (2) 3214 700 F +389 (2) 3214 710 www.grant-thornton.com.mk Do Akcionerite i Upravniot Odbor na @ito Luks AD, Skopje Izvr[ivme revizija na pridru`nite finansiski izve[tai na @ito Luks AD, Skopje (“Dru[tvoto”) sostaveni od Izve[tajot za finansiskata sostojba na den 31 dekemvri 2011 godina, i Izve[tajot za seopfatnatata dobivka, Izve[tajot za promeni vo kapitalot, i Izve[tajot za pari~ni tekovi za godinata [to toga[ zavr[i, kako i pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki i drugi objasnuva~ki bele[ki, vklu~eni na stranite 4 do 45. Odgovornost na Rakovodstvoto za finansiskite izve[tai Rakovodstvoto e odgovorno za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na ovie finansiski izve[tai soglasno Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe kako i za vnatre[na kontrola relevantna za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na takvi finansiski izve[tai koi ne sodr`at materijalno zna~ajni gre[ki kako rezultat na izmama ili gre[ka. Odgovornost na revizorot Na[a odgovornost e da dademe mislewe za ovie finansiski izve[tai vrz osnova na izvr[enata revizija. Nie ja izvr[ivme revizijata vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za revizija. Tie standardi baraat na[a usoglasenost so eti~kite barawa, kako i toa revizijata da ja planirame i izvr[uvame na na~in koj ]e ni ovozmo`i da stekneme razumno uveruvawe deka finansiskite izve[tai ne sodr`at materijalno zna~ajni gre[ki. Revizijata vklu~uva sproveduvawe na proceduri so cel steknuvawe revizorski dokazi za iznosite i objavuvawata vo finansiskite izve[tai. Chartered Accountants Member firm of Grant Thornton International Ltd 2 Izbranite proceduri zavisat od procenkata na revizorot, i istite vklu~uvaat procenka na rizicite od postoewe na materijalno zna~ajni gre[ki vo finansiskite izve[tai, bilo poradi izmama ili gre[ka. Pri ovie procenki na rizicite revizorot ja zema vo predvid vnatre[nata kontrola relevantna za podgotvuvawe i objektivno prezentirawe na finansiskite izve[tai na Dru[tvoto so cel kreirawe na takvi revizorski proceduri koi ]e bidat soodvetni na okolnostite, no ne i za potrebata da izrazi mislewe za efektivnosta na vnatre[nata kontrola na Dru[tvoto. Revizijata, isto taka vklu~uva i ocenka na soodvetnosta na primenetite smetkovodstveni politiki i na razumnosta na smetkovodstvenite procenki napraveni od strana na Rakovodstvoto, kako i ocenka na sevkupnata prezentacija na finansiskite izve[tai. Nie veruvame deka steknatite revizorski dokazi pretstavuvaat zadovolitelna i soodvetna osnova za na[eto revizorsko mislewe. Osnova za mislewe so rezerva Kako [to e navedeno vo Bele[ka 5.1 kon finansiskite izve[tai na Dru[tvoto, na 31 dekemvri 2011 godina stavkite za nedvi`nost, postrojki i oprema vklu~uvaat zemji[te vo iznos od 310,270 iljadi Denari. Zemji[teto e evidentirano po revalorizirana vrednost, proceneto od strana na nezavisen procenitel na 31 dekemvri 2002 godina. Procenkata ne e a`urirana na 31 dekemvri 2011 godina. MSS 16 “Nedvi`nost, postrojki i oprema” bara da se napravi povtorna procenka za da se osigura deka evidentiraniot iznos ne se razlikuva materijalno od objektivnata vrednost koja bi se utvrdila na datumot na Izve[tajot za finansiska sostojba. Vo otsustvo na informacii za procenka na objektivnata vrednost na zemji[teto, nie ne bevme vo mo`nost da stekneme razumno uveruvawe za evidentiraniot iznos na zemji[teto na datumot na Izve[tajot za finansiska sostojba. Na 31 dekemvri 2011 godina, avansite za kapitalni rashodi sodr`at avansi dadeni na dobavuva~i za vreme na 2002 godina za nabavka na delovni prostorii vo vkupen iznos od 13,813 iljadi Denari. So sostojba na datumot na ovoj izve[taj, Dru[tvoto go nema naplateno zaostanatiot iznos za koj se u[te ~eka sudska postapka. Dokolku se zeme predvid deka krajniot rezultat od ovoj sudski proces e nesiguren, postoi rizik deka iznosot od 13,813 iljadi Denari nema da se nadomesti, a spored na[eto mislewe, ova treba da se predvidi. Spored toa, avansite za kapitalni rashodi so sostojba na 31 dekemvri 2011 godina, kako i dobivkata pred odano~uvawe za godinata [to toga[ zavr[uva se nadcenetiza gorenavedeniot iznos. Chartered Accountants Member firm of Grant Thornton International Ltd @ito Luks AD, Skopje 5 Finansiski izve[tai 31 dekemvri 2011 godina Izve[taj za seopfatnatata dobivka Bele[ki Godina [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 2010 000 MKD 000 MKD Proda`ba Tro[oci na proda`bata Bruto dobivka 20 21 1,314,882 (996,510) 318,372 1,006,908 (754,239) 252,669 Ostanati delovni prihodi Tro[oci na distribucija Administrativni tro[oci Ostanati delovni tro[oci Dobivka/(Zaguba) od delovni aktivnosti 22 23 24 25 97,718 (258,576) (101,257) (6,269) 49,988 69,949 (244,884) (92,917) (3,191) (18,374) 2,375 (46,676) (44,301) Finansiski prihodi Finansiski (rashodi) Neto finansiski rashodi 27 1,290 (35,395) (34,105) Dovivka/(Zaguba) pred odano~uvawe Danok od dobivka Neto Dobivka/(Zaguba) za godinata 28 15,883 (2,460) (62,675) (2,218) 13,423 (64,893) (40,014) - (1,851) (28,442) 719 (64,174) (28,442) (64,174) (28,442) (64,174) 15.57 (81.67) Ostanata seopfatnata dobivka za godinata: Namaluvawe na revalorizacioni rezervi po osnov na proda`ba na sredstva Promeni vo objektivnata vrednost na vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Vkupno seopfatnata dobivka za godinata Dobivka/(Zaguba) za imatelite na obi~ni akcii Vkupno seopfatnata dobivka za imatelite na obi~ni akcii Zarabotka po akcija (vo Denari) -Osnovna 29 Pridru`nite Bele[ki se sostaven del na finansiskite izve[tai @ito Luks AD, Skopje 6 Finansiski izve[tai 31 dekemvri 2011 godina Izve[taj za promenite vo kapitalot Akcionerski kapital 000 MKD 000 MKD Akumulirana zaguba 000 MKD 000 MKD Na 01 januari 2011 godina Transakcii so sopstvenicite Dobivka za godinata Ostanata seopfatnata dobivka: Vkupna seopfatnata dobivka Na 31 dekemvri 2011 godina 1,596,336 1,596,336 459,543 (46,587) (46,587) 412,956 (1,197,197) 13,423 4,722 18,145 (1,179,052) 858,682 13,423 (41,865) (28,442) 830,240 Na 01 januari 2010 godina Korekcii na danok na dobivka za predhodnite godini Koregirano na 01 januari 2010 godina Transakcii so sopstvenicite Zaguba za godinata Ostanata seopfatnata dobivka: Vkupna seopfatnata dobivka Na 31 dekemvri 2010 godina 1,596,336 458,824 (1,132,255) 922,905 - - (49) (49) 1,596,336 1,596,336 458,824 719 719 459,543 (1,132,304) (64,893) (64,893) (1,197,197) 922,856 (64,893) 719 (64,174) 858,682 Rezervi Pridru`nite Bele[ki se sostaven del na finansiskite izve[tai Vkupno @ito Luks AD, Skopje 7 Finansiski izve[tai 31 dekemvri 2011 godina Izve[taj za pari~nite tekovi Bele[ki Operativni aktivnosti Prilivi od kupuva~ite Isplati na dobavuva~i i vraboteni Pari~ni sredstva dobieni od / (upotrebeni vo) operativno rabotewe (Platen) danok od dobivka Primena kamata (Platena) kamata Neto pari~ni sredstva (upotrebeni vo) operativni aktivnosti Investicioni aktivnosti Prilivi od ottu\uvawe na nedvi`nost, postrojki i oprema i netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba (Nabavka) na nedvi`nosti, postrojki i oprema i nematerijalni sredstva Prilivi po dividendi Prilivi po dadeni krediti Neto pari~ni sredstva od investicioni aktivnosti Finansiski aktivnosti Primawa od kratkoro~ni krediti (Pla]awe) na kratkoro~ni krediti Primawa od dolgoro~ni krediti (Pla]awe) na dolgoro~ni krediti Neto pari~ni sredstva (upotrebeni vo) finansiski aktivnosti Pari~ni sredstva i ekvivalenti na po~etokot na godinata Neto promena na pari~nite sredstva i ekvivalenti Pari~ni sredstva i ekvivalenti na krajot na godinata 14 14 Pridru`nite Bele[ki se sostaven del na finansiskite izve[tai Godina [to zavr[uva na31 dekemvri 2011 2010 000 MKD 000 MKD 1,260,805 (1,224,977) 928,782 (932,292) 35,828 (3,510) 179 (33,766) (104) 451 (38,544) 2,241 (41,707) 153,656 62,833 (43,493) 556 84 (86,333) 472 103 110,803 (22,925) 299,613 (272,140) 77,859 (196,059) 527,008 (542,653) 108,502 (38,949) (90,727) 53,908 7,618 18,342 22,317 (10,724) 29,935 7,618 @ito Luks AD, Skopje 8 Bele[ki kon finansiskite izve[tai 1. Op[ti podatoci @ito Luks A.D. - Skopje (vo ponatamo[niot tekst Dru[tvoto) e akcionersko dru[tvo osnovano vo 1946 godina vo Skopje, preku zdru`uvawe na privatni pekari i Trgovskoto pretprijatie Granap. Osnovnata dejnost na Dru[tvoto e proizvodstvo na bra[no, leb i ostanati pekarski proizvodi koi se distribuiraat vo golemoproda`bata i maloproda`bata preku sopstvena distribucija ili preku ovlasteni distributeri. Dru[tvoto isto taka vr[i izvoz i uvoz na pekarski proizvodi. Mnozinskiot akcioner, Elbisko Holding S.A. (Grcija) poseduva 53.79% od vkupnite akcii na Dru[tvoto. Akciite na Dru[tvoto kotiraat na Oficijalniot Pazar na Makedonskata Berza. Sedi[teto na Dru[tvoto e locirano na ul. Makedonsko-Kosovska Brigada 44, Skopje. Na 31 dekemvri 2011 godina brojot na vrabotenite vo Dru[tvoto iznesuva 414 vraboteni (2010 godina: 528 vraboteni). 2. Pregled na zna~ajni smetkovodstveni politiki Vo prodol`enie se prika`ani osnovnite smetkovodstveni politiki upotrebeni pri podgotovkata na ovie finansiski izve[tai. Ovie politiki se konzistentno primeneti na site prika`ani godini, osven dokolku ne e poinaku navedeno. 2.1. Osnova za podgotovka Ovie finansiski izve[tai se podgotveni vo soglasnost so Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe (MSFI). Finansiskite izve[tai se podgotveni so primena na osnovite za merewe specificirani vo MSFI za sekoj poedine~en vid na sredstvo, obvrska, prihod i rashod. Osnovite za nivno merewe se detalno opi[ani vo smetkovodstvenite politiki podolu. @ito Luks AD, Skopje 9 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Osnova za podgotovka (prodol`uva) Podgotovkata na ovie finansiski izve[tai vo soglasnost so MSFI bara upotreba na odredeni kriti~ni smetkovodstveni procenki. Taa isto taka bara rakovodstvoto na Dru[tvoto da upotrebuva svoi procenki vo procesot na primena na smetkovodstvenite politiki. Podra~jata [to vklu~uvaat povisok stepen na procenka ili kompleksnost, ili podra~jata vo koi pretpostavkite i procenkite se zna~ajni za finansiskite izve[tai, se obelodeneti vo Bele[ka 4: Zna~ajni smetkovodstveni procenki i pretpostavki. Finansiskite izve[tai se podgotveni za godinata koja zavr[uva na 31 Dekemvri 2011 i 2010. Tekovnite i sporedlivite podatoci se izrazeni vo iljadi Denari. 2.2. Promena na smetkovodstvenite politiki i obelodenuvawa 2.2.1 Usvojuvawe na podobruvawata na MSFI vo 2010 godina So podobruvawata na MSFI vo 2010 godina napraveni se nekolku mali izmeni na odreden broj na MSFI. Edinstvenata izmena relevantna za Dru[tvoto se odnesuva na MSS 1 Prezentirawe na finansiski izve[tai. Dru[tvoto prethodno go prezentira[e usoglasuvaweto na sekoja komponenta od ostanata seopfatna dobivka vo izve[tajot za promenite vo kapitalot. Dru[tvoto sega gi prezentira ovie usoglasuvawa vo bele[kite kon finansiskite izve[tai, kako [to e dozvoleno so izmenata. Ova ja namaluva mo`nosta od povtoruvawe na obelodenuvawata i pojasno gi prezentira celokupnite promeni vo kapitalot. Sporedbenite podatoci od predhodnite periodi se prika`ani soodvetno. 2.2.2Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne se vo sila i ne se primeneti pred datumot na stapuvawe vo sila od strana na Dru[tvoto Na datumot na odobruvawe na ovie finansiski izve[tai, odredeni novi standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi se izdadeni od strana na OMSS, no seu[te ne se vo sila i ne se primeneti pred datumot na stapuvawe vo sila od strana na Dru[tvoto. Rakovodstvoto predviduva deka site relevantni objavi ]e bidat primeneti vo smetkovodstvenite politiki na Dru[tvoto vo prviot period koj po~nuva po datumot na stapuvawe vo sila na objavata. Informaciite za novite standardi, izmeni i tolkuvawa relevantni za finansiskite izve[tai na Dru[tvoto podetalno se prezentirani podolu. Odredeni novi standardi i tolkuvawa isto taka se izdadeni, no ne se o~ekuva da imaat materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto. MSFI 9 Finansiski instrumenti OMSS ima za cel celosno da go zameni MSS 39 Finansiski instrumenti: Priznavawe i merewe. MSFI 9 se objavuva vo fazi. Do denes, poglavjata koi se odnesuvaat na priznavawe, klasificirawe, merewe i depriznavawe na finansiskite sredstva i obvrski se izdadeni. Ovie poglavja stapuvaat vo sila za godi[nite periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Ostanatite poglavja koi se odnesuvaat na o[tetuvawe i smetkovodstvo za hexing seu[te se vo proces na razvoj. Rakovodstvoto na Dru[tvoto seu[te go nema proceneto vlijanieto na ovoj nov standard vrz konsolidiranite finansiski izve[tai na Dru[tvoto. Sepak, Rakovodstvoto ne o~ekuva implementacija na MSFI 9 se dodeka site negovi poglavja ne bidat izdadeni, koga ]e mo`e celosno da se proceni vlijanieto na site nastanati izmeni. @ito Luks AD, Skopje 10 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Promena na smetkovodstvenite politiki i obelodenuvawa (prodol`uva) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne se vo sila i ne se primeneti pred datumot na stapuvawe vo sila od strana na Dru[tvoto (prodol`uva) Standardi za konsolidacija Paketot na standardi za konsolidacija stapuva na sila za godi[ni periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Informaciite za ovie novi standardi podetalno se prezentirani podolu. Rakovodstvoto na Dru[tvoto seu[te go nema proceneto vlijanieto na ovie novi i revidirani standardi. MSFI 10 Konsolidirani finansiski izve[tai (MSFI 10) MSFI 10 go zamenuva MSS 27 Konsolidirani i poedine~ni finansiski izve[tai (MSS 27) i PKT 12 Konsolidacija - Entiteti so posebna namena. Ovoj standard ja revidira definicijata za kontrola kako i pridru`noto upatstvo za identifikuvawe na u~estvo vo podru`nica. Sepak, barawata i mehanizmite na konsolidacija i smetkovodstvo za nekontrolirani u~estva i izmeni vo kontrolata ostanuvaat nepromeneti. MSFI 11 Zaedni~ki Anga`mani (MSFI 11) MSFI 11 go zamenuva MSS 31 U~estva vo zaedni~ki vlo`uvawa (MSS 31). So ovoj standard se usoglasuva smetkovodstvoto od strana na vlo`uva~ite so nivnite prava i obvrski soglasno zaedni~kiot anga`man. Pokraj toa, mo`nosta vo MSS 31 za primena na proporcionalna konsolidacija na zaedni~ki vlo`uvawa e eliminirana. MSFI 11 bara primena na metodot na glavnina, koj momentalno se koristi za vlo`uvawa vo pridru`eni entiteti. MSFI 12 Obelodenuvawe na U~estvo vo ostanati entiteti (MSFI 12) MSFI 12 gi integrira i usoglasuva barawata za obelodenuvawe za razli~ni tipovi na vlo`uvawa, vklu~uvaj]i gi i nekonsolidiranite strukturirani entiteti. Voveduva novi barawata za obelodenuvawe za rizici na koi entitetot e izlo`en kako rezultat na negovata povrzanost so strukturirani entiteti. Posledovatelni izmeni na MSS 27 i MSS 28 Vlo`uvawa vo pridru`eni entiteti i zaedni~ki vlo`uvawa (MSS 28) MSS 27 sega isklu~itelno se odnesuva na poedine~ni finansiski izve[tai. MSS 28 vo svojot delokrug nosi investicii vo zaedni~ki vlo`uvawa. Sepak, metodot na glavnina ostanuva nepromenet. MSFI 13 Merewe na objektivna vrednost (MSFI 13) MSFI 13 nema vlijanie na toa koi stavki e potrebno da bidat mereni po objektivna vrednost, no ja pojasnuva definicijata za objektivnata vrednost i dava upatstvo i podobreni obelodenuvawa za merewe po objektivna vrednost. Ova e primenlivo za godi[ni periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Rakovodstvoto na Dru[tvoto seu[te ne go procenilo vlijanieto na ovoj nov standard. Izmeni na MSS 1 Prezentirawe na finansiski izve[tai (Izmeni na MSS 1) Izmenite na MSS 1 baraat entitetot da gi grupira stavkite prezentirani vo ostanata seopfatna dobivka vo onie koi, vo soglasnost so ostanatite MSFI: (a) nema da bidat reklasificirani posledovatelno vo dobivki ili zagubi i (b) ]e bidat reklasificirani posledovatelno vo dobivki ili zagubi koga odredeni uslovi se ispolneti. Ova e primenlivo za godi[ni periodi koi po~nuvaat na ili po 1 juli 2012 godina. @ito Luks AD, Skopje 11 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Promena na smetkovodstvenite politiki i obelodenuvawa (prodol`uva) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne se vo sila i ne se primeneti pred datumot na stapuvawe vo sila od strana na Dru[tvoto (prodol`uva) Rakovodstvoto na Dru[tvoto o~ekuva da nastanat izmeni vo sega[noto prezentirawe na stavki vo ostanata seopfatna dobivka; no sepak, toa nema da vlijanie na mereweto ili priznavaweto na takvite stavki. Izmeni na MSS 19 Koristi za vrabotenite (Izmeni na MSS 19) Izmenite na MSS 19 vklu~uvaat odreden broj na celni podobruvawa vo Standardot. Voglavno promenite se odnesuvaat na planovi za definirani koristi. Tie: go otstranuvaat “metodot koridor” i baraat entitetite da gi priznaat site dobivki i zagubi koi nastanuvaat vo period na izvestuvawe go racionaliziraat prezentiraweto na promenite vo planot na sredstva i obvrski gi zajaknuvaat barawata za obelodenuvawe, vklu~uvaj]i gi i informaciite za karakteristikite na planovite za definirani koristi i rizici na koi entitetite se izlo`eni preku u~estvo vo istite. Izmenite na MSS 19 stapuvaat vo sila za finansiskite godini koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Rakovodstvoto na Dru[tvoto seu[te ne go procenilo vlijanieto na revidiraniot standard za konsolidirani finansiski izve[tai na Dru[tvoto. 2.3. Transakcii vo stranski valuti a) Funkcionalna valuta i valuta na prezentirawe Stavkite koi se vklu~eni vo ovie finansiski izve[tai se mereni spored valutata na ekonomskata sredina vo koja Dru[tvoto raboti (“funkcionalnata valuta”). Finansiskite izve[tai se prezentirani vo iljadi MKD, [to pretstavuva i funkcionalna valuta i valuta na prezentirawe na Dru[tvoto. b) Transakcii i salda Transakciite vo stranski valuti se preveduvaat vo funkcionalnata valuta so primena na deviznite kursevi koi va`at na datumite na transakciite. Pozitivnite i negativnite kursni razliki koi rezultiraat od podmiruvaweto na vakvite transakcii i od preveduvaweto na deviznite kursevi na pari~nite sredstva i obvrski koi se denominirani vo stranski valuti na krajot na godinata, se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. Pozitivnite i negativnite kursni razliki povrzani so pozajmuvawa i pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti vo izve[tajot za seopfatnata dobivka se prezentirani pod "tro[oci i prihodi od finansirawe". Srednite devizni kursevi koi bea primeneti za prika`uvawe na poziciite na Izve[tajot za finansiskata sostojba denominirani vo stranska valuta, se slednite: 1 USD 1 EUR 31 dekemvri 2011 47.5346 Denari 61.5050 Denari 31 dekemvri 2010 46.3140 Denari 61.5050 Denari @ito Luks AD, Skopje 12 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.4 Nedvi`nosti, postrojki i oprema Zemji[teto i zgradite voglavno se sostojat od proizvodni objekti, kancelarii i prodavnici. Nedvi`nostite, postrojkite i opremata se evidentirani po nivnata nabavna vrednost, namalena za akumuliranata amortizacija i zagubite poradi o[tetuvawe (vidi smetkovodstvena politika 2.6). Nabavnata vrednost vklu~uva tro[oci koi direktno se odnesuvaat na nabavkata na sredstvata. Zemji[teto se evidentira po objektivna vrednost, vrz osnova na periodi~ni nezavisni procenki. Tro[ocite za kamati na pozajmuvawa upotrebeni za finansirawe na izgradbata na nedvi`nostite, postrojkite i opremata se kapitaliziraat vo tekot na vremenskiot period koj e potreben za zavr[uvawe i podgotovka na sredstvata za nivnata namenska upotreba. Ostanatite tro[oci za pozajmuvawa se priznavaat kako rashodi. Posledovatelnite nabavki se vklu~eni vo evidentiranata vrednost na sredstvoto ili se priznavaat kako posebno sredstvo, soodvetno, samo koga postoi verojatnost od priliv na idni ekonomski koristi za Dru[tvoto povrzani so stavkata i koga nabavnata vrednost na stavkata mo`e razumno da se izmeri. Site ostanati redovni odr`uvawa i popravki se evidentiraat kako rashodi vo izve[tajot za seopfatnata dobivkavo tekot na finansiskiot period vo koj se javuvaat. Amortizacijata se evidentira kako rashod vo izve[tajot za seopfatnata dobivka spored pravoproporcionalnata metoda vo tekot na procenetiot vek na upotreba na stavkite na nedvi`nosti, postrojki i oprema. Amortizacija ne se presmetuva za sredstvata pred istite da se stavat vo upotreba.Amortizacija ne se presmetuva na zemji[teto. Vo prodol`enie sledi procenetiot vek na upotreba: Zgradi Oprema 10 - 40 godini 4 - 20 godini Rezidualnite vrednosti na sredstvata i procenetiot vek na upotreba se proveruvaat i dokolku e potrebno se koregiraat, na sekoj datum na finansiska sostojba. Koga evidentiraniot iznos na sredstvoto e povisok od negoviot procenet nadomestliv iznos, toj vedna[ se otpi[uva do negoviot nadomestliv iznos (Bele[ka 2.6). Dobivkite i zagubite povrzani so ottu\uvawata se utvrduvaat po pat na sporedba na prilivite so evidentiraniot iznos. Tie se vklu~eni vo izve[tajot za seopfatnata dobivka. @ito Luks AD, Skopje 13 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.5 Nematerijalni sredstva Nematerijalnite sredstva so koi se steknalo Dru[tvoto se evidentiraat po nivnata nabavna vrednost, namalena za akumuliranata amortizacija (vidi podolu) i rezervirawe poradi o[tetuvawa (vidi smetkovodstvena politika 2.6). Posledovatelnite rashodi na nematerijalni sredstva se kapitaliziraat samo dokolku toa gi zgolemuva idnite ekonomski koristi vklu~eni vo konkretnoto sredstvo. Site ostanati rashodi se priznavaat koga ]e nastanat. Amortizacijata se evidentira kako rashod vo izve[tajot za seopfatnata dobivka so upotreba na pravoproporcionalnata metoda zavisno od procenetiot vek na upotreba na nematerijalnite sredstva. Amortizacija za nematerijalnite sredstva se presmetuva od datumot koga istite se stavat vo upotreba. Vo prodol`enie sledi procenetiot vek na upotreba: Softver i licenci 5 godini Vekot na upotreba na sredstvata se pregleduva i po potreba se koregira najmalku edna[ godi[no. 2.6 O[tetuvawe na nefinansiski sredstva Sredstvata [to podle`at na amortizacija se proveruvaat od mo`ni o[tetuvawa sekoga[ koga odredeni nastani ili promeni uka`uvaat deka evidentiraniot iznos na sredstvata ne mo`e da se nadomesti. Sekoga[ koga evidentiraniot iznos na sredstvata go nadminuva nejziniot nadomestliv iznos, se priznava zaguba od o[tetuvawe. Nadomestliviot iznos pretstavuva povisokiot iznos pome\u objektivnata vrednost na sredstvoto, namalena za tro[okot za proda`ba i upotrebenata vrednost na sredstvoto. So cel da se proceni o[tetuvaweto, sredstvata se grupiraat na najniskite nivoa za koi postojat posebno prepoznatlivi pari~ni tekovi (edinica koja generira pari). O[tetenite nefinansiski sredstva se pregleduvaat za mo`no namaluvawe na o[tetuvaweto na sekoj datum na izvestuvawe. 2.7 Finansiski instrumenti Finansiskite sredstva i finansiskite obvrski se priznavaat koga Dru[tvoto stanuva strana na dogovornite odredbi na finansiskiot instrument i inicijalno se merat po objektivnata vrednost prilagodena za transakcionite tro[oci, osven onie evidentirani po objektivna vrednost preku prihodi ili rashodi, koi se merat inicijalno po nivnata objektivna vrednost. Posledovatelnite merewa na finansiskite sredstva i finansiskite obvrski se opi[ani podolu @ito Luks AD, Skopje 14 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Finansiski instrumenti (prodol`uva) Finansiski sredstva Dru[tvoto gi klasificira svoite finansiski sredstva vo slednite kategorii: krediti i pobaruvawa i finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba. Klasifikacijata zavisi od namenata poradi koja se steknati finansiskite sredstva. Rakovodstvoto ja odreduva klasifikacijata na svoite finansiski sredstva na prvi~no prepoznavawe. a) Krediti i pobaruvawa Pobaruvawata se ne-derivativni finansiski sredstva so fiksni ili odredeni pla]awa koi ne kotiraat na aktiven pazar. Tie se vklu~eni vo tekovnite sredstva, osven za onie koi dospevaat vo period podolg od 12 meseci od datumot na Izve[tajot za finansiska sostojba. Vakvite pobaruvawa se klasificiraat kako netekovni sredstva. Pobaruvawata se klasificiraat kako ’pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa’ i pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti vo izve[tajot za finansiska sostojba (Bele[ka 2.9 i 2.10). b) Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se ne-derivativi koi ili se kreirani vo ovaa kategorija ili pak ne se klasificirani vo bilo koja od ostanatite kategorii. Tie se vklu~eni vo netekovni sredstva osven ako rakovodstvoto nema namera da gi otu\i vlo`uvawata vo rok od 12 meseci od datumot na Izve[tajot za finansiska sostojba. 2.7.1Priznavawe i merewe Redovnite nabavki i proda`bi na vlo`uvawata se evidentiraat na datumot na trguvaweto, datumot na koj Dru[tvoto ima obvrska da kupi ili prodade nekoe sredstvo. Vlo`uvawata inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost zgolemena za tro[ocite na transakcijata. Posledovatelno, po inicijalnoto priznavawe, finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se evidentiraat spored nivnata objektivna vrednost. Me\utoa, instrumentite koi nemaat kotirana pazarna cena na aktivniot pazar i ~ii objektivni vrednosti ne mo`e sigurno da se izmerat se evidentiraat po nabavna vrednost, vklu~uvaj]i gi transakciskite tro[oci, namaleno za zagubi poradi o[tetuvawe. Objektivnite vrednosti na kotiranite vlo`uvawa se zasnovaat na tekovnite ponudeni ceni. Dokolku pazarot za nekoe finansisko sredstvo ne e aktiven (i za nekotirani hartii od vrednost), Dru[tvoto ja odreduva objektivnata vrednost koristej]i tehniki na procenka. @ito Luks AD, Skopje 15 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Finansiski instrumenti (prodol`uva) Promenite vo objektivnata vrednost na finansiskite sredstva klasificirani kako raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo kapital. Pri proda`ba ili o[tetuvawe na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, akumuliranite korekcii na objektivnata vrednost koi se priznaeni vo kapital se vklu~uvaat vo izve[tajot za seopfatnata dobivka kako dobivki/zagubi od vlo`uvawe vo hartii od vrednost. Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat koga pravata za primawe na pari~ni tekovi od vlo`uvawata ]e prestanat da va`at ili koga istite ]e se prefrlat, a Dru[tvoto gi prenelo site zna~ajni rizici i koristi od sopstvenosta vrz niv. Finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se sostojat od iznosi vlo`eni vo akcionerski kapital vo banki, osiguritelni dru[tva i ostanati kompanii. Dividendite na sopstveni~kite instrumenti raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo izve[tajot za seopfatnata dobivka koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na dividenda. 2.7.2. O[tetuvawe na finansiski sredstva Na sekoj datum na finansiska sostojba, Dru[tvoto procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo ili grupata finansiski sredstva. Vo slu~ajot na kapitalnite vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba, zna~itelnoto ili kontinuirano opa\awe na objektivnata vrednost na hartiite od vrednost pod nivnata nabavna vrednost pretstavuva objektiven dokaz pri utvrduvaweto na mo`nosta od o[tetuvawe.Dokolku postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, kumulativnata zaguba - izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata objektivna vrednost, namaleni za zagubi poradi o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo prethodno priznaeno kako dobivka/zaguba - se otstranuva od kapitalot i se priznava vo izve[tajot za seopfatnata dobivka. Zagubite od o[tetuvawa prethodno priznaeni vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka za sopstveni~kite instrumenti ne se namaluvaat preku izve[tajot za seopfatnata dobivka. Finansiski obvrski Finansiskite obvrski na Dru[tvoto vklu~uvaat pozajmici i obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski, koi se celosno klasificirani vo kategorijata ostanati finansiski obvrski. 2.8 Zalihi Zalihite se evidentirani po poniskata od nabavnata i neto realizacionata vrednost. Nabavnata vrednost se odreduva so metodot na ponderiran prosek. Nabavnata vrednost na gotovi proizvodi i proizvodstvo vo tek se sostoi od surovini, direktna rabotna sila, drugi direktni tro[oci i povrzani op[ti tro[oci na proizvodstvo (vrz osnova na normalniot raboten kapacitet). Neto realizacionata vrednost pretstavuva procenetata proda`na cena vo tekot na normalnoto rabotewe, namalena za soodvetnite varijabilini proda`ni tro[oci. @ito Luks AD, Skopje 16 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.9 Pobaruvawa od kupuva~i Pobaruvawata od kupuva~i se iznosi koi gi dol`at kupuva~ite za proizvodi koi se prodadeni vo tekot na normalnoto rabotewe. Dokolku se o~ekuva pobaruvawata da se naplatat vo rok od edna godina ili pomalku, tie se klasificiraat kako tekovni sredstva. Pobaruvawata od kupuva~i i ostanati pobaruvawa inicijalno se priznavaat po nivnata objektivna vrednost i posledovatelno se izmereni spored nivnata amortizirana nabavna vrednost so upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka, neto od rezerviraweto poradi o[tetuvawe. Rezervirawe poradi o[tetuvawe se presmetuva koga postoi objektiven dokaz deka Dru[tvoto nema da mo`e da gi naplati site pobaruvawa spored nivnite originalni uslovi na pobaruvawa. Zna~itelni finansiski te[kotii na dol`nikot, verojatnosta za ste~aj ili finansiska reorganizacija, kako i docnewe ili nemo`nost za pla]awe pretstavuvaat indikatori deka pobaruvawata od kupuva~i se o[teteni. Iznosot na rezerviraweto pretstavuva razlika pome\u evidentiraniot iznos na sredstvoto i sega[nata vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi. Evidentiraniot iznos na sredstvoto se namaluva preku upotrebata na smetka za rezervirawe poradi o[tetuvawe, a iznosot na zagubata se priznava vo izve[tajot za seopfatnata dobivka. Vo slu~aj na nenaplatlivost na pobaruvaweto, istoto se otpi[uva nasproti negovoto rezervirawe. Posledovatelnata naplata na prethodno otpi[anite iznosi se priznava nasproti priznaenata zaguba (rezerviraweto) vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. 2.10Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Pari~nite sredstva i ekvivalenti vklu~uvaat gotovina vo blagajna, depoziti po viduvawe vo banki i drugi kratkoro~ni visokolikvidni vlo`uvawa koi dospevaat vo periodi do 3 meseci. 2.11Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba Netekovnite sredstva se klasificirani kako sredstva koi se ~uvaat za proda`ba koga nivniot evidentiran iznos treba da se nadomesti prvenstveno preku proda`na transakcija, a se smeta deka postoi golema verojatnost za proda`bata da se ostvari. Tie se evidentirani po poniskiot od evidentiraniot iznos i objektivnata vrednost, namaleno za tro[ocite za proda`ba, dokolku nivniot evidentiran iznos se nadomesti pred se preku proda`nata transakcija namesto preku nivna kontinuirana upotreba. 2.12.Vlo`uvawa vo nedvi`nosti Vlo`uvawa vo nedvi`nosti se definira kako nedvi`nosti (zemji[te ili zgradi - ili del od zgradi - ili dvete) koi se ~uvaat so cel zarabotka od naemnini i za zgolemuvawe na kapital ili za dvete nameni, namesto za: (1) upotreba vo proizvodstvoto na stoki i uslugi ili za administrativni celi; ili (2) proda`ba vo normalniot tek na rabotewe. @ito Luks AD, Skopje 17 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Vlo`uvawa vo nedvi`nosti (prodol`uva) Vlo`uvawata vo nedvi`nosti se evidentiraat vo izve[tajot za finansiska sostojba po nivnata nabavna vrednost, [to ja vklu~uva kupovnata vrednost, site nenadomestlivi dava~ki i danoci, kako i site rashodi koi se direktno povrzani so steknuvaweto na sredstvoto, namaleno za akumuliranata amortizacija i zagubite poradi o[tetuvawe, dokolku postojat takvi. Amortizacija na vlo`uvawata vo nedvi`nosti se presmetuva na sledniot na~in: Zgradi 20-40 godini Prihodite od naemnini i operativnite tro[oci od vlo`uvawata vo nedvi`nosti se izvestuvaat vo ramkite na"prihod" i"ostanati rashodi"soodvetno, a se priznavaat kako [to e opi[ano vo Bele[ka 2.21. 2.13Akcionerski kapital (a) Akcionerski kapital Akcionerskiot kapital ja pretstavuva nominalnata vrednost na emitiranite akcii. (b) Tro[oci povrzani so emisija na akcii Inkrementalnite tro[oci koi mo`e direktno da se pripi[at na emisija na novi akcii ili opcii, ili na steknuvaweto na delovna aktivnost se prezentirani vo kapitalot kako namaluvawe na prilivite, neto od danokot. (v) Sopstveni akcii Koga Dru[tvotootkupuva svoj akcionerski kapital, platenite nadomesti se odzemaat od vkupniot akcionerski kapital kako sopstveni akcii se dodeka istite ne se otu\at. Koga takvite akcii posledovatelno se prodavaat ili povtorno se emitiraat, primenite nadomesti se vklu~uvaat vo akcionerskiot kapital. Dru[tvoto ne poseduva sopstveni akcii. (g) Rezervi Rezervite, koi se sostojat od revalorizacioni, zakonski rezervi i rezervi za sopstveni akcii, se sozdadeni vo tekot na periodite vrz osnova na dobivki/zagubi od revalorizacija na materijalnite sredstva i finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba, vo slu~ajot so revalorizacioni rezervi, kako i po pat na raspredelba na akumulirani dobivki vrz osnova na zakonskata regulativa i odlukite na Rakovodstvoto i akcionerite na Dru[tvoto. (d) Zadr`ana dobivka/Akumulirana zaguba Zadr`anata dobivka/Akumuliranata zaguba gi vklu~uva dobivkite/zagubite od tekovniot i prethodnite periodi. 2.14Dividendi Dividendite se priznavaat kako obvrska vo finansiskite izve[tai na Dru[tvoto vo periodot vo koj [to se odobreni od strana na akcioenrite na Dru[tvoto. @ito Luks AD, Skopje 18 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.15Obvrski kon dobavuva~i Obvrskite kon dobavuva~i se obvrski za pla]awe za stoki i uslugi koi se dobieni vo normalniot tek na raboteweto od dobavuva~ite. Obvrskite za pla]awe se klasificiraat kako tekovni obvrski dokolku isplatata dostasuva vo rok od edna godina ili pomalku. Obvrskite kon dobavuva~ite inicijalno se priznavaat po nivnata objektivna vrednost, a posledovatelno se merat spored amortiziranata nabavna vrednost koristej]i go metodot na efektivna kamatna stapka. 2.16 Pozajmici Pozajmicite inicijalno se evidentirani spored nivnata objektivna vrednost, namalena za tro[ocite na transakcijata. Posledovatelno, pozajmicite se evidentiraat spored nivnata amortizirana nabavna vrednost; razlikite pome\u primawata (namaleno za tro[ocite na transakcijata) i nadomestliviot iznos se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka za vremetraeweto na pozajmicite, koristej]i go metodot na efektivna kamatna stapka. Nadomestocite koi se pla]aat za vospostavuvawe na kreditni linii se priznavaat kako tro[ok za transakcijata na zaemot dokolku postoi verojatnost del ili celata linija da se povle~e. Vo ovoj slu~aj, nadomestokot se odlo`uva do momentot na povlekuvaweto. Dokolku ne postoi dokaz deka ]e se povle~at edna ili site linii, nadomestokot se kapitalizira kako odnapred izvr[eni pla]awa za likvidnost i se amortizira za periodot na aran`manot. Pozajmicite se klasificirani kako tekovni obvrski osven dokolku Dru[tvoto ima neusloveno pravo da go odlo`i podmiruvaweto na obvrskata za najmalku 12 meseci od datumot na Izve[tajot za finansiskata sostojba. 2.17 Tro[oci za pozajmici Op[tite i posebnite tro[oci za pozajmici direktno povrzani so steknuvawe, izgradba ili proizvodstvo na kvalifikuvani sredstva, koi se sredstva za koi e potreben zna~itelen period na vreme da se podgotvatza nivnata namenska upotreba ili proda`ba, se dodavaat na nabavnata vrednost na tie sredstva, do vreme, koga sredstvata se zna~itelno podgotveni za nivnata namenska upotreba ili proda`ba. Prihodi od vlo`uvawa steknati od privremena investicija na specifi~ni obvrski po kreditivo o~ekuvawe na nivnite tro[oci za kvalifikuvani sredstva se odzema od tro[ocite za pozajmuvaweprifatlivi za kapitalizacija. Site ostanati tro[oci za pozajmici se priznaeni vo dobivka ili zaguba vo periodot vo koj nastanale. 2.18 Rezervirawa Rezervirawe se priznava i presmetuva koga Dru[tvoto ima tekovna zakonska ili dogovorna obvrska kako rezultat na nastan od minatoto i postoi verojatnost deka ]e bide potreben odliv na sredstva za podmiruvawe na obvrskata, a voedno ]e bide napravena verodostojna procenka na iznosot na obvrskata. @ito Luks AD, Skopje 19 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.19 Nadomesti za vrabotenite a) Pridonesi za penzisko osiguruvawe Vo normalniot tek na rabotewe, Dru[tvoto vr[i isplati vo ime na svoite vraboteni za pridonesi za penzisko i zdravstveno osiguruvawe kako i personalen danok od plata, koi se presmetuvaat soglasno propi[anite zakonski stapki na sila vo tekovnata godina, vrz osnova na bruto platite. Dru[tvoto gi pla]a ovie pridonesi do vladinite institucii. Tro[ocite za ovie isplati se evidentiraat vo izve[tajot za seopfatnata dobivka vo istiot period vo koj nastanale povrzanite tro[oci za plata. Dru[tvoto ne raboti so drugi penziski planovi. b) Nadomest za prestanok na rabotniot odnos Nadomest za prekin na rabotniot odnos se pla]a koga rabotniot odnos e prekinat pred redovniot datum na penzionirawe, ili koga vraboteniot dobrovolno prifa]a prekin na rabotniot odnos vo zamena za ovoj nadomest. Dru[tvoto evidentira nadomest za prekin na rabotniot odnos dokolku postoi o~igledna obvrska za prekin na rabotniot odnos na tekovno vrabotenite vo soglasnost so detalen formalen plan bez mo`nost za povlekuvawe, ili obezbeduva nadomestok za prekin na rabotniot odnos kako rezultat na ponuda dadena za stimulirawe na dobrovolno penzionirawe. v) Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite Soglasno potpi[anite kolektivni dogovori na Dru[tvoto, Dru[tvoto e obvrzano da isplati posebna suma pri penzioniraweto koja e ednakva na dvomese~na prose~na plata. Dolgoro~nite obvrski koi proizleguvaat od isplata na otpremnini se evidentiraat po sega[nata vrednost na o~ekuvanite idni pari~ni isplati kon vrabotenite lica koi se kvalifikuvaat. Ovie koristi gi presmetuva nezavisen procenitel soglasno va`e~kite pravila za aktuarska matematika. Aktuarskite dobivki i zagubi, koi proizleguvaat od iskustveni korekcii i promeni vo aktuarskite pretpostavki, a koi se povisoki od: 10% od vrednosta na sredstvata na planot ili 10% od definiranata obvrska pri penzionirawe, se teretat ili odobruvaat vo prihodot vo tekot na o~ekuvaniot prose~en preostanat raboten vek na vraboteniot. 2.20 Tekoven i odlo`en danok na dobivka Dano~niot tro[ok za periodot se sostoi od tekoven i odlo`en danok od dobivka. Danokot se priznava vo izve[tajot za seopfatnata dobivka osven dokolku istiot e povrzan so stavki koi se priznaeni vo ostanata seopfatnata dobivka ili direktno vo kapitalot. Vo vakov slu~aj, danokot isto taka se evidentira vo ostanata seopfatna dobivka ili direktno vo kapitalot. Soglasno promenite vo zakonskata regulativa za danok od dobivka koi se primenuvaat od 01 januari 2009 godina, danokot od dobivka, po stapka od 10%, se pla]a na neodbitnite stavki za dano~ni celi koregirani za dano~niot kredit, kako i na raspredelenata dobivka za dividendi. Neraspredelenata dobivka ne se odano~uva. @ito Luks AD, Skopje 20 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) Tekoven i odlo`en danok na dobivka (prodol`uva) Odlo`eniot danok od dobivka se evidentira vo celost, koristej]i ja metodata na obvrska, za vremenite razliki koi se javuvaat pome\u evidentiranite iznosi na sredstvata i obvrskite za celite na finansisko izvestuvawe i iznosite koi se koristat za dano~ni celi. Pri utvrduvawe na odlo`eniot danok od dobivka se koristi dano~nata stapka koja va`i na datumot na finansiskata sostojba i koja se o~ekuva da se primenuva pri realizirawe na povrzaniot odlo`en danok od dobivka ili pri podmiruvawe na obvrskite po osnov na odlo`en danok od dobivka. Odlo`enite dano~ni sredstva se priznavaat vo obem vo koj postoi verojatnost za iskoristuvawe na sredstvata nasproti idnata raspolo`liva odano~iva dobivka. Odlo`enite dano~ni sredstva se namaluvaat dokolku ve]e ne postoi verojatnost za realizacija na povrzanite dano~ni beneficii. 2.21 Priznavawe na prihodite Prihodite se sostojat od pobaruvawa od proda`bata na stoki i uslugi vo normalniot tek na rabotewe na Dru[tvoto. Prihodite se evidentiraat neto od danokot na dodadena vrednost, vratenite stoki, popustite i rabatite. Dru[tvoto gi priznava prihodite koga sumata na prihodite mo`e precizno da se izmeri, zna~itelniot rizik se prefrla vrz kupuva~ot i se o~ekuva deka finansiskiot prihod ]e ima priliv vo entitetot za sekoja aktivnost na Dru[tvoto: a) Prihodi od proda`ba Dru[tvoto proizveduva i prodava leb (obi~en i specijalen) i melni~ki proizvodi (site vidovi na bra[no, sto~no bra[no, p~eni~ni nikulci) na територијата на РМ и соседните држави. Prihodot od proda`ba na stokite se priznava vo momentot koga Dru[tvoto ]e gi ispora~a proizvodite do купувачотi se evidentira vrz osnova na cenatakoja e navedena vo proda`nite dogovori. Купувачот ima celosna sloboda vo odnos na proda`nite kanali i cenata za proda`ba na proizvodite. Melni~kite proizvodi ~esto se prodavaat so koli~inski popusti na avansno pla]awe. Ponatamu, Dru[tvoto ima politika da gi prodava svoite proizvodi do pravni lica preku tenderi, spored uslovi i cenovnici koi se navedeni vo sekoj poseben dogovor. b) Prihodi od kamata Prihodot od kamata se evidentira vo izve[tajot za seopfatnata dobivka proporcionalno, so upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka. v) Prihodi od dividendi Prihodot od dividendi se priznava koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplata @ito Luks AD, Skopje 21 Bele[ki na finansiskite izve[tai (prodol`uva) Smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.22 Naemi Naemite, kade zna~aen del od rizicite i koristite od sopstvenosta gi zadr`uva naemodava~ot, se klasificiraat kako operativni naemi. Isplatite koi se vr[at spored operativni naemi (neto od site osloboduvawa dadeni od naemodava~ot) se presmetuvaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka spored pravoproporcionalen metod za vremetraeweto na naemot. Dru[tvoto dava pod naem odredeni nedvi`nosti na treti strani. Prihodite od sredstvata pod naem se klasificiraat kako ostanati delovni prihodi vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. 2.23 Transakcii so povrzani strani Povrzani subjekti se onie kade edniot subjekt go kontrolira drugiot subjekt ili ima zna~ajno vlijanie vo donesuvaweto na finansiskite i delovnite odluki na drugiot subjekt. 2.24 Prevzemeni i neizvesni obvrski Ne se evidentirani neizvesni obvrski vo finansiskite izve[tai. Tie se objavuvaat dokolku postoi verojatnost za odliv na sredstva koi vklu~uvaat ekonomski koristi. Isto taka, neizvesni sredstva ne se evidentirani vo finansiskite izve[tai, no se objavuvaat koga postoi verojatnost za priliv na ekonomski koristi. Iznosot na neizvesna zaguba se evidentira kako rezervirawe dokolku e verojatno deka idnite nastani ]e potvrdat postoewe na obvrska na denot na Izve[tajot za finansiskata sostojba i koga mo`e da se napravi razumna procenka na iznosot na zagubata. 2.25 Izvestuvawe po operativni segmenti Delovni segmenti Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto se odnesuvaat na eden operativen segmentproizvodstvo na bra[no, leb i ostanati pekarski proizvodi. Geografski segmenti Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto se vr[at na teritorijata na Republika Makedonija i na stranski pazari (Bele[ka 20). 2.26 Nastani po periodot na izvestuvawe Nastanite po zavr[etokot na godinata koi obezbeduvaat dopolnitelni informacii vo vrska so sostojbata na dru[tvoto na denot na Izve[tajot za finansiska sostojba (nastani za koi mo`e da se vr[i koregirawe) se reflektirani vo finansiskite izve[tai. Nastanite po zavr[etokot na godinata za koi ne mo`e da se vr[i koregirawe se prika`uvaat vo bele[kite vo slu~aj koga se materijalno zna~ajni. 22 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) 3. Upravuvawe so finansiski rizici 3.1. Faktori na finansiski rizici Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto go izlo`uvaat Dru[tvoto na razli~ni rizici: pazarni rizici (vklu~uvaj]i valuten rizik, rizik od kamatni stapki vrz gotovinskite tekovi i objektivnata vrednost i cenoven rizik), rizik od kreditirawe i rizik od likvidnost. Programata za upravuvawe so rizici na Dru[tvoto se fokusira vrz nepredvidlivosta na finansiskite pazari i se stremi kon minimizirawe na potencijalnite negativni vlijanija vrz finansiskoto rabotewe na Dru[tvoto. a) Pazarni rizici Pazaren rizik e rizik od promeni vo pazarni ceni, kursevite na stranskite valuti i kamatnite stapki koi imaat vlijae na prihodite na Dru[tvoto ili na vrednosta na finansiskite instrumenti. Celta na upravuvawe so pazaren rizik e upravuvawe i kontrola na izlo`enosta na pazaren rizik vo prifatlivi ramki i optimizirawe na povrat na sredstvata. (1)Rizik od kursni razliki Dru[tvoto e izlo`eno na rizici od kursni razliki poradi faktot [to Dru[tvoto ima smetki vo banki vo stranski valuti i ima delovni aktivnosti preku prihodi od i isplati do me\unarodni kompanii. Valutata koja pred se predizvikuva vakov rizik e EVRO. Dru[tvoto ima mnogu mali pari~ni rezervi vo USD. Informaciite za senzitivnosta na rizikot od kursni razliki koi gi bara MSFI 7 se ograni~eni na rizicite koi proizleguvaat od finansiskite instrumenti koi se denominirani vo valuti razli~ni od funkcionalnata valuta vo koja istite se mereni. Smetkovodstvenata vrednost na monetarnite sredstva i obvrski na Dru[tvoto denominirani vo stranski valuti e kako [to sledi: Vo iljadi Denari Sredstva Dadeni avansi za Nedvi`nosti,postrojki i oprema Dadeni avansi za obrtni sredstva Dadeni avansi za obrtni sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Pobaruvawa od kupuva~i – stranski kupuva~i Valuta 2011 2010 EUR EUR USD EUR USD 57 39 99 7 12 3 12 EUR 22,345 22,559 39,313 39,328 EUR 29,222 29,112 EUR EUR 133,739 207,621 370,582 157,409 380,008 566,529 Obvrski Primeni avansi Obvrski sprema dobavuva~i - stranski dobavuva~i Pozajmici 23 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) Pazarni rizici (prodol`uva) Analiza na senzitivnosta na stranski valuti 2011 EUR USD Dobivka ili zaguba Neto iznos 348,134 111 (348,023) +10% (34,813) 11 (34,802) -10% 34,813 (11) 34,802 EUR USD Dobivka ili zaguba Neto iznos (527,213) 12 (527,201) +10% (52,721) 1 (52,720) 2010 -10% 52,721 (1) 52,720 (2)Cenoven rizik Dru[tvoto e izlo`eno na cenoven rizik na sopstveni~ki hartii od vrednost poradi vlo`uvawata koi se poseduvaat (klasificiraat vo izve[tajot za finansiska sostojba kako raspolo`livi za proda`ba), koi mo`e da bidat pod vlijanie na faktori na rizici kako [to se cenite na berza. (3)Rizik od kamatni stapki vrz gotovinskite tekovi i objektivnata vrednost Kamatniot rizik pretstavuva rizikot deka objektivnata vrednost na idnite pari~ni tekovi na finansiskiot instrument ]e fluktuira poradi promenite na pazarnite kamatni stapki. Izlo`enosta na Dru[tvoto na rizikot od promeni na pazarnite kamatni stapki pred se e povrzana so dolgoro~nite dol`ni~ki obvrski na Dru[tvoto so promenlivi kamatni stapki. Pozajmicite koi se davaat po promenlivi kamatni stapki go izlo`uvaat Dru[tvoto na rizik od kamatni stapki vrz pari~nite tekovi. Promenite vo kamatnite stapki i kamatnite mar`i mo`e da vlijaat vrz finansiskite rashodi i prihodot od finansiskite vlo`uvawa. Dru[tvoto ja analizira svojata izlo`enost na rizikot od kamatni stapki na dinami~na osnova. Se razgleduvaat raznovidni scenarija, a vo predvid se zemaat obnovata na postoe~kite pozicii, povtorno finansirawe i alternativno finansirawe. Kamatnite rizici se upravuvaat preku diversifikacija na kreditnite poddr[ki od nekolku banki, so razli~ni uslovi na finansirawe. 24 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) Pazarni rizici (prodol`uva) Tabelata podolu ja prika`uva izlo`enosta na Dru[tvoto na rizik od kamatni stapki: Sredstva Nekamatonosni: Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa (so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) Blagajna So fiksna kamatna stapka: Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Obvrski Nekamatonosni: Pobaruvawa od dobavuva~i ostanati pobaruvawa(so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) So fiksna kamatna stapka: Kamatonosni pozajmici So promenliva kamatna stapka: Kamatonosni pozajmici 2011 2010 8,119 302 9,983 399 151,648 41 160,110 168,404 101 178,887 29,894 29,894 190,004 7,517 7,517 186,404 250,389 250,389 254,901 254,901 293,416 293,416 192,790 192,790 245,762 245,762 789,567 437,091 437,091 884,782 Nominalnite kamatni stapki za kamatonosnite pozajmici se dvi`at pome\u 7,00% godi[no i 9,00%.Kamatnata stapka za zaemot od EBRD e utvrdena na [estmese~en EURIBOR plus mar`a od 2%, a primenetata stapka vo 2011 godina varira[e pome\u 3.222%i 3,831% (2010: pome\u2.965% i 3.148%.) Analiza na senzitivnosta na kamatni stapki: Pozajmici so promenliva kamatna stapka Neto iznos (245,762) 2% (4,915) 2011 -2% 4,915 2010 Pozajmici so promenliva kamatna stapka b) Neto iznos (437,091) 2% (8,742) -2% 8,742 Krediten rizik Rizik od kreditirawe nastanuva od pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti, depozitite vo banki, kako i izlo`enosta na kupuva~i. Procesot na upravuvawe so kreditniot rizik od delovnite aktivnosti vklu~uva preventivni merki kako [to se proverka na kredibilitetot i preventivni prepreki, korektivni merki za vreme na nekoj praven odnos kako [to se potsetuvawe i isklu~uvawe, sorabotka so agencii za naplata i naplata po nekoj praven odnos od vidot na parnici, sudski procesi, involviranost na izvr[nite edinici i faktoring. 25 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) Krediten rizik (prodol`uva) Zaostanatite isplati se prosleduvaat preku postapka na zgolemuvawe na dolg vrz osnova na vidot na klientot, kreditnata kategorija i iznosot na dolgot. Kreditniot rizik se kontrolira preku proverki na kredibilitetot - so [to se odlu~uva dali klientot e zadol`en i se odreduva negovata kreditna sposobnost, kako i preku preventivni prepreki - so [to se odreduva kreditniot limit vrz osnova na prethodnite prihodi od promet na klientot. Od 2010 godina, Dru[tvoto sproveduva postapka za obezbeduvawe na dolgovi so klienti preku bankarski garancii vo iznosi koi go pokrivaat kreditniot limit na klientite, kako i preku hipoteki na nedvi`nosti i podvi`en imot na klientite. Procedurite na Dru[tvoto se so cel da obezbedat deka proda`ba se vr[i do klienti so soodvetna kreditna istorija i deka istite ne gi nadminuvaat prifatlivite limiti na kreditna izlo`enost. . Maksimalnata izlo`enost na Dru[tvoto na rizik od kreditirawe e pretstavena so evidentiraniot iznos na sekoe finansisko sredstvo vo Izve[tajot za finansiskata sostojba, kako [to sledi: Klasi na finansiski sredstva-evidentirana vrednost Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa(so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 2011 2010 8,119 302 9,983 399 151,648 29,935 190,004 168,404 7,618 186,404 Kreditniot rizik za pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti se smeta za bezna~aen bidej]i klientite na Dru[tvoto se renomirani banki, so nadvore[ni kreditni rangirawa so visok kvalitet. Na datumot na Izve[tajot za finansiskata sostojba, kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i i pobaruvawata po osnov na dadeni avansi na Dru[tvoto se obelodeneti vo Bele[ka 13. v) Rizik od likvidnost Rizikot od likvidnost se definira kako rizik deka Dru[tvoto nema da mo`e navremeno da gi podmiri ili ispolni svoite obvrski. Dru[tvoto ima politika da odr`uva dovolno pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti za da gi podmiri svoite obvrski vo bliskata idnina. Finansiskiot sektor gi predviduva pari~nite tekovi za barawata za likvidnost so cel da osigura deka ima dovolno pari~ni sredstva za vo sekoe vreme da se ispolnat operativnite potrebi. Predviduvaweto gi zema predvid planovite za finansirawe na dolgovi na Dru[tvoto i usoglasenosta so celite za vnatre[nite bilansni pokazateli. 26 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) Rizik od likvidnost (prodol`uva) Site vi[oci od pari~ni sredstva koi gi ~uva Dru[tvoto a koi go nadminuvaat saldoto koe se bara za potrebite na rabotniot kapital voobi~aeno se deponiraat vo komercijalni banki ili se investiraat vo hartii od vrednost so koi mo`e da se trguva. Tabelata podolu gi analizira finansiskite obvrski na Dru[tvoto vo relevantni grupi na dospevawe vrz osnova na preostanatiot period od datumot na finansiska sostojba do datumot na dogovornata dostasanost. Saldata koi dospevaat vo rok od 12 meseci se so ednakvi smetkovodstveni salda bidej]i vlijanieto od namaluvaweto e nezna~ajno. Golem del od obvrskite sprema dobavuva~i imaat dostasanost vo rok od edna godina. Na 31 dekemvri 2011 godina Pozajmici Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski Vkupno Na 31 dekemvri 2010 godina Pozajmici Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski Vkupno 3.2. Pomalku od 1 godina Pome\u 1 i 2 godini Pome\u 2 i 5 godini 392,178 61,927 85,073 250,389 - - 642,567 61,927 85,073 Pomalku od 1 godina Pome\u 1 i 2 godini Pome\u 2 i 5 godini 436,729 118,136 75,016 254,901 - - 691,630 118,136 75,016 Rizik pri upravuvawe so kapital Dru[tvoto go sledi kapitalot na osnova na nivoto na zadol`enost. Ovoj pokazatel se presmetuva kako neto dolgot podelen so vkupniot kapital. Neto dolg se presmetuva kako vkupno pozajmuvawa (vklu~uvaj]i gi ‘tekovni i netekovni pozajmici‘) namaleno za pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti. Vkupno pozajmici (Bel. 17) Namaleno za: pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti (Bel.14) Neto dolgovi Vkupno glavnina Vkupno kapital Koeficient na zadol`enost 3.3. 2011 2010 539,178 629,881 (29,935) (7,618) 509,243 830,240 1,339,483 622,263 858,682 1,480,945 38% 42% Utvrduvawe na objektivnata vrednost Objektivnata vrednost pretstavuva iznos za koj nekoe sredstvo mo`e da se zameni ili obvrska da se podmiri po pazarni uslovi. Objektivnata vrednost se bazira na procenkata od strana na Rakovodstvoto zavisno od vidot na sredstvata i obvrskite 27 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) 3.3.1 Finansiski instrumenti prezentirani spored objektivnata vrednost Slednata tabela gi prika`uva finansiskite sredstva koi se mereni spored objektivnata vrednost vo izve[tajot za finansiskata sostojba vo soglasnost so hierarhijata na objektivni vrednosti. Ovaa hierarhija gi grupira finansiskite sredstva i obvrski vo tri nivoa, koi se baziraat na zna~ajnosta na dojdovnite podatoci koi se koristat pri mereweto na objektivnata vrednost na finansiskite sredstva: Nivo 1: kotirani ceni (namesto koregirani) na aktivnite pazari za identi~ni sredstva ili obvrski; Nivo 2: drugi vlezni podatoci, osven kotiranite ceni vklu~eni vo Nivo 1, koi se dostapni za sledewe na sredstvata i obvrskite, direktno (t.e., kako ceni) ili indirektno (t.e., izvedeni od cenite) i Nivo 3: vlezni podatoci za sredstvoto ili obvrskata koi ne se zasnovaat na podatocite raspolo`livi za sledewe na pazarot. Finansiskite sredstva koi se registriraat spored nivnata objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba se grupirani spored hierarhiskoto nivo na objektivnata vrednost, na sledniot na~in (vo ilajdi Denari): Sredstva Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Vkupno 8,119 - - 8,119 Objektivnite vrednosti navlo`uvawata raspolo`livi za proda`ba vo javnosta se baziraat na kotiranite pazarni ceni na datumot na finansiska sostojba i na godi[nite dvi`ewa na cenite na akciite na Makedonskata berza. Kotiranata pazarnata cena koja se koristi za finansiskite sredstva koi gi ~uva Dru[tvoto e tekovnata cena na kotacija. 3.3.2 Finansiski instrumenti koi ne se prezentirani spored objektivnata vrednost Slednata tabela gi prika`uva evidentiranite iznosi i objektivnite vrednosti na onie finansiski sredstva i obvrski koi ne se prezentirani spored nivnata objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba. Evidentirana vrednost 2011 2010 Objektivna vrednost 2011 2010 Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa Vkupno sredstva 29,935 151,648 302 181,885 7,618 168,404 399 176,421 29,935 151,648 302 181,885 7,618 168,404 399 176,421 Obvrski Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski Pozajmici Vkupno obvrski 250,389 539,178 789,567 254,901 629,881 884,782 250,389 539,178 789,567 254,901 629,881 884,782 @ito Luks AD, Skopje 28 Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Upravuvawe so finansiski rizici (prodol`uva) Utvrduvawe na objektivnata vrednost (prodol`uva) Krediti i pobaruvawa Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po amortizirana vrednost, namalena za rezervirawata poradi o[tetuvawa. Poradi nivnata kratka dospeanost, nivnata vrednost e soodvetna na nivniot evidentiran iznos. Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Objektivnata vrednost na monetarnite sredstva, koi vklu~uvaat pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti, se smeta deka e pribli`na na nivnite soodvetni smetkovodstveni vrednosti po definicija i poradi nivnata dospeanost od pomalku od 3 meseci. Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski Evidentiraniot iznos na obvrskite kon dobavuva~i i ostanati obvrski e pribli`en na nivnata objektivna vrednost. 4. Kriti~ni smetkovodstveni procenki i pretpostavki Dru[tvoto pravi procenki i pretpostavki za idninata. Po definicija, smetkovodstvenite procenki retko se poklopuvaat so realnite rezultati. Procenkite i pretpostavkite koi imaat zna~itelen rizik da predizvikaat materijalni korekcii vrz evidentiranite iznosi na sredstvata i obvrskite vo tekot na finansiskata godina se navedeni podolu. a) Upotreben vek na sredstvata Upotrebniot vek na sredstvata se utvrduva vrz osnova na minati iskustva za sli~ni sredstva koristej]i [iroki ekonomski ili industriski faktori. Soodvetnosta na procenetiot upotreben vek na sredstvata se pregleduva na godi[no nivo, ili dokolku postoi pokazatel za zna~ajni promeni vo osnovnite pretpostavki. Veruvame deka smetkovodstvenite procenki za odreduvawe na upotrebniot vek na sredstvata pretstavuvaat kriti~na smetkovodstvena procenka bidej]i ova vklu~uva pretpostavki za tehnolo[kite razvoi vo inovativna industrija. Spored toa, Dru[tvoto donesuva pretpostavka deka upotrebniot vek na sredstvata treba da ostane ista kako od minatata godina. b) O[tetuvawe na pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa Nie presmetuvame o[tetuvawe za somnitelnite smetki vrz osnova na proceneti zagubi koi rezultiraat od nemo`nosta na na[ite kupuva~i da gi vr[at isplatite. Pri procenuvaweto na soodvetnosta na zagubata poradi o[tetuvawe za somnitelnite smetki, na[ata procenka ja temelime vrz dospevaweto na saldoto na smetkata za pobaruvawa i na[eto minato iskustvo na otpisi, kreditosposobnosta na klientite i promenite vo uslovite za pla]awe za klientite. Ova podrazbira pravewe pretpostavki za idnite odnesuvawa na klientite, kako i za idnite naplati na pari~ni sredstva. Dokolku finansiskite uslovi na na[ite klienti se vlo[at, realnite otpisi na tekovno postoe~kite pobaruvawa mo`e da bidat povisoki od o~ekuvanoto, i mo`e da go nadminat nivoto na zagubite poradi o[tetuvawe koi se dosega priznati. v) Zalihi Zalihi se evidentiraat po poniskata pome\u nabavnata vrednost i neto realizacionata vrednost. Pri procenkata na neto realizacionata vrednost Rakovodstvoto gi zema predvid najobjektivnite dokazi / podatoci koi se na raspolagawe vo periodot koga se praveni procenkite. @ito Luks AD, Skopje 29 Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) Kriti~ni smetkovodstveni procenki i pretspostavki (prodol`uva) g) O[tetuvawe na finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Kako [to e navedeno vo 2.7.2, na sekoj datum na izve[tajot za finansiska sostojba Dru[tvoto procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na edno finansisko sredstvo ili grupa na finansiski sredstva. Kaj vlo`uvawata vo instrumenti na kapitalot, zna~itelnoto ili prolongirano opa\awe na objektivnata vrednost na hartiite od vrednost pod nivnata nabavna vrednost pretstavuva indikator deka sredstvoto e o[teteno. Dokolku postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, kumulativnata zaguba izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata objektivna vrednost, namalena za zagubata poradi o[tetuvawe na toa finansisko sredstvo prethodno priznaena vo izve[tajot za seopfatnata dobivka, se otstranuva od kapitalot i se priznava vo izve[tajot za seopfatnata dobivka. Zagubite poradi o[tetuvawe priznaeni vo izve[tajot za seopfatnata dobivka za vlo`uvawata vo instrumenti na kapitalot ne se nadomestuvaat preku izve[tajot za seopfatnata dobivka. d) O[tetuvawe na netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba Na sekoj datum na izve[tajot za finansiska sostojba Dru[tvoto procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe dali netekovnite sredstva ~uvani za proda`ba se o[tetni.Tie se evidentirani po poniskiot od evidentiraniot iznos i objektivnata vrednost, namaleno za tro[ocite za proda`ba, dokolku nivniot evidentiran iznos se nadomesti pred se preku proda`nata transakcija namesto preku nivna kontinuirana upotreba. 30 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 5. 5.1 Nedvi`nosti, postrojki i oprema Nedvi`nosti, postrojki i oprema 2010 godina Nabavna ili revalorizirana vrednost Nabavna / revalorizirana vrednost na 01 januari 2010 godina Nabavki vo tekot na godinata Prenosod investicii vo tek Ottu\uvawe Prenosvo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba, neto Na 31 dekemvri 2010 godina Amortizacija Na 01 januari 2010 godina Tro[ok za 2010 godina Ottu\uvawe za godinata Prenosvo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba, neto Na 31 dekemvri 2010 godina Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2010 godina 2011 godina Nabavna ili revalorizirana vrednost Nabavna / revalorizirana vrednost na 01 januari 2011 godina Nabavki vo tekot na godinata Prenosod investicii vo tek Ottu\uvawe Namalena revalorizacioni rezervi od proda`ban a sredstva Prenosvo vlo`uvawa vo nedvi`nosti Prenosvo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba, neto Na 31 dekemvri 2011 godina Amortizacija Na 01 januari 2011 godina Tro[ok za 2011 godina Ottu\uvawe Prenosvo vlo`uvawa vo nedvi`nosti Prenosvo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba, neto Na 31 dekemvri 2011 godina Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2011 godina Zemji[te Zgradi Oprema Vlo`. vo Investicii tu\i vo tek sredstva zemeni pod naem Vkupno 337,381 609 849,601 - 1,327,226 564 4,767 - 14,341 46,249 2,533,316 47,422 - 617 (3,238) 19,526 (12,512) - (20,171) - (28) (15,750) 337,990 (8,551) 838,429 (57,218) 1,277,586 4,767 40,419 (65,769) 2,499,191 - 363,661 22,858 (1,493) 1,032,402 50,534 (11,953) 1,125 354 - - 1,397,188 73,746 (13,446) - (5,912) (40,492) - - (46,404) - 379,114 1,030,491 1,479 - 1,411,084 337,990 459,315 247,095 3,288 40,419 1,088,107 337,990 10 11 (609) 838,429 2,145 (50,138) 1,277,586 2,789 10,389 (162,966) 4,767 357 726 (1,297) 40,419 106,519 (13,278) (3,701) 2,499,191 109,675 (7) (218,711) (27,132) - - - - (27,132) - (3,225) - - - (3,225) 310,270 3,225 790,436 (2,220) 1,125,578 4,553 (117) 129,842 888 2,360,679 - 379,114 21,961 (19,513) 1,030,491 44,011 (153,489) 1,479 181 (587) - 1,411,084 66,153 (173,589) - (2,092) - - - (2,092) - 1,879 (2,119) - - (240) - 381,349 918,894 1,073 - 1,301,316 310,270 409,087 206,684 3,480 129,842 1,059,363 31 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Nedvi`nosti, postrojki i oprema (prodol`uva) Proda`ba i ottu\uvawe na nedvi`nosti, postrojki i oprema Vo tekot na 2011 godina, Dru[tvoto prodade del od svoite nedvi`nosti, postrojki i oprema i del od svoite vlo`uvawa vo nedvi`nosti (Bele[ka 7), so proda`na vrednost od 122,573 iljadi Denarii so vkupna neto evidentirana vrednost koja iznesuva 75,579 iljadi Denari. Dobivkata od ovie transakcii iznesuva 48,427iljadi Denari i zaguba vo iznos od 1,434 iljadi Denari (vidi Bele[ka 24). Investicii vo tek Na 31 dekemvri 2011 i 2010 godina, investiciite vo tek bea slednite: 2011 2010 Vlo`uvawa vo zgradi Vlo`uvawa za oprema vo tekot na proizvodstvoto Ostanati vlo`uvawa za alati i sitna oprema 12,144 116,393 1,305 11,840 26,153 2,426 Vkupno 129,842 40,419 Zalog na nedvi`nosti, postrojki i oprema Na 31 dekemvri 2011godina, Dru[tvoto ima zalo`eno nedvi`nosti, postrojki i oprema kako garancija za finansiskiot dolg.. Neto knigovodstvenata vrednost na ovie sredstva iznesuva 627,294 iljadi Denari (Videte Bele[ka 32) 5.2 Avansi za kapitalni rashodi Na 31 dekemvri 2011 i 2010 avansite za kapitalni rashodi se sostojat kako [to sleduva: 2011 2010 Kupuvawe na delovni prostorii Ostanati avansi za kapitalni rashodi Nabavka na linija za tost i leb Rekonstrukcija na pokrivot na Kompleksot "8-mi mart” 13,813 428 - 13,813 418 50,604 3,440 Vkupno 14,241 68,275 32 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 6. Nematerijalni sredstva Kompjuterski softver Razvoj na novi proizvodi Vkupno Nabavna vrednost Nabavna vrednost na 01 januari 2010 Zgolemuvawe Na 31 dekemvri 2010 godina Nematerijalni sredstva vo podgotovka 17,987 17,987 2,412 131 2,543 - 20,399 131 20,530 Amortizacija Na 01 januari 2010 godina Tro[ok za godinata Na 31 dekemvri 2010 godina 16,892 269 17,161 2,412 2,412 - 19,304 269 19,573 826 131 - 957 Nabavna vrednost Nabavna vrednost na 01 januari 2011 g. Zgolemuvawe Prenesuvawa Na 31 dekemvri 2011 godina 17,987 1,159 287 19,433 2,543 2,543 Amortizacija Na 01 januari 2011 godina Tro[ok za godinata Na 31 dekemvri 2011 godina 17,161 389 17,550 2,412 2,412 - 19,573 389 19,962 1,883 131 104 2,118 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2010 godina Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2011 godina 7. Vlo`uvawa vo nedvi`nosti Nabavna ili revalorizirana vrednost Nabavna ili revalorizirana vrednost na 01 januari 2010 godina Prenesuvawa od investicii vo tek Na 31 dekemvri 2010 godina 20,530 1,550 22,080 391 (287) 104 Zgradi 43,876 5 43,881 Amortizacija Na 01 januari 2010 godina Tro[ok za 2010 godina Na 31 dekemvri 2010 godina 10,152 1,321 11,473 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2010 godina 32,408 Nabavna ili revalorizirana vrednost Nabavna ili revalorizirana vrednost na 01 januari 2011 Prenesuvawa od investicii vo tek Ottu\uvawe Prenesuvawa od zgradi Na 31 dekemvri 2011 godina 43,881 7 (5,344) 3,225 41,769 Amortizacija Na 01 januari 2011 godina Tro[ok za 2011 godina Ottu\uvawe Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba Na 31 dekemvri 2011 godina 11,473 1,404 (2,019) 2,092 12,950 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2011 godina 28,819 33 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 8. Finansiski instrumenti po kategorii Smetkovodstvenite politiki za finansiskite instrumenti se primeneti za slednite stavki: 31 dekemvri 2011 Zaemi i pobaruvawa Raspolo`livi za proda`ba Vkupno 302 8,119 - 8,119 302 151,648 29,935 181,885 8,119 151,648 29,935 190,004 Ostanati finansiski obvrski Vkupno 250,389 250,389 Pozajmici 539,178 539,178 Vkupno 789,567 789,567 Raspolo`livi za proda`ba Vkupno Sredstva Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa(so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Vkupno Obvrski Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski(so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) 31 dekemvri 2010 Sredstva Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Vkupno Zaemi i pobaruvawa 399 9,983 - 9,983 399 170,333 7,618 178,350 9,983 170,333 7,618 188,333 Obvrski Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski (so isklu~ok na preplateni danoci i avansni pla]awa) Pozajmici Vkupno 9. Ostanati finansiski obvrski Vkupno 254,901 629,881 884,782 254,901 629,881 884,782 2011 2010 Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Po~etokot na godinata Zgolemuvawa Promeni vo objektivnata vrednost na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba Ottu\uvawa - otpla]awe na kuponi na obvrznici Krajot na godinata 9,983 - 9,275 - (1,851) (13) 8,119 719 (11) 9,983 Vlo`uvawata raspolo`livi za proda`ba prvi~no se sostojat od sopstveni~ki hartii od vrednost so koi mo`e da se trguva. Objektivnata vrednost na vlo`uvawata so koi se trguva na aktivnite pazari se odreduva preku kotiranite ponudeni ceni na berzata. Site sredstva raspolo`livi za proda`ba kotiraat na Makedonskata berza i se denominirani vo Denari. 34 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 10. Odlo`en danok na dobivka Odlo`enite dano~ni sredstva i obvrski mo`e direktno da se pripi[at na slednite stavki: Pobaruvawa Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite Dano~ni sredstva 2011 Sredstva 2010 4,143 3,796 - - 382 4,525 480 4,276 - - 2011 2011 Obvrski 2010 2010 Odlo`eni dano~ni sredstva: -Odlo`eni dano~ni sredstva koi treba da se nadomestat podocna od 12 meseci 4,525 2,378 - Odlo`eni dano~ni sredstva koi treba da se nadomestat vo rok od 12 meseci Odlo`eni dano~ni sredstva 4,525 1,898 4,276 Vo prodol`enie sledi dvi`eweto vo odlo`enite dano~ni sredstva za godinata: Na 01 januari 2011 godina Pobaruvawa Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite Dano~ni sredstva 11. Priznaeni vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka Priznaeni direktno vo kapitalot Na 31 dekemvri 2011 godina 3,796 347 - 4,143 480 4,276 (98) 249 - 382 4,525 Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba Zgradi Oprema 2011 2010 107,809 79,762 187,571 128,312 84,090 212,402 Netekovnite sredstva koi se ~uvaat za proda`ba vklu~uvaat nedvi`nosti, postrojki i oprema koi ne se koristat vo ramkite na Dru[tvoto. Rakovodstvoto planira da gi prodade ovie sredstva vo rok od edna godina. Vo 2011 Dru[tvoto prodade del od netekovnite sredstva koi se ~uvaat za proda`ba so proda`na vrednost od 56,629 iljadi Denari i neto evidentirana vrednost od 23,844 iljadi Denari.Del od neto evidentiranata vrednost e revalorizirana od prethodnite periodi. Vkupnata revalorizaciona rezerva [to se odnesuva na prodadenite netekovni sredsta koi se ~uvaat za proda`bae namalena od revalorizacionite rezervi vo iznos od 12,882 iljadi Denari (vidi Bele[ka 16). Dobivkata od ovie transakcii iznesuva 32,785 iljadi Denari. Na 31 dekemvri 2011 godina, nezavisen procenitel izvr[i procenka na ovie sredstva i istite se evidentirani po nabavna vrednost, koja e poniska od nivnata objetkivna vrednost. Zagubite koi nastanale od ovaa transakcija, vo iznos od 98 iljadi Denari (2010: 98 iljadi Denari), se vklu~eni vo ostanati delovni tro[oci (videte Bele[ka 25). 35 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 12. Zalihi Materijali Sopstveni proizvodi Rezervni delovi Alati i materijali za istra`uvawe i razvoj Trgovski stoki Ambala`a i gumi 13. 2011 2010 101,432 27,677 22,992 2,872 897 2,111 157,981 120,024 30,671 23,270 3,156 2,020 1,742 180,883 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa 2011 Kupuva~i Doma[ni Stranski Namaleno za: rezervirawe poradi o[tetuvawe na pobaruvawata Kupuva~i – neto Ostanati pobaruvawa Pobaruvawa od vrabotenite Pobaruvawa za DDV Odnapred plateni tro[oci i presmetan prihod Dadeni avansi na dobavuva~i Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa Danok na dobivka (Namaleno za:) rezervirawe poradi o[tetuvawe na pobaruvawata Ostanati pobaruvawa -neto 2010 169,983 22,345 192,328 164,947 37,531 202,478 (44,090) 148,238 (37,952) 164,526 13,714 10,793 8,933 308 958 34,706 6,851 11,115 3,384 1,928 1,180 957 25,415 (8,341) 26,365 (8,417) 16,998 174,603 181,524 Strukturata na dostasanosta na pobaruvawata od kupuva~i e kako [to sledi: Nedostasani Do 30 dena Od 1 do 3 meseci Od 3 do 6 meseci Od 6 do 12 meseci Nad 1 godina (Namaleno) za: Rezervirawe poradi o[tetuvawe 2011 2010 71,175 14,651 10,192 11,204 5,951 79,155 192,328 60,218 30,783 16,043 15,280 9,485 70,669 202,478 (44,090) 148,238 (37,952) 164,526 So sostojba na 31 dekemvri 2011 godina, kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i na Dru[tvoto e sledniot: Nedostasani i Dostasani i neo[teteni neo[teteni Evidentiran iznos Rezervirawe poradi o[tetuvawe 71,175 71,175 77,063 77,063 O[teteni Vkupno 44,090 (44,090) - 192,328 (44,090) 148,238 36 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa (prodol`uva) So sostojba na 31 dekemvri 2010 godina,kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i na Dru[tvoto e sledniot: Evidentiran iznos Rezervirawe poradi o[tetuvawe Nedostasani i Dostasani i neo[teteni neo[teteni 60,218 104,308 60,218 O[teteni Vkupno 37,952 (37,952) 202,478 (37,952) - 164,526 104,308 So sostojba na 31 dekemvri 2011 godina, pobaruvawata od kupuva~i vo iznos od 44,090 iljadi Denari (2010: 37,952 iljadi Denari) bea o[teteni. Procenka e deka del od ovie pobaruvawa se naplatlivi. Dostasanosta na ovie pobaruvawa e slednata: 1 do 2 godini nad 2 godini Vkupno 2011 2010 44,090 44,090 37,952 37,952 Dvi`eweto na rezerviraweto poradi o[tetuvawe na pobaruvawata od kupuva~i i ostanatite pobaruvawa e slednoto: 2011 Na 01 januari Evidentirano kako rashodi (Bele[ka 25) Otpisi Naplateni otpi[ani pobaruvawa (Bele[ka 22) Na 31 dekemvri 46,369 6,171 (109) 52,431 2010 47,514 1,163 (1,767) (541) 46,369 Na 31 dekemvri 2011, Dru[tvoto izvr[i procenka na naplatlivosta na saldoto na pobaruvawata od kupuva~i, vrz ~ija osnova izvr[i rezervirawe poradi nenaplatlivost vo iznos od 6,171 iljadi Denari (2010: 1,163 iljadi Denari) (vidi Bele[ka 25). Na 31 dekemvri 2010, Dru[tvoto izvr[i procenka na naplatlivosta na saldoto na pobaruvawata od kupuva~i, vrz ~ija osnova izvr[i otpis poradi nenaplatlivostna tovar na tekovnite tro[oci vo iznos od 1,918 iljadi Denari (vidi Bele[ka 25). Vo tekovnata 2011, Dru[tvoto naplati del od prethodno rezerviranite finansiski pobaruvawa vo iznos od 230 iljadi Denari (2010:321 iljadi Denari). Naplatenite pobaruvawa se priznati vo tekovni prihodi (vidi Bele[ka 22). 37 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 14. Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti @iro smetka (vo MKD) Kratkoro~ni depoziti vo banki Pari vo blagajna (vo MKD) Pari vo blagajna - stranski valuti Smetki vo banki - vo stranski valuti 2011 2010 27,106 2,781 29 12 7 29,935 1,810 5,704 89 3 12 7,618 Efektivnata kamatna stapka za kratkoro~nite depoziti vo banki varira[e pome\u 0,50% i 0,80% (2010: 0,50% i 0,80%). 15. Akcionerski kapital Vo tabelata sledi akcionerskiot kapital na Dru[tvoto so sostojba na 31 dekemvri 2011 godina: Obi~ni akcii – Elbisco Obi~ni akcii – Albatros Obi~ni akcii – ostanati akcioneri Prioritetni akcii – Penziski fond Prioritetni akcii – Elbisco Prioritetni akcii – ostanati akcioneri Broj na akcii U~estvo vo vkupniot akcionerski kapital Nominalna vrednost na akciite vo EVRA Vkupno vo EVRA Vkupno vo MKD’000 443,455 17,657 53.72% 2.14% 35.79 35.79 15,871,254 631,944 974,065 38,784 344,278 41.70% 35.79 12,321,710 756,219 13,848 1.68% 35.79 495,620 30,409 600 0.07% 35.79 21,474 1,318 5,699 825,537 0.69% 100.00% 35.79 - 203,967 29,545,969 12,527 1,813,322 So cel privatizacija na Dru[tvoto, na 31 dekemvri 1994 godina, kapitalot na @ito Luks A.D. - Skopje be[e procenet od strana na ovlasteni proceniteli, nazna~eni od Agencijata za privatizacija. Spored ovaa procenka, vrednosta na kapitalot na @ito Luks A.D. - Skopje so sostojba na 31 dekemvri 1994 godina iznesuva[e 37,570,000 DEM. Procenetata vrednost na kapitalot ne e evidentirana vo knigovodstvoto na @ito Luks A.D. - Skopje. Spored Odlukata na Akcionerskoto Sobranie, odr`ano na 12 maj 1999 godina, kapitalot na Dru[tvoto be[e namalen za iznos od 161,887 DEM. Za vreme na 1998 godina, Dru[tvoto izdade 25,000 akcii po nominalna vrednost od 100 DEM po akcija. Vkupniot iznos koj be[e platen iznesuva[e 2,298,400 DEM. Spored Odlukata na Akcionerskoto Sobranie, odr`ano na 5 mart 2001 godina, kapitalot na Dru[tvoto be[e namalen za iznos od 11,911,963 DEM. Istovremeno, Dru[tvoto izdade 428,572 akcii po nominalna vrednost od 70 DEM po akcija, t.e., vo vkupen iznos od 30,000,040 DEM, koi bea kupeni od Elbisko Holding S.A. Atina, Grcija. Soglasno noviot Zakon za trgovski dru[tva usvoen vo maj 2004 godina, Dru[tvoto be[e obvrzano da usvoi nov Statut, izmenet i dopolnet vo soglasnost so noviot Zakon za trgovski dru[tva. Ottamu, Dru[tvoto povtorno 38 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Akcionerski kapital (prodol`uva) se registrira[e vo Trgovskiot registar. Paritetot koj se primenuva vo sudskata registracija e ist so onoj koj se primenuva vo noviot Statut. Prioritetnite akcii gi nosat istite prava kako i obi~nite akcii osven [to prioritetnite akcii ne nosat pravo na glas. Prioritetnite akcii imaat prednost vo odnos na obi~nite akcii vo slu~aj na isplata na dividendi ili pri raspredelba na imotot na Dru[tvoto. 16. Ostanati rezervi Revalorizacija na zemji[teto Sostojba na 31 dekemvri 2009 godina/ 01 januari 2010 godina - Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Dobivka od objektivna vrednost Sostojba na 31dekemvri 2010 Sostojba na 31 dekemvri 2010 godina/ 01 januari 2010 godina Sostojba na 31 dekemvri 2010 godina/ 01 januari 2011 godina - Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba Dobivka od objektivna vrednost Osloboduvawe na revalorizacioni rezervi od proda`ba na sredstva (Bele[ka 22 Sostojba na 31dekemvri 2011 Ostanata rezerva Vlo`uvawa koja ne se raspolo`-livi raspredeluva za proda`ba Vkupno 326,278 141,560 (9,014) 458,824 326,278 141,560 719 (8,295) 719 459,543 326,278 141,560 (9,014) 458,824 326,278 141,560 (8,295) 459,543 - - (1,851) (1,851) (44,736) 281,542 141,560 (10,146) (44,736) 412,956 Vo tekot na 2011 godina, Dru[tvoto prodade del od svoite nedvi`nosti, postrojki i oprema i del od netekovnite sredstva koi se ~uvaat za proda`ba za koi be[e napraveno osloboduvawe na revalorizacionite rezervi vo iznos od 40,014 iljadi Denari. Od niv za zemji[te se odnesuva iznos od 27,132 iljadi Denari (vidi Bele[ka 5.1), dodeka za netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba iznos od 12,882 iljadi Denari (vidi Bele[ka 11). Ostanatiot iznos od 4,722 iljadi Denari se odnesuva za netekovni sredstav koi se ~uvaat za proda`ba, prodadeni vo minati godini. 17. Pozajmici 2011 Netekovni Pozajmici od banki Tekovni Pozajmici od banki Vkupno pozajmici 2010 147,000 147,000 193,152 193,152 392,178 392,178 539,178 436,729 436,729 629,881 39 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Pozajmici (prodol`uva) Na datumot na Izve[tajot za finansiskata sostojba, analizata na dospeanosta na pozajmicite na Dru[tvoto vrz osnova na dogovornite rokovi na otplata e slednata: 2011 Do 12 meseci Pome\u 1 i 2 godini Pome\u 2 i 5 godini 392,178 61,927 85,073 539,178 2010 436,729 118,136 75,016 629,881 Kamatnata stapka primeneta za pozajmicite na Dru[tvoto vo Denari vo tekot na 2011 godina varira[e pome\u 7,00% godi[no i 9,00% (2010: 7,00%- 9,00%). Vo tekot na 2011postoe~kite ramkovni dogovori za revolving kreditni linii so Komercijalna banka i Ohridska banka se zgolemeni na5,500 iljadi Evra, odnosno 725 iljadi Evra soodvetno, dodeka kratkoro~nata kreditna linija so Stopanska banka e namalena na 2.815 iljadi Evra. Pozajmicite od banki se obezbedeni so zgradi i oprema (Bele[ki 5 i 32). 18. Obvrska pri penzionirawe na vrabotenite Sega[na vrednost na definiranata obvrska za pridonesi Nepriznaena aktuarska dobivka Obvrska pri penzionirawe na vrabotenite 2011 2010 4,613 (793) 3,820 6,172 (1,367) 4,805 Obvrskata pri penzionirawe na vrabotenite se evidentira po sega[na vrednost na o~ekuvanite idni isplati do vrabotenite po osnov penzionirawe. Sega[nata vrednost na o~ekuvanite idni isplati do vrabotenite ja utvrduva nezavisen ovlasten procenitel soglasno va`e~kite pravila za aktuarska matematika. Vo prodol`enie sledi dvi`eweto vo obvrskite priznaeni vo izve[tajot za finansiskata sostojba: Na po~etokot od godinata Aktuarska zaguba /(dobivka) Namaluvawe Plateno vo tekot na godinata Na krajot na godinata Definirana obvrska za pridonesi na po~etokot od godinata Tro[oci za uslu`nite komponenti Komponenti na kamatnite tro[oci Vlijanie od namaluvaweto i podmiruvaweto /Nadomest za prekin na rabotniot odnos Platen nadomest za prestanok na raboten odnos Definirana obvrska za pridonesi na krajot na godinata 2011 2010 4,805 793 18,014 (19,792) 3,820 4,874 1,367 10,599 (12,035) 4,805 2011 2010 4,805 291 272 18,014 4,874 330 307 (19,562) 3,820 10,599 (11,305) 4,805 40 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Obvrska pri penzionirawe na vrabotenite (prodol`uva) Glavnite aktuarski pretpostavki koi se upotrebeni se slednite: Diskontna stapka Zgolemuvawe - cenovna inflacija O~ekuvawa dolgoro~na stapka na BNP Godi[no zgolemuvawe na plati 2011 2010 4,8% 2% 3% 3% 4.4% 2% 3% 3% Pretpostavkite za idnata stapka na mortalitet se baziraat na objavenite statistiki i iskustvo vo zemjata. 19. Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 2011 2010 98,988 135,571 234,559 77,940 159,581 237,521 31,819 8,790 4,887 4,047 7,625 459 281 1,872 59,780 294,339 30,397 10,207 4,887 4,693 3,216 257 336 1,950 55,943 293,464 2011 2010 1,265,267 49,615 1,314,882 953,927 52,981 1,006,908 2011 2010 Potro[en material Bruto plati i honorari Energija Amortizacija Nabavna vrednost na prodadeni stoki Uslugi od najmeni rabotnici Ostanati honorari Voda i komunalni uslugi Osiguruvawe Nabavna vrednost na rezervni delovi Transportni i po[tenski uslugi Nabavna vrednost na prodadeni materijali Naemnina Ostanato 738,409 95,698 74,260 39,207 14,932 7,681 4,020 5,937 3,759 2,643 2,343 536 403 3,688 993,516 495,728 99,757 65,515 40,055 24,725 2,228 5,448 5,326 3,524 3,355 2,623 486 390 3,940 753,100 Po~etna sostojba na zalihi (Namaleno za:) Krajna sostojba na zalihi 30,671 (27,677) 2,994 996,510 31,810 (30,671) 1,139 754,239 Obvrski kon dobavuva~i Doma[ni dobavuva~i Stranski dobavuva~i Ostanati obvrski Primeni avansi Neto plati i honorari Obvrski po osnov na dividendi Danoci i pridonesi po osnov na plati Presmetani tro[oci Obvrska po osnov danok na dobivka Obvrska po osnov kamati Ostanati obvrski 20. Proda`ba Proda`ba na doma[en pazar Proda`ba na stranski pazari 21. Tro[oci na proda`bata 41 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 22. Ostanati delovni prihodi Dobivki od ottu\uvawe na nedvi`nosti, postrojki i oprema i netekovni sredstva ~uvani za proda`ba Namaluvawe na revalorizaciona rezerva od prodadeni sredstva (Bele[ka 16) Naemnina Prihodi od dividendi Naplateni otpi[ani pobaruvawa Otpi[ani obvrski Prihod od uslugi za kupuva~i Ostanato 23. 2010 41,198 50,770 40,014 10,306 556 339 227 73 5,005 97,718 10,108 472 862 2,909 341 4,487 69,949 2011 2010 72,041 42,500 26,009 26,558 25,961 20,008 5,989 6,001 6,693 4,581 2,602 2,837 2,045 1,100 7,308 1,332 1,157 459 3,395 258,576 55,861 55,633 32,370 27,024 25,805 6,548 6,348 6,058 4,578 3,288 2,369 3,745 2,319 2,050 1,496 1,430 1,351 753 5,858 244,884 2011 2010 28,919 18,242 18,749 6,827 2,730 2,912 2,283 3,699 2,194 2,935 1,671 1,103 2,722 1,388 1,026 24 408 1,434 1,991 101,257 31,674 17,288 11,256 6,735 2,911 2,720 2,540 2,431 2,148 1,918 1,869 1,804 1,798 1,472 1,090 321 272 2,670 92,917 Tro[oci za distribucija Nadomestoci za agenti Bruto plati i honorari Amortizacija Energija Reklamirawe Dopolnitelni popusti Uslugi na odr`uvawe Ostanati honorari Konsalting/Marketing Uslugi od najmeni rabotnici Patarini Potro[ni materijali Osiguruvawe Naemnina Transportni i po[tenski uslugi Voda i komunalni uslugi Potro[en materijal i alati Nabavna vrednost na rezervni delovi Ostanato 24. 2011 Administrativni tro[oci Bruto plati i honorari Uslugi i nematerijalni tro[oci Nadomesti za prestanok na raboten odnos Honorari za porane[ni vraboteni Amortizacija Energija Transportni i po[tenski uslugi Ostanati honorari Naemnina Bankarski provizii Osiguruvawe Nadomestoci za ~lenovi na Upraven Odbor Danoci Uslugi Potro[en materijal Rashodi od prethodnite godini Reklamirawe Kapitalni zagubi od ottu\uvawe na netekovni sredstva Ostanato 42 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 25. Ostanati delovni tro[oci O[tetuvawe na netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba Rezervacija za nenaplativi i somnitelni dolgovi Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite 26. Prose~en mese~en broj na vraboteni za godinata: Polno rabotno vreme 98 6,171 6,269 98 3,081 12 3,191 2011 2010 123,101 29,898 18,749 14,118 185,866 137,587 33,604 11,256 15,868 198,315 462 555 2011 2010 187 187 570 570 (123) (34,169) (2,229) (42,642) (34,105) (44,301) 2011 2010 2,709 (249) 2,460 2,098 120 2,218 Rashodi od finansirawe Prihodi od kamati (Negativni )/ pozitivni kursni razliki, neto Rashodi po osnov na kamati 28. 2010 Tro[oci za vrabotenite Plati i honorari Pridonesi za penzisko osiguruvawe Nadomesti za prestanok na raboten odnos Pridonesi za socijalno i zdravstveno osiguruvawe 27. 2011 Danok na dobivka Tekoven danok Odlo`en danok (Bele[ka 10) Usoglasuvaweto na tro[okot za danok od dobivkata spored Izve[tajot za seopfatnata dobivka e kako [to sledi: 2011 - Neodbitni tro[oci - Dano~ni krediti za tro[oci so odlo`eno pla]awe Presmetan tro[ok po danok na dobivka po stapka od 10% (2010: 10%) - Dano~no osloboduvawe za u~estvo na stransko lice vo kapitalot Tekoven tro[ok po danok na dobivka 2010 (28,371) 1,282 (27,089) (20,997) (20,977) (2,709) - (2,098) - 2,709 2,098 43 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) 29. Zarabotuva~ka po akcija Osnovna Osnovna zarabotuva~ka po akcija se presmetuva po pat na delewe na dobivkata koja pripa\a na imatelite na akcii (otkoga istata ]e se namali za delot od dobivkata po odano~uvawe za imatelite na prioritetni akcii) so ponderiraniot prose~en broj na obi~ni akcii vo optek vo tekot na godinata, vklu~uvaj]i gi sopstvenite akcii na Dru[tvoto. Dobivka/(Zaguba) za imatelite na obi~ni akcii 2% dividendi za imatelite na prioritetni akcii (Zaguba) Ponderiran prose~en broj na izdadeni obi~ni akcii Osnovna zarabotuva~ka po akcija (Denari po akcija) 30. 2010 13,423 (887) 12,536 805,390 15,57 (64,893) (885) (65,778) 805,390 (81,67) 2011 2010 Tro[oci po vidovi Potro[en material Koristi i nadomestoci za vrabotenite Energija i voda Nadomestoci i popusti za agenti Amortizacija Reklamirawe / Marketing Uslugi Uslugi od najmeni rabotnici Transport Osiguruvawe Nadomestoci po sudski odluki Danoci, provizii Rezervni delovi, potro[ni materijali i alati Naemnina Nadomestoci za ~lenovite na Upravniot Odbor Tro[oci od prethodni godini Ostanati tro[oci Vkupni tro[oci na proda`ba, distributivni i administrativni tro[oci 31. 2011 760,733 199,585 110,999 92,049 67,946 33,062 25,619 12,262 11,934 7,476 6,827 5,656 4,260 3,697 1,103 24 13,113 526,913 212,256 102,015 62,410 75,336 30,655 25,109 5,516 6,658 7,711 6,735 3,717 5,459 4,588 1,804 321 14,837 1,356,345 1,092,040 Transakcii so povrzani subjekti Dru[tvoto e kontrolirano od mati~nata kompanija Elbisko Holding S.A., so sedi[te vo Grcija, koja e sopstvenik na 53,79 % od akciite na Dru[tvoto. Ostanatiot del od akciite se sopstvenost na golem broj subjekti. Podolu se prika`ani transakciite so povrzanite subjekti: 1. Proda`ba na stoki Elbisco Commercial SA, Greece 2011 2010 34,876 34,876 52,526 52,526 2011 2010 157,997 22 158,019 112,198 112,198 2. Nabavka na stoki i uslugi Elbisco Comercial SA, Greece Elbisco Holding S.A. Greece 44 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Transakcii so povrzani subjekti (prodol`uva) 3. Nadomestoci za rakovodstvoto Rakovodstvoto gi vklu~uva ~lenovite na Upravniot Odbor и Надзорниот Одбор.. Nadomestocite [to se isplateni ili ]e bidat isplateni na rakovodstvoto se prika`ani podolu: Plati i ostanati kratkoro~ni koristi 2011 2010 10,863 10,863 12,961 12,961 4. Sostojba na krajot od godinata koja rezultira od kupuvawe/proda`ba na stoki Pobaruvawa od povrzani subjekti Elbisco Comercial SA, Greece Obvrski kon povrzani subjekti Elbisco Comercial SA, Greece Elbisco Holding S,A, Greece Primeni avansi od povrzani subjekti Elbisco Holding S,A, Greece 2011 2010 20,869 20,869 36,793 36,793 85,551 22 85,573 106,487 106,487 28,282 28,282 28,282 28,282 32. Potencijalni i prezemeni obvrski Zalo`eni sredstva Средства заложени како гаранција обезбедување на каматоносните позајмици од локалните финансиски институции се евидентираат вон- балансно на датумот на Извештајоу за Финансиска состојба (види белешки 5 и 17) . Neto smetkovodstvenata vrednost na ovie sredstva na 31 Dekemvri 2011 godina iznesuva627,293 iljadi Denari. Korisnik Opis Vid na kolateral Neto eviden tirana vrednost Ohridska Banka AD Ohrid Prodavnici 1vi Stepen 29,044 KomercijalnaBanka AD Skopje Proizvoden kompleks Oprema Administrativna zgrada Silos Melnica i oprema 1vi Stepen 1vi Stepen 1vi Stepen 2riStepen 2ri Stepen 162,402 134,799 21,727 - Stopanskabanka ad, Skopje Silos Melnica Oprema 1vi Stepen 1vi Stepen 1vi Stepen 153,537 59,607 66,178 Vkupno 627,294 Obvrski od operativen naem – kade Dru[tvoto pretstavuva zakupec Obvrskite po osnov operativen naem pred se se odnesuvaat na naemot na delovni prostorii i oprema. Vremetraeweto na dogovorite za naem se dvi`i pome\u 1 i 3 godini, a istite mo`e da se obnovat na krajot na periodot na naem. Idnite vkupni obvrski za isplata na naemi se slednite: 45 @ito Luks AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2011 (Site iznosi se vo iljadi Denari, osven dokolku ne e poinaku navedeno) Neizvesni i prevzemeni obvrski (prodol`uva) 2011 Do 1 godina Podocna od 1 godina, no ne podocna od 5 godini Podocna od 5 godini 2,318 479 2,797 2010 3,288 3,801 7,089 Neizvesni obvrski Sudski sporovi “@ito Luks” A,D, - Skopje e vo proces na sudski sporovi so pogolem broj na dru[tva. Vkupniot iznos na sudskite sporovi vo koi Dru[tvoto e tu`ena strana iznesuva pribli`no 117,234 iljadi Denari (2010: 120,216 iljadi Denari). Rakovodstvoto na Dru[tvoto ne predviduva zna~ajni obvrski koi mo`at da proizlezat od potencijalnite obvrski. Potencijalni sredstva “@ito Luks” A,D, - Skopje vodi sudski sporovi so golem broj na dru[tva i vkupnata vrednost na sporovite vo koi Dru[tvoto e vo funkcija na tu`itel pribli`no iznesuva 322,272 iljadi Denari(2010: 383,564 iljadi Denari). Dano~ni rizici Dano~nite vlasti nemaat izv[eno revizija na knigite i evidencijata na Dru[tvoto za poslednite tri godini. Poradi toa, obvrskite po osnov danoci na Dru[tvoto ne mo`e da se smetaat za kone~ni. Vo ovaa faza, ne mo`e so razumna sigurnost da se odredi rezervacija za dopolnitelni danoci i kazni, koi mo`e da se nametnat vrz Dru[tvoto, dokolku postojat takvi. 33. Izvestuvawe po operativni segmenti Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto se odnesuvaat na eden operativen segmentproizvodstvo na bra[no, leb i ostanati pekarski proizvodi. Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto se vr[at na teritorijata na Republika Makedonija i na stranski pazari (Bele[ka 20). Posledovatelno, Dru[tvoto ne obelodenuva ekonomski informacii povrzani so oddelni operativni segmenti i geografski regioni. 34. Nastani po datumot na izvestuvawe Po 31 dekemvri 2011 godina - datumot na izvestuvaweto, do denot na odobruvaweto na ovie finansiski izve[tai, nema nastani koi bi predizvikale korekcija na finansiskite izve[tai, nitu pak nastani koi se materijalno zna~ajni za objavuvawe vo ovie finansiski izve[tai. www.grant-thornton.com.mk ЖИТО ЛУКС АД СКОПЈЕ ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТЕЊЕТО НА ДРУШТВОТО ВО 2011 ГОДИНА СКОПЈЕ, ФЕВРУАРИ 2012 Жито Лукс АД Скопје СОДРЖИНА страна 1. Политичко опкружување 3 2. Економскo опкружување 3 3. Остварени финансиски резултати 5 4. Инвестиции и позајмици од банки 8 5. Управување со ризици 10 6. Активности од областа на истражување и развој 12 7. Маркетинг и промотивни активности 13 8. Корпоративна општествена одговорност 14 9. Човечки ресурси 15 10. Корпоративно управување 16 11. Заклучни согледувања 18 2 Жито Лукс АД Скопје 1. Политичко опкружување Земјата одбележа два значајни јубилеа минатата година: - На 8-ми Септември државата одбележа 20 години од прогласувањето на независност, додека 13ти Август одбележа една декада од потпишувањето на Охридскиот Рамковен Договор, со кој се стави крај на интензивните меѓу етнички тензии. Комитетот за Надворешни Работи на Европскиот Парламент побара од Европското Собрание да отвори преговори за членство со Македонија, за да се постигне дисперзија на ризикот кој ја доведе државата во ќор-сокак. Европратениците во својот предлог-резолуција за Македонија од извештајот за напредокот на земјата за 2011 година, тврдат дека билатералните спорови не треба да се мешаат со одлуката за проширување на ЕУ, но бидејќи се уште не е постигнат напредок во решавањето на спорот со името, прашањето за влез на Македонија во ЕУ и НАТО останува отворено. Македонија го зазема највисокото место од сите балкански држави за економска слобода според Индексот на Фондацијата Херитиџ во 2012 година. Земјата ја подобри својата позиција искачувајќи се на 43то место (од 55то во претходната година) со што стана водечка сила во регионот, вклучувајќи ги и земјите членки Словенија (69то) и кандидатот за прием Хрватска (80то). Инвестиционата клима во Македонија е значително подобрена под водство на сегашната Влада, што се рефлектира и во други значајни издигнувања во светски рамки. 2. Економско опкружување 2 Во текот на деловната 2011 година беа забележани негативни движења и очекувања за глобалната економија, особено поврзани со финансиската стабилност во еврозоната. Притоа, прелевањата на негативните ефекти врз домашната економија од забавувањето на глобалниот раст или остварувањето на ризиците за евро-зоната влијаеше врз економијата во земјата и доведе до забавување на економската активност. Според последните податоци од Државниот завод за статистика реалната стапка на раст на бруто-домашниот производ во третиот квартал од 2011 година се зголеми на 2,3% што претставува намалување во однос на 5% од првата половина на годината. На годишна основа стапката на раст на БДП изнесуваше 3,3%. Физичкиот обем на индустриското производство бележи зголемување од 3.3% на годишно ниво, а обемот на стоковата размена е за 31,0% поголем во споредба со истиот период минатата година. Трговскиот дефицит изнесува 2.552 милиони УСД или покриеноста на увозот со извоз е 63,6%. 3 Жито Лукс АД Скопје Остварената стапка на инфлација се сведе на 3,2% на годишна основа додека базичната инфлација забележа значително забавување и се сведе на 0,9% на годишна основа. Нивото на девизни резерви достигна до 2.069 милиони евра на крајот на 2011 година, што обезбедува соодветна покриеност на проектираниот увоз на стоки и услуги. Притоа, се оценува дека во наредниот период ќе дојде до исцрпување на повеќето вонредни движења во платниот биланс, како и до враќање на тековната сметка во дефицит, којшто сепак ќе се движи во прифатливи рамки. Монетарната политика беше непроменета, односно НБРМ ја задржа основната каматна стапка на нивото од 4%. Растот на кредитирањето на приватниот сектор беше намален на 8,1%, на годишна основа, што се должи најмногу на забавеното кредитирање на корпоративниот сектор, додека забавувањето на кредитирањето на домаќинствата имаше релативно послаб интензитет. Притоа, беше забележано влошување на квалитетот на кредитното портфолио, пред сѐ поради растот на сомнителните и спорните побарувања кон корпоративниот сектор. Овие движења го отсликуваат претежно негативното влијание на глобалните економски движења и неизвесноста околу идниот период, со оглед на тоа што фундаменталните показатели на банкарскиот сектор се релативно поволни и стабилни. Во овој период дојде до засилување на растот на депозитниот потенцијал на банките на 10,5% на годишна основа, којшто беше предизвикан најмногу од депозитите на домаќинствата. На страната на невработеноста не се забележуваат позначителни промени; номиналните нето и бруто плати се зголемија за 1,6% и за 1,5% последователно. 4 Жито Лукс АД Скопје 3. Остварени финансиски резултати Во 2011 година се соочивме со радикално зголемување на цените на основните инпути во нашето производство, со забележителен пораст на цените на пченицата од 35,19%, на горивото од 21,76% и на природниот гас од 12%, на просечно годишно ниво. Сите овие фактори имаа негативен ефект врз цената на чинење на производите и другите оперативни трошоци. Меѓутоа, со цел да ги поддржи своите потрошувачи, Компанијата не ги следеше во целост овие зголемувања на цените преку својата ценовна политика. Остваривме зголемен обем на продажбите во количини, што резултираше во зголемени приходи од продажба за 31% споредено со претходната 2010 и зголемена бруто добивка за 26% споредено со претходната 2010. Оперативните трошоци, истовремено, се намалени споредено со истиот период минатата година, како резултат на дисконтинуираното работење на малопродажната дејност на Друштвото. Имено, на почетокот од оваа година, Друштвото склучи Договор за деловна соработка со ЖИТО ЛЕБ Охрид во вредност од 1.5 милиони евра, со кој ЖИТО ЛЕБ Охрид се стекна со 11 малопродажни објекти на ЖИТО ЛУКС и презеде 70 вработени. Оперативната добивка, која во 2010 година беше негативна (-18.347 илјади денари), во 2011 година премина во позитивна (49.988 илјади денари). Воедно, финансиските трошоци се намалени за 23% во споредба со претходната 2010 година, што главно се должи на отплата на долгорочните кредити и пониски просечни трошоци на финансирање во тековната година. Компанијата регистрираше нето добивка по оданочување во износ од 13.423 илјади денари, што покажува подобрување од 121% споредено со нето загубата остварена во претходната година. Во однос на готовинските текови за 2011 година, Друштвото генерираше 35,828 илјади денари суфицит од работењето, без користење дополнителни позајмици од банки за потребите на работен капитал. Суфицитот од 110,803 илјади денари од инвестициони активности беа главно употребени за отплата на обврските по кредити во износ од 90,729 илјади денари, а останатите парични средства се депонирани во комерцијалните банки. 5 Жито Лукс АД Скопје Основни ставки од билансот на успех (износите се во ‘000 МКД) 2011 2010 Продажба Трошоци на продажбата Бруто добивка 1,314,882 (996,510) 318,372 1,006,908 (754,239) 252,669 Останати деловни приходи Трошоци на дистрибуција Административни трошоци Останати деловни трошоци Добивка/ (Загуба) од деловни активности 97,718 (258,576) (101,257) (6,269) 49,988 69,949 (244,884) (92,917) (3,191) (18,374) Финансиски приходи Финансиски расходи Нето финансиски расходи 1,290 (35,395) (34,105) 2,375 (46,676) (44,301) 15,883 (62,675) (2,460) (2,218) 13,423 (64,893) Добивка/ (Загуба) пред оданочување Данок на добивка Нето Добивка/ (Загуба) за годината 6 Жито Лукс АД Скопје Извештај за паричните текови Оперативни активности Приливи од купувачите Исплати на добавувачи и вработени Парични средства добиени од / (употребени во) оперативно работење (Платен) данок од добивка Примена камата (Платена) камата Нето парични средства (употребени во) оперативни активности Инвестициони активности Приливи од оттуѓување на недвижност, постројки и опрема и нетековни средства кои се чуваат за продажба (Набавка) на недвижности, постројки, и опрема и нематеријални средства Приливи по дивиденди Приливи по дадени кредити Нето парични средства од инвестициони активности Финансиски активности Примања од краткорочни кредити (Плаќање) на краткорочни кредити Примања од долгорочни кредити Плаќање ) на долгорочни кредити Нето парични средства (употребени во) финансиски активности Парични средства и еквиваленти на почетокот на годината Нето промена на паричните средства и еквиваленти Парични средства и еквиваленти на крајот на годината (износите се во ‘000 MKD) 2011 2010 1,260,805 (1,224,977) 928,782 (932,292) 35,828 179 (33,766) (3,510) (104) 451 (38,544) 2,241 (41,707) 153,656 62,833 (43,493) 556 84 (86,333) 472 103 110,803 (22,925) 299,613 (272,140) 77,859 (196,059) 527,008 (542,653) 108,502 (38,949) (90,727) 53,908 7,618 18,342 22,317 (10,724) 29,935 7,618 7 Жито Лукс АД Скопје 4. Инвестиции и позајмици од банки а) Инвестиции Во 2011 година Друштвото регистрира инвестиции во износ од 109,655 денари, кои главно се наменети за зголемување на производните капацитети и надградба на компјутерскиот софтвер. Инвестициите, поделени по групи на средства, се следните: (износите се во '000 МКД) Нематеријални средства 1,549 Земјиште 22 Згради Опрема Возила 6,274 100,557 1,253 Вкупни инвестиции 109,655 Во текот на 2011 година, Друштвото продолжи да инвестира во поставување на нова производна линија наменета за производство на тост леб и двопек, која започна со работа на крајот на 2010 година. Со инсталација на новата линија, производниот капацитет ќе се зголеми од 2.200 парчиња на час до 3.000 парчиња на час за производство на тост леб и од 110 кг на час до 310 кг на час за производство на двопек. Истовремено, со новата линија ќе се изврши целосна автоматизација на производните процеси кои беа рачно управувани на старата линија. Со ова ќе се обезбеди намален степен на варијабилност во производниот процес и намалено влијание на човечкиoт фактор врз квалитетот на производите. Со пренос на производството на тост леб и двопек на новата линија, ќе се обезбеди дополнителен простор за постојната линија за производство на традиционален леб. Преку употребата на оваа линија за производство на традиционален леб паралелно со постоечките две линии, ќе се одложи почетокот на производството, што ќе резултира со испорака на посвеж леб на пазарот. Вложувањата во згради вклучува инсталирање на нова комора за ладење како дел од новата линија за двопек и тост леб. Капацитетот на комората го следи капацитетот на производната линија. Тоа ќе обезбеди постојани услови за ладење на споменатите производи. Вака контролирани услови позитивно ќе влијаат на одржување на свежината на тост лебот, а ќе се подобри и постојаноста на квалитететот на двопекот. Останати инвестиции во опрема генерално се однесуваат на поправки и подобрувања на постојните производни единици. Со поправка и надградба на дел од машините за пакување како дел од инвестициите за 2011 година, се зголеми капацитетот на пакување на тост леб, како и на лебот на парчиња. 8 Жито Лукс АД Скопје Во текот на 2011 година Друштвото регистрира зголемување на своите нематеријални средства со стекнување на нови лиценци за ORACLE база на податоци и имплементирање на нов софтвер за основни средства. б) Позајмици од банки Друштвото користи средствата за кредитирање од 3 домашни и една меѓународна банка. Во текот на 2011 година постоечките рамковни договори за револвинг кредитни линии со Комерцијална банка и Охридска банка се зголемени на 5,500 илјади Евра, односно 725 илјади Евра последователно, додека краткорочната кредитна линија со Стопанска банка е намалена на 2,815 илјади Евра. Салдата на обврските по кредити од 31/12/2011 презентирани по банка се: Износите се во ‘000 МКД 31.12.2011 170,063 248,604 44,812 75,699 539,178 Стопанска Банка Комерцијална Банка Охридска Банка ЕБРД Вкупно Каматната стапка применета за позајмиците на Друштвото во Денари во текот на 2011 година варираше помеѓу 7,00% и 9,00% годишно (2010: 7,00%-10,00%). Каматната стапка за заемот од ЕБРД е утврдена на шестмесечен ЕУРИБОР плус маржа од 2%, а применетата стапка во 2011 година варираше помеѓу 3,222% и 3,831% (2010: помеѓу 2.965% и 3.148%). На датумот на Извештајот за финансиската состојба, анализата на доспеаноста на позајмиците на Друштвото врз основа на договорните рокови на отплата е следната: Износите се во 000 МКД До 12 месеци Помеѓу 1 и 2 години Помеѓу 2 и 5 години Вкупно 2011 392,178 61,927 85,073 392,178 539,178 2010 436,729 118,136 75,016 436,729 629,881 На 31 декември 2011 година позајмиците од банки се обезбедени со згради и опрема со нето сметководствената вредност од 627,294 илјади Денари, (2010: 387,635 илјади Денари). 9 Жито Лукс АД Скопје 5. Управување со ризик Деловните активности на Друштвото го изложуваат Друштвото на различни финансиски ризици: (вклучувајќи валутен ризик, ризик од каматни стапки врз готовинските текови и објективната вредност и ценовен ризик), ризик од кредитирање и ризик од ликвидност. Програмата за управување со ризици на Друштвото се фокусира врз непредвидливоста на финансиските пазари и се стреми кон минимизирање на потенцијалните негативни влијанија врз финансиското работење на Друштвото. Друштвото го следи капиталот на основа на нивото на задолженост. Овој показател се пресметува како нето долгот поделен со вкупниот капитал. Нето долг се пресметува како вкупно позајмување (вклучувајќи ги тековни и нетековни позајмици) намалено за паричните средства и паричните еквиваленти. Вкупно позајмици Намалено за парични средства и парични еквиваленти Нето долгови Вкупно главнина Вкупно капитал Коефициент на задолженост a) 2011 2010 539,178 (29,935) 509,243 830,240 1,339,483 629,881 (7,618) 622,263 858,682 1,480,945 38% 42% Пазарен ризик (1) Ризик од курсни разлики Друштвото е изложено на ризици од курсни разлики поради фактот што Друштвото има сметки во банки во странски валути и има деловни активности преку приходи од исплати до меѓународни компании. Валутата која пред се предизвикува ваков ризик е ЕВРО. Друштвото има многу мали парични резерви во УСД. Информациите за сензитивноста на ризикот од курсни разлики се ограничени на ризиците кои произлегуваат од финансиските инструменти кои се деноминирани во валути различни од функционалната валута во која истите се мерени. (2) Ценовен ризик Друштвото е изложено на ценовен ризик на сопственички хартии од вредност поради вложувањата кои се поседуваат (класифицираат во извештајот за финансиска состојба како расположливи за продажба), кои може да бидат под влијание на фактори на ризици како што се цените на берза. 10 Жито Лукс АД Скопје (3) Ризик од каматни стапки врз готовинските текови и бјективната вредност Каматниот ризик претставува ризикот дека објективната вредност на идните парични текови на финансискиот инструмент ќе флуктуира поради промените на пазарните каматни стапки. Изложеноста на Друштвото на ризикот од промени на пазарните каматни стапки пред се е поврзана со долгорочните должнички обврски на Друштвото со променливи каматни стапки. Позајмиците кои се даваат по променливи каматни стапки го изложуваат Друштвото на ризик од каматни стапки врз паричните текови. Промените во каматните стапки и каматните маржи може да влијаат врз финансиските расходи и приходот од финансиските вложувања. Друштвото ја анализира својата изложеност на ризикот од каматни стапки на динамична основа. Се разгледуваат разновидни сценарија, а во предвид се земаат обновата на постоечките позиции, повторно финансирање и алтернативно финансирање. Камтните ризици се управуваат преку диверзификација на кредитните поддршки од неколку банки, со различни услови на финансирање. б) Кредитен ризик Ризик од кредитирање настанува од паричните средства и паричните еквиваленти, депозитите во банки, како и изложеноста на купувачи. Процесот на управување со кредитниот ризик од деловните активности вклучува превентивни мерки како што се проверка на кредибилитетот и превентивни препреки, корективни мерки за време на некој правен однос како што се потсетување и исклучување, соработка со агенции за наплата и наплата по некој правен однос од видот на парници, судски процеси, инволвираност на извршните единици и факторинг. Заостанатите исплати се проследуваат преку постапка на зголемување на долг врз основа на видот на клиентот, кредитната категорија и износот на долгот. Кредитниот ризик се контролира преку проверки на кредибилитетот – со што се одлучува дали клиентот е задолжен и се одредува неговата кредитна способност, како и преку превентивни препреки – со што се одредува кредитниот лимит врз основа на претходните приходи од промет на клиентот. Процедурите на Друштвото се со цел да обезбедат дека продажба се врши до клиенти со соодветна кредитна историја и дека истите не ги надминуваат прифатливите лимити на кредитна изложеност. в) Ризик од ликвидност Ризикот од ликвидност се дефинира како ризик дека Друштвото нема да може навремено да ги подмири или исполни своите обврски. 11 Жито Лукс АД Скопје Друштвото има политика да одржува доволно парични средства и парични еквиваленти за да ги подмири своите обврски во блиска иднина. Финансискиот сектор ги предвидува паричните текови за барањата за ликвидност со цел да осигура дека има доволно парични средства за во секое време да се исполнат оперативните потреби. Предвидувањето ги зема предвид плановите за финансирање на долгови на Друштвото и усогласеноста со целите за внатрешните билансни показатели. Сите вишоци од парични средства кои ги чува Друштовто, а кои го надминуваат салдото кое се бара за потребите на работниот капитал, вообичаено се депонираат во комерцијални банки или се инвестираат во хартии од вредност со кои може да се тргува. 6. Активности од областа на истражување и развој Покрај проширивањето на постоечкиот асортиман на производи и развојот на производен концепт во смисла на испорака на топол леб на пазарот, главниот фокус на развојно истражувачките активности во текот на 2011 беше насочен кон развој на рецептури за производи преку кои нашите потрошувачи ќе добијат додадена нутритивна вредност. Се истражуваше можноста за користење на диететски влакна во лебот и нивното влијание врз нутритивните вредности на производот, со паралелно потврдување на добиените резултатите од тестирањата и преку лабораториски анализи. Дополнително се работеше во насока на производство на леб базиран на употреба на 100% интегрално брашно и надминување на процесните проблеми кои произлегуваат од карактеристиките на овој вид на брашно. Исто така се испитуваше и можноста за употреба на останати житарки и нивното влијание врз нутритивните вредности на лебот. Оваа активност резултираше со лансирање на јачменов леб на пазарот. Во текот на 2011 исто така беа отпочнати активности за истражување на можноста за продолжување на свежината и рокот на важност на трајните лебови со употреба на различни ензими и различни профили на печење. Овој проект ќе продолжи и во текот на 2012 година. 12 Жито Лукс АД Скопје 7. Маркетинг и промотивни активности Една од примарните заложби на Жито Лукс е да ги следи и задоволува потребите на потрошувачите. Ова е тоа што ја прави Компанијата лидер на пазарот. 2011 година не беше исклучок во областа на лансирање на нови производи. На пазарот беа воведени следните производи: Асортиманот на леб е збогатен со неколку нови видови. Новиот леб со диететски влакна е воведен со цел да ги задоволи потребите на оние кои уживаат во вкусот на белиот леб, но сепак сакаат да консумираат храна со збогатена хранлива вредност. Примарната цел на лансирање на новиот Фурнаџиски леб беше да ги задоволи потребите на пазарот за "топол" леб. Новата “Нутри” линија на лебови се состои од 1 постоечки леб и 3 нови. Овој асортиман се карактеризира со збогатена хранлива вредност и е првата линија на лебови кои се произведени од 100% интегрално брашно. Асортиманот на брашно е збогатен со пченкарно брашно и пченкарна палента како нови производи, и пченичен гриз во пакување од 200гр, како проширување на постоечкиот асортиман покрај производот од 500гр. Асортиманот на Двопек, исто така е збогатен со 2 нови производа. Кај продажбите на странски пазар Друштвото регистрираше значително подобрување со освојување на нови пазари, поточно во Р. Србија и Р. Косово со извоз на Тост леб и Двопек. Воедно, воведен е и нов вид на Двопек на грчкиот пазар. Со цел да ги информира потрошувачите за придобивките од новите производи, Компанијата ги поддржа сите овие лансирања со маркетинг активности. - Лансирањето на пченкарниот асортиман беше интензивно поткрепенo преку: телевизиска реклама, реклама во весници и списанија, промотивни материјали за малопродажни места и промоции. ”Нутри” лебовите беа претставени преку телевизиска реклама, реклама во весници и списанија, промотивни материјали за малопродажни места, ПР активности и промоции. Екстра бело брашно за домашна употреба Т-400 беше исто така, силно промовирано со интензивна кампања (ТВ, печат) и со промоции за потрошувачите и трговијата. Интензивна промотивна ТВ кампања беше спроведена и за дневните лебови. Лансирањето на oстанатите нови производи беше поткрепено со промотивни материјали за малопродажните места. 13 Жито Лукс АД Скопје 8. Корпоративна општествена одговорност Во 2011 година, Друштвото уште еднаш ја потврди својата општествена одговорност преку следните проекти: Доделени стипендии на 4 студенти при Факултетите во Велес и Битола – катедра по Нутриционизам Жито Лукс како дел од својата општествено одговорна политика уште минатата година почна соработка со Технолошко-техничкиот факултет во Велес преку стипендирање на 4 студенти на новата катедра по Нутриционизам. Со оглед на тоа што дел од нашата производна линија се и интегралните Нутри лебови со збогатена нутритивна вредност, стипендирањето на кадар кој ќе се обучува за новите современи текови во здравата и квалитетна исхрана е дел од нашата определба како Компанија која се грижи за заедницата во која дејствува и која се грижи за здравјето на граѓаните. Донација на финансиски средства за Детскиот оддел на Општата болница во Вeлес Целта на оваа донација беше да се соберат што повеќе средства кои ќе бидат донирани за купување на опрема во болницата, како би се олеснил престојот на децата во болничкиот оддел, и би се овозможило нивно побрзо закрепнување. Решивме да одделуваме по 2 денари од секој купен леб на Жито Лукс во Велес. Акцијата ја започнавме на 16 септември и траеше додека не се собраа доволно средства потребни за опремување на детскиот оддел. Со донираните средства, Жито Лукс набави кревети, телевизори, масички, клима, фрижидер, држачи за инфузија, инхалатори, аспиратори, и останати потребни елементи кои беа сместени во собата за децата на хируршкиот оддел. Донацијата ја реализиравме со помош на Здружението на родители за грижа на здраво поколение кои го посочија Детскиот оддел на општата болница во Велес како место каде помошта е добредојдена. Здружението на родители за грижа на здраво поколение е здружение посветено на работа токму со вакви загрозени групи и нивната помош е безрезервна, а хуманоста безгранична. Донирани производи за покривање на месечните потреби на СОС детско село Како и досега така и понатаму Друштвото продолжува со грижата за оние на кои им е најпотребно. Целата донаторска акција започна во месец јуни 2010 година и сеуште трае. Месечните потреби од 120 килограми брашно на 61 дете сместени во СОС детското село во Скопје, Жито Лукс ги обезбедува и понатаму. Друштвото организираше неколку едукативни тури во производниот погон со цел да ги запознае децата од основните училишта со процесот на производство на леб и организираше и многу други донации со доделување на производи за: образовните институции, институциите за деца со посебни потреби, социјално загрозени семејства и сл. 14 Жито Лукс АД Скопје 9. Човечки ресурси Со состојба на 31.12.2011 година квалификациона структура: Друштвото брои 414 вработени, со следната Квалификациона структура Високо образование (VII1)- седми степен Вишо образование (VI) - шести степен Средно образование (IV) - четврти степен Средно образование во занимање(III) -трет степен occupations Полу квалификуван (II) - втор степен Неквалификуван (I) - прв степен Вкупно 31.12.2011 55 6 148 152 9 44 414 Вкупните трошоци за вработените за 2011 година изнесуваат 185,866 илјади денари како што е прикажано во долната табела: Плати Придонеси за пензиско и инвалидско осигурување Отпремнини Придонеси за социјално и здравствено осигурување Вкупно 2011 123,101 29,898 18,749 14,118 185,866 2010 137,587 33,604 11,256 15,868 198,315 Во 2011 година организирани се перманентни обуки за вработените во Секторот за продажба, надворешните дистрибутери и менаџерите од страна на овластена агенција МДИ (Институт за развој на менаџментот од Атина, Грција) за подобрување на вештините и ефикасноста во работењето. 15 Жито Лукс АД Скопје 10. Корпоративно управување Во деловната година на известување, Друштвото ги вршеше своите активности со три тела на управување: Собрание на акционери, Управен одбор и Надзорен одбор. Акционерското собрание одржа еден состанок на 19 Април 2011 година, на кој акционерите гласаа за и ги усвоија финансиските извештаи, годишната сметка и годишниот извештај од работењетона друштвото за деловната 2010 година, се донесе Одлука за покривање на загубата од 2010 година, Одлука за усвојување на ревизорскиот извештај и назначување овластен ревизор за финансиските извештаи за 2011 година, беа усвоени сите предложени одлуки за работата на органите на управување и се утврди месечниот надоместок на членовите на Надзорниот одбор за 2011 година. Надзорниот одбор ги вршеше своите должности во согласност со Законот за трговски друштва и Статутот на Друштвото. Во текот на 2011 година, Надзорниот одбор одржа 9 седници и ги обавуваше своите функции во следниот состав: 1. Г-ѓа Наташа Трпеноска-Тренчевска-Претседател (Адвокат, основач и управувачки партнер на Адвокатска канцеларија Трпеноски); 2. Г-ѓа Ирини Патерас - Заменик-претседател - (Директор за Иновации на Службата за Истражување и Развој на ELBISCO SA); 3. Г-дин Ставрос Бозикас - член - (Директор за човечки ресурси на ELBISCO SA); 4. Г-дин Ристо Хаџи-Мишев - член - (Главен економист во Дивизијата за управување со ризици на Стопанска банка АД Скопје); 5. Г-дин Андреас Вавуракис - член; Од 19/04/2011 година на местото на г-дин Андреас Вавуракис, за нов член на Надзорниот одбор е назначен г-дин Петрос Карампас. Управниот одбор работеше во согласност со Законот за трговски друштва, Статутот и Општиот колективен договор, редовно одржуваше седници и ги презеде сите потребни активности за обезбедување на непречено работење на Друштвото. Во текот на 2011 година Управниот одбор одржа 15 седници, во состав кој беше променет во текот на годината. Од 01/06/2011 година на местото на г-дин Иоаннис Пападопоулос, за нов член на Управниот одбор е назначена г-ѓа Аглаиа Склави. Од 31/12/2011 година Управниот одбор се состои од следните членови: 1. Г-дин Рамантанис Димостхенис - Претседател - (Генерален директор на Жито Лукс АД/Извршен директор на ELBISCO SA); 2. Г-дин Димитриос Плакоутсис - Заменик-претседател и Заменик-генерален директор на Жито Лукс АД; 3. Г-ѓа Нада Вујиќ - член на одборот, одговорна за финансии и сметководство во Жито Лукс АД; 4. Г-ѓа Аглаиа Склави – Главен финансов директор на ELBISCO SA; 16 Жито Лукс АД Скопје 5. Г-ѓа Емилија Дубарџиева - член на одборот, одговорна за прашања од областа на човечки ресурси во Жито Лукс АД; 6. Г-ѓа Наташа Черековиќ - член на одборот, одговорна за комерцијални и технички прашања во Жито Лукс АД; 7. Г-ѓа Даниела Нонкуловска - член на одборот, одговорна за прашања за Производство 8ми Март, Обезбедување и контрола на квалитетот, истражување и развој и Мелница во Жито Лукс АД Надоместоците на членовите на Управниот и Надзорниот одбор по основ на плати и останати краткорочни бенефиции изнесуваа 10.863 илјади денари (2010: 12.961 илјади денари). Согласно со одлуката донесена од страна на Надзорниот одбор, месечниот надоместок за членовите на Управниот одбор изнесува 12.000,00 денари. Според одлука донесена на Годишното собрание, месечниот надоместок за членовите на Надзорниот одбор изнесува 300 евра месечно во денарска противвредност сметана по средниот курс на НБРМ на денот на исплатата. Во 2011 година Друштвото нема склучено големи зделки како што се продажба на имот чија вредност е над 20% од нето книговодствената вредност на вкупните средства ниту има направено зделки и трансакции со заинтересирани трети лица од кои би можело да произлезе конфликт на интереси. 17 Жито Лукс АД Скопје 11. Заклучни согледувања Во ретроспектива на она што Друштвото го постигна во претходната година, подолу се наведени главните точки: Го зголеми прометот од продажбите и оствари позитивни финансиски резултати, како и позитивен готовински тек од оперативното работење; Инвестираше во опрема за производство за поддршка на порастот на продажбите; Воведе нови производи на пазарот, со цел да се усогласи со специфичните потреби на клиентите; Демонстрираше општествена одговорност, со донирање на финансиски средства и производи на трети лица; Организираше обуки за вработените, надворешните дистрибутери и менаџерите. Политичкиот ризик и хроничната невработеност и понатаму ќе ја ограничат способноста на земјата за привлекување инвестиции, а се очекува странските директни инвестиции во земјата да заостануваат зад балканските држави како Србија и Хрватска. Во однос на економските податоци за 2012 година, се очекува следново: - Високиот степен на неизвесност предизвикан од должничката криза во евро-зоната и нејзините негативни ефекти врз трговските и капиталните текови, ќе доведе до забавување на растот за наредната 2012 година, и се очекува стапката на раст на БДП да биде на ниво од 2,4%. Забавувањето во надворешниот сектор ќе влијае на економската активност, и покрај фактот што релативно ниското ниво на јавен долг и дефицитот како и добро изолираниот финансиски сектор треба да ја заштитат земјата од целосна криза; - Друг ризик доаѓа од зголемувањето на меѓународните цени на нафтата, со оглед на фактот што нашата земја е зависна од увоз за своите енергетски потреби. Повисоките цени на нафтата ќе влијаат врз зголемување на чинењето на производните инпути и негативно ќе се одразат на животниот стандард. - Од друга страна, стабилниот депозитен потенцијал на банките ќе доведе до зголемување на финансирањето во наредниот период. Меѓутоа, движењата во домашната и светската економија, особено евентуалното остварување на ризиците, ќе бидат клучните детерминанти на идниот развој. Целта на Друштвото за наредната година е да продолжи да работи со позитивен нето резултат. Својата стратегијата Друштвото ја ориентира кон проширување на постојните пазари и освојување на нови, лансирање на нови производи што ќе ги задоволат потребите на потрошувачите и поинтензивни рекламни кампањи за постигнување и поддршка на овие иницијативи. Кон тоа, како и секоја година, Друштвото планира инвестиции во областа на осовременување на производните процеси и зголемување на ефикасноста во работењето, што ќе доведе до рационализација на оперативните трошоци и поддршка на зададената цел. 18 DO: SOBRANIETO NA AKCIONERI NA @ITO LUKS AD SKOPJE IZVE[TAJ ZA RABOTEWETO N A N A D Z O R N I O T O D B O R Z A 2011 G O D I N A Nadzorniot odbor na @ITO LUKS AD Skopje vo tekot na 2011 g. svojata rabota ja izvr{uva{e soglasno Zakonot za trgovski dru{tva i Statutot na Dru{tvoto. Vo tekot na 2011 g. Nadzorniot odbor rabote{e vo sledniot sostav: 1. G-|a Nata{a Trpenoska Tren~evska - Pretsedatel 2. G-|a Irini Patera - Potpretsedatel 3. G-din Stavros Bozikas - ~len 4. G-din Andreas Vavurakis- ~len 5. G-din Risto Haxi-Mi{ev - ~len Od 19-04-2011 g., Nadzorniot odbor rabote{e vo sledniot sostav: 1. G-|a Nata{a Trpenoska Tren~evska - Pretsedatel 2. G-|a Irini Patera - Potpretsedatel 3. G-din Stavros Bozikas - ~len 4. G-din Petros Karampas - ~len 5. G-din Risto Haxi-Mi{ev - ~len Vo tekot na 2011 g. Nadzorniot Odbor odr`a 9 sednici, na koi se raspravaa pra{awa na tema: Razgleduvawe i usvojuvawe na godi{nata smetka i finansiskite izve{tai na @ITO LUKS AD Skopje za 2010 g.; Razgleduvawe i odobruvawe na Godi{niot izve{taj od raboteweto na @ITO LUKS AD Skopje vo 2010 g.; Razgleduvawe i odobruvawe na Izve{tajot za raboteweto na Upravniot Odbor na @ITO LUKS AD Skopje vo 2010 g.; Razgleduvawe i odobruvawe na Izve{tajot za raboteweto na Nadzorniot Odbor na @ITO LUKS AD Skopje za 2010 g. Odobruvawe na dnevniot red za sednicata na Godi{noto sobranie na akcioneri odr`ano na 19-04-2011 g.; Razgleduvawe i usvojuvawe na kvartalnite izve{tai od Upravniot Odbor za 2011 g.; Donesuvawe na odluka za razre{uvawe i imenuvawe ~len na Upravniot Odbor; Se odobri sklu~uvaweto na Dogovorot za delovna sorabotka so preddogovor za kupoproda`ba na nedvi`en imot i proizvodi pome|u @ITO LUKS AD Skopje i @ito Leb AD Ohrid; Se odobri odlukata na Upravniot Odbor za izmena i dopolnuvawe na Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta i Pravilnikot za vnatre{na organizacija na @ITO LUKS AD Skopje; Se odobri odlukata na Upravniot Odbor za donesuvawe namera za otka`uvawe na dogovorite za vrabotuvawe na rabotnici poradi delovni pri~ini; Se odobri odlukata na Upravniot Odbor za zadol`uvawe na Dru{tvoto vo Ohridska Banka AD Ohrid, so Dogovor za dolgoro~en kredit i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se odobrija odlukite na Upravniot Odbor za pro{iruvawe i prodol`uvawe na va`nosta na Dogovorot za ramkoven revolving kredit od sredstvata na Ohridska Banka AD Ohrid i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se odobri odlukata na Upravniot Odbor za pro{iruvawe na zadol`uvaweto na Dru{tvoto vo Komercijalna Banka AD Skopje po Dogovorot za ramkoven revolving kredit limit vrz osnova na zalo`no pravo i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se odobri odlukata na Upravniot Odbor za prodol`uvawe na va`nosta na Dogovorot za kreditna linija so Stopanska Banka AD Skopje i se dade soglasnost za prodol`uvawe na zasnovanoto zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se odobrija odlukite na Upravniot Odbor za proda`ba na osnovni sredstva, sopstvenost na Dru{tvoto; Se odobrija odlukite na Upravniot Odbor za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva koi se prodavaat kako obezbeduvawe za krediti od banki zemeni od strana na kupuva~ite za kupuvawe na osnovnite sredstva; Vo tekot na 2011 g. Nadzorniot odbor redovno gi razgleduva{e izve{taite na Upravniot odbor. Ocenka na Nadzorniot odbor e deka Upravniot odbor redovno zasedaval i gi razgleduval site pozna~ajni pra{awa vo vrska so raboteweto na Dru{tvoto i donesuval soodvetni odluki. Nadzorniot odbor mu predlaga na Sobranieto na akcioneri da go usvoi Izve{tajot za rabotata na Upravniot odbor za 2011 g., Godi{niot izve{taj za raboteweto na Dru{tvoto vo 2011 g. godi{nata smetka i finansiskite izve{tai za 2011 g., Izve{tajot na revizorskata ku}a za 2011 g., kako i Godi{niot izve{taj na slu`bata za vnatre{na revizija za 2011 g. Od Nadzoren Odbor DO SOBRANIETO NA AKCIONERI NA @ITO LUKS AD T u k a I Z V E [ T A J Za raboteweto na Upravniot odbor za 2011 godina Vo tekot na 2011 godina Upravniot odbor rabote{e soglasno Zakonot za trgovski dru{tva, Statutot i Op{tiot kolektiven dogovor za privatniot sektor od oblasta na stopanstvoto i redovno zasedava{e i gi prevzema{e potrebnite aktivnosti za nepre~eno rabotewe na Dru{tvoto. Vo tekot na 2011 g. Upravniot odbor odr`a vkupno 15 sednici, vo sostav koj be{e menuvan vo tekot na godinata. Vo 2011 godina Upravniot odbor rabote{e vo sledniot sostav: 1. G-din Ramantanis Dimostenis - Pretsedatel 2. G-din Dimitrios Plakucis-Potpretsedatel 3. G-din Ioannis Papadopoulos-~len 4. G-|a Nada Vuji}-~len 5. G-|a Emilija Dubarxieva-~len 6. G-|a Nata{a ^erekovi}-~len 7. G-|a Daniela Nonkulovska-~len Od 01-06-2011 godina, Upravniot odbor rabote{e vo sledniot sostav: 1. G-din Ramantanis Dimostenis - Pretsedatel 2. G-din Dimitrios Plakucis-Potpretsedatel 3. G-|a Sklavi Aglaia-~len 4. G-|a Nada Vuji}-~len 5. G-|a Emilija Dubarxieva-~len 6. G-|a Nata{a ^erekovi}-~len 7. G-|a Daniela Nonkulovska-~len Vo ovoj period Upravniot odbor odr`a vkupno 15 sednici i rasprava{e za pove}e pra{awa na tema: Redovno se razgleduvaa i usvojuvaa trimese~nite izve{tai za raboteweto na Upravniot odbor i istite se dostavuvaa do Nadzorniot Odbor na usvojuvawe; Se razgleda izve{tajot i popisniot elaborat dostaven od strana na Centralnata popisna komisija i se donesoa odluki po istiot; Se donesoa odluki za proda`ba na osnovni sredstva, sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se donese odluka za usvojuvawe na godi{nata smetka na @ITO LUKS AD Skopje za 2010 g.; Se donese odluka za usvojuvawe na finansiskite izve{tai na @ITO LUKS AD Skopje za 2010 g.; Se donese odluka za usvojuvawe na Godi{niot izve{taj za raboteweto na Dru{tvoto za 2010 g.; Se donese odluka za odobruvawe na Izve{tajot za raboteweto na Upravniot Odbor za 2010 g.; Se donese odluka za svikuvawe na Godi{no sobranie na akcioneri na @ITO LUKS AD Skopje za den 19-04-2011 g. vo 14:00 ~asot, vo sedi{teto na Dru{tvoto i se utvrdi agendata za istoto; Se donese odluka za izmena i dopolnuvawe na Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta na Dru{tvoto; Se donese odluka za izmena i dopolnuvawe na Pravilnikot za vnatre{na organizacija na Dru{tvoto; Se donese namera za otka`uvawe na dogovori za vrabotuvawe na rabotnici poradi delovni pri~ini; Se donese odluka za formirawe na Komisija za procenka na rizici od opasnosti i merki za za{tita vo Dru{tvoto; Se donese odluka za prodol`uvawe na va`nosta na Dogovorot za kreditna linija sklu~en so Stopanska Banka AD Skopje i za prodol`uvawe na zasnovanoto zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na Dru{tvoto; Se donese odluka za izmena i dopolnuvawe na odlukata za osnovnata plata i nadomestocite od platata na rabotnicite vo Dru{tvoto; Se odobrija Procenkata na zagrozenost od prirodni nepogodi i drugi nesre}i, Planot za civilna za{tita i spasuvawe od prirodni nepogodi i drugi nesre}i, kako i Pravilnikot za za{tita od po`ari i eksplozii; Se donese odluka za odobruvawe na zadol`uvawe na Dru{tvoto vo Ohridska Banka AD Ohrid so Dogovor za dolgoro~en kredit i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se donesoa odluki za pro{iruvawe i prodol`uvawe na va`nosta na Dogovorot za ramkoven revolving kredit od sredstvata na Ohridska Banka AD Ohrid i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se donesoa odluki za otka`uvawe na dogovori za vrabotuvawe na vraboteni poradi delovni pri~ini; Se donesoa odluki za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva koi se prodavaat kako obezbeduvawe za krediti od banki zemeni od strana na kupuva~ite za kupuvawe na osnovnite sredstva; Se usvoi planot za koristewe na godi{nite odmori na vrabotenite za 2011 g.; Se usvoi planot i programata za obuka na vrabotenite na @ITO LUKS AD Skopje za 2011 g.; Se donese odluka za vr{ewe na popis so sostojba 31-12-2011 g. i za formirawe na Centralna popisna komisija i se usvoi Pravilnik za na~in i vr{ewe na popis; Se donese odluka za pro{iruvawe na zadol`uvaweto na Dru{tvoto vo Komercijalna Banka AD Skopje po Dogovorot za ramkoven revolving kredit limit vrz osnova na zalo`no pravo i se dade soglasnost za zasnovawe na zalo`no pravo vrz osnovni sredstva sopstvenost na @ITO LUKS AD Skopje; Se donesoa odluki za izmena i dopolnuvawe na odlukata za nadomest na tro{ocite povrzani so rabota na teren (terenski dodatok) i za izmena i dopolnuvawe na odlukata za nadomest na tro{oci za slu`beno patuvawe na vraboteni od Dru{tvoto vo stranstvo; Se odobri isplata na regres za godi{en odmor (K-15) za 2011 g. za vrabotenite vo Dru{tvoto; Se odobri dodeluvawe na novogodi{ni podaroci za vrabotenite i za nadvore{nite sorabotnici na Dru{tvoto; Se odobri dodeluvawe novogodi{ni podaroci za decata na vrabotenite na vozrast do 10 g.; Se donese odluka za usvojuvawe na smetkovodstveni politiki na Dru{tvoto. Upravniot odbor redovno go informira{e Nadzorniot odbor za svoeto rabotewe. Od gore navedenoto mo`eme da ka`eme deka Upravniot odbor vo tekot na 2011 g. redovno zasedava{e i zapoznava{e so problemite vo Dru{tvoto i prevzema{e i drugi aktivnosti se so cel da se obezbedi pouspe{no rabotewe na Dru{tvoto. Od UPRAVEN ODBOR ЖИТО ЛУКС АД СКОПЈЕ ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ за работата на Службата за внатрешна ревизија За периодот 01.01.-31.12.2011 година Јануари 2012 Жито Лукс АД Скопје Содржина: Страна 1. Вовед 3 2. Преглед на извршени ревизии во текот на 2011 4 3. Оценка на адекватноста и ефикасноста на системите за внатрешна контрола 5 4. Реализација на поставените цели од годишниот план за 2011 6 2 Жито Лукс АД Скопје 1. Вовед Согласно Законот за трговски друштва (Сл. Весник бр.48/2010) формирана е Службата за внатрешна ревизија како независна организациона единица, која за своето работење одговара пред Надзорниот одбор на Жито Лукс АД Скопје. Службата започна со работа на 01.01.2011 година. Организациската поставеност, правата, одговорностите и односите со другите организациски единици на друштвото, се одредени од страна на органот на надзор. Службата за внатрешна ревизија е должна да врши постојана и целосна ревизија на законитоста, правилноста и ажурноста на работењето на друштвото преку: објективна и независна оцена на адекватноста и ефикасноста на системите за внатрешна контрола; оцена на спроведувањето на интерните политики, процедури и законската регулатива како и деловната политика на друштвото и нивно следење; оцена на поставеноста на информатичкиот систем; оцена на точноста и веродостојноста на трговските книги и финансиските извештаи; проверка на точноста, веродостојноста и навременоста во известувањето согласно со прописите Врз основа на член 415в од Законот за трговски друштва, Службата за внатрешна ревизија изготви годишен извештај за своето работење во текот на 2011 година. Извештајот содржи опис на извршените ревизии и останати активности на Службата во текот на 2011 година, реализација на поставените цели со Годишниот план за работа, оцена на адекватноста и ефикасноста на системите за внатрешна контрола изведена врз основа на наодите од спроведените ревизии, мислење за извршените ревизии и статус на имплементација на препораките. Годишниот извештај на Службата за внатрешна ревизија се доставува на разгледување и одобрување до Надзорниот одбор на друштвото. 3 Жито Лукс АД Скопје 2. Преглед на извршени ревизии во текот на 2011 Активностите кои ги реализираше службата во текот на годината беа во согласност со Годишниот план за работа, во чијашто подготовка пак беа земени во предвид прелиминарните истражувања и оценката за степенот на ризичност, значењето на областа која се ревидира како и промените во работните процеси. За сите ревизии изготвени се пооделни детални извештаи. Ревизиите беа извршени преку имплементација на интерното упатство и процедура кои се изготвени и усогласени со стандардите за професионална примена на внатрешната ревизија како и законската регулатива. Во табелата подолу се дадени извршените ревизии на службата и периодот кога се спроведени: Ред. Опис на извршените ревизии Бр. 1. Ревизија на годишниот попис на основните средства со состојба 31.12.2010 2. Проверка на финансиските извештаи за 2010 година 3. Проверка на точноста и навременоста на екстерното известување на друштвото во согласност со законската регулатива и прописи 4. Проверка на кварталните финансиски извештаи на друштвото за 2011 година (прв и трет квартал) 5. Ревизија на процесот на управување со кредитниот ризик на друштвото 6. Проверка на полугодишните финансиски извештаи на друштвото за 2011 година 7. Оценка на остварувањето на планираниот буџет на друштвото за првата половина од 2011 година 8. Проверка на ажурноста и точноста на сметководствената евиденција Период во 2011 Јануари Февруари Март Април/Октомври Јуни Јули АвгустСептември ОктомвриДекември 4 Жито Лукс АД Скопје 3. Оценка на адекватноста и ефикасноста на системите за внатрешна контрола Внатрешната контрола претставува континуиран процес кој се спроведува на сите нивоа во Друштвото од страна на органите на управување, менаџментот и сите вработени дизајниран да обезбеди разумна сигурност за постигнување на цели како што се изработка на точни финансиски извештаи, зголемување на ефикасноста на вкупното работење, унапредуванње на ефикасноста на управувањето, како и усогласеност со интерните политики на друштвото и законите и регулативата. Системот на внатрешна контрола постојано се менува и прилагодува зависно од промените во законската регулатива, измените во технологијата на одредени процеси или системи и затоа претставува значајна компонента при управувањето и поставувањето на сигурна и стабилна основа за функционирањето на Друштвото. Внатрешната ревизија при евалуација на адекватноста и ефикасноста на системот на интерна контрола во ревидираните процеси и активности во текот на 2011 година се раководеше да направи анализа и оценка на најзначајните компоненти и цели на системите на интерната контрола, и тоа: • Дали ревидираните процеси или активности се регулирани со интерни политики и процедури и во колкав степен; Дали интерните политики и процедури се во согласност со законската регулатива; • Дали е поставена адекватна поделба на овластувања и одговорности на вработените во организационите единици; • Дали системот на интерна контрола овозможува препознавање и проценка на значајните ризици на кои е изложено Друштвото. • Дали ревидираните процеси се поддржани со адекватен информатички систем; Мислење: Внатрешната ревизија го потврдува стекнатото разумно убедување дека интерниот контролен систем на Друштвото е во најголем дел адекватно имплементиран во насока на минимизирање на значајните материјални ризици и ефикасно и доследно спроведување на законската регулатива и процедури на друштвото. 5 Жито Лукс АД Скопје Ова мислење се издава врз основа на извршените поединечни ревизии во текот на 2011 година, од изведените ревизорски докази врз основа на контрола на репрезентативен примерок на ревидираниот материјал, избран по случаен избор од cите ревидирани процеси. Идентификуваните наоди/препораки се од оперативен и нискоризичен карактер и немаат материјално значење. Раководството/Одговорните лица ги прифатија скоро во целост дадените препораки и во тек е нивна имплементација. Службата за внатрешна ревизија ја следи имплементацијата на дадените препораки. 4. Реализација на поставените цели од годишниот план за 2011 Службата за внатрешна ревизија во текот на 2011 година ги оствари сите поставени цели согласно Планот за внатрешна ревизија за 2011 година. Ревизиите се остварени во планираните периоди со незначајни отстапувања. Во текот на декември е изготвен Планот за работа за 2012 година кој е доставен до Надзорниот одбор. . 6
© Copyright 2024 Paperzz