Τηλεφωνία πάνω από το Διαδίκτυο Μίνα Αγγελοπούλου Κέντρο Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ε.Κ.Π.Α 1 Στόχοι Σεμιναρίου • Ενημέρωση των τεχνικών των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων για την τεχνολογία Voice Over IP και τις δυνατότητές της • Ενημέρωση των τεχνικών των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων για την ανάπτυξη, διαχείριση και υποστήριξη της υπηρεσίας Voice Over IP του GUnet • Προώθηση της χρήσης της υπηρεσίας Voice Over IP του GUnet στο σύνολο των τελικών χρηστών των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων Ε.Κ.Π.Α 2 Κύριοι Άξονες Σεμιναρίου • Τεχνολογία Voice Over IP • Υπηρεσία Voice Over IP GUnet • Διαμόρφωση Δικτυακών Συσκευών VoIP • Αξιοποίηση της Υπηρεσίας VoIP GUnet • Παροχή Μηχανισμών QoS στην Υπηρεσία VoIP GUnet • Στατιστικά της Υπηρεσίας VoIP GUnet • Παράδειγμα ολοκλήρωσης υπηρεσιών Η.323 και SIP στο παραδοσιακό δίκτυο φωνής του Ε.Κ.Π.Α Ε.Κ.Π.Α 3 Τεχνολογία Voice Over IP Ε.Κ.Π.Α 4 Tεχνολογία Voice Over IP • Mεταφορά φωνής και fax πάνω από δίκτυα μεταγωγής πακέτων IP • Τηλεφωνία IP 9 Τηλεφωνία Διαδικτύου (Internet Protocol Telephony) ή Voice-ontheNet (VON) ή Net telephony: Τηλεφωνία IP στην οποία το κύριο δίκτυο μετάδοσης είναι το Internet 9 Voice over IP (VoIP): Τηλεφωνία IP στην οποία το κύριο δίκτυο ή τα δίκτυα μετάδοσης είναι ιδιωτικά δίκτυα IP Ε.Κ.Π.Α 5 Χαρακτηριστικά τεχνολογίας VoIP • Καθυστέρηση (Delay) ¾ Καθυστέρηση Διάδοσης ¾ Καθυστέρηση Επεξεργασίας ¾ Καθυστέρηση Αναμονής στην ουρά • Μεταβλητότητα στην καθυστέρηση (Jitter) • Ηχώ (Echo) • Voice Activity Detection (VAD) • Codec Ε.Κ.Π.Α 6 Κωδικοποίηση-Αποκωδικοποίηση φωνής Ρυθμός Βαθμός Καθυστέρηση Οφ έλιμο Απαιτούμενο εύρος ζώ νης μέγεθος ψηφιοποίησης MOS(*) (ms) σε με cRTP με VAD με cRTP πακέτου Ethernet (kbps) (kbps) και VAD (kbps) (Bytes) (kbps) (kbps) 64 4.1 0.75 160 87 72 64 53 G.711 PCM 32 3.85 1 80 55 40 40 30 G.726 ADPCM 16 3.61 3 έως 5 40 39 24 29 18 G.728 LD-CELP 8 3.92 10 20 31 16 23 12 G.729 CS-ACELP 6.3 3.9 30 24 20 11 15 8 G.723.1 MP-MLQ 5.3 3.65 30 20 19 10 14 7 G.723.1 ACELP Αλγόριθμος ψηφιοποίησης (*) MOS - Mean Opinion Score Ε.Κ.Π.Α 7 Πρωτόκολλα Υλοποίησης • Πρότυπο Η.323 - ITU-T Aναφέρεται στις τεχνικές απαιτήσεις για την παροχή υπηρεσιών φωνής, κινούμενης εικόνας και δεδομένων σε δίκτυα IP, συμπεριλαμβανομένου και του Internet Σηματοδοτεί κλήσεις και ελέγχει τη μεταφορά πολυμέσων αλλά και το εύρος ζώνης (bandwidth) για συνδιασκέψεις σημείου προς σημείο και σημείου προς πολλά σημεία • Πρωτόκολλο SIP (Session Initiation Protocol) – IETF RFC 2543 Πρωτόκολλο ελέγχου σηματοδοσίας επιπέδου εφαρμογής που χρησιμοποιείται για δημιουργία, διατήρηση και τερματισμό συνόδων πολυμέσων (εφαρμογές φωνής, κινούμενης εικόνας κτλ) • Πρωτόκολλο MGCP (Media Gateway Control Protocol) – IETF RFC 2705 Πρωτόκολλο που βασίζεται στο έλεγχο των gateways τηλεφωνίας από εξωτερικά στοιχεία ελέγχου κλήσης που ονομάζονται media gateway controllers ή call agents Ε.Κ.Π.Α 8 Αρχιτεκτονική Η.323 H.323 zone Gatekeeper H.323 MCU H.323 LAN Gateway H.320 (Over ISDN) PSTN H.324 (Over POTs) Speech Only (Telephone) Ε.Κ.Π.Α 9 Πρωτόκολλα Προτύπου Η.323 • Media H.261 and H.263 – Video codecs G.711, G.723, G.729 – Audio codecs RTP/RTCP – Media Streams Media Έλεγχος κλήσης και Σηματοδοσία H.245 – Ανταλλαγή δυνατοτήτων, εγκαθίδρυση καναλιού, έλεγχος συνδιάσκεψης H.225 Q.931 - σηματοδοσία κλήσης και εγκαθίδρυση κλήσης RAS – εγγραφή, αποδοχή, περιγραφή κατάστασης Ε.Κ.Π.Α Call Control and Signaling Audio • Data/Fax Codec G.711 G.723 G.729 Video Codec H.261 H.263 RTCP T.120 T.38 H.225 H.225 Q.931 RAS TCP UDP H.245 RTP UDP TCP TCP IP 10 Οντότητες Η.323 και Σηματοδοσία H.225/RAS messages over RAS channel H.225/Q.931 H.225/RAS messages over RAS channel Gatekeeper H.225/Q.931 H.245 messages H.245 messages H.225/Q.931 messages over call signaling channel Terminal Ε.Κ.Π.Α H.245 messages over call control channel PSTN Gateway 11 Σηματοδοσία RAS Μήνυμα Gatekeeper Request (GRQ) RegistrationRequest (RRQ) LocationRequest (LRQ) AdmissionRequest (ARQ) BandwidthRequest (BRQ) DisengageRequest (DRQ) InfoRequest (IRQ) InfoRequestResponse (IRR) Ε.Κ.Π.Α Λειτουργία Αίτηση αναζήτησης gatekeeper από ένα τερματικό. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (GCF or GRJ). Αίτηση από ένα τερματικό ή ένα gateway για εγγραφή στον gatekeeper. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (RCF or RRJ). Αίτηση δρομολόγησης για ένα τερματικό ή έναν gatekeeper. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (LCF or LRJ). Αίτηση από το τερματικό στον gatekeeper για πρόσβαση στο δίκτυο πακέτων. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (ACF or ARJ). Αίτηση από το τερματικό στον gatekeeper για ρύθμιση του bandwidth. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (BCF or BRJ). Αν αποστέλλεται από το τερματικό στον gatekeeper, το DRQ ενημερώνει τον gatekeeper ότι το τερματικό έχει αποσυνδεθεί. Αν αποστέλλεται από τον gatekeeper στο τερματικό, το DRQ οδηγεί σε τερματισμό της κλήσης. Ο Gatekeeper είτε αποδέχεται την αίτηση είτε την απορρίπτει (DCF or DRJ). Αν το DRQ αποστέλλεται από τον gatekeeper, το τερματικό μπορεί να απαντήσει με DCF. Αίτηση για πληροφορία κατάστασης από τον gatekeeper στο τερματικό. Απάντηση στο IRQ. 12 Παράδειγμα Κλήσης Η.323 • • Επικοινωνία τερματικού με τον gatekeeper (RAS: ARQ, ACF) Μηνύματα σηματοδοσίας κλήσης (Q931: SETUP, Call Proceeding, Alerting, Connect) • Έλεγχος κλήσης (Η.245) • Εγκαθίδρυση RTP media paths Terminal A Gatekeeper Terminal B 1. ARQ 2. ACF 3. SETUP 4. Call Proceeding 5. ARQ 6. ACF 7.Alerting 8.Connect H.245 Messages RTP Media Path RAS messages Call Signaling Messages Ε.Κ.Π.Α 13 Εκδόσεις του προτύπου Η.323 Έκδοση Ημερομηνία Αναφορές H.323 Version 1 Μαϊος 1996 http://www.packetizer.com/iptel/h323/ H.323 Version 2 Ιανουάριος 1998 http://www.packetizer.com/iptel/h323/whatsnew _v2.html H.323 Version 3 Σεπτέμβριος1999 http://www.packetizer.com/iptel/h323/whatsnew _v3.html H.323 Version 4 Νοέμβριος 2000 http://www.packetizer.com/iptel/h323/whatsnew _v4.html H.323 Version 5 Ιούλιος 2003 http://www.packetizer.com/iptel/h323/whatsnew _v5.html Ε.Κ.Π.Α 14 Αρχιτεκτονική SIP SIP Components Location Server Redirect Server Registrar Server PSTN User Agent Gateway Proxy Server Ε.Κ.Π.Α Proxy Server 15 User Agents • Μία εφαρμογή που αρχικοποιεί, λαμβάνει και τερματίζει κλήσεις 9 User Agent Client (UAC) – Η οντότητα που εκκινεί μία κλήση 9 User Agent Server (UAS) – Η οντότητα που λαμβάνει μία κλήση • Τόσο το UAC όσο και το UAS μπορούν να τερματίσουν μία κλήση • Εφαρμογές SIP Clients: SJPhone, X-Lite, eyeBeam, Gizmo project http://www.sjlabs.com/sip.html http://www.xten.com/ http://www.gizmoproject.com/ Ε.Κ.Π.Α 16 Proxy Server • Eφαρμογές που λαμβάνουν αιτήσεις SIP από τους clients και δημιουργούν νέες αιτήσεις εκ μέρους των clients προς τους user agents του προορισμού • Μπορεί να θεωρηθούν ως SIP routers που προωθούν τα μηνύματα σηματοδοσίας της κλήσης στον προορισμό • Αυτή η συμπεριφορά είναι ανάλογη με τη δρομολόγηση σηματοδοσίας που εκτελείται από τον gatekeeper (Gatekeeper Routed Signaling - GKRS) στο πρότυπο Η.323 • Οι SIP proxy servers έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν τους user agents από έναν SIP registrar. Οι απαντήσεις SIP μπορεί να φτάνουν στους proxy servers, ή μπορεί να φτάνουν κατευθείαν στον αποστολέα του SIP Invite message. • Υλοποίηση Proxy Server: Asterisk, SIP Express Router (SER), OpenSER, SipX http://www.asterisk.org http://developer.berlios.de/projects/ser/ http://www.iptel.org/ser/ http://openser.org http://www.sipfoundry.org Ε.Κ.Π.Α 17 Redirect Server • Δέχεται τις αιτήσεις SIP και στέλνει μία απάντηση πίσω στον client που περιέχει τη διεύθυνση του επόμενου server • Δε δέχεται κλήσεις, δεν επεξεργάζεται και δεν προωθεί αιτήσεις SIP • Υλοποίηση Redirect Server: SIP Express Router (SER), OpenSER, sipXpbx Ε.Κ.Π.Α 18 Registrar Server • Ένας server που δέχεται μηνύματα εγγραφής (registrations) από τους User Agents • Κατόπιν στέλνουν πίσω στους User Agents μία απάντηση • Είναι δυνατόν να συνεργάζονται με τους proxy ή redirect servers για να επανακατευθύνουν κλήσεις στη θέση του καλούντα παρέχοντας έτσι την υπηρεσία κινητικότητας (mobility) του χρήστη Ε.Κ.Π.Α 19 Location Server • Xρησιμοποιείται από τον SIP redirect ή proxy server για να λάβει πληροφορία σχετικά με την πιθανή θέση του καλούμενου χρήστη • Αντλεί την πληροφορία για τη θέση του καλούμενου χρήστη από τους registrars Ε.Κ.Π.Α 20 Μηνύματα SIP • Οι οντότητες του SIP επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω ανταλλαγής SIP methods και responses: SIP Methods INVITE – Αρχικοποιεί μία κλήση προσκαλώντας έναν χρήστη να συμμετέχει σε μία σύνοδο ACK – Επιβεβαιώνει ότι ένα client έχει λάβει μία απάντηση σε μία αίτηση INVITE BYE – Τερματισμός συνόδου CANCEL – Ακυρώνει μία αίτηση REGISTER – Εγγράφει τον user agent OPTIONS – Χρησιμοποιούνται για να ρωτηθεί κάποιος server για τις δυνατότητες που έχει INFO – Χρησιμοποιείται για να μεταφέρει πληροφορίες μέσω του μονοπατιού σηματοδοσίας του SIP, όπως είναι τα ψηφία DTMF PRACK – Oι UA clients κάνουν αίτηση για αξιόπιστη διανομή informational responses (1xx) SUBSCRIBE – Οι UA clients επιθυμούν να ενημερωθούν για την παρουσία/διαθεσιμότητα άλλων χρηστών από ένα SIP registrar, όταν υπάρχει αλλαγή του χρήστη σχετικά με την εγγραφή NOTIFY – Ενημέρωση ενός UA client από το registrar για χρήστες όπου εμφανίζεται αλλαγή σχετικά με την εγγραφή Ε.Κ.Π.Α SIP Responses 1xx - Informational Messages 2xx - Successful Responses 3xx - Redirection Responses 4xx - Request Failure Responses 5xx - Server Failure Responses 6xx - Global Failures Responses 21 Δομή μηνύματος SIP • SIP Method INVITE sip:[email protected] SIP/2.0 Via: SIP/2.0/UDP 195.134.100.9:5060 From:5450<sip:[email protected]> To: <sip:[email protected]> Contact: <sip:[email protected]:5060> Call-ID: [email protected] CSeq: 58910 INVITE Content-Type: application/sdp User-Agent: X-Lite release 1105x Content-Length: 309 Ε.Κ.Π.Α • SIP Response SIP/2.0 200 OK Via: SIP/2.0/UDP 195.134.100.9:5060 From: 5450 <sip:[email protected]> To: <sip:[email protected]> Call-ID: [email protected] CSeq: 58910 INVITE User-Agent: Asterisk PBX Contact: <sip:[email protected]> Content-Type: application/sdp Content-Length: 493 22 Διευθυνσιοδότηση SIP • Μία SIP address προσδιορίζεται από ένα SIP URL με format: user@host • Παραδείγματα SIP URLs: sip:[email protected] sip:[email protected] • Παραδείγματα SIP E.164 sip:[email protected] sip:[email protected]:5060 Ε.Κ.Π.Α 23 Εγγραφή SIP • • • • Κάθε φορά που ο χρήστης εκκινεί τον SIP user client, ο client εγγράφεται στον proxy/registration server Η εγγραφή γίνεται επίσης όταν ο SIP user client επιθυμεί να πληροφορήσει τον proxy/registration server για τη θέση του Η πληροφορία της εγγραφής ανανεώνεται περιοδικά και κάθε user client πρέπει να εγγραφεί πάλι στον proxy/registration server Τυπικά ο proxy/registration server θα προωθήσει αυτή την πληροφορία στον location/redirect server Ε.Κ.Π.Α Proxy/ Registration Server SIP Phone User Location/ Redirect Server REGISTER REGISTER 200 200 24 Εγκαθίδρυση και τερματισμός κλήσης SIP S S Proxy Server INVITE INVITE Call Setup 180 (Ringing) 180 (Ringing) 200 (OK) 200 (OK) ACK Media Path Call Teardown Ε.Κ.Π.Α RTP MEDIA PATH BYE 200 (OK) 25 Σύγκριση Η.323 και SIP Χαρακτηριστικά SIP H.323 Προτυποποίηση IETF ITU Κωδικοποίηση Text (ASCII) ASN.1 Προσέγγιση μηνύματος Internet based and web centric. HTTP-like Telephony based. Client user agents ISDN-like/Q.931 H.323 terminals Core servers SIP proxy, redirect, location, and registration servers Endpoint discovery and admission SIP REGISTER methods Call setup and teardown SIP INVITE methods H.225 Protocol Capabilities negotiation, codec selection, media session port selection Session Definition Protocol H.245 Protocol Ε.Κ.Π.Α H.323 Gatekeeper RAS Protocol 26 Υπηρεσία Voice Over IP GUnet Ε.Κ.Π.Α 27 Περιγραφή Υπηρεσίας VoIP (1/3) • Η υπηρεσία Voice Over IP αποτελεί μια από τις κύριες δραστηριότητες του Ακαδημαϊκού Διαδικτύου GUnet • Προσφέρει τη δυνατότητα στους τελικούς χρήστες των τηλεφωνικών δικτύων των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων να επικοινωνούν τηλεφωνικά χωρίς χρέωση • Η υλοποίηση της υπηρεσίας βασίστηκε στο διεθνές πρότυπο Η.323 • Ένας κεντρικός gatekeeper (εθνικός gatekeeper), ο οποίος υποστηρίζει τα εθνικά και τα διεθνή προθέματα των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων και της εταιρίας ΕΔΕΤ Α.Ε., υλοποιεί το Η.323 δίκτυο κορμού • Η υψηλή διαθεσιμότητα της υπηρεσίας εξασφαλίζεται με έναν εφεδρικό κεντρικό gatekeeper o οποίος έχει ως σκοπό να δέχεται τα αιτήματα των gatekeepers των Ιδρυμάτων όταν ο πρωτεύων directory gatekeeper τεθεί εκτός λειτουργίας ή καταστεί μη προσβάσιμος Ε.Κ.Π.Α 28 Περιγραφή Υπηρεσίας VoIP • (2/3) Κάθε ίδρυμα διαθέτει το δικό του εξοπλισμό: έναν Η.323 Gatekeeper (π.χ. CISCO δρομολογητές, RADvision, H/Y με λογισμικό ανοιχτού κώδικα) έναν ή περισσότερους H.323 Gateway το τηλεφωνικό του κέντρο που εξυπηρετεί την παραδοσιακή ή/και την IP τηλεφωνία του Ιδρύματος συσκευές παραδοσιακής ή/και IP τηλεφωνίας τερματικούς σταθμούς Η.323, δηλαδή Η/Υ με λογισμικό Netmeeting, Openphone κλπ. και κατάλληλο υλικό (π.χ. μικρόφωνο, ακουστικά) • Ο gatekeeper κάθε Ιδρύματος επικοινωνεί με τον κεντρικό gatekeeper ο οποίος εξυπηρετεί τις ζώνες gunet.gr και grnet.gr. • Χρήση εθνικού σχήματος αριθμοδότησης (δεκαψήφια αριθμοδότηση) • Χρήση διεθνούς αριθμοδότησης (πρότυπο Ε.164) για τις κλήσεις προς/από διεθνή εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα συνδεδεμένα στο ViDeNet (Διεθνές VoIP δίκτυο) Ε.Κ.Π.Α 29 Περιγραφή Υπηρεσίας VoIP • Η υπηρεσία παρέχεται σε συνεργασία του GUnet με το ΕΔΕΤ • To GUnet είναι υπεύθυνο για: 9 9 9 9 9 • (3/3) τη διασύνδεση των φορέων στην υπηρεσία Voice Over IP τη συντήρηση της αριθμοδότησης την τεχνική υποστήριξη τη διαθεσιμότητα της υπηρεσίας την παροχή διασύνδεσης προς την αστική τηλεφωνία στην Αθήνα για τα Ιδρύματα που το επιθυμούν Το ΕΔΕΤ είναι υπεύθυνο για: 9 τη διασύνδεση με το δίκτυο ViDeNet 9 την ποιότητα της υπηρεσίας VoIP που παρέχεται σε όλους τους φορείς του ΕΔΕΤ Ε.Κ.Π.Α 30 Στόχοι - Oφέλη • Μείωση του κόστους των κλήσεων • Aνεξαρτητοποίηση από τηλεπικοινωνιακούς φορείς για τις κλήσεις μεταξύ των ιδρυμάτων • Αξιοποίηση των διαθέσιμων δικτυακών πόρων • Ολοκλήρωση δεδομένων και υπηρεσιών φωνής – Δυνατότητα πραγματοποίησης τηλεφωνικών κλήσεων από τον Η/Υ του χρήστη που διαθέτει κατάλληλο λογισμικό (π.χ. Netmeeting, Openphone κτλ) • Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ιδρυμάτων Ε.Κ.Π.Α 31 Τεχνικές Δυνατότητες • Πραγματοποίηση κλήσεων είτε από παραδοσιακές τηλεφωνικές συσκευές είτε από συσκευές IP Τηλεφωνίας είτε από τερματικούς σταθμούς Η.323 • Πραγματοποίηση κλήσεων προς Ακαδημαϊκά Ιδρύματα της Ευρώπης και των Η.Π.Α που συμμετέχουν στο δίκτυο ViDeNet (http://www.vide.net/) Το δίκτυο ViDeNet είναι ένα διεθνές VoIP δίκτυο, το οποίο ακολουθεί ιεραρχικό μοντέλο με «παγκόσμιους», «εθνικούς», και «ιδρυματικούς» gatekeepers Η αριθμοδότηση που ακολουθείται είναι η ίδια με την τηλεφωνική (Ε.164) με τη διεθνή μορφή: 00-κωδικός χώρας-κωδικός περιοχής-αριθμός. Ο εθνικός gatekeeper εξυπηρετεί τις κλήσεις με πρόθεμα «0030» και προωθεί τις κλήσεις των gatekeepers των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων της χώρας σε παγκόσμιους gatekeepers του ViDeNet Ε.Κ.Π.Α 32 Τοπολογία Δικτύου VoIP • • • • • • • • • Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Αιγαίου Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Πανεπιστήμιο Κρήτης Πανεπιστήμιο Πατρών Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Πολυτεχνείο Κρήτης • ΕΔΕΤ Α.Ε. • • • • Ε.Κ.Π.Α 33 Παράδειγμα Κλήσης Η.323 • • • • • • • • • • • • Βήμα 1: Το τηλέφωνο Α καλεί τον αριθμό 2310-999500 του τηλεφώνου Β Βήμα 2: Ο GW1 στέλνει στον GK1 ARQ, για να ζητήσει άδεια για να καλέσει το Β. Βήμα3:Ο GK1 κάνοντας αναζήτηση δε βρίσκει το Β εγγεγραμμένο. Κατόπιν κάνει αναζήτηση και βάσει προθέματος βρίσκει ότι πρέπει να απευθυνθεί στον Dir-GK. Ο GK1 στέλνει ένα LRQ στον Dir-GK και επιστρέφει ένα “Request in Progress” (RIP) στον GW1. Βήμα 4: Ο Dir-GK βάσει προθέματος βρίσκει ότι ο καλούμενος αριθμός ανήκει στη ζώνη 2 για την οποία υπεύθυνος είναι ο GK2. Προωθεί λοιπόν το LRQ στον GK2. Βήμα 5: Ο GK2 κάνοντας αναζήτηση βρίσκει το Β εγγεγραμμένο και επιστρέφει στον GK1 ένα LCF με την IP διεύθυνση του GW2. Βήμα 6: Ο GK1 στέλνει ένα ACF στον GW1 με την IP διεύθυνση του GW2. Βήμα 7: O GW1 στέλνει ένα μήνυμα Q.931 call-setup στο GW2 με τον αριθμό τηλεφώνου του Β. Βήμα 8: Ο GW2 στέλνει ένα ARQ στον GK2 ζητώντας άδεια να δεχθεί την κλήση. Βήμα 9: Ο GK2 επιστρέφει ένα ACF με την IP διεύθυνση του GW1. Βήμα 10: O GW2 κάνει μια POTS κλήση προς το τηλέφωνο Β. Βήμα 11: Όταν απαντήσει το τηλέφωνο Β, ο GW2 στέλνει στον GW1 μήνυμα Q.931 connect. Οι GW1 και GW2 στέλνουν στους GK1 και GK2 αντιστοίχως “Information Request Re-sponse” (IRR), αφού εγκατασταθεί η κλήση για να ενημερώσουν για την κατάστασή τους. Ε.Κ.Π.Α 34 Ένταξη ενός Ιδρύματος στην υπηρεσία VoIP • http://voip.gunet.gr/form.htm • Εγγραφή στο portal του GUnet (http://portal.gunet.gr/) • Συμπλήρωση της Φόρμα-Αίτηση (http://portal.gunet.gr/VoIP_custom/edit.php) • Τα στοιχεία του νέου ιδρύματος επιβεβαιώνονται και ενημερώνεται ο Πίνακας (http://portal.gunet.gr/VoIP_custom/list.php) σύμφωνα με τα πεδία τα οποία έχουν συμπληρωθεί αντίστοιχα στη φόρμα-αίτηση • Ενημέρωση του κεντρικού gatekeeper για την νέα «ζώνη» που πρόκειται να εισαχθεί στην υπηρεσία καθώς και του VoIP εξοπλισμού του Ιδρύματος σύμφωνα με τα Παραδείγματα Υλοποίησης (http://voip.gunet.gr/examples.htm) • Αποστέλλεται αυτόματα e-mail στην λίστα [email protected] έτσι ώστε οι διαχειριστές των ιδρυμάτων που ανήκουν στην υπηρεσία VoIP να ενημερωθούν Ε.Κ.Π.Α 35 Διαμόρφωση Δικτυακών Συσκευών VoIP Ε.Κ.Π.Α 36 Παραδείγματα Υλοποίησης • CISCO Gatekeeper (http://voip.gunet.gr/cisco_gk.htm) • CISCO Gateway (http://voip.gunet.gr/cisco_gw.htm) • OpenH323 Gatekeeper (http://voip.gunet.gr/openh323_gk.htm) • RADVision Gateway & Gatekeeper (http://voip.gunet.gr/radvision_gk_gw.htm) • CISCO CallManager (http://voip.gunet.gr/callmanager.htm) Ε.Κ.Π.Α 37 Διαμόρφωση CISCO Gatekeeper gatekeeper zone local gk.uoa.gr uoa.gr 195.134.68.195 zone remote gk.gunet.gr gunet.gr 194.177.210.39 1719 no zone subnet gk.uoa.gr default enable zone subnet gk.uoa.gr 195.134.68.192/28 enable zone subnet gk.uoa.gr 195.134.100.128/26 enable zone subnet gk.uoa.gr 195.134.100.0/26 enable zone prefix gk.uoa.gr 00302103688... zone prefix gk.uoa.gr 00302103689... zone prefix gk.uoa.gr 00302107274... zone prefix gk.uoa.gr 00302107275... zone prefix gk.uoa.gr 00302107276... zone prefix gk.uoa.gr 00302107277... zone prefix gk.uoa.gr 00302107461... zone prefix gk.uoa.gr 00302107462... zone prefix gk.gunet.gr 00* Ε.Κ.Π.Α zone prefix gk.uoa.gr 2103688... zone prefix gk.uoa.gr 2103689... zone prefix gk.uoa.gr 2107274... zone prefix gk.uoa.gr 2107275... zone prefix gk.uoa.gr 2107276... zone prefix gk.uoa.gr 2107277... zone prefix gk.uoa.gr 2107461... zone prefix gk.uoa.gr 2107462... zone prefix gk.gunet.gr 2......... gw-type-prefix 1#* default-technology lrq forward-queries no use-proxy gk.uoa.gr default inbound-to terminal no use-proxy gk.uoa.gr default outbound-from terminal no shutdown 38 Διαμόρφωση CISCO Gateway • Δημιουργία κλάσης από codecs voice class codec 1 codec preference 1 g729r8 codec preference 2 g711alaw codec preference 3 g711ulaw • • (1/2) Ενεργοποίηση VoIP gateway σε ένα interface interface FastEthernet0/0.1 ip address 195.134.68.194 255.255.255.224 no ip redirects h323-gateway voip interface h323-gateway voip id gk.uoa.gr ipaddr 195.134.68.195 1718 h323-gateway voip h323-id gw-3660 h323-gateway voip tech-prefix 1# h323-gateway voip bind srcaddr 195.134.68.194 Δημιουργία κανόνα δεκαψήφιας αριθμοδότησης translation-rule 1 Rule 1 ^1 2107461 Rule 2 ^2 2107462 Rule 3 ^4 2107274 Rule 4 ^5 2107275 Rule 5 ^6 2107276 Rule 6 ^7 2107277 Rule 7 ^8 2103688 Rule 8 ^9 2103689 Ε.Κ.Π.Α 39 Διαμόρφωση CISCO Gateway • Ενεργοποίηση POTS dial-peer dial-peer voice 1 pots destination-pattern 2107461... direct-inward-dial port 4/0:15 prefix 1 • Ενεργοποίηση VoIP dial-peer – Κλήσεις προς VoIP dial-peer voice 200 voip destination-pattern 2......... translate-outgoing calling 1 voice-class codec 1 session target ras no vad • (2/2) Ενεργοποίηση VoIP dial-peer – Κλήσεις προς ViDeNet dial-peer voice 1000 voip destination-pattern 00............ translate-outgoing calling 1 voice-class codec 1 session target ras no vad • Μετάφραση του προθέματος του ιδρύματος num-exp 00302107461... 2107461... num-exp 00302107462... 2107462... .... • Ενεργοποίηση gateway gateway Ε.Κ.Π.Α 40 Διαμόρφωση Open H.323 Gatekeeper (1/2) • Διαδικασία εγκατάστασης σε πλατφόρμα x86 και λειτουργικό σύστημα Linux (http://www.openh323.org/build.html) • Κατεβάζουμε τα αρχεία pwlib_min_x.xx.tar.gz και openh323_1.xx.tar.gz από την διεύθυνση του OpenH323 (http://www.openh323.org/code.html) • Κατεβάζουμε από τη διεύθυνση http://www.gnugk.org/h323download.html τον πηγαίο κώδικα (αρχείο gk-x.x.tgz) • Configuration file /etc/gnugk-2.2.3/gatekeeper.ini Ε.Κ.Π.Α 41 Διαμόρφωση Open H.323 Gatekeeper [Gatekeeper::Main] Fourtytwo=42 Name=open-gk [RasSvr::Neighbors] #Καθορίζονται οι γειτονικοί gatekeepers και τα αντίστοιχα προθέματα με βάση τα οποία οι κλήσεις προωθούνται προς άλλες ζώνες [GkStatus::Auth] #Καθορίζει από ποια ΙΡ επιτρέπεται η σύνδεση στο monitor port (7000) του gatekeeper GK1=CiscoGK rule=explicit 1.2.3.4=1 #Κλήσεις με τα ακόλουθα προθέματα προωθούνται στον gateway που έχει εγγραφεί στον gatekeeper με το όνομα gway GatekeeperIdentifier=GUNetGK Host=194.177.210.39 SendPrefixes=* AcceptPrefixes=* ForwardHopCount=4 AcceptForwardedLRQ=1 ForwardResponse=0 ForwardLRQ=depends gway=2101234 [RasSvr::LRQFeatures] [RasSvr::RewriteE164] #Οι καλούμενοι αριθμοί ξαναγράφονται μεταβάλλοντας το πρόθεμά τους (π.χ. το 00302101234xxx γίνεται 2101234xxx κλπ) #IncludeDestinationInfoInLCF: Ρυθμίζει αν το LCF περιλαμβάνει τα πεδία destinationInfo και destinationType. Σε περίπτωση προβλημάτων διαλειτουργικότητας με άλλους gatekeepers προτείνεται η απενεργοποίησή του [RasSvr::GWPrefixes] 00302101234=2101234 (2/2) [Neighbor::GK1] IncludeDestinationInfoInLCF=0 Ε.Κ.Π.Α 42 Διαμόρφωση CISCO CallManager Ε.Κ.Π.Α (1/2) 43 Διαμόρφωση CISCO CallManager Ε.Κ.Π.Α (2/2) 44 Εντολές ελέγχου καλής λειτουργίας/επίλυσης προβλημάτων • Gatekeeper Show gatekeeper status Show gatekeeper zone status Show gatekeeper zone prefix Show gatekeeper gw-type-prefix Show gatekeeper endpoints debug ras debug h225 asn1 Ε.Κ.Π.Α • Gateway show gateway show call active voice show dial-peer voice show dialplan number show num-exp show voice port debug isdn q931 debug voip ccapi inout 45 Αξιοποίηση της Υπηρεσίας VoIP Ε.Κ.Π.Α 46 Δυνατότητες της υπηρεσίας VoIP • Πραγματοποίηση κλήσεων από παραδοσιακές τηλεφωνικές συσκευές • 9 Aδιαφανής τρόπος: Πραγματοποίηση VoIP κλήσεων με χρήση προθέματος 9 Διαφανής τρόπος: Πραγματοποίηση VoIP κλήσεων χωρίς χρήση προθέματος • Πραγματοποίηση κλήσεων από τερματικούς σταθμούς Η.323 9 IP διεύθυνση του gatekeeper 9 αριθμός κλήσης του τερματικού και τον κωδικό (authentication) 9 κατάλληλες ρυθμίσεις του ήχου και του κωδικοποιητή • Πραγματοποίηση διεθνών κλήσεων μέσω Videnet 9 Κλήση προς έναν χρήστη Ακαδημαϊκού Ιδρύματος που ανήκει στο δίκτυο ViDeNet σύμφωνα με την αριθμοδότηση διεθνούς μορφής 9http://www.unc.edu/video/freelove/quick_start.html Ε.Κ.Π.Α Ασφάλεια και καταγραφή των κλήσεων 9 RADIUS Server 9 Gatekeeper aaa new-model aaa authentication login h323 group radius aaa accounting connection h323 start-stop group radius ! radius-server host [radius.mydomain.org] auth-port 1645 acct-port 1646 radius-server key [radius-server-key] ! gatekeeper accounting security e164 ή security h323-id security password separator / 47 Αστικές Κλήσεις προς Αθήνα μέσω τεχνολογίας VoIP http://voip.gunet.gr/local_calls.htm Ε.Κ.Π.Α 48 Παροχή Μηχανισμών QoS στην Υπηρεσία VoIP GUnet Ε.Κ.Π.Α 49 Παροχή μηχανισμών QoS • Xρωματισμός πακέτων με τη χρήση ειδικών τιμών του πεδίου DSCP στις επικεφαλίδες των πακέτων IP τιμή 47 στο πεδίο DSCP • Χρωματισμός κίνησης τηλεφωνίας από το voice gateway • Ρυθμίσεις σε CallManager και IP Phones • Ρυθμίσεις στον Gatekeeper • Υποβολή αιτήματος (http://anstool.grnet.gr) Ε.Κ.Π.Α (1/4 (1/4) 50 Παροχή μηχανισμών QoS • (2/4) Χρωματισμός κίνησης τηλεφωνίας από το voice gateway dial-peer voice <tag> voip ip qos dscp 47 media ip qos dscp 47 signaling class-map match-all VoIP match any ή policy-map set-voip-dscp class VoIP set ip dscp 47 interface XYZ service-policy output set-voip-dscp Ε.Κ.Π.Α 51 Παροχή μηχανισμών QoS • (3/4) Ρυθμίσεις σε CallManager και IP Phones – Διέλευση μόνο της επιτρεπτής χρωματισμένης κίνησης access-list 111 permit 10.10.20.0 0.0.0.255 any access-list 111 deny any any class-map match-all permitted47 match ip access-list 111 match ip dscp 47 class-map match-all illegal47 match ip dscp 47 policy-map re-mark-illegal-ingress-47 class permitted47 class illegal47 set ip dscp 0 interface GigabitEthernetX/1 service-policy input re-mark-illegal-ingress-47 Ε.Κ.Π.Α 52 Παροχή μηχανισμών QoS • (4/4) Ρυθμίσεις στον Gatekeeper 9 ρύθμιση του bandwidth στον gatekeeper με βάση την κωδικοποίηση των codecs συν την επιπλέον κίνηση που προστίθεται από τους headers των πακέτων (RTP, IP) 9 υπολογισμός του bandwidth για έναν συγκεκριμένο αριθμό κλήσεων VoIP μπορεί να υπολογιστεί με τη βοήθεια του εργαλείου Voice Codec Bandwidth Calculator (http://tools.cisco.com/Support/VBC/do/CodecCalc1.do) Codec: G.711_All_Variants Voice Protocol: VoIP Αριθμός κλήσεων: 5 Voice Payload size (bytes): 160 RTP Header Compression: Disabled Media Access: Ethernet Tunnel/Security/Misc: None 9 ρύθμιση του συνολικού bandwidth που απαιτείται Σύνολο: 458 Kbps για την κίνηση Η.323 μεταξύ gatekeepers gatekeeper bandwidth remote <bandwidth> Ε.Κ.Π.Α 53 Στατιστικά της υπηρεσίας Voice Over IP GUnet Ε.Κ.Π.Α 54 Στατιστικά Διαθεσιμότητας της υπηρεσίας VoIP • Επιτρέπουν στους υπεύθυνους διαχειριστές της υπηρεσίας Voice over IP των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων να ελέγχουν την VoIP επικοινωνία τους με τα υπόλοιπα Ιδρύματα που συμμετέχουν στην υπηρεσία • http://voip-availability.gunet.gr/index.php Ε.Κ.Π.Α 55 Στατιστικά Χρήσης της υπηρεσίας VoIP • Τα στατιστικά χρήσης της Υπηρεσίας Voice over IP παρέχονται από το Κέντρο Λειτουργίας και Διαχείρισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και αφορούν τον αριθμό και τη διάρκεια των κλήσεων ανά μήνα και ανά ημέρα 9Αριθμός και Διάρκεια Κλήσεων ανά Έτος 9 Αριθμός και Διάρκεια Κλήσεων ανά Μήνα 9 Αριθμός Κλήσεων προς/από άλλα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα http://voip.noc.uoa.gr/voipstat/index.php?v=1 Ε.Κ.Π.Α 56 Επίδειξη ολοκλήρωσης υπηρεσιών Η.323/SIP Ε.Κ.Π.Α 57 Παράδειγμα Ολοκλήρωσης υπηρεσιών Η.323/SIP στο παραδοσιακό δίκτυο φωνής του Ε.Κ.Π.Α Χρήσιμο url: http://www.voip-info.org Ε.Κ.Π.Α 58 Ερωτήσεις - Συζήτηση Ε.Κ.Π.Α 59 Ευχαριστώ για την προσοχή σας Μίνα Αγγελοπούλου [email protected] 2107275672 Ε.Κ.Π.Α 60
© Copyright 2024 Paperzz