ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ
Η Α΄ΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΑΣ
Γιατί μπαμπά…;
επιστολή του Δήμαρχου, κ. Πασχόπουλου, και απάντηση από το
Υπουργείο Υγείας
Φταίνε... οι γιατροί, που δεν ανταποκρίνονται στις προκηρύξεις!
Δραματικές λειτουργικές ελλείψεις εμφανίζει πλέον το
σύστημα της Α΄θμιας Υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη
την επαρχία μας, ακολουθώντας τη γενικότερη συστηματική
συρρίκνωση και αποδόμηση της δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την επικράτεια. Στο Λιβάδι μπορεί και να προηγούμαστε,
EΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Το τέλος της θητείας ενός ακόμη ΔΣ, που απέδειξε
την καλή πορεία του Εξωραϊστικού συλλόγου τα
τελευταία χρόνια, έφτασε. Για δεύτερη συνεχή διετία,
άνθρωποι που για πρώτη φορά ανέλαβαν τέτοιες
ευθύνες, νέοι, μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, απέδειξαν
ότι μπορούν να κρατήσουν ψηλά τις πολιτιστικές
δραστηριότητες που τόσο πολύ έχει ανάγκη ο τόπος
μας, ειδικά τα τελευταία κρίσιμα χρόνια. Δραστηριότητες που πρέπει να κρατήσουμε, να επεκτείνουμε
και να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Για τούτο,
όλοι πρέπει να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα του ΔΣ
για εκλογές και να συνδράμουμε, καθένας με τον
τρόπο του, στην επιτυχή πορεία του συλλόγου μας.
καθώς είμαστε, ήδη εδώ και δυο μήνες, ουσιαστικά χωρίς
γιατρό.
Η τραγικότητα της κατάστασης φαίνεται σε επιστολή
(από 25-9-13) του Δημάρχου, κ. Πασχόπουλου, προς το
Υπουργείο Υγείας και στην απάντηση (21-10-13) του
υπουργείου, στις οποίες ούτε λίγο ούτε πολύ, ο μεν Δήμαρχος θεωρεί ότι η πιο έγκαιρη προκήρυξη των κενών θέσε- «Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή
ων θα είναι η λύση, το δε υπουργείο ωμά και κυνικά λέει ότι σου όπως την θέλεις,
αυτό προκήρυξε τις κενές θέσεις, αλλά οι γιατροί, που δεν τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο
ανταποκρίνονται, ευθύνονται για τη μη κάλυψή τους. (για μπορείς:
το Λιβάδι οι συμβάσεις των δυο τελευταίων γιατρών έλη- Μην την εξευτελίζεις...»
Κ. Καβάφης
ξαν 24 και 30 Σεπ 2013 αντίστοιχα και προκηρύχτηκαν
10/6 και 4/9 2013). Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι, με μισθούς Μπαµπά, µέρες που είναι,
κατώτερους απ’ αυτούς που λαμβάνουν ακόμη και οι
«τελευταίας βαθμίδας» πολιτικάντηδες (πολλές φορές δείξε τουλάχιστον αλληλεγαγράμματοι και αστοιχείωτοι), οι γιατροί θα συνεχίσουν να γύη.
αναζητούν στοιχειωδώς αξιοπρεπή εργασία στο ΕξωτεριΚαλά Χριστούγεννα!
κό, και λύση δε θα υπάρξει. Και δε μιλάμε για μεγαλογιατρούς που έχουν μετατρέψει δημόσια νοσοκομεία σε ιδιωτικές τους κλινικές, με «φακελάκια» και «φιλοδωρήματα»,
Ελλάδα
αυτούς δεν τους πειράζει κανείς, μιλάμε για γιατρούς του Στην κυρά μάνα μας μη δίνετε βοήθεια
μόχθου που πολλές φορές καλούνται να δουλεύουν συνε- ούτε μαγκούρα στο προσκέφαλο σιμά
χώς 24ωρα, αμειβόμενοι με ... 3 ευρώ την ώρα!
γιατί θα δέρνει κάθε μέρα τα παιδιά της
κι όταν μιλάω θα με λέει αληταρά
κι αν δέρνει κάθε που γουστάρει τα παιδιά της
θα καταντήσουνε εμπόροι δουλικοί
τα νιάτα χάνονται στα βρόμικα
σοκάκια
για να μετρήσουν με το μπόι τους τη γη
ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
Αέρας ανανέωσης και δημιουργίας,
άμεση η ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης
Λένγκω, Λένγκω, Λένγκω
Την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013, σε μια κατάμεστη πάψε να με κυβερνάς
αίθουσα, πραγματοποιήθηκε η εκλογοαπολογιστική Λένγκω, Λένγκω, Λένγκω
πάψε να με τυραννάς
Γενική Συνέλευση και οι αρχαιρεσίες για νέο Δ.Σ.
Γ. Μαρκόπουλος
Τι ζητάς
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου ανακοινώνει
ότι την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου, στις 10:30 π.μ,
συγκαλείται Γενική Συνέλευση (εκλογοαπολογιστική)
η οποία θα προχωρήσει και σε διενέργεια εκλογών για
την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου.
Σε περίπτωση μη απαρτίας, η Γενική Συνέλευση
και οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή
22 Δεκεμβρίου την ίδια ώρα.
Από το Δ.Σ του Ε.Σ.Λ
Τα μέλη του νεοεκλεγέντος διοικητικού συμβουλίου
είναι: Πρόεδρος: Μπέλλης Σωτήριος, Αντιπρόεδρος:
Μακρής Θωμάς, Γραμματέας: Καψάλη Αν. Μαρία,
Ταμίας: Καπέτης Ευάγγελος, Μέλη: Κοντοφάκας Αθανάσιος, Χατζηαδάμου Κωνσταντίνα, Τζημαγιώργη Ε.
Μαρία.
Μετά το έντονο κλίμα ανησυχίας τον τελευταίο
καιρό, λόγω παραιτήσεων κάποιων από τα μέλη του
προηγούμενου Συμβουλίου αλλά και λόγω της περιορισμένης συμμετοχής του κόσμου στις δραστηριότητες
του Συλλόγου, μια νέα σελίδα διαφαίνεται ότι ανοίγει
για το Σύλλογο Κατερίνης.
Οι Λιβαδιώτες της παροικίας συνειδητοποίησαν έστω
συνέχεια στη σελίδα 6
Ελλάδα τι ζητάς άλλο από μένα
πια!
Πήρες το μεροκάματό μου, τους
μισθούς μου.
Πήρες τη δουλειά μου.
Πήρες την αξιοπρέπειά μου, την
ηρεμία μου.
Πήρες την υγεία μου, την παιδεία
μου.
Πήρες - έκλεψες τα όνειρά μου, το
μέλλον μου αλλά και των παιδιών
μου, ακόμη και των αγέννητων!
Έδωσες μόνο αβεβαιότητα.
Έδωσες μόνο άγχος.
Έδωσες μόνο ανεργία (1.500.000
είμαστε πλέον τα άνεργα παιδιά
σου!).
Έδωσες μόνο φόβο.
Μου ετοιμάζεις έναν κόσμο σκληρό, αδηφάγο, διχασμένο, ένα μέλλον
βουβό -σκοτεινό.
Στέλνεις τα παιδιά μου, τους επιστήμονες, στην ξενιτιά με πανάκριβα
η συνέχεια στη σελίδα 3
& μεγάλα
σχόλια και νέα
Μικρά
Ηλικία πλάτανου
Την Παρασκευή 06/09/2013, με
πρωτοβουλία του κ.Τσανούσα
Αθανασίου του Νικολάου (Γεωργούλα) και τη συνεργασία των
πάντες. Η εκκίνηση δόθηκε το
πρωί του Σαββάτου 12 – 10 - 2013
από την κεντρική πλατεία της
Λάρισας. Τα πανέμορφα, σπάνια
συλλεκτικά αυτοκίνητα κατέληξαν
στην κεντρική πλατεία Λιβαδίου
την 1η μέρα (Λάρισα - Τσαριτσάνη
– Ελασσόνα – Λιβάδι) και τα πληρώματά τους ξεναγήθηκαν στο
χωριό, απολαμβάνοντας τοπικά
προϊόντα. Το πρωτότυπο διήμερο
αυτό γεγονός διοργανώθηκε από
το δίκτυο ΠΕΡΑΙΒΙΑ, την έμπειρη
Λέσχη Κλασικού Αυτοκινήτου
Μακεδονίας (ΛΕΚΑΜ) και άλλους
φορείς.
σουν να μας ξανασώσουν τι φαγητό μας ετοιμάσουν πάλι... β΄ρ΄ μάντζ
ντι γκάι (φαγητό από καρακάξες).
Εθελοντική δεντροφύτευση
Εθελοντική
δεντροφύτευση
πραγματοποιήθηκε στις αρχές
Νοέμβρη στο Κιόσκι από εθελοντές με δένδρα που πρόσφερε ο κ.
Χατζήνας Γιάννης. Ας ελπίσουμε
αυτή η κίνηση να βρει και άλλους
μιμητές…
Μια Λιβαδιώτισσα στο σαλόνι
μας...
Κάθε μέρα, από Δευτέρα έως
Παρασκευή, στις 20.50, στην τηλε-
Τα Νέα του Λιβαδίου... από
την ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΑ
Η
ΠΡΩΙΝΗ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΛΙΒΑΔΙΟΥ «κυκλοφορεί» ήδη και
καταγράφει πλήρως την καθημερινότητα του Λιβαδίου. Εδώ θα
μάθετε τα νέα... τα σοβαρά και
αστεία, που συμβαίνουν στο χωριό
από την πάντα έγκαιρη και έγκυρη
ματιά της «ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΑΣ»!!!
Κυκλοφορεί και κουτσομπολεύει
στο facebook… Αναζητήστε την…
κ.Τσανούσα Ευαγγέλου του Δημητρίου, Κρατσιώτη Αργύρη του
Δημητρίου και της κας Νατσμάκη
Αφροδίτης-Αμαλίας του Αυγερινού
υπολογίστηκε η ηλικία του πλατάνου στην κεντρική πλατεία. Ο πλάτανος, λοιπόν, είναι 172 ετών και
το ύψος του περίπου 23 με 25
μέτρα. Στα 1,5 μέτρα από τη ρίζα
του πλατάνου, μετρώντας την
περιφέρεια του κορμού του
δέντρου, βρέθηκε ότι είναι 6 μέτρα.
Μετατρέποντας την μέτρηση μας
σε εκατοστά (600 εκ) και διαιρώντας με τον συντελεστή 3,5 (γιατί ο
πλάτανος βρίσκεται σε μέρος συνεχούς ροής) υπολογίστηκαν τα 172
χρόνια.
Σύμφωνα με μαρτυρίες και μελέτες του παρελθόντος, η ηλικία του
πλατάνου υπολογίστηκε στα 250
έτη λόγω της ύπαρξης διπλού κορμού.
Το «Ιστορικό Ράλι Ολύμπου»
στο Λιβάδι
Με μεγάλη επιτυχία διοργανώθηκε το 2ο «Ιστορικό Ράλι Ολύμπου».
Δεκάδες συμμετοχές, εγχώριες και
διεθνείς, κλασικών αυτοκινήτων
διέσχισαν τις ειδικές διαδρομές του
Ολύμπου εντυπωσιάζοντας τους
Σύλλογος Λιβαδιωτών Λάρισας
Μετά από αναζήτηση λίγων
μηνών, βρέθηκε ο νέος χώρος: 31ης
Αυγούστου 58 (πρώην ουζερί
“fest”). Αυτή είναι η διεύθυνση που
Επίσημοι επισκέπτες
ΑΘΗΝΑ
ΝΤΑΜΠΟΥ ΕΛΕΝΗ
ΒΕΡΟΙΑ
ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ
ΜΟΣΧΗ ΘΕΑΝΩ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΘΕΟΔΩΡΗ ΜΑΡΙΑ
ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑΣ
ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΓΚΡΙΖΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ
ΔΙΚΑΣ ΤΑΣΣΟΣ
ΜΠΑΜΠΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΡΑΠΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
ΦΟΥΡΚΙΩΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ
ΚΑΒΑΛΑ
ΑΤΣΑΛΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ,
ΧΑΤΖΗΑΔΑΜΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΓΚΑΛΙΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΔΕΡΜΕΝΤΖΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ
ΚΑΡΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΜΑΡΩΣΗ ΕΥΑ
ΜΟΣΧΗ ΝΙΚΗ
ΡΑΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΛΑΡΙΣΑ
ΓΑΛΑΝΗ ΑΥΓΗ
ΜΟΣΧΗ ΜΑΙΡΗ
ΛΙΒΑΔΙ
ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΠΑΤΣΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΣΑΛΑΒΑΤΗ - ΚΑΠΑΩΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ
ΣΤΕΡΝΑΚΑΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ
ΣΑΜΟΣ
ΜΑΚΡΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ
ΠΑΡΔΑΛΗ - ΛΕΓΓΗ ΦΑΝΗ 50 €, στη
μνήμη του συζύγου της Παρδάλη Χρήστου
ΚΥΛΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 20 €
Το δεύτερο Σαββατοκύριακο του
Οκτωβρίου πολιτικοί παράγοντες
της γειτονικής μας Βουλγαρίας επισκέφτηκαν το Λιβάδι. Μέλη της
κυβέρνησης (υπουργός εξωτερικών, πρόεδρος βουλής) της γείτονας χώρας ήτανε καλεσμένοι του κ.
Δημητριάδη Δημήτρη για ένα διήμερο. Οι καλεσμένοι ξεναγήθηκαν
θα στεγάσει τις φιλοδοξίες, τα όνει- στο Λιβάδι από τους οικοδεσπότες
ρα και την προσπάθεια του Συλλό- και γευτήκανε τις παραδοσιακές
γου Λιβαδιωτών Λάρισας. Ήδη συνταγές του τόπου μας.
έχουν ξεκινήσει εργασίες ανακαίνι- Ρημάζει το «Κιόσκι»
ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΟ
σης και σε λίγο καιρό θα λειτουρΤο ξενοδοχείο Κιόσκι συνεχίζει
Στις 3/10/2013 και σε ηλικία 55
γήσει. Για να λειτουργήσει όμως να παραμένει κλειστό. Οι κτηριακές ετών, απεβίωσε στην Μελβούρνη
γρήγορα, χρειάζεται τη βοήθεια του εγκαταστάσεις αρχίζουν να της Αυστραόλων των Λιβαδιωτών της Λάρισας φθείρονται επικίνδυνα. Η σκεπή λίας,
όπου
και όχι μόνο… Για αυτό, όσοι μπο- χρειάζεται επισκευή, σοβάδες ζούσε, ο Ευάγρείτε, δώστε ένα χέρι βοήθειας… μη πέφτουν από διάφορα σημεία, τζά- γελος Πατσιδιστάσετε.
μια έχουν σπάσει, με αποτέλεσμα καθεοδώρου.
να εισέρχονται στο χώρο παιδιά, με
Θερμά συλΠριν ζυμώσουν… κοσκινίζουν. ό, τι κινδύνους αυτό εγκυμονεί, ενώ λ υ π η τ ή ρ ι α
Οι δημοτικές εκλογές του Μαΐου επιδιορθώσεις εσωτερικές είναι στην οικογέείναι μπροστά. Λιγάκι νωρίς, μα οι απαραίτητες. Ο χρόνος θα ρημάξει νεια και στους
πολιτικές διεργασίες έχουν ξεκινή- και αυτό το κτήριο, εάν σύντομα συγγενείς του
σει. Τα μαγειρέματα, τόσο στο δεν αξιοποιηθεί. Ο Δήμος μας οφεί- πρόωρα χαμένου Βαγγέλη.
Δήμο Ελασσόνας όσο και στο λει να δρομολογήσει τις απαραίτηΗ οικογένεια Αντώνη Κυλώνη
Λιβάδι, έχουν αρχίσει. Στο χωριό τες διαδικασίες αξιοποίησής του.
μας, πρόεδροι φορέων, πρώην σύμβουλοι και τα κομματικά επιτελεία
ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ
(όσα έχουν απομείνει) ετοιμάζονται
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ
για το καθιερωμένο κοσκίνισμα. Για
να δούμε όλοι αυτοί που θα θελή- Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος
Εφημερίδα «Λιβάδι»
2
όραση του ΣΚΑΪ, η δική μας
Μαρία Απ. Φαρμακιώτη παρουσιάζει την πολύ πρωτότυπη κι ενδιαφέρουσα εκπομπή «Like στον
κόσμο»… Η Μαρία, για πολλά χρόνια δημοσιογράφος του ραδιοφώνου του σταθμού, μετακόμισε
φέτος και στην τηλεόραση. Πολλά
Like και από την εφημερίδα
Μαρία!!! Και γιατί όχι και το
κεντρικό δελτίο ειδήσεων
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ
ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ
Ιδιοκτήτης: dΕξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281
Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 Εκδότης: Ξενοφών Κοκκινοπλίτης (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.)
Συντακτική Eπιτροπή: Δημήτρης Κιτσούλης, τηλ: 69773 703 027, e-mail: [email protected]
Κώστας Τζέβος, τηλ.: 6979 960 782, e-mail: [email protected]
Μαρώσης Γιώργος, τηλ.: 6972 333 938, e-mail:[email protected]
EΦωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας. Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη.
Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη
Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ.
Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης,
Aντωνίου Γιάννης, Φαρδής Γιώργος, Παμπέρης Δήμος, Γκρίζου Ελένη, Παπαστεργίου Γρηγόρης, Παμπέρης
Βαγγέλης, Καρανίκας Δημήτρης, Τζέβος Κων/νος, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Βασίλης
Πλάτανος, Πάππας Λάζαρος, Μαρώσης Γιώργος.
Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης, Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος
Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: [email protected]
Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, dΕξωτερικού 30 €.
Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr • e-mail: [email protected]
τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.:
6973 859 199.
Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας
Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264
150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782.
Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258
Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477.
Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800
Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477,
Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Σαλαβέρης Λάζαρος
τηλ.: 6973 320 387 ή στα e-mail: [email protected] και [email protected] είτε στην Συντακτική
Επιτροπή.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να
καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της Α.Τ.Ε.
2500102962239 με IBAN:GR5604305210002500102962239. Θα πρέπει οπωσδήποτε
στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.
συνέχεια από τη σελίδα 1
εισιτήρια!
Τι άλλο ζητάς;
Και αφού δεν μου έμεινε
τίποτα άλλο πια, ζήτησες
και το τελευταίο, το πιο ακριβό απ’
όλα, το αίμα μου!
Κρόνος που τρώει τα παιδιά του
κατάντησες, βρικόλακας, να ζητάς το
έσχατο!
Κι ας σου το έδωσα άφθονο στον
Μαραθώνα, στις Θερμοπύλες, το ’21,
το ’40, στον εμφύλιο, το ’73 στο
Πολυτεχνείο!
Θυσία στο βωμό των μνημονίων,
έξι (6.000) χιλιάδες αυτοκτονίες.
Αριθμοί και αίμα, αυτό μετράμε
πλέον!
Σπέρνεις τη διχόνοια, τον εμφύλιο
διχασμό.
Σου χάρισα τον Παύλο, ήθελες κι
άλλο, πήρες τον Γιώργο και τον
Μανώλη…
Αχόρταγη! Γιατί …γιατί!
Θέλω μια απάντηση για να συνεχίσω να έχω πατρίδα…
Ακόμη δεν ήρθε ο χειμώνας και
θυσίασες ένα 13χρονο παιδί στο
όνομα της απλήρωτης ΔΕΗ, της θέρμανσης(!)
Ξέρεις μόνο να παίρνεις, να τρομοκρατείς, να παρανομείς, να ασκείς
βία!
Τι άλλο θέλεις πια να σου
δώσω, δεν μου έμεινε τίποτα.
Πάψε να με τυραννάς!
Ο χρόνος αδυσώπητος, αδέκαστος
κριτής.
Χριστούγεννα πλησιάζουν κι αλήθεια τι να γιορτάσω και τι να ευχηθώ
για το νέο έτος;
Άη- Βασίλη δε θέλω τίποτα πια,
παρά μόνο τούτο, να με αφήσουν
ήσυχο να μαζέψω τα κομμάτια μου,
τη ζωή μου, να κλάψω, να θάψω τους
νεκρούς μου, να τους τιμήσω όπως
τους πρέπει και όπως τους αξίζει, κι
ας κρατήσουν αυτοί τα μνημόνια,
χάρισμά τους, χάρισμά σου Ελλάδα!
γράφει ο Ντι Λιβάδι
Τι ζητάς
Kαι μεις τι περιμένουμε. Ότι οι κουφοί παραχωρήσεις θα μας κάνουν;
Οι αχόρταγοι κάτι θα μας δώσουν;
Ότι οι λύκοι θα μας ταΐσουνε αντί να
μας καταβροχθίσουν; Ότι από φιλία
θα μας προσκαλέσει η τίγρης να της
βγάλουμε τα δόντια;
Τέτοια περιμένουμε;
(Μπ. Μπρεχτ)
Συμβιώτης
ΕΦΥΓΕ ΝΩΡΙΣ
Στη Μαρία που γνωρίσαμε τόσο λίγο κι αγαπήσαμε τόσο πολύ.
Άδεια-γεμάτα ποτήρια
Τα μάτια που έδυσαν, ουράνια τρεχαντήρια
φωτίζουν της νύχτας τα ορφικά μυστήρια.
Τα βλέφαρα π’ άνοιξες στου κόσμου τ’ ανείδωτα
χαρίζουν στις μέρες μας ταξίδια ανείπωτα!
Οι σκέψεις μας, τραβούν ψηλά
σαν αστραπές τρέχουν γοργά,
τις κρύες νύχτες μου γεμίζουνε
γιατί δεν πρόλαβα να πιω
γιατί δεν στάλαξα Μαριώ
στ’ άδεια-γεμάτα σου ποτήρια
της ευτυχίας τα στολίδια!
Ποιος Νέσσος κέντρισε ψυχή μου
της Δηιάνειρας το χέρι
κι άφησε πάνω στο κορμί σου
κρινάκια της Ανατολής!
Σε ποιον τυλίχθηκες χιτώνα
κι έφερες πρόωρα χειμώνα!
Ανάλαφρες κι αγνές πατημασιές
βουτούν στου νου τις φυλλωσιές!
Σε ποιο αστέρι να σε ψάξω
ένα χαμόγελο να τάξω!
Στου Ολύμπου τ’ άρρητα μονοπάτια
αέναη θα στέκεις στα παλάτια!
Μαρία, μικρή πολύ μικρή
να σεργιανίζεις τα αστέρια
στων αρχαγγέλων τα λημέρια!
οι φίλοι σου - η Θεατρική Ομάδα - Συμβιώτης
1 Δεκέμβρη 2013
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 111 Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Δημ. Ξενώνας:
24930 41 377 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 - ΕΛΤΑ: 24930 41 099 - Λύκειο: 24930 41 394
- Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172
Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με οικία προ του 1955 στο Λιβάδι
Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι.
Τηλ.: 6973 596 365
Πωλείται σπίτι με οικόπεδο
στην περιοχή Φωστήρα.
Τηλ.: 24930 41432 & 41346
Πωλείται Οικία στο κέντρο του
χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ.
Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011
Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916
ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΑ ΝΑ ’ΧΟΥΜΕ
Ο θάνατος είναι γεγονός που κανείς
δεν τον επιθυμεί μικρός ή μεγάλος.
Ούτε καν το όνομά του δεν θέλουν να
ψελλίσουν. Βρίσκουν φράσεις διάφορες για να αναφερθούν σ’ αυτόν, διακωμωδώντας τον με διάφορους τρόπους. Πάντα τον παίρνουν στα ελαφρά χωρίς να σκεφτούν ότι η ζωή μας
είναι μικρή, και δεν πρέπει να την
υποτιμούμε. Μάλλον δεν θέλουν να
τον σκεφτούν και τον παίρνουν
πάντα από την πλευρά του μαύρου
χιούμορ και το διασκεδάζουν…
Θα ακούσεις λοιπόν να λέγεται:
-Μουρί (πέθανε)
-Λ’λο ντουμνιτζ’ουλου (τον πήρε ο
θεός)
-Λι μγκ’μου αρίζλου! (φάγαμε το ρύζι
του)
-Βα λι αρντέμου τσιάρα (θα κάψουμε
το κερί του)
-Σλο νούκα ή σβέρκα! (πήρε το σβέρκο του)
-Λβίνι γιουκαθάρα! (του ’ρθε το άγιο
καθάρισμα)
-Λβίνι χτυπαριάουα τσια μάρια! (του
ήρθε το μεγαλύτερο κτύπημα)
-Τσου απουρτ’ αράσα! (αρκετά κουβάλησε το ρούχο του)
-Λια ασκ’π’ σούφλιτλου! (τέλειωσε η
ψυχή του)
-Λο τσάρα πρ’ έλου! (πήρε το χώμα
πάνω του)
-Λια αστιάσι κ’ντήλα (έσβησε το
καντήλι)
-Λιαρά γρ’ψίτ’ (του ήταν γραμμένο το κισμέτ)
-Ασκ’π’ λάιλιου (τελείωσε ο καημένος)
-Ου π’λτί μπόρτζα (πλήρωσε το χρέος
του)
-Λο κάλια τσια μάρια (πήρε τον
δρόμο τον μεγάλο)
-Αρ’τσ’ι (κρύωσε)
-Σι’ αγκλιτσ’ (πάγωσε)
-Τριάτσι κ’ράρια τσια μάρια (περνάει
το μονοπάτι το μεγάλο)
-Αρμουζιάστι τσάρ’ (μυρίζει χώμα έτοιμος για κάσωμα)
-Λιαρά ουάρα! (ήταν η ώρα του)
-Σι ντούσι λα αρδόκινι (πήγε στα
ροδάκινα-απόσυρση)
-Σι ντούσι Βέροια (πήγε στη Βέροιατόπος παραγωγής ροδάκινων).
-Λ’λο χάρλου (τον πήρε ο χάρος)
-Λου σπιστρί χάρλου (τον καθάρισε ο
χάρος)
-Σι αργκ’σ’ σι ντισφάκ’ όκλιλι (ξέχασε
να ανοίξει τα μάτια)
-Ιάστι κου καραμέλι του πάντικ’ (είναι
με καραμέλες στην κοιλιά)
-Λ’λοαλικίρ’ ντι τοίχου (τον κόλλησαν στον τοίχο - αγγελτήριο θανάτου)
-Μπιού άπ’ ντι του αρ’ου (ήπιε νερό
από το ποτάμι - δεν γυρίζει πίσω)
-Γράμματι λ’ι (μαύρα γράμματα - διαβάζονται στη νεκρώσιμη ακολουθία)
-Βα λου αγκάρκ’- βα λου απόρτ’ (θα τον
φορτώσουν - θα τον κουβαλήσουν)
-Λ’λουαρ’ μέτριλι (του πήραν τα μέτρα
για κάσα)
-Λου αντούσιρ΄’ του κασόν’ (τον έφεραν
στην κάσα)
Όλα αυτά αρκεί να μην τον ονοματίσουν, φοβούνται τη λέξη θάνατος.
Βέβαια και ποιος δεν φοβάται το θάνατο όπως τα μικρά παιδιά που φοβούνται το σκοτάδι. Θεωρείται θεία τιμωρία
ή απόδοση φόρου στη φύση. Στο Λιβάδι σέβονται τους νεκρούς με το παραπάνω και κανείς δεν πεθαίνει «σαν το
σκυλί στ’ αμπέλι» όπως ελέχθη από
«άμβωνος».
Έτσι κατά καιρούς έχουν συμβεί
πολλά ευτράπελα. Γάμος χωρίς κλάματα και κηδεία χωρίς γέλια δεν γίνεται. Η
κηδεία έχει κάποια φασαρία, εκτός του
ότι χάνεις προσφιλές σου πρόσωπο. Ο
μπάρμπα Φώνης, νεωκόρος στην
εκκλησία, είναι εκείνος που αναλαμβάνει και το άνοιγμα του λάκκου για το
μνήμα. Ο χειμώνας τη χρονιά εκείνη
δύσκολος, πολύ κρύο, με αποτέλεσμα
να αποδημήσουν εις Κύριον αρκετά
γεροντάκια και γριές και ο μπάρμπα
Φώνης να μην προλαβαίνει να ανοίγει
λάκκους. Το μεροκάματο καλό σε τέτοιες περιπτώσεις. Δύσκολη δουλειά και
μακάβρια. Έτσι τον πείραξαν τον
Φώνη λέγοντάς του:
-Τα οικονόμησες, Φώνη, αυτές τις
μέρες, κουράζεσαι πολύ;
-Σωστά τα λες, πιδί μου, αλλά να
ήταν πάντα. Έτσι, γαμώ το στανιό του,
κάτι θα γινόταν, θα ’βγαινε καλό μεροκάματο. Κόκαλο ο άλλος, κι έφυγε τρέχοντας φτύνοντας τον κόρφο του.
Ο μπάρμπα Αριστείδης, κτίστης,
φτωχός μεροκαματιάρης, όπως οι
περισσότεροι που είχαν συντροφιά τη
φτώχεια, βρέθηκε στο μνημόσυνο της
πεθεράς του. Γνωστό ότι μετά το τέλος
της κηδείας αλλά και αργότερα στα
μνημόσυνα (στα Σαράντα είναι το
κυριότερο μνημόσυνο, διότι η ψυχή του
νεκρού - κατά τα λεγόμενα της εκκλησίας- αποχωρίζεται τους ζωντανούς)
προσφέρουν φαγητό για καλό κατευόδιο και για να συνεχίσουν οι υπόλοιποι
τη ζωή και να σφραγίσουν το θάνατο.
Βέβαια, τότε μη φανταστείτε πλούσια
φαγητά, κρέατα όπως σήμερα και
πιοτά. Η οικονομική κατάσταση όλων
ήταν κακή, πολλοί δε διέθεταν ούτε το
ψωμί, βασικό στοιχείο για ένα τραπέζι.
Πήγαιναν ακόμη και για το φαγητό στις
κηδείες και τα μνημόσυνα. Στρωμένο
λοιπόν το τραπέζι στη μνήμη της πεθεράς του, παρών και ο Αριστείδης ως
γαμπρός που είναι. Έπρεπε όπως όλοι
και αυτός να ευχηθεί ζωή στην υπόλοιπη οικογένεια και καλό παράδεισο που
συνηθίζεται. Αυτός, νηστικός, βλέποντας το φαγητό, αισθάνθηκε ευτυχής
και ευχήθηκε στους ομοτράπεζους:
-Άντε, πάντα αυτά να ’χουμε! Τα σχόλια περιττεύουν.
Καταγγελία
Στην συνεδρίαση του Νοεμβρίου 2013 ο δημοτικός σύμβουλος Χατζής
Λάζαρος έκανε την παρακάτω καταγγελία προς τον Δήμο Ελασσόνας:
«Βάσει του νόμου 3852 / 2010 και του άρθρου 88, καταγγέλλω τον πρόεδρο του τοπικού συμβουλίου για ανεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στους
Συμβούλους αλλά και στους δημότες της Δημοτικής μου Κοινότητας.
Διότι εσκεμμένα και αδικαιολόγητα παραλείπει να συγκαλέσει το τοπικό
συμβούλιο για πάνω από 2 συνεχείς μήνες όπως έχει υποχρέωση. Παρακαλώ να εφαρμοστεί η προβλεπόμενη πειθαρχική διαδικασία σύμφωνα με το
άρθρο 234 του παρόντος νόμου».
3
Ιστορίες για αγρίους
ΚΟΥΛΙΝΤΑΚΟΟΟ!!!
Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com
Οι πρώτες νότες αρχίζουν να φτάνουν σιγά
-σιγά στα αυτιά σου. Είναι μακριά ακόμη και
πρέπει μέσα στο σκοτάδι της νύχτας να
καταφέρουν να διαπεράσουν την βελέντζα
που είσαι σκεπασμένος αλλά και να καλύψουν τον ήχο της σόμπας που καίει «μπουμπουκ’νι». Τα αυτιά σου μπαίνουν σε εγρήγορση, κρατάς την αναπνοή σου, για να
αφουγκραστείς καλύτερα… Ναι, είναι αλήθεια, δεν ξεγελιέσαι ούτε ονειρεύεσαι, η μουσική και οι φωνές δυναμώνουν ολοένα και
περισσότερο, οι πρώτοι «κουλιντάρηδες»
είναι γεγονός.
Το «Καλημερά σας» (όχι το καλήν εσπέρα
άρχοντες) από τους ήχους του ακορντεόν
και της τσουμάγκας πάνω στις πόρτες είναι
δίπλα σου, έφτασαν στη γειτονιά σου. Αναρωτιέσαι τι ώρα να έχει πάει. Πρέπει να
σηκωθείς γρήγορα. Η παρέα σου ίσως και να
είναι έτοιμη εδώ και ώρα και να σε περιμένουν. Ο Λάζος, ο Κώστας και ο Άκης θα ξεκινούσαν με το άστρο και θα περνούσαν να
πάρουν τον Νίκο που είχε την τσουμάγκα.
Εγώ είχα μεριμνήσει να κάνω τον κουμπαρά
με ένα κουτί που μου είχε κρατήσει ο θείος
Αριστοτέλης ο Γκότσος, και το ντύσαμε με
μπλε αυτοκόλλητο. Όλοι μαζί θα πηγαίναμε
να πάρουμε τον Δημήτρη που είχε και «μελώντικα».
Όσο περιμένω σκεπασμένος στις βελέντζες
θυμάμαι τα προηγούμενα χρόνια που ήμουν
πιο μικρός, 4-5 χρονών. Τότε που από το
προηγούμενο βράδυ πηγαίναμε και αγοράζαμε «κόλες»(χαρτιά) από τον θείο Αριστοτέλη,
για να μας ντύσει η μαμά τα μικρά ξύλινα
άστρα. Ξέρετε ποια λέω, αυτά τα μικρά που
τα κρατούσες από το χερουλάκι. Μας τα είχε
φτιάξει για μένα και για τον αδερφό μου ο
θείος Βαγγελάκος ο Καρατζήκας. Δώρο, είχε
πει, για να «πλαλήξουμε» πρώτη φορά κόλιντα. Αυτά τα ξύλινα άστρα, λοιπόν, ντύναμε
μαζί με τη μαμά το βράδυ με πολύχρωμα
χαρτιά και με «πανταλίτσες» και, αντί για
κόλλα, βάζαμε αλευρόκολλα ή σιρόπι. Χαράματα λοιπόν, η μαμά μας έβαζε τα πλεκτά
πολύχρωμα σκουφιά με τη φούντα στο πάνω
μέρος και μας έπαιρνε ο μπαμπάς από το
χεράκι να πάμε να πούμε κόλιντα στη γιαγιά
του Μητώνα και στον παππού τον Γκατζούνη του γανώση. Τα αμέσως επόμενα χρόνια,
με τον αδερφό μου, θα αρχίζαμε να πλαλάμε
μόνοι μας στα σπίτια της γειτονιάς και λίγο
αργότερα να βγαίνουμε και στα μαγαζιά, στο
παζάρι.
Φέτος όμως τα πράγματα είναι αλλιώς.
Κάναμε ο καθένας τις παρέες του από καιρό.
Έφτασα στην πρώτη γυμνασίου. Έπρεπε,
βλέπετε, να πάρουμε άλλες φροντίδες, μεγαλώσαμε. Φτιάξαμε μεγάλο άστρο, από αυτά
τα ξύλινα που τα κρατάνε δύο, ένας δεξιά και
ο άλλος από αριστερά. Μη φανταστείτε τα
πολύ μεγάλα, που είναι και πολύ ψηλά με ένα
πηχάκι, αλλά τα μετρίου αναστήματος, ας
πούμε με τα διπλά πηχάκια. O Νίκος έφερε
από την Κούλια μια καταπληκτική τσουμάγκα, είναι σίγουρο πως δε θα μείνει καμία
πόρτα κλειστή. Ο Δημήτρης στη «μελώντικα» έμαθε το «Καλημερά σας» και λίγο από
το «θα στο ρίξω φόλα το σκυλάκι σου...»
(λαϊκό σουξέ της εποχής), λίγο όμως, την
4
εισαγωγή μόνο, αλλά μας φτάνει που ξέρει
καλά το «Καλημερά σας». Και το πιο σημαντικό, θα πλαλήξουμε σε όλο το χωριό, για
να προλάβουμε να μαζέψουμε πολλά λεφτά.
Είπαμε πως θα ξεκινήσουμε από τις δύο τα
ξημερώματα!!!
Ένας φόβος -και ταυτόχρονα ελπίδαείναι στο μυαλό όλων μας. Να μην συναντήσουμε μεγαλύτερούς μας και μας πάρουν ή
μας σπάσουν το
άστρο. Έπρεπε να
προλάβουμε να
πλαλήξουμε
αρκετά σπίτια
πριν τους συναντήσουμε, αυτός
ήταν ο μεγαλύτερος ο φόβος.
Υπήρχε όμως και
η ελπίδα να βρούμε μεγαλύτερους
που να το θέλουν
και να το πουλήσουμε σε καλή
τιμή. Όπως έκανε
πέρυσι ο ξάδερφος ο Κώστας,
που την ώρα που
τελείωνε από τα
κόλιντα πούλησε
το άστρο σε κάτι μεγαλύτερους για πεντακόσιες δραχμές, όσα είχε μαζέψει δηλαδή όλη
την νύχτα γυρίζοντας κάλαντα σε όλο το
χωριό. Δηλαδή και τη δουλειά του έκανε και
πούλησε το άστρο όταν δεν το χρειαζόταν…
Λβίνι μοιριλόντος, κατά κούμ βα τσιά ξά
ουλου !!!(Του ήρθαν τα πράγματα όπως θα
ήθελε, όπως θα έλεγε και ο ξάδερφος).
Στη γειτονιά, εν τω μεταξύ, οι κολιντάρηδες έχουν αυξηθεί ανησυχητικά, ι φάτσι
γιανκ’νι λα σουκάκι (γίνεται χαμός στο σοκάκι). Και όχι τίποτα άλλο, αλλά θα μας προλάβουν και στα καλά τα σπίτια, που έχουν καλά
κουλούρια και δίνουν και καλά λεφτά, όπως
παράδειγμα στου Ζάννα.
Μα γιατί αργούν τόσο; Πού είναι η παρέα;
Θα αργήσουμε.
Η μαμά μπαίνει στο δωμάτιο σιγά σιγά,
εγώ κάνω πως κοιμάμαι, την ακούω να ανοίγει τη σόμπα (ήχος και αυτός, από μας μάλλον κλέψανε αυτόν τον ήχο και τον βάζουνε
στα θρίλερ όταν ανοίγουν οι πόρτες), το
δωμάτιο μυρίζει για λίγο καπνό. Όχι ρε να
πάρει, και γω που νόμιζα πως ήρθε για να με
ξυπνήσει, για να βάλει ξύλο στη σόμπα ήταν.
Αλλά μπα, νιώθω ένα χέρι να με σκουντάει
–σκουάλ κ’τ’ παγάλια, σι νου άβντ’Μπούλη
(σήκω σιγά, να μην ακούσει ο Μπούλης), την
ακούω να ψιθυρίζει.
Λες και ο Μπούλης δεν είχε ξυπνήσει από
τους κολιντάρηδες. Κάθεται όμως και αυτός
αμόλιου (ήσυχος), μέχρι να περάσει η ώρα,
για να σηκωθεί και να έρθει η σειρά του για
κόλιντα. Ντύνομαι τ αβιν’ρλι (τρέχοντας γρήγορα γρήγορα). Βιαστικά βήματα ακούγονται στα σκαλιά, ήρθε η παρέα να με πάρει.
Θα πλαλάμε όλη νύχτα.
Τα περισσότερα σπίτια ανοίγουν, βραδιά
που είναι, τζούα ντι άνου! (μέρα του χρόνου).
Οι γυναίκες, με τις άσπρες νυχτικές, ανοί-
γουν για λίγο την πόρτα, ρωτάνε πρώτα άμα
θέλουμε να μας κεράσουν κουλούρια –σι β
ντάου ντι κ’τ’ούνου κουλάκου;(να σας δώσω
από ένα κουλούρι;) Η απάντηση είναι ένα
ομόφωνο όχι.
- Κούτς χίτς (πόσοι είστε), είναι η επόμενη
ερώτηση, πασπατεύοντας και ανακατεύοντας τα λιανόματα (ψιλά - κέρματα), που
έχουν συνήθως προμηθευτεί εδώ και μέρες
μέσα σε ένα κουπάκι.
- Έχουμε κουμπαρά, απαντάμε, και έτσι
πιάνει δυο τρία λιανόματα και τα ρίχνει μέσα
(πολλές φορές ρίχνουν και ένα πενηνταράκι
ή φράγκου και λένε –άντε να το μοιραστείτε!!!). Σε κάποιες όμως περιπτώσεις το σκηνικό αλλάζει. Την ώρα που πάει να ρίξει τα
κέρματα στον κουμπαρά αναγνωρίζει μέσα
στο
σκοτάδι
κάποιον από την
παρέα που της
είναι σόι:
- Ουλάι, Γιώργου λου αλι Φτυχούλι … τίνι χίι
μανα;(αμάν
ο
Γιώργος της φτυχούλας… εσύ είσαι
μάνα μου;) Τότε
ξαναμπαίνει μέσα,
παίρνει ένα άλλο
κέρμα μεγαλύτερης αξίας και στο
βάζει τάχα μου
κρυφά στο χέρι
- Ασκούντιου
(κρύψ’ το), σου
λέει, ατσιά τι τίνι
(αυτό για σένα).
Όσο διαδραματίζονται τα παραπάνω περιστατικά κάνουμε χάζι στην αυλή. Στα περισσότερα σπίτια, στο μπαλκόνι, κάτω από την
στριάχα (προεξοχή της σκεπής), έχουν κρεμασμένα σε μια φούρκα τα κουλέα (λουκάνικα). Τα κάνανε προχθές, από το γρούνι που
σφάξανε, και είναι αραδιασμένα για να στεγνώσουν. Μας έρχεται λίγο λίγκρρρ… εκείνη
την ώρα που τα κοιτάμε, αλλά το ξεχνάμε
αμέσως, καθώς τα τσίντζια (ψιλά-κέρματα)
που πέφτουν στον κουμπαρά κουδουνίζουν
μελωδικά.
Στον δρόμο, όλη τη νύχτα, συναντάμε
παρέες που πλαλάνε κόλιντα. Από μπαμπάδες με τα πιτσιρίκια που τα πάνε στις γιαγιές
μέχρι παιδάκια που ψάχνουν στη γειτονιά
τους και συνομήλικους μας. Μεγαλύτερους,
επίσης, που ψάχνουν με την τάξη τους, φοιτητές που αντάμωσαν στο Λιβάδι για τις
μέρες των Χριστουγέννων, αλλά και πολύ
μεγαλύτερους που έχουν γίνει σβήσε –αμπιτάτς (μεθυσμένοι) και πάνε να πούνε κόλιντα σε φίλους και γνωστούς. Την άλλη μέρα,
βέβαια, θα «ακούσουν» τα κόλιντα στο σπίτι
από τις γυναίκες τους, αλλά η δικαιολογία
υπάρχει –τσι αντάρι ακς, ουν τζούου τ’ άνου
ιαρά…(τι κάνεις έτσι, μια μέρα του χρόνου
ήταν…)
Η νύχτα θα κυλήσει ομαλά, λίγο πριν
τελειώσουμε εμείς οι ίδιοι θα σκίσουμε τις
κόλες από το άστρο, έτσι για να φαίνεται
ταλαιπωρημένο. Μετά θα καθίσουμε κάπου
σε ένα απάγγειο (απάνεμο) να μοιράσουμε
τα λεφτά. Για μέρες, η ερώτηση μεταξύ συμμαθητών και φίλων θα είναι για το πόσα
μαζέψαμε από τα κόλιντα.
Τα επόμενα χρόνια τα πράγματα θα
αλλάξουν…
Θα εμφανιστούν τα τρίγωνα και τα άστρα
θα μειωθούν αισθητά. Δεν θα ξεχάσω τον
παππού τον Γανώση όταν τα επόμενα χρόνια πήγαν να του πούνε τα κάλαντα οι
ξαδέρφες μου από τη Θεσσαλονίκη, Μαργαρίτα και Αγάθη με τα τρίγωνα στο χέρι.
Τι έγινε πάππου, τον ρωτάω την επόμενη
μέρα, β βίνιρ κουλιντάριανι;(σας ήρθαν
κολιντάρηδες;)
– Αν κ’βίνιρ, φουρνίτς-φουρνίτς νουάπτια
τούτ, αλλά βίνιρ σ φιάτιλι αλι Λόλ κου
φ’ρ’άστρου σ τσ’νιά νέστι παλιουχιάρι του
μ’ν’, σλί τουκά… ατσιά νου ου κουνουσκούι…(αν ήρθαν, μυρμήγκια –μυρμήγκια
όλη τη νύχτα, αλλά ήρθαν και τα κορίτσια
της Λόλας, χωρίς άστρο, και κρατούσανε
κάτι παλιοσίδερα στο χέρι και τα χτυπούσανε ... αυτό δεν το κατάλαβα…)
Όποια κόλιντα, πάντως, κι αν μας συνδέουν, σύγχρονα με τρίγωνα, παλαιότερα με
άστρα μελώντικες και ακορντεόν, ακόμη πιο
παλιά, με τσουμάγκες, κουλάτσια (κουλούρια) και ξυλοκέρατα, όταν ήμασταν μικροί ή
μεγαλύτεροι, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Δε
θα πάψει ποτέ να υπάρχει εκείνη η γλυκόπικρη γεύση των αναμνήσεων στην καρδιά
μας, κάθε χρόνο τέτοια βραδιά αναπολώντας το παρελθόν.
Αμπούνου κου κόλιντλι, λοιπόν, όπου κι
αν είναι ο καθένας μας, στο Λιβάδι ή στα
πέρατα της γης και ΚΟΥΛΙΝΤΑΚΟΟΟΟ…!
Kόκκινη κλωστή δεμένη
στην ανέμη τυλιγμένη
δωσ’ της κλώτσο
να γυρίσει
παραμύθι να αρχινήσει
Οι κεφτέδες και η νηστεία
H περίοδος από 15 Νοεμβρίου μέχρι και τα Χριστούγεννα είναι μια από τις πιο
σημαντικές νηστείες της χρονιάς κι έχει μια ιδιαιτερότητα, έχει πολλές ονομαστικές γιορτές και μάλιστα σε μικρό διάστημα: Κατερίνα, Στέλιος, Βαρβάρα,
Νίκος, Ανδρέας, Λευτέρης, Σπύρος, Σάββας κ.λπ..
Έτσι, μια παρέα φίλων πήγε σε μια γιορτή που είχαν νηστήσιμα μεζεδάκια. Η
νοικοκυρά τους έβαλε στο τραπέζι μια πιατέλα με διάφορα κεφτεδάκα νηστήσιμα, ρεβυθοκεφτέδες, κολοκυθοκεφτέδες, ταραμοκεφτἐδες. Ο πιο περίεργος της
παρέας ρώτησε τι είναι αυτό, τι είναι το άλλο και η νοικοκυρά απαντούσε όλο
χαρά, νομίζοντας πως ενθουσιάστηκε από τις γεύσεις.
Τότε ο φίλος λέει:- Κιμ᾽ουλου νου λ’ βι ντιάι, σι αντράι σντι κάρνι; Λάδια ου
άρσεις σ᾽ου άρσεις! (Τον κιμά δεν τον έβλεπες, να ᾽κανες και μερικούς κεφτέδες
από κρέας; Αφού το λάδι το έκαψες και το έκαψες).
Ιαράμου σ᾽ ιόου ακό.
Εκεί που φύσαγε ο Σεργιώτης (1ο μέρος)
Του Ματθαίου Τσανούσα
Χειμώνας στην Τσούκα. Γενάρης ή Φλεβάρης θα είναι, όπως δείχνει και το χιονισμένο τοπίο. Τα γιδοπρόβατα διάσπαρτα στις πλαγιές, ανάμεσα σε κέδρα και πουρνάρια,
ψάχνουν για την τροφή τους. Ο σκύλος πάντα πιστός φύλακας. Πυκνά τα σύννεφα
παντού, το χιόνι πέφτει αδιάκοπα. Κι εσύ, εξοικειωμένος με τέτοιους ατέλειωτους χειμώνες, είσαι στημένος στο δημόσιο δρόμο, έτοιμος για φωτογραφία. Κάποιος ρομαντικός
αστός, από τους πολλούς ταξιδευτές που περνούσαν, ζήτησε να σε φωτογραφίσει κι εσύ
είπες «ας είναι, έτσι για να μη λησμονάμε». Κι εμείς, μικροί τότε, τι είναι λησμονιά δεν
ξέραμε, μα ούτε και μέχρι τώρα τη γνωρίσαμε. Την Τσούκα, εκεί που φύσαγε ο Σεργιώτης, δεν τη λησμονήσαμε.
Στα δυτικά του Λιβαδίου, στην πιο απομακρυσμένη περιοχή του, στα σύνορα με το
Σαραντάπορο, το Μεταξά και την Καστανιά, έχοντας απέναντι τις βουνοπλαγιές των
Καμβουνίων, ξεχωρίζει ένας ορεινός όγκος σε σχήμα κώνου, η Βίγλα. Στην κορυφή της
φαίνεται ακόμα το παλιό
κτήριο, όπου στεγαζόταν
το στρατιωτικό Ραντάρ.
Συνηθίσαμε να ονομάζουμε Τσούκα όχι μόνο τη
Βίγλα αλλά και όλη την
ευρύτερη περιοχή της.
Στο πίσω μέρος aτης, ο
φιδωτός
Τιταρήσιος
ποταμός και τα Στενά του
Σαρανταπόρου, πολύ
γνωστά από τις πολεμικές
επιχειρήσεις του 1912
αλλά και από την Αντίσταση των ανταρτών της
περιοχής στις γερμανικές
φάλαγγες την περίοδο της Κατοχής. Γνωστές λέξεις σε μας «το Παλάτι», «το Γερμανικό
Φυλάκιο», «το Κτήριο», «το Γεφύρι», «το Δημόσιο», και συνηθισμένο φαινόμενο οι σκόρπιοι κάλυκες από σφαίρες όπλων.
Εκεί στα χαμηλά ήταν το πιο εύκολο πέρασμα προς τα Σέρβια, γι’ αυτό και περνούσε από εκεί ο κεντρικός δρόμος, ασφαλτοστρωμένος και με οδική σήμανση, αλλά με πολλές στροφές και επικίνδυνα σημεία, που συνέδεε τη Δυτική Μακεδονία με τη Θεσσαλία.
Μεγάλη για τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 η κίνηση οχημάτων, τακτική η συγκοινωνία
με το ΚΤΕΛ Ελασσόνας - Σερβίων, πολλά επιβατικά ΙΧ αλλά και λεωφορεία τουριστικά.
Εκεί τρομάξαμε βλέποντας φορτηγά να πέφτουν στα βράχια και στα πουρνάρια και να
αναποδογυρίζουν, ευτυχώς χωρίς θύματα. Εκεί πρωτοείδαμε και τους Ευρωπαίους τουρίστες να κατεβαίνουν από το λεωφορείο τους, να στρώνονται στα χόρτα και να περιμένουν πειθαρχημένα τη σειρά τους, για να τους μοιράσουν το κολατσιό τους. Αυτός ο
δρόμος τότε ήταν για μας το ανοιχτό παράθυρο προς τον άλλο κόσμο, τον τόσο άγνωστο, που περνούσε τόσο κοντά ανάμεσα στις στάνες των Τσανουσαίων.
Όμως ανάμεσα στη Βίγλα και τις βουνοπλαγιές των Καμβουνίων είχαμε και την από
αέρος συγκοινωνία. Κάθε μέρα, στην ώρα του, το αεροπλάνο της γραμμής από Λάρισα
για Κοζάνη σίγουρα μας αποσπούσε την προσοχή. Όποιος εκείνη την ώρα ήταν αρκετά ψηλά στις πλαγιές της Βίγλας θα έβλεπε την επάνω πλευρά του.
Η Τσούκα θεωρείται μια από τις πιο κατάλληλες περιοχές για την κτηνοτροφία. Βουνοπλαγιές ατέλειωτες με ποικιλία στη βλάστηση. Αμέσως κάτω από τη βραχώδη κορυφή
της αρχίζουν αραιά κέδρα και πουρνάρια, που πυκνώνουν χαμηλότερα και κατεβαίνοντας προς τις όχθες του ποταμού γίνονται ουρμάνια μαζί και με βαλανιδιές, κρανιές,
σφενδάμη κ.ά. Ανάμεσά τους υπάρχουν βοσκοτόπια-αβλαγάδες ή κοινοτικά κοινόχρηστα ξέφωτα , τόσο τραχιά το χειμώνα μα τόσο τρυφερά την Άνοιξη, σαν πρασινίσει το
χορτάρι και γεμίσει ο τόπος αγριολούλουδα.
Στα ανατολικά και βόρεια της Βίγλας απλώνονται οροπέδια κατάλληλα και για καλλιέργειες. Πολλά από αυτά ήταν καταπράσινα, όταν φύτρωνε το γρασίδι που έσπερναν
οι κτηνοτρόφοι για τη βοσκή των προβάτων.
Μεγάλη η ποικιλία χόρτου και έντονη η παρουσία πολλών άγριων αρωματικών
φυτών. Ψηλά στο βραχώδες μέρος της, ευδοκιμεί σε μεγάλες ποσότητες το τσάι του βουνού. Γύρω γύρω κάνουν την παρουσία τους σποραδικά οι θάμνοι της λεβάντας και του
δενδρολίβανου με διάσπαρτο αρκετό θυμάρι, λίγο μελισσόχορτο και μέντα σε όλες τις
βουνοπλαγιές.
Η συμβολή όλων αυτών στην καλή ποιότητα του γάλακτος είναι εξαιρετική. Όμως και
το πυκνό πουρνάρι, με το ξιφύλλι που δίνει την Άνοιξη, συμβάλλει στην καλή ποιότητα
ιδιαίτερα του κατσικίσιου γάλακτος. Αυτά ήταν γνωστά στους άμεσα ενδιαφερόμενους
τυρέμπορους της περιοχής στις δεκαετίες ’50 - ’60, τότε που η κτηνοτροφία βρισκόταν
σε πλήρη άνθηση. Τα τυροκομικά προϊόντα που παράγονταν από το γάλα αυτής της
περιοχής είχαν μεγάλη διατροφική αξία.
Σήμερα που είναι και επιστημονικά αποδεκτή η συμβολή των αρωματικών φυτών
στην καλή ποιότητα, ιδιαίτερα στο κατσικίσιο γάλα, έχει αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση
στις ορεινές περιοχές και είναι μεγάλο το ενδιαφέρον των γαλακτοβιομηχανιών, ακόμα
και από ξένες χώρες.
Η Τσούκα, αποτελούσε κοινό τόπο για τους κτηνοτρόφους Σαρανταπόρου, Λαβανίτσας - Καστανιάς και Λιβαδίου. Οι επαφές και οι συναντήσεις μεταξύ των γειτόνων ήταν
σχεδόν σε καθημερινή βάση. Οι σχέσεις τους αρκετά καλές σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο, μια και εκεί ήταν εγκατεστημένοι, αρκετά χρόνια πριν την απελευθέρωση
της περιοχής από τους Τούρκους, οι Τσανουσαίοι.
Στο πέρασμα του χρόνου, η Τσούκα δεν έχει υποστεί καμία αλλοίωση, δεν έχει γίνει
καμία επέμβαση ή οποιαδήποτε αλλαγή. Παρέμεινε το κάστρο των κτηνοτρόφων, με άθι-
κτα τα καραούλια των βοσκών, τα λημέρια και τα κρησφύγετα των λήσταρχων, με τα
παλιά μονοπάτια της διάβας, να σου θυμίζουν το πέρασμά της.
Σταυροδρόμι και πέρασμα ήταν η Τσούκα και την εποχή της ληστοκρατίας, κι έκαναν
έντονη εκεί την παρουσία τους διάφοροι ληστές με κορυφαίο τον λήσταρχο Γιανγκούλα.
Όπως μας τα διηγούνταν οι μεγάλοι, πολλοί ήταν εκείνοι που περνούσαν ξυπόλυτοι και
ρακένδυτοι παίρνοντας το δρόμο για τα βουνά. Άλλοι, που είχαν τα κρησφύγετά τους
στις γύρω περιοχές, λήστευαν και τρομοκρατούσαν τους κτηνοτρόφους και τους διερχομένους.
Ο Γιανγκούλας ήταν γνωστός στην περιοχή της Τσούκας από τον Κόκκινο Όχτο (στα
σύνορα με το Σαραντάπορο) όπου ήταν βοσκός στα πρόβατα, πριν βγει στο κλαρί ως
λήσταρχος. Η φιλία, που είχε αναπτύξει με κάποιους της περιοχής, επηρέασε ως ένα
βαθμό την αντιμετώπισή του, όταν έκανε την εμφάνισή του ως λήσταρχος. Κυκλοφορούσε τη νύχτα σαν αγρίμι και ζητούσε βοήθεια μόνο από έμπιστους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας ως συνθηματικά κραυγές διαφόρων ζώων. Πολλές φορές κυκλοφορούσε με
σχισμένα παπούτσια ή ξυπόλυτος. Κάποια νύχτα πάνω στη Σάπκα του έδωσαν τσαρούχια. Οι κινήσεις του έγιναν γνωστές στην Αστυνομία, με αποτέλεσμα το απόσπασμα του
υπομοίραρχου Αποστόλου να κάνει αιφνιδιαστικές εφόδους στις στάνες, ζητώντας επίμονα και πολλές φορές με βίαιο τρόπο να μάθει αν πέρασε ο Γιανγκούλας από εκεί. Σε
κάποιους δεν ήταν εύκολο να τον προδώσουν κι ας υπήρχε ο κίνδυνος να υποστούν
συνέπειες.
Ήταν περίπου επτά χρονών ο πατέρας μου, όταν τον γνώρισε και όπως ο ίδιος έλεγε:
« Ήταν μια νύχτα με αντάρα. Τα σκυλιά ήταν ανήσυχα και δεν έλεγαν να σωπάσουν.
Κάποιος λύκος είπα θα είναι και βγήκα έξω από την καλύβα. Ο Γιανγκούλας ήταν κρυμμένος σε ένα πουρνάρι και πετάχτηκε μπροστά μου. Φορούσε την κάπα του, ήταν αξύριστος και μου είπε: «Σσστ μη φωνάξεις, είμαι ο Γιαγκούλας». Φεύγοντας μου είπε: «Να
είσαι καλό παιδί και να μη μαρτυρήσεις, έ να μη μαρτυρήσεις». Έτσι κυκλοφορούσε ο
Γιαγκούλας, σαν τους λύκους στην αντάρα. Αργότερα, όταν κάποιος τον ρώτησε αν ο
Γιαγκούλας ήταν καλός άνθρωπος και αν βοηθούσε τους φτωχούς, όπως άλλοι λένε, ο
ίδιος χαμογέλασε και χτυπώντας δυνατά τις κίτρινες χάντρες του κομπολογιού του είπε:
« Έ μωρέ παιδί μου… Τι καλός να ήταν, ο φόβος ήταν, κρατούσε όπλο, σκότωνε».
Άλλωστε τί να έλεγε για έναν ληστή, όταν από σφαίρα ληστών έχασε τον πατέρα του,
τον Μήτρο Τσανούσα και ο ίδιος έμεινε ορφανός σε ηλικία 10 χρονών;
Κάποιοι ληστές, άγνωστοι στην περιοχή, ταμπουρωμένοι στα κρησφύγετά τους στη
θέση «Καρδαρία», κοντά στο δημόσιο δρόμο, λήστευαν διαβάτες, που επέστρεφαν από
το παζάρι των Σερβίων, Λιβαδιώτες και άλλους. Ήταν αδίστακτοι και όλοι υποκύπτανε
στις απαιτήσεις τους, όπως έλεγαν. Τους είδε ο μπαρμπα Θανασάκης Τσανούσας και
ειδοποίησε αμέσως τον Μήτρο Τσανούσα, τον παππού μου. Εκείνος, άνθρωπος αποφασιστικός και τολμηρός, Τσέλιγκας με εξακόσια γίδια εκείνη την εποχή, σκληρός προς
τους ληστές, κατέστρωσε γρήγορα σχέδιο για βίαιη απομάκρυνσή τους. Πυροβόλησαν
για εκφοβισμό με τα όπλα τους, στην αρχή μαζί με τον Θανασάκη Τσανούσα, και εκείνοι
πήραν την κατηφόρα προς το Σώπουτου, ποτάμι της Τσούκας, στα ανατολικά της.
Συνέχιζε να τους καταδιώκει πιστεύοντας πως κοντά στην περιοχή του Αγίου Μόδεστου
θα συναντούσε τον μπαρμπα Τάκη τον Ντάμπο κι έτσι θα γινόταν πιο εύκολη η κατατρόπωσή τους ή η σύλληψή τους. Στάθηκε άτυχος όμως, αφού εκείνη τη μέρα ο μπαρμπα Τάκης ήταν στο χωριό, μια και ήταν Κυριακή. Οι τέσσερις ληστές, βλέποντάς τον
μόνο, φώναξαν σε κάποιον περαστικό: « Πες μωρέ σ’ αυτό το παλληκάρι να γυρίσει πίσω,
είναι κρίμα να παν τα νιάτα του χαμένα». Κατά πληροφορίες εκείνος του φώναξε στα
βλάχικα, μεταξύ των άλλων, « Μήτρο παραδώσου» κι ο Μήτρος που άκουσε κάτι σαν
«Μήτρο παραδόθηκαν», βγήκε λίγο στο πλάι του βράχου που χρησιμοποιούσε για κάλυψη. Εκείνοι έμπειροι και αδίστακτοι καθώς ήταν, τον πυροβόλησαν και τον τραυμάτισαν.
Έζησε με το τραύμα του άλλα πέντε περίπου χρόνια και πέθανε στα τριάντα τρία του το
1926.
Με τέτοιους αδίστακτους τολμούσαν να αντιπαρατεθούν μόνον όσοι αψηφούσαν τον
κίνδυνο, τα παλληκάρια. Ο Μήτρος Τσανούσας, γέννημα και θρέμμα της Τσούκας, ήταν
όχι μόνο παλληκάρι αλλά και άνθρωπος κοινωνικός, συμμετείχε στα κοινά, και στην πλατεία του χωριού μετρούσε ο λόγος του, όπως μας έλεγαν άνθρωποι που τον έζησαν. Τον
Οκτώβριο του 1912, την πρώτη μέρα μετά τη μάχη του Τάγματος των Ευζώνων κατά των
Τούρκων πάνω από το χωριό, δεν κρατιόταν κι ανέβηκε στο βουνό, να δει τι έγινε, όπως
μας τα διηγιόταν η γιαγιά μου, που είχε να λέει μόνο καλά λόγια γι’ αυτόν. Όταν γύρισε
στο σπίτι, ήταν χλωμός, είχε αντικρύσει ένα μακάβριο θέαμα, είχαν γίνει μάχες σώμα με
σώμα και είχε πάρει μαζί του από το πεδίο της μάχης μόνο ένα πιστόλι. Λίγες μέρες αργότερα, ξεκινούσε από τον Πολέζο, με σημαιοφόρο τον Μήτρο Τσανούσα, η ομάδα των
πρώτων Λιβαδιωτών που θα κατατάσσονταν στον Ελληνικό Στρατό και έπαιρνε το
δρόμο προς Παλιοδέρβενα και Κατερίνη.
Συνεχίζεται
1ο χλμ. Παλιάς Εθνικής Οδού Κατερίνης Θεσ/νικης 60100 Κατερίνη
Τηλ.: 23510 46000, fax: 23510 46007, e-mail: [email protected]
Παπαδόπουλος Θ. Βασίλης
ΑΛΘΑΙΑ/Μ237
ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΔΟΤΗΜΕΝΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ, (ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΠ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ)
ΣΚΟΠΟΣ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΒΙΩΣΙΜΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ, ΤΩΝ ΠΙΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΠΟΛΥΦΥΤΟΥ
5
ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
και την τελευταία στιγμή την άσχημη κατάσταση στο Σύλλογο και αντέδρασαν. Την ημέρα των εκλογών ήταν όλοι εκεί. Πρώην διοικητικά συμβούλια,
πρώην μέλη του χορευτικού και πλήθος κόσμου έδωσαν ένα ζωντανό παρόν.
Χαρακτηριστικό ήταν το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, οι υποψηφιότητες,
που με δυσκολία βρίσκονταν τα προηγούμενα χρόνια, έφτασαν τις 15. Η
συμμετοχή, επίσης, της νεολαίας στη διαδικασία, στις τοποθετήσεις, και στη
διοργάνωση ήταν ελπιδοφόρα και έβαλε το δικό της στίγμα.
Ιδιαίτερα, απασχόλησαν τη Γενική Συνέλευση τα εξής ζητήματα: η οικονομική δυσπραγία του Συλλόγου και κατά συνέπεια η δυσκολία ανάληψης πολιτιστικών δράσεων, η αξιοποίηση του οικοπέδου, που έχει παραχωρηθεί από
το Δήμο Κατερίνης, ώστε να μεταφερθεί και να στεγαστεί ο Σύλλογος σε νέο
χώρο, και τέλος η εξωστρέφεια των δράσεων του Συλλόγου.
Έντονος ήταν ο προβληματισμός όλων ως προς τους τρόπους με τους
οποίους θα ξεπεραστεί η κρίση και θα ξαναζωντανέψει ο Σύλλογος. Κοινή
συνισταμένη ήταν ότι «Δεν περισσεύει κανείς».
Μια από τις πρώτες αποφάσεις του νέου Δ.Σ. είναι η αλλαγή καθεστώτος
στη λέσχη, έτσι ώστε να λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Το νέο Δ.Σ. καλεί όλους τους Λιβαδιώτες της ιστορικής παροικίας της
Κατερίνης να εγγραφούν ως μέλη στο Σύλλογο, να ενισχύσουν τις δραστηριότητες και να στηρίξουν οικονομικά τη δράση του για περισσότερες και
ποιοτικότερες εκδηλώσεις.
Η εφημερίδα μας εύχεται στο νεοσύστατο Δ.Σ υγεία, προκοπή και δημιουργία!
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ:
Τα χορευτικά μας τμήματα έχουν ξεκινήσει. Λειτουργούν κάθε Σάββατο
17.30-18.30 για παιδιά, 18.30-19.30 για ενήλικες έως 100 χρονών!
Έγιναν οι πρώτες ενέργειες για την κατασκευή ιστοσελίδας του συλλόγου
μας. Στηρίξτε την προσπάθεια με κάθε τρόπο και δώστε τις δικές σας ιδέες.
Ήδη έχει ξεκινήσει η εκκαθάριση του μητρώου μελών, η μηχανοργάνωση
του αρχείου και η οργάνωση της βιβλιοθήκης του συλλόγου μας. Προσφέρετε τη βοήθειά σας, είναι σημαντική.
Επικοινωνήστε μαζί μας στο [email protected] και στο τηλ.: 2351028133
(κάθε Σάββατο 17.30-19.30)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ:
• Στα μέλη του συλλόγου
μας που βοήθησαν στην
αναπαράσταση των εθίμων
κατά την επίσκεψη παιδιών
της γ΄ γυμνασίου του ιδιωτικού σχολείου ΠΛΑΤΩΝ
την 30-10-2013, και παιδιών από τρείς τάξεις του
5ου Δημοτικού Σχολείου
την 27-11-2013.
• Σε όλους τους Λιβαδιώτες που πόρτα- πόρτα ενημέρωσαν τα μέλη του συλλόγου για τη διεξαγωγή της εκλογοαπολογιστικής
γενικής συνέλευσής μας. Η βοήθειά τους είχε ως αποτέλεσμα τη μαζικότητα
στις νέες αρχαιρεσίες.
• Σε όλους όσους βοήθησαν στην καθαριότητα των χώρων του συλλόγου
και στην αναμόρφωσή του. Ο σύλλογος στην κυριολεξία μεταμορφώθηκε σε
ένα φιλόξενο χώρο που μπορεί πλέον να στεγάσει δημιουργίες και καλλιτεχνικούς πειραματισμούς οδεύοντας προς τα 100 του χρόνια. Ελάτε να τον
επισκεφτείτε από κοντά πίνοντας ένα καφέ ή ... άντε και ένα ιαματικό τσιπουράκι στην παραδοσιακή κόγχη, θαυμάζοντας πρόβες μουσικής, χορού και
... όχι μόνο!
• Στον κ. Συνεφάκη Γεώργιο που δέχτηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή να
βοηθήσει στη διάσωση και προσπάθεια ψηφιοποίησης του αρχείου μελών του
συλλόγου μας. Προσέφερε τη βοήθειά του απλόχερα για ακόμη μια φορά!
Γιώργο, σε περιμένουμε στην Κατερίνη για να μας παρουσιάσεις την τελευταία σου διάλεξη «Το Λιβάδι της χαρμολύπης» που έκανε «πάταγο» στη Θεσ-
σαλονίκη.
•Στην ομάδα μουσικών των απανταχού Λιβαδιωτών που μας επισκέφτηκε
στις 17-11-2013 και με τις μελωδίες της γέμισε τη λέσχη του συλλόγου μας. Η
πρόβα ήταν άψογη! Σκεφτείτε πώς θα είναι η παράσταση! Μην τους χάσετε,
απολαύστε τους!
• Στα απερχόμενα Δ.Σ. καθώς και τους υποψηφίους των πρόσφατων εκλογών που αποδέχτηκαν την πρόσκληση για συζήτηση από το νεοσύστατο
Δ.Σ. και στις 26-11-2013 μας τίμησαν με την παρουσία τους. Ευχαριστούμε
που κρατήσατε το σύλλογο ζωντανό.
Με τιμή
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
"ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ"
«Εγώ ξέρω μια νεολαία που αντιστέκεται… »
Γεννήθηκα το 1985. Όπως όλοι της γενιάς μου, παιδιά της «Ώριμης
φάσης» της Μεταπολίτευσης, μεγαλώσαμε παρακολουθώντας μια κοινωνία
«εξωραϊσμού» των λόγων, των πολιτικών ευχολογίων, του «ωχ αδελφέ» και
του «κοίτα μονάχα εσύ να ’καλά».
Οι Σύλλογοι, από τη μικρή μας ηλικία, την πιο τρυφερή (κατά την οποία
δεν υπήρχαν υποχρεώσεις, παρά μόνο παιδικά δικαιώματα), μας έδειξαν
ένα σεμνό και διαφορετικό δρόμο, εκείνον της προσφοράς.
Κι αλίμονο αν αφήσουμε τώρα να σβήσουν. Πρέπει κι εμείς τώρα πια στην ενήλικη ζωή μας- να αναλογιστούμε και να συνεχίσουμε την προσφορά.
Στις μέρες μας, καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες της ανέχειας, της υποκρισίας, της έλλειψης δομών κράτους πρόνοιας. Το παλιό δόγμα: « ο θάνατός σου, η ζωή μου», άλλαξε στο: «ο θάνατός σου (σκέτο)». Γίναμε και θεατές της κατάντιας της Παιδείας και της καταλήστευσης της ψυχής μας. Η
λέξη «Σύλλογος», όμως, παραμένει σύνθετη με δύο σπουδαία συνθετικά που
δεν πρέπει να χαθούν, γιατί αλλιώς… ΧΑΘΗΚΑΜΕ!
Εδώ θα θυμηθώ τον αείμνηστο Γ. Τριάρχου, τον δικό μας κύριο Γιάννη.
Μας έβλεπε ίσια στα μάτια, μας διαπερνούσε η ματιά του, κι έλεγε σχεδόν
βραχνά: «Στη συνέχεια θα κριθούμε».
Εγώ, επιμένω να θυμάμαι αυτή τη βραχνή φωνή και ξέρω καλά μια νεολαία που αντιστέκεται. Ξέρω την Κωνσταντίνα, την Ηλιάνα, τη Μαρία, τον
Ξενοφώντα, τον Γιάννη, τη Γεωργία, τους έχω κοιτάξει στα μάτια κι αξίζει
τον κόπο.
Όλα τα παραπάνω γράφτηκαν σχεδόν αυτόματα, σε μια στιγμή, κατά τη
διάρκεια της διαδικασίας των εκλογών της Κυριακής (10/11) στον Σύλλογο
Λιβαδιωτών Κατερίνης.
Ευχαριστώ που δεχθήκατε το μικρό μου άρθρο και σας ευχαριστώ εκ των
προτέρων για τη δημοσίευσή του.
Μαρία Αναστ. Καψάλη
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
Ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ στη λέσχη μας
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων
Μιχάλης Μαγειρίας, επισκέφτηκε τη λέσχη του συλλόγου μας. Ο κ. Μαγειρίας
ξεναγήθηκε στο χώρο, συνομίλησε με τη χοροδιδασκάλισσά μας Λίτσα Τσανούσα, ενημέρωσε το ΔΣ για τα τρέχοντα ζητήματα της ομοσπονδίας και στο τέλος
απόλαυσε το λιβαδιώτικο τσιπουράκι παρέα με τον αντιπρόεδρο Γιάννη Μπατζοτάσιο και τους παρευρισκόμενους. Το ΔΣ του συλλόγου μας έκανε δώρο,
στον πρόεδρο της πανελλήνιας, τα δύο νέα βιβλία του κ. Κώστα Προκόβα «Τα
παιδιά της μνημοσύνης και τα Τοπωνύμια Λιβαδίου».
Το τελευταίο ταξίδι του Δημήτρη Ζάννα
Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία της Ελλάδος παρέστη στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, στην εξόδιο ακολουθία του Δημήτρη K. Ζάννα. Το πρωθυπουργικό
ζεύγος Σαμαρά, ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Ευαγ. Βενιζέλος, ο περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας, υπουργοί, εκπρόσωποι
του Δήμου, πρώην νομάρχες και άλλοι επίσημοι
τίμησαν τον κ. Ζάννα στο τελευταίο του ταξίδι.
Φορείς της πόλης καθώς και ο σύλλογός μας
είχαν επίσης πολυπληθή εκπροσώπηση. Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης
εκπροσωπήθηκε από τρία μέλη του
ΔΣ. Ο πρόεδρος Αλέξιος Κουτσιάης
εκφώνησε τον επικήδειο λόγο, τον
οποίο επιμελήθηκε ο Γιώργος Συνεφάκης. Το παρόν επίσης έδωσαν και
παλιότερα μέλη, φίλοι του κ. Ζάννα.
Οι πρώην πρόεδροι του συλλόγου
μας Κων/νος Γκρίζος, Σάκης Καρασούλης, Γιάννης Φακαλής και
Γιώργος Συνεφάκης ήταν παρόντες και έδωσαν το τελευταίο αντίο
στον μεγάλο ευπατρίδη Λιβαδιώτη.
Ένα αξιόλογο ιστορικό ντοκουμέντο
6
Την Κυριακή το πρωί, στις 10-11-2013 ώρα 11:30 πμ, στη λέσχη του
συλλόγου μας προβλήθηκε η ταινία με θέμα την απελευθέρωση του
Λιβαδίου το 1912. Η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά και μάλιστα, λόγω
της ενημέρωσης που έγινε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης,
παρέστησαν και φίλοι από τη Νάουσα και τη Φλώρινα. Η πολυετή
έρευνα του Λάζαρου Χατζή και των Καβαλάρηδων Λιβαδίου, με
ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία και παλιές φωτογραφίες, καθήλωσε
τους παρευρισκόμενους.
Η ταινία αποτελεί μια προσφορά των Καβαλάρηδων
Λιβαδίου για τα 100 χρόνια
της απελευθέρωσης του
Λιβαδίου από τον τούρκικο
ζυγό. Η 1η προβολή της ταινίας πραγματοποιήθηκε στο
Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο
Λιβαδίου.
Στην ταινία υπάρχουν
αναφορές σε Λιβαδιώτες που
συμμετείχαν σε πολέμους και
εκτενή αναφορά στην 1η νικητήρια μάχη του Ελληνικού Στρατού στα στενά του
Σαρανταπόρου, με λεπτομερείς αναφορές όπου πρωταγωνιστούν Λιβαδιώτες,
αλλά και σημαντικές στιγμές της μάχης στα Λιβαδιώτικα χώματα. Επίσης παρουσιάζονται και σημαντικά ευρήματα της τότε εποχής.
Το ΔΣ ευχαριστεί τα μέλη και τους φίλους που παρακολούθησαν την εκδήλωση και ιδιαιτέρως ευχαριστεί τον Λάζαρο Χατζή για την προβολή της ταινίας.
Η Σιωπή των ταγών
Πριν 69 χρόνια, στις 30 Οκτωβρίου 1944, απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από
τους Γερμανούς. Το 50ο Σύνταγμα του Ε.Λ.Α.Σ. με επικεφαλής τον Καπετάν
Νικήτα (Κώστας Συννεφάκης), μπήκε εκ δυσμών στην πόλη μας και παρήλασε
στη λεωφόρο Νίκης, μέσα σε ξέφρενους λαϊκούς πανηγυρισμούς, ενώ από τα
άλλα σημεία του ορίζοντα μπήκαν και άλλα Συντάγματα του Ε.Λ.Α.Σ.
Η επίσημη Πολιτεία όμως σφυρίζει αδιάφορα, αρνούμενη να εντάξει αυτή τη
συμβολική ημέρα στους εορτασμούς 26-28 Οκτωβρίου. Θα φταίει μάλλον που το
ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ δεν ήταν δωσίλογοι, γερμανοτσολιάδες και ταγματασφαλίτες.
Αναπόφευκτες οι συγκρίσεις της εποχής εκείνης με το σήμερα. Την ιστορία τη
γράφει ο λαός τελικά, αλλά του τη διηγούνται άλλοι.
Νέος τρόπος ενημέρωσης των μελών μας
Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης τα τελευταία χρόνια ενημερώνει τα
μέλη και τους φίλους του κυρίως με γραπτά τηλεφωνικά μηνύματα στα κινητά,
τα γνωστά SMS, λόγω της υπερβολικής αύξησης των ταχυδρομικών τελών. Για
τον λόγο αυτό έχει δημιουργηθεί μια λίστα με τα κινητά τηλέφωνα σχεδόν όλων
των μελών μας. Υπάρχουν όμως και ελλείψεις. Κάποια τηλέφωνα δεν υπάρχουν
στη συγκεκριμένη λίστα. Καλούνται, λοιπόν, όλα τα μέλη και οι φίλοι μας, που
δεν έχουν δεχθεί τα τελευταία δυο χρόνια γραπτό τηλεφωνικό μήνυμα του συλλόγου μας, να επικοινωνήσουν με το ΔΣ για να συμπληρώσουν το έντυπο καταχώρησης που υπάρχει. Αυτό θα μας βοηθήσει όλους.
Βιτρίνα
Ο σύλλογός μας απέκτησε μια όμορφη υαλόφρακτη προθήκη μέσα στην οποία
θα εκτίθενται, από δω και στο εξής, οι παραδοσιακές φορεσιές του χωριού μας.
Το ΔΣ του συλλόγου ευχαριστεί θερμά την κυρία Χατζημιχάλη Ελένη για την
δωρεά της προθήκης – βιτρίνας, καθώς και τον Μάντζιο Γιάννη για την μεταφορά και το στήσιμο αυτής.
Παρουσίαση βιβλίων στη Θεσσαλονίκη
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η προγραμματισμένη
παρουσίαση των δυο νέων
εκδόσεων του συλλόγου
μας «Τα παιδιά της μνημοσύνης» και «Τα τοπωνύμια
του Λιβαδίου» και στη
Θεσσαλονίκη. Στις 27-112013, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του δημαρχείου, πολυάριθμοι φίλοι και γνωστοί του συγγραφέα, μέλη του συλλόγου μας
αλλά και αρκετοί συντοπίτες του Καλλικρατικού Δήμου Ελασσόνας, τίμησαν με
την παρουσία τους την εκδήλωση. Το βιβλίο «Τα τοπωνύμια» παρουσίασαν ο
καθηγητής Φιλοσοφικής ΑΠΘ και επίτιμος διδάκτορας Ιατρικής κ. Δημήτριος
Λυπουρλής και ο καθηγητής γλωσσολογίας κ. Νίκος Κατσάνης. Το βιβλίο «Τα
παιδιά της μνημοσύνης» παρουσίασε ο καθηγητής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Αχιλλέας Καψάλης. Στο τέλος ο κ. Προκόβας συγκινημένος διάβασε μερικά αποσπάσματα από τα βιβλία του και καταχειροκροτούμενος, ευχαρίστησε θερμά όλους τους παρισταμένους.
Στο συγγραφικό έργο του κ. Προκόβα, καθώς και την αξιόλογη και εργώδη
προσπάθεια του συλλόγου μας, αναφέρθηκαν όλοι οι ομιλητές. Με τις δυο νέες
αυτές εκδόσεις ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης έφτασε αισίως τις επτά.
1) Η Παροικία Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης (1995)
2) Τα Παιδιά της Μνημοσύνης - Κ. Προκόβας (2001)
3) Λεξικό της Κουτσοβλαχικής - Κ. Προκόβας (2006)
4) Οι καιροί, ο τόπος και οι άνθρωποι - Κ. Προκόβας (2010)
5) Τότε που παίζαμε… - Κ. Προκόβας (2010)
6) Τα Παιδιά της Μνημοσύνης - Κ. Προκόβας Επανέκδοση (2013)
7) Τα τοπωνύμια του Λιβαδίου - Κ. Προκόβας (με τη συνεργασία Ν. Κατσάνη), (2013)
Το ΔΣ του Συλλόγου
Δημήτριος Κ. Ζάννας
Ένα από τα παλαιότερα μέλη του Συλλόγου μας , επίτιμος πρόεδρος του Ιδρύματος
Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης, απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη στις 3/10/2013.
Οι ρίζες της οικογένειας Ζάννα ξεκινούν από το
Λιβάδι Ολύμπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Γεννημένος στα 1850 (επί τουρκοκρατίας) ο συνώνυμος
παππούς του εκλιπόντος, Δημήτριος Ζάννας,
έφτασε στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε στον
φούρνο του συντοπίτη του Κ. Παπαγεωργίου ως
βοηθός. Με τη βοήθεια του, επίσης Βλάχου,
Παπαγεωργίου σπούδασε στην Ιατρική Σχολή των
Αθηνών και επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη όπου
δραστηριοποιήθηκε ιδιαίτερα στην κοινωνική –
πολιτική ζωή της Τουρκοκρατούμενης πόλης.
Προσωπικός φίλος του τότε δημάρχου της
πόλης Οσμάν Σαϊτ Μπέη, του Τούρκου στρατηγού Χασάν Ταχσίν Πασά, εντάχθηκε στο Μακεδονικό Αγώνα και μάλιστα πρωτοστάτησε στην
οργάνωση και τη δράση του, μετατρέποντας το
υπεράνω υποψίας σπίτι «του μεγάλου γιατρού», όπως τον έλεγαν Τούρκοι και Έλληνες
Θεσσαλονικείς της εποχής, σε κέντρο του αγώνα.
Εγγονός του Μακεδονομάχου γιατρού Δημητρίου Ζάννα και γιος του δικηγόρου Κωνσταντίνου Ζάννα, ο αείμνηστος πλέον Δημήτριος Κ. Ζάννας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη
και αφού αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολλέγιο «Ανατόλια», σπούδασε στη Νομική
Σχολή του ΑΠΘ. Εργάστηκε στο υπουργείο Συντονισμού και η φιλελεύθερη δράση του
υπήρξε σπουδαία. Γι΄ αυτό εξάλλου φυλακίστηκε στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής και
επί χούντας του απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα.
Ο Δημήτριος Κ. Ζάννας έγινε δήμαρχος Θεσσαλονίκης το 1974, αμέσως μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και έως ότου γίνουν οι πρώτες δημοτικές εκλογές. Η παρουσία του στη πολιτιστική ζωή της πόλης υπήρξε δυναμική, επί σειρά ετών. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας και μέλος του πρώτου ΔΣ της, πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης για αρκετά χρόνια, μέλος του ΔΣ του ΕΟΤ και
του ΔΣ της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, έφορος του Αμερικανικού Κολλεγίου «Ανατόλια», πρόεδρος της ΧΑΝΘ και μέλος ΔΣ για πολλά χρόνια, μέλος του ΔΣ της Σχολής
Τυφλών Θεσσαλονίκης και νομικός Σύμβουλος της Mobil Hellas.
Ήταν μέγας δωρητής σε πολλούς φορείς της Θεσσαλονίκης και ενεργό μέλος επί πολλά
χρόνια του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης "Ο Γεωργάκης Ολύμπιος". Τόσο στο
Λιβάδι, όσο και στον Σύλλογο προσέφερε πάρα πολλά. Είναι γνωστές οι ατελέσφορες προσπάθειές του για την δημιουργία του Συνεταιρισμού των κτηνοτρόφων Λιβαδίου και την
καθετοποίηση της παραγωγής τους, οι οποίες δυστυχώς σκόνταψαν στην εσωστρέφεια
των Λιβαδιωτών και στις φοβίες τους προς κάθε νεωτερική και εκσυγχρονιστική πρόταση.
Μέχρι και τα τελευταία του, ήταν πάντα διαθέσιμος να βοηθήσει σε κάθε επίπεδο το χωριό
του και τον Σύλλογο. Τελευταία του προσφορά, ήταν η φετινή του χορηγία και η συγχρηματοδότηση της έκδοσης των 2 βιβλίων του Κώστα Προκόβα «Τα παιδιά της Μνημοσύνης» και «Τα τοπωνύμια του Λιβαδίου Ολύμπου».
Διετέλεσε, ακόμη, ιδρυτικό μέλος, πρόεδρος και μέλος του ΔΣ του Σωματείου «Οι Φίλοι
του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα» για πολλά χρόνια, καθώς επίσης ιδρυτικό μέλος, πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα για αρκετά χρόνια και έφερε
τον τίτλο του Επιτίμου Προέδρου.
Ο Δημήτριος Κ. Ζάννας βραβεύτηκε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Χρυσό
Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα μαζί με τον αείμνηστο Γιάννη Τριάρχου για την προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο. Βραβεύτηκε από το κράτος του Ισραήλ για τη συμβολή του στη διάσωση ελληνοεβραίων στη διάρκεια της Κατοχής.
Ο Δημήτριος Ζάννας υπήρξε ένας άνθρωπος της συνέπειας, με υψηλό το αίσθημα ευθύνης και χρέους προς την πατρίδα. Ένας σεμνός ευπατρίδης, ένας ενάρετος άνδρας. Ένας
σπουδαίος Μακεδόνας, στο πρόσωπο του οποίου συγκεντρώνονταν οι αρετές όλων των
ανθρώπων της προσφοράς. Εμπνευστής του καυχήματος της Θεσσαλονίκης, του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, τίμησε την οικογενειακή του παράδοση που είναι
συνυφασμένη με τους αγώνες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, προσφέροντας στη
Θεσσαλονίκη και από τη θέση του Δημάρχου, αλλά και αφιερώνοντας χρόνο και γνώσεις
σε μια σειρά αξιόλογων φορέων και ιδρυμάτων της πόλης.
Επιμέλεια κειμένου Συνεφάκης Γιώργος
7
ΚΤΙΣΤΕΣ - ΠΕΤΡΑΔΕΣ
ΟΙ ΑΥΛΕΣ (ΟΒΟΡΟΣ) (Μέρος 4ο τελευταίο)
11 ΔΕΚΕΜΒΡΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Του Αποστ. Β. Ρούντου
Γράφει ο Ευριπίδη̋ Καπέτη̋
8
(συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο)
Η αυλή κάθε σπιτιού δείχνει στον επισκέπτη τη νοικοκυροσύνη και την αρχοντιά
των ιδιοκτητών. Γι’ αυτό δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην κατασκευή της. Το αρχιτεκτονικό πάντρεμά τους δείχνει λειτουργική φαντασία και είναι άξιο προσοχής. Το
καταπληκτικό ένωμα του ελεύθερου με τον δομημένο χώρο για την ανάδειξη της
ανθρώπινης διάστασης είναι ουσιαστικό στοιχείο της κατασκευής.
Στα όρια του οικοπέδου υψώνεται ψηλός και φαρδύς μαντρότοιχος (ουμπόρου) με
ξερολιθιά (ξεροντούβαρο), με μεγάλη δίφυλλη ξύλινη πόρτα στηριγμένη σε πέτρινες
κολόνες και με σκεπή πέτρινη δίριχτη ή τετράριχτη. Πρέπει να υπάρχει αυστηρός διαχωρισμός
του σπιτιού
από τον
έξω κόσμο.
Οι λόγοι
είναι πολλοί. Ιστορικές συγκυρίες (πόλεμοι, ληστείες) αλλά και
κοινωνικοί
θεσμοί και
αξίες. Επίσης για να
μη φαίνονται
οι
γυναίκες
μέσα στο
σπίτι(κουτσομπολιά). Αριστερά και δεξιά κατασκευάζονταν δύο πεζούλια για να
ξεκουράζονται τα αφεντικά. Η πόρτα, συνήθως για ομορφιά, ήταν γεμάτη με καρφιά
με στρογγυλή κεφαλή φτιαγμένα στο αμόνι. Το ένα φύλλο ασφαλιζόταν με σιδεριά
από μέσα και το άλλο την ημέρα έκλινε πρόχειρα με μάνταλο(μάλαντου -νου στ’ κα
μάλαντου), το οποίο άνοιγε απ’ έξω με ένα κρεμασμένο σίδερο ή ξύλο.
Η αυλή είχε βοηθητικούς χώρους και το υπόλοιπο μέρος ήταν στρωμένο με χοντρές
πλάκες ποταμίσιες ή νταμαρίσιες. ΄Ενα μέρος ήταν υπερυψωμένο. Σ’ αυτό, συνήθως,
έριχναν καθαρό χώμα για ένα δένδρο και για τους κατιφέδες. Βοηθητικοί χώροι είναι
η κουζίνα με το πλυσταριό και το ναγκειό(αναγκαίο). Η κουζίνα έχει τη νίψη της, τις
φουκουρίνες της για κατσαρόλες και για το καζάνι και το σινί με τη γάστρα. Απαραίτητος ήταν ο φούρνος σε υπερυψωμένο κτισμένο δάπεδο, στρογγυλός, καμπυλωτός
με διάμετρο 1,10-1,20 φτιαγμένος από κόκκινο πηλό. Χωρούσε μέχρι δέκα καρβέλια.
Αρκετή τέχνη χρειαζόταν για την κατασκευή του ξυλόφουρνου. Σε μια γωνία έπρεπε
να στοιβαχτούν και τα ξύλα για το χειμώνα.
Το ναγκειό ήταν κτισμένο διακριτικά σε μια γωνία, ώστε να βολεύει η σύνδεση με
το εξυπηρετικό αποχετευτικό δίκτυο του χωριού. Σπάνια το ναγκειό βρισκόταν
κοντά στο σπίτι. Θεωρούνταν αυτό αδιανόητο για την εποχή για λόγους υγιεινής.
Κατά τη θεμελίωση του σπιτιού, όπως ανέφερα πιο πάνω, ήταν αδιανόητο να μη
θυσιαστεί ένα ζώο. Γινόταν θυσία κόκορα ή προβάτου ή ό,τι διευκόλυνε το αφεντικό.
Το νόημα ήταν να προστατεύσει η ψυχή του θύματος το οικοδόμημα από κάθε απειλή με τις υπερφυσικές δυνάμεις του. Θεωρούνταν στοιχειωμένο το σπίτι, όταν πέθαινε κάποιος χωρίς να έχει προηγηθεί θυσία ζώου. Η ψυχή γίνεται κακό στοιχειό και αιωρείται βγαίνοντας φαντάσματα. Το κεφάλι του κόκορα μένει στα θεμέλια, τα οποία
ραντίζονται με το αίμα του. Το υπόλοιπο μαγειρεύεται για τα μαστόρια. Σήμερα θεωρούνται όλα αυτά προκαταλήψεις, αλλά ακόμη σε πολλούς παραμένουν και εφαρμόζονται.
Ένα άλλο έθιμο ήταν το ασήμωμα. Κατά τη θεμελίωση παρευρίσκονταν οι μεγαλύτεροι συγγενείς, γονείς, παππούδες, μπαρμπάδες και ασήμωναν με ό,τι βαρύτερο είχαν
για την προκοπή των νοικοκυραίων και για να πάνε όλα καλά κατά τη διάρκεια του
κτισίματος. Αυτά τα κέρδιζαν οι μαστόροι.
Όσο κρατούσαν οι εργασίες της οικοδομής, συγγενείς και φίλοι συμμετείχαν με διάφορους τρόπους. Οι γυναίκες μαγείρευαν συνήθως εύκολα φαγητά, πίτες, πιλάφι, και
τα ’στελναν πεσκέσι για το συνεργείο. Οι άντρες βοηθούσαν σε άλλες δουλειές, συνήθως χαμαλίδικες.
Στο τέλος, κατά την κατασκευή της σκεπής συνηθιζόταν το έθιμο «αλαντίνα το
πεσκέσι». Οι κτίστες κατασκεύαζαν ένα ξύλινο σταυρό βάζοντας καρφιά για κρέμασμα
δώρων και, όταν πλησίαζε το τελείωμα, χτυπούσαν δυνατά με τα σκεπάρνια τους.
Έδειχναν, έτσι, ότι τελειώνουν και ότι έκαναν καλά τη δουλειά τους. Φώναζαν, λοιπόν, στους παρευρισκόμενους δυνατά «αλαντίνα το πεσκέσι», δηλαδή «καλώς όρισε
το δώρο». Πράγματι, έφερνε ο καθένας ένα δωράκι για το καλό. Μαντήλι, πεσκίρι ή
κάτι άλλο, και τα κρεμούσαν στο σταυρό φωνάζοντας τα ονόματα των δωρητών.
(Μάλλον προέρχεται από το «χοζ γκελντιν» που σημαίνει καλώς όρισες στα Τούρκικα)
- Αλαντίνα το πεσκέσι του (τάδε συγγενή η φίλου), δώρο για τα μαστόρια. Μετά
ακολουθούσαν ευχές για τους δωρητές:
Αν ήταν γεωργός έλεγαν: -Να δώσει η τύχη, η μοίρα \αφέντη μας τρανέ,\στα αμπάρια σου η λίρα \να μη σου λείψει ποτέ.
Αν ήταν κτηνοτρόφος έδιναν άλλη ευχή: -Όσα είναι τα άστρα του ουρανού\να είναι
τα καλά σου\χρυσάφι όλα τα μαλλιά\να γίνουν στα πρόβατά σου.
Τα σοκάκια γίνονταν με καλντερίμια. Σε μεγάλες κλίσεις χωρίζονταν σε μικρά κομμάτια κάνοντας μικρούς αναβαθμούς οδοντωτούς, πάντα με κατάλληλη πέτρα. Όταν
υπήρχε ίσιωμα, γίνονταν ωραία πλακόστρωτα από διαλεγμένες πέτρινες πλάκες με
μεγαλύτερο πάχος για να μη σπάζουν. Συνήθως η πλακόστρωση των δρόμων γινόταν
με τη μέθοδο της «προσωπικής εργασίας» την οποία αντί φόρου επέβαλλε η κοινότητα στους κατοίκους της, κάθε χρόνο.
«Υπερασπίσου το παιδί / σαν έρθει η καταιγίδα
γιατί αν γλιτώσει το παιδί / θα υπάρχει κι ΕΛΠΙΔΑ»
Πριν πολλά χρόνια (20-4-1959) τα Ηνωμένα Έθνη (Γενική Συνέλευση)
οριοθέτησαν τα δικαιώματα του παιδιού (σε παγκόσμιο επίπεδο), σε δέκα
τομείς και ενότητες. Ωστόσο 30 χρόνια αργότερα (11-12-1989) πάλι ο Ο.Η.Ε
υπέγραψε τη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, που αποτελείται από
54 άρθρα και καλύπτουν το σύνολο των δικαιωμάτων του παιδιού και που
χωρίζονται σε 4 μεγάλους τομείς: Δικαιώματα επιβίωσης: Δικαιούμαι να ζήσω
σε έναν κόσμο χωρίς φτώχεια και πολέμους, Δικαιώματα ανάπτυξης: Δικαιούμαι να έχω ελεύθερη πρόσβαση στον κόσμο της γνώσης, Δικαιώματα προστασίας: Δικαιούμαι να περνάω το χρόνο με τους γονείς μου, τους δασκάλους,
Δικαιώματα συμμετοχής: Δικαιούμαι να ζήσω με αθωότητα, ανεμελιά και
αγάπη.
Όμως θα έλεγε κανείς πως η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική.
Γιατί ποια δικαιώματα και ποια ευημερία απολαμβάνουν τα παιδιά στη πατρίδα μας αλλά και σ’ όλον τον κόσμο, αφού είναι σχεδόν ανύπαρκτα τα δικαιώματα των παιδιών σήμερα, τα παιδευτικά, τα κοινωνικά, τα οικονομικά, τα
πολιτιστικά και άλλα.
Έτσι τέτοιες παγκόσμιες δήθεν ημέρες για τα «δικαιώματα» του παιδιού,
έρχονται στο φως της δημοσιότητας συγκλονιστικά στοιχεία και αμείλικτοι
αριθμοί που κυριολεκτικά σοκάρουν! Σύμφωνα δε με έρευνες του Ο.Η.Ε. και
ειδικών φορέων όπως είναι η (Π.Ε.Ο) παγκόσμια εκπαιδευτική Ομοσπονδία,
το ένα τρίτο από τα εξίμιση δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού είναι
νεολαία, και από αυτά τα 800 εκατομμύρια ζουν σε μεγάλη φτώχεια, ενώ τα
ένα τεσσαρακοστό αυτών (20 εκατομμύρια) υποσιτίζονται και πεθαίνουν κάθε
χρόνο από την πείνα! Δηλαδή κάθε μέρα περίπου εξήντα χιλιάδες παιδιά του
τρίτου κόσμου (και όχι μόνο), πεθαίνουν από την πείνα, από πολέμους, από
χημικά όπλα και από ασθένειες όπως η ελονοσία. Από όλα αυτά πεθαίνουν 2
παιδιά κάθε ένα λεπτό! Από το σύνολο των παιδιών του τρίτου κόσμου, τα 50
περίπου εκατομμύρια δεν πήγαν ποτέ στο σχολείο! Ενώ άλλα 100 εκατομμύρια νέοι ανήλικοι πρέπει να εργαστούν σκληρά για το καθημερινό ψωμί τους
και για τα μέλη της οικογένειας, ανασφάλιστοι, και σε δουλειές που τους εξαντλούν και δηλητηριάζουν τις τρυφερές τους ψυχές. Περί τα 250 χιλιάδες
μικρά παιδιά, μόνο στην Ευρώπη εξαφανίζονται ή απάγονται κάθε χρόνο.
Δηλαδή 1 παιδί για κάθε 2 λεπτά! Άλλα πάλι παιδιά αλητεύουν εγκαταλειμμένα στους δρόμους ή εξωθούνται στην επαιτεία και την παιδεραστία!
Πώς λοιπόν θα μπορέσουν οι υπεύθυνοι να διορθώσουν ποτέ τη ζημιά που
τους έχει προκαλέσει η αμέλεια, η εγκατάλειψη και ο ρατσισμός; Για ποια
δικαιώματα παιδιών μιλάμε, λοιπόν; Τα παραδείγματα αναρίθμητα επιβεβαιώνοντας την αληθινή παροιμία: « Ο (άνθρωπος) πολλές φορές μπορεί να γίνει
λύκος για τον άνθρωπο: Η 15χρονη Πακιστανή Γιουσαφτζά Μαλαλα που
πυροβολήθηκε στο κεφάλι από τους Ταλιμπάν, γιατί –λέει πήγαινε σχολείο
και ήταν φεμινίστρια υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των γυναικών! Το άλλο
πάλι αποτρόπαιο και ασύλληπτο έγκλημα στην πόλη Λασκάρ του Αφγανιστάν που αποκεφάλισαν ζευγάρι νέων 20 χρονών. Και αυτό –γιατί λέει- αγαπιόντουσαν χωρίς να παντρευτούν! Εκείνος πάλι ο 35χρονος παΤΕΡΑ(Σ) που
έσφαξε την 15χρονη κόρη του στην Υεμένη γιατί την έπιασε να μιλάει στο
τηλ. με τον αρραβωνιαστικό της! Η άλλη πάλι Κινέζα που τύφλωσε ένα εξάχρονο αγόρι, ξεριζώνοντας τους οφθαλμούς του, μάλλον για να τα πουλήσει,
αφού δεν μπορούσε να του πάρει «τα μάτια της ψυχής τους»! Εκείνη δε η μη
– ΤΕΡΑ που εξόντωσε τα παιδιά της μη δίνοντάς τα να τρώνε και πέθαιναν
από ασιτία! Ή εκείνος ο πα –ΤΕΡΑΣ που πυροβόλησε στο κεφάλι την νεαρή
κόρη του για να εκδικηθεί τη χωρισμένη σύζυγό του! (Συνέβαινε στην Πολιτισμένη Ελλάδα!) Μήπως εννοείται στην «πολιτισμένη» Ευρώπη εκείνη η
«μάνα» από την Πορτογαλία που «μεγάλωνε» επί δύο χρόνια (ενώ μίκραινε!)
μέσα στο «πορτ – μπαγάζ» του αυτοκινήτου ως «κατοικία» του μωρού της! Ή
ο αχάριστος δολοφόνος μιας οικογένειας από το Μπρούκλιν της πάλι «πολιτισμένης Αμερικής», που φιλοξενούνταν σαν ξάδελφος του ζευγαριού και το
«ευχαριστώ» του ήταν να κατασφάξει με το κουζινομάχαιρο τα τέσσερα ανήλικα παιδάκια και τους γονείς!
Ή τέλος το τραγικότερο όλων αυτό που συνέβηκε στην Αθήνα, πριν
πολλά χρόνια (δεκαετία του πενήντα) με την νεαρή κοπέλα τη Σπυριδούλα
που από ζήλια οι θετοί «γονείς» σιδέρωσαν το κορμάκι της με αναμμένο σίδερο, επειδή δεν ήταν δικό τους αίμα!
Στον αντίποδα τώρα, προσπάθειες γίνονται ιδίως από την Παγκόσμια
Εκπαιδευτική Ομοσπονδία, που επιδιώκει για όλα τα παιδιά να πάνε σχολείο,
με δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα δε υπογραμμίζουν τα δικαιώματα των παιδιών για πλήρη μόρφωση με εκπαιδευτικούς μορφωμένους που θα ζουν και θα εργάζονται κάτω από ευνοϊκούς όρους
και με αξιοπρεπείς αμοιβές και όχι μισθούς πείνας γιατί επιτελούν λειτούργημα.
Άλλο σημαντικό για τα δικαιώματα των νέων είναι: Η εργαζόμενη νεολαία
να έχει πρόσβαση στην εργασία, στην ασφάλιση και υλοποίηση της αρχής,
«ίση αμοιβή για ίση εργασία», ανεξάρτητα από το φύλο, και όχι στην άγρια
εκμετάλλευση των τρυφερών αθώων παιδικών ψυχών.
Ένας σημαντικός παράγοντας, ίσως ο σπουδαιότερος, για τη λύση πολλών από τα καυτά προβλήματα που μαστίζουν τα παιδικά νιάτα και τα
κάνουν δυστυχισμένα, είναι ο διαρκής αγώνας των «ηγετών» των μεγάλων
δυνάμεων, για την ειρήνη, τον αφοπλισμό και την ριζική περικοπή των
παγκόσμιων αμυντικών δαπανών, που όμως δεν εφαρμόζεται. Είναι ντροπή
να «σκοτώνουμε» στα παιδιά την ελπίδα του κόσμου.
(Οκτώβριος - Νοέμβριος 2013)
γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας
13, στην εκπομπή του Γ. Τράγκα «Απαγορευμένη Ζώνη» και ανέδειξαν τα
προβλήματά τους. Δυναμική η παρουσία του συντοπίτη μας ο οποίος αναφέρθηκε στα φλέγοντα ζητήματα της κτηνοτροφίας στην περιοχή της
Ελασσόνας.
Ευλογιά Αιγοπροβάτων
Ανέτοιμη και επικίνδυνα ελλιπής βρέθηκε η κτηνιατρική υπηρεσία της
χώρας στην εισβολή της Ευλογιάς στα αιγοπρόβατα. Τρεις μήνες τώρα,
στον Έβρο και στην Ανατ. Μακεδονία, εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς
η μολυσματική ασθένεια. Ως τα μέσα Νοεμβρίου έχουν θανατωθεί περίπου
10.000 ζώα. Τεράστιο πλήγμα για τον κτηνοτροφικό κλάδο της Βόρειας
Ελλάδας. Ένα μόνο κρούσμα αρκεί για να θανατωθούν προληπτικά όλα τα
ζώα του κοπαδιού και να θαφτούν σε τάφρους. Υπάρχει ορατός πλέον ο
κίνδυνος για πλήρη αφανισμό του κτηνοτροφικού κεφαλαίου των περιοχών. Πανδημία.
Η περιοχή της Ελασσόνας, κατεξοχήν κτηνοτροφική, θα πρέπει να έχει
«τα μάτια και τα αυτιά της» ανοικτά. Η επιδημία έχει χτυπήσει την πόρτα
διπλανών νομών και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, εάν δεν ληφθούν τα
απαραίτητα μέτρα, μπορεί να αφανίσει τον κόπο μιας ζωής. Στο Λιβάδι, με
εμπειρία πολλών ετών στην επαγγελματική κτηνοτροφία, η σοβαρότητα
των κτηνοτρόφων μας σε συνεργασία με αρμόδιες υπηρεσίες κατέστειλαν
εν τη γένεση τους παλιότερα ανάλογα κρούσματα. Η πρόληψη είναι η
καλύτερη θεραπεία και αυτό το γνωρίζουν οι Λιβαδιώτες.
Τιμές αιγοπρόβειου γάλακτος
Η τιμή του πρόβειου γάλακτος φέτος έκλεισε μεταξύ 1,02 και 1,05 ευρώ
ανά κιλό. Ικανοποιητική και σχετικά υψηλότερη τιμή από πέρσι. Το γίδινο
γάλα έκλεισε σε τιμές 0,60 έως 0,64 ευρώ ανά κιλό. Φυσικά ο κάθε έμπορος
κράτησε τους παραγωγούς του και έτσι υπάρχει μια μικρή διαφοροποίηση
στις τιμές. Στα μέσα Νοέμβρη άρχισαν κανονικά τα γεννητούρια των προβάτων και οι φίλοι, οι γείτονες και οι συγγενείς των κτηνοτρόφων χορταίνουν κουλάστρα. Το γνωστό παχύρευστο πρωτόγαλα το οποίο γίνεται
πεντανόστιμη παπάρα.
Ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες
Ανομβρία και έντονη ξηρασία έπληξε την περιοχή μας το δίμηνο Οκτωβρίου Νοεμβρίου. Ελάχιστες ήταν οι βροχοπτώσεις στην περιοχή μας, με
αποτέλεσμα η πολύτιμη για βόσκηση φθινοπωρινή χλόη να εξαντληθεί
αμέσως. Οι κτηνοτρόφοι αναγκαστήκανε να ταΐσουν τα ζώα τους. Το
τοπίο ξεράθηκε και οι ταμιευτήρες νερού της περιοχής μας παραμένουν σε
πολύ χαμηλά επίπεδα. Το γεγονός αυτό ίσως να έχει επιπτώσεις και στην
επόμενη καλλιεργητική περίοδο, εάν το νερό δεν επαρκεί. Ο χειμώνας
καθώς φαίνεται θα ’ναι σύντομος.
Με υπομονή και
επιμονή συνεχίζουν
τα μέλη του ΔΣ του
Αθλητικού Συλλόγου
Λιβαδίου «Γεωργάκης Ολύμπιος» και οι
ποδοσφαιριστές την
προσπάθεια τους να
αγωνίζονται
στο
τοπικό πρωτάθλημα.
Το χρόνιο, σοβαρότατο και άλυτο θέμα
της ολοκλήρωσης
του ποδοσφαιρικού
γηπέδου στο Λιβάδι
αποτελεί,
κάθε Η ομάδα ποδοσφαίρου του Αθλητικου Συλλόγου Λιβαδίου
(2013-2014)
χρόνο, ένα ασήκωτο
βαρίδιο για τους ποδοσφαιρόφιλους συγχωριανούς μας.
Η διαρκής διαμαρτυρία τους έχει φτάσει και στο διαδίκτυο. Σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης έχει δημιουργηθεί ομάδα μελών υποστήριξης
για την κατασκευή και ολοκλήρωση του γηπέδου. Όμως, καλά θα κάνουν
οι νέοι του χωριού μας, στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, να σκεφτούν
σοβαρά και να τιμωρήσουν εκείνους που τα προηγούμενα χρόνια τούς
γέμισαν υποσχέσεις. Είναι μια καλή ευκαιρία.
Αποτελέσματα αγώνων:
!23-.
12
22
4µ,*.
5/10/2013
12/10/2013
/µ(5,6
3%µ0&*(% - 5.4.:*;)<-%#
5.4.:*;)<-%# – 3#&)µ8
!71%.
3–0
4-1
32
20/10/2013
5.4.: – I6&*(8A B17µ$%#
3-5
2
27/10/2013
9/11/2013
16/11/2013
30/11/2013
!"+%,F?* - 5.4.:
5.4.: - ="?@&"*).
30&/?) - 5.4.:.
M?#8/%$%A – 5.4. :*;)<-%#
0-1
1-3
2-0
4-2
4
52
62
72
8'9*,*
5.5&/>&-%# (2), =. !"/)G*F/2A,
=. =(%7µ)A
51. J)K@12A, 5. 5&/>&-%#, =.
!"/)G*>/2A
=. =(%7µ)A
4>/. L/@µ$%A
=. !"/)G*F/2A, =. =(%7µ)A
Καυσόξυλα
Έχουν; Δεν έχουν. Θα δώσουν; Δεν θα δώσουν. Για μεγάλο χρονικό διάστημα αναρωτιόταν οι κάτοικοι του Λιβαδίου εάν το δασαρχείο της περιοχής μας θα δώσει φέτος καυσόξυλα. Τελικά δόθηκαν μόνο 6 χωρικά σε κάθε
μόνιμο κάτοικο, ασφαλισμένο στον ΟΓΑ. Ελάχιστη ποσότητα ξύλων για
ένα σπιτικό που ξεχειμωνιάζει στο Λιβάδι. Το κόστος της αίτησης για καυσόξυλα ήταν 85 ευρώ.
Λαϊκή Αγορά
Το θέμα της λαϊκής αγοράς του Λιβαδίου επανήλθε στο προσκήνιο. Μετά
από διαμαρτυρίες για πλημμελή καθαρισμό του αύλειου χώρου του σχολικού συγκροτήματος, όπου κάθε Κυριακή πρωί φιλοξενείται η λαϊκή αγορά,
το θέμα συζητήθηκε στο τοπικό συμβούλιο Λιβαδίου. Εκεί αναφέρθηκε ότι
θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στο λεπτομερή καθαρισμό της
αυλής. Τα χρήματα που συγκεντρώνονται από τους παραγωγούς - πωλητές να χρησιμοποιηθούν και για έναν δεύτερο υπάλληλο καθαριότητας. Η
μεταφορά της λαϊκής σε άλλο χώρο δεν θα λύσει το πρόβλημα της καθαριότητας.
Θέμα Φέτας
Έντονες διαφωνίες έχουν προκύψει το τελευταίο διάστημα για το θέμα
της φέτας. Ένα ελληνικό προϊόν ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ), το όνομα
του οποίου προστατεύεται και προσδιορίζει το τυρί που παρασκευάζεται
μόνο από αιγοπρόβειο γάλα, κινδυνεύει. Με αφορμή μια εμπορική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά, στην οποία αναγράφεται ότι ο όρος φέτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα τυριά με την ένδειξη τύπου φέτα, ξέσπασε μια διαμάχη μεταξύ αγροτοκτηνοτροφικών φορέων και υπουργείου.
Ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Βοσκών Λιβαδίου, Αντωνίου Τάσος, μαζί
με άλλους αγροτοκτηνοτρόφους της Θεσσαλίας, παρευρέθησαν στις 26-11-
9
ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 18 επιμέλεια Γκατζούνη̋ Γιάννη̋
1A
1
2
3
2A
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
15
14
16
17
18
19
20
21
22
23
24
27
25
26
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
10
δοξο» δρόμο.
Δε θυμάμαι να μας άφησε ποτέ να πληρώσουμε. Τα
κερνούσε μισά-μισά με τον Κωστάκη τον Πούλιο
που ερχόταν από απέναντι . Τα βράδια δίναμε
ραντεβού στο …………………… του Γιάννη του
Γκίνη. Πατέρας μας. Νοιώθαμε θαλπωρή στο ουζερί του κι αυτός χαιρόταν που τόσα λιβαδιωτάκια
είχαμε το μαγαζί του σημείο αναφοράς. Να ’ναι καλά
όλοι τους
24. Νίκη, όχι άπτερη, αλλά άφωνη
25. Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπιλιάουα
28. Ποιος είναι ο καλύτερος προορισμός για τα Χριστούγεννα; ……….. Λιβάδι φυσικά
30. Ατσιάμου κάπρα λα …………… τ΄ π΄ρτσ΄ρι. Και
σε λίγο καιρό στην αυλή έπαιζαν χαρούμενα κατσικάκια
32. Χρόνια είχε το περίπτερο μπροστά στον Άγιο
Κωνσταντίνο η θειτσα-………………….. Πελάτες
όλα τα πιτσιρίκια. Τσικουλάτες, μπισκότα, αραντιβουδάκια, καραμέλες, παστέλια. Το περίπτερο είχε
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1A . ΒΙΝΙΣ, 1. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, 2. ΣΤΙ, 2Α. ΟΥΝ, 3. ΙΝΤΕΡΝΕΤ, 4. ΑΝΑΦΡ, 5. ΕΡΙΚΣΙΤ, 6. ΧΩΡΙΚΑ
7. ΜΑΣΚΟΥΡΟΥ, 8. ΚΙΣΚΙΓΚΟΥ, 9. ΜΙ, 10. ΣΕΝΟΚΙΕ, 11. ΤΖΑΚΙΑ, 12. ΣΑΣΙ, 13. ΦΙ, 14. ΕΛΒΟ, 15.
ΦΥΡΕΡ, 16. ΡΣ, 17. ΕΣ, 18. ΞΕΦΤΙΛΑ, 19. ΟΠΤΟΥΛΙ, 20. ΞΕΦΡΕΝΟΙ, 21. ΔΕΣΠΟΤΑΔΕΣ, 22. ΒΤ, 23.
(οριζόντια) ΓΥΡΑΔΙΚΟ, (κάθετα) ΝΤΟΓΚΑ, 24. ΝΚ, 25. ΕΕ, 26. ΛΟΥΠΛΟΥ, 27. ΑΝΤΟΝΙ, 28. ΤΟ, 29.
ΤΣΙΟΥΠΑ, 30. ΤΣΑΠΟΥ, 31. ΚΑΠΗ, 32. ΚΥΡΟΥΣΟΥ, 33. ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΑ, 34. ΠΥΡ, 35. (οριζόντια)
ΥΠΟ, (κάθετα) ΟΙ, 36. ΜΠΟΥΙΡΟΥ, 37. ΕΟΠΥΥ, 38. ΑΣΤΣΙΑΡ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
2A. ………. ουάρ΄ σ΄ ούνου κιρό, και ξεκίναγε το
παραμύθι, δίπλα στο αναμμένο τζάκι, στα χρόνια
της αθωότητας
4. Άσχημο, ιδιαίτερο πονόδοντο είχαμε όταν μας
πονούσε η …………. (βλαχ)
6. Έξι ………….. ξύλα πήρε κάθε οικογένεια φέτος
στο Λιβάδι. Πολύ λίγα! Ατσιάλι νου ατζούγκου ούτι
τ΄κ΄ρμπούνι σι αβέμου τ΄ ντισκ΄ντάρι! σχολίασε ο
φίλος Αντώνης Μένος
9. Ντο, ρε, ….
11. Έχεις και κάτι παλιόγερους που κρυώνουν και
θέλουν εκτός από τα καλοριφέρ ν΄ανάβουν και τα
………….! Ευτυχώς ο δαιμόνιος υπουργός καθιέρωσε τα τζακόμετρα. Αν κρυώνεις γέρο, ν΄αγοράσεις
πετρέλαιο. Κοτζάμ 300 ευρώ σύνταξη παίρνεις.
Κακομαθημένε! Κι αν ξεροσταλιάσεις, να ψοφήσεις!
Να γλυτώσουμε καμιά σύνταξη για να κάνει παρελάσεις ο Αβραμόπουλος
12. …………… τζουμιτάτι, δηλαδή εξήμισυ
13. Στο πι και ………. ο Άδωνις έλυσε τα προβλήματα της υγείας. Τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας, σκέτη χλιδή. Τι ακάτς΄ χαράουα σι χι νιπουτούτου
15. Της Χρυσής Αυγής κάποια μέλη τα μπουζουριάσανε. Ο έλληνας …………, αρχηγός των αποβρασμάτων, είναι στη φυλακή. Στην όλη ιστορία χύθηκε αίμα νέων παιδιών. Ανατριχιαστικό! Ο φασισμός
προσπαθεί να σηκώσει κεφάλι. Να το βάλουμε καλά
στο μυαλό μας. Κουτσή, στραβή κι ανάποδη, την
έχουμε ανάγκη τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
16. Άφωνη ρήση
17. Συνεργάτης του Χίτλερ με «πλούσιο» έργο
19. Οι φθινοπωρινές μέρες στο Λιβάδι ήταν ηλιόλουστες. Μέχρι τα μέσα του Νοέμβρη τα τραπεζάκια στην πλατεία τα είχαν έξω. Μια παρέα αγόρια
κοπανάει τσίπουρα αβέρτα. Απέναντί τους πίνει
τσίπουρο μια κοριτσοπαρέα. Η μια τους είναι
πεντάμορφη. Ένας απ’ τους νεαρούς σχολίασε:
Μπριάου τσι πουτάτ΄ ιάστι. Κα προίκ΄ ντι του
…………….
20. Τι ιλιγγιώδεις και …………… ρυθμοί ανάπτυξης
είναι αυτοί που ζούμε; Είδατε το Ζάππειο 1 και το
Ζάππειο 2; Τώρα θα σας ξηγήσουμε τ’ όνειρο και με
το Ζάππειο 3
22. Άλφα, ………, Γάμα, αλλά χαμηλόφωνα
23. Το 1978 μια μεγάλη παρέα λιβαδιωτόπουλα
ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. Οι συναναστροφές με μη λιβαδιώτες στην αρχή, ελάχιστες.
Μας βόλευε να κάνουμε παρέα μεταξύ μας. Οι πιο
μεγάλοι, που είχαν χρόνια στη Θεσσαλονίκη, μας
περιμάζευαν, μας προστάτευαν, μας εξυπηρετούσαν, νοιάζονταν για μας. Τα δέματα και τα καλάθια
με προμήθειες που μας έστελναν απ’ το χωριό, τα
παραλαμβάναμε από το ζαχαροπλαστείο Σίτυ του
Ανέστη και του Μίμη. Στο καφενείο του Καράγια
(Γκάζια) ήταν το μεσημεριανό ραντεβού. Κατέβαινε
από το γραφείο του κι ο θείος μου ο Βάσος ο Μπάμπας και γινόταν το έλα να δεις από τσίπουρα και
πολιτικές αψιμαχίες. Ο Βάσος έχει το χάρισμα να
κάνει παρέα με μεγάλους και μικρούς. Πολιτικά ενημερωμένος, με ένα σπάνιο πείσμα για το δίκιο του
ΚΚΕ. Ήταν απ’ τα μεγάλα στηρίγματα που είχαμε,
του χρωστάμε ευγνωμοσύνη κι ας στενοχωρήθηκε
που κάποιοι από μας δεν ακολουθήσαμε τον «ορθό-
κες μεγάλες. Περιμένοντας μια χειμωνιάτικη
Κυριακή στο προαύλιο μίας εκκλησίας να τελειώσει
ο γάμος, ο ανυπόμονος Μόσχης ήθελε τσίπουρο
τάχαμου για να ζεσταθεί. Οι άνθρωποι είχαν βέβαια
τσίπουρο, αλλά για το γλέντι που θ’ακολουθούσε.
Ο Βαγγέλης διαμαρτυρήθηκε: Μα τσι λούκρου
ιάστι ατσιόλου, λα νούμτ΄ σι νού ντα αρ΄κίι. Σι μι
μόλιου πρι πουλιτισμό!
3. Επιτέλους! Όλοι σε κάνα χρόνο θα έχουμε δωρεάν …………. Το έταξε ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Κάνα φράγκο θα ’χουμε στη τσέπη Αντωνάκη; Ή
θα καθόμαστε χωρίς θέρμανση κάτω απ’ την κουβέρτα και θα σερφάρουμε για να βλέπουμε πώς
τρώνε τα λεφτά του κοσμάκη οι μπαταξήδες τραγουδώντας:«Φάτε πλούσιοι παράδες»;
27. Ανεπανάληπτη η ερμηνεία του …………….
Κουίν στο ρόλο του Ζορμπά
4. Μπριά τσι φάτσ΄ άρι. Αφράτ΄ κα …………..
23. Παλιά έρχονταν τουρίστες από την Αμερική, την
Αυστραλία, τη Γερμανία για να περάσουν το καλοκαίρι στο Λιβάδι. Μερικοί από αυτούς, ευτυχώς
πολύ λίγοι, δεν είχαν πατρικό σπίτι και ρίχνανε
……………. (βλαχ) σε σπίτια συγγενών. Τρώγανε
πίτες, τυριά, κοκορέτσια, πίνανε κρασιά, τσίπουρα,
παίρνανε και τραχανά φεύγοντας. Έβγαζαν και
φωτογραφίες για να δείξουν στους φίλους τους
πόσο καλά πέρασαν με τους ιθαγενείς στο βλαχοχώρι. Κάνα δολάριο, κάνα μάρκο αφήσατε στη νοικοκυρά που σας υπηρέτησε όλο το καλοκαίρι; Να
μας ξανάρθετε!
8.Πεντακάθαρος (βλαχ)
31. Γεμάτο γεροντάκια το ………… στο Λιβάδι.
Φτηνός καφές, ξερή και τάβλι, ζέστη και παρέα.
Περνάει ωραία η μέρα, δε ζαλίζουν και τη νύφη στο
σπίτι
7. Άμου πάτρου θιάμινι σ΄ ούνου ……………
2. Ερώτηση του Βουζουκρανιά στον δάσκαλο Γιάννη Γαζέτη. Νάκ΄ ……….. κούτς άνι μπ΄νιάτζ΄ γκάια;
Όχι, απάντησε ο φίλος μου. Και ο Νικόλας: Ε ρε
γράμματι κιρντούτι!
21. Για προσωπική μου δουλειά βρέθηκα στην Πανεπιστημιούπολη, στα Γιάννενα. Όμορφος χώρος,
προσεγμένος. Εκεί έμαθα ότι το Πανεπιστήμιο και το
Νοσοκομείο των Ιωαννίνων, που δώσανε πνοή στην
Ήπειρο, κτίστηκαν σε χώρο που παραχώρησε η
Μητρόπολη. Υπάρχουν παπάδες και ……………
που θα τους γράψει η ιστορία με χρυσά γράμματα.
10. Με την ευκαιρία να δώσω και εύσημα στον παπαΓιάννη, που ανέδειξε τις παλιές ………… (αντίστρ)
με φόντο τους καλοβαμμένους τοίχους στην Παναγία
35. Κι εμείς …….. τρεις στον καφενέ, τσιγάρο πρέφα
και καφέ
29. Το τσίπουρο λοιπόν έδρασε και οι λεβέντες αποφάσισαν να κάνουν καντάδα στη λεγάμενη. Έφτασαν στην αυλή και αντί ν’ανέβουν τα σκαλοπάτια,
χώθηκαν στο υπόγειο, όπου υπήρχαν πέντε-έξι μουλάρια. Μέσα στην τύφλα τους και στο σκοτάδι άρχισαν να χαϊδεύουν τα καπούλια των μουλαριών λες
και χάϊδευαν τη μορφονιά. Όταν συνήλθαν τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Αυτοί εκτονώθηκαν, η
…………..και η γκέσα δεν ξέρουμε αν το φχαριστήθηκαν
14. Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Τη μια μέρα
την κλείνουν, την άλλη δεν τη κλείνουν. Όπου είναι
δικά μας παιδιά είναι δύσκολες οι αποφάσεις
34. Προς τροϊκανούς: Παύσατε …….. Μας μπαρουτιάσατε
5. Αβέμου νούμτ΄. Σι νου ν αγκ΄ρσ΄μου σι πιτριτσέμου
…………… (αντίστρ) λα ουάσπισλι τούτς
26. Πολλοί χαίρονται, όταν κάποιοι φίλοι τους έρχονται στο Λιβάδι μόνοι τους, χωρίς τις γυναίκες δηλαδή. Γιατί ξέρουν ότι οι γυναίκες είναι εμπόδιο στις
διάφορες δραστηριότητές τους. Χαρτιά, τσίπουρα,
ξενύχτια με κιθάρες, οι κυριότερες. Τις έχουν παραλληλίσει με λύκαινες, δεν κατάλαβα γιατί. Γι’ αυτό,
μόλις βλέπουν τον νεοαφιχθέντα, ρωτάνε: Σίγκουρου βίνις ή κου ………….:
ως άντρο δράσης η περίφημη ομάδα (Αντωνία,
Λέλα, Τζένη, Τασούλα, Εύη), γνωστές και με την
επωνυμία Πρακτορείο ΤΑΣ. Δεν τους ξέφευγε τίποτα. Στα σκαλιά ριγμένοι μεσημέρι - βράδυ και οι επίδοξοι γαμπροί. Μια φωτογραφία από κείνη την
εποχή μού υπενθύμισε ότι το χθες είναι παρελθόν, το
μέλλον μυστήριο, το σήμερα δώρο
33. Τη λέγαμε πιτ- πιτικούλα ή λικουρίτσου (ελλ)
35. Είναι κοινό στην υποβάθμιση, στην υποτέλεια,
στην υποδούλωση
36. Προσκαλεί περαστικό για φαΐ (βλαχ)
37. Οι άρρωστοι ταλαιπωρούνται στα νοσοκομεία,
ταλαιπωρούνται με τα φάρμακα και τους βγαίνει ο
κούκος αηδόνι. Και ο υπουργός επιμένει να διώξει
γιατρούς από τον ……………… και να αβαντάρει
τους κλινικάρχες
38. Βα γίν΄συμπέθιρλι ……………… σι ν΄ ντα γκράιλιου
ΚΑΘΕΤΑ
1Α. Γκίνι ……….. , καλώς όρισες
18. Σκέφτηκαν να βάλουν ληγμένα στα ράφια των
super markets, για να βρίσκουν φτηνά τρόφιμα οι
φτωχοί. Η απόλυτη ……………… του καπιταλιστικού συστήματος
1. Ο δαίμονας του τυπογραφείου (Δώρης) αυτή τη
φορά δε χτύπησε και έχουμε μια ………….. από το
κουτί της πανδώρας της Εύας και της Ρούλας. Βαγγέλης Καπέτης. Αρίστας Πούλιος, Λάκης Καπέτης,
Λευτέρης Μεζίλης και ο πανταχού παρών Βαγγέλης
Μόσχης στην Αγία Τριάδα. Αχτύπητη παρέα. Πλά-
Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα.
Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας
γράφουν οι: Σούλης
Δημήτρης Καλαντζής Quintet-Modes & Moods,
Mikis Theodorakis «α λα τζαζ» .
ΚΡΑΤΑ ΜΟΥ ΤΟ ΧΕΡΙ
«Κράτα μου το χέρι σφιχτά
Κι εγώ δεν θα σ` αφήσω ποτέ.»
Το μεγάλο τανκ μας πλησίασε
Κι εγώ ακόμα σου φώναζα:
«Ποτέ δεν θα σ` αφήσω το χέρι.
Θα πεθάνουμε μαζί.»
Του φώναζα κι αυτός
χαμογελούσε!
Όταν το τανκ ξεκίνησε
Το παιδί μού άφησε το χέρι
Και μου φώναξε:
«Δεν θα πεθάνεις ποτέ…»
Και τότε…το τανκ…
Μόνο αίμα είδα…
Άλλο δεν μπορούσα να δω…
Μου πλήγωσε την καρδιά μου,
την ψυχή μου…
Κωνσταντίνα Κούρτογλου
Μαθήτρια Ε΄ Δημοτικού
«Ήταν μία από τις πιο όμορφες και συγκινητικές στιγμές της ζωής
μου, όταν άκουσα την διασκευή των τραγουδιών μου σε μορφή τζαζ.
Γιατί από πολύ μικρός είχα την τύχη να ακούω καθημερινά στον
σπάνιο για την εποχή του (δεκαετία του ’20) φωνόγραφο δίσκους τζαζ
της κλασικής περιόδου.
Μια μουσική που με σημάδεψε και που τόσο θα ήθελα να τη γνωρίσω σε βάθος…
Μίκης Θεοδωράκης
Ο Δημήτρης Καλαντζής έχει βάλει ένα στοίχημα: να αποδείξει ότι με
τον ίδιο τρόπο που οι Αμερικανοί τζαζίστες «πάτησαν»στους μεγάλους
συνθέτες τους από το ελαφρό και θεατρικό τραγούδι για να δημιουργήσουν τα δικά τους πρωτοποριακά έργα, αντιστοίχως είναι δυνατόν
και στους Έλληνες και εν προκειμένου στον ίδιο και τους συνεργάτες
του, να δημιουργήσουν μια τζαζ μουσική που να στηρίζεται, να εμπνέεται και φυσικά να μην αδικεί, τους μεγάλους Έλληνες συνθέτες.
Το πείραμά του με τη τζαζ προσέγγιση στον Μάνο Χατζιδάκι, στον
δίσκο «Mano’s» το 2011 και στις συναυλίες που ακολούθησαν, στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. Εξαιρετική ήταν και η μουσική παράσταση «Back
Home Blues».Μια συναυλία του όπου πάντρεψε πέρα του δέοντος ικανοποιητικά τους Αμερικάνους τζαζίστες με τα τραγούδια των Ελλήνων
συνθετών προπολεμικής και μεταπολεμικής μουσικής περιόδου του
Σπάρτακου, Μουζάκη και Γιαννίδη και άλλων.
Κάπου ανάμεσα στα δύο βρίσκεται και μάλιστα πολύ μπροστά (από
άλλες δισκογραφικές δουλειές που ματαίως προσμένουν δάφνες) η ποιό
πρόσφατη εργασία του, «Modes & Moods», καθώς αποτελεί προσπάθεια από τη μία να διασκευαστεί ο Θεοδωράκης «α λα τζαζ» και από την
άλλη να αναδειχτούν τα κοινά σημεία Θεοδωράκη και τζαζ. Ο ίδιος ο
Καλαντζής έχει εξηγήσει στις συνεντεύξεις του πώς «η βυζαντινή διάσταση της μουσικής του Θεοδωράκη τον συνδέει με το κατανυκτικό
περιεχόμενο της μουσικής του μεγάλου σαξοφωνίστα Τζον Κολτρέιν.
Πως φτάνει δηλαδή κανείς από το «Άξιον Εστί» στο «A love
Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου
Τα πατούμενα
Πάντα κοιτούσα τα παπούτσια. Των άλλων. Τα δικά
μου απέφευγα, γιατί είχα ένα ταλέντο από μικρό παιδί να
τα παλιώνω από τις πρώτες μέρες.
Ανηφόρα για το νηπιαγωγείο, χιόνι πάνω σε πάγο,
παπουτσάκια, όχι μποτάκια, και ποδαράκια παγωμένα.
Γαλότσες ελβιέλα δεν έβγαιναν σε τόσο μικρό νούμερο.
Στο δημοτικό παίρνουν σχήμα οι μνήμες.
Τα παπούτσια, Δεκέμβρη μήνα, πάντα ήταν μούσκεμα.
Από το πρώτο διάλειμμα ως το μεσημέρι που σχολούσαμε. Θυμάμαι μάζευα τα δαχτυλάκια μου, έτσι ένιωθα πως
κρύωνα λιγότερο. Γαλότσες δεν φόρεσα τότε. Το απωθημένο μου βγήκε πριν τρία χρόνια, μόδα γαρ! Τις φόρεσα
μια δυο φορές, κρύωναν τα πόδια μου και τότε συνειδητοποίησα πόσο άσχημο πατούμενο είναι.
Οι δασκάλες μας φορούσαν ψηλές μπότες. Με κορδόνια, που έδεναν χιαστί. Χανόμουν κοιτάζοντάς τες. Μόνο
αυτές είχαν το προνόμιο να φοράνε μπότες εκείνα τα
χρόνια. Οι δικές μας νέες γυναίκες βούλιαζαν στα χιόνια
με τα γοβάκια τους.
Το μεσημέρι στεγνώναμε τα παπούτσια μας κοντά
στην ξυλόσομπα. Συνήθως δεν υπήρχε δεύτερο, καθημερινό, ζευγάρι. Τα κυριακάτικα δεν τα αγγίζαμε. Το απόγευμα τα φορούσαμε ζεστά, αχνιστά και βγαίναμε για
παιχνίδι. Ζεστά, όχι στεγνά. Μόλις περνούσαν τα πρώτα
λεπτά, ένιωθες την υγρασία τους. Μα ποιο παιδί νοιαζόταν για τα υγρά παπούτσια του;
Εντύπωση μου έκαναν τα νυφιάτικα παπούτσια. Νομίζω τα νοίκιαζαν, όπως και το νυφικό. Οι νύφες περπατούσαν με τα μάτια χαμηλωμένα, σχεδόν κλειστά, εγώ
παιδί στην άκρη του δρόμου δεν έπαιρνα τα μάτια μου
από τα κατάλευκα, σαν ασβεστωμένα ήταν, γοβάκια
τους.
Και ύστερα ήρθαν τα δίσολα, τα τρίσολα, κάτι απαίσια
πατούμενα που φορούσαν οι δεσποινίδες και έτριζαν τα
τσιμέντα!
Το Πάσχα πάλι, Μεγάλη Παρασκευή, φορούσαν όλες
supreme»...» Ο αυθορμητισμός και η φλόγα της τζαζ τονίζουν ακόμα
περισσότερο τη ρωμαλέα έκφραση συγκίνησης που αποπνέουν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, από τις Μικρές Κυκλάδες και το Άξιον
Εστί ως τους Λιποτάκτες, Επιφάνια & Λυρικά αλλά και το μουσικό θέμα
της ταινίας του Κώστα Γαβρά, Ζ , ρίχνοντας ένα νέο φως στις διαφορετικές πτυχές του, από τον Μίκη των λαϊκών τραγουδιών και της Βυζαντινής μουσικής παράδοσης ως το λυρικό Μίκη των μεγάλων ποιητών
και τον ανυπότακτο των μεγάλων ιδανικών.
Με σταθερή την ομάδα των συνεργατών του, την Ορχήστρα
Πατρών, τη μουσική του συντροφιά ο Καλαντζής έφτιαξε έναν δίσκο
νυχτερινό, ατμοσφαιρικό, με μεταφυσική ίσως και υπερφυσική διάσταση, που τιμάει ταυτόχρονα και τους δύο θρυλικούς συνθέτες, τους
παρουσιάζει σαν σε συνομιλία, καθώς από στιγμές free jazz οδηγούμαστε
στις γλυκές μελωδίες του Μίκη, και ανάποδα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην εισαγωγική «Όμορφη Πόλη».
Το «Modes & Moods» δεν διαθέτει την αβίαστη μαζικότητα του
«Mano’s», είναι μια πιο «εγκεφαλική» πιο επιστημονική μουσικά υπόθεση κι αν υπάρξουν ορισμένοι που μάλλον θα είναι αρκετοί και αντιδράσουν στη νέα μορφή, στη άλλη
διάσταση που παίρνει, δια χειρός Καλαντζή, το τραγούδι
«Της Αγάπης Αίματα» (αυτά
τα έξι λεπτά συνοψίζουν,
συγκινητικά, το πνεύμα όλου
του εγχειρήματος) θα βρουν
απέναντι τους τον ίδιο τον
Μίκη που σε σημείωμά του στο
εσώφυλλο του cd, χαρακτηρίζει τον γάμο του με τη τζαζ «μία
από τις πιο όμορφες και συγκινητικές στιγμές της ζωής του». Το album
είναι αφιερωμένο στη μνήμη του John Coltrane, εκεί άλλωστε μας παραπέμπουν και τα θηριώδη πνευστά. Γιατί, όπως γράφει στο σημείωμά του,
ο Δημ. Καλαντζής: «…Κραυγή ελευθερίας και Προσευχή, Έρωτες και
Πόλεμοι… Έτσι έχει γράψει μέσα μου ο Μίκης Θεοδωράκης. Η μουσική
του στα αυτιά μου ακούγεται βυζαντινή. Ισοκράτες, μουσικοί τρόποι,
κατανυκτική διάθεση… Coltrane… Κανείς δεν ξέρει τελικά, αν οι προσευχές των ανθρώπων βρίσκουν παραλήπτη, αλλά είναι βέβαιο πώς επικοινωνούν μεταξύ τους».
Κάτι λέγαμε στο προηγούμενο φύλλο για τα πειράγματα και τα πειραγμένα αν θυμάστε, επανερχόμαστε λοιπόν και τονίζουμε πως αισθανόμαστε ιδιαιτέρως τυχεροί με τέτοιες «ιεροσυλίες» στην δισκοθήκη μας!
τα ανοιξιάτικα καινούργια παπούτσια. Θυμάμαι πως ό,τι
καιρό και να είχε, και στο Λιβάδι συνήθως είχε βροχή και
κρύο, έπρεπε να φορεθούν.
Και τα τσαρούχια! Χειμώνα καλοκαίρι δεν έβγαιναν από τα
πόδια. Πάντα αναρωτιόμουν σε τι εξυπηρετεί η φούντα…
Το τσαρούχι του μπάρμπα Νύση του Τασιούλα, καθώς
έκανε κατάθεση στεφάνου στις εθνικές εορτές. Ο ήχος από
τις πρόκες την ώρα που χαιρετούσε και έστριβε για να επιστρέψει στη
θέση του. Έλιωνε το χαλίκι!
Τα σερνάμενα παπούτσια του Βασιλάκη, στην Αγία Τριάδα, έχασκαν σαν τεράστια στόματα, ανοιχτά στη βροχή, στη σκόνη, στο
χιόνι.
Και τον μπάρμπα – Βαγγέλη θυμάμαι. Πονούσε η ψυχή μου καθώς
κατηφόριζε για το σπίτι του. Το ένα του παπούτσι, προέκταση του
ποδιού του, πάντα γυρισμένο προς τα μέσα. Έτρεμα μην πέσει. Όταν
τον είδα σε ένα πανηγύρι να χορεύει, λεβέντικα, πόσο χάρηκα! Νόμιζα πως τα πόδια του σε εκείνο τον χορό γιατρεύτηκαν!
Και τα άσπρα, μυτερά αντρικά πατούμενα, μόδα από τους νέους
που είχαν φύγει στην πόλη. Σεταρισμένα με άσπρη ζώνη, μυτερό
γιακά, καμπάνα παντελόνι. Χωρίς σχόλιο…
Έχω στη μύτη μου τη μυρουδιά του δέρματος και της μπογιάς όταν
πήγαινα στον «θείο Φανάκη». Καθόμουν και τον παρατηρούσα
καθώς μπάλωνε, σκυμμένος πάνω στις πρόκες και τις βελόνες του.
Ή όταν έβαζε μικρά καρφάκια στη σόλα. Η πρώτη σφυριά έβαζε
τον στόχο, ίσα που ακουγόταν, και μετά δυο τρεις σταθερές και έτοιμο το παπούτσι. «Φόρα του να δούμι σι χτυπάει τώρα» έλεγε τρίβοντας τη μύτη του.
Και μετά, στην εφηβεία μας, φορέσαμε τις πρώτες ελβιέλες, «τα
πάνινα», φορέσαμε μποτάκια και πέδιλα και λίγο αργότερα τις μπότες. Και άρχισαν να αραιώνουν οι επισκέψεις μας στον τσαγκάρη.
Γιατί τώρα είχαμε αρκετά ζευγάρια παπούτσια. Και δεν φθείρονταν
όπως παλιά. Γέμισαν τα ντουλάπια μας κάθε λογής πατούμενα. Σε
διάφορα χρώματα και σχήματα. Εκεί σταμάτησα να παρατηρώ τα
παπούτσια των άλλων. Δεν γνωρίζω γιατί, μα έπαψε να έχει ενδιαφέρον για μένα αυτή η ενασχόληση…
Τους τελευταίους μήνες, καθώς περνάω από το τσαγκαράδικο της
γειτονιάς, όλο και ρίχνω το βλέμμα μου. Είναι το μόνο μαγαζί στην
περιοχή μου που δουλεύει ώρες. Όλο και περισσότεροι επιδιορθώνουν ή μεταποιούν τα παπούτσια τους.
Η παλιά, αγαπημένη μου συνήθεια, ξαναβγαίνει στη επιφάνεια.
Άρχισα πάλι να κοιτάζω τα παπούτσια των άλλων. Και δεν ξέρω
γιατί, αλλά συχνά θυμάμαι κάτι στίχους του Βαμβακάρη: «Σου φεύγει
το πατούμενο και πας να βάλεις σόλα και ο τσαγκάρης σου ζητά να
σου τα πάρει όλα». Ρεμπέτικο, της Κατοχής!
11
Λιβαδιώτες μετανάστες στην Αμερική 1910-1920
Όρθιοι (από αριστερά):
Μάντζιαρη Καλλιόπη (συζ Χάλα Δ), Βασίλειος Φωκάς, Μαντζιαρη Μαρίκα (συζ. Φωκά Β). Καθιστοί:
(από αριστερά) Χάλας Δημήτρης, Προκόβας Νίκος
Από τα πρώτα, ίσως και ιδρυτικά, μέλη του συλλόγου Λιβαδιωτών Αμερικής.
Τον Απρίλιο του 1909 εκθρονίστηκε ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ. Ο διάδοχός του Μεχμέτ Ρεσίτ (Μωάμεθ ο Ε΄.)
ήταν στην ουσία ένα διακοσμητικό πρόσωπο, δεδομένου ότι είχε τεθεί κάτω από αυστηρή επιτήρηση. Ήταν
κυριολεκτικά δέσμιος και υποχείριο των Νεοτούρκων οι οποίοι οδήγησαν τελικά την επανάσταση σε ριζικά αντίθετα αποτελέσματα. Η νέα πολιτική που διαμορφώθηκε απέβλεπε στην «οθωμανοποίηση» της Αυτοκρατορίας.
Δηλαδή εγκαταλείφθηκε η αρχική ιδέα περί ελευθερίας, ισονομίας και ισότητας των πολιτών όλων των εθνικοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και υιοθετήθηκε η πολιτική του εκτουρκισμού της1.
Η κατάσταση που
δημιουργήθηκε μετά το Χουριέτ.
του ιστορικού Γρηγόρη Βέλκου
+ Ο Δέρκων Καλλίνικος
«
«
+ Ο Μυτιλήνης Κύριλλος
«
«
+ Ο Φιλαδελφείας Προκόπιος «
«
+ Ο Σάμου Κων/νος
«
«
+ Ο Λήμνου Γεννάδιος
«
«
+ Ο Καστορίας Ιωακείμ
«
«
+ Ο Δεβρών και Βελεσσού Παρθένιος
«
+ Ο Λέρου και Καλύμνου Γερμανός
«
+ Ο Κρήνης Θεόκλητος
«
Τακρίριον περί των ζητημάτων Εκπαιδευτικού και Στρατολογικού.
Προς την Α.Εξ. τον υπουργόν της δικαιοσύνης και θρησκευμάτων.
Εξοχώτατε
Το Οικουμενικόν Π/ον πλειστάκις εν συνόλω και λεπτομερώς υπέβαλε προς την συνταγματικήν Κυβέρνησιν τας διαμαρτυρίας του ελληνικού Έθνους δια την πολιτικήν την εφαρμοζομένην προς το εκπαιδευτικόν
αυτού σύστημα και την στρατολογίαν των Χριστιανών πολιτών αντικειμένην τόσον προς την υπό του συντάγματος εξαγγελθείσαν ισοπολιτείαν, όσον και προς αυτούς τους όρους της υπάρξεως των χριστιανικών εθνών εις
Κράτος έχον τον μουσουλμανισμόν και γλώσσαν την τουρκικήν, όρους υπάρξεως απ’ αιώνων καθιερωθέντας
και δι επισήμων κυβερνητικών και διεθνών πράξεων επιβραβευθέντας υπό το όνομα «Προνόμια».
Ατυχώς η Κυβέρνησις άλλοτε μεν ουδ’ απαντά, άλλοτε δ΄απλώς αρνείται, αλλά και αν ποτέ προβή εις ευμενείς λόγους, τους λόγους τούτους παν άλλο ή τα πράγματα ακολουθούσι.
Και όμως , Εξοχώτατε, το μεν εκπαιδευτικόν ζήτημα έχει άμεσον σχέσιν με αυτήν την συνείδησιν του Έθνους
ημών, το δε στρατιωτικόν αφορά την ζωήν των τέκνων αυτού εις την ευτυχίαν των οικογενειών των, αίτινες
υπό τας νυν συνθήκας της στρατολογίας βλέπουσι τα τέκνα αυτών κατά χιλιάδας εκπατριζόμενα4.
Επομένως τα δύο ζητήματα ταύτα δεν είναι τοιαύτα, ώστε να παρέλκωνται επί μακρόν. Η εκκρεμότης αυτών
εξαντλεί την προς το Οθωμανικόν Κράτος αγάπην των Χριστιανικών Εθνών, ενώ η τακτοποίησις αυτών εν
πνεύματι σεβασμού των δικαίων των εθνοτήτων και αποκαταστάσεως ισοπολιτείας είναι η μόνη αληθής βάσις
προς εξασφάλισιν του πολιτεύματος και ισχύν και ευημερίαν του Κράτους.
Από της σκέψεως ταύτης ορμώμενον το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και μη θέλον να εγκαταλείψη πάσαν
ελπίδα αισιωτέρου μέλλοντος τόσον δια το Έθνος όσον και δια το Κράτος, απεφάσισε και την φοράν ταύτην
να υποβάλη τα εξής αιτήματα.
Εκπαιδευτικόν ζήτημα
Α) Ίδρυσις Σχολείων.
1) Εις όλα τα μέχρι τούδε άνευ αδείας λειτουργούντα σχολεία θα δοθή φυσικώς άδεια. Εις το εξής δε άμα ανοίγη σχολείον τι θα ειδοποιήται η Κυβέρνησις και θα εκδίδηται η σχετική άδεια υπό της επιτοπίου Διευθύνσεως
της Παιδείας.
Β) Προγράμματα των Σχολείων
2) Τα Προγράμματα των Σχολείων θα συντάσσωνται και επικυρούνται υπό των Πατριαρχείων και των
Μητροπόλεων.
3) Θα υποβληθή εις το Υπουργείον της Παιδείας το γενικόν πρόγραμμα των κοινοτικών σχολών προς καθορισμόν και επικύρωσιν του βαθμού των και εφ’ όσον το πρόγραμμα τούτο δεν μεταβάλλεται δεν θα είναι ανάγκη να δίδηται κατ’ έτος χωριστά δια κάθε σχολείον ιδιαίτερον πρόγραμμα.
Γ) Διδάσκαλοι Σχολείων
4) Τα διπλώματα και ενδεικτικά των διδασκάλων και διδασκαλισσών θα εξετάζωνται και επικυρούνται υπό
των Πατριαρχείων και Μητροπόλεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπον θα έχη επιβεβαιωθή η διδασκαλική αυτών ικανότητα, επομένως αι επί τούτου διδόμεναι εις αυτούς άδειαι θα θεωρώνται έγκυροι ενώπιον του Υπουργείου και
των Διευθύνσεων της Παιδείας.
5) Αι άδειαι των εις τας στρατευσίμους ηλικίας ανηκόντων διδασκάλων θα επικυρώνται υπό του Υπουργείου
και των Διευθύνσεων της Παιδείας, ίνα απολαύωσι ούτοι των αυτών μετά των διδασκάλων των κυβερνητικών σχολών απαλλαγών από της στρατιωτικής υπηρεσίας.
6) Η Κυβέρνησις δεν θα εμποδίση την εξάσκησιν της υπηρεσίας των σχολικών εποπτών, οι οποίοι διορίζονται
υπό των Πατριαρχείων και των Μητροπόλεων και εφαρμόζονται δι ομοίας προς τους διδασκάλους αδείας ίνα
εκτελώσι την ιδιαιτέραν εσωτερικήν εποπτείαν επί της διοικήσεως και διδασκαλίας των κοινοτικών Σχολών .
7) Θα επιτραπή η πρόσληψις και ξένων διδασκάλων έως ότου παρασκευασθώσι αρκετοί διδάσκαλοι εκ των
Οθωμανών υπηκόων.
Δ) Επιθεώρησις Σχολείων.
8) Ο Επιθεωρητής της Παιδείας θα εκτελή την έν τινι Σχολείω επιθεώρησίν του αφού ειδοποιήση την απέναντι
της Κυβερνήσεως υπεύθυνον πνευματικήν Αρχήν.
9) Οι Επιθεωρηταί και Διευθυνταί της Παιδείας εξετάζουσι την εν τοις σχολείοις διδασκαλίαν και αν διδάσκεται
μάθημά τι απάδον ή παρατηρηθή διδάσκαλος και διδασκάλισσα άνευ αδείας εν μεν Κων/πόλει το Υπουργείον της
Παιδείας εν δε ταις Επαρχίαις η τοπική Αρχή θα συνεννοώνται μετά των Πατριαρχείων και Μητροπόλεων και δι
αυτών θα εμποδίζηται η διδασκαλία τοιούτων μαθημάτων και θα αντικαθίστανται οι άνευ αδείας διδάσκαλοι και
διδασκάλισσαι.
10) Εν περιπτώσει διαφωνίας εγειρομένης περί τινος σχολείου μεταξύ του Διευθυντού ή Επιθεωρητού της Παιδείας και των επιτοπίων πνευματικών Αρχών ουδεμία θα γίνηται επιτοπίως ενέργεια εν σχέσει προς το σχολείον
εκείνο, πριν ή η διαφορά λυθή οριστικώς εν τη πρωτευούση μεταξύ του Υπουργείου της Παιδείας και του
Πατριαρχείου.
11) Αι προς στατιστικήν των σχολείων των κοινοτήτων σχετιζόμεναι στατιστικαί πληροφορίαι θα ζητώνται
παρά του πνευματικού Αρχηγού.
Ε) Απόφοιτοι Σχολείων.
12) Τα διπλώματα και ενδεικτικά τα διδόμενα εις τους αποφοίτους των κοινοτικών σχολών, θα συντάσσωνται
εις την ιδίαν αυτών γλώσσαν και θα επικυρούνται υπό των Πατριαρχείων και των Μητροπόλεων, αι δε εις την
τουρκικήν μεταφράσεις αυτών, αι γενόμεναι όταν δεήση να παρουσιασθώσιν εις την Κυβέρνησιν, επικυρούμεναι
υπό των Πατριαρχείων και Μητροπόλεων θα θεωρούνται εγκυροι.
13) Τα διπλώματα και ενδεικτικά τα διδόμενα εις τους αποφοίτους των κοινοτικών σχολών επικυρούμενα υπό
των πνευματικών Αρχηγών, θα εξασφαλίζωσι δικαιώματα ίσα προς όλα τα δικαιώματα τα παραχωρούμενα εις
τους κατόχους ενδεικτικών ομοβαθμίων κυβερνητικών σχολών.
14) Οι απόφοιτοι εκείνων εκ των σχολών τούτων, αι οποίαι θα αναγνωρίζωνται υπό της Κυβερνήσεως ως Ανωτέρας Σχολάς, θα απολαύωσι των δικαιωμάτων και απαλλαγών των παραχωρουμένων εις τους αποφοίτους των
ανωτέρων κυβερνητικών σχολών, μόνον ως προς την στρατιωτικήν υπηρεσίαν.
15) Όσοι εκ των αποφοίτων των τοιούτων ανωτέρων σχολών ζητήσωσι κυβερνητικήν θέσιν, θα υποχρεούνται
να γνωρίζωσι την τουρκικήν γλώσσαν αναλόγως της ανάγκης και τους είδους της υπηρεσίας.
ΣΤ) Χορηγήσεις και έρανοι
16) Παν χρηματικόν ποσόν οριζόμενον εκ του προϋπολογισμού του Κράτους δι όλα τα σχολεία τα ιδρυμένα
και ιδρυθησόμενα προς διδασκαλίαν των χριστιανοπαίδων θα δίδωνται δια των πνευματικών Αρχηγών εις τους
οποίους υπάγονται θρησκευτικώς τα σχολεία.
17) Η Κυβέρνησις δεν θα εμποδίζη την είσπραξιν εράνων απέναντι των δαπανών των κοινοτικών σχολείων,
οσάκις αποδειχθή η προς τούτο ανάγκη εκ μέρους των πνευματικών Αρχηγών.
Στις 16 Αυγούστου του 1909 ψηφίστηκε νέος Νόμος περί σωματείων που απαγόρευε στις εθνικές ομάδες και
Εκκλησίες των υπόδουλων λαών να ιδρύουν πολιτικές οργανώσεις, και όσες μέχρι τότε υπήρχαν τέθηκαν εκτός
Νόμου και υποχρεωτικά έπρεπε να διαλυθούν και να διακόψουν κάθε δραστηριότητά τους2.
Έτσι οι παραπάνω Σύλλογοι «Ολοοσσών» και «Όλυμπος» είχαν άδοξο τέλος. Πριν καλά-καλά συμπληρώσουν ένα χρόνο από την ίδρυσή τους, υποχρεώθηκαν να διακόψουν κάθε δραστηριότητά τους και να διαλυθούν.
Επίσης για να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία των σχολείων και να επιτύχουν έστω και το προσωρινό κλείσιμό τους (ο επιδιωκόμενος σκοπός τους ήταν καταφανέστατος) προέβαιναν σε ωμές και αυθαίρετες επεμβάσεις.
Η πιο συχνή αλλά και η πιο επιζήμια ενέργειά τους ήταν η απόλυση των δασκάλων που δεν ήταν Οθωμανοί υπήκοοι.
Ας μη ξεχνούμε ότι σε πάρα πολλά σχολεία της Μακεδονίας διορίζονταν δάσκαλοι κυρίως από τη Θεσσαλία
(Τίρναβο, Τσαριτσάνη, Ελασσόνα, Λάρισα, Βόλο, Τρίκαλα κ.λ.π.), επειδή οι ντόπιοι δεν επαρκούσαν.
Ένας άλλος Νόμος των Νεοτούρκων πρόβλεπε τη στράτευση των μη Μουσουλμάνων νέων.
Για την πιστή εφαρμογή του μέτρου αυτού σχηματίστηκαν ειδικές καταδιωκτικές στρατιωτικές μονάδες με
οπλίτες χριστιανούς των υπόδουλων λαών.
Ο Νόμος που δεχόταν χριστιανούς στον τουρκικό στρατό εφαρμόστηκε μετά από πολλές διαπραγματεύσεις
με τον Πατριάρχη, ο οποίος επέμενε στο σχηματισμό ξεχωριστών σωμάτων και καταλυμάτων για τους νεοσύλλεκτους χριστιανούς και εγγυήσεις ότι δεν θα επιχειρούνταν ο προσηλυτισμός τους στο Ισλάμ.
Στη συνέχεια δημοσιεύουμε το ανέκδοτο έγγραφο που είναι ένα από τα πολλά «τακρίρια» του Πατριαρχείου
προς την Νεοτουρκική Κυβέρνηση και έχει σχέση με τη στράτευση των Ελλήνων και τη λειτουργία ελληνικών
σχολείων.
Υπάρχει στις σελίδες 10 – 14 του Κώδικα της Μητρόπολης Ελασσόνας«ΒΙΒΛΙΟΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΠΟ
24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1910 ΜΕΧΡΙ 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1914»
« Αριθ.Πρωτ. 5178
---------------Ιωακείμ ελέω Θεού κ.λ.π.
Διεκπ. 3182
Ιερώτατε Μητροπολίτα Ελασσώνος κ.λ.π.
Επιδόντες πρότινος αποφάσει των δύο εν τοις Πατριαρχείοις Σωμάτων νέον προς την
σεβαστήν Κυβέρνησιν τακρίριον3 ημών περί του εκπαιδευτικού ζητήματος, καθώς και περί του ζητήματος της
1. Dakin « Ο ελληνικός αγώνας στη Μακεδονία 1897-1913», σελ. 532. Νικ. Καβαζαράκη « Η Ελλάς του 1912
στρατολογίας, εν ω καθωρισμένως και λεπτομερώς εκτίθενται τα εν αμφοτέροις τοις σπουδαιοτάτοις τούτοις
ζητήμασιν αιτήματα και αξιώσεις του ημετέρου Γένους επί τη βάσει της ισότητος και των κεκτημένων και ανε- και του 1940» όπου λεπτομέρειες για τα πριν από το 1912 γεγονότα.
Dakin « Ο ελληνικός αγώνας στη Μακεδονία 1897-1913», σελ. 532.
2.
γνωρισμένων δικαίων των εξασφαλιζόντων την θρησκευτικήν και Εθνικήν αυτού υπόστασιν, προαγόμεθα δια της
3. = έγγραφη δήλωση, αναφορά.
παρούσης Πατ/κής ημών και Συνοδικής Εγκυκλίου διαβιβάσαι εγκλείστως ώδε και τη ιερότητι αυτής αντίτυπον
4. Με τη φράση αυτή ο Πατριάρχης εξηγεί ξεκάθαρα τους λόγους για τους οποίους είχε δημιουργηθεί σε ολότου τακριρίου τούτου, προς γνώσιν και ανάλογον ενέργειαν. Η δε του Θεού Χάρις κ.λ.π.
<
κληρη τη Μακεδονία (συνεπώς και στο Λιβάδι) τόσο μεγάλο (πρωτοφανές) μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων ηλια ( σαν πί) ια (1911) Ιουνίου ια΄
κίας 18 έως 20 χρονών κατά την περίοδο 1908-1910.
+ Ο Κων/πόλεως εν Χριστώ αγαπητός αδελφός
+Ο Χαλκιδόνος Γερμανός
«
«

νεος δημαρχος ο ν. ευαγγελου - Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου

Μοίρασε το μισθό σου!!

λιγο πριν το κλεισιμο ο παιδικος σταθμος λιβαδιου

Μουσική και ποίηση Πιάνο, Ποίηση, Παντελής

Πτυχιακές

893 - diavima24.gr

Εποικοδομητικού τύπου διδακτική προσέγγιση

Μία κάρτα προνομίων για κάθε σας ανάγκη και