ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ Διζαγφγή ζηη Φφηογραθία Χριζηάκης Σαζεΐδης - EFIAP 1 ΜΑΘΗΜΑ ον 2 •ΦΑΚΟΙ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΥΑΝΗ •ΓΙΑΦΡΑΓΜΑ •ΒΑΘΟ ΠΔΓΙΟΤ 2 Ο έλεγτος ηοσ θφηός Η θσηνγξάθηζε, όπσο θαη ε αλζξώπηλε όξαζε, ζηεξίδεηαη ζηελ ύπαξμε ηνπ θσηόο. Εκείο κέζα από ηε κεραλή καο βιέπνπκε ην θσο πνπ αλαθινύλ ηα αληηθείκελα, όπσο ηα βνπλά, ν νπξαλόο θαη ην ρόξην ηεο πην θάησ εηθόλαο, κε ηε κνξθή πνπ θηάλνπλ ζηνλ αηζζεηήξα ή ζηα κάηηα καο. 3 4 Όηαλ ην θσο πέζεη πάλσ ζε έλα αληηθείκελν ηόηε απηό από θάζε ηνπ ζεκείν αλαθιά ην θσο πξνο όιεο ηηο δηεπζύλζεηο. Γηα ην ιόγν απηό δελ κπνξνύκε λα ηνπνζεηήζνπκε έλα ηεηξάγσλν ηκήκα θσηνεπαίζζεηεο επηθάλεηαο απέλαληη ζε έλα αληηθείκελν ειπίδνληαο όηη ζα απνηππσζεί ε εηθόλα ηνπ ζηνλ αηζζεηήξα. Οη αθηίλεο πνπ αλαθιά ην αληηθείκελν ζα πέζνπλ επάλσ ζηελ επηθάλεηα κε κεγάιε αηαμία θαη ην απνηέιεζκα δελ ζα είλαη ε θσηνγξαθία ηνπ αληηθεηκέλνπ αιιά έλα νκνηόκνξθν ζάκπσκα ζε όιε ηελ επηθάλεηα ηνπ αηζζεηήξα. Γηα λα ζρεκαηηζηεί κηα εηθόλα είλαη απαξαίηεην λα κεζνιαβήζεη κηα ζπζθεπή πνπ ζα ειέγρεη ην θσο, κηα ζπζθεπή πνπ ζα νδεγεί ηηο θσηεηλέο αθηίλεο ώζηε απηέο λα κελ πέθηνπλ ηπραία θαη ζε όιε ηελ επηθάλεηα ηνπ αηζζεηήξα, κηα ζπζθεπή πνπ ζα ζπγθεληξώλεη θαη ζα νδεγεί ηηο αθηίλεο ώζηε λα ζρεκαηίδνπλ κηα νξαηή εηθόλα πνπ ζα θέξλεη ηηο αθηίλεο ηνπ θάζε ζεκείνπ ηνπ αληηθεηκέλνπ ζηε ζσζηή ηνπο ζέζε. 5 Ο Φακός φς Ρσθμιζηής ηοσ Φφηός Πξηλ από ηεηξαθόζηα ρξόληα ν Daniel Barbaro έθαλε έλα ελδηαθέξνλ πείξακα. Αύμεζε ην άλνηγκα ηνπ ζθνηεηλνύ ηνπ ζαιάκνπ, πνπ είρε ην κέγεζνο δσκαηίνπ θαη θάιπςε ηελ ηξύπα κε έλα ζπγθιίλνληα θαθό πνπ πήξε από γπαιηά πξεζβπσπίαο. Ο θαθόο απηόο εύθνια ζρεκάηηζε είδσια πνιύ αλώηεξα από ηα πξνεγνύκελα θαη ν Barbaro έιεγε κε ραξά όηη είδε «απνρξώζεηο, ρξώκαηα, ζθηέο, θηλήζεηο, ζύλλεθα, θπκαηηζκό λεξώλ, πέηαγκα πνπιηώλ θαη άιια αθόκα». Ο Barbaro είρε επηλνήζεη γηα ηνλ ζθνηεηλό ζάιακν ηεο επνρήο ηνπ έλαλ θαιύηεξν ηξόπν γηα λα κεηαηξέπεη ηηο θσηεηλέο αθηίλεο ζε εηθόλεο, πνπ αμηνπνηήζεθε κε ηνλ εξρνκό ηεο θσηνγξαθίαο. Γηαηί νη κεραλέο κε θαθό όρη κόλν δίλνπλ πην θαζαξή θσηνγξαθία από ηε κεραλή κε νπή αιιά αθόκα δέρνληαη θαη αξθεηό θσο γηα θσηνγξάθηζε ζε ρξόλν θιάζκαηνο ηνπ δεπηεξνιέπηνπ. 6 Εύθνια κπνξεί θαλείο λα θξαηά ηε κεραλή κε ην θαθό ζηα ρέξηα θαη λα παίξλεη θαζαξέο θσηνγξαθίεο ζεκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζε θίλεζε – θάηη πνπ δελ κπνξεί λα θάλεη ε κεραλή κε ηελ νπή. Οη πεξηζζόηεξνη ζεκεξηλνί θαθνί θσηνγξάθηζεο βαζίδνληαη ζην ζπγθιίλνληα θαθό ηνπ Barbaro. Ο θαθόο απηόο είλαη πην παρύο ζην θέληξν θαη ιεπηόηεξνο ζηα άθξα, κπνξεί λα ζπγθεληξώζεη πνιιέο θσηεηλέο αθηίλεο πνπ πξνέξρνληαη από θάζε ζεκείν ηνπ ζέκαηνο θαη λα ηηο θάκςεη ώζηε λα ζπγθιίλνπλ όιεο ζε έλα ζεκείν. Τν ζεκείν ηεο ζύγθιηζεο νλνκάδεηαη «εζηία ηνπ θαθνύ» θαη βξίζθεηαη επάλσ ζε κηα θαηαθόξπθε επηθάλεηα, ην εζηηαθό επίπεδν. Σηνλ αηζζεηήξα κηαο κεραλήο, ν νπνίνο βξίζθεηαη ζην εζηηαθό επίπεδό ηεο, απνηππώλεηαη κηα ζεηξά από κηθξά είδσια πνπ ηα δεκηνπξγεί ε ζύγθιηζε αλαξίζκεησλ θσηεηλώλ αθηίλσλ. 7 8 ΦΑΚΟ • Ο θαθόο είλαη ην πην ζεκαληηθό κέξνο ηεο θσηνγξαθηθήο κεραλήο. • Έλαο θαιόο θαθόο είλαη απαξαίηεηνο γηα κηα θαιή θσηνγξαθία. • Η πνηόηεηα ησλ θαθώλ δεκηνπξγεί ηελ θαζαξή θαη αθξηβή εηθόλα. Μηα θαζαξή εηθόλα είλαη απνηέιεζκα ηεο ρξήζεο εηδηθώλ νπηηθώλ γπαιηώλ πνπ ζπλζέηνπλ ηα ζηνηρεία ηνπ θαθνύ. • Κάζε ζηνηρείν είλαη γπαιηζκέλν κε πνιύ κηθξέο αλνρέο θαη όια ηα ζηνηρεία ζπλδπάδνληαη καδί ζρεκαηίδνληαο έλα ζύζηεκα πνπ θηλείηαη καιαθά θαη κε αθξίβεηα γηα λα εζηηάζεη. 9 Από ηι αποηελείηαι ένας θακός • Εμσηεξηθό πεξίβιεκα • Αξηζκό ακθίθνηισλ θαη ακθίθπξησλ θαθώλ • Δαθηύιην εζηίαζεο • Δαθηύιην γηα ην zoom (ζε θαθνύο zoom) • Σην κπξνζηηλό κέξνο, πάζα γηα λα βηδώλνπλ θίιηξα • Σην πίζσ κέξνο, κεραληζκό ζύλδεζεο κε ην ζώκα ηεο κεραλήο • Ηιεθηξηθέο επαθέο γηα κεηαθνξά ησλ πιεξνθνξηώλ από ην ζώκα ηεο κεραλήο ζην θαθό • Δηάθξαγκα θαη ειεθηξνληθό κέξνο γηα ηνλ έιεγρν ηνπ κνηέξ γηα ηελ απηόκαηε εζηίαζε 10 11 12 Υαρακηηριζηικά ηφν θακών • • Εζηηαθή απόζηαζε ζε mm Εύξνο εζηηαθήο απόζηαζεο ζε θαθνύο zoom (28-70mm) • Δηάκεηξνο ησλ θίιηξσλ ηνπ θαθνύ ζε mm • Μέγηζην άλνηγκα δηαθξάγκαηνο f/1.8, 2.8, 4 • Σε θαθνύο zoom ζπλαληνύκε θαη κεηαβιεηά κέγηζηα δηαθξάγκαηα f/3.5 5.6. Τν κεγαιύηεξν κέγηζην δηάθξαγκα είλαη ζηε κηθξή εζηηαθή απόζηαζε θαη ην κηθξόηεξν κέγηζην ζηε κεγάιε εζηηαθή απόζηαζε 13 Φακός zoom • Φαθόο κεηαβιεηώλ εζηηαθώλ απνζηάζεσλ ή δνπκ (zoom lens): Φαθόο πνιιαπιώλ εζηηαθώλ απνζηάζεσλ πνπ νξίδεηαη από ηελ ειάρηζηε θαη κέγηζηε εζηηαθή απόζηαζε πνπ κπνξεί λα επηηύρεη. Μπνξεί λα είλαη 2Φ δειαδή λα δηπιαζηάδεη ηελ εζηηαθή απόζηαζε (π.ρ. 35-70) ή 3Φ (π.ρ. 70 210) ή θαη κεγαιύηεξνο. Έλαο θαθόο δνπκ κπνξεί λα έρεη δύν δαθηπιίνπο, έλα γηα ηελ εζηίαζε θαη έλα γηα ηελ αιιαγή εζηηαθώλ απνζηάζεσλ ή θαη νη δύν ιεηηνπξγίεο λα γίλνληαη κε ηνλ ίδην δαθηύιην (πεξηζηξνθηθά θαη κπξνο πίζσ). Μπνξεί, επίζεο, λα έρεη δύν κέγηζηα αλνηρηά δηαθξάγκαηα γηα θάζε αθξαία εζηηαθή απόζηαζε (π.ρ. 35-70/3,5-4,5). 14 15 Δίδη θακών Έλαο θαιόο θαθόο δελ είλαη απαξαίηεηα ν θαηάιιεινο γηα θάζε είδνο εξγαζίαο. Έηζη έρνπλ θαηαζθεπαζηεί δηάθνξα είδε θαθώλ πνπ καο βνεζνύλ αλάινγα κε ην ηη ζα ζέιακε λα θσηνγξαθίζνπκε. Ο θαλνληθόο θαθόο δίλεη εηθόλεο κε κέγεζνο θαη πξννπηηθή πνπ θαίλνληαη θαλνληθέο ζην κάηη. Ο επξπγώληνο θαθόο δίλεη κηθξόηεξε εηθόλα από απηή πνπ βιέπνπκε αιιά κε κεγαιύηεξε γσλία ιήςεο. Ο ηειεθαθόο κεγεζύλεη ηελ εηθόλα καθξηλώλ αληηθεηκέλσλ. 16 • Η βαζηθή δηαθνξά ζηα ηξία είδε θαθώλ είλαη ε ΔΣΙΑΚΗ ΑΠΟΣΑΗ • Standard (θαλνληθόο) – Φαθόο κε εζηηαθή απόζηαζε 50mm. • Wide angle (επξπγώληνο) – Φαθόο κε εζηηαθή απόζηαζε κηθξόηεξε από 50mm. Δειαδή 35mm, 28mm, 18mm, 10mm. • Telephoto (ηειεθαθόο) – Φαθόο κε εζηηαθή απόζηαζε κεγαιύηεξε από 50mm. Δειαδή 70mm 105mm 200mm 400mm… • Zoom είλαη νη θαθνί κε κεηαβιεηή εζηηαθή απόζηαζε. Δειαδή 70-210mm, 28-70mm, 18-200mm, 10-20mm. 17 Η Δζηιακή Απόζηαζη ηοσ Φακού Η πην ζεκαληηθή δηαθνξά κεηαμύ ησλ θαθώλ είλαη ε εζηηαθή ηνπο απόζηαζε, δειαδή ε απόζηαζε αλάκεζα ζην νπηηθό θέληξν ηνπ θαθνύ θαη ηνπ αηζζεηήξα ηεο κεραλήο*. Απηή ε απόζηαζε κεηξηέηαη όηαλ ν θαθόο είλαη εζηηαζκέλνο ζην άπεηξν (δειαδή ζε κηα απόζηαζε απνκαθξπζκέλε, ώζηε ην θσο λα θηάλεη ζε απηόλ κε αθηίλεο ζρεδόλ παξάιιειεο). *Ο αηζζεηήξαο είλαη ηνπνζεηεκέλνο ζην εζηηαθό επίπεδν ηνπ θαθνύ. 18 Οπηηθό θέληξν 19 • Ο θαθόο κε κηθξή εζηηαθή απόζηαζε θάλεη απόηνκε δηάζιαζε ησλ αθηηλώλ πνπ εζηηάδνπλ πίζσ θαη θνληά ζην θαθό θαη ζρεκαηίδνπλ κηθξό είδσιν. Όζν πην κεγάιε είλαη ε εζηηαθή απόζηαζε ηόζν κηθξόηεξε είλαη ε δηάζιαζε ησλ αθηηλώλ. Τν είδσιν ζρεκαηίδεηαη ζε κεγαιύηεξε απόζηαζε από ην θαθό θαη νη δηαζηάζεηο ηνπ είλαη κεγαιύηεξεο. Τν κέγεζνο ηνπ εηδώινπ απμάλεηαη αλάινγα κε ηελ αύμεζε ηεο εζηηαθήο απόζηαζεο. Αλ ν θαθόο ησλ 25mm ζρεκαηίδεη είδσιν 1.2 εθ ηόηε ν θαθόο ησλ 50mm ζα ζρεκαηίζεη είδσιν κε κέγεζνο 2.4 εθ. • Εθόζνλ έλαο θαθόο κε κεγάιε εζηηαθή απόζηαζε ζρεκαηίδεη κεγαιύηεξν ην είδσιν ελόο ζέκαηνο, δελ ζα κπνξεί λα πεξηιάβεη παξά κόλν κηθξόηεξν ηκήκα ηεο εηθόλαο ηνπ ζέκαηόο ηνπ. • Απηό ζεκαίλεη όηη ζα έρνπκε κείσζε ζηε γσλία παξαηήξεζεο. 20 21 Οι θακοί ζήμερα • Η κεγάιε πιεηνςεθία ησλ θαθώλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζήκεξα είλαη απηόκαηεο εζηίαζεο (Auto focus) θαη zoom: Σε όινπο ππάξρεη θνπκπί γηα επηινγή ηεο ρεηξνθίλεηεο εζηίαζεο γηα ηηο πεξηπηώζεηο όπνπ ην autofocus απνηπγράλεη Σηνπο πεξηζζόηεξνπο θαθνύο ππάξρεη θαη ην θνπκπί γηα ηελ επηινγή ηνπ Image stabilization • Ο επόκελνο δηαρσξηζκόο ησλ θαθώλ έρεη λα θάλεη κε ην κέγεζνο ηνπ αηζζεηήξα ηεο κεραλήο. Υπάξρνπλ θαθνί πνπ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζε όιεο ηηο κεραλέο αλεμάξηεηα από ην κέγεζνο ηνπ αηζζεηήξα ηεο κεραλήο , (full frame ή κηθξόηεξν) θαη θαθνί πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη κόλν ζε κεραλέο κε αηζζεηήξα κηθξόηεξν από full frame (24Φ36mm). • Canon EF-S, Nikon DX, SONY DT, Pentax DA, Sigma DC, Tamron Di- II 22 Image stabilization Φακός με ηαθεροποιηηή εικόνας (image stabilization lens): Φαθόο κε ελζσκαησκέλν ζύζηεκα ζηαζεξνπνίεζεο εηθόλαο, ην νπνίν κεηώλεη ηηο δνλήζεηο θαηά ηε ιήςε (IS-Canon, VR-Nikon, O.I.S-Panasonic, OS-Sigma, VC-Tamron). Φξήζηκνο όηαλ απαηηείηαη κεγάινο ρξόλνο έθζεζεο θαη δελ ππάξρεη δπλαηόηεηα ηνπνζέηεζεο ζε ηξίπνδα, ηδηαίηεξα ζε θαθνύο κε κεγάιε εζηηαθή απόζηαζε (>100mm) πνύ επεξεάδνληαη πεξηζζόηεξν από ηηο δνλήζεηο ηεο θσηνγξαθηθήο κεραλήο. Όηαλ ε κεραλή είλαη ηνπνζεηεκέλε ζε ηξίπνδα ζπζηήλεηαη από ηνπο θαηαζθεπαζηέο λα απελεξγνπνηνύκε ην Image Stabilization. Μεηνλέθηεκά ηνπ ην πςειό θόζηνο θαη ε θαηαλάισζε ξεύκαηνο από ηελ κπαηαξία. Σήκεξα ππάξρεη θαη ζύζηεκα ζηαζεξνπνίεζεο ηεο εηθόλαο, ην νπνίν βξίζθεηαη ζην ζώκα ηεο κεραλήο (SONY, PENTAX). 23 Διζαγφγή ηοσ όροσ crop factor • Σηηο Digital θσηνγξαθηθέο κεραλέο ην κέγεζνο ηνπ αηζζεηήξα (sensor) ζπγθξίλεηαη κε ην κέγεζνο ηνπ αξλεηηθνύ (24Φ36mm). Full frame νλνκάδεηαη ν αηζζεηήξαο ηνπ νπνίνπ ην κέγεζνο είλαη ίζν κε ην κέγεζνο ηνπ αξλεηηθνύ. Κάπνηεο κεραλέο ρξεζηκνπνηνύλ full frame αηζζεηήξα θαη θάπνηεο αηζζεηήξεο κε κηθξόηεξν κέγεζνο. • Crop factor είλαη ε αλαινγία ηεο δηαγσλίνπ ελόο full frame αηζζεηήξα κε ηε δηαγώλην ελόο αηζζεηήξα κε κηθξόηεξν κέγεζνο (X1.3, X1.5, X1.6, X2) 24 • Η εζηηαθή απόζηαζε όισλ ησλ θαθώλ όηαλ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε κεραλέο κε αηζζεηήξα κηθξόηεξν από full frame πνιιαπιαζηάδεηαη επί ην crop factor. • Η εζηηαθή απόζηαζε ελόο θαθνύ 50mm κεηαηξέπεηαη ζε 75mm ζε κεραλή κε crop factor X1.5. Έλαο θαθόο zoom 18-200mm κεηαηξέπεηαη ζε 23.4-260mm όηαλ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ζε κεραλή κε crop factor X1.3. • Απηό ηζρύεη θαη γηα ηνπο θαθνύο πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ γηα λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κόλν ζε κεραλέο κε αηζζεηήξα κηθξόηεξν από full frame. 25 26 27 Προβλήμαηα θακών Αλ κπνξνύζακε λα θάλνπκε κηα θάζεηε ηνκή ζην θαθό κηαο ζύγρξνλεο κεραλήο ζα αλαθαιύπηακε κηα πνιπζύλζεηε θαηαζθεπή. Οη θαιύηεξνη θσηνγξαθηθνί θαθνί ζηηο κέξεο καο είλαη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ζπλδπαζκνί πνιιώλ ζηνηρείσλ (δει. απιώλ θαθώλ) ππνινγηζκέλνη γηα αθξηβέζηεξε εζηίαζε κε πνηθίιεο ζπλζήθεο θσηηζκνύ, θάηη πνπ δελ ζα κπνξνύζε πνηέ λα θάλεη έλαο απιόο ζπγθιίλνληαο θαθόο. Ο αξηζκόο ησλ δηαθνξεηηθώλ ζηνηρείσλ ζε έλα πνιπζύλζεην θαθό αξρίδεη από δύν ζε κηα απιή θηελή κεραλή, γηα λα θηάζεη ζε είθνζη θαη πάλσ ζε έλα πνιύπινθν θαθό δνπκ. 28 29 Ο ζύλζεηνο θαθόο δίλεη ηε ιύζε ζην πξόβιεκα ησλ θαηαζθεπαζηώλ γηα ηηο εθηξνπέο, ηηο αιινηώζεηο δειαδή πνπ παξνπζίαδαλ νη θσηνγξαθίεο, αλάινγα κε ηηο αληηδξάζεηο ησλ θαθώλ ζην θσο. Όηαλ νη θσηεηλέο αθηίλεο πεξλνύλ κέζα από έλα θαθό δελ αληηδξνύλ κε ηνλ ίδην ηξόπν, πξάγκα πνπ δεκηνπξγεί αξθεηά πξνβιήκαηα. Αξρηθά, ηα ρξώκαηα δηαζιώληαη κε δηαθνξεηηθή γσλία ην θαζέλα, π.ρ. ην κπιε ζρεκαηίδεη κεγαιύηεξε γσλία δηάζιαζεο από ην θόθθηλν. Έηζη όηαλ κηα κπιε θαη κηα θόθθηλε δέζκε θσηόο μεθηλνύλ από έλα ζεκείν παξάιιεια θαη κπαίλνπλ καδί ζην θαθό ζα βγνπλ από απηόλ ζε ειάρηζηα δηαθνξεηηθά ζεκεία θαη ηόηε δελ ζα πέζνπλ επάλσ ζην sensor ζην ίδην αθξηβώο ζεκείν. Απηό ζα είλαη ην θαηλόκελν ηεο ρξσκαηηθήο εθηξνπήο, ην νπνίν θάλεη ηηο θσηνγξαθίεο λα κελ είλαη θαζαξέο. Σηηο έγρξσκεο εηδηθόηεξα παξνπζηάδνληαη παξάμελεο αιινηώζεηο όπσο κπιε πιαίζην ζηνλ θνξκό ηνπ δέληξνπ θαη θίηξηλν ζην αλζξώπηλν πξόζσπν. 30 Δελ ζα κπνξνύζακε λα απνθύγνπκε ηε ρξσκαηηθή εθηξνπή αλ ρξεζηκνπνηνύζακε θαθό κε έλα κόλν ζηνηρείν. Μόλε ε ρξήζε πεξηζζόηεξσλ ζηνηρείσλ ζα δηόξζσλε ηελ εθηξνπή. Απηό γίλεηαη γηαηί ε θακππιόηεηα ηνπ θάζε ζηνηρείνπ θαη ην είδνο ηνπ γπαιηνύ, από ην νπνίν είλαη θαηαζθεπαζκέλν, επεξεάδνπλ ηε δηάζιαζε ηεο θάζε αθηίλαο. Τελ ηδηόηεηα απηή εθκεηαιιεύεηαη ν θαηαζθεπαζηήο θαθώλ. Γλσξίδνληαο κε αθξίβεηα ηε ρξσκαηηθή εθηξνπή ηνπ πξώηνπ θαθνύ, ζρεδίαζε έλα δεύηεξν θαθό από δηαθνξεηηθό γπαιί θαη θακππιόηεηα, ππνινγηζκέλν λα θάλεη ρξσκαηηθή εθηξνπή εληειώο αληίζεηε από ηελ πξώηε. Όηαλ ηνπο δύν απηνύο θαθνύο ηνπο ρξεζηκνπνηνύκε καδί, νη εθηξνπέο εμνπδεηεξώλνπλ ε κηα ηελ άιιε θαη ηόηε όια ηα ρξώκαηα πνπ μεθηλνύλ από έλα ζεκείν εζηηάδνληαη ζην ίδην ζεκείν επάλσ ζην sensor. 31 Η εμνπδεηέξσζε ησλ νπηηθώλ ζθαικάησλ κε ηε ρξήζε ησλ αληηζέησλ ηνπο εθαξκόδεηαη θαη ζε άιιεο εθηξνπέο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνπο απινύο θαθνύο. Απηόο είλαη ν ιόγνο πνπ έλαο αθξηβόο θαθόο έρεη πνιιά ζηνηρεία πνπ ζρεδηάζηεθαλ κε ειεθηξνληθνύο ππνινγηζηέο, επεμεξγάζηεθαλ κε αλνρέο κηθξόηεξεο από ιίγα εθαηνκκπξηνζηά ηνπ εθαηνζηνύ θαη δνθηκάζηεθαλ κε αθηίλεο ιέηδεξ. Τν έλα ζηνηρείν βνεζά ζηε δηόξζσζε ηεο εθηξνπήο ησλ άιισλ, ελώ ηα άιια ζηνηρεία δηνξζώλνπλ ηηο δηθέο ηνπ εθηξνπέο. Τειηθά, κεηά από έλα ιεπηό ζπλδπαζκό ησλ νπηηθώλ θαηλνκέλσλ, όιεο νη εθηξνπέο δηνξζώλνληαη θαη κηα θαζαξή θσηνγξαθία απνηππώλεηαη ζηνλ αηζζεηήξα ηεο κεραλήο. 32 Γιάθραγμα Φακών Apperture Τν δηάθξαγκα είλαη έλα από ηα πιένλ ρξήζηκα κέξε ηνπ θαθνύ θαη ηεο θσηνγξαθηθήο κεραλήο γεληθόηεξα θαη ε κέγηζηε ηηκή ηνπ θαζνξίδεη ελ πνιινίο ηελ πνηόηεηα θαη ηελ ηηκή ηνπ θαθνύ. Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν ηεο ποζόηηηας ηοσ θφηός πνπ πεξλά από ην θαθό ζην ζώκα ηεο κεραλήο γηα λα γξάςεη ζηελ θσηνεπαίζζεηε επηθάλεηα θαη είλαη ρξήζηκν γηα ηνλ καθοριζμό ηοσ βάθοσς πεδίοσ. Αθνύ πεηξακαηηζηνύκε ζηελ αξρή γηα λα θαηαλνήζνπκε θαη λα «αηζζαλζνύκε» ην πώο θαη πόζν επεξεάδεη ηηο θσηνγξαθίεο καο, κεηά κπνξνύκε λα «παίμνπκε» κε ην εξγαιείν απηό γηα λα δεκηνπξγήζνπκε εηθόλεο όπσο εκείο ζέινπκε. 33 Σι είναι ηο διάθραγμα ηοσ θακού; Είλαη ε νπή ζηε βάζε ηνπ θαθνύ κεηαβιεηήο δηακέηξνπ πνπ δηακέζνπ απηήο πεξλά ην θσο ζηελ πιάηε ηεο κεραλήο. Σπκβνιίδεηαη κε ην ιαηηληθό γξάκκα f θαη αλαθέξεηαη ζαλ f/stop. Είλαη ν ιόγνο ηεο εζηηαθήο απόζηαζεο ηνπ θαθνύ πξνο ηε δηάκεηξν ηνπ θύθινπ αλνίγκαηνο. Δίλεη ην λνύκεξν ζηελ αλαγξαθόκελε αξίζκεζε ηνπ δηαθξάγκαηνο ζην δαθηπιίδη ηνπ θαθνύ θαη είλαη αληηζηξόθσο αλάινγε κε ην πξαγκαηηθό ηεο άλνηγκα. Δειαδή f/2.8 είλαη κεγαιύηεξν άλνηγκα, καο δίλεη πεξηζζόηεξν θσο θαη f/22 είλαη κηθξόηεξν άλνηγκα, καο δίλεη ιηγόηεξν θσο. Επίζεο, ζα πνύκε όηη κεγαιύηεξν δηάθξαγκα καο δίλεη κηθξόηεξν βάζνο πεδίνπ θαη κηθξόηεξν f αληίζηνηρα κεγαιύηεξν βάζνο πεδίνπ. Μπνξείηε εμάιινπ λα ην δηαπηζηώζεηε θαη κόλνη ζαο ηξαβώληαο ην ίδην θάδξν κε δηαθνξεηηθά f/stop. 34 35 Η πνζόηεηα ηνπ θσηόο πνπ πεξλά κέζα από θάζε άλνηγκα δηαθξάγκαηνο είλαη ε δηπιάζηα από ηελ πνζόηεηα πνπ πεξλά κέζα από ην επόκελν άλνηγκα θαη ε κηζή από απηή πνπ πεξλά κέζα από ην πξνεγνύκελν άλνηγκα. 36 37 Παίζονηας με ηο διάθραγμα • Τνπνζεηήζηε ηε κεραλή ζαο ζην Manual θαη αθνινύζσο επηιέμεηε άλνηγκα δηαθξάγκαηνο f/8, κεηά βάιηε εθείλε ηελ ηαρύηεηα κε ηελ νπνία ην θσηόκεηξν ηεο κεραλήο ζαο δίλεη έλδεημε 0 θαη ηξαβήμηε κηα θσηνγξαθία. Σηε ζπλέρεηα αλνίμηε ην δηάθξαγκα ζην f/5.6, f/4, f/2.8 ηξαβώληαο θάζε θνξά κηα θσηνγξαθία. Σπλερίζηε επηιέγνληαο πην θιεηζηά δηαθξάγκαηα f/11, f/16, f/22. Τη παξαηεξείηε; Σηε δηάξθεηα ηεο όιεο δηαδηθαζίαο κελ αιιάμεηε ηελ ηαρύηεηα ηεο κεραλή ζαο νύηε λα κεηαθηλήζεηε ηε κεραλή. • Οη παξαηεξήζεηο απηέο είλαη ρξήζηκεο γηα λα γίλεη θαηαλνεηό ην πώο θαη πόζν επεξεάδεηαη ε πνζόηεηα ηνπ θσηόο πνπ πεξλά από ην θαθό ζηε κεραλή κε ηελ αιιαγή ηνπ δηαθξάγκαηνο. 38 39 Βάθος πεδίοσ • Από νιόθιεξε ηελ εηθόλα πνπ βιέπνπκε ηελ ώξα ηεο θσηνγξάθεζεο κόλν έλα επίπεδν από όιν ην ζέκα απνηππώλεηαη κε απόιπηε επθξίλεηα πάλσ ζηνλ αηζζεηήξα ηεο κεραλήο καο. Είλαη ην επίπεδν ζην νπνίν επηιέγνπκε λα εζηηάζνπκε κε ην θαθό καο. Θέκαηα πνπ βξίζθνληαη κπξνζηά θαη πίζσ από ην ζεκείν απόιπηεο επθξίλεηαο θαη κέζα ζε κηα απόζηαζε, εκθαλίδνληαη ρσξίο λα είλαη απόιπηα εζηηαζκέλα. Η απόζηαζε απηή νλνκάδεηαη βάζνο πεδίνπ. 40 • Τν βάζνο πεδίνπ δελ έρεη θαζνξηζκέλα όξηα. Πξννδεπηηθά ε εηθόλα αιιάδεη από έληνλα θαζαξή ζε ιηγόηεξν θαζαξή. Τξεηο είλαη νη παξάγνληεο πνπ ειέγρνπλ ηελ ηηκή ζην βάζνο πεδίνπ: 1. Σο διάθραγμα, 2. Η εζηιακή απόζηαζη ηοσ θακού, και 3. Η απόζηαζη θακού και θέμαηος. • Υρήζεις βάθοσς πεδίοσ * Μηθξό βάζνο: πνξηξαίηα (απαξαίηεην;;;), θνληηλέο ιήςεηο, ζηνύληην θιπ. * Μεγάιν βάζνο: ηνπία , θσηνγξαθία δξόκνπ, ξεπνξηάδ θιπ . 41 Βάθος πεδίοσ είλαη ε ελδηάκεζε απόζηαζε κέζα ζην εύξνο ηεο νπνίαο ηα αληηθείκελα θαίλνληαη λεηαξηζκέλα (θαζαξά, sharp). Αιιηώο, είλαη ηερληθά ζσζηό λα πνύκε όηη είλαη ε δώλε απνδεθηήο νμύηεηαο κπξνζηά θαη πίζσ από ην λεηαξηζκέλν ζεκείν. Η ζσζηή ρξήζε ηνπ βάζνπο πεδίνπ καο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα ηνλίδνπκε ζεκεία ηνπ θάδξνπ πνπ καο ελδηαθέξνπλ θαη λα ηα «πξνβάινπκε» κέζα από ηε θσηνγξαθία καο. 42 Βάθος πεδίοσ – άνοιγμα διαθράγμαηος 50mm f/22 50mm f/11 50mm f/4.5 43 135mm f/5.6 135mm f/11 135mm f/22 44 Βάθος πεδίοσ – Δζηιακή απόζηαζη 50mm f/11 135mm f/11 28mm f/11 45 Βάθος πεδίοσ-απόζηαζη 50mm f/11 Μαθξηά Κνληά Πνιύ θνληά 46 Αθξαίν παξάδεηγκα 47 Φακός με κλίμακες διαθραγμάηφν, αποζηάζεφν και βάθη πεδίοσ Προοπηική Όηαλ ν θσηνγξάθνο ζέιεη λα απμήζεη ην κέγεζνο ηεο εηθόλαο έρεη ζεκαζία αλ πιεζηάδεη πεξηζζόηεξν ην ζέκα ηνπ ή αλ ρξεζηκνπνηεί θαθό κε κεγαιύηεξε εζηηαθή απόζηαζε; Η απάληεζε είλαη θαηαθαηηθή. Οη εηθόλεο πνπ αθνινπζνύλ δείρλνπλ ηηο ιεπηέο δηαθνξέο πνπ παξνπζηάδεη ην θαζέλα από απηά ηα δύν ζπζηήκαηα. Η πξώηε ζεηξά θσηνγξαθηώλ είλαη απνηέιεζκα από έλα πείξακα πνπ έγηλε ρξεζηκνπνηώληαο θαθό zoom κε κεραλή compact. Οη θσηνγξαθίεο ηξαβήρηεθαλ από ηελ ίδηα πάληα ζέζε. Γηα ηελ πξώηε, ε εζηηαθή απόζηαζε ηνπ θαθνύ ήηαλ 28mm, γηα ηε δεύηεξε ε εζηηαθή απόζηαζε ηνπ θαθνύ ήηαλ 60mm θαη γηα ηελ ηξίηε εηθόλα ν θαθόο ήηαλ ζηα 118mm. 49 28mm 60mm 118mm 50 Όπσο ήηαλ θπζηθό, ν θαθόο κε ηε κηθξόηεξε εζηηαθή απόζηαζε έδσζε ηε κηθξόηεξε εηθόλα ηεο πξνηνκήο θαη είρε πνιύ κεγάιε γσλία θάιπςεο. Ο θαθόο κε ηε κεγαιύηεξε εζηηαθή απόζηαζε έδσζε ηελ πην ζηελή άπνςε, ηε κεγέζπλζε δειαδή ελόο ηκήκαηνο ηεο αξρηθήο εηθόλαο. Τν θεθάιη είλαη κεγαιύηεξν αιιά ην ίδην έγηλε θαη κε ηνλ ηνίρν ηεο εθθιεζίαο θαη ηα θάγθεια. Η κεγέζπλζε απηή δελ άιιαμε ηελ πξννπηηθή γηαηί δελ άιιαμε ε ζρέζε αλάκεζα ζην κέγεζνο ηεο πξνηνκήο θαη ησλ γύξσ αληηθεηκέλσλ. Τν θεθάιη βξίζθεηαη ην ίδην ηκήκα ηνπ ηνίρνπ ζε όιεο ηηο εηθόλεο ρσξίο λα πιεζηάδεη πνηέ πξνο ηελ νξνθή. 51 Οη θσηνγξαθίεο ηεο θάησ ζεηξάο ιήθζεθαλ θαη νη ηξεηο κε θαθό 28mm πνπ πιεζίαδε όκσο ζπλέρεηα πξνο ζηελ πξνηνκή. Καζώο ε κεραλή πιεζίαδε, άιιαδε θαη ε πξννπηηθή. Σηελ ηξίηε θσηνγξαθία ε πξνηνκή δελ είλαη ζην ίδην ζεκείν ηνπ ηνίρνπ αιιά έθηαζε ηελ νξνθή ηεο εθθιεζίαο. Τα θάγθεια θαίλνληαη ηώξα λα είλαη ςειόηεξα από ηελ πξνηνκή. Απηή ηελ αιιαγή ζηελ πξννπηηθή ζα βιέπαηε θη εζείο αλ πιεζηάδαηε νη ίδηνη ηελ πξνηνκή. 52 53 Διδικοί θακοί Φακός «μάηι υαριού» (fish eye lens): Υπεξεπξπγώληνο θαθόο 180 κνηξώλ. Έρεη ζπλήζσο εζηηαθή απόζηαζε 15 ή 16 mm. Φακός μάκρο (macro lens): Φαθόο ηθαλόο λα εζηηάζεη ζε πνιύ θνληηλή απόζηαζε (π.ρ. κέρξη θαη 25 εθ. γηα έλαλ λνξκάι) θαη ηθαλόο λα απνδίδεη θαιύηεξα ζε ηέηνηα απόζηαζε. Ιδαληθά, έλαο κάθξν θαθόο πξέπεη λα δίλεη είδσιν κε ζρέζε κεγέζπλζεο 1:1 πξνο ην αληηθείκελν. 54
© Copyright 2024 Paperzz
