[ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
Γράφει ο συγγραφέας-λαογράφος ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΚΑΚΗΣ / www.lekakis.com
ΑΡΚΑΔΙΑ
Ένα
Ένα αρχαίο υδραυλικό έργο, που εξακολουθεί να λειτουργεί 2350 χρόνια!
Tο αρχαιότερο εν χρήσει υδραυλικό έργο του κόσμου!
τετράκρηνο, με
ε ν τοι χισ μέ ν η
επιγραφή, το οποίο διατηρεί
ακόμη το αρχαίο του όνομα
(«Φιλίππειος
Κρήνη»),
εξακολουθεί να προσφέρει
το νερό του, εδώ και ακριβώς 2.350 χρόνια, καθιστώντας το έτσι, το αρχαιότερο
εν χρήσει υδραυλικό έργο
του κόσμου! Σ’ έναν λόφο
της Νεστάνης, στην θέση
που σήμερα καλείται Άγ.
Νικόλαος, ο Φίλιππος της
Μακεδονίας, ο οποίος είχε
στρατοπεδεύσει στην περιοχή, το 338 π.Χ., κατασκεύασε την κρήνη για τις ανάγκες υδρεύσεως των στρατευμάτων του… Απ’ αυτήν
υδρεύεται έως και σήμερα
η κώμη της Νεστάνης! Έχει
υποστεί έκτοτε επεμβάσεις
κι επιδιορθώσεις, αλλά εξακολουθεί ρέουσα, κι αυτό
είναι που έχει σημασία…
Αλλά υπάρχει και άλλο
άξιο αναφοράς υδραυλικό
έργο στην Νεστάνη: Η επικοινωνία της καταβόθρας
της με την Δίνη (αναφέρεται και από τον Παυσανία).
Ιερός τόπος των αρχαίων
Αρκάδων. Όταν η Ρέα έτεκε
τον Ποσειδώνα, τον άφησε
δίπλα σε μία πηγή, πλάι
σε μία στάνη με αρνιά –
εξ ου και Άρνα. Είπε στον
πατέρα του Ποσειδώνα,
Κρόνο, ότι δεν έτεκε παιδί,
αλλά… άλογο! Έτσι γλίτωσε ο Ποσειδών! (Στο χωριό
Μηλιά Μαντινείας, υπάρχουν τα ερείπια του ιερού
του Ιππίου Ποσειδώνος).
Στην δε Δίνη, στις υποθα-
12
λάσσιες πηγές κοντά στο
Κιβέρι, στην θέση Γενέσιο (πηγές Αγ. Γεωργίου
ή Μικρός Ανάβαλος, που
επικοινωνεί με την σπηλαιοκαταβόθρα της Νεστάνης) οι αρχαίοι Αργίτες
θυσίαζαν άλογα στον Ίππιο
Ποσειδώνα… Η Νεστάνη,
το Κεφαλάρι Άργους, οι
πηγές της Λέρνας, η Λίμνη
Στυμφαλία, ο Φενεός, το
οροπέδιο της Τριπόλεως
Αρκαδίας, το σπήλαιο του
Κάψα, και οι πηγές της
Δίνης, είναι αδιακώλυτα
συγκοινωνούντα δοχεία
κάτω από τα σπλάγχνα της
αρκαδο-αργολικής γης…
Ο τρόπος να φθάσει
κανείς στην Νεστάνη είναι
πανεύκολος, από την ΕΟ
Κορίνθου-Τριπόλεως.
Όσο για την πολιτισμένη
κώμη της Νεστάνης, είναι
αμφιθεατρικώς κτισμένη
στους πρόποδες του Λυρκείου όρους. Εποπτεύει τον
σπουδαίο χώρο της Μαντινείας και ήλεγχε μια των
αρχαίων διόδων επικοινωνίας Αρκαδίας-Αργολίδος!
Η αρκαδική πόλις στα
αρχαία κείμενα αναφέρεται Νοστία (Στ. Βυζ.) και
Νοστέα (Λεξ. ΣΟΥΔΑ),
εκ του νόστου, ίδιον των
Ελλήνων και δη των Αρκάδων, που ήταν το πλέον
«φιλαπόδημον έθνος». (Και
εξακολουθούν: Μόνον την
20ετία 1950-70 περισσότεροι από 3.000 κάτοικοι
της Νεστάνης ξενητεύθηκαν!). Νεστάνη μετονομάσθηκε μόλις το 1927. Έως
ÅËËÇÍÉÊÏ ÐÁÍÏÑÁÌÁ, ÔÅÕ×ÏÓ 88ï
τότε λεγόταν Τσιπιανά, εκ
του βυζαντινού τοπωνυμίου Κήποι (> Κηπιανά).
Το τοπωνύμιο Κηπιανά,
δεν πρέπει να μας ξενίζει στον ορεινό τούτο τόπο
(παρόμοια τοπωνύμια απαντώνται και σε άλλα ορεινά μέρη της Ελλάδος). Η
περιοχή έχει ιδιαιτέρως
εύφορο περιβάλλον. Άλλωστε, οι αγροί των Νεστανιωτών, ευρίσκονται στο
αρχαίο Αργόν πεδίον - το
οροπέδιο, που βλέπουμε
σήμερα μετά την σήραγγα του Αρτεμισίου (προς
Τρίπολη), δεξιά μας, άλλοτε σαν λίμνη, κεκαλυμμένο από νερό κι άλλοτε ως
υπέροχη πεδιάδα… Τα νερά
αυτά, μαζεύονται από τα
πολλά ύδατα του μαντινειακού οροπεδίου, και δια
μέσου του ποταμού Φιδάρη
και καταβοθρών, πολλές εκ
των οποίων αρχαίες, που
κατασκεύασε ο βασιλεύς
Σήραγξ – εξ ου και σήραγγες – κατευθύνονται προς
την Αργολίδα… Η περιοχή παράγει κρασί, σιτηρά, κηπευτικά, μήλα, μέλι,
πατάτες, αχλάδια, σταφύλια, σκούπα, ψυχανθή και
κτηνοτροφικά προϊόντα.
Αφθονεί και το κυνήγι.
Στην Νεστάνη η κεντρική πλατεία διαθέτει πλατανοδροσιά και γραφικά
καφενεία. Και ρέει και
άλλο τετράκρηνο, η Κρήνη
Καλλιρρόη! Πετρόκτιστα
σπίτια – η Νεστάνη διακρίνεται για την παραδοσιακή
της αρχιτεκτονική. Το κτή-
Αριστερά: Κρήνη Φιλίππειος. Δεξιά: Επιγραφή Κρήνης. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γ. ΛΕΚΑΚΗΣ
ριο του παλαιού Δημαρχείου είναι δωρεά του Κεντρικού Συλλόγου Τσιπιανιτών
Σικάγου. Θαυμάσετε και το
ωραίο πέτρινο Δημοτικό
και Γυμνάσιο!
Το αρχαίο φρούριο της
Νοστέας, εκτίσθη επί γιγαντίου λόφου σε σχήμα τραπεζίου, που σήμερα καλείται Γουλάς (ή Κουλάς), κάτω
από τον λόφο της Πανηγυρίστρας. Ομοιάζει με
κυκλώπειο φυσικό οχυρό,
που η λαϊκή φαντασία
βλέπει σαν απολιθωμένο
γίγαντα! Σώζονται σε καλή
κατάσταση τα ερείπιά του.
Τα πελασγικά τείχη της
ακροπόλεως περικλείουν
έκταση 6 στρ.! Τα λείψανα
που είναι σήμερα ορατά,
είναι κτίσματα του 4ου
π.Χ. αι. Υπάρχει και ναός
της Δήμητρος, προς τιμήν
της οποίας εγίνοντο κάθε
χρόνο εορτές, «τα Δημήτρια», από τους Μαντινείς.
Η πόλη ήταν ήδη κατεστραμμένη και ερειπωμένη επί Παυσανία… Τον 13ο
αι. η Νεστάνη οχυρώθηκε
και από τους Φράγκους,
που την έκαμαν ορμητήριό
τους.
Στην κορυφή αυτού του
υψώματος, που ήλεγχε
όλην την περιοχή, κείται το
εκκλησίδιο του Άη Γιώργη.
Και τα ερείπια του ΙΝ Αναλήψεως (σώζονται τοιχογραφίες του). Στην ίδια πλαγιά και η μητρόπολις (30΄
από Νεστάνη). Επιβλητική,
σε απότομο ύψωμα. Στα Δ
αυτού, η ΙΜ Γοργοεπηκόου
ή ΙΜ Τσιπιανών, τρίκλιτη
θολοσκέπαστη βασιλική,
σε ύψος 680 μ. εντός πευκοδάσους. Θέα εξαιρετική
προς Μαντινεία. Ο ναός
πρωτοκτίσθηκε γύρω στο
1015. Ανακαινίσθηκε πολλάκις έκτοτε. Και ξανά τον
16ο αι. Τα νυν κτίσματα
είναι σύγχρονα, με εντοιχισμένα σπαράγματα αρχαίων μαρμάρων και βυζαντινών γλυπτών. Λιθόστρωτη
κλίμακα οδηγεί σε θαυμάσια κτίσματα, του 1740.
Και δυο παρεκκλήσια, ο Άγ.
Χαράλαμπος και οι Τρεις
Ιεράρχες. Στην βιβλιοθήκη
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012
της φυλάσσονται παλαιά
έγγραφα, σφραγίδες, λείψανα αγίων (όπως η κάρα
του αγ. Προκοπίου), καθώς
και ξυλόγλυπτος σταυρός,
δώρο της Μεγ. Αικατερίνης της Ρωσίας! Το σπουδαιότερο
έγ γραφο-κειμήλιο είναι ο κτητορικός
Κώδιξ-Νομοκανών (όμοιός
του φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη-αρ. 1917),
πατριαρχικό σιγίλιον του
Γρηγορίου Ε΄, ενώ σιγίλιο
της μονής, του 1594 ευρίσκεται τώρα στην Εθνική
Βιβλιοθήκη Παρισίων (S.
Grec 704 F8).
Στην κορυφή άλλου
λόφου, του Στόχου (που
διαθέτει και αναρριχητικά
πεδία), υπάρχει το ’ρημοκκλήσι του Άη Γιάννη Προδρόμου του Θερμολόγου.
Όταν επί οθωμανοκρατίας
υπέφεραν από θέρμες (ελονοσία) ζητούσαν την επέμβασή του για γιατρειά. Τα
ερείπιά του φαίνονται και
από την εθνική οδό…
Όλα αυτά, 90΄ από την
Αθήνα!..
13

ΚΦΡΑΣΗ - 3ο Γυμνάσιο Πετρούπολης

Εργασία

analutiko_programma_festibal[2]

Καφέ μπαρ - ArgolidaMarket.gr