Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών Τεύχος 44 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011 Λαϊκά λαχεία: ΑΦΙΕΡΩΜΑ στον Καραγκιόζη Ολόκληρο το έτος 2011 αφιερώνουν τα Κρατικά Λαχεία στον Καραγκιόζη. Όνειρο ετών η παρουσίαση φιγούρων του Καραγκιόζη μας στα Κρατικά Λαχεία. Η ιδέα είναι αρκετά παλαιά και πραγματοποιείται φέτος χάρη στην αγάπη μελών του προσωπικού των κρατικών λαχείων για τον Καραγκιόζη, του ίδιου τους του Διευθυντή, του προσωπικού του Νομισματοκοπείου της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς και χάρη στη συνεργασία των φορέων που πρόσφεραν αφιλοκερδώς το υλικό. Το αφιέρωμα εκτείνεται στα λαχεία των 52 κληρώσεων του Λαϊκού Λαχείου του 2011 παρουσιάζοντας 26 φιγούρες του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών με εναλλαγή ανά δύο βδομάδες. Το υλικό προσέφεραν οι παρακάτω φορείς: Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (Μ.Ε.Λ.Τ.). Το Σπαθάρειο Μουσείο στο Μαρούσι (Σ.Μ.). Το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών (Π.Σ.Θ.Σ.). Το πλούσιο υλικό που μας παραχωρήθηκε από τους παραπάνω Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΣ φορείς - ισοδύναμο της μεγάλης ιστορίας Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών -, στάθηκε Πανελλήνιου Σωματείου αδύνατο να χωρέσει μέσα στις 26 εικόνες. Θεάτρου Σκιών Έτσι, έγινε μια επιλογή, δίνοντας έμφαση Τζωρτζ 6 Αθήνα 106 77 αφενός στους παλαιούς καραγκιοζοπαίκτες (αρχείο Μ.Ε.Λ.Τ.) και το Σπαθάρειο και Τεύχος 44 - Φεβρουάριος 2011 αφετέρου στους εν ζωή και κυρίως στους Εξώφυλλο: νέους δημιουργούς (Π.Σ.Θ.Σ.). Κων/νος Κουτσουμπλής - Π. Καπετανίδης Έγινε προσπάθεια να φωτιστεί και το Διόρθωση κειμένου: θέμα της ελληνικότητας του Καραγκιόζη, Θωμάς Αθ. Αγραφιώτης παρουσιάζοντας ορισμένους ήρωες του ‘21, ΕΚΔΟΤΗΣ: αλλά και αμιγώς ελληνικές φιγούρες. Πάνος Β. Καπετανίδης Κάποιες εικόνες είναι ανέκδοτες και Τηλέφωνο: 210 46 16 664 αξίζει τον κόπο να τις αποκτήσουμε με την Γράψτε για την εφημερίδα αγορά ενός λαϊκού λαχείου. Και ποιος ξέρει; «Ο Καραγκιόζης μας». Ο Καραγκιόζης μας μπορεί τελικά να μας Στείλτε το κείμενό σας με e-mail στο: φέρει και τύχη! [email protected] Η σχετική θεματογραφία έχει www.karagkiozis.com προγραμματιστεί ως εξής: 2 Κλήρωση - Ημερομηνία κλήρωσης - Φιγούρα 1η 2η 3η 4η 5η 6η 7η 8η 9η 10η 11η 12η 13η 14η 15η 16η 17η 18η 19η 20η 21η 22η 23η 24η 25η 26η 27η 28η 29η 30η 31η 32η 33η 34η 35η 36η 37η 38η 39η 40η 41η 42η 43η 44η 45η 46η 47η 48η 49η 50η 51η 52η - Καλλιτέχνης - Προσφορά 4 Ιανουαρίου Ο Καραγκιόζης Υπουργός Σπύρος Κούζαρος 11 Ιανουαρίου 18 Ιανουαρίου Ο Μπαρμπαγιώργος Παναγιώτης Μιχόπουλος 25 Ιανουαρίου 1 Φεβρουαρίου Κολλητήρι Παναγιώτης Μιχόπουλος 8 Φεβρουαρίου 15 Φεβρουαρίου Χατζηαβάτης Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής 22 Φεβρουαρίου 1 Μαρτίου Σιορ Διονύσιος Μπάμπης Ρουμελιώτης 8 Μαρτίου 15 Μαρτίου Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Σπύρος Κούζαρος 22 Μαρτίου 29 Μαρτίου Αγλαΐα Πάνος Καπετανίδης 5 Απριλίου 12 Απριλίου Κοπρίτης Χάρης Μπιλλίνης 19 Απριλίου 26 Απριλίου Μορφονιός Ευγένιος Σπαθάρης 3 Μαΐου 10 Μαΐου Σταύρακας Ευγένιος Σπαθάρης 17 Μαΐου 24 Μαΐου Βεληγκέκας Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής 31 Μαΐου 7 Ιουνίου Αθανάσιος Διάκος Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής 14 Ιουνίου 21 Ιουνίου Καραγκιόζης Γιάγκος Σαμαράς 28 Ιουνίου 5 Ιουλίου Ο Αρματολός Πάνος Καπετανίδης 12 Ιουλίου 19 Ιουλίου Μανούσος ο Κρητικός Μπάμπης Ρουμελιώτης 26 Ιουλίου 2 Αυγούστου Ο Καραγκιόζης Μάγειρας Σπύρος Κούζαρος 9 Αυγούστου 16 Αυγούστου Ο Μεγαλέξανδρος και το φίδι Μπάμπης Ρουμελιώτης 23 Αυγούστου 30 Αυγούστου Άνδρας με Λατέρνα Θανάσης Σπυρόπουλος 6 Σεπτεμβρίου 13 Σεπτεμβρίου Καραγκιόζης Ευγένιος Σπαθάρης 20 Σεπτεμβρίου 27 Σεπτεμβρίου Αρχαίος Έλληνας Μπάμπης Ρουμελιώτης 4 Οκτωβρίου 11 Οκτωβρίου Γυναικά με τοπική ενδυμασία Μάνθος Αθηναίος 18 Οκτωβρίου 25 Οκτωβρίου Ο Καραγκιόζης Έλληνας Άγγελος Αλιμπέρτης 1 Νοεμβρίου 8 Νοεμβρίου Ο Καραγκιόζης Λόρδος Άθως Δανέλλης 15 Νοεμβρίου 22 Νοεμβρίου Κλέφτης Παναγιώτης Μιχόπουλος 29 Νοεμβρίου 6 Δεκεμβρίου Βεζυροπούλα Κώστας Καράμπαλης 13 Δεκεμβρίου 20 Δεκεμβρίου Άγγελος – Ελλάς Σπύρος Κούζαρος 27Δεκεμβρίου Μ.Ε.Λ.Τ. Μ.Ε.Λ.Τ. Σ.Μ. Π.Σ.Θ.Σ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Π.Σ.Θ.Σ. Π.Σ.Θ.Σ. Σ.Μ. Σ.Μ. Π.Σ.Θ.Σ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Π.Σ.Θ.Σ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Σ.Μ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Π.Σ.Θ.Σ. Π.Σ.Θ.Σ. Μ.Ε.Λ.Τ. Μ.Ε.Λ.Τ. Μ.Ε.Λ.Τ. Αρχίσαμε με τον Καραγκιόζη Υπουργό, που ίσως θα μπορούσε να κουμαντάρει καλύτερα ένα υπουργείο σήμερα αφού είναι παιδί του λαού μας και δεν το ξέχασε ποτέ! Το λαχείο, πέρα από το σκοπό που επιτελεί ως τυχερό παιχνίδι, αποτελεί και ένα συλλεκτικό αντικείμενο και υπάρχουν αρκετοί συλλέκτες ανά την επικράτεια, αλλά και παγκόσμια, οι οποίοι ενδιαφέρονται για τη θεματογραφία που αναπτύσσεται σ’ αυτό. Μερικά κομμάτια μετά από χρόνια «πιάνουν» υψηλές τιμές. Δημήτρης Φανάρας 3 «ΟΙ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ» του Θωμά Αθ. Αγραφιώτη Γ) «Ο Χριστιανομάχος της Φιλιππιάδας» Ο ι πατριωτικές παραστάσεις στον μπερντέ συνεχίστηκαν από τον Γιάννη και μετά την επιστροφή του στον Κραβασαρά. Το επικό στοιχείο διέκρινε και τους άλλους συναδέλφους του Γιάννη, τα υπόλοιπα δηλαδή τσιράκια του Ηλία. Ο Ηλίας είχε αρχίσει πλέον να ξεχνιέται στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας και σταδιακά άλλαζε στέκια μέχρι που κινήθηκε προς τα ανατολικά, αφήνοντας όμως τα δαχτυλικά του αποτυπώματα μέσα από τους ίδιους τους βοηθούς του. Και οι βοηθοί αυτοί, οι νέοι πια καραγκιοζοπαίχτες της δυτικής Ελλάδας, δεν ήταν πλέον απλώς ταλέντα. Είχαν ήδη εξελιχθεί σε πραγματικούς καλλιτέχνες με άρτια τεχνοτροπία. Ξεχώριζε από αυτούς κυρίως ο Μέμος ο Χριστοδούλου, με τον οποίο ο Γιάννης είχε δεθεί πιο πολύ σε σχέση με τους άλλους καραγκιοζοπαίχτες της ευρύτερης περιοχής. Ίσως επειδή ο Μέμος δεν ήταν Κραβασαριώτης, οπότε δεν υπήρχαν οι ιδιαίτερες τοπικιστικές αντιζηλίες ανάμεσά τους. Ήταν από το Αιτωλικό και ανέπτυσσε γόνιμη συνεργασία με τον Γιάννη, μια συνεργασία που φαινόταν ότι θα είχε συνέχεια και στο 4 άμεσο μέλλον. Στα 1881, τα παιχνίδια της Ιστορίας κάνανε ένα απρόσμενο δώρο στους Έλληνες. Οι μεγάλες Δυνάμεις, δίχως πόλεμο και μάχες, χωρίς να πέσει καν μια σταγόνα αίμα, δώσανε στην Ελλάδα την εύφορη Θεσσαλία με τον απέραντο κάμπο και τους σιτοβολώνες της. Η Μεγάλη Βουλγαρία, που θα κατείχε όλη την Μακεδονία, έμεινε στα χαρτιά και οι επεκτατικές τάσεις της δεν τελεσφόρησαν. Οι Βούλγαροι έμεναν προς το παρόν με την όρεξη. Χάρη στις διαπραγματεύσεις του ικανότατου Κουμουνδούρου και του ελπιδοφόρου Δεληγιάννη, περιοχές όπως η Λάρισα, ο Βόλος, η Καρδίτσα και τα Τρίκαλα, πέρασαν στην ελληνική δικαιοδοσία. Μαζί και η Άρτα, η μόνη απελευθερωθείσα πόλη από την περιοχή της Ηπείρου. Η απελευθέρωση της Άρτας οδήγησε σε αλλαγές στη γεωγραφική και καλλιτεχνική δράση των καραγκιοζοπαιχτών της δυτικής Ελλάδας. Στις εκεί ελεύθερες περιοχές παιζόντουσαν με αίσθημα εθνικής ανάτασης μονάχα τα πατριωτικά έργα μέχρι τότε. Στις τουρκοκρατούμενες περιοχές όμως αυτό δεν ήταν εύκολο, ιδίως αν το κοινό αποτελούνταν και από Μουσουλμάνους ή αν οι τούρκικες τοπικές αρχές ήταν αυστηρές. Έτσι προτιμούνταν, «από το τίποτα», ο κοινής αποδοχής «Μεγαλέξανδρος». Ή ένα έργο με ηρωικό χαρακτήρα, «δυστυχώς» όμως χαμηλότερων τόνων, με τον ίδιο τον Πασά να ζητάει από τους Έλληνες να συλλάβουν κάποιον Τούρκο που είναι άθελά του ο κακός της υποθέσεως. Ή στην πιο ακραία περίπτωση, «τι ξεπεσμός», μια κωμωδία Μόλις τέλειωσε το έργο με τον Καραγκιόζη και τον Μουχτάρ τον Χριστιανομάχο, το ίδιο βράδυ, ένας Τούρκος πέρασε ξαφνικά πίσω από τον μπερντέ. Ήταν μπέης από τη γειτονική Φιλιππιάδα, δέκα χιλιόμετρα δρόμος περίπου, και γνωστός στους Αρτινούς από τα παλιά. Η Άρτα και η Φιλιππιάδα χωριζόντουσαν πλέον με τα νέα χαραγμένα σύνορα, αλλά η μεταξύ τους επικοινωνία ακόμα υπήρχε, ειδικά τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση του 1881, προκειμένου να διεκπεραιωθούν οι αναγκαίες μετακινήσεις και τροποποιήσεις. Στην αρχή, ο Γιάννης σάστισε. Σίγουρα δεν περίμενε να δει έναν Τούρκο, και μάλιστα μπέη, μέσα στο κοινό της ελεύθερης Άρτας. Πίστευε ότι θα άκουγε παράπονα για την πανωλεθρία των Τούρκων, στο τέλος του έργου, από τους Έλληνες του βουνού. Ο μπέης θα ήταν αρκετά οργισμένος με την παράσταση που είχε μόλις δει. Ο μπέης όμως χαμογελούσε ή μάλλον παρίστανε τον χαμογελαστό. «Δεν περνάς, μπίρομ, τα σύνορα ταχιά να παίξεις και σε μας τούτο το έργο με τα κουτσούνια σου;», πρότεινε. Ο Γιάννης κάτι υποψιάστηκε και έθεσε έναν όρο: «Θα έρθω, αλλά θα παίξω ή το θεριό ή τον Μαύρο». Ο μπέης δυνάστη να είναι ο απόλυτα κακός της επέμενε και ήθελε το έργο με τον Μουχτάρ. υπόθεσης και πάντοτε ηθελημένα. Έπαιξε «Καλά», είπε ο Γιάννης. «Θα έρθω, μα θέλω τον Αλή Πασά με την Δάφνη, συγκίνησε να παίξω το έργο δίχως αλλαγές, όπως με τον Κατσαντώνη, προκάλεσε ρίγη με ακριβώς το είδες». Ο Τούρκος δέχτηκε και τη δράση των Ελλήνων του βουνού, αλλά εγγυήθηκε ότι δεν θα πείραζε κανείς τον εκεί που ο κόσμος έδειξε να συμπάσχει, Γιάννη, ακόμα και αν στο τέλος οι Έλληνες περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ήταν νικούσαν και πάλι τους Τούρκους. Παρά κατά την τελευταία βραδιά με τα τρομερά τους αρχικούς ενδοιασμούς του, ο Γιάννης βασανιστήρια που υπέστη ο Καραγκιόζης πείστηκε και την ίδια νύχτα, χωρίς τους από τον Μουχτάρ, προκειμένου να αλλάξει βοηθούς του, πέρασε μαζί με τον μπέη τα το όνομά του και την χριστιανική του πίστη. σύνορα... Το κοινό στην Άρτα σάστισε προσωρινά. Την επόμενη βραδιά όμως, ο Γιάννης Είχε συνηθίσει έναν Καραγκιόζη αστείο και είδε ότι οι φόβοι του βγήκαν αληθινοί. κωμικό, συχνά αισχρό και ακατέργαστο. Ο Οι Μουσουλμάνοι είχαν ρυθμίσει τα ήρωας αυτός όμως ως μάρτυρας του έθνους πάντα έτσι, ώστε να τον παγιδέψουν με και της θρησκείας ήταν κάτι που τους ένα φανατισμένο κοινό που ήταν έτοιμο ξένιζε. Ο Καραγκιόζης παρέμεινε μέχρι το για αντίποινα. Ο μπέης είχε διατάξει τη τέλος πιστός στον Ιησού Χριστό. νύχτα εκείνη να μείνουν όλοι οι Έλληνες από τον οθωμανικό μπερντέ. Από το 1881 και εξής όμως, η ελεύθερη πλέον Άρτα μπορούσε να απολαύσει άνετα και χωρίς αναστολές τα ηρωικά έργα του Καραγκιόζη. Ο Γιάννης δεν έχασε χρόνο. Ήταν από τους πρώτους που έφτασαν εκεί και παρουσίασε μέσα σε ένα διάστημα λίγων ημερών το εκλεκτότερο ρεπερτόριο του Ηλία αλλά και των μαθητών του. Τον Μεγαλέξανδρο τον άφησε στην άκρη. Είχε παιχτεί εξάλλου εκεί πολλές φορές παλιότερα και τον ξέρανε καλά. Για απλή κωμωδία ούτε λόγος. Έπαιξε μόνο έργα με ηρωικό χαρακτήρα και έντονο πατριωτικό συναίσθημα, όπως τα έπαιζε και στην ελεύθερη Ελλάδα, με τον Τούρκο 5 μέσα στα σπίτια τους κλεισμένοι, ενώ οι Τούρκοι της Φιλιππιάδας, που είχαν μάθει για την τούρκικη ήττα στην παράσταση της Άρτας, γύρευαν εκδίκηση. Ο Γιάννης ήταν σε αδιέξοδο. Ήταν αργά για αναβολή, καθώς ο μπερντές ήταν ήδη στημένος. Να μην έπαιζε τον Μουχτάρ; Ο μπέης όμως επέμενε και ήθελε το ίδιο έργο. Να άλλαζε την υπόθεση και το τέλος; Αυτό όμως θα ήταν ταπείνωση και θα πλήγωνε το φιλότιμο του καραγκιοζοπαίχτη. Δεν άντεχε να δείξει τον τσολιά να ηττάται από τον Τούρκο στο τέλος του έργου, κάτι που κατά βάθος ο ίδιος ο μπέης ποθούσε να απολαύσει. Ο Γιάννης το πήρε τελικά απόφαση. Θα έπαιζε το έργο ακριβώς όπως το ήξερε κι ας τον σκότωναν πυροβολώντας και αιματοκυλίζοντας το πανί. Θα έδινε τη ζωή του για την πατρίδα κι ας γινόταν αυτό όχι στο πεδίο της μάχης αλλά την ώρα της παράστασης. Αν προλάβαινε να την τελειώσει… Τα κεριά του μπερντέ άναψαν. Ο μπέης και το κοινό περίμεναν. Το κοινό αμιγώς τουρκικό. Οι Έλληνες κλειδαμπαρωμένοι στα σπίτια τους. Σκηνή πρώτη: Ο Χατζηαβάτης προτείνει στον Καραγκιόζη να πάει στον αφέντη τον Μουχτάρ για να πιάσει δουλειά. «Τον αφέντη το Μοσχάρι;», αντιλέγει ο Καραγκιόζης, αλλά το κοινό από κάτω βουβό, αντί να σκάσει στα γέλια όπως συνηθιζόταν με τούτο το αστείο. Ο Γιάννης έβλεπε ότι τολμούσε περισσότερο από όσο θα έπρεπε, αλλά το έργο θα συνεχιζόταν κανονικά. Σκηνή δεύτερη: Ο Καραγκιόζης κουβεντιάζει με τον Μουχτάρ. Ο Χριστιανομάχος ξαφνικά χτυπάει τον καμπούρη. Το κοινό χειροκροτεί με μεγάλο φανατισμό τον Τούρκο. Ήταν πολύ καλά στημένο το κόλπο του ύπουλου μπέη για 6 να ταπεινώσει τον Γιάννη. Το έργο ή θα τέλειωνε με την ήττα του Καραγκιόζη και των Ελλήνων ή δεν θα τέλειωνε ποτέ… Οι σκηνές προχωρούσαν και ο Μουχτάρ ξυλοκοπούσε ανελέητα τον Καραγκιόζη, ενώ οι φανατισμένοι θεατές επιδοκίμαζαν ξεσπώντας σε χειροκροτήματα, κάθε φορά που ο Τούρκος χτυπούσε τον Έλληνα ήρωα. Ακουγόντουσαν φωνές και βρισιές κατά του Καραγκιόζη στα τούρκικα αλλά και στα ελληνικά, καθώς οι εκεί Μουσουλμάνοι χειρίζονταν άνετα την ελληνική γλώσσα. Μέχρι το σημείο εκείνο, ο Γιάννης δεν είχε κάποιο πρόβλημα, καθώς έπαιζε το έργο χωρίς καμία αλλαγή. Έφτανε όμως το σημείο, κατά το οποίο ο Καραγκιόζης έβρισκε ένα όπλο και ετοιμαζόταν να πληρώσει τον Μουχτάρ με το ίδιο νόμισμα. Τι θα έκανε ο Γιάννης; Θα την έπαιζε τη σκηνή, όπως ακριβώς την ήξερε και με κίνδυνο της ζωής του ή θα άλλαζε ταπεινωμένος όλη τη ροή του έργου για να γλιτώσει; (συνεχίζεται) Στο επόμενο τεύχος: Δ) «Η εκδίκηση του Μπαρμπαγιώργου και της Ρούμελης» Διαδοχικές επεκτάσεις του Ελληνικού κράτους από το 1864 έως το 1948. ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ Π ερνοδιαβαίνοντας τη νεοελληνική ιστορία από τη δεκαετία του Εξήντα μέχρι σήμερα θα παρατηρήσουμε ότι ο Καραγκιόζης, μια λέξη που ταυτίστηκε με το Νεοέλληνα, τις αξίες, τις παραδόσεις, τα βάσανα και με την Ιστορία του γενικότερα, σταδιακά υποχωρεί –όχι στη συνείδηση του λαού μας- αλλά ως θέαμα αφήνοντας στη θέση του αρχικά το video στη δεκαετία του Ογδόντα, και μετέπειτα στους υπολογιστές ,στο διαδίκτυο και στις διάφορες μορφές της ψηφιακής ψυχαγωγίας. Συνεχίζει να υπάρχει και σήμερα αλλά όχι με την ορμή των παλαιότερων χρόνων, διατηρείται από άξιους καραγκιοζοπαίκτες που μαθήτευσαν πλάι στους μεγάλους δασκάλους (π.χ. Ευγένιος Σπαθάρης) αλλά και από νεότερους καραγκιοζοπαίκτες. Ειδικότερα, η γενιά του σήμερα είναι απορροφημένη από πολλούς παράγοντες, απόρροια των εποχών που ζούμε, οι οποίοι την κρατούν μακριά από το ελληνικό παραδοσιακό Θέατρο Σκιών. Το σχολικό πρόγραμμα σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης είναι πολύ απαιτητικό με αποτέλεσμα να μην περισσεύει αρκετός χρόνος για τα παιδιά όχι μόνο για ν’ ασχοληθούν με τον Καραγκιόζη αλλά και για άλλες δραστηριότητες (π.χ. αθλητισμός). Το φαινόμενο ενισχύουν τα κάθε λογής φροντιστήρια ξένων γλωσσών ή Μέσης Εκπαίδευσης τα οποία σε συνάρτηση με το επιβαρυμένο σχολικό πρόγραμμα καθιστούν τους μαθητές την πιο σκληρά εργαζόμενη κοινωνική τάξη. Το internet, τα playstation και οι κάθε λογής ψηφιακές μορφές διασκέδασης αποξενώνουν τα παιδιά όχι μόνο από την παράδοση -της οποίας αναπόσπαστο στοιχείο αποτελεί ο Καραγκιόζης μας-, αλλά ορισμένες φορές από κάθε άλλη δραστηριότητα του ‘’υπαρκτού’’ κόσμου μας και τα αποβλακώνουν μπροστά σε μια οθόνη όπου με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να ζωντανέψει μπροστά τους ό,τι φανταστούν. Έτσι μένουν ασυγκίνητοι από το ταπεινό λαϊκό μας θέατρο, το οποίο μεγαλώνοντας θεωρούν θέαμα ολότελα παιδιάστικο. Αλλά ο μεγαλύτερος εχθρός του Καραγκιόζη είναι η εποχή. Οι μεγάλες γυαλιστερές οθόνες, τα Ηigh-Definition και το Facebook παραμερίζουν το λαϊκό μας ήρωα για να έρθουν στη θέση του ορδές από ξενόφερτους υπερήρωες. Σ’ έναν κόσμο ηλεκτρονικό, διαδικτυακό και ψηφιακό για ορισμένους καλοθελητές ο Καραγκιόζης ανήκει πλέον στο 7 χρονοντούλαπο της Ιστορίας, ένα ακόμη έκθεμα ενός λαογραφικού μουσείου. Οι ελάχιστοι νεολαίοι που καταπιάνονται πίσω από το μπερντέ θεωρούνται γραφικοί απ’ τους συνομήλικους τους, καθώς αυτοί προτιμούν τα ροκ γκρουπάκια ή τα graffiti. Δε φταίνε μόνο αυτοί. Αυτά προβάλλει η τηλεόραση σήμερα, αυτά επιτάσσει η παγκοσμιοποίηση και η μόδα και αυτά ακολουθούν. Εμείς όμως οι άνθρωποι του Καραγκιόζη αρνούμαστε να καταθέσουμε τα όπλα-και τις σούστες μας- αμαχητί. Ήδη το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με την ΕΡΤ ούτως ώστε να επιστρέψει ο Καραγκιόζης στη μικρή οθόνη, γεγονός που θα τον τοποθετήσει ανάμεσα στα υπόλοιπα παιδικά προγράμματα και θα αναθερμάνει και το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων «παιδιών» που μεγάλωσαν μ’ αυτό. Επίσης, το κράτος να πριμοδοτήσει κάθε καραγκιοζοπαίκτη ώστε να παίζει στα Δημοτικά Σχολεία και ο Καραγκιόζης να συνεχίσει να προσφέρει γέλιο και χαρά, αλλά και ήθος, για να εμβαθύνει τις ιστορικές γνώσεις των παιδιών-κυρίως μέσα από τα ηρωικά έργα- αποτελώντας ένα πραγματικό σχολείο ιστορίας, λαογραφίας, και μια ευχάριστη ψυχαγωγία σ’ ένα κόσμο που παρά τη συνεχή υλικοτεχνική πρόοδο γίνεται συνεχώς χειρότερος. O Κωνσταντίνος Τσιάγγας είναι 18 χρονών και ερασιτέχνης καραγκιοζοπαίχτης. Μένει στο Αίγιο και είναι αυτοδίδακτος. Έκθεση με φιγούρες του Θεάτρου Σκιών από το αρχείο του καθηγητή Άρη Αλεξάκη Του Οδυσσέα Κανλή - Θεσσαλονίκη Με την ευκαιρία της μόνιμης έκθεσης που πρόκειται να γίνει στο μέλλον στα Ιωάννινα, με το πολύτιμο αρχείο του καθηγητή Άρη Αλεξάκη γύρω από τις φιγούρες τα σκηνικά και άλλα εργαλεία του Θεάτρου Σκιών, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης αποφάσισε να εκθέσει στο χώρο του ένα μικρό δείγμα από τη συλλογή αυτή. Έτσι, από τις 26.11.2010 έως τις 30.1.2011, στο φουαγιέ του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, εκτεθήκαν φιγούρες από πολλά μέρη του κόσμου, 8 όπως: Ινδία, Μπαλί, Κίνα, Τουρκία και φυσικά Ελλάδα. Η έκθεση είχε τον τίτλο «Μορφές του Θεάτρου Σκιών». Το αρχείο του Άρη Αλεξάκη έχει δοθεί μετά το θάνατό του από την γυναίκα του Ελένη Παγκρατίου-Αλεξάκη στην Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών και θα εκτεθεί σε μόνιμη βάση στα Ιωάννινα. Ο καθηγητής και μεταφραστής Άρης Αλεξάκης υπήρξε Επίτιμος Πρόξενος της Γαλλίας στα Ιωάννινα από το 1997 έως το 2008 καθώς και λάτρης του Θεάτρου Σκιών και κυρίως του καραγκιοζοπαίχτη Παναγιώτη Μιχόπουλου. Έφυγε από κοντά μας στις 2 Ιανουαρίου του 2008. «Ερωτόκριτος» Από τον Θίασο Ηλία Καρελλά Ένα παραμύθι με ζωντανή μουσική, σκιές, κούκλες και ηθοποιούς, βασισμένο στο αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου. «Του Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν, και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν. Και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν, μα στο Καλό κ’ εις το Κακό περιπατούν και τρέχουν». Μία από τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις του θιάσου επιστρέφει στο θέατρο «Προσκήνιο» για λίγες μόνο παραστάσεις. Ο θίασος Ηλία Καρελλά παρουσιάζει το μοναδικό αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου σε μία παράσταση όπου ταλαντούχοι ηθοποιοί (Κωνσταντίνα Γκόρου, Kάτια Ζαρκάδα, Αλέξανδρος Ιερωνυμίδης, Έκτορας Κυριάκου, Στέλιος Ξανθουδάκης, Φάνης Παυλόπουλος) και μουσικοί συναντούν κούκλες ανθρωπίνων διαστάσεων, περίτεχνες γιγαντοφιγούρες, μαγικές σκιές και ξυλοπόδαρους και αφηγούνται το πιο διάσημο παραμύθι για την αγάπη! Με φόντο ένα ευρηματικό σκηνικό, τραγούδια και ζωντανή παραδοσιακή μουσική, εντυπωσιακά κοστούμια και μάσκες, μικροί και μεγάλοι θεατές θα ονειρευτούν, θα συγκινηθούν και θα διασκεδάσουν σε μια παράσταση με έντονες εναλλαγές και υπέροχους φωτισμούς. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ Ένα βράδυ, στον κήπο του παλατιού του Βασιλιά Ηρακλή, δύο νέοι διαφορετικής καταγωγής, ο Ερωτόκριτος και η Αρετούσα, συναντιούνται τυχαία. Ο Ηρακλής, όμως, έχει μεγαλεπήβολα σχέδια για την κόρη του και για να τα πραγματοποιήσει, θα στείλει μακριά από τη χώρα τον Ερωτόκριτο και θα φυλακίσει την Αρετούσα... Για το προηγούμενο τεύχος της ηλεκτρονικής εφημερίδας «Ο Καραγκιόζης μας», πήραμε το παρακάτω e-mail: «Εύγε για τα κείμενα των Αγραφιώτη και Καλλιντζή του τεύχους. Καλή χρονιά - με την ευκαιρία - και να είστε πάντα δυνατοί, στις επάλξεις του γέλιου και της σάτιρας». Διαμαντής Καράβολας, εκδότης περιοδικού «Φαρφουλάς» Στείλτε μας κι εσείς την γνώμη σας στο [email protected] 9
© Copyright 2024 Paperzz
