3 o ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 2013 ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Συνάντησης-Σύνθεσης-Συνέργειας Η Δραματοθεραπεία και η Παιγνιοθεραπεία στον Κόσμο προγραμμα συνεδριου ΠΑΡ ΟΚΤ 11 ΣΑΒ ΟΚΤ 12 ΝΑΥΠΛΙΟ & ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ ΚΥΡ ΟΚΤ 13 2 3 o ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 2013 ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Συνάντησης-Σύνθεσης-Συνέργειας Η Δραματοθεραπεία και η Παιγνιοθεραπεία στον Κόσμο Σχεδιασμός Καταλόγου Βουνάτσου Μ. & Ντεξής Σ. Εκτύπωση IKONA N.G. CHRISTOPOULOS S.A. Design & Printing Company since 1896 4 5 3o ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 3rd INTERNATIONAL CONFERENCE ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & OF DRAMATHERAPY & ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ PLAYTHERAPY ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Ένωση Δραματοθεραπευτών & Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΑΥΠΛΙΟ ιστοσελίδα: www.edpe.gr, email: [email protected] ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Δ Η Μ Ο Κ ΡΑΤ Ι Α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Δ.Ο.Π.Π.Α.Τ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Δ Η Μ Ο Κ ΡΑΤ Ι Α Ν Ο Μ Ο Σ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Δ Η Μ Ο Σ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΧΟΡΗΓΟΙ Όπως είχαμε ήδη αναγγείλει κατά το 1ο Συνέδριο (2007) και κατά το 2ο Συνέδριο (2010) στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, κάθε τρία χρόνια θα πραγματοποιείται μια Διεθνής Συνάντηση με αντικείμενo τη Δραματοθεραπεία και την Παιγνιοθεραπεία. Εφέτος η επιθυμία και η αναγκαιότητα μας οδήγησαν σε νέες συναντήσεις συνθέσεις και συνεργασίες. Για πρώτη φορά το Συνέδριο συνδιοργανώνεται από τρεις φορείς: - Το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. - Την Ένωση Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας (ΕΔΠΕ). - Το Ινστιτούτο Δραματοθεραπείας «ΑΙΩΝ». Το 3ο Διεθνές Συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Υποστηρίζεται από το Δήμο Ναυπλιέων, τη Δ’ Εφορία Αρχαιοτήτων, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδας) του Πανεπιστημίου Harvard στο Ναύπλιο και άλλους τοπικούς Δημόσιους και Ιδιωτικούς φορείς. Η θεματική του 3ου Συνεδρίου είναι: «Η Δραματοθεραπεία και η Παιγνιοθεραπεία στον ΚΟΣΜΟ. Συνάντησης, Σύνθεσης, Συνέργειας ΤΟΠΟΣ». As we had already announced at the 1st Conference (2007) and at the 2nd Conference (2010) at Harokopio University, an International Meeting on Dramatherapy and Playtherapy will be organized every three years. This year desire along with necessity has led to new meetings, syntheses and synergies. This is the first time the Conference is being jointly organized by three bodies: - The Theatre Studies Department of the Faculty of Fine Arts of the University of Peloponnese - The Association of Dramatherapists and Play therapists of Greece (EDPE), and - The Aeon Dramatherapy Canter In this effort we have the support of the Municipality of Nafplion, of the Harvard University Center of Hellenic Studies in Nafplion, and of other local public and private organizations. The theme the Conference aims to explore is: “Dramatherapy and Playtherapy in the WORLD; SPACE for Meetings, Syntheses, Synergies”. The concepts of ‘meeting’, ‘synthesis’ and ‘synergy’ express a dynamic that combines the scientific with the philosophical approach to Dramatherapy 6 Τα τρία «Συν» περιέχουν μία νέα δυναμική που συνδυάζει την επιστημονική με τη φιλοσοφική προσέγγιση της Δραματοθεραπείας και της Παιγνιοθεραπείας καθώς συνιστούν πολύτροπες θεραπευτικές μεθόδους. Αλλάζουμε τον τόπο διεξαγωγής του Συνεδρίου, καθώς θα λάβει χώρα στο Ναύπλιο και στην Επίδαυρο. Οι εργασίες του Συνεδρίου τις δύο πρώτες ημέρες, θα διεξαχθούν στη πόλη του Ναυπλίου. Την τρίτη ημέρα, θα επισκεφτούμε το Ασκληπιείο και το Θέατρο της Επιδαύρου», εκεί που για πρώτη φορά συναντήθηκαν το Δράμα και η Θεραπεία. «Η Δραματοθεραπεία και η Παιγνιοθεραπεία στον Κόσμο». Ένα διαχρονικό και συγχρονικό ταξίδι στα γεγονότα, στις τάσεις, στις προοπτικές, στα ανοίγματα, στις συνεργασίες. Τελικά, ο «τόπος» είναι και ο «τρόπος» που με την εντροπία του αλλά και τη δυστροπία του προβάλλεται επάνω μας και ενσωματώνεται στους καθημερινούς μας ρόλους. Το 3ο Διεθνές Συνέδριο Δραματοθεραπείας & Παιγνιοθεραπείας θα πραγματοποιηθεί στις 11-12 & 13 Οκτωβρίου 2013, στο Ναύπλιο και την Επίδαυρο. 7 and Playtherapy, as these are methods that engage various modes and perspectives to approach healing; they are methods of ‘twists and turns’, of ‘many minds’ – polytropoi in the Homeric sense. Moreover, the venue is different as we will be hosted in Nafplion and Epidaurus. On the first two days the Conference will be held at Nafplion and on the third we will be visiting the Asclepieion and the Theatre of Epidaurus. This is where Drama and Therapy first came together. “Dramatherapy and Playtherapy in the World”; a cross-sectional and longitudinal journey through events, trends, prospects, openings and syntheses. After all, the space (topos) also dictates the manner (tropos), and it is through its various modes and eventually tempers and entropy that it is projected onto us and incorporated in our daily roles. The 3rd INTERNATIONAL Conference of Dramatherapy and Playtherapy will be held in Nafplion and Epidaurus on 11-12 & 13 October 2013. So, it’s bon voyage! Καλό μας ταξίδι, λοιπόν! For the Organizing and Scientific Committee of the 3rd Conference THE PRESIDIUM Για την Οργανωτική και την Επιστημονική Επιτροπή του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ALKISTIS KONTOGIANNI KONSTANTINA EIKOSIPENTARCHOU STELIOS KRASSANAKIS ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΡΧΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΜΕΛΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΔΠΕ ΤΘΣ • • • • • • • • • • • • • ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΡΧΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΓΙΑΣΜΙΝΑ ΤΖΕΛΕΠΗ ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΣΟΥΡΙΔΗ ΕΥΑΝΘΙΑ ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΛΑΒΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΑΛΚΗΣΤΙΣ Σαργολόγος Φραγκίσκος Γκούνη Βασιλική Φίλη Εύη Μπακοπούλου Μαρία Σιαχάμη Αναστασία Σταματοπούλου Μαρία ΜΕΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΔΠΕ ΤΘΣ • • • • • • • • • • • • • • • • ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ ΑΝΘΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΒΙΤΑ ΠΡΟΥΖΟΥ ΜΑΡΗ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΡΧΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΔΕΔΕΣΚΗ ΔΩΡΑ ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΝΙΑ ΜΑΣΟΥΡΙΔΗ ΕΥΑΝΘΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ ΛΙΛΑ ΓΙΩΤΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΑΛΚΗΣΤΙΣ Μπαρμπούση Βασιλική Τσιάρας Αστέριος Λεοντάρης Γιάννης Νικολάου Γιώργος Χριστίνα Ζώνιου ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ • • • • • • ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΡΧΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ • • ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΜΥΡΤΩ ΝΤΕΞΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΛΑΘΡΑΚΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΦΩΣΤΙΝΗ ΓΙΩΤΑ ΣΟΥΜΠΕΡΤ ΜΑΡΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ • ΚΑΓΚΟΥ ΒΙΡΓΙΝΙΑ 8 9 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Εισηγητές-Συντονιστές-Συντονιστές Βιωματικών Εργαστηρίων 1. ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Εισηγητές-Συντονιστές 2. ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ 3. ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 4. ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 5. Η ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΚΑΙ Η ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 6. ΣΥΖΕΥΞΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ 7. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΡ/ΠΕΥΤΗ ΚΣΙ ΤΟΥ ΠΑΙΓ/ΠΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 8. Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ 9. Η ΟΝΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΥ ΣΤΗ ΔΡ/ΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ 10. Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ 11. ΔΡ/ΠΕΙΑ - ΠΑΙΓ/ΠΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ 12. ΔΡ/ΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ. Α. Αποστολοπούλου Λ. Γιώτης Α. Γρηγοριάδου Δ. Δεδέσκη Κ. Εικοσιπεντάρχου Π. Ζαγανιάρης Ε. Ζαφειροπούλου Ζ. Ζήκου Χρ. Ζώνιου Β. Θεοφίλου Δ. Καβακίδου Φ. Καπή Ρ. Καραγεωργίου Μ.Καρέττα Α. Κατσιλέρου Ε. Κήτα Α. Κοντογιάννη Χ. Κοτσοβού Ε.Κούκια Ε. Κρασανάκη Σ. Κρασανάκης Σ. Λαζάρου Β. Λαμπρινουδάκης Γ. Λεοντάρης Α. Λούζη Γ. Μακρής Ε. Μακρογιάννη Ξ. Μαλαθράκη Α. Μπιτζαράκη Γ. Νικολάου Τ. Παλαβού Σ. Παπαδοπούλου Β. Πάπαλη Α. Πάστρα Ι. Πετρόπουλος Γ. Πόλος Μ. Προύζου Λ. Στυλιανούδη Ν. Τζαβάρας Ε. Τζελέπη Ε. Τιμπλαλέξη Α. Τσιάρας Μ. Τσιρώνη Α. Φωτεινού Δ. Φωτόπουλος Α.Χριστοφόρου Συντονιστές Βιωματικών Εργαστηρίων Γ. Αγγέλης Φ. Αθανασιάδου Ε. Αμπελά Α. Απέργη Α. Αρσενοπούλου Β. Βάββα Γ. Βασιλείου Α. Bohming Κ. Βόμβολος Γ. Βουνάτσου Δ. Δίπλας Π. Ζαγανιάρης Ε. Ζαφειροπούλου Ι. Ζαχμανίδη Β. Θεοφίλου Ε. Καβαλάρη Μ. Καρέττα Α. Κασταμονίτου Α. Κατσιλέρου Ε. Κήτα Ρ. Κουϊκόγλου Ε. Κούκια Ε. Κρασανάκη Σ. Λαζάρου Ε. Μασουρίδη Β. Μίχας Τ. Μπάμπαλης Α. Μπιτζαράκη Ν. Μπούτου Α. Νικολακάκη Ρ. Παπαθέου Β. Παπάλη Ε. Παπανικολάου Μ. Προύζου Π. Σκουρλέτης Μ. Σούμπερτ Ρ. Σταματάκη Σ. Τζώρτζη Δ. Φλεβάρη Α. Φουτρή 10 11 CONFERENCE PROGRAMME COORDINATOR & SPEAKERS TYPE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ DATE TIME LOCATION TITLE 11/10/2013 09:0010:00 VOULEFTIKO 11/10/2013 10:0011:30 VOULEFTIKO Presidium of the Opening Conference: meeting A. Kontoyianni K. Eikosipentarchou S. Krasanakis 11/10/2013 11.301145 SYNTAGMA SQUARE Students of the Nafplion TSD Coordinator: Ch. Zoniou 11/10/2013 12.0014.00 VOULEFTIKO L.Tzortzi D. Stavrou 11/10/2013 13:0014:30 TRIANON REHEARSAL 11/10/2013 12:00 13:00 UNIVERSITY ART GALLERY Coordinator: Α. Kontogianni Speakers: A. Katsilerou V. Papali S. Lazarou Round Table 11/10/2013 12:0014:00 LIDA TASSOPOULOU UNIVERSITY Director I. Ζaxmanidi Documentary “Looking For The Film Locrians”, 70” 11/10/2013 12:0014:00 UNIVERSITY ART GALLERYDANCE HALL R. Papatheou Experiential Workshop Family relationships through the systemic and creative lens 11/10/2013 13:00 14:00 UNIVERSITY ART GALLERY Coordinator: A. Grigoriadou Speakers: A. Grigoriadou F. Kapi, A. Louzi Round Table Dramatherapy and the psychoemotional development of children and adolescents 11/10/2013 14:0015:00 PARALLEL EVENTS ΗΜΕΡ. ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ FRIDAY 11 OCTOBER 2013 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΕΣ 11/10/2013 10:0011:30 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Προεδρείο του Εναρκτήρια Συνεδρίου: Συνάντηση Α. Κοντογιάννη Κ. Εικοσιπεντάρχου Σ. Κρασανάκης 11/10/2013 11.3011.45 Πλατεία Συντάγματος Ομάδα Φοιτητών του ΤΘΣ Ναυπλίου Συντονιστής: Χ. Ζώνιου 11/10/2013 12.0014.00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Λ. Τζώρτζη Δ. Σταύρου 11/10/2013 13:0014:30 ΤΡΙΑΝΟΝ 11/10/2013 12:00 13:00 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Συντονιστής: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ A. Κοντογιάννη Εισηγητές: Α. Κατσιλέρου Β. Πάπαλη Σ. Λαζάρου Στρογγυλό Τραπέζι ΔραματοθεραπείαΠαιγνιοθεραπεία. Μέθοδοι Θεραπείας και Σύνθεσης Έργου 11/10/2013 12:4514:00 ΛHΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Προβολή Ντοκιμαντέρ “Ταξίδι στη χώρα των Λοκρών”, 70” 11/10/2013 12:0014:00 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ Ρ. Παπαθέου ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό εργαστήριο Οικογενειακές σχέσεις μέσα από το συστημικό και δημιουργικό πρίσμα 11/10/2013 13:00 14:00 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Συντονιστής: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Α. Γρηγοριάδου Εισηγητές: Α. Γρηγοριάδου Φ. Καπή, Α. Λούζη Στρογγυλό Τραπέζι Δραματοθεραπεία και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη παιδιών και εφήβων 11/10/2013 14:0015:00 Υποδοχή Θεατρικό Δρώμενο Βιωματικό εργαστήριο *** Το ταξίδι της ζωής μέσα από τις εικόνες της Καβάφειας ποίησης ΠΡΟΒΑ Σκηνοθεσία Ι. Ζαχμανίδη *** ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ *** Dramatherapy – Playtherapy. Therapy and “Work” Composition Methods 09:0010:00 ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής *** The journey of life through the images of Kavafis’s poetry 11/10/2013 ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO Experiential Workshop BOOK EXHIBITION Theatrical Happening UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis Welcome POSTERS & VIDEOS REGISTRATION BREAK ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ 12 13 CONFERENCE PROGRAMME TIME LOCATION COORDINATOR & SPEAKERS TYPE TITLE PARALLEL EVENTS ΗΜΕΡ. ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ FRIDAY 11 OCTOBER 2013 11/10/2013 16:00 17:00 VOULEFTIKO Coordinator: E. Zafeiropoulou Speeches “The Dramatherapeutic Approach” G. Polos “Ghost, Vision, Body” K. Eikosipentarchou “Dramatherapy and Logos (I,II,III)” L. Yotis “Individual Dramatherapy” 11/10/2013 15:00 17:00 LIDA TASSOPOULOU UNIVERSITY Coordinator: A. Foteinou, Associates and members of the Psychosocial Rehabilitation Units of the Society for Social Psychiatry & Mental Health Round Table The journey of Dramatherapy in Psychosocial Rehabilitation Units of the Society for Social Psychiatry & Mental Health 11/10/2013 14:45 16:45 ΤΡΙΑΝΟΝ T. Mpampalis & E. Ampela Experiential Workshop “Let all my sorrows glide by” 14:45 16:45 UNIVERSITY ART GALLERYDANCE HALL A. Apergi & R. Stamataki Experiential Workshop “The whole globe seems but a tiny homeland…” 11/10/2013 14:45 16:45 UNIVERSITY ART GALLERY E. Papanikolaou A. Bohmig Experiential Workshop *** ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Music Therapy workshop “I hear and I am heard… therefore I am" 11/10/2013 15:00 16:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Συντονιστής: Β. Μπαρμπούση Εισηγητές: Σ. Κρασανάκης, Δ. Δεδέσκη, Λ. Γιώτης Στρογγυλό Τραπέζι Εκπαίδευση στη Δραματοθεραπεία 11/10/2013 16:00 17:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Συντονιστής: Ε. Ζαφειροπούλου Διαλέξεις “Η Δραματοθεραπευτική Προσέγγιση“ Γ. Πόλος “Φάντασμα, Όραμα, Σώμα” Κ. Εικοσιπεντάρχου “Δραματοθεραπεία και Λόγος (Ι,ΙΙ,ΙΙΙ)” Λ. Γιώτης “Ατομική Δραματοθεραπεία” 11/10/2013 15:00 17:00 ΛHΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Συντονιστής: Α. Φωτεινού Συνεργάτες & μέλη των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας Στρογγυλό Τραπέζι Το ταξίδι της Δραματοθεραπείας στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας 11/10/2013 14:45 16:45 ΤΡΙΑΝΟΝ Τ. Μπάμπαλης & Ε. Αμπελά Βιωματικό εργαστήριο “Να μου διαβούν οι πόνοι” 11/10/2013 14:45 16:45 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ Α. Απέργη & ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ - Ρ. Σταματάκη ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό εργαστήριο “Φαντάζει όλη η υδρόγειος μια τόση δα πατρίδα…” 11/10/2013 14:45 16:45 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Ε. Παπανικολάου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Α. Bohmig Βιωματικό εργαστήριο Εργαστήριο Μουσικοθεραπείας "Ακούω και ακούγομαι...άρα υπάρχω!" *** *** *** ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ Training in Dramatherapy *** ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής Round Table BOOK EXHIBITION Coordinator: B. Barbousi Speakers: S. Krasanakis D. Dedeski L. Yotis UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis VOULEFTIKO POSTERS & VIDEOS 15:00 16:00 11/10/2013 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 11/10/2013 *** ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO DATE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 14 15 CONFERENCE PROGRAMME DATE TIME LOCATION COORDINATOR & SPEAKERS TYPE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ TITLE PARALLEL EVENTS ΗΜΕΡ. ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ FRIDAY 11 OCTOBER 2013 “Playtherapy and diversity (multicultural)” 11/10/2013 16.4517.00 11/10/2013 17:00 19:00 TRIANON B. Meldrum Coordinator: L. Yotis Masterclass Let’s Pretend! The Synergy of Drama and Play in Therapy 11/10/2013 17:00 18:30 LIDA TASSOPOULOU UNIVERSITY F. Athanasiadou M. Karetta E. Kita A. Mpitzaraki Experiential Workshop Dance Therapy workshop “A place of meeting – Body Image” 11/10/2013 18:30 19:00 LIDA TASSOPOULOU - UNIVERSITY F. Athanasiadou M. Karetta E. Kita A. Mpitzaraki Speech “The body image: the healing flow at the therapeutic practices of Asclepieion” 11/10/2013 19:00 19:15 11/10/2013 19:15 20:00 11/10/2013 BREAK COFFEE-VOULEFTIKO *** BREAK VOULEFTIKO OFFICIAL OPENING OF THE CONFERENCE GREETINGS VOULEFTIKO Musical Entry – Exit of students of the TSD L. Lefkokoilou (Piano) & V. Athanasia (Soprano) 11/10/2013 20:00 21:00 VOULEFTIKO Marina Jenkyns Coordinator: Ch. Polychroniou Keynote Speech Love and Hate in the Therapeutic Relationship 11/10/2013 21:00 22:00 VOULEFTIKO Coordinator: S. Krasanakis “Aion” Institute & Members of EDPE Opening Happening “Place non Place” 11/10/2013 22:00 VOULEFTIKO Reception 11/10/2013 14:45 16:45 ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Α. Κατσιλέρου Βιωματικό εργαστήριο *** “Παιγνιοθεραπεία στη διαφορετικότητα (διαπολιτισμικά)” 11/10/2013 16.4517.00 11/10/2013 17:00 19:00 ΤΡΙΑΝΟΝ B. Meldrum Συντονιστής: Λ. Γιώτης Masterclass Let’s Pretend! The Synergy of Drama and Play in Therapy 11/10/2013 17:00 18:30 ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Φ. Αθανασιάδου Μ. Καρέττα Ε. Κήτα Α. Μπιτζαράκη Βιωματικό εργαστήριο Εργαστήριο Χοροθεραπείας: “Τόπος Συνάντησης Εικόνα Σώματος” 11/10/2013 18:30 19:00 ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Φ. Αθανασιάδου Μ. Καρέττα Ε. Κήτα Α. Μπιτζαράκη Εισήγηση “Η εικόνα του σώματος: το ιαματικό ρέον στις θεραπευτικές πρακτικές του Ασκληπιείου” 11/10/2013 19:00 19:15 11/10/2013 19:15 20:00 11/10/2013 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕΣ-ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ *** ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Μουσική Είσοδος-Έξοδος από τις φοιτήτριες του ΤΘΣ Λ. Λευκοκοίλου (Πιάνο) & Β. Αθανασιά (Σοπράνο) 11/10/2013 20:00 21:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Marina Jenkyns Συντονιστής: Χ. Πολυχρονίου Κύρια Ομιλία Συνεδρίου Love and Hate in the Therapeutic Relationship 11/10/2013 21:00 22:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Συντονιστής: Σ. Κρασανάκης Τελιόφοιτοι “Αιών” & Μέλη ΕΔΠΕ Εναρκτήριο Δρώμενο “Τόπος μη Τόπος” 11/10/2013 22:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Φιλικό Κέρασμα ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ *** ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής Experiential Workshop ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO A. Katsilerou BOOK EXHIBITION CHILDREN’S MUSEUM UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis 14:45 16:45 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 POSTERS & VIDEOS 11/10/2013 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ 16 17 CONFERENCE PROGRAMME DATE TIME LOCATION COORDINATOR & TYPE SPEAKERS ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ TITLE PARALLEL EVENTS ΗΜΕΡ. ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ N. Kyriakou Experiential Workshop “The “I” and the Self” 09:0011:00 LIDA TASSOPOULOU UNIVERSITY G. Aggelis Experiential Workshop “Mental Disease and Everyday living” 10:0011:30 TRIANON OPEN REHEARSAL “MARGARITA” Special education workshop Director M. Syriopoulou Theatre performance; actors people with disabilities “Greece never dies” 09:0011:00 12/10/2013 12/10/2013 *** *** 12/10/2013 09:0011:30 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ 12/10/2013 09:0011:00 HARVARD 12/10/2013 09:0011:00 12/10/2013 12/10/2013 Συντονιστές: Μ. Προύζου Ν. Μπούτου & Ε. Μασουρίδη Γ. Βουνάτσου & Α. Κασταμονίτου Β. Πάπαλη & Σ. Λαζάρου Β. Μίχας & Π. Ζαγανιάρης Βιωματικό εργαστήριο "ΤΙΤΛΟΣ: «ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΥΘΟΙ ΕΝΑΣ ΤΟΠΟΣ» 1. Τίτλος: «Τα Δώρα της Μοίρας» παραμύθι των Κούρδων. [Η ώρα που φωτίζονται όλα της μοίρας τα δώρα…..], 2. Τίτλος: «Μνήμη: Η σεβάσμια εγκατάσταση», 3. Τίτλος: «Περσεφόνη: Τα 7 πέπλα της ψευδαίσθησης», 4. Τίτλος: «Ο θεραπευτικός τροχός μέσα από τους μύθους και τις παραδόσεις των ινδιάνων της Βορείου Αμερικής» Συντονιστές: Ξ. Μαλαθράκη Ε. Τζελέπη Κ. Εικοσιπεντάρχου Σχολιαστής: Λ. Στυλιανούδη Ομάδα Εργασίας Τελετουργία και Δραματοθεραπεία ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Ν. Κυριάκου Βιωματικό εργαστήριο “Το “εγώ” και ο Εαυτός” 09:0011:00 ΛHΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Γ. Αγγέλης Βιωματικό εργαστήριο “Ψυχική Νόσος και Καθημερινότητα” 10:0011:30 ΤΡΙΑΝΟΝ ΑΝΟΙΧΤΗ-ΠΡΟΒΑ, εργαστήριο ειδικής αγωγής "ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ" Σκην. Μ. Συριοπούλου Θεατρική παράσταση με Ηθοποιούς ΑμεΑ "Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει" *** *** *** ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ UNIVERSITY ART GALLERY 12/10/2013 ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής Ritual and Dramatherapy HARVARD ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO Workgroup 09:0011:00 *** BOOK EXHIBITION Coordinators: X. Malathraki E. Tzelepi K. Eikosipentarchou Commentator: L. Stylianoudi 12/10/2013 Coordinators: M. Prouzou N. Mpoutou & E. Masouridi J. Vounatsou & A. Kastamonitou V. Papali & S. Lazarou V. Michas & P. Zaganiaris UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis “Four Myths One Place” 1.”The Gifts of Fate” a Kurdish fairytale (The time when all of fate’s gifts come to light…). 2. “Memory. The venerable installation” 3. “Persephone, the 7 veils of illusion” 4. “The healing wheel through the myths and traditions of North American Indians” VOULEFTIKO POSTERS & VIDEOS Experiential Workshop 09:0011:30 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 SATURDAY 12 OCTOBER 2013 12/10/2013 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ 18 19 CONFERENCE PROGRAMME DATE TIME LOCATION COORDINATOR & SPEAKERS TYPE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ TITLE PARALLEL EVENTS ΗΜΕΡ. ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ Coordinator: S. Krasanakis Speakers: Α. Tsiaras G. Nikolaou S. Papadopoulou Μ. Tsironi Α. Kondogianni Round Table “Dramatherapy and Eclectic Relationships” 12/10/2013 13:0014:30 HARVARD Coordinator: P. Zaganiaris Speakers: S. Krasanakis A. Christoforou E. Makroyianni D. Fotopoulos E. Krasanaki Round Table Dependence and Dramatherapy 12/10/2013 11:3013:30 UNIVERSITY ART GALLERYDANCE HALL E. Kavalari A. Nikolakaki M. Schubert Experiential Workshop *** “Moving from my safe space to our safe space” 11:3014:00 LIDA TASSOPOULOU UNIVERSITY A. Arsenopoulou K. Vomvolos Experiential Workshop “Electra, cracks in the word and in the world” 11:3013:30 CHILDREN’S MUSEUM A. Katsilerou Α. Kastamonitou C. Marsellou C.R. GavrilakiBaba Experiential Workshop “Playtherapy in the world with the children of the world” workshop for children 11:3012:45 UNIVERSITY ART GALLERY Coordinator: T. Palavou Speakers: V. Theofilou & E. Koukia Z. Zikou G. Makris A. Pastra Round Table Dramatherapy and Playtherapy. Influences and effects. 1st Unit 12/10/2013 11:0011:30 12/10/2013 11:3013:00 HARVARD Συντονιστής: Σ. Κρασανάκης Εισηγητές: Α. Τσιάρας Γ. Νικολάου Σ. Παπαδοπούλου Μ. Τσιρώνη Α. Κοντογιάννη Στρογγυλό Τραπέζι “Δραματοθεραπεία και Εκλεκτικές Συγγένειες” 12/10/2013 13:0014:30 HARVARD Συντονιστής: Π. Ζαγανιάρης Εισηγητές: Σ. Κρασανάκης Α. Χριστοφόρου Ε. Μακρογιάννη Δ. Φωτόπουλος Ε. Κρασανάκη Στρογγυλό Τραπέζι Εξάρτηση και Δραματοθεραπεία 12/10/2013 11:3013:30 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Ε. Καβαλάρη Α. Νικολακάκη Μ. Σούμπερτ Βιωματικό εργαστήριο “Περνώντας από τον ασφαλή μου χώρο στον ασφαλή μας χώρο” 11:3014:00 ΛHΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Α. Αρσενοπούλου Βιωματικό Κ. Βόμβολος εργαστήριο “Ηλέκτρα, ρωγμές του λόγου και του κόσμου” 11:3013:30 ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Α. Κατσιλέρου Α. Κασταμονίτου Χ. Μαρσέλλου Χ.Ρ. ΓαβριλάκηΜπαμπά Βιωματικό εργαστήριο "Παιγνιοθεραπεία στον Κόσμο με τα παιδιά του Κόσμου" εργαστήρι για παιδιά 11:3012:45 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Συντονιστής: Τ. Παλαβού Εισηγητές: Β. Θεοφίλου & Ε. Κούκια Ζ. Ζήκου Γ. Μακρής Α. Πάστρα Στρογγυλό Τραπέζι Δραματοθεραπεία και Παιγνιοθεραπεία. Επιρροές και επιδράσεις 1η Ενότητα 12/10/2013 12/10/2013 12/10/2013 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕΣ- ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ *** *** * ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ HARVARD 12/10/2013 ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής 11:3013:00 * ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO 12/10/2013 12/10/2013 BREAK COFFEE-VOULEFTIKO BOOK EXHIBITION UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis 11:0011:30 POSTERS & VIDEOS 12/10/2013 *** ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 SATURDAY 12 OCTOBER 2013 12/10/2013 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ 20 21 CONFERENCE PROGRAMME TIME LOCATION COORDINATOR & SPEAKERS TYPE TITLE ΗΜΕΡ. PARALLEL EVENTS ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ 14:0015:00 12/10/2013 15:00- TRIANON 15:30 M. Syriopoulou, “MARGARITA” special education workshop Theatre performance “Greece never dies” 12/10/2013 16:00- LIDA TASSOPOU18:00 LOU - UNIVERSITY V. Vavva E. Krasanaki & A. Foutri Experiential Workshop *** “The shape of absence” 12/10/2013 16:00- UNIVERSITY ART 18:00 GALLERY V. Theofilou & E. Koukia Experiential Workshop “Life recipes” Playtherapy for adults 12/10/2013 15:30- VOULEFTIKO 17:00 Speaker: M. Prouzou Coordinator: K. Eikosipentarchou Masterclass Self-supervisory proposal 12/10/2013 17:00- VOULEFTIKO 18:00 Coordinator: I. Petropoulos Speakers: N. Tzavaras R. Karageorgiou S. Krasanakis Round Table “Drama and Dramatherapy” 12/10/2013 18:0018:30 12/10/2013 18:30- VOULEFTIKO 20:30 BREAK BREAK COFFEE-VOULEFTIKO Α. Seymour Coordinator: S. Krasanakis Masterclass ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Δραματοθεραπεία και Παιγνιοθεραπεία. Επιρροές και επιδράσεις 2η Ενότητα Meeting through theatre - the form can be the content 12/10/2013 12:45- ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Συντονιστής: Στρογγυλό 14:00 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Δ. Δεδέσκη Τραπέζι Εισηγητές: Α. Αποστολοπούλου & Χ. Κοτσοβού Δ. Καβακίδου Ε. Τιμπλαλέξη 12/10/2013 14:0015:00 12/10/2013 15:00- ΤΡΙΑΝΟΝ 15:30 Μ. Συριοπούλου, εργαστήριο ειδικής αγωγής "ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ" Θεατρική παράσταση "Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει" 12/10/2013 16:00- ΛHΔΑ 18:00 ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Β. Βάββα, Ε. Κρασανάκη & Α. Φουτρή Βιωματικό εργαστήριο "Σχήμα της απουσίας" Βιωματικό εργαστήριο "Συνταγές ζωής". Παιγνιοθεραπεία για ενήλικες ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ *** 12/10/2013 16:00- ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Β. Θεοφίλου & 18:00 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Ε. Κούκια 12/10/2013 15:30- ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ 17:00 Εισηγητής: Μ. Προύζου Συντονιστής: Κ. Εικοσιπεντάρχου Masterclass Αυτοεποπτική πρόταση 12/10/2013 17:00- ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ 18:00 Συντονιστής: Ι. Πετρόπουλος Εισηγητές: Ν. Τζαβάρας Ρ. Καραγεωργίου Σ. Κρασανάκης Στρογγυλό Τραπέζι Το Δράμα και η Δραματοθεραπεία 12/10/2013 18:0018:30 12/10/2013 18:30- ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ 20:30 *** ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕΣ-ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Α. Seymour Συντονιστής: Σ. Κρασανάκης Masterclass Meeting through theatre - the form can be the content ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΑΙΘ. ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ - ΒΙΝΤΕΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-“Το Κύμα” (2012), Μ. Βουνάτσου & Σ. Ντεξής 12/10/2013 *** ΤΙΤΛΟΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ Dramatherapy and Playtherapy. Influences and effects. 2nd Unit BOOK EXHIBITION 12:45- UNIVERSITY ART 14:00 GALLERY UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO INSTALLATION- “The Wave” (2012), Μ. Vounatsou & S. Νtexis 12/10/2013 POSTERS & VIDEOS Round Table ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 SATURDAY 12 OCTOBER 2013 Coordinator: D. Dedeski Speakers: A. Apostolopoulou & Ch. Kolovou D. Kavakidou E. Timplalexi ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ VIDEO DATE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 22 23 CONFERENCE PROGRAMME TIME LOCATION COORDINATOR & SPEAKERS TYPE TITLE ΗΜΕΡ. PARALLEL EVENTS ΩΡΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ & ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ “Our stories” Narration and representation of old family stories Theatrical Happening 12/10/2013 12/10/2013 17:3020:00 ΤΡΙΑΝΟΝ 20:3021:00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ SUNDAY 13 OCTOBER 2013 Ε. Ζαφειροπούλου Γ. Βασιλείου Δ. Δίπλας Ρ. Κουϊκόγλου Δ. Φλεβάρη Βιωματικό εργαστήριο “Οι δικές μας ιστορίες”. Αφήγηση και αναπαράσταση παλαιών οικογενειακών ιστοριών ** Ομάδα Φοιτητών ΤΘΣ Ναυπλίου Συντονιστής: Γ. Λεοντάρης Θεατρικό Δρώμενο ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 13/10/2013 10.30 Departure from Nafplion for the Ancient Theatre of Epidaurus 13/10/2013 10.30 Αναχώρηση από Ναύπλιο προς Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου 13/10/2013 11.30 Tour of the Asclepieion by Prof. V. Lamprinoudakis 13/10/2013 11.30 Ξενάγηση από τον Καθηγητή Β. Λαμπρινουδάκη στο χώρο του Ασκληπιείου 13/10/2013 12.30 EPIDAURUS “Aion” Dramatherapy Institude Director: L. Fotopoulou Performance “Hamletiad?” 13/10/2013 12.30 ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ Ινστιτούτο Δραματοθεραπείας “Αιών”. Σκηνοθεσία: Λ. Φωτοπούλου Παράσταση “Αμλετιάδα;” 13/10/2013 13.1514.00 EPIDAURUS XENIA HOTEL Professor V. Lamprinoudakis Lecture “Therapeutic activities in the Asclepieion” 13/10/2013 13.1514.00 “ΞΕΝΙΑ” ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ Καθηγητής Β. Λαμπρινουδάκης Διάλεξη “Θεραπευτικές δραστηριότητες στο χώρο του Ασκληπιείου” 13/10/2013 14.0014.30 EPIDAURUS XENIA HOTEL Presidium of the Conference: A. Kontoyianni K. Eikosipentarchou S. Krasanakis Plenary Session Closing the conference 13/10/2013 14.0014.30 “ΞΕΝΙΑ” ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ Πρεδρείο του Συνεδρίου: Α. Κοντογιάννη Κ. Εικοσιπεντάρχου Σ. Κρασανάκης Ολομέλεια Λήξη Εργασιών Συνεδρίου 13/10/2013 15.00 13/10/2013 15.00 Departure from the Ancient Theatre of Epidaurus for Nafplion and Athens Αναχώρηση από το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου προς Ναύπλιο και Αθήνα *** Με προεγγραφή & κόστος συμμετοχής. ** Χωρίς κόστος για γονείς & παιδιά, κατοίκους Δήμου Ναυπλιέων & των υπολοίπων Δήμων Αργολίδας. * Για παιδιά χωρίς κόστος συμμετοχής, επιθυμητή η προεγγραφή. ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ** Students of the Nafplion TSD Coordinator: G. Leontaris ΠΑΡ/ΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ-ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ-ΒΙΝΤΕΟ VOULEFTIKO Experiential Workshop BOOK EXHIBITION 20:3021:00 E. Zafeiropoulou G. Vasileiou D. Diplas R. Kouikoglou D. Flevari UNIVERSITY “DIDAKTIRION” -VIDEO TRIANON POSTERS & VIDEOS 12/10/2013 17:3020:00 ΤΙΤΛΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 SATURDAY 12 OCTOBER 2013 12/10/2013 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΑΡΤ. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ & VIDEO DATE ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 24 25 ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Παρασκευή 11-10-2013 • 09.00-10.00, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΕΥΛΕΥΣΗ ΣΥΝΕΔΡΩΝ – ΕΓΓΡΑΦΕΣ • 10.00-11.30, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ –ΥΠΟΔΟΧΗ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Α. Κοντογιάννη Κ. Εικοσιπεντάρχου Σ. Κρασανάκης • Βουλευτικό: Εθνικής Αντιστάσεως & Σταϊκοπούλου (πίσω από την πλατεία Συντάγματος), Ναύπλιο Vouleftiko: Ethnikis Antistaseos & Staikopoulou St., Nafplio 11.30-11.45, ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΔΡΩΜΕΝΟ, ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Harvard: Παλαιό Δημαρχείο, Πλατεία Φιλελλήνων & Όθωνος, Ναύπλιο Harvard: Plateia Philellinon & Othonos St., Nafplio Τριανόν: Πλατεία Συντάγματος, Ναύπλιο Trianon: Syntagma Square, Nafplio 12.00-13.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1, ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Δραματοθεραπεία & Παιγνιοθεραπεία. Μέθοδοι θεραπείας & σύνθεσης έργου Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολη Καλών Τεχνών: Βασιλέως Κωνσταντίνου 21 & Τερζάκη, Ναύπλιο UNIVERSITY OF THE PELOPONNESE FACULTY OF FINE ARTS: 21 Vassileos Constantinou & Terzaki St, Nafplio ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Βασ. Αλεξάνδρου 1, Ναύπλιο CHILDREN’S MUSEUM: 1 Vassileos Alexandrou St., Nafplio Αιθουσα Προβολών Πινακοθήκης: Βασιλέως Κωνσταντίνου 21, Ναύπλιο UNIVERSITY ART GALLERY: 21 Vasileos Konstandinou St., Nafplio • Συντονιστής: Α. Κοντογιάννη, Καθηγήτρια Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση-Πρόεδρος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Εισηγητές: Α. Κατσιλέρου, Παιγνιοθεραπεύτρια «πως οργανώνουμε, πως παίζουμε, πως θεραπεύουμε». Συνοπτική παρουσίαση της Παιγνιοθεραπείας «πως οργανώνουμε, πως παίζουμε, πως θεραπεύ- ουμε». Η Παιγνιοθεραπεία και οι εφαρμογές της. § Β. Πάπαλη, Δραματοθεραπεύτρια & Σ. Λαζάρου, Δραματοθεραπεύτρια «Ο χορός των θεαινών» Για τις σύγχρονες γυναίκες οι θεές υπάρχουν σαν ψυχολογικά πρότυπα. Κάθε γυναίκα μπορεί να νιώθει πιο κοντά σε μια ή περισσότερες θεές, ανάλογα με τα στοιχεία που αλληλεπιδρούν, όπως η οικογένεια, οι καταβολές, οι συνθήκες και η διάθεση για αλλαγή. Κύκλοι εργασίας με αντικείμενα προσέγγισης την Άρτεμη, την Αθηνά, την Αφροδίτη, την Ήρα, την Δήμητρα και την Περσεφόνη ,την Μήδεια, την Παναγία έλαβαν χώρα τον Χειμώνα που μας πέρασε και μαζί θα παρακολουθήσουμε ένα χρονικό απ' αυτά με την βοήθεια οπτικοακουστικού υλικού απ' τα workshops. § • 13.00-14.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 2, ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Στρογγυλό τραπέζι: Δραματοθεραπεία και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη παιδιών και εφήβων Συντονιστής: Α. Γρηγοριάδου, Παιδοψυχίατρος, MD, PhD - Ψυχοθεραπεύτρια Ομάδας και Οικογένειας - Δραματοθεραπεύτρια Εισηγητές: Α. Γρηγοριάδου, Παιδοψυχίατρος - MD, PhD Ψυχοθεραπεύτρια Ομάδας & Οικογένειας Δραματοθεραπεύτρια «Δραματοθεραπευτική προσέγγιση παιδιών και εφήβων» 26 Η δραματοθεραπεία αποτελεί μία θεραπευτική προσέγγιση ιδιαίτερα κατάλληλη για τα παιδιά και τους εφήβους από αναπτυξιακή άποψη. Η θεραπευτική διεργασία παρουσιάζει κοινά σημεία με την πρωϊμότερη μορφή δραματικής έκφρασης, το παιχνίδι, το οποίο επιτρέπει στο παιδί να αντιμετωπίσει το παρόν και να προετοιμαστεί για τις επόμενες αναπτυξιακές φάσεις της ζωής του. Η δραματοθεραπευτική προσέγγιση καλλιεργεί και αναπτύσσει τις γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών και των εφήβων, προάγοντας την ομαλή ψυχοσυναισθηματική τους εξέλιξη. Ως θεραπευτική μέθοδος χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της παιδικής και εφηβικής ψυχοπαθολογίας σε περιπτώσεις συναισθηματικών διαταραχών, προβλημάτων συμπεριφοράς και άλλων κοινωνικών δυσκολιών. Οι δραματοθεραπευτικές τεχνικές εμπλουτίζουν σημαντικά τα εκφραστικά μέσα των παιδιών και των εφήβων, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα πολύτιμη τη δραματοθεραπευτική προσέγγιση για τα άτομα εκείνα ,που παρουσιάζουν υστέρηση ή/και δυσαρμονική ανάπτυξη των γνωστικών, συναισθηματικών και ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων, τα οποία δεν έχουν δυνατότητα να επεξεργαστούν τις ψυχικές τους δυσκολίες μέσω ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων που χρησιμοποιούν μόνο το λόγο. § Φ. Καπή, Τελειοφ. Δραματοθεραπεύτρια – Ψυχοπαιδαγωγός - Ηθοποιός Η επεξεργασία του πρωταρχικού δεσμού και η επανορθωτική εμπειρία μέσω δραματοθεραπείας - η περίπτωση ενός παιδιού χωρισμένων γονιών Mέσω κλινικού υλικού θα αναλυθεί η παλινδρόμηση του θεραπευόμενου σε πρώιμα στάδια, η επανορθωτική εμπειρία και η πορεία προς τη διαφοροποίηση μέσω τεχνικών δραματοθεραπείας (ενσωμάτωση/πλαστελίνη και χρήση υφασμάτων, προβολή /παιχνίδι με μινιατούρες/χρήση φωτο- 27 γραφίας - δημιουργία ιστορίας και ρόλος/δραματοποίηση).Επιπλέον θα συζητηθεί η σημασία της παρουσίας του πατέρα και της τριαδικής σχέσης στην διαδικασία διαφοροποίησης, ο ρόλος του δραματοθεραπευτή ως αντικειμένου μεταβίβασης, η έννοια της διαφοροποίησης στη σχέση θεραπευτή θεραπευόμενου και οι δυνατότητες που προσφέρει η δραματοθεραπεία μέσω των ρόλων. Τέλος θα γίνει επεξεργασία του ρόλου των μεταβατικών αντικειμένων στην δραματοθεραπεία αλλά και του αποχωρισμού δραματοθεραπευτή θεραπευόμενου ως επανορθωτική εμπειρία. § Α. Λούζη, Τελειοφ. Ψυχολόγος–Δραματοθεραπεύτρια Η αναζήτηση και η σύνθεση της ταυτότητας ενός εφήβου με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή και οριακή νοημοσύνη μέσω δραματοθεραπείας Μέσω κλινικού υλικού θα αναλυθεί η παλινδρόμηση του θεραπευόμενου σε πρώιμες εμπειρίες μέσω των τεχνικών δραματοθεραπείας (προβολή/κατασκευή κούκλας), θα παρουσιαστεί η «ερωτικοποίηση» της σχέσης με την μητέρα και της σχέσης με την θεραπεύτρια ως μηχανισμός άμυνας απέναντι στην οικειότητα και την εγγύτητα που συνεπάγεται μια στενή σχέση αλλά και πως μπορεί ο θεραπευόμενος να το επεξεργαστεί στο πλαίσιο μιας δραματοθεραπευτικής διαδικασίας και τέλος θα συζητηθεί η αναζήτηση της ταυτότητας ως προς την σεξουαλικότητα, το φύλο, τον τρόπο σχετίζεσθαι, το γάμο, την οικογένεια, του επαγγέλματος και της θέσης στην κοινωνία μέσα από την δραματοθεραπευτική διεργασία (κατασκευή κούκλας, συγγραφή σεναρίων, πρόβες, παίξιμο/δοκιμή διαφορετικών ρόλων). § • 15.00-16.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 3, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Στρογγυλό Τραπέζι: Εκπαίδευση στη Δραματοθεραπεία Συντονιστής: Β. Μπαρμπούση, Αν. Καθηγήτρια τέως Πρόεδρος Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Εισηγητές: Σ. Κρασανάκης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής - Σκηνοθέτης - Διευθυντής Σπουδών «Αιών» «Εκπαίδευση στη Δραματοθεραπεία» Προοπτικές, ιδιαιτερότητες, διαπιστώσεις Η εκπαίδευση του Δραματοθεραπευτή συντελείται μέσα από πολλαπλά επίπεδα, γνώσης, θεραπείας, παρουσιάσεων και πρακτικής. Από την διεθνής αλλά και την ήδη δεκαπενταετής ελληνική εμπειρία, έχουμε αποκομίσει μια σειρά από διαπιστώσεις, προβλήματα, αναλογίες προτάσεις και προοπτικές. Το Κέντρο Δραματοθεραπείας ΑΙΩΝ συμπυκνώνει και συνοψίζει τη φιλοσοφία του αλλά και τις ανάγκες του μελλοντικού δραματοθεραπευτή όπως και το ξεπέρασμά τους στο «Μοντέλο των τριών τριγώνων». Σ’ αυτή την εισήγηση θα τεθούν ζητήματα όπως: 1) Συμπληρωματική ή αυτόνομη θεραπεία η Δραματοθεραπεία; 2) Το υπόβαθρο των υποψήφιων σπουδαστών. 3) Εκπαίδευση διαφορετικών ταχυτήτων. 4) Σχέση Δραματοθεραπείας με άλλες θεραπείες μέσω τέχνης; 5) Θεραπεία και Τέχνη ή Θεραπεία μέσω Τέχνης; Θα γίνει τέλος αναφορά στα ιδιαίτερα προβλήματα του Ελλαδικού χώρου και τις προοπτικές ανάπτυξης της συγκεκριμένη μεθόδου. § Λ. Γιώτης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής Επόπτης πρακτικής δραματοθεραπευτών στο Ινστιτούτο "Αιών", Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας "Παλμός" "Εμπειρίες από την εποπτεία δραματοθεραπευτών" Στην ομιλία αυτή θα δοθούν παραδείγματα εποπτείας εκπαιδευόμενων δραματοθεραπευτών μέσα από δωδεκάχρονη εμπειρία στο χώρο της εποπτείας. Θα συζητηθούν θέματα όπως τα όρια, οι ρόλοι στην εποπτεία, η λεκτική και η μη λεκτική εποπτεία, η παροχή γνώσης, η σημασία της γραπτής καταγραφής, η συναισθηματικές σχέσεις και τα ομαδικά δυναμικά στην ομάδας εποπτείας. § Δ. Δεδέσκη, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια «Η Εκπαίδευση στη Δραματοθεραπεία: Το “Είναι” και το “γίγνεσθαι” της ταυτότητας του/ της δραματοθεραπευτή/τριας στη συμβολή των τεσσάρων “κόσμων” που συνιστούν το φυσικό, το ιστορικό, το γνωστικό και το αισθητικό φαινόμενο» Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περί ποιητικής» προσέγγισε, για πρώτη φορά στον παγκόσμιο πολιτισμό, το φαινόμενο της πνευματικής (αισθητικής) δημιουργίας με επιστημολογικό τρόπο αναγνωρίζοντας τον κόσμο της ποίησης ως τον κατεξοχήν κόσμο, αυτονομώντας τον από τον ευρύτερο γνωστικό χώρο. Με οδηγό τις αρχές, τη σύσταση και τη λειτουργία του αισθητικού φαινομένου όπως μελετήθηκαν από το μεγάλο φιλόσοφο και την εμπειρία που προσέδωσε η εξελικτική πορεία της δραματοθεραπείας από τα μέσα του 20ου αιώνα ως σήμερα, θα διατυπωθούν ερωτήματα και προβληματισμοί γύρω από τις βεβαιότητες, τις δυνατότητες, τις προσδοκίες, τις αμφιβολίες και εν τέλει τις α-πορίες που εμπεριέχει μια εκπαιδευτική διαδικασία που κάθε φορά ανασυντίθεται στη συμβολή των τεσσάρων διαστάσεων του ανθρώπινου πολιτισμού: της φύσης, της κοινωνίας, της γνώσης και της ποίησης (καλλιτεχνικής δημιουργίας). 28 • 16.00-17.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ Συντονιστής: Ε. Ζαφειροπούλου, Δραματοθεραπεύτρια - Συστημική Θεραπεύτρια Οικογένειας “Η Δραματοθεραπευτική Προσέγγιση” Ομιλητές: Γ. Πόλος, Κοινωνικός Λειτουργός - Drama therapist - Ψυχοθεραπευτής «Φάντασμα , Όραμα , Σώμα» «Όταν ήμουν, παιδί, Πριν γνωρίσω, το δάκρυ, Στου μυαλού μου την άκρη, Ήσουν, πάντα εσύ ……..εκείνη, η φανταστική» Στίχοι, από ένα, λαϊκό, τραγούδι, της δεκαετίας του ‘60 Αγαπητοί, φίλοι Πέρασαν, τριάντα χρόνια, από τότε που προκάλεσα, την γνωριμία με την μεθοδολογία dramatherapy. Όχι, τυχαία, ο χρόνος αυτός, συμπίπτει με την γνωριμία, ενός σημαντικού ανθρώπου, που είναι σήμερα, Πρόεδρος της Σχολής Θεατρικών Εφαρμογών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, κ. Άλκηστις Κοντογιάννη και την πολύτιμη και ζωογόνο, φιλία μου με την Καθηγήτρια της ίδιας Σχολής, κ. Βάσω Μπαρμπούση. Η σχέση μου με το θέατρο και τα ερωτήματα ζωής, που θέλησα, να προσεγγίσω, μάλλον, συμπίπτουν με τα χρόνια, της ζωής μου. Οι απαντήσεις, αναμένονται. § Κ. Εικοσιπεντάρχου, Κοινωνική Λειτουργός – Δραματοθεραπεύτρια - Σκηνοθέτις, Μονάδα Εφήβων & Γραφείο Εκπαίδευσης ΕΚΕΨΥΕ, Πρόεδρος ΕΔΠΕ «Η Δραματοθεραπευτική προσέγγιση & ο λόγος» 29 Η Δραματοθεραπεία θεωρείται ως μη « λογοκρατούμενη» θεραπευτική μέθοδος . Η Δραματοθεραπευτική διεργασία πράγματι δεν γίνεται μόνο δια μέσου του λόγου, όπως και στις άλλες θεραπείες μέσω Τέχνης. Κύριο και βασικό χαρακτηριστικό της είναι η “σαν να “ εσωτερική δράση και η αναζήτηση της δημιουργικής εκφραστικής δυνατότητας του ατόμου στην οποία θα στηριχθεί εν πολλοίς η μετέπειτα επεξεργασία συναισθημάτων και σκέψεων μέσω της Μεταφοράς. Με την πάροδο των ετών εφαρμογής της δραματοθεραπευτικής προσέγγισης και με την διερεύνηση του εύρους και των δυνατοτήτων για την αξιοποίηση της στην πρόληψη και την θεραπεία ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και δυσκολιών παρατηρούμε ότι καταλαμβάνει και χρειάζεται μεγαλύτερο μερίδιο από τον Λόγο. Πρόθεση μας να αναφερθούμε στις παρατηρήσεις γύρω από τη σχέση της Δραματοθεραπείας με το Λόγο και τη δυναμική της σύνδεσης τους με την εξωτερική πραγματικότητα. Η ψυχοκοινωνική εξέλιξη του ατόμου μέσα στην υπάρχουσα και περιρρέουσα καθημερινότητα της κοινωνίας έχει το αισθητικό της αποτύπωμα που ανάμεσα στις άλλες, η θεατρική τέχνη μπορεί να αποδώσει με το πιο σφαιρικό και ολιστικό τρόπο. Η Κόσμος του Ανθρώπου εκφράζεται με έναν εσωτερικό και με έναν εξωτερικό τρόπο. Στην Δραματοθεραπευτική προσέγγιση δημιουργείται ο Τόπος της Συνάντησης των δύο κόσμων και μέσα από τον «δρώντα λόγο» προβάλλεται, ενσωματώνεται και ερμηνεύεται η σχέση τους. Ο Λόγος μάλλον παραμένει ο ενδεδειγμένος τρόπος Σύνδεσης και Σύνθεσης στο τέλος ενός έργου, μιας παράστασης. § Λ. Γιώτης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής Σκηνοθέτης, Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας «Παλμός» Ατομική Δραματοθεραπεία Η ατομική δραματοθεραπεία είναι μια ψυχοθερα- πευτική μέθοδος, όπου θεραπευόμενος και θεραπευτής κατασκευάζουν μαζί και επεξεργάζονται μια δραματική συνθήκη σε σχέση με το θεραπευτικό αίτημα του θεραπευόμενου. Η δραματική αυτή συνθήκη εμπεριέχεται μέσα στην ασφάλεια που μπορεί να προσφέρει η θεραπευτική σχέση και δημιουργείται με τη βοήθεια κάποιου δραματικού μέσου: μύθου, ιστορίας, ρόλου, συμβολικού αντικειμένου. Στηρίζεται σε τρεις κεντρικούς άξονες: 1) την αφηγηματική προσέγγιση, όπου η αφήγηση του θεραπευόμενου αποτελεί μια ιστορία που μπορεί να αναλυθεί, να ερμηνευτεί, να αποδομηθεί στα επί μέρους στοιχεία της και να επαναδομηθεί με τη βοήθεια του θεραπευτή. 2) Στη θεραπευτική χρήση της μεταφοράς και των συμβόλων, που μπορούν να αποτελέσουν γέφυρες ή διεξόδους όταν η λεκτική επεξεργασία παρουσιάζει αντιστάσεις αλλά μπορούν επίσης και να αποκαλύψουν στοιχεία του ασυνείδητου. 3) Στη θεωρία των ρόλων που μπορεί να αναπτυχθούν ανάμεσα σε ένα θεραπευόμενο και ένα θεραπευτή και που μπορεί να φωτίσουν μιαν αφήγηση με μια εναλλακτική οπτική. Θα αναλυθούν διαφορετικά παραδείγματα ατομικής δραματοθεραπευτικής διεργασίας για την αντιμετώπιση αναπτυξιακής διαταραχής και ψυχοσωματικής διαταραχής, που δείχνουν πως μπορεί η χρήση του δραματικού μέσου να αποτελέσει ένα καταλυτικό εργαλείο για την εξέλιξη της ψυχοθεραπείας. • 15.00-17.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 5, ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Στρογγυλό Τραπέζι. Το ταξίδι της Δραματοθεραπείας στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας Συντονιστής: Α. Φωτεινού, Δραματοθεραπεύτρια – Εργοθεραπεύτρια - Κοινωνική Λειτουργός Εισηγητές: Α. Φωτεινού. Συνεργάτες & μέλη των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας Συμμετέχοντες: Ν. Δαρμογιάννη-Ψυχολόγος, Α. Κασταμονίτου - Δραματοθεραπεύτρια & Παιγνιοθεραπεύτρια, Σ. Παπαγιαννόπουλός - Ψυχολόγος - Νοσηλευτής, Μ. Κασάρα - Νοσηλεύτρια, Α. Τσιαξίρη -Κοινωνική Φροντίστρια, Ο. Μουζακίτου- Κοινωνική Φροντίστρια, Μ. Μιντοβά - Νοσηλεύτρια, Δ. Παπαϊωάννου – Ψυχολόγος - Εικαστική Θεραπεύτρια, Ν. Δαρμογιάννη - Ψυχολόγος, Ε. Μπάρλα - Ψυχολόγος, Δ. Δεδέσκη – Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια, Ί. Ζαχμανίδη -Σκηνοθέτις, Σ. Παγιαννούλη - Τραγουδίστρια, Λ. Λυμπερόπουλος - Οδηγός, τα μέλη των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, Ε. Τσαγγανού, Θ. Δάρρας, Π. Σωτηρόπουλος, Θ. Μπουσιούλης, Ν. Σέλελης. Κεντρικό στόχο του συνόλου των παρουσιάσεων θα αποτελέσει η προσπάθεια να καταδειχτεί και να φωτιστεί με ανάγλυφο τρόπο, μέσα από τη δραματοθεραπείας στο χώρο της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας. Σε αυτό το οδοιπορικό που ξεκίνησε το 2007 αρχικά στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης στη δομή Αττικής και στη συνέχεια επεκτάθηκε στη δομή της Φωκίδας, πήραν μέρος με διαφόρους τρόπους και διαφόρους ρόλους εργαζόμενοι, μέλη, σπουδαστές, εθελοντές της Κοινότητας και της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας. Στο ταξίδι τους αυτοί οι θιασώτες και αντιπρόσωποι των μαχόμενων ηρώων, στα χρόνια που πέρασαν, κατάφεραν να συνδεθούν και να αποδώσουν ένα αξιόλογο και πρωτοποριακό έργο δια μέσου της δραματοθεραπείας. Στο μονοπάτι που βήμα το βήμα και με κόπους χάραζαν, είχαν σαν βοηθούς τη τέχνη και το πολι- 30 τισμό, από όπου άντλησαν τα όπλα τους συμπλέοντας με το όραμα της Εταιρίας η οποία σαν στόχους θέτει: την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σε θέματα ψυχικής υγείας, την προώθηση της πρόληψης, την έγκαιρη παρέμβαση, τη κοινωνική ενσωμάτωση και την απασχόληση των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, ενισχύοντας το σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση τους και την ισοτιμία ως πολίτες. Μέσα από αυτό το στρογγυλό τραπέζι θα θέλαμε να ξαναζήσουμε μαζί σας και να αποτιμήσουμε της κορυφαίες στιγμές αυτής της πολύπλευρης διεργασίας, που εν είδη οδοιπορικού, είχε τη μορφή μιας ελλόγου και θεραπευτικής μετάβασης που κυρίαρχα μέρη της ήταν η συνεχής αξιολόγηση, η αμφίπλευρη παρατήρηση, η μελέτη και η κατανόηση των αναγκών και των δυσκολιών. Εργαστήκαμε έχοντας ως βασικό γνώμονα για το αίσιο του θεραπευτικού αποτελέσματος, τη συνύπαρξη, τη σύνδεση, την αποδοχή, τη συμφιλίωση και την αξιοποίηση των αντιθέτων. ……προς τούτο θέλουμε να πιστεύουμε πως νερό ήπιαμε, τροφή άφθονη βρήκαμε και στρώμα για να ξεκουραστούμε φτιάξαμε για να ονειρευτούμε τη δύναμη που αποκτήσαμε και πιστέψαμε πως ήμασταν ικανοί….. Μέσα από αυτή τη αχαρτογράφητη περιοχή που εν πολλοίς διανύσαμε, θέλουμε να πιστεύουμε πως σταδιακά καταφέραμε να προσεγγίσουμε, και, έως ένα βαθμό, να χαρτογραφήσουμε το μονοπάτι για το χώρο της τέχνης και να δημιουργήσουμε μοναδικά έργα τέχνης. Τα έργα αυτά έμελλε να γίνουν σημαντικοί σταθμοί που τροφοδότησαν, τη χαρά, την εμπιστοσύνη, την έμπνευση, τη γνώση και τη ξεχωριστή εμπειρία να δημιουργείς αλλά και να εξελίσσεσαι μετέχοντας στο χώρο της τέχνης μέσα από διάφορους ρόλους. Και έτσι δημιουργήσαμε όλα όσα είναι τώρα το βιός και αποτελούν την παρακαταθήκη του μέλλοντος και αυτά είναι τα αυθεντικά και αντιπροσωπευτικά έργα της τέχνης που παρήχθησαν με 31 την εξέχουσα θέση να κατέχουν τα αγαπημένα μας θεατρικά δρώμενα και οι παραστάσεις. σύνθεσης ανάμεσα στις Δημιουργικές Θεραπείες • 17.00-19.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 6, ΤΡΙΑΝΟΝ 20.00-21.00, Κύρια Ομιλία Συνεδρίου, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Εισηγητής: Marina Jenkyns Συντονιστής: Χρ. Πολυχρονίου Εισηγητής: Brenda Meldrum Συντονιστής: Λ. Γιώτης Love and Hate in the Therapeutic Relationship: ingredients for renewal and restoration of both client and therapist. In this paper Marina Jenkyns explores her theme in the light of 30 years of practice as a dramatherapist from which she retires this year. She posits that working with love and hate is necessary for a successful therapeutic outcome and considers the role played by transference and countertransference in enabling the restoration and renewal of both therapist and client. Marina draws on the the work of the British Psychoanalyst Donald Winnicott to explore her theme. She also refers to Shakespeare's play `The Tempest' and to Samuel Beckett's`Waiting for Godot' to illustrate her ideas. BIOGRAPHY Marina Jenkyns M.A. PGCE. HCPC studied English Literature at Cambridge, taught English and Drama in schools and universities before training as a drama therapist. She subsequently studied the psychoanalysis of organizations at the Tavistock Clinic and applied drama therapy thinking to her work with staff teams and management and psychoanalytic thinking to her practice of drama therapy. She was involved in the training of drama therapists and of arts therapies supervisors in England for many years and was a frequent visiting trainer in arts therapies in several European countries. She was Chairperson of the British Association of Drama therapists from 1988-1992. Her particular interests lie in the relationship between psychoanalysis and drama therapy and the use of dramatic texts in drama therapy. Her several writings include The Play’s the Thing: Exploring Master class «Let's Pretend! The Synergy of Drama and Play in Therapy» In this Master class the synthesis of Dramatherapy and Play Therapy through pretend play will be explored. We know through developmental psychology the importance of pretend play in attachment theory and theory of mind. Playfulness is an essential aspect of both therapies: indeed, PLAYING is seen as one of the 9 core processes of Dramatherapy (Phil Jones, 1996). Through the experiential work, delegates will explore these concepts in play, improvisation and through text. I shall link these structures to Drama- and Play Therapy with children, young people and adults. • 18.30-19.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 7, ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Φ. Αθανασιάδου, Χορό-Κινητική Ψυχοθεραπεύτρια -Εκπαιδευτικός Μ. Καρέττα, Χοροθεραπεύτρια-Χορογράφος - Ειδίκευση στην Αυθεντική Κίνηση Ε. Κήτα, Χοροθεραπεύτρια - Ψυχολόγος - Παιδαγωγός - Εμψυχώτρια Ομάδων Τέχνης Α. Μπιτζαράκη, Χοροθεραπεύτρια - Κοινωνική Ανθρωπολόγος - Εμψυχώτρια Ομάδων «Η εικόνα του σώματος: το ιαματικό ρέον στις θεραπευτικές πρακτικές του Ασκληπιείου» Με αφετηρία τη Χοροθεραπευτική αυτό-αναφορά μας θα επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε την ολιστική διάσταση της αρχαίας θεραπευτικής, αναζητώντας ένα κοινό τόπο, μια βάση διαλόγου και • Text in Drama and Therapy. (Rutledge 1996). She is now devoting more time to the writing of poetry and fiction and has just completed a playwriting course. She is also looking forward in retirement to furthering her love affair with Greece. Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013 • 9.00-11.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 8, HARVARD Ομάδα Εργασίας. Τελετουργία και Δραματοθεραπεία Συντονιστές: Ξ. Μαλαθράκη, Ψυχολόγος – Δραματοθεραπεύτρια, Ε.Τζελέπη, Ψυχολόγος – Δραματοθεραπεύτρια, Κ. Εικοσιπεντάρχου, Κοινωνική Λειτουργός – Δραματοθεραπεύτρια - Σκηνοθέτις Σχολιαστής: Μ.-Γ. Λ. Στυλιανούδη, Νομικός – Ανθρωπολόγος - Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδημίας Αθηνών Στην δραματοθεραπευτική πρακτική γινόμαστε συχνά υποδοχείς αιτημάτων που συνδέονται με την έλλειψη βιωμάτων σχετικά με τις τελετουργίες περασμάτων της ζωής. Η έλλειψη αυτή συνήθως αφορά το βίωμα κατά τα ηλικιακά περάσματα και δύναται να “φέρει“ ζητήματα και δυσκολίες στην προσωπική και κοινωνική ζωή. Οι τελετουργίες περάσματος επηρεάζουν την προσωπική και κοινωνική εξέλιξη του ατόμου; Πώς βιώνουμε τις τελετουργίες περάσματος στη σύγχρονη πραγματικότητα και κυρίως στην καθημερινή μας ζωή; Εκτιμούμε ότι υπάρχει ανάγκη για πιο συχνά, για πιο σαφή, ή για πιο οριοθετημένα τελετουργικά περάσματος προκειμένου να βελτιωθεί η εξέλιξη του κύκλου ζωής; Πρόκειται λοιπόν για σημαντικά ερωτήματα στα οποία στοχεύουμε να επικεντρωθεί η ομάδα εργασίας. Η προσέγγισή μας είναι δραματοθεραπευ- 32 33 τική και πλαισιώνεται από την επιστήμη της ανθρωπολογίας • 11.30- 13.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 9, HARVARD Στρογγυλό τραπέζι: “Δραματοθεραπεία Εκλεκτικές Συγγένειες” και Συντονιστής: Σ. Κρασανάκης, Ψυχίατρος - Δραματοθεραπευτής - Σκηνοθέτης - Διευθυντής Σπουδών » Αιών» Εισηγητές: Α. Τσιάρας, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου «Η αναπτυξιακή διάσταση της διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση» Το περιεχόμενο της ανακοίνωσης εστιάζεται στην αναπτυξιακή διάσταση της διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση και στη συμβολή του αναπτυξιακού δράματος στη βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης μιας ομάδας φοιτητών, οι οποίοι συμμετείχαν σε βιωματικά εργαστήρια δραματικής τέχνης. Στο πρώτο μέρος της ανακοίνωσης οριοθετείται το αναπτυξιακό δράμα σε σχέση με άλλες μορφές διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι βασικοί στόχοι, που τίθενται στο πλαίσιο του αναπτυξιακού δράματος, και αφορούν στην καλλιέργεια των νοητικών, των συναισθηματικών και των κοινωνικών δεξιοτήτων ατόμων που συμμετέχουν σε βιωματικά εργαστήρια δραματικής τέχνης. Στο δεύτερο μέρος της ανακοίνωσης παρουσιάζεται το πλαίσιο διεξαγωγής της ερευνητικής παρέμβασης, η οποία στόχευε στη διερεύνηση της συμβολής του αναπτυξιακού δράματος στη βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης μιας ομάδας φοιτητών, οι οποίοι συμμετείχαν σε 13 τρίωρα βιωματικά εργαστήρια δραματικής τέχνης, σε σύγκριση με μια αντίστοιχη ομάδα ελέγχου. Στη συνέχεια αναλύονται οι ερευνητικοί στόχοι, οι μεταβλητές της έρευνας και παρουσιάζεται η με- θοδολογία της ερευνητικής μελέτης, η διαδικασία υλοποίησής της, η διαδικασία συλλογής ερευνητικών δεδομένων και η μέθοδος στατιστικής τους ανάλυσης. Στο τρίτο μέρος της εισήγησης παρουσιάζονται τα ερευνητικά αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης, όσον αφορά στη συμβολή του αναπτυξιακού δράματος στη βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης των φοιτητών που συμμετείχαν στα βιωματικά εργαστήρια δραματικής τέχνης. Επίσης, παρουσιάζονται οι περιορισμοί των αποτελεσμάτων της έρευνας, ως προς τη γενίκευση της εγκυρότητάς τους, στον ευρύτερο πληθυσμό ατόμων παρόμοιας ηλικίας με την πειραματική ομάδα. Στο κλείσιμο της ανακοίνωσης επισημαίνονται οι δυνατότητες του αναπτυξιακού δράματος να συμβάλλει στην ολιστική ανάπτυξη, στη συναισθηματική ισορροπία και στην ψυχική ευεξία του ατόμου. § Γ. Νικολάου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών Αγωγής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Εργαστήριο Μελετών Απόδημου Ελληνισμού & Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης «Η αξιοποίηση της δραματοποίησης για την καλλιέργεια κλίματος διαπολιτισμικής επικοινωνίας στα πολυπολιτισμικά σχολεία» Η πολιτισμική ετερότητα, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης, αποτελεί παράγοντα απορρύθμισης της σχολικής ζωής και αύξησης των περιστατικών συγκρούσεων και σχολικής βίας μεταξύ των μαθητών. Το ζητούμενο στις περιπτώσεις αυτές είναι η βελτίωση του σχολικού κλίματος μέσω της επικοινωνίας και της συνεργασίας των μαθητών της σχολικής μονάδας, ιδιαίτερα όταν η τελευταία χαρακτηρίζεται από πολιτισμική ετερογένεια. Η σχετική βιβλιογραφία φαίνεται να αναγνωρίζει την αξία του θεατρικού παιχνιδιού και της δραματοποίησης ως μεθόδου ενίσχυσης της γνωριμίας, της ανάπτυξης της ενσυναίσθησης και της εμπιστοσύνης μεταξύ των μαθητών. Σε συνδυασμό με τη βελτίωση των διαπροσωπικών και διομαδικών σχέσεων, την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία, όλοι οι παραπάνω είναι στόχοι και θεμελιώδη ζητούμενα του διαπολιτισμικού σχολείου. Η τρίχρονη εμπειρία μας, μέσα από την υλοποίηση δραστηριοτήτων θεατρικής αγωγής με στόχο τη βελτίωση της διαπολιτισμικής επικοινωνίας σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών», επιβεβαιώνει την παραπάνω άποψη, η οποία επικυρώνεται με τα εμπειρικά δεδομένα που προέκυψαν από την πραγματοποίηση και την αξιολόγηση των παραπάνω δραστηριοτήτων § Σ. Παπαδοπούλου, Αναπλ. Καθηγήτρια ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων «Παιγνιώδεις δραστηριότητες και προληπτική Βιβλιοθεραπεία στη διδακτική της γλώσσας: Το παράδειγμα του παραμυθιού» Στην εισήγησή μας παρουσιάζουμε διδακτικές προσεγγίσεις του γλωσσικού μαθήματος για το Δημοτικό Σχολείο με την αξιοποίηση του παραμυθιού ως κειμενικού είδους το οποίο συνδυάζεται με τη θεραπεία μέσα από την ανάγνωση (βιβλιοθεραπεία) και το θεατρικό παιχνίδι ως λειτουργική αλληλουχία διδακτικών στρατηγικών εμπλουτισμού του λεξιλογίου, βελτίωσης της επικοινωνιακής και επιχειρηματολογικής τους ικανότητας στην ομάδα. Η οργάνωση της διδακτικής πρότασής μας στο πλαίσιο ενός οργανωμένου διδακτικού μοντέλου πάνω στον άξονα: Παιχνίδι-συναισθήματα- γλώσσα αφορά την εναρμόνιση της προσωπικότητας του παιδιού με δύσκολα κοινωνικά προβλήματα, διαχρονικά και σύγχρονα, σε σχέση με τη μεθοδολογία της διδακτικής πράξης η οποία αξιοποιεί την ελευθερία σκέψης και γλώσσας με τη δημιουργική έκφραση. ΛΕΞΕΙΣ -ΚΛΕΙΔΙΑ: Παραμύθι, γλώσσα, βιβλιοθεραπεία, ανάγνωση, παιγνιώδεις δραστηριότητες, δραματοθεραπεία, διδακτικές μέθοδοι § Μ. Τσιρώνη, Αναπλ. Καθηγήτρια Παθολογίας, Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου «Κοινοί τόποι ασθένειας-θεραπείας σε διαφορετικούς πολιτισμούς και χρόνους» Σύμφωνα με το βιοϊατρικό μοντέλο, η “αρρώστια” αποτελεί την παρεκτροπή από τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, με βάση μετρήσιμες βιολογικές παραμέτρους. Η σχέση μεταξύ ψυχής και σώματος είναι γνωστή από τα πολύ παλιά χρόνια και αποτελούσε ένα θέμα αντιπαράθεσης μεταξύ φυσιολόγων και ψυχολόγων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 1946 δίνει τον πλήρη ορισμό για την Υγεία αναγνωρίζοντας την ως την «κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο την απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Η ασθένεια σηματοδοτεί μια κατάσταση κοινωνικής δυσλειτουργίας όταν, εξαιτίας της αρρώστιας, ο κοινωνικός ρόλος του ατόμου στις επαγγελματικές ή κοινωνικές του δραστηριότητες διαταράσσεται και επιβάλλεται ο περιορισμός του κοινωνικά ή χωροταξικά. Εντούτοις η κοινωνική και ιστορική επίδραση έγκειται κυρίως στον εκάστοτε προσδιορισμό του ορίου μεταξύ φυσιολογικού και μη φυσιολογικού, το οποίο και αποτελεί συνήθως τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ υγείας και αρρώστιας. Ο ορισμός της νόσου και επομένως της θεραπείας διαμορφώνεται εντός του τρέχοντος-περιβάλλοντος πολιτισμικού, θρησκευτικού, φιλοσοφικού πλαισίου. Η ευρύτερη όμως αντίληψη περί νόσου και ενδεδειγμένης θεραπείας, πάντα μέσα από μία ανθρωποκεντρική θεώρηση, συνιστά την κοινή συ- 34 ντεταγμένη διαφορετικών ,αν ειδωθούν απλοϊκά, ιατρικών μοντέλων. Οι χυμοί και τα στοιχεία της Ιπποκρατικής Ιατρικής συναντούν αρμονικά τις θεωρίες της Ανατολικής Ιατρικής και συμπορεύονται με τη σύγχρονη ιδέα της εξατομίκευσης της νόσου και της θεραπείας με τελικό στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας του ατόμου και την ίαση σε όλες τις διαστάσεις. § Α. Κοντογιάννη, Καθηγήτρια Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση και Πρόεδρος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Διδάκτορας Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, Το τελευταίο βιβλίο της είναι το «Μαύρη Αγελάδα, Άσπρη Αγελάδα, Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση - Διαπολιτισμικότητα». Συμμετέχει σε Ευρωπαϊκά Κοινοτικά προγράμματα και πανευρωπαϊκές έρευνες. «Oπή, ροπή, τροπή, ανατροπή. Δημιουργική-ανά-τρε-οπτική γραφή ή η γραφή της απόλαυσης» Η ανατρεπτική δημιουργική γραφή αναδιαρθρώνει τη γραμμική λογική της αναφορικότητας: τα κείμενά της πειραματίζονται, παίζουν με τη λογική και τα παράλογο, κινούνται κυκλικά ή χωρίς τάξη, μετασχηματίζονται και αντιστέκονται στη λογική του νοήματος, της ακολουθίας και του τέλους. Τα κείμενα που μπορεί να οδηγούν στην ου-τοπία δεν αποτελούν ένα ενιαίο - ρέον σύνολο, αλλά μπορεί να έχουν ανοιχτά, κλειστά, αντιφατικά, αμφιθυμικά, ελλειπτικά νοήματα ή ακόμα και πλήρη έλλειψη αυτών, προκειμένου να αποκαλύπτουν τα πολλαπλά επίπεδα νοήματος στη γλώσσα σε συνδυασμό με το παιχνίδι. Θα παρουσιάσουμε συνοπτικά την εργασία μιας ομάδας από 14 ενήλικες οι οποίοι εργάστηκαν στη Λίμνη Πλαστήρα για μια εβδομάδα και οδηγήθηκαν στη δημιουργία μιας σειράς κειμένων, 35 ατομικών και ομαδικών. Μέσω πρωτότυπων ερεθισμάτων, θεατρικών αυτοσχεδιασμών, μέσω μετασχηματισμών εικόνων, λέξεων, προτάσεων, ήχων και με άξονα το «παίζειν», οι συμμετέχοντες ανέπτυξαν έντονη επικοινωνία και συναισθηματική προσέγγιση ανακαλύπτοντας την «απόλαυση του κειμένου» (R. Barthes) που σχετίζεται με την ετερότητα και τους «ετέρους εαυτούς», ενώ τους οδηγεί σε ένα νέο τρόπο αντίληψης και κατανόησης του εαυτού, του ετέρου και του κόσμου (J. Derrida). • 13.00-14.30, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 10, HARVARD Στρογγυλό Τραπέζι: Εξάρτηση και Δραματοθεραπεία Συντονιστής: Π. Ζαγανιάρης, Δραματοθεραπευτής – Ηθοποιός – Σκηνοθέτης - Προγράμματα Απεξάρτησης Ψ.Ν.Α. Δαφνί Εισηγητές: Σ. Κρασανάκης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής – Σκηνοθέτης «Η συμβολή της δραματοθεραπείας σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης» Θα μοιραστούμε παρατηρήσεις, οι οποίες έχουν συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια της 26χρονης εφαρμογής της συγκεκριμένης μεθόδου σε χώρους απεξάρτησης (προγράμματα εσωτερικής παραμονής ή ανοιχτά θεραπευτικά προγράμματα). Γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα μοντέλα Δραματοθεραπείας, τα οποία βρίσκουν ιδιαίτερη εφαρμογή στις διαφορετικές φάσεις της θεραπείας και στους στόχους που επιχειρούμε να κατακτήσουμε όπως: 1. Έκφραση συναισθημάτων. 2. Διερεύνηση των κοινωνικών ρόλων και υπορόλων. 3. Δημιουργία ενός νέου συστήματος ρόλων. 4. Πρόβα για έναν νέο τρόπο ζωής. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι αναγνωρίσιμη και γι’ αυτό η εξάπλωση των εφαρ- μογών της Δραματοθεραπείας γίνεται με γοργό ρυθμό στα περισσότερα κέντρα απεξάρτησης της χώρας μας § Δ. Φωτόπουλος, Ψυχίατρος, ΜΑ - Υπεύθυνος Δικτύου Θεραπευτικών Υπηρεσιών ΟΚΑΝΑ Ρεθύμνου «Γιατί Εποπτεία από Δραματοθεραπευτή;» Α. Χριστοφόρου, Ψυχοθεραπεύτρια – Δραματοθεραπεύτρια, Τμήμα Αλκοόλ Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Δαφνί "Ο ρόλος της Δραματοθεραπείας σε ομάδες απεξάρτησης από το αλκοόλ" Στην εποπτεία μέσω δραματοθεραπείας η αλλαγή διευκολύνεται μέσω του περιεχομένου των δραστηριοτήτων που εισάγει η δραματική τέχνη, της σχέσης που αναπτύσσεται και της διαδικασίας της δημιουργίας εν-δραματίσεων. Στην εισήγηση αυτή, αναφέρομαι στην προσωπική μου εμπειρία ως εποπτευόμενος από δραματοθεραπευτή. Αφορμή για την εποπτεία αποτέλεσαν οι προκλήσεις στον επαγγελματικό μου χώρο τόσο ως ψυχοθεραπευτής, όσο και ως υπεύθυνος θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης. Σε ένα ασταθές επαγγελματικό περιβάλλον η εποπτεία μέσω δραματοθεραπείας βοήθησε ουσιαστικά και άμεσα στο να απομακρυνθεί ο κίνδυνος εμπλοκής του πλαισίου σε εξαρτητικές διαδικασίες. Επιπλέον, βοήθησε στο να αναπτυχθεί ένας δημιουργικός, πολύ-επίπεδος και συνθετικός τρόπος διαχείρισης του θεραπευτικού υλικού αφενός και της διοικητικής οργάνωσης αφετέρου. § Περιγραφή περιστατικού κατά την διάρκεια ομάδας δραματοθεραπείας στο κλειστό πρόγραμμα απεξάρτησης από το αλκοόλ στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. § Ε. Μακρογιάννη, -Π.Ε. Φ.Π.Ψ.-Δραματοθεραπεύτρια, Τμήμα Οικογένειας του 18 ΑΝΩ-Ψ.Ν.Α. Δαφνί «Δραματοθεραπεία με γονείς. Ένας τόπος συνάντησης, συνεύρεσης & δημιουργίας ταυτότητας, νοήματος και ελπίδας» Η εισήγηση με τίτλο πραγματεύεται το ζήτημα της «φροντίδας», έτσι όπως, αυτή αναδεικνύεται στις ομάδες δραματοθεραπείας γονέων με παιδιά εξαρτημένα από ουσίες & εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο εκείνη «καθορίζει» την άσκηση του γονεϊκού τους ρόλου. Τα θέματα που θα αναδυθούν αφορούν στην έννοια της ελλειμματικής μητρικής & γονεϊκής φροντίδας, έτσι όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα από τις δραματοθεραπευτικές αφηγήσεις των θεραπευόμενων γονέων, καθώς & στη συνειδητοποίηση του φαύλου κύκλου που έχει στις ζωές όλων –γονέων & παιδιών- η απουσία φροντίδας, η παραμέληση και η ασυνείδητη επιθετικότητα, που μεταδίδεται δια μέσου των γενεών, εγκαθιδρύοντας την εξαρτητική συμπεριφορά σε όλο το εύρος των ανθρωπίνων σχέσεων § Ε. Κρασανάκη, MSc – Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια «Μια περίπτωση θεραπευτικής παράστασης: Από τον «Σχοινοβάτη» του Ζαν Ζενέ στον «Aκρο-αγώνα» της απεξάρτησης» Στο χώρο της απεξάρτησης, η λήξη της θεραπευτικής διαδικασίας και η αποφοίτηση μιας ομάδας από την κοινότητα σηματοδοτείται πολύ συχνά μέσα από τη δημιουργία θεραπευτικής – θεατρικής παράστασης. Πρόκειται για μια διαδικασία που προκύπτει μέσα από τη δραματοθεραπευτική πρακτική που αποσκοπεί στην επεξεργασία προσωπικού υλικού μέσα από το συμβολισμό και την απόσταση ενός ρόλου. 36 Θέμα της συγκεκριμένης ανακοίνωσης αποτελεί η περίπτωση μιας θεραπευτικής παράστασης που παρουσιάστηκε στο κοινό με τον τίτλο «Ακρο – αγώνας»… μια λέξη που επινοήθηκε για να ορίσει την ίδια τη θεραπεία της απεξάρτησης: έναν αγώνα ανάμεσα στα άκρα. Η παράσταση δομήθηκε με σωματικούς αυτοσχεδιασμούς πάνω σε αποσπασματικές φράσεις από τον σχοινοβάτη του Ζαν Ζενέ. Εδώ θα επιχειρήσουμε την επεξεργασία και ανάλυση του κειμένου του Ζενέ… πως αυτό συντονίστηκε με τα βιώματα και τον ψυχισμό του εξαρτημένου ατόμου καθώς και τα δυναμικά που αναπτύχθηκαν μέσα σ’ αυτή τη διαδικασία. • 11.30-12.45, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 11, ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Στρογγυλό Τραπέζι: Δραματοθεραπεία και Παιγνιοθεραπεία. Επιρροές και επιδράσεις, 1η Ενότητα Συντονίστρια: Τ. Παλαβού, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Εισηγητές: Β. Θεοφίλου, Νηπιαγωγός – Παιγνιοθεραπεύτρια & Ε. Κούκια, Επικ. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Αθηνών «Η Παιγνιοθεραπεία ως βιωματική εμπειρία επαγγελματιών ψυχικής υγείας» Η Παιγνιοθεραπεία απευθύνεται κυρίως σε παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας. Το παιχνίδι αποτελεί το σύμβολο που χρησιμοποιεί το παιδί με την καθοδήγηση του θεραπευτή με στόχο να αντιμετωπίσει ψυχολογικά προβλήματα και δυσκολίες, να επεξεργαστεί βιώματα και να εκφράσει συναισθήματα και σκέψεις σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον. Σκοπός Στα πλαίσια βιωματικών εργαστηρίων που υλοποιήθηκαν μετά από πρόσκληση της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος στο ετήσιο νοσηλευτικό 37 συνέδριο, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά η Παιγνιοθεραπεία σε ενήλικες επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Στόχος ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο η Παιγνιοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα θεραπευτικό μέσο προσέγγισης των ενηλίκων Η Μέθοδος. Το βιωματικό εργαστήριο διάρκειας 3 ωρών υλοποιήθηκε από μία επικ. καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών με γνώσεις ψυχοθεραπείας και μία παιγνιοθεραπεύτρια οι οποίες έδρασαν ως συνθεραπεύτριες στα πλαίσια του 5ου Πανελληνίου και 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της ΕΝΕ στην Κέρκυρα(10-13/5/12). Οργανώθηκε το πλαίσιο της Παιγνιοθεραπείας με θέμα “Ταξίδι με τα συναισθήματα” και διήρκεσε 2 ώρες. Την επόμενη 1 ώρα έγινε μία κατάρτιση των επαγγελματιών στην έννοια της «Παιγνιοθεραπείας» και μικρή ανάλυση του βιωματικού ενθαρρύνοντας την ελεύθερη έκφραση των συμμετεχόντων. Τα αποτελέσματα όπως αυτά συλλέχθηκαν από τις απόψεις των συμμετεχόντων αλλά και από τις διαπιστώσεις των θεραπευτών δείχνουν ότι η Παιγνιοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο και αποτελεσματικό θεραπευτικό εργαλείο στην αντιμετώπιση των θεμάτων των επαγγελματιών. § κίνησή της από την αμυντική επαναληπτικότητα σε πιο αυθόρμητη έκφραση και στον εμπλουτισμό των ενδιαφερόντων της. Καθώς η μεταβίβαση στην θεραπεύτρια εγκαθιδρυόταν η μικρή θεραπευόμενη οργανώθηκε σε συμβολικές λειτουργίες για ν’ αναβιώσει την πρώιμη σχέση με την μητέρα της και το πρώιμο τραύμα. Μέσα από μια θεωρητική τοποθέτηση αναλύεται η σημασία του δεσμού με την μητρική φιγούρα για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και η διαμεσολάβηση της παιγνιοθεραπείας όταν ο δεσμός έχει διαταραχτεί. § Ζ. Ζήκου, Ψυχολόγος -Παιγνιοθεραπεύτρια «Παιγνιοθεραπεία στην παιδική ψύχωση». Παρουσίαση περιστατικού Ο λογοθεραπευτής στην καθημερινή πρακτική του, κυρίως όταν δουλεύει με παιδιά με γλωσσικές διαταραχές και άλλες σύνθετες δυσκολίες, καλείται να βρίσκει δημιουργικούς τρόπους για να κάνει τη θεραπευτική διαδικασία πιο ευχάριστη, αποδοτική και συνεργατική. Ο όρος γλωσσικές διαταραχές αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα διαταραχών στο λόγο και την ομιλία, αποτέλεσμα άλλων καταστάσεων, όπως η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός, συγκεκριμένα σύνδρομα, αναπτυξιακές διαταραχές και καθυστέρηση λόγου. Το παιχνίδι, είτε ως φυσικό αντικείμενο είτε ως δραστηριότητα, είναι απαραίτητο εργαλείο για την επιτυχή έκβαση της θεραπευτικής συνεδρίας. Με το παιχνίδι η συνεδρία γίνεται πιο ενδιαφέρουσα για το παιδί, ενισχύεται η επιθυμητή συμπεριφορά και Η παρουσίαση αφορά την θεραπευτική υποδοχή ενός κοριτσιού 3 (τριών) ετών με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή και της οικογένειάς της στο Κέντρο Ημέρας για το παιδί Το ¨Λιθαράκι¨. Γίνεται αναφορά στην αρχική κλινική εικόνα του παιδιού και την ποιότητα του δεσμού που είχε διαμορφωθεί ανάμεσα στο κορίτσι και την μητέρα του, καθώς και στις γενικότερες συνθήκες ζωής της οικογένειας. Στη συνέχεια περιγράφεται η πορεία του παιδιού μέσα στην παιγνιοθεραπευτική συνθήκη. Η μετα- Γ. Μακρής, Λογοθεραπευτής - Συνεργάτης Τμήματος Λογοθεραπείας – ΣΕΥΠ - ΑΤΕΙ Καλαμάτας Μεταπτυχιακός φοιτητής Ειδικής Αγωγής Πανεπ. Πελοποννήσου & Τορίνο Α. Θεοφιλοπούλου, Ιστορικός Φιλόλογος - Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ειδικής Αγωγής Πανεπ. Πελοποννήσου & Τορίνο "Το 'παιχνίδι' και το 'συμβολικό παιχνίδι' ως εργαλεία στην θεραπεία παιδιών με γλωσσικές διαταραχές. Η οπτική του λογοθεραπευτή" παρέχονται νέα κίνητρα για επιτυχή θεραπευτικά αποτελέσματα. Ειδικότερα, μέσω του συμβολικού παιχνιδιού, όταν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις παιδιών με αυτισμό (ΔΑΔ) με προφανείς επικοινωνιακές δυσκολίες, το παιδί έχει τη δυνατότητα να καλλιεργήσει τις δεξιότητες που υστερεί, να υποδυθεί ρόλους και τελικά να επικοινωνήσει. § Α. Πάστρα, Δρ. Ψυχολογία, Ψυχοπαιδαγωγός, Υποψ. Μεταδιδάκτωρ Παν/μιου Πελοποννήσου ΤΘΣ “Η δραματοποίηση του παραμυθιού του Εγωιστή Γίγαντα, του Oscar Wild, σε παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού.” Στην παρούσα μελέτη προσεγγίσαμε το πρόβλημα της διδακτικής πράξης σε παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού (ΔΑΔ-ΦΑ) με τη δραματοποίηση του παραμυθιού ο «Εγωιστής Γίγαντας». Στη μεθοδολογία διατηρήθηκε «ο ερευνητικός πλουραλισμός» που μπορεί να συμβάλει στην πρόοδο του πεδίου της Ειδικής Αγωγής και αξιοποιήθηκαν συνδυαστικά εργαλεία ποιοτικής και ποσοτικής προσέγγισης με έμφαση τις συστηματικές παιδαγωγικές παρατηρήσεις σύμφωνα με το Πλαίσιο τις αρχές και τη φιλοσοφία του Αναλυτικού Προγράμματος Ειδικής Αγωγής (ΠΑΠΕΑ) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Επίσης, αξιοποιήθηκαν οι καταγραφές της συμπεριφοράς όσων συμμετείχαν στις ειδικές εκπαιδευτικές-θεραπευτικές παρεμβάσεις με Δραστηριότητες Μαθησιακής και Συναισθηματικής Ετοιμότητας. Αξιολογήθηκαν 40 παιδιά κι επιλέχθηκαν 10 με ΔΑΔ-ΦΑ με Μ.Ο. ηλικίας 6,6 (5-10 ετών) με Μ.Ο. σοβαρότητας αυτισμού 40,75 (Μέτριος τύπος). Στα αποτελέσματα καταγράφηκε ότι η ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση με τη δραματοποίηση δίνει τη δυνατότητα μιας πολύπλευρης εξελικτικής ανάπτυξης των παιδιών με αυτισμό στο χώρο, στο χρόνο και στην επικοινωνία. 38 • 12.45-14.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 12, ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Στρογγυλό Τραπέζι: Δραματοθεραπεία και Παιγνιοθεραπεία. Επιρροές και επιδράσεις, 2η Ενότητα Συντονίστρια: Δ. Δεδέσκη, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Εισηγητές: Α. Αποστολοπούλου, Εκπαιδευτικός & Χ. Κοτσοβού, Εκπαιδευτικός «Φτιάξε καρδιά μου το δικό σου παραμύθι…»: εκεί που ο παιδαγωγικός προβληματισμός συναντά τη δραματοθεραπευτική πρόταση Στην εισήγησή μας θα αναφερθούμε στο έργο που έχει παραχθεί από την ομάδα Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Κρανιδίου στο πλαίσιο του προγράμματος: «Η κατανόηση – αποδοχή του εαυτού και του άλλου μέσα σε ομαδικές δημιουργικές δραστηριότητες». Ξεκινώντας από ένα σύντομο ιστορικό της πενταετούς λειτουργίας της ομάδας ,θα εστιάσουμε στο δημιουργικό της έργο τα δύο τελευταία σχολικά έτη, κατά τα οποία η ομάδα συνέγραψε και παρουσίασε δικά της θεατρικά δρώμενα. Τέλος, ως εκπαιδευτικοί, θα εξετάσουμε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα τα σημεία στα οποία η δραματοθεραπευτική προσέγγιση τροφοδότησε τον παιδαγωγικό προβληματισμό, τη μεθοδολογία και τη δράση μας. § Δ. Καβακίδου, Θεατρολόγος Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Ν. Σερρών «Η αξία της θεατρικής δράσης μέσω του κουκλοθέατρου για τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας.» Ο Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την ψυχική υγεία, Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Ν. Σερρών χρησιμοποιώντας εδώ και δεκαπέντε χρόνια, συστηματικά την τέχνη στις δράσεις κοινωνικής αποκατάστασης των μελών του, δημιουργεί το 2012 εργαστήρι κατασκευής κούκλας- μαριονέττας και ομάδα κουκλοθέα- 39 τρου, με τίτλο «ΚουκλοΑρμενίσματα». Η πρώτη παράσταση για κουκλοθέατρο, με τίτλο «Η Γαλάζια Χελώνα», βασισμένη στο ομώνυμο κείμενο του Δ. Ψαθά, με πρωταγωνιστές λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και εθελοντές, κάνει πρεμιέρα στις Σέρρες και στη συνέχεια παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη,. Μέσα από την αξιολόγηση της δράσης από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, αναδεικνύεται η μεγάλη αξία της θεατρικής δράσης μέσω του κουκλοθέατρου για τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, τόσο για την προσωπική τους ενδυνάμωση όσο και για την κοινωνική τους επανένταξη. § Ε. Τιμπλαλέξη, Υποψ. διδάκτορας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών «Ο ρόλος στα ψηφιακά παιχνίδια: ανιχνεύοντας την λειτουργία του avatar» Η ανακοίνωση θα ρίξει φως στην έννοια του ρόλου και την τροπικότητα υπόδυσης αυτού στα ψηφιακά παιχνίδια και ειδικότερα στα ψηφιακά παιχνίδια ρόλων. Ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση θα δοθεί στην έννοια και τη λειτουργία του avatar. Είναι το avatar ενσάρκωση δρώντος υποκειμένου, όργανο, μηχανισμός ή σκηνικό αντικείμενο που ζωντανεύει από τον παίκτη. Ποιές συνθήκες roleplay δημιουργεί η διαμεσολαβημένη σωματική παρουσία του παίκτη στον κόσμο του παιχνιδιού; • 15.30-17.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 13, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Master class «Αυτό-εποπτική Πρόταση» Εισηγητής: Μ. Προύζου, Ψυχολόγος – Δραματοθεραπεύτρια - Επόπτρια Συντονιστής: Κ. Εικοσιπεντάρχου Η Μάρη Προύζου σπούδασε Γενετική Ψυχολογία στην Γαλλία με ειδίκευση στην Ροτζεριανή κατεύ- θυνση. Ειδικεύτηκε στη Δραματοθεραπεία με την Dr. Sue Jennings και έχει αποφοιτήσει από την σχολή της Marina Jenkyns στο Λονδίνο ως επόπτρια. Εποπτεία είναι ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται επεξεργασία κάθε δραστηριότητας συνειδητής η ασυνείδητης που αναπτύσσεται κατά την διάρκεια της συνεδρίας που έχει ο εποπτευόμενος με τον πελάτη του. Είναι ένας τύπος στήριξης όπου μπορεί ο εποπτευόμενος να επικεντρωθεί στις δυσκολίες του τις επαγγελματικές. Επίσης αποτελεί μέρος της συνεχούς εκπαίδευσης και επαγγελματικής του ανάπτυξης. Παρόλα τα θετικά, γνωστικά και αναπτυξιακά στοιχεία που μας προσδίδει η εποπτική σχέση, υπάρχουν και λόγοι οι οποίοι μπορεί να μας εμποδίζουν να έχουμε εποπτεία, όπως: 1. Προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες με την εποπτική σχέση 2. Από προσωπική αναχαίτιση (εγώ δεν χρειάζομαι εποπτεία) 3. Δυσκολίες στην εποπτική σχέση 4. Πρακτικά κολλήματα, όπως οικονομικά ή γεωγραφικές δυσκολίες Αν τελικά οι δυσκολίες αυτές δεν ξεπεραστούν, μπορεί κάποιος να βοηθηθεί από την Αυτό-εποπτεία. Αυτή έχει ως στόχο την εσωτερίκευση και πρακτική ανάπτυξη του εσωτερικού επόπτη. Με την ενεργοποίηση του εσωτερικού επόπτη επιτυγχάνεται μια ευρύτερη και βαθύτερη κατανόηση της συνεδρίας, όπως και μια πιο αντικειμενική προσέγγιση του θεραπευτή απέναντι σ' αυτήν, στον εαυτό του και στον θεραπευόμενο. Σε αυτό το master class θα παρουσιαστεί μια πρόταση αυτό-εποπτείας σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, στην προσπάθεια να καλυφθεί η ανάγκη αυτή. • 17.00-18.00, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 14, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Στρογγυλό τραπέζι: «Το Δράμα και η Δραματοθεραπεία» Συντονιστής: I. Πετρόπουλος Εισηγητές: Σ. Κρασανάκης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής - Σκηνοθέτης “Δραματοθεραπεία και γλώσσα” Όπως όλοι γνωρίζουμε η Δραματοθεραπεία έχει δύο πηγές, την θεραπεία και το θέατρο-δράμα. Η Ανθρωπολογία επίσης παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της θεωρίας της Δραματοθεραπείας. Μετά από 28 χρόνια εργασίας με δραματοθεραπευτικές τεχνικές, όπως η αφήγηση ιστοριών, η δημιουργία μιας ιστορίας, έργα και κείμενα, οι παρατηρήσεις μου με οδήγησαν στην αντίληψη ότι η γλώσσα παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της δραματοθεραπευτικής πρακτικής. Επί πλέον μετωνυμίες, μεταφορές και περιγραφές εικόνων διευκολύνουν την επικοινωνία όχι μόνο σε πραγματικό επίπεδο αλλά και σε φανταστικό (συμβολικό). Στη παρουσίαση αυτή θα εστιάσουμε στα γλωσσικά μονοπάτια ως ένα πολύτιμο στοιχείο στη θεραπεία και στην επικοινωνία § Ν. Τζαβάρας, Καθ. Ψυχιατρικής - Ψυχαναλυτής -Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας & Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας «Το Δράμα και ο W.Benjamin» Ο Walter Benjamin περιλαμβάνεται πλέον στις δεσπόζουσες φυσιογνωμίες των μαρξιστών διανοουμένων του 20. αιώνα των οποίων ωστόσο η ριζοσπαστική διεισδυτικότητα της προκλητικής διαλεκτικής που κριτικά και αυτοκριτικά εφάρμοζαν απέτρεπε την πειθαρχία μιας ενδεχόμενης κομματικής ένταξης. Ο ίδιος υπογράμμιζε πάντοτε την διάσταση του Aussenseiter, εκείνου που κινείται πέραν του καθοριστικού ρεύματος ιδεών. Φίλος και συνομιλητής των Theodor Adorno, του Gershom Scholem, του Siegfried Krakauer, του Brecht, της Hannah Arendt συμμετείχε σ’ εκείνο 40 τον ανεπανάληπτο διάλογο της προπολεμικής Γερμανίας που ανέδειξε το εύρος ενός τεράστιου φάσματος ενδιαφερόντων για τη φιλοσοφία, την αισθητική, τη μεταφραστική προσέγγιση λογοτεχνικών αριστουργημάτων και την ίδια την πολιτική. Ανάμεσα στις εργασίες του βρίσκεται και η περίφημη μελέτη του με εξαιρετική επικαιρότητα για την «Απαρχή του Γερμανικού Δράματος», όπως άλλωστε και οι απόψεις του για το επικό θέατρο του φίλου Bertold Brecht, στις οποίες αναφέρεται ο πυρήνας της εισήγησής μου. § Ρ. Καραγεωργίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Δραματοθεραπεύτρια "Η συμβολή της σιωπής στο δράμα και την Δραματοθεραπεία" Το δράμα είναι η μορφή τέχνης που κατ´ εξοχήν στηρίζεται στον ανθρώπινο λόγο. Η δραματοθεραπεία, επίσης, σε αρκετά μεγάλο βαθμό χρησιμοποιεί την γλωσσική έκφραση ως μέσο επικοινωνίας και θεραπείας. Η σιωπή, όμως, υπεισέρχεται στους δύο αυτούς χώρους ως αντίστιξη στον λόγο και η παρουσία της μπορεί να λειτουργήσει πολυδιάστατα. Ποιές είναι οι επικοινωνιακές λειτουργίες της σιωπής, ποιούς ρόλους αναλαμβάνει να παίξει στην θεατρική και την θεραπευτική πράξη και εν τέλει ποιά είναι συμβολή της στο δράμα και την δραματοθεραπεία? • 18.30-20.30, ΣΥΝΕΔΡΙΑ 15, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Master class «Meeting through theatre - the form can be the content» Εισηγητής: Anna Seymour Συντονιστής: Σ. Κρασανάκης, Ψυχίατρος – Δραματοθεραπευτής - Σκηνοθέτης - Διευθυντής Σπουδών «Αιών» Anna Seymour PhD is a Drama therapist, supervisor 41 and international trainer. She is Senior lecturer in Drama therapy at the University of Roehampton, London and is the editor of Drama therapy, peer reviewed journal of the British Association of Drama therapists published by Rutledge/Taylor and Francis. She is trained in a number of theatre forms and has published on theatre and Drama therapy. «Meeting through theatre - the form can be the content In life we experience many meetings some that we dread, some that we long for. In the therapeutic relationship we hope to create a 'meeting' where our needs can be 'met'. For the theatrical encounter to take place a number of meetings must be made between actor, audience, 'text', and space. These core elements of the theatre form the basis of Drama therapy but none of them are fixed. In each encounter decisions are made which create different kinds of meetings and allow different kinds of meanings to emerge. Drama therapy uses the capacity to be in control of how things are enacted within the preexisting aesthetics of a theatrical frame to engage a dialectic whose tension offers the potential for change. Personal stories become entwined with collective narratives, both co-exist in the shared aesthetic space. This master class will focus on creating a shared confident space of interaction so that participants may experience meeting together using different theatrical vocabularies which may extend their practice and provide space for further exploration. § ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11-10-13 • 12.00-14.00 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Βιωματικό εργαστήριο: «Το ταξίδι της ζωής μέσα από τις εικόνες της Καβάφειας ποίησης» Συντονιστές εργαστηρίου Τζώρτζη Λίλα, Κλ. Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Δ. Σταύρου, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Ο ταξιδιώτης Καβάφης μετουσιώνει την ταξιδιωτική εμπειρία σε δημιουργική πορεία πνευματικής και ψυχικής ανάπτυξης. Με τον ίδιο στόχο θα ταξιδέψουμε κι εμείς με εικόνες της Καβάφειας ποίησης που θα αναπαρασταθούν μέσα από το δράμα, το σωματικό θέατρο και τις εικαστικές τέχνες. Μέσα από το έργο του ποιητή θα προσεγγίσουμε προσωπικές μνήμες, βιώματα, συναισθήματα, εσωτερικά τοπία. Αυτό το ψυχικό υλικό θα έχει την ευκαιρία να αναδυθεί μέσα από την αισθητική απόσταση της δραματοθεραπείας και να νοηματοδοτηθεί μέσα από την δημιουργική έκφραση. • Η Συστημική θεραπεία εξετάζει το άτομο ως μέλος των συστημάτων όπου ανήκει, οι ατομικές-προσωπικές δυσκολίες θεωρούνται αποτέλεσμα και εξηγούνται μέσα από το πρίσμα δυσκολιών που εμφανίζει το οικογενειακό σύστημα την εκάστοτε χρονική στιγμή. Οι λύσεις-προτάσεις που δίνονται αφορούν όχι μόνο το άτομο αλλά και όλο το σύστημα. Σ’ αυτό το εργαστήριο η Συστημική προσέγγιση θα αξιοποιήσει την δημιουργική και βιωματική δύναμη της δραματοθεραπείας και μαζί θα αναδείξουν τρόπους με τους οποίους το οικογενειακό μοτίβο ξεδιπλώνεται από γενιά σε γενιά και πως αυτό επηρεάζει τις σχέσεις των μελών μιας οικογένειας. Αυτές οι δυο προσεγγίσεις θα συνεργαστούν για να εξετάσουν δημιουργικά και συστημικά τις οικογενειακές σχέσεις. Θα επεξεργαστούν θέματα όπως: τί μεταφέρεται από γενιά σε γενιά; πως μεταφέρεται; γιατί μεταφέρεται; Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν, να εκφραστούν και να επεξεργαστούν οικογενειακούς ρόλους μέσα από διαφορετικές γενιές και διαμέσου δραματοθεραπευτικών τεχνικών και συστημικής θεώρησης. Δυο προσεγγίσεις, μαζί, με στόχο την επεξεργασία ενός συγκεκριμένου πλαισίου, του οικογενειακού. 12.00-14.00 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό εργαστήριο: «Οικογενειακές σχέσεις μέσα από το συστημικό και δημιουργικό πρίσμα» 14.45-16.45 ΤΡΙΑΝΟΝ Βιωματικό εργαστήριο: “Να μου διαβούν οι πόνοι.” Η δραματοθεραπεία συναντά το δημοτικό τραγούδι και το κουκλοθέατρο Συντονιστές εργαστηρίου: Ρ. Παπαθέου, Δραματοθεραπεύτρια - Συστημική Θεραπεύτρια Συντονιστές εργαστηρίου: Τ. Μπάμπαλης,Ψυχολόγος - Δραματοθεραπευτής - Θεατροπαιδαγωγός • 42 Ε. Αμπελά, Ψυχοπαιδαγωγός - Εκπαιδ.Δραματοθεραπεύτρια - Θεατροπαιδαγωγός Με την πρώτη αυγή, όταν ο πρώτος άνθρωπος είδε τη σκιά του για πρώτη φορά και ανακάλυψε ότι ήταν ταυτόχρονα ο εαυτός του και ο άλλος εαυτός του σε συνδυασμό με το ξάφνιασμα του ήχου που δημιούργησε τη στιγμή εκείνη ο χτύπος της καρδιάς του, γεννήθηκε η μουσική και η κούκλα. Το εργαστήριο αυτό στοχεύει σε μια δημιουργική συνένωση της δραματοθεραπείας ως τέχνη και θεραπεία ,του δημοτικού τραγουδιού ως μια καθαρή έκφραση της συλλογικής ψυχής και της τέχνης του κουκλοθέατρου ως μια πανάρχαια προσπάθεια του ανθρώπου να εμψυχώσει το αρχετυπικό του ομοίωμα, πλασμένο από τις ανάγκες της έκφρασής του. Η αφαιρετική δομή και ενάργεια των δημοτικών τραγουδιών επιτρέπει μια βαθιά σύνδεση με τον εαυτό και τον κόσμο ενώ η εσωτερική τους κίνηση (καλά φυλαγμένη στον χρόνο) ενεργοποιεί το σώμα με μια διάθεση μοιράσματος και σεβασμού. Η σιωπή πίσω από την μουσική, η βαθιά σιωπή του χωροχρόνου που παρακολουθεί τα ανθρώπινα πάθη δημιουργεί έναν κόσμο μέσα στον οποίο η κούκλα - αυτό το όν με τις συμβολικές διαστάσεις - θα ζήσει, ζωντανεύοντας από την πνοή των εμψυχωτών της, για να μιλήσει μέσα από την υπέρβασή της. Αποθηκεύοντας στις ρίζες της αισθήσεις, κραδασμούς, ψυχικές εμπειρίες, περιέχει από πριν όλες τις ιστορίες του κόσμου και κάθε φορά χαρίζει μέσω του εμψυχωτή της στην κοινότητα αυτήν που θα βοηθήσει τον κόμπο να λυθεί. Με όχημα, λοιπόν, ένα ηπειρώτικο τραγούδι, θα δοκιμάσουμε σε αυτό το εργαστήριο να ανοιχτούμε σε έναν δρόμο όπου ο ρυθμός φέρνει την κίνηση και την φωνή, κι αυτές μαζί γεννούν ιστορίες που με την βοήθεια του κουκλοθέατρου αναπαρίστανται δημιουργικά. Έννοιες και διεργασίες αμιγώς δραματοθεραπευτικές καλούνται να έρθουν 43 στο φως μέσα από δράσεις και παιχνίδια σε ένα συνεχές που συνθέτει τα δίπολα άτομο-ομάδα, σιωπή-ήχος, κίνηση-παύση. Φωνές, σώματα και κούκλες συνθέτουν ένα έμψυχο σκηνικό, έναν τόπο καθαρό και ανοιχτό, όπου πανάρχαια σύμβολα ζωντανεύουν και αποκαλύπτουν στον καθένα μας κρυμμένα εφόδια και εμπνεύσεις. • 14.45-16.45 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό Εργαστήρι «Φαντάζει όλη η υδρόγειος μια τόση δα πατρίδα…» Συντονιστές εργαστηρίου: Α. Απέργη, Δραματοθεραπεύτρια – Κοινωνιολόγος - Θεατρολόγος Ρ. Σταματάκη, Δραματοθεραπεύτρια - Ψυχολόγος Ο φόβος που μας κυριεύει και οι αποστάσεις που κρατάμε όταν βρεθούμε απέναντι στο άγνωστο οδηγούν στη διαφοροποίηση και τη σύγκρουση. Στο εργαστήρι αυτό μέσα από μια σειρά δραστηριότητες που σα στόχο θα έχουν να αναδείξουν την συνεργασία, την αποδοχή και τον σεβασμό στη μοναδικότητα του καθενός, θα προσεγγίσουμε τη διαφορετικότητα και την απόσταση που αυτή δημιουργεί, θα αναλογιστούμε τι μας χωρίζει αλλά συνάμα και τι μας ενώνει με τους γύρω μας. Οι συμμετέχοντες θα ενθαρρυνθούν να προσεγγίσουν το εμείς και να ανακαλύψουν ότι παρά τις διαφορές τους έχουν πολλά να μοιραστούν. Με εργαλεία τον πηλό και τα χρώματα, τη μουσική και τους ρόλους θα μεταμφιεστούν σε μάστορες που γέφυρες θα χτίσουν και φράγματα θα γκρεμίσουν…. • 14.45-16.45 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό εργαστήριο Μουσικοθεραπείας «Ακούω και ακούγομαι. άρα υπάρχω!» Συντονιστές εργαστηρίου Ε. Παπανικολάου, ΜΑ, Μsc, FAMI Μουσικοθεραπεύτρια - Εκπαιδεύτρια Μουσικοθεραπείας GIM, Μονάδα Εφηβικής Υγείας, Β' Παιδιατρική ΕΚΠΑ Α. Μπέχιμ, Μουσικοθεραπεύτρια Το εργαστήριο στηρίζεται σε ένα συνδυασμό διαφόρων τεχνικών μουσικοθεραπείας: μουσικής ακρόασης, μουσικών οργάνων και φωνής. Στόχος η εξερεύνηση των δυνατοτήτων μας μέσω της μουσικής ακρόασης και μουσικής έκφρασης στα πλαίσια μιας συνθετικής διαδικασίας, χρησιμοποιώντας τη μουσική ως μέσο συνάντησης: συνάντηση με πτυχές του εαυτού μας, συνάντηση ως επικοινωνία με τους άλλους. Οι συμμετέχοντες καλούνται να δουλέψουν με τη μουσική ως πεδίο έμπνευσης και πειραματισμού μεταξύ του «εδώ και τώρα» και του «εκεί και τότε», μεταξύ του «μέσα» και του «έξω», μεταξύ του «είμαι» και του «φαίνομαι». Στο εργαστήριο, η μουσική είναι εργαλείο προσέγγισης της ανθρώπινης ύπαρξης, της ψυχικής δομής, ένα εργαλείο σύνθεσης δημιουργικού δυναμικού, με σκοπό να ενθαρρύνει την εξερεύνηση της ψυχικής, πνευματικής και σωματικής συνειδητότητας • 14.45-16.45 ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Βιωματικό Εργαστήριο Παιγνιοθεραπείας “Παιγνιοθεραπεία χωρίς σύνορα – Εργαστήρι– για ενήλικες” Συντονίστρια: Α. Κατσιλέρου, Παιγνιοθεραπεύτρια • Παιγνιοθεραπεία στον κόσμο με τους μεγάλους του Κόσμου • 2ωρο βιωματικό εργαστήρι για όλους εμάς που πιστεύουμε ότι πριν απ’ οτιδήποτε άλλο είναι ο Άνθρωπος • Αναζητώντας ταυτότητα στη διαφορετικότητα (πολιτισμική και μη) «Κι αν δεν μοιάζω, πολύ με νοιάζω!» Πως παρατηρούμε, πως σχολιάζουμε και πως ενεργούμε μπροστά στο φαινόμενο της διαφορετικότητας. Ενεργοί, απαθείς η αδιάφοροι? Η Παιγνιοθεραπεία πως το προσεγγίζει? Πως η δική μας διαφορετικότητα σχετίζεται με αυτή των άλλων? Και πως των άλλων με τη δική μας? Θα το διερευνήσουμε σ΄αυτό το 2ωρο εργαστήρι και τα εργαλεία μας θα είναι παιγνιοθεραπευτικές μέθοδοι, θεατρική έκφραση ,κίνηση και αυτοσχεδιασμός. • 17.00-18.30, ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Εργαστήριο Χοροθεραπείας «Τόπος Συνάντησης – Εικόνα Σώματος» Φ. Αθανασιάδου, Χορό-Κινητική Ψυχοθεραπεύτρια - Εκπαιδευτικός Μ. Καρέττα, Χοροθεραπεύτρια - Χορογράφος Ειδ. Αυθεντική Κίνηση Ε. Κήτα, Χοροθεραπεύτρια – Ψυχολόγος – Παιδαγωγός - Εμψυχώτρια Ομάδων Τέχνης Α. Μπιτζαράκη, Χοροθεραπεύτρια - Κοιν.Ανθρωπολόγος - Εμψ/τρια Ομάδων «Το να είσαι ικανός να γκρεμίσεις το φράγμα του χώρου ανάμεσα στον εαυτό και τον άλλο και την ίδια στιγμή να είσαι σε θέση να διατηρήσεις αυτό το φράγμα, φαίνεται πως είναι το παράδοξο της δημιουργικότητας» (Marion Milner, 1950, σελ. 187). Ποια είναι τα σημεία επαφής ανάμεσα στις Θεραπείες μέσω Τέχνης; Και πώς αυτά τα σημεία δημιουργούν ένα «κοινό χώρο» αλληλεπίδρα- 44 σης, δημιουργίας και θεραπείας; Πώς μπορούμε να «φέρουμε» τον θεραπευτικό χώρο-τόπο του Ασκληπιείου στο εδώ και στο τώρα; Η εισήγηση και το εργαστήριο Χοροθεραπείας εξερευνούν τα παραπάνω ερωτήματα. Εργαστήριο Χοροθεραπείας: «Τόπος Συνάντησης Εικόνα Σώματος» Οι αισθήσεις, ο χοροκινητικός αυτοσχεδιασμός, οι εικόνες και τα χρώματα, σε συνομιλία με τα υλικά που εμπεριέχουν την αρχέγονη πληροφορία του τόπου, είναι τα μέσα τα οποία θα υποστηρίξουν μια δημιουργική, πειραματική διαδικασία, που στοχεύει στο να ενεργοποιήσει το σώμα, το συναίσθημα, τη φαντασία και την αλληλεπίδραση. Θα διερευνήσουμε το σώμα μας και την εικόνα του ως τόπο σύνθεσης ανάμεσα στη φαντασιακή και τη ρεαλιστική πραγματικότητα, τόπο συνέργειας των διαφορετικών πρακτικών που ασκούνται από τους σύγχρονους θεραπευτές, αλλά και ως τόπο συνάντησης ανάμεσα στις πρακτικές του παρελθόντος και του σήμερα. ΣΑΒΒΑΤΟ 12-10-13 • 9.00-11.30 ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Βιωματικό εργαστήριο: «Τέσσερις μύθοι ένας τόπος» Συντονιστές εργαστηρίου: M. Προύζου, Ψυχολόγος – Δραματοθεραπεύτρια - Επόπτρια Ν. Μπούτου, Δραματοθεραπεύτρια - Εκπαιδευτικός & Ε. Μασουρίδη, Κοινωνική Λειτουργός - Δραματοθεραπεύτρια Γ. Βουνάτσου, Δραματοθεραπεύτρια, Καθ.Φυσικής Αγωγής 45 Α. Κασταμονίτου, Δραματοθεραπεύτρια – Παιγνιοθεραπεύτρια - Εκπαιδευτικός Β. Παπάλη, Δραματοθεραπεύτρια Σ. Λαζάρου, Δραματοθεραπεύτρια Β. Μίχας, Δραματοθεραπευτής - Μουσικός Π. Ζαγανιάρης, Δραματοθεραπευτής – Ηθοποιός - Σκηνοθέτης Στο βάθος των καιρών, εκεί όπου συναντιέται το παντού με το πουθενά, το ποτέ με το για πάντα, ξεπροβάλλουν οι μύθοι. Ενσαρκώνονται στον χώρο και στον χρόνο και μέσα από σύμβολα και αρχέτυπα μας δείχνουν τόπους, τρόπους, δρόμους, συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και αφυπνίζουν τις ψυχές φέρνοντας νόημα και ελπίδα. Το εργαστήρι αυτό θα λειτουργήσει σαν ένα σταυροδρόμι συνάντησης τεσσάρων μύθων του κόσμου, της Περσεφόνης, της Μνημοσύνης, ενός Πολυνησιακού της δημιουργίας και ενός παραμυθιού των Κούρδων. Το σημείο συνάντησής τους θα αποτελέσει τον κοινό τόπο που θα μας οδηγήσει σε συνειδητοποιήσεις και σε βιώματα τέτοια ώστε να μπορέσουμε να καταστήσουμε πιο ευδιάκριτες τις ποιότητες της ταυτότητάς μας και να διαγράψουμε την πορεία της ατομικής και συλλογικής μας εξέλιξης. Το υλικό που θα προκύψει από το εργαστήριο θα χρησιμοποιηθεί στην παρουσίαση του αυτό -εποπτικού μοντέλου στο master classς της επόμενης ημέρας. • 9.00-11.00 ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Βιωματικό εργαστήριο: «Ψυχική Νόσος και Καθημερινότητα» Συντονιστής. Ι . Αγγέλης, Δραματοθεραπευτής – Νοσηλευτής Ψυχικής Υγείας Ψ.Ν.Α. Δρομοκαΐτειο Στόχος του σεμιναρίου είναι να διερευνηθούν θέματα όπως: Τι είναι η «τρέλα». Τι σημαίνει «τρελός». Ποια η διαφορά και ποια τα όρια μεταξύ υγείας και διαταραχής. Πού και πώς συναντάμε την «τρέλα» στην καθημερινότητά μας και πώς καθημερινές στάσεις, συνήθειες και συμπεριφορές αλλοιώνουν την αντίληψη της πραγματικότητας και τη σχέση μας με τον κόσμο. • 9.00-11.00 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό Εργαστήρι: «Το «εγώ» και ο Εαυτός» Συντονιστής: Ν. Κυριάκου,Ψυχίατρος - Δραματοθεραπευτής Ο εγωκεντρικός εαυτός, ανά τους αιώνες και σε διάφορες αρχαίες διδασκαλίες και παραδόσεις έχει πάρει πολλά ονόματα. Κάποια απ’ αυτά είναι: «Παράσιτο», «Μόλυνση», «Προσωπείο», «Ψεύτικη Προσωπικότητα», «Επινοημένος εαυτός», «εγώ», «Περσόνα», «Χαρακτήρας», «Αυτοεικόνα» και άλλα πολλά. Ενώ γεννιόμαστε με την καθαρότητα ενός Εαυτού, σταδιακά, με τις επιρροές της οικογένειας, της κοινωνίας, δομούμε ένα είδος «προσωπικότητας» φτιαγμένης μέσα από τα «πρέπει» και «δεν πρέπει», από το σύστημα των αξιών που μας επιβάλλει αν θέλουμε να ενταχθούμε σ’ αυτήν, να έχουμε φίλους, να είμαστε αποδεκτοί, αναγνωρισμένοι, πετυχημένοι. Συχνά για το φτιάξιμο της «προσωπικότητας» παραμερίζονται ζωτικά στοιχεία του εγγενούς Εαυτού. Γύρω απ’ Αυτόν σχηματίζεται αυτός ο «επινοημένος εαυτός» βασισμένος στις κοινωνικές απαιτήσεις και προτροπές. Ένας «εαυτός» που διεκδικεί τη θέση και τα πρωτεία από το αληθινό ΕΙΜΑΙ λαμβάνοντας ανεξέλεγκτες διαστάσεις με πολύ γνώριμες συνέπειες. Απ’ τη μια το «εγώ» είναι απαραίτητο στη κοινωνία που ζούμε, κι απ’ την άλλη μπορεί να πνίξει το ΕΙΜΑΙ με την αυταρέσκεια και φιλαυτία του. • 11.30-13.30 ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΟΡΟΥ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό Εργαστήριο: «Περνώντας από τον ασφαλή μου χώρο στον ασφαλή μας χώρο» Συντονιστές εργαστηρίου: Ε. Καβαλάρη, Θεατρολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Α. Νικολακάκη, Κοινωνιολόγος - Τελειόφοιτη Δραματοθεραπεύτρια Μ. Σούμπερτ, Θεατρολόγος – Δραματοθεραπεύτρια Τα δύο κύρια βιώματα στις σχέσεις των ανθρώπων είναι η αίσθηση της ομοιότητας και η αίσθηση της διαφοράς. Πώς μπορούμε να χαρούμε τις ομοιότητές μας αλλά και να αναγνωρίσουμε και να σεβαστούμε τις διαφορές μας; Πώς μπορούμε να συν-υπάρξουμε σε έναν κοινό ασφαλή χώρο; Αναγκαία συνθήκη για την εξέλιξη της θεραπευτικής διαδικασίας είναι η δημιουργία σχέσεων, η δημιουργία ενός κοινού ασφαλούς τόπου ανάμεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους. Ενός τόπου όπου ο καθένας μπορεί να είναι ελεύθερος, όπου μπορεί, σ’ αυτή την προστατευμένη ελευθερία, να ανακτήσει όσα ενδεχομένως έχει χάσει ή να δημιουργήσει κάτι καινούριο. Στόχος του εργαστηρίου είναι το άτομο να περάσει από την μονάδα στη σχέση, από την ατομικότητα στην συλλογικότητα. Να διερευνήσει τον εσωτερικό του ασφαλή χώρο, μέσω των δραματοθεραπευτικών εργαλείων της σωματικής και της εικαστικής έκφρασης, και να κατασκευάσει έναν κοινό ασφαλή χώρο, δουλεύοντας στους άξονες της αποδοχής και της επαφής. Έναν χώρο μέσα στον οποίο μπορεί να υπάρξει. «Ο ασφαλής τόπος ανιχνεύεται στο σταυροδρόμι κοινωνίας και μοναξιάς, στο σημείο όπου συναντιούνται εκείνες οι συχνά αποκλίνουσες και εξίσου αναγκαίες διαδρομές που οδηγούν στον εαυτό μας και σ’ εκείνο που έχουμε ανάγκη για τον εαυτό μας- τους άλλους…» L.Havens 46 • 11.30-13.30 ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ- ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Βιωματικό Εργαστήριο «Ηλέκτρα: οι ρωγμές του λόγου και του κόσμου» Συντονιστές εργαστηρίου: Α. Αρσενοπούλου, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Κ. Βόμβολος, Συνθέτης, Διδάσκων Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ Τρίωρο βιωματικό εργαστήριο το οποίο θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση ενός σύντομου happening σε διάλλειμα του συνεδρίου. Στο πρώτο μέρος θα διερευνήσουμε δραματοθεραπευτικά τα όρια του λόγου και του «εαυτού» στο έργο του Σοφοκλή. Θα αναρωτηθούμε για το τραγικό σκοτάδι της Ηλέκτρας, για το εκρηκτικό μίγμα θλιμμένης πριγκίπισσας και σκοτεινής εκδικήτριας, τη θυμωμένη πληγή της και τον ακυρωμένο εαυτό της. Άλλωστε -με τα λόγια της Ελένης Παπάζογλου- «είμαστε πια όλοι μας, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, παιδιά της Ηλέκτρας, δεν μας ταιριάζει το τραγικό φως αλλά το τραγικό σκοτάδι…» Στο δεύτερο μέρος θα επιχειρηθεί μια ρυθμική επεξεργασία του λόγου με βάση τις σύγχρονες μορφές προφορικής αφήγησης. Η -όποια- μουσικότητα του κειμένου θα αναδειχθεί μέσω της αναμέτρησής του με τα μοντέλα των σημερινών τρόπων συνύπαρξης του λόγου με τη μουσική. • 11.30-13.30 ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Παιγνιοθεραπεία χωρίς σύνορα – Εργαστήρι – για παιδιά Συντονισμός από την ομάδα Α. Κατσιλέρου, Παιγνιοθεραπεύτρια 47 Α. Κασταμονίτου, Παιγνιοθεραπεύτρια - Δραματοθεραπεύτρια - Εκπαιδευτικός Χρ. Μαρσέλλου, Θεατρολόγος Μ. Μοσχανδρέου, Ηθοποιός Χρ. Γαβριλάκη Μπαμπά, Σπουδάστρια θεατρικού παιχνιδιού • Παιγνιοθεραπεία στον κόσμο με τα παιδιά του Κόσμου • 2ωρο βιωματικό εργαστήρι για παιδιά • Αναζητώντας ταυτότητα στη διαφορετικότητα «Πόσο μοιάζω? Κι αν δεν μοιάζω, τι σε νοιάζω?» Η διαφορετικότητα στην πράξη. Όσο πιο πολύ διαφέρουμε, τόσο πιο πολύ δημιουργούμε. Με τη διαφορετικότητα χτίζουμε χρωματιστά αυτό μας αρέσει. Η Αθηνά, η Ανθή, η Χριστίνα, η Μάγια και η Χρυσάνθη παίζουν διαφορετικά αυτό τους αρέσει... Καλούν λοιπόν στο εργαστήρι-παιχνίδι τους παιδιά από 4 έως 12 χρόνων, γιατί ο καθένας με τον τρόπο του και όλοι μαζί χαιρόμαστε και παίζουμε καλύτερα. Θα εφαρμόσουν παιγνιοθεραπευτικές μεθόδους, κίνηση, θεατρική έκφραση, αυτοσχεδιασμό και παιχνίδι, παιχνίδι, παιχνίδι... Θα ακολουθήσει θεατρικό δρώμενο. Αφήνουν ίχνη, παίρνουν μορφή και μιλούν, ψιθυρίζουν, σιωπούν ή θορυβούν. Καμιά φορά δρουν πιο καθοριστικά και από τις ίδιες τις παρουσίες… Με αφορμή ένα απόσπασμα από το ομώνυμο ποίημα του Γ. Ρίτσου (Σχήμα της απουσίας Ι, από τὰ Ποιήματα 1930-1960, B´, Κέδρος 1961) θα επιχειρήσουμε να συναντηθούμε με την έννοια της «απουσίας», να την ψηλαφήσουμε και να της δώσουμε ήχο, σχήμα και δραματική υπόσταση… • 16.00-18.00 ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Βιωματικό Εργαστήριο «ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΖΩΗΣ…» Συντονιστές εργαστηρίου: Ε. Κούκια, Επικ. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Αθηνών Β. Θεοφίλου, Νηπιαγωγός - Παιγνιοθεραπεύτρια Συντονιστές εργαστηρίου: Β. Βάββα, Θεατροπαιδαγωγός - Δραματοθεραπεύτρια Εμ. Κρασανάκη, Ψυχολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Α. Φουτρή, Κοινωνιολόγος - Δραματοθεραπεύτρια Το βιωματικό εργαστήριο θα αφορά σε φοιτητές και επαγγελματίες υγείας. Στόχος του εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες να αναγνωρίσουν και να επεξεργαστούν συναισθήματα και σκέψεις που αφορούν στον ρόλο τους στο χώρο της εργασίας. Οι συμμετέχοντες μέσω ομάδων με προκαθορισμένα θέματα, θα κληθούν να δημιουργήσουν μία δικιά τους ιστορία, από υλικά των ατομικών τους αναμνήσεων και εμπειριών και να την μοιραστούν με τα υπόλοιπα μέλη. Θα χρησιμοποιήσουν για το σκοπό αυτό διαφορετικά υλικά – παιχνίδια που θα τα επιλέξουν ελεύθερα. Μετά την παρουσίαση θα ακολουθήσει συζήτηση για τις εφαρμογές της Παιγνιοθεραπείας και μικρού βαθμού επεξηγηματική ανάλυση για την εμπειρία του εργαστηρίου. «Ότι έφυγε, ριζώνει εδώ, στην ίδια θέση, λυπημένο, αμίλητο, όπως ένα μεγάλο βάζο του σπιτιού, που πουλήθηκε κάποτε σε δύσκολες ώρες,…..» Οι απουσίες κάθε λογής, επί της ουσίας δε λείπουν. Οι απουσίες υπάρχουν και επηρεάζουν τη ζωή μας. 17.30-20.0 ΤΡΙΑΝΟΝ Εργαστήριο για οικογένειες «Οι δικές μας ιστορίες» • 16.00-18.00 ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ- ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Βιωματικό Εργαστήριο : «Σχήμα της απουσίας» • Συντονιστές εργαστηρίου: Ε. Ζαφειροπούλου, Δραματοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας και τα μέλη του Δημοτικού θεάτρου Ναυπλίου και του «Θεατροδρομίου» Γ. Βασιλείου, Εμψυχώτρια Θεατρικού Παιχνιδιού - Αφηγήτρια Δ. Δίπλας, Δάσκαλος - Εμψυχωτής Θεατρικού Παιχνιδιού Ρ. Κουϊκόγλου, Εμψυχώτρια Θεατρικού Παιχνιδιού Δ. Φλεβάρη, Δασκάλα - Εμψυχώτρια Θεατρικού Παιχνιδιού Αφήγηση και αναπαράσταση παλαιών οικογενειακών ιστοριών. Απευθύνεται σε οικογένειες δύο, τριών ή περισσοτέρων γενεών με παιδιά άνω των επτά ετών, που επιθυμούν να βιώσουν έναν δημιουργικό και παιχνιδιάρικο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των μελών τους και των άλλων οικογενειών. Αναρτημένες Ανακοινώσεις & Video 1) “Σύνθεση Τεχνών στην Ψυχοθεραπεία” Ομάδα Αυτογνωσίας μέσω Τέχνης- Μονάδα Εφήβων, Νοσοκομείο Παπανικολάου Α. Αρσενοπούλου, Ψυχολόγος – Δραματοθεραπεύτρια Ν.Ψαλτοπούλου, Μουσικοθεραπεύτρια - Λέκτορας Α.Π.Θ. Σ.Κολυβοπούλου, Ψυχολόγος - Θεραπεύτρια μέσω κίνησης Επιβλέπων: Ν. Ζηλίκης, Καθ. Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων Ποσοτική και Ποιοτική Ανάλυση: Β. Χατζηιωαννίδου 48 2)’’Τέχνη με στόχο την πρόληψη. Η Δραματοθεραπεία στο πλαίσιο του Σχολείου, του Μουσείου, των Χώρων Δημιουργικής Έκφρασης και Θεραπείας» Φ. Καπή & Α. Λούζη – Τελειόφοιτες Δραματοθεραπεύτριες Θέατρο • Θεατρική παράσταση «Η Ελλάδα ποτέ δεν πε- θαίνει» Το Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής «ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ», παρέχει από το 1979, δωρεάν, υπηρεσίες εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης, σε εφήβους και νέους με νοητική υστέρηση. Στο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα είναι ενταγμένα το Θέατρο-Δραματοθεραπεία, που αποτελούν σημαντικά μέσα έκφρασης συναισθημάτων και επικοινωνίας. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια, λειτουργεί ομάδα ενηλίκων ο «ΘΙΑΣΟΣ». Η συγκεκριμένη ομάδα παρουσιάζεται φέτος για πρώτη φορά, παρουσιάζοντας την θεατρική παράσταση «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» σε σενάριο και σκηνοθεσία της Δραματοθεραπεύτριας-Απόφοιτης της Δραματικής Σχολής Εθνικού Θεάτρου, Μάνιας Συριοπούλου. Λίγα λόγια για την παράσταση: Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο Κακός Λύκος. Ο Κοντορεβιθούλης και η αδελφή του χαμένοι στο δάσος. Ο Πινόκιο και ο Τζεπέτο μέσα στην κοιλιά της φάλαινας. Όμορφες φούσκες που από μόνες τους σκάνε. Οι σειρήνες μας προειδοποιούν. Μ΄αγαπά, δεν μ΄αγαπά. Μ΄αγαπά; Οι κούκλες ζωντανεύουν, περπατάνε, χαμογελάνε, αγαπιούνται. Είδανε πιο πέρα. 49 Θεατρικά Δρώμενα • 11/10/2013, 11.30-11.45, Πλ. Συντάγματος Θεατρικό δρώμενο κατά την Έναρξη του Συνεδρίου από ομάδα φοιτητών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου. Συντονισμός: Χρ. Ζώνιου • 11/10/2013, 21:00 - 22:00, ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ Εναρκτήριο θεατρικό δρώμενο Τελετής,"Τόπος-μη Τόπος" Μια διαδραστική performance βασισμένη σε μια ιδέα του Σ. Κρασανάκη. Συμμετέχουν τελειόφοιτοι του Ινστιτούτου Δραματοθεραπείας ΑΙΩΝ και μέλη της ΕΔΠΕ. • 13/10/2013 Θεατρικό δρώμενο κατά τη Λήξη των Εργασιών από ομάδα φοιτητών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου Συντονισμός: Γ. Λεοντάρης • 13/10/2013, 12.30, Επίδαυρος Μικρή παράσταση στην Επίδαυρο,"Αμλετιάδα;" Μια παράσταση των σπουδαστών του Ινστιτούτου Δραματοθεραπείας ΑΙΩΝ. Σκηνοθεσία: Λ. Φωτοπούλου • 11/10/2013, 12:45- 14:00, ΛΗΔΑ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ- ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ντοκιμαντέρ «Ταξίδι στη χώρα των Λοκρών» Σκηνοθέτης: Ί. Ζαχμανίδη Διάρκεια: 70΄ Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ταξίδι στη χώρα των Λοκρών» παρουσιάζει το πορτραίτο τριών συγκατοί- κων που ζουν σε ένα προστατευμένο διαμέρισμα της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Άμφισσα. Στη διάρκεια των 70΄ μέσα από το ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η καθημερινή ζωή των μελών, οι μεταξύ τους σχέσεις, καθώς και οι σχέσεις τους με την κοινότητα. Ακόμα παρουσιάζονται οι καθημερινές δραστηριότητες, η συμμετοχή τους στα κοινωνικά δρώμενα της πόλης, καθώς και στη θεατρική παράσταση που έλαβαν μέρος με τίτλο, Λατέρνα Φτώχεια και Φιλότιμο που διοργανώθηκε από την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, στα πλαίσια τριημερίδας αφιερωμένης στην Τέχνη που χρηματοδοτήθηκε από τα κοινοτικά προγράμματα Ε.Σ.Π.Α . Γενικός σκοπός των Προγραμμάτων Ευαισθητοποίησης είναι η αλλαγή της στάσης της κοινότητας απέναντι στην ψυχική νόσο και η προώθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης, η προαγωγή της ψυχικής υγείας του πληθυσμού, η πρόληψη των ψυχικών διαταραχών, καθώς και η ψυχοκοινωνική επανένταξη των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που επιτελείται στη χώρα. ενός μύθου του Αισώπου. « Τον Ερμή και τον Ξυλοκόπο». Στόχος του εργαστηρίου ήταν τα παιδιά με αφορμή τον τόπο του σχολείου τους να συναντηθούν δημιουργικά και να συνεργαστούν, ώστε να συνθέσουν ένα έργο ολοκληρωμένο, που θα το παρουσίαζαν στους συμμαθητές τους ή σε ευρύτερο κοινό. Στο Εργαστήρι συμμετείχαν συνολικά 56 παιδιά από την Α΄ έως την Ε΄ Δημοτικού. § Video • 11&12-10-2013, Αιθ. Πανεπιστημίου- • «Παραμύθια» Διδακτήριο Συντονιστής: Π. Σκουρλέτης Διάρκεια: 32:46΄ Τα «ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ» είναι δημιουργικό προϊόν του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου που λειτούργησε στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Συλλόγου Γονέων του 89ου Πιλοτικού Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, κατά την περίοδο Μαρτίου – Ιουνίου 2013. Αποτελείται από την δραματοποίηση δύο παραδοσιακών παραμυθιών, «Το Γληγορότερο Πράγμα του Κόσμου» «Τον Ψαρά και τη Γυναίκα του» και «Πρόσωπα Γυναίκας μέσα από τα Αρχέτυπα των θεαινών της Αρχαίας Ελλάδας» Οπτικό υλικό από βιντεοσκοπήσεις κατά το χρονικό διάστημα Νοέμβρη 2012 -Ιούνη 2013 για τα σεμινάρια Δραματοθεραπείας, που πραγματοποιήθηκαν στο Ίδρυμα «Κακογιάννη», με θέμα “τα γυναικεία Αρχέτυπα-θεές της Ελληνικής Αρχαιότητας” τα οποία συντόνισαν οι δραματοθεραπεύτριες Β. Παπάλη & Σοφία Λαζάρου. Βιντεο-εγκατάσταση/Video-Ιnstallation “Το Κύμα (The Wave), 2012 Βιντεο-εγκατάσταση διπλής συγχρονισμένης προβολής Διάρκεια: 2:16’ Σεναριακή Ιδέα-Υλοποίηση: Σ. Ντεξής, Εικαστικός Καλλιτέχνης – Λέκτορας ΑΠΘ Μ. Βουνάτσου, Εικαστικός Καλλιτέχνης, Εργ. Συνεργ. Τμ. Φωτογρ. & Οπτ/κων Τεχνών ΤΕΙ Αθήνας Στο «Κύμα» γίνεται έμμεση αναφορά στο έργο του Katshushika Hokusai ‘The Great Wave Off Kanagawa’. 50 Το κύμα (κύω + -μα (αυτό που "φουσκώνει") αλλά και ο Κυκώμενος> ο ταραττόμενος) είναι αυτό που κυοφορεί κινδύνους, ταράσσει και κυριαρχεί, ενώ ταυτόχρονα μεταμορφώνεται σε μια δυσοίωνη κουρτίνα θεάτρου που κρύβει η εμφανίζει απειλές. Στις σημερινές συνθήκες αισθανόμαστε να απειλούμαστε από πολλαπλούς κινδύνους. Η οικονομική, πολιτική και πολιτειακή αστάθεια, ο ρατσισμός, η ανεργία, η αναγκαστική μετανάστευση, ενισχύουν τους φόβους και την υπαρξιακή αγωνία μας. Μοιάζει με εφιάλτη που καταβαραθρωνόμαστε μέσα στα βαθιά νερά του και προσπαθούμε απεγνωσμένα να ξυπνήσουμε λίγο πριν το τέλος, από το φόβο για το χαμό της ύπαρξης μας. Τι θα γίνει αν δεν ξυπνήσουμε αλλά αφεθούμε να βουλιάξουμε στο νερό; Μήπως αυτή η βύθιση γίνεται ένα είδος κάθαρσης που μας οδηγεί στη διεύρυνση της συνείδησης, επαναπροσδιορίζοντας το χώρο και το χρόνο, το σκηνικό μέσα στο οποίο ζούμε; Ευχαριστούμε Τη Δ’ Εφορία Προϊστορικών & Κλασσικών Αρχαιοτήτων Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδας) του Πανεπιστημίου Harvard στο Ναύπλιο Την κ. Ιωάννα Παπαντωνίου για την παραχώρηση του Παιδικού Μουσείου. Το Δήμο Ναυπλιέων για την φιλοξενία των εργασιών του Συνεδρίου και ιδιαιτέρως την κυρία Χρυσή Νταή. Το Δήμο Ερμιονίδας για την χορηγία του έντυπου υλικού προβολής του Συνεδρίου & ιδιαιτέρως τον κ. Αναστάσιο Λάμπρου. Τον Καθηγητή Β. Λαμπρινουδάκη τους Εθελοντές: Ρ. Ντανάκα Ι. Πρωϊου Β. Κεχαγιά Μ. Καραγιώργη Μ. Βαζαίος Χρ. Δελή Σ. Σαλταπήδα Ε. Καιάφα Ν. Καλογεροπούλου Β. Ραγκούση Έ. Γεωργιάδου , Μ. Μπακάλη Έ. Παλατσίδου Μ. Σαλίβερου Ά. Μπακάλη Ι. Παπαιωάννου Κ. Κατερίνα τους Τεχνικούς Τ. Ξύδης Ά. Γουναράς Κ. Αυγουστόπουλος
© Copyright 2024 Paperzz