Od EMERALD do NATURA 2000 baze podataka i Mreže područja

Vasilije Bušković
Zavod za zaštitu prirode
Od EMERALD do NATURA 2000 baze
podataka i Mreže područja značajnih
za zaštitu
Ulcinj, Dvori Balšića, 27. 10. 2009.
• Povezanost EMERALD mreže i Natura
2000 mreže za područja koja su značajna
za zaštitu – politički kontekst
Isti ciljevi Bernske Konvencije (1979) i Habitat Direktive (1992)
Područja primjene skoro ista - Bernska Konvencija se primjenjuje na
cijelu Europe i dijelom na Afriku. Habitat Direktive se primjenjuje na
zemlje članice Evropske Unije koje kroz njeno sprovođenje
ispunjavaju zahtjeve Bernske konvencije (Special Areas of
Conservation Interest (SACI) u Mreži Naturi 2000 predstavljaju
ASCIs EMERALD Mreže).
Zemlje koje pristupaju EU u toku pripreme za pristup moraju da
identifikuju područja za EMERALD mrežu i tako pokažu da rade na
ispunjavanju evropskih standarda
• EMERALD MREŽA - ISKUSTVA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
I Rezultati
Identifikacija prisustva EMERALD vrsta u Crnoj Gori, tj vrsta koje zahtijavaju
posebne mjere zaštite njihovih staništa (Rezolucija br. 6. Stalnog Komiteta
Bernske konvencije iz 1998)
Identifikacija EMERALD tipova staništa u Crnoj Gori, tj ugroženih staništa
koja zahtijavaju posebne mjere zaštite (Rezolucija br. 4. Stalnog Komiteta
Bernske konvencije iz 1996) – 125 tipova staništa
Identifikacija EMERALD područja (Mreža EMERALD područja) zahtijavaju
posebne mjere zaštite njihovih staništa (Rezolucija br. 5. Stalnog Komiteta
Bernske konvencije iz 1998) – 30 područja
Popunjena Baza podataka za identifikovana područja EMERALD Mreže,
revidovana (summary quality check Baze u oktobru 2008, dopunjena baza
dostavljena Savjtu Evrope u decembru 2008)
II Problemi
Problem nepriznatih vrsta
Dileme oko izbora područja sa reprezentativnim EMERALD vrstama i
staništima;
Problemi u kartiranju EMERALD područja – u I i II fazi projekta u AutoCAD-u
na TK 1:200.000 (Zavod za zaštitu prirode), u završnoj fazi u Map Info softveru
na promjenjljivoj topografskoj podlozi (UNDP GIS kancelarija)
Problemi sa Šumarskim sektorom
•
Nepriznavanje rezultata rada na EMERALD mreži od strane Šumarskog
sektora. Ipak, Vlada Crne Gore je na sjednici od 20.decembra 2007.godine
usvojila Informaciju o realizaciji EMERALD projekta u kojoj su dati 30
EMERALD područja sa različitim statusom usaglašenosti sa Ministarstvom
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Upravom za šume (usaglašavanju
je prethodio veći broj sastanaka EMERALD Tima sa predstavnicima
Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Uprave za šume, kao
i zajednički obilasci terena).
1. Shodno postignutom stepenu usgalašenosti, EMERALD Mrežu čine
sledeća područja
A.
B.
C.
U cjelosti usaglašena i prihvaćena područja od značaja za zaštitu: 1. Skadarsko
jezero, 2. Ostrvo Katići sa Donkova i Velja seka, 3. Plaža Pećin, 4. Brdo Spas, 5.
Platamuni, 6. Tivatska solana, 7. Kanjon Cijevne sa dijelom Ćemovskog polja, 8.
Kotorsko-Risanski zaliv, 9. Bioč, Maglić i Volujak, 10. Bjelasica, 11. Durmitor sa
kanjonom Tare, 12. Komovi, 13. Hajla, 14. Vojnik i 15. Lovćen
Područja od značaja za zaštitu koja su usaglašena u visokom stepenu, ali sa
potrebom daljeg usaglašavanja: 1. Rumija, 2. Sinjajevina, 3. Kanjon Pive, 4. Kanjon
Mrtvice, 5. Kanjon Male rijeke, 6. Orjen, 7. Golija, 8. Prokletije, 9. Visitor sa
Zeletinom, 10. Velika plaža i Solana, 11. Buljarica, 12. Kanjon Komarnice
Neusaglašena područja, s potrebom daljeg usaglašavanja: 1. Ljubišnja, 2. Dolina
Lima i 3. Dolina Ćehotine
• DOSADASNJA ISKUSTVA IZ PROJEKTA ZA
MREŽU NATURA 2000
•
•
•
•
Zakonski osnov za Ekološku mrežu - Natura 2000 – Zakon o zaštiti prirode
(2008) u poglavlju III, članovi 30 – 34. (Ekološku mrežu i koridore utvrđuje
Vlada, procjenu stanja i ugroženosti vrši Zavod za zaštitu prirode)
Zajednicki projekat WWF/MUPIZŽS/ZZP koji finansira Ministarstvo spoljnih
poslova Norveške: “Montenegro and Natura 2000: Strengthening the
Capacity of Government and civil sector to adapt to EU Nature Protection
Aquis” – Razvoj baze podataka za Mrežu Natura 2000
Do sada: održane 2 radionice: (i) za start-up projekta i identifikaciju
potencijalnih eksperata za rad na Mreži Natura 2000 i (ii) za početnu
identifikaciju - pravljanje spiskova staništa (aneks 1 Direktive) i vrsta (aneksi
2, 3 i 4 Direktive)
U toku: rad eksperata na Listi referenci za identifikovane vrste sa aneksa 2,
3 i 4 Habitat Direktive, istovremeno provjera statusa vrsta na aneksima
habitat direktive
• RAD NA MREŽI NATURA 2000
•
•
U najavi: I. Radionica (9 i 10 novembar) za: (i) razmatranje i usaglašavanje
zbirne Liste referanci za identifikovane vrste; (ii) ranu identifikaciju i davanje
prijedloga novih vrsta za dopunu anexa Habitat direktive i (iii) obuku
(Daphne, Slovačka) za: a) ne-terenski (“desk top”) rad na inventaru Natura
2000 Baze podataka i b) kartiranje područja Mreže Natura 2000. II. Rad (3)
eksperata na izradi Kataloga staništa Natura 2000 (prva faza do 31. 12.
2009., pa potom nastavak u 2010.)
U međuvremenu: sukscesivno planiranje (WWF, ZZP i Daphne) izvođenja
aktivnosti za 2010: nabavka kompjutera i softvera za bazu podataka (GIS
kompatibilna), probno testiranje – verifikacija podataka na terenu