OPŠTINA PRIJEDOR __________________________________________________________________________ Geografski pložaj Smještena je u sjeverozapadnom djelu RS i B&H Saobracajna povezanost Banja Luka Sarajevo Zagreb Beograd Bec Trst 48 250 173 336 547 412 Budimpešta 474 km Prato Zagreb – Beograd Sarajevo Zagreb Banja Luka km km km km km km 736 km 69 km 260 km 180 km 66 km Ploce (Hrvatska) 389 km Split (Hrvatska) 261 km STRATEŠKI PLAN DOBRE UPRAVE U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPŠTINE PRIJEDOR (2008-2013) OPŠTINA PRIJEDOR SADRŽAJ 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. Predgovor...................................................................................................... Nosioci izrade Strateškog plana.................................................................. Strateško planiranje..................................................................................... Metodologija izrade Strateškog plana........................................................ Učešće javnosti u izradi strateškog plana.................................................. Usvajanje i realizacija Strateškog plana.................................................... Ažuriranje i praćenje realizacije Strateškog plana................................... 4 4 6 6 7 8 8 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. Opšti dio........................................................................................................ Uvod............................................................................................................... Geografski položaj i prirodni resursi......................................................... Privreda......................................................................................................... Poljoprivreda................................................................................................ Turizam......................................................................................................... Stanovništvo i zaposlenost........................................................................... Ekonomska situacija.................................................................................... Minirana područja....................................................................................... 8 8 8 10 11 11 11 12 12 Vode i zaštita životne sredine...................................................................... Uvod............................................................................................................... Vodni resursi................................................................................................ Životna sredina............................................................................................. 3.1. Vodosnabdijevanje....................................................................................... 3.1.1. Uvod............................................................................................................... 3.1.2. Javni vodovodni sistem................................................................................ 3.1.3. Lokalni seoski vodovodni sistem................................................................. 3.1.4. Kvalitet vode za piće..................................................................................... 3.1.5. Nedostatak odgovarajućih propisa............................................................. 3.1.6. Studijsko–projektna dokumentacija.......................................................... 3.1.7. Potrebe........................................................................................................... 3.1.8. SWOT analiza - Vodosnabdijevanje opštine Prijedor............................. 3.2. Odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda................................................. 3.2.1. Uvod............................................................................................................... 3.2.2. Postojeći sistem kanalizacione mreže......................................................... 3.2.3. Septičke jame................................................................................................ 3.2.4. Zagađivači..................................................................................................... 3.2.5. Uticaj otpadnih voda na zagađenost rijeke Sane...................................... 3.2.6. Sadašnje stanje prečišćavanja otpadnih voda.......................................... 3.2.7. Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda.............................................. 3.2.8. Projektna dokumentacija............................................................................ 3.2.9. Potrebe........................................................................................................... 3.2.10. SWOT analiza - Kanalizacija i odvodnja otpadnih voda......................... 3.3. Upravljanje čvrstim otpadom..................................................................... 3.3.1. Uvod............................................................................................................... 3.3.2. Prikupljanje i prevoz komunalnog čvrstog otpada................................... 3.3.3. Prikupljanje ostalih vrsta čvrstog otpada.................................................. 3.3.4. Deponovanje čvrstog otpada na deponije.................................................. 3.3.5. Oprema za prikupljanje, odvoz i odlaganje otpada.................................. 3.3.6. Reciklaža otpada na području Opštine Prijedor....................................... 3.3.7. SWOT analiza - Upravljanje čvrstim otpadom........................................ 13 13 13 13 14 14 14 15 15 15 16 16 17 18 18 18 19 19 19 19 19 20 20 21 22 22 23 23 24 24 24 25 3. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 2 OPŠTINA PRIJEDOR 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 3.4.4. 3.4.5. 3.4.6. 3.4.7. 3.4.8. Zaštita od voda i odvodnja površinskih voda............................................ Opšte hidrografske karakteristike.............................................................. Poplave........................................................................................................... Brane na muljnim akumulacijama............................................................. Stanje objekata odbrane od poplava.......................................................... Atmosferske vode naselja............................................................................. Organizacija odbrane od poplava............................................................... Potrebe........................................................................................................... Swot analiza: Odbrana od poplava............................................................. 27 27 27 28 29 29 29 29 30 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.8.1. 4.8.2. 4.8.3. 4.9. Lokalna uprava i njeni partneri.................................................................. Organizacija lokalne uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine...... Razvojne pretpostavke................................................................................. Prostori i tehnička opremljenost................................................................. Ljudski resursi.............................................................................................. Propisi i provođenje..................................................................................... Saradnja sa predstavnicima civilnog društva............................................ Lokalni ekološki akcioni plan ( LEAP ).................................................... Partneri uprave-javna preduzeća i javne usluge....................................... Javno preduzeće „Vodovod“ a.d................................................................. Javno preduzeće „Komunalne usluge“ a.d................................................ Javno preduzeće „Zavod za izgradnju grada“.......................................... SWOT analiza - Lokalna uprava i njeni partneri.................................... 31 31 31 31 31 31 32 32 32 32 32 33 37 5. 6. 7. 8. 9. 10. Izjava o viziji................................................................................................. Strateška opredeljenja................................................................................. Pravci razvoja u oblasti voda i zaštite životne sredine.............................. Kriteriji koje je usvojila komisija............................................................... Rangiranje prema usvojenim kriterijima.................................................. Implementacija, praćenje i evaluacija strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine........................................................... Uvod............................................................................................................... Operativni planovi........................................................................................ Praćenje (monitoring).................................................................................. Evaluacija...................................................................................................... Izmjene i dopune SPVZŽS.......................................................................... Umjesto zaključka........................................................................................ 38 39 41 65 67 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 77 77 77 77 78 78 78 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 3 OPŠTINA PRIJEDOR 1. PREDGOVOR Rješavanje pitanja vezanih za vode i zaštitu životne sredine predstavlja osnovni preduslov za plansko korištenje zemljišta i zaštitu prostora, kao posebno vrijednog i ograničenog dobra. Održiv razvoj ograničen je racionalnim korištenjem zemljišta, prostora i prirodnih dobara. U današnje vrijeme unapređenje upravljanja vodosnabdijevanjem, otpadnim vodama, čvrstim otpadom i površinskim vodama pred lokalnu upravu postavlja se kao imperativ, a lokalnoj upravi u ovim oblastima prenešene su značajne nadležnosti utvrđene Zakonom o lokalnoj samoupravi Republike Srpske. Iz navedenih razloga, u okviru Projekta dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine ''GOV-WADE'', koji Opština Prijedor implementira uz podršku Švajcarske agencije za razvoj i saradnju, odnosno Udruženja za zaštitu i unapređenje čovjekove okoline ''UnaSana'' iz Bihaća, Opština Prijedor je pristupila izradi Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine (u daljem tekstu Strateški plan). Ovaj Strateški plan je usklađen sa Strategijom razvoja opštine Prijedor. 1.1. NOSIOCI IZRADE STRATEŠKOG PLANA Skupština opštine Prijedor donijela je Odluku o davanju saglasnosti (broj 01-02241/08 od 12.05.2008. godine) na Odluku Načelnika opštine o obrazovanju i imenovanju Komisije za izradu strateškog plana u oblasti voda i zaštite životne sredine opštine Prijedor, broj: 02-111-46/08. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. U Komisiju za izradu Strateškog plana imenovani su: Marko Pavić, načelnik opštine Prijedor- predsjednik Komisije, Dr Azra Pašalić, predsjednik Skupštine opštine Prijedor, Nemanja Oljača, odbornik, Dalibor Lajić, odbornik, Nada Đaković, odbornik, Drago Tadić, načelnik Odjeljenja za stambeno-komunalne poslove, Stanko Marković, samostalni stručni saradnik na poslovima koordinatora projekata infrastrukture u Odjeljenju za stambeno-komunalne poslove, Milanko Dujo, direktor preduzeća „Komunalne usluge“, Vlado Reljić, direktor preduzeća „Vodovod“ a.d. Prijedor, Branka Kečan, predsjednik Udruženja „Niskogradnja-Pd“ Prijedor, Draško Đenadija, predstavnik Ekološkog društva “Kozara“ Prijedor, Biljana Malbašić, načelnik Odjeljenja za finansije, Vesna Ritan, predstavnik Odjeljenja za prostorno uređenje, Murisa Marić, predstavnik NVO „DON“ Prijedor, Milena Gnjatović, predstavnik Agencije za ekonomski razvoj opštine Prijedor PREDAPD i član tima za izradu Strategije razvoja opštine Prijedor, Nedžad Bešić, predsjednik Savjeta MZ Kozarac, Radovan Milosavljević, predstavnik Odsjeka za unapređenje poljoprivrede, Dragan Zrnić, predstavnik Ekološke koalicije Unskog sliva, Zoran Stanisavljević, direktor JP „Zavod za izgradnju grada“. Ljiljana Janjić, predstavnik Direkcije za vode Republike Srpske i Dušan Berić, privrednik. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 4 OPŠTINA PRIJEDOR Iz sastava članova Komisije iz prethodnog člana u Upravnu grupu imenovani su: 1. Milena Gnjatović, 2. Stanko Marković, 3. Draško Đenadija i 4. Murisa Marić. U izradu Strateškog plana naknadno su uključena sljedeća stručna lica: 1. Sead Suljanović, JP „Komunalne usluge“, 2. Azra Borovčanin, „Vodovod“ a.d., 3. Miroslav Glušac, „Vodovod“ a.d., 4. Milorad Šipka, „Vodovod“ a.d., 5. Radoslav Kovačević, JP „Zavod za izgradnju grada“, 6. Radan Vukadinović, Odjeljenje za stambeno-komunalne poslove, 7. Mirjana Ostojić, Kabinet načelnika, odnosi sa javnošću 8. Rajka Zdjelar, Odjeljenje za stambeno-komunalne poslove i 9. Mirzad Islamović, Odjeljenje za opštu upravu. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 5 OPŠTINA PRIJEDOR 1.2. STRATEŠKO PLANIRANJE Strateški plan je sveobuhvatan proces odlučivanja o tome kuda se uputiti i kako do tamo stići. Planovi razvoja imaju efekta tamo gdje postoje pravilno zamišljene ideje, koje uzimaju samo stvarne ekonomske prioritete lokalne zajednice i viših administrativnih cjelina, i koje ih onda povezuju sa raspoloživim novčanim i institucionalnim resursima. Ukoliko nije izrađen sistem za planiranje i upravljanje resursima, neselektivno finansiranje pojedinačnih projekata vodi rasipanju pomenutih resursa. Strategije pomažu upravama da temeljito razmisle o tome šta žele postići i kako do tamo stići. One takođe osiguravaju da su uprave uvijek orijentisane na pitanja od stvarne važnosti i da su za njih u stanju izdvojiti sredstva. U demokratiji se kao krajnji cilj javlja stvaranje javne vrijednosti, to jest usluga i rezultata koje će javnost cijeniti. Politika se treba razvijati unutar okvira dugoročne strategije, imajući u vidu sve praktične aspekte implementacije. Strateško planiranje kao jedna od iskustvenih praksa dobrog upravljanja pokazalo se kao nezaobilazna stepenica u razvoju opštine Prijedor jer: ● omogućava učešće svih zainteresovanih strana u procesu planiranja i donošenja odluka (vladine institucije, javne ustanove i javna preduzeća, privatni sektor, nevladine organizacije i građani), ● osigurava stalnu orijentaciju u kom smijeru uprava treba da se razvija, ● utiče na poboljšanje efikasnosti, efektivnosti i ekonomičnosti uprave koja ima strateške razvojne planove i koja ih koristi, odnosno sprovodi, ● utiče na unapređenje komunikacije i koordinaciju saradnje svih zainteresovanih strana, te stvaranje partnerskih odnosa između javnog sektora, građana, privatnog sektora i nevladinog sektora, ● omogućava jačanje lokalne uprave kroz edukovanje kako bi u budućnosti samostalno kreirala i nadzirala strateško-planske aktivnosti na području opštine, ● utiče na jačanje svijesti građana o njihovoj direktnoj ili indirektnoj uključenosti u demokratske procese kreiranja vlastite budućnosti, ● utiče na jačanje svijesti građana o vlastitoj odgovornosti i odgovornosti ostalih zainteresovanih strana, ● osigurava drugim vladinim institucijama na višim nivoima (entitet i država) da prate razvoj opštine i da planiraju svoje doprinose njenom razvoju (agencije za vode "vodoprivreda", eko-fondovi, ministarstva, direkcije, zavodi i slično), ● osigurava novu poziciju opštine Prijedor prema susjedima i prema regionu u kojem se nalazi, ● osigurava donatorskim organizacijama (Evropska komisija, USAID, SDC, UNDP) i razvojnim bankama (Svjetska banka, KfW banka, Evropska investiciona banka, EBRD i dr.) da prate i potpomognu razvoj opštine Prijedor i ● osigurava potpuno novi imidž uprave -javni menadžment- koji građane vidi kao klijente. 1.3. METODOLOGIJA IZRADE STRATEŠKOG PLANA Strateški plan kao dokument rađen je na participativan način u skladu sa GOPP metodologijom preporučenom od strane OEBS-a. U svrhu usvajanja i primjene ove matodologije, Komisija za izradu Strateškog plana pohađala je u dva navrata obuku u organizaciji udruženja „Una-Sana“ iz Bihaća, koju su vodili predstavnici OEBS-a. Korištena metodologija podrazumijeva: ● prikupljanje opštih informacija o opštini Prijedor, ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 6 OPŠTINA PRIJEDOR ● ● ● ● ● ● izradu analize stanja, uključujući i SWOT analizu po svim oblastima, definisanje razvojne vizije, definisanje strateških opredjeljenja i strateških ciljeva, definisanje operativnih ciljeva, programa i projekata, prioritetizaciju projekata, definisanje načina provođenja i kontrole provođenja Strateškog plana za vode i zaštitu životne sredine i ● uključivanje građana i svih zainteresovanih strana u Strateški plan kroz provođenje ankete i ispitivanja. 1.4. UČEŠĆE JAVNOSTI U IZRADI STRATEŠKOG PLANA Proces izrade Strateškog plana praćen je značajnim aktivnostima usmjerenim ka informisanju i uključivanju svih zainteresovanih strana u proces izrade plana, odnosno proces donošenja odluka. Ovim aktivnostima obuhvaćeni su: građani, opštinska uprava, javna preduzeća i ustanove, privatni sektor, nevladin sektor, obrazovne i zdravstvene ustanove. U toku procesa javne rasprave, koji je uslijedio nakon usvajanja Nacrta Strateškog plana od strane Skupštine opštine, preduzeto je niz aktivnosti na uključivanju javnosti : sastanci sa predstavnicima mjesnih zajednica, javne rasprave po mjesnim zajednicama (održano 15 rasprava, prisutno 750 učesnika), završna javna rasprava (prisutna 94 učesnika), potpisano „Pismo interesa“ od strane savjeta mjesnih zajednica u ime građana mjesnih zajednica u kojem građani izražavaju spremnost učešća u rješavanju imovinsko pravnih odnosa u projektima gdje je to potrebno i finansijskog učešća u iznosu 10% od vrijednosti izvođenja radova u projektima koji se realizuju u njihovoj mjesnoj zajednici. Takođe su opredijeljeni da budu partneri Opštini Prijedor u transparentnoj realizaciji projekata iz Strateškog plana. dostavljanje Nacrta Strateškog plana mjesnim zajednicama, javnim preduzećima i ustanovama, privatnom sektoru, nevladinom sektoru, obrazovnim i zdravstvenim ustanovama, omogućavanje uvida u Nacrt Strateškog plana građanima i zainteresovanim subjektima (u Odjeljenju za stambeno-komunalne poslove, putem internet stranica opštine i PREDEPD). Na ovaj način omogućeno je svim zainteresovanim stranama da izvrše uvid u Nacrt Strateškog plana i svoje primjedbe, sugestije i prijedloge dostave Komisiji, koja je iste razmotrila, te prihvatila ili odbacila uz obrazloženje. U cilju što boljeg informisanja javnosti i podsticanja na aktivno učestvovanje u procesu izrade i usvajanja Strateškog plana realizovane su sljedeće medijske aktivnosti: radio i TV emisije kontakt tipa, radio i TV spotovi, prilozi u informativnim radio i TV emisijama, članci u pisanim medijima, pres konferencije i štampani informativni materijal – plakati i brošure. U toku izrade Strateškog plana provedene su dvije ankete po mjesnim zajednicama, administrativnoj službi, javnim preduzećima i ustanovama, privatnom sektoru, nevladinom ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 7 OPŠTINA PRIJEDOR sektoru, obrazovnim i zdravstvenim ustanovama. Prva anketa provedena je u svrhu dobijanja mišljenja javnosti o postojećem stanju po oblastima (anketirano 1457 građana), dok je kroz drugu anketu javnost dala mišljenje o viziji razvoja, strateškim ciljevima i prioritetizaciji projekata (anketirano 493 građana). 1.5. USVAJANJE I REALIZACIJA STRATEŠKOG PLANA Strateški plan dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine donosi se za period od pet godina (2008.–2013. godina). Komisija je svjesna da zbog ograničenih finansijskih sredstava i raspoloživih institucionalnih resursa svi programi i projekti predviđeni Strateškim planom neće moći biti realizovani u navedenom periodu. 1.6. AŽURIRANJE I PRAĆENJE REALIZACIJE STRATEŠKOG PLANA Ažuriranje i praćenje provođenja Operativnog plana vršiće Odjeljenje za stambenokomunalne poslove dostavljenjem periodičnih izvještaja Skupštini opštine. 2. OPŠTI DIO 2.1. UVOD Prijedor je varoško naselje novijeg doba. Njegova bliža okolina bila je naseljena još u vrijeme praistorije, kraj same rijeke Sane. Na širim prostorima opštine evidentirana su nalazišta rimskih i srednjevjekovnih naselja. U okolini Ljubije pronađeni su brojni spomenici iz rimskog doba koji svjedoče o naseobinama iz tih vremena i o proizvodnji gvožđa, kao i podaci da se gvozdena ruda sa prijedorskih kopova, pretopljena u topionicama, koristila za kovanje oružja rimskih legionara. Prijedor se prvi put u dokumentima pominje krajem 17. vijeka, u pismima grofa Adama Baćanija za vrijeme tzv. Bečkog rata (1683.-1699.). Vjeruje se da je ime dobio od riječi “pridor” ili “prodor”. Prema narodnom predanju, Sana je nekada tekla nešto južnije, ispod samih brda, tokom vremena promijenila je tok, “pridrijela” ili “prodrla” u polje nešto sjevernije i taj teren nazvan je Pridor ili Prodor. Veoma brzo Prijedor je postao značajan trgovačko-zanatski centar zahvaljujući rimskim putevima i plovnosti rijeke Sane, kao i prvoj željezničkoj pruzi izgrađenoj 1873. godine. 2.2. GEOGRAFSKI POLOŽAJ I PRIRODNI RESURSI Područje opštine Prijedor: Opština ima oko 105.000 stanovnika, geografski je smještena u sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine između planine Kozare na sjeveru i Majdanskih planina na jugu. Planina Kozara pregrađuje prijedorsku kotlinu od posavske doline i dna panonskog bazena. Glavni opštinski centar je grad Prijedor koji se nalazi u središtu prostora opštine. Područje opštine zauzima 834 km2. Gradsko područje se nalazi se na 44°, 48' i 30'' SGŠ i na 16°, 42' i 53'' IGD, dok je nadmorska visina 145 m. Ukupna izgrađena površina iznosi 1.373,18 ha ili 1,65% od ukupne površine opštine. U ukupnoj strukturi urbanih područja grad Prijedor zauzima 888,34 ha, ili 64,7% od ukupno izgrađenih površina, ili 1,067% od ukupne površine opštine. Zahvaljujući povoljnom geostrateškom položaju i postojećoj saobraćajnoj infrastrukturi (70 km magistralnih, 36 km ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 8 OPŠTINA PRIJEDOR regionalnih i 93 km lokalnih puteva), dobro je povezana sa susjednim opštinama i širim okruženjem. Nadmorska visina:145 metara. Kozara je dinarska planina duga 75 km s najvišim vrhovima Lisina 978 m i Rudine 920 m. Centralni dio Kozare je 1967.godine proglašen nacionalnim parkom sa površinom od 3.494,51 ha. Kozara ima potencijal za razvoj različitih vidova turizma, naročito sportskog i zdravstvenog (viši djelovi planine su vazdušna banja, što predstavlja potencijal za izgradnju lječilišta). Vodene površine: Osnovno hidrografsko obilježje teritorije opštine je vodotok Sane sa njenim pritokama: Gomjenica, Puharska, Miloševica, Svetinja, Ciganuša, Ljubijska rijeka i njihove pritoke. Slivno područje rijeke Sane iznosi cca 3.191 km2. Ukupna površina opštine koju pokrivaju vodotoci i stajaće vode iznosi 2.152.3 ha, ili 2,47% od ukupne površine opštine u koju ulazi i površina ribnjaka i vještačkih jezera. Na području opštine Prijedor se nalaze sljedeća vještačka jezera: ● Saničani, ribnjak, koje se nalazi 15 km jugoistočno od Prijedora, ● Ljubija, koje se nalazi 15 km jugozapadno od Prijedora, ● Tomašica, koje se nalazi 20 km južno od Prijedora i ● Gradina, koje se nalazi 25 km jugoistočno od Prijedora. Na području opštine evidentne su i česte poplave. Naime, rijeka Sana se izlijeva na nivou vodostaja 4,2 m, a štete pravi na 4,6 m. Klima: Umjereno-kontinentalna, prosječna godišnja temperatura je 11°C. U toku godine ima prosječno 80 dana sa temperaturom većom od 25°C, a oko 90 dana sa temperaturom ispod 0°C ili 200 dana ispod 12°C kada je neophodno zagrijavanje radnih i stambenih prostorija. Posebnu karakteristiku ovog područja čini pojava magle uz pojas toka rijeke Sane, koja se registruje oko 80 dana u toku godine. Srednja relativna vlažnost vazduha kreće se u granicama oko 80%, a godišnje se javlja 10-ak dana sa elementarnim nepogodama (olujni vjetrovi, grad i sl.). Reljef: Vidljivo je da najvećim dijelom preovladava brežuljkasto područje (obuhvata podnožje planine Kozare i zahvata površinu od oko 38.000 ha), zatim brdsko područje koje obuhvata dijelove MZ Ljubija i planine Kozare i zahvata, uglavnom, šumsko zemljište u površini od oko 30.000 ha, te nizijsko područje koje obuhvata doline rijeka Sane i Gomjenice i zahvata površinu od oko 16.000 ha. Prirodni resursi Zemljište Najveće površine područja opštine Prijedor pripadaju vrsti tla koje se razvilo na kvartalnim segmentima, a to su prije svega aluvij, proluvija, arganogsni-bakarski segmenti i najmlađi, jezerski segmenti (ribnjak). Krečnjaci i dolomiti obuhvataju veće područje bregovitog zapadnog dijela opštine. Šume Šumsko zemljište na području opštine Prijedor zauzima površinu od 29.380,2 ha, od čega je u privatnom sektoru 12.362,80 ha, a u državnom 17.017,4 ha. S obzirom na kategorije šuma u državnoj svojini, visoke šume zauzimaju oko 67%, a niske 27 %, dok ostatak predstavljaju površine podesne i nepodesne za gazdovanje. Šumsko privrednim područjem „Kozaračko“, koje obuhvata teritoriju 6 opština, i to: Prijedor, Kozarska Dubica, Novi Grad, Kostajnica, Oštra Luka i Krupa Na Uni, gazduje i upravlja Šumsko gazdinstvo „Prijedor“. Šumsko gazdinstvo „Prijedor“ se sastoji od 5 organizacionih jedinica – šumskih uprava, a gazduje i upravlja sa 42.016,57 ha državnih i 32.149,0 ha privatnih šuma, što čini oko 13 % ukupnih šumskih površina u privatnom ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 9 OPŠTINA PRIJEDOR vlasništvu posmatrano na nivou Republike Srpske (drvna zaliha, godišnji zapreminski prirast i etat kreću se u istom omjeru). Ležišta vode Na području Ljubijske metalogenetske jedinice, koju većim dijelom čini područje opštine Prijedor, u različitim geološkim formacijama, ili pojedinim njihovim članovima, formirane su akumulacije niskomineralizovanih podzemnih voda. Trenutno se iz formiranih izdana koristi oko 1510 l/sec vode na prostoru Ljubijske matalogenetske oblasti. Ova voda se koristi za snabdijevanje oko 200.000 stanovnika. Najveća uređena izvorišta su u Mataruškom polju i Brezičanima kod Prijedora i u Novom Gradu sa kapacitetom od 750 l/sec i 240 l/sec. Pitka voda i eksploatacija pitke vode Na širem području Ljubijske metalogenetske oblasti javljaju se izvori niskomineralizovanih pitkih voda. Njihova izdašnost se kreće do 5 l/sec. Najveće akumulacije podzemnih voda javljaju se u aluvijonima rijeke Sane i Gomjenice. Značajne akumulacije vode nalaze se u vještačkim jezerima Tomašica, Adamuša i Škorac. Na području opštine postoji više izvorišta pitke vode koja bi mogla biti predmet buduće eksploatacije za potrebe vodosnabdijevanja opština Prijedor i Novi Grad, kao i za komercijalnu proizvodnju, odnosno flaširanje i izvoz pitke vode. Mineralna bogatstva Ljubijska metalogenetska oblast zahvata prostor od oko 1.200 km² sjeverozapadnog dijela Republike Srpske sa brojnim ležištima metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih sirovina. Posebno se ističu ležišta gvozdene rude kao metalurške sirovine i dijelom kao mineralni pigmenti, zatim ležišta i pojave barita, fluorita, gipsa, krečnjaka, dolomita, glina (kaolinskih, bentonitskih, keramičkih i opekarskih), kvarcnog pijeska, uglja i dr. Ležišta mineralnih sirovina su različitog morfogenetskog tipa, porijekla i vremena formiranja, a karakterišu se različitim stepenom proučenosti i istraženosti. 2.3. PRIVREDA Opština Prijedor je tradicionalno industrijska sredina koja je svoj ekonomski razvoj bazirala na iskorištavanju prirodnih resursa. Značajan mineralno-sirovinski kompleks, rezerve drvne mase, kao i plodno zemljište, omogućili su razvoj rudarstva, drvne i tekstilne industrije i poljoprivrede. Period ratnih dešavanja i privredne tranzicije negativno je uticao na ekonomiju Prijedora rezultirajući smanjenjem broja poslovnih subjekata i povećanjem broja nezaposlenih. Instrumentima lokalnog ekonomskog razvoja opština Prijedor pruža podršku postojećim poslovnim subjektima, kao i stranim investitorima, koji posljednjih godina pokazuju sve veći interes za Prijedor i njegove privredne potencijale. Prepozanavajući potrebu obezbjeđenja što boljeg sistema podrške potencijalnim investitorima, opština Prijedor je na raspolaganje stavila usluge Odjeljenja za privredu, Agencije za ekonomski razvoj – PREDA-PD i Info-centra za investitore. Partnerskim odnosima javnog i privatnog sektora stvorena je pogodna poslovna klima kojom se omogućava povećanje broja poslovnih subjekata i broja zaposlenih kroz povećanje domaćih i stranih investicija. Tome svjedoče i konkretni primjeri stranih investicija na području opštine. Broj poslovnih subjekata u Prijedoru se danas kreće oko 3.000. Pored uslužnog sektora i trgovine, koji broje najveći broj poslovnih subjekata, u privrednoj strukturi značajno su prisutni prerađivački kapaciteti u drvnoj, metalnoj, tekstilnoj i prehrambenoj industriji. Rudarstvo je grana koja ostvaruje najveći prihod i to zahvaljujući nalazištima željezne rude i uspješnoj privatizaciji rudnika željezne rude (Multinacionalna kompanija Arcelor Mittal). ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 10 OPŠTINA PRIJEDOR U okviru drvne industrije najveći broj poslovnih subjekata bavi se primarnom preradom drveta uz značajno prisustvo proizvođača namještaja, stolarije i drugih gotovih proizvoda od drveta. Metalna industrija angažovana je na izradi i montaži čeličnih konstrukcija i trenutno radi za klijente iz Evropske unije. Tekstilna industrija je najviše angažovana na proizvodnji odjeće za potrebe stranih klijenata (loan-poslovi). Prehrambena industrija bazira se na proizvodnji mesnih i mliječnih proizvoda i prerađevina, alkoholnih i bezalkoholnih pića, kao i keksa i vafla. Razvoj ekonomije će se u budućnosti temeljiti na efikasnijem iskorištenju prirodnih resursa kao komparativne prednosti opštine Prijedor i iskorištenju drugih privrednih potencijala u sektoru prehrambene industrije i turizma. Opština Prijedor će kroz projekte teritorijalnog marketinga u budućnosti imati aktivnu ulogu u promociji svoje privrede i privrednih potencijala. 2.4. POLJOPRIVREDA Prijedorska opština prostire se na ukupno 83.406 hektara površina, od čega na privatno zemljište otpada 57.264 hektara, a na državno 26.142 hektara. Oranice i bašte prostiru se na 37.149 hektara, voćnjacima je zasađeno 2.386 hektara, a vinogradima 5 hektara. Ukupno obradivo zemljište zauzima prostor od 43.463 ha. Na prostoru opštine postoje veoma povoljni uslovi za razvoj poljoprivrede što upućuje na činjenicu da se mogu postizati bolji rezultati u poljoprivrednoj proizvodnji. 2.5. TURIZAM Geografski položaj Prijedora otvara mogućnosti razvoja turizma. Pored turističke manifestacije "Ljeto na Sani", koja svake godine privlači veliki broj mladih i svih onih koji ljetnje osvježenje nalaze u vodama Sane, nameću se i druge mogućnosti razvoja ove grane. Prije rata na Kozari je u funkciju stavljen i ski lift te uređene skijaške staze. U neposrednoj blizini grada nalazi se i Institut za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju "Mlječanica", kao i izvorište ljekovite vode banja Lješljani. Turističku ponudu upotpunjuje i Ribnjak "Saničani" koji pruža mogućnosti bavljenja ribolovnim turizmom. 2.6. STANOVNIŠTVO I ZAPOSLENOST Prostorni razmještaj stanovništva je, u principu, usklađen sa prirodnim uslovima i resursima. Čitav sjeverni dio opštine, tj. pojas koji zauzima planina Kozara, praktično je nenaseljen i nalazi se uglavnom pod šumom. Prema procjenama danas u opštini živi oko 105.000 stanovnika, naseljenih u 71 naseljenom mjestu (organizovanih u 49 mjesnih zajednica), od čega je oko polovine seosko stanovništvo. Prosječna veličina domaćinstva iznosi 3 člana. Na području opštine postoji više naselja mješovitog tipa, koja imaju ulogu zonalnih centara i karakteristike dijelom ruralnih, dijelom urbanih područja.( Podatke o stanovništvu treba uslovno prihvatiti, jer popis nije obavljen od 1991. godine). Opština Prijedor spada u jednu od opština sa najvećim brojem povratnika. Naime, ukupan broj povratnika u opštinu Prijedor je 24.997, od čega je 22.809 Bošnjaka a 2.188 Hrvata. Penzioneri predstavljaju 11,58 % ukupnog broja stanovnika. U periodu 2003. – 2006. godine došlo do pada zaposlenih za ukupno 1.478 lica. Najveći pad zaposlenosti zabilježen je u 2004. (933 lica) i 2005. godini (986 lica). Pomenuti ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 11 OPŠTINA PRIJEDOR pad zaposlenih rezultat je, najvećim dijelom, stečaja prijedorskih preduzeća u datom periodu.U 2006. godini je, u odnosu na prethodnu 2005. godinu, evidentiran rast zaposlenih za 441 lice. Rast zaposlenosti nastavljen je i u 2007. godine, kada je na evidenciji Fonda PIO (na dan 31.12 2007. godine), bilo evidentirano 17.387 lica, što, u odnosu na isti mjesec 2006. godine, predstavlja povećanje za 772 lica.1 Najveći broj zaposlenih radnika na području prijedorske opštine zaposlen je u sljedećim djelatnostima: trgovina, turizam i ugostiteljstvo (21,39%); metalurgija i prerada metala (13,94 %); poljoprivreda, vodoprivreda, ribarstvo, prehrambena i duvanska industrija (12,44%); građevinarstvo, industrija građevinskog materijala, stambeno-komunalne i uslužne djelatnosti (11,93 %). Učešće ukupnog broja zaposlenih radnika u prijedorskoj opštini, u 2006. godini, u ukupnom broju zaposlenih radnika regije Banja Luka iznosi 9,34%, dok je učešće u ukupnom broju zaposlenih radnika RS 4,81%. 2.7. EKONOMSKA SITUACIJA Privreda opštine Prijedor u prijeratnom periodu je bila zasnovana na razvoju industrijskih kapaciteta bazne industrije. Nosioci privrednog razvoja na području opštine su bili veliki poslovni sistemi u oblasti proizvodnje željezne rude i proizvodnji celuloze i papira. U poslijeratnom periodu postala je jasna nužnost strukturnih promjena, odnosno radikalnog preokreta s obzirom na razvojne karakteristike privrede prijeratnog perioda. Poslednjih godina struktura preduzeća opštine Prijedor doživljava značajne promjene usljed djelovanja raznih faktora, počev od vlasničkih transformacija, zakonskih promjena, restruktuiranja privrednih potencijala, uvođenja tržišnog koncepta privređivanja umjesto dogovorne ekonomije i sl. Opština je započela mnogo aktivnosti i projekata za oživljavanje privrede i stimulisanje otvaranja novih privrednih subjekata, sa posebnim akcentom na otvaranje proizvodnih prerađivačkih kapaciteta, jer upravo ovi privredni subjekti imaju veliki i značajan potencijal u rješavanju ekonomskih problema opštine Prijedor. S obzirom da preovladavaju preduzeća iz oblasti trgovine i ugostiteljstva, uz stalnu tendenciju rasta broja firmi iz pomenutih oblasti, u narednom periodu je potrebno podsticati industrijski razvoj i razvoj proizvodnih djelatnosti. Ove strukturne promjene u korist uslužnog sektora nisu rezultat modernih trendova u privredi, nego prije izraz sloma proizvodnih djelatnosti, a prvenstveno prerađivačke djelatnosti. Shodno tome, evidentno je da Prijedoru trebaju značajne promjene, među kojima i aktivnosti na polju privlačenja stranih investitora i razvoju preduzetničkih djelatnosti, a u prilog tome govore i podaci o porastu broja zaposlenih radnika na području opštine, te porastu broja preduzetničkih djelatnosti. S obzirom na strukturu postojećih preduzeća prema veličini, shodno kriteriju propisanom od strane Vlade Republike Srpske2, te učešće malih preduzeća (96,57%) može se konstatovati da Prijedoru nedostaju preduzeća srednje veličine: tzv „gazele“, tj. preduzeća koja najviše generišu novo zapošljavanje. Naime, učešće ovih preduzeća u ukupnom broju preduzeća u 2006. godini je iznosilo 2,92%. 2.8. MINIRANA PODRUČJA Na osnovu dosadašnjih iskustava u pronalaženju, prikupljanju i uništavanju neeksplodiranih ubojnih sredstava i mina, te praćenju broja nastradalih od ovih sredstava, može se konstatovati da je stanovništvo opštine Prijedor izloženo realnoj opasnosti od zaostalih neeksplodiranih ubojnih sredstava i mina. 1 2 Izvor podataka Fond PIO RS, Filijala Prijedor Prema pomenutom kriteriju, u mala preduzeća spadaju ona koja imaju do 50 zaposlenih. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 12 OPŠTINA PRIJEDOR 3. VODE I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE UVOD Vodni resursi Opština Prijedor raspolaže značajnim vodnim resursima. Površina opštine koju pokrivaju vodotoci i stajaće vode iznosi 2.152,3 ha ili 2,47% od ukupne površine opštine, u koju ulazi i površina ribnjaka i vještačkih jezera. Topografski, geološki, klimatski i drugi uslovi i okolnosti uslovljavaju da na području urbane teritorije grada postoji niz vodotoka. Osnovno hidrografsko obilježje opštine Prijedor daje vodotok rijeke Sane, sa njenim pritokama. Slivno područje rijeke Sane iznosi cca 3.191 km2. Maksimalni proticaj stogodišnje pojave iznosi 1440 m3/sec. Prema Uredbi o kategorizaciji, vodotok rijeke Sane je svrstan u drugu kategoriju do područja opštine Prijedor, a nizvodno od područja opštine u treću kategoriju. Životna sredina Stanje životne sredine na području opštine Prijedor uslovljeno je nizom faktora, a prije svega obavljanjem privrednih djelatnosti i korištenjem prirodnih resursa. Nagla urbanizacija i koncentracija stanovništva u gradskom području, uz zaostajanje u razvoju komunalne infrastrukture, takođe predstavljaju značajne faktore koji utiču na stanje životne sredine područja opštine. Smanjenje kapaciteta industrijske proizvodnje na području opštine uticalo je na smanjenje nivoa industrijskog zagađenja, što je u velikoj mjeri dovelo do povećanja nivoa urbanog zagađenja, zbog neriješenih ili nekvalitetno riješenih pitanja snabdijevanja pitkom vodom, odvoda otpadnih voda, zbrinjavanja čvrstog otpada, neusklađenosti prostornih i razvojnih tokova urbanih zona sa potrebama zaštite životne sredine i sl. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 13 OPŠTINA PRIJEDOR 3.1. VODOSNABDIJEVANJE 3.1.1. Uvod Najveći dio stanovništva i privrede opštine Prijedor snabdijeva se vodom putem javnog vodovodnog sistema. Javni vodovodni sistem vodu dobija sa izvorišta "TukoviMataruško polje" i "Prijedorčanka" i izvora u Kozarcu. Izvorišta "Tukovi-Mataruško polje" i "Prijedorčanka" trebalo bi da zadovolje oko 70.000 stanovnika u i oko grada Prijedora i u Ljubiji, dok izvor na planini iznad Kozarca snabdijeva oko 10.000 hiljada stanovnika na području mjesne zajednice Kozarac. Trenutni instalirani kapaciteti javnog vodovodnog sistema nisu dovoljni da obezbijede dovoljno vodosnadbijevanje čak i u normalnim uslovima. U ljetnim mjesecima postoji redukovano snabdijevanje stanovnika pitkom vodom. Stalne su redukcije na području Ljubije i Kozarca, a povremene i u rubnim dijelovima grada. Osim javnog vodovodnog sistema, na području opštine postoji i niz lokalnih vodovodnih sistema, kao i lokalnih individualnih vodovodnih sistema za snabdijevanje manjeg broja objekata. Pokrivenost stanovništva i privrede sa javnog vodovodnog sistema iznosi 60 %. Lokalni vodovodni sistemi pokrivaju 10-15 % stanovnika i privrede. Ostatak stanovništva i privrede snabdijeva se vodom iz individualnih bunara i norton česmi. 3.1.2. Javni vodovodni sistem Javnim vodovodnim sistemom upravlja preduzeće “Vodovod” a.d. iz Prijedora. Ovaj sistem bazira se na zahvatanju podzemnih voda iz aluvijuma rijeke Sane putem bunara. U eksploataciji se nalazi šest bunara ukupnog kapaciteta oko 285 l/sec na lokalitetu "TukoviMataruško polje", te dva bunara na lokalitetu "Prijedorčanka" ukupnog kapaciteta 95 l/sec. Zbog nemogućnosti da se raspoloživim količinama vode redovno snabdijevaju svi potrošači, kao i zbog značajne visinske razlike terena, formirane su dvije visinske zone snabdijevanja, što praktično znači da se vodovodni sistem Prijedora sastoji iz tri nezavisne vodovodne mreže: vodovodna mreža za prvu visinsku zonu, voda iz izvorišta ''Tukovi-Mataruško polje'', vodovodna mreža za drugu visinsku zonu, voda iz izvorišta ''Prijedorčanka'' i vodovodna mreža za naselje Ljubija, voda iz izvorišta ''Tukovi - Mataruško polje''. U prvoj visinskoj zoni se nalazi oko 70 % potrošača i ona se snabdijeva direktno sa izvorišta "Tukovi-Mataruško polje" odnosno sa pet bunara: B1, B2, B3, B4 i B5. Na ovom izvorištu u funkciji je i bunar B3/2 iz kog se voda trenutno pumpa u bunare B1 i B2 zbog nedovoljne izdašnosti ova dva bunara u odnosu na kapacitete ugrađenih pumpi, kao i zbog nemogućnosti da se ovaj bunar priključi na glavni potisni cjevovod zbog njegove ograničene propusne moći. Druga visinska zona vodovodne mreže Prijedora se vodom snabdijeva sa bunara "Prijedorčanka" koji se nalazi u krugu istoimene fabrike. Distributivna mreža sastoji se od cijevi 50-400 mm prečnika, ukupne dužine oko 250 km. Najveći dio mreže star je 20-30 godina, a njen veliki dio sastoji se od azbestnih cijevi proizvedenih u bivšoj SFRJ. Gubici u sistemu su, prema analizi Instituta za vode iz Bijeljine, oko 55%. Najveći gubici su identifikovani na kućnim priključcima i starim pocinčanim i drugim cijevima malih prečnika u distributivnoj mreži. Evidentirani su i gubici u šahtovima. Na glavnim transportnim cijevima većih prečnika nema značajnijih gubitaka. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 14 OPŠTINA PRIJEDOR 3.1.3. Lokalni seoski vodovodni sistemi Na području opštine Prijedor postoje 54 lokalna vodovodna sistema koja se nalaze na listi higijensko-epidemioloških (HE) službi domova zdravlja u Prijedoru i Omarskoj. Formiranje liste je prvi korak ka uspostavljanju kontrole kvaliteta vode u lokalnim vodovodim sistemima od strane HE službi, a potrebno je još donijeti opštinsku odluku s tim u vezi i odvojiti sredstva u budžetu neophodna za sporovođenje kontrole. Ovi lokalni vodovodni sistemi nisu pod nadzorom "Vodovoda" a.d, već su odlukom Skupštine opštine prepušteni na upravljanje građanima tako šta će građani formirati organ za upravljanje. Te organe trenutno imaju samo četiri lokalna vodovoda. Takođe, postoje vodovodi koji nisu na spisku HE službi. U lokalnim vodovodnim sistemima voda se neredovno hloriše, u većini slučajeva samo jednom do dva puta godišnje, ne vrši se hemijska ni bakteriološka analiza vode, izvorišta i rezervoari u većini slučajeva nisu ograđeni, niti su određene zone sanitarne zaštite izvorišta. Nijedan lokalni vodovod nema uređaj za dezinfekciju. Za većinu lokalnih vodovodnih sistema ne postoji projektno-tehnička dokumentacija, a i radovi na izgradnji lokalnih vodovoda nisu rađeni prema urađenoj projektno-tehničkoj dokumentaciji niti pod nadzorom stručnog lica. 3.1.4. Kvalitet vode za piće Dosadašnja ispitivanja kvaliteta vode pokazala su da je kvalitet na izvorištima javnog vodovodnog sistema zadovoljavajući i da, osim dezinfekcije, nije potreban nikakav dodatni tretman. Na javnom vodovodnom sistemu vrši se redovna dezinfekcije vode hlorom. Hemijske i bakteriološke kontrole kvaliteta vode vrše se, u skladu sa zakonom, jedan put sedmično od strane HE službe Doma zdravlja Prijedor na deset lokacija. Građani se o kvalitetu vode mogu informisati na zvaničnoj internet stranici preduzeća "Vodovod" a.d. Prijedor. U slučaju da voda za piće nije u redu, javnost se o tome informiše putem lokalnih medija. Programi sanitarne zaštite za glavna izvorišta postoje i djelimično se provode odredbe iz opštinske Odluke o zaštiti izvorišta. Odredbe ove Odluke se unose u urbanističke i regulacione planove. Mada kvalitet vode zadovoljava, uz obavezno hlorisanje, prisutna je stalna opasnost zagađivanja podzemne izdani. Stambeni i privredni objekti locirani u zaštitnim zonama zbog nedovoljno riješenih problema odvoda otpadnih (fekalnih) voda predstavljaju veliku opasnost za sva izvorišta. Sa druge strane, eksploatacijom šljunka u zaštitnim zonama ostali su rovovi, čime je stvorena mogućnost za akumulaciju atmosferskih voda, koje dolaze u doticaj sa raznim zagađujućim materijama, a infiltracijom mogu da ugroze i kvalitet vode u izvorištu. 3.1.5. Nedostatak odgovarajućih propisa Skupština opštine Prijedor je, na osnovu Elaborata o rezervama i kvalitetu vode i u skladu sa Pravilnikom o izradi programa sanitarne zaštite izvorišta, donijela Odluku o zonama sanitarne zaštite izvorišta. Programi sanitarne zaštite za glavna izvorišta "TukoviMataruško polje" i "Prijedorčanka" postoje. Odredbe iz opštinske Odluke o zaštiti izvorišta provode se u zoni neposredne zaštitite i zoni uže zaštite, a u toku su akvtivnosti na provođenju tih odredbi i u zoni šire zaštite. Za izvorišta sa kojih se snabdijevaju lokalni vodovodi nisu urađeni programi zona sanitarne zaštite izvorišta, a odredbe iz opštinske odluke koje su donešene u vezi sa lokalnim vodovodima se ne provode. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 15 OPŠTINA PRIJEDOR 3.1.6. Studijsko-projektna dokumentacija Prilikom izrade projekta matematičkog modela i Idejnog projekta dugoročnog rješenja problema vodosnabdijevanja opštine Prijedor konstatovan je niz nedostataka u javnom vodovodnom sistemu. Studijsko-projektna dokumentacija za javni vodovodni sistem postoji. Takođe postoji i studijsko-projektna dokumentacija za budući razvoj sistema za planski period do 2035. godine, a pokriva 80 % stanovnika opštine Prijedor. Što se tiče mjera za rješavanje i unaprijeđenje situacije u oblasti vodosnabdijevanja, projekti prve faze su trenutno u realizaciji. Dio aktivnosti usmjeren je na sanaciju, a dio na razvoj javnog vodovodnog sistema. Ova faza se rješava u saradnji sa Državnim sekretarijatom Švajcarske za ekonomske poslove (SECO) na osnovu usaglašenih projektno-tehničkih rješenja. Mjesne zajednice kojima je rješavanje vodosnabdijevanja prioritet su Omarska, Ljubija, Kozarac i Donja Dragotinja zato što se ove MZ redukovano snabdjevaju vodom, posebno u ljetnim mjesecima. Postoji projekat sanacije gubitaka za centralni sistem i za naselje Ljubija. 3.1.7. Potrebe Radi kvalitetnijeg upravljanja javnim vodovodnim sistemom potrebno je uspostaviti monitoring nad njim, podijeliti vodovodnu mrežu na sektore i uspostaviti proces mjerenja protoka, pritisaka i parametara kvaliteta vode što podrazumijeva (a) kontinualno mjerenje protoka i pritiska, (b) kontinualno mjerenje protoka i nivoa vode u rezervoaru i (c) kontinualno mjerenje protoka i pritiska na karakterističnim mjestima u mreži. Pored ovih mjerenja podrazumijeva se da u sistemu postoje ispravni vodomjeri i da se vrši njihovo redovno očitavanje kao i praćenje trendova potrošnje. Stalnim praćenjem i analizom ovih izmjerenih veličina moguće je uspostaviti kontrolu nad proizvodnjom i potrošnjom u vodovodnom sistemu. Praćenjem vrijednosti proticaja i pritiska na pojedinim ograncima, naročito vrijednostima protoka u periodu minimalnog noćnog protoka, moguće je konstatovati pojave novih kvarova i veoma brzo reagovati sa popravkama.. Takođe je potrebno sprovesti mjere u cilju smanjenja gubitaka vode koje uključuju nabavljanje opreme za otkrivanje i otklanjanje kvarova; pronalaženje područja sa najvećim curenjem i obučavanje ekipe za njihovo otkrivanje; zamjenu dionice cjevovoda na kojima su uočeni veći gubici i na kojima se oni kontinuirano javljaju; otklanjanje kvarova na kućnim priključcima; zamjenu neispravnih vodomjera i ugradnju na priključcima gdje oni ne postoje; te evidentiranje svih priključaka. Realizacijom projekta sa SECO-om, koja je u toku, predviđa se uvođenje automatske kontrole, nadzora i upravljanja svim sistemima vodosnabdjevanja i tehničko opremanje vodovoda za izradu katastra podzemnih instalacija i otkrivanje gubitaka. Za lokalne vodovodne sisteme potrebno je obezbijediti redovnu dezinfekciju i kontrolu kvaliteta vode, odrediti zone sanitarne zaštite, urediti izvorišta i kaptaže i vršiti kontrolu potrošnje vode. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 16 OPŠTINA PRIJEDOR 3.1.8. SWOT analiza - Vodosnabdijevanje opštine Prijedor SNAGE Respektabilne rezerve pitke vode (Mataruško polje, Prijedorčanka i Rapića polje), Podzemne izdani i izvorišta sa rezervama kvalitetne vode dovoljnim za dugoročno snabdijevanje stanovnika i privrede opštine Prijedor, Rijeka Sana kao osnovni hidrološki potencijal, Površinski tokovi i akumulacije (rijeke, vještačke akumulacije/ jezera na starim rudarskim kopovima), Izgrađena lokalna izvorišta i lokalni vodovodi, koji se koriste za snabdijevanje manjih naselja, Postoje izgrađeni osnovni elemenati sistema vodosnabdijevanja, Pripremljeni i usvojeni odgovarajući propisi koji omogućavaju nesmetano održavanje i razvoj postojoćeg javnog vodovodnog sistema, kao i lokalnih vodovodnih sistema, Aranžman sa švajcarskim Državnim sekretarijatom za ekonomske odnose (SECO) obezbijedio je finansijska sredstva za prvu fazu rekonstrukcije i dogradnje sistema javnog vodosnabdijevanja u opštini Prijedor. MOGUĆNOSTI Izrada bilansa pitkih, mineralnih i termalnih voda na području opštine, Donošenje odluka o zonama sanitarne zaštite podzemnih izdani i površinskih tokova i izrada programa i planova zaštite, Realizacija projekata na rekonstrukciji i proširenju javnog sistema vodosnabdijevanja, Primjena savremenih metoda i tehnologija u sanaciji, rekonstrukciji i proširenju sistema vodosnabdijevanja, Eventualne donacije i povoljna kreditna sredstva na novim projektima vodosnabdijevanja - druga faza razvoja vodovodnih sistema, Plansko školovanje i priprema kadrova, Transfer savremenih tehnologija i znanja na institucije i preduzeća u opštini Prijedor, Usklađivanje zakona sa direktivama i standardima Evropske unije, Formiranje entitetskih i državnih fondova za oblast vodosnabdijevanja, Formiranje jedinstvene institucije za naplatu, Restruktuisanje dugovanja "Vodovoda" a.d., Uvezivanje i saradnja sa obrazovanim i naučnoistraživačkim institucijama. SLABOSTI Dotrajalost sekundarnog sistema i veliki gubici, Nedostatak mjerno-regulacione i upravljačke tehnike, Nedovoljna materijalno-tehnička opremljenost „Vodovoda“ a.d., Nedostatak kvalitetne dokumentacije i sredstava za adekvatno održavanje objekata vodosnabdijevanja, Neodgovarajuća zaštita izvorišta i velika mogućnost zagađenja, Bespravna izgradnja u zaštićenim zonama, Nedostatak upotrebnih dozvola za izgrađene objekte, Nekontrolisana eksploatacija i zahvati podzemnih izdani i izvorišta, Nepotpun katastar podzemnih instalacija, Nepostojanje sistemskog upravljanja lokalnim vodovodima i kontrole kvaliteta vode u njima, Neprimjenjivanje zakonskih akata i opštinskih odluka uključujući Odluku o lokalnim vodovodima, Slaba podrška Opštine Prijedor u investiranju u izgradnju objekata vodosnabdijevanja, Nedekvatan način formiranja cijena vode, čija visina ne pokriva troškove preduzeća "Vodovod" a.d., Nedovoljan rad sa javnošću na stvaranju svijesti o sveukupnom racionalnom korištenju i zaštiti voda, kao i potrebi plaćanje vode, Nedovoljan broj kadrova i odlazak postojećih, Pravna neuvezanost preduzeća "Vodovod" i lokalne zajednice sa aspekta naplate potraživanja i izdavanja saglasnosti, prijava i odjava poslovnih objekata. PRIJETNJE Plavljenje i kontaminacija izvorišta pitke vode, Finansijska sredstva za investiranje u sektor voda nedovoljna, Zavisnost od hidro-meteoroloških uslova, Degradacija šuma i zemljišta u slivnom području, Nepostojanje objekata zaštite od poplava, Nedefinisana naplata potraživanja (zastara, kamate), Nepostojanje zakonskih rješenja na nivou entiteta i države za lokalne vodovode i izvorišta, Nedekvatna primjena imovinskih zakonskih akata, Građani nezainteresovani za učešće u procesima planiranja i odlučivanja, Loš odnos građana prema objektima vodosnabdijevanja, Nelegalna eksploatacija mineralnih sirovina u zonama i pojasevima sanitarne zaštite što je u nadležnosti Inspekcije za rudarstvo Republike Srpske, Opadanje interesa za školovanje kadrova tehničke struke što rezultira nedovoljnim prilivom stručnih kadrova, Veliki uticaj politike u odnosu na struku. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 17 OPŠTINA PRIJEDOR 3.2. ODVOĐENJE I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA 3.2.1. Uvod Odvođenje otpadnih voda sa područja opštine Prijedor se vrši kanalizacionim sistemom u otvorene vodotoke rijeku Sanu i njene pritoke jednim dijelom, dok se drugim dijelom otpadne vode odvode u septičke jame koje su uglavnom nepropisno izgrađene i čiji sadržaji se infiltriraju u podzemne vode ili putem prelijeva u otvorene vodotoke. Otpadne vode nekih privrednih subjekata, kao što su benziske pumpe, autopraonice i sl. se, uz prethodni tretman, upuštaju u otvorene vodotoke ili u kanalizacionu mrežu. 3. 2.2. Postojeći sistem kanalizacione mreže Postojeći kanalizacioni sistem na području grada Prijedora je mješoviti, izgrađen uglavnom od betonskih, azbest-cementnih i PVC cijevi. Profil cijevi se kreće od 300 mm do 1000 mm, dok je glavni gradski kolektor različitih dimenzija, a dimenzije prije prelaska u otvoreni dio su jajolikog oblika 2200/1750 mm. Glavni gradski kolektor počinje od bivše tvornice „Celpak“ i sakuplja sve otpadne vode u užem dijelu grada. Jedan dio kolektora prije upuštanja u rijeku Sanu je otvoren i prolazi kroz stambenu zonu. Za vodotok Puharska se može reći da je još jedan kolektor jer skoro cijelom svojom dužinom prima otpadne vode individualnih objekata ili malih kanalizacionih mreža koje su stanovnici izgradili u svojoj režiji. Procjenjuje se da kanalizaciona mreža pokriva površinu od cca 480 ha, a ukupna dužina kanalizacione mreže je cca 30 km. Na kanalizacionu mrežu je priključeno 5500 domaćinstava, oko 2500 stambenih objekata i oko 400 ostalih zagađivača: hoteli, trgovine, industrija, bolnica, škole itd. Može se reći da je postojeći sistem kanalizacione mreže grada nepotpun. On pokriva samo određeni dio grada i nedovoljnih je dimenzija. Na postojećoj kanalizacionoj mreži postoji dosta "uskih grla" (mali profili ili mali nagib cijevi), koji kod obilnijih padavina uzrokuju začepljenja ili izlijevanje sadržaja kroz slivnike ili poklopce šahtova. Stanje kanalizacionih cijevi je pretežno loše. Razlozi za to su: starost kanalizacionih cijevi (veliki dio mreže je stariji od 25 godina), sumnjivi kvalitet upotrebljenih materijala, kao i potpuno zanemareno održavanje kanalizacione mreže za vrijeme rata. Kanalizacionu mrežu, uglavnom, ima gradsko područje, dok prigradska naselja i veća seoska naselja nemaju riješenu kanalizaciju. Na području Kozarca djelimično postoji kanalizacija, a u zaseocima jedan dio domaćinstava dispoziciju vrši putem nužnika u dvorištu ili septičkih jama. U naselju Omarska djelimično postoji kanalizacija, a u zaseocima većina domaćinstava dispoziciju vrši putem nužnika u dvorištima. Naselje Brezičani sa svojim zaseocima nema riješenu organizovanu dispoziciju otpadnih voda. Odvodnja otpadnih voda vrši se individualno. Odvodnja otpadnih voda naselja Ljubija nije do sada sveobuhvatno i planski rješavana, nego parcijalno i neplanski. Postojeći sistem je uglavnom skupni tj. zajedničkim kolektorom se bez prethodnog prečišćavanja u vodotok Ljubija odvode i fekalne i atmosferske vode. Veći dio atmosferskih voda površinski se odvodi do najbližeg vodotoka. Kapaciteti postojeće mreže su vrlo skromni i uglavnom nedovoljnog kapaciteta da primi atmosferske i fekalne otpadne vode. Glavni prijemnik atmosferskih i fekalnih voda je vodotok Ljubija koji je manjim dijelom regulisan kao zatvorena, a većim dijelom kao otvorena regulacija. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 18 OPŠTINA PRIJEDOR 3.2.3. Septičke jame Septičke jame su uglavnom propusne, odnosno nisu izgrađene po važećem Pravilniku o tretmanu i odvodnji otpadnih voda za područja gradova i naselja gdje nema javne kanalizacije (Sl.Glasnik RS br.68/2001), tako da otpadna voda odlazi u podzemne vode ili se prelijevi septičkih jama ispuštaju direktno u vodotoke. Iz navedenih razloga na teritoriji opštine postoje područja gdje je dosta ugrožen kvalitet podzemnih i površinskih voda što predstavlja opasnost po zdravlje stanovnika. Hitne mjere za otklanjanje takvih problema ne postoje i ne postoje podaci o zonama i lokacijama septičkih jama. Ovaj problem je bio posebno izražen na području naselja Tukovi zbog direktne opasnosti da dođe do zagađenja vode u izvorištu „Mataruško polje“. Međutim, u toku 2007. godine je započela izgradnja kanalizacione mreže u ovom naselju, na osnovu izvedbene dokumentacije fekalne kanalizacione mreže za ovo naselje, tako da se očekuje riješenje ovog problema. Septičke jame su uglavnom dvokomorne i izgrađene od armiranog betona, a odvodni kanali su uglavnom izgrađeni od betonskih ili plastičnih cijevi. Pražnjenje jama se uglavnom vrši jedanput godišnje u vlastitoj režiji bez ikakvih tretmana dezinfekcije. 3.2.4. Zagađivači Nakon rata nije ažuriran katastar zagađivača, niti postoji podatak o ukupnoj količini zagađene vode koja se proizvodi i ispušta u vodotoke. Prema podacima nadležne opštinske službe, veći dio industrijskih i drugih objekata izvršava svoje zakonske obaveze, odnosno plaćaju vodnu naknadu za zagađenje voda koja se utvrđuje na osnovu količine zagađenja (po EBS-u ili broju zaposlenih) u skladu sa Zakonom o vodama Republike Srpske. 3.2.5. Uticaj otpadnih voda na zagađenost rijeke Sane Najveći teret zagađenja podnosi rijeka Sana, prije svega zbog odvodnje i direktnog ispuštanja u vodotok komunalnih i industrijskih otpadnih voda sa područja grada Prijedora. Ispuštanjem značajnih količina komunalnih voda i u manjoj količini industrijskih otpadnih voda u rijeku Sanu dolazi do njenog zagađenja i degradacije kvaliteta (do Prijedora je II kategorije, a nakon ispuštanja otpadnih voda gradske kanalizacije u Sanu, nizvodno od Prijedora, ona je III kategorije). Rijeka Sana nakon prijema otpadnih voda značajno mijenja svoje karakteristike, kao što su: oksidativnost, BPK5, slobodni amonijak i suspendovane materije. Ovo je naročito izraženo u periodu malih voda kada se uočava porast slobodnog amonijaka. Ova onečišćavanja su očito lokalnog karaktera i potiču od komunalnih otpadnih voda koje se ispuštaju u rijeku Sanu. 3.2.6. Sadašnje stanje prečišćavanja otpadnih voda Što se tiče tretmana otpadnih voda stanje je još lošije. Jedan dio industrije ima predtretman, a drugi dio direktno svoje vode ispušta u vodotok bez prethodnog tretmana. Takođe ne postoji ni tretman i prečišćavanje komunalnih otpadnih voda koje se neprečišćene ispuštaju u rijeku Sanu ili u druge vodotoke. Što se tiče odvodnje otpadnih voda naseljenih mjesta na području opštine Prijedor može se konstatovati da je situacija nezadovoljavajuća. Sadržaj iz glavnog gradskog kolektora se ispušta u rijeku Sanu nizvodno od Prijedora (sjeverozapad opštine). ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 19 OPŠTINA PRIJEDOR 3.2.7. Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda Prijedlog lokacije za izgradnju postrojenja za prećišćavanje otpadnih voda dat je u Urbanističkom planu Prijedora i nalazi se u sjeverozapadnom dijelu opštine, u blizini rijeke Sane, a zemljište na kojem se treba graditi je privatno vlasništvo. Otpadne vode u samom gradu Prijedoru će se i ubuduće odvoditi, uglavnom, mješovitim sistemom, jer bi prelazak na separatni sistem predstavljao veliki tehnički i finansijski problem. Mješoviti sistem trebao bi biti prilagođen hidrauličkim zahtjevima i saniran. Takođe su na podesnim mjestima predviđeni odgovarajući vodovi za rasterećenje i prelivni bazeni za kišnicu. Sadržaj iz kanalizacionog sistema naselja Tukovi će se prepumpavati u gradsku kanalizaciju. Cjevovod će se izgraditi preko mosta na Sani. Na gradsku kanalizaciju bi se mogla spojiti i kanalizacija naselja Gomjenica. Na osnovu gore navedenog proizilazi da treba predvidjeti centralno postrojenje za prečišćavanje otpadne vode. Na ovom postrojenju bi se prečišćavala otpadna voda cijelog gradskog područja, kao i naselja Tukovi i Gomjenica. Za naselje Kozarac, Ljubija i Omarska potrebno je izgraditi posebna postrojenja. Ovo bi trebalo obraditi u Studiji za rješavanje problema odvođenja i prečišćavanja otpadnih gradskih i industrijskih voda za Prijedor, Ljubiju, Omarsku i Kozarac. 3.2.8. Projektna dokumentacija Za postojeći kanalizacioni sistem užeg dijela grada koji je izgrađen prije 30-ak godina postoji snimak kanalizacionih instalacija i jedan dio projektne dokumentacije, dok za nova izbjeglička naselja postoji projektna dokumentacija po kojoj su već izgrađene kanalizacione mreže u manjem broju naselja. Od studijske dokumentacije postoji Predizvedbena studija o odvođenju otpadnih voda u području rijeke Save, koje je izrađena marta 2003. godine i Koncept odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda na području opštine Prijedor izrađen avgusta 2007.godine. Za naselje Tukovi je izrađena projektna dokumentacija kanalizacione mreže 2006. godine od strane A.D. Industroprojekt Prijedor. Izgradnja sistema je započela 2007. godine, a njome će biti riješena zaštita izvorišta „Mataruško polje” od zagađenja. 3.2.9. Potrebe Pored potreba za smanjenjem zagađenja površinskih i podzemnih voda kroz aktivnosti na završetku započetog i izgradnju novih kanalizacionih sistema i izgradnje postrojenja za prečišćavanje otpadne vode, potrebno je u svrhu unapređenja zdravstvene situacije u nekim naseljima provesti hitne mjere, odnosno pokušati izgraditi dijelove kanalizacione mreže separatnog tipa koja bi se kasnije na odgovarajući način priključila na novi kolektorski sistem. Buduće odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda bi se u narednom periodu trebalo realizovati u više faza. Pored gore navedenog, neophodno bi bilo izraditi katastar zagađivača, te raditi na unapređenju postojećih propisa i njihovog provođenja. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 20 OPŠTINA PRIJEDOR 3.2.10. SWOT analiza - Kanalizacija i odvodnja otpadnih voda SNAGE Postojanje Strategije razvoja opštine Prijedor, Postojanje javnog preduzeća u oblasti vodovoda i kanalizacije, Postojanje dijelova već izgrađenih glavnih kolektora sistema odvodnje otpadnih voda (kanalizacionog sistema) u užem gradskom području, Nedovoljna primjena propisa (kontrola i kažnjavanje). SLABOSTI Postojeći sistem kanalizacione mreže je nepotpun, U većem broju naselja nije riješena dispozicija otpadnih voda putem kanalizacionih mreža, Veliki broj cjevovoda je direktno spojen na otvorene cjevovode čime su isti pretvoreni u otvorene kanalizacione kolektore, Ne postoji tretman i prečišćavanje komunalnih otpadnih voda, Neadekvatan katastar podzemnih instalacija, Nedovoljna propusna moć sistema kanalizacije, odnosno postojanje „uskih grla“ u kanalizacionom sistemu, Nedostatak mjernoregulacione i upravljačke tehnike, Nedostatak stručnih kadrova iz ove oblasti, Nedovoljno održavanje kanalizacione mreže, Nepostojanje kanalizacione mreže po seoskim naseljima, kao i sistema za prečišćavanje, Izgrađene septičke jame nisu u skladu sa važećim pravilnikom, Podaci o izgrađenosti septičkih jama, te kontroli i nadzoru njihovog pražnjenja skoro da i ne postoje, Neadekvatna odvodnja otpadnih voda u naseljima koja ne posjeduju kanalizacionu mrežu, Dijelovi sistema odvodnje otpadnih voda (kanalizacionog sistema) su nepropisno izgrađeni ne odgovaraju važećim propisima, Ne postoji lokacija za odlaganje sadržaja septičkih jama nakon ispumpavanja, Trenutni način odvodnje otpadnih voda domaćinstava i industrije ugrožava kvalitetu podzemnih i površinskih voda, Postojanje velikog broja nelegalnih kanalizacionih priključaka na vodotoke (Puharska, Miloševica itd.), Nedovoljna dimenzionisanost postojeće kanalizacione mreže. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 21 OPŠTINA PRIJEDOR MOGUĆNOSTI Finansijska podrška opštine Prijedor na izgradnji objekata kanalizacije, Mogućnost korištenja EU fondova, Eventualne donacije i povoljna kreditna sredstva na novim projektima kanalizacije, Primjena savremenih metoda i tehnologija u sanaciji, rekonstrukciji i proširenju sistema kanalizacije, Uvezivanje i bolja saradnja sa obrazovnim i naučno-istraživačkim institucijama, Plansko školovanje i priprema stručnih kadrova; Transfer tehnologija i znanja iz razvijenih zemalja kroz korištenje primjera dobre prakse, Poboljšanje higijensko – sanitarne (zdravstvene) situacije u nekim naseljima, Donošenje novih i ažuriranje postojećih propisa, te njihovo efikasno provođenje, Planiranje godišnjih aktivnosti prema prioritetima i realnim mogućnostima, Izgradnja uređaja za prečišćavanje kojim bi se poboljšao kvalitet i površinskih i podzemnih voda, Formiranje katastra podzemnih instalacija i formiranje baze podataka, Dogradnja nove i adaptacija postojeće kanalizacione mreže. PRIJETNJE Nedovoljna finansijska sredstva za investiranje, Nedovoljan priliv novih školovanih kadrova, Opadanje interesa za školovanje kadrova tehničke struke, Nemogućnost obezbjeđenja sredstava za kvalitetna finansiranja institucija, Nekontrolisana ekspanzija izgradnje novih potencijalnih zagađivača (klaonica, benzijskih pumpi, autopraonica itd.), Slab interes građana za riješavanje pitanja od zajedničkog interesa, Građani ne čuvaju imovinu javnog preduzeća često se priključuju na kanalizacioni sistem bez prethodno pribavljenih saglasnosti i dozvola, Prihodi koji se prikupljaju po osnovu usluge odvodnje otpadnih voda nedovoljni su za značajnija unapređenja u sektoru, Dogradnja i unapređenje situacije na postojećim kanalizacionim sistemima zahtjevaju značajnije povećanje cijena usluga, Neriješeni imovinsko pravni odnosi na lokaciji budućeg uređaja za prečišćavanje otpadnih voda 3.3. UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM 3.3.1. Uvod Problematika odlaganja čvrstog otpada i njegovo ekološki prihvatljivo neutralisanje (zbrinjavanje) još uvijek nije adekvatno riješeno na području opštine Prijedor. Zbog toga se može konstatovati da zbrinjavanje čvrstog otpada u opštini Prijedor predstavlja veliki ekološki problem, jer čvrsti otpad zagađuje sve komponente životne sredine: vazduh, zemljište, površinske i podzemne vode. Ovakva situacija u mnogome može negativno uticati i predstavljati veliku opasnost po zdravlje ljudi. Iz navedenih razloga je neophodno preduzimati planske i organizacione mjere na potpunom sprečavanju nekontrolisanog odlaganja čvrstog otpada i omogućavanju sanitarnog deponovanja. Za naše uslove najadekvatnije rješenje za zbrinjavanje čvrstog otpada jeste korištenje savremene, projektovane i na sanitarni način eksploatisane regionalne deponije. Korištenje sanitarne deponije, u svakom slučaju, podrazumijeva sanaciju postojećih tzv. divljih deponija i korištenje ovih prostora u skladu sa zahtjevima sanitarnih uslova. Kvalitetno rješavanje pitanja zbrinjavanja sanitarnog čvrstog otpada na području opštine Prijedor predstavlja kompleks problema, kako prikupljanja i selektovanja, tako i transporta i konačnog odlaganja na sadašnjem lokalitetu deponije ''Kurevo'', u naselju Ljeskare udaljenom oko 8 km od centra Prijedora. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 22 OPŠTINA PRIJEDOR 3.3.1.1. Usluge i proizvodne djelatnosti koje stvaraju otpad na području opštine Prijedor Prema katalogu o vrstama otpada postoji 20 kategorija otpada. Pošto je otpad razvrstan prema uslugama i djelatnostima stvaranja otpada, na području opštine Prijedor je registrovano 1990 pravnih subjekata koji proizvode otpad svojim uslugama i djelatnostima i 25 000 domaćinstava koji stvaraju kućni otpad. 3.3.1.2. Otpad u divljim deponijama Pojava nekontrolisanog odlaganja čvrstog otpada, tzv. divljih deponija, na području opštine Prijedor, prisutna je u velikoj mjeri. Ova pojava značajno utiče na degradaciju kvaliteta životne sredine, a prisutna je, prije svega, zbog nedovoljno razvijene ekološke kulture stanovništva, te lošeg rada nadzorno-inspekcijskih i sudskih organa, koji ne sankcionišu ovakve nezakonite i izuzetno štetne pojave. Na divljim deponijama se odlažu građevinski otpad, krupni otpad iz domaćinstva i uginule životnje što predstavlja opasnost pojava epidemija zaraznih bolesti. Na području opštine Prijedor registrovane su i sanirane 24 divlje deponije sa kojih je odveženo 10.940 m³ smeća na deponiju “Kurevo”. 3.3.1.3. Otpad koji se deponovao u šljunkarama Osim odlaganja otpada na divlje deponije ogromna količina otpada se odlagala i zatrpavala u šljunkare koje su obrasle rastinjem ili su napunjene vodom, a količina se ne može tačno utvrditi. Pod šljunkarama je evidentirano 40 lokaliteta (Brezičani, Prijedor 1, Rizvanovići, Rakovčani, Hambarine, Miljakovci i Gaćani) površine 1.648.316 m², količina materijala za zatrpavanje šljunkara 4.911.970 m³ od čega se u državnom sektoru nalazi 849.011 m², a u privatnom sektoru 799.305 m². Šljunkare su nastale ekspoloatacijom šljunka iz poljoprivrednog zemljišta koje nije sanirano gdje je izvađeno 5.000.000,00 m³. U navedenim šljunkarama je deponovano oko 100.000,00 m³. Opština Prijedor je u zonama sanitarne zaštite od 47 lokacija u okviru Projekta izgradnje kanalizacione mreže u naselju Tukovi očistila 5 šljunkara koje su se nalazile neposredno uz bunare sa kojih se vrši snabdijevanje grada Prijedora vodom. 3.3.2. Prikupljanje i prevoz komunalnog čvrstog otpada Na području opštine Prijedor za poslove prikupljanja, transporta i deponovanja krutog komunalnog otpada zaduženo je preduzeće "Komunalne usluge" AD Prijedor, koje zapošljava 161 radnika, a pored toga bavi se i održavanjem gradskog groblja i gradskog zelenila. U gradu su postavljeni kontejneri za selektivno prikupljanje otpada, ali zbog nedovoljne edukacije i svjesti građana ovaj projekt nije u potpunosti zaživio. Prikupljanje sekundarnih sirovina vrši se i na deponiji „Kurevo“. Na deponiju se dnevno doveze oko 250 m3 čvrstog otpada, što godišnje iznosi oko 63.000 m3 od čega se 8.000 m3 odnosi na susjedne opštine Kozarska Dubica i Oštra Luka. Detaljna analiza vrsta iz sastava otpada nije vršena. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 23 OPŠTINA PRIJEDOR 3.3.3. Prikupljanje ostalih vrsta čvrstog otpada Na deponiju komunalnog čvrstog otpada ne deponuje se opasni otpad. Automobilske gume se posebno naplaćuju po komadu i odvojeno skladište na deponiju. Klaonički otpad se odlaže u iskopane rupe, tretira krečom i zatrpava. Motorna ulja se ne prikupljaju niti odlažu na deponiju. 3.3.4. Deponovanje čvrstog otpada na deponije Deponija komunalnog čvrstog otpada "Stara pruga" - Kurevo kod Prijedora izgrađena je 1983. godine na osnovu Projekta broj: 910/82 izrađenog od strane preduzeća "Projekt" Banja Luka uz saglasnost Opštine Prijedor. Za izgradnju deponije dobijene su sve potrebne saglasnosti od Republičkog komiteta za urbanizam, građevinarstvo i komunalne poslove Sarajevo 1984. godine. Potpisan je sporazum o formiranju regionalne sanitarne deponije 20.07.2005. godine, na području opštine Prijedor od strane Bosanske Kostajnice, Kozarske Dubice, Prijedora, Novog Grada, Oštre Luke, Krupe na Uni. Pored opština iz regije Prijedor, za zbrinjavanja otpada na ovu deponiju veliki interes su pokazale i opštine iz Federacije BiH: Sanski Most, Bosanska Krupa i Cazin. U sprovedenim anketama 90% građana se izjasnilo da se formira sanitarna regionalna deponija na postojećoj lokaciji u Prijedoru. Sada se na ovu deponiju pored opštine Prijedor otpad dovozi i iz opštine Kozarska Dubica i Oštra Luka. Deponija komunalnog čvrstog otpada "Stara pruga" - Kurevo se nalazi jugozapadno od grada Prijedora, na udaljenosti od oko 8 km, u neposrednoj blizini asfaltnog puta Prijedor - Ljubija. Deponija je glavnim projektom podijeljena u tri faze. Prve dvije faze su popunjene, a sredinom 2005. godine počela je eksploatacije treće faze. Deponija ima kapacitet od 840.000,00 m3 korisnog prostora, a vijek trajanja deponije procjenjuje se na 20 godina. 3.3.5. Oprema za prikupljanje, odvoz i odlaganje otpada JP "Komunalne usluge" AD Prijedor iz vlastitih, vrlo skromnih sredstava kontinuirano radi na obnovi dotrajalog voznog parka i opreme. Preduzeće raspolaže sa 240 kontejnera od 1,1 m3 raspoređenih u Prijedoru, Ljubiji, Kozarcu i Omarskoj, 12 kontejnera od 5 i 7 m3 i 44 kontejnera od 5 i 7 m3 u vlasništvu preduzeća i ustanova, koji se prazne po pozivu vlasnika. Komunalno preduzeće raspolaže sa 6 specijalnih vozila sa presom (smećare), dva podizača, jednim traktorom, dva kamiona sa kipom, tri mala kamiona, čistilicom, buldozerom, dva rovokopača, kompaktorom, utovarivačom i grejderom. Dva kamiona za odvoz smeća, kamion kiper i čistilica su noviji, a ostala mehanizacija je stara i dotrajala. U toku je nabavka dva nova kamiona smećare zapremine 20 +2 m3 i 8 m3 . 3.3.6. Reciklaža otpada na području Opštine Prijedor Na području opštine Prijedor se vrši selektivno sakupljanje sljedećih vrsta otpada: papira, željeza i plastike. U tom smislu postoje registrovane firme: Komunalne usluge, auto otpadi, otpadi željeza, plastike, papira i ostali otpadi. Reciklažu organskog i biljnog otpada metodom kompositiranja vrši JP "Komunalne usluge" AD Prijedor za svoje vlastite potrebe. Ne postoji selektivno sakupljanje otpada na mjestu nastanka. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 24 OPŠTINA PRIJEDOR 3.3.7. SWOT analiza - Upravljanje čvrstim otpadom SNAGE Postojanje kvalitetne lokacije za deponiju čiji je vijek trajanja još najmanje 20 godina, Pokrivenost odvoza otpada u opštini Prijedor iznosi 70%, Urađen izvedbeno tehnički projekat za lokaciju deponije čvrstog otpada na »Kurevu« 1982. godine, Urađen i odobren »Plan prilagođavanja postojeće deponije minimalnim uslovima za deponiju« -Plan odobren od resornog ministarstva Vlade Republike Srpske, Postoji Plan aktivnosti za postepeno smanjenje emisija, odnosno zagađenja i za usaglašavanje sa najboljom tehnikom deponije, Dobijena ekološka dozvola od resornog ministarstva Vlade Republike Srpske za postrojenja i deponiju, Izgrađen mini pogon za reciklažu papira, kartona, PVC folije i PET ambalaže, Postojanje registrovanih privatnih preduzeća iz oblasti odlaganja i reciklaže čvrstog otpada, Postojanje prostora na završenoj I i II fazi deponije Kurevo za postavljanje fabrike za sagorijevanje otpada, Potpisan Sporazum od strane šest opština za formiranje sanitarne regionalne deponije na Kurevu, Nadležnost lokalne samouprave je velika u oblasti prikupljanja otpada, Značajnija finansijska sredstva se mogu osigurati u budžetu opštine, Spremnost građana da se prikupljanje i tretman krutog otpada riješi na adekvatan način. SLABOSTI Neriješen problem imovinsko-pravnih odnosa zemljišta za proširenje deponije, Nedostatak finansijskih sredstava za rekonstruciju, dogradnju i proširenje deponije, Neselektivno sakupljanje otpada, Nedovoljan broj kontejnera za prikupljanja otpada, Niske cijene odvoza otpada i slaba naplata, koje ne pokrivaju troškove i onemogućavaju nova ulaganja u opremu, Nezadovoljavajuća inspekcijska služba u oblasti zaštite životne sredine, Nepotpuna i nekvalitetna reciklaža svih korisnih komponenti u otpadu, Nemogućnost sprečavanja formiranja novih divljih deponija, Neadekvatno opremljena preduzeća iz oblasti zbrinjavanja čvrstog otpada, Neobučenost građana za selektivno prikupljanje, reciklažu, o sanitarnom odlaganju čvrstog otpada, prednostima sortiranja različitih vrsta otpada, Postojanje velikog broja šljunkara za odlaganje otpada i stalni trend otvaranja novih, Sadašnje odlagalište otpada ne zadovoljava standarde i ugrožava domaćinstva u blizini deponije, Nepostojanje potpunog sistema reciklaže, nema projekata o razvrstavanju i reciklaži, nema kapaciteta za razvrstavanje i reciklažu (reciklažna dvorišta) i stanovništvo je needukovano za razvrstavanje u domaćinstvima, Neriješen problem zbrinjavanja ostalih vrsta otpada (klaonički, medicinski, građevinski, industrijski, opasni uključujući baterije, masti i ulja, i sl.), Nema podataka o kvalitativno – kvantitativnim karakteristikama otpada, Nema pretovarne stanice niti je rezervisana lokacija za njenu izgradnju, Nedovoljna učestalost odvoza smeća u pojedinim dijelovima opštine, Propisi koji tretiraju ovu oblast su zastarjeli, neažurirani i ne provode se, Slaba opremljenost i slabo funkcioniranje inspekcijskih službi, posebno komunalne inspekcije. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 25 OPŠTINA PRIJEDOR MOGUĆNOSTI PRIJETNJE Uvođenje integralnog upravljanja otpadom, Realizacija pripremljenih projekata u oblasti rekonstrukcije i dogradnje deponije izaštite životne sredine, Rekonstrukcija i dogradnja postojeće deponije "Kurevo" i prelazak na regionalnu sanitarnu deponiju, Dogradnja i povećanje kapaciteta pogona za reciklažu i proširenje na sve vidove reciklaže, Mogućnost korištenja pristupnih fondova Evropske unije u oblasti zaštite životne sredine, Izgradnja ekoloških ostrva i reciklažnog dvorišta za selektivno prikupljanje otpada, Edukacija stanovništva u oblasti zaštite životne sredine i povećanje svijesti u procesu selektivnog sakupljanja otpada o sistemu upravljanja čvrstim otpadom, Poboljšanje higijesko-sanitarne situacije, Planiranje godišnjih aktivnosti prema prioritetima i realnim mogućnostima, Izrada planske i studijsko – projektne dokumentacije, te registra otpada, Sanacija postojećeg službenog odlagališta komunalnog otpada u svrhu osiguranja uslova za sanitarno odlaganje, Sanacija divljih deponija i šljunkara, Poboljšanje kvaliteta pružanja komunalnih usluga kroz unapređenje sistema prikupljanja otpada, Angažovanje nevladinog sektora, posebno u radu sa građanima, Sistemski pristup u rješavanju primjenom koncepta EU upravljanja otpadom, Primjena sistema razdvajanja prikupljenog otpada savremenom tehnologijom, Izgradnja regionalne deponije na teritoriji opštine i provođenje sanitarnog odlaganja otpada, Uvođenje programa odvoza kabastog čvrstog otpada, Raspoloživost različitih finansijskih izvora, Unapređenje rada komunalne inspekcije i ostalih službi, Uspostavljanja pravnog okvira za zaštitu životne sredine donošenje novih i ažuriranje postojećih propisa, te njihovo efikasno provođenje (monitoring, kontrola, kažnjavanje), Unapređenje rada komunalne inspekcije i ostalih službi, Uspostavljanje bolje saradnje lokalne uprave sa građanima, Interes privatnog sektora (inicijativa) za reciklažom pojedinih vrsta otpada. ● Nemogućnost praćenja i izvršavanja postojećih zakonskih propisa u oblasti upravljanja otpadom radi nedovoljnih finansijskih sredstava od strane inspekcijskih republički organa, ● Nemogućnost dobijanja dozvola za izvoz selektovanog otpada, ● Neadekvatna zakonska regulativa uvoza i zbrinjavanja starih automobila, guma, medicinskog i opasnog otpada, ● Neriješeno pitanje zbrinjavanja radioaktivnog otpada na nivou države, Neriješeno pitanje zbrinjavanja životinjskog otpada, grobalja i spalionica životinja na nivou države, Pogoršanje higijensko epidemiološke situacije, odnosno povećanje rizika pojave različitih vrsta epidemija, Nepostojanje regionalnog strateškog plana upravljanja krutim otpadom, Slaba mogućnost uticaja na ubrzanje procesa uspostavljanja regionalnog sanitarnog odlagališta čvrstog otpada, Tendencija pada interesa građana i stvaranje tzv. nerješivog problema, Građani ne čuvaju imovinu preduzeća Komunalne usluge Prijedor (oštećivanje i paljenje kontejnera i posuda za prikupljanje otpada i sl.), Nedovoljna primjena propisa (kontrola i kažnjavanje), odnosno slabo funkcionisanje inspekcijskih službi na državnom nivou, Dogradnja i unapređenje situacije na postojećem sistemu prikupljanja, odvoza i odlaganja komunalnog otpada zahtjevaju značajnije povećanje cijena usluga, a istovremeno građani neće da plaćaju usluge, Nedostatak finansijskih sredstava od strane države, Zagađenje minama i minsko eksplozivnim sredstvima jer građani često bacaju mine u kontejnere za otpad, Postojanje nekontrolisanih divljih smetljišta. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 26 OPŠTINA PRIJEDOR 3.4. ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA Na osnovu dugogodišnjeg praćenja stanja na području opštine Prijedor, te učestalosti pojave poplava širih razmjera kao i veličine zahvaćenog prostora, broja ugroženog stanovništva i materijalnih dobara, može se konstatovati da je teritorija opštine Prijedor i njeno stanovništvo izloženo povećanom riziku od štetnog djelovanja voda izazvanog uticajem prirode i čovjekovih aktivnosti. 3.4.1. Opšte hidrografske karakteristike Centralnim dijelom terena opštine Prijedor protiče rijeka Sana, koja sakuplja sve površinske vode odvodeći ih dalje u rijeku Unu. Na taj način ona predstavlja najveći dren, a ujedno i erozionu bazu cijelog prostora. Najveća pritoka rijeke Sane je rijeka Gomjenica, koja prikuplja vode centralnog i istočnog prostora. Ukupan bilans vodnih površina na području opštine Prijedor iznosi 2.152,3 ha što je oko 2,47 procenata cjelokupne površine opštine, a odnosi se na vodne površine hidrografske mreže 718,7 ha, ribnjaka Saničani 1254,7 ha, površine vještačkih akumulacija 50,4 ha i površine jezera , močvara i kanala 128,5 ha. Tabela : Osnovne karakteristike rijeke Sane i njenih pritoka : Red. broj 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Vodotok Sana Gomjenica Trešnjevac Ciganuša Svetinja Zukovac Glibajac Puharska Jaruga Miloševac Majčevac Garavača F km2 3.191,0 763,0 2,9 2,2 4,8 5,4 2,7 13,6 2,8 34,0 6,5 35 Q 100 m3/sec 1.440 578 16 10 23 25 15 40 16 59 13 51 3.4.2. Poplave Štetno djelovanje voda na području opštine Prijedor uslovljeno je neravnomjernošću i neravnotežom brojnih prirodnih faktora (vodnog režima, klimatskih, geoloških, topografskih faktora i sl.) i ljudskih djelatnosti (neplanska sječa šuma, nelegalna gradnja i dr.). Sliv rijeke Sane, kao osnovne hidrografske arterije opštine Prijedor, karakteriše razvijen reljef sa relativno velikom količinom padavina, koje su izrazito neravnomjerno raspoređene. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 27 OPŠTINA PRIJEDOR Zbog velikog slivnog područja, naročito u gornjim tokovima rijeka Sane i Gomjenice, u uslovima velikih padavina ili naglog topljenja snijega, dolazi do prihvatanja većih količina vode, što u uslovima prezasićenosti tla vlagom ima za posljedicu izlijevanje rijeke Sane i njenih pritoka (Gomjenice, Puharske, Glibaje, Zukovca, Miloševice, Svetinje, Ciganuše, Ljubijske rijeke i dr.) iz korita, ugrožavajući stanovništvo i materijalna dobra na širem području opštine. Pri vodostaju od 420 cm i u uslovima kada rijeka Una na ušću u Novom Gradu ima veći vodostaj od rijeke Sane, tako je usporavajući, dolazi do formiranja plavnog vala, koji se širi po ravničarskom terenu uz rječne tokove, čineći veliku materijalnu štetu na stambenim objektima, objektima infrastrukture i na poljoprivrednim parcelama. Na visini vodostaja od 460 cm rijeka Sana plavi i magistralni put Prijedor - Sanski Most, na potezu od prijedorskog gradskog mosta do raskrsnice za Ljubiju, u dužini od 300 m, put za MZ Bišćane u dužini od 400 m, te put kroz naselje Raškovac (stari put za Novi Grad), u dužini od 200 m. Pri istom vodostaju, rijeka Gomjenica plavi veći dio istoimenog naselja u površini od oko 100 ha sa oko 100 stambenih objekata. Ova rijeka takođe plavi regionalni put Omarska - Gradina u dužini od 300 m, te lokalni put Marićka - Rakelići u dužini od 350 m, kao i poljoprivredno zemljište od 450 ha i 180 stambenih i pomoćnih objekata. Takođe, u zavisnosti od vodostaja rijeke Gomjenice, njena desna pritoka Miloševica plavi novoizgrađena naselja Topolik i Vrbice nanoseći veliku materijalnu štetu. Na području opštine Prijedor, poplavom je ugroženo oko 10.000 ha površine. 3.4.3. Brane na muljnim akumulacijama Za deponovanje otpadnog mulja, koji nastaje u procesu separacije željezne rude u proizvodnim pogonima rudnika željezne rude na području opštine Prijedor, izgrađene su tri zasebne akumulacije i to "Međeđa" u selu Gradina kod Omarske, te "Žune" i "Šikići" u neposrednoj blizini Ljubije. Brane kojima su pregrađeni akumulacioni bazeni spadaju u red visokih brana i one zbog količine žitkog mulja i vode u slučaju akcidentnih situacija predstavljaju veliku opasnost po stanovništvo i eko-sistem, koji su smješteni nizvodno od njih. Najugroženije je stanovništvo naselja Ljubija, Donja Ljubija i Ljeskare u zoni brana na području Ljubije, odnosno stanovništvo naselja Jelićka, Gradina i Omarska u zoni brane Međeđa. Karakteristika opasnosti koja bi nastala usljed rušenja ovih brana je veoma brzo prostiranje plavnog vala, njegovo veliko rušilačko dejstvo i nesagledive ljudske žrtve i materijalne štete zbog nemogućnosti preduzimanja brzih svrsishodnih radnji na zaštiti i spašavanju stanovništva u ugroženim zonama, kao i nedostatka adekvatnog sistema za uzbunjivanje. Tabela : Pregled izgrađenih brana sa osnovnim karakteristikama REDNI BROJ 1. 2. 3. NAZIV AKUMULACIJE I LOKACIJA VISINA BRANE, m ZAPREMINA, m3 KOTA KRUNE, m "ŽUNE" LJUBIJA 47 2,2 X 106 303 "ŠIKIĆI" LJUBIJA 57 7,8 X 106 272 "MEĐEĐA" GRADINA 34 7,7 X 106 202 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 28 OPŠTINA PRIJEDOR 3.4.4. Stanje objekata odbrane od poplava Kada je u pitanju izgradnja vodozaštitnih objekata, odnosno regulisanje vodotoka, do sada su izvršeni radovi na : izgradnji obaloutvrda na rijeci Sani, uzvodno od gradskog mosta (nasipi i zaštitni zid na desnoj obali Sane u zoni grada), izgradnji nasipa uz rijeku Gomjenicu, regulaciji vodotoka Puharske, regulaciji i čišćenju vodotoka rijeke ''Miloševice'' i izgradnji brana na akumulacionim jezerima u sklopu RŽR ''Ljubija''. Nizvodno od gradskog mosta, rijeka Sana nije regulisana, tako da dolazi do plavljenja zone izvorišta za vodosnabdjevanje grada Prijedora, što narušava sanitarno-higijenski režim snabdijevanja grada pitkom vodom. Trenutno stanje izgrađenih vodozaštitnih objekata nije zadovoljavajuće naročito obaloutvrda na rijeci Gomjenici, koje su na više mjesta oštećene i preko kojih se prelijevaju vode u vrijeme visokih vodostaja, što je posljedica dugogodišnjeg nekvalitetnog održavanja ovih objekata od strane nadležnih organa. 3.4.5. Atmosferske vode naselja Atmosferske vode koje se prikupe na teritoriji opštine Prijedor najvećim dijelom prihranjuju postojeće vodotoke i bez bilo kakvog tretmana završavaju u rijeci Sani, dok dio koji se prikupi sa krovova stambenih objekata i gradskih ulica završava u gradskom kanalizacionom sistemu mješovitog tipa, koji se takođe bez tretmana ulijeva i rijeku Sanu. 3.4.6. Organizacija odbrane od poplava U dosadašnjoj praksi u oblasti planske odbrane od poplava od strane nadležnih republičkih organa, odnosno Direkcije za vode RS, opštini Prijedor se ne dodjeljuje potrebna pažnja. Naime, duži niz godina opština Prijedor uopšte nije uključena u Glavni operativni plan odbrane od poplava Republike Srpske. Planiranjem u ovoj oblasti bavi se samo opštinska Administrativna služba preko Odsjeka za civilnu zaštitu koji se uglavnom bavi planiranjem i sprovođenjem mjera zaštite i spašavanja stanovništva, odnosno otklanjanja posljedica ove elementarne nepogode, dok se aktivnosti na trajnom rješavanju uzroka plavljenja ne sprovode zbog neobuhvaćenosti opštine Prijedor odgovarajućim planovima nadležnih republičkih organa. U postojećim planovima zaštite od poplava razrađeni su konkretni zadaci svih subjekata sa područja opštine Prijedor, kako u oblasti preventive tako i u izvršavanju operativnih aktivnosti na zaštiti stanovništva, odnosno na otklanjanju posljedica nakon prestanka opasnosti. 3.4.7. Potrebe U rezultatima provedene ankete u kojoj je preko 32 procenta ispitanika, bilo stalno ili povremeno ugroženo poplavama, preovladava mišljenje da je prioritetno u narednom periodu pristupiti realizaciji sljedećih aktivnosti : ● izradi Master plana odbrane od poplava opštine Prijedor, ● izgradnji novih nedostajućih vodozaštitnih objekata, ● redovnom održavanju postojećih vodozaštitnih objekata i ● produbljavanju postojeće i izgradnji nove kanalske mreže za odvodnju atmosferskih i površinskih voda sa šire teritorije opštine Prijedor. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 29 OPŠTINA PRIJEDOR 3.4.8. Swot analiza – Zaštita od voda i odvodnja površinskih voda SNAGE Postojanje dijela izgrađenih vodozaštitnih objekata za odbranu od poplava, Uspostavljen sistem saradnje i razmjene informacija sa susjednim opštinama, Posjedovanje dijela opreme i sredstava za zaštitu i spasavanje stanovništva, Mogućnost brzog pokretanja snaga za zaštitu i spasavanje na vodi i pod vodom, Dobro iskustvo Odsjeka za civilnu zaštitu u slučajevima pojave poplava, Opredjeljenost lokalne uprave da se uključi u rješavanje posljedica poplava, Brane su izgrađene u skladu sa propisima, Postoji zakonska regulativa u vezi sa gazdovanjem branama na akumulacijama, Dobar rad higijensko-epidemiološke službe, Visok nivo saradnje sa medijima oko informisanja javnosti u vrijeme nepogode i Mogućnost angažovanja pripadnika MUP-a i vojske BiH u akcijama spasavanja stanovništva. MOGUĆNOSTI Izrada Master plana upravljanja poplavama, Izrada projekata za regulaciju neregulisanih vodotoka na području opštine, Izgradnja nedostajućih vodozaštitnihobjekata, Održavanje postojećih vodozaštitnih objekata, Plansko čišćenje korita rijeka od nanosa, Bolje upravljanje šumama, Nabavka nedostajuće opreme i sredstava za zaštitu i spasavanje stanovništva, Rušenje bespravno izgrađenih objekata, Unapređenje postojećih i donošenje novih propisa, Obezbjeđenje većeg nivoa finansijskih sredstava, posebno sa republičkog nivoa, za realizaciju projekata iz oblasti zaštite od poplava Jačanje kapaciteta civilne zaštite i privrednih društava od značaja za zaštitu od poplava na području opštine Prijedor i Poboljšanje saradnje opštinskih službi sa Direkcijom za vode RS. SLABOSTI Nedovoljna izgrađenost vodozaštitnih objekata na vodotocima opštine Prijedor, Nedovoljno održavanje postojećih vodozaštitnih objekata, Nemogućnost brzog uzbunjivanja stanovništva nizvodno od brana na muljnim akumulacijama, Nepostojanje dovoljnih kapaciteta za odvodnju atmosferskih voda iz većeg broja naselja na području opštine Prijedor, Neplanska sječa šuma u gornjem dijelu vodotoka – pojava bujičnih vodotoka, Nepostojanje vodoprivrednih preduzeća, Nema planskog čišćenja tokova rijeka, Neadekvatan nadzor inspekciskih službi, Slaba zaštita izvorišta “Mataruško polje” od plavnih voda u vrijeme poplava, Plavljenje važnijih putnih komunikacija, Otežano snabdijevanje stanovništva u poplavljenim područjima. PRIJETNJE Nadležnost republičkih organa za pitanja iz oblasti voda i zaštite od voda, Nizak nivo finansijskih sredstava koje Direkcija za vode RS obezbjeđuju za ove namjene, Neravnoteža brojnih prirodnih faktora: nepovoljni klimatski, geološki i topografski faktori, vodni režim i ljudska djelatnost, Nizak nivo svjesti građana o potrebi zaštite i čuvanja vodotoka, Narušavanje higijenskog režima snabdijevanja pitkom vodom zbog mogućnosti prodora fekalnih i plavnih voda u bunare za snabdijevanje pitkom vodom, Veoma skupe i zahtjevne mjere sanacije terena nakon poplava, Nedovoljna opremljenost snaga za spasavanje propisanom opremom i sredstvima i Loše upravljanje šumama (nekontrolisana eksploatacija). ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 30 OPŠTINA PRIJEDOR 4. LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI 4.1. ORGANIZACIJA LOKALNE UPRAVE U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik RS“, 101/04, 42/05 i 118/05) i Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta opštinske uprave Prijedor (broj 02020-80/07 od 6.8.2007). godine u Odjeljenju za stambeno-komunalne poslove uspostavljen je Odsjek za komunalne djelatnosti u opštini Prijedor, a u Odjeljenju za opštu upravu uspostavljen je Odsjek za civilnu zaštitu te je utvrđen opis poslova i opis radnih mjesta iz oblasti voda i zaštite životne sredine. Odnos prema korisniku usluga definisan je Kodeksom ponašanja službenika jedinice lokalne samouprave ("Službeni glasnik RS" broj 37/05) i standardom ISO 9001:2000. U nadležnosti Opštine je komunalna policija, ekološki inspektor i vodoprivredni inspektor čije su nadležnosti iz oblasti voda i zaštite životne sredine. Navedena organizacija je značajno doprinijela ubrzanju procesa planiranja, pripreme i realizacije poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine. 4.2. RAZVOJNE PRETPOSTAVKE Strateški plan razvoja opštine Prijedor 2008-2013 usvojen je na Skupštini opštine kao strateški dokument društveno-ekonomskog razvoja. U provedbenoj prostorno planskoj dokumentaciji ne postoje nedostaci vezani za oblast dobre uprave voda i zaštite životne sredine. Samo za područja za koja nije urađena prostorno planska dokumentacija (najviše za seoska područja) nije urađena niti dokumentacija vezana za pomenutu oblast. Potrebno je povećati efektivnost rada inspekcija posebno u oblasti voda i zaštite životne sredine. 4.3. PROSTORI I TEHNIČKA OPREMLJENOST Prostor Odsjeka za komunalne djelatnosti je nedovoljno opremljen, a kada su u pitanju ljudski resursi nedostaju edukovani službenici za oblast voda i zaštite životne sredine. Ne postoji katastar podzemnih instalacija niti GIS baza podataka iz oblasti voda i zaštite životne sredine. 4.4. LJUDSKI RESURSI Odsjek za komunalne djelatnosti nije popunjen kadrovima za oblast voda i zaštite životne sredine, postoji potreba za usavršavanjem postojećih kadrova, koja će biti prikazana u Planu stručnog usavršavanja i zapošljavanjem neophodnih kadrova nakon što se usvoji nova sistematizacija radnih mjesta. Usavršavanjem ljudskih resursa očekuje se i povećanje kvaliteta usluge i u oblasti voda i zaštite životne sredine kao i unapređenje organizacije i interne komunikacije. Na osnovu analize stanja ukazuje se potreba za uspostavljanjem službe, odnosno odsjeka u oblasti voda i zaštite životne sredine u kojem bi trebao biti zaposlen i hidrolog. 4.5. PROPISI I PROVOĐENJE Na nivou lokalne uprave potrebno je donijeti odluke u skladu sa zakonima RS iz ove oblasti, kojima bi se posebno konkretizovale lokalne nadležnosti i regulisala značajna pitanja u vezi sa zaštitom voda i životne sredine. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 31 OPŠTINA PRIJEDOR 4.6. SARADNJA SA PREDSTAVNICIMA CIVILNOG DRUŠTVA Od oko 40 udruženja građana na područuju opštine Prijedor, zaštitu životne sredine kao svoju misiju imaju sljedeća udruženja: Ekološko društvo "Kozara", UG "DON", Ekološka koalicija Unskog sliva (EKUS), Udruženje "Sanus", Ronilački klub "Sana" i Udruženje građana "Diakom". "Sanus", RK "Sana" i "Diakom" su članice EKUS-a, koji je mreža 20 ekoloških NVO-a na području sliva rijeke Une i koji ima kancelariju u Prijedoru. Opština Prijedor u protekle dvije godine finansirala je održavanje sportsko-turističkoekološke manifestacije "Sana regata", 2006. sa 500,00 KM i 2007. sa 5.000,00 KM. Tu manifestaciju organizuje RK "Sana". Nije bilo drugih finansiranja projekata udruženja građana koji se tiču zaštite životne sredine. Opština Prijedor je donijela Odluku o izboru prioritetne oblasti finansiranja za finansiranje projekata udruženja i fondacija u 2006. godini („Službeni glasnik opštine Prijedor“ broj 9/06), Odluku o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava udruženjima i fondacijama („Službeni glasnik opštine Prijedor“ broj 3/06), Rješenje o imenovanju Komisije za saradnju sa udruženjima i fondacijama („Službeni glasnik opštine Prijedor“ broj 5/06) i donijela Odluku o izboru prioritetnih oblasti za finansiranje projekata i fondacija u 2008. godini („Službeni glasnik opštine Prijedor“ broj 13/07). 4.7. LOKALNI EKOLOŠKI AKCIONI PLAN (LEAP) Skupština opštine Prijedor donijela je 29.06.2005. godine Odluku o usvajanju Lokalnog ekološkog akcionog plana (broj: 01-022-53/05) koga je u saradnji sa Administrativnom službom Opštine Prijedor izradilo Ekološko društvo "Kozara" iz Prijedora. Pomenuti plan na sveobuhvatan način sagledava stanje životne sredine na području opštine po svim njenim aspektima, identifikuje nastale probleme, bavi se na studiozan način njihovim uzrocima i opredjeljuje strateške ciljeve i konkretne aktivnosti na podizanju kvaliteta životne sredine. Realizacija LEAP-a ne odvija se predviđenom dinamikom, a jednom godišnje o realizaciji aktivnosti predviđenih ovim planom izvještava se i Skupština opštine Prijedor. 4.8. PARTNERI UPRAVE - JAVNA PREDUZEĆA I JAVNE USLUGE Jedna od karakteristika povoljnog poslovnog ambijenta na području Opštine je razvijanje partnerstva javnog i privatnog sektora. U ovom cilju opština Prijedor je podstakla organizovanje privrednika prema djelatnostima, kroz šest poslovnih udruženja kao svojih partnera u kreiranju i unapređenju razvoja opštine. U cilju unapređenja rada i jačanja egzistencije lokalne uprava održava redovne sastanke sa članovima pomenutih udruženja, te učestvuje u pomoći pri rješavanju njihovih problema. 4.8.1. Javno preduzeće „Vodovod“ a.d. Javnim vodovodnim sistemom upravlja preduzeće „Vodovod“ a.d. Prijedor, koje je 70% u vlasništvu Opštine, a 30 % u vlasništvu zaposlenih. Transformacija preduzeća i odvajanje usluga vodosnabdijevanja i kanalizacije od komunalnih usluga i tržnice je završena. Završena je procedura usaglašavanja opštih akata preduzeća sa odredbama Zakona o javnim preduzećima. 4.8.2. Javno preduzeće „Komunalne usluge“ Prikupljanje, prevoz i deponovanje otpada u opštini Prijedor obavlja preduzeće „Komunalne usluge“ a.d. Čišćenje divljih deponija uglavnom vrše privatna preduzeća po nalogu opštine Prijedor. Preduzeće svaki mjesec izvještava osnivača o poslovanju preduzeća ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 32 OPŠTINA PRIJEDOR i problematici poslovanja, a jedanput godišnje dostavlja izvještaj o poslovanju koji se razmatra na sjednici Skupštine opštine. 4.8.3. Javno preduzeće „Zavod za izgradnju grada“ Nakon što je sedamdesetih i osamdesetih godina egzistirao kao SIZ-a za stambenokomunalne poslove, a zatim jedno vrijeme i Komunalni zavod, odlukom Skupštine opštine Prijedor 1999. godine postoji kao "Zavod za izgradnju grada opštine Prijedor". Zavod nije korisnik budžetskih sredstava već se finansira od poslova povjerenih od strane opštinske administracije, te samostalno ugovorenih poslova u okviru svoje djelatnosti. Zavod je 100% u državnom vlasništvu. Zavod za izgradnju grada Prijedor projektovan je kao stručnoservisna institucija za planiranje i realizaciju, kontrolu i nadzor izgradnje i urbanog razvoja u opštini Prijedor. LISTA PROPISA IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE (NA DRŽAVNOM I LOKALNOM NIVOU Tabela: PROPISI RS R.br. PROPIS 1. ZAKON O LOKALNOJ SAMOUPRAVI 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 19. ZAKON O CIVILNOJ ZAŠTITI ZAKON O ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE ZAKON O ZAŠTITI JONIZIRAJUĆIH ZRAČENJA ZAKON O VODAMA ZAKON O ZAŠTITI VAZDUHA ZAKON O UPRAVLJANJU OTPADOM ZAKON O ZAŠTITI PRIRODE ZAKON O METEOROLOŠKOJ I HIDROMETEOROLOŠKOJ DJELATNOSTI ZAKON O KOMUNALNIM DJELATNOSTIMA ZAKON O ŠUMAMA ZAKON O UREĐENJU PROSTORA ZAKON O ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI ZAKON O ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI ŽIVOTINJA ZAKON O KATASTRU KOMUNALNIH UREĐAJA UREDBA O PROJEKTIMA ZA KOJE SE SPROVODI PROCJENA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU I KRITERIJUMIMA ZA ODLUČIVANJE O OBAVEZI SPROVOĐENJA I OBIMU PROCJENE UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU UREDBA O POSTROJENJIMA KOJA MOGUI BITI IZGRAĐENA I PUŠTENA U RAD SAMO UKOLIKO IMAJU EKOLOŠKU DOZVOLU UPUTSTVO O SADRŽAJU STUDIJE UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ZAKON O NACIONALNIM PARKOVIMA 20. ZAKON O ZAŠTITI OD POŽARA 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 21. 22 23. 24. 25. ODLUKA O USVAJANJU PROSTORNOG PLANA REPUBLIKE SRPSKE DO 2015. GODINE PRAVILNIK O MJERAMA ZAŠTITE, NAČINU ODREĐIVANJA I ODRŽAVANJA ZONA I POJASEVA SANITARNE ZAŠTITE, PODRUČJA NA KOJIMA SE NALAZE IZVORIŠTA, KAO I VODNIH OBJEKATA I VODA NAMJENJENIH LJUDSKOJ UPOTREBI PRAVILNIK O SADRŽINI I NAČINU OSMATRANJA TLA I OBJEKATA U TOKU GRAĐENJA ODLUKA KOMISIJE ZA OČUVANJE NACIONALNIH SPOMENIKA PRAVILNIK O SADRŽAJU I NAČINU DONOŠENJA ODLUKE O IZGRADNJI OBJEKATA I UREĐENJA GLASNIK ("Službeni glasnik RS", 101/04, 42/05 i 118/05) ("Službeni glasnik RS", 26/02) ("Službeni glasnik RS", 53/02) ("Službeni glasnik RS", 52/01) ("Službeni glasnik RS", 10/98) ("Službeni glasnik RS", 53/02) ("Službeni glasnik RS", 53/02) ("Službeni glasnik RS", 50/02) ("Službeni glasnik RS", 20/00) ("Službeni glasnik RS", 11/95) ("Službeni glasnik RS", 14/94) ("Službeni glasnik RS", 19/96) ("Službeni glasnik RS", 11/95) ("Službeni glasnik RS", 11/95) ("Službeni glasnik RS", 19/96) „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.7/06 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.7/06 „Službeni glasnik Repuublike Srpske“, br.118/05 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.21/96 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.16/95, 16/02, 2/05, i 1/08 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.86/07 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.7/03 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.45/04 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.71/03 „Službeni glasnik Republike Srpske“, br.69/05 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 33 OPŠTINA PRIJEDOR 50. 51. PROSTORA ZAKON O FONDU ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE ZAKON O KOMUNALNOJ POLICIJI ZAKON O ZABRANI PUŠENJA DUVANSKIH PROIZVODA NA JAVNIM MJESTIMA UREDBA O POSTROJENJIMA KOJA MOGU BITI IZGRAĐENA I PUŠTENA U RAD SAMO U KOLIKO IMAJU EKOLOŠKU DOZVOLU UREDBA O GRANIČNIM VRIJEDNOSTIMA EMISIJE ZAGAĐUJUĆI MATERIJA U VAZDUHU UREDBA O POSTEPENOM ISKLJUČIVANJU SUPSTANCI KOJE OŠTEĆUJU OZONSKI OMOTAČ PRAVILNIK O USLOVIMA ZA OBAVLJANJE DJELATNOSTI PRAVNIH LICA IZ OBLASTI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PRAVILNIK O USLOVIMA ZA PODNOŠENJE ZAHTJEVA ZA IZDAVANJE EKOLOŠKE DOZVOLE ZA POGONE I POSTROJENJA KOJA IMAJU IZDATE DOZVOLE PRIJE STUPANJA NA SNAGU ZAKONA O ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE PRAVILNIK O ROKOVIMA ZA PODNOŠENJE ZAHTJEVA ZA IZDAVANJE EKOLOŠKE DOZVOLE ZA POGONE I POSTROJENJA KOJA IMAJU IZDATE DOZVOLE PRIJE STUPANJA NA SNAGU ZAKONA O ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE PRAVILNIK O VRSTAMA OTPADA I DJELATNOSTIMA UPRAVLJANJA OTPADOM ZA KOJE JE POTREBNA DOZVOLA PRAVILNIK O KATEGORIJAMA OTPADA SA KATALOGOM PRAVILNIK O KATEGORIJAMA OTPADA, KARAKTERISTIKAMA KOJE GA SVRSTAVAJU U OPASNI OTPAD, DJELATNOSTIMA POVRATA KOMPONENTI I ODLAGANJA OTPADA PRAVILNIK O TRANSPORTU OPASNOG OTPADA PRAVILNIK O FINANSIJSKIM GARANCIJAMA KOJIMA SE MOŽE OSIGURATI PREKOGRANIČNO KRETANJE OTPADA PRAVILNIK O USLOVIMA ZA PRENOS OBAVEZA UPRAVLJANJA OTPADOM SA PROIZVOĐAČA I PRODAVAČA NA ODGOVORNO LICE SISTEMA ZA PRIKUPLJANJE OTPADA PRAVILNIK O MONITORINGU EMISIJA ZAGAĐUJUĆIH MATERIJA U VAZDUHU PRAVILNIK O MONITORINGU KVALITETA VAZDUHA PRAVILNIK O GRANIČNIM VRIJEDNOSTIMA KVALITETA VAZDUHA PRAVILNIK O OGRANIČENJU EMISIJA U VAZDUH IZ POSTROJENJA ZA SPALJIVANJE BIOMASE PRAVILNIK O GRANIČNIM VRIJEDNOSTIMA EMISIJE U VAZDUH IZ POSTROJENJA ZA SAGORJEVANJE PRAVILNIK O EMISIJI ISPARLJIVIH ORGANSKIH JEDINJENJA PRAVILNIK O USLOVIMA ZA RAD POSTROJENJA ZA SPALJIVANJE OTPADA PRAVILNIK O SISTEMU PRAĆENJA NAMJERNOG DRŽANJA I UBIJANJA ZAŠTIĆENIH ŽIVOTINJA PRAVILNIK O NAČINU USPOSTAVLJANJA I UPRAVLJANJA INFORMATIVNIM SISTEMOM ZA ZAŠTITU PRIRODE I SISTEMU PRAĆENJA PRAVILNIK O UPRAVLJANJU MEDICINSKIM OTPADOM ZAKON O ZAŠTITI BILJA 52. ZAKON O ZAŠTITI ZDRAVLJA BILJA 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 53. 54. ZAKON O ĐUBRIVIMA I OPLEMELJIVAČIMA ZEMLJIŠTA ZAKON O ZAŠTITI STANOVNIŠTVA OD ZARAZNIH („Sl.glasnik RS“, br. 51/02) („Sl.glasnik RS“, br. 85/03) („Sl.glasnik RS“, br. 46/04) („Sl.glasnik RS“,br. 7/06) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 94/05) („Sl.glasnik RS“,br.15/07) („Sl.glasnik RS“, br. 24/06) („Sl.glasnik RS“, br. 24/06) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 86/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 118/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05 i 90/06) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 85/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 39/05) („Sl.glasnik RS“, br. 85/05) („Sl.glasnik RS“, br. 85/05) („Sl.glasnik RS“, br. 90/06) („Sl.glasnik RS“, broj 13/97). („Sl.glasnik BiH“, broj 23/03) (djelimična nadležnost). („Sl.glasnik RS“, broj 35/04). („Sl.glasnik RS“, broj: 10/95) ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 34 OPŠTINA PRIJEDOR 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. BOLESTI ZAKON O UDRUŽENJIMA I FONDACIJAMA PRAVILNIK O HIGIJENSKOJ ISPRAVNOSTI VODE ZA PIĆE PRAVILNIK O VISINI I NAČINU PLAĆANJA NAKNADA PROPISANIH ZAKONOM O OTROVIMA PRAVILNIK O KRITERIJIMA ZA DAVANJE OCJENE O EFIKASNOSTI OTROVA ZA PRIMJENU U JAVNOJ HIGIJENI PRAVILNIK O STICANJU ZNANJA O ZAŠTITI OD OTROVA ODLUKA O VISINI NAKNADE ZA FINANSIRANJE SISTEMA PROTIVGRADNE ZAŠTITE ODLUKA O VISINI POSEBNIH VODOPRIVREDNIH NAKNADA ODLUKA O UTVRĐIVANJU KATASTARSKOG PRIHODA ZEMLJIŠTA UPUTSTVO O JEDINSTVENOJ METODOLOGIJI ZA PROCJENU ŠTETA OD ELEMENTARNIH NEPOGODA UPUTSTVA O NAČINU, POSTUPKU I ROKOVIMA OBRAČUNAVANJA I PLAĆANJA OPŠTIH I POSEBNIH VODOPRIVREDNIH NAKNADA ZAKON O ZAŠTITI STANOVNIŠTVA OD ZARAZNIH BOLESTI ZAKON O FLAŠIRANIM PITKIM VODMA PRAVILNIK O USLOVIMA U POGLEDU MIKROBIOLOŠKE ISPRAVNOSTI KOJIMA MORAJU ODGOVARATI ŽIVOTNE NAMIRNICE U PROMETU PRAVILNIK O NAČINU I OBIMU STICANJA POTREBNIH ZNANJA O HIGIJENI ŽIVOTNIH NAMIRNICA I PREDMETA OPŠTE UPOTREBE PRAVILNIK O KOLIČINAMA PESTICIDA I DRUGIH OTROVNIH TVARI, HORMONA, ANTIBIOTIKA I MIKOTOKSINA KOJI SE MOGU NALAZITI U ŽIVOTNIM NAMIRNICAMA UPUTSTVO O NAČINU, POSTUPKU I ROKOVIMA OBRAČUNAVANJA I PLAĆANJA VODOPRIVREDNIH NAKNADA PRAVILNIK O NAČINU I METODAMA ODREĐIVANJA STEPENA ZAGAĐENOSTI OTPADNIH VODA KAO OSNOVICA ZA UTVRĐIVANJE VODOPRIVREDNIH NAKNADA ODLUKA O VISINI POSEBNIH VODOPRIVREDNIH NAKNADA PRAVILNIK O TRETMANU I ODVODNJI OTPADNIH VODA ZA PODRUČJA GRADOVA I NASELJA GDJE NEMA JAVNE KANALIZACIJE PRAVILNIK O USLOVIMA ISPUŠTANJA OTPADNIH VODA U POVRŠINSKE VODE PRAVILNIK O NAČINU ODRŽAVANJA RIJEČNOG KORITA I VODNOG ZEMLJIŠTA UREDBA O KLASIFIKACIJI VODA I KATEGORIZACIJI VODOTOKA PRAVILNIK O USLOVIMA KOJE MORAJU DA ISPUNJAVAJU VODOPRIVREDNE LABORATORIJE KAO PRAVNA LICA PRAVILNIK O ISPUŠTANJU OTAPDNIH VODA U POVRŠINSKE VODE ZAKON O ZAŠTITI VODA PRAVILNIK O FINANSIJSKIM GARANCIJAMA KOJIMA SE MOŽE OSIGURATI PREKOGRANIČNO KRETANJE OTPADA PRAVILNIK O USLOVIMA ZA PRENOS OBAVEZA UPRAVLJANJA OTPADOM SA PROZIVOĐAČA I PRODAVAČA NA ODGOVORNO LICE SISTEMA ZA PRIKUPLJANJE OTPADA („Sl.glasnik RS“, br. 52/01) („Sl.glasnik RS“, broj 40/03) („Sl.glasnik RS“, br. 104/06) („Sl.glasnik RS“, br. 104/06.) („Sl.glasnik RS“, br. 104/06. („Sl.glasnik RS“, broj 114/04) („Sl.glasnik RS“, broj 55/01). („Sl.glasnik RS“, broj 6/99) („Sl.glasnik RS“, broj 16/04) („Sl.glasnik RS“, broj 27/01). („Sl.glasnik RS“, broj 10/97). („Sl. list BiH“, broj 45/04). („Sl.list SFRJ“, broj 45/83 i 43/89), i dr. („Sl.list SR BiH“, broj 30/88). („Sl.list SFRJ“, broj 59/83). („Sl.glasnik RS“, broj 27/01). („Sl.glasnik RS“, broj 44/01). („Sl.glasnik RS“, broj 55/01). („Sl.glasnik RS“, broj 68/01). („Sl.glasnik RS“, broj 44/01). („Sl.glasnik RS“, broj 10/03). („Sl.glasnik RS“, broj 42/01). („Sl.glasnik RS“, broj 44/01). („Sl.glasnik RS“, broj 44/01). („Sl.glasnik RS“, broj 53/02). („Sl.glasnik RS“, broj 86/05). („Sl.glasnik RS“, broj 118/05). ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 35 OPŠTINA PRIJEDOR Tabela: OPŠTINSKI PROPISI 5. ODLUKA O ORGANIZACIJI I FUNKCIONISANJU CIVILNE ZAŠTITE OPŠTINE PRIJEDOR ODLUKA O ZAŠTITI IZVORIŠTA VODE ZA PIĆE U MATARUŠKOM POLJU ODLUKA O ZAŠTITI VAZDUHA OD ZAGAĐIVANJA ODLUKA O SANITARNO HIGIJENSKIM MJERAMA U OBJEKTIMA ZA PRIPREMU I PROMET ŽIVOTNIH NAMIRNICA ODLUKA O KOMUNALNOM RADU 6. ODLUKA O VODOVODU I KANALIZACIJI 7. ODLUKA O ZAŠTITI ZELENIH I REKREACIONIH POVRŠINA ODLUKA O USVAJANJU KONAČNE VERZIJE PROGRAMA SANITARNE ZAŠTITE VODA „TUKOVIMATARUŠKO POLJE“ ODLUKA O USVAJANJU KONAČNE VERZIJE PROGRAMA SANITARNE ZAŠTITE VODA "PRIJEDORČANKA" ODLUKA O ODRŽAVANJU I ZAŠTITI ZELENIH I REKREACIONIH POVRŠINA ODLUKA O ZAŠTITI IZVORIŠTA VODE ZA PIĆE "MATARUŠKO POLJE-TUKOVI", "MATARUŠKO POLJE" I "PRIJEDORČANKA" ODLUKA O SEOSKIM JAVNIM OBJEKTIMA ZA SNABDIJEVANJE VODOM ZA PIĆE 1. 2. 3. 4. 8. 9. 10. 11. 12. 13. OPŠTINSKA ODLUKA O KOMUNALNOM REDU ("Službeni glasnik opštine Prijedor", 7/02) ("Službeni glasnik opštine Prijedor", 6/86) ("Službeni glasnik opštine Prijedor", 7/83) ("Službeni glasnik opštine Prijedor", 5/00) ("Službeni glasnik opštine Prijedor", 3/02) („Sl.glasnik opštine Prijedor“, br. 3/03 i 4/04, 9/06) („Sl.glasnik opštine Prijedor“, br. 9/’6) „Službeni glasnik Opštine Prijedor“, br.1/06 „Službeni glasnik Opštine Prijedor“, br.1/06 „Službeni glasnik Opštine Prijedor“, br.9/06 „Službeni glasnik Opštine Prijedor“, br.9/06 („Sl.glasnik Opštine Prijedor“, broj 1/04). ("Službeni glasnik opštine Prijedor" broj 3/02, 3/03 i 4/04) ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 36 OPŠTINA PRIJEDOR 4.9. SWOT analiza - Lokalna uprava i njeni partneri SNAGE SLABOSTI Postojanje proceduralne uređenosti i funkcionalne uprave usmjerene prema korisnicima usluga (ISO standardi), Stabilan budžet, Ljudski, tehnički i materijalni resursi za rad, Postojanje propisa koji uređuju oblast voda i zaštite životne sredine, Opredjeljenost lokalne uprave da se bavi pitanjima iz oblasti voda i zaštite životne sredine, Edukovan kadar, Harmoničan odnos izvršne i zakonodavne vlasti, Postojanje programa sanitarne zaštite izvorišta „Prijedorčanke“, „Mataruško polje-Tukovi“, Postojanje higijensko-epidemiološke službe, Usvajanje novih tehnologija i znanja, Postojanje lokalnog ekološkog akcionog plana i Postojenje obrazovnih institucija na svim nivoima. Ne postoji ažuran pregled aktivnih udruženja građana niti utvrđena dinamika saradnje na obostranu korist, Prostorno planska dokumentacija nije urađena za sva seoska područja pa tako ni za oblasti voda i zaštite životne sredine, Generalni katastar podzemnih instalacija ne postoji, Monitoring podzemnih i površinskih voda se ne vrši, Nedovoljna informisanost građana, Nepostojanje evidencije o nacionalnoj, socijalnoj, starosnoj i obrazovnoj strukturi stanovništva, Ne postoji usaglašen model upravljanja prirodnim resursima, Nepostojanje baze podataka iz oblasti voda i zaštite životne sredine (GIS), Nedovoljno korištenje usluga udruženja građana, Slaba informisanost uprave i odlučnost službenika uprave za apliciranje projekata prema različitim međunarodnim investicionim fondovima, Neiskorištenost privrednog potencijala i niska ekološka kultura i upravljanje otpadom, Cijene usluga ne pokrivaju troškove, Često inertan odnos prema potencijalnim investitorima, Nepotpuni Kriteriji za dodjelu sredstava idruženjima iz budžeta opštine Prijedor, Slaba edukacija članova Savjeta mjesnih zajednica i Ne postoji služba/odsjek za oblast voda i zaštitu životne sredine. MOGUĆNOSTI PRIJETNJE Poboljšati saradnju sa udruženjima građana kada su u pitanju edukacije građana po MZ iz oblasti voda i zaštite životne sredine, Neophodno je da se izradi Strateški plan informisanja koja bi obuhvatila veći broj nastupa u medijima kao i organizovanja javnih rasprava, Potrebno je izraditi bazu podataka i Geografski informacioni sistem (GIS) na nivou opštine, Poboljšati stanje informacione tehnologije, Otvaranje pogona za reciklažu, Veći obuhvat stipendiranja za stručnjake iz oblasti voda i zaštite životne sredine, Donošenje skupštinske Odluke kojom se reguliše oblast vodosnabdijevanja i zaštite životne sredine, Unapređenje rada, odgovornosti i proširenje nadležnosti Službe komunalne policije, Subvencionisanje socijalno ugroženog stanovništva u oblasti komunalne potrošnje, Donošenje regulacionih planova na područja na kojima se nalaze izvorišta, Formiranje organizacione jedinice pri lokalnoj upravi za izradu, apliciranje, provođenje i monitoring projekata iz predpristupnih i drugih fondova iz oblasti voda i zaštite životne sredine i Unapređenje međuopštinske i regionalne saradnje. Nedorečena zakonska regulativa, Spor proces reformi, Nedostatak razvojnih fondova Vlade RS, Štetan uticaj neplanske eksplotacije šuma i mineralnih sirovina na prirodne resurse - ingerencija Vlade RS, Odliv visokoobrazovanih mladih ljudi i Opšti trend siromaštva - nizak standard. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 37 OPŠTINA PRIJEDOR 5. IZJAVA O VIZIJI Prijedor je otvoren grad zadovoljnih ljudi opredjeljenih da vlastitim znanjem i zalaganjem u međusobnoj harmoniji grade budućnost dostojnu čovjeka, uvažavajući pri tome najsavremenije principe na nauci utemeljenog i sa prirodom usaglašenog razvoja koji afirmišu vrijednosti rijeke Sane i planine Kozare. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 38 OPŠTINA PRIJEDOR 6. STRATEŠKA OPREDJELJENJA Uzimajući u obzir sve elemente analize stanja, posebno posmatrajući slabosti i mogućnosti iz SWOT analize, te uključujući izjavu o viziji, određeni su strateški i operativni ciljevi vezani za oblast dobre uprave voda i zaštite životne sredine. Iako se neki od ciljeva mogu okarakterisati kao sanacioni, oni su usmjereni na stvaranje pretpostavki za održivi razvoj pomenutih oblasti. Programi i projekti su predloženi u svrhu što skorijeg približavanja strateškim ciljevima i bržeg ostvarivnja operativnih ciljeva. Prilikom njihovog predlaganja vodilo se računa o njihovoj opravdanosti, izvodljivosti i održivosti. Planirana unapređenja u oblasti vodosnabdijevanja (smanjenje gubitaka, odnosno procenta neobračunate vode kroz sanaciju i rekonstrukciju postojećih vodovodnih sistema, poboljšanje odnosa sa korisnicima, poboljšanje naplate, te posebno preduzimanje mjera za dugoročno osiguranje kvaliteta vode svim građanima opštine) usmjerena su na podizanje opšteg standarda i razvoja zajednice, te predstavljaju preduslov za razvoj i finansiranje sistema vodosnabdijevanja. Takođe, donatorske organizacije i razvojne banke poštuju iste principe i postavljaju slične uslove. U oblasti odvodnje i prečišćavanja otadnih voda težište je dato na smanjenju zagađenja rijeka Sane, Gomjenice i njihovih pritoka urbanim i industrijskim otpadnim vodama i uspostavljanjem nadzora i kontrole nad ispuštanjem voda. Pored toga očekuje se povećanje broja korisnika usluga kao i povećanje naplate pruženih usluga. Razvoj sistema upravljanja čvrstim otpadom usmjeren je na smanjenje količina otpada na mjestu nastanka, odnosno uvođenje procesa selektivnog razdvajanja otpada u domaćinstvima, te nakon toga njegove reciklaže. Uspostavljanjem pomenutog procesa ostvariće se značajna smanjena troškova odvoza i troškova deponovanja otpada na novoj regionalnoj sanitarnoj deponiji, te ostvariti prihod od prodaje selektivno prikupljenih sekundarnih sirovina. Pored pomenutog, ostvariće se uticaj na smanjenje zagađenja, rizika po zdravlje građana i postići kvalitetnije stanje životne sredine. Unapređenjem sistema odvodnje atmosferskih i površinskih voda i izgradnjom nedostajućih vodozaštitnih objekata, te uspostavom redovnog održavanja postojećih objekata zaštite od poplava osiguraće se dugoročno smanjenje ugroženosti stanovništva opštine Prijedor, materijalnih dobara i poljoprivredne proizvodnje od negativnog uticaja voda. Ostvariće se i značajne uštede budžetskih sredstava koje su se trošile na saniranje posljedica poplava i za nadoknadu nastale materijalne štete, a povećaće se sigurnost poljoprivredne proizvodnje, kao i upotrebe plavnih površina u druge, prije svega, razvojne svrhe. Izrada neophodne studijsko-projektne dokumentacije strateški je preduslov za razvoj svih oblasti vezanih za vode i zaštite životne sredine. Takođe, uvođenje postepenog postizanja cijena (tarifa) koje pokrivaju troškove usluga, osiguravaće javnim preduzećima održiv rad, što predstavlja strateški zadatak postavljen za budući srednjoročni period. U strateškom smislu planirana su unapređenja vezana za orijentaciju javnih preduzeća prema uslugama, njihovim odnosima sa korisnicima (klijentima), odnosno građanima. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 39 OPŠTINA PRIJEDOR Stvaranje partnerskog odnosa između javnog sektora i civilnog društva kroz edukativne aktivnosti i uključivanje u procese zajedničkog planiranja i donošenja odluka jedan su od strateških prioriteta razvojnog plana dobre uprave u oblasti vode i zaštitu životne sredine. Takođe, stvaranje modela međuopštinske saradnje u regionu i modela saradnje opštine Prijedor sa višim nivoima vlasti strateško su opredjeljenje za kvalitetno upravljanje vodnim resursima i zaštitom životne sredine. Kao jedan od najvažnijih strateških opredjeljenja usvojena je modernizacija, reorganizacija i kadrovsko osposobljavanje lokalne opštinske uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine uključujući i njena javna preduzeća i javne ustanove. Ulaganja u upravu neophodna su radi obima poslova i zadataka te izazova koje u oblasti dobre uprave voda i zaštite životne sredine očekuju Opštinu Prijedor u narednom periodu kako bi unaprijedila usluge prema svojim građanima i pratila trendove vezane za održivi razvoj. Strateški plan dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine povezan je sa ostalim sektorskim dokumentima na lokalnom, državnom i globalnom nivou. Ciljevi iz Strateškog plana odgovaraju ciljevima iz Lokalnog ekološkog akcionog plana opštine Prijedor (LEAP-a), koji je usvojen 2005. godine, a u oblastima koje tretira Strateški plan. Takođe, prilikom izrade Strateškog plana u obzir su uzeti i kratkoročni i dugoročni ciljevi iz Nacionalnog ekološkog akcionog plana Bosne i Hercegovine (NEAP). Ciljevi Strateškog plana su u skladu i sa Agendom 21, programom Ujedinjenih nacija koji se odnosi na održivi razvoj. Između ostalog, Strateški plan ispunjava odredbe iz Sekcije III Agende 21, koje pozivaju lokalne vlasti u svim zemljama da uključe javnost u proces donošanja odluka u vezi sa zaštitom životne sredine, kao i Sekcije II, odnosno njenih dijelova o zaštiti kvaliteta pitke vode i snadbdijevanja pitkom vodom, kao i ekološki prihvatljivom upravljanju čvrstim otpadom i otpadnim vodama. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 40 OPŠTINA PRIJEDOR 7. PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE DOBRA UPRAVA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE A B C D E STRATEŠKI CILJ: STRATEŠKI CILJ: STRATEŠKI CILJ: STRATEŠKI CILJ: GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR SNABDIJEVENI KVALITETNOM PITKOM VODOM, A PRIVREDA DOVOLJNIM KOLIČINAMA VODE UNAPRIJEĐEN SISTEM ODVODNJE I PREČIŠĆAVANJA OTPADNIH VODA TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE OKOLINE UNAPREĐENJE SISTEMA ODVODNJE POVRŠINSKIH VODA I ZAŠTITA OD POPLAVA STRATEŠKI CILJ: VODOSNABDIJEVANJE ODVODNJA OTPADNIH VODA UPRAVLJANJ E ČVRSTIM OTPADOM ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI RAVNOMJER AN PROSTORNI I DRUŠTVENOEKONOMSKI RAZVOJ NA CIJELOM PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR STRATEŠKI CILJ: DOBRO ORGANIZOVANA, MODERNIZOVANA I KADROVSKI OSPOSOBLJENA LOKALNA UPRAVA, KOJA ĆE TRANSPARENTNO PRUŽATI USLUGE STRATEŠKI CILJ: DOBRO ORGANIZOVANI, TEHNIČKI I KADROVSKI OSPOSOBLJENI PARTNERI LOKALNE UPRAVE (JAVNE UPRAVE I JAVNIH USTANOVA) U SVRHU PRUŽANJA KVALITETNIH USLUGA GRAĐANIMA I INTENZIVNIJEG RAZVOJA POJEDINIH DJELATNOSTI IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 41 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE VODOSNABDIJEVANJE STRATEŠKI CILJ A GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR SNABDJEVENI KVALITETNOM PITKOM VODOM, A PRIVREDA DOVOLJNIM KOLIČINAMA VODE OPERATIVNI CILJ A1 Odgovarajući kvalitet vode na izvorištima održan OPERATIVNI CILJ A2 24-časovno snabdijevanje svih građana i privrede kvalitetnom vodom uz odgovarajući pritisak obezbijeđeno na duži vremenski period po razumnoj cijeni koja pokriva troškove OPERATIVNI CILJ A3 Efikasno upravljanje i nadzor nad svim sistemima vodosnabdijevanja uspostavljeni ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 42 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE VODOSNABDIJEVANJE STRATEŠKI CILJ A GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR SNABDJEVENI KVALITETNOM PITKOM VODOM, A PRIVREDA DOVOLJNIM KOLIČINAMA VODE OPERATIVNI CILJ A1 Odgovarajući kvalitet vode na izvorištima održan A 1.1. PROGRAM Uspostavljanje zona sanitarne zaštite i uređenje izvorišta koja se koriste za vodosnabdijevanje A1.2. PROGRAM Uspostavljanje stalne kontrole ispravnosti i sanitarnog tretmana pitke vode PROJEKTI PROJEKTI Uvođenje kontrole kvaliteta vode za javni vodovodni sistem u skladu sa procedurama HACCP-a i redovno polugodišnje izvještavanje Skupštine opštine Uvođenje redovnih analiza ispravnosti vode u lokalnim vodovodnim sistemima i redovno polugodišnje izvještavanje Skupštine opštine A 1.1.1 Izrada programe zaštite svih izvorišta koja se koriste za vodosnabdijevanje A 1.1.2 Izrada projekata sanacije zona sanitarne zaštite izvorišta A 1.1.3 Sanacija i uređenje šljunkara nastalih nelegalnom eksploatacijom A 1.1.4 Izrada elaborata o stanju vodozahvata lokalnih vodovoda A 1.2.3 Rekonstrukcija postojećih uređaja (hlorinatora) za sanitarni tretman vode A 1.2.4 Nabavka i ugradnja novih uređaja za sanitarni tretman vode A 1.1.5 Izrada studije izvodljivosti o bavljenju poljoprivrednom djelatnošću u zonama uže i šire zaštite u zonama sanitarne zaštite izvorišta u saradnji sa Poljoprivrednim institutom BL A 1.2.5 Uspostavljanje baze podataka o kvalitetu vode Sanacija vodozahvata lokalnih vodovoda A 1.2.6 Kontrola kvaliteta vode kišnice u bunarima – cisternama A 1.2.7 Godišnja hemijsko-epidemiološka analiza vode u seoskim lokalnim vodovodima i bunarima A 1.1.6 A 1.2.1 A 1.2.2 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 43 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE VODOSNABDIJEVANJE STRATEŠKI CILJ A GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR SNABDJEVENI KVALITETNOM PITKOM VODOM, A PRIVREDA DOVOLJNIM KOLIČINAMA VODE OPERATIVNI CILJ A2 24-časovno snabdijevanje svih građana i privrede kvalitetnom vodom uz odgovarajući pritisak obezbijeđeno na duži vremenski period po razumnoj cijeni koja pokriva troškove A 2.1. PROGRAM Izrada studijsko-projektne dokumentacije za sektor vodosnabdijevanja opštine PROJEKTI A.2.1.1 Istražni radovi u svrhu izrade bilansa voda i baze podataka o svim izvorima na području opštine A 2.1.2 Izrada master-plana vodosnabdijevanja A 2.1.3 A 2.1.4 A 2.3. Studija izvodljivosti za sanaciju i unapređenje sistema vodosnabdijevanja Idejno rješenje vodosnabdijevanja za čitavo područje opštine PROGRAM Izgradnja novih sistema vodosnabdijevanja PROJEKTI A.2.3.1 A 2.3.2 A 2.3.3 A 2.3.4 A 2.3.5 A 2.4. Izrada projektne dokumentacije za nove vodozahvate i vodovodne sisteme Izgradnja i kaptiranje novih izvorišta te izgradnja novih vodovodnih sistema Izgradnja i proširenje gradskog vodovoda i uspostavljanje „prsten” sistema između novog i postojećeg sistema Projektovanje novih mjesnih vodovoda za MZ Izgradnja novih vodovoda u MZ PROGRAM Korištenje vodnih resursa u komercijalne svrhe A 2.2. PROGRAM Sanacija i rekonstrukcija postojećih vodovodnih sistema PROJEKTI A 2.2.1 A 2.2.2. A.2.2.3 A 2.2.4 A 2.2.5 A 2.2.6 A 2.2.7 A 2.2.8 A 2.2.9 A 2.2.10 A 2.2.11 A 2.2.12 A 2.2.13 A 2.2.14 Izrada projekata sekundarne vodovodne mreže za sva naselja koja treba priključiti na primarni sistem Snimanje i izrada katastra postojećih vodovodnih instalacija Identifikacija mjesta kvarova i uzroka gubitka Otklanjanje identifikovanih kvarova uzroka gubitaka Zamjena cjevovoda malih profila u Prijedoru, Ljubiji i Kozarcu Zamjena azbest – cementnih sekundarnih cjevovoda Nabavka i ugradnja, te zamjena neispravnih vodomjera Sanacija vodovodnih instalacija u objektima kolektivnog stanovanja, uključujući i vodomjere Rekonstrukcija centralnog sistema vodosnabdijevanja, linija LjubijaPrijedor-Kozarac Regionalni vodovod Donji Pervan Petrov Gaj Rekonstrukcija lokalnog vodovodnog sistema Donja Dragotinja Nabavke i ugradnja buster pumpi za više kote Rekonstrukcija lokalnih vodovodnih sistema Izgradnja hidrantske mreže u gradu i svim većim naseljenim mjestima PROJEKTI A 2.4.1 A 2.4.2 Provođenje istražnih radova i izrada elaborata o mogućnostima korištenja voda u komercijalne svrhe Izrada elaborata za izdavanje koncesija za korištenje voda ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 44 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE VODOSNABDIJEVANJE ŽIVOTNE SREDINE VODOSNABDIJEVANJE STRATEŠKI CILJ A GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDORA SNABDJEVENI KVALITETNOM PITKOM VODOM, A PRIVREDA DOVOLJNIM KOLIČINAMA VODE OPERATIVNI CILJ A3 Efikasno upravljanje i nadzor nad svim sistemima vodosnabdijevanja uspostavljeni A 3.1. PROGRAM Unapređenje nadzora i upravljanja nad javnim vodovodnim sistemom PROJEKTI A 3.1.1 A 3.1.2 A 3.1.3 A 3.2. PROGRAM Unapređenje nadzora i upravljanje nad lokalnim vodovodima PROJEKTI Usklađivanje režima rada postojećih vodovodnih sistema u gradskim zonama Uvođenje efikasnijeg upravljanja, kontrole i održavanja vodovoda u gradskom području Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema za gradski vodovodni sistem A 3.2.1 Snimanje stanja i dokumentovanje lokalnih vodovoda A 3.2.2 Usklađivanje režima rada postojećih lokalnih vodovoda sa gradskim vodovodnim sistemom za one lokalne vodovode koji će se povezati sa gradskim A 3.2.3 Upravljanje, kontrola i održavanje lokalnih vodovoda A 3.2.4 A 3.2.5 Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema za lokalne vodovode koji snabdjevaju 10 i više domaćinstava Izgradnja telemetrijskog sistema, zamjena i ugradnja vodomjera - lokalni vodovodi ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 45 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE ODVODNJA I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA STRATEŠKI CILJ B Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda Operativni cilj B1 Operativni cilj B2 Operativni cilj B3 Operativni cilj B4 Rekonstrukcija i modernizacija izgrađenog kanalizacionog sistema Modernizacija i izgradnja novih dijelova kanalizacionog sistema Unapređenje nadzora i kontrole izgrađene kanalizacione mreže Podizanje ekološke svijesti i razvoj ljudskih resursa ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 46 OPŠTINA PRIJEDOR ODVODNJA I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA STRATEŠKI CILJ B Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda OPERATIVNI CILJ B1 Rekonstrukcija i modernizacija izgrađenog kanalizacionog sistema B1.1.) Program : Rekonstrukcija i modernizacija izgrađene kanalizacione mreže na području opštine Prijedor B1.1.1) Projekat: Izrada studijsko projektne dokumentacije (master plan odvodnje otpadnih voda na nivou opštine, studija izvodljivosti, idejno riješenje, glavni projekat) B1.1.2. ) Projekat: Stručna analiza opravdanosti rekonstrukcije i održavanja kanala Bereka B1.1.3.) Projekat: Izrada izvedbeno tehničke dokumentacije kanalizacione mreže za neselja Hambarine, Rakovčani, Rizvanovići, Bišćani, Zecovi i Čarakovo B1.1.4.) Projekat: Izrada izvedbeno tehničke dokumentacije kanalizacione mreže cijelog prostora Čerjeka i Brezičana B1.1.5.) Projekat: Rekonstrukcija i modernizacija kanalizacione mreže u gradu B1.1.6.) Projekat : Čišćenje korita manjih vodotoka i odvodnih kanala na području opštine Prijedor B1.2.) Program: Kolektorizovanje otvorenih kanala B 1.2.1.) Projekat: Rekonstrukcija i pokrivanje glavnog gradskog kolektora B 1.2.2.) Projekat: Rekonstrukcija i čišćenje kanala Bereka B 1.2.3.) Projekat: Rekonstrukcija i čišćenje kanala Puharske ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 47 OPŠTINA PRIJEDOR ODVODNJA I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA STRATEŠKI CILJ B Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda Operativni cilj B3 Unapređenje nadzora i kontrole izgrađene kanalizacione mreže B3.1.) Program: Uspostavljanje baze podataka i GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem B3.1.1.) Projekat: Snimanje situacije na terenu i izrada GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem B3.1.2.) Projekat: Uspostavljanje stalnih nadzornih tačaka za mjerenje nivoa i kvaliteta otpadnih voda u kanalizacionim kolektorima i uklanjanje divljih priključaka ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 48 OPŠTINA PRIJEDOR ODVODNJA I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA STRATEŠKI CILJ B Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda OPERATIVNI CILJ B2 Modernizacija i izgradnja novih dijelova kanalizacionog sistema B2.1.) Program: Izgradnja novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom za prečišćavanje B2.1.1.) Projekat: Podizanje jednog centralnog postrojenja za prečišćavanje za Prijedor, B2.1.2.) Projekat: Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje za naselje Gomjenica. B2.1.3.) Projekat: Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje Kozarac, pri čemu će naselja Trnopolje, Kozaruša, Kevljani, Kamičani i Petrov Gaj biti takođe uzeti u obzir. B2.1.4.) Projekat: Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za Ljubiju i Donju Ljubiju. B2.1.5.) Projekat: Izgradnja sistema kanala jednog sistema za prečišćavanje za Omarsku. B2.1.6.) Projekat: Izgradnja sistema kanala i postrojenje za prečišćavanje za Gornju i Donju Puharsku ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 49 OPŠTINA PRIJEDOR ODVODNJA I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA STRATEŠKI CILJ B Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda Operativni cilj B4 Podizanje ekološke svijesti i razvoj ljudskih resursa B4.1.) Program: Edukacija građana i plansko školovanje i priprema stručnih kadrova B 4.1.1.) Projekat : Edukacija i dizanje svijesti lokalnog stanovništva B 4.1.2.) Projekat : Kontinuirano obrazovanje zaposlenih kadrova ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 50 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM STRATEŠKI CILJ C TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ C1 Unapređenje životne sredine kroz kvalitetniju organizaciju i upravljanja čvrstim otpadom i poboljšanje usluga prema građanima. OPERATIVNI CILJ C2 Sanacija deponije Kurevo i svih divljih deponija uključujući i šljunkare OPERATIVNI CILJ C3 Uvođenje održivog sistema selektivnog prikupljanja i zbrinjavanja čvrstog otpada. OPERATIVNI CILJ C4 Podizanje svijesti građana o selektivnom sakupljanju otpada. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 51 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM STRATEŠKI CILJ C TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ C1 Unapređenje životne sredine kroz kvalitetniju organizaciju i upravljanja čvrstim otpadom i poboljšanje usluga prema građanima C1.1 PROGRAM Uvođenje održivog načina upravljanja čvrstim otpadom C1.2 PROGRAM Unapređenje sistema prikupljanja otpada. PROJEKTI: PROJEKTI: C 1.1.1. Izrada studije (elaborata) o vrstama, količinama i mjestu nastajanja čvrstog otpada na području opštine Prijedor C1.2.1 Izrada baze podataka o proizviđačima otpada i zagađivačima okoline. C 1.1.2. Izrada plana upravljanja čvrstim otpadom C 1.1.3. Provođenje plana upravljanja čvrstim otpadom na području opštine do realizacije projekta regionalne deponije. C1.2.2 Analiza trenutnih odnosa preduzeća Komunalne usluge sa korisnicima i poboljšanje naplate usluga. C1.2.3 Unapređenje sistema prikupljanaja otpad i učestaliji odvoz, povećanje broj kontejnera, razdvajanje otpada po vrstama C1.2.4 Izrada projekta smanjenja količina otpada u industriji. C1.2.5 Izrada projekta uklanjanje otpadnog auto ulja, ulja iz autoprona i ostalih ulja. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 52 OPŠTINA PRIJEDOR VODA I ZAŠTITE PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI ŽIVOTNE SREDINE UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM STRATEŠKI CILJ C TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ C2 Sanacija deponije Kurevo i svih divljih deponija uključujući i šljunkare C 2.1. PROGRAM: Sanacija deponije Kurevo PROJEKTI: C 2.1.1 Tehničko opremanje deponije i preduzeća C 2.1.2 Izgradnja sanitarne regionalne deponije sa izgradnjom pretovarnih stanica C 2.2. PROGRAM: Uklanjanje svih divljih deponija i sanacija terena (šljunkare) PROJEKTI: C 2.2.1 Snimanje stanja,procjena količina i izrada plana sanacija divljih deponija i šljunkara C 2.2.2 Prikupljanje,selektovanje, odvoz i deponovanje otpada i sanacija divljih deponija i šljunkara C 2.2.3 Uklanjanje čvrstog otpada iz korita rijeka Sane, Gomjenice i njihovih pritoka i šljunkara ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 53 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM STRATEŠKI CILJ C TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ C3 Uvođenje održivog sistema selektivnog prikupljanja i zbrinjavanja čvrstog otpada C 3.1. PROGRAM: Obezbjeđenje potrebnih preduslova za uvođenje sistema selektivnog razdvajanja čvrstog otpada. C 3.2. PROGRAM: Zbrinjavanje i prerada industrijskog otpada PROJEKTI: PROJEKTI: C 3.1.1. Izrada studijsko-projektne dokumentacije selektiranja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor C 3.1.2. Priprema, provođenje i usavršavanje pilot projekta u svrhu uvođenja sistema selektivnog razdvajanja čvrstog otpada i provjera njegove održivosti. C.3.1.3. Obezbjeđivanje prostorno tehničkih kapaciteta za selektivno prikupljanje otpada na cijelom području Opštine C.3.2.1. Snimanje stanja industrijskog otpada, posebno iz drvne industrije. C.3.1.4. Izgradnja i opremanje sabirnog punkta -transfer stanica za selekciju čvrstog otpada. C 3.1.5. Uspostava informacijskog sistema na nivou opštine Prijedor te povezivanje sa širom regijom po pitanju deponovanja i uklanjanja opasnog otpada u sklopu regionalne deponije C 3.1.6. Iznalaženje tržišta i plasman sirovina dobivenih selektovanjem čvrstog otpada. C 3.3. PROGRAM: Zbrinjavanje i prerada auto otpada PROJEKTI: C 3.3.1. Snimanje stanja auto otpada. C.3.2.2. Izgradnja postrojenja za reciklažu i preradu drvnog i drugog otpada. C.3.3.2. Organizovanje, prikupljanje, selektovanje, presovanje i transport do postrojenja za reciklažu. C 3.2.3. Organizovanje,prikupljanje,selektovanje, presovanje i transport do postrojenja za reciklažu. C.3.3.3. Izgradnja postrojenja za reciklažu i preradu auto otpada C 3.4. PROGRAM: Zbrinjavanje i prerada farmaceutskog otpada PROJEKTI: C.3.4.1 Snimanje stanja farmaceutskog otpada C.3.4.2 Organizovanje,svrhe prikupljanje, voda u komercijalne selektovanje, presovanje i transport do postrojenja za reciklažu ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 54 OPŠTINA PRIJEDOR UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM STRATEŠKI CILJ C TRAJNO I KVALITETNO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM U SVRHU ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ C4 PODIZANJE SVIJESTI GRAĐANA O SLELEKTIVNOM SAKUPLJANJU OTPADA C 4.1. PROGRAM Podizanje svijesti građanja o selektivnom sakupljanju otpada PROJEKTI: C 4.1.1. Edukacija i dizanje svijesti lokalnog stanovništva putem javnih medija C 4.2. PROGRAM Uspostavljanje trajnog sistema selektivnog razdvajanja i recikliranja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor PROJEKTI: C 4.1.2. Edukacija i dizanje ekološke svijesti učenika u okviru obrazovnog sistema C 4.2.1. Izrada odluke za tretman ambalažnog, građevinskog,električnog i elektroničkog, glomaznog, automobilskog i drugih specifičnih vrsta otpada C 4.1.3. Edukacija poljoprivrednih proizvođača o pravilnom skladištenju ambalaže koja je korištena u poljoprivredi C 4.2.2. Izrada dokumentacije za projekat selekcionsanja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor C 4.1.4. Edukacija građana o upravljanju čvrstim otpadima i bio-otpadima C 4.2.3. Izrada modernog informacijskog sistema za osiguranje pouzdane i pravovremene informacije potrebne za redovno izvještavanje o stanju na području otpada sa razvijenim i usklađenim pokazateljima na nacionalnom nivou za praćenje stanja na području otpada C 4.2.4. Izrada i uvođenje sistema naplate i zbrinjavanja otpada obračunatog prema količini otpada ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 55 OPŠTINA PRIJEDOR ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA STRATEŠKI CILJ D UNAPREĐEN SISTEM ODVODNJE POVRŠINSKIH VODA I ZAŠTITE OD POPLAVA OPERATIVNI CILJ: D1 OPERATIVNI CILJ: D2 UNAPREĐEN SISTEM ZAŠTITE OD POPLAVA UNAPREĐEN SISTEM PRIHVATA I ODVODNJE POVRŠINSKIH I ATMOSFERSKIH VODA ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 56 OPŠTINA PRIJEDOR ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA STRATEŠKI CILJ D UNAPRIJEĐEN SISTEM ODVODNJE POVRŠINSKIH VODA I ZAŠTITE OD POPLAVA OPERATIVNI CILJ D1 Unaprijeđen sistem zaštite od poplava Program : D.1.1. Održavanje postojećih objekata za zaštitu od poplava Program: D.1.2. Izgradnja novih objekata odbrane od poplava Projekti : D.1.1.1. Produbljivanje korita, sanacija i podizanje nasipa na rijeci Gomjenici D.1.1.2. Sanacija i održavanje nasipa na rijeci Sani uzvodno od gradskog mosta D.1.1.3. Održavanje brane na ribnjaku Saničani D.1.1.4. Čišćenje i održavanje uređenog korita potoka Puharska kroz naselje Pećani D.1.1.5. Održavanje brana na muljnim akumulacijama Žune , Šikići i Međeđa i osposobljavanje sistema za javno uzbunjivanje građana i tim zonama D.1.1.6. Izrada studije uticaja isječenih šumskih površina na intenzitet poplava na području opštine Prijedor Projekti : D.1.2.1. Izgradnja vodotoka Miloševica u 3 faze (produbljivanje korita i izgradnja nasipa) D.1.2.2. Izgradnja zaštitnog parapetnog zida u naselju Tukovi u dužini od 400 m D.1.2.3. Izgradnja nasipa na rijeci Sani nizvodno od gradskog mosta i produbljivanje korita D.1.2.4. Izgradnja pumpnog postrojenja za prebacivanje plavnih voda u Gomjenici D.1.2.5. Regulacija gornjeg toka rijeke Puharske ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 57 OPŠTINA PRIJEDOR ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA STRATEŠKI CILJ: D UNAPREĐENJE SISTEMA ODVODNJE POVRŠINSKIH VODA I ZAŠTITE OD POPLAVA OPERATIVNI CILJ: D2 UNAPREĐENJE SISTEMA PRIHVATA I ODVODNJE POVRŠINSKIH VODA Program : D.2.1. Sanacija postojećih odvoda površinskih voda u gradu i prigradskim naseljima Program: D.2.2. Izgradnja novih dijelova sistema odvoda površinskih voda na području opštine Projekti : Projekti: D.2.1.1. Snimanje stanja postojećih sabirnih kanala, slivnika i rigola na području grada i naseljenih mjesta Omarske, Kozarca, Ljubije i Brezičana. D.2.1.2. Čišćenje i popravka postojeće mreže odvodnih kanala na području grada i naseljenih mjesta D.2.1.3. Uređenje sabirnih i odvodnih kanala, taložnika i ispusta na sistemu površin. mreže odvodnih kanala D.2.1.4. Produbljivanje i sanacija odvodnog kanala Jaruga duž cijelog toka D.2.2.1. Izrada projektne dokumentacije za izgradnju mreže za odvodnju atmosferskih i površinskih voda D.2.2.2. Izgradnja mreže odvodnih kanala i cjevovoda na području Opštine ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 58 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJEVI 1. STRATEŠKI CILJ E 2. STRATEŠKI CILJ E RAVNOMJERAN PROSTORNI I DRUŠTVENO-EKONOMSKI RAZVOJ NA CIJELOM PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR DOBRO ORGANIZOVANA, MODERNIZOVANA I KADROVSKI OSPOSOBLJENA LOKALNA UPRAVA, KOJA ĆE TRANSPARENTNO PRUŽATI USLUGE OPERATIVNI CILJ: E1.1 OPERATIVNI CILJ: E2.1 STRATEŠKO PLANIRANJE DRUŠTVENO-EKONOMSKOG I PROSTORNOG RAZVOJA OPŠTINE PRIJEDOR POBOLJŠAN RAD ZAPOSLENIH U LOKALNOJ UPRAVI S 3. STRATEŠKI CILJ E DOBRO ORGANIZOVANI, TEHNIČKI I KADROVSKI OSPOSOBLJENI PARTNERI LOKALNE UPRAVE (JAVNE UPRAVE I JAVNIH USTANOVA) U SVRHU PRUŽANJA KVALITETNIH USLUGA GRAĐANIMA I INTENZIVNIJEG RAZVOJA POJEDINIH DJELATNOSTI IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE OPERATIVNI CILJ: E3.1 UNAPRIJEĐENJE RADA JAVNIH PREDUZEĆA I JAVNIH USTANOVA KROZ NJIHOVO INSTITUCIONALNO JAČANJE ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 59 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJ E1 RAVNOMJERAN PROSTORNI I DRUŠTVENO-EKONOMSKI RAZVOJ NA CIJELOM PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR OPERATIVNI CILJ E 1.1 STRATEŠKO PLANIRANJE DRUŠTVENO-EKONOMSKOG I PROSTORNOG RAZVOJA OPŠTINE PRIJEDOR E 1.1. PROGRAM: IZRADA RAZVOJNE–STUDIJSKO PROJEKTNE DOKUMENTACIJE E 1.3. PROGRAM: UTV RĐIVANJE MODELA OBAVLJANJA DJELATNOSTI OD OPŠTEG JAVNOG INTERESA PROJEKTI: PROJEKTI: E.1.1.1. Strategija upravljanja korištenja, zaštite i uređenja zemljišta na području opštine Prijedor E.1.3.1. Izrada strateškog dokumenta privatizacije javnih preduzeća E.1.1.2. Urbanistički plan opštine Prijedor (revizija i novelacija) E 1.1.3 Izrada studije uticaja Ribnjaka „Saničani“ na zdravlje stanovništva E 1.1.4 Donošenje regulacionog plana u zoni rijeke Sane i Gomjenice E 1.2. PROGRAM UTVRĐIVANJE POLITIKE UPRAVLJANJA PRIRODNIM RESURSIMA PROJEKTI: E.1.2.1. Izrada dokumenta upravljanja prirodnim resursima na području opštine Prijedor E.1.2.2. Izrada studije utvrđivanja zaštićenih šuma, šumskih zemljišta i objekata na području opštine Prijedor E.1.2.3. Provođenje posebnih mjera upravljanja šumama u zaštićenim zonama izvorišta i obala vodnih tokova E.1.2.4. Sanacija postojećih erozivnih područja uključujući provođenje preventivnih mjera E.1.2.5. Redovna hemijska i bakteriološka analiza vode koja se ispušta iz Ribnjaka Saničani ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 60 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJ E2 DOBRO ORGANIZOVANA, MODERNIZOVANA I KADROVSKI OSPOSOBLJENA LOKALNA UPRAVA, KOJA ĆE TRANSPARENTNO PRUŽATI USLUGE OPERATIVNI CILJ E 2.1 POBOLJŠAN RAD ZAPOSLENIH U LOKALNOJ UPRAVI E 2.1. PROGRAM: OPŠTINSKA ORGANIZACIJA I SISTEMATIZACIJA POSLOVA IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PROJEKTI: E.2.1.1. Analiza postojeće organizacije i sistematizacije opštinskih odjeljenja/službi u dijelu koji se odnosi na obavljanje poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine E.2.1.2. Izmjene i dopune postojeće organizacije i sistematizacije opštinskih službi u cilju postizanja kvalitetnog i efikasnog obavljanja poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine E2.1.3. Uspostavljanje nove organizacije i sistematizacije radnih mjesta E 2.3. PROGRAM: JAČANJE LJUDSKIH KAPACITETA U ODNOSU NA NADLEŽNOSTI I OBAVEZE LOKALNE UPRAVE IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PROJEKTI: E 2.2. PROGRAM: OSIGURANJE PROSTORNIH I TEHNIČKIH KAPACITETA ZA OBAVLJANJE POSLOVA IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE E.2.3.1. Kontinuirano provođenje tematskih obuka za osoblje zaduženo za oblast voda i zaštitu životne sredine E.2.2.1. Osiguranje i uređenje odgovarajućeg prostora za obavljanje poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine E.2.3.2. Provođenje obuka vezanih za poboljšanje sposobnosti upravljanja osoblja odsjeka zaduženog za oblast voda i zaštitu životne sredine E.2.2.2. Uspostavljanje GIS i baze podataka iz oblasti voda i zaštite životne sredine (resursi, objekti, uređaji i korisnici) E2.3.3. Provođenje obuka za pripremu i vođenje investicija (projekata) ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine PROJEKTI: E.2.2.3. Osiguranje odgovarajuće opreme i vozila za rad službenika u oblasti voda i zaštite životne sredine 61 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJ E2 EFIKASAN SERVIS GRAĐANA OPERATIVNI CILJ: E 2.1 POBOLJŠAN RAD ZAPOSLENIH U LOKALNOJ UPRAVI E 2.4. PROGRAM: STVARANJE PRAVNOG I FINANSIJSKOG OKVIRA ZA OPTIMALNO FUNKCIONISANJE DJELATNOSTI IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PROJEKTI: E.2.4.1. Izmjene i dopune postojećih propisa i donošenje novih propisa iz oblasti voda i zaštite životne sredine E.2.4.2. Harmonizacija opštinskih propisa u skladu sa direktivama EU E.2.4.3. Unapređenje provođenja propisa iz oblasti voda i zaštite životne sredine, odnosno modernizacija i usavršavanje rada komunalne inspekcije, komunalnih redara E 2.6. PROGRAM: UNAPREĐENJE RADA SA ANTONALNIM/REGIONALNIM I DRŽAVNIM INSTITUCIJAMA NADLEŽNIH Z AOBLAST VODA I ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE UKLJUČUJUĆI I POBOLJŠANJE KOORDINACIJE E 2.5. PROGRAM: USPOSTAVA TRAJNE SARADNJE LOKALNE UPRAVE SA PREDSTAVNICIMA CIVILNOG DRUŠTVA PROJEKTI: E.2.5.1. E.2.6.1. Uspostvaljanje odgovarajućeg modela saradnje sa kantonalnim/regionalnim, entitetskim i državnim institucijama nadležnim za oblast voda i zaštitu životne sredine E.2.6.2. Uspostvaljanje odgovarajućeg modela saradnje sa nadležne službe za oblast voda i zaštitu životne sredine sa drugim službama Administrativne službe PROJEKTI: uvođenje stalnog informisanja javnosti sa aktivnostima i projektima uprave i kvalitetu provedenih usluga E.2.5.2. Provođenje periodičnih kampanja podizanja svijesti i edukacije javnosti iz oblasti voda i zaštite životne sredine E.2.5.3. Provođenje projekata u saradnji sa udruženjima građana E.2.5.4. Dopuna Kriterija o dodjeli sredstava udruženjima građana ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 62 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJ E3 DOBRO ORGANIZOVANI, TEHNIČKI I KADROVSKI OSPOSOBLJENI PARTNERI LOKALNE UPRAVE (JAVNE UPRAVE I JAVNIH USTANOVA) U SVRHU PRUŽANJA KVALITETNIH USLUGA GRAĐANIMA I INTENZIVNIJEG RAZVOJA POJEDINIH DJELATNOSTI IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PRIJEDOR OPERATIVNI CILJ E 3.1 UNAPRIJEĐENJE RADA JAVNIH PREDUZEĆA I JAVNIH USTANOVA KROZ NJIHOVO INSTITUCIONALNO JAČANJE OPŠTINE PRIJEDOR E3.1. PROGRAM: UVOĐENJE OPTIMALNE ORGANIZACIJE I SISTEMATIZACIJE POSLOVA IZ NADLEŽNOSTI JAVNIH PREDUZEĆA I JAVNIH USTANOVA E 3.2. PROGRAM: USPOSTAVLJANJE TRAJNE SARADNJE JAVNIH PREDUZEĆA I JAVNIH USTANOVA SA KORISNICIMA USLUGA E 3.3. ODRŽIVO POSLOVANJE JAVNIH PREDUZEĆA I JAVNIH USTANOVA PROJEKTI: PROJEKTI: PROJEKTI: E.3.1.1. Analiza postojeće organizacije i sistematizacije javnih preduzeća i javnih ustanova E.3.2.1. Sređivanje evidencija korisnika usluga E.3.3.1. Povećanje naplativosti usluga E.3.2.2. Uvođenje stalnog upoznavanja javnosti sa aktivnostima javnih preduzeća i javnih ustanova E.3.3.2. Analiza troškova i prihoda i uspostava proračuna cijena usluga E.3.2.3. Provođenje periodičnih kampanja podizanja svijesti i edukacije javnosti iz nadležnosti javnih preduzeća i javnih ustanova E.3.3.4. Smanjenje procenta neobračunate vode E.3.2.1. Izmjena i dopuna postojeće organizacije i sistematizacije za efikasno obavljanje poslova iz nadležnosti javnih preduzeća i javnih ustanova E.3.3.1. Uspostavljanje nove organizacije i sistematizacije E.3.3.3. Smanjenje obaveza i potraživanja E.3.3.5. Sređivanje evidencije osnovnih sredstava kojima upravljaju javna preduzeća i javne ustanove ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 63 OPŠTINA PRIJEDOR PRAVCI RAZVOJA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE LOKALNA UPRAVA I NJENI PARTNERI STRATEŠKI CILJ E3 DOBRO ORGANIZOVANI, TEHNIČKI I KADROVSKI OSPOSOBLJENI PARTNERI LOKALNE UPRAVE (JAVNE UPRAVE I JAVNIH USTANOVA) U SVRHU PRUŽANJA KVALITETNIH USLUGA GRAĐANIMA I INTENZIVNIJEG RAZVOJA POJEDINIH DJELATNOSTI IZ OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE PRIJEDOR OPERATIVNI CILJ E 4 Svijest građana o značaju vode povećana E 4.1. PROGRAM Kampanje za podizanje svijesti građana PROJEKTI E 3. 4.1. E 3.4.2. E 3.4.3. E 3.4.4. E 3.4.5. Kampanja za podizanje svijesti javnosti o redovnom plaćanju vode Kampanja za štednju vode Kampanja za zaštitu izvorišta i vodotoka Kampanja za zaštitu i očuvanje obala i priobalnog zemljišta kod svih vodotoka –ograničenja upotrebe otrovnih i štetnih Materija Kampanja za unapređenje odnosa "Vodovoda" a.d. i korisnika njegovih usluga ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 64 OPŠTINA PRIJEDOR 8. KRITERIJI KOJE JE USVOJILA KOMISIJA USVOJENI KRITERIJI ZA VREDNOVANJE PROGRAMA: PRIJEDOR 1 Težina kriterija 2 Dugoročna korist zajednice 5 Uticaj na životnu sredinu i zdravlje stanovništva 5 Procenat stanovništva koji će osjetiti efekat programa 5 Održivost programa 4 5. Nadležnost lokalne samouprave 4 6. Izraženost građanskih potreba za programom 4 7. Međusobna povezanost sa drugim programima 4 Izvodivost programa 4 Uticaj programa na unapređenje rada uprave 3 Kriterij 0 1. 2. 3. 4. 8. 9. Smjernice za ocjenjivanje 3 1 – mali 3– srednji 5- veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 3 –srednji 5- veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 3 –srednji 5 - veliki 1 –mali 2 –srednji 3 veliki Bodovi (2 x 3) 4 UKUPNO BODOVA ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izradu Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine 65 OPŠTINA PRIJEDOR KRITERIJ ZA VREDNOVANJE PROJEKATA: PRIJEDOR RB Kriterij 0 1 1. 2. 3. 4. Težina kriterija 2 Uticaj na životnu sredinu 5 Procenat stanovništva koji će osjetiti efekat projekta 5 Uklapanje projekta u dugoročni strateški plan opštine (kompatibilnost i sinergija) Uticaj projekta na povećanje svijesti građana 5 5 Finansijsko učešće opštine 4 6. Finansijsko učešće stanovništva 4 7. Održivost projekta 4 8. Uticaj projekta na unapređenje rada uprave 3 9. Izraženost građanskih potreba za projekat 3 10. Projektna dokumentacija 3 5. 11. 12. Finansiranje projektne dokument. od strane opštine Urbanističko tehnička dokumentacija (urbanistička saglasnost, dozvola za građenje i upotrebna dozvola 3 3 13. Imovinsko-pravni odnosi 3 14. Dugoročna korist zajednici 3 Smjernice za ocjenjivanje Bodovi 3 4 5 – značajno smanjuje zagađenje 3 – djelimično smanjuje zagađenje 1 – nama uticaja na zagađenje 0 – povećava zagađenje 5 – > 80% 4 – do 50-80% 3 – do 25-50% 2 – do 10-25% 1 – < 10% 5 – potpuno je u skladu sa SP 3 – djelimično je u skladu SP 0 – ne uklapa se strateški plan 5 – veliki uticaj 3 –djelimičan uticaj 0 - nema uticaja 5 – >50% 4 – do 50% 3 – do 40% 2 – do 20% 1 – samo učešće radom 0 – bez učešća 5 – > 50% 4 – do 50% 3 – do 40% 2 – do 20% 1 – samo učešće radom 0 – bez učešća 5 – u potpunosti samoodrživ 3 – treba početnu podršku opštine 1 – treba podršku opštine 1-3 godine 0 – treba stalnu podršku opštine 3 – veliki uticaj 2 – srednji 1 – mali 0 – bez uticaja 3 – velike potrebe 2 – male potrebe 0 – bez izražavanja potreba 3 – urađena projektna dokumentacija 1 – projektna dokumentacija u izradi 0 – projektna dokumentacija ne postoji 3 – potpunim finansiranjem 1 – djelimičnim finansiranjem 0 – bez mogućnosti finansiranja 3 – izdato odobrenje za građenje 1 – idata urbanistička saglasnost 0 – nema dozvola 3 – riješeni u potpunosti 1 – djelimčno riješeni 0 – nisu riješeni 5 – rješava potrebe zajednice u narednih 30 godina 3 – rješava kratkoročne potrebe zajednice (2 x 3) OPŠTINA PRIJEDOR 9. RANGIRANJE PREMA USVOJENIM KRITERIJIMA VODOSNABDIJEVANJE - BODOVANJE PROGRAMA RB RANG ŠIFRA PROGRAMA 1. 1. A 1.1. 2. 5. A 1.2. 3. 3. A 2.1. 4. 2. A 2.2 5. 6. A 2.3. Uspostavljanje zona sanitarne zaštite i uređenje izvorišta koja se koriste za vodosnadbijevanje Uspostavljanje stalne kontrole ispravnosti i sanitarnog tretmana pitke vode Izrada studijsko-projektne dokumentacije za sektor vodosnabdijevanja opštine Sanacija i rekonstrukcija postojećih vodovodnih sistema Izgradnja novih sistema vodosnabdijevanja 6. 7. A 2.4. Korištenje vodnih resursa u komercijalne svrhe 7. 4. A 3.1. 8. 4. A 3.2. NAZIV PROGRAMA UKUPNO BODOVA Unapređenje nadzora i upravljanje nad gradskim vodovodnim sistemom Unapređenje nadzora i upravljanje nad lokalnim vodovodima ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 181 165 168 178 144 86 166 166 67 OPŠTINA PRIJEDOR VODOSNABDIJEVANJE - BODOVANJE PROJEKATA RB RANG ŠIFRA PROJEKTA 1. 18 A 1.1.1. 2. 11 A 1.1.2 3. 11 A 1.1.3 4. 22 A 1.1.4 5. 9 A 1.1.5 6. 21 A 1.1.6 7. 20 A 1.2.1 8. 12 A 1.2.2 9. 18 A 1.2.3 10. 18 A 1.2.4 11. 9 A 1.2.5 12. 23 A 1.2.6 13. 6 A 1.2.7 14. 10 A.2.1.1 15. 2 A 2.1.2 16. 2 A 2.1.3 17. 2 A 2.1.4 18. 14 A 2.2.1 19. 7 A 2.2.2 20. 9 A 2.2.3 21. 5 A 2.2.4 NAZIV PROJEKTA Izrada programe zaštite svih izvorišta koji se koriste za vodosnabdjevanje Izrada projekata sanacije zona sanitarne zaštite izvorišta Sanacija i uređenje šljunkara nastalih nelegalnom eksploatacijom Izrada elaborata o stanju vodozahvata mjesnih vodovoda Izrada Studije izvodljivosti o bavljenju poljoprivrednom djelatnošću u zonama uže i šire zaštite i pojasevima zaštite izvorišta u saradnj sa Poljoprivrednim institutom BL Sanacija vodozahvata mjesnih vodovoda Uvođenje kontrole kvaliteta vode za javni vodovodni sistem u skladu sa procedurama HACCPa i redovno polugodišnje izvještavanje Skupštine opštine Uvođenje redovnih analiza ispravnosti vode u gradskom i lokalnim vodovodnim sistemima i redovno polugodišnje izvještavanje SO Rekonstrukcija postojećih uređaja (hlorinatora) za sanitarni tretman vode Nabavka i ugradnja novih uređaja za sanitarni tretman vode Uspostavljanje baze podataka o kvalitetu vode Kontrola kvaliteta vode kišnice u bunarima – cisternama Godišnja hemijsko-epidemiološka analiza vode u seoskim lokalnim vodovodima i bunarima Istražni radovi u svrhu izrade bilansa voda i baze podataka o svim izvorima na području opštine Izrada master-plana vodosnabdijevanja Studija izvodljivosti za sanaciju i unapređenje sistema vodosnabdijevanja Idejno rješenje vodosnabdijevanja za čitavo područje opštine Izrada projekata sekundarne vodovodne mreže za sva naselja koja treba priključiti na primarni sistem Snimanje i izrada katastra postojećih vodovodnih instalacija Identifikacija mjesta kvarova i uzroka gubitka Otklanjanje identifikovanih kvarova - uzroka gubitaka UKUPNO BODOVA ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 130 145 145 108 153 115 127 142 130 130 153 106 162 149 175 175 175 139 161 156 164 68 OPŠTINA PRIJEDOR 22. 5 A 2.2.5 23. 3 A 2.2.6 24. 7 A 2.2.7 25. 7 A 2.2.8 26. 1 A 2.2.9 27. 11 A 2.2.10 28. 13 A 2.2.11 29. 30. 6 A 2.2.12 A 2.2.13 31. 24 A 2.2.14 32. 4 A 2.3.1 33. 19 A 2.3.2 34. 19 A 2.3.3 35. 36. 17 13 A 2.3.4 A 2.3.5 37. 25 A 2.4.1 38. 25 A 2.4.2. 39. 15 A 3.1.1 40. 13 A 3.1.2 41. 13 A 3.1.3 42. 6 A 3.2.1 43. 15 A 3.2.2 44. 16 A 3.2.3 45. 24 A 3.2.4 46 15 A 3.2.5 Zamjena cjevovoda malih profila u Prijedoru, Ljubiji i Kozarcu Zamjena azbest – cementnih sekundarnih cjevovoda Nabavka i ugradnja, te zamjena neispravnih vodomjera Sanacija vodovodnih instalacija u objektima kolektivnog stanovanja, uključujući i vodomjere Rekonstrukcija centralnog sistema vodosnabdijevanja, linija Ljubija-Prijedor-Kozarac Regionalni vodovod Donji Pervan - Petrov Gaj Rekonstrukcija lokalnog vodovodnog sistema Donja Dragotinja Nabavke i ugradnja buster pumpi za više kote Rekonstrukcija lokalnih vodovodnih sistema Izgradnja hidrantske mreže u gradu i svim većim naseljenim mjestima Izrada projektne dokumentacije za nove vodozahvate i vodovodne sisteme Izgradnja i kaptiranje novih izvorišta te izgradnja novih vodovodnih sistema Izgradnja i proširenje gradskog vodovoda i uspostavljanje „prsten” sistema između novog i postojećeg sistema Projektovanje novih mjesnih vodovoda za MZ Izgradnja novih vodovoda u MZ Provođenje istražnih radova i izrada elaborata o mogućnostima korištenja voda u komercijalne svrhe Izrada elaborata za izdavanje koncesija za korištenje voda Usklađivanje režima rada postojećih vodovodnih sistema u gradskim zonama Uvođenje efikasnijeg upravljanja, kontrole i održavanja vodovoda u gradskom području Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema za gradski vodovodni sistem Snimanje stanja i dokumentovanje lokalnih vodovoda Usklađivanje režima rada postojećih lokalnih vodovoda sa gradskim vodovodnim sistemom za one lokalne vodovode koji će se povezati sa gradskim Upravljanje, kontrola i održavanje lokalnih vodovoda Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema za lokalne vodovode koji snabdjevaju 10 i više domaćinstava Izgradnja telemetrijskog sistema, zamjena i ugradnja vodomjera - lokalni vodovodi ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 164 170 157 157 196 145 141 162 98 166 128 128 133 141 88 88 138 141 141 162 138 136 98 138 69 OPŠTINA PRIJEDOR KANALIZACIJA - RANGIRANJE PROGRAMA RB RANG ŠIFRA PROGRAMA 1. 1 B 4.1. 2. 2 B 2.1. 3. 3 B 1.1. 4. 4 B 1.2. 5. 5 B 3.1. NAZIV PROGRAMA Edukacija građana i plansko školovanje i priprema stručnih kadrova Izgradnja novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom za prečišćavanje Rekonstrukcija i modernizacija izgrađene kanalizacione mreže na području opštine Prijedor Kolektorizovanje otvorenih kanala Uspostavljanje baze podataka i GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem UKUPNO BODOVA 156 154 144 129 110 KANALIZACIJA - RANGIRANJE PROJEKATA RB RANG ŠIFRA PROJEKTA 1. 4 B2.1.1. Podizanje jednog centralnog postrojenja za prečišćavanje za Prijedor 179 2. 5 B2.1.2. Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje za Gomjenicu 164 3. 1 B3.1.2. Uspostavljanje stalnih nadzornih tačaka za mjerenje nivoa i kvaliteta otpadnih voda u kanalizacionim kolektorima i uklanjanje divljih priključaka 200 NAZIV PROJEKTA UKUPNO BODOVA 4. 6 B2.1.5. Izgradnja sistema kanala i jednog sistema za prečišćavanje za Omarsku 159 5. 6 B2.1.3. Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za Kozarac, pri čemu će naselja Trnopolje, Kozaruša, Kevljani, Kamičani i Petrov Gaj također biti uzeti u obzir 159 6. 7 B1.2.1. Rekonstrukcija i pokrivanje glavnog gradskog kolektora 158 7. 7 B1.2.3. Rekonstrukcija i čišćenje kanala Puharske 158 8. 9 B2.1.4. Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za Ljubiju i Donju Ljubiju 154 9. 9 B2.1.6. Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za Gornju i Donju Puharsku 154 10. 3 B4.1.1. Edukacija i dizanje svijesti lokalnog stanovništva 189 11. 11 B1.1.2. Rekonstrukcija i modernizacija kanalizacione mreže u gradu 148 12. 8 B1.2.2. Rekonstrukcija i čišćenje kanala Bereka 157 13. 13 B3.1.1. Snimanje situacije na terenu i izrada GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem 116 14. 12 B4.1.3. Kontinuirano obrazovanje zaposlenih kadrova 15. 10 B1.1.1. Izrada studijsko projektne dokumentacije 16. 2 B.1.1.2. 17. 15 B1.1.6. 18. 14 B1.1.3. Stručna analiza opravdanosti rekonstrukcije i održavanja kanala Bereka Čišćenje korita manjih vodotoka i odvodnih kanala na području opštine Prijedor. Izrada izvedbeno tehničke dokumentacije kanalizacione mreže za naselja Hambarine, Rakovčani, Rizvanovići, Bišćani, Zecovi i Čarakovo 19. 14 B1.1.4. Izrada izvedbeno tehničke dokumentacije kanalizacione mreže cijelog prostora Čerjeka i Brezičana 131 149 188 97 105 105 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 70 OPŠTINA PRIJEDOR ODLAGANJE ČVRSTOG OTPADA – RANGIRANJE PROGRAMA RB RANG ŠIFRA PROGRAMA 1. 1 C.1.1. 2. 3. 1 3 C.1.2. C.2.1. 4. 5 C.2.2. 5. 4 C.3.1. 6. 7. 8. 6 7 8 C.3.2. C.3.3. C.3.4. 9. 3 C.4.1. 10. 2 C.4.2. NAZIV PROGRAMA Uvođenje održivog načina upravljanja čvrstim otpadom Unapređenje sistema prikupljanja otpada Sanacija deponije Kurevo Uklanjanje svih divljih deponija i sanacija terena (šljunkare) Obezbjeđenje potrebnih preduslova za uvođenje sistema selektivnog razdvajanja čvrstog otpada. Zbrinjavanje i prerada industrijskog otpada Zbrinjavanje i prerada auto otpada Zbrinjavanje i prerada farmaceutskog otpada Podizanje svijesti građanja o selektivnom sakupljanju otpada Uspostavljanje trajnog sistema selektivnog prikupljanja i recikliranja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor UKUPNO BODOVA 160 160 150 122 138 109 93 58 150 157 ODLAGANJE ČVRSTOG OTPADA – RANGIRANJE PROJEKATA RB RANG ŠIFRA PROJEKTA 1. 21 C.1.1.1. 2. 23 C.1.1.2. 3. 18 C.1.1.3. 4. 8 C.1.2.1. 5. 15 C.1.2.2. 6. 12 C 1.2.3 7. 19 C.1.2.4. 8. 10 C.2.1.1. 9. 4 C.2.1.2. 10. 14 C.2.2.1. 11. 16 C.2.2.2. 12. 15 13. 11 C.2.2.3. C.3.1.1. NAZIV PROJEKTA Izrada studije (elaborata) vrstama,količinama i mjestu nastajanja čvrstog otpada na području opštine Prijedor. Izrada plana upravljanja čvrstim otpadom. Provođenje plana upravljanja čvrstim otpadom na području Opštine do realizacije projekta regonijalne deponije. Izrada baze podataka o proizviđačima otpada i zagađivačima okoline. Analiza trenutnih odnosa preduzeća Komunalne usluge sa korisnicima i poboljšanje naplate usluga. Unapređenje sistema prikupljanaja otpada i učestaliji odvoz,povećanje broja kontejnera, razdvajanje otpada po vrstama. Izrada projekta smanjenja količina otpada u industriji. Tehničko opremanje deponije i preduzeća Izgradnja sanitarne regionalne deponije sa izgradnjom pretovarnih stanica Snimanje stanja,procjena količina i izrada plana sanacija divljih deponija i šljunkara. Prikupljanje, selektiranje,odvoz i deponovanje otpada i sanacija divljih deponija i šljunkara. Uklanjanje čvrstog otpada iz korita rijeka Sane, Gomjenice , njihovih pritoka i šljunkara. Izrada studijsko-projektne dokumentacije selektiranja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor UKUPNO BODOVA 143 139 152 186 171 179 149 182 190 173 161 171 180 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 71 OPŠTINA PRIJEDOR 14. 14 C.3.1.2. 15. 3 C.3.1.3. 16 7 C.3.1.4. 17. 7 C.3.1.5. 18. 6 C.3.1.6. 19. 13 C. 3.1.7 20. 24 C.3.2.1. 21. 22 C. 3.2.2. 22. 5 C.3.2.3 23. 17 C.3.3.1 24. 13 C. 3.3.2 25 20 C.3.3.3 26. 26 C.3.4.1. 27. 25 C 3.4.2 28. 13 C.4.1.1. 29. 2 C.4.1.2. 30. 14 C.4.1.3. 31. 15 C. 4.1.4. 32. 12 C.4.2.1. 33. 1 C. 4.2.2. 34. 9 C. 4.2.3. 35. 9 C.4.2.4. Priprema, provođenje i usavršavanje pilot projekta u svrhu uvođenja sistema selektivnog razdvajanja čvrstog otpada i provjera njegove održivosti. Obezbjeđivanje prostorno tehničkih kapaciteta za selektirano prikupljanje otpada na cijelom području Opštine Izgradnja i opremanje sabirnog punkta - transfer stanica za selekciju čvrstog otpada. Uspostava informacijskog sistema na nivou opštine Prijedor te povezivanje sa širom regijom po pitanju deponovanja i uklanjanja opasnog otpada u sklopu regionalne deponije. Iznalaženje tržišta i plasman sirovina dobivenih selektiranjem čvrstog otpada Instaliranje postrojenja za reciklažu na deponiji Kurevo. Snimanje stanja industrijskog otpada,posebno iz drvne industrije. Izgradnja postrojenja za reciklažu i preradu drvnog i drugog otpada. Organizovanje,prikupljanje, selektiranje, presovanje i transport industrijskog otpada do postrojenja za reciklažu Snimanje stanja auto otpada. Organizovanje, prikupljanje, selektiranje, presovanje i transport auto otpada do postrojenja za reciklažu. Izgradnja postrojenja za reciklažu i preradu auto otpada Snimanje stanja farmaceutskog otpada Organizovanje,prikupljanje, selektiranje, presovanje i transport fatmaceutskog otpada do postrojenja za reciklažu Edukacija i dizanje svijesti lokalnog stanovništva putem javnih medija Edukacija i dizanje ekološke svijesti učenika u okviru obrazovnog sistema Edukacija poljoprivrednih prizvođača o pravilnom skladištenju ambalaže koja je korištena u poljoprivredi Edukacija građana o upravljanju čvrstim otpadima i bio-otpadima Izrada odluke za tretman ambalažnog, građevinskog,električnog, elektroničkog,glomaznog, automobilskog i drugih specifičnih vrsta otpada Izrada dokumentacije za projekat selektiranja otpada na cijeloj teritoriji opštine Prijedor. Izrada modernog informacijskog sistema za osiguranje pouzdane i pravodobne informacije potrebne za redovno izvještavanje o stanju na području otpada sa razvijenim i usklađenim pokazateljima na nacionalnom nivou za praćenje stanja na području otpada Izrada i uvođenje sistema naplate i zbrinjavanja otpada obračunatog prema količini otpada. 173 191 187 187 188 178 131 142 189 159 178 145 122 126 178 196 173 171 179 182 184 184 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 72 OPŠTINA PRIJEDOR ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA - RANGIRANJE PROGRAMA RB RANG ŠIFRA PROGRAMA 1. 2. 3 2 D.1.1. D.1.2. 3. 1 D.2.1. 4. 1 D.2.2. NAZIV PROGRAMA Održavanje postojećih objekata za zaštitu od poplava Izgradnja novih objekata za zaštitu od poplava Sanacija postojećih odvoda atmosferskih i površinskih voda u gradu i prigradskim naseljima Izgradnja novih dijelova sistema odvoda atmosferskih i površinskih voda na području opštine Prijedor UKUPNO BODOVA 144 147 157 157 ZAŠTITA OD VODA I ODVODNJA POVRŠINSKIH VODA - RANGIRANJE PROJEKATA RB RANG ŠIFRA PROJEKTA 1. 7 D.1.1.1. 2. 6 D.1.1.2. 3. 9 D.1.1.3. 4. 8 D.1.1.4. 5. 13 D.1.1.5. 6. 17 D.1.1.6. 7. 11 D.1.2.1. 8. 2 D.1.2.2. 9. 3 D.1.2.3. 10. 16 D.1.2.4. 11. 10 D.1.2.5. 12. 15 D.2.1.1. 13. 1 D.2.1.2. 14. 5 D.2.1.3. 15. 12 D.2.1.4. 16. 14 D.2.2.1. 17. 4 D.2.2.2. NAZIV PROJEKTA Produbljivanje korita, sanacija i podizanje nasipa na donjem toku rijeke Gomjenice Sanacija i održavanje nasipa na rijeci Sani uzvodno od grad.mosta Održavanje brane na ribnjaku Saničani Čišćenje i održavanje korita Puharska kroz naselje Pećani Održavanje brana na muljnim akumulacijama Žune, Šikići, Međeđa i osposobljavanje sistema za uzbunjivanje građana u tim zonama Izrada studija uticaja isječenih šumskih površina na intenzitet poplava na području opštine Prijedor Regulacija vodotoka Miloševica u 3 faze (produbljavanje korita i izgradnja odbrambenih nasipa) Izgradnja zaštitnog parapetnog zida u naselju Tukovi ( dužina 400 m od Kragulja do trafo stanice ) Izgradnja nasipa na rijeci Sani obostrano nizvodno od gradskog mosta i produbljivanje korita rijeke Sane u dužini od 4 km Izgradnja pumpnog postrojenja za prebacivanje plavnih voda u neselju Gomjenica Regulacija gornjeg toka rijeke Puharske Snimanje stanja postojećih sabirnih kanala i slivnika na područjugrada i naseljima Omarska, Kozarac, ljubija i Brezičani Čišćenje i popravka postojeće mreže odvodnih kanala na području grada i naseljenih mjesta Omarske, Kozarca, Lubije i Brezičana Uređenje sabirnih i odvodnih kanala, taložnika i ispusta na sistemu površinske mreže odvodnih kanala Produbljivanje i sanacija odvodnog kanala Jaruga duž cijelog toka Izrada projektne dokumentacije za izgradnju nedostajuće mreže za odvodnju površinskih i atmosferskih voda Izgradnja mreže odvodnih kanala i cjevovoda na području opštine UKUPNO BODOVA 110 116 103 107 93 85 100 137 130 89 101 84 138 122 97 88 125 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 73 OPŠTINA PRIJEDOR LOKALNA UPRAVA – RANGIRANJE PROGRAMA RANG ŠIFRA PROGRAMA NAZIV PROGRAMA UKUPNO BODOVA 1. 4 E 1.1. Izrada razvojne – studijsko projektne dokumentacije životne sredine 166 2. 4 E 1.2. Utvrđivanje politike upravljanja prirodnim resursima 166 3. 6 E 1.3. Utvrđivanje modela obavljanja djelatnosti od opšteg javnog interesa 143 4. 7 E 2.1. Opštinska organizacija i sistematizacija poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine 138 E 2.2. Osiguranje prostornih i tehničkih kapaciteta za obavljanje poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine 138 E 2.3. Jačanje ljudskih kapaciteta u odnosu na nadležnosti i obaveze lokalne uprave iz oblasti voda i zaštite životne sredine 196 138 RB 5. 6. 7 1 7. 7 E 2.4 Stvaranje pravnog i finansijskog okvira za optimalno funkcionisanje djelatnosti iz oblasti voda i zaštite životne sredine 8. 7 E 2.5 Uspostava trajne saradnje lokalne uprave sa predstavnicima civilnog društva 138 E 2.6 Unapređenje rada sa kantonalnim/regionalnim i državnim institucijama nadležnih z aoblast voda i zaštitu životne sredine uključujući i poboljšanje koordinacije 188 138 9. 2 10. 7 E 3.1 Uvođenje optimalne organizacije i sistematizacije poslova iz nadležnosti javnih preduzeća i javnih ustanova 11. 2 E 3.2. Uspostavljanje trajne saradnje javnih preduzeća i javnih ustanova sa korisnicima usluga 188 12. 3 E 3.3. Održivo poslovanje javnih preduzeća i javnih ustanova 184 13. 5 E 4.1 Kampanje za podizanje svijesti građana 160 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 74 OPŠTINA PRIJEDOR LOKALNA UPRAVA - RANGIRANJE PROJEKATA RB RANG ŠIFRA PROJEKTA NAZIV PROJEKTA UKUPNO BODOVA 1. 15. E.1.1.1. Strategija upravljanja korištenja, zaštite i uređenja zemljišta na području opštine Prijedor 157 2. 15. E.1.1.2. Urbanistički plan opštine Prijedor (revizija i novelacija) 157 3. 20. E 1.1.3. Izrada studije uticaja Ribnjaka „Saničani“ na zdravlje stanovništva 138 4. 23 E 1.1.4. Donošenje regulacionog plana u zoni rijeke Sane i Gomjenice 129 5. 2. E.1.2.1. Izrada dokumenta upravljanja prirodnim resursima na području opštine Prijedor 196 6. 2. E.1.2.2. Izrada studije utvrđivanja zaštićenih šuma, šumskih zemljišta i objekata na području opštine Prijedor 196 7. 2. E.1.2.3. Provođenje posebnih mjera upravljanja šumama u zaštićenim zonama izvorišta i obala vodnih tokova 196 8. 8. E.1.2.4. Sanacija postojećih erozivnih područja uključujući provođenje preventivnih mjera 178 9. 20. E.1.2.5. Redovna hemijska i bakteriološka analiza vode koja se ispušta iz Ribnjaka „Saničani“ 138 10. 21. E.1.3.1 Izrada strateškog dokumenta privatizacije javnih preduzeća 135 11. 12. E.2.1.1. Analiza postojeće organizacije i sistematizacije opštinskih odjeljenja/službi u dijelu koji se odnosi na obavljanje poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine 171 12. 15. E.2.1.2. Izmjene i dopune postojeće organizacije i sistematizacije opštinskih službi u cilju postizanja kvalitetnog i efikasnog obavljanja poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine 163 13. 5. E 2.1.3 Uspostavljanje nove organizacije i sistematizacije radnih mjesta 190 14. 3. E.2.2.1. Osiguranje i uređenje odgovarajućeg prostora za obavljanje poslova iz oblasti voda i zaštite životne sredine 193 15. 2. E.2.2.2 Uspostavljanje GIS i baze podataka iz oblasti voda i zaštite životne sredine (resursi, objekti, uređaji i korisnici) 196 16. 16. E.2.2.3 Osiguranje odgovarajuće opreme i vozila za rad službenika u oblasti voda i zaštite životne sredine 157 17. 7. E.2.3.1. Kontinuirano provođenje tematskih obuka za osoblje zaduženo za oblast voda i zaštitu životne sredine 187 18. 10. E.2.3.2. Provođenje obuka vezanih za poboljšanje sposobnosti upravljanja osoblja odsjeka zaduženog za oblast voda i zaštitu životne sredine 174 19. 1. E2.3.3 Provođenje obuka za pripremu i vođenje investicija (projekata) 201 20. 5. E.2.4.1. Izmjene i dopune postojećih propisa i donošenje novih propisa iz oblasti voda i zaštite životne sredine 191 21. 2. E 2.4.2 Harmonizacija opštinskih propisa u skladu sa direktivama EU 196 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 75 OPŠTINA PRIJEDOR 22. 7. E 2.4.3 Unapređenje provođenja propisa iz oblasti voda i zaštite životne sredine, odnosno modernizacija i usavršavanje rada komunalne inspekcije, komunalnih redara 187 23. 22. E.2.5.1. Uvođenje stalnog informisanja javnosti sa aktivnostima i projektima uprave i kvalitetu provedenih usluga 134 24. 22. E.2.5.2 Provođenje periodičnih kampanja podizanja svijesti i edukacije javnosti iz oblasti voda i zaštite životne sredine uspostave saradnje sa partnerima 134 25. 22. E.2.5.3 Provođenje projekata u saradnji sa udruženjima građana 134 26. 9. E.2.5.4 Dopuna Kriterija o dodjeli sredstava udruženjima građana 176 153 27. 17. E.2.6.1. Uspostavljanje odgovarajućeg modela saradnje sa kantonalnim/regionalnim, entitetskim i državnim institucijama nadležnim za oblast voda i zaštitu životne sredine 28. 17. E.2.6.2. Uspostvaljanje odgovarajućeg modela saradnje sa nadležne službe za oblast voda i zaštitu životne sredine sa drugim službama Administrativne službe 153 29. 19. E.3.1.1 Analiza postojeće organizacije i sistematizacije javnih preduzeća i javnih ustanova 147 30. 14. E.3.1.2 Izmjena i dopuna postojeće organizacijei sistematizacije za efikasno obavljanje poslova iz nadležnosti javnih preduzeća i javnih ustanova 164 31. 13. E.3.1.3 Uspostavljanje nove organizacije i sistematizacije za javna preduzeća 169 32. 24. E.3.2.1 Sređivanje evidencija korisnika usluga 124 33. 18. E.3.2.2 Uvođenje stalnog upoznavanja javnosti sa aktivnostima javnih preduzeća i javnih ustanova 152 34. 2. E.3.2.3 Provođenje periodičnih kampanja podizanja svijesti i edukacije javnosti iz nadležnosti javnih preduzeća i javnih ustanova 196 35. 2. E.3.3.1 Povećanje naplativosti usluga 196 36. 14. E.3.3.2 Analiza troškova i prihoda i uspostava proračuna cijena usluga 167 37. 14. E.3.3.3 Smanjenje obaveza i potraživanja 167 38. 6. E.3.3.4 Smanjenje procenta neobračunate vode 188 39. 18. E.3.3.5 Sređivanje evidencije osnovnih sredstava kojima upravljaju javna preduzeća i javne ustanove 147 40. 11. E 4.1.1 Kampanja za podizanje svijesti javnosti o redovnom plaćanju vode 172 41. 4. E 4.1.2 Kampanja za štednju vode 192 42. 4. E 4.1.3 Kampanja za zaštitu izvorišta i vodotoka 192 43. 4. E 4.1.4 Kampanja za zaštitu i očuvanje obala i priobalnog zemljišta kod svih vodotoka – ograničenja upotrebe otrovnih i štetnih materija 192 44. 11. E 4.1.5 Kampanja za unapređenje odnosa "Vodovoda" a.d. i korisnika njegovih usluga 172 ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 76 OPŠTINA PRIJEDOR 10. IMPLEMENTACIJA, PRAĆENJE I EVALUACIJA STRATEŠKOG PLANA DOBRE UPRAVE U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE 10.1. UVOD Implementacija strateškog plana vršiće se na osnovu godišnjeg Operativnog plana implementacije koji će sadržavati: planirane aktivnosti i projekte za realizaciju, nosioce realizacije aktivnosti i projekata, procjenjena finansijska sredstva potrebna za realizaciju projekata i rokove njihovog izvršenja. Prijedlozi projekata koji se planiraju godišnjim operativnim planom treba da budu izvedivi, racionalni, ekonomski opravdani i održivi, da podržavaju ostvarenje interesa većine zainteresovanih strana i da podržavaju opredjeljenje i strateške ciljeve lokalne zajednice u oblasti voda i zaštite životne sredine utvrđene ovim Strateškim planom. 10.2. OPERATIVNI PLANOVI Godišnji Operativni plan priprema Odjeljenje za stambeno-komunalne poslove sa Komisijom za za izradu strateškog plana dobre uprave u oblast voda i zaštitu životne sredine, dostavlja ga načelniku Opštine do kraja septembra tekuće godine za narednu godinu. Načelnik opštine Prijedor utvrđuje prijedlog Operativnog plana i dostavlja ga Skupštini opštine Prijedor na usvajanje. Godišnji Operativni plan usvojen na Skupštini opštine Prijedor osnov je za programiranje i izradu planova rada opštinskih službi, javnih preduzeća i javnih ustanova čiji je osnivač opština Prijedor. 10.3. PRAĆENJE (MONITORING) Odjeljenje za stambeno-komunalne poslove prati realizaciju operativnog plana, prikuplja podatke, informacije i izvještaje o njegovoj realizaciji, analizira njegovo izvršenje i predlaže načelniku opštine Prijedor mjere za njegovo izvršenje. Odjeljenje za stambeno komunalne poslove kvartalno dostavlja Komisiji za izradu strateškog plana dobre uprave u oblast voda i zaštitu životne sredine informacije, izvještaje i provedene analize o realizaciji godišnjeg Operativnog plana. Komisija za izradu strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine opštine Prijedor kvartalno razmatra realizaciju strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine na osnovu dostavljenih informacija, izvještaja i provedenih analiza izvršenja Operativnog plana, te vrši procjenu stepena realizacije Operativnog i Strateškog plana. 10.3.1. Indikatori monitoringa ● broj projekata u operativnom planu za 2009., 2010., 2011., 2012. I 2013. godinu koji će finansirati opština Prijedor i visina novčanih sredstava, ● broj projekata koji će finansirati Vlada RS za period 2009.-2013. godina i visina novčanih sredstava, ● broj projekata koje će finansirati Evropska unija za period 2009.-2013. godina i visina novčanih sredstava i ● broj stanovnika koji će imati korist za period 2009.-2013 godina. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 77 OPŠTINA PRIJEDOR 10.3.2. Sredstva verifikacije ● ● ● Odluka o usvojenom budžetu opštine Prijedor i kvartalni izvještaji, Odluka o budžetu RS i kvartalni izvještaji, Izvještaj Evropske komisije o visini odobrenih sredstava za realizaciju projekata i za realizovane projekte i ● Anketiranje građana, korisnika usluga od službe za implementaciju projekata. 10.4. EVALUACIJA Na osnovu provedenih analiza Komisija za izradu strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine radi izvještaj o stepenu realizacije Strateškog i godišnjeg Operativnog plana kojeg dostavlja načelniku opštine Prijedor i Skupštini opštine Prijedor prije usvajanja godišnjeg Operativnog plana. 10.5. IZMJENE I DOPUNE STRATEŠKOG PLANA U OBLASTI VODA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE U slučaju da Komisija za izradu strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštitu životne sredine opštine Prijedor na osnovu provedenih analiza ocjeni da je potrebno izvršiti izmjene i dopune Strateškog plana dobre uprave u oblasti voda i zaštite životne sredine, prijedlog izmjena i dopuna sa obrazloženjem dostaviće Načelniku opštine Prijedor i Skupštini opštine Prijedor na razmatranje i usvajanje. 10.6. UMJESTO ZAKLJUČKA Stareško planiranje kao kontinuirani proces ne teži ispunjenju ambicioznih ciljeva rješavanja svih problema na području opštine Prijedor, nego je tek prvi korak ka preusmjerenju opštine iz sanacionog u razvojni period u ovoj oblasti, sa posebnim akcentom na osposobljavanju lokalnih aktera da u budućnosti sami preuzmu, provode i unapređuju započeti proces. ___________________________________________________________________________________________________________ Komisija za izraduStrategije dobre uprave uoblasti voda i zaštite životne sredine 78
© Copyright 2024 Paperzz