OBRAZOVNI PROGRAM
GRAFIČKI DIZAJNER SARADNIK
SADRŽAJ
OPŠTI DIO .................................................................................................. 3
1. NAZIV PROGRAM: GRAFIČKI DIZAJNER - SARADNIK ............................................. 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
POSEBNI DIO ............................................................................................... 6
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 6
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 7
1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI .......................................................................... 7
1.2.2. TEORIJA FORME ................................................................................ 21
1.2.3. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ............................................... 25
1.2.4. CRTANJE I SLIKANJE .......................................................................... 29
1.2.5. VAJANJE ......................................................................................... 43
1.2.6. GRAFIKA ......................................................................................... 47
1.2.7. GRAFIČKI PROGRAMI........................................................................... 51
1.2.8. TEHNOLOGIJA ŠTAMPE ....................................................................... 57
1.2.9. FOTOGRAFIJA I FILM .......................................................................... 62
1.2.10. PISMO ........................................................................................... 69
1.2.11. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE ......................................................... 75
1.2.12. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE .................................................................. 82
1.2.13. TIPOGRAFIJA .................................................................................. 90
1.2.14. PLAKAT ......................................................................................... 98
1.3. IZBORNI PREDMETI .............................................................................. 104
1.3.1. STRANI JEZIK II ................................................................................ 104
1.3.2. ŠTAFELAJNO SLIKANJE ...................................................................... 105
1.3.3. PRINCIPI KOMPOZICIJE ....................................................................... 110
1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN U MODI .................................................................... 114
1.3.5. DIGITALNA FOTOGRAFIJA ................................................................... 120
1.3.6. WEB GRAFIKA .................................................................................. 126
1.3.7. BRENDIRANJE .................................................................................. 132
1.3.8. ILUSTRACIJA ................................................................................... 137
1.3.9. PREDUZETNIŠTVO ............................................................................. 145
2. STRUČNI ISPIT ....................................................................................... 151
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA ................................. 151
2.1.1. ISTORIJA UMJETNOSTI ....................................................................... 151
2.1.2. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE .......................................................... 155
2.1.3. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE ................................................................... 157
2.1.4. PLAKAT ......................................................................................... 159
2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNI RAD .......................................................... 161
2.2.1. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE .......................................................... 161
2.2.2. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE ................................................................... 162
2.2.3. PLAKAT ......................................................................................... 163
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................. 164
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA.................... 164
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ........................ 164
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ......................... 165
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ......................... 165
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................. 166
8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE ................... 166
9. PROFESIONALNA PRAKSA ......................................................................... 167
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ......................................................................... 167
2
OPŠTI DIO
1. Naziv program: GRAFIČKI DIZAJNER - SARADNIK
2. Nastavni plan
Redni Nastavni predmeti-grupe
broj
predmeta
A
Opšte obrazovni predmeti
1.
Maternji jezik i književnost
I
II
sed.
god.
sed.
3
108
72
72
72
2.
3.
4.
Strani jezik
2
Informatika
2
Fizičko vaspitanje
2
Društvena grupa predmeta
1. Istorija
2
2. Muzička umjetnost
3. Psihologija
4. Filozofija
Prirodna grupa predmeta
1. Biologija
2
UKUPNO A
13
Istorija umjetnosti
Grafički dizajn u modi
5.
6.
Digitalna fotografija
Veb grafika
7.
Brendiranje
8.
Ilustracija
sed.
god.
3
108
3
108
3
99
423
2
72
2
72
2
66
2
72
2
72
2
66
282
72
282
66
72
72
72
66
72
72
2
1.
4.
god.
2
72
468
Ukupno
god. sed.
2
Stručno-teorijski predmeti sa vježbama
Teorija forme
Nacrtna geometrija sa
3.
perspektivom
4. Crtanje i slikanje
5. Vajanje
6. Grafika
7. Grafički programi
8. Tehnologija štampe
9. Fotografija i film
10. Pismo
Grafičko oblikovanje
11.
knjige
12. Grafičke komunikacije
13. Tipografija
14. Plakat
UKUPNO B
C
Slobodne aktivnosti
D
Izborna nastava
1. Drugi strani jezik
2. Štafelajno slikanje
3. Principi kompozicije
IV
72
B
2.
III
9
324
9
324
9
297
72
1413
2
72
2
72
2
66
282
2
72
2
72
72
2
72
72
6
2
2
216
72
72
16
1
2
2
2
2
576
36
72
72
72
72
3
108
3
108
3
2
2
2
108
72
72
72
2
2
72
72
2
72
2
2
72
18
1
4
2
2
2
648
36
144
72
72
72
2
72
2
3
72
3
99
531
72
72
108
72
144
144
72
4
132
276
3
2
2
18
1
4
2
108
72
72
648
36
144
72
3
3
3
18
1
4
2
99
99
99
594
33
132
66
279
171
171
2466
141
492
282
144
144
2
72
2
66
138
2
2
72
72
2
66
144
138
2
72
2
66
138
2
72
2
66
210
Redni Nastavni predmeti-grupe
broj
predmeta
9.
E
Preduzetništvo
Profesionalna praksa
F
Broj časova
G
Broj radnih sedmica
Ukupno (A+B+C+D) = 4512
I
II
sed.
32
god.
III
sed.
1152
32
36
IV
god. sed.
1152
36
32
god.
1152
36
sed.
god.
2
66
32
1056
Ukupno
33
66
141
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa
- Razvijanje sposobnosti zapažanja, kritičkog prosuđivanja vrijednosti prozvoda
grafičkog dizajna.
- Praćenje trendove u grafičkom dizajnu.
- Osposobljenost za rad na računaru u grafičkim programima.
- Razvijanje sposobnosti vladanja principima dizajna.
- Poznavanje tipografije, njenih elemenata i načela.
- Razvijanje sposobnosti vladanja osnovama crtanja, slikanja, grafike.
- Razvijanje sposobnosti za izradu ilustracije i primjenu u okvirima grafičkog
dizajna.
- Osmišljavanje izrade sredstava u slobodnom prostoru (bilbordi, svijetleće
reklame, panoi…).
- Osmišljavanje vizuelnog identiteta firme, logotipa i njegove primjenljivosti na
papirnoj galanteriji i propagandnom materijalu.
- Razvijanje sposobnosti osmišljavanja i realizacije projekta knjige (likovno –
grafičko oblikovanje).
- Sticanje znanja za pripremu materijala za digitalnu i offset štampu.
- Poznavanje i poštovanje propisa autorskog prava.
- Poznavanje jednog stranog jezika.
- Poznavanje propisa iz ekologije.
4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih
- Za upis u prvu godinu mogu se prijaviti kandidati koji su na osnovu uspjeha u
osnovnoj školi stekli pravilnikom predviđeni broj bodova iz predmeta maternji
jezik, likovna kultura, kao i opšteg uspjeha u sedmom, osmom i devetom razredu.
Kandidati koji su stekli uslov pristupaju prijemnom ispitu.
PRIJEMNI ISPIT
- Na prijemnom ispitu učenik može steći najviše 60 bodova. Prijemni ispit traje
najviše šest školskih sati, i učenicima se zadaju dva zadatka. Svaki zadatak radi
se po tri školska sata. Svaki se zadatak boduje sa najviše 30 bodova. Na
prijemnom ispitu zadaci za grafičkog dizajnera – saradnika/grafičku dizajnerku saradnicu su:
- crtanje studije mrtve prirode,
- izrada plakata.
- Provjera sposobnosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta organizuje se u
terminu koji propisuje Ministarstvo:
- crtanje - (upotrebni i geometriski predmeti sa ili bez draperije) u olovci ili
ugljenu;
- plakat na zadatu temu - (tuš i pero, olovka,akvarel, gvaš, tempera, kolaž,
kombinovana tehnika).
- Upisuju se oni učenici koji su dobili na oba zadatka najmanje 30 bodova( po 15
bodova po zadatku), od mogućih 60, s tim što prednost imaju kandidati koji su na
4
provjeri sposobnosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta dobili više
bodova.
- Učenik prilikom prijave ima mogućnost da se prijavi za klasifikacioni postupak,
za upis u samo jedan program – jedno likovno usmjerenje.
5. Trajanje obrazovanja
- Četiri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta
u toku tekuće školske godine dobili pozitivnu ocjenu.
- Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u odgovarajući
razred, u zavisnosti od vrste programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje
dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvođenje
obrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadležna institucija.
7. Obrazovanje koje se stiče
- Srednje stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju: GRAFIČKI DIZAJNER SARADNIK
5
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST
1.1.2. STRANI JEZIK
1.1.3. INFORMATIKA
1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE
1.1.5. ISTORIJA
1.1.6. MUZIČKA UMJETNOST
1.1.7. PSIHOLOGIJA
1.1.8. FILOZOFIJA
1.1.9. BIOLOGIJA
Napomena:
Katalozi opšteobrazovnih programa su u nadležnosti Zavoda za školstvo.
6
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI
1. Naziv predmeta: ISTORIJA UMJETNOSTI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
72
72
72
66
282
Ukupno
72
72
72
66
282
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja vrijednosti umjetničkog
djela.
- Poznavanje podjele istorije umjetnosti.
- Upoređivanje karakteristika između pravaca i stilova.
- Poznavanje uslova za nastanak pojedinih civilizacija.
- Upoznavanje istorijskih faktora koji su doveli do različitih umjetničkih pojava.
- Upoznavanje stilskih karakteristika.
- Upoznavanje estetskih, filozofskih i moralno-etičkih problema koji su doveli do
stvaranja oblikovnog izraza.
- Upoznavanje kanona u arhitekturi, skulpturi, slikarstvu imajući u vidu društvene
trendove toga doba.
- Upoređivanje umjetničkih djela, upoznajući anatomske i geometrijske
karakteristike figura.
- Upoznavanje stilova i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
7
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Praistorija
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
komunikacije
hronološke periode
umjetnost u Evropi
- Razvija svijest za
praistorije
i kod nas:
razumijevanje
- Razlikuje i
paleolita,
odnosa između
određuje elemente
mezolita,
umjetnosti, prirode
na primjerima:
neolita,
i društva
pećinsko
metalnog doba
slikarstvo(Lasko,
Altamira ),
dolmeni, menhiri,
kromlesi,
grnčarstvo,
vajarstvo
- Analizira
praistorijska
nalazišta kod nas
(oruđa, oružja,
nakit)
Umjetnost starog vijeka
- Razvija motivaciju
- Analizira uslove za
UMJETNOST
i podstiče
nastanak
MESOPOTAMIJE
inicijativnost i
mesopotamske
- Upoznaje i opisuje
samopouzdanje
civilizacije
umjetnost
- Razvija sposobnost
- Interpretira i
Mesopotamije:
opažanja
međusobno
sumersku,
upoređuje
asirsku,
arhitekturu,
persijsku
vajarstvo,
primijenjenu
umjetnost,
slikarstvo, reljefe,
pečate, pismo
mesopotamskog
naroda
UMJETNOST STAROG - Upoređuje sličnosti
i razlike sa
EGIPTA
susjednim
- Upoznaje i opisuje
civilizacijama
umjetnost Starog
na djelima:
Egipta:
arhitekture
starog carstva,
(mastabe,
srednjeg carstva,
piramide, egipatski
novog carstva,
stub, hramovi,
saitskog perioda
grobnice),
skulptura (reljefi,
sfinge),
slikarstva,
pisma,
8
Preporuke za
izvođenje nastave
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
praistorije
- Upotreba
projektora
- Upotreba računara
i Interneta
- Posjeta muzejima,
istraživanje preko
interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetnosti
Mesopotamije
- Upotreba
projektora
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
Starog Egipta
- Upotreba
projektora
- Izrada seminarskog
rada na temu
umjetnosti Starog
Egipta
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Antička umjetnost
EGEJSKA UMJETNOST
- Upoznaje i opisuje
Egejsku umjetnost:
kikladska,
minojska,
mikenska
ANTIČKA GRČKA
UMJETNOST
- Navodi autore i
opisuje djela
antičke Grčke
umjetnosti kroz tri
perioda:
arhajski,
klasični,
helenistički
- Upoznaje stilove u
arhitekturi:
dorski,
jonski,
koritski
- Opisuje vazno
slikarstvo:
geometriskog stila,
crno-figuralnog
stila,
crveno-figuralnog
stila
Etrurska umjetnost
- Navodi i opisuje
djela etrurske
arhitekture i
urbanizma:
vajarstvo,
slikarstvo,
Formativni ciljevi
učenik
primjenjene
umjetnosti
(sarkofazi,
zlatarstvo,
posuđe, nakit)
- Analizira i
interpretira
uticaj susjednih
naroda na:
arhitekturu
vajarstvo,
slikarstvo,
grnčarstvo,
primijenjenu
umjetnost u
umjetnosti Egeja
- Upoređuje
literarne izvore i
arheološka otkrića
(Ilijada, Odiseja,
Troja)
- Analizira vajarska
djela arhajskog,
klasičnog i
helenističkog
perioda, upoređuje
ih međusobno i
pronalazi
karakteristike,
umjetnike i odlike
njihovih djela
- Analizira
arhitektonske
stilove, razlikuje
karakteristike i
upoređuje ih
međusobno
- Razlikuje
karakteristike
vaznog slikarstva
- Pronalazi sličnosti i
razlike između
Grčke i etrurske
umjetnosti,
arhitekture i
urbanizma
9
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija analitičnost
u radu
- Istraživanje preko
Interneta
- Upotreba
projektora
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
antičke umjetnosti
- Razvija
tolerantnost
- Razvija osjećaj
odgovornosti
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
antičke Grčke
umjetnosti
- Upotreba
projektora
- Izrada seminarskog
rada na temu
antičke grčke
umjetnosti
- Razvija
snalažljivost i
samokritičnost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
primijenjena
umjetnost
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
(hramovi, grobnice,
putevi)
- Povezuje sličnosti u
vajarstvu i
slikarstvu
(skulptura,
sarkofazi, urne),
obrazlaže
simboliku
Umjetnost starog Rima
- Upoznaje i opisuje
djela rimske
arhitekture i
urbanizma:
slikarstvo,
vajarstvo
- Upoznaje
karakteristike
rimske umjetnosti
kod nas
Preporuke za
izvođenje nastave
etrurske
umjetnosti
- Upotreba
projektora
Upoređuje
elemente rimske
arhitekture i
urbanizma,
slikarstva i
vajarstva sa grčkim
i etrurskim
elementima
Analizira rimsku
umjetnost kod nas
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
interneta, stručna
eskurzija
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
Starog Rima
- Upotreba
projektora
10
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Ranohrišćanska umjetnost
- Određuje osobine
- Upoznaje osnove
kasnoantičke i
hrišćanstva i vezu
ranohrišćanske
između
umjetnosti
kasnoantičke i
- Razlikuje
ranohrišćanske
elemente:
umjetnosti
- arhitekture
- Opisuje i imenuje
(katakombe,
djela:
hramovi),
arhitekture,
- slikarstva (fresaka i
slikarstva,
mozaika),
vajarstva,
- ikonografije i
simbolike
simbolike
Vizantijska umjetnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
umjetnička djela i
djela Vizantije:
objekte iz doba
- Arhitekture
Vizantije
(kupola),
- Uočava
- Slikarstva
karakteristike
- Upoznaje Ravenu
vizantijske
kao središte
arhitekture,
vizantijske
upoređuje ih sa
umjetnost
ranohrišćanskom i
- Zlatno
određuje razlike
justinijanovo doba,
- Drugo zlatno doba, - Uočava uticaje
vizantie na našim
- Uticaje Vizantije
prostorima
kod nas
- Ikonoklazmi
- Ikone
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Islamska umjetnost u svijetu i kod nas
- Određuje period
- Upoznaje islamske
nastanka i razvoja
osnove religije
islamske
- Opisuje islamsku:
umjetnosti
arhitekturu,
- Razlikuje elemente
iluminaciju,
islamske:
minijaturu,
arhitekture,
slikarstvo,
iluminacije,
sitnu plastiku,
minijature,
primijenjenu
slikarstva,
umjetnost
sitne plastike,
primijenjene
umjetnosti
11
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
snalažljivost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
ranohrišćanske
umjetnosti
- Upotreba računara
i Interneta
- Upotreba
projektora
- Razvija
tolerantnost
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
interneta, stručna
eskurzija
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
vizantijske
umjetnosti
- Upotreba računara
i Interneta
- Upotreba
projektora
- Izrada seminarskog
rada na temu
vizantijske
umjetnosti
- Razvija
tolerantnost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
islamske
umjetnosti
- Upotreba računara
i Interneta
- Upotreba
projektora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Romanika
- Upoznaje
Karolinšku
renesansu
- Opisuje romaničku:
arhitekturu,
skulpturu,
vitraž
- Upoznaje
romaničku
umjetnost kod nas
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razvija
samopouzdanje i
snalažljivost
- Uočava elemente
romaničke
arhitekture i
pronalazi uporište
u ranohrišćanskoj
umjetnosti
- Uočava povezanost
arhitekture i
skulpture
- Određuje razloge
za nastanak vitraža
- Uočava elemente
romanike na našim
prostorima
Gotika
- Upoređuje
- Upoznaje gotiku u:
elemente gotičke i
Francuskoj,
romaničke
Njemačkoj,
arhitekture i
Engleskoj,
vajarstva
Italiji
- Uočava
- Nabraja i opisuje
karakteristike
djela:
gotičkog slikarstva
arhitekture
vitraža i ilustracije
(prelomljeni luk,
kontrafore),
- Uočava elemente
vitraž,
gotike na našim
slikarstvo,
prostorima
skulpture,
ilustracije
- Opisuje uslove
procvata vitraža
- Upoznaje gotičku
umjetnost kod nas
Srednjovjekovna umjetnost na Balkanu
- Razvija sposobnost
- Razlikuje djela
- Upoznaje se sa
opažanja
srednjovjekovne
kratkom istorijom
umjetnosti na
balkanskih naroda
području Balkana
- Opisuje stilove
- Prepoznaje
srednjovjekovne
karakteristike
umjetnosti na
Raške, SrpskoBalkanu u:
vizantijske i
arhitekturi
Moravske škole u
slikarstvu
arhitekturi
ikonopisu
- Uočava uticaj
minijaturi
Vizantije na
slikarstvo i ikonopis
12
Preporuke za
izvođenje nastave
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
romaničke
umjetnosti
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
gotičke umjetnosti
- Upotreba računara
i Interneta
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta, stručna
eskurzija
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
srednjovjekovne
umjetnosti na
Balkanu
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Renesansa
Renasansa u
Italiji i Holandiji
- Upoznaje i opisuje
pojavu renesanse,
kao najznačajnijeg
pokreta u kulturi
Evrope
- Nabraja i opisuje
djela i njihove
autore u Italiji i
Holandiji
VISOKA RENESANSA U
ITALIJI I NJEMAČKOJ
- Upoznaje se sa
osnovama visoke
renesanse kroz:
arhitekturu,
slikarstvo,
vajarstvo
- Nabraja i opisuje
djela i imenuje
njihove autore
- Upoznaje se sa
djelima renesanse
kod nas
MANIRIZAM
- Upoznaje se sa
osobenostima
manirizma kroz:
arhitekturu,
slikarstvo,
vajarstvo
- Opisuje djela
manirizma i navodi
njihove autore
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje uslove za
nastanak renesanse
- Određuje osobine
rane renesansne
umjetnosti i
upoređuje ih sa
osobinama
prethodnih perioda
- Razlikuje autore i
analizira njihova
djela (italije i
holandije)
- Analizira elemente
visoke renesanse u
Italiji i Njemačkoj
- Određuje osobine
visoke renesanse i
utemeljuje ih na
primjerima
arhitekture,
slikarstva i
skulpture
- Razlikuje autore i
analizira njihova
djela
- Procjenjuje uticaj
evropske renesanse
na umjetnost kod
nas
- Analizira uslove za
nastanak
manirizma,
pronalazi sličnosti i
razlike sa
renesansom
- Interpretira na
primjerima
arhitekture,
slikarstva i
vajarstva, i
razlikuje autore i
njihova djela
13
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
samopouzdanje
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
umjetnosti
renesanse
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
umjetnosti
renesanse
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Razvija analitičnost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
umjetničkih djela
umjetnosti
manirizma
- Upotreba računara
i Interneta
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Barok
- Upoznaje se
osobenostima
baroka
- Opisuje umjetnost
baroka u:
Italiji,
Španiji,
Flandriji,
Holandiji,
Francuskoj,
Engleskoj, kroz
djela slikarstva,
vajarstva,
arhitekture i
njihovih autora
- Upoznaje se sa
baroknom
umjetnošću kod nas
Rokoko
- Upoznaje i opisuje
umjetnost rokokoa
i uslove za
nastanak
- Nabraja djela i
njihove autore
Venecijanska škola
- Navodi autore i
opisuje njihova
djela
Neoklasicizam
- Upoznaje i opisuje
pravac kroz djela:
arhitekture,
slikarstva,
vajarstva
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razlikuje uslove za
nastanak barokne
umjetnosti
- Prepoznaje
elemente barokne
umjetnosti na
konkretnim
primjerima
- Pronalazi primjere
barokne umjetnosti
kod nas
- Razvija analitičnost
- Istraživanje preko
Interneta, stručna
eskurzija
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
umjetnosti baroka
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Analizira uslove za
nastanak rokokoa,
određuje osobine
ovog pravca u
Francuskoj i Italiji
navodi sličnosti i
razlike sa barokom
- Razlikuje autore i
analizira njihova
djela
- Razvija analitičnost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
umjetnosti rokokoa
i venecijanske
škole
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Razvija sposobnost
opažanja
RRRRRRhgjchdsf
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
neoklasicizma
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
Formativni ciljevi
učenik
- Analizira
karakteristike
venecijanske škole
na djelima
slikarstva
- Prepoznaje autore
i osobenosti
njihovih djela
- Analizira uzroke
oslanjanja
neoklasicističke
umjetnosti u
antičkoj umjetnosti
- Prepoznaje
osobenosti i
karakteristike
autora i njihovih
djela u slikarstvu
14
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Romantizam
- Opisuje romantičku
senzibilnost i
autonomiju duha
slikarstva 19.
vijeka
- Upoznaje
romantizam kod
nas
Realizam
- Upoznaje pojam
realizma i uslove
za nastanak:
kartikature,
kritike
- Upoznaje djela
realizma i njihove
autore
- Upoznaje se sa
pojavom realizma
kod nas
Impresionizam
- Upoznaje i opisuje
pojavu
impresionizma
- Navodi autore i
opisuje njihova
djela u svijetu i
kod nas
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Određuje
osobenosti i
karakteristike
slikarstva
romantizma
- Stiče sigurnost u
radu
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
romantizma
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Određuje osobine
djela i autora na
osnovu
upoređivanja sa
djelima iz
prethodnih perioda
- Razvija sigurnost u
radu
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
realizma
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Određuje osobine
impresionističkog
slikarstva na
osnovu konkretnih
primjera
- Prepoznaje autore
i karakteristike
njihovih djela
- Razvija
snalažljivost
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta, stručna
ekskurija
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
impresionizma
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
Počeci dizajna u 18. i 19. vijeku
- Analizira uslove za
- Opisuje uslove za
nastanak dizajna u
natanak dizajna u
18. i 19. vijeku
18. i 19. vijeku
- Prepoznaje autore
- Navodi autore i
i karakteristike
opisuje njihova
njihovih djela
djela
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije djela
dizajna
- Upotreba
15
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
projektora
Razred
16
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Postimpresionizam
- Opisuje uslove za
nastanak
postimpresionizma
- Ukazuje na značaj i
uticaj
postimpresionizma
na razvoj
umjetnosti u
svijetu i kod nas
- Opisuje elemente
slikarstva i
vajarstva i navodi
djela i njihove
autore
Art Nouvau
- Upoznaje doba u
kome je nastao
pravac Art nouvau
- Opisuje umjetnički
pokret Art nouvau
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Analizira elemente
slikarstva i
vajarstva, i
prepoznaje autore
i njihova djela
- Razvija analitičnost
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
postimpresionizma
- Upotreba
projektora
- Analizira osobine
pravca Art nouvau
- Razvija analitičnost
u radu
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
Art nouvau
- Upotreba
projektora
- Razvija analitičnost
i sposobnost
opažanja
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima,
istraživanje preko
Interneta, stručna
ekskurzija
- Fotografije,
slajdovi i
reprodukcije
umjetničkih djela
dvadesetog vijeka
- Izrada seminarskog
rada na temu
postimpresionizma
- Upotreba
projektora
Formativni ciljevi
učenik
Umjetnost dvadesetog vijeka
- Analizira pravce u
- Upoznaje različita
slikarstvu i
viđenja stvarnosti i
vajarstvu, grupe,
načine traganja za
prestavnike i
različitim
njihova djela
mogućnostima
izražavanja u
slikarstvu i
vajarstvu kod
pravaca:
fovizma,
ekspresionizma,
kubizma,
futurizma,
dadaizma,
metafizičke škole,
nadrealizma,
apstraktne
umjetnosti
- Upoznaje se sa
grupama u okviru
pravca,
predstavnicima i
njihovim djelima u
17
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
svijetu i kod nas
Dizajn s početka dvadesetog vijeka
- Analizira uslove za
- Opisuje uslove za
razvoj dizajna sa
razvoj dizajna s
početka 20. vijeka
početka 20. vijeka
- Prepoznaje autore
- Navodi autore i
i karakteristike
opisuje njihova
njihovih djela
djela
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Umjetnost nakon drugog svjetskog rata
- Razlikuje
- Upoznaje se sa
osnovama
umjetničke pokrete
umjetničkih
koji su nastali
pokreta i njihovim
nakon drugog
predstavnicima koji
svjetskog rata,
su nastali u drugoj
njihove
polovini
predstavnike i
dvadesetog vijeka
osnovne
u svijetu i kod nas
karakteristike
Dizajn nakon Drugog svetskog rata
- Određuje osobine
- Opisuje pravce
pravaca razvoja
razvoja dizajna
dizajna posle
nakon Drugog
Drugog svetskog
sjvetskog rata
rata
- Navodi autore i
- Prepoznaje autore
opisuje njihova
i karakteristike
djela
njihovih djela
Moderna arhitektura
- Upoznaje modernu
arhitekturu pred
Prvi svjetski rat i
arhitekturu posle
Drugog svjetskog
rata
- Upoznaje i opisuje
modernu
arhitekturu kod nas
- Upoznaje se sa:
Bauhausom,
Čikaškom školom
konstruktivizma,
Futurizmom,
Češkim kubizmom,
Nacional
socijalizmom,
- Prepoznaje razloge
nastanka moderne
arhitekture i
razlikuje
karakteristike
moderne
arhitekture
- Razlikuje stilove
moderne
arhitekture u
svijetu i njihove
predstavnike
18
Preporuke za
izvođenje nastave
hyhhyhy5afg
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
djela dizajna sa
početka 20. vijeka
- Upotreba
projektora
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija sposobnost
kritičkog
razmišljanja
- Upotreba računara
i Interneta
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima
- Izrada seminarskog
rada na temu:
Umjetnosti posle
drugog svetskog
rata
- Upotreba
projektora
- Razvija sigurnost
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
djela dizajna posle
Drugog svetskog
rata
- Upotreba
projektora
- Razvija sposobnost
opažanja
- Istraživanje preko
Interneta
- Fotografije,slajdovi
i reprodukcije
moderne
arhitektire
- Upotreba
projektora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Real socijalizmom
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- H. W. Janson, E. F. Janson, Istorija likovne umjetnosti, Prometej, Novi Sad, 2005.
- Antal, Arhitektonska grafika, Zagreb, 1971.
- R. Arnheim, Umjetnost i vizuelno opažanje, Beograd, 1985.
- J. Damjanov, Likovna umjetnost 1 i 2, Školska knjiga, Zagreb, 1983.
- L. da Vinči, Traktat o slikarstvu, Beograd, 2000.
- G. Pishel, Istorija umjetnosti, Vuk Karadžić, Beograd, 1969.
- H. Read, Istorija modernog slikarstva, Beograd, 1967.
- E. L. Smith, Umjetnost danas, Mladost, Zagreb, 1978.
- A. Čelebonović, Povest o vizuelnom, CLIO, Beograd, 1998.
- A. Vuksan, Slikarske tehnike, Obrazovni centar za primijenjenu umjetnost i
dizajn, Zagreb, 1990.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, fotografije, slajdovi, projektor,
reprodukcije, računar
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Pismena provjera znanja – test (jedan u klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- Urađen najmanje jedan seminarski rad u toku školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani istoričar umjetnosti
- Diplomirani slikar
- Diplomirani vajar
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani dizajner
- Diplomirani konzervator i restaurator
19
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet
- Istorijski presjek crteža
- Istorijski presjek slikarstva
- Crtanje i slikanje
- Istorijski presjek vajanja
- Vajanje
- Istorijski presjek grafike
- Grafika
- Istorijski presjek dizajna
- Grafičke komunikacije
- Istorijski presjek plakata
- Plakat
- Istorijski presjek fotografije
- Fotografija i film
- Podjela istorije umjetnosti
- Istorija
20
Znanja
- Crtačka i slikarska
terminologija
- Crtačke i slikarske
tehnike
- Mrtva priroda, portret,
figura i pejzaž u
umjetnosti
- Vajarstvo kroz istoriju
- Povezanost skulpture i
arhikteture
- Materijali za vajanje
kroz istoriju
- Grafička terminologija
- Grafičke tehnike
- Dizajnerska
terminologija
- Pojam grafičkih
komunikacija i njihova
funkcija
- Pojam plakata i njegova
funkcija
- Istaknuti autori plakata
i karakteristike njihovih
djela
- Istaknuti autori
fotografije i
karakteristike njihovih
djela
- Podjela istorije
1.2.2. TEORIJA FORME
1. Naziv predmeta: TEORIJA FORME
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
30
42
30
Ukupno
72
72
42
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja.
- Poznavanje glavnih likovnih elemenata i njihovih izražajnih mogućnosti u okviru
cjeline likovnog djela.
- Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja.
- Upoznavanje elemenata komponovanja u cilju njihove primjene.
- Poznavanje teorije likovnog izražavanja.
- Poznavanje forme u okviru likovnog djela.
- Upoznavanje sa svjetlošću u likovnoj umjetnosti.
21
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Likovne umjetnosti
- Razvija sposobnost
- Uočava formu i
- Upoznaje različite
opažanja
oblikovanje u
mogućnosti
likovnim i
pristupa izučavanju
prostornim
forme u likovnim i
umjetnostima
prostornim
umjetnostima
Prostor
- Nabraja i opisuje
prostore i
perspektivu u
umjetničkom djelu
Svjetlost i prostor
- Definiše fizičku i
prirodnu svjetlost,
osnovnu i bačenu
sjenku, boje
spektra,
pesrspektivu,
konturu,
povezivanje oblika
Kompozicija
- Definiše liniju
- Nabraja i opisuje
vrste linija
- Definiše smjer
- Definiše oblik
- Definiše teksturu
- Definiše veličine
- Definiše valer
- Definiše boju
- Nabraja i opisuje
vrste boja
- Definiše repeticiju
- Definiše harmoniju
- Definiše kontrast
- Definiše gradaciju
- Uočava i crta:
enterijer,
eksterijer uz
upotrebu
perspektive
- Razvija osjećaj za
estetiku
- Razvija osjećaj za
prostor
- Određuje svjetlost,
osnovnu i bačenu
sjenku, spektar,
perspektivu,
skraćenja i
povezivanje oblika
- Razvija sposobnost
vrednovanja
- Razlikuje, crta i
slika kompoziciju
- Crta linijom
- Uočava različitost
linija na
primjerima
- Razlikuje smjerove
- Razlikuje i crta
različite oblike
- Razlikuje i crta
različite teksture
- Upoređuje i crta
veličine
- Razlikuje i slika
valer
- Slika bojom
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
u radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje, štafelaji,
table, mrtva
priroda
Vježbe:
- Crtanje enterijera i
eksterijera uz
upotrebu
perspektive(grafitn
a olovka)
- Atelje, štafelaji,
table, mrtva
priroda
Vježbe:
- Crtanje oblika uz
određivanje
svjetlosti, osnovne
i bačene sjenke,
spektra,
perspektive i
skraćenja
- Atelje, štafelaji,
table, mrtva
priroda
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
kompozicije
Vježbe:
- Crtanje linijom uz
uočavanje
različitosti linija na
primjerima
22
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje i crta
repeticiju
- Uočava harmoniju.
- Uočava i izvodi
kontrast
- Razlikuje, crta i
slika gradaciju
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Crtanje
kompozicije linijom
uz razlikovanje
smjerova,
upoređivanje i
rszlikovanje
veličina,
različitosti oblika,
različitosti teksture
Vježbe:
- slikanje valera i
valerskih ključeva
Dinamika i jedinstvo
- Definiše intervale
- Definiše ritam i
pokret
- Definiše ideju, stil i
jedinstvo
- Razvija preciznost
u radu
- Prepoznaje i crta
pokret i jedinstvo
- Crta linijom,
smjerom,
teksturom,
oblikom,
proporcijske
motive u
kompoziciji
- Uočava
zlatni presjek
- Razlikuje
proporcije ljudskog
tijela kroz istoriju
- Slika valerske
intervale
- Atelje, štafelaji,
table, mrtva priroda
- Posjeta modnim
manifestacijama,
posjeta pozorištu
Vježbe:
- Crtanje oblika uz
prepoznavanje
pokreta i jedinstva
Vježbe:
- Crtanje linijom,
smjerom,
teksturom,
oblikom,
uočavajući
proporcijske
motive u
kompoziciji
Vježbe:
- Crtanje
zlatnog presjeka
Vježbe:
- Crtanje ljudske
figure uz primjenu
proporcija iz
različitih istorijskih
perioda
Vježbe:
- Slikanje valerskih
intervala
23
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- L. da Vinči, Traktat o slikarstvu, Beograd, 2000.
- R. Arnmajm, Umjetnost i vizuelno opažanje (psihologija stvaralačkog gledanja),
Univerzitet umjetnosti, Beograd, 1981.
- R. Mišević, Teorija forme, Beograd, 1989.
- Dž. Hozo, Umjetnost multioriginala, Prva književna komuna, Mostar, 1988.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Atelje, štafelaji, table, mrtva priroda
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmeno,najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Pismena provjera znanja – test (jedan u klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani slikar
- Diplomirani vajar
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani konzervator i restaurator
10. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Svjetlost i prostor
- Kompozicija
- Likovni elementi
- Slikanje i crtanje
- Analiza umjetničkog
djela
- Istorija umjetnosti
-
- Perspektiva, veličine,
zlatni presjek
- Nacrtna geometrija sa
perspektivom
- Kompozicija
- Perspektiva
24
Linija
Boja
Crtačka terminologija
Presjek istorije umjetnosti,
podjela, pravci
1.2.3. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
1. Naziv predmeta: NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
24
48
24
Ukupno
72
72
48
3. Opšti ciljevi nastave
- Ovladavanje metodom crtanja ravanskih i prostornih oblika.
- Upoznavanje sa metodama rješavanja problema prostornog crtanja.
- Sticanje osjećaja za sistematičnost, urednost i planiranje prostora.
- Razvijanje motoričke sposobnosti pri crtanju.
25
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Projekcije
- Upoznaje sistem
- Pravi model sistema - Razvija sposobnost
opažanja
projekcijskih ravni,
projekcijskih ravni
projekcija i
- Crta njihov položaj u - Razvija osjećaj za
prostor
koordinata
prostoru
- Očitava vrijednosti
koordinata
Vrste projekcija
- Sagledava kvadrante - Razvija
- Nabraja vrste
analitičnost
projekcija i zna
- Analizira razlike
njihovu primjenu
između:
- ortogonalne,
kotirane i kose
projekcije
Pravougla projekcija
- Razvija
- Crta projekcieje
- Upoznaje
sistematičnost
tačke u opštem i
karakteristike
- Razvija preciznost
specijalnom
ortogonalne
u radu
položaju
projekcije
- Razvija osjećaj za
- Crta projekcije duži
- Upoznaje osnovne
prostor
i prave u opštem i
geometrijske
specijalnom
oblike: tačku,
položaju
pravu,geometrijske
slike, geometrijska - Određuje prodore
prave kroz
tijela,ravan...
projekcijske ravni,
određuje vidljivost
- Crta projekcije
geometrijskih slika u
specijalnom
položaju: trougao,
kvadrat,
pravougaonik, trapez
i krug
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Crtanje projekcije
tačke u opštem i
specijalnom
položaju u odnosu
na kvadrante
Vježbe:
- Crtanje
projekcije duži i
prave u opštem i
specijalnom
položaju
Vježbe:
- Crtanje
projekcije,
određivanje
prodora pravih i
njihovo kretanje
Vježbe:
- Crtanje
projekcije,
određivanje
vidljivosti
pojedinih
elemenata
Transformacija
- Definiše
transformaciju
- Upoznaje pravila
transformacije
- Definiše rotaciju
- Razvija
sistematičnan
pristup radu
- Određuje
presječnicu dvije
ravni u međusobno
različitom odnosu
26
Vježbe:
- Određivanje prave
veličine duži
putem rotacije ili
transformaije
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
- Upoznaje pravila
rotacije
Prodor prave kroz ravan
- Određuje prodor
- Objašnjava prodor
prave kroz zračnu ili
prave kroz zadatu
kosu ravan i
ravan
sagledava njenu
vidljivost u odnosu
na njih
Presjeci geometrijskih tijela
- Crta presjek
- Objašnjava
pravilnih
presjeke pravilnih
geometrijskih tijela
geometrijskih
zračnom
tijela zračnom i
ravni,određuje pravu
proizvoljnim
veličinu presječne
ravnima
slike i razvija mrežu
- Crta presjek
pravilnih
geometrijskih tijela
( prizme, konusa,
piramide i valjka)
proizvoljnom ravni i
određuje pravu
veličinu presječne
slike i razvija mrežu
Kosa projekcija
- Analizira razlike
- Definiše pojam
ortogonalne i kose
kose projekcije
projekcije
- Upoznaje pravila
- Crta u kosoj
crtanja i
projekciji složene
karakteristike kose
geometrijske oblike
projekcije
Perspektiva
- Definiše pojam
- Analizira značaj
perspektive
elemenata
- Upoznaje elemente
perspektive: očna
perspektive
tačka, nedogledi,
likoravan, linija
horizonta, bira
položaj oka u
likoravni, visinu
horizonta
- Crta osnovne
geometrijske oblike
metodom prodora
vidnih zrakova i
nedogleda
27
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Određivanje
prodora prave
kroz zračnu ili
kosu ravan i
sagledavanje
njene vidljivosti u
odnosu na ravan
Vježbe:
- Crtanje presjeka
pravilnih
geometrijskih
tijrla (prizme,
piramide, konusa i
valjka) zračnom ili
proizvoljnom ravni
- Određivanje prave
veličine presječne
slike i razvijanje
mreže
Vježbe:
- Crtanje u kosoj
projekciji složenih
geometrijsih
oblika
- Razvija kreativnost
Vježbe:
- Crtanje
enterijera
konkretnih
rješenja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Sjenčenje
- Definiše pojam
sjenčenja
- Upoznaje značaj
sjenke u
projektovanju
- Upoznaje metode
sjenčenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Crta osnovne
geometrijske oblike
metodom
koordinatnog
sistema
- Uočava značaj
sjenke na objektima
- Rješava sjenku
metodom paralelnih
zraka
- Formira stav o
značaju
povezivanja
estetskog i
funkcionalnog
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Rješavanje sjenke
na zadatom
primjeru
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- D. Đorđević, Ž. Papić, Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1991.
- M. Mojović, Tehnička nacrtna geometrija (3. izdanje), Naučna knjiga, Beograd,
1985.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Prostrana i dobro osvijetljena učionica, tabla za crtanje sa Kulman aparatom,
krivuljari, šabloni, garniture i modeli geometrijskih tijela, kompjuter
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Pismena provjera znanja – pismeni zadatak (jedan u klasifikacionom periodu).
- Vježbe - odrađeno najmanje 50 % zadatih vježbi za prelaznu ocjenu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer arhitekture
- Diplomirani inženjer građevinarstva
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Sjenčenje
- Perspektiva
- Presjeci geometrijskih tijela
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Crtanje i slkanje
28
Znanja
- Oblikovanje forme
pomoću svjetlosti i
sjenke
- Crtanje prostora
- Crtanje mrtve prirode
1.2.4. CRTANJE I SLIKANJE
1. Naziv predmeta: CRTANJE I SLIKANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
16
200
8
100
4
104
2
97
30
501
Ukupno
216
108
108
99
531
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje osjećaja za prostor.
- Sticanje osjećaja za liniju i mrlju.
- Sticanje osjećaja za boju.
- Sticanje osjećaja za kompoziciju.
- Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti.
- Sticanje osjećaja za veličinu i smjer.
- Poznavanje opšte crtačke i slikarske terminologije.
- Razvijanje likovne pismenosti.
- Sticanje samopouzdanja u radu.
- Poznavanje likovne problematike.
- Poznavanje anatomskih mjera ljudske figure.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove
upotrebe u svakodnevnom životu.
- Usvajanje opštih i stručnih znanja, razvijanje opštih kompentencija za rješavanje
problema u svakodnevnom životu, i stručnih kompentencija za zanimanje.
29
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
CRTANJE
Tehnologija i istorja
- Upoznaje crtež kao - Koristi osnovnu
osnovno likovno
crtačku
sredstvo
terminologiju pri
- Nabraja crtačka
objašnjavanju
sredstva i tehnike
crtačkih tehnika
- Upoznaje se sa
- Razlikuje primjere
crtežom kroz
iz istorije
epohe
umjetnosti
- Razlikuje krokije,
crteže i studije
Kompozicija
- Razvija pozitivan
- Koristi se
- Upoznaje se sa
stav prema novim
viziranjem
pravilima
saznanjima
na primjerima
komponovanja u
- Razvija sposobnost
geometriskih tijela
cilju smještanja
opažanja
- Crta, koristeći
crtanog predmeta
pomoćna sredstva
u format papira
za crtanje
- Upoznaje se sa
- Uočava greške u
vrstama grafitnih
kompoziciji
olovki za crtanje,
(postavljanje datog
pomoćnim
predmeta u format
srestvima i
papira)
podlogama u
- Uočava
zavisnosti od
karakteristike i
crtačke tehnike
proporcije datog
- Upoznaje i
predmeta (pomoću
obrazlaže pravila
viziranja - dužina,
mjerenja
širina i visina)
(viziranja)
- Rješava prostor
- Opisuje liniju i
promjenom smjera
njenu upotrebu u
linije
stvaranju iluzije
- Rješava probleme
treće dimenzije
postavke u crtežu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje, kompjuter,
Internet
- Atelje, mrtva
priroda sastavljena
od jednostavnih
geometrijskih
oblika, štafelaji,
table
Vježbe:
- Crtanje jednog
rogljastog
geometrijskog
tijela uz upotrebu
viziranja
(određivanje
dužine, širine,
visine), i pravilno
postavljanje crteža
predmeta u format
papira
Vježbe:
- Crtanje jednog
rogljastog
geometrijskog
tijela u prostoru
promjenom smjera
linije
Vježbe:
- Crtanje oblih
geometrijskih
tijela u prostoru uz
upotrebu viziranja
(određivanje
dužine, širine,
visine), i pravilno
30
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
postavljanje crteža
predmeta u format
papira
Proporcija
- Opisuje metod
preklopa i njegovu
primjenu u
definisanju i
produbljivanju
prostora na crtežu
- Opisuje liniju i
nabraja
mogućnosti njene
primjene
- Razvija
samopouzdanje
- Razvija
samokritičnost
- Crta linearno mrtvu
prirodu
komponovanu od
više geometrijskih
oblika
- Uočavakarakteristi
ke i proporcije
datih predmeta
(pomoću viziranja dužina, širina i
visina)
- Rješava linijom
planove
- Crta mrtvu prirodu
komponovanu od
više geometriskih
oblika koristeći
metod preklopa u
definisanju i
produbljivanju
prostora na crtežu
- Atelje, mrtva
priroda sastavljena
od rogljastih, oblih
i upotrebnih
geometrijskih
oblika, štafelaji,
table
Vježbe:
- linearno crtanje
mrtve prirode
komponovane od
tri rogljasta i obla
geometrijska oblika
uz upotrebu
viziranja,
rješavanje planova
linijom
Vježbe:
- Crtanje mrtve
prirode
komponovane od
više rogljastih i
oblih geometrijskih
oblika koristeći
metod preklopa u
definisanju i
produbljivanju
prostora na crtežu
Vježbe:
- Crtanje mrtve
prirode
komponovane od
tri upotrebna
geometrijska oblika
koristeći metod
preklopa u
definisanju i
produbljivanju
prostora na crtežu
SLIKANJE
Tehnologija i istorija
- Upotrebljava
- Objašnjava razvoj
slikarsku
slikarstva kroz
terminologiju
istoriju
- Razvija sposobnost
opažanja
31
- Kompjuter i
Internet
- Atelje, pigmenti,
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Nabraja slikarske
tehnike
- Nabraja tehnološki
sastav boje,
podjelu boja
- Upoznaje se sa
zakonitosti
komplementarnosti
boja i objašnjava
komplementarne
parove
Svijetlo i oblik
- Objašnjava odnose
svijetlog, tamnog i
valerske ključeve u
cilju modelovanja
oblika
- Nabraja valerske
ključeve
- Pojašnjava metode
modelovanja
- Objašnjava tehniku
tempere i upotrebu
adekvatnog pribora
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje slikarske
tehnike i njihove
karakteristike
- Shvata tehnološki
sastav boje
- Uočava podjelu
boje na hromatske
i ahromatske
- Razlikuje osnovne i
izvedene boje
- Razlikuje tople i
hladne boje
- Razlikuje
komplementarne
parove i uočava
zakon
komplementarnosti
Preporuke za
izvođenje nastave
veziva, punila,
alatke, četke
- Razvija preciznost
- Razvija sigurnost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Slika i komponuje
jedan geometrijski
oblik (ahromatski
postupak – kjaro
skuro)
- Slika jedan
upotrebni
geometrijski oblik
(ahromatski
postupak – kjaro
skuro) koristeći se
principom
modelovanja
- Razlikuje sva tri
valerska ključa
- Slika jedan
upotrebni oblik
(ahromatski
postupak uz
uvođenje jedne
tople boje)
- Atelje, štafelaji,
kozlići, table
Vježbe:
- Slikanje i
komponovanje
jednog
geometrijskog
oblika (ahromatski
postupak – kjaro
skuro)
Vježbe:
- Slikanje jednog
upotrebnog
geometrijskog
oblika (ahromatski
postupak – kjaro
skuro) koristeći se
principom
modelovanja
Vježbe:
- Slikanje jednog
upotrebnog oblika
(ahromatski
postupak uz
uvođenje jedne
tople boje)
Perspektiva
- Definiše perspktivu
- Nabraja vrste
perspektive
- Razvija preciznost
- Primjenjuje
linearnu
perspektivu
32
- Atelje, mrtva
priroda,štafelaji,
kozlići, table
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
slikajući upotrebne
predmete
- Razlikuje vrste
perspektiva
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Slikanje tri
upotrebna
predmeta različitih
materijala i oblika
sa tri boje uz
primjenu linearne
perspektive
33
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji
cijevi
izvođenje nastave
učenik
učenik
učenik
CRTANJE
Perspektiva
- Stiče samopouzdanje - Atelje, mrtva priroda
- Objašnjava primjenu - Razlikuje vrste
perspektive na
perspektive kod
- Razvija preciznost
od upotrebnih
primjerima crteža
crtanja
geometrijskih
- Crta mrtvu prirodu i
elemenata različitih
upotrebljava
materijala i oblika,
različite vrste
štafelaji, table
perspektive
Vježbe:
- Crtanje mrtve
prirode
komponovane od
rogljastih i oblih
predmeta uz
upotrebu različitih
vrsta perspektive
Svjetlost i materijalizacija
- Razvija preciznost
- Upoznaje se sa
- Crta linijom mrtvu
- Atelje, mrtva priroda
zakonitošću
prirodu
- Razvija kreativnost
od upotrebnih
materijalizacije
komponovanu od
geometrijskih
predmeta i oblika od upotrebnih
elemenata različitih
strane svjetlosti i
geometriskih
materijala i oblika,
primjenom te
elemenata istih
štafelaji, table
zakonitosti na crtežu materijala a
različitih oblika
Vježbe:
- Crta linijom
- linijsko crtanje
određujući svjetlost
mrtve prirode
na mrtvoj prirodi
komponovane od
sastavljnoj od
upotrebnih
upotrebnih
geometriskih
geometriskih
elemenata istih
elemenata različitih
materijala a
materijala i oblika
različitih oblika
- Određuje svjetlosti
pomoću linije i
Vježbe:
sjenke, radi
- linijsko crtanje uz
definisanja
određivanje
(modelovanja)
svjetlosti na mrtvoj
oblika, crtajući
prirodi sastavljnoj od
mrtvu prirodu od
upotrebnih
upotrebnih
geometriskih
geometriskih
elemenata različitih
elemenata, od istih
materijala i oblika
materijala a
različitih oblika i
Vježbe:
boje
- Crtanje mrtve
prirode od
34
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
cijevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
upotrebnih
geometriskih
elemenata, od istih
materijala a
različitih oblika i
boje uz dređivanje
svjetlosti pomoću
linije i sjenke, radi
definisanja
(modelovanja) oblika
Sjenčenje
- Upoznaje šrafiranje i - Oblikuje sjenke
pomoću linije
sjenčenje
(šrafiranje i
- Upoznaje se sa
sjenčenje)
materijalizacijaom
- Crta mrtvu prirodu
predmeta
- Upoznaje tehniku tuš od upotrebnih
geometriskih
i lavirani tuš
elemenata od istih
materijala a
različitih oblika i
boje
- Crta tušem mrtvu
prirodu
- Razvija osjećaj za
treću dimenziju
- Razvija osjećaj za
formu u prostoru
- Atelje, mrtva priroda
od upotrebnih
geometrijskih
elemenata različitih
materijala i oblika,
štafelaji, table
Vježbe:
- Crtanje mrtve
prirode od
upotrebneih
geometriskih
elemenata od istih
materijala a
različitih oblika i
boje uz oblikovanje
sjenke pomoću
linije(šrafiranje i
sjenčenje), ugljen ili
olovka
Vježbe:
- Crtanje mrtve
prirode od
upotrebneih
geometriskih
elemenata od istih
materijala a
različitih oblika i
boje uz oblikovanje
sjenke pomoću
linije(šrafiranje i
sjenčenje), tuš i
pero, lavirani tuš
SLIKANJE
Harmonija
- Objašnjava
harmoniju
- Slika mrtvu prirodu
sa upotrebnim
- Razvija preciznost u - Atelje, mrtva
radu
priroda, draperija,
35
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje tehniku
akvarela uz upotrebu
pribora za akvarel
Formativni ciljevi
učenik
oblicima istih
materijala, sličnih
boja i različitih
oblika i strukture, uz
upotrebu tri boje
koristeći harmoniju
- Slika akvarelom
tonsko kolorističku
studiju
Socijalizacijski
cijevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
štafelaji, table
Vježbe:
- Slikanje mrtve
prirode sa
upotrebnim oblicima
istih materijala,
sličnih boja i
različitih oblika i
strukture, uz
upotrebu tri boje
koristeći harmoniju
Vježbe:
- Slikanje akvarelom
tonsko kolorističke
studije pejzaža
Vježbe:
- Slikanje akvarelom
tonsko kolorističke
studije na temu po
slobodnom izboru
Gama
- Slika tonsku studiju - Razvija kreativnost - Atelje, mrtva
- Upoznaje se sa
mrtve prirode
gamom uz upotrebu
priroda, draperija,
- Formira pravilan
komponovanu od
toplih i hladnih boja
štafelaji, kozlići,
odnos prema
upotrebnih
- Opisuje tehnike
likovnom izražavanju table
predmetima
gvaša i pastela
Vježbe:
različitih materijala,
- Pojašnjava slikanje
- Slikanje tonske
oblika i draperije
pejzaža
studije mrtve
- Materijalizuje
prirode
predmete i
komponovane od
upotrebljava gamu
upotrebnih predmeta
- Slika po prirodi
različitih materijala,
(pejzaž)
oblika i draperije
Vježbe:
- Slikanje mrtve
prirode
materijalizacijom
predmeta i
upotrebom game
Vježbe:
- Slikanje po prirodi
(pejzaž)
Koloristička mrlja
- Razvija preciznost u - Atelje, mrtva
- Pojašnjava upotrebu - Slika kolorističku
priroda, draperija,
radu
studiju mrtve
kolorističke mrlje
štafelaji, kozlići,
prirode
- Pojašnjava princip
36
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
komponovane od
modulacije
upotrebnih predmeta
(predstavljanje
volumena predmeta
i draperije
po principima toplo - Primjenjuje propise
hladno)
kompozicije,
ispravlja greške,
oblikuje elemente i
materijalizuje
predmete
37
Socijalizacijski
cijevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
table
Vježbe:
- Slikanje kolorističke
studije mrtve
prirode
komponovane od
upotrebnih predmeta
i draperije uz
poštovanje propisa
kompozicije i
materijalizaciju
predmeta
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
CRTANJE
Model u gipsu
- Upoznaje se sa
crtanjem gipsanog
odlivka glave,
anatomijom glave i
njegovim
karakternim
osobinama
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Crta studije
gipsanog odlivka
portreta ugljenom,
olovkom i
tušem,uočavajući
karakter modela i
pokret
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje, gipsani
odlivak portreta,
živi model,
štafelaji, table,
kozlići
- Korišćenje
kompjutera i
Interneta
Vježbe:
- Crtanje studije
gipsanog odlivka
portreta ugljenom,
olovkom i tušem
(karakter modela i
pokret)
Portret
- Upoznaje se sa
crtanjem portreta
po živom modelu,
anatomijom glave i
njegovim
karakternim
osobinama
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Crta studiju
portreta po živom
modelu ugjenom,
olovkom i tušem,
vodeći računa o
proporcijama i
karakteru modela
- Koristi fiksative
- Atelje, gipsani
odlivak portreta,
živi model,
štafelaji, table,
kozlići
- Korišćenje
kompjutera i
Interneta
Vježbe:
- Crtanje studije
portreta po živom
modelu ugjenom,
olovkom i tušem,
(proporcije i
karakter modela)
Živi model
- Upoznaje se sa
crtanjem portreta
sa šakama (polu
akt) po živom
modelu,
anatomskom
građom,
karakterom
modela,
problemima
postavljanja,
problemima
komponovanja
- Crta studiju
- Razvija sposobnost
portreta sa šakama
opažanja
po živom modelu
- Razvija preciznost
(polu akt) ugljenom
- Koristi pomoćni
pribor prilikom
crtanja
- Analizira
proporcije
38
Atelje, gipsani
odlivak portreta, živi
model, štafelaji,
table, kozlići
Korišćenje
kompjutera i
Interneta
Vježbe:
Crtanje studije
portreta sa šakama
po živom modelu
(polu akt) ugljenom
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
SLIKANJE
Model u gipsu
- Pojašnjava
materijalizaciju
gipsa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Slika gipsani
odlivak portreta i
draperije
principom
materijalizacije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje, gipsani
odlivak portreta,
štafelaji, table,
kozlići
- Korišćenje
kompjutera i
Interneta
Vježbe:
- Slikanje gipsanog
odlivka portreta i
draperije principom
materijalizacije
Portret
- Objašnjava
karakter modela,
demonstrira značaj
detalja u okviru
cjeline
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Razvija kreativnost
- Slika portret po
živom modelu, po
principu
modelacije
- Slika portret po
živom modelu
kombinovanom
tehnikom
- Atelje, živi model,
štafelaji, kozlići,
table
Vježbe:
- Slikanje portreta
po živom modelu,
po principu
modelacije
Vježbe:
- Slikanje portreta
po živom modelu
kombinovanom
tehnikom
Živi model
- Pojašnjava mjere
portreta po modelu
- Objašnjava
karakter modela,
demonstrira značaj
detalja u okviru
cjeline
- Slika polufiguru po
živom modelu,
poštujući propise
komponovanja
- Analizira pokret i
svjetlost principom
modelacije i
odabira adekvatne
tonove
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Razvija kreativnost
- Atelje, živi model,
štafelaji, kozlići,
table
Vježbe:
- Slikanje polufigure
po živom modelu,
poštujući propise
komponovanja
Vježbe:
- Slikanje polufigure
po živom modelu,
koristeći princip
modelacije pomoću
svjetlosti i
određenih tonova
boje
39
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
CRTANJE
Figura
- Upoznaje se sa
crtanjem ljudske
figure, anatomijom
figure, karakternim
osobinama,
pokretom,
propisima
kompozicije,
problemima
postavljanja
- Upoznaje se sa
crtanjem ljudske
figure u prostoru
- Obrazlaže upotrebu
svijetla i sjenke u
predstavljanju
ljudske figure u
prostoru
Formativni ciljevi
učenik
- Crta studiju
stojeće figure
(oslonac na oba
stopala) ugljenom
- Analizira
proporcije i
karakter modela
- Crta studije
stojeće figure u
prostoru(kontrapos
t) ugljenom
- Analizira
proporcije figure i
prostor oko nje
poštujući karakter
modela i predmeta
u prostoru,
stvarajući iluziju
treće dimenzije
- Crta sjedeću figuru
u prostoru
ugljenom, po živom
modelu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
- Razvija kreativnost
- Atelje, živi model,
papir, ugljen,
preparatura,
štafelaji, table,
kozlići, postolje za
modela, gipsani
odlivci
Vježbe:
- Crtanje studije
stojeće figure
(oslonac na oba
stopala) ugljenom,
uz poštovanje
proporcije i
karaktera modela
Vježbe:
- Crtanje studije
stojeće figure u
prostoru
(kontrapost)
ugljenom
(stvaranje iluzije
trće dimenzije)
Vježbe:
- Crtanje sjedeće
figure u prostoru
ugljenom, po živom
modelu
SLIKANJE
Figura
- Pojašnjava
upotrebu ljudske
figure u slikarstvu
- Pojašnjava
proporcije
čovječijeg tijela
- Upoznaje način
slikanja tehnikom
ulja, uz upotrebu
adekvatnog pribora
- Razvija
interesovanje za
nova saznanja,
samokritičnost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Interpretira
primjere ljudske
figure iz istorije
umjetnosti
- Uočava izražajne
mogućnosti uljanih
boja i koristi
adekvatni pribor
- Slika stojeću figuru
(kontrapost) u ulju
- Primjenjuje
propise
komponovanja i
proporcije,
analizira pokret,
- Kompjuter i
Internet
- Atelje, živi model,
štafelaji, table,
platna, blind
ramovi
Vježbe:
- Slikanje stojeće
figure (kontrapost)
u ulju
Vježbe:
- Slikanje sjedeće
figure u ulju
40
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
svjetlost,
principom
modulacije,
postavljanje
- Slika sjedeću figuru
u ulju, poštuje
propise
komponovanja i
proporcije,
analizira pokret,
postavljanje
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- L. da Vinči, Traktat o slikarstvu, Beograd, 2000.
- V. Ambrus, Kako se crta ljudska figura, Dereta, 2002.
- B. Bagnal, Crtanje i slikanje, Mono & Manjana, Beograd, 2008.
- A.Čelebanović, Povijest o vizuelnom, Beograd, 1965.
- N. Magjer, Umijeće crtanja, Zagreb, August Cesarec, 1985.
- Dž. Hozo, Slikarska tehnologija, Prva književna komuna, Mostar, 1988.
- Dž. Hozo, Umjetnost multimedija, Prva književna komuna, Mostar, 1988.
- B.Bagnal, Crtanje i slikanje, Beograd, Jugoslovenska knjiga, 1995.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Atelje koji je dobro osvijetljen i prostran, štafelaji, kozlići, table, postolje za
modela, gipsani odlivci, živi model, mrtva priroda
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se u toku vježbi.
- Vježbe : U prvom razredu najmanje 10 praktičnih radova na vježbama, a najviše
15.
- Za drugi i treći razred najmanje po 15 praktičnih radova, a najviše po 18.
- Za četvrti najmanje 8 praktičnih radova, a najviše 12.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- U prvom pozitivna ocjena najmanje iz 7, a u drugom i trećem razredu pozitivna
ocjena najmanje iz 10 radova.
- U četvrtom razredu pozitivna ocjena najmanje iz 7 radova.
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani slikar
- Diplomirani grafičar
41
10. Povezanost predmeta
Znanja
-
Perspektiva
Kompozicija
Crtanje figure u prostoru
Oblikovanje forme
pomoću svjetlosti i sjenke
- Crtanje prostora
- Crtanje mrtve prirode
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Teorija forme
- Prostor
- Elementi kompozicije
- Prostor
- Nacrtna geometrija sa
- Sjenčenje
perspektivom
- Perspektiva
- Presjeci geometrijskih
tijela
42
1.2.5. VAJANJE
1. Naziv predmeta: VAJANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
8
64
8
64
Ukupno
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznaje se sa materijalima koji se koriste u vajarstvu.
- Koristi i kombinuje materijale za vajanje u svom radu i i stiče samopouzdanje u
njihovom korišćenju.
- Stiče osjećaj za treću dimenziju.
- Shvata pojam i značaj prostora.
- Koristi pravilno pribor za rad.
- Planira, priprema i kontroliše sopstveni rad.
- Izvodi vajarske radove u glini.
- Izvodi livenje vajarskih radova u gipsu.
- Prepoznaje vajarski pogled na svijet u svakodnevnom životu kroz arhitekturu i
druge urbane oblike.
43
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Skulptura kao vid likovnog izražavanja
- Upoznaje skulpturu - Prepoznaje
- Razvija analitičnost
kao vid likovnog
primjere skulpture
izražavanja
iz istorije
umjetnosti
Materijali i pribor
- Upoznaje osnovne
- Razlikuje vajarske
- Razvija
materijale i pribor
materijale i pribor
snalažljivost
u vajarstvu
za rad u tim
- Razvija osjećaj o
materijalima
potrebi zaštite na
radu
Glina
- Uočava mogućnosti - Razvija strpljenje i
- Upoznaje
upornost
i ograničenja gline
glinu,njene
kao materijala
osnovne
- Priprema glinu za
karakteristike i
rad, modeluje
način upotrebe u
jednostavne oblike
vajarstvu
- sitnu grnčariju,
nakit
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba
računara,Interneta
i projektora
- Vajarski atelje
- Vajarski atelje,
štafelaji,
konstrukcije od
metala i drveta,
gipsa
- Posjete likovnim
galerijama i
muzejima
Vježbe:
- Modelovanje
jednostavnih oblika
sitne grnčarije
Vježbe:
- Modelovanje
jednostavnih oblika
nakita
Reljef
- Upoznaje reljef
kao način
izražavanja u
skulpturi
- Upoznaje zakone
kopiranja
- Upoznaje
specifičnosti crteža
za reljef
- Upoznaje način
transformisanja
crteža u reljef
- Upoznaje i
objašnjava sistem
odlivanja reljefa u
gipsu
- Razvija
samokritičnost
- Razvija osjećaj
odgovornosti
- Razvija strpljenje i
upornost
- Izrađuje kopiju
jednostavnog
plitkog reljefa,
prenosi tačne
mjere i proporcije,
pronalazi greške i
ispravlja ih
- Izrađuje moguća
rješenja, planira i
prilagođava
zahtjevima reljefa
- Prenosi crtež na
glinu, postiže
iluziju prostora i
dubine igrom
planova
- Pravi negativ
reljefa, zatim
44
- Vajarski atelje,
štafelaji,
konstrukcije od
metala i drveta,
gipsa
- Posjete likovnim
galerijama i
muzejima
- Posjete
visokoškolskim
ustanovama i
ateljeima
umjetnika
- Obilazak kulturnoistorijskih
spomenika,
istraživanje preko
Interneta
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
pozitiv, retušira
eventualne greške
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Izrada kopije
jednostavnog
plitkog reljefa,
prenošenje tačne
mjere i proporcije
Vježbe:
- Izrada reljefa na
temu po slobodnom
izboru
Vježbe:
- Izrada reljefa na
temu po slobodnom
izboru, uz
postizanje iluzije
prostora i dubine
igrom planova
Vježbe:
- Izlivanje reljefa u
gipsu
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- H. W. Janson, E. F. Janson, Istorija likovne umjetnosti, Prometej, Novi Sad, 2005.
- Đ. Piskeli, Istorija umjetnosti, Vuk Karadžić, Beograd, 1969.
- Pejić, Pristup likovnom djelu, Školska knjiga, Zagreb, 1977.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Prostran, prozračan i dobro osvijetljen atelje sa bazenom za glinu i dovodom za
vodu. Police za odlaganje skulptura, ormari za čuvanje alata, štafelaji, geristeri,
drveni ramovi, plastična burad za glinu, peć za pečenje gline, grnčarski točak,
livarska masa, glina, gips. Od sitnog alata: špahtle za vajanje, vajarski šestari,
punktirke.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se u toku vježbi.
- Vježbe: Za prvi razred učenik je dužan da uradi minimum 5, a maksimum 10
praktičnih radova odrađenih u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- U svakom klasifikacionom periodu minimum jedan praktični rad, koji mora biti
ocijenjen sa prelaznom ocjenom.
45
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani vajar
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Izrada crteža za reljef
- Proporcije
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Crtanje i slikanje
46
Znanja
- Crtanje portreta
- Crtanje mrtve prirode
- Proporcije
1.2.6. GRAFIKA
1. Naziv predmeta: GRAFIKA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
8
64
8
64
Ukupno
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje osjećaja za prostor i površinu.
- Sticanje osjećaja za kompoziciju.
- Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti.
- Sticanje osjećaja za veličinu i smjer.
- Poznavanje opšte grafičke terminologije.
- Sticanje samopouzdanja u radu.
- Osposobljavanje za rješavanje likovne problematike.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Upoznavanje dostignuća i metoda u umjetnosti, orjentacija na njihove upotrebe
u svakodnevnom životu.
47
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Razvoj grafičke umjetnosti
- Razvija ekološku
- Uočava na
- Opisuje razvoj
svijest
primjerima razvoj
grafičke umjetnosti
grafičke umjetnosti
- Objašnjava način
- Identifikuje neke
izrade grafike
od najpoznatijih
- Nabraja poznate
grafičara iz istorije
autore grafikei
umjetnosti
opisuje njihova
- Poznaje način
djela
izrade grafike
- Služi se grafičkom
terminologijom
Podjela štampe
- Razvija
- Upoznaje i nabraja - Razlikuje vrste i
kooperativnost
tehnike štampe
vrste štampe
- Razvija marljivost
- Objašnjava linijsko - Linijski organizuje
površine
organizovanje
- Organizuje
površine i kontrast
površinu papira uz
upotrebu kontrasta
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje, table
kozlići, štafelaji,
mrtva priroda
Vježbe:
- Izrada skice za
grafiku i štampanje
grafike linijskim
organizovanjem
jedne površine
Vježbe:
- Izrada skice za
grafiku i štampanje
grafike linijskim
organizovanjem
prostora
Vježbe:
- Izrada skice za
grafiku i štampanje
grafike sastavljene
od kompozicija
apstraktnih površin
u z upotrebu
kontrasta
Visoka štampa
- Nabraja vrste i
upoznaje
karakteristike
visoke štampe
- Demonstrira način
izrade linoreza,
gipsoreza i
drvoreza
- Razvija kreativnost
- Razvija sigurnost i
preciznost u radu
- Uočava na
primjerima
karakteristike
visoke štampe
- Razlikuje
karakteristike
linoreza, gipsoreza
i drvoreza
- Izvodi linorez i
- Atelje, table
kozlići, štafelaji,
mrtva priroda
Vježbe:
- Izrada skica za
linorez ,i
štampanje linoreza
na temu po
48
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
gipsorez
Preporuke za
izvođenje nastave
slobodnom izboru
Vježba:
- Izrada skica za
gipsorez i
štampanje
gipsoreza na temu
po slobodnom
izboru
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- L. da Vinči, Traktat o slikarstvu, Beograd, 2000.
- V. Ambrus, Kako se crta ljudska figura, Dereta, 2002.
- B. Bagnal, Crtanje i slikanje, Mono & Manjana, Beograd, 2008.
- A. Čelebonović, Povest o vizuelnom, CLIO, Beograd, 1998.
- N. Magjer, Umijeće crtanja, August Cesarec, Zagreb, 1985.
- Dž. Hozo, Umjetnost multimedija, Prva književna komuna, Mostar, 1988.
- Dž. Hozo, Majstori grafičkih umijeća Blicdruk, Sarajevo, BiH, 2003.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Atelje koji je dobro osvijetljen, prostran i ventiliran, štafelaji, kozlići, table,
gipsani odlivci, mrtva priroda, grafičke prese za plitku štampu, grafičke boje,
talk, mermerne ploče za miješanje boja, kadica za vodu, sušara, kadice za
kisjelinu, ormari za držanje kiseline
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi .
- Usmeno, najmanje po jedna ocjena za svaki klasifikacioni period .
- Vježbe: Učenik mora uraditi najmanje 8 praktičnih radova u toku vježbi po
polugodištu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- Uslovi za završetak razreda su odrađenih 6 praktičnih radova u toku vježbi, koje
su ocijenjene prelaznom ocjenom.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafičar
49
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Razvoj grafičke
umjetnosti
- Grafička
terminologija
- Crtačka terminologija
- Izrada skica
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Istorija umjetnosti
- Istorijski presjek grafike
- Crtanje i slikanje
- Crtačko opismenjavanje
- Crtanje mrtve prirode
50
1.2.7. GRAFIČKI PROGRAMI
1. Naziv predmeta: GRAFIČKI PROGRAMI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
44
64
108
44
64
108
IV
Ukupno
3. Opšti ciljevi nastave
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje opšteg znanja o upotrebi računara u grafičkom oblikovanju.
- Sticanje znanja o korišćenju programskih paketa Adobe Photoshop i Adobe
Ilustrator i Adobe In Designe.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
51
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Upotraba računara u grafičkom oblikovanju
- Razvija sposobnost
- Na primjerima
- Objašnjava cilj
opažanja
uočava svrhu
korišćenja
korišćenja
računara u
računara u
grafičkom
grafičkom
oblikovanju
oblikovanju
- Nabraja grafičke
- Razlikuje grafičke
programe
programe koji se
koriste u grafičkom
dizajnu
Upoznavanje sa osnovnim funkcijama programskog paketa Adobe
- Razvija
- Razlikuje vrste
- Upoznje Adobeov
spsosobnost
grafičkih programa
paket programa:
opažanja
iz Adobe paketa
Adobe Photoshop
- Analizira funkcije
Adobe Illustrator
programskog
Adobe InDesigne
paketa Adobe
- Navodi
- Na primjerima
karakteristike i
uočava mogućnost
mogućnost
primjene
primjene grafičkih
Adobeovih
programa u okviru
programa
Adobe paketa
Adobe Illustrator
- Navodi cilj
korišćenja
programa Adobe
Ilustrator
- Upoznaje i
objašnjava radno
okruženje
Ilustrator-a
- Navodi i objašnjava
vrste selekcija
- Navodi i objašnjava
osnovne operacije
sa selekcijama
- Objašnjava rad sa
alatkama
- Objašnjava način
crtanja u datom
programu
- Objašnjava i
opisuje postupak
crtanja osnovnih
geometrijskih
oblika
- Objašnjava
- Analizira funkcije
grafičkog programa
Adobe Ilustrator
- Prepoznaje
elemente radnog
okruženja
Ilustrator-a
- Razlikuje vrste
selekcija i načine
njihove upotrebe
- Analizira osnovne
operacije sa
selekcijama
- Razlikuje i koristi
alatke u datom
programu
- Radi sa objektima
u datom programu.
- Koristi tekst i
tipografske
elemnte u datom
programau
- Crta u datom
programu
- Razvija analtičnost
u radu
- Razvija kreativnost
u radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara
- Upotreba računara i
Interneta
- Upotreba računara,
skenera i projektora
Vježbe:
- Načini selekcije
Vježbe:
- Crtanje
pravougaonika,
kruga, mnogougla i
definisanih oblika
Vježbe:
- Izrada
kompjuterske slike
pomoću linija
Vježbe:
- Komponovanje
linija i objekata u
kompjutersku sliku
(crno - bijelo)
52
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
- Izradjuje
unošenje teksta,
kompjutersku sliku
postupak
na osnovu skice
formatiranja teksta
i primjenu stilova i
filtera
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Komponovanje
linija i objekata u
kompjutersku sliku
u boji
Vježbe:
- Komponovanje
teksta u
kompjutersku sliku
Vježbe:
- Komponovanje
linije objekta i
teksta u
kompjutersku sliku
(crno – bijelo i u
boji)
Adobe Photoshop
- Objašnjava cilj
korišćenja
programa Adobe
Photoshop
- Upoznaje i
objašnjava radno
okruženje
Photoshop-a
- Objašnjava i
navodi vrste
selekcija
- Opisuje i navodi
osnovne operacije
sa selekcijama
- Upoznaje i
objašnjava
postupke obrade
slike
- Objašnjava i
opisuje postupak
crtanja osnovnih
geometrijskih
oblika
- Upoznaje se sa
načinom primjene
različitih stilova
- Navodi i opisuje
vrste bojenja sa
prelivom
- Objašnjava
unošenje teksta,
postupak
- Analizira funkcije
grafičkog programa
Adobe Photoshop
- Prepoznaje
elemente radnog
okruženja
Photoshop-a
- Razlikuje vrste
selekcija i načine
njihove upotrebe
- Analizira osnovne
operacije sa
selekcijama.
- Obrađuje slike
- Crta osnovne
geometrijske
oblike
- Primjenjuje
različite stilove
- Primjenjiuje
različite vrste
bojenja prelivom
- Unosi, formatira
tekst i primjenjuje
različite filtere na
tekstu
- Usvaja postupak
pravljenja novog
sloja
- Uočava razliku
izmedju pojmova:
vidljivost i
- Razvija analtičnost
u radu
- Razvija kreativnost
u radu
- Razvija preciznost
u radu
- Upotreba računara,
skenera i projektora
Vježbe:
- Kzbor pravougaone,
okrugle, laso, Magic
Wand selekcije
Vježbe:
- Promjena veličine,
kontrasta i
osvjetljenja slike
Vježbe:
Promjena Levels,
Curve i Color slike
Vježbe:
- Crtanje
pravougaonika,
kruga, mnogougla i
definisanih oblika
Vježbe:
- Definisanje stilova
(Drop Shadow, Inner
Shadow...)
Vježbe:
- Bojenje sa prelivom
– Gradient (Linear,
Radial, Angle,
53
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
formatiranja teksta
i primjenu stilova i
filtera na tekstu
- Upoznaje se sa
pravljenjem novog
sloja
- Objašnjava
pojmove: vidljivost
i providnost sloja
- Objašnjava
postupak ravnanja
i promjene
međusobnog
položaja slojeva
- Objašnjava i
opisuje postupak
stapanja više
slojeva u jedan
- Navodi i
objašnjava vrste
filtera
- Navodi i objašnjava
alate za brisanje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
-
učenik
providnost sloja
Usvaja postupak
ravnanja i
promjene
medjusobnog
položaja slojeva
Analizira postupak
stapanja više
slojeva u jedan
Koristi filtere
Koristi alate za
brisanje
Izradjuje
kompjutersku sliku
na osnovu skice
Preporuke za
izvođenje nastave
Reflected i
Diamond)
Vježbe:
- Pravljenje slojeva,
podešavanje
vidljivosti,
providnosti i
ravnanja sloja
Vježbe:
Stapanje povezanih
i vidljivih slojeva u
jedan
Vježbe:
- Upotreba filtera po
izboru na
fotografiju
Vježbe:
- Brisanje djelova
slike upotrebom
Eraser Tool,
Background i Magic
Eraser
Vježbe:
- Obrada fotografija
jednostavnih
geometrijskih oblika
Vježbe:
- Obrada fotografija
pejzaža
Vježbe:
- Obrada fotografija
portreta
Vježbe:
- Korišćenje
fotomontaže pri
oradi fotografije
Vježbe:
- Obrađivanje
fotografije
kolažiranjem
54
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Adobe In Designe
- Objašnjava cilj
korišćenja
programa Adobe In
Designe
- Objašnjava način
korišćenja
programa Adobe In
Designe i njegovih
funkcija:
rad sa alatkama,
formatiranje
štamparske
strane,
prelamanje
teksta, formiranje
štamparskog
tabaka
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija analtičnost
u radu
- Razvija kreativnost
u radu
- Razvija preciznost
u radu
- Upotreba računara i
projektora
Formativni ciljevi
učenik
- Analizira funkcije
grafičkog programa
Adobe In Designe
- Razlikuje i koristi
alatke u datom
programu
- Određuje format
štamparske strane
- Prelama tekst
- Formira štamparski
tabak
- Izradjuje
kompjutersku sliku
na osnovu skice
Vježbe:
- Određivanje
formata i
prelamanje teksta
novinske strane,
kataloga, kalendara
i knjige
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Adobe creative team, Adobe Photoshop CS4 clasroom in a book, California, 2009.
- Adobe creative team, Adobe Illustrator CS4 clasroom in a book, California,2009.
- Adobe creative team, Adobe In Dsign CS4 clasroom in a book, California, 2009.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, skener, projektor
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: Najmanje 12, a najviše 20 urađenih praktičnh radova u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
- Diplomirani inženjer računarstva
55
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Adobe InDesigne
- Grafika knjige
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Grafičke komunikacije
- Adobe Illustrator
- Tipografija
- Adobe Illustrator
- Pismo
- Adobe Photoshoph
- Digitalna fotografija
56
Znanja
- Likovno grafičko rješenje
knjige za djecu
- Likovno grafička rješenja u
novinskom izdavaštvu
- Likovno grafičko rješenje
monografije
- Likovno grafičko rješenje
bibliofilske knjige
- Likovno grafičko rješenje
ambalaže
- Likovno grafičko rješenje
poštanske marke
- Likovno grafičko rješenje
logotipa i vizuelnog
identiteta
- Inicijali
- Tipografija u službi
opreme knjige
- Tipografija u službi
plakata
- Inicijali
- Konstrukcija slovnog znaka
- Font
- Tipografski logotip
- Digitalna fotografija
1.2.8. TEHNOLOGIJA ŠTAMPE
1. Naziv predmeta: TEHNOLOGIJA ŠTAMPE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
62
10
72
62
10
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa zakonitostima svih procesa tehnologije štampe.
- Upoznavanje tehničko – tehnološkog procesa u realizaciji grafičkog proizvoda.
- Osposobljavanje učenika za procjenjivanje i odabiranje pojedine grafičke tehnike
prema namjeni grafičkog proizvoda.
- Osposobljavanje učenika za likovno - estetske i tehničke intervencije u svim
fazama proizvodnje grafičkog proizvoda.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
57
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
izvođenje nastave
učenik
učenik
učenik
Istorijat štampe
- Opisuje nastanak
- Uočava na
- Razvija analitičnost - Upotreba računara,
štamparstva
primjerima periode
u radu
- Interneta i
- Upoznaje istorijski
u razvoju
projektora
razvoj štamparstva
štamparstva
Vrste štampe
- Razvija sposobnost - Upotreba računara,
- Uočava razliku
- Nabraja vrste
opažanja
između vrsta
Interneta i
štampe
- Razvija
štampe:
projektora
- Objašnjava vrste
samopouzdanje i
- visoke štampe,
- Obilazak
štampe:
sigurnost u radu
- ravne štampe,
štamparija uz
visoku štampu,
- duboke štampe,
upoznavanje sa
ravnu štampu,
- sito-propusne
vrstama i procesom
duboku štampu,
štampe,
štampe
sito-propusnu
- digitalne štampe
štampu,
- Određuje
digitalnu štampu
mogućnost
- Objašnjava
primjene određene
primjenu različitih
vrste štampe
vrsta štampe
Tehnologija grafičke pripreme
- Razvija sposobnost - Upotreba računara,
- Upotrebljava
- Upoznaje ulogu
opažanja
računar u procesu
Interneta i
računara u
- Razvija preciznost
grafičke priporeme
projektora
tehnologiji grafičke
- Razlikuje programe
- Obilazak
pripreme
koji se koriste u
štamparija
- Navodi
grafičkoj pripremi
kompjuterske
- Upotrebljava
programe koji se
korektorske znake
primjenjuju pri
u elektronskoj
grafičkoj pripremi
formi
- Objašnjava
- Uočava na
upotrebu
primjerima faze u
korektorskih znaka
razvijanju kolora i
u elektronskoj
pausa, filmovanju,
formi
i odvajanju boja
- Upoznaje proces
razvijanja kolora i - Planira upotrebu
špigla
pausa, filmovanja,
odvajanje boja
- Upoznaje
mogućnost
upotrebe špigla
- Objašnjava način
rada sa pločama za
štampu
Grafički materijali
- Razvija sposobnost - Upotreba računara,
- Razlikuje grafičke
- Navodi i opisuje
opažanja
materijale papir i
grafičke materijale
Interneta i
- Razvija
boju
u procesu štampe:
projektora
samokritičnost
- Razlikuje formate
papir, boju
- Korišćenje sita za
58
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Navodi formate
papira
- Objašnjava
upotrebu grafičkih
materijala u
procesu štampe
- Demonstrira izradu
papira ili boje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
papira
- Izrađuje papir ili
boju
Preporuke za
izvođenje nastave
ručno pravljenje
papira, pigmenata i
veziva za izradu
boja
- Korišćenje prese
Vježbe:
- Izrada papira
Vježbe:
- Izrada boje
Grafički proizvodi
- Razlikuje grafičke
- Nabraja i opisuje
proizvode:
vrste grafičkih
plakat,
proizvoda:
etiketa,
plakat,
prospekt,
etiketa,
brošuru,
prospekt,
katalog,
brošuru,
knjigu,
katalog,
slikovnicu,
knjigu,
novinu,
slikovnicu,
ambalazu,
novinu,
proizvode od
ambalazu,
kartona
proizvode od
- Ispunjava radni
kartona
nalog
- Navodi elemente
radnog naloga u
grafičkoj
proizvodnji i
objašnjava način
njegovog
ispunjavanja
Formatni standardi štamparskih tabaka
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
štamparske tabake
pojam štamparskog
po vrsti i formatu
tabaka
- Razlikuje tehnike:
- Navodi podjelu
savijanja tabaka,
tabaka po vrsti i
rezanja tabaka,
formatu
poravnanja
- Demonstrira
tabaka,
tehnike:
brojanja tabaka
savijanja tabaka,
rezanja tabaka,
poravnanja
tabaka,
brojanja tabaka
Grafička dorada
- Nabraja materijale - Razlikuje
grafičke dorade:
materijale grafičke
papir,
dorade:
- Razvija
odgovornost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Ispunjavnje radnog
naloga
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija analitičnost
- Razvija sposobnost
za timski rad
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Obilazak
štamparija
- Rad u grupama:
Objašnjavanje na
primjerima
savijanje, rezanje,
poravnavanje i
brojanje tabaka
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija
59
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
karton,
lepenke,
plastične mase,
presvlačni
materijal,
ljepila,
folije za
utiskivanje,
materijal za
šivenje
- Navodi i objašnjava
vrste grafičkih
dorada:
savijanje,
povezivanje,
šivenje,
lijepljenje,
izradu korica,
Spajanje knjižnog
bloka i korice,
zaštitni omot
- Upoznaje
specijalne tehnike
grafičke dorade:
bigovanje,
ricovanje,
štancovanje,
šregovanje
- Objašnjava
kontrolu kvaliteta
gotovog proizvoda
u grafičkoj doradi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
odgovornost
Formativni ciljevi
učenik
papir,
karton,
lepenke,
plastične mase,
presvlačni
materijal,
ljepila,
folije za
utiskivanje,
materijal za
šivenje
- Razlikuje vrste
grafičkih dorada:
savijanje,
povezivanje,
šivenje,
lijepljenje,
izradu korica,
spajanje knjižnog
bloka i korice,
zaštitni omot
- Razlikuje
specijalne tehnike
grafičke dorade:
bigovanje,
ricovanje,
štancovanje,
šregovanje
- Određuje kvalitet
gotovog proizvoda
Preporuke za
izvođenje nastave
- Obilazak
štamparija
Vježbe:
- Određivanje
kvaliteta gotovog
proizvoda
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- D. Đorđević, Tehničko – tehnološka priprema grafičke proizvodnje, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1990
- M. Jovanović, Tehnologija olovnog slova, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1988.
- V. Konstantinović, Osnovi grafičke tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd,1988.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Sito za ručno pravljenje papira, pigmenti i veziva za izradu boja, prese, računar
i Internet, projektor
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno, i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Pismena provjera znanja – test (jedan u klasifikacionom periodu).
60
- Vježbe: Učenik mora uraditi najmanje 2, a najviše 5 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
- Grafički inženjer
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet
Znanja
- Pojam plakata
- Tehnologija grafičke
pripreme
- Vrste knjiga
- Dijelovi knjige
- Plakat
- Pismo
- Grafički proizvodi
- Vrste pisma
- Grafičko oblikovanje knjige
- Počeci štamparstva i
karakteristike
- Istorija umjetnosti
- Tipografsko rješenje
knjige
- Likovno-grafičko
rješenje knjige
- Istorijski presjek
štampe
61
1.2.9. FOTOGRAFIJA I FILM
1. Naziv predmeta: FOTOGRAFIJA I FILM
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
40
52
32
20
72
72
92
52
144
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja vrijednosti fotografije i
filma.
- Upoznavanje sa istorijskim razvitkom fotografije i filma.
- Upoznavanje uticaja fotografije na umjetničke medije 20. vijeka.
- Upoznavanje uticaja filma na razvoj umjetnosti.
- Poznavanje umjetničkih pravila koja se koriste kod fotografije kao umjetničkog
medija.
- Razvijanje sposobnosti vizuelnog zapažanja likovnih vrijednosti u pojedinim
filmskim ostvarenjima.
- Upoznavanje sa vrstama fotografije i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
- Upoznavanje sa filmskim žanrovima i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
- Razvijanje kreativnosti i analitičkog prosuđivanja kvaliteta umjetničkog djela.
- Sticanje samopouzdanja u radu.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
62
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Hronologija fotografije
- Razvija analitičnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
hronološke periode
hronološki
u nastanku
nastanak i razvoj
fotografije
fotografije
- Vrednuje uticaj
- Obrazlaže uticaj
fotografije na
fotografije na
umjetnost XX
umjetnost u XX
vijeka
vijeku
- Prepoznaje djela
- Nabraja istaknute
istaknutih autora i
autore fotografije i
vrijeme njihovog
opisuje njihova
nastanka
djela
- Navodi vrste
fotografije i
njihove
karakteristike
Snimanje
- Razvija kreativnost
- Razlikuje
- Upoznaje
fotografsku
fotografsku
opremu:
opremu:
foto kamera
foto kamera
objektiv
objektiv
svjetlost i
svjetlost i
prelamanje
prelamanje
film
film
prateći pribor pri
prateći pribor pri
snimanju
snimanju
snima geometrijske
objašnjava proces
oblike u crno
snimanja.
bijeloj tehnici
demonstrira
snimanje
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Reprodukcije
fotografija
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Reprodukcije
fotografija
- Foto laboratorija
- Fotografski studio
- Analogni foto
aparat
Vježbe:
- Snimanje mrtve
prirode sastavljene
od geometrijskih
oblika u crno
bijeloj tehnici
Vježbe:
- Snimanje mrtve
prirode sastavljene
od upotrebnih
geometrijskih
oblika u crno
bijeloj tehnici
Vježbe:
- Snimanje crno
bijele fotografije i
fotografije u boji
na temu po
slobodnom izboru
63
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Laboratorijski process razvijanja fotografija
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje
opažanja
laboratorijsku
laboratijsku
- Razvija kreativnost
opremu
opremu za
- Razvija sposobnost
- Razlikuje opremu
razvijanje
za timski rad
studija
fotografija
- Razvija film i crno- Upoznaje opremu
bijele fotografije
studija
- Skenira fotografije
- Demonstrira
- Obrađuje
laboratorijski
fotografije
proces razvijanja
elektronski uz
filma i crno-bijelih
upotrebu
fotografije
kompjuterskih
- Objašnjava
programa
upotrebu skenera i
računara u obradi
fotografije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
- Foto laboratorija
- Fotografski studio
- Analogni foto
aparat
Vježbe:
- Razvijanje
fotografskog filma i
izrada kontakt
kopija
Vježbe:
- Razvijanje crno –
bijelih fotografija
Vježbe:
- Obrađivanje
fotografije uz
upotrebu
kompjuterskih
programa
Uvod u film
- Razvija sposobnost
- Vrednuje film kao
- Upoznaje se sa
kritičkog
osnovno sredstvo
pojmom filma kao
prosuđivanja
masovne
vizuelnom
komunikacije
umjetnošću i
- Razlikuje
osnovnim
industrijsku,
sredstvom masovne
privrednu i
komunikacije
umjetničku
- Upoznaje se sa
vrijednost filma
filmom kao
- Razlikuje
industrijskom i
tehničke,
privrednom
psihološke,
djelatnošću
estetske,
- Opisuje tehničke,
sociološke i
psihološke,
umjetničke
estetske,
osobine filma
sociološke i
umjetničke osobine
filma
Pregled istorije kinematografije do pojave tona
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje I opisuje
opažanja
hronološke periode
hronološki nastanak
- Razvija
u razvoju filma do
filma do pojave
analitičnost
pojave tona
tona
- Razlikuje filmske
- Upoznaje istoriju
žanrove do pojave
kinematografije do
64
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Filmska kolekcija
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Filmska kolekcija
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
pojave tona
- Nabraja i opisuje
žanrove filmova do
pojave tona
- Nabraja istaknute
autore i upoznaje
njihova djela
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
tona
- Razlikuje i
analizira djela
istaknutih autora
65
Preporuke za
izvođenje nastave
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
izvođenje nastave
učenik
učenik
učenik
Razvoj zvučnog filma
- Razvija
- Upotreba računara,
- Upoznaje I opisuje - Vrednuje
analitičnost
Interneta i
pronalazak i
hronološki razvoj i
projektora
upotrebu zvuka u
karakteristike filma
- Filmska kolekcija
filmskoj industriji
od pojave tona do
- Uočava
drugog svjetskog
Vježbe:
karakteristike
rata
- Prikaz i analiza
zvučnog filma
- Objašnjava uticaj
jednog djela po
- Analizira istoriju
zvučnog filma na
izboru učenika
zvučnog filma
umjetnost
- Vrednuje uticaj
- Upoznaje razvoj i
zvučnog filma na
karakteristike
umjetnost za
zvučnog filma za
vrijeme Drugog
vrijeme Drugog
svetskog rata
svjetskog rata
- Razlikuje i
- Nabraja istaknute
analizira djela
autore i upoznaje
istaknutih autora
njihova djela od
od pojave tona do
pojave tona do
završetka Drugog
završetka Drugog
svjetskog rata
svjetskog rata
- Objašnjava uticaj
filma na društvene
promjene
Počeci i rađanje kinematografije na tlu Crne Gore i zemljama u okruženju
- Upotreba računara,
- Razvija
- Upoređuje prve
- Opisuje nastanak i
Interneta i
analitičnost
filmske projekcije
razvoj
projektora
nastale na tlu
kinematografije na
- Filmska kolekcija
Crne Gore sa
tlu Crne Gore
zemljama u
- Upoznaje i opisuje
Vježbe:
okruženju
nastanak
- Prikaz i analiza
- Razlikuje i
kinematografije u
jednog crnogorskog
analizira djela
zemljama u
djela po izboru
istaknutih
okruženju
učenika
crnogorskih autora
- Navodi
I autora zemalja iz
karakteristike
Vježbe:
okruženja
crnogorskog filma i
- Prikaz i analiza
filmova zemalja u
jednog djela
okruženju
zemlje iz okruženja
- Nabraja istaknute
po izboru učenika
autore i upoznaje
njihova djela u
Crnoj Gori i
zemljama
okruženja
Svjetska kinematografija poslije Drugog svjetskog rata
- Upoznaje razvoj i
karakteristike
kinematografije
- Upoređuje
kinematografiju
zemalja Evrope i
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija analitičnost
66
- Upotreba
računara,Interneta
i projektora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
poslije Drugog
svjetskog rata
- Opisuje ulogu filma
na umjetnost u
poslijeratnom
periodu u Evropi
- Objašnjava uticaj
poslijeratnog filma
na društvena
dešavanja
- Nabraja istaknute
autore i upoznaje
njihova djela
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
SAD u posleratnom
periodu
- Vrednuje ulogu
filmske umjetnosti
na umjetnost
poslije Drugog
svjetskog rata
- Analizira uticaj
pojedinih djela na
društvena
dešavanja poslije
Drugog svjetskog
rata
- Razlikuje i analizira
djela istaknutih
autora poslije
Drugog svjetskog
rata
Preporuke za
izvođenje nastave
- Filmska kolekcija
Vježbe:
- Prikaz i analiza
jednog djela
nastalog poslije
Drugog svjetskog
rata
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- S. J. Schneider, 1001 film koji svakako trebate pogledati, Stanek, Varaždin, 2004.
- D. Štojanović, Leksikon filmskih teoretičara, Beograd, 1991.
- D. A. Kuk, Istorija filma I, Clio, Beograd, 2005.
- D. A. Kuk, Istorija filma II, Clio, Beograd, 2005.
- D. A. Kuk, Istorija filma III, Clio, Beograd, 2005.
- V. Mojsilović, Fotografija od ideje do realizacije, Tehnička knjiga, Beograd, 1976.
- Time-life Books, Velika knjiga o fotografiji, Prosvjeta, Zagreb, 1979.
- M. Fizi, Fotografija – teorija, praksa, kreacija, Grafički zavod Hrvatske, Zagreb
1982.
- D. Kažić, Elementarna tehnika fotografije, Beograd, 1973.
- H. Gernsheim, Fotografija sažeta istorija, Beograd, 1973.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Fotografski studio, foto labaratorija, analogni fotoaparat, digitalni fotoaparat,
projektor, TV, upotreba računara i interneta, skener, filmska kolekcija.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: u drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 6, a najviše 10
praktičnih radova, a u trećem razredu najmanje 4, a najviše 6 praktičnih radova
u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
67
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Digitalna fotografija
- Digitalna fotografija
- Istaknuti predstavnici
fotografije i karakteristike
njihovih djela
- Kompjuterski programi
- Istorija umjetnosti
- Grafički programi
68
Znanja
- Osnovi digitalne
fotografije
- Istorijski presjek
fotografije
- Adobe Photoshop
1.2.10. PISMO
1. Naziv predmeta: PISMO
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
26
15
46
57
72
72
41
103
144
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa mogućnostima primjene slova u savremenom dizajnu.
- Razvijanje likovno estetskog smisla o vizuelnim vrijednostima slova u zadacima
industrijskog oblikovanja.
- Poznavanje karakteristika različitih vrsta pisma.
- Poznavanje uslova za nastanak pojedinih vrsta pisma.
- Razvijanje smisla za korišćenje pisma u tipografskim rješenjima vizuelnog
identiteta.
- Razvijanje kreativnosti i analitičkog prosuđivanja kvaliteta umjetničkog djela.
- Sticanje samopouzdanja u radu.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
69
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Postanak i razvoj pisma
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
opažanja
hronološke periode
hronološki
u nastanku i
nastanak i razvoj
razvoju pisma
pisma
- Vrednuje ulogu
- Definiše ulogu
pisma u sredstvima
pisma u sredstvima
masovne
masovne
komunikacije
komunikacije
Vrste pisma
- Nabraja vrste
pisma
- Objašnjava
karakteristike
različitih vrsta
pisma:
slikovno,
egipatsko,
klinasto,
kinensko pismo,
fonetsko pismo,
gotiku
- Definiše razlike
između vrsta
pisama
- Demonstrira izradu
glinenih i gipsanih
pločica sa
urezanim
znakovima
- Demonstrira izradu
papira i pribora za
pisanje od pera,
trske i drvenih
štapića
- Razvija
kreativnost
- Razvija preciznost
i sigurnost u radu
- Razlikuje vrste
pisama i njihove
karakteristike:
slikovno,
egipatsko,
klinasto,
kinensko pismo,
fonetsko pismo,
goticu
- Pravi glinene i
gipsane pločiče
- Urezuje znakove na
glinenim i gipsanim
pločicama
- Pravi papir i pribor
za pisanje od pera,
trske i drvenih
štapića
- Oblikuje riječ i
znak od vrsta
pisma na
napravljenom
papiru
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Upotreba
računara,
Interneta i
projektora
- Peć za pečenje
gline, gips, trska,
pera, tuš
- Sita za ručno
pravljeni papir,
presa
- Repromaterijal za
pravljenje papira
Vježbe:
- Pravljenje
glinenih i gipsanih
pločica i
urezivanje
znakova
Vježbe:
- Pravljenje papira i
pribora za pisanje
od pera, trske i
drvenih štapića
Vježbe:
- Oblikovanje
vizuelnog
identiteta firme
uz upotrebu
elemenata iz
zadatog pisma
Osnovi kaligrafije
- Upoznaje i opisuje
hronološki nastanak
i razvoj kaligrafije
- Objašnjava sistem
- Razvija
kreativnost
- Razvija preciznost
u radu
- Razlikuje
hronološke
periode u
nastanku i razvoju
70
- Upotreba
računara,
Interneta i
projektora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
pisanja kaligrafskih
znakova
- Demonstrira
kaligrafsko pisanje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija sposobnost
logičkog
razišljanja
Formativni ciljevi
učenik
kaligrafije
- Uočava na
primjerima
karakteristike
kaligrafskog
sistema pisanja
znakova
- Pravi kaligrafske
znakove
- Pravi kombinacije
kaligrafskih
znakova i vrsta
pisama
Preporuke za
izvođenje nastave
- Kaligrafska pera
Vježbe:
- Izrada kaligrafskih
znakova po
slobodnom izboru
(kaligrafska pera,
četkica, tuš, crnobijelo rješenje i
rješenje u boji)
Vježbe:
- Izrada
kombinacija
kaligrafskih
znakova i vrsta
pisama na temu
po slobodnom
izboru
71
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Inicijali u pismu
- Objašnjava značaj
inicijala u
korišćenju pisma
- Objašnjava
karakteristike
inicijala
- Demonstrira izradu
inicijala
- Upoznaje različite
mogućnosti
kombinovanja
inicijala i teksta
Formativni ciljevi
učenik
- Uočava
karakteristike
inicijala
- Vrši komparaciju
između inicijala i
teksta
- Izrađuje inicijale
- Analizira vizuelno –
likovnu vrijednost
izrađenih rješenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
kreativnost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Upotreba
računara,Interneta
i projektora
Vježbe:
- Izrada inicijala za
knjigu dječijih
priča (u pozitivu,
negativu, reljefu,
sa kolor detaljima)
Vježbe:
- Izrada inicijala na
temu po slobodnom
izboru(tuš,
tempera, četkica,
pera)
Tipovi i razvoj slova
- Upoznaje i opisuje
hronološki
nastanak i razvoj
slova
- Nabraja tipove
slova i njihove
karakteristike
- Objašnjava razlike
između vrsta slova
- Objašnjava način
izrade
kompozicije od
slova
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Razlikuje
hronološke
periode u
nastanku i razvoju
slova
- Razlikuje tipove
slova i njihove
karakteristike
- Izrađuje
kompoziciju od
crteža različitih
vrsta slova sa
dodatkom linija ili
bojanih detalja
Konstrukcija slovnog znaka
- Uočava
- Definiše slovni
karakteristike
znak
slovnog znaka
- Navodi
- Pravi konstrukciju
karakteristike
slovnog znaka
slovnog znaka
serifnog pisma
- Ilustruje princip
- Pravi konstrukciju
konstruisanja
slovnog znaka
slovnog znaka
bezserifnog pisma
- Demonstrira izradu
slovnog znaka
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrada kompozicije
od crteža različitih
vrsta slova sa
dodatkom linija ili
bojanih detalja
(tuš, pero,
tempera)
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija preciznost
i sigurnost u radu
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrada konstrukcije
slovnog znaka
serifnog
pisma(format
20x20 cm olovka,
tuš i pero)
72
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Izrada konstrukcije
slovnog znaka
bezserifnog pisma
(format 20x20 cm
olovka, tuš i pero)
Font
- Definiše font
- Navodi vrste
fontova i njihove
karakteristike
- Ilustruje različite
vrste fontova
- Demonstrira
konstruisanje
fontova
- Objašnjava
korišćenje
kompjutera u
elektronskoj obradi
idejnih rješenja
fonta
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija
kreativnost
- Uočava razliku
između vrsta
fontova
- Kreira font
- Upotrebljava font u
ručnoj izradi
vizuelnog
identiteta
- Skenira i
kompjuterski
obrađuje gotova
rješenja fonta
- Izrađuje font
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrada fonta po
izboru, (tuš, pero,
tempera)
Vježbe:
- Izrada vizuelnog
identiteta
preduzeća
elektronskim
putem, uz
upotrebu izrađenog
fonta
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- E. Bauen, Kaligrafija – tehnike, pribor i projekti za savladivanje kaligrafije,
Mladinska knjiga, Beograd, 2008.
- M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- M. Jovanović, Tehnologija olovnog slova, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1988.
- V. Konstantinović, Osnovi grafičke tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd,1988.
- R. Bugerski, Pismo, Čigoja, Beograd, 1997.
- D. Pantić, Fontovi u windows okruženju, CET, 2000.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, projektor, računar,skener,
Internet, peć za pečenje gline, gips, trska, pera, tuš, sita za ručno pravljeni
papir, presa, repromaterijal za pravljenje papira
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: U drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 5 ,a najviše 8 praktičnih
radova, a u trećem razredu najmanje 9, a najviše 12 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
73
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Vrste pisama
- Vrste pisama u službi
plakata
- Kaligrafija
- Istorija umjetnosti
- Plakat
- Pismo kroz istoriju
- Vrste pisama
- Tipografija
- Inicijali
- Grafičke komunikacije
- Kaligrafski sistem
pisanja
- Vizuelni identitet
74
1.2.11. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
1. Naziv predmeta: GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
32
26
32
90
Ukupno
72
72
132
276
40
46
100
186
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja dizajna knjige.
- Sticanje znanja o osmišljavanju projekta knjige.
- Razvijanje kreativnosti u okviru knjige kao likovno grafičkog proizvoda.
- Razvijanje kreativnosti u okviru dizajniranja proizvoda u novinaskom izdavaštvu.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
75
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Projekat knjige
- Razvija sposobnost
- Razlikuje vrste
- Definiše pojam
opažanja
knjiga
knjige
- Razvija kreativnost
- Razlikuje djelove
- Nabraja vrste
- Razvija likovno
knjige i njihove
knjiga
razmišljanje
funkcije
- Nabraja djelove
- Izrađuje likovnoknjige i upoznaje
grafičko rješenje
njihove funkicije
korica knjige
- Upoznaje načine
grafičkog
oblikovanaja knjige
- Upoznaje proces
realizacije knjige
Tipografsko rješenje korica knjige
- Upoređuje vrste
- Navodi načine
tipografskih
tipografskog
rješenja korica
rješenja korica
knjige
knjige
- Izrađuje
- Objašnjava
tipografsko
tipografska rešenja
rješenje korica
korica knjige
knjige(1 do 2 boje)
iz oblasti:
beleteristike,
stručne knjige,
poezije
- Razvija kreativnost
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje
projektora
- Posjeta biblioteci i
sajmu knjiga
Vježbe:
- Izrada likovnografičko rješenje
korica knjige na
temu po slobodnom
izboru
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje
projektora
- Skener
- Posjeta biblioteci i
sajmu knjiga
Vježbe:
- Realizovanje
procesa
tipografskog
oblikovanja korica
knjige
Likovno-grafičko rješenje korica knjige
- Razlikuje vrste
- Upoznaje načine
likovno grafičkih
likovno-grafičkog
rešenja knjige
rješenja korica
- Crta likovnoknjiga
grafička rješenja
- Ilustruje likovnokorica knjige iz
grafičko rješenje
oblasti:
korica knjige
beleteristike
stručne knjige
poezije
- Realizuje likovnografička rješenja
korica knjige
- Upoređuje likovnografička rješenja
korica knjiga
- Razvija analitičnost
- Razvija kreativnost
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima
- Istraživanje preko
interneta, stručne
eskurzije
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkih
rješenja korica
knige iz oblasti:
Beleteristike,
stručne knjige,
poezije
76
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Likovno grafičko rješenje kompleta knjiga
- Osmišljava likovno- Definiše osnove
grafičko rješenje
edicije izdanja
kompleta knjiga
knjiga
- Realizuje likovno
- Upoznaje
grafičko rješenje
mogućnosti
kompleta knjiga
likovno-grafičkg
- Analizira likovnorješenja kompleta
grafičko rješenje
knjiga
komleta knjiga
- Upoznaje
- Izrađuje idejna
mogućnosti I način
rješenja
korišćenja
elektronski
kompjutera u
koristeći
elektronskoj obradi
kompjuterske
idejnih rješenja
programe
kompleta knjiga
Likovno grafičko rješenje knjige za djecu
- Osmišljava i crta
- Opisuje osnove i
likovno-grafičko
karakter dječije
rješenje korice
knjige
knjige za djecu
- Ilustruje likovno- Osmišljava i crta
grafičko rješenje
likovno-grafičko
knjige za djecu
rješenje spoljnih
- Upoznaje
djelova knjge za
mogućnosti
djecu
korišćenja
- Osmišljava i crta
kompjutera u
likovno-grafičko
elektronskoj obradi
rješenje
idejnih rješenja
unutrašnjih djelova
dječje knjige
knjige za djecu
- Oblikuje projekat
knjige za djecu
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija kreativnost
- Razvija sigurnost i
samopouzdanje
- Posjeta likovnim
galerijama i
bibliotekama
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja kompleta
knjiiga
- Razvija kreativnost
- Razvija sigurnost i
samopouzdanje
- Posjeta
bibliotekama i
muzejima
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja korice
dječje knjige
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja
unutrašnjih djelova
dječje knjige:
omot,
korice,
forzec,
nulti tabak,
četiri folio strane
Dnevna i periodična problematika u novinskom izdavaštvu
- Razvija sposobnost
- Razlikuje vrste
- Navodi vrste
opažanja
novinskih izdanja
novinskih izdanja:
- Razvija kreativnost
- Osmišljava i crta
dnevno izdanje,
zaglavlje dnevnog
revijalno
novinskog izdanja
izdanje
- Oblikuje naslovnu
- Opisuje i ilustruje
stranu dbevnog
različita likovno77
- Istraživanje preko
Interneta
- Upotreba računara
- Korišćenje
projektora
- Posjeta sajmu
knjiga
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
grafička rješenja
novinskih izdanja
- Upoznaje
mogućnosti
korišćenja
kompjutera u
elektronskoj obradi
idejnih rješenja
novinskih izdanja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
novinskog izdanja.
- Osmišljava i crta
zaglavlje revijalnog
novinskog izdanja
- Oblikuje naslovnu
stranu revijalnog
novinskog izdanja
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja dnevnog
novinskog izdanja:
zaglavlje,
naslovna strana,
folio odnos dvije
strane
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja revijalnog
novinskog izdanja:
zaglavlje,
naslovna strana,
sadražaj
78
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Likovno grafičko rješenje monografije
- Razvija analitičnost
- Razlikuje vrste
- Upoznaje vrste
monografija
monografiskih
- Razvija sposobnost
- Objašnjava načine
izdanja
opažanja
likovno-grafičkog
- Analizira likovno- Razvija kreativnost
rješenja
grafičko rješenje
monografije
monografije
- Upoznaje
- Oblikuje likovnomogućnosti
grafički
korišćenja
monografsko
kompjutera u
izdanje knjige
elektronskoj obradi - Projektuje i
idejnih rješenja
izradjuje
monografije
kompletan projekat
monografskog
izdanja knjige
- Pravi maketu
monografske knjige
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
Likovno grafičko rješenje bibliofilske knjige
- Razvija analitičnost
- Izrađuje likovno- Opisuje karakter
grafičko rješenje
bibliofilske knjige
- Razvija sposobnost
bibliofilske
- Ilustruje različita
opažanja
knjige(slobodan
likovno-grafička
- Razvija kreativnost
izbor crtačkog i
rješenja
slikarskog
bibliofilske knjige
materijala, kolaž)
- Upoznaje
- Pravi maketu
mogućnosti
bibliofiloske knjige
korišćenja
- Izradjuje
kompjutera u
kompletan projekat
elektronskoj obradi
bibliofilskog
idejnih rješenja
izdanja knjige
bibliofilske knjige
- Analizira likovnografičko rješenje
bibliofilske knjige
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
koristeći
kompjuterske
79
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjeta likovnim
galerijama ,
muzejima i sajmu
knjiga
- Istraživanje preko
interneta, stručne
eskurzije
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja korice
monografije
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja
unutrašnjih djelova
monografije:
omot,
korice,
forzec,
nulti tabak,
četiri folio strane
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima
- Istraživanje preko
Interneta
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja korice
bibliofilske knjige
Vježbe:
- Realizovanje
likovno-grafičkog
rješenja
unutrašnjih
dijelova bibliofilske
knjige:
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
programe
Preporuke za
izvođenje nastave
omot,
korice,
forzec,
nulti tabak,
četiri folio strane
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Grozdanic, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- M R. Vasiljević, Dizajn, 2. izdanje, Elit, Beograd, 1997.
- M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić, Grafički dizajn, kreacija za tržište, - (drugo
dopunjeno izdanje), Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- Grupa autora, Priprema grafičke proizvodnje I i II, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1990.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektor, skener
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: U drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 8, a najviše 20
praktičnih radova. U trećem razredu najmanje 8 ,a najviše 16 praktičnih radova,
a u četvrtom razredu najmanje 2, a najviše 4 praktična rada u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Likovno grafičko rješenje
knjige za djecu
- Likovno grafička rješenja u
novinskom izdavaštvu
- Likovno grafičko rješenje
monografije
- Likovno grafičko rješenje
bibliofilske knjige
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Grafički programi
80
Znanja
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Adobe InDesigne
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
- Likovno grafičko rješenje
knjige za djecu
- Likovno grafička rješenja u
novinskom izdavaštvu
- Likovno grafičko rješenje
monografije
- Likovno grafičko rješenje
bibliofilske knjige
- Likovno grafičko rješenje
knjige za djecu
- Likovno grafička rješenja u
novinskom izdavaštvu
- Likovno grafičko rješenje
monografije
- Likovno grafičko rješenje
bibliofilske knjige
- Likovno grafičko rješenje
knjige za djecu
- Likovno grafička rješenja u
novinskom izdavaštvu
- Likovno grafičko rješenje
monografije
- Likovno grafičko rješenje
bibliofilske knjige
Predmet
Znanja
- Ilustracija
- Ilustraovani materijal
- Primjena ilustracije u
dizajnu
- Pismo
- Font
- Osnovi kaligrafije
- Tipografija
- Tipografija i kaligrafija
u oblasti knjige
- Tipografija u službi
novinskih izdanja
81
1.2.12. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
1. Naziv predmeta: GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
20
38
30
88
Ukupno
72
108
99
279
52
70
69
191
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja u grafičkom
komuniciranju.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje znanja u kreiranju idejnog rješenja proizvoda široke potrošnje, vizuelnog
identiteta, u heraldici i filateliji.
- Razvijanje smisla za prenošenje informacija putem tipografije , kompozicije,
fotografije, znaka i simbola u oblasti vizuelnih komunikacija.
- Upoznavanje mogućnosti realizacije navedenih proizvoda.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
82
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u pojam grafičkih komunikacija
- Razvija analitičnost
- Analizira pojam
- Definiše pojam
grafičkih
grafičkih
komunikacija
komunikacija
- Razlikuje vrste
- Upoznaje i opisuje
grafičkog
načine grafičkog
komuniciranja
komuniciranja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara i
Interneta
Vježbe:
- Na primjerima
vrednuje likovni
kvalitet grafičkog
dizajna
Idejno rješenje oglasa, komercijalnog omota, kese, poslovne fascikle
- Razvija kreativnost - Upotreba računara i
- Razlikuje vrste
- Definiše načine
likovno grafičkih
Interneta
likovno grafičkog- Stiče
rešenja oglasa,
- Upotreba skenera
rešenja oglasa,
samopouzdanje i
komercijalnog
- Korišćenje
komercijalnog
sigurnost
omota, poslovne
projektora
omota, poslovne
fascikle, kese
fascikle
- Realizuje
Vježbe:
- Objašnjava načine
tipografsko
- Izrada tipografskog i
likovno-grafičkih
rješenja oglasa,
likovno grafičkog
rješenja
komercijalnog
rješenja oglasa
komercijalnog
omota, poslovne
oglasa, omota,
fascikle i kese
Vježbe:
kese, poslivne
- Izrađuje idejna
- Izrada tipografskog i
fascikle
rješenja
likovno grafičkog
- Upoznaje
elektronski
rješenja
mogućnosti
korišćenjem
komercijalnog
korišćenja
kompjuterskih
omota
kompjutera u
programa
elektronskoj obradi
Vježbe:
idejnih rješenja
- Izrada tipografskog i
likovno grafičkog
rješenja poslovne
fascikle
Vježbe:
- izrada tipografskog i
likovno grafičkog
rješenja kese
Vrijedonosni papiri, poštanska marka, diploma, ex-libris
- Razvija analitičnost
- Razlikuje vrste
- Definiše načine
likovno grafičkih
kreiranja likovno- Stiče
rešenja
grafičkog rješenja
samopouzdanje i
vrijedonosnih
vrijedonosnih
sigurnost
papira, poštanskih
papira, poštanske
marki, diploma,
marke, diplome,
ex-librisa
ex-libris-a
- Izrađuje likovno- Objašnjava načine
grafičko rješenje:
likovno-grafičkih
vrijedonosni papir
rješenja
83
- Posjeta
filatelističkim
izložbama
- Istraživanje preko
Interneta
- Korišćenje
projektora i skenera
Vježbe:
- Izrada tipografskog i
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
vrijedonosnog
papira, poštanske
marke, diplome,
ex-librisa
- Upoznaje
mogućnosti
korišćenja
kompjutera u
elektronskoj obradi
idejnih rješenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
poštanska marka
(serija)
diploma
ex-libris
- Upoređuje likovnografička rješenja
vrijedonosnih
papira, poštanskih
marki, diploma,
ex-librisa
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Piktogram, heraldika
- Osmišljava i crta
- Definiše osnove
likovno-grafičko
piktograma i
rješenje
heraldike
piktograma i grba
- Upoznaje različite
koristeći se
mogućnosti
heraldičkim
likovno-grafičkg
pravilima
rješenja
- Analizira likovnopiktograma i grba
grafičko rješenje
- Upoznaje
piktograma i grba
mogućnosti
- Izrađuje idejna
korišćenja
rješenja
kompjutera u
elektronski
elektronskoj obradi
korišćenjem
idejnih rješenja
kompjuterskih
programa
Preporuke za
izvođenje nastave
likovno grafičkog
rješenja
vrijednosnih papira
Vježbe:
- Izrada tipografskog i
likovno grafičkog
rješenja poštanske
marke
Vježbe:
- Izrada tipografskog i
likovno grafičkog
rješenja diplome
- Vježbe:
- Izrada tipografskog i
likovno grafičkog
rješenja Ex – librisa
- Razvija analitičnost
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara i
Interneta
- Korišćenje
projektora i skenera
Vježbe:
- Izrada likovno
grafičkog rješenja
piktograma
- Vježbe:
- Izrada likovno
grafičkog rješenja
serije piktograma
Vježbe:
- Izrada likovno
grafičkog rješenja
grba
84
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uloga grafičkog dizajnera u dizajniranju robe široke potrošnje
- Razvija sposobnost
- Analizira ulogu
- Navodi vrste robe
opažanja
grafičkog dizajnera
široke potrošnje
- Razvija
dizajniranju robe
- Objašnjava ulogu
samopouzdanje i
široke potrošnje
grafičkog dizajnera
sigurnost
u dizajniranju robe - Vrednuje dizajn
- Razvija
postojećih
široke potrošnje
komunikativnost
proizvoda robe
- Razvija osjećaj za
široke potrosnje
estetiku
Likovno-grafičko rješenje ambalaže
- Razlikuje vrste
- Definiše vrste
ambalaže
ambalaže u
- Osmišljava i
grafičkom dizajnu
izrađuje likovno- Opisuje i ilustruje
grafičko rješeje:
likovno-grafička
omota za cd,
rešenja ambalaže
etikete za tekstilni
proizvoda robe
proizvod,
široke potrosnje
etikete u hemijskoj
- Upoznaje
industriji,
mogućnosti
etikete i pakovanja
korišćenja
u prehrambenoj
kompjutera u
industriji,
elektronskoj obradi
ambalaže-etikete
idejnih rješenja
za bezalkoholno
piće,
etikete ili
pakovanja za
alkoholno piće,
ambalaže za
parfem
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
programa
- Analizira likovno
grafičko rješenje
ambalaže
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjeta
prodavnicama robe
široke potrošnje
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje
projektora
- Rad po grupama:
vrednovanje i
analiza likovno –
grafičkog kvaliteta
dizajna robe široke
potrošnje
- Istraživanje preko
Interneta
- Upotreba računara
i skenera
- Korišćenje
projektora
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
omota za CD
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
etikete za tekstilni
proizvod
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
etikete u hemijskoj
industriji
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
etikete i pakovanja
u prehrambenoj
industriji
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
ambalaže-etikete
za bezalkoholno i
alkoholno piće
(dizajn, redizajn)
Vježbe:
85
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
ambalaže za
parfem
86
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Vizuelni identitet
- Definiše pojam
vizuelnog
identiteta
- Upoznaje likovnografička rješenja
vizuelnog
identiteta
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razvija analitičnost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Analizira likovnografičko rješenje
vizuelnog
identiteta
Preporuke za
izvođenje nastave
- Istraživanje preko
Interneta
- Korišćenje
projektora
- Rad po grupama:
vrednovanje i
analiza likovno –
grafičkog kvaliteta
vizuelnog
identiteta
Zaštitni znak i logotip
- Kreira i izrađuje
- Definiše pojam
zaštitni znak i
zaštitnog znaka i
logotip
logotipa
- Projektuje i
- Objašnjava
Izrađuje kompletan
mogućnosti
projekat vizuelnog
likovno-grafičkog
identiteta:
rješenja zaštitnog
dizajnira osnovnu
znaka i logotipa
primjenu vizuelnog
- Upoznaje različita
identitieta,
likovno-grafička
dizajnira dodatnu
rješenja zaštitnog
primjenu vizuelnog
znaka i logotipa
identiteta,
- Upoznaje
kreira total dizajn
mogućnosti
- Analizira likovnokorišćenja
grafičko rješenje
kompjutera u
zastitnog znaka i
elektronskoj obradi
logotipa
idejnih rješenja
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
- Razvija analitičnost
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Stiče
samopouzdanje i
sigurnost
- Posjeta likovnim
galerijama
- Istraživanje preko
interneta, stručne
eskurzije
- Korišćenje
projektora i
skenera
Vježbe:
Kkreiranje zaštitnog
znaka i logotipa
Vježbe:
- Kreiranje osnovne
primjene vizuelnog
identita
Vježbe:
- Kreiranje dodatnue
primjene vizuelnog
identita
Vježbe:
- Projektovanje
kompletnog
vizuelnog
identiteta – total
dizajn
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. R. Vasiljević, Dizajn, 2. izdanje, Elit, Beograd 1997.
- M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić, Grafički dizajn: kreacija za tržište, - (drugo
dopunjeno izdanje), Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- M. Neumeir, The Brand Gap ( How to Bridge Distance Between Business Strategy
and Design), Peachpit Press, 2 edition, August 4. 2005.
87
- P. Kotler, Upravljanje marketingom, Mate, Zagreb, 2001.
- B. Kordić, Psihologija – Metode i tehnike u psihologiji i teorijski modeli
psihosocijalne ugroženosti pojedinca, Centar za primijenjenu psihologiju,
Beograd, 2005.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektor i skener.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe : U drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 12, a najviše 22
praktičnih radova. U trećem razredu najmanje 10,a najviše 20 praktičnih radova,
a u četvrtom razredu najmanje 5, a najviše 10 praktičnih radova u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
- Likovno grafičko rješenje
ambalaže
- Likovno grafičko rješenje
poštanske marke
- Likovno grafičko rješenje
logotipa i vizuelnog
identiteta
- Likovno grafičko rješenje
ambalaže
- Likovno grafičko rješenje
poštanske marke
- Likovno grafičko rješenje
logotipa i vizuelnog
identiteta
- Likovno grafičko rješenje
ambalaže
- Likovno grafičko rješenje
poštanske marke
- Likovno grafičko rješenje
logotipa i vizuelnog
identiteta
Predmet
Znanja
- Graficki programi
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Tipografija
- Tipografija u sluzbi
plakata
- Kaligrafija
- Inicijali
- Plakat
- Plakat kao sredstvo
informisanja
- Grafičko rješenje
bilborda
- Formati plakata
88
Znanja
- Likovno grafičko rješenje
postanske marke
- Likovno grafičko rješenje
ambalaže
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Ilustracija
Znanja
- Primjena ilustracije u
dizajnu
89
1.2.13. TIPOGRAFIJA
1. Naziv predmeta: TIPOGRAFIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
10
10
20
Ukupno
72
99
171
62
89
151
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa osnovnim informacijama iz oblasti tipografije.
- Razvijanje osjećaja za tipografske mjere.
- Razvijanje i usavršavanje smisla za prenošenje informacija putem tipografije.
- Razvijanje osjećeja za prenošenje tipografskog znaka u likovni izraz.
- Razvijanje smisla za primjenu tipografije u drugim obastima grafičkog dizajna.
- Razvijanje kreativnosti i likovnog mišljenja.
- Razvijanje ličnosti učenika.
90
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovi tipografije
- Razvija sposobnost
- Upoznaje istorijski - Uočava na
primjerima
razvoj tipografije
opažanja
istorijski razvoj
- Nabraja i opisuje
tipografije
vrste tipografije
- Razlikuje vrste
- Opisuje vrste
tipografije
tipografskih mjera
- Razlikuje
tipografske mjera
Kompozicija tipografskih znakova
- Razvija sposobnost
- Razlikuje vrste
- Definiše pojam
za timski rad
tipografskih
tipografskog znaka
- Razvija kreativnost
znakova
- Opisuje osnovne
- Pravi kompoziciju
vrste tipografskih
dva ili više
znakova:
tiporafskih
- serifni tipografski
znakova sa
znak,
upotrebom
- bezserifni
serifnog ili
tipografski znak
bezserifnog pisma
- Demonstrira
- Pravi kompoziciju
mogućnosti
više tipografskih
komponovanja
znakova sa
tipografskih
određenim
znakova
značenjem
Kaligrafija
- Upoznaje osnove
kaligrafije
- Upoznaje istoriju
ispisivanja
kaligrafskih
znakova
- Prepoznaje na
primjerima
karakteristike
ispisavanja
kaligrafskih
znakova kroz
- Razvija kreativnost
- Razvija preciznost i
sigurnost u radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrada kompozicije
dva ili više
tiporafska znaka sa
upotrebom serifnog
pisma u crno
bijeloj tehnici( tuš,
tempera)
Vježbe:
- Izrada kompozicije
dva ili više
tiporafska znaka sa
upotrebom
bezserifnog pisma
u crno bijeloj
tehnici( tuš,
tempIzrada
kompozicije više
tipografskih
znakova sa
određenim
značenjem uz
korišćenje teksture
u crno bijeloj
tehnici( tuš,
tempera )
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Kaligrafski pribor
Vježbe:
91
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Navodi pribor za
kaligrafsko pisanje:
kaligrafske četkice,
kaligrafska pera
- Demonstrira
kaligrafski sistem
pisanja
Inicijali u tipografiji
- Opisujuje
karakteristike
inicijala
- Upoznaje
mogućnosti
kombinovanja
inicila i teksta
- Objašnjava
upotrebu skenera i
kompjutera u
elektronskoj obradi
inicijala i teksta
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
istoriju
- Razlikuje
kaligrafski pribor
- Izrađuje
kaligrafske fontove
- Izrađuje
kaligrafsku
kompoziciju stiha
ili poslovice
- Razlikuje
karakteristike
inicijala
- Izrađuje inicijale
- Izrađuje
kompoziciju riječi,
stiha ili poslovice
sa odabranim
inicijalom
- Pravi inicijale od
prvih slova svog
imena i
prezimena:
u crno – bijeloj
tehnici,
u pozitivu i
negativu,
u reljefu,
strukturalno,
uz dodavanje boje
- Skenira inicijale
- Obrađuje gotova
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada kaligrafskih
fontova (tuš, pero,
četkica,format A4)
Vježbe:
- izrada kaligrafske
kompozicije stiha
ili poslovice
(kaligrafska pera,
tuš, format A4)
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Izrada likovnog
rješenja inicijala
za knjigu poezije ili
proze (tuš, pero,
tempera, format
A4)
Vježbe:
- Izrada kompozicije
riječi, stiha ili
poslovice sa već
odabranim
inicijalom (tuš,
pero, tempera,
format A4)
Vježbe:
- Izrada inicijala od
prvih slova svog
imena i prezimena:
kolažiranjem
u crno – bijeloj
tehnici,
u pozitivu i
negativu,
u reljefu,
strukturalno,
uz dodavanje boje
Vježbe:
- Obrada gotovih
rješenja
elektronski
korišćenjem
92
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
kompjuterskih
programa
Logotip
- Opisuje osnovne
karakretistike
logotipa
- Navodi upotrebu
logotipa
- Demonstrira izradu
logotipa
- Objašnjava
korišćenje
kompjutera u
elektronskoj obradi
idejnih rješenja
logotipa
- Uočava osnovne
karakteristike
logotipa
- Vrednuje važnost
logotipa
- Izrađuje ručno
logotip
- Skenira i
kompjuterski
obrađuje skicu
logotipa
- Izrađuje logotip
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
Tipografija u službi opreme knjige
- Uočava ulogu
- Objašnjava ulogu
tipografije u
tipografije u službi
opremanju knjige
opreme knjige
- Razlikuje vrste
- Nabraja vrste
pisma
pisma
- Izrađuje
- Ilustruje primjere
tipografsko
tipografskog
rješenje korica za
rješenja korica i
knjigu koristeći:
unutrašnjih
gradaciju,
dijelova knjige
pozitiv i negativ,
- Objašnjava
valer,
upotrebu
šrafuru
kompjutera u
elektronskoj obradi - Izrađuje
tipografsko
tipografije u službi
rješenje
opreme knjige
unutrašnjih
dijelova knjige
- Obrađuje gotova
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
programa
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Ručna izrada
logotipa turističke
organizacije (tuš,
pero,tempere)
Vježbe:
- Elektronska obrada
prethodno
odabrane vježbe
logotipa turističke
organizacije
- Razvija
samokritičnost
- Razvija
kreativnost
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja korica za
knjigu za odabrani
naslov (jednobojno
i višebojno
rješenje, tuš, pero,
tempera,
kolažiranje, A5 ili
B5) koristeći:
gradaciju,
pozitiv i negativ,
valer,
šrafuru
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja
unutrašnjih
dijelova knjige
(jednobojno i
višebojno rješenje,
tuš, pero, tempera,
kolažiranje, A5 ili
B5)
93
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Obrada gotovih
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
94
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Tipografija u službi plakata
- Razlikuje formate i - Razvija kreativnost
- Nabraja formate
plakata
tipografska
- Razvija sposobnost
- Upoznaje i opisuje
rješenja plakata
opažanja
primjere
- Izrađuje
- Razvija svijest za
tipografskog
tipografsko
razumijevanje
rješenja plakata
rješenje plakata
odnosa između
- Objašnjava
- Izrađuje
umjetnosti, prirode
upotrebu
tipografsko
i društva
kompjutera u
rješenje plakata uz
elektronskoj obradi
upotrebu linije,
tipografije u službi
površine i bojenog
plakata
akcenta prikazujući
moć određene
poruke putem
tipografije
- Obrađuje gotova
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja plakata na
temu po
sopstvenom izboru
u crno – bijeloj
tehnici (tuš, pero,
tempera, format
A3)
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja plakata uz
upotrebu linije,
površine i bojenog
akcenta prikazujući
moć određene
poruke putem
tipografije
Vježbe:
- Obrada gotovih
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Tipografija u službi novinskih izdanja
- Razlikuje vrste
- Ilustruje vrste
novinskih izdanja
novinskih izdanja
- Upoređuje
- Navodi i opisuje
primjere
primjere
tipografskih
tipografskog
rješenja novinskih
rješenja novinskih
izdanja
izdanja
- Izrađuje
- Objašnjava
tipografsko
upotrebu
rješenje zaglavlja
kompjutera u
dnevnih ili
elektronskoj obradi
periodičnih
tipografije u službi
novinskih izdanja
novinskih izdanja
- Razvija kreativnost
- Razvija svijest za
razumijevanje
odnosa između
umjetnosti, prirode
i društva
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja zaglavlja
dnevnih ili
periodičnih
novinskih izdanja
uz upotrebu jedne
ili dvije boje
Vježbe:
- Izrada tipografskog
rješenja naslovne
strane dnevnih ili
- Izrađuje
tipografsko
rješenje naslovne
95
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
strane dnevnih ili
periodičnih
novinskih izdanja
uz upotrebu crnobijele i fotografije
u boji
- Obrađuje gotova
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Preporuke za
izvođenje nastave
periodičnih
novinskih izdanja
uz upotrebu crnobijele i fotografije
u boji
Vježbe:
- Obrada gotovih
rješenja
elektronski
korišćenjem,
kompjuterskih
programa
Tipografija i kaligrafija u oblasti bibliofilske
- Prepoznaje
- Opisuje pojam
bibliofilsku knjigu
bibliofilske knjige
- Izrađuje naslovnu
- Ilustruje primjere
stranu bibliofilske
likovnih rješenja
ili art knjige uz
bibliofilske knjige
upotrebu
- Objašnjava
tipografije,
upotrebu
kaligrafije,
kompjutera u
fotografije i
elektronskoj obradi
autorskog crteža
tipografije u službi
- Obrađuje gotova
bibliofilskog
rješenja
izdanja
elektronsk,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
knjige
– Razvija kreativnost
- Razvija svijest za
razumijevanje
odnosa između
umjetnosti, prirode
i društva
R
RazRRRRhgjchdsf
- Upotreba računara,
Interneta, skenera i
projektora
Vježbe:
- Izrada naslovne
strane bibliofilske
ili art knjige uz
upotrebu
tipografije,
kaligrafije,
fotografije i
autorskog crteža
(Format po izboru,
izbor boja i
materijala
neograničen)
- Vježbe:
- Obrada gotovih
rješenja
elektronski,
korišćenjem
kompjuterskih
programa
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- 1000 signs in color, Taschen, 2009.
- M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- D. Đorđević, Tehničko – tehnološka priprema grafičke proizvodnje, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1990.
- M. Kovačević, Savremena tipografija 1, Obrazovni grafički centar, Beograd,
1981.
- M. Jovanović, Tehnologija olovnog slova, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1988.
- D. Pantić, Fontovi u windows okruženju, CET, 2000.
96
- E. Bauen, Kaligrafija – tehnike, pribor i projekti za savladivanje kaligrafije,
Mladinska knjiga, Beograd, 2008.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Upotreba računara i Interneta, skenera i projektora.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: Utrećem razredu učenik mora uraditi najmanje 12, a najviše 16
praktičnih radova, a u četvrtom razredu najmanje 8, a najviše 12 praktičnih
radova u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet
- Pismo u službi tipografije
- Kaligrafija
- Pismo
- Kompjuterski programi
- Grafički programi
- Tipografija i kaligrafija u
oblasti bibliofilske knjige
Ilustracija
- Tipografsko rješenje plakata - Plakat
Znanja
- Vrste pisma
- Kaligrafski sistem
pisanja
- Adobe Photoshop
- Adobe Illustrator
- Adobe In Designe
- Upotreba ilustracije
- Tipografija u službi
plakata
97
1.2.14. PLAKAT
1. Naziv predmeta: PLAKAT
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
10
10
20
Ukupno
72
99
171
62
89
151
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja vrijednosti plakata.
- Upoznavanje sa istorijskim razvitkom plakata.
- Upoznavanje sa vrstama plakata i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
- Upoznavanje uticaja plakata na razvoj umjetnosti.
- Razvijanje smisla za prenošenje informacija putem tipografije , kompozicije,
fotografije, znaka i simbola u oblasti plakata.
- Razvijanje sposobnosti vizuelnog zapažanja likovnih vrijednosti plakata.
- Razvijanje kreativnosti i analitičkog prosuđivanja kvaliteta umjetničkog djela.
- Sticanje samopouzdanja u radu.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
98
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Istorijski razvoj plakata
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
opažanja
hronološke periode
hronološki nastanak
u nastanku plakata
i razvoj plakata
- Vrednuje uticaj
- Objašnjava
plakata na
vrijednost plakata
umjetnost XX
kao posebnog vida
vijeka
likovnog i grafičkog
- Razlikuje vrste
izražavanja
plakata
- Navodi vrste
plakata i njihove
karakteristike
- Obrazlaže uticaj
plakata na
umjetnost u XX
vijeku
Formati plakata
- Razvija sposobnost
- Razlikuje formate
- Definiše pojam
kritičkog
plakata
formata plakata
prosuđivanja
- Izrađuje ručno
- Navodi formate
- Razvija kreativnost
plakate različitih
plakata
formata(A0, B1,
- Ilustruje podjelu
B2)
plakata po
- Skenira i
formatima
kompjuterski
- Objašnjava
obrađuje gotove
korišćenje
ilustracije
kompjutera u
elektronskoj obradi - Izrađuje plakate
različitih formata
idejnih rješenja
elektronski,
plakata u
koristeći
zavisnosti od
kompjuterske
veličine formata
programe
Značaj plakata u savremenim grafičkim komunikacijama
- Razvija kreativnost
- Vrednuje ulogu
- Objašnjava ulogu
plakata u
plakata u
- Razvija
savremenim
savremenim
samopoudanje i
grafičkim
grafičkim
sigurnost u radu
komunikacijama
komunikacijama
- Razvija likovno
- Prepoznaje djela
- Nabraja istaknute
razmišljanje
istaknutih autora
autore plakata i
plakata
opisuje njihova
- Izrađuje plakat,
djela
koristeći
- Opisuje i ilustruje
99
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Upotreba računara
i Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrađivanje plakata
formata A0 od
čistih površina sa
gradacijom tonskih
vrijednosti jedne
boje(Tempera,
format 25x35 cm)
Vježbe:
- Izrađivanje plakata
formata B1 sa
valerskim
rješenjem bijele,
dvije nijanse sive i
crna(Tempera,
format 25x35 cm)
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata formata A0
na temu
apel(Upotreba
teksture kao
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
različita likovnografička rješenja
plakata
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
apstraktne površine
- Izrađuje plakat,
koristeći valer
Preporuke za
izvođenje nastave
podloge, višebojno
rješenje)
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata formata B1
na temu aktuelni
društveni
problem(Upotreba
teksture kao
podloge, višebojno
rješenje)
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata formata B2
na temu filmske ili
pozorišne
umjetnosti(kompon
ovanje adekvatnog
teksta,
posterizacija)
Vježbe:
- Kompjuterska
izrada plakata
odabranog iz
prethodnih vježbi
Plakat kao sredstvo informisanja
- Definiše plakat kao - Upoređuje plakat
sa ostalim
sredstvo
sredstvima
informisanja
informisanja
- Navodi prednosti
- Vrednuje prednosti
plakata kao
plakata kao
sredstva
sredstva vizuelnog
informisanja
informisanja
- Objašnjava
- Izrađuje ručno
korišćenje
plakat kao vrstu
kompjutera u
reklamnog
elektronskoj obradi
materijala
idejnih rješenja
- Skenira skicu
plakata
- Izrađuje plakat
elektronski
(obrađuje
skicu)koristeći
kompjuterske
programe
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Razvija svijest za
razumijevanje
odnosa između
umjetnosti, prirode
i društva
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata kao
reklamnog
materijala(Valersko
rješenje, tri boje
sa upotrebom
medjutonova,
tempera, format
25x35 cm)
Vježbe:
- Kompjuterska
izrada plakata kao
reklamnog
materijala
100
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Tipografsko rješenje plakata
- Vrednuje upotrebu
- Objašnjava
tipografije u
upotrebu
plakatu
tipografije u
- Razlikuje na
plakatu
primjerima
- Ilustruje različita
različita
tipografska
tipografska
rješenja palakta
rješenja plakata
- Objašnjava
- Izrađuje ručno
korišćenje
plakat koristeći
kompjutera u
tipografiju
elektronskoj obradi
- Skenira i
tipografskih
kompjuterski
rješenja
obrađuje gotova
plakata
tipografska
rješenja
- Izrađuje
tipografsko
rješenje plakata
elektronski
koristeći
kompjuterske
programe
Likovno - grafičko rješenje plakata
- Vrednuje upotrebu
- Objašnjava
ilustracije u
upotrebu
plakatu
ilustracije u
- Izrađuje ručno
plakatu
likovno - grafičko
- Ilustruje različita
rješenje plakata
likovno - grafička
- Skenira i
rješenja palakta
kompjuterski
- Objašnjava
obrađuje gotove
korišćenje
ilustracije
kompjutera u
elektronskoj obradi - Izrađuje grafičko
rješenje plakata
likovno - grafičkih
elektronski,
rješenja
koristeći
plakata
kompjuterske
programe
- Upoređuje različite
vrste idejnih
rješenja plakata
Uvod u bilbord kao sredstvo oglašavanja
- Vrednuje ulogu
- Definiše pojam
bilborda kao
bilborda
sredstva
- Objašnjava ulogu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
samopouzdanje i
snalažljivost
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata uz
upotrebu
tipografije na
temu sajma knjiga
ili promocije knjige
Vježbe:
- Kompjuterska
izrada plakata
odabranog iz
prethodne vježbe
- Razvija analitičnost
- Razvija kreativnost
- Razvija likovno
razmišljanje
- Upotreba računara,
Interneta, skenera
i projektora.
Vježbe:
- Ručna izrada
plakata uz
korišćenje
ilustracije rađene
laviranim tušem ili
temperom, tema
po izboru iz oblasti
industrijskog
dizajna
Vježbe:
- Kompjuterska
obrada ručno
izrađenog plakata
iz prethodne
vježbe
- Razvija analitičnost
101
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
oglašavanja u
bilborda kao
savremenim
sredstva
grafičkim
oglašavanja u
komunikacijama
savremenim
komunikacijama
- Ilustruje različita
idejna rješenja
bilborda
Likovno - grafičko rješenje bilborda
- Planira upotrebu
- Objašnjava
ilustracije,
upotrebu
tipografije,
ilustracije,
fotografije i
tipografije,
elemenata
fotografije i
vizuelnih
elemenata
komunikacija
vizuelnih
prilikom izrade
komunikacija
bilborda
prilikom izrade
- Izrađuje likovno
bilborda
grafičko rješenje
- Ilustruje različita
bilborda
likovno - grafička
elektronskim
rješenja bilborda
putem koristeći
- Objašnjava
ilustracijue,
korišćenje
tipografiju,
kompjutera u
fotografiju i
elektronskoj obradi
elemenate
likovno - grafičkih
vizuelnih
rješenja
komunikacija
bilborda
- Analizira likovno grafičko rješenje
bilborda
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
Vježbe:
- Izrada bilborda
elektronskim
putem na temu po
slobodnom izboru
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Š. Fiel, Design XX veka, Taschen, 2001.
- 1000 signs in color, Taschen, 2009.
- M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- C. and P. Fiell, Design of the 20th Century, Taschen, 2005.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
Upotreba računara i Interneta, projektor, skener, licencirani kompjuterski
programi za obradu fotografija i teksta
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u klasifikacionom periodu.
- Vježbe: U trećem razredu učenik mora uraditi najmanje 8, a najviše 12 praktičnih
radova, a u četvrtom razredu najmanje 5, a najviše 8 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
102
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Tipografsko rješenje plakata - Tipografija
- Tipografsko rješenje plakata - Pismo
- Pojam plakata
- Tehnologija štampe
- Funkcija plakata
- Grafičke komunikacije
- Istaknuti predstavnici
plakata i karakteristike
njihovih djela
- Kompjuterski programi
- Istorija umjetnosti
- Grafički programi
103
Znanja
- Tipografija u službi
plakata
- Vrste pisma
- Grafički proizvodi
- Plakat u grafičkim
komunikacijama
- Istorijski presjek
plakata
- Adobe Photoshop
- Adobe Illustrator
- Adobe In Design
1.3. IZBORNI PREDMETI
1.3.1. STRANI JEZIK II
Napomena:
Za strani jezik II koriste se katalozi stranih jezika opšteobrazovnih predmeta sa
fondom časova dva nedjeljno za sve 4 godine – predmetni katalozi su u nadležnosti
Zavoda za školstvo.
104
1.3.2. ŠTAFELAJNO SLIKANJE
1. Naziv predmeta: ŠTAFELAJNO SLIKANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
6
66
6
66
12
132
Ukupno
72
72
144
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje terminologije štafelajnog slikarstva.
- Upoznavanje slikarskog materijala.
- Sticanje osjećaja za boju.
- Sticanje osjećaja za kompoziciju.
- Sticanje osjećaja za veličinu i smjer.
- Razvijanje opažajnih sposobnosti.
- Razvijanje samostalnosti pri radu.
- Razvijanje istraživačkih sposobnosti.
- Razvijanje ličnosti učenika.
- Upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove
upotrebe u svakodnevnom životu.
105
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Pribor i tehnologija tempere
- Upoznaje podjelu i - Razlikuje elemente - Razvija analitičnost
vrste tempera
tehnološkog
i logičko mišljenje
- Navodi tehnološki
sastava tempernih
sastav tempere
boja
Podloga za temperu
- Bira vrstu tempere
- Nabraja i opisuje
i nosioce
- Razvija
pribor i vrste
- Slika jednostavnu
samopouzdanje
podloga za
mrtvu prirodu
- Razvija preciznost
temperu
ahromatskim
- Formira pravilan
- Upoznaje tehniku
postupkom, uz
odnos prema
slikanja temperom
primjenu kjaro –
likovnom
(od svjetlijeg ka
skuro
izražavanju
tamnijem)
- Uočava ritmovanje
tamnog i svijetlog
u funkciji valerskih
ključeva
Valeri
- Razvija preciznost
- Objašnjava odnose - Slika jednostavnu
mrtvu prirodu
svijetlog i tamnog,
- Razvija
uvodeći jednu
njihovo ritmovanje
prilagodljivost
toplu boju,
u funkciji valerskih
- Razvija likovno
razlikuje valerske
intervala, valerskih
razmišljanje
ključeve
ritmova i valerskih
- Slika mrtvu prirodu
akorda
u toplom
kolorističkom
tretmanu
- Slika mtrvu prirodu
sa toplom i hladnim
koloritom
istrajavajući na
linearnoj
perspektivi i
valerskom ključu
prema afinitetu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Atelje sa opremom
za slikanje
- Atelje, mrtva
priroda, štafelaji,
table, kozlići
Vježbe:
- Slikanje
jednostavne mrtve
prirode
ahromatskim
postupkom, uz
primjenu kjaro –
skuro
- Atelje, mrtva
priroda, štafelaji,
table, kozlići
Vježbe:
- Slikanje
jednostavne mrtve
prirode uz
uvođenje jedne
tople boje,
razlikovanje
valerskih ključeva
Vježbe:
- Slikanje mrtve
prirode u toplom
kolorističkom
tretmanu
Vježbe:
- Slikanje mtrve
prirode sa toplim i
hladnim koloritom
istrajavajući na
linearnoj
perspektivi i
valerskom ključu
prema afinitetu
106
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Vazdušna perspektiva
- Slika pejzaž u
- Objašnjava
toplom
vazdušnu
kolorističkom
perspektivu u
tretmanu
funkciji
insistirajući na
pikturalnosti
linearnoj
perspektivi i
valerskom ključu
- Slika pejzaž sveden
na geometrjiske
oblike koristeći se
toplim i hladnim
koloritom,
insistirajući na
vazdušnoj
perspektivi i
valerskim ključem
107
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Rad u prirodi
Vježbe:
- Slikanje pejzaža u
toplom
kolorističkom
tretmanu
insistirajući na
linearnoj
perspektivi i
valerskom ključu
prema afinitetu
Vježbe:
- Skanje pejzaža
svedenog na
geometrjiske
oblike koristeći se
toplim i hladnim
koloritom,
insistirajući na
vazdušnoj
perspektivi i
valerskim ključem
prema afinitetu
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Akvarel
- Nabraja i opisuje
izražajne
mogucnosti
akvarela
- Opisuje tehnološki
sastav akvarela
- Nabraja i opisuje
pribor i vrste
papira za akvare
- Upoznaje način
upotrebe akvarela
- Pojašnjava
upotrebu mrlje i
game u funkciji
pikturalnosti
- Objašnjava
upotrebu vazdušne
perspektive u
funkciji pikturalnog
Gvaš
- Upoznaje tehniku
gvaša
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uočava izražajne
mogucnosti
akvarela
- Razlikuje elemente
tehnološkog
sastava akvarelnih
boja
- Slika mtrvu prirodu
akvarelom,
akcentujući
harmoniju
- Slika mrtvu prirodu
insistirajući na
mrlji, apsolvira
gamu
- Slika pejzaž
akvarelom
- Poštuje principe
kompozicije,
ispravlja greške i
definiše prostor i
materijalizuje
predmete
- Razvija
samopouzdanje.
- Razvija marljivost
- Razvija
interesovanje za
nova saznanja
- Razvija preciznost
- Slika gvašom
pejzaž koristeći
predhodno stečena
znanja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Opremljen atelje,
mrtva priroda
- Rad u prirodi
Vježbe:
- Slikanje mtrve
prirode akvarelom,
akcentujući
harmoniju
Vježbe:
- Slikanje mrtve
prirodu insistirajući
na mrlji
Vježbe:
Sikanje pejzaža
akvarelom
Vježbe:
- Slikanje pejzaža
gvašem
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- L. da Vinči, Traktat o slikarstvu, Beograd, 2000.
- B. Bagnal, Crtanje i slikanje, Mono & Manjana, Beograd, 2008.
- F. Šorlukić, Tehnologija papira, Školska knjiga, Zagreb, 1987.
- J. Fressel, Slikarska tehnologija, Zagreb, 1966.
- K. Hozo, Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali, Svjetlost, Impresum
Sarajevo, 1991.
- N. Brkić, Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije, Univerzitet umetnosti,
Beograd, 1973.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Atelje koji je osvijetljen i prostoran, štafelaji, kozlići, table, mrtva priroda.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se u toku vježbi.
- Vježbe : Za prvi razred učenici su dužni da odrade najmanje 10, a najviše 15
praktičnih radova.
- Za drugi razred učenici su dužni da odrade najmanje 10, a najviše 15 praktičnih
radova.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
108
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- Za prvi razred najmanje 10 praktičnih radova, od kojih 8 moraju biti ocijenjeni sa
pozitivnom ocjenom.
- Za drugi razred najmanje 10 praktičnih radova, od kojih po 8 moraju biti
ocijenjeni sa pozitivnom ocjenom.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani slikar
10. Povezanost predmeta
Znanja
-
Mrtva priroda
Pejzaž
Portret
Figura
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Crtanje i slikanje
109
Znanja
-
Mrtva priroda
Pejzaž
Portret
Figura
1.3.3. PRINCIPI KOMPOZICIJE
1. Naziv predmeta: PRINCIPI KOMPOZICIJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
10
62
10
62
20
124
Ukupno
72
72
144
Teorija:Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe:Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja.
- Upoznavanje sa svjetlošću u okviru likovne umjetnosti.
- Poznavanje glavnih likovnih elemenata i njihovih izražajnih mogućnosti u okviru
cjeline likovnog djela.
- Upoznavanje elemenata komponovanja i njihove primjene.
- Poznavanje teorije likovnog izražavanja.
- Poznavanje forme u okviru likovnog djela.
- Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja.
110
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Elementi kompozicije
- Rrazvija likovno
- Crta liniju i
- Opisuje i
razmišljanje
poznaje linijske
demonstrira liniju
- Razvija analitičnost
mogućnosti
(kao elemenat
- Upotrebljava
kompozicije
termin smjer
- Opisuje i
- Koristi smjer kao
demonstrira smjer
elemenat
- Opisuje i
kompozicije
demonstrira oblik
- Razlikuje i crta
- Opisuje i
oblike
demonstrira
- Razlikuje i crta
teksturu
vrste tekstura
- Opisuje i
- Razlikuje i crta
demonstrira
različite veličine
veličinu
- Razlikuje vrste
- Opisuje i
valera
demonstrira valer
- Analizira boju,
- Opisuje i
pronalazi nijanse,
demonstrira
svjetlinu
miješanje boja i
- Miješa boje
nabraja podjelu
- Razlikuje: organske
boja
i neorganske boje,
tople i hladne,
kontrast boja,
lokalne boje
111
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjeta muzejima,
galerijama, posjeta
pozorištu
- Atelje, mrtva
priroda, štafelaji,
kozlići, table
Vježbe:
- Crtanje linijom
upoznajući linijske
mogućnosti
Vježbe:
- Korišćenje smjera
kao elementa
kompozicije
Vježbe:
- Crtanje i
razlikovanje oblika
Vježbe:
- Crtanje različitih
tekstura i valera
Vježbe:
- Slikanje toplo –
hladnih odnosta i
kontrasta
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Elementi kompozicije
- Uočava repeticiju
Opisuje:
principe
- Koristi u
ponavljanja,
umjetničkom djelu:
alternaciju
repeticiju,
preklapanje i
alternaciju,
preplet
preklapanje
- Opisuje harmoniju i - Koristi u
tipove harmonije
umjetničkom djelu:
- Opisuje harmoniju i
harmoniju,
sličnost
harmoniju i
- Opisuje harmoniju i
sličnost,
funkciju
harmoniju i
- Opisuje harmoniju i
funkciju,
simbole
harmoniju i
- Opisuje kontrast,
simbole,
opisuje gradaciju
kontrast,
- Opisuje:
gradaciju,
dinamiku,
dinamiku,
intervale,
jedinstvo
ritmove,
pokret (nivo
složenosti pokreta)
- Opisuje:
stil i jedinstvo,
jedinstvo i
dominantu,
jedinstvo i
harmoniju,
jedinstvo i
kontrast,
ponavljanje
gradacije i
jedinstva
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Navikava se da
povezuje teoriju i
praksu
Razvija kreativnost i
kreativno mišljenje
- Posjeta muzejima i
galerijama
- Atelje, mrtva
priroda, štafelaji,
kozlići, table
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
repeticije
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
alternacije
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
preklapanja
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
harmonije
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
kontrasta
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
gradacije
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
dinamike
Vježbe:
- Crtanje i slikanje
upotrebom
jedinstva
112
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- R. Mišević, Teorija forme, Beograd, 1989.
- Rudolf, Umjetnost i vizuelno opažanje, Univerzitet umjetnosti, Beograd, 1981.
- Prijić, Pristup likovnom djelu, Školska knjiga, Zagreb, 1979.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Atelje, mrtva priroda, štafelaji, kozlići, table
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se u toku vježbi.
- Vježbe: Minimum urađenih praktičnih radova u toku vježbi (po godini) je 10, a
maksimum 15.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- Minimum 8 pozitivno ocijenjenih praktičnih radova odrađenih u toku vježbi, po
jednoj godini.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani slikar
- Diplomirani slikar primijenjenih umjetnosti
10. Povezanost predmeta
Znanja
-
Linija
Tekstura
Harmonija
Jedinstvo
Harmonija
Tekstura
Linija
Jedinstvo
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Teorija forme
- Crtanje i slikanje
113
Znanja
-
Linija
Tekstura
Harmonija
Jedinstvo
Mrtva priroda
Linija
Figura
Pejzaž
1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN U MODI
1. Naziv predmeta: GRAFIČKI DIZAJN U MODI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
22
20
42
Ukupno
72
66
138
50
46
96
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja grafičko dizajnerskih elemenata u modnom
dizajnu.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje znanja u kreiranju idejnog rješenja modne marke.
- Sticanje znanja o realizaciji elektronske prezentacije kreiraniog proizvoda.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
114
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred:TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnove grafičkog dizajna u modnoj industriji
- Razvija sposobnost
- Na primjerima
- Definiše pojam
opažanja
uočava primjenu
grafičkog dizajna u
grafičkog dizajna u
modnoj industriji
modnoj industriji
- Upoznaje osnove
- Razlikuje oblasti
grafičkog dizajna
grafičkog dizajna
Primjena grafičkog dizajna u modnoj industriji
- Razvija kreativnost
- Razlikuje vrste
- Upoznje načine
likovno grafičkih
likovno grafičkog- Razvija strpljenje i
rešenja u modnom
oblikovanja u
upornost
dizajnu
modnom dizajnu
- Osmišljava likovno
- Objašanjava
– grafička rješenja
primjenu grafičkog
u modnoj industriji
dizajna u modnoj
koristeći:
industriji
ilustraciju,
- Objašnjava
fotografiju,
korišćenje
tipografiju
kompjutera u
elektronskoj obradi - Realizuje likovnografička rješenja u
idejnih rješenja
modnoj industriji
na raznovrsnim
modnim detaljima
koristeći:
ilustraciju,
fotografiju,
tipografiju
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjeta modnim
revijama
- Rad po grupama:
vrednovanje i
analiza primjene
grafičkog dizajna u
modnoj industriji
- Upotreba računara
i Interneta
- Korišćenje skenera
i projektora
- Posjeta modnim
manifestacijama
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
aplikacija na
sportskoj
gardarobi(kape,maj
ce, trenerke,
patike) koristeći:
ilustraciju,
fotografiju,
tipografiju
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
aplikacija na
kežual varijanti
gardarobe (kape,
majce,
džins,suknje,
jakne, košulje,
džemperi)
koristeći:
ilustraciju,
fotografiju,
tipografiju
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
aplkacija na
elegantnoj varijnti
gardarobe(odijela,
115
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
sakoi, kaputi,
haljine, suknje,
pantalone,
kravate, košulje)
koristeći
ilustraciju,
fotografiju,
tipografiju
116
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Kreiranje vizuelnog identiteta modne marke
- Razvija analitičnost
- Analizira likovno- Definiše pojam
grafička rješenja
vizuelnog
- Razvija
poznatih modnih
identiteta u
samokritičnost
brendova
modnoj industriji
- Razvija kreativnost
- Osmišljava likovno- Nabraja poznate
grafička rješenja
modne brendove i
modne marke.
opisuje njihov
Realizuje likovno
vizuelni identitet
grafička rješenja
- Objašnjava likovno
modne marke
grafička rješenja
- Izrađuje idejna
modne marke
rješenja
- Objašnjava
elektronski
korišćenje
korišćenjem
kompjutera u
kompjuterskih
elektronskoj obradi
programa
idejnih rješenja
- Upoređuje
realizovana likovno
grafička rješenja
modne marke sa
poznatim svjetskim
brendovima
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjeta izložbama i
modnim revijama
- Istraživanje preko
Interneta
- Korišćenje
računara,
projektora i
skenera
Vježbe:
- Kreira zaštitni znak
i logotip modne
marke
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
aplkacija na
gardarobi visoke
mode koristeći:
- logotip,
- ilustraciju,
- fotografiju,
- tipografiju
Vježbe:
- Izrada sopstvenog
modnog brenda
Modna marka – total dizajn
- Razlikuje vrste
- Definiše pojam
likovno grafičkih
total dizajna
rešenja modnog
- Upoznaje polje
brenda
koncipiranja total
- Izrađuje likovnodizajna modnog
grafička rješenja
brenda
logotipa
- Ilustruje likovno- Projektuje osnovnu
grafičko rješenje
primjenu vizuelnog
modne marke
identiteta modne
- Objašnjava
marke
korišćenje
- Projektuje dodatnu
kompjutera u
primjenu vizuelnog
elektronskoj obradi
identiteta u modne
idejnih rješenja
marke
- Izrađuje idejna
rješenja
elektronski
korišćenjem
kompjuterskih
- Razvija analitičnost
opažanja
- Razvija
samokritičnost
- Razvija kreativnost
117
- Posjeta izložbama i
modnim revijama
- Istraživanje preko
Interneta
- Korišćenje
projektora,
računara i skenera
Vježbe:
- Kreiranje osnovne
primjene vizuelnog
identita modne
marke
Vježbe:
- Kreiranje dodatne
primjene vizuelnog
identita modne
marke
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
učenik
programa
- Upoređuje
realizovana likovno
grafička rješenja
modne marke sa
poznatim svjetskim
brendovima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Izrada sopstvenog
modnog brenda –
total dizajn
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- T. Dzons i S. Raston, Moda danas, Taschen, Koln, 2007.
- M. Neumeir, The Brand Gap ( How to Bridge Distance Between Business Strategy
and Design, Peachpit Press, 2 edition, August 4, 2005.
- M. R. Vasiljević, Dizajn, 2. izdanje, Elit, Beograd 1997.
- M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić: Grafički dizajn: kreacija za tržište, (drugo
dopunjeno izdanje), Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektori, skener
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: U trećem razredu učenik mora uraditi najmanje 8, a najviše 16 praktičnih
radova, a u četvrtom razredu najmanje 5 ,a najviše 10 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
- Primjena grafičkog dizajna
u modnoj industriji
- Kreiranje vizuelnog
identiteta modne marke
- Modna marka total dizajn
- Primjena grafickog dizajna
u modnoj industriji
- Primjena grafickog dizajna
u modnoj industriji
Predmet
Znanja
- Graficki programi
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Tipografija
- Kompozicija
tipografskih znakova
- Inicijali
- Font
- Vrste pisma
- Pismo
118
Znanja
- Primjena grafičkog dizajna
u modnoj industriji
- Kreiranje vizuelnog
identiteta modne marke
- Modna marka total dizajn
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Graficke komunikacije
119
Znanja
- Likovno graficko resenje
logotipa i vizuelnog
identiteta
1.3.5. DIGITALNA FOTOGRAFIJA
1. Naziv predmeta: DIGITALNA FOTOGRAFIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
15
10
57
62
72
72
25
119
144
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja vrijednosti digitalne
fotografije.
- Upoznavanje uticaja digitalne fotografije na umjetničke medije danas.
- Upoznavanje sa istorijskim razvitkom digitalne fotografije.
- Poznavanje umjetničkih pravila koja se koriste kod fotografije kao umjetničkog
medija.
- Razvijanje sposobnosti vizuelnog zapažanja likovnih vrijednosti na digitalnoj
fotografiji.
- Upoznavanje sa vrstama fotografije i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
- Razvijanje kreativnosti i analitičkog prosuđivanja kvaliteta umjetničkog djela.
- Razvijanje likovnog razmišljanja.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
120
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovi fotografije
- Razvija analitičnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
hronološke periode - Razvija sposobnost
hronološki nastanak
u nastanku
vizuelne
i razvoj fotografije
fotografije
komunikacije
- Nabraja istaknute
autore fotografije i - Prepoznaje djela
istaknutih autora i
opisuje njihova
vrijeme njihovog
djela
nastanka
- Navodi vrste
- Upoređuje različite
fotografije i
vrste fotografije i
njihove
njihove
karakteristike
karakteristike
Hronologija digitalne fotografije
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
- Upoznaje i opisuje
opažanja
hronološke periode
hronološki nastanak
- Prihvata
u nastanku
i razvoj digitalne
tehnološke
digitalne
fotografije
inovacije
fotografije
- Opisuje tehnološki
- Uočava važnost
razvoj digitalne
tehnološkog
foto opreme
razvoja digitalne
- Objašnjava
foto opreme
prednosti i
- Upoređuje
nedostatke
prednosti i mane
digitalne
digitalne
fotografije u
fotografije u
odnosu na klasičnu
odnosu na klasičnu
fotografiju
fotografiju
Digitalna fotografija
- Navodi i upoznaje
foto opremu za
digitalno
fotografisanje:
- digitalni foto
aparat,
- filtere,
- objektive,
- blic,
- memorijske kartice
i čitači kartica,
- foto stativ
- Objašnjava proces
nastanka digitalnog
zapisa
- Upoznaje se sa
opremom studija:
- reflektori,
- Razlikuje foto
opemu za digitalno
fotografisanje
- Koristi foto opremu
za digitalno
fotografisanje
- Razlikuje opremu
studija
- Koristi opremu
studija za digitalno
fotografisanje
- Izvodi digitalno
fotografisanje
- Razvija kreativnost
- Razvija sigurnost u
rdu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Fotografski studio
- Digitalni foto
aparat
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
mrtve prirode u
studiju sastavljene
od geometrijskih
oblika(svjetlost
različitog
intenziteta)
121
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- pozadine,
- studijski foto,
stativi,
- računar
- Demonstrira
digitalno
fotografisanje u
fotografskom
studiju i upotrebu
foto opreme
- Demonstrira
digitalno
fotografisanje u
prirodi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
mrtve prirode u
studiju sastavljene
od gipsanih
odlivaka i draperije
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
enterijera
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
pejzaža
Vježbe:
- Makro
fotografisanje
teksture površine
predmeta
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
grafizma
(apstraktne
kompozicije u
pejzažu)
122
Razred: TREČI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Digitalna fotografija u vizuelnim komunikacijama
- Razvija sposobnost
- Uočava primjenu
- Objašnjava
opažanja
digitalne
primjenu digitalne
- Razvija kreativnost
fotografije u
fotografije u
savremenim
savremenim
vizuelnim
vizuelim
komunikacijama
komunikacijama
- Izvodi digitalno
- Demonstrira
fotografisanje za
digitalno
primjenu u
fotografisanje
vizuelnim
ljudske figure u
komunikacijama
prostoru i pokretu
- Izvodi digitalno
fotografisanje
ljudke figure u
prostoru
- Izvodi digitalno
fotografisanje
ljudske figure u
pokretu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Fotografski studio
- Digitalni foto
aparat
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
portreta u studiju
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
reportažnog
portreta
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
figure u pokretu sa
draperijom
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje
grupe ljudi
Vježbe:
- Digitalno
fotografisanje na
temu po slobodnom
izboru
Kompjuterska obrada digitalne fotografije
- Obrađuje
- Objašnjava
fotografiju u datom
kompjutersku
programu:
doradu digitalne
- koristi alatke,
fotografije u
- koristi filtere,
programu Adobe
- radi sa slojevima
Photoshop:
(layer)
- rad sa alatkama,
- Vrednuje likovni
- paletama,
kvalitet dorađene
- filterima,
fotografije
- slojevima (layer)
- Razvija sposobnost
vizuelne
komunikacije
- Razvija kreativnost
123
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Fotografski studio
- Digitalni foto
aparat
Vježbe:
- Obrada fotografije
jednostavnih
geometrijskih
oblika uz upotrebu
filtera
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Obrada fotografija
pejzaža
kolažiranjem
Vježbe:
Obrada fotografija
portreta
retuširanjem
Vježbe:
- Korišćenje
fotomontaže pri
oradi fotografije
grupe ljudi
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- S. Kelby, Adobe photoshop CS za digitalne fotografije, Biblioteka Kompjuter,
Čačak, 2004.
- V. Mojsilović, Fotografija od ideje do realizacije, Tehnička knjiga, Beograd, 1976.
- Time-life Books, Velika knjiga o fotografiji, Prosvjeta, Zagreb, 1979.
- M. Fizi, Fotografija – teorija, praksa, kreacija, Grafički zavod Hrvatske, Zagreb,
1982.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, projektor, upotreba računara i
Interneta, digitalni foto aparat sa pratećom foto opremom, foto studio
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: u drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 6, a najviše 9 praktičnih
radova, a u trećem razredu najmanje 9, a najviše 12 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
124
10. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Digitalna fotografija
- Fotografija i film
- Istaknuti predstavnici
fotografije i karakteristike
njihovih djela
- Kompjuterski programi
- Istorija umjetnosti
- Grafički programi
125
Znanja
- Istorijski presjek
fotografije
- Osnovi digitalne
fotografije
- Istorijski presjek
fotografije
- Adobe Photoshop
- Adobe Illustrator
- Adobe In Design
1.3.6. VEB GRAFIKA
1. Naziv predmeta: VEB GRAFIKA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
22
20
42
Ukupno
72
66
138
50
46
96
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja grafičko dizajnerskih elemenata u veb dizajnu.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje znanja u kreiranju idejnog rješenja veb sajta.
- Sticanje znanja o realizaciji elektronske prezentacije kreiranog proizvoda.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
126
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Planiranje veb stranice
- Razvija analitičnost
- Definiše pojam veb - Na primjerima
i logičko mišljenje
prepoznaje veb
strane
- Razvija kreativnost
strane
- Navodi sredstva za
- Razlikuje sredstva
likovno-grafičko
za likovno-grafičko
oblikovanje web
oblikovanje veb
strane
strane
- Upoznaje
- Planira korišćenje
mogućnosti
određenih grafičkih
primjene
programa
kompjuterskih
- Koristi šablon za
programa u
planiranje veb
kreiranju veb
strane
straneOpisuje
- Osmišljava veb
interfejs web
stranu
strane i navodi:
menije, palete,
panoe,
prilagođavanje
elemenata ekrana
- Objašnjava načine
korišćenja
elemenata
interfejsa veb
strane
- Upoznaje
mogućnost
primjene šablona
za planiranje veb
strane
- Demonstrira proces
planiranja veb
strane
Likovno - grafičko oblikovanje veb stranice
- Razvija sposobnost
- Razlikuje načine
- Upoznaje načine
opažanja
grafičkog
likovno grafičkog
- Razvija kreativnost
dizajniranja veb
oblikovanja veb
- Razvija peciznost
strane
strane
- Demonstrira proces - Primjenjuje
ilustraciju,
izrade veb strane
fotografiju,
tipografiju i
logotipe u likovno –
grafičkom
oblikovanju veb
strane
- Prilagođava
elemenate ekrana.
- Izrađuje likovno –
127
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
prjektora i
Interneta
- Upotreba skenera
Vježbe:
- Osmišljavanje
koncepta veb
strane umjetnika
Vježbe:
- Koncepti veb
strane preduzeća
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Upotreba skenera
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
veb strane
umjetnika
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
veb strane
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
učenik
grafičko rješenje
veb strane koristeći
menije, palete,
panoe
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
preduzeća
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
sportske veb strane
Vježbe:
- Izrada likovno –
grafičkog rješenja
veb strane dnevnih
novina
128
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Planiranje veb sajta
- Na primjerima
- Definiše potrebu i
prepoznaje veb
pojam veb sajta
sajt
- Navodi pripremne
postupke za izradu - Razlikuje veb sajt i
web stranu
veb sajta
- Razlikuje elemente
- Navodi sredstva za
veb sajta:
likovno-grafičko
- interfejs
oblikovanje veb
- linkovi
sajta
- palete
- Upoznaje
- menije
mogućnosti
- Razlikuje sredstva
primjene
za likovno-grafičko
kompjuterskih
oblikovanje veb
programa u
sajta
kreiranju veb sajta
- Planira korišćenje
- Objašnjava
određenih grafičkih
interfejs: linkove,
programa
palete, menije veb
- Koristi šablon za
sajta
planiranje veb
- Upoznaje
sajta
mogućnost
- Osmišljava veb sajt
primjene šablona
za planiranje veb
sajta. Demonstrira
proces planiranja
veb sajta
Likovno grafičko oblikovanje veb sajta
- Razlikuje vrste
- Upoznaje načine
likovno grafičkih
likovno grafičkog
rešenja veb sajtova
oblikovanja veb
- Realizuje
sajta
Likovno-grafička
- Demonstrira proces
rješenja sajta
izrade veb sajta
- Razlikuje načine
(ley out)
grafičkog
dizajniranja veb
sajta
- Primjenjuje
ilustraciju,
fotografiju,
tipografiju i
logotipe u likovno –
grafičkom
oblikovanju veb
sajta
- Prilagođava
elemenate ekrana
- Izrađuje likovno –
grafičko rješenje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija analitičnost
i logičko mišljenje
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Upotreba skenera
Vježbe:
- Osmišljavanje
koncepta veb sajta
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Razvija preciznost
129
- Upotreba računara,
projektora i
Interneta
- Upotreba skenera
Vježbe:
- Izrada lkovno grafičkog rješenja
veb sajta
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
učenik
veb strane koristeći
interfejs, linkove,
menije, palete,
panoe
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- J. Wiedemann , Web Design: Navigation, Taschen London, 2007.
- D. Shea, M. E. Holzschlag,The Zen of CSS Design: Visual Enlightenment for the
Web (Paperback), 2001.
- Web Design Index by Content.02 The Pepin Zpress, Agile Rabbit editions.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektor, skener
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe: U trećem razredu učenik mora uraditi najmanje 8, a najviše 12
praktičnih radova, a u četvrtom razredu najmanje 3 ,a najviše 6 praktičnih
radova u toku vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
- Od kvaliteta realizacije, zavisi visina pozitivne ocjene
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine .
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
- Likovno grafičko
web stranice
- Likovno grafičko
web sajta
- Likovno grafičko
web stranice
- Likovno grafičko
web sajta
- Likovno grafičko
web stranice
- Likovno grafičko
web sajta
Predmet
oblikovanje
Znanja
- Grafički programi
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Digitalna fotografija
- Digitalna fotografija
- Pismo
- Kompozicija
tipografskih znakova
- Inicijali
oblikovanje
oblikovanje
oblikovanje
oblikovanje
oblikovanje
130
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
- Likovno grafičko
web stranice
- Likovno grafičko
web sajta
- Likovno grafičko
web stranice
- Likovno grafičko
web sajta
Predmet
oblikovanje
Znanja
- Tipografija
- Font
- Vrste pisma
- Crtanje i slikanje
- Kompozicija
- Crtačko opismenjavanje
- Slikarsko
opismenjavanje
oblikovanje
oblikovanje
oblikovanje
131
1.3.7. BRENDIRANJE
1. Naziv predmeta: BRENDIRANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
36
10
46
Ukupno
72
66
138
36
56
92
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti zapažanja i kritičkog prosuđivanja u brndiranju proizvoda.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje znanja u kreiranju idejnog rješenja budućeg brenda.
- Sticanje znanja o realizaciji elektronske prezentacije kreiraniog proizvoda.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
132
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u pojam vizuelnog komuniciranja
- Prepoznaje
- Razvija sposobnost
- Definiše pojam
opažanja
vizuelnih
vizuelne
komunikacija
komunikacije
- Navodi vrste i
- Razlikje vrste i
načine vizuelnih
načine vizuelnih
komunikacija
komunikacija
Brend
- Definiše pojam
brenda
- Opisuje vrste
brendova
- Uočava na
različitim
primjerima važnost
brenda
- Razlikuje
karakteristike
brendova
- Upoređuje i
analizira vrste
brendova
Vizuelni identitet - logotip
- Na primjerima
- Definiše pojam
uočava primjenu
logotipa kao
logotipa
sastavnog dijela
- Razlikuje vrste
brenda
logotipa i njiove
- Navodi vrste
karakteristike
logotipa i
objašnjava njihove
karakteristike
- Razvija sposobnost
opažanja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Korišćenje
računara, Interneta
i projektora
- Korišćenje
računara, Interneta
i projektora
Vježbe:
- Upoređivanje
brendova
- Razvija sposobnost
opažanja
Primjena logotipa u vizuelnoj komunikaciji
- Razvija sposobnost
- Kreira i izrađuje
- Upoznaje značaj
opažanja
zaštitni znak i
primjene logotipa u
logotip kao sastavni - Razvija kreativnost
vizuelnim
- Razvija analitičnost
dio brenda
komunikacijama
- Analizira likovno- Ilustruje
grafičko rješenje
mogućnosti
logotipa kao
likovno-grafičkog
sastavnog dijela
rješenja logotipa
brenda
kao sastavnog
- Prenosi idejna
dijela brenda
rješenja u
- Upoznaje
elektronski oblik i
mogućnosti
obrađuje ih
korišćenja
korišćenjem
kompjutera u
kompjuterskih
elektronskoj obradi
programa
idejnih rješenja
133
- Upotreba računara
i Interneta
Vježbe:
- Upoređivanje
karakteristika
razlčitih vrsta
logotipa
- Upotreba računara,
Interneta,
projektora i
skenera
- Upotreba štampača
u boji
Vježbe:
- Izrada industrijskog
logotipa kao
sastavnog dijela
brenda
Vježbe:
- Izrada turističkog
logotipa kao
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
sastavnog dijela
brenda
Vježbe:
- Izrada sportskog
logotipa kao
sastavnog dijela
brenda
Vježbe:
- Izrada
prehrambenog
logotipa kao
sastavnog dijela
brenda
Vježbe:
- Izrada nacionalnog
logotipa iz
različitih oblsti kao
sastavnog dijela
brenda
134
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Brendiranje
- Navodi sastavne
djelove brenda i
način njihove
primjene
- Ilustruje
mogućnosti
likovno-grafičkog
rješenja brenda
- Upoznaje
mogućnosti
korišćenja
kompjutera u
elektronskoj obradi
idejnih rješenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija kreativnost
- Stiče
samopouzdanje i
sigurnost
- Upotreba računara,
Interneta,
projektora i skenera
- Upotreba štampača
u boji
Formativni ciljevi
učenik
- Osmišljava koncept
brenda
- Vrši brendiranje
različitih vrsta
proizvida
- Izrađuje i koristi:
- znak
- logotip
- osnovnu primjenu
(memorandum,
vizit karta,
koverta, pečat,
štambilj, račun,
fax obrazac)
- dodatnu primjenu
(aplikacija logotipa
na kapama,
majcama,
ambalažu, flajere,
brošure, kataloge,
bilborde, slogan za
stvaranje brenda)
- Prenosi idejna
rješenja u
elektronski oblik i
obrađuje ih
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Vježbe:
- Kreiranje brenda na
temu po slobodnom
izboru
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Neumeir, The Brand Gap ( How to Bridge Distance Between Business Strategy
and Design), Peachpit Press, 2 edition, August 4. 2005.
- M. R. Vasiljević, Dizajn, 2. izdanje, Elit, Beograd ,1997.
- M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić, Grafički dizajn: kreacija za tržište, - (drugo
dopunjeno izdanje), Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- P. Kotler, Upravljanje marketingom, Mate, Zagreb, 2001.
- B. Mihailović, Marketing menadžment, Cetinje, Obod, 2003.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektor, skener,štampač u boji
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Vježbe : U trećem razredu učenik mora uraditi najmanje 6, a najviše 12
praktičnih radova, a u četvrtom razredu najmanje 2 ,a najviše 4 praktična rada u
toku vježbi.
135
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena .
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
-
Vizuelni identitet logotip
Brendiranje
Vizuelni identitet logotip
Brendiranje
Predmet
- Graficki programi
- Graficke komunikacije
- Vizuelni identitet logotip
- Brendiranje
- Tipografija
- Vizuelni identitet logotip
- Brendiranje
- Plakat
Znanja
- Adobe Illustrator
- Adobe Photoshoph
- Likovno grafičko
rješenje ambalaže
- Likovno graficko
rješenje poštanske
marke
- Likovno grafičko
rješenje logotipa i
vizuelnog identiteta
- Tipografija u sluzbi
plakata
- Kaligrafija
- Inicijali
- Plakat kao sredstvo
informisanja
- Grafičko rješenje
bilborda
- Formati plakata
136
1.3.8. ILUSTRACIJA
1. Naziv predmeta: ILUSTRACIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
12
12
10
34
Ukupno
72
72
66
210
60
60
56
176
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti prepoznavanja ilustracije.
- Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci.
- Sticanje znanja u kreiranju ilustracije.
- Sticanje znanja o realizaciji elektronske prezentacije kreiraniog proizvoda.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Osposobljavanje učenika za primjenu stečenih znanja.
137
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Crno-bijela ilustracija
- Razvija kreativnost
- Prepoznaje
- Definiše pojam
ilustracije na
ilustracije
- Razvija preciznost
različitim
- Navodi vrste
u radu
primjerima
ilustracije
- Razvija sigurnost i
- Defniše pojam crno - Razlkuje vrste
samopouzdanje u
ilustracija
- bijele ilustracije
radu
- Vrednuje značaj
- Objašnjava značaj
- Razvija pedantnost
ilustracije u
ilustracije u
i urednost
grafičkom dizajnu
grafičkom dizajnu
- Crta crno bijelu
- Objašnjava načine
ilustraciju u
realizacije i
različitim
tehnike crno tehnikama:
bijele ilustracije
tuš-pero,
četka-lavir,
tempera,
grafit,
ugljen
- Analizira likovni
kvalitet crno –
bijele ilustracije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Upotreba računara,
Interneta i
projektora
- Posjeta likovnim
izložbama
Vježbe:
- Crtanje likovnih
elemenata (linija,
površina, svijetlo –
tamno) grafitom,
ugljenom, tuš –
perom
Vježbe:
- Ccrtanje mrtve
prirode sastavljene
od geometrijskih i
upotrebnih oblika
grafitom,
ugljenom, tuš –
perom
Vježbe:
- Crtanje enterijera
tuš – perom, četka
- lavir i temperama
(crno – bijelo)
Vježbe:
- Crtanje ilustracije
po slobodnom
izboru teme i
tehnike(crno –
bijelo)
Ilustracija u boji
- Definiše pojam
ilustracije u boji
Objašnjava načine
realizacije i
tehnike ilustracije
u boji
- Razlikuje tehnike
ilustracije u bojiI
- Realizuje
ilustraciju u boji
pomoću različitih
tehnika:
tuš u boji,
tempera,
akvarel,
grafit,
ugljen,
- Razvija kreativnost
- Razvija preciznost
u radu
- Razvija sigurnost i
samopouzdanje u
radu
- Razvija pedantnost
i urednost
138
- Upotreba
računara,Interneta
i projektora
- Posjeta likovnim
izložbama
Vježbe:
- Slikanje likovnih
elemenata
tehnikom u
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
pastel
- Analizira likovni
kvalitet ilustracije
u boji
Preporuke za
izvođenje nastave
boji(površina,
valer)
Vježbe:
- Slikanje i crtanje
pejzaža tehnikom u
boji
Vježbe:
- Ilustrovanje
poštanske markice
tehnkom po
slobodnom izboru(
u boji)
Vježbe:
- Realizacija
ilustracije
različitog
motivskog sadržaja
tehnikom po
slobodnom izboru
139
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Ilustrovani materijal
- Definiše pojam
ilustrovanog
materijala
- Navodi vrste
ilustrovanog
materjala:
crteži,
fotografije,
slike,
grafike,
ilustracije,
tipografija,
- Upoznaje način
povezivanja
ilustrovanog
materijala i
njegovu primjenu u
grafčkom dizajnu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Upotreba računara i
Interneta
- Posjeta izložbama i
muzejima
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje vrste
ilustrovanog
materijala
- Vrednuje značaj
ilustrovanog
materijala u
grafičkom dizajnu
- Koristi različite
vrste ilustrovanog
materijala:
crteži,
fotografije,
slike,
grafike,
ilustracije,
tipografija u
ilustrativne svrhe u
grafičkom dizajnu
- Vrednuje kvalitet
ilustrativnog
materijala
- Vrednuje primjenu
ilustrativnog
materijala u
grafičkom dizajnu
Vježbe:
- Crtanje i slikanja
pejzaža u različitim
tehnikama
Vježbe:
- Crtanje karikature u
različitim tehnikama
Vježbe:
- Kombinovanje
fotografije i crteža u
ilustrativne svrhe
Vježbe:
- Kombinovanje
fotografije, crteža,
slike i grafike u
ilustrativne svrhe
Vježbe:
- Kreiranje ilustracije
od slovnog znaka
Vježbe:
Ilustrovanje na zadatu
temu (poezija, proza,
dječija knjiga)
Vježbe:
- Ilustracija po
slobodnom izboru
Kompjuterska obrada
- Navodi primjenu
računara u obradi
ilustracije
- Navodi računarske
programe koji se
koriste pri
elektronskoj obradi
ilustracije
- Demonstrira
načine ilustovanja
pomoću računara
ilustracije
- Razlikuje programe
koji se koriste pri
elektronskoj obradi
ilustracije
- Crta ilustraciju
- Skenira ilustrovani
materijal
- Obrađuje
ilustrovani
materijal
elektronski pomoću
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija kreativnost
- Razvija preciznost
- Posjeta izložbama
- Korišćenje računara,
Interneta, skenera i
projektora
Vježbe:
- Stilizacija ilustracije
pejzaža korišćenjem
kompjuterskih
programa
140
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
grafičkih programa
- Stilizuje ilustraciju
elektronski pomoću
grafičkih programa
- Analizira
stilizovanu
ilustraciju
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježbe:
- Stilizacija karikature
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Vježbe:
- Stilizacija ilustracije
na temu biljnog i
životinjskog svijeta
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Vježbe:
- Stilizacija portreta
korišćenjem
kompjuterskih
programa
Vježbe:
- Stilizacija ilustracije
po slobodnom izboru
141
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Ilustracija – kombinovana tehnika
- Prepoznaje
- Definiše pojam
ilustracije u
ilustracije u
kombinovanoj
kombinovanoj
tehnici
tehnici
- Koristi različite
- Objašnjava načine
tehnike prilikom
ilustrovanja u
ilustrovanja
kombinovanoj
- Izrađuje ilustraciju
tehnici
u kombinovanoj
- Objašnjava obradu
tehnici koristeći:
ilustracije
crtačke tehnike,
elektronskim
slikarske tehnike,
putem korišćenjem
kolaž,
računarskih
fotografiju,
programa
tipografiju
- Skenira ilustrovani
materijal
- Obrađuje
ilustraciju
elektronski pomoću
grafičkih programa
- Vrednuje likovni
kvalitet ilustacija u
kombinovanoj
tehnici
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opazanja
- Razvija kreativnost
- Posjeta izložbama
- Korišćenje
računara,
Interneta, skenera
i projektora
Vježbe:
- Izrada ilustracije
koja sadrži likovne
elemenate
korišćenjem
kombinovane
tehnike
Vježbe:
- Izrada ilustracije
pejzaža
korišćenjem
kombinovane
tehnike
Vježbe:
- Izrada ilustracije
poštanske markice
korišćenjem
kombinovane
tehnike
Vježbe:
- Izrada ilustracije
portreta
korišćenjem
kombinovane
tehnike
Vježbe:
- izrada ilustracije
na temu po
slobodnom izboru
korišćenjem
kombinovane
tehnike
Primjena ilustracije u dizajnu
- Upoznaje primjenu - Primjenjuje
ilustraciju u:
ilustracije u
grafičkom
grafičkom dizajnu
oblikovanju knjige
- Objašnjava načine
plakatu,
primjene ilustacije
bilbordu,
u grafičkom
- Razvija kreativnost
142
- Upotreba računara,
Interneta i
štampača u boji
Vježbe:
Primjena
ilustracije u
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
dizajnu
korišćenjem
računarskih
programa
Formativni ciljevi
učenik
oglasu,
novinskim
izdanjima,
filateliji,
brendiranju
- Analizira ilustraciju
primijenjenu na
grafičkim
proizvodima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
realizaciji knjige
Vježbe:
- Primjena
ilustracije u
realizaciji bilborda
Vježbe:
- Primjena
ilustracijeu
realizaciji
novinskih izdanja
Vježbe:
- Primjena
ilustracije u
realizaciji filatelije
Vježbe:
- Primjena
ilustracije u brendu
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- V. Ambrus, Kako se crta ljudska figura, Dereta, 2002.
- B. Bagnal, Crtanje i slikanje, Mono & Manjana, Beograd, 2008.
- A. Čelebanović, Povijest o vizuelnom, Beograd, 1965.
- N. Magjer, Umijeće crtanja, Zagreb, August Cesarec, 1985.
- Dž. Hozo ,Umjetnost multimedija, Prva književna komuna, Mostar, 1988.
- B.Bangal, Crtanje i slikanje, Beograd, Jugoslovenska knjiga, 1995.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Opremljena računarska učionica sa instaliranim licenciranim Adobeovim paketom
pragrama, projektor, skener, štampač u boji
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku vježbi.
- Usmeno, najmanje jedna ocjena u toku klasifikacionog perioda.
- Vježbe: U drugom razredu učenik mora uraditi najmanje 20, a najviše 30
praktičnih radova. U trećem razredu najmanje 20, a najviše 30 praktičnih
radova,i u četvrtom razredu najmanje 20 ,a najviše 30 praktičnih radova u toku
vježbi.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafički dizajner
143
- Diplomirani slikar
10. Povezanost predmeta
Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet
- Kompjuterska obrada
ilustracije
- Grafički programi
- Primjena ilustracije u
dizajnu
- Grafika knjige
- Primjena ilustracije u
dizajnu
- Grafičke komunikacije
- Primjena ilustracije u
dizajnu
- Grafički dizajn u modi
- Primjena ilustracije u
dizajnu
- Plakat
144
Znanja
-
Adobe Illustrator
Adobe Photoshoph
Crtačka terminologija
Crtačko opismenjavanje
Metode u umjetnosti
Portret u umjetnosti
Figura u crtežu
Slikarska terminologija
Slikarsko
opismenjavanje
- Metode u umjetnosti
- Primjena grafickog
dizajna u modnoj
industriji
- Graficko rjesenje
plakata ilustracijom
1.3.9. PREDUZETNIŠTVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
40
40
22
22
Praktična
nastava
Ukupno
66
66
Teorija: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
Vježbe: Odjeljenje se dijeli na grupe od 3 do 5 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje preduzetničke sposobnosti.
- Sticanje znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva.
- Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom.
- Osposobljavanje za rad u timu.
- Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije.
- Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih
tehnologija.
145
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Biznis ideja i biznis plan
- Razvija osjećaj za
- Upoznaje pojam
- Suočavajući
kreativnost
biznis ideja
argumente kritički
- Razvija sposobnost
- Opisuje nastanak
procjenjuje
postizanja
biznis ideje
kvalitet poslovne
kompromisa
- Nabraja i
ideje u skladu sa
opredjeljuje se za
postulatima
poslovnu ideju
tržišnog poslovanja
- Nabraja moguće
- Razvija analitičko
vrste djelatnosti
- Uviđa važnost
mišljenje
- Opisuje pojam
izrade biznis plana
biznis plan
u kontekstu
obezbjeđivanja
podrške, kako
unutar samog
- Upoznaje pojmove:
privrednog društva - Razvija
odgovornost u radu
vizija, misija,
tako i od strane
strategija, ciljevi
eksternih partnera
(investitora,
- Upoznaje postupak
kreditora)
- Razvija stručnost
istraživanja tržišta
- Razlikuje pojmove:
vizija, misija,
strategija
- Uočava važnost
- Upoznaje pojmove: - Kroz primjere
očuvanja zdrave
marketing plan i
obrazlaže ciljeve
plan prodaje
privrednog društva
životne sredine
- Kroz primjere
obrazlaže postupak
istraživanja tržišta
- Opisuje elemente
na novom primjeru - Razvija osjećaj za
finansijskog plana
- Izvodi zaključke o
marljivost i
privrednog društva
potencijalnoj
precizno
konkurenciji
- Izvodi zaključak o
potencijalnim
kupcima/
korisnicima usluga
- Objašnjava
- Vrši opis
neophodnost
proizvoda/usluga
očuvanja životne
- Uviđa značaj
sredine
sprovođenja
kontrole kvaliteta
proizvoda/usluga
- Rezimira biznis
plan
- Kroz primjere
obrazlaže
- Prezentuje biznis
plan
elemente
146
Preporuke za
izvođenje nastave
- Poželjno je
učenicima ukazati
na primjere
- Organizovati
prisustvo
predstavnika
realnog privrednog
društva
- Primjena tehnika
za unapređenje
razmišljanja, npr.
Eksperiment šest
šešira
- Kao model može da
posluži biznis plan
realnog privrednog
društva
- Pripremiti
integralnu cjelinu
od elemenata
biznis plana
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
finansijskog plana
privrednog društva
- Sarađuje kod
izrade plana
očuvanja životne
sredine za
konkretno
privredno društvo
- Oblikuje dinamiku
realizacije biznis
plana
- Kritički procjenjuje
slabosti sačinjenog
biznis plan
Osnivanje privrednog društva
Ime privrednog društva
- Opredjeljuje se za
- Nabraja moguća
ime privrednog
rješenja za ime
društva u skladu sa
privrednog društva
propisima i
poštujući principe
jednostavnosti i
jedinstvenosti
Vizuelni identitet privrednog društva
- Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni
identitet
i značaj
privrednog društva
oblikovanja
vizuelnog
identiteta
privrednog društva
Registracija privrednog društva
- Upoznaje postupak - Popunjava
formulare za
registracije
registraciju
privrednog društva
privrednog društva
- Opisuje moguće
- Sprovodi aktivnosti
oblike
na pribavljanju
organizovanja
pečata i štambilj
privrednog društva
Preporuke za
izvođenje nastave
Razvija logičko
mišljenje i
sposobnost za
pravilno rasuđivanje
i zaključivanje
- Rad u grupama:
učenici predlažu
moguća rješenja a
nakon toga, kroz
diskusiju, donose
odluku
- Stiče radne navike
- Rad na računaru:
učenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika
Otvaranje računa kod poslovne banke
- Popunjava
- Opisuje postupak
formulare za
otvaranja računa
otvaranje računa
kod poslovne banke
kod poslovne banke
- Obavlja postupak
otvaranja računa
kod poslovne banke
Poslovni kodeks preduzeća
- Upoznaje pojam
147
- Izrada organograma
privrednog društva
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
poslovni kodeks
privrednog društva
- Nabraja elemente
poslovnog kodeksa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Popunjava
formulare za
otvaranje računa
kod poslovne banke
- Obavlja postupak
otvaranja računa
kod poslovne banke
Organizaciona struktura privrednog društva
- Pronalazi sličnosti i
- Upoznaje tipove
razlike između
organizacione
različitih tipova
strukture
organizacionih
privrednog društva
struktura
privrednog društva
Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva
- Pronalazi sličnosti i - Razvija sposobnost
- Upoznaje različite
snalaženja u
razlike u nivoima
nivoe upravljanja
hijerarhiji
upravljanja
privrednim
socijalnih odnosa
privrednim
društvom
društvom
- Upoznaje postupak
- Popunjava prijavu
zasnivanja radnog
o slobodnom
odnosa u
radnom mjestu.
privrednom društvu
- Upoznaje postupak - Učestvuje u izradi
jednostavnog
izrade godišnjeg
godišnjeg
izvještaja o radu
izvještaja o radu
Služba opštih poslova
- Razvija spremnost i
- Obavlja usmenu i
- Nabraja i opisuje
pisanu
aktivnosti u okviru
sposobnost za
komunikaciju
službe opštih
saradnju
unutar privrednog
poslova
društva i sa
eksternim
- Razvija
partnerima
odgovornost u radu
- Tehnički održava
internet sajt
privrednog društva
- Šalje i prima poštu
i druge službene
materijale
Sektor marketing
- Razvija
- Kroz primjere
- Upoznaje pojam
komunikativnost,
obrazlaže strukturu
marketinga
efikasnost u radu,
asortimana
- Opisuje postupak
marljivost i
proizvoda/usluga
istraživanja tržišta
preciznost
- Sprovodi postupak
- Upoznaje pojam i
formiranja cijene
elemente
proizvoda/usluga
marketing miksa:
- Kroz primjere
proizvod, cijena,
obrazlaže važnost i
promocija i
148
Preporuke za
izvođenje nastave
- Kao model može da
posluži konkurs za
prijem u radni
odnos objavljen u
dnevnoj štampi
- Rad u grupama od
tri do pet učenika
- Upotrebljava
kancelarijsku
opremu (telefon,
faks, fotokopir
aparat, skener,
štampač)
- Rad na računaru:
učenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika, kao i
programe za
elektronsku
komunikaciju
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
distribucija
-
-
-
Sektor komercijala
- Upoznaje vrste i
elemente
dokumentacije
koja prati poslove
nabavke i prodaje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
načine promocije
Upoređuje moguća
rješenja za
reklamni slogan i
reklamnu poruku
privrednog društva
Upoređuje moguće
forme i sadržaje
reklamnog
materijala.
Planira način
reklamiranja
privrednog društva,
odnosno
proizvoda/uslug
Kroz primjere
obrazlaže moguće
načine distribucije
- Izrađuje ponudu,
porudžbenicu,
predračun, upit,
račun i ostala
dokumenta iz
oblasti poslova
nabavke i prodaje
Sektor finansija i računovodstvo
- Kroz primjere
- Opisuje postupak
obrazlaže način
obračuna zarada
obračuna zarada,
- Opisuje način
poreza i doprinosa.
obračuna poreza i
Obavlja
doprinosa
blagajničke
- Upoznaje
poslove. Obavlja
blagajničke poslove
poslove plaćanja
- Upoznaje postupak
dospjelih obaveza i
plaćanja dospjelih
naplate dospjelih
obaveza i naplate
potraživanja
dospjelih
potraživanja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada reklamnog
materijala
- Razvija analitičko
mišljenje
- Podstiče razvoj
tačnosti,
preciznosti i
urednosti
- Formira stav o
preuzimanju
odgovornosti
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- V. Vukotić, Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996.
- J. Manojlović, S. Ignjatovic , Poslovna i službena korespondencija za I razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanović, G. Ivaniševic , Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović , Osnovi ekonomije za II razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajović , Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
- Publikacija Moj Biznis, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004.
149
- H. Potit, Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Učionica sa najmanje pet računara snabdjevenih adekvatnom programskom
opremom, fax, telefon, skener, štampač, fotokopir aparat.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Usmena provjera znanja najmanje jednom u klasifikacionom periodu.
- Rad na vježbama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Ocjenjuje se razumijevanje i zainteresovanost učenika za rad, urednost,
preciznost, tačnost, kreativnost i sl.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani ekonomista
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Oblikovanje vizuelnog
identiteta privrednog
društva
- Usmena i pisana
komunikacija
- Održavanje internet sajta
- Izrada reklamnog
materijala
Povezanost sa drugim predmetima
Predmeti
Znanja
- Informatika
- Informacije u tekstualnom
vidu
- Multimedijalno
predstavljanje informacija
- Internet
- Korišćenje računarskih
programa kao vida
komuniciranja
150
2. STRUČNI ISPIT
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA
2.1.1. ISTORIJA UMJETNOSTI
1. Naziv ispitnog kataloga: ISTORIJA UMJETNOSTI
2. Cilj ispita:
- Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti
istorije umjetnosti.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
1. Navesti hronološku podjelu istorije umjetnosti
2. Podijeliti praistoriju
3. Podijeliti i opisati na primjerima mesopotamsku umjetnost
4. Opisati umjetnost Egipta
5. Navest podjelu egejske umjetnosti
6. Analizirati vajarska djela antičke Grčke
7. Analizirati arhitektonske stilove antičke Grčke i djela
8. Nabrojati i opisati stilove vaznog slikarstva antičke Grčke
9. Opisati djela etrurske umjetnosti
10. Navesti karakteristike i odlike rimske arhitekture
11. Navesti karakteristike i odlike rimske skulpture
12. Navesti karakteristike i odlike rimskog slikarstva
13. Definisati elemente ranohrišćanske umjetnosti
14. Opisati ranohrišćansko slikarstvo
15. Definisati karakteristike vizantijske arhitekture
16. Definisati i identifikovati probleme islamske umjetnosti
17. Analizirati umjetnost Romanike
18. Analizirati umjetnost Gotike
19. Analizirati karakteristike srpske srednjevjekovne umjetnosti
20. Analizirati nastanak renesanse
21. Analizirati renesansu u Italiji
22. Analizirati renesansu u Njemačkoj
23. Analizirati renesansu u Holandiji
24. Analizirati umjetnost manirizma
25. Analizirati umjetnost baroka
26. Analizirati umjetnost u Italiji
27. Analizirati umjetnost baroka u Španiji
28. Analizirati umjetnost baroka u Flandriji
29. Analizirati umjetnost baroka u Holandiji
30. Analizirati umjetnost baroka u Francuskoj
31. Analizirati umjetnost baroka u Engleskoj
32. Analizirati umjetnost baroka kod nas
33. Analizirati, opisati i odrediti osobine rokokoa
34. Nabrojati djela i autore venecijanske škole
35. Opisati neoklasicizam kroz djela slikarstva
36. Nabrojati slikare XIX vijeka
37. Navesti odlike romantizma
38. Navesti odlike realizma
39. Nabrojati predstavnike romantizma u Evropi
40. Nabrojati predstavnike realizma u Evropi
151
41. Nabrojati predstavnike romantizma kod nas
42. Nabrojati predstavnike realizma kod nas
43. Nabrojati predstavnike impresionizma i njihova značajna djela
44. Nabrojati predstavnike impresionizma kod nas
45. Navesti osobine impresionističkog slikarstva
46. Navesti osobine postimpresionizma
47. Nabrojati predstavnike postimpresionizma i njihova značajna djela
48. Nabrojati predstavnike postimpresionizma kod nas
49. Nabrojati karakteristike umjetničkog pokreta “Art Nouvau”
50. Nabrojati stilove moderne arhitekture u svijetu
51. Nabrojati umjetničke pokrete iz prve polovine XX vijeka
52. Opisati najznačajnija djela i autore fovizma
53. Opisati najznačajnija djela ekspresionizma
54. Opisati najznačajnija djela kubizma
55. Opisati najznačajnija djela futurizma
56. Opisati najznačajnija djela metafizičke škole
57. Opisati najznačajnija djela apstraktne umjetnosti
58. Opisati najznačajnija djela nadrealizma
59. Nabrojati umjetničke pokrete nakon II svjetskog rata
60. Nabrojati nalazišta i djela pećinskog slikarstva
61. Nabrojati praistorijska nalazišta i djela kod nas
62. Analizirati sumersku umjetnost
63. Analizirati asirsku umjetnost
64. Analizirati persijsku umjetnost
65. Opisati arhitekturu Starog Egipta
66. Opisati skulpturu Starog Egipta
67. Opisati slikarstvo Starog Egipta
68. Analizirati djela minojske umjetnosti
69. Analizirati djela mikenske umjetnosti
70. Analizirati djela kikladske umjetnosti
71. Opisati helenistički stil antičke Grčke skulpture
72. Opisati Dorski stil
73. Opisati Jonski stil
74. Opisati Korintski stil
75. Opisati klasični stil antičke Grčke skulpture
76. Opisati arhajski period antičke Grčke skulpture
77. Nabrojati vajare helenističkog perioda
78. Nabrojati vajare klasičnog perioda
79. Navesti kom periodu pripada Praksitel i koje su karakteristike njegovih djela
80. Navesti djela rimske umjetnosti kod nas
81. Definisati karakteristike ranohrišćanske arhitekture
82. Objasniti št a je ikonoklazma
83. Opisati najznačajnije mozaike u vizantijskoj umjetnosti
84. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke arhitekture
85. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke skulpture
86. Nabrojati karakteristike i elemente romanike kod nas
87. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke arhitekture
88. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke skulpture
89. Nabrojati karakteristike i elemente gotike kod nas
90. Objasniti šta je vitraž
91. Nabrojati arhitektonska djela Raške škole
92. Nabrojati arhitektonska djela Moravske škole
93. Nabrojati slikarske škole u srednjevjekovnoj umjetnosti kod nas
94. Nabrojati predstavnike renesanse u Italiji i njihova značajna djela
152
95. Nabrojati predstavnike renesanse u Njemačkoj i njihova značajna djela
96. Nabrojati predstavnike renesanse u Holandiji i njihova značajna djela
97. Kojem periodu pripada Leonardo da Vinči? Analizirati neko njegovo djelo
98. Nabrojati predstavnike baroka u Italiji
99. Nabrojati predstavnike baroka u Španiji
100. Nabrojati predstavnike baroka u Flandriji
101. Nabrojati predstavnike baroka u Holandiji
102. Nabrojati predstavnike baroka u Francuskoj
103. Nabrojati predstavnike baroka u Engleskoj
104. Nabrojati predstavnike baroka kod nas
105. Objasniti šta je kjaro skuro
106. Objasniti šta je sfumato
107. Navesti karakteristike naturalističkog slikarstva
108. Navesti najznačajniji predstavnici naturalizma
109. Navesti kom periodu pripada Karavađo? Opisati neko njegovo djelo
110. Navesti karakteristike Rembrantovog slikarstva
111. Navesti karakteristike Vermerovog slikarstva
112. Navesti karakteristike Rubensovog slikarstva
113. Navesti karakteristike Velaskezovog slikarstva
114. Navesti karakteristike Gojinog slikarstva
115. Navesti karakteristike Tarnerovog slikarstva
116. Navesti karakteristike Delakraovog slikarstva
117. Navesti karakteristike Pasaroovog slikarstva
118. Navesti karakteristike Koroovog slikarstva
121. Navesti karakteristike Maneovog slikarstva
122. Navesti karakteristike Moneovog slikarstva
123. Navesti karakteristike Gogenovog slikarstva
124. Navesti karakteristike Sezanovog slikarstva
125. Navesti karakteristike Pikasovog slikarstva
126. Navesti karakteristike slikarstva Kandinskog
127. Navesti karakteristike Dalijevog slikarstva
128. Navesti karakteristike Domijeovog slikarstva
129. Navesti karakteristike slikarstva Žorža Seraa
130. Navesti karakteristike Degaovog slikarstva
131. Navesti karakteristike Miroovog slikarstva
132. Navesti karakteristike Munkovog slikarstva
133. Navesti karakteristike Magritovog slikarstva
134. Navesti karakteristike Brakovog slikarstva
135. Navesti karakteristike Direrovog slikarstva
136. Navesti karakteristike Direrove grafike
137. Navesti karakteristike Mikelanđelovog stvaralaštva
138. Navesti karakteristike slikarstva braće Karači
139. Navesti karakteristike slikarstva Berninija
140. Navesti karakteristike slikarstva Tripa Kokolja
141. Navesti karakteristike slikarstva Đure Jakšića
142. Navesti karakteristike slikarstva Nadežde Petrović
143. Navesti karakteristike slikarstva Milene Pavlović Barili
144. Navesti karakteristike slikarstva Aleksandra Prijića
145. Navesti karakteristike slikarstva Anastasa Bocarića
146. Navesti karakteristike slikarstva Pera Počeka
147. Navesti karakteristike slikarstva Vlaha Bukovca
148. Navesti karakteristike slikarstva Mila Milunovića
149. Navesti karakteristike slikarstva Petra Lubarde
150. Navesti karakteristike vajarstva Ivana Meštrovića
153
151. Objasniti šta je Pointilizam
152. Objasniti šta je Dadaizam i koje su njegove karakteristike
153. Navesti karakteristike Polokovog slikarstva
154. Navesti karakteristike Mondrijanovog slikarstva
155. Objasniti šta je Lend art
156. Navesti karakteristike Le Kurbizijeovog stvaralaštva
157. Navesti karakteristike Botičelijevog slikarstva
158. Navesti karakteristike Đotovog slikarstva
159. Navesti karakteristike Rafaelovog slikarstva
160. Navesti karakteristike Ticijanovog slikarstva
161. Navesti karakteristike El Grekovog slikarstva
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način . Da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti, kako bi težina pitanja (zbirna) na svakom ispitnom listu bila
ista.
- Detaljan spisak ispitnih pitanja sastavlja se na osnovu okvirnog spiska pitanja,
datih u Ispitnom katalogu.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Pomagala nijesu predviđena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je za pripremu preporučena literatura i drugi izvori data u Katalogu
znanja i Godišnjem planu rada nastavnika.
154
2.1.2. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
1. Naziv ispitnog kataloga: GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
2. Cilj ispita
- Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti
grafičkog oblikovanja knjige u grafičkom dizajnu.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
1. Nabrojati spoljašnje djelove knjige
2. Nabrojati unutrašnje djelove knjige
3. Opisati knjižni omot
4. Objasniti klapne
5. Opisati korice knjige
6. Definisati hrbat (riknu)
7. Analizirati forzac
8. Opisati knjižni blok
9. Analizirati naslovni (nulti) tabak
10. Definisati zaštitni list
11. Opisati impresum
12. Opisati sadrzaj
13. Definisati posvetu
14. Objasniti predgovor
15. Nabrojati unutrašnje djelove knjige
16. Objasniti smuštiklu
17. Opisati foršlag (uvlaku)
18. Definisati inicijal
19. Navesti završne djelove tabaka knjige
20. Objasniti zlatni presjek
21. Objasniti tabak
22. Definisati špigl
23. Navesti vrste preloma
24. Objasniti broširani povez
25. Opisati mehanički povez
26. Definisati minijaturnu knjigu
27. Analizirati bibliofilsku knjigu
28. Definisati časopis
29. Uporediti nulti i završni tabak knjige
30. Analizirati korice knjige
31. Uporediti časopis i dnevne novin.
32. Uporediti bibliofilsu i minijaturnu knjig
33. Analizirati dječiju knjigu
34. Uporediti knjige tvrdog i mekog poveza
35. Opisati prelom poezije
36. Analizirati peto-stubačni prelom
37. Opisati dvo-stubačni prelom
38. Uporediti monografsko izdanje i dječiju knjigu
39. Definisati stručnu knjigu
40. Objasniti dizajn zaglavlja dnevnih novina
155
4. Tip ispita:
- Usmeno.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način .Da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti, kako bi težina pitanja (zbirna) na svakom ispitnom listu bila
ista.
- Detaljan spisak ispitnih pitanja sastavlja se na osnovu okvirnog spiska pitanja,
datih u Ispitnom katalogu.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Pomagala nijesu predviđena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je za pripremu preporučena literatura i drugi izvori data u Katalogu
znanja i Godišnjem planu rada nastavnika.
156
2.1.3. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
1. Naziv ispitnog kataloga: GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
2. Cilj ispita
- Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti
grafičkih komunikacija u grafičkom dizajnu.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
1. Objasniti pojam grafičkog dizajna
2. Opisati ulogu grafičkog dizajnera
3. Definisati znak
4. Objasniti pojam vizuelnog identiteta
5. Analizirati zaštitni znak
6. Definisati letering
7. Navesti osnovne elemente vizuelnog identiteta
8. Nabrojati dodatne elemente vizuelnog identiteta
9. Analizirati logotip
10. Nabrojatu vrste logotipa
11. Definisati Ex libris
12. Definisati heraldiku
13. Objasniti piktogram
14. Analizirati poštansku marku
15. Navesti tipove ambalaža
16. Objasniti etiketu proizvoda
17. Nabrojati vrste ambalaže
18. Analizirati vizit kartu
19. Analizirati memorandum
20. Nabrojati vrste koverata
21. Objasniti svrhu bilborda
22. Opisati sadrzaj oglasa
23. Navesti materijale za ambalažu i pakovanje
24. Uporediti 2D dizajn i 3D dizajn – paralela
25. Uporediti Grafickog dizajnera i slikara
26. Definisati simbol
27. Uporediti logotip u tehničkoj industriji sa turistićkim
28. Uporediti logotip visoke mode sa sportskim logotipom
29. Navesti sredstva oglašavanja u slobodnom prostoru
30. Nabrojati 5 proizvoda iz prehrambene industrije
31. Navesti 3 proizvoda iz tehničke industrije
32. Nabrojati 3 proizvoda bezalkoholnih pića i rangirati po kvalitetu dizajna
33. Objasniti primjenu ilustracije u grafičkim komunikacijama
34. Opisati sadržaj pečata
35. Navesti vrste pečata
36. Nabrojati različite teme poštanskih marki
37. Objasniti ulogu boje u vizuelnom identitetu
38. Objasniti pojam brend
39. Navesti 5 poznatih brendova u svijetu
40. Definisati pojam 2D dizajn
157
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način. Da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti, kako bi težina pitanja (zbirna) na svakom ispitnom listu bila
ista.
- Detaljan spisak ispitnih pitanja sastavlja se na osnovu okvirnog spiska pitanja,
datih u Ispitnom katalogu.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Pomagala nijesu dozvoljena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je za pripremu preporučena literatura i drugi izvori data u Katalogu
znanja i Godišnjem planu rada nastavnika.
158
2.1.4. PLAKAT
1. Naziv ispitnog kataloga: PLAKAT
2. Cilj ispita
- Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti
plakata u grafičkom dizajnu.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
1. Definisati pojam plakata
2. Opisati sadržaj plakata
3. Definisati hronološki razvoj plakata
4. Navesti materijale za izradu plakata
5. Analizirati uticaj plakata na umjetnost XX vijeka
6. Definisati ulogu i povezanost plakata sa savremenim grafičkim komunikacijama
7. Analiziratij prednosti plakata kao sredstva vizuelnog informisanja
8. Objasntii ulogu boje na plakatu
9. Analizirati odnose gradacije i boje
10. Analizirati upotrebu gradacije na plakatu
11. Analizirati upotrebu valera na plakatu
13. Analizirati odnose gradacije i valera na plakatu
14. Definisati upotrebu međjutonova u plakatu
15. Objasniti primjenu ilustracije u plakatu
16. Analizirati gradaciju, valer, medjutonove i ilustraciju kao podlogu na plakatu
17. Navesti standardne formate plakata
18. Ilustrovati prikaz dobijanja standardnih formata papira iz tabaka papira
19. Definisati izvedene formate plakata
20. Ilustrovati dobijanje izvedenih formata papira iz standardnih formata
21. Uporediti standardne i izvedene formate papira
22. Navesti prednosti i mane standardnih formata u odnosu na izvedene
23. Definisati glavne oblasti podjele plakata
24. Analizirati razliku plakata po format
25. Objasniti upotrebu teksture na plakatu
26. Definisati tipografiju kao sastavni dio plakata
27. Objasniti upotrebu tipografije u plakatu
28. Definisati upotrebu grafičkih elemenata na plakat
29. Analizirati odnos grafičkih elemenata i tipografije u plakatu
30. Objasniti prednosti i nedostatke grafičkih elemenata nad tipografijom
31. Objasniti svrhu bilborda kao sredstva oglašavanja
32. Uporediti bilbord i plakat kao sredstva oglašavanja
33. Navesti materijale za izradu bilborda
34. Definisati upotrebu gradacije na bilbordu
35. Objasniti ulogu boje na bilbordu
36. Analizirati odnose gradacije i boje na bilbordu
37. Definisati valer i njegovu uporedu na bilbordu
38. Analizirati odnose gradacije i valera na bilbordu
39. Definisatii upotrebu menjutonova na bilbordu
40. Objasniti primjenu ilustracije na bilbordu
41. Analizirati gradaciju, valer, medjutonove i ilustraciju na bilbordu
42. Analizirati odnos plakata i bilborda kao sredstva informisanja
159
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način. Da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti, kako bi težina pitanja (zbirna) na svakom ispitnom listu bila
ista.
- Detaljan spisak ispitnih pitanja sastavlja se na osnovu okvirnog spiska pitanja,
datih u Ispitnom katalogu.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Pomagala nijesu dozvoljena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je za pripremu preporučena literatura i drugi izvori data u Katalogu
znanja i Godišnjem planu rada nastavnika.
160
2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNI RAD
2.2.1. GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
1. Naziv ispitnog kataloga: GRAFIČKO OBLIKOVANJE KNJIGE
2. Cilj ispita
Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže:
- prepoznavanje i analizu pitanja vezanih za grafičko oblikovanje knjige i grafički
dizajn uopšte;
- pravilnu upotrebu stručne terminologije;
- stepen povezanosti stručnoteorijskih i praktičnih znanja;
- samostalnost u uočavanju problema, njihovom rješavanju, predstavljanju i
vrednovanju predloženih rješenja;
- samostalnost u korišćenju literature i drugih izvora, sistematičnost u radu;
- poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline;
- racionalno korišćenje materijala, vremena i energije;
- samostalnost u komunikaciji, predstavljanju i argumentovanju stavova.
3. Spisak tema/zadataka
- Likovno – grafičko rješenje monografije
- Likovno – grafičko rješenje bibliofilske knjige
- Likovno – grafičko rješenje dječje knjige
Stručni rad se sastoji iz:
- pismenog opisa stručnog rada, od najmanje pet kucanih strana ,koje sadrže
obrazloženje načina dizajniranja i izrade knjige, i likovno obrazloženje
ilustrovanog materijala, koji je korišćen u toku izrade stručnog rada;
- učenik bira jednu od tema iz Kataloga znanja za četvrti razred, za stručni
predmet, Grafičko oblikovanje knjige;
- stručni rad se radi u toku redovnih časova slikanja u drugom polugodištu.
4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada
- U skladu sa Pravilnikom o polaganju završnih i stručnih ispita.
5. Dozvoljena pomagala
- Pribor i materijali potrebni za izradu knjige.
- Kompjuter sa licenciranim paketom Adobe programa.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i Godišnjem planu
rada nastavnika.
161
2.2.2. GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
1. Naziv ispitnog kataloga: GRAFIČKE KOMUNIKACIJE
2. Cilj ispita
Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže:
- prepoznavanje i analizu pitanja vezanih za grafičke komunikacije i grafički dizajn
uopšte;
- pravilnu upotrebu stručne terminologije;
- stepen povezanosti stručnoteorijskih i praktičnih znanja;
- samostalnost u uočavanju problema, njihovom rješavanju, predstavljanju i
vrednovanju predloženih rješenja;
- samostalnost u korišćenju literature i drugih izvora, sistematičnost u radu;
- poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline;
- racionalno korišćenje materijala, vremena i energije;
- samostalnost u komunikaciji, predstavljanju i argumentovanju stavova.
3. Spisak tema/zadataka
-
Vizuelni
Vizuelni
Vizuelni
Vizuelni
Vizuelni
identitet
identitet
identitet
identitet
identitet
–
–
–
–
–
total
total
total
total
total
dizajn – hemijska industrija
dizajn – tekstilna industrija
dizajn – institucija ili ustanova
dizajn – prehrambea industrija
dizajn – tehnička industrija
Stručni rad se sastoji iz:
- pismenog opisa stručnog rada, od najmanje pet kucanih strana ,koje sadrže
grafičko – dizajnersko obrazloženje stručnog rada;
- učenik bira jednu od tema iz Kataloga znanja za četvrti razred za stručni
predmet, Grafičke komunikacije;
- stručni rad se radi u toku redovnih časova crtanja u drugom polugodištu.
4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada
- U skladu sa Pravilnikom o polaganju završnih i stručnih ispita.
5. Dozvoljena pomagala
- Pribor i materijali potrebni za izradu stručnog iz grafičkih komunikacija.
- Kompjuter sa licenciranim paketom Adobe programa.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i Godišnjem planu
rada nastavnika.
162
2.2.3. PLAKAT
1. Naziv ispitnog kataloga: PLAKAT
2. Cilj ispita
Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže:
- prepoznavanje i analizu pitanja vezanih za plakat i grafički dizajn uopšte;
- pravilnu upotrebu stručne terminologije;
- stepen povezanosti stručnoteorijskih i praktičnih znanja;
- samostalnost u uočavanju problema, njihovom rješavanju, predstavljanju i
vrednovanju predloženih rješenja,
- samostalnost u korišćenju literature i drugih izvora, sistematičnost u radu
poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline;
- racionalno korišćenje materijala, vremena i energije;
- samostalnost u komunikaciji, predstavljanju i argumentovanju stavova.
3. Spisak tema/zadataka
Serija tipograski riješenih plakata na temu sajama knjiga
Serija likovno grafički riješenih plakata na temu filmske industrije
Serija likovno grafički riješenih plakata sa upotrebom tipografije na temu turizma
Serija likovno grafički riješenih plakata sa upotrebom tipografije na temu
industrijskog dizajna
- Serija likovno grafički riješenih reklamnih plakata
-
Stručni rad se sastoji iz:
- pismenog opisa stručnog rada, od najmanje pet kucanih strana, koje sadrže
grafičko – dizajnersko obrazloženje stručnog rada;
- učenik bira jednu od tema iz kataloga znanja za četvrti razred za stručni predmet
plakat;
- stručni rad se radi u toku redovnih časova crtanja u drugom polugodištu.
4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada
- U skladu sa Pravilnikom o polaganju završnih i stručnih ispita
5. Dozvoljena pomagala
- Pribor i materijali potrebni za izradu stručnog iz grafičkih komunikacija.
- Kompjuter sa licenciranim paketom Adobe programa.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i Godišnjem planu
rada nastavnika.
163
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA
Redni
Naziv predmeta
Obavezni načini provjeravanja znanja
broj
1.
Istorija umjetnosti
Usmeno, pismeno, izrada seminarskih radova
2.
Teorija forme
Usmeno, pismeno, praktični radovi
Nacrtna geometrija sa
3.
Usmeno, pismeno, praktični radovi
perspektivom
4.
Crtanje i slikanje
Praktični radovi
5.
Vajanje
Praktični radovi
6.
Grafika
Usmeno, praktični radovi
7.
Grafički programi
Usmeno, praktični radovi
8.
Tehnologija štampe
Usmeno, pismeno, praktični radovi
9.
Fotografija i film
Usmeno, praktični radovi
10.
Pismo
Usmeno, praktični radovi
11.
Grafičko oblikovanje knjige
Usmeno, praktični radovi
12.
Grafičke komunikacije
Usmeno, praktični radovi
13.
Tipografija
Usmeno, praktični radovi
14.
Plakat
Usmeno, praktični radovi
IZBORNI PREDMETI
1.
Štafelajno slikanje
Praktični radovi
2.
Principi kompozicije
Praktični radovi
3.
Grafički dizajn u modi
Usmeno, praktični radovi
4.
Digitalna fotografija
Usmeno, praktični radovi
5.
Web grafika
Usmeno, praktični radovi
6.
Brendiranje
Usmeno, praktični radovi
7.
Ilustracija
Usmeno, praktični radovi
8.
Preduzetništvo
Usmeno, praktični radovi
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju za
godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih nastavnih predmeta i položiti
stručni ispit.
- Obrazovanje se završava polaganjem stručnog ispita. Stručni ispit za obrazovni
program Grafiički dizajner - saradnik sastoji se iz:
- pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti,
- pismenog ispita iz stranog jezika,
- usmenog ispita iz istorije umjetnosti ili grafičkog oblikovanja knjige ili grafičkih
komunikacija ili plakata,
- stručnog rada iz predmeta grafičko oblikovanje knjige ili grafičkih komunikacija
ili plakat.
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
Za učenike sa posebnim potrebama obrazovni program se izvodi:
- prilagođavanjem uslova izvođenja uz dodatnu stručnu pomoć, u skladu sa
Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama ;
- škola treba da u roku od 30 dana uradi individualni plan, na osnovu važećeg,
uzimajući u obzir stav da učenici treba da postignu iste standarde znanja u svim
nastavnim predmetima;
- prilagođavanjem programa tako da se određeni sadržaji zamjenjuju njihovim
ekvivalentima, koji omogućavaju dostizanje istog profesionalnog standarda,
odnosno profesionalnih kompetencija.
164
Obrazovanje učenika sa posebnim potrebama može se produžiti najviše za jednu
godinu.
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH
- Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za
odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako, da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja ;
- škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu
dobrovoljno priključiti;
- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i
zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego
uslovi koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja odrazovnog programa za odrasle;
- provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni
obrazovnim programom;
- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnoga obrazovanja.
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA
Redni
Profil stručne spreme nastavnika i stručnih
Predmeti
broj
saradnika
- Diplomirani istoričar umjetnosti
- Diplomirani slikar
- Diplomirani vajar
1.
Istorija umjetnosti
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani dizajner
- Diplomirani konzervator i restaurator
- Diplomirani slikar
- Diplomirani vajar
2.
Teorija forme
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani konzervator i restaurator
Nacrtna geometrija sa
- Diplomirani inženjer arhitekture
3.
perspektivom
- Diplomirani inženjer građevinarstva
- Diplomirani slikar
4.
Crtanje i slikanje
- Diplomirani grafičar
5.
Vajanje
- Diplomirani vajar
6.
Grafika
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani grafički dizajner
7.
Grafički programi
- Diplomirani inžener računarstva
- Diplomirani grafički dizajner
8.
Tehnologija štampe
- Diplomirani grafički inženjer
9.
Fotografija i film
- Diplomirani grafički dizajner
10.
Pismo
- Diplomirani grafički dizajner
11.
Grafičko oblikovanje knjige
- Diplomirani grafički dizajner
12.
Grafičke komunikacije
- Ddiplomirani grafički dizajner
13.
Tipografija
- Diplomirani grafički dizajner
14.
Plakat
- Diplomirani grafički dizajner
IZBORNI PREDEMTI
1.
Štafelajno slikanje
- Diplomirani slikar
165
Redni
broj
Predmeti
2.
Principi kompozicije
3.
4.
5.
6.
Grafički dizajn u modi
Digitalna fotografija
Web grafika
Brendiranje
7.
Ilustracija
8.
Preduzetništvo
Profil stručne spreme nastavnika i stručnih
saradnika
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani slikar
- Diplomirani slikar primijenjenih umjetnosti
-
Diplomirani
Diplomirani
Diplomirani
Diplomirani
Diplomirani
Diplomirani
Diplomirani
grafički dizajner
grafički dizajner
grafički dizajner
grafički dizajner
grafički dizajner
slikar
ekonomista
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku.
8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE
Broj časova kod kojih
Vrsta
nastave
se odjeljenje dijeli u
Redni
Ukupno
Naziv predmeta Razred
grupe
broj
časova
T
V
P
T
V
P
72
I
72
II
72
72
1. Istorija umjetnosti
III
72
72
IV
66
66
2. Teorija forme
I
72
30
42
Nacrtna geometrija
3.
I
72
24
48
sa perspektivom
I
216
16
200
II
108
8
100
4. Crtanje i slikanje
III
108
4
104
IV
99
2
97
5. Vajanje
I
72
8
64
6. Grafika
I
72
8
64
7. Grafički programi
II
108
44
64
8. Tehnologija štampe
II
72
64
10
II
72
40
32
9. Fotografija i film
III
72
52
20
26
46
II
72
10. Pismo
III
72
15
57
II
72
32
40
Grafičko
11.
III
72
26
46
oblikovanje knjige
IV
132
32
100
20
52
II
72
Grafičke
12.
III
108
38
70
komunikacije
IV
99
30
69
166
Redni
broj
Naziv predmeta
13.
Tipografija
14.
Plakat
Razred
Ukupno
časova
Vrsta nastave
III
IV
III
IV
72
99
72
99
T
10
10
10
10
I
II
I
II
III
IV
II
III
III
IV
III
IV
II
III
IV
IV
72
72
72
72
72
66
72
72
72
66
72
66
72
72
66
66
6
6
10
10
22
20
15
10
22
20
36
10
12
12
10
50
V
62
89
62
89
66
66
62
62
50
46
57
62
50
46
36
56
60
60
56
22
P
Broj časova kod kojih
se odjeljenje dijeli u
grupe
T
V
P
IZBORNA NASTAVA
1.
Štafelajno slikanje
2.
Principi
kompozicije
3.
Grafički dizajn u
modi
4.
Digitalna fotografija
5.
Web grafika
6.
Brandiranje
7.
Ilustracija
8.
Preduzetništvo
T– Teorijska nastava
V– Vježbe
P– Praktična nastava
6
6
10
10
22
20
15
10
22
20
36
10
12
12
10
50
66
66
62
62
50
46
57
62
50
46
36
56
60
60
56
22
9. PROFESIONALNA PRAKSA
Profesionalna praksa nije predviđena programom.
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI
- Slobodne aktivnosti učenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog
programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinose kako
rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, tako i upotpunjavanju stručnog
znanja. Slobodne aktivnosti sadrže obavezne i sadržaje po izboru
učenika.Program slobodnih aktivnosti priprema škola, polazeći od utvrđenog
broja časova u nastavnom planu (u I i II, III razredu po 36 časova, a u IV – 33
godišnje).
- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole, a sastoji
se iz tri cjeline.
Obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje:
- dani sporta,
- ekološke aktivnosti,
- filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe,
- posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
167
Obavezni sadržaji vezani za stručno-teorijsko područje:
- posjete institucijama i preduzećima koja su stručno vezana za obrazovni program
koji se realizuje,
- posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije,
- učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti.
Sadržaji po izboru učenika:
- učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna,
informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i internet klub i dr.);
- socijalni rad učenika;
- organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr.
- Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici
obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti, jer je to uslov za
napredovanje u viši razred, kao i za završetak obrazovnog programa.
11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Maja Šofranac, mr. slikarstva, Srednja likovna škola „Petar Lubarda“, Cetinje.
- Slobodan Vukićević, diplomirani grafički dizajner, Srednja likovna škola „Petar
Lubarda“, Cetinje.
- Vukan Lompar, diplomirani grafički dizajner, Srednja likovna škola „Petar
Lubarda“, Cetinje.
- Dušan Pejović, koordinator, Centar za stručno obrazovanje, Podgorica.
168

RASPORED NASTAVE - V SEMESTAR - Internacionalni Univerzitet

letak - Poliklinika Sveta Nedelja

poslijeoperacijska rehabilitacija nakon artroskopske

poslijeoperacijska rehabilitacija nakon artroskopske

EVOLUCIJA U TESTIRANJU POLOŽAJA TIJELA I VJEŽBANJU

postoperativna rehabilitacija nakon rekonstrukcije

poslijeoperacijska rehabilitacija nakon ugradnje potpune

ovdje - Institut "Dr Simo Milošević" AD Igalo

PRIKAZ RADA MOBILNOG STRUČNOG TIMA

Školski udžbenici – OBRAZAC - Centar za socijalnu skrb Sisak