LIK ŽENE iz fonda Umjetničkog muzeja NARODNI MUZEJ CRNE GORE ATELJE DADO U okviru projekta kojim se javnosti predstavlja umjetničko blago iz fonda Umjetničkog muzeja, u Ateljeu DADO realizovana je izložba Lik žene u likovnim djelima jugoslovenskih autora. Posvećena je temi koja je milenijumima nadahnjivala i inspirisala stvaraoce različitih profila – ženi-muzi zaštitnici umjetnosti, koja je kao simbol plodnosti, ljepote, ljubavi i majčinstva, obožavana, slavljena i poštovana kroz sve epohe ljudske civilizacije. Svako razdoblje i umjetnička epoha određivali su njeno mjesto i posebnost u kontekstu socijalne antropologije, a njena likovna interpretacija apriorno je bila usaglašena sa „vladajućim“ pravilima umjetničkog izraza. Ipak, stvaralac koji se oslanjao na vlastitu imaginaciju i kreativnu slobodu u estetskom, filozofskom i plastičko-strukturalnom smislu, imao je samosvojan izbor u dočaravanju žene kao bića i njenog tijela. Izložbom su obuhvaćeni slikarski i vajarski radovi nastali na nekadašnjim jugoslovenskim prostorima od kraja XIX do druge polovine XX vijeka – perioda koji određuju stilske karakteristike: romantizam, impresionizam/plenerizam, moderni klasicizam, ekspresionizam, konstruktivizam, socijalni realizam. Mada su u realizaciji slike autori koristili različita izražajna sredstva, kod svih je prisutna atmosfera intimističke poetike koja im daje toplu notu prisnosti i neposrednosti, jedan humanistički pogled na svijet. Na portretima čiji su autori Jovan Bijelić, Cvetko Lainović, Luka Berberović i Igor Vasiljev poštovana su klasična pravila: statičnost, izraz unutrašnjeg stanja, karakterne osobenosti, na kojima je ženski lik atribuiran kao djelo moderne provenijencije, ili poetskog doživljaja koji nalazimo na slikama Vlaha Bukovca, Boška Risimovića Risima, Lazara Vozarevića i Zulfikara Džumhura. Međutim, pored individualnog određenja, značajno je pozicioniranje žene u ambijentalni prostor – enterijer ili eksterijer/plener gdje je predstavljena u obavljanju svakodnevnih životnih radnji, kao na slikama Đorđa Pravilovića, Voja Stanića, Alekse Čelebonovića, Ivana Radovića, Dimitrija Vujovića. Dok se na slikarskim djelima kao motivsko opredjeljenje ženski lik javlja na portretima i u žanr-scenama, u skulpturi je akcenat stavljen na ženski akt. Prema često citiranom mišljenju francuskog pjesnika Pola Valeria ženski akt je za likovnog umjetnika predstavljao ono što je tema ljubavi predstavljala za pjesnika. Ženski akt bio je najsenzualnija i naintrigantnija tema likovne umjetnosti od praistorije i arhetipskog načela Velike majke do savremene umjetnosti. Na principima harmonizovanja materije i duha, spoljašnjeg i unutrašnjeg sadržaja, erotike i vitalizma, ljepote i sklada, umjetnici su iskazivali svoje stvaralačko umjeće. U vajarskim djelima Rista Stijovića, Frana Kršinića, Sretena Stojanovića, Milice Ribnikar i Nikole Milunovića žensko tijelo predstavljeno je u varijacijama različitih poza i stavova. Na njima su evidentne daleke reminiscencije na renesansnu idealizaciju, sumersku egzotičnost i etrursku svedenost (Đakometi), što govori o fenomenu žene koja je van vremenskih i prostornih ograničenja bila i ostala vječna inspiracija likovnih umjetnika. Ljiljana Zeković istotičarka umjetnosti Igor Vasiljev, slikar | painter (1928 – 1954. Beograd) Portret | Portrait, 1952. ulje na kartonu | oil on cardboard 60,5 x 49 cm Aleksa Čelebonović, slikar, likovni kritičar, istoričar umjetnosti | painter, art critic, art historian (Lozana, 1917 – Beograd, 1987.) Enterijer | Interior, 1951. ulje na platnu | oil on canvas 60 x 89 cm As part of the project of presenting art treasure from the Art Museum holdings to the public, the DADO Atelier is hosting an exhibition of works of Yugoslav artists entitled The Image of Woman. The exhibition is devoted to the theme which has inspired various kinds of artists for millennia: female muse as the protectress of art, who, as a symbol of fertility, beauty, love and motherhood, has been adored, celebrated and respected through all the epochs of human civilization. Each period and artistic epoch have defined the place of the woman and her uniqueness in the context of social anthropology, and her artistic interpretation was primarily driven by the ‘ruling’ principles of artistic expression. However, artists who relied on their own imagination and creative freedom in the aesthetic, philosophical, plastic and structural sense had their individual choice in depicting the woman, her being and body alike. The exhibition encompasses paintings and sculptures created in former Yugoslav territories from the end of the 19th to the second half of the 20th century – a period shaped by the stylistic features of: romanticism, impressionism/plain-airism, modern classicism, expressionism, constructivism and social realism. Even though the artists used diverse means of expression in their art, they all reveal an intimate atmosphere which gives them a warm note of intimacy and immediacy, a humanistic view of the world. The portraits created by Jovan Bijelić, Cvetko Lainović, Luka Berberović and Igor Vasiljev show respect for classical rules: static quality, expression of inner state, character features, where the female image emerges as a work of modern provenance, or poetic experience found in the paintings of Vlaho Bukovac, Boško Risimović Risim, Lazar Vozarević, Zulfikar Džumhur. Vojo Stanić, slikar, vajar | painter, sculptor (Titograd, 1924.) Iz Konavala | From Konavli, 1955. ulje na platnu | oil on canvas 64,2 x 82,2 cm However, apart from her individual definition, it is important to note the positioning of the woman in the environment – interior or exterior/plain air where she is depicted as performing her daily tasks, like in the paintings of Đorđe Pravilović, Vojo Stanić, Aleksa Čelebonović, Ivan Radović, Dimitrije Vujović and Igor Vasiljev. While the image of woman as a motif in paintings appears in portraits and genre-scenes, in sculpture emphasis is placed on the female nude. According to the frequently quoted words of French poet Paul Valéry, the female nude was to a fine artist what the theme of love was to a poet. The female nude has been the most sensual and most intriguing theme in fine art since prehistoric times and the archetypal figure of Great Mother. Artists have demonstrated their creative skills on the principles of harmonization of matter and spirit, external and internal content, eroticism and vitalism, beauty and harmony. In the sculptures created by Risto Stijović, Frano Kršinić, Sreten Stojanović, Milica Ribnikar and Nikola Milunović, the female body is represented in a variety of different postures and positions. They show distant reminiscences of Renaissance idealization, Sumerian exoticness and Etruscan reduction of form (Giacometti), which speaks of the phenomenon of woman, who has always been the eternal inspiration of fine artists outside temporal and spatial constraints. Ljiljana Zeković art historian Đorđe Pravilović, slikar | painter (Cetinje, 1925 – Herceg Novi, 2008. ) Seljanka | Countrywoman, 1954. ulje na platnu | oil on canvas 64 x 82,3 cm Dimitrije Vujović, slikar | painter (Vladivostok, 1913 – ?) Šestanke | Šestan Women, 1956. ulje na platnu | oil on canvas 100 x 81 cm Ivan Radović, slikar, likovni kritičar | painter, art critic (Vršac, 1894 – Beograd, 1973.) Doručak | Breakfast ulje na platnu | oil on canvas 65 x 55 cm Cvetko Lainović, slikar | painter (Podgorica, 1931 – Beograd, 2006. ) Glava | Head, 1954. ulje na platnu | oil on canvas 27 x 26 cm Frane Kršinić, vajar | sculptor (1997. Lombarda, Korčula – Zagreb, 1982.) Ženski akt | Female Nude bronza | bronze h - 48 cm Sreten Stajanović, vajar | sculptor (1898. Prijedor – Beograd, 1960.) Žena sa djetetom | Woman with Child bronza | bronze h - 49,5 cm Luka Berberović, slikar | painter | (1934. Morinj, Boka Kotorska) Žena sa mačkom | Woman with Cat, 1962. | ulje na platnu | oil on canvas, 107 x 56 cm Naslovna strana | Cover Jovan Bijelić, slikar | painter | (1884. Kolunić, Bosansko petrovački srez – Beograd, 1964.) Balerina | Ballerina, 1923–25. | ulje na platnu | oil on canvas, 95 x 67,7 cm Izdavač: Narodni muzej Crne Gore | Za izdavača: Pavle Pejović | Kustos: Mirjana Dabović Pejović Tekst: Ljiljana Zeković | Izbor radova: Ljiljana Zeković, Mirjana Dabović Pejović | Prevod: Olivera Kusovac Dizajn: Branka Vujović | Štampa: DPC Podgorica | Tiraž: 300 Cetinje, avgust 2014.
© Copyright 2024 Paperzz
