Εισαγωγή στα Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα - E

Στόχοι Παράδοσης
– Οι στόχοι της παράδοσης είναι:  Κατανόηση του τρόπου μετασχηματισμού των Λογιστικών Πληροφοριών στα πλαίσια ενός Λογιστικού Πληροφοριακού Συστήματος.
 Αναφορά στην ελληνική λογιστική πρακτική:  Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Γ.Λ.Σ)
 Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ)
Στοιχεία Μηχανογραφημένης Λογιστικής
Γεώργιος Βενιέρης, Καθηγητής Λογιστικής
Ορέστης Βλησμάς, Ε.Ε.ΔΙ.Π (ΙΙ) Λογιστικής
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χρηματοοικονομική Λογιστική
2
Εισαγωγή στα Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα Εισαγωγή στα Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
3
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
4
1
Σχεδιασμός και Περιγραφή Συστήματος (Σημασιολογικές Παραστάσεις)
Γενική Θεωρία των Συστημάτων •
•
•
Η Γενική θεωρία των Συστημάτων έχει ως αντικείμενο μελέτης τις δομές, τις
συνδέσεις, τις αλληλεξαρτήσεις, τις αλληλεπιδράσεις και τη συμπεριφορά των συστημάτων γενικότερα (von Bertallanfy, 1968).
Σύστημα θεωρείται οποιοδήποτε: «σύνολο στοιχείων ή οντοτήτων, οι οποίες αναπτύσσουν δυναμική αλληλεξάρτηση μεταξύ τους και χαρακτηρίζονται από μία συγκεκριμένη συμπεριφορά κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελούν μία ολότητα». Από τον παραπάνω ορισμό είναι σαφές ότι τα χαρακτηριστικά ενός συστήματος είναι τα ακόλουθα: –
Αποτελείται από ένα αριθμό στοιχείων ή οντοτήτων (τα οποία δύναται να ορισθούν και ως υποσυστήματα).
–
Τα μέρη αυτά βρίσκονται σε δυναμική αλληλεξάρτηση μεταξύ τους.
–
Αποτελούν ένα οργανικό σύνολο οριοθετούμενο από το περιβάλλον.
–
Τόσο το σύστημα, όσο και τα στοιχεία ή υποσυστήματα, έχουν κατευθυνόμενη συμπεριφορά προς την επίτευξη καθορισμένων στόχων (τελεολογική θεώρηση).
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Εισροές
Εκροές
Διαδικασία (P roc ess) Επαναπληροφοριοδότηση
5
Σχεδιασμός και Περιγραφή Συστήματος
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
6
Το Πληροφοριακό Σύστημα
Ο σχεδιασμός και η περιγραφή ενός συστήματος προϋποθέτει το σαφή ορισμό των παρακάτω μερών του: –
Οι εισροές (Inputs), οι οποίες εισρέουν από το περιβάλλον σύστημα προκειμένου να συμμετάσχουν ή να υποστούν συγκεκριμένη διεργασία. –
Η μεταποιητική διεργασία ή διαδικασία (Transformation Process), δηλαδή το σύνολο των ενεργειών οι οποίες αποσκοπούν στην επεξεργασία των εισροών. Είναι φανερό ότι οι εισροές διακρίνονται σε αυτές που (α) δομούν ή (β) τροφοδοτούν την μεταποιητική διαδικασία.
–
Οι εκροές (Outputs) που εκρέουν από το σύστηµα στο περιβάλλον.
–
Ο µηχανισµός επαναπληροφοριοδότησης (Feed‐Back Loop), ο οποίος δίνει πληροφορίες στο σύστηµα όσον αφορά τη συµπεριφορά του περιβάλλοντος και τις αντιδράσεις του περιβάλλοντος στις εκροές του. Επίσης, ρυθµίζει ανάλογα τόσο τη ροή των εισροών στο σύστηµα, όσο και την εκροή των εκροών.
–
Η θέση καθορισµού της συµπεριφοράς του συστήµατος, δηλαδή ο μηχανισμός καθοδήγησης ή λήψης αποφάσεων ως προς τη συµπεριφορά του συστήµατος (Decision‐
Maker). Με το µηχανισµό αυτό επιδιώκεται βασικά η εξασφάλιση της τελεολογικής συµπεριφοράς του συστήµατος και η ικανότητα αυτού να αναπροσαρµόζεται στις συνεχείς µεταβαλλόµενες συνθήκες του περιβάλλοντος.
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Καθορισμός Στόχων 7
–
Πληροφοριακό Σύστημα είναι το περιβάλλον εκείνο στο οποίο πόροι (π.χ. Άνθρωποι, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ηλεκτρονικά συστήματα) συντονίζονται για να μετατρέψουν αρχικά δεδομένα (στοιχεία εισόδου) σε πληροφορίες (στοιχεία εξόδου) χρήσιμες για την επίτευξη των στόχων μιας οικονομικής μονάδας. Η μετατροπή αυτή αποτελεί τη βασική λειτουργία κάθε πληροφοριακού συστήματος.
Ένα Πληροφοριακό Σύστημα έχει τρεις κυρίως στόχους:
–
•
•
•
–
Την παροχή πληροφοριών που υποστηρίζουν την λήψη αποφάσεων (decision making).
Την παροχή πληροφοριών που υποβοηθούν τη λειτουργία (operation) του οργανισμού.
Την παροχή πληροφοριών που αφορούν το τρόπο διαχείρισης (management)
της λογιστικής οντότητας από τους υπευθύνους της.
Ένα Πληροφοριακό Σύστημα είναι δυνατόν να είναι χειρόγραφο ή μηχανογραφικό. Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
8
2
Το Πληροφοριακό Σύστημα
Λειτουργίες Πληροφοριακού Συστήματος
Ένα Πληροφοριακό Σύστημα επιτελεί συγκεκριμένες λειτουργίες:
Συλλογή των δεδομένων (data collection).
Διαχείριση των δεδομένων (data management).
Έλεγχος των δεδομένων (data control).
Ασφάλεια των δεδομένων (data security).
Δημιουργία των πληροφοριών (information generation). ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
Εσωτερικές πηγές μη
επαναλαμβανόμενων
αρχικών δεδομένων
(3)
Πληροφορίες για τη λήψη
μη επαναλαμβανόμενων
αποφάσεων
(5)
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤ ΗΜΑ
Εξωτερικές πηγές αρχικών
δεδομένων από
επαναλαμβανόμενες ή μη
επαναλαμβανόμενες
αλληλεπιδράσεις με το
εξωτερικό περιβάλλον
(1)
Έλεγχος δ εδομένων
Πληροφορίες για τη λήψη
αποφάσεων από
εξωτερικούς φορείς
(6)
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ
ΣΥΣΤΗΜΑ
Πηγές αρχικών
δεδομένων
Εσωτερικές πηγές
επαναλαμβανόμενων
αρχικών δεδομένων
(2)
Πληροφορίες για την
εκτέλεση
επαν αλαμβανόμενων
εργασιών
Συλλογή αρχικών
δεδομένων
Επεξεργασία για τη
μετατροπή των αρχικών
δεδομένων σε
πληροφόρηση
Δημιουργία
πληροφοριών
Χρήστες
Πληροφοριών
Διαχείριση
δεδομέν ων
(4)
Ασφάλ εια
δεδομένων
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
9
Η Λογιστική ως Πληροφοριακό Σύστημα 10
Η Λογιστική ως Πληροφοριακό Σύστημα
∆ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα.
Εθνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Εθνικό Κανονιστικό Πλαίσιο.
Η Λογιστική πρακτική και μεθοδολογία συνθέτουν ένα περιβάλλον Πληροφοριακού Συστήματος υπό την έννοια ότι επιτελούν συστημικές λειτουργίες προκειμένου να επεξεργαστούν χρηματοοικονομικά δεδομένα και να δημιουργήσουν χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Λογιστική
Ισότητα
•Συλλογή Χρηματοοικονομικών Δεδομένων.
•Επεξεργασία και Ανάλυση των Χρηματοοικονομικών Δεδομένων.
•Δημιουργία Χρηματοοικονομικών Αναφορών.
Λογιστικά
Γεγονότα
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Χρηματοοικονομικά
Δεδομένα
Συλλογή
Επεξεργασία
Ανάλυση
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Αναφορά
Χρηματοοικονομική
Πληροφόρηση
11
Λογιστικές ∆ιαδικασίες:
Ημερολόγιο
Γενικό Καθολικό
Αναλυτικά Καθολικά
Ισοζύγια
Απογραφή
κα.
Λογιστικές Καταστάσεις:
Ισολογισμός
Κατάσταση Αποτελεσμάτων
Χρήσης
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
12
3
Πλαίσιο Εφαρμογής της Λογιστικής Η Λογιστική ως Πληροφοριακό Σύστημα Α. Παραδοσιακό Εμπόριο
Η Λογιστική είναι ένα πληροφοριακό σύστημα, το οποίο:
Χειρόγραφα
Χ Π
– Μετρά την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Λογιστικά. Βιβλία
Παραστατικά
– Αξιολογεί την επιχειρηματική δραστηριότητα.
– Επεξεργάζεται την πληροφορία και την ενσωματώνει σε λογιστικές καταστάσεις.
Ηλεκτρονικά
– Εξυπηρετεί τη Λήψη Αποφάσεων.
Εξυπηρετεί τη Λήψη Αποφάσεων
–
–
Β. Ηλεκτρονικό Εμπόριο
Εξωτερικοί Χρήστες οι οποίοι βρίσκονται εκτός της επιχείρησης οι οποίοι:
• Λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την επιχείρηση.
• Ενδιαφέρονται για την επιχείρηση.
Εσωτερικοί Χρήστες οι οποίοι βρίσκονται εντός της επιχείρησης οι οποίοι:
• Λαμβάνουν αποφάσεις για την επιχείρηση
.
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Χ Π
internet
13
Λογιστικό Πληροφοριακό Σύστημα: Βασικές Έννοιες •
Ηλεκτρονικά
Χειρόγραφα
ό
Οι χρήστες της Λογιστικής Πληροφορίας: Λογιστικό Πληροφοριακό Σύστημα είναι:
Ένα πληροφοριακό σύστημα με αντικείμενο την καταγραφή και τη λογιστική απεικόνιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας καθώς και την επεξεργασία και δημιουργία λογιστικών πληροφοριών που αφορούν εσωτερικούς (Ισοζύγιο, Αναλυτικό Καθολικό κά) και εξωτερικούς χρήστες (Ισολογισμός, Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως) της επιχείρησης.
‐ Διαπεραστικό, δηλαδή άπτεται όλων των δραστηριοτήτων της επιχειρηματικής Λογιστικό Πληροφοριακό Σύστημα: Βασικές Έννοιες Λογιστικά
Γεγονότα (π.χ.
Αγορές, Πωλήσεις,
Επενδύσεις κλπ)
Οικονομικό Έτος
Παραστατικά (π.χ.
Τιμολόγιο, Απόδειξη
Λιανικής κλπ)
Λογιστικό Σχέδιο
Βιβλία
Β βλί Καταχώρησης
Κ
ώ
(π.χ. Βιβλίο Παραγγελιών,
Πωλήσεων κλπ)
μονάδας.
‐ Επικέντρωση στα οικονομικά δεδομένα.
‐ Περιλαμβάνει δύο λογιστικά υποδείγματα: Χρηματοοικονομικής και Διοικητικής Λογιστικές
Εγγραφές
Λογιστικής. Καρτέλες
ρ
ς
Λογαριασμών
Ημερολόγια
Λογιστικές Περίοδοι
Γενικό /
Αναλυτικά
Καθολικά
ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ
‐ Δεδομένα πραγματικά, προϋπολογιστικά, πρότυπα.
‐ Αφορά επεξεργασία συναλλαγών (transaction processing) και επεξεργασία ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
πληροφοριών (information processing).
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Λογιστικές /
Οικονομικές
Καταστάσεις
(π.χ.Ισοζύγια,
Ισολογισμός,
Κ.Α.Χ.)
15
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
16
4
Η Έννοια της Λογιστικής Διαδικασίας Ι
Δομή Λογιστικού Πληροφοριακού Συστήματος
•
Λογιστικά ΓεγονόταΠαραστατικά
(Είσοδος)
Λογιστικές Οικονομικές
Καταστάσεις
Λογιστικές
∆ιαδικασίες
Η Λογιστική Διαδικασία αποτυπώνει τις συναλλαγές τις οποίες αναπτύσσει η επιχειρηματική μονάδα με τις οντότητες και τα αντικείμενα του περιβάλλοντος. Επιχειρηματική
Μονάδα
Αντικείμενο
1
Συναλλαγή
Συναλλαγή
(Έξοδος)
Αντικείμενο
4
Οντότητα 1
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Αντικείμενο
2
Οντότητα 2
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Το Γενικό Πλαίσιο Λειτουργίας Των Λογιστικών Διαδικασιών
Λογιστική: Ο Κύκλος Επεξεργασίας Των Πληροφοριών
Έναρξη
Λογιστικής
Περιόδου
Εισερχόμενη
Πληροφορία
Αντικείμενο
3
Καταχώρηση σε
Ημερολόγια
Λογιστικές
γ
ς
∆ιαδικασίες
Ενημέρωση
Γενικού
Καθολικού
Συναλλαγή
ρ
μ
Προετοιμασία
Οικονομικών
Εκθέσεων
Λογιστικές
∆ιαδικασίες
Οι Λογιστικές ∆ιαδικασίες υλοποιούνται μέσα στα πλαίσια του
κύκλου επεξεργασίας πληροφοριών από την Λογιστική. Αποτελεί ένα
σύνολο συστηματικών εργασιών επεξεργασία πληροφοριών σε
όρους λογιστικής, δηλαδή σύμφωνα με της γενικά παραδεκτά
λογιστικές αρχές.
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Ημερολογιακή
Εγγραφή
∆ημιουργία
Λογαριασμών
Ημερολόγιο
Γενικό
Καθολικό
Εξερχόμενη
Πληροφορία
Λογιστικές
∆ιαδικασίες
Λήξη
Λογιστικής
Περιόδου
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Οικονομικές
Καταστάσεις
Τέλους
Χρήσης
5
Oι Βασικές Αποφάσεις στα Πλαίσια Οργάνωσης των Λογιστικών Διαδικασιών
Επικεφαλής
Λογιστηρίου ή
Οικονομικής
∆ιαχείρισης
∆ημιουργία Σχεδίου
Λογαριασμών
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Δημιουργία Λογαριασμών
Ορισμός
Οντοτήτων και
Αντικειμένων
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 3
∆ιακοπή Εκτέλεσης
Λογιστικών ∆ιαδικασιών –
Επεξεργασίας Πληροφοριών
Έλεγχος Ορθής Εκτέλεσης
Λογιστικών ∆ιαδικασιών
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2
Προσδιορισμός Χρονικής
Περιόδου
ΑΝΤΙΚ. 1
∆ημιουργία
Χρηματοοικονομικών
Εκθέσεων
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 3
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ
ΑΝΤΙΚ. 1
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 3
ΑΝΤΙΚ. 2
ΑΝΤΙΚ. 1
ΑΝΤΙΚ. 2
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Ιεραρχία Λογαριασμών και Λογιστικό Σχέδιο
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Συνδεσμολογία –
Συλλειτουργία Λογαριασμών
Ομαδοποίηση Οντοτήτων και Αντικείμενων
Ιεραρχία Λογαριασμών
ΟΜΑ∆Α 1
Συνδεσμολογία Λογαριασμών
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ
ΑΝΤΙΚ. 2
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
Έναρξη Εκτέλεσης
Λογιστικών ∆ιαδικασιών –
Επεξεργασίας Πληροφοριών
Αλληλεπίδραση Οντοτήτων και
Αντικείμενων
Μεταβολή Κατάστασης
Οντότητας ή Αντικειμένου
∆ημιουργία
Λογαριασμών
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2
ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΤΙΚ. 2
ΟΝΤ. 1
ΟΜΑ∆Α 1
ΟΝΤ. 7
ΑΝΤΙΚ. 3
ΟΜΑ∆Α 2
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΑΝΤΙΚ. 1
ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1
ΟΝΤ. 1
ΑΝΤΙΚ. 1
ΑΝΤΙΚ.
ΑΝΤΙΚ 1
ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ
ΟΝΤ. 5
(+)
(+)
ΑΝΤ. 2
ΑΝΤΙΚ. 1
ΑΝΤΙΚ. 1
ΑΝΤΙΚ. 2
ΑΝΤΙΚ. 2
ΟΜΑ∆Α 3
ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ
ΟΝΤ. 6
ΟΝΤ. 2
(+)
(+)
ΟΝΤ. 7
ΟΝΤ. 4
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
ΟΝΤ. 3
(+)
(+)
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
6
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Ισολογισμός και Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Η Λογιστική Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
Ισότητα
ΟΝΤ. 6
ΟΝΤ. 2
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
ΧΡΗΣΗΣ
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΟΝΤ. 4
ΑΝΤΙΚ. 2
ΟΝΤ. 1
ΟΝΤ. 3
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
=
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
ΟΝΤ. 7
ΑΝΤΙΚ. 3
ΟΜΑ∆Α. 1
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
(+)
ΑΝΤΙΚ. 1
ΟΝΤ. 5
ΟΜΑ∆Α. 3
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
(+)
(-)
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
=
ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ
ΟΜΑ∆Α. 2
(+)
(+)
ΟΜΑ∆Α. 7
(-)
(+)
(-)
ΟΜΑ∆Α. 4
(+)
ΟΜΑ∆Α. 5
(+)
(+)
(+)
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
Οι Λογιστικές Διαδικασίες: Ορισμός Λογιστικών Περιόδων
2001
2002
2003
Ο Ρόλος του Λογιστή σε Σχέση με τα Λ.Π.Σ.
2004
Ο ρόλος του λογιστή σε σχέση με τα Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα είναι εκείνος του:
‐ Χρήστη.
‐ Αξιολογητή.
‐ Ελεγκτή.
‐ Κατασκευαστή.
Οι θέσεις στις οποίες απασχολείται ένας λογιστής σε μία επιχείρηση σε σχέση με τα Λ.Π.Σ είναι αυτές του:
Λογιστικές
∆ιαδικασίες
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
‐ Χρηματοοικονομικού λογιστή.
Χ
ύλ
ή
‐ Διοικητικού λογιστή.
‐ Φοροτέχνη λογιστή.
‐ Προϊστάμενου λογιστηρίου.
Λογιστικές
∆ιαδικασίες
‐ Ελεγκτή λογιστηρίου.
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
‐ Σχεδιαστή συστημάτων.
Λογιστικά Πληροφοριακά Συστήματα
28
7
8