ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕ ΠΡΟΪΟΝΣΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αξηζ. 510/2006 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ γεσγξαθηθώλ ελδείμεσλ θαη ησλ νλνκαζηώλ πξνέιεπζεο Σοματάκι αντορίνης — Tomataki Santorinis Αξηζ. ΕΚ: ( X ) ΠΟΠ ( ) ΠΓΕ 1 ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ 1. ΟΝΟΜΑΙΑ 3 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 3 3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΗ 4 4. ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΠΡΟΕΛΕΤΗ 4 5. ΜΕΘΟΔΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 5 α. Καλλιέπγεια 6 β. ςζκεςαζία 6 6. ΔΕΜΟ 6 α. Ιδιαιηεπόηηηα ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ 6 I. Κλίμα 7 ΙΙ. Έδαθορ 8 ΙΙΙ. Ανθπώπινοι Παπάγονηερ 10 6β. Ιδιαιηεπόηηηα ηος πποϊόνηορ 11 Ι. Φςηικό ςλικό-καλλιεπγηηικέρ ζςνθήκερ 12 α. Ππώηη ύλη 12 β. Οι εδαθοκλιμαηικέρ ζςνθήκερ 12 ΙΙ. Φςζικοσημική ζύζηαζη 13 ΙΙΙ. Ιδιαίηεπα οπγανοληπηικά σαπακηηπιζηικά 14 6.γ. Αιηιώδηρ ζσέζη πος ζςνδέει ηη γεωγπαθική πεπιοσή με ηην ποιόηηηα ή ηα σαπακηηπιζηικά ηος πποϊόνηορ 15 I Πεπιγπαθή ηος δεζμού μεηαξύ ηηρ ποιόηηηαρ ηος πποϊόνηορ και ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ 15 ΙΙ Πεπιγπαθή ηος δεζμού μεηαξύ ηηρ θήμηρ ηος πποϊόνηορ και ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ 17 7. ΟΡΓΑΝΙΜΟ ΕΠΙΘΕΩΡΗΗ 20 8. ΕΠΙΗΜΑΝΗ 20 9. ΕΘΝΙΚΕ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΣΙΚΕ ΑΠΑΙΣΗΕΙ 21 10. ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΤΝΗΜΜΕΝΩΝ 21 11. ΤΝΗΜΜΕΝΑ 26 2 1. Ονομαζία: ―Σνκαηάθη αληνξίλεο‖ ―Tomataki Santorinis‖ 2. Πεπιγπαθή: Ωο «Σνκαηάθη αληνξίλεο» νξίδεηαη ν λσπφο θαξπφο ελφο ηνπηθνχ νηθφηππνπ ηνπ θπηνχ Lycopersicon esculentum Mill., ηεο νηθνγέλεηαο ησλ νιαλσδψλ (Solanaceae), πνπ παξάγεηαη ζε εκπνξηθή θιίκαθα κφλν ζηελ νξηνζεηεκέλε γεσγξαθηθή πεξηνρή. Aπνηειεί κηα ηνπηθή ηδηνπαξαγφκελε απφ ηνπο παξαγσγνχο θαιιηέξγεηα ηεο αληνξίλεο ε νπνία εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ κηθξφθαξπσλ πνηθηιηψλ ηνκάηαο, κε κέζν θχθιν αλάπηπμεο 80 έσο 90 εκέξεο. Σν «Σνκαηάθη αληνξίλεο» έρεη ζρήκα θαξπνχ ειαθξψο πεπιαηπζκέλν ζθαηξηθφ (πειίθν ηζεκεξηλήο πξνο πνιηθή δηάκεηξν = 0,650,85), κε κέζν βάξνο 20 γξακκάξηα. Ο θαξπφο έρεη έληνλε έσο αζζελή εζράξσζε (πηχρσζε) ε νπνία είλαη ηδηαίηεξα έληνλε ζηνπο θαξπνχο ηεο βάζεο ηνπ θπηνχ (ξηδίηεο). Σν «Σνκαηάθη αληνξίλεο» έρεη βαζχ θφθθηλν ρξψκα, θαη ζπλεθηηθή ζάξθα κε ειάρηζηα πγξά θαη έληνλε παξνπζία ζπφξσλ. Ζ θαιιηέξγεηα ηνπ θπηνχ απηνχ ζην ηδηαίηεξν εδαθνθιηκαηηθφ πεξηβάιινλ ηεο αληνξίλεο (παξνπζηάδεηαη ιεπηνκεξψο ζην εδάθην 6.α) πξνζδίδεη ζε απηφ αμηνζαχκαζηε αληνρή ζηε μεξαζία θαη αληνρή ζε αξθεηέο αζζέλεηεο φπσο, αιηεξλάξηα, σίδην, θνπδάξην θαη βεξηηζίιην. Οη απνδφζεηο ηεο ζηα άλπδξα εδάθε ηεο αληνξίλεο θπκαίλνληαη θαηά κέζν φξν πεξί ηα 500 θηιά αλά ζηξέκκα. ε εμαίξεηεο πεξηπηψζεηο ε απφδνζε κπνξεί λα πξνζεγγίζεη ηα 1.000 θηιά. Ζ ζχζηαζε θαη ην κνλαδηθφ θπζηθνρεκηθφ πεξηερφκελν ηνπ λσπνχ πξντφληνο είλαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ην γελεηηθφ θπηηθφ πιηθφ θαη ηηο κνλαδηθέο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο αληνξίλεο (αλαιχνληαη εθηελψο ζηα εδάθηα 6.β.Ι θαη 6.β.ΙΙ). Με δεδνκέλν φηη θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο θαιιηέξγεηάο ηνπ είλαη ε απνπζία άξδεπζεο, ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα ηδηαίηεξα πςειφ πνζνζηφ δηαιπηψλ ζηεξεψλ ζπζηαηηθψλ πνπ θπκαίλεηαη ζην εχξνο 7-10 oΒrix. Δπηπιένλ, έρεη ρακειφηεξε ζπγθέληξσζε δηαιπηψλ ζηεξεψλ ζπζηαηηθψλ ζε ζρέζε κε ηα νιηθά ζηεξεά θπκαίλεηαη ζην εχξνο 73-87% (13-27% ζηεξεφ ππφινηπν), φηαλ ζηηο θιαζζηθέο πνηθηιίεο ηνκάηαο ην εχξνο είλαη 95-98% (2-5% ζηεξεφ ππφινηπν). Απηφ ζεκαίλεη φηη δηαζέηεη κεγαιχηεξν ζηεξεφ ππφινηπν. πγρξφλσο, ην λσπφ «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειή νμχηεηα (pΖ=4-4,5), ε νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πςειή ζπγθέληξσζε πδαηαλζξάθσλ ηνπ πξνζδίδεη κηα γιπθηά κε έληνλε νμχηεηα γεχζε. 3 Σν ειιεληθφ θξάηνο έρεη ζεζκνζεηήζεη ππέξ ηνπ ηνκαηνπνιηνχ ηχπνπ Θήξαο -πξντφλ πνπ πξνέξρεηαη απφ πξψηε χιε ην ηνκαηάθη αληνξίλεοεηδηθφ θαζεζηψο εκπνξίαο θαη ηηκήο. Δηδνπνηφο δηαθνξά γηα λα ραξαθηεξηζηεί έλαο ηνκαηνπειηέο σο ηχπνπ Θήξαο, έρεη θαζνξηζηεί ην πνζνζηφ ησλ δηαιπηψλ ζηεξεψλ, ην νπνίν ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 40%, ελψ ν αληίζηνηρνο θπζηθφο –ρσξίο επεμεξγαζία- ρπκφο λα έρεη θαη‘ ειάρηζην 7 °BRIX. 3. Γεωγπαθική Πεπιοσή Ζ γεσγξαθηθή πεξηνρή πνπ παξάγεηαη ην «ηνκαηάθη αληνξίλεο» πεξηιακβάλεη ηα λεζηά Θήξα (αληνξίλε), Θεξαζηά, Παιαηά θαη Νέα Κακέλε, Άζπξν (Αζπξνλήζη), Υξηζηηαλή θαη Αζθαληά ηνπ λνκνχ Κπθιάδσλ, ηεο πεξηθέξεηαο Ννηίνπ Αηγαίνπ ηεο Διιεληθήο Γεκνθξαηίαο (πλεκκέλν 2). Κνηλά ραξαθηεξηζηηθά ησλ λεζηψλ απηψλ είλαη ην εθαηζηεηνγελέο ηνπο έδαθνο, ζε ζπλδπαζκφ κε ην πνιχ ηδηαίηεξν κηθξνθιίκα ηεο πεξηνρήο. πγθεθξηκέλα, ην θιίκα ησλ λήζσλ απηψλ –πνπ παξνπζηάδεηαη αλαιπηηθφηεξα ζην εδάθην 6.α.1- ραξαθηεξίδεηαη σο μεξνζεξκηθφ, κε πςειή ειηνθάλεηα θαη ηζρπξνχο βφξεηνπο αλέκνπο (κειηέκηα). 4. Απόδειξη Πποέλεςζηρ Γηα ηελ ηρλειαζηκφηεηα ηνπ πξντφληνο κε ηελ νλνκαζία «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ρξεζηκνπνηείηαη ην ζχζηεκα δειψζεσλ ηνπ ΟΓΔ αλά θαιιηεξγεηή θαη αγξνηεκάρην. ηελ πεξίπησζε πνπ ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» παξαδίδεηαη γηα κεηαπνίεζε, ν κεηαπνηεηήο ππνρξενχηαη λα ηεξεί αξρεία θαη κεηξψα παξαγσγψλ ηα νπνία ζα πεξηέρνπλ -κεηαμχ άιισλ- ηνπο θσδηθνχο αξηζκνχο ηνπ θαιιηεξγεηή, ησλ αγξνηεκαρίσλ ηνπ θαζψο θαη ηηο παξαδηδφκελεο πνζφηεηεο. Δθφζνλ ην λσπφ πξντφλ ζπζθεπάδεηαη, ζα πξέπεη ππνρξεσηηθά ζηε ζπζθεπαζία λα αλαγξάθνληαη ηα ζηνηρεία ηνπ παξαγσγνχ θαη ηνπ ζπζθεπαζηή. 4 5. Μέθοδορ Παπαγωγήρ Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ πξντφληνο «Σνκαηάθη αληνξίλεο» αλαθέξεηαη ζηελ θαιιηέξγεηα-παξαγσγή ηνπ λσπνχ θαξπνχ, ν νπνίνο δηαηίζεηαη είηε απηνχζηα ή πξνο κεηαπνίεζε (πλεκκέλα 6, 7, 8). ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη νη δηαδηθαζίεο θαιιηέξγεηαο-παξαγσγήο πνπ εθαξκφδνληαη ζήκεξα γηα ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ηαςηόζημερ κε απηέο πνπ παξαδνζηαθά εθαξκφδνληαλ, πγθεθξηκέλα: 5α. Καλλιέπγεια Ζ παξαδνζηαθή κέζνδνο παξαγσγήο –πνπ αλάγεηαη ζηηο απαξρέο ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ηνκάηαο ζηε αληνξίλε- μεθηλνχζε κε ηε ζπνξά ζε θπηψξην (ςπρξφ ζπνξείν) θαηά ηα ηέιε Ηαλνπαξίνπ κε κέζα Φεβξνπαξίνπ. ηε ζπλέρεηα, αθνινπζνχζε ε κεηαθχηεπζε ησλ θπηαξίσλ ην Μάξηην ζηνλ αγξφ. Όκσο, αξθεηά λσξίο ε πξαθηηθή απηή αληηθαηαζηάζεθε κε ηελ επί ηφπνπ ζπνξά ζηνλ αγξφ. Έηζη, ε έθηαζε πνπ αλακελφηαλ λα θαηαιάβεη ε θαιιηέξγεηα ηεο ηνκάηαο ιηπαίλνληαλ κε ρισξά ιίπαλζε θαθήο, ε ζπνξά ηεο νπνίαο γίλνληαλ κε ηηο πξψηεο βξνρέο ηνπ θζηλνπψξνπ ζε αλαινγία 10 θηιά ζπφξνπ αλά ζηξέκκα. Ζ ρισξά ιίπαλζε ελζσκαηψλνληαλ πεξί ηα κέζα κε ηέιε Ηαλνπαξίνπ, έλα κήλα πεξίπνπ πξηλ απφ ηε ζπνξά ηεο ηνκάηαο. Ζ ζπνξά γίλνληαλ επί ηφπνπ, απφ 15 Φεβξνπαξίνπ κέρξη ηέινπο Μαξηίνπ θαηά ζνξνχο 30-40 ζπφξσλ, εληφο ιάθθσλ. Απηνί είραλ αλνηρζεί πξνεγνπκέλσο κε «αμίλα» ζε επζείεο γξακκέο γηα ηα επίπεδα ρσξάθηα θαη ηζνυςείο θακπχιεο γηα ηα επηθιηλή. Δληφο ησλ ιάθθσλ πξνζηίζεην δσηθή θνπξηά, ελψ κεξηθέο θνξέο γηλφηαλ θαη πξνζζήθε ιηπάζκαηνο ηχπνπ 6-8-8, ζε αλαινγία 30 θηιά ην ζηξέκκα. Αθνινχζσο ζθεπάδνληαλ ειαθξά -κε ρψκα- ν ζπφξνο θαη ην ιίπαζκα. Καηά ηα ηέιε Απξηιίνπ πξαγκαηνπνηείην ε δηαδηθαζία ηνπ αξαηψκαηνο ησλ θπηψλ, κε απνηέιεζκα λα δηαηεξνχληαη πεξί ηα 2-3 θπηά αλά ζέζε θχηεπζεο (ιάθθν). Ζ ζπγθνκηδή ησλ πξψηκσλ θαξπψλ (πξηκαξφιηα) μεθηλνχζε ζηηο αξρέο Μαΐνπ, ελψ ν ρξφλνο ηεο θπξίσο ζπγθνκηδήο ήηαλ ζηα ηέιε Ηνπλίνπ θαη νλνκάδνληαλ ζε αληηζηνηρία κε ηνλ ηξπγεηφ ησλ ακπειηψλ «κηθξή βεληέκα». Οη ίδηεο αθξηβψο δηαδηθαζίεο εθαξκφδεηαη θαη ζηε ζεκεξηλή 5 κνξθή ηεο θαιιηέξγεηαο, γεγνλφο πνπ δηαζθαιίδεη ηελ ζπλέρεηα ηεο απαξάκηιιεο κνλαδηθφηεηαο θαη ησλ πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ πξντφληνο. 5β. ςζκεςαζία Όια ηα ζηάδηα ηεο παξαγσγήο, επεμεξγαζίαο κεηαπνίεζεο θαη ζπζθεπαζίαο ηνπ πξντφληνο κε ηελ νλνκαζία «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ζα πξέπεη λα εθηεινχληαη εληφο ηεο νξηνζεηεκέλεο γεσγξαθηθήο δψλεο παξαγσγήο. Ο πεξηνξηζκφο ηεο ζπζθεπαζίαο εληφο ηεο νξηνζεηεκέλεο γεσγξαθηθήο δψλεο θξίλεηαη αλαγθαίνο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδεηαη ε πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο πνπ θέξεη ηελ νλνκαζία «Σνκαηάθη αληνξίλεο» θαη λα εμαζθαιίδεηαη ν απνηειεζκαηηθφηεξνο έιεγρνο ηεο θαηαγσγήο ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. Πιένλ ζπγθεθξηκέλα, δεηείηαη ν πεξηνξηζκφο ηεο ζπζθεπαζίαο εληφο ηεο δψλεο παξαγσγήο ιφγσ ηνπ ηδηαίηεξα ζεκαληηθνχ θηλδχλνπ ππνβάζκηζεο ηεο πνηφηεηαο πνπ ζπλεπάγεηαη ε ππνρξεσηηθή ζαιάζζηα, ρχδελ κεηαθνξά ελφο ηφζν επαίζζεηνπ πξντφληνο φπσο είλαη ε ηνκάηα, κε ζνβαξφ ελδερφκελν ηελ πξφζιεςε πγξαζίαο θαη ηελ επηκφιπλζε κε κεηαζπιιεθηηθνχο ερζξνχο θαη αζζέλεηεο. Δπίζεο, ζα απνθεπρζεί ην ελδερφκελν λνζείαο, αθνχ πξφθεηηαη γηα έλα πξντφλ κε ζεκαληηθή αμία ιφγσ ηεο κηθξήο ζηξεκκαηηθήο απφδνζεο (πεξίπνπ 500 θηιά αλά ζηξέκκα, φηαλ ε απφδνζε ππαίζξηαο ηνκάηαο ζηελ ελδνρψξα θπκαίλεηαη ζηνπο 10 ηφλνπο πεξίπνπ αλά ζηξέκκα) θαη κε πνιιαπιάζηα ηηκή, πνπ απνηειεί ζεκαληηθφ θίλεηξν γηα ηε λνζεία ηνπ πξντφληνο. Έηζη, ζα δηαθπιάζζεηαη θαη ε εμαηξεηηθή θήκε ηνπ πξντφληνο κε ηελ πξνζηαηεπφκελε νλνκαζία. 6. Δεζμόρ 6.α Ιδιαιηεπόηηηα ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ Κνηλά ραξαθηεξηζηηθά φιεο ηεο γεσγξαθηθήο δψλεο είλαη ην εθαηζηεηνγελέο έδαθνο θαη ην πνιχ ηδηαίηεξν κηθξνθιίκα πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηδηαίηεξα ηζρπξνχο αλέκνπο, ζεκαληηθή ειηνθάλεηα θαζ‘ φιν ην έηνο θαη εμαηξεηηθά άλπδξεο ζπλζήθεο (κηθξή ζπλνιηθή εηήζηα βξνρφπησζε). Πιένλ ζπγθεθξηκέλα: 6 Ι Κλίμα: Οη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηεο αληνξίλεο πξνζδηνξίζηεθαλ ρξεζηκνπνηψληαο ηα ζηνηρεία ησλ κεηεσξνινγηθψλ ζηαζκψλ Θήξαο θαη Νάμνπ (πλεκκέλν 9). Με βάζε ηα ζηνηρεία απηά, σο ζεκαληηθνί θιηκαηηθνί παξάγνληεο κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ: 1. ε ζρεηηθή πγξαζία ηεο αηκφζθαηξαο, ε νπνία δηαηεξείηαη ζε κία κέζε εηήζηα ηηκή 71%, 2. ε βξνρφπησζε ηεο νπνίαο ην ζπλνιηθφ εηήζην χςνο θηάλεη ηα 370 ρηιηνζηά ηνπ κέηξνπ, 3. νη βφξεηνη άλεκνη πνπ επηθξαηνχλ θαζ‘ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Αληίζεηα σο επλντθνί θιηκαηηθνί παξάγνληεο ραξαθηεξίδνληαη: 1. ε ζεξκνθξαζία πνπ δηαηεξεί κία κέζε εηήζηα ηηκή 17,5 νC, 2. ε ειηνθάλεηα ε νπνία επηθξαηεί γηα 202 εκέξεο ην ρξφλν 3. θαη ε νπζηαζηηθή απνπζία παγεηψλ. Ζ ζρεηηθή πγξαζία ηεο αηκφζθαηξαο έρεη ην ρεηκψλα κέγηζηε ηηκή 76% γηα ηνπο κήλεο Ννέκβξην, Γεθέκβξην θαη 75% ηνλ Ηαλνπάξην. Αληίζεηα, νη ειάρηζηεο ηηκέο παξαηεξνχληαη ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο θαη ηδηαίηεξα ηνλ Ηνχιην, νπφηε επηθξαηεί ε εηήζηα ειάρηζηε ηηκή (62%) θαη ηνπο κήλεο Ηνχλην, Αχγνπζην κε ηηκέο 65% θαη 64%, αληίζηνηρα. Σνπο ππφινηπνπο κήλεο, ε ζρεηηθή πγξαζία θπκαίλεηαη κεηαμχ 71% θαη 74%, κε κφλε εμαίξεζε ην επηέκβξην πνπ είλαη 68%. Δπηπιένλ, νη βξνρνπηψζεηο ζηε αληνξίλε παξαθνινπζνχλ ηε δηαθχκαλζε ηεο ζρεηηθήο πγξαζίαο ηεο αηκφζθαηξαο. Σν κέγηζην χςνο θηάλεη ηα 79 ρηιηνζηά ην κήλα Γεθέκβξην. Αληίζηνηρε πςειή ηηκή εκθαλίδνπλ αθφκε νη κήλεο Ηαλνπάξηνο (75 ρηιηνζηά) θαη Φεβξνπάξηνο (60 ρηιηνζηά), ελψ ην ππφινηπν έηνο θπκαίλεηαη απφ ην χςνο ησλ 23 ρηιηνζηψλ (Απξίιηνο) έσο ηα 53 ρηιηνζηά (Μάξηηνο) κε ηνπο κήλεο Οθηψβξην θαη Ννέκβξην λα παξνπζηάδνπλ βξνρφπησζε 30 θαη 39 ρηιηνζηψλ αληίζηνηρα. Σνπο ππφινηπνπο κήλεο (Μάην έσο επηέκβξην) ε βξνρφπησζε δηαηεξείηαη ζε ηδηαίηεξα ρακειά, ζρεδφλ κεδεληθά, επίπεδα. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ πέληε απηψλ κελψλ νη εκέξεο πνπ παξαηεξείηαη βξνρή είλαη κφιηο 5, φζεο θαη νη εκέξεο πεηνχ. Οη πνιχ ρακειέο εηήζηεο βξνρνπηψζεηο θαη ε άληζε θαηαλνκή ηνπο κέζα ζην έηνο επηηείλεη ηα πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηελ ζρεηηθή πγξαζία ηεο αηκφζθαηξαο. Έηζη, ε απνπζία 7 βξνρνπηψζεσλ, ε έιιεηςε επαξθψλ πδάηηλσλ πφξσλ θαη ε ρακειή πγξαζία ηνπ θαινθαηξηνχ απνθιείνπλ ηελ αλάπηπμε ζρεδφλ ηνπ ζπλφινπ ησλ ζεξηλψλ αξδεχζηκσλ θαιιηεξγεηψλ, ελψ θαη απφ ηηο ρεηκεξηλέο θαιιηέξγεηεο κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ κφλν νη πιένλ αλζεθηηθέο ζηελ μεξαζία. Ο ηειεπηαίνο απφ ηνπο πεξηνξηζηηθνχο θιηκαηηθνχο παξάγνληεο γηα ηελ πξσηνγελή παξαγσγή ηεο αληνξίλεο είλαη ν δπλαηφο άλεκνο. Δπηθξαηνχζα δηεχζπλζε είλαη ε βφξεηα, ε νπνία παξαηεξείηαη θαζ‘ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο κε κφλε εμαίξεζε ηνπ κήλεο Μάην, Ηνχλην θαη Ηνχιην νπφηε ε επηθξαηνχζα δηεχζπλζε είλαη αληίζηνηρα λφηηα, βνξεηνδπηηθή θαη βφξεηα–βνξεηνδπηηθή. Ζ κέζε κεληαία έληαζε δηαηεξείηαη γηα φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο πάλσ απφ ηνπο 4 βαζκνχο ηεο θιίκαθαο Μπνθφξ, κε εμαίξεζε ηνπο κήλεο Απξίιην έσο Ηνχλην θαη Ννέκβξην. Σν πξαγκαηηθφ πξφβιεκα κε ηνπο αλέκνπο παξνπζηάδεηαη εμαηηίαο ησλ ηζρπξψλ αλέκσλ, εληάζεσο ίζεο ε κεγαιχηεξεο απφ ηνπο 6 βαζκνχο ηεο θιίκαθαο Μπνθφξ, νη νπνίνη επηθξαηνχλ γηα 165 εκέξεο ην ρξφλν. Απηνί απαγνξεχνπλ ηελ εγθαηάζηαζε δελδξσδψλ θαιιηεξγεηψλ, ελψ αθφκα θαη νη ζακλψδεηο θαη εηήζηεο πξέπεη λα έρνπλ εηδηθέο πξνζαξκνγέο, φπσο ην ζρήκα κφξθσζεο, νη νπνίεο ζα απμάλνπλ ηελ αλεθηηθφηεηά ηνπο. Οη ππφινηπνη θιηκαηηθνί παξάγνληεο ηεο αληνξίλεο δελ απνηεινχλ εκπφδην γηα ηελ πξσηνγελή παξαγσγή θαη κάιινλ είλαη επλντθνί. Αλαιπηηθφηεξα, ε ζεξκνθξαζία δηαηεξείηαη πάλσ απφ ην ζεκείν παγεηνχ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο, κε ηε κέζε κεληαία ειάρηζηε λα παξαηεξείηαη ην κήλα Μάξηην κε ηηκή 4,5 °C θαη ην αληίζηνηρν κέγηζηφ ηεο λα παξαηεξείηαη ηνπο κήλεο Ηνχιην θαη Αχγνπζην κε ηηκέο 28,5 °C θαη 28,1 °C αληίζηνηρα. Οη εηήζηεο εκέξεο πιήξνπο ειηνθάλεηαο μεπεξλνχλ ηηο 200 ελψ νη εκέξεο κε ρακειή λέθσζε θηάλνπλ ηηο 118 θαη απηέο κε βαξηά κφιηο ηηο 45. ΙΙ Έδαθορ: Ζ πιήξεο απνζαθήληζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ παξακέηξσλ απαηηεί ηελ αλάιπζε εθηφο ησλ θιηκαηηθψλ θαη ησλ εδαθηθψλ ζπλζεθψλ. Οη θχξηεο πήγεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ αλάιπζε απηή είλαη νη ράξηεο γαηντθαλφηεηαο θαη γαηψλ ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Γαζηθψλ Δξεπλψλ (πλεκκέλα 10, 11) θαη πξσηνγελή εξεπλεηηθά δεδνκέλα (πλεκκέλν 9). ρεδφλ ζην ζχλνιφ ηνπ, ην κεηξηθφ πιηθφ ηνπ εδάθνπο ηεο αληνξίλεο απνηειείηαη απφ ηξηηνγελείο απνζέζεηο ζεξατθήο γεο, θίζεξε θαη ιάβα. Μηθξά ηκήκαηα ηεο αληνξίλεο παξνπζηάδνπλ σο κεηξηθφ πιηθφ πεξηδνηίηε, 8 αζβεζηφιηζν θαη ζρηζηφιηζν. Ζ Θεξαζία έρεη σο κεηξηθφ πιηθφ ηξηηνγελείο απνζέζεηο θαη πεξηδνηίηε κφλν. Σέινο ηα λεζηά Παιαηά θαη Νέα Κακέλε, Άζπξν (Αζπξνλήζη), Υξηζηηαλή θαη Αζθαληά παξνπζηάδνπλ σο κεηξηθφ πιηθφ απνθιεηζηηθά πεξηδνηήηε. ρεδφλ ζην ζχλνιφ ηνπο ηα εδάθε ησλ ηξηηνγελψλ απνζέζεσλ παξνπζηάδνληαη κε ηε κνξθή θάησ κέξνπο θιηηπψλ ή απνζηξνγγπιεκέλσλ θνξπθψλ. Δπίζεο ηα εδάθε απηά ραξαθηεξίδνληαη σο βαζηά, κε κέηξηεο έσο θαζφινπ ραξαδξσηηθέο δηαβξψζεηο θαη ειαθξέο θιίζεηο. Δμαίξεζε απνηειεί ε βνξεηναλαηνιηθή θαη λφηηα αθηή ηεο αληνξίλεο φπνπ εκθαλίδνληαη έληνλεο δηαβξψζεηο θαη κέηξηεο θιίζεηο. ην ζχλνιφ ηνπο ηα εδάθε απηά ραξαθηεξίδνληαη σο θαιιηεξγνχκελα, κε κνλαδηθή εμαίξεζε ηε λφηηα αθηή, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη σο θξπγαλψδεο. Αληίζεηα νη ζρηζηφιηζνη θαη νη αζβεζηφιηζνη εκθαλίδνληαη κε ηε κνξθή απφηνκσλ πιαγηψλ θαη θνξπθψλ αληίζηνηρα. Οη ζρηζηφιηζνη εληνπίδνληαη ζηε λνηηναλαηαηνιηθή πεξηνρή ηεο θαιδέξαο θαη νη αζβεζηφιηζνη ζηε λνηηναλαηνιηθή πεξηνρή ηεο αληνξίλεο. Σα εδάθε απηά ραξαθηεξίδνληαη σο βξαρψδε θαη αβαζή, ρσξίο ραξαδξσηηθέο δηαβξψζεηο αιιά κε απφηνκεο θιίζεηο. Απφ ηελ πιεπξά ηεο εδαθνθάιπςεο νη ζρηζηφιηζνη εκθαλίδνληαη σο γπκλέο εθηάζεηο θαη νη αζβεζηφιηζνη σο θξπγαλψδεο. Οη πεξηδνηίηεο ηέινο παξνπζηάδνληαη θπζηνγξαθηθά κε ηε κνξθή απνζηξνγγπιεκέλσλ θνξπθψλ, πιαγηψλ θαη σο θάησ κέξνο θιηηπψλ. Δίλαη βξαρψδε θαη αβαζή εδάθε πνπ παξνπζηάδνπλ κέηξηεο έσο θαζφινπ ραξαδξσηηθέο δηαβξψζεηο θαη κέηξηεο έσο θαη έληνλεο θιίζεηο. Ζ εδαθνθάιπςε ζηα εδάθε απηά απνπζηάδεη κε εμαίξεζε ηα λεζηά Υξηζηηαλή θαη Αζθαληά πνπ θαιχπηνληαη απφ θξχγαλα. ρεηηθά κε ηε κεραληθή ζχζηαζε ηνπ εδάθνπο ηεο αληνξίλεο, δειαδή ηηο ηξηηνγελείο απνζέζεηο, απηέο ραξαθηεξίδνληαη σο ακκψδεηο θαη ζε κεξηθέο πεξηνρέο, φπνπ ππάξρνπλ αζβεζηφιηζνη, ακκνπειψδεηο. Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε άξγηιν είλαη κηθξή θαη βαίλεη ειαηηνχκελε απμαλφκελνπ ηνπ βάζνπο, ραξαθηεξηζηηθφ πνπ θαλεξψλεη λεαξφ έδαθνο. Ζ αληίδξαζε ηνπ εδάθνπο θπκαίλεηαη απφ νπδέηεξε (pH 7,20) έσο θαη κέηξηα αιθαιηθή (pH 8,90). Ζ πεξηεθηηθφηεηά ηνπ ζε αλφξγαλα ζξεπηηθά ζηνηρεία είλαη ηθαλνπνηεηηθή ζε Ca (>55%) θαη Mg (17–34%), αιιά φρη θαη ηνπ Κ. Γεληθφηεξα, ην έδαθνο ηεο 9 αληνξίλεο παξνπζηάδεη θαιή δνκή θαη ηθαλνπνηεηηθή πεξηεθηηθφηεηα ζε αλφξγαλα ζηνηρεία κε εμαίξεζε ηα ζηνηρεία Κ θαη Ν. Δπίζεο, ζην ζχλνιν ηνπ ην έδαθνο ηεο αληνξίλεο είλαη, πξνθαλψο, εθαηζηεηνγελέο. Οη εδαθηθνί πδάηηλνη πφξνη είλαη ειάρηζηνη έσο αλχπαξθηνη ζηε αληνξίλε. Σα εθαηζηεηνγελή εδάθε φκσο θαη ηδηαίηεξα ηα λεαξά, παξνπζηάδνπλ κία ηδηαηηεξφηεηα σο πξνο ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπο ζε ζξεπηηθά ζηνηρεία θαη ηε δηαζεζηκφηεηα απηψλ. Ζ παξνπζία ζε απηά αιινθαληθήο αξγίινπ θαη νμεηδίσλ ηνπ αξγηιίνπ (Al) θαη ηνπ ζηδήξνπ (Fe) έρεη σο απνηέιεζκα ην ζρεκαηηζκφ ζεηηθά θνξηηζκέλσλ επηθαλεηψλ ζηα εδαθηθά θνιινεηδή κε απνηέιεζκα ηελ ηζρπξή ζπγθξάηεζε ηνπ εδαθηθνχ νξγαληθνχ πιηθνχ. Σν νξγαληθφ απηφ πιηθφ, κέζσ ηεο απνδφκεζήο ηνπ απφ ηελ εδαθηθή κηθξνρισξίδα, απνηειεί ηελ θχξηα πεγή παξνρήο ησλ απαξαίηεησλ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ θπηψλ ζξεπηηθψλ ζηνηρείσλ N, P θαη S (πλεκκέλα 12, 13). Ωο θπζηθή ζπλέπεηα ηεο κεησκέλεο δηαζεζηκφηεηαο ηνπ εδαθηθνχ νξγαληθνχ πιηθνχ επέξρεηαη ε κείσζε ηεο γνληκφηεηαο ηνπ εδάθνπο, αιιά θαη ε ππνβάζκηζε ηεο πνηφηεηάο ηνπ ιφγσ ηεο ζπλεπαγφκελεο κείσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ηεο πξνβιεκαηηθή κηθξνβηαθήο απηή θαηάζηαζε ρισξίδαο επηηείλεη ηνπ ην (πλεκκέλν μεξνζεξκηθφ 14). Σελ πεξηβάιινλ ζπκβάιινληαο θαη απηφ ζηε κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ ηεο κηθξνρισξίδαο. Μηα επίζεο ελδηαθέξνπζα ηδηφηεηα ησλ εθαηζηεηνγελψλ εδαθψλ είλαη ε ζπλήζεο αλζεθηηθφηεηά ηνπο ζε πξνβιήκαηα αιαηφηεηαο (πλεκκέλν 15). ΙΙΙ Ανθπώπινοι παπάγονηερ: Τπάξρνπλ ηξεηο ηδηαίηεξεο δηαδηθαζίεο πνπ αλαθέξνληαη ζηνλ ηξφπν θαιιηέξγεηαο ηνπ πξντφληνο (πεξηγξάθνληαη ζην εδάθην 5α), νη νπνίεο είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθέο ζηελ παξαγσγή ηνπ πξντφληνο θαη απφ ηηο νπνίεο θαίλεηαη ε ζπκκεηνρή ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα ζηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν θαιιηέξγεηαο: 1. Ζ ζπιινγή-επηινγή ηνπ ζπφξνπ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ επφκελε ζνδεηά (ηδηνπαξαγφκελνο ζπφξνο) 2. Ζ θαιιηέξγεηα ηνπ θπηνχ έρεη πξνζαξκνζηεί ζηηο ηδηαίηεξεο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο (άλπδξεο ζπλζήθεο, κεγάιε ειηνθάλεηα θαη ηζρπξφηαηνη άλεκνη). Έηζη, κε ην πέξαζκα ησλ ρξφλσλ έρεη επηιεγεί απφ ηνπο παξαγσγνχο σο πιένλ θαηάιιεινο γηα άλπδξε θαιιηέξγεηα, έλαο πιεζπζκφο κε πξσηκφηεηα, γεγνλφο πνπ έιπζε ζε κεγάιν βαζκφ ην πξφβιεκα ησλ 10 ηζρπξψλ βφξεησλ αλέκσλ θαη ηεο έιιεηςεο πδάηηλσλ πφξσλ δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα λα νινθιεξσζεί ε θαιιηέξγεηα, ηδίσο ζηα εδάθε ζην επίπεδν ηεο ζάιαζζαο, ζην ρξνληθφ δηάζηεκα ησλ κελψλ Μαξηίνπ, Απξηιίνπ θαη Μαΐνπ. Οη κήλεο απηνί είλαη νη πιένλ ππήλεκνη ζηε αληνξίλε, ελψ παξάιιεια ππάξρνπλ θαη ιίγεο βξνρνπηψζεηο νη νπνίεο πξνζθέξνπλ πνιχηηκνπο πδάηηλνπο πφξνπο. 3. Μία ηδηαίηεξε ηερληθή-πξνζαξκνγή αθνξά ζηνλ ηξφπν θαιιηέξγεηαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ απεπζείαο ζπνξά ζηελ ζεξατθή γε. Ζ δηαδηθαζία απηή εμαζθαιίδεη ηε δηαηήξεζε ηεο βαζηάο παζαιψδνπο ξίδαο, ζε αληίζεζε κε ηε ζπκβαηηθή θαιιηέξγεηα ηνκάηαο, ζηελ νπνία κεζνιαβεί ε κεηαθχηεπζε θαη ην θφςηκν ηεο ξίδαο. 6β. Ιδιαιηεπόηηηα ηος πποϊόνηορ Σν «Σνκαηάθη αληνξίλεο» απνηειεί έλαλ ηνπηθφ νηθφηππν ηνπ είδνπο Lycopersicon esculentum Mill. ν νπνίνο δηαζέηεη ηζηνξηθή θαηαγσγή, διακπιηή ηαςηόηηηα, γενεηική παπαλλακηικόηηηα, ειδική πποζαπμοζηικόηηηα ζηην ξηπαζία και ηην ηθαιζηιογενή αζβεζηο-αλκαλική ζύζηαζη ηηρ θηπαϊκήρ γηρ θαη είλαη ζπλδεδεκέλνο κε ην παξαδνζηαθφ ζχζηεκα θαιιηέξγεηαο ρακειψλ εηζξννψλ. Σα ραξαθηεξηζηηθά απηά έρνπλ κε ηα ρξφληα ζθπξειαηεζεί θαη κεηαιακπαδεπηεί κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ζπιινγήο-επηινγήο ησλ ζπφξσλ γηα ηελ επφκελε θαιιηεξγεηηθή πεξίνδν. Έηζη, ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» δηαζέηεη κεγάιε ηθαλφηεηα λα αλέρεηαη βηνηηθέο θαη αβηνηηθέο θαηαπνλήζεηο, δηαηεξεί πςειή ζηαζεξφηεηα ηθαλνπνηεηηθήο απφδνζεο ζην θαζεζηψο ηεο άλπδξεο θαιιηέξγεηαο ζηε ζεξατθή γε, κε απνηέιεζκα λα έρεη πςειή αγξνλνκηθή αμία. Πξφζθαηε έξεπλα ηνπ ΔΘ.Η.ΑΓ.Δ. θαη ηνπ Α.Π.Θ. (πλεκκέλα 16, 17, 18, 19) έδεημε φηη: (α) ε δηεξεχλεζε ησλ θπινγελεηηθψλ ζρέζεσλ κεηαμχ δχν δηαινγψλ ηεο ηνκάηαο αληνξίλεο θαη επηά εγρψξησλ πνηθηιηψλ, πνπ αθνξνχζε ηε κειέηε 38 ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ θπηνχ, έδεημε ζαθή γενεηική διάκπιζη (γελεηηθή απφζηαζε) κεηαμχ ηεο απζεληηθήο ηνκάηαο αληνξίλεο ζε ζχγθεηξε κε φιεο ηηο άιιεο πνηθηιίεο, γεγνλφο πνπ πξνζδίδεη ζην πξντφλ απηφ κηα δηαθξηηή ηαπηφηεηα (κνλαδηθφηεηα), θαη 11 (β) ε παξάιιειε αμηνιφγεζε ησλ επηιεγέλησλ γελνηχπσλ ζηε αληνξίλε (εθαξκφδνληαο ην παξαδνζηαθφ ζχζηεκα θαιιηέξγεηαο) θαη ζην αγξφθηεκα ηνπ ΔΘΗΑΓΔ ζηε Θεζζαινλίθε (εθαξκφδνληαο ζπκβαηηθή θαιιηέξγεηα), ήηαλ ηδηαίηεξα απνδεηθηηθή ηεο ιζσςπήρ επίδπαζηρ ηος πεπιβάλλονηορ ηηρ ανηοπίνηρ ζηα σαπακηηπιζηικά ηος πποϊόνηορ. Ζ ηδηαηηεξφηεηα απηή ηνπ πξντφληνο είλαη ζπλάξηεζε πνιιψλ παξαγφλησλ, νη νπνίνη νκαδνπνηνχληαη ζε: Ι. Φςηικό ςλικό-καλλιεπγηηικέρ ζςνθήκερ: α. ππώηη ύλη: Ωο «Σνκαηάθη αληνξίλεο» νξίδνληαη νη θαξπνί ελφο ηνπνηθνχ νηθφηππνπ ηνπ θπηνχ Lycopersicon esculentum Mill. ηεο νηθνγέλεηαο ησλ ζνιαλψδσλ (νηθ. Solanaceae). Aπνηειεί κηα ηνπηθή ηδηνπαξαγφκελε απφ ηνπο παξαγσγνχο θαιιηέξγεηα ηεο αληνξίλεο ε νπνία εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ κηθξφθαξπσλ πνηθηιηψλ ηνκάηαο, κε κέζν θχθιν αλάπηπμεο 80 έσο 90 εκέξεο. Σν «Σνκαηάθη αληνξίλεο» έρεη ζρήκα θαξπνχ ειαθξψο πεπιαηπζκέλν ζθαηξηθφ (πειίθν ηζεκεξηλήο πξνο πνιηθή δηάκεηξν = 0,650,85), κε κέζν βάξνο 20 γξακκάξηα. Ο θαξπφο έρεη έληνλε έσο αζζελή εζράξσζε (πηχρσζε) ε νπνία είλαη ηδηαίηεξα έληνλε ζηνπο θαξπνχο ηεο βάζεο ηνπ θπηνχ (ξηδίηεο). Σν «Σνκαηάθη αληνξίλεο» έρεη βαζχ θφθθηλν ρξψκα, θαη ζπλεθηηθή ζάξθα κε ειάρηζηα πγξά θαη έληνλε παξνπζία ζπφξσλ. ην ηδηαίηεξν εδαθνθιηκαηηθφ πεξηβάιινλ ηεο αληνξίλεο ην θπηφ απηφ παξνπζηάδεη αμηνζαχκαζηε αληνρή ζηε μεξαζία, ηελ έιιεηςε αζβεζηίνπ θαη αληνρή ζε αξθεηέο αζζέλεηεο φπσο, αιηεξλάξηα, σίδην, θνπδάξην θαη βεξηηζίιην. Οη απνδφζεηο ηνπ ζηα άλπδξα εδάθε ηεο αληνξίλεο θπκαίλνληαη θαηά κέζν φξν πεξί ηα 500 θηιά αλά ζηξέκκα θαη κφλν ζε εμαίξεηεο πεξηπηψζεηο ε απφδνζε κπνξεί λα πξνζεγγίζεη ηα 1.000 θηιά (πλεκκέλα 20, 21, 22). β. Οι εδαθοκλιμαηικέρ ζςνθήκερ: φπσο ήδε αλαθέξζεθε απηέο είλαη κνλαδηθέο, κε απνηέιεζκα ε πξνζαξκνγή ηνπ θπηνχ ζην πεξηβάιινλ ηεο αληνξίλεο λα έρεη κεηαιακπαδεχζεη ζε απηφ νξηζκέλα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία έρνπλ πξνζδψζεη ζην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» κηα μερσξηζηή θήκε ζηελ αγνξά, σο έλα πξντφλ κε πςειά πνηνηηθέο θαη ζηαζεξέο πξνδηαγξαθέο. Ζ θαιή απηή θήκε αληαλαθιάηαη θαη ζηελ ηηκή ηνπ πξντφληνο ζε ζρέζε κε ηα νκνεηδή πξντφληα ηεο αγνξάο. 12 ΙΙ. Φςζικοσημική ζύζηαζη: Σα θπηά ζηε αληνξίλε βξίζθνληαη ζε θαζεζηψο πδαηηθήο θαηαπφλεζεο, αθνχ ε κφλε πεγή λεξνχ πξνέξρεηαη απφ ην έδαθνο ζην νπνίν ζπζζσξεχεηαη ε πγξαζία ηεο αηκφζθαηξαο -ιφγσ ηεο θαιληέξαο- ηε λχρηα θαη απνδίδεηαη ζηαδηαθά ηελ εκέξα ζηα θπηά. Ζ δηαδηθαζία απηή, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αιθαιηθφηεηα θαη ηε ζχζηαζε ηνπ εδάθνπο, έρεη σο απνηέιεζκα ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» λα πεξηέρεη κηα ζεηξά ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπκβάιινπλ ζηα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη δηαηξνθηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά. πγθεθξηκέλα, ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα ηδηαίηεξα πςειφ ιηπαξψλ νπζηψλ πνπ θπκαίλεηαη απφ 0,5 έσο 1% θαη ζαθράξσλ ζε πνζνζηά 18-26%, ελψ ην πνζνζηφ δηαιπηψλ ζηεξεψλ ζπζηαηηθψλ πνπ θπκαίλεηαη ζην εχξνο 7-10 °Βrix (πλεκκέλα 19, 20, 21). Έλα επηπιένλ ζεκαληηθό ηνπ ραξαθηεξηζηηθό αλαθέξεηαη ζηε ρακειόηεξε ζπγθέληξσζε δηαιπηώλ ζηεξεώλ ζπζηαηηθώλ ζε ζρέζε κε ηα νιηθά ζηεξεά. Σπγθεθξηκέλα, ην πνζνζηό ησλ δηαιπηώλ ζηεξεώλ ζπζηαηηθώλ ζε ζρέζε κε ηα νιηθά ζηεξεά θπκαίλεηαη ζην εύξνο 73-87% (13-27% ζηεξεό ππόινηπν), όηαλ ζηηο θιαζζηθέο κεγαιόθαξπεο πνηθηιίεο ηνκάηαο (Σπλεκκέλα 23, 24, 25), ην εύξνο είλαη 95-98% (2-5% ζηεξεό ππόινηπν). Απηό ζεκαίλεη όηη ην λσπό πξντόλ «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο» δηαζέηεη κεγαιύηεξν ζηεξεό ππόινηπν, ραξαθηεξηζηηθό ηδηαίηεξα ζεκαληηθό γηα ηελ αμηνπνίεζή ηνπ ζηε κεηαπνίεζε. Παξάιιεια, ην λσπό «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο» ραξαθηεξίδεηαη από πςειή νμύηεηα (pH= 4-4,5), ε νπνία ζε ζπλδπαζκό κε ηελ πςειή ζπγθέληξσζε πδαηαλζξάθσλ δηαζθαιίδεη ηε γιπθηά κε έληνλε νμύηεηα γεύζε. Πεηξάκαηα ζύγθξηζεο πεξηερνκέλνπ ηνπ λσπνύ πξντόληνο «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο» κε ηε κεγαιόθαξπε πνηθηιία ηνκάηαο ηύπνπ «Gs 67» ζε ζπλζήθεο ζπγθξηηηθήο ζπκβαηηθήο θαιιηέξγεηαο (Σπλεκκέλα 26, 27), έδεημαλ όηη ην «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο» ππεξέρεη ζε δηαηξνθηθή πνηόηεηα κε βάζε ηελ πεξηεθηηθόηεηα ζε αζθνξβηθό νμύ («Τνκαηάθη Σαληνξίλεο»: 14-18 mg/100g λ.β., «Gs 67»: 8-12 mg/100g λ.β.), ζπλνιηθέο δηαιπηέο θαηλνιηθέο νπζίεο («Τνκαηάθη Σαληνξίλεο»: 54-57 mg/100g λ.β., «Gs 67»: 30-35 mg/100g λ.β.) θαη ιπθνπέλην («Τνκαηάθη Σαληνξίλεο»: 3,8-7,5 mg/100g λ.β., «Gs 67»: 1,8-7 mg/100g λ.β.). Επηπιένλ, ην «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο ππεξείρε σο πξνο ηα 13 γεπζηηθά ραξαθηεξηζηηθά, ζπγθεληξώλνληαο πςειόηεξν πνζνζηό ζηεξεώλ δηαιπηώλ ζπζηαηηθώλ (Τνκαηάθη Σαληνξίλεο»: 5,1-5,3 %, «Gs 67»: 4,8-4,9 %), θαη πςειόηεξεο ηηκέο ηηηινδνηνύκελεο νμύηεηαο (Τνκαηάθη Σαληνξίλεο»: 0,58-0,62 % θηηξηθνύ νμένο, «Gs 67»: 0,48-0,59 % θηηξηθνύ νμένο). Η πςειέο ηηκέο αζθνξβηθνύ νμέσο ζην «Τνκαηάθη Σαληνξίλεο» απνδίδνληαη ζηε κεγαιύηεξε ηθαλόηεηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζπηνύ λα αλαθπθιώλεη ην αζθνξβηθό νμύ εληόο ηνπ θαξπνύ. Σέινο, σο ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ζα πξέπεη λα αλαθεξζνχλ αθελφο ε ζχζηαζε ηνπ πνιηνχ πνπ παξάγεηαη απφ ην ηνκαηάθη, νπνίνο πεξηέρεη ζηεξεά ζπζηαηηθά πνπ απνηεινχλ πεξηζζφηεξν απφ ην 40% ηνπ βάξνπο ηνπ θαη αθεηέξνπ ην γεγνλφο φηη ν ρπκφο ρσξίο λα ππνζηεί θακία επεμεξγαζία έρεη θαη‘ ειάρηζην 7 °BRIX. ΙΙΙ. Ιδιαίηεπα οπγανοληπηικά σαπακηηπιζηικά: Ζ ηδηαηηεξφηεηα πνπ έρεη ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» λα δηαζέηεη απμεκέλν πνζνζηφ ησλ ζαθράξσλ, ιηπαξψλ νμέσλ θαη νιηθψλ ζηεξεψλ πξνζδίδεη ζε απηφ νξηζκέλα ηδηαίηεξα νξγαλνιεπηηθά ραξαθηεξηζηηθά. Μάιηζηα, έρεη απνηειέζεη αληηθείκελν έξεπλαο ε δηαζχλδεζε ηεο ηδηαηηεξφηεηαο απηήο κε ηελ απνδνρή ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ απφ ηνλ ζχγρξνλν θαηαλαισηή, αθνχ ε απμεκέλε αιθαιηθφηεηα ηνπ ππνζηξψκαηνο αλάπηπμεο νδεγεί ζε ζαθή βειηίσζε ηνπ ζπλφινπ ησλ νξγαλνιεπηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ παξαγφκελσλ θαξπψλ (πλεκκέλν 15). Σα πξφζζεηα απηά ραξαθηεξηζηηθά, ζε ζπλδπαζκφ κε ην κνλαδηθφ γελεηηθφ πιηθφ ησλ πξψησλ πιψλ, απαξηίδνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ δηαθνξνπνηνχλ ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» απφ νηνδήπνηε άιιν νκνεηδέο πξντφλ. Σν γεγνλφο απηφ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ηνκαηνθαιιηέξγεηαο ζηε αληνξίλε κεηά ην 1920, ψζεζε ην Διιεληθφ θξάηνο λα ζεζκνζεηήζεη ππέξ ηνπ ηνκαηνπνιηνχ ηχπνπ Θήξαο εηδηθφ θαζεζηψο εκπνξίαο κε ηηκή πςειφηεξε απφ ηνλ αληίζηνηρν ηχπν Άξγνπο (πλεκκέλν 28). ηελ θαλνληζηηθή απηή δηάηαμε νξίζηεθε σο εηδνπνηφο δηαθνξά ην πνζνζηφ ησλ δηαιπηψλ ζηεξεψλ, ην νπνίν ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 40% γηα λα ραξαθηεξηζηεί έλαο ηνκαηνπειηέο σο ηχπνπ Θήξαο. 14 6.γ. Αιηιώδηρ ζσέζη πος ζςνδέει ηη γεωγπαθική πεπιοσή με ηην ποιόηηηα ή ηα σαπακηηπιζηικά ηος πποϊόνηορ (για ηιρ ΠΟΠ) ή με ζςγκεκπιμένη ποιόηηηα, ή άλλα σαπακηηπιζηικά ηος πποϊόνηορ (για ΠΓΕ): I Πεπιγπαθή ηος δεζμού μεηαξύ ηηρ ποιόηηηαρ ηος πποϊόνηορ και ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ: Αλ θαη ε αλσηέξσ αλάιπζε ησλ εδαθνθιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ ηεο αληνξίλεο παξνπζηάδεη ραξαθηεξηζηηθή πιεξφηεηα, ζηελ νπζία απνηπγράλεη λα πεξηγξάςεη ην εμαηξεηηθφ θάιινο ηνπ αξκνληθνχ ηνπίνπ ηεο αληνξίλεο. Σν γεγνλφο απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ην πγηεηλφ θιίκα ηνπ λεζηνχ πξνζέιθπζε ηνπο αλζξψπνπο νη νπνίνη ην επνίθεζαλ απφ ηελ απγή, θηφιαο, ηνπ αλζξψπηλνπ πνιηηηζκνχ. Αθφκα θαη θπζηθέο θαηαζηξνθέο φπσο ε πξντζηνξηθή έθξεμε ηνπ εθαηζηείνπ πνπ εμαθάληζε ηνλ Μηλστθφ πνιηηηζκφ δελ έδησμε ηνπο θαηνίθνπο ηεο. Βέβαηα ε εγθαηάζηαζε θαη επηβίσζε αλζξψπσλ ζε έλα ηέηνην απνκνλσκέλν πεξηβάιινλ επηβάιιεη ηε δηαζθάιηζε ηεο ελδνγελνχο θάιπςεο ηνπιάρηζηνλ ησλ δηαηξνθηθψλ ηνπο αλαγθψλ. Ζ ηζφξξνπε θάιπςε ησλ αλαγθψλ απηψλ επηβάιιεη ηελ θαηαλάισζε πξσηετλψλ, πδαηαλζξάθσλ, ιηπψλ, ειαίσλ, θιπ. Ζ εμεχξεζε πδαηαλζξάθσλ επηηεχρζεθε κε ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ θξηζαξηνχ, ην νπνίν παξαγφηαλ ζε ηθαλέο πνζφηεηεο ζην λεζί, αληίζηνηρα ε εμεχξεζε ησλ απαξαίηεησλ πξσηετλνχρσλ ηξνθψλ ήηαλ σζηφζν πξνβιεκαηηθή. Ζ πξψηε επηινγή γηα ηελ αλαδήηεζή ηνπο ζε απηφ ην λεζησηηθφ πεξηβάιινλ ήηαλ, θπζηθά, ε ζάιαζζα. Ωζηφζν νη δχζθνιεο θαηξηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ γηα αξθεηφ θαηξφ, φπσο νη δπλαηνί άλεκνη, απαηηνχζαλ ηελ εμεχξεζε ελαιιαθηηθήο πεγήο γηα ηηο πεξηφδνπο πνπ δελ ήηαλ δπλαηή ε αιηεία. Ζ θηελνηξνθία ζηε αληνξίλε δε γλψξηζε πνηέ ηδηαίηεξε άλζηζε εμαηηίαο ηεο παληεινχο έιιεηςεο ιηβαδηψλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ζξέςνπλ ηα θνπάδηα ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο. Ζ ιχζε πξνήιζε απφ ηα φζπξηα θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηε θάβα πνπ επέδεημε έδεημε ηελ θαιχηεξε πξνζαξκνγή ζην πεξηβάιινλ ηεο αληνξίλεο. Δθηφο απφ ηηο παξαπάλσ θαιιηέξγεηεο, ην κνλαδηθφ πξντφλ πνπ έγηλε δπλαηφ θαηά ηνπο λεφηεξνπο ρξφλνπο λα πξνζαξκνζηεί ζην ηδηαίηεξν εδαθνθιηκαηηθφ πεξηβάιινλ ηνπ λεζηνχ, ήηαλ ην ηνκαηάθη. Γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί ν ζηφρνο απηφο, επειέγε πξνο θαιιηέξγεηα κηα πξψηκε 15 πνηθηιία ηνπ θπηνχ, γεγνλφο πνπ έιπζε ζε κεγάιν βαζκφ ην πξφβιεκα ησλ ηζρπξψλ αλέκσλ θαη ηεο έιιεηςεο πδάηηλσλ πφξσλ, δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα λα νινθιεξσζεί ε θαιιηέξγεηα ζην ρξνληθφ δηάζηεκα ησλ ηξηψλ κελψλ πεξίπνπ. Ζ επηινγή ησλ ηξηψλ πιένλ ππήλεκσλ κελψλ θαηέδεημε ηνπο Μάξηην, Απξίιην, Μάην. Δπηπιένλ, ηνπο κήλεο απηνχο παξαηεξνχληαη έζησ θαη κηθξέο βξνρνπηψζεηο νη νπνίεο πξνζθέξνπλ ζηελ θαιιηέξγεηα πνιχηηκνπο πδάηηλνπο πφξνπο. Αληίζηνηρα, ζηηο ρξνληέο κε έληνλε ιεηςπδξία, ηα θπηά ηεο ηνκάηαο θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο ηνπο ζε λεξφ, αληιψληαο απφ ην απνζεθεπκέλν ζηε ζεξατθή γε (θίζεξε), ε νπνία είλαη ηδηαίηεξα γλσζηή γηα ηελ πδαηνρσξεηηθφηεηά ηεο. Σέινο, ε επηινγή ηεο κηθξφθαξπεο πνηθηιίαο έδσζε ηε δπλαηφηεηα απηνξχζκηζεο ηνπ χςνπο ηεο εηήζηαο παξαγσγήο ηνπ θπηνχ, δίλνληαο ζπγθνκηδή αθφκα θαη ζηηο πιένλ αληίμνεο ζπλζήθεο. Δθηφο απφ ην άλπδξν ηεο θαιιηέξγεηαο, ε επηινγή ηεο πνηθηιίαο απνηέιεζε ζεκαληηθή αηηία αλάπηπμεο ηνπ ηδηαίηεξα απμεκέλνπ πνζνζηνχ ζαθράξσλ ζηνλ θαξπφ, αθνχ απηφ απνηειεί γελεηηθά εμαξηψκελν ραξαθηεξηζηηθφ (πλεκκέλν 29). Έλα επηπιένλ -γελεηηθά εμαξηψκελν- ραξαθηεξηζηηθφ ζρεηηδφκελν κε ην ηδηαίηεξν απηφ πνηνηηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, απνηειεί ε αληίδξαζε ηεο ηνκάηαο (ηδηαίηεξα ησλ κηθξφθαξπσλ πνηθηιηψλ) ζηηο ηδηαίηεξεο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ κε απνηέιεζκα λα παξαηεξείηαη απμεκέλν ην επίπεδν ζαθράξσλ ζηνλ ψξηκν θαξπφ (πλεκκέλα 30, 31). Ζ πξνζαξκνγή ηεο θαιιηέξγεηαο ζην εδαθνθιηκαηηθφ πεξηβάιινλ πινπνηήζεθε ζε κεγάιν βαζκφ κε κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο απφ άιιεο παξαδνζηαθέο θαιιηέξγεηεο ηνπ λεζηνχ (φπσο ήδε αλαιχζεθε ζηελ παξάγξαθν 5). Όπσο απνδεηθλχεηαη απφ ζχγρξνλεο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο, η ειδική αςηή πποζαπμοζηικόηηηα είλαη ε θχξηα αηηία αλάπηπμεο ησλ ηδηαίηεξσλ πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ εκθαλίδεη ην «ηνκαηάθη αληνξίλεο» θαη θαηαδεηθλχεη ην δεζκφ ηνπ πξντφληνο κε ηε γεσγξαθηθή πεξηνρή ηεο αληνξίλεο (πλεκκέλα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22). Ο πιένλ ραξαθηεξηζηηθφο δείθηεο πξνζαξκνγήο ηεο ηνκαηνθαιιηέξγεηαο ζην πεξηβάιινλ ηεο αληνξίλεο απνηειεί ε -ελ κέξεη- αληηθαηάζηαζε ηεο ακπεινθνκίαο, κηαο θαιιηέξγεηαο κε ππεξρηιηεηή παξάδνζε ζηελ αληνξίλε. Πξαγκαηηθά ζα κπνξνχζε λα ηζρπξηζηεί θαλείο φηη ην «Σνκαηάθη αληνξίλεο» απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα νξηζκνχ ελφο ηνπηθνχ 16 πξντφληνο, αθνχ εκπεξηέρεη ηελ έλλνηα ηεο αεηθνξηθήο αμηνπνίεζεο κνλαδηθψλ θπζηθψλ πφξσλ πνπ ζέηεη ηηο θαηάιιειεο παξακέηξνπο γηα ηελ παξαγσγή θαη πηζηνπνίεζε πξντφλησλ πςειήο πνηφηεηαο θαη αλαγλσξηζηκφηεηαο. ΙΙ Πεπιγπαθή ηος δεζμού μεηαξύ ηηρ θήμηρ ηος πποϊόνηορ και ηηρ οπιοθεηημένηρ γεωγπαθικήρ πεπιοσήρ Ζ θαιιηέξγεηα ηεο ηνκάηαο ζηελ Διιάδα μεθίλεζε ζηηο αξρέο ηνπ 19νπ αηψλα (1818) ζηελ Αζήλα απφ ηνλ Φξαγθίζθν, ηειεπηαίν εγνχκελν ηεο κνλήο ησλ Καπνπηζίλσλ, ν νπνίνο ηελ εηζήγαγε σο θαιισπηζηηθφ θπηφ. Δίλαη δε κηα λέα ζρεηηθψο θαιιηέξγεηα, αθνχ είλαη αμηνκλεκφλεπην φηη ζηηο Ζ.Π.Α. ην 1820 απνηέιεζε είδεζε ε πξψηε δεκφζηα θαηαλάισζε ηνκάηαο. Δίλαη δε ραξαθηεξηζηηθφ φηη κφιηο ην 1893 ην Αλψηαην Γηθαζηήξην ησλ Ζ.Π.Α., εμέδσζε απφθαζε ε νπνία ραξαθηήξηδε ηε ηνκάηα σο ιαραληθφ (πλεκκέλν 32). Ζ ίδηα πεγή αλαθέξεη σο θχξηεο παξαγσγέο ρψξεο ηηο Ηηαιία, Ηζπαλία θαη Διιάδα, ελψ σο ρξφλνο εηζαγσγήο ηεο θαιιηέξγεηαο πξνζδηνξίδεηαη ε αξρή ηνπ 19 νπ αηψλα. Όκσο ζχληνκα ε δηαηξνθηθή αμία ηνπ θπηνχ αλαγλσξίζηεθε επξέσο, κε απνηέιεζκα λα μεθηλήζεη ε εληαηηθή ηνπ θαιιηέξγεηα, κε ζθνπφ λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηε δηαηξνθή ν θαξπφο ηεο ηνκάηαο. ηνλ αηγαηνπειαγίηηθν ρψξν, ε πξψηε αλαθνξά γηα ην θπηφ ηνκάηα σο θαιιηεξγνχκελν θπηφ αθνξά ηε χξν θαη ρξνλνινγείηαη πεξί ηα κέζα ηνπ 19 νπ αηψλα (1850), φπνπ αλαθέξεηαη σο πξψηκε ε εθεί θαιιηεξγνχκελε πνηθηιία (πλεκκέλν 33). Σελ ίδηα πεξίνδν ζπληάρζεθε κηα απφ ηηο πξψηεο θαηαγξαθέο ηεο γεσξγηθήο παξαγσγήο ηεο αληνξίλεο, ζηελ νπνία φκσο δελ γίλεηαη θακηά αλαθνξά γηα θαιιηέξγεηα ηνκάηαο (πλεκκέλν 34). Ζ πξψηε πηζηνπνηεκέλε καξηπξία γηα θαιιηέξγεηα ηνκάηαο ζηε αληνξίλε αλάγεηαη ζηα ηέιε ηνπ 19νπ αηψλα θαη ηνπνζεηεί ηελ έλαξμε ηεο ζηε δεθαεηία 1870 - 1880 (πλεκκέλν 8). Αλαθέξεη δε ραξαθηεξηζηηθά φηη ηα πξψηα ρσξάθηα πνπ θπηεχηεθαλ κε θπηά ηνκάηαο βξίζθνληαλ ζηηο πιαγηέο ηνπ Πξνθήηε Ζιία θαη ηα παξαγφκελα «ρξπζφκεια» -φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξνληαλ ε ηνκάηα- ήηαλ εμαγψγηκν πξντφλ. 17 Μηα δεθαεηία αξγφηεξα (έηνο 1899), ζην πιαίζην ηεο πξψηεο ζπζηεκαηηθήο κειέηεο ηεο ρισξίδαο θαη ηεο γεσξγηθήο παξαγσγήο ηεο αληνξίλεο (πλεκκέλν 35) γίλεηαη ε πξψηε επίζεκε θαηαγξαθή ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ηνκάηαο ζηε αληνξίλε. Όκσο δελ έγηλε θακία ηδηαίηεξε αλαθνξά ζηελ θαιιηέξγεηα απηή, γεγνλφο πνπ καξηπξά φηη ε ζπκκεηνρή ηεο ζηελ νηθνλνκηθή δσή ηνπ ηφπνπ ήηαλ κηθξή θαη ε δηάζεζε ηνπ πξντφληνο αθνξνχζε θπξίσο ηελ θάιπςε ησλ δηαηξνθηθψλ αλαγθψλ ησλ θαηνίθσλ ηεο. Ωζηφζν, ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα παξαηεξήζεθε κηα ξαγδαία αιιαγή ηεο θαηάζηαζεο, αθνχ πιένλ ππάξρεη καξηπξία φηη ην 1902 γίλνληαλ παξαγσγή πειηέ κε ζθνπφ ηελ εκπνξηθή ηνπ αμηνπνίεζε. Αληίζηνηρα, σο θχξηνη πξννξηζκνί θαηαγξάθνληαη ε Αζήλα θαη ε χξνο, ελψ ζεκεηψλεηαη ηδηαίηεξα ε άξηζηε πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο απηνχ (πλεκκέλν 36). Όκσο ε ζπζηεκαηηθή εηζαγσγή ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ηνκάηαο ζηε αληνξίλε ζα έπξεπε λα πεξηκέλεη ηελ σξίκαλζε ησλ θαηάιιεισλ ζπλζεθψλ πνπ ηεο επέηξεςαλ λα επεθηαζεί θαη λα απνηειέζεη κηα απφ ηηο θχξηεο παξαγσγηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο γεσξγίαο ηεο. Οη θαηάιιειεο απηέο ζπλζήθεο εκθαλίζηεθαλ ζχληνκα, αθνχ κε ηελ Οθησβξηαλή επαλάζηαζε έθιεηζαλ νη εκπνξηθνί δξφκνη ησλ θξαζηψλ ηεο αληνξίλεο πξνο ηε Ρσζία, κε απνηέιεζκα λα ζπξξηθλσζεί ην ακπεινπξγηθφ εηζφδεκα θαη λα δεκηνπξγεζεί ε αλάγθε αλάπηπμεο λέσλ απνδνηηθφηεξσλ θαιιηεξγεηψλ. Έηζη, ηα έηε 1919 – 1920 ππάξρνπλ αλαθνξέο ζηελ ηνπηθή εθεκεξίδα «αληνξίλε» φηη ε ηνκαηνθαιιηέξγεηα εμαπιψλεηαη ζε βάξνο ηεο ακπεινθαιιηέξγεηαο, ελψ ην 1922 σο αίηην ηεο εμάπισζεο απηήο πξνζδηνξίδεηαη ε πεληαπιάζηα πξφζνδνο ηεο ηνκάηαο ζε ζρέζε κε ην ακπέιη. Ο επαλαπξνζδηνξηζκφο απηφο ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο ηεο αληνξίλεο έρεη θαηαγξαθεί απφ πνιινχο πεξηεγεηέο. Υαξαθηεξηζηηθά, ν Παπακαλψιεο θαηαγξάθνληαο ην ηαμίδη ηνπ ζηελ αληνξίλε ην 1928, επηζεκαίλεη φηη ππάξρνπλ αξθεηέο αλαθξηβείο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην λεζί (πλεκκέλν 37). Αλάκεζα ζε απηέο πεξηιακβάλεη ηελ αλαθνξά ηνπ πεξηεγεηή Scott O‘ Connor, ν νπνίνο επηζθέθζεθε ηε αληνξίλε ην 1910 θαη πεξηέγξαςε ηελ χπαξμε ακπεινθπηεηψλ ζην Μέζα Βνπλφ. Όκσο ν Παπακαλψιεο ηνλ δηνξζψλεη, αλαθέξνληαο φηη εθεί -θαζψο θαη ζε φιεο ηηο πεξηνρέο κε θίζεξεθαιιηεξγνχληαη πιένλ ηνκάηεο. Ο ίδηνο δε αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά 18 (πλεκκέλν 38) φηη ε ζπλνιηθή παξαγσγή πειηέ έθηαζε ην 1928 πεξίπνπ ηνπο 1.300 ηφλνπο. Δπίζεο επηζεκαίλεη ηελ ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία βηνκεραλίαο πειηέ (πλεκκέλν 39), ρσξίο φκσο λα πξνζδηνξίζεη ην έηνο ίδξπζεο ηεο. Σέινο, απφ ηνλ ίδην πεξηεγεηή θαηαγξάθεηαη (πλεκκέλν 40) ε θαιιηέξγεηα ηεο ηνκάηαο θαη ζην ζχκπιεγκα ησλ λεζίδσλ «Υξηζηηαληά». Σελ ίδηα πεξίπνπ πεξίνδν (1928—1929), ηε αληνξίλε επηζθέθζεθε ν θαζεγεηήο Durazzo— Morosini (πλεκκέλν 41), ν νπνίνο έρεη θαηαγξάςεη ηελ θαιιηέξγεηα ηνκάηαο ζηηο πεξηνρέο Πχξγνο θαη Θεξαζηά θαζψο θαη ηε ιεηηνπξγία θνλζεξβνπνηίαο ηνκάηαο ζηελ πεξηνρή Μέζα Γσληά ηεο Μεζζαξάο. Σν 1933, ν Γαλέδεο αλαθέξεη ηε ηνκαηνπνΐα ηεο αληνξίλεο σο κηα απφ ηηο δχν θχξηεο πινπηνπαξαγσγηθέο πεγέο ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο ηνπ λεζηνχ (πλεκκέλν 42). Δπηπιένλ αλαθέξεη σο έηνο ίδξπζεο ηεο πξψηεο βηνκεραλίαο θνλζεξβνπνίεζεο ηνκάηαο ην 1920, πξνζδηνξίδνληαο ηελ εηήζηα παξαγσγή ζην χςνο ησλ 200 πεξίπνπ ηφλσλ πειηέ θαη νιφθιεξεο θνλζεξβνπνηεκέλεο ηνκάηαο. Οη πιεξνθνξίεο απηέο επηβεβαηψλνληαη θαη απφ ηνλ Φνπζηέξε (πλεκκέλν 43), ν νπνίνο ζε έθδνζε ηνπ 1940 αλαθέξεη ηελ χπαξμε ηξηψλ εξγνζηαζίσλ θνλζεξβνπνηίαο σο θαη ηελ παξαγσγή (εθηφο ησλ άιισλ) θνλζέξβαο ρπκνχ ηνκάηαο. Ζ ίδηα έθδνζε (πλεκκέλν 7) αλαθέξεη ην 1935 σο έηνο ίδξπζεο ηεο δεχηεξεο θνλζεξβνπνηίαο, ηεο ΑΒΗ. Δπίζεο πξνζδηνξίδεη σο έηνο ίδξπζεο ηεο ηξίηεο ηελ πεξίνδν 1935—1939. ηελ πεξίπησζε ηεο ΑΒΗ κάιηζηα, πξνζδηνξίδεηαη σο εηήζην χςνο παξαγσγήο πξντφλησλ ηνκάηαο νη 300 έσο 500 ηφλνη. Ζ αλάπηπμε ησλ βηνκεραληθψλ απηψλ ππνδνκψλ απνηέιεζε θπζηθφ επαθφινπζν ηεο κεγάιεο αιιαγήο ζηηο θαιιηέξγεηεο πνπ έιαβε ρψξα ηε δεθαεηία ηνπ 1910. Σελ επνρή απηή ε ηνκάηα ζηε αληνξίλε θαιιηεξγείην ήδε επί 30 έηε, έλα ρξνληθφ δηάζηεκα ηθαλφ γηα ηελ πξνζαξκνγή ηεο θαιιηέξγεηαο ζην ηδηαίηεξν εδαθνθιηκαηηθφ πεξηβάιινλ θαη ηελ ηνπηθή παξαδνζηαθή ηερλνγλσζία, αιιά θαη ηελ αλάδεημε ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ ηνπ παξαγφκελνπ πξντφληνο. ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη -αθφκα θαη ζήκεξα- ην θπξηφηεξν πιενλέθηεκα ηεο ηνκάηαο πνπ παξάγεηαη ζηε αληνξίλε απνηειεί ην απμεκέλν επίπεδν ζαθράξσλ θαη νιηθψλ δηαιπηψλ ζηεξεψλ ζηνλ θαξπφ ηεο. Σν ηδηαίηεξν απηφ πνηνηηθφ ραξαθηεξηζηηθφ απνηειεί 19 ζπλδπαζηηθφ απνηέιεζκα πνπ απνξξέεη απφ ηελ θαιιηεξγνχκελε πνηθηιία, ηελ θαιιηέξγεηα θαη ηηο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο. 7. Οπγανιζμόρ Επιθεώπηζηρ 1. Οξγαληζκφο Πηζηνπνίεζεο & Διέγρνπ Γεσξγηθψλ Πξντφλησλ Γηεχζπλζε: Άλδξνπ 1 & Παηεζίσλ, Σ.Κ 11257 ΑΘΖΝΑ Σειέθσλν: 210 8231277 Φαμ: 210 8231438 E-mail: [email protected] 2. Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα Κπθιάδσλ, Γηεχζπλζε Αγξνηηθήο Οηθνλνκίαο & Κηεληαηξηθήο Γηεχζπλζε: Κ. & Κ. ηεθάλνπ 9, 84100, Δξκνχπνιε, χξνο Σει.: 22810 82696-88177 Φαμ: 22810 81652 E-mail: [email protected] 8. Επιζήμανζη Σν λσπφ πξντφλ «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ζα πσιείηαη ζε ζπζθεπαζία ζηελ νπνία ζα αλαγξάθεηαη θαη ν θσδηθφο ηνπ πξντφληνο ζχκθσλα κε ην ζχζηεκα ηρλειαζηκφηεηαο πνπ πεξηγξάθεηαη ζηηο πξνδηαγξαθέο θαη ηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία γηα ηα νπσξνθεπεπηηθά πξντφληα ΠΟΠ. Καηά ηνπο κήλεο Μάην, Ηνχλην, Ηνχιην θαη Αχγνπζην επηηξέπεηαη ε εληφο ηεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο παξαγσγήο πψιεζε ηνπ λσπνχ θαξπνχ ΠΟΠ «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ππφ ηε κνξθή ρχκα, απφ ηνπο παξαγσγνχο πνπ πεξηέρνληαη ζηα ζρεηηθά κεηξψα ηεο νκάδνο. Σα κεηαπνηεκέλα πξντφληα απφ «Σνκαηάθη αληνξίλεο» φπσο θπζηθφο ρπκφο, ηνκαηνπειηέο, ιηαζηή, γιπθίζκαηα, θιπ, δχλαληαη λα θέξνπλ ζηελ επηζήκαλζή ηνπο ηελ Πξνζηαηεπφκελε Ολνκαζία Πξνέιεπζεο εθφζνλ πιεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο ζχκθσλα κε ηηο Καηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο 20 Δπηηξνπήο ζρεηηθά κε ηελ επηζήκαλζε ησλ ηξνθίκσλ ζηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζπζηαηηθά πξντφληα κε ΠΟΠ ή ΠΓΔ (2010/C341/03). Ζ ζπζθεπαζία ηνπ πξντφληνο ζα γίλεηαη κε πιηθφ ην νπνίν ζα ζπκθσλεί κε φιεο ηηο ηζρχνπζεο πξνδηαγξαθέο θαη ζα ηίζεηαη ε πξνβιεπφκελε απφ ηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία επηζήκαλζε γηα ηα πξντφληα Π.Ο.Π. θαζψο θαη ε νλνκαζία πξνέιεπζεο «Σνκαηάθη αληνξίλεο» ζπλνδεπφκελε απφ ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ηδηαίηεξεο κνξθήο ηνπ εθάζηνηε πξντφληνο κε ηε κνξθή πξνζέκαηνο ή επηζέκαηνο. Σέινο, ζηε ζπζθεπαζία ζα αλαγξάθεηαη ν θσδηθφο ηνπ πξντφληνο. 9. Εθνικέρ και Κοινοηικέρ απαιηήζειρ — 10. ςνημμένα 1. Φσηνγξαθία απφ «Σνκαηάθη αληνξίλεο» 2. Υάξηεο πεξηνρήο Θήξαο 3. Μεηξψν θαιιηεξγεηψλ 4. Μεηξψν κεηαπνηεηψλ 5. ρεδηάγξακκα παξαγσγήο θαη θξίζηκσλ ζεκείσλ ειέγρνπ 6. Καθνχξνο Μ., «Ζ θαιιηέξγεηα ηεο κηθξφθαξπεο ηνκάηαο ζηελ αληνξίλε, πξνβιήκαηα, πξννπηηθέο αλάπηπμεο», Γηεζλέο πλέδξην γηα ηελ Μηθξφθαξπε Σνκάηα, αληνξίλε, 2002. 7. Φηιηππάθε Γεκ. Αλη., 1940, «Ο γεσξγηθφο θαη νξπθηφο πινχηνο ηεο λήζνπ Θήξαο», ζην ζπιινγηθφ έξγν «αληνξίλε 1939-1940. Γεληθή έθζεζηο ηεο γεσινγηθήο, ηζηνξηθήο, θνηλσληθήο, νηθνλνκηθήο, ηνπξηζηηθήο θαη πνιηηηζηηθήο ελ γέλεη εμειίμεσο ηεο λήζνπ», ππφ Γαλέδε Μηραήι, ζ. 214-219. 8. Καηζίπε Φηι., 1971, «Απφ ην ρξνληθφ ηνπ θάκπνπ καο», ζην ζπιινγηθφ έξγν «αληνξίλε», ππφ Γαλέδε Μηραήι (Γ/λζε εθδ. Δκ. Ληγλφο), ζ. 237-245. 9. Καθνχξνο M., 1989, «Πνηα ε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ηεο κειηζζνθνκίαο ζηε λήζν Θήξα; Πνηα πξνβιήκαηα αληηκεησπίδεη θαη πνηά ηα πξνηεηλφκελα 21 κέηξα γηα ηελ αλάπηπμε απηήο; Πνηα ε κειηζζνρισξίδα ηεο λήζνπ Θήξαο;», Αλσηάηε Γεσπνληθή ρνιή Αζελψλ, Αζήλα, ζει. 8–22. 10. Υξηζηνδνχινπ Μ., Εηάγθαο Δ., Νάθνο Γ., 1996, «Δδαθνινγηθφο Υάξηεο ηεο Διιάδνο–Υάξηεο Γαηνηθαλφηεηαο γηα Γαζνπνλία λ.Θήξαο», Γαζηθή Τπεξεζία Τπνπξγείνπ Γεσξγίαο. 11. Υξηζηνδνχινπ Μ., Εηάγθαο Δ., Νάθνο Γ., 1996, «Δδαθνινγηθφο Υάξηεο ηεο Διιάδνο–Υάξηεο Γαηψλ λ.Θήξαο», Γαζηθή Τπεξεζία Τπνπξγείνπ Γεσξγίαο. 12. Aguilera S. M., Mora M. L., Borie G., Peirano P., Zunino H., 2002, ―Balance and distribution of sulphur in volcanic ash–derived soils in Chile‖, Soil Biology and Biochemistry, 34, 1355-1361. 13. Borie G., Peirano P., Zunino H., Aguilera S. M., 2002, ―N-pool in volcanic ash-derived soils in Chile and its changes in deforested sites‖, Soil Biology and Biochemistry, 34, 1201-1206. 14. Joergensen R. G., Castillo X., 2001, ―Interrelationships between microbial and soil properties in young volcanic ash soils of Nicaragua‖, Soil Biology and Biochemistry, 33, 1581-1589. 15. Dominguez J., Negrin M. A., Rodriguez C. M., 2003, ―Evaluating soil sodium indices in soils of volcanic nature conducive or suppressive to Fussarium wilt of banana‖, Soil Biology and Biochemistry, 35, 565-575. 16. Γεκεηξηάδνπ, Γ., Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., 2008. Παξάιιειε αμηνιφγεζε in situ θαη επηιεγέλησλ γελνηχπσλ κηθξφθαξπεο ηνκάηαο αληνξίλεο. Πξαθηηθά 12νπ Παλειιήληνπ Δπηζηεκνληθνχ πλεδξίνπ Δηαηξείαο Γελεηηθήο Βειηίσζεο Φπηψλ, Νάνπζα, 8-10/10/08. 17. Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., 2005. Αμηνπνίεζε ηεο κηθξφθαξπεο ηνκάηαο αληνξίλεο σο πεγή γνληδίσλ άληιεζεο επηζπκεηψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, Πξαθηηθά 22νπ Δπηζη. πλεδξίνπ Δ.Δ.Δ.Ο., Πάηξα, 1921/10/07, ζει. 525-528. 18. Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., Σζηβειίθαο, Α., ακαξάο, ., ηαπξφπνπινο, Ν. θαη Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., 2004. Φπινγελεηηθή ζπγγέλεηα κεηαμχ ηεο εγρψξηαο πνηθηιίαο «Σνκαηάθη αληνξίλεο» θαη άιισλ εγρψξησλ πνηθηιηψλ ηνκάηαο. 22 Πξαθηηθά Γηεζλνχο πλεδξίνπ, κε ζέκα «Ο θπηνγελεηηθφο πινχηνο θαη ε αγξνηηθή παξάδνζε ησλ Κπθιάδσλ». αληνξίλε, 23-25/9/04. 19. Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., Απδίθνο, Ζ., Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., 2007. Πνζνηηθή θαη πνηνηηθή αμηνιφγεζε ex situ επηιεγέλησλ γελνηχπσλ απφ ηνπηθνχο πιεζπζκνχο ηνκάηαο αληνξίλεο θαη ησλ δηαζηαπξψζεσλ ηνπο. Πξαθηηθά 23νπ Δπηζη. πλεδξίνπ Δ.Δ.Δ.Ο., Υαληά, 23-26/10/07, ζει. 913-916. 20. Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., Σάζηνο, Β., Παιάηνο, Γ., Κνπηζφο, Θ., ηαπξφπνπινο, Β., Μειιίδεο, Β., 2003. Πεξηγξαθή, αμηνιφγεζε θαη αμηνπνίεζε εγρψξησλ πιεζπζκψλ ηνκάηαο άλπδξνπ ηχπνπ πνπ θαιιηεξγνχληαη ζε ειιεληθά λεζηά. Πξαθηηθά 9νπ Παλειιήληνπ Δπηζηεκνληθνχ πλεδξίνπ Γελεηηθήο Βειηίσζεο Φπηψλ, Θέξκε, 30/10-1/11/02, ζει. 189-196. 21. θνπειίηεο, Γ., Εαραξνπνχινπ, Α., Γεκφπνπινο, Μ., Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., 2006. Δπηινγή εληφο ησλ ηχπσλ ηεο ηνκάηαο αληνξίλεο in situ. Πξαθηηθά 11νπ Παλειιήληνπ Δπηζηεκνληθνχ πλεδξίνπ Δηαηξείαο Γελεηηθήο Βειηίσζεο Φπηψλ «Γελεηηθή Βειηίσζε Φπηψλ θαη Αγξνηηθή Αλάπηπμε», Οξεζηηάδα, 31/10-2/11/06, ζει. 71-78. 22. Γεκεηξηάδνπ, Γ., Κνχηζηθα-σηεξίνπ, Μ., Σξάθα-Μαπξσλά, Αηθ., 2009. Παξάιιειε αμηνιφγεζε in situ θαη ex situ επηιεγκέλσλ γελνηχπσλ βηνηχπνπ «Κατζηάο» κηθξφθαξπεο ηνκάηαο αληνξίλεο. Πξαθηηθά 24νπ Δπηζη. πλεδξίνπ Δ.Δ.Δ.Ο., Βέξνηα, 20-23/10/09. 23. Reina—Sanchez A., Romero—Aranda R. & Cuartero J., 2005, ―Plant water uptake and water use efficiency of greenhouse tomato cultivars irrigated with saline water‖, Agricultural Water Management, 78, pp 54—66. 24. Cramer M. D., Oberholzer J. A. & Combrink N. J. J., 2001, ―The effect of supplementation of root zone dissolved inorganic carbon on fruit yield and quality of tomatoes (cv ‗daniela‘) grown with salinity‖, Scientia Horticulturae, 89, pp 269—289. 25. Auerswald H., Schwarz D., Kornelson C., Krumbein A. & Bruckner B., 1999, ―Sensory analysis, sugar and acid content of tomato at different EC values of the nutrient solution‖, Scientia Horticulturae, 82, pp 227—242. Mellidou, I., J. Keulemans, A.K. Kanellis and M. W. Davey 2010. 23 26. Ascorbic acid accumulation, biosynthesis and recycling during tomato fruit ripening. 28th International Horticultural Congress, August 22-27, 2010, Lisbon, Portugal. 27. Siomos, A.S., P. Tsouvaltzis and D. Gerasopoulos 2002. Fruit composition and ripening behavior of ‗Santorini‘ tomatoes. In: E. TrakaMavrona (ed.) 1st Cherry Tomato Santorini International Conference, 27-29 June 2002, Book of Proceedings, p. 5-12. 28. Κψδηθαο Σξνθίκσλ, Πνηψλ θαη Αληηθεηκέλσλ Κνηλήο Υξήζεο, Μέξνο Α‘ – Σξφθηκα & Πνηά, Δγθχθιηνο Γεληθνχ Υεκείνπ ην Κξάηνπο 3/1988. 29. Shapiro J. A., Steffens J. C. & Mutschler M. A., 1994, ―Acylsugars of the wild tomato Lycopersicon pennellii in relation to geographic distribution of the species‖, Biochemical Systematics and Ecology, vol 22, 6, pp 545—561. 30. Islam S., Matsui T. & Yoshida Y., 1996, ―Carbohydrate content and the activities of sucrose synthase, sucrose phosphate synthase and acid invertase in different tomato cultivars during fruit development‖, Scientia Horticulturae, 65, pp 125—136. 31. Alian A., Altman A. & Heuer B., 2000, ―Genotypic difference in salinity and water stress tolerance of fresh market tomato cultivars‖, Plant Science, 152, pp 59—65. 32. Gianessi L., Sankula S. & Reigner N., 2003, ―Tomato Virus—Resistant Case Study‖, The National Center for Food and Agricultural Policy, Washington DC. 33. Γελλάδηνο Π. Γ., 1914, «Φπηνινγηθφλ Λεμηθφλ», Αλαηχπσζε Σξνραιία, 1997, Αζήλα, ζει.: 627–628. 34. Kηγάιιαο Η., Γε, 1850, «Γεληθή ηαηηζηηθή ηεο λήζνπ Θήξαο», Γ. Μειηζηαγνχο Μαθεδφλνο, χξνο, ζει.: 7. 35. Heldreich Th. De, 1899, «Ζ ρισξίο ηεο Θήξαο», Παξλαζζφο, Αζήλα, ζει.: 259–291. 36. Βαζηιείνπ Δκ., 1902-1909, «Γεσξγία», ζην ζπιινγηθφ έξγν ―THERA, untersuchungen, vermessungen und ausgrabungen in den jahren 1895— 24 1902‖, ππφ ηνπ Hiller von Gaertringen F. Frhr., Verlag von Reimer G., Berlin, 1902—1909, pp 148—152. 37. Παπακαλψιεο Ησάλλεο, 1932, «Ζ λήζνο Θήξα-αληνξίλε. Δληππψζεηο θαη αλακλήζεηο», εθδ. νξσηνχ Η., Πεηξαηάο, ζει.: 203—205. 38. Παπακαλψιεο Ησάλλεο, 1932, «Ζ λήζνο Θήξα-αληνξίλε. Δληππψζεηο θαη αλακλήζεηο», εθδ. νξσηνχ Η., Πεηξαηάο, ζει.: 107—112. 39. Παπακαλψιεο Ησάλλεο, 1932, «Ζ λήζνο Θήξα-αληνξίλε. Δληππψζεηο θαη αλακλήζεηο», εθδ. νξσηνχ Η., Πεηξαηάο, ζει.: 87. 40. Παπακαλψιεο Ησάλλεο, 1932, «Ζ λήζνο Θήξα-αληνξίλε. Δληππψζεηο θαη αλακλήζεηο», εθδ. νξσηνχ Η., Πεηξαηάο, ζει.: 241. 41. Durazzo-Morosini Zacharias, 1936, ―Santorini, die fantastische Insel‖, Verlag Gebr. Mann, Berlin, pp. 16—21. 42. Γαλέδεο Μ. Α., 1933, «Ζκεξνιφγηνλ Θήξαο—Ακνξγνχ», Θεξατθή, Πεηξαηάο, ζει.: 117—120. 43. Φνπζηέξεο Η. Γ., 1940, «Οη ζπλεηαηξηζκνί σο κέζνλ πξνφδνπ θαη αλαπηχμεσο ησλ παξαγσγηθψλ θιάδσλ ηεο λήζνπ», ζην ζπιινγηθφ έξγν «αληνξίλε 1939-1940. Γεληθή έθζεζηο ηεο γεσινγηθήο, ηζηνξηθήο, θνηλσληθήο, νηθνλνκηθήο, ηνπξηζηηθήο θαη πνιηηηζηηθήο ελ γέλεη εμειίμεσο ηεο λήζνπ», ππφ Γαλέδε Μηραήι, ζ. 222-223. 25
© Copyright 2024 Paperzz
