ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΚΕΙΜΕΝOY VER3 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΖΩΝΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Συνάντηση εργασίας‐Forum καινοτομίας Θεσσαλονίκης 22 Ιουνίου 2010 Ι.Αρζιμάνογλου Κ.Τραμαντζάς Ν.Κομνηνός Δρ. Ιορδάνης Αρζιμάνογλου Διευθύνων Σύμβουλος ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΖΩΝΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Α.Ε. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 1 «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ζ.ΚΑΙ.Θ.» 1. 2 3. 4. 5. Περιβάλλον και τάσεις καινοτομίας παγκοσμίως Η καινοτομία στην περιοχή της Θεσσαλονίκης - Υπάρχουσα κατάσταση Αναγκαιότητα ύπαρξης Ζ.ΚΑΙ.Θ. Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης (Ζ.ΚΑΙ.Θ.) Στρατηγική ανάπτυξης Ζ.ΚΑΙ.Θ. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 2 1. Περιβάλλον και τάσεις καινοτομίας παγκοσμίως 1.1. Εργαλεία δημιουργίας περιβάλλοντος καινοτομίας 1.2. Παγκόσμιες τάσεις ανάπτυξης καινοτομίας 1.3. Παγκόσμια παραδείγματα ενίσχυσης περιβάλλοντος καινοτομίας 2 Η καινοτομία στην περιοχή της Θεσ/νίκης - Υπάρχουσα κατάσταση 2.1. Αποτύπωση της σημερινής κατάστασης με δείκτες 2.2 Υπάρχουσες δομές που εμπλέκονται στην καινοτομία 2.2.1 Αποτύπωση ερευνητικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων 2.2.2 Αποτύπωση ερευνητικής δραστηριότητας Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ινστιτούτων 2.2.3 Φορείς Στήριξης Επιχειρηματικότητας 2.2.4. Φορείς στέγασης και υποστήριξης SMEs & spin-off I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 3 3. Αναγκαιότητα ύπαρξης Ζ.ΚΑΙ.Θ. 3.1. Αναγκαιότητα υποστήριξης καινοτόμων επιχειρήσεων και δημιουργίας νέας οικονομίας 3.2. Γιατί η Ζώνη Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη 3.3. Μοναδικά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής και αδυναμίες χαρακτηριστικά (ενδ.) Μοναδικά Αδυναμίες ευρύτερης περιοχής (ενδ • Γεωγραφική θέση • Στρατιωτική Ιατρική, Κτηνιατρική σχολή, Διεθνές πανεπιστήμιο Ελλάδος μοναδικές σχολές για την Ελληνική επικράτεια και την ευρύτερη περιοχή • CEDEFOP • Παρευξείνια τράπεζα • Βεβαιωμένα αποθέματα ορυκτών στην Κ.Μ.(εκτιμούνται στα 20 δισ €) • Σημαντικά γεωθερμικά πεδία κοντά στη Θεσσαλονίκη I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. • Επιχειρηματική εφοπλιστική δραστηριότητα αν και λιμάνι • Οίκοι με διεθνή εμπειρία σε χρηματοδότηση και εμπορική αξιοποίηση έρευνας και καινοτομίας • Υποδομές διεθνών προδιαγραφών σε λιμάνι και αεροδρόμιο • Σιδηροδρομική και αεροπορική σύνδεση με δορυφορικές πρωτεύουσες • Αναγνωρισμένο διεθνώς «brand name» ακόμη και σε τομείς‐κλάδους που υπάρχει κρίσιμη μάζα (δομικά υλικά, agro‐bio) 22/6/2010 4 4. Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης (Ζ.ΚΑΙ.Θ.) 4.1 Εισαγωγή 4.2 Όραμα- Αποστολή Ζ.ΚΑΙ.Θ. 4.3 Στόχοι Ζ.ΚΑΙ.Θ. 4.4 Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας Α.Ε. (Α.Ζ.Κ. Α.Ε.) - Σχεδιασμός, διαχείριση, ανάπτυξη και υλοποίηση της Ζ.ΚΑΙ.Θ. 4.4.1. Πραγματοποιηθέν έργο της ΑΖΚ Α.Ε. (Αυγ 2007 – Μαρ2010) για την ανάπτυξη της Ζ.ΚΑΙ.Θ. 4.4.2. Πλαίσιο λειτουργίας της ΑΖΚ Α.Ε. στα διαφορετικά επίπεδα 4.5. Δυνητικοί ένοικοι της Ζ.ΚΑΙ.Θ. 4.6. Οφέλη από την ανάπτυξη της ΖΚΑΙΘ I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 5 Στόχοι της ΖΚΑΙΘ Προσέλκυση και συγκέντρωση κρίσιμης μάζας καινοτόμων επιχειρήσεων Προσέλκυση R&D η/και high tech manufacturing πολυεθνικών Συνέργειες που ενισχύουν τη δυνατότητα καινοτομίας, τη δημιουργία νέων προϊόντων και τελικά γεννούν τη νέα οικονομία Δημιουργία νέων εξειδικευμένων τεχνολογικών υποδομών που προσφέρουν υψηλής τεχνολογίας υπηρεσίες στη βιομηχανία και δεν υπάρχουν στη χώρα Προσέλκυση εξειδικευμένων στελεχών από το εξωτερικό ( business development ) Σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα καινοτομίας και συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικών, προγραμμάτων, δράσεων κλπ I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 6 3 επίπεδα λειτουργίας της ΑΖΚ Α.Ε. που έχει ως σκοπό το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση της Ζ.ΚΑΙ.Θ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος εισηγείται στο Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο και αποφασίζει Η ΑΖΚ εισηγείται τις αποφάσεις του ΔΣ στο ΥΠΟΙΑΝ για έγκριση. Η νομιμοποίηση των αποφάσεων / εισηγήσεων του ΔΣ γίνεται με ΚΥΑ, ΥΑ, ΠΔ κλπ Διεθνές Advisory Board Η ετήσια Γενική Συνέλευση μετόχων διενεργεί έλεγχο προόδου σε αντικατάσταση της ΕΕ του νόμου (εξωστρέφεια) I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 7 Τα οφέλη σε κατηγορίες Για την επιχειρηματική κοινότητα Για την ακαδημαϊκή κοινότητα Για τη Θεσσαλονίκη συνολικά I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 8 Στρατηγική ανάπτυξης Ζ.ΚΑΙ.Θ. 5.1. Μοντέλο ανάπτυξης 5.2. Εύρεση και προετοιμασία χώρου 5.3. Προετοιμασία θεσμικού πλαισίου λειτουργίας (κριτήρια – κίνητρα) 5.4. Προσέλκυση καινοτόμων δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων 5.5. Εξειδικευμένες τεχνολογικές υποδομές 5.6. One stop shop ΑΖΚ σε στενή συνεργασία με ΥΠΟΙΑΝ E.M.A. 5.7. INPUT - OUTPUT για την περιοχή της Θεσσαλονίκης 5.8. Χρονοδιάγραμμα I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 9 5.1. Μοντέλο Ανάπτυξης Βήματα ανάπτυξης ΖΚΑΙΘ όπως αποφασίστηκε από το ΔΣ 3 2 2 1 1 4 I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 3 4 22/6/2010 10 5.2. Εύρεση και προετοιμασία χώρου Πρόταση ΔΣ για τη χωροθέτηση Ζ.ΚΑΙ.Θ. Ιούλιος 2009 I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 11 5.1. Μοντέλο Ανάπτυξης Βήματα ανάπτυξης ΖΚΑΙΘ όπως αποφασίστηκε από το ΔΣ 3 2 2 Biopolis + Agrobio-City 1 1 ΙΤ-City 4 I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 3 4 Energy City 22/6/2010 Building construction material 12 5.1. Μοντέλο Ανάπτυξης “Ενίσχυση της καινοτομίας στα θεματικά cluster της Ζώνης”  Τα Cluster μπορούν να διαμορφώσουν ένα χαμηλού ρίσκου περιβάλλον για υψηλού ρίσκου projects  Η ανάπτυξη θεματικών Cluster επιτρέπει τη χωροθέτηση των στοιχείων και των συνεργειών που είναι απαραίτητες για την μετατροπή της έρευνας σε καινοτομία σε ένα μέρος I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 13 5.1. Μοντέλο Ανάπτυξης Η παγκόσμια τάση των θεματικών πόλεων /clusters θα έχει εφαρμογή στη Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης ; Αυτό εξαρτάται από:  Την υπάρχουσα R&D δραστηριότητα στην περιοχή  Τις εξειδικευμένες τεχνολογικές υποδομές που θα αναπτυχθούν στην περιοχή  Την γεωγραφική θέση και την ύπαρξη αποθεμάτων Α υλών  Την θεματική εξειδίκευση των ξένων επιχειρήσεων που τελικά θα αποφασίσουν να έρθουν στη Ζώνη I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 14 Μοντέλο Ανάπτυξης για τη Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης Spin ‐off Start ‐up ΕΤΥ ΕΤΥ Start‐ up I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. πχ Δραστηρ. Ε&ΤΑ Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές Δραστ. ΕΤΥ Spin ‐off Πολυεθνική Υψηλής τεχνολογίας Παραγωγικ ή διαδικασία Ευρωπαϊκή SME Ε&ΤΑ Δραστ. Business One Stop Shop Devel. Α.Ζ.Κ. Α.Ζ.Κ. Α .Ε. Α.Ε. Ε&ΤΑ Δραστ. Ε&ΤΑ 22/6/2010 Παραγωγικό ς ιστός Μακ.Θρακ. 15 5.6. Υποστήριξη της εμπορικής αξιοποίησης έρευνας και καινοτομίας μέσω των Spin‐off της Ζ.ΚΑΙ.Θ. Spin ‐off Start ‐up ΕΤΥ ΕΤΥ Start ‐up I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. πχ Δραστηρ. Ε&ΤΑ Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές Δραστ. ΕΤΥ Spin ‐off Πολυεθνική Υψηλής τεχνολογίας Παραγωγικ ή διαδικασία Ευρωπαϊκή SME Ε&ΤΑ Δραστ. Business One Stop Shop Devel. Α.Ζ.Κ. Α.Ζ.Κ. Α .Ε. Α.Ε. Ε&ΤΑ Δραστ. Ε&ΤΑ 22/6/2010 Παραγωγικό ς ιστός Μακ.Θρακ. 16 5.6. One stop shop ΑΖΚ Α.Ε. σε στενή συνεργασία με ΥΠΟΙΑΝ‐ E.M.A. Spin ‐off Start ‐up ΕΤΥ ΕΤΥ Start ‐up I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. πχ Δραστηρ. Ε&ΤΑ Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές Δραστ. ΕΤΥ Spin ‐off Πολυεθνική Υψηλής τεχνολογίας Παραγωγικ ή διαδικασία Ευρωπαϊκή SME Ε&ΤΑ Δραστ. Business One Stop Shop Devel. Α.Ζ.Κ. Α.Ζ.Κ. Α .Ε. Α.Ε. Ε&ΤΑ Δραστ. Ε&ΤΑ 22/6/2010 Παραγωγικό ς ιστός Μακ.Θρακ. 17 5.5. Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές εντός Ζ.ΚΑΙ.Θ. Spin ‐off Start ‐up ΕΤΥ ΕΤΥ Start ‐up I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. πχ Δραστηρ. Ε&ΤΑ Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές Δραστ. ΕΤΥ Spin ‐off Πολυεθνική Υψηλής τεχνολογίας Παραγωγικ ή διαδικασία Ευρωπαϊκή SME Ε&ΤΑ Δραστ. Business One Stop Shop Devel. Α.Ζ.Κ. Α.Ζ.Κ. Α .Ε. Α.Ε. Ε&ΤΑ Δραστ. Ε&ΤΑ 22/6/2010 Παραγωγικό ς ιστός Μακ.Θρακ. 18 5.5. Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές εντός Ζ.ΚΑΙ.Θ. Τέσσερα (4) κριτήρια 1. Η ύπαρξη της τεχνολογικής υποδομής στη Θεσσαλονίκη θα εξυπηρετήσει ομάδα επιχειρήσεων του ίδιου θεματικού χώρου προσφέροντας υψηλής τεχνολογίας υπηρεσίες και τεχνογνωσία που σήμερα δεν υπάρχουν στη χώρα. 1. Γεννά σταδιακά μία νέα ομάδα δραστηριοτήτων / επιχειρήσεων (προμηθευτές – υπεργολάβοι – πελάτες) γύρω από αυτήν και έτσι γίνεται καταλύτης για τη δημιουργία ενός εξειδικευμένου cluster, πού είναι στρατηγική προτεραιότητα της Ζ.ΚΑΙ.Θ. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 19 5.5. Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές εντός Ζ.ΚΑΙ.Θ. Τέσσερα (4) κριτήρια 1. ύπαρξη management ικανού να εξασφαλίσει την βιωσιμότητα της υποδομής (παροχή υπηρεσιών σε τρίτους έναντι συμβολαίων) 1. Η τεχνογνωσία που αναπτύσσεται λόγω της τεχνολογικής υποδομής στη συγκεκριμένη θεματική περιοχή αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη Θεσσαλονίκη (ή και την Ελλάδα) και το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί «εξαγώγιμο» προϊόν I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 20 5.5. Εξειδικευμένες Τεχνολογικές Υποδομές εντός Ζ.ΚΑΙ.Θ. Το χρηματοοικονομικό μοντέλο υλοποίησης και λειτουργίας    ΣΕΝΑΡΙΟ (I): Joint venture με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ (ιδιωτικό μάνατζμεντ) ΣΕΝΑΡΙΟ (II): ΣΔΙΤ (ιδιωτικό μάνατζμεντ) ΣΕΝΑΡΙΟ (IΙI): δημόσια δαπάνη από ΠΕΠ (μάνατζμεντ από ΑΖΚ) Η κατασκευή των εξειδικευμένων τεχνολογικών υποδομών μπορεί να υλοποιηθεί πριν την πολεοδόμηση του αντίστοιχου θύλακα της Ζ.ΚΑΙ.Θ. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 21 5.4. Ενέργειες της Α.Ζ.Κ. Α.Ε. για την προσέλκυση επιχειρήσεων στη Ζώνη R&D πολυεθνικών είναι στρατηγική προτεραιότητα για την Α.Ζ.Κ. Α.Ε. Τον Σεπτέμβριο 2009 μετά από πρόσκληση του Διευθύνοντα Συμβούλου της Α.Ζ.Κ. Α.Ε. , στελέχη της πολυεθνικής Boeing επισκέφθηκαν την Α.Ζ.Κ. Α.Ε. με σκοπό την διερεύνηση καινοτόμων τεχνολογιών που αναπτύσσονται στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και εμπίπτουν στις στρατηγικές προτεραιότητες της “Boeing”, με τελικό στόχο την επίτευξη μιας δυναμικής R&D συνεργασίας στα πλαίσια της Ζώνης μεταξύ της “Boeing” και ερευνητών της πόλης. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 22 5.4. Ενέργειες της Α.Ζ.Κ. Α.Ε. για την προσέλκυση επιχειρήσεων στη Ζώνη Στρατηγικές συμμαχίες με άλλες Ζώνες/ clusters στρατηγική προτεραιότητα για την Α.Ζ.Κ. Α.Ε. Το Νοέμβριο του 2009 μέλος του ΔΣ της Εταιρείας επισκέπτεται το Hong Kong στα πλαίσια συμφωνίας με τη Ζώνη Καινοτομίας Cyberport και με στόχο την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. To Cyberport είναι ένας οργανισμός 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανήκει στην περιφερειακή κυβέρνηση του Hong Kong και στηρίζει μια ευρεία και δημιουργική επιστημονική και επιχειρηματική κοινότητα με έμφαση στην ψηφιακή τεχνολογία. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 23 Δικτύωση / Ενέργειες Lobby / Branding Ένταξη ΑΖΚ – ΑΠΘ σε media lobby network Τον Ιούλιο 2008 η ΑΖΚ ΑΕ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία της πρώτης, εντάχθηκαν στο ισχυρό media lobby network “Science Business”, που έχει έδρα στις Βρυξέλλες και το Λονδίνο (www.sciencebusiness.net) I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 24 Zone’s Strategic Business Model / cluster Business Model Δικτύωση / Ενέργειες Lobby / Branding European Institute of Innovation and Technology To EIT είναι η μεγαλύτερη πρωτοβουλία της Ε.Ε. για την καινοτομία. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Καινοτομία ξεκίνησε το 2008 με στόχο την ανάπτυξη και κεφαλαιοποίηση του δυναμικού και των δεξιοτήτων καινοτομίας που βρίσκονται σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πιο πέρα, μέσω της δημιουργίας Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας υψηλής εξειδίκευσης. I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 25 5.8. Χρονοδιάγραμμα 1. Επίτευξη συμφωνίας για την παραχώρηση δημόσιας γης (πρώτος θύλακας) (εκτίμηση 7/2010) 2. Υπογραφή συμβολαίου (εκτίμηση 9/2010) 3. Γνωμοδότηση ΟΡΘΕ για χωροθέτηση (εκτίμηση 9/2010) 4. Έκδοση ΚΥΑ χωροθέτησης ζώνης (εκτίμηση 11/2010) 5. Κατάθεση φακέλου χωροθέτησης (εκτίμηση 11/2010) 6. Ενσωμάτωση των κινήτρων ΖΚΑΙΘ στο νέο αναπτυξιακό νόμο (εκτίμηση 8/2010) 7. Έγκριση του προνομιακού καθεστώτος της ΖΚΑΙΘ από την επιτροπή ανταγωνισμού της ΕΕ (εκτίμηση 11/2010) I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 26 Προσδοκίες των ξένων επιχειρήσεων από τη Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης Η Α.Ζ.Κ. Α.Ε. συγκεντρώνει αιτήσεις από μια ευρεία γκάμα επιχειρήσεων και επενδυτών (Δυναμικοί πελάτες της Ζώνης) με δυναμικό το ενδιαφέρον τους για εγκατάσταση στη Ζώνη: • • • • • • I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. One stop shop Ύπαρξη ικανού τοπικού προσωπικού Ανταγωνιστική φορολογία Εύκολη πρόσβαση στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης 49 χρόνια ενοικίαση της γης State of the art υποδομές 22/6/2010 27 Ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά της Ζ.ΚΑΙ.Θ. για την προσέλκυση καινοτόμων επιχειρήσεων  Το μέγεθος του εγχειρήματος με βεληνεκές ΝΑ Ευρώπης και η υποστήριξη από τη DG Regio αυξάνουν τις πιθανότητες να προσελκύσει καινοτόμες επιχειρήσεις σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη πρωτοβουλία καινοτομίας.  Το γεγονός ότι η Α.Ζ.Κ. Α.Ε. και όχι το γραφειοκρατικό κράτος θα λειτουργούν τη Ζώνη.  One stop shop της Α.Ζ.Κ. Α.Ε. σε στενή συνεργασία με το ΥΠΟΙΑΝ Ε.Μ.Α.  Ύπαρξη εξειδικευμένων τεχνολογικών υποδομών εντός Ζώνης με σκοπό την παροχή υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας που δεν υπάρχουν σήμερα στη χώρα.  Απαλλαγή από φόρους, τέλη και εισφορές υπέρ του Δημοσίου ή Δήμων για εμπράγματη ή ενοχική δικαιοπραξία (υπό διεκδίκηση με DG Comp).  Μειωμένος 5 % φορολογικός συντελεστής των επιχειρήσεων εντός της Ζώνης σε σχέση με τον εκάστοτε της χώρας για τα 3‐5 πρώτα έτη λειτουργίας (υπό διεκδίκηση με DG Comp). I. Arzimanoglou, CEO AZK s.a. 22/6/2010 28