Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο
Σκήκα Γεκνζηνγξαθίαο θαη ΜΜΔ
Φνηηήηξηα: Σζίαλα Μαξία
Α.Μ: 1361
Γηδάζθσλ: Αιέμαλδξνο Μπαιηδήο
Δξγαζία Δ’ εμακήλνπ ζην κάζεκα: «Τέρλε θαη Παγθνζκηνπνίεζε»
Θέκα: To δηαδίθηπν σο κέζν παγθνζκηνπνίεζεο ζηε κνπζηθή βηνκεραλία
2/9/2012
ε λίδ α |1
Πεξηερόκελα
Πξνινγνο ……………………………………………………………….………ζει3
Δηζαγωγή ……………………………………………………..……….………..ζει4
1. Γηαδίθηπν θαη κνπζηθή βηνκεραλία…………………………….…………..…. ζει5
1.1 Μνπζηθή βηνκεραλία……………………………………………………….ζει5
1.2 Η ζπκβνιή ηνπ δηαδηθηύνπ ζηε κνπζηθή βηνκεραλία…………..……..…..ζει5
1.1.1 itunes………………………………………………………….….…….ζει6
1.1.2 Youtube……………………………………….…………….………….ζει8
1.1.3 Soundcloud……………………………………………………….…….ζει10
1.1.4 Facebook …………………………………………………….…………ζει11
1.1.5 Σwitter………………………………………………………..…………ζει12
1.1.6 My Space……………………………………………………..…………ζει15
1.1.7 Podcasts θαη Vodcasts………………………………………………….ζει16
1.1.8 Peer to Peer……………………………………………..………………ζει17
2. Οη δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο………………………………………........…………ζει18
3. Καιιηηέρλεο θαη κνπζηθή βηνκεραλία ………………………………………….ζει26
4. Οη αθξναηέο- έξεπλα …………………………………………………..….…….ζει28
5. πκπέξαζκα……………………………………………………………………..ζει39
Βηβιηνγξαθία…………………………………………………………………..ζει47
ε λίδ α |2
Δπξεηήξην Πηλάθωλ
Πηλ.1. ηαηηζηηθά ζηνηρεία ρξήζεο ηνπ Ιληεξλεη , ζε παγθόζκηα θιίκαθα,2007.. ζει41
Πηλ.2. ηαηηζηηθά ζηνηρεία ρξήζεο ηνπ Ιληεξλεη , ζε παγθόζκηα θιίκαθα,2011...ζει41
Πηλ.3. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην YouToube, 06/20012…………ζει42
Πηλ.4. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην My Space, 07/20012…………ζει42
Πηλ.5. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην FaceBook, 06/20012…………ζει42
Πηλ.6. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην Twitter, 06/20012……………ζει43
Πηλ.7. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην sound cloud, 07/2012………..ζει43
Δπξεηήξην Δηθόλωλ
Δηθ.1. Η επίζεκε ζειίδα ηεο Sony BMG ην FaceBook……………………….ζει44
Δηθ.2. Η ηξαγνπδίζηξηα Rihanna ελεκεξώλεη θαη επραξηζηεί ηνπο αθνινύζνπο ηεο
(followers) ρξεζηκνπνηώληαο ην Hashtag #WFL (γηα ην ηξαγνύδη we found love) ην
#TalkThatTalk είλαη ην όλνκα ηνπ άικπνπκ ηεο………………………………..ζει44
Δηθ.3. H επίζεκε ζειίδα ησλ βξαβείσλ Grammy ζην Σwitter……………….ζει44
Δηθ.4. Η επίζεκε ζειίδα ηεο δηζθνγξαθηθήο εηαηξίαο Warner, εδώ ρξεζηκνπνηεί ηελ
εθαξκνγή instagram…………………………………………………………..ζει45
Δηθ.5. Ο άθεο Ρνπβάο παξνπζηάδεη ζηνπο δηαδηθηπαθνύο ηνπ θίινπο ηε λέα ηνπ
δνπιεία…………………………………………………………………………ζει45
Δηθ.6. Η Jenifer Lopez πξνηξέπεη ηνπο ζαπκαζηέο ηεο λα ρξεζηκνπνηνύλ
ζπγθεθξηκέλε ζεκαηηθή (hashtag)……………………………………………..ζει46
Δηθ.7. Η Madonna ρξεζηκνπνηεί ηελ εθαξκνγή «αθξόαζε» ζηελ επίζεκε ζειίδα ηεο
ζην Facebook……………………………………………………………………ζει46
ε λίδ α |3
Πξόινγνs
ηόρνο καο ζηελ παξνύζα εξγαζία είλαη λα αλαδείμνπκε ηελ όιν θαη απμαλόκελε
ζπκβνιή ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ αλάπηπμε ηεο κνπζηθήο βηνκεραλίαο, αιιά θαη ηα
δηιιήκαηα πνπ αλαθύπηνπλ από ηε κε εμνπζηνδνηεκέλε ρξήζε ησλ παξαγώγσλ ηεο.
ε λίδ α |4
Δηζαγωγή
Παγθνζκηνπνίεζε
“Έλα από ηα βαζηθόηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο επηθνηλσλίαο ζην ζύγρξνλν θόζκν είλαη
όηη εμαπιώλεηαη ζε παγθόζκηα θιίκαθα.
Σα κελύκαηα κπνξνύλ λα ζηαινύλ ζε
κεγάιεο απνζηάζεηο θαη κε ζρεηηθά κεγάιε επθνιία. Έηζη , ηα άηνκα έρνπλ πξόζβαζε
ζηε πιεξνθνξία θαη κπνξνύλ λα επηθνηλσλήζνπλ κε πεγέο πνπ βξίζθνληαη καθξηά
ηνπο. Από ηε ζηηγκή πνπ ν ρώξνο απνδεζκεύηεθε από ηνλ ρξόλν, κε ηελ ρξήζε ησλ
ειεθηξνληθώλ κέζσλ, ε πξόζβαζε ζηα κελύκαηα κπνξεί λα θαηαζηεί ζηηγκηαία, ελώ
πξηλ παξεκπνδηδόηαλ από ηηο απνζηάζεηο κεηαμύ ησλ πεγώλ. Η εκθάληζε πνιιώλ
δηθηύσλ ειεθηξνληθήο επηθνηλσλίαο έρεη θαιύςεη ην πξόβιεκα ησλ απνζηάζεσλ. Σα
άηνκα κπνξνύλ λα δξάζνπλ κεηαμύ ηνπο, ή κπνξνύλ λα δξάζνπλ κέζα ζηα πιαίζηα
ηεο κεζνπνηεκέλεο νηνλεί αιιειόδξαζεο, αθόκε θαη λα βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθά
κέξε ηνπ θόζκνπ, όζνλ αθνξά ηα πξαθηηθά δεηήκαηα ηεο θαζεκεξηλήο ηνπο δσήο. Η
αλαδηάηαμε ηνπ ρώξνπ θαη ηνπ ρξόλνπ, σο απνηέιεζκα ηεο αλάπηπμεο ησλ κέζσλ,
εληάζζεηαη ζε έλα επξύηεξν ζύλνιν δηαδηθαζηώλ πνπ έρνπλ δώζεη κνξθή (θαη πνπ
αθόκε δηακνξθώλνπλ) ηνλ ζύγρξνλν θόζκν. Απηέο νη δηαδηθαζίεο έρνπλ θνηλόο
νξηζηεί σο “παγθνζκηνπνίεζε”.
Η παγθνζκηνπνίεζε πξνθύπηεη κόλν όηαλ α) νη δξαζηεξηόηεηεο ιακβάλνπλ ρώξα ζε
έλα παγθόζκην ρώξν δξάζεο, β) νη δξαζηεξηόηεηεο είλαη νξγαλσκέλεο, ζρεδηαζκέλεο,
θαη ζπληνληζκέλεο ζε παγθόζκηα θιίκαθα, θαη γ) νη δξαζηεξηόηεηεο ζπλνδεύνληαη
από θάπνην βαζκό ακνηβαηόηεηαο θαη αιιειεμάξηεζεο έηζη ώζηε νη πεξηνξηζκέλεο ζε
ηνπηθή θιίκαθα ελέξγεηεο πνπ ζπκβαίλνπλ ζε δηαθνξεηηθά κέξε ηνπ θόζκνπ λα
αιιεινδηακνξθώλνληαη.” (John B. Thompson, 1999: 249-250)
Γηαδίθηπν θαη παγθνζκηνπνίεζε
Με βάζε ηνλ πην πάλσ νξηζκό κπνξνύκε λα ζπκπεξάλνπκε όηη ην δηαδίθηπν θέξεη
όια εθείλα ηα ζηνηρεία ηεο παγθνζκηνπνίεζεο. πγθεθξηκέλα, πνιιέο θνξέο
πεξηγξάθεηαη σο θηλεηήξηα δύλακε ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, πνπ θαηαξξίπηεη ηα
ζύλνξα θαη επηβάιιεη ηε δεκνθξαηία ηεο αγνξάο ζε θάζε ρώξα κέζσ ηνπ θαηαιόγνπ
ε λίδ α |5
ηνπ παγθόζκηνπ εκπνξίνπ. Οη αλαπηπζζόκελεο ρώξεο βιέπνπλ ην δηαδίθηπν σο κηα
επθαηξία γηα λα απνθηήζνπλ πξόζβαζε ζηηο γλώζεηο θαη ηηο ππεξεζίεο από όιν ηνλ
θόζκν κε έλαλ ηξόπν πνπ ζα ήηαλ αδηαλόεηεο ζην παξειζόλ. Σν 2007, είρε πξόζβαζε
ζην
δηαδίθηπν
πεξίπνπ
ην
18%
ηνπ
παγθόζκηνπ
πιεζπζκνύ.
(Βαζίιεο
Μαγθιάξεο,2007: 4) Δλώ ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2011, ην πνζνζηό αλήιζε ζην 32,7%.
(internet world stats, 2011) {1}{2}
Όπσο βιέπνπκε ζηνπο δπν παξαπάλσ πίλαθεο ,ην δηαδίθηπν αλαπηύζζεηαη κε ηαρείο
ξπζκνύο ζε όιν ηνλ θόζκν, θαη ζα ζπλερίζεη λα ην θάλεη ζην άκεζν κέιινλ.
1. Γηαδίθηπν θαη κνπζηθή βηνκεραλία
1.1 Μνπζηθή Βηνκεραλία
“Η κνπζηθή βηνκεραλία δελ πεξηιακβάλεη κόλν ηα πξντόληα ηεο βηνκεραλίαο
ερνγξαθεκάησλ
(ή
«δηζθνγξαθηθήο»
βηνκεραλίαο
όπσο
ιέγεηαη
αθόκα).
Πεξηιακβάλεη θαη ηηο εηαηξίεο θαηαζθεπήο κνπζηθώλ νξγάλσλ, ηνπο εθδνηηθνύο
νίθνπο, ηνπο νξγαληζκνύο νξγάλσζεο θαη δηεμαγσγήο ζπλαπιηώλ. Πεξηιακβάλεη
αθόκα ηε βηνκεραλία παξαζθεπήο ζπζθεπώλ γηα ηελ θαηαγξαθή, ηελ επεμεξγαζία,
ηελ ελίζρπζε θαη ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ ήρνπ, θαζώο θαη ηα κέζα καδηθήο
επηθνηλσλίαο, δειαδή ην ξαδηόθσλν, ηελ ηειεόξαζε, ηνλ θηλεκαηνγξάθν, ηνλ
κνπζηθό πεξηνδηθό ηύπν θαη θπζηθά ην δηαδίθηπν.” (Αιέμαλδξνο. Γ. Μπαιηδήο,
2002:1)
1.2 Η ζπκβνιή ηνπ Γηαδηθηύνπ ζηε κνπζηθή βηνκεραλία
Όπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, ην δηαδίθηπν αλαπηύζζεηαη ζπλερώο κε ηαρύηαηνπο
ξπζκνύο αλά ηνλ θόζκν, είλαη έλαο αραλήο δεκόζηνο ηζηόο ειεθηξνληθώλ δηθηύσλ
πνπ ζπλδέεη όισλ ησλ εηδώλ ρξήζηεο από όιν ησλ θόζκν κεηαμύ ηνπο, θαζώο θαη κε
κηα απίζηεπηα κεγάιε «απνζήθε πιεξνθνξηώλ». (Gary Armstrong & Philip Kotler,
2009:237)
Σα ηειεπηαία ρξόληα παξαηεξείηαη κία κεγάιε αιιαγή ζηε θηινζνθία ηνπ
Παγθόζκηνπ Ιζηνύ. Οη λέεο ηερλνινγίεο πνπ βξίζθνπλ εθαξκνγή ζην δηαδίθηπν,
αλνίγνπλ πνιιά δηαθνξεηηθά κνλνπάηηα εμέιημεο, ζε αληίζεζε κε ηε ζρεηηθά
γξακκηθή αλάπηπμε πνπ είρε ην δηαδίθηπν κέρξη ζήκεξα όζνλ αθνξά ηε κνξθή θαη ην
πεξηερόκελν. ηηο κέξεο καο ην δηαδίθηπν εμαπιώλεηαη όιν θαη πεξηζζόηεξν, θαη έρεη
ε λίδ α |6
γίλεη πιένλ ε αδηακθηζβήηεηε ζύγρξνλε πιαηθόξκα γηα ηε δηαλνκή πιεξνθνξηώλ
θαη ππεξεζηώλ. Απεπζύλεηαη ζε κία ηεξάζηηα θνηλόηεηα αλζξώπσλ ζε όινλ ηνλ
θόζκν θαη έρεη θαζηεξσζεί ζαλ ηερλνινγία ζρεδόλ ζε όινπο ηνπο ηνκείο ηεο
αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο κε δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο πεξηερνκέλνπ πνπ εθηείλνληαη
από απιό θείκελν κέρξη πνιύπινθεο εθαξκνγέο πνιπκέζσλ. Σν γεγνλόο απηό ζε
ζπλδπαζκό κε ηελ αύμεζε ηνπ πιήζνπο ησλ ρξεζηώλ θαη ηεο πνηόηεηαο ησλ
ππεξεζηώλ έρεη σο απνηέιεζκα ηε ζπλερή αύμεζε ηνπ όγθνπ ηεο πιεξνθνξίαο ζηνλ
Παγθόζκην Ιζηό θαη ηαπηόρξνλα έθαλε έληνλα εκθαλέο ην πξόβιεκα επξέζεσο ηεο
ρξήζηκεο ή επηζπκεηήο πιεξνθνξίαο κέζα ζε έλα πνιύ κεγάιν όγθν πιεξνθνξηώλ
ακθίβνιεο πνηόηεηαο θαη πξνέιεπζεο. (Μαηίγθνπ Διέλε, 2010)
Η κνπζηθή βηνκεραλία, εθκεηαιιεύεηαη ην δηαδίθηπν σο εξγαιείν πξνβνιήο θαη
πξνώζεζεο ησλ θαιιηηερλώλ αιιά θαη εύξεζεο λέσλ ηερλνινγηώλ γηα ρακειόηεξα
θόζηε ζηελ παξαγσγή νπηηθναθνπζηηθώλ πξντόλησλ. Μπνξνύκε λα πνύκε όηη νη
ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζε ζπλάξηεζε κε ην δηαδίθηπν νδήγεζαλ ζε πςειήο πνηόηεηαο
παξαγσγέο κε ρακειόηεξν θόζηνο ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνύκελε δεθαεηία.
Σν δηαδίθηπν είλαη έλα δηαδξαζηηθό κέζν. Μπνξνύλ νη ρξήζηεο λα κνηξάδνληαη
ήρνπο, πιεξνθνξίεο, ζθέςεηο. Οπόηε ν νπνηνζδήπνηε κπνξεί λα ην ρξεζηκνπνηήζεη
γηα ηελ απηνπξνβνιή ηνπ θαη
λα εηζρσξήζεη έηζη ζην ρώξν ηεο κνπζηθήο
βηνκεραλίαο. Οη λέεο εθαξκνγέο θαη ηα θνηλσληθά δίθηπα δε ζα κπνξνύζαλ λα
ιείπνπλ από ηνλ θόζκν ηεο κνπζηθήο βηνκεραλίαο κηαο θαη έρνπλ εηζρσξήζεη ζηελ
θαζεκεξηλόηεηα ησλ ρξεζηώλ.
1.2.1 I tunes
“Σν iTunes είλαη κηα εθαξκνγή αλαπαξαγσγήο πνιπκέζσλ πνπ δεκηνπξγήζεθε από
ηελ Apple Inc. ζηηο 9 Ιαλνπαξίνπ 2001. Σν πξόγξακκα ρξεζηκνπνηείηαη επίζεο σο
δηεπηθάλεηα νξγάλσζεο ηνπ δεκνθηινύο θνξεηνύ αλαπαξαγσγέα iPod ηεο ίδηαο
εηαηξείαο. Δπηπιένλ ζπλδέεηαη κε ην iTunes Store (παιηά νλνκαζία iTunes Music
Store), ειεθηξνληθό θαηάζηεκα πνπ πνπιά, λόκηκα, πξνζηαηεπκέλε ςεθηαθή
κνπζηθή θαη ςεθηαθά βίληεν.” (Wikipedia) .
To iTunes Store είλαη έλα ειεθηξνληθό θαηάζηεκα πνπ πινπνηήζεθε από ηελ εηαηξεία
Apple Computers θαη ιεηηνπξγεί κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο iTunes. Σν θαηάζηεκα
μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζηηο 28 Απξηιίνπ 2003. Έσο ηνλ επηέκβξην ηνπ 2006
ε λίδ α |7
έρνπλ πνπιεζεί κέζσ ηνπ iTunes Store πάλσ από 1,5 δηζεθαηνκκύξηα κνπζηθά
θνκκάηηα θαη γύξσ ζην 88% ησλ παγθόζκησλ ειεθηξνληθώλ πσιήζεσλ κνπζηθήο.
• Τηκνιόγεζε
Κάζε γεσγξαθηθή πεξηνρή θαη ρώξα έρεη ηε δηθή ηεο ηηκνιόγεζε. Έλα κνπζηθό
θνκκάηη θνζηίδεη 99￠ ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη ηνλ Καλαδά, $1.69 ζηελ
Απζηξαιία, €0.99 ζηελ Δπξσδώλε, ￡0.79 ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην. Δμαίξεζε
απνηειεί ην Ιαπσληθό θαηάζηεκα, πνπ δηαζέηεη ηα θνκκάηηα πξνο \150 ή \200
αλάινγα κε ηελ επηινγή. Ο θαηάινγνο ηνπ iTunes πεξηέρεη πάλσ από 3,5
εθαηνκκύξηα κνπζηθά θνκκάηηα θαη ελεκεξώλεηαη κε θαηλνύξγην πιηθό θάζε Σξίηε.
Σελ ίδηα κέξα δηαηίζεηαη ην "Single ηεο εβδνκάδαο", πνπ είλαη δσξεάλ γηα κηα
εβδνκάδα ζηνπο ρξήζηεο. Πνιινί δίζθνη πεξηέρνπλ επηπιένλ θνκκάηηα θαη videos πνπ
δελ είλαη δηαζέζηκα ζε άιια θνξκάη, ελώ άιινη είλαη δηαζέζηκνη απνθιεηζηηθά ζην
iTunes Store.
• Άδεηεο ρξήζεο
Ο θαηάινγνο ηνπ iTunes δίλεη ηε δπλαηόηεηα γηα πξναθξόαζε 30 δεπηεξνιέπησλ γηα
θάζε κνπζηθό θνκκάηη. Κάζε ρξήζηεο κπνξεί λα κεηαθέξεη ηα θνκκάηηα πνπ αγόξαζε
ζε απεξηόξηζην αξηζκό iPods, ελώ κπνξεί επίζεο λα εγγξάςεη ην πιηθό πνπ επηζπκεί
ζε απεξηόξηζηνπο δίζθνπο αθηίλαο (cd) κε ηνλ πεξηνξηζκό πσο ν ίδηνο αθξηβώο δίζθνο
(ίδηα πνιπκέζα θαη ίδηα ζεηξά) κπνξεί λα εγγξαθεί κόλν εθηά θνξέο. Σα κνπζηθά
θνκκάηηα κπνξνύλ λα αλαπαξαρζνύλ ζε έσο θαη 5 ππνινγηζηέο (Windows ή Mac
OS), αξθεί ν ρξήζηεο λα εηζάγεη (ηελ πξώηε θνξά κόλν) ην όλνκα ρξήζηε θαη ηνλ
θσδηθό πξόζβαζεο ηνπ ινγαξηαζκνύ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ αγνξά ησλ
θνκκαηηώλ. Σν όλνκα ρξήζηε ηνπ αγνξαζηή θαηαγξάθεηαη ζε θάζε αξρείν
πνιπκέζσλ πνπ ιακβάλεη απν ην iTunes Store.
Οη ηηκέο ησλ ηξαγνπδηώλ είλαη ηδηαίηεξα πςειέο. Οπζηαζηηθά, 10 λέεο θπθινθνξίεο
αλέξρνληαη ζηα $12,9, κηα ηηκή πνπ πιεζηάδεη απηέο ησλ εκπνξηθώλ CD εθόζνλ απηά
πεξηέρνπλ πάλσ απν 15 ηξαγνύδηα, θάηη πνπ είλαη ηδηαίηεξα ζπλεζηζκέλν ( 15 x $1,29
= $19,35 ). (Wikipedia, 2012) Βέβαηα ππάξρεη ε δύλακε ηεο επηινγήο πνπ έρεη ν
ρξήζηεο ζην θάζε iTunes-like ζύζηεκα, λα κελ αγνξάδεη νιόθιεξα albums όηαλ ζηελ
πξαγκαηηθόηεηα ζέιεη κόλν έλα ηξαγνύδη. Παξ’ νι’ απηά ε Apple έρεη ππεξθέξδε,
από ελα ζύζηεκα κε πνιύ κηθξόηεξν θόζηνο παξαγσγήο, promotion θαη ηα ζπλαθή.
θηάλνληαο ζ’ έλα ζεκείν, νπνπ νη ηηκέο είλαη ίδηεο θαη κεγαιύηεξεο απν εθείλεο ησλ
ε λίδ α |8
CD (Παπαλαζηαζίνπ & Κνπξεκέλνο, 2009). Σειεπηαία, όιν θαη πεξηζζόηεξεο
δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο, ρξεζηκνπνηνύλ ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν γηα λα πνπιήζνπλ
κηα λέα δηζθνγξαθηθή δνπιεηά ελόο θαιιηηέρλε. Δίηε ζαλ πξώηε κεηάδνζε ελόο
κνπζηθνύ ζέκαηνο (νξρεζηξηθό ή κε) ην νπνίν ζα θπθινθνξήζεη ζε CD αξγόηεξα,
είηε ζαλ κηα νινθιεξσκέλε δνπιεηά ε νπνία δε ζα θπθινθνξήζεη ζε CD. Απηό
ζπκβαίλεη γηαηί κεηώλεηαη ην θόζηνο παξαγσγήο ζην ειάρηζην. Έπεηηα ππάξρεη
θαιύηεξε πνηόηεηα ήρνπ θαη ν ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ κπνξεί λα ην “θαηεβάζεη” θαη
λα ην αγνξάζεη όπνηε ζέιεη από ην ζπίηη ηνπ ή αθόκα από νπνηαδήπνηε ππεξεζία πνπ
δηαζέηεη ην θηλεηό ηνπ ηειέθσλν. Μπνξεί λα αγνξάζεη όιν ην ςεθηαθό πεξηερόκελν
(όιν ην δίζθν) ή αθόκε λα επηιέμεη θαη λα αγνξάζεη κεκνλσκέλα ην ηξαγνύδη ηεο
αξεζθείαο ηνπ. Σέινο κε απηό ηνλ ηξόπν πξνζηαηεύνληαη θαη ηα πλεπκαηηθά
δηθαηώκαηα κηαο θαη ν ρξήζηεο ην αγνξάδεη θαη δε ην θαηεβάδεη δσξεάλ. Δπίζεο
παξέρνληαη όιεο εθείλεο νη πιεξνθνξίεο πνπ ελδηαθέξνπλ ηνλ αθξναηή –αγνξαζηή,
δει ην όλνκα ηνπ θαιιηηέρλε, ν ηίηινο, νη ζπληειεζηέο ηεο ζπγθεθξηκέλεο δνπιεηάο,
ε εηαηξία παξαγσγήο θ.α
1.2.2 YouTube
To YouTube είλαη έλαο από ηνπο πην δεκνθηιήο δηαδηθηπαθνύο ηόπνπο, ν νπνίνο
επηηξέπεη
απνζήθεπζε,
αλαδήηεζε
θαη
αλαπαξαγσγή
ςεθηαθώλ
ηαηληώλ.
Γεκηνπξγήζεθε ην Φεβξνπάξην ηνπ 2005 θαη ην Ννέκβξην ηνπ 2006 ραξαθηεξίζηεθε
από ην πεξηνδηθό Time "Invention of the Year 2006" (Η Δθεύξεζε ηνπ 2006). Σνλ
Οθηώβξην ηνπ 2006, ε εηαηξεία αγνξάζηεθε από ηελ Google. Σν YouTube
ρξεζηκνπνηεί ηελ ηερλνινγία Adobe Flash Video γηα λα εκθαληζηεί κηα κεγάιε
πνηθηιία από ην πεξηερόκελν θηηαγκέλν από ρξήζηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ
θιηπ ηαηληώλ, θιηπ ηειεόξαζεο, βίληεν θαη κνπζηθήο, θαζώο θαη εξαζηηερληθό
πεξηερόκελν, όπσο ην video blogging θαη ζύληνκα πξσηόηππα βίληεν. Μεγαιύηεξν
κέξνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ζην YouTube έρεη θνξησζεί από ηα άηνκα, αλ θαη κέζα
καδηθήο ελεκέξσζεο θαη επηρεηξήζεηο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ CBS, BBC, Vevo
θαη άιιεο νξγαλώζεηο παξέρνπλ νξηζκέλν από ην πιηθό ηνπο κέζσ ηνπ site, σο κέξνο
ηνπ πξνγξάκκαηνο εηαηξηθήο ζρέζεο YouTube. Όινη κπνξνύλ λα βιέπνπλ ηηο
απνζεθεπκέλεο ςεθηαθέο ηαηλίεο (βίληεν), ελώ ηα εγγεγξακκέλα κέιε κπνξνύλ λα
απνζεθεύνπλ απεξηόξηζην αξηζκό ηαηληώλ κε ρξνληθό όξην δεθαπέληε ιεπηώλ ην θάζε
βίληεν. Μαδί κε ηηο ηαηλίεο θαίλεηαη θαη ν αξηζκόο ησλ κειώλ πνπ ηηο έρνπλ δεη, ώζηε
ε λίδ α |9
λα θαίλνληαη πνηεο είλαη νη πην δεκνθηιείο. Δπίζεο έλαο ρξήζηεο κπνξεί λα πεη αλ ηνπ
αξέζεη έλα βίληεν ή όρη. Σα εγγεγξακκέλα κέιε κπνξνύλ λα αθήζνπλ ζρόιηα ζην
θάζε βίληεν θαη λα παηήζνπλ ην θνπκπί "Μνπ αξέζεη" θαζώο επίζεο θαη λα
βαζκνινγήζνπλ ηα ζρόιηα άιισλ ρξεζηώλ. (Wikipedia, 2012)
Σν YouTube , έρεη εληαρζεί πιήξσο ζηελ κνπζηθή βηνκεραλία, κηαο θαη ζρεδόλ όινη
νη θαιιηηέρλεο πηα, έρνπλ ην δηθό ηνπο θαλάιη ζην
YouTube. Η Lady Gaga, ε
Shakira, ν Michael Jackson, o Elvis, ε Amy Winehouse, νη Beatles, ν άθεο Ρνπβάο
θ.α ην κόλν πνπ έρεη λα θάλεη θαλείο είλαη “εγγξαθή” θαη όιε ε δηζθνγξαθία ησλ
αγαπεκέλσλ ηνπ θαιιηηερλώλ είλαη ζηελ νζόλε ηνπ ππνινγηζηή ηνπ. ην YouTube
κπνξείο λα βξεηο ηα πάληα, όζνλ αθνξά ην ρώξν ηεο κνπζηθήο. Από κνπζηθέο ηεο
Ιλδίαο κέρξη ειιεληθό θνθιόξ. Δίλαη έλαο πνιύ άκεζνο ηξόπνο λα επηθνηλσλήζεηο κε
άιινπο ρξήζηεο λα ζρνιηάζεηο, λα θξηηηθάξεηο.
Σν εξγαιείν απηό, δελ ην “εθκεηαιιεύνληαη” κόλν νη δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο γηα λα
πξνσζήζνπλ ηνπο θαιιηηέρλεο ηνπο, αιιά ιόγσ ηηο δηαδξαζηηθόηεηαο ηνπ κέζνπ, ην
“εθκεηαιιεύνληαη” θαη νη ίδηνη νη θαιιηηέρλεο γηα λα πξνβάινπλ ηελ δνπιεηά ηνπο ζην
επξύ θνηλό θαη γηα λα κπνπλ έηζη ζην ρώξν ηεο δηζθνγξαθίαο. Σξαληαρηό παξάδεηγκα
ν έθεβνο Justin Bieber , πνπ ην 2008 ηνλ αλαθάιπςε ν παξαγσγόο ηνπ Scooter Braun
θαζώο ζέξθαξε ζην YouTube. ήκεξα ν Bieber , είλαη από ηνπο πην δεκνθηιήο
θαιιηηέρλεο κε αξθεηά music awards θαη αξθεηέο επηηπρίεο ζην billboard .H Jassie J,
ε νπνία κε έλα θνξεηό θαζεηόθσλν, ηξαγνπδνύζε ζην κεηξό ηνπ Λνλδίλνπ θαη
ηαπηόρξνλα θαηέγξαθε ηελ εκθάληζε ηεο κε κηα αλαινγηθή θάκεξα, αξγόηεξα ην
αλέβαδε ζην ΤouTube θαη απηό ήηαλ, κέζα ζε έλα ρξόλν θαη θάηη ήδε κεηξά αξθεηέο
επηηπρίεο. Σέινο, ε ειιελίδα Μόληθα, είλαη αθόκε έλα παξάδεηγκα , ην 2008 όηαλ
θπθινθόξεζε ην πξώην ηεο album, μαθληθά όινη κηινύζαλ γηα ηελ μερσξηζηή
κνπζηθή ηεο , ηα ζρόιηα ησλ “viewers” ήηαλ ηόζα πνιιά θαη ζεηηθά πνπ κέζα ζε ιίγν
ρξνληθό δηάζηεκα, έγηλε γλσζηή ζην ρώξν ηεο κνπζηθήο.
ε πξόζθαην ζπλέδξην ηεο Google, παξνπζηάζηεθε ε on line δηαδξνκή ηνπ άθε
Ρνπβά ζαλ έλα εληππσζηαθό Case Study. O Ρνπβάο αλαθεξύρηεθε σο ν πην
πξνβεβιεκέλνο έιιελαο θαιιηηέρλεο κε ηνπο πεξηζζόηεξνπο “viewers” ζην YouTube
αιιά θαη ζην δηαδίθηπν γεληθόηεξα. Δλδεηθηηθά αλ πιεθηξνινγήζεη θάλεηο ην
νλνκαηεπώλπκν
απνηειέζκαηα.
ηνπ
θαιιηηέρλε
(“Sakis
Rouvas
is”)
ζα
βξεη
4.700.000
ε λ ί δ α | 10
1.2.3 My Space
Σν mySpace είλαη έλα δεκνθηιέο social network (θνηλσληθό δίθηπν) website πνπ
πξνζθέξεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ έλα online βαζηζκέλν ζε ρξήζηεο δίθηπν πνπ
απνηειείηαη από θίινπο, πξνζσπηθά πξνθίι, blog, νκάδεο, θσηνγξαθίεο, κνπζηθή θαη
βίληεν γηα εθήβνπο θαη ελήιηθνπο παγθνζκίσο. Σνλ Αύγνπζην ηνπ 2003 θαη κέζα ζε
10 κέξεο, ε πξώηε έθδνζε ηνπ mySpace ήηαλ δσληαλή. Αξρηθά ζε απηό ην θνηλσληθό
δίθηπν ζπκκεηείραλ κόλν ππάιιεινη ηεο εηαηξίαο eUniverse αιιά αξγόηεξα νη ηεο
εηαηξίαο εθηίλαμαλ ζηα ύςε ηελ δεκνηηθόηεηα ηεο ηζηνζειίδαο ρξεζηκνπνηώληαο
emails ζε πεξίπνπ 20 εθαηνκκύξηα ρξήζηεο. Σν θιεηδί ηεο επηηπρίαο ιέγεηαη όηη ήηαλ
ε ζπνπδαία αξρηηεθηνληθή πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ εθαξκνγή ηεο πιαηθόξκαο θαη
όρη ηα καδηθά emails. Σν MySpace, πνπ δηαζέηεη εθαηνκκύξηα ηξαγνύδηα πξνο
αθξόαζε, ήξζε ζε ζπκθσλία κε ηηο ηέζζεξηο κεγαιύηεξεο δηζθνγξαθηθέο εηαηξείεο
ηνπ πιαλήηε ν Amazon,ην napster θαη ηα I tunes ώζηε λα κπνξεί λα παξέρεη θαη
λόκηκα ηε δπλαηόηεηα pay per download ζην ζύλνιν ησλ ηξαγνπδηώλ. Δπηηξέπεη
ζηνπο ρξήζηεο λα αλαδεηήζνπλ ηξαγνύδηα κε βάζε ηνλ ηίηιν, ηνλ θαιιηηέρλε ή ην
album, λα δηακνξθώζνπλ ηηο δηθέο ηνπο playlists θαη λα ηηο αθνύζνπλ κέζσ ελόο
online music player. Ο player ηνπ MySpace, εκθαλίδεη δηαθεκίζεηο θαζώο θαη links
δίπια από θάζε θνκκάηη, πνπ παξαπέκπνπλ ζηo online κνπζηθό θαηάζηεκα ηνπ
Amazon, από ην νπνίν νη ρξήζηεο κπνξνύλ λα αγνξάζνπλ θα λα θαηεβάζνπλ ηα
ηξαγνύδηα πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ. Οη εηαηξείεο πνπ ήξζαλ ζε ζπκθσλία κε ην
MySpace είλαη νη EMI, Orchard, Sony ATV/Sony BMG, Universal Music θαη Warner
Music. Αλεμάξηεηα κε ην αλ έλαο θαιιηηέρλεο είλαη δηάζεκνο ή όρη,έρεη ηελ
δπλαηόηεηα λα δίλεη πξόζβαζε ζε εθαηνκκύξηα αλζξώπνο από όιν ηνλ θόζκν λα
αθνύλε ηα θνκκάηηα ηνπ ζε θαζεκεξηλή βάζε. Έηζη πνιινί θαιιηηέρλεο όπσο ε Lily
Allen θαη ν Sean Kingston έγηλαλ δηάζεκνη κέζσ ηνπ my space. H δηάζεζε ηεο
κνπζηθήο ζην site απηό ζπλερίδεη λα αλαπηύζεηαη από λέα ηαιέληα. Πάλσ από 8
εθαηνκκύξηα θαιιηηέρλεο αλαθαιύθζεθαλ από ην my space θαη πνιιά αθόκε
πξόθεηηαη λα αλαθαιπθζνύλ. (Παπαλαζηαζίνπ & Κνπξεκέλνο, 2009)
Σα ηειεπηαία ρξόληα ην myspace έρεη ζεκαληηθή πηώζε ζε views ζε αληίζεζε κε ηελ
όιν θαη απμεκέλε επηζθεςηκόηεηα ηνπ youtube αιιά θαη ησλ Facebook
Twitter.{3}{4}{5}{6}
θαη
ε λ ί δ α | 11
1.2.4 Facebook
Σν Facebook είλαη κηα ππεξεζία θνηλσληθήο δηθηύσζεο πνπ μεθίλεζε ην Φεβξνπάξην
ηνπ 2004, αλήθεη θαη ιεηηνπξγεί από ηε Facebook.Inc. Από ηνλ Ινύλην ηνπ 2012, ην
Facebook έρεη πάλσ από 955 εθαηνκκύξηα ελεξγνύο ρξήζηεο, πεξηζζόηεξνη από ηνπο
κηζνύο από απηνύο ρξεζηκνπνηνύλ ην Facebook ζε κηα θνξεηή ζπζθεπή( θηλεηό ή
tablet pc). Οη ρξήζηεο πξέπεη λα εγγξαθνύλ πξηλ από ηε ρξήζε ηνπ site, κεηά από ηελ
νπνία κπνξνύλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα πξνζσπηθό πξνθίι, λα πξνζζέζεηε άιινπο
ρξήζηεο σο θίινπο, θαη ηελ αληαιιαγή κελπκάησλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ
απηόκαηεο εηδνπνηήζεηο όηαλ ελεκεξώζεηε ην πξνθίι ηνπο. Δπηπιένλ, νη ρξήζηεο
κπνξνύλ λα ζπκκεηάζρνπλ θνηλνύ ελδηαθέξνληνο νκάδεο ρξεζηώλ, πνπ νξγαλώζεθε
από ηελ εξγαζία, ην ζρνιείν ή ην θνιέγην, ή άιια ραξαθηεξηζηηθά, θαη λα
θαηεγνξηνπνηεί ηνπο θίινπο ηνπο ζε ιίζηεο. To Facebook ηδξύζεθε από ηνλ Mark
Zuckerberg κε ηνπο ζπγθαηνίθνπο θνιιεγίσλ ηνπ θαη ηνπο ζπκθνηηεηέο Eduardo
Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz θαη Chris Hughes. Η ζπκκεηνρή ηεο
ηζηνζειίδαο αξρηθά πεξηνξίδεηαη από ηνπο ηδξπηέο ζην Υάξβαξλη θνηηεηέο, αιιά
επεθηάζεθε θαη ζε άιιεο ζρνιέο ζηε Βνζηώλε πεξηνρή, ην Ivy League, θαη ην
Παλεπηζηήκην ηνπ Stanford. Πξόζζεζε ζηαδηαθά ππνζηήξημε γηα θνηηεηέο ζε
δηάθνξα άιια παλεπηζηήκηα πξηλ από ην άλνηγκα γηα καζεηέο γπκλαζίνπ, θαη ηειηθά
ζε νπνηνλδήπνηε ειηθίαο 13 εηώλ θαη άλσ. Ωζηόζν, ζύκθσλα κε ην Μάην ηνπ 2011
Consumer Reports έξεπλα, ππάξρνπλ 7,5 εθαηνκκύξηα παηδηά θάησ ησλ 13 εηώλ κε
ηνπο ινγαξηαζκνύο θαη 5.000.000 θάησ ησλ 10 εηώλ, ιόγσ παξαβίαζεο ησλ όξσλ ηνπ
δηθηπαθνύ ηόπνπ ηεο ππεξεζίαο. Μηα κειέηε Γελάξε ηνπ 2009 θαηεηάγε
Compete.com Facebook σο ηελ πιένλ ρξεζηκνπνηνύκελε ππεξεζία θνηλσληθήο
δηθηύσζεο παγθνζκίσο κε κεληαία ελεξγνύο ρξήζηεο. Η Quantcast εθηηκά όηη ην
Facebook έρεη 138.900.000 κνλαδηθνύο επηζθέπηεο κεληαίσο ζηηο ΗΠΑ ην Μάην ηνπ
2011. ύκθσλα κε ην Social Media Today, ηνλ Απξίιην ηνπ 2010 εθηηκάηαη όηη
41,6% ηνπ πιεζπζκνύ ησλ ΗΠΑ έρεη έλα ινγαξηαζκό ζην Facebook. Παξ 'όια απηά,
ε αλάπηπμε ηεο αγνξάο ηνπ Facebook άξρηζε λα ζηακαηήζεη ε νξηζκέλεο πεξηνρέο, ε
πεξηνρή κε ηελ απώιεηα 7.000.000 ελεξγνύο ρξήζηεο ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη
ηνλ Καλαδά ην Μάην ηνπ 2011 . (Wikipedia, 2012) ύκθσλα κε ηελ ζηαηηζηηθή
εηαηξία ηεο compete.com, ηνλ Ινύλην ηνπ 2012 επηζθέθηεθαλ ην Facebook
158.560.778 ρξήζηεο. {5}
ε λ ί δ α | 12
Σειεπηαία βιέπνπκε νινέλα θαη λέεο εθαξκνγέο ζην Facebook νη νπνίεο αθνξνύλ ηε
κνπζηθή. Οη ρξήζηεο έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα αθνύζνπλ κε έλα θιηθ κνπζηθή, πξηλ
δειώζνπλ όηη ηνπο αξέζεη.1 ηηο ζειίδεο κνπζηθώλ ζην Facebook πξνζηέζεθε ην
θνπκπί «Αθξόαζε», δίπια ζην «Μνπ αξέζεη». Δάλ θαλείο επηζθεθζεί γηα
παξάδεηγκα ηελ ζειίδα ησλ Radiohead ή ηεο Madonna αιιά θαη ηνπ άθε Ρνπβά ζην
Facebook ζα δεη ην ραξαθηεξηζηηθό θνπκπί θάησ από ηελ θσηνγξαθία εμσθύιινπ.
Κάλνληαο θιηθ ζην «Αθξόαζε» (Listen), ην Facebook παξαπέκπεη ηνλ ρξήζηε ζηελ
εθαξκνγή
αλαπαξαγσγήο
κνπζηθήο
κε
ηερλνινγία
ξνήο
πνπ
κπνξεί
λα
ρξεζηκνπνηήζεη. (βι. εηθ.7) Παξ’ όια απηά, ην θνπκπί Αθξόαζε δελ ππάξρεη ζηηο
ζειίδεο όισλ ησλ θαιιηηερλώλ, αλ θαη ππάξρνπλ αληίζηνηρεο δεκνθηιείο εθαξκνγέο
(όπσο ην BandPage, ην FanRx ή ην ReverbNation). Σν Facebook ζπλεξγάδεηαη κε ηελ
ππεξεζία Spotify θαη ην Rdio, δύν ππεξεζίεο πνπ επηηξέπνπλ ζηα κέιε ηνπ Facebook
όρη κόλν λα αθνύλε κνπζηθή αιιά θαη λα ηε κνηξάδνληαη ή θαιύηεξα λα αθνύλε
κνπζηθή καδί κε θάπνηνλ θίιν ηνπο. (www.iguru.gr , Απρίλιοσ 2012)
1.2.5 Twitter
To Twitter είλαη κηα δηαδηθηπαθή ππεξεζία θνηλσληθήο δηθηύσζεο θαη microblogging
ππεξεζίαο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ λα ζηέιλνπλ θαη λα δηαβάδνπλ κελύκαηα
έσο 140 ραξαθηήξεο, ηα νπνία είλαη γλσζηά σο «tweets». Γεκηνπξγήζεθε ηνλ
Μάξηην ηνπ 2006 από ηνλ Jack Dorsey θαη μεθίλεζε ηνλ Ινύιην ηεο ίδηαο ρξνληάο. Η
ππεξεζία θέξδηζε γξήγνξα δεκνηηθόηεηα ζε όιν ηνλ θόζκν, κε πάλσ από 500
εθαηνκκύξηα ελεξγνύο ρξήζηεο ην 2012, δεκηνπξγώληαο πάλσ από 340 εθαηνκκύξηα
tweets ηελ εκέξα θαη ην ρεηξηζκό πάλσ από 1,6 δηζεθαηνκκύξηα εξσηήκαηα
αλαδήηεζεο αλά εκέξα. Από ηελ έλαξμή ηνπ έσο ζήκεξα, ην Twitter έρεη γίλεη κία
από ηηο θνξπθαίεο 10 ηζηνζειίδεο ζε επηζθεςηκόηεηα ζην δηαδίθηπν, ζπγθεθξηκέλα
ζηελ κεληαία κέηξεζε ηεο compete.com γηα ηνλ κήλα Ινύλην ην Twitter επηζθέθηεθαλ
42.653.274 ρξήζηεο. {6} Σν Twitter έρεη πεξηγξαθεί σο «ηα SMS ηνπ Γηαδηθηύνπ».
Οη κε εγγεγξακκέλνη ρξήζηεο κπνξνύλ λα δηαβάζνπλ «tweets», ελώ νη εγγεγξακκέλνη
ρξήζηεο κπνξνύλ λα δεκνζηεύνπλ κελύκαηα κέζσ ηεο δηεπαθήο ηζηνζειίδαο, SMS,
ή κηα ζεηξά από εθαξκνγέο γηα θηλεηέο ζπζθεπέο. (Wikipedia , 2012) . Μπνξνύλ λα
αλακεηαδώζνπλ ην κήλπκα άιινπ ρξήζηε (retweet) ή αθόκα θαη λα ην ζρνιηάζνπλ
(retweet with comment). Μηα είδεζε ή έλα γεγνλόο κπνξεί λα γίλεη γλσζηό ζην
1
https://www.facebook.com/music
ε λ ί δ α | 13
Twitter , λα γίλεη δειαδή Trending Topic. Μηα ιέμε, θξάζε ή έλα ζέκα πνπ
ζρνιηάζηεθε πεξηζζόηεξν ζην Twitter κέζσ ησλ hashtags. Σάζεηο ζεκάησλ έρνπλ
γίλεη δεκνθηιήο είηε κέζα από κηα ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα από ηνπο ρξήζηεο ή
ιόγσ ελόο γεγνλόηνο πνπ σζεί ηνπο αλζξώπνπο λα κηινύλ γηα έλα ζπγθεθξηκέλν
ζέκα. Σα ζέκαηα απηά βνεζνύλ ην Twitter θαη ηνπο ρξήζηεο ηνπ λα θαηαιάβνπλ ηη
ζπκβαίλεη ζηνλ θόζκν. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Michael Jackson ην 2009, ν ξπζκόο
απνζηνιήο ησλ tweets ήηαλ 456 tweets αλά δεπηεξόιεπην. (Γεκεηξαθνπνύινπ,
2011). Οη ηάζεηο ή ηα ζέκαηα είλαη κεξηθέο θνξέο ην απνηέιεζκα ησλ ζπληνληζκέλσλ
πξνζπαζεηώλ από ηνπο ζαπκαζηέο νξηζκέλσλ δηαζεκνηήησλ, ηδηαίηεξα νη ζαπκαζηέο
ηεο Lady Gaga (γλσζηνί σο Monsters), νη ζαπκαζηέο ηνπ Justin Bieber (Beliebers)
θαη ηνπο νπαδνύο ηνπ Twilight (Twihards) θαη ηνπ Υάξη Πόηεξ (Potterheads). Σν
Twitter επίζεο ρξεζηκνπνηείηαη όιν θαη πεξηζζόηεξν γηα ηελ παξαγσγή κηαο πην
δηαδξαζηηθήο ηειεόξαζεο. Η πξαθηηθή έρεη νλνκαζηεί "chatterboxing» . Σν Twitter
έρεη ρξεζηκνπνηεζεί κε επηηπρία γηα λα ελζαξξύλεη ηνπο αλζξώπνπο
λα
παξαθνινπζήζνπλ δσληαλά ηειενπηηθά γεγνλόηα, όπσο ηα Όζθαξ, ή ηα MTV Video
Music. (Wikipedia , 2012)
To Facebook θαη ην twitter είλαη δπν κέζα θνηλσληθήο δηθηύσζεο πνπ ρξεζηκνπνηνύλ
πνιύ νη θαιιηηέρλεο θαη ε κνπζηθή βηνκεραλία γεληθόηεξα γηα ηε πξνβνιή, ηελ
πξνώζεζε θαη ηελ άκεζε επηθνηλσλία κε ην θνηλό. Παξαηεξώληαο, βιέπνπκε ζειίδεο
θαιιηηερλώλ, δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ, ξαδηνθώλσλ, κνπζηθώλ θαλαιηώλ θαη
κνπζηθώλ πεξηνδηθώλ. Σα κέζα θνηλσληθήο δηθηύσζεο ελεκεξώλνπλ, πιεξνθνξνύλ
θαη θξαηνύλ ζε ζπλερή επαθή ην αγνξαζηηθό θνηλό. Ο ρξήζηεο θάλνληαο έλα like ζηε
ζειίδα ζην Facebook κπνξεί λα ιακβάλεη θαζεκεξηλά ηηο ελεκεξώζεηο θαη λα
καζαίλεη ηα ηειεπηαία λέα γηα ηελ πνξεία ηνπ εθάζηνηε θαιιηηέρλε, γηα λέεο
θπθινθνξίεο αλ κηιάκε γηα δηζθνγξαθηθέο θαη κνπζηθά πεξηνδηθά. ην twitter
ζπκβαίλεη ην ίδην θάλνληαο απιά follow. Η επηθνηλσλία ηνπ θαιιηηέρλε κε ην θνηλό
είλαη αθόκα πην άκεζε κηαο θαη ν ίδηνο ν θαιιηηέρλεο ελεκεξώλεη ηελ ζειίδα ηνπ ζην
Twitter πρ νπόηε θαη ιακβάλεη ηα κελύκαηα ηνπ θνηλνύ. H Jenifer Lopez ζηε ζειίδα
ηεο ζην Facebook (ηνλ Αύγνπζην ηνπ 2012), πξνηξέπεη ηνπο θίινπο ηεο όηαλ
βξίζθνληαη ζηε ζπλαπιία ηεο, κε ηνλ Enrique Iglesias, λα ζηέιλνπλ κελύκαηα
(tweets) κε ην hashtag #EnriqueJloTour πξνθαλώο γηα λα έρεη ζπγθεληξσκέλα ηα
κελύκαηα θαη ηελ αλαηξνθνδόηεζε (feedback) ησλ ζαπκαζηώλ ηεο. Αιιά θαη γηα ηελ
πξνβνιή θαη ηελ πξνώζεζε ησλ ζπλαπιηώλ ηεο ζην Twitter. (βι. εηθ.6)
ε λ ί δ α | 14
1.2.6 Sound Cloud
Σν SoundCloud αξρηθά μεθίλεζε ζηε ηνθρόικε ηεο νπεδίαο, αιιά κε έδξα ην
Βεξνιίλν, ηνλ Αύγνπζην ηνπ 2007 από ηνλ ζρεδηαζηή Alex Ljung θαη ηνλ θαιιηηέρλε
Eric Wahlforss. Δίρε ηελ πξόζεζε λα επηηξέπεη ζηνπο κνπζηθνύο λα κνηξάδνληαη ηηο
ερνγξαθήζεηο ηνπο κεηαμύ ηνπο, αιιά αξγόηεξα κεηαηξάπεθε ζε έλα πιήξεο
εξγαιείν δεκνζίεπζεο πνπ επίζεο επηηξέπεηαη λα δηαλείκνπλ κνπζηθνί κνπζηθά
θνκκάηηα ηνπο.
Λίγνπο κήλεο κεηά ηε ιεηηνπξγία ηνπ , ην SoundCloud άξρηζε λα ακθηζβεηεί ηελ
θπξηαξρία ηνπ MySpace σο πιαηθόξκα γηα ηνπο κνπζηθνύο λα δηαλέκνπλ ηε κνπζηθή
ηνπο, επηηξέπνληαο θαιιηηέρλεο λα αιιειεπηδξνύλ πην εύζηξνθα κε ηνπο νπαδνύο
ε λ ί δ α | 15
ηνπο. Σνλ Απξίιην ηνπ 2009, ην SoundCloud έιαβε € 2.500.000 ρξεκαηνδόηεζε από
ηελ εηαηξία επελδύζεσλ Doughty Ventures Technology Hanson. Μέρξη ην Μάην ηνπ
2010, ην SoundCloud αλαθνίλσζε όηη είρε έλα εθαηνκκύξην ζπλδξνκεηέο. ηηο 15
Ινπλίνπ ηνπ 2011, ην
SoundCloud αλαθνίλσζε όηη είρε 5 εθαηνκκύξηα
εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο. ηηο 23 ηνπ Ιαλνπαξίνπ 2012, SoundCloud αλαθνίλσζε ζην
blog ηνπο όηη είραλ 10 εθαηνκκύξηα εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο. ύκθσλα κε ηελ
εηαηξία compete.com ηνλ Ινύιην ηνπ 2012 ηελ επηζπεύηεθαλ 3.062.272 ρξήζηεο ηνπ
δηαδηθηύνπ. {6} Έλα βαζηθό ραξαθηεξηζηηθό ηνπ SoundCloud είλαη όηη επηηξέπεη
ζηνπο θαιιηηέρλεο λα αλεβάζνπλ ηε κνπζηθή ηνπο κε έλα δηαθξηηηθό URL. Απηό
έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ην MySpace, ην νπνίν θηινμελεί ηε κνπζηθή κόλν γηα ην
MySpace site. Δπηηξέπνληαο ηα αξρεία ήρνπ
λα ελζσκαησζνύλ νπνπδήπνηε, ην
SoundCloud κπνξεί λα ζπλδπαζηεί κε ην Twitter θαη ην Facebook γηα λα αθήζεη ηα
κέιε ηνπ λα πξνζεγγίδνπλ ην θνηλό ηνπο θαιύηεξα. Σν SoundCloud δηαλέκεη κνπζηθή
ρξεζηκνπνηώληαο widgets θαη εθαξκνγέο. Οη ρξήζηεο κπνξνύλ λα ηνπνζεηήζνπλ ην
widget ζηηο δηθέο ηνπο ηζηνζειίδεο ή ζηα blogs ηνπο θαη ζηε ζπλέρεηα ην SoundCloud
ελεκεξώλεη κε ην Twitter όηαλ θνξηώλεη ην θάζε θνκκάηη. Σν SoundCloud δηαζέηεη
έλα API πνπ επηηξέπεη ζε άιιεο εθαξκνγέο ή smartphones λα αλεβάδεη ή λα
θαηεβάδεη θαλείο κνπζηθή θαη αξρεία ήρνπ. Οη εθαξκνγέο είλαη δηαζέζηκεο γηα ην
iPhone, iPad, Android θαη πιαηθόξκεο Symbian . Η εθαξκνγιε SoundCloud
απεηθνλίδεη γξαθηθά θνκκάηηα ήρνπ σο θπκαηνκνξθέο θαη επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο
λα ζρνιηάζνπλ ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα ηεο γξακκήο (επίζεο γλσζηή σο ζρόιηα
ρξνλνκεηξεκέλα). Παξέρεη επίζεο ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηόηεηα λα δεκηνπξγήζνπλ
θαη λα ζπκκεηέρνπλ ζε νκάδεο πνπ παξέρνπλ έλα θνηλό ρώξν γηα πεξηερόκελν πνπ
πξέπεη λα ζπιιέγνληαη θαη λα δηαδίδνληαη. (Wikipedia, 2012) H εθαξκνγή Sound
Cloud απμάλεη ζπλερώο ηελ επηζθεςηκόηεηα ηεο θαη είλαη έλα εξγαιείν πνπ
ρξεζηκνπνηνύλ πνιύ νη κνπζηθνί. Σν 2011 ν άθεο Ρνπβάο παξνπζίαζε ηε λέα ηνπ
δνπιεία κε ηίηιν “Παξάθνξα” κέζσ ηνπ sound cloud θαη ηνπ twitter, πξηλ
θπθινθνξήζεη ζηα δηζθνπσιεία. (βι. εηθ.5)
1.2.7 Podtcasts θαη Vodcasts
To podcasting θαη ην vodcasting είλαη από ηηο πην πξόζθαηεο ηερλνινγίεο. Η
νλνκαζία podcast πξνέξρεηαη ην ipod ηεο Apple. Με ην podcasting νη θαηαλαισηέο
κπνξνύλ λα θαηεβάζνπλ αξρεία ήρνπ (podcast) ή αξρεία βίληεν (vodcasts) κέζσ ηνπ
δηαδηθηύνπ ζε έλα Ipod ή ζε έλα νπνηαδήπνηε smartphone θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηα
ε λ ί δ α | 16
αθνύλε ή λα ηα βιέπνπλε νπνηεδήπνηε θαη νπνπδήπνηε ζέινπλ.
Μπνξνύλ λα
αλαδεηήζνπλ ζέκαηα podcast κέζσ ηνπ itunes (πνπ αλέθεξα πην πάλσ) ή από ηα
podtrac θ.α Μπνξνύλ λα θαηεβάζνπλ απνζπάζκαηα εθπνκπήο από ην αγαπεκέλν
ηνπο ξαδηόθσλν ή λα δνπλ ην ηειεπηαίν video clip ηεο Shakira. (Gary Armstrong &
Philip Kotler, 2009: 634)
1.2.8 Peer to Peer
Πξόθεηηαη γηα δίθηπν ππνινγηζηώλ, πνπ δηεπθνιύλεη ηελ ηζνδύλακε αληαιιαγή
αξρείσλ κεηαμύ ησλ ρξεζηώλ ηνπ. Σνύην θαζίζηαηαη εθηθηό κέζσ ελόο ινγηζκηθνύ
δηαλνκήο αξρείσλ πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο ηόζν λα κνηξάδνληαη
ή λα
αληηγξάθνπλ ην πεξηερόκελν ησλ ππνινγηζηώλ ηνπο (Baltzis, 2006), όζν θαη λα
δηαζπλδένληαη ζε άιινπο, παξόκνηα ξπζκηζκέλνπο θαη δηακνξθσκέλνπο ππνινγηζηέο
κε ζθνπό ην θαηέβαζκα (downloading) πεξηερνκέλνπ.
Δθηελέζηεξα, ηα Peer-to-Peer δίθηπα δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξεηο θαηεγνξίεο:
A. ηα ζπγθεληξωηηθά δίθηπα, πνπ ρξεζηκνπνηνύλ θεληξηθνύο server ζηνπο νπνίνπο
απνζεθεύνληαη αξρεία θαη δηεπζύλζεηο ησλ ρξεζηώλ (Baltzis, 2006). Δηδηθόηεξα, νη
ρξήζηεο κπνξνύλ λα αλαδεηήζνπλ ζε απηνύο ηνπο server (Index Servers) ηα αξρεία
πνπ ςάρλνπλ, ρξεζηκνπνηώληαο έλα θαηάιιειν πξόγξακκα-πειάηε. Όηαλ ην αξρείν
βξεζεί, αλνίγεη κηα ζύλδεζε κεηαμύ ησλ δύν ρξεζηώλ γηα ηε κεηαθνξά ηνπ. ε απηή
ηε θαηεγνξία αλήθνπλ ην Napster ην DC++ θαη ην WinMX. (Wikipedia, 2012)
Β. Τα απνθεληξωηηθά P2P δίθηπα
Πξόθεηηαη γηα «πβξηδηθά» δίθηπα (Baltzis, 2006), θαζώο είηε νη ρξήζηεο ζπλδένληαη
άκεζα είηε αξθεηνί ππνινγηζηέο δηαθνξεηηθώλ ρξεζηώλ ρξεζηκνπνηνύληαη σο server
γηα ηελ απνζήθεπζε αξρείσλ θαη δηεπζύλζεσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, κόιηο θάπνηνο
ζπλδεζεί κέζσ ελόο αλάινγνπ πξνγξάκκαηνο-πειάηε P2P, θάλεη γλσζηή ηελ
παξνπζία ηνπ ζε έλα κηθξό αξηζκό ππνινγηζηώλ ήδε ζπλδεδεκέλσλ νη νπνίνη κε ηε
ζεηξά ηνπο πξνσζνύλ ηε δήισζε παξνπζίαο ηνπ ζε έλα κεγαιύηεξν δίθηπν
ππνινγηζηώλ θ.ι.π Πιένλ ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηόηεηα λα αλαδεηήζεη νπνηαδήπνηε
πιεξνθνξία κεηαμύ ησλ δηακνηξαδόκελσλ αξρείσλ. Σα δίθηπα απηά ιέγνληαη θαη
δεύηεξεο γεληάο. Η κεηαθνξά ησλ αξρείσλ είλαη όκνηα κε απηή ησλ ζπγθεληξσηηθώλ
P2P δηθηύσλ. ε απηή ηε θαηεγνξία αλήθνπλ ην Kazaa, ην Gnutella θαη ην BearShare.
(Wikipedia, 2012).
ε λ ί δ α | 17
Γ. Τα P2P δίθηπα ηξίηεο γεληάο
Δίλαη απηά ηα νπνία δηαζέηνπλ ραξαθηεξηζηηθά αλσλπκίαο όπσο ην Freenet,
ην I2P θαη ην Entropy. Δίλαη απνθεληξσηηθνύ ηύπνπ θαη ε θηινζνθία ηνπ βαζίδεηαη
εθηόο από ηελ αλσλπκία, ζηελ πςειή βησζηκόηεηα ηνπ, ζην ζπλερή δηακνηξαζκό ησλ
αξρείσλ θαη ζηελ θσδηθνπνίεζή ηνπο έηζη ώζηε θαλείο λα κελ κπνξέζεη πνηέ λα
απνθηήζεη θαλέλα είδνο ειέγρνπ πάλσ ζε απηό. Σα δίθηπα απηνύ ηνπ ηύπνπ είλαη ππό
αλάπηπμε θαη έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο κηθξά παγθόζκηα δίθηπα. (Wikipedia, 2012).
Η ρξήζε P2P ινγηζκηθνύ ελέρεη πνιιά λνκηθά δεηήκαηα, θαζώο όπσο πξνθύπηεη από
ηελ έθζεζε ηνπ 2012 ηεο IFPI γηα ηελ ςεθηαθή κνπζηθή, ην 28% ησλ ρξεζηώλ
παγθνζκίσο πξνβαίλεη θάζε κήλα ζηε κε εμνπζηνδνηεκέλε δηαλνκή θαη θαηέβαζκα
πξνζηαηεπόκελνπ κε πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα πιηθνύ όπσο κνπζηθήο, ηαηληώλ,
βηληενπαηρληδηώλ θαη ινγηζκηθνύ (IFPI, 2012:16). Γηα ηελ θαηαπνιέκεζε απηήο ηεο
πξαγκαηηθόηεηαο νη δηζθνγξαθηθέο εηαηξείεο εμέγεηξαλ από πνιύ λσξίο λνκηθέο
αμηώζεηο, έλαληη αθόκα θαη ησλ ρξεζηώλ, κε ελδεηθηηθή ηε κείσζε ηεο ηάμεσο ηνπ
22,5% ζηελ αληαιιαγή αξρείσλ (Baltzis, 2006: 256).
Γ. Τα Non P2P δίθηπα
Σα Non P2P δίθηπα είλαη ην ηειεπηαίν «πξόβιεκα» ησλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ
πξόθεηηαη γηα κε εμνπζηνδνηεκέλα θαλάιηα ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ: blogs,
cyberlockers, forums, websites, streaming sites, smartphonebased applications θαη
stream ripping applications. ε νξηζκέλεο ρώξεο, ην πνζνζηό ρξήζεο ησλ παξάλνκσλ
ζειίδσλ είλαη πνιύ πςειόηεξν από ηνλ παγθόζκην κέζν όξν, γηα παξάδεηγκα 42 %
θαη 44% αληίζηνηρα, ζηηο κεγάιεο αγνξέο ηεο Ιζπαλίαο θαη ηεο Βξαδηιίαο (IFPI,
2012:16).
ε λ ί δ α | 18
2. Οη Γηζθνγξαθηθέο Δηαηξίεο
Η θσλνγξαθία μεθίλεζε ζηελ επνρή ηεο εκθάληζεο ηνπ θσλνγξάθνπ, πνπ όκσο
άξρηζε ζηε ζπλέρεηα λα θζίλεη ιόγσ νπζησδώλ κεηνλεθηεκάησλ πνπ παξνπζίαδε ε
πξώηκε απηή ηερλνινγία εηδηθά ζηε πηζηόηεηα ηνπ ήρνπ, ζηελ έληνλα ζνξπβώδε
νιίζζεζε ηεο βειόλαο ζηελ αύιαθα, ζηνπο πνιύ ρακεινύο ηόλνπο (θνηλώο
πηαλίζηκν), θαζώο θαη ζηνπο πςεινύο ηόλνπο (θνηλώο θνξηίζηκν), όπνπ ηόηε ε βειόλε
ρνξνπήδαγε. Έηζη κέρξη ην 1920 ην απνηέιεζκα ήηαλ απνγνεηεπηηθό, νη δε
πξνζπάζεηεο ησλ ηερληθώλ πνπ ζαθώο ζηεξνύληαλ ζρεηηθώλ επηζηεκνληθώλ βάζεσλ
ήηαλ κέρξη αζήκαληεο. Δθείλν όκσο πνπ αλέηξεςε ηε θζίλνπζα θνξά ησλ πξαγκάησλ
ηνπ ρώξνπ απηνύ ήηαλ ε παξνπζία ηεο ακεξηθαληθήο εηαηξείαο Gramophone Co.
γλσζηόηεξε ζηε ζπλέρεηα σο His Master's Voice (HMV), ε νπνία μεθίλεζε ηελ
επξύηεξε παξαγσγή κνπζηθώλ δίζθσλ κε εθηειεζηέο κόλν δηάζεκνπο θαιιηηέρλεο,
ζνιίζη θαη δηεπζπληέο νξρεζηξώλ ηνπο ιεγόκελνπο "ζειέκπξηηη" όπσο νη Παηί,
Μεικπά, Μπαηηζηίλη, Κξέηζιεξ, Κεζάι, Παληεξέβζθη, Σνζθαλίλη, θ.ά. Σν 1922 ε
ακεξηθαληθή εηαηξεία Κνινύκπηα Γθξαθνθόλ (Columbia Graphophone Co.) εηζήγαγε
ηνπο ιεγόκελνπο ηόηε "δίζθνπο αζόξπβεο επηθάλεηαο", πνπ έδσζε λέα ώζεζε ζηε
θσλνγξαθία. Σέινο ην 1925 μεθίλεζε ε ειεθηξηθή θσλνιεςία θαη νκνίσο ε
ειεθηξηθή αλαπαξαγσγή πνπ απνηέιεζε ζξίακβν απνθάιπςεο. Σα κεηνλεθηήκαηα
πνπ παξνπζίαδε αξρηθά ε θσλνγξαθία άξρηζαλ λα εμαιείθνληαη αθνύ πιένλ ε
θσλνιεςία κπνξνύζε λα γίλεη κέζα ζηηο αίζνπζεο ζπλαπιηώλ θαη γεληθόηεξα από
ηνπο ίδηνπο ρώξνπο ελδηαθέξνληνο. Η δηζθνγξαθία ηόηε άξρηζε λα επεθηείλεηαη θαη ζ΄
άιινπο ρώξνπο όπσο εθπαηδεπηηθνύο, ηεξαπνζηνιηθνύο. Δηδηθά ε παξαπάλσ
αλαθεξόκελε εηαηξεία HMV δεκηνύξγεζε ηόηε κηα πνιύ κεγάιε θαη ζπνπδαία ζεηξά
εθπαηδεπηηθώλ δίζθσλ, ελώ ε Κνινύκπηα δηέζεζε νκνίσο δίζθνπο ζηε Γηεζλή
Δθπαηδεπηηθή Δηαηξεία πνπ πεξηείραλ θαη εθκάζεζε μέλσλ γισζζώλ. Παξάιιεια
όκσο κε ηε θσλνγξαθία είρε αξρίζεη θαη ε εμάπισζε ηεο ξαδηνθσλίαο, ε νπνία θαη
σθέιεζε ζε πνιύ κεγάιν βαζκό ηελ πξώηε ζηελ αλακεηάδνζε αιιά θαη δηάδνζε ησλ
δίζθσλ. Δπίζεο επσθειήο ζηε θσλνγξαθία ππήξμε θαη ε αλαθάιπςε θαη βηνκεραλία
ηνπ "νκηινύληνο θηλεκαηνγξάθνπ" όπνπ αξρηθά ζπλδένληαλ νη ηαηλίεο κε θσλνγξάθν
πνπ κεηέδηδαλ ηνλ ήρν. Με ηε πάξνδν ηνπ ρξόλνπ πνιιέο θσλνγξαθηθέο εηαηξείεο
ε λ ί δ α | 19
δεκηνπξγήζεθαλ πνπ όκσο ιόγσ ηεο πξνπνιεκηθήο ύθεζεο αλαγθάζζεθαλ νη
πεξηζζόηεξεο λα ζπκπηπρζνύλ θαη λα απνηειέζνπλ κεγάια ζπγθξνηήκαηα.
(Wikipedia, 2012)
Καηά ηε δηάξθεηα η 20νπ αηώλα ε δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία έρεη αληαπνθξηζεί κε
δηάθνξνπο ηξόπνπο ζηε λέα ηερλνινγηθή θαηλνηνκία, ζηα λέα θαλάιηα θαη κέζα γηα
ηε δηάδνζε ηεο κνπζηθήο .Γηάθνξα παξαδείγκαηα δείρλνπλ ην είδνο απηήο ηεο
αληαπόθξηζεο θαη δείρλνπλ μεθάζαξα έλα ζπγθεθξηκέλν ζηξαηεγηθό κνηίβν.
Σν πην θαλεξό παξάδεηγκα είλαη ε αληίδξαζε ηεο δηζθνγξαθηθήο βηνκεραλίαο ζηελ
«έθξεμε» ηνπ ξαδηνθώλνπ ζηελ δηάξθεηα ηνπ 20νπ αηώλα Σν ξαδηόθσλν έγηλε έλα
από ηα θύξηα αληαγσληζηηθά κέζα. Η δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία όρη κόλν
ζπλεηδεηνπνίεζε ζύληνκα όηη κηα πεγή κνπζηθήο ζην ζπίηη κπνξεί λα είλαη δσξεάλ,
αιιά επίζεο βίσζε κηα αμηνζεκείσηε αύμεζε ησλ πσιήζεσλ , όπσο θάλεθε ζηα
απνηειέζκαηα ησλ εξεπλώλ. Ήηαλ αύηε ε θαηλνηνκία πνπ νδήγεζε ηε βηνκεραλία λα
μαλαζθεθηεί θαη λα επαλαιάβεη ηελ αξρηθή ηεο ζπλαίλεζε λα επηηξέςεη ζηελ αγνξά
ελόο δίζθνπ λα θαηαθηήζεη θάζε δηθαίσκα δεκόζηαο εκθάληζεο απηνύ ηνπ δίζθνπ.
Δπεηδή δελ ήηαλ δπλαηό λα απνηξαπεί ε δηάδνζε ελόο λένπ κέζνπ γηα η δηάδνζε ηεο
κνπζηθήο έγηλαλ πξνζπάζεηεο λα επεξεαζηεί ε απόδνζε ηνπ. Ωζηόζν νη
δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο ζπκπεξηειάκβαλαλ ζηα ζπκβόιαηα ηνπο κε ηνπο θαιιηηέρλεο
ηεο επνρήο όξνπο πνπ ηνπο απαγόξεπαλ λα δνπιεύνπλ γηα ην ξαδηόθσλν (BBC) ελώ
θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο πεξηόδνπ ε αλακεηάδνζε δσληαλώλ παξαζηάζεσλ ήηαλ
θνηλή πξαθηηθή. ην Ηλσκέλν Βαζίιεην κέζα από δηαπξαγκαηεύζεηο κε ηνπο
αλακεηαδόηεο επέβαιιαλ επίζεο πεξηνξηζκνύο ζρεηηθά κε ην ρξόλν πνπ κπνξνύζαλ
λα ρξεζηκνπνηήζνπλ γηα αλακεηαδόζεηο ερνγξαθεκέλεο κνπζηθήο- ε νλνκαδόκελε
¨needle-time'. Δπηπξνζζέησο ζπγθξνύζεηο κεηαμύ ησλ 2 κέζσλ γελλεζήθαλ από ηε
ζπδήηεζε ζρεηηθά κε ηελ αληηθαηάζηαζε ηεο δσληαλήο αλακεηάδνζεο από ηελ
αλαπαξαγσγή ηνπ ήρνπ. ε θάπνηεο πεξηπηώζεηο νη δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο
ζπγρσλεύηεθαλ κε κεγάια ξαδηνθσληθά δίθηπα. Ωζηόζν απηό δελ απέηξεςε ηηο
ζπγθξνύζεηο -αθόκε θαη αλάκεζα ζηνπο ηνκείο ηεο ίδηαο έλσζεο. Δίρε ζαλ
απνηέιεζκα ηελ ζηαζεξνπνίεζε ηεο κνπζηθήο βηνκεραλίαο θαη ηελ θαηαθόξπθε
ελζσκάησζε πνπ αύμεζε ηνλ έιεγρν ηεο κνπζηθήο δηάδνζεο θαη ηελ ηδέα όηη ην
ξαδηόθσλν ζα κπνξνύζε λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ εξγαιείν πξνώζεζεο .Ωζηόζν ζηελ
αξρή νη ζρέζεηο κεηαμύ ηεο
δηζθνγξαθηθήο βηνκεραλίαο θαη ηνπ ξαδηνθώλνπ
ε λ ί δ α | 20
ππήξμαλ αληαγσληζηηθέο παξά ζπκβησηηθέο θαη απηό είλαη θαιά θαηαγεγξακκέλν από
δηθαζηηθέο δηαδηθαζίεο ζηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ είθνζη.
Καηά ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ εμήληα ε δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία βίσζε θαη πάιη
λα απεηιείηαη από κηα λέα ηερλνινγηθή θαηλνηνκία Η ηππνπνίεζε ηεο θαζέηαο
δεκηνύξγεζε κηα λέα
αγνξά θηελόηεξσλ ''κεηαθνξέσλ'' ηεο κνπζηθήο ε νπνία
επθνιόηεξα ζα ερνγξαθνύληαλ θαη ζα ληνπκπιαξίδνληαλ. Η καγλεηηθή θαζέηα δελ
έθαλε ηε κνπζηθή κόλν εύθνια αλαπαξαγσγήζηκε αιιά θαη θνξεηή. Δπηπιένλ,
δεκηνύξγεζε άλεπ πξνεγνύκελνπ πηζαλόηεηεο θαη γηα ην θνηλό θαη γηα ηε δηάδνζε ηεο
κνπζηθήο. Δπίζεο, ηελ πξνζσπηθή αληηγξαθή. Παξά ηα αληηθαηηθά απνηειέζκαηα
εξεπλώλ θαη παξόιν πνπ ε αθνπζηηθή θαζέηα ζπκβίβαζε ηελ πνηόηεηα ηνπ ήρνπ ε
δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία επέκελε (θαη πνηέ δελ άιιαμε αύηε ηελ άπνςε) όηη αύηε ε
αλάπηπμε είρε κηα ζεκαληηθή αξλεηηθή επίδξαζε ζηηο πσιήζεηο δίζθσλ βηλπιίνπ θαη
πξνερνγξαθεκελσλ θαζεηώλ. Η Βξεηαληθή Φσλνγξαθηθή Βηνκεραλία εμέθξαζε
απηή ηελ άπνςε κε ην ζιόγθαλ ''ε πεηξαηεία ζθνηώλεη ηε κνπζηθή (θαη είλαη
παξάλνκε)''.Ωζηόζν ε πξνζπάζεηα λα απαγνξεύζεη ηελ πξνζσπηθή αληηγξαθή πεηξαηεία- λνκηθά απέηπρε, όπσο επίζεο θαη νη πξνζπάζεηεο λα ηελ απαγνξεύζεη κε
ηερλνινγηθά
δηζθνγξαθηθέο
κέζα.
Παξά
εηαηξίεο
ηελ
αληίζεζε
ησλ
θαηαζθεπαζηώλ
ρξεζηκνπνηώληαο
ηελ
ηεξάζηηα
ηαηληώλ, νη
δύλακε
επηξξνήο
ππνζηεξηδόκελεο από κηα δηεζλή θακπαληά θαηάθεξαλ λα πξνθαιέζνπλ πξνζαύμεζε
ζε θελέο ηαηλίεο γηα λα επαλνξζώζνπλ γηα ηα ρακέλα έζνδα. Η ίδηα ιύζε επηιέρηεθε
θαη γηα θελνύο ζπκπαγείο δίζθνπο θαη ηα cd πσινύληαλ κε ηελ ίδηα ππεξαύμεζε γηα
ηνπο ίδηνπο ιόγνπο, σζηόζν νη θαιιηηέρλεο όπσο δείρλνπλ απνηειέζκαηα εξεπλώλ δελ
θαίλεηαη λα παίξλνπλ επηπιένλ πιεξσκή γηα απηά ηα έμνδα. Σειηθά ήηαλ ιίγν πξηλ
ην ηέινο ηνπ ΄80 -όηαλ εηζήρζεθε ε αθνπζηηθή ςεθηαθή ηαηλία- όηαλ ε βηνκεραλία
άξρηζε λα απεηιεί κε κελύζεηο ηνπο θαηαζθεπαζηέο ησλ ζπζθεπώλ γηα ερνγξάθεζε.
Παξ’ όια απηά καθξόρξνλεο δηαπξαγκαηεύζεηο πνπ νδήγεζαλ ζε θάπνηα ζπκθσλία,
ζην ηέινο απνδείρηεθαλ άρξεζηεο θαζώο ε δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία επλόεζε ηε
θόξκα ηνπ cd , θάλνληαο ην θπξίαξρν. Με ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ηνπ 20 νπ αηώλα, ε
κεγάιε δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία ζεσξνύζε θαη απεηινύζε ηνπο εθθσλεηέο θαη ηνπο
θαηαζθεπαζηέο ινγηζκηθώλ ζαλ αληαγσληζηέο νπόηε απηνί βειηίσλαλ ηελ πξόζβαζε
θάλνληαο ην πην εύθνιν γηα ην θνηλό. Μέρξη ην 1999 πξόζζεζε ηελ « ιίζηα ησλ
δηεθδηθεηώλ» ηνπο θαηαζθεπαζηέο ινγηζκηθώλ θαη απηνύο πνπ παξέρνπλ ππεξεζίεο
ε λ ί δ α | 21
γηα ην Ιληεξλέη –μεθηλώληαο από ηνλ δηθαζηηθό αγώλα ελάληηα ζηνλ Napster2. Ο
ζπλππνινγηζκόο
2
ησλ απιώλ κειώλ από ην θνηλό ζε απηή ηε ιίζηα – πνπ
«Napster» είναι το όνοµα µιασ εταιρείασ προγραµµάτων Η/Τ που ίδρυςε ζνασ 19χρονοσ φοιτθτισ, o
F. Fanning. Ο Finning βαςίςτθκε ςτθν προχπάρχουςα τεχνολογίασ του MP3 και δθµιοφργθςε ζνα
νζο πρόγραµµα Η/Τ, το οποίο ζδινε τθν δυνατότθτα ςτον χριςτθ που είχε ςφνδεςθ µε το ∆ιαδίκτυο,
να αντιγράψει ελεφκερα µουςικά κοµµάτια που άλλοι χριςτεσ είχαν ςτο δικό τουσ υπολογιςτι. Ο
κάκε χριςτθσ γινόταν µζλοσ του προγράµµατοσ Napster, που ςθµαίνει ότι καταρχιν «φόρτωνε» τθν
διςκοκικθ του ςτον υπολογιςτι του και µετά ζκετε αυτά τα µουςικά αρχεία του ςτθ διάκεςθ των
άλλων χρθςτϊν. Ακολοφκωσ, το πρόγραµµα Napster κατάρτιηε ζνα παγκόςµιο κατάλογο όλων των
µουςικϊν κοµµατιϊν που είχαν όλοι οι χριςτεσ του ςτισ διςκοκικεσ τουσ. Έτςι, κάκε φορά που οι
χριςτεσ ςυνδεόταν µε τοπ πρόγραµµα Napster, είχαν τθν δυνατότθτα να «φορτϊνουν» από αυτόν
τον παγκόςµιο κατάλογο οποιαδιποτε µουςικά κοµµάτια ι και ολόκλθρα CD επικυµοφςαν εντελϊσ
δωρεάν ςε ελάχιςτα λεπτά. τθν ουςία επρόκειτο για µια παγκόςµια µουςικι διςκοκικθ
εκατοµµυρίων µουςικϊν κοµµατιϊν, ςτθν οποία ζφκαςε να ςυµµετζχουν 57 εκατοµµφρια χριςτεσ
απ’ όλον τον κόςµο και ςτθν οποία αυτά τα εκατοµµφρια χρθςτϊν µποροφςαν να αντιγράφουν ο
ζνασ τα κοµµάτια τθσ ςυλλογισ του άλλου, ςε πολφ µικρό χρόνο. Ο κάκε χριςτθσ, προςφζροντασ
ςτθ διάκεςθ των υπολοίπων τα µουςικά κοµµάτια που είχε ςτθν προςωπικι του διςκοκικθ,
αποκτοφςε πρόςβαςθ ςτθν διςκοκικθ όλων των άλλων χρθςτϊν και δικαιοφταν να αντιγράψει από
εκεί όποια µουςικά κοµµάτια επικυµοφςε, δωρεάν. Τπολογιςµοί κατζδειξαν ότι δζκα εκατοµµφρια
χριςτεσ «επιςκεπτόταν» το πρόγραµµα Napster κακθµερινά και διςεκατοµµφρια κοµµάτια
αναπαράγονταν δωρεάν κάκε µινα µε ςυνζπεια τθν απϊλεια διςεκατοµµυρίων δολαρίων για τισ
εταιρείεσ µουςικϊν παραγωγϊν και τουσ δθµιουργοφσ και το πρόβλθµα ζλαβε ακόµα µεγαλφτερεσ
διαςτάςεισ όταν ςθµειϊκθκαν διαρροζσ ςτο ∆ιαδίκτυο από τα ςτοφντιο θχογράφθςθσ νζων
µουςικϊν κοµµατιϊν, που δεν είχαν καν κυκλοφοριςει επίςθµα ςτο εµπόριο, γεννϊντασ ζτςι κζµα
ολοκλθρωτικισ µαταίωςθσ τθσ κυκλοφορίασ πολυδάπανων µουςικϊν παραγωγϊν. ∆ιότι θ απόκτθςθ
ενόσ µόλισ αντίτυπου CD από ζνα χριςτθ Napster, το ζκανε άµεςα προςιτό µζςω του ∆ιαδικτφου
ςτα 57 εκατομμφρια των υπολοίπων χρθςτϊν του και κακιςτοφςε περιττι τθν αγορά του. τθν
αγωγι που άςκθςε θ Ένωςθ Αµερικανϊν Εταιρειϊν Ηχογράφθςθσ εναντίον τθσ εταιρείασ Napster µε
αίτθµα αποηθµίωςθσ 1 διςεκατοµµυρίου δολαρίων και µε τθν κατθγορία ότι το πρόγραµµα Napster,
παρζχοντασ ςτουσ χριςτεσ ζνα µζςο για τθν αντιγραφι των µουςικϊν κοµµατιϊν, παραβίαηε τθν
νοµοκεςία περί πνευµατικϊν δικαιωµάτων, θ άµυνα τθσ εταιρείασ Napster ςτθρίχκθκε κατ’ αρχιν
ςτο επιχείρθµα ότι ακόµα και αν ζνα πρόγραµµα ςαν το δικό τθσ κεωρθκεί παράνοµο, ζχει ωςτόςο
και νόµιµουσ τρόπουσ χριςθσ, όπωσ είναι θ εµπορικι προϊκθςθ τθσ µουςικισ. Επιπλζον, θ Napster
ιςχυρίςτθκε ότι θ ίδια οφτε αντζγραφε οφτε διζδιδε τα κοµµάτια, αλλά απλϊσ διαµεςολαβοφςε και
ζφερνε ςε επαφι χριςτεσ µεταξφ τουσ, οι οποίοι ςτθν ςυνζχεια προζβαιναν ςε ανταλλαγι µουςικϊν
κοµµατιϊν, αναπαράγοντάσ τα για προςωπικι τουσ χριςθ και όχι για περαιτζρω διάδοςθ,
εµπορία κλπ., αυτι δε θ αναπαραγωγι που γινόταν µεταξφ των χρθςτϊν για προςωπικι τουσ χριςθ
ιταν νόµιµθ. ∆θλαδι, θ Napster διαµεςολαβοφςε ςε µια νόµιµθ πράξθ, διευκόλυνε τουσ χριςτεσ
να ανταλλάξουν µεταξφ τουσ και να αναπαράγουν µουςικά κοµµάτια για ιδιωτικι χριςθ, όπωσ κα
µποροφςαν άλλωςτε οι χριςτεσ να ζχουν κάνει και µόνοι τουσ, νόµιµα, χωρίσ τθν φπαρξθ τθσ
Napster, δανείηοντασ ο ζνασ ςτον άλλον τα κοµµάτια τθσ διςκοκικθσ τουσ, για αντιγραφι. Η
διαφορά ςτθν ςυγκεκριµζνθ περίπτωςθ είναι ότι θ Napster παρείχε αυτι τθν διευκόλυνςθ ςε
µερικά εκατοµµφρια χρθςτϊν, οι οποίοι επζλεγαν όςα κοµµάτια επικυµοφςαν από µια λίςτα
εκατοµµυρίων κοµµατιϊν, ςτθν πραγµατικότθτα από ολόκλθρθ ςχεδόν τθν µουςικι διςκοκικθ του
πλανιτθ, ςυµπεριλαµβανοµζνων και ελλθνικϊν κοµµατιϊν. Αυτό ακριβϊσ το νοµικό επιχείρθµα τθσ
άµυνασ τθσ Napster, περί αναπαραγωγισ εκ µζρουσ των χρθςτϊν για ιδιωτικι χριςθ και περί µθ
ςυµµετοχισ τθσ Napster ςτθν αναπαραγωγι, αποκάλυψε το νοµοκετικό κενό που υπιρχε όςον
αφορά τθν προςταςία των πνευµατικϊν ζργων που κυκλοφοροφν ςτο διαδίκτυο και αναπαράγονται
µζςω αυτοφ και αυτό το επιχείρθµα αποτζλεςε τθν βάςθ τθσ δικονοµικισ άµυνασ τθσ Napster, θ
οποία από το 1999 και επί δφο περίπου χρόνια, διεξιγαγε µε επιτυχία όλουσ τουσ δικαςτικοφσ
αγϊνεσ που κιρυξαν εναντίον τθσ όλεσ οι ιςχυρότερεσ βιοµθχανίεσ µουςικϊν παραγωγϊν µζςω τθσ
ζνωςισ τουσ. Σελικά µετά από αλλεπάλλθλεσ δικαςτικζσ αναµετριςεισ, τον Μάρτιο του 2001 το
δικαςτιριο τθσ Καλιφόρνιασ υποχρζωςε τθν εταιρεία Napster να αφαιρζςει από το κατάλογό τθσ
κοµµάτια των εναγουςϊν εταιριϊν και να εµποδίςει τθν αντιγραφι των κοµµατιϊν µεταξφ των
ε λ ί δ α | 22
δεκηνύξγεζε κηα πιεκκύξα από κελύζεηο –ζεκαηνδνηεί ηελ λέα θάζε ζην θπλήγη ηνπ
κόληκνπ ζηξαηεγηθνύ ζηόρνπ ηεο δηζθνγξαθηθήο βηνκεραλίαο. Ο ξπζκόο ησλ λόκηκσλ
ελεξγεηώλ ελάληηα ζηα δηαπξνζσπηθά δίθηπα ζε ρξήζηεο peer 2 peer απνδεηθλύεηαη
κε απηό ην δεδνκέλν: 20.000 κελύζεηο ζε 17 ρώξεο ύκθσλα κε ηηο εθδόζεηο ηύπνπ
ηεο δηεζλνύο νξγάλσζεο ησλ θσλνγξαθηθώλ θαη βηληενγξαθηθώλ παξαγσγώλ, κέρξη
ηνλ Απξίιην ηνπ 2006 πεξίπνπ 2.000 ππνζέζεηο εθδηθάζηεθαλ ζε 10 ρώξεο. Σν
ζπλνιηθό πνζό ησλ αηόκσλ πνπ θαηεγνξήζεθαλ αλήιζε ζηνπο 5500 ζε 18 ρώξεο ,
ρσξίο ηηο ΗΠΑ. ηηο ΗΠΑ ε δηζθνγξαθηθέο βηνκεραλίεο ηεο Ακεξηθήο είραλ
θαηαρσξεζεί πεξίπνπ 18.000 κελύζεηο. ηα παξαδείγκαηα πνπ αλαθέξζεθαλ
παξαπάλσ ε κεγάιε δηζθνγξαθηθή βηνκεραλία επηθαιέζηεθε ην λόκν πεξί
αληηγξαθήο θαη πίεζε γηα ηε δηακόξθσζε ηνπ ζε ζπγθεθξηκέλεο δηεπζύλζεηο. ηε
πξαγκαηηθόηεηα απηή ήηαλ ε ηππηθή απάληεζε, θάζε θνξά πνπ αληηιακβαλόηαλ κηα
αιιαγή ζαλ απεηιή. Η αληίδξαζε ζηελ ηερλνινγηθή πξσηνπνξία, ζε λέα θαλάιηα θ
κέζα γηα ηε δηάδνζε ηεο κνπζηθήο πεξηιακβάλεη δπλαηή παξαζθεληαθή πίεζε ζε
πνιηηηθνύο θ δηθαζηηθνύο αγώλεο ζε ηνπηθό δηεζλέο θαη παγθόζκην επίπεδν. Όια απηά
ηα παξαδείγκαηα -πνπ θαίλνληαη άζρεηα κεηαμύ ηνπο- απνθαιύπηνπλ έλα
ζπγθεθξηκέλν ζρέδην ή ζηξαηεγηθή. Κύξηνο ζηόρνο ηεο είλαη λα απνθηήζνπλ ή λα
θξαηήζνπλ (αλ γίλεηαη απνθιεηζηηθά ) ηνλ έιεγρν ησλ κέζσλ θαη ησλ θαλαιηώλ γηα ηε
δηάδνζε ηεο κνπζηθήο. Πνιιέο έξεπλεο δίλνπλ έκθαζε ζηνλ έιεγρν ηεο δηάδνζεο ηεο
κνπζηθήο. Ωζηόζν ζπάληα ηνλίδεηαη όηη γηα λα απνθηήζεη θάλεηο ηνλ έιεγρν πξέπεη λα
ειέγρεη ηελ πξόζβαζε. Με άιια ιόγηα, ε έθηαζε ζηελ νπνία ε δηζθνγξαθηθή
βηνκεραλία ειέγρεη ηα κέζα θαη ηα θαλάιηα γηα ηε δηάδνζε ηεο κνπζηθήο (κέζσ ηνπ
λόκνπ πεξί ηεο πεξηνπζίαο ησλ πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ θαη ησλ κεραληζκώλ πνπ
ηνλ εληζρύνπλ) είλαη ε έθηαζε ζηελ νπνία ειέγρεη ηελ πξόζβαζε κε ζθνπό λα
θεξδίζεη από απηό. Παξ’ όια απηά ε κεγάιε βηνκεραλία αληηιακβάλεηαη σο απεηιή
χρθςτϊν. Ωςτόςο, θ πραγµατικι πρόκεςθ των µουςικϊν παραγωγϊν ιταν και καλλιτεχνϊν είναι αν
µθν αναπαράγονται τα ζργα τουσ ςτο ∆ιαδίκτυο αλλά να µθν αναπαράγονται δωρεάν, ζςτω κι αν
αυτι θ αναπαραγωγι προορίηεται για ιδιωτικι χριςθ, διότι είναι κοινϊσ αποδεκτι θ εξαιρετικι
ικανότθτα που παρουςιάηει το ∆ιαδίκτυο ςτθν διάδοςθ και προϊκθςθ ενόσ προϊόντοσ. υνεπϊσ οι
χριςτεσ του ∆ιαδικτφου ιταν µια εξαιρετικά επικυµθτι αγορά, θ οποία όµωσ ζπρεπε να τεκεί υπό
ζλεγχο των δικαιοφχων. Έτςι, από τον επτζµβριο του 2001 το Napster λειτουργεί πάλι, ζχοντασ
πλζον ςυνάψει ςυµφωνία µε τθν Εκνικι Ένωςθ Μουςικϊν Παραγωγϊν, θ οποία αναγνωρίηει τθν
µεγάλθ ιςχφ του ∆ιαδικτφου ςτθν παγκόςµια διάδοςθ τθσ µουςικισ και επιβάλλει τουσ χριςτεσ του
Napster που αναπαράγουν µουςικά κοµµάτια, χρθµατικι ςυνδροµι θ οποία κα διανζµεται ςτουσ
δικαιοφχουσ των πνευµατικϊν και των ςυγγενικϊν δικαιωµάτων. Παρόµοια ςυµφωνία ςφναψε και θ
Napster και ςε όργανα εκπροςϊπθςθσ Ευρωπαίων ςυνκετϊν και µουςικϊν παραγωγϊν. (Ζϊτου
Ελζνθ, 2010: 42)
ε λ ί δ α | 23
θάζε ηερλνινγηθή πξόνδν θαη ην λέν κέζν πνπ έρεη επθνιόηεξε πξόζβαζε,
πεξηζζόηεξν θηιηθή πξνο ην θνηλό, θαη ηελ μεπεξλά.(Baltzis, 2006).
Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη ην θπλήγη ηνπ θεξδνθόξνπ ειέγρνπ ηεο πξόζβαζεο κε θάζε
θόζηνο νδεγεί ζε πνηθίια παξάδνμα θαη αληελδείμεηο πνπ επεξεάδνπλ ηελ
θαιιηηερληθή δεκηνπξγηθόηεηα θαη ηεο ειεπζεξίαο ηεο έθθξαζεο. Ο Kembrew Mac
Leod πεξηγξάθεη έλα επεμεγεκαηηθό παξάδεηγκα από απηή ηελ πιεπξά. Σν 2004 ην
remix Σνπ Danger Mouse απν ην White Album ησλ Beatles κε ηα θσλεηηθά από ην
black album ηνπ JZ νδήγεζε ζην grey Album ζε πεξηνξηζκέλε έθδνζε. Πεξίπνπ
3.000 αληίγξαθα ,θαη ζε On line δηαζεζηκόηεηα. Oη δηζθνγξαθηθέο EMI/Capitol θαη
SONY- νη θάηνρνη ησλ δηθαησκάησλ ηνπ white Album- ζα κπνξνύζαλ λα κελ έρνπλ
ππνζηεί θακία νηθνλνκηθή δεκηά: είλαη απίζαλν όηη νη άλζξσπνη λα αγόξαδαλ ην Grey
Album αληί γηα ην White Album. Παξόια απηά πίεζαλ θαη θαηάθεξαλ λα απνηξέςνπλ
ηελ δηαλνκή απηήο ηεο δνπιεηάο έπν ηνλ Danger Mouse .Μηα δηαδηθηπαθή
δηακαξηπξία
-ε επνλνκαδόκελε Grey Tuesday απν αθηηβηζηέο θαη ζαπκαζηέο
δηαζθάιηζε ηελ δηάδνζε απηήο ηεο δνπιεηάο κέζσ ηνπ δηαδηθηύνπ θαη παξαθίλεζε
ζην λα θαηεβάδνπλ παξάλνκα ην άικπνπκ απν ην δηαδίθηπν. ε απηή ηελ ππόζεζε
όπσο θαη ζε πνιιέο άιιεο παξόκνηεο ε δεκηνπξγηθόηεηα, ε ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο
θαη θαιιηηερληθέο κέζνδνη γλσζηέο σο θνιάδ θαη ςεθηαθό δείγκα , αληηκεησπίδνληαλ
ζαλ παξαβηάζεηο ηνπ copy write. (Baltzis, 2006). Έλα αθόκε παξάδεηγκα πξνέξρεηαη
από ην γλσζηό γθξνππ Radiohead όηαλ ην 2007, δεκηνύξγεζε ην δηθό ηνπ κνπζηθό
θίλεκα θαη πξνέβε ζην δηθό ηνπ «επηρεηξεκαηηθό» εγρείξεκα, αλνίγνληαο δηάπιαηα
ηηο πόξηεο γηα ηηο on-line εηαηξείεο πώιεζεο κνπζηθήο. Κπθινθόξεζαλ ην άικπνπκ
ηνπο «In Rainbows» απνθιεηζηηθά από ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπο θαη άθεζαλ ηνπο
fans λα θνζηνινγήζνπλ ηε κνπζηθή ηνπο, δίλνληαο έηζη ηε δύλακε ζηνλ κνπζηθό
θαηαλαισηή λα απνθαζίζεη θαη λα δηακνξθώζεη ηελ ηηκή ηελ νπνία ζεσξεί ηδαληθή
γηα ηελ αγνξά ελόο άικπνπκ. Οη Radiohead είραλ κέζν όξν 500.000 παξάλνκα
downloads. Απνθάζηζαλ λα αθήζνπλ ηελ ηηκή ζηελ επρέξεηα ηνπ θόζκνπ (donate).
Πνύιεζαλ 1,2 εθαη. Άικπνπκ θέξλνληαο ζηα ηακεία ηνπ ζπγθξνηήκαηνο 10
εθαηνκκύξηα δνιάξηα ρσξίο ηε δηακεζνιάβεζε δηζθνγξαθηθώλ, δηαθήκηζεο ή άιιεο
πξνσζεηηθήο ελέξγεηαο Μέζνο όξνο ηηκήο πνπ όξηζε ν θόζκνο ηα $5,28 Σν 25% όζσλ
θαηέβαζαλ ην άικπνπκ έδσζε ηνπιάρηζηνλ 1cent Σν 1/3 ησλ αγνξαζηώλ απνθάζηζε
λα αγνξάζεη θαη έλα DVD box set. Σα άικπνπκ πνπ δηαηέζεθαλ μεπέξαζαλ ζε αξηζκό
ηηο πσιήζεηο θαη ησλ 3 πξνεγνύκελσλ άικπνπκ ησλ Radiohead καδί ηελ πξώηε
ε λ ί δ α | 24
εβδνκάδα ηεο θπθινθνξίαο ηνπο. (Παπαλαζηαζίνπ & Κνπξεκέλνο, 2009:51) Σέηνηα
παξάδνμα θαη αληελδείμεηο δελ είλαη σζηόζν πεξηνξηζκνί ζην πεδίν ηεο
δηζθνγξαθίαο. Απηέο αθνξνύλ όιεο ηηο κνξθέο ηηο ηέρλεο θαη νη θαιιηηέρλεο πνπ
ελδηαθέξνληαη γηα απηέο έρνπλ αληηδξάζεη κε πνηθίινπο ηξόπνπο. .(Baltzis, 2006).
Από ηελ άιιε κεξηά, ζηηο κέξεο καο, ε ςεθηαθή κνπζηθή γίλεηαη παγθόζκηα. ηηο
αξρέο ην 2011 νη κεγαιύηεξεο ςεθηαθέο κνπζηθέο ππεξεζίεο ήηαλ παξνύζεο ζε 23
αγνξέο. ήκεξα ην 2012 είλαη παξνύζεο ζε 58 αγνξέο γεγνλόο πνπ θαηαδεηθλύεη ηελ
ξαγδαία αύμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ ζην κεξίδην ηεο
παγθόζκηαο αγνξάο. Σα itunes άλνημαλ
δνπιεηέο ζε 28 αγνξέο ην 2011,
πεξηιακβάλνληαο όια ηα θξάηε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη δεθαέμη ρώξεο ηεο
Λαηηληθήο Ακεξηθήο . Σα έζνδα ηεο ςεθηαθήο κνπζηθήο γηα ηηο δηζθνγξαθηθέο
εηαηξίεο απμήζεθαλ θαηά 8% ην 2011 ζε κηα ηάμε κεγέζνπο 5.2 δηζεθαηνκκπξίσλ
δνιαξίσλ απηό ζπγθξίλεηαη κε αύμεζε 5% ην 2010 θαη θαηαδεηθλύεη γηα πξώηε θνξά
ηελ
εηήζηα
αύμεζε
από
ην
2004.
Yππεξεζίεο
αλαπαξαγσγήο
κνπζηθήο
αλαπηύζζνληαη ζπλερώο όπσο: ε Spotify πνπ μεθίλεζε ζηηο ΗΠΑ θαη ζε ηέζζεξηο
επξσπατθέο ρώξεο είλαη ηόζν ηώξα ζε 12 ρώξεο, ε Deezer είρεη μεθηλήζεη ζε 25
ρώξεο ζηελ Δπξώπε θαη αλακέλεη λα είλαη ζε 80 ρώξεο δηεζλώο, ε Sony Music
Unlimited είλαη ηώξα ζε 13 ρώξεο, ε rara.com αλαθνίλσζε κηα λέα ππεξεζία
streaming ζε 20 ρώξεο, από ην Γεθέκβξην ηνπ 2001. Άιιεο ππεξεζίεο βξίζθνληαη ζην
ζηάδην ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο επέθηαζεο: όπσο JUKE, Rdio, WIMP θαη Vevo. Η
Google Music πνπ μεθίλεζε ζηηο ΗΠΑ ην Ννέκβξην ηνπ 2011 - αλακέλεηαη ε
πεξαηηέξσ επέθηαζε ην 2012. ηελ Αζία, ε Νόηηα Κνξέα εμαθνινπζεί λα είλαη ε πην
επηηπρεκέλε αγνξά ηεο ςεθηαθήο κνπζηθήο, κε ηξία εθαηνκκύξηα ζπλδξνκεηέο. ηελ
Κίλα κηα ζπλεξγαζία νξόζεκν ήηαλ όηαλ αλαθνίλσζε ηνλ Ινύλην ηνπ 2011 κεηαμύ
ησλ ηξηώλ κεγάισλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξεηώλ - Sony, Universal θαη Warner – θαη ηνλ
δηαδηθηπαθό γίγαληα αλαδήηεζεο Baidu. (IFPI, 2012).
Ο Απόζηνινο Ατβαιήο, digital business consultant ηεο Sony BMG ζεσξεί όηη ε
πξνζαξκνγή ησλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ ζηελ λέα επνρή ηεο digital δηαλνκήο αιιά
θαη πξνώζεζεο δελ απνηειεί “ζαλίδα ζσηεξίαο”, αιιά όηη είλαη κία αλαπόθεπθηε
θίλεζε ζε έλα λέν κέζν, όζν πέθηνπλ νη θπζηθέο πσιήζεηο. ε θακία πεξίπησζε νη
πσιήζεηο κέζσ Internet θαη θηλεηήο ηειεθσλίαο δελ κεηώλνπλ ηηο πσιήζεηο CD.
Απιώο ν θόζκνο αιιάδεη. Θέιεη λα επηιέγεη, λα δηαιέγεη tracks θαη όρη άικπνπκ, λα
ρξεζηκνπνηεί ring tones θαη ring back tones, λα αθηεξώλεη θαη λα δσξίδεη θαη όρη κόλν
ε λ ί δ α | 25
λα αθνύεη ηξαγνύδηα. Να βιέπεη βίληεν από ηνπο αγαπεκέλνπο ηνπ θαιιηηέρλεο θαη
όρη κόλν λα αθνύεη ηε κνπζηθή ηνπο. Να δηαθηλεί παληνύ ηελ κνπζηθή κε θάζε ηξόπν.
Μάιηζηα κέρξη ηώξα νη έξεπλεο δείρλνπλ όηη νη digital πσιήζεηο πξνσζνύλ θαη ηα CD
Υξήζηεο πνπ αγνξάδνπλ digital πξντόληα ζπρλά, αξγόηεξα απνθαζίδνπλ λα
αγνξάζνπλ πξόζζεηα CD, DVD ηνπ αγαπεκέλνπ ηνπο θαιιηηέρλε Δπηπξόζζεηα,
γλσξίδνπλ έηζη έλαλ θαιιηηέρλε πνπ δελ ζα αγόξαδαλ πνηέ αιιηώο Σν πξόζθαην
παξάδεηγκα ησλ Radiohead δείρλεη αθξηβώο απηό. Δπίζεο , ηνλίδεη όηη ην κέιινλ ηεο
digital δηαλνκήο ζύληνκα ζα είλαη ην δσξεάλ. «Σν κέιινλ ηεο δηαλνκήο είλαη κόλν
digital. Σα CDs ζα ζπλερίζνπλ λα πέθηνπλ, γηαηί απιώο δελ πξνζθέξνπλ πηα
δπλαηόηεηα επηινγήο θαη ρξήζεο παληνύ, πάληα, κε θάζε ηξόπν. Σν κέιινλ ησλ
δηζθνγξαθηθώλ είλαη ηα digital music agencies θαη ηα PR music agencies πνπ
εηδηθεύνληαη ζηελ πξνώζεζε θαιιηηερλώλ ζε παξαδνζηαθά αιιά θπξίσο ζε below
θαη digital Μέζα. Η κνπζηθή –όπσο ζύληνκα θάζε είδνπο πεξηερόκελν πνπ
ςεθηνπνηείηαη (βι. βίληεν)- ζα δηαλέκεηαη δσξεάλ θαη λόκηκα θαη έζνδα ζα έξρνληαη
από ηελ ππεξαμία ηεο δσξεάλ δηαλνκήο». Τπνζηεξίδεη όηη ηα έζνδα ζα έξρνληαη από
ρνξεγνύκελν πεξηερόκελν, από πεξηερόκελν ππνζηεξηδόκελν από δηαθεκίζεηο, από
πεξηερόκελν παξαγόκελν από brands, merchadising, Live events / ζπλαπιίεο (βιέπε
παξάδεηγκα Prince, Madonna),
artists management θ.ά. «Έηζη ν θόζκνο έρεη
πξόζβαζε ζηε κνπζηθή θαη πνιιαπιαζηάδνληαη ηα revenue streams θαη επλννύληαη νη
θαιιηηέρλεο. Καη ην θπξηόηεξν, ζα Δμαθαλίδεηαη ε πεηξαηεία. Σα ζεκάδηα είλαη
Θεηηθά, ή θαιύηεξα ςεθηαθά. Ο δξόκνο είλαη καθξύο. Ωζηόζν, ίζσο ήξζε ε επνρή
κηαο λέαο άλζεζεο ηεο δηζθνγξαθίαο, έζησ θη αλ απηή απέρεη από ηελ θιαζηθή έλλνηα
ηνπ άικπνπκ κε ην πεξηπνηεκέλν εμώθπιιν θαη ην πξσηόηππν artwork. Σνλ δξόκν
ζηνλ νπνίν ζα θπιήζνπλ ηα κνπζηθά πξάγκαηα νη θαηαλαισηέο ηνλ έρνπλ δείμεη. Σν
ζέκα είλαη αλ ζα θαηαθέξνπλ νη δηζθνγξαθηθέο -ή έζησ αξθεηέο από απηέο- λα ηνλ
αθνινπζήζνπλ». (Παπαλαζηαζίνπ &Κνπξεκέλνο, 2009:71)
ε λ ί δ α | 26
3. Καιιηηέρλεο θαη κνπζηθή βηνκεραλία
Παξά ην γεγνλόο όηη -ζην όλνκα ησλ κνπζηθώλ-ε δηζθνγξαθηθή έλσζε ηεο Ακεξηθήο
(RIIA) έρεη θαηαθιίζεη ηνπο ιάηξεηο ηεο κνπζηθήο, πνπ θαηεβάδνπλ κνπζηθή, κε
κελύζεηο γηα πξνζβνιή ηνπ cνpyright , απηή ε ηδία ε βηνκεραλία δελ έρεη
ζπκπεξηθεξζεί πνηέ ζηνπο κνπζηθνύο δίθαηα ή κε ηνλ ηξόπν πνπ ηνπο αξκόδεη.
(Kembrew McLeod, 2005:2) κε ηελ έλλνηα όηη ην λα κνηξάδεζαη αξρεία θ άιιεο
κνξθέο δηαλνκώλ ηνπ ηληεξλεη αληηιακβάλνληαη ζαλ απεηιή από ηελ RIIA (θ ηηο
πεξηζζόηεξεο κεγάιεο κάξθεο πνπ αληηπξνζσπεύεη ) επεηδή απηέο νη λέεο ηερλνινγίεο
απεηινύλ λα δηαβξώζνπλ ηελ εγεκνλία ηνπο ζηελ αγνξά. Οη θαιιηηέρλεο από ηελ
άιιε κεξηά, πηζηεύνπλ όηη ηα λέα κέζα ηνπ δηαδηθηύνπ θαη ε λέα ςεθηαθή επνρή
πξνζθέξεη θαιύηεξε πνηόηεηα ήρνπ θαη πεξηζζόηεξε θαη άκεζε επαθή κε ην θνηλό
ηνπο, θαζώο θαη ρακειόηεξν θόζηνο γηα ηελ δνπιεηά ηνπο. Αιιά, ζα πξεπεη απηή ε
δνπιεηά λα πξνζηαηεύεηαη κε θάπνην ηξόπν. Η ηξαγνπδίζηξηα Shakira δειώλεη πσο
«Η δεκηνπξγία θαη ε ερνγξάθεζε ελόο ηξαγνπδηνύ είλαη ην απνηέιεζκα ηεο δνπιεηάο
θαη ηνπ ηαιέληνπ πνιιώλ παξαγόλησλ όπσο : ζπλζεηώλ, κνπζηθώλ, ελνξρεζηξσηώλ,
παξαγσγώλ, κεραληθώλ, βνεζώλ θ.α. Κάζε κέξα ππάξρνπλ πεξηζζόηεξεο θαη
θαιύηεξεο ςεθηαθέο ππεξεζίεο πνπ καο βνεζνύκε λα απνιακβάλνπκε ηελ ππέξνρε
κνπζηθή πνπ δεκηνπξγείηαη ζε νιόθιεξν ηνλ θόζκν. Γηα λα θαηαλαιώλνπκε ηε
κνπζηθή πξέπεη εθείλε λα πξνζηαηεύεηαη λνκηθά θαη λα ζεβόκαζηε ην έξγν θάζε
ελόο από ηα εκπιεθόκελα άηνκα ζηε δεκηνπξγία ηεο κνπζηθήο» . Η Γαιιίδα
ηξαγνπδίζηξηα Σία, «Δίλαη θαληαζηηθό όηη ην θνηλό κπνξεί λα αθνύζεη ηε κνπζηθή
πνπ ζέιεη ζε ρακειή ηηκή. Απηό είλαη ην κέιινλ θαη είκαη ηόζν ραξνύκελε πνπ ε
κνπζηθή κνπ κπνξεί λα αθνπζηεί ζηε Γαιιία αιιά θαη ζε όιν ηνλ θόζκν ράξε ζε
απηέο ηηο λέεο ππεξεζίεο κνπζηθήο.» Oη Queen πξνηξέπνπλ ην θνηλό λα θαηεβάδεη
λόκηκα κνπζηθή θαη όρη παξάλνκα, ηνλίδνπλ ραξαθηεξηζηηθά «Η κνπζηθή είλαη
δηαζέζηκε ζε όινπο κε ην πάηεκα ελόο θνπκπηνύ. Παξαθαιώ πξνζπαζήζηε
λα
ρξεζηκνπνηείηε κόλν ηηο ππεξεζίεο νη νπνίεο πιεξώλνπλ πξαγκαηηθά ηνπο
θαιιηηέρλεο, ηνπο κνπζηθνύο θαη ηνπο παξαγσγνύο, θαη όρη από εθείλεο πνπ δελ ην
θάλνπλ.» (IFPI, 2012:) Από κηα άιιε ζθνπηά, ν παξαγσγόο θαη ζθελνζέηεο video
clip, Sherif Francis κίιεζε γηα ηε ζπκβνιή ηνπ δηαδηθηύνπ ζηε δνπιεηά ηνπ, ιέγνληαο
πσο ε λέα γεληά ησλ ζθελνζεηώλ είλαη πιήξσο θαηαξηηζκέλε κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο.
Πεξλά πνιιέο ώξεο ζην δηαδίθηπν καζαίλνληαο λέα πξάγκαηα ηνλίδεη ραξαθηεξηζηηθά
ε λ ί δ α | 27
«όιεο νη πιεξνθνξίεο είλαη ζηα δάθηπιά καο» . Δπίζεο «ιόγσ ησλ ηερλνινγηθώλ
εμειίμεσλ ην θόζηνο έρεη θαηέβεη ζην ειάρηζην ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνύκελε
δεθαεηία. Πξηλ από 10 ρξόληα πρ γηα λα γπξηζηεί θαη λα κνληαξηζηεί έλα video clip
ρξεηαδόηαλ θάκεξεο θαη κεραλήκαηα εθαηνληάδσλ ρηιηάδσλ επξώ νπόηε ιίγνη ήηαλ
εθείλνη πνπ κπνξνύζαλ λα ην θάλνπλ. ήκεξα κε πεξίπνπ 10.000 επξώ, κπνξεί θάλεηο
λα αγνξάζεη θάκεξα πνπ ρξεζηκνπνηνύλ νη ζθελνζέηεο ζηα γπξίζκαηα έλα δπλαηό
ππνινγηζηή θαη έλα πξόγξακκα γηα ην κνληάδ.»3
Η θαιιηηερληθή δεκηνπξγία είλαη πνιύ ζεκαληηθό γεγνλόο θαη πξνάγεη ηνλ πνιηηηζκό
θαη γηα απηό ζα πξέπεη λα βξεζεί θάπνηνο ηξόπνο ώζηε νη θαιιηηέρλεο λα
αληακείβνληαη γηα απηή.
Οη δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο
ζε
κεγάιν
πνζνζηό
θαηαρξάδνληαη ηελ «πξνζηαζία» πνπ παξέρνπλ ζηνπο θαιιηηέρλεο θαη εθείλνη ην
έρνπλ αληηιεθζεί γη απηό θαη είηε δεκηνπξγνύλ δηθηέο ηνπ κηθξέο εηαηξίεο παξαγσγήο
είηε πξνβάινπλ θαηεπζείαλ ηε δνπιεηά ηνπο ζην δηαδίθηπν.
3
http://maryjazz.wordpress.com/category/jazz-interviews/
ε λ ί δ α | 28
4. Οη αθξναηέο: Έξεπλα- εξωηεκαηνιόγην
θνπόο ηεο ζπγθεθξηκέλεο έξεπλαο είλαη λα κάζνπκε θαηά πόζν νη αθξναηέο –
ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ θαηεβάδνπλ παξάλνκα κνπζηθή, πνηα ε άπνςε ηνπο γηα ηα
πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα θαη θαηά πόζν ρξεζηκνπνηνύλ ηα θνηλσληθά δίθηπα γηα λα
κνηξάδνληαη κνπζηθή αιιά θαη γηα
ηελ επηθνηλσλία ηνπο κε ηνπο θαιιηηέρλεο ,
κνπζηθνύο θ.α . Σέινο , ζεώξεζα ρξήζηκν λα κάζνπκε αλ νη αθξναηέο πηζηεύνπλ όηη
ε δηακεζνιάβεζε ησλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ είλαη ρξήζηκεο γηα ηελ θαιιηηερληθή
δξαζηεξηόηεηα, αιιά θαη θαηά πόζν ζεσξνύλ ην κέιινλ ησλ δηζθνγξαθηθώλ
εηαηξηώλ βέβαην. Η κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε είλαη ην εξσηεκαηνιόγην κηαο θαη
είλαη θαηάιιειν γηα πνζνηηθέο έξεπλεο. Σν δείγκα κνπ ήηαλ 87 , εθ ησλ νπνίσλ 51
γπλαίθεο θαη 36 άληξεο, ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ ειηθίαο 15 εηώλ θαη άλσ. Η έξεπλα
πξαγκαηνπνηήζεθε από ηηο 13/7/2012 έσο 10/8/2012 . Δπεηδή ν ζηόρνο ήηαλ νη
ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ , ε έξεπλα έγηλε βάζε εξσηεκαηνινγίνπ ην νπνίν ζηάιζεθε
κέζσ e-mail θαη πξνσζήζεθε κέζσ ησλ social networks (Facebook, Twitter, θαη
blog) Οη απαληήζεηο πνπ δόζεθαλ από ηνπο αθξναηέο είλαη νη εμήο:
ε λ ί δ α | 29
ε λ ί δ α | 30
4
4
Σο 55% δεν απάντθςε ςε αυτι τθν ερϊτθςθ
ε λ ί δ α | 31
5
5
Σο 66% δεν απάντθςε ςε αυτι τθν ερϊτθςθ, ενϊ άλλεσ απαντιςεισ ιταν : beatport, traxsource
amazon.co.uk (CDs, Vinyls)
ε λ ί δ α | 32
ε λ ί δ α | 33
ε λ ί δ α | 34
ε λ ί δ α | 35
ε λ ί δ α | 36
6
6
Η επιλογι άλλο είχε ωσ απάντθςθ το msn, ενϊ το my space δεν είχε καμία καταχϊρθςθ
ε λ ί δ α | 37
ε λ ί δ α | 38
7
7
Η επιλογι άλλο είχε τισ εξισ απαντιςεισ.: Τποβακμιςμζνο, κα αλλάξουν μορφι αλλά κα
ςυνεχίςουν να υπάρξουν, πικανό να υπάρχουν, δεν αςχολοφμαι με το αντικείμενο.
ε λ ί δ α | 39
5. Σπκπέξαζκα
Από ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο κπνξνύκε λα εμάγνπκε ηα ζπκπεξάζκαηα όηη νη
ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ ηείλνπλ λα θαηεβάδνπλ παξάλνκα κνπζηθή από ην ηληεξλεη.
Όζνη από απηνύο αγνξάδνπλ κνπζηθή από ην δηαδίθηπν ην θάλνπλ θπξίσο από ηνλ
ππνινγηζηή ηνπο θαη ιηγόηεξν από ηα smartphone ή ηα tamplets . Σα itunes είλαη ην
επηθξαηέζηεξν θαηάζηεκα ςεθηαθήο κνπζηθήο, ίζσο γηαηί έρεη πεξηζζόηεξεο
εθαξκνγέο (iphone, ipad , ipod θιπ) . ηελ εξώηεζε πεξί πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ
(αλνηρηή εξώηεζε) νη πεξηζζόηεξνη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ αλαγλσξίδνπλ ηε
θαιιηηερληθή δεκηνπξγία σο πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία θαη ηνλίδνπλ πσο κε θάπνην
ηξόπν πξέπεη λα ακείβνληαη γη απηή. Ωζηόζν, δηαρσξίδνπλ ηε ζέζε ηνπο , αλάκεζα
ζηνπο θαιιηηέρλεο θαη ηηο δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο, δηόηη ζεσξνύλ πσο νη ηειεπηαίεο
ιεηηνπξγνύλ ζε βάξνο ησλ θαιιηηερλώλ. Από ηελ άιιε πιεπξά ππάξρεη θαη έλα
αλεζπρεηηθό πνζνζηό ηηο ηάμεσο ηνπ 22%, πνπ ζηελ εξώηεζε αλ νθείινπλ λα
ακείβνληαη νη θαιιηηέρλεο γηα ηε ρξήζε ηεο κνπζηθήο ηνπο ζην δηαδίθηπν απάληεζαλ
όηη ηνπο είλαη αδηάθνξν. Οη ρξήζηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δείγκαηνο ρξεζηκνπνηνύλ ηα
social networks γηα λα κνηξάδνληαη κνπζηθή(ην 83%) ελώ πην δεκνθηιή ηζηόηνπνη
είλαη ην Facebook (38%) θαη ην YouTube (32%), ελ’ αληηζέζεη κε ην My Space ην
νπνίν δελ έιαβε θακία ςήθν. Σν θνηλό αθνινπζεί θαιιηηέρλεο ζηα social networks
γηα λα ιακβάλεη ελεκεξώζεηο ηνπο θαη λα επηθνηλσλεί άκεζα καδί ηνπο , σζηόζν
ππάξρεη θαη έλα κεγάιν πνζνζηό ηηο ηάμεσο ηνπ 44% πνπ δειώλεη πσο ηνπ είλαη
αδηάθνξε ε επηθνηλσλία κε απηνύο. Σέινο, έλα 34% δήισζε πσο έρεη επηθνηλσλήζεη
άκεζα κε θάπνην θαιιηηέρλε ή ξαδηόθσλν ή κνπζηθό θαλάιη. Δίλαη ζεκαληηθό λα
αλαθέξνπκε πσο ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ ρξεζηώλ ηνπ δηαδηθηύνπ (81%)
πηζηεύεη όηη ε θαιιηηερληθή δξαζηεξηόηεηα κπνξεί λα ππάξμεη ρσξίο ηε κεζνιάβεζε
ησλ δηζθνγξαθηθώλ εηαηξηώλ θαη σο εθ ηνύηνπ ην κέιινλ ησλ ηειεπηαίσλ θξίλεηαη
αβέβαην.
Βάζε ηεο παξαπάλσ έξεπλαο θαη όισλ ησλ άιισλ ζηνηρείσλ πνπ ζπιιέμακε,
θαηαιήγνπκε ζε έλα γεληθό ζπκπέξαζκα πσο ην δηαδίθηπν σο κέζν
παγθνζκηνπνίεζεο ζπκβάιεη ηα κέγηζηα ζηελ αλάπηπμε ηεο κνπζηθήο βηνκεραλίαο,
λέεο ηερλνινγίεο, λένη ηξόπνη πξνώζεζεο ησλ θαιιηηερλώλ. Βάζε ησλ ζηνηρείσλ ηηο
IFPI βιέπνπκε πσο κπνξεί λα ππάξρεη κηα ηζνξξνπία αλάκεζα ζηα δσξεάλ
θαηεβάζκαηα θαη ζηηο ςεθηαθέο πσιήζεηο κηαο θαη νη ηειεπηαίεο απμάλνληαη
δηαξθώο. Μπνξεί πρ ν ρξήζηεο λα αγνξάζεη λόκηκα ην/α θνκκάηη/α ηνπ αγαπεκέλνπ
ηνπ θαιιηηέρλε γηα θαιύηεξε πνηόηεηα ήρνπ αιιά λα κπνξεί λα θαηεβάζεη δσξεάλ
κνπζηθή άιισλ θαιιηηερλώλ αθόκα θαη από δηαθνξεηηθά είδε κνπζηθήο γηα λα
εκπινπηίζεη ηε δηζθνζήθε ηνπ. Με απηό ηνλ ηξόπν δεκηνπξγείηαη κνπζηθή παηδία ζην
ρξήζηε θαη εκπινπηίδνληαη νη κνπζηθνί ηνπ νξίδνληεο. Θα πξέπεη όκσο λα
ζεζκνζεηεζεί έλα λνκηθό πιαίζην ώζηε λα πξνζηαηεύνληαη ηα πλεπκαηηθά
δηθαηώκαηα ηνπ θάζε θαιιηηέρλε- δεκηνπξγνύ κνπζηθήο γηα ηε ρξήζε ηεο, ζην
δηαδίθηπν. Οη εηαηξίεο αληί λα πξνζπαζνύλ λα θιείλνπλ ηα p2p δίθηπα γηα λα
ε λ ί δ α | 40
απνηξέςνπλ ηελ πεηξαηεία ζα πξέπεη λα ρακειώζνπλ θαη άιιν ηα θόζηε ησλ
ηξαγνπδηώλ, εμ άιινπ ε «παξαλνκία» ησλ ρξεζηώλ γίλεηαη γηα απηό ην ιόγν, ή λα
πηνζεηήζνπλ απηή ηελ εθαξκνγή όπσο έθαλε αθξηβώο ε Νόηηα Κνξέα. Σν «πείξακα»
έδεημε πσο νη θαιέο θαη λόκηκεο ππεξεζίεο ζε ζπλδπαζκό κε έλα «δπλαηό»
ξεπεξηόξην θαη έλα «πγηεηλό» θαη λόκηκν πεξηβάιινλ κπνξνύλ λα νδεγήζνπλ ζε
εληππσζηαθή αλάπηπμε ηεο αγνξάο8 (IFPI, 2012) Με ηνλ έλα ή ηνλ άιιν ηξόπν
θεξδηζκέλεο ζα είλαη πάιη νη εηαηξίεο, κηαο θαη ν θαιιηηέρλεο ζα έρεη θαη
πεξηζζόηεξεο πσιήζεηο θαη ζα ιακβάλεη θέξδε από ηηο δσληαλέο εκθαλίζεηο. Οη
θαιιηηέρλεο αγαπνύλ απηή ηε κνλαδηθή δπλαηόηεηα ε κνπζηθή ηνπο λα μεπεξλά ηα
όξηα ηεο ρώξαο ηνπο θαη λα θηάλεη αθόκε θαη ζηελ πην απνκαθξπζκέλε κεξηά ηνπ
πιαλήηε, αιιά θαη ηε δπλαηόηεηα ηεο άκεζεο επηθνηλσλίαο κε ην θνηλό ηνπο. Δλ
θαηαθιείδη, ζην πιαίζην κηαο παγθνζκηνπνηεκέλεο κνπζηθήο θνπιηνύξαο νη
δηζθνγξαθηθέο εηαηξίεο, ε θαιιηηερληθή δξαζηεξηόηεηα θαη ν ηξόπνο δηαλνκήο ηεο
κνπζηθήο ζην θνηλό ζπληζηνύλ αιιειέλδεηεο παξάκεηξνη, πνπ παξά ην δηαθνξεηηθό
ηνπο ξόιν θαη ραξαθηήξα κπνξνύλ λα ζπλππάξμνπλ γηα ηελ πξναγσγή ηεο κνπζηθήο
σο ηέρλε.
8
Σον Ιοφλιο τ 2011 ζνασ νζοσ νόμοσ απαιτοφςε cyberclockers κ υπθρεςίεσ Ρ2Ρ για να
εγγραφοφν με τθν εφαρμογι των μζτρων φιλτραριςμζνο τθσ κυβζρνθςθσ. Η αγορά τθσ
διςκογραφθμζνθσ μουςικισ ςτθν Νότια Κορζα αυξικθκε κατά 6 % ςε αξία ςτο πρϊτο μιςό
του 2011 ακλουκϊντασ μια αφξθςθ 12% από το 2010 . Σο 2005 είχε λάβει τθν 33θ κζςθ
ςτθν παγκόςμια αγορά . ιμερα ζχει τθν 11θ κζςθ.
ε λ ί δ α | 41
Πίλαθεο
Πηλ.1. ηαηηζηηθά ζηνηρεία ρξήζεο ηνπ Ιληεξλεη , ζε παγθόζκηα θιίκαθα, 2007.
Πηλ.2. ηαηηζηηθά ζηνηρεία ρξήζεο ηνπ Ιληεξλεη , ζε παγθόζκηα θιίκαθα, 2011.
ε λ ί δ α | 42
Πηλ.3. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην YouToube, 06/20012.
Πηλ.4. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην My Space, 07/20012.
Πηλ.5. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην FaceBook, 06/20012.
ε λ ί δ α | 43
Πηλ.6. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην Twitter, 06/20012.
Πηλ.7. Πίλαθαο κεληαίαο επηζθεςηκόηεηαο ζην sound cloud , 07/2012.
ε λ ί δ α | 44
Δηθόλεο
Δηθ.1. Η επίζεκε ζειίδα ηεο Sony BMG ην FaceBook.
Δηθ.2. Η ηξαγνπδίζηξηα Rihanna ελεκεξώλεη θαη επραξηζηεί ηνπο αθνινύζνπο ηεο
(followers) ρξεζηκνπνηώληαο ην Hashtag #WFL (γηα ην ηξαγνύδη we found love) ην
#TalkThatTalk είλαη ην όλνκα ηνπ άικπνπκ ηεο.
Δηθ.3. H επίζεκε ζειίδα ησλ βξαβείσλ Grammy ζην Σwitter.
ε λ ί δ α | 45
Δηθ.4. Η επίζεκε ζειίδα ηεο δηζθνγξαθηθήο εηαηξίαο Warner, εδώ ρξεζηκνπνηεί ηελ
εθαξκνγή instagram.
Δηθ.5. Ο άθεο Ρνπβάο παξνπζηάδεη ζηνπο δηαδηθηπαθνύο ηνπ θίινπο ηε λέα ηνπ
δνπιεία.
ε λ ί δ α | 46
Δηθ.6. Η Jenifer Lopez πξνηξέπεη ηνπο ζαπκαζηέο ηεο λα ρξεζηκνπνηνύλ
ζπγθεθξηκέλε ζεκαηηθή (hashtag)., (1/8/2012)
Δηθ.7. Η Madonna, ρξεζηκνπνηεί ηελ εθαξκνγή «αθξόαζε» ζηελ επίζεκε ζειίδα ηεο
ζην Facebook.
ε λ ί δ α | 47
Βηβιηνγξαθία
Αιέμαλδξνο. Γ. Μπαιηδήο, (2002): Παγθνζκηνπνίεζε θαη πνιηηηζκόο, ην παξάδεηγκα
ηεο κνπζηθήο βηνκεραλίαο, ζει 1, seminar_02_globalization_and_culture.pdf
Αιέμαλδξνο. Γ. Μπαιηδήο, (2006) : Freedom of expression. pdf
Βαζίιεο Μαγθιάξεο, (2007): Τν ίληεξλεη ζηελ επνρή ηεο Παγθνζκηνπνίεζεο,
παξειζόλ, παξόλ θαη κέιινλ, URL:
(http://www.netmode.ntua.gr/Presentations/INTERNET%20shmmy%207_12_07.pdf),
(15/7/2012)
Μαηηγθνπ Διέλε (2010): Γηαρείξηζε Γεγνλόηωλ Σε Web 2.0 Πεξηβάιινλ Με Τε
Βνήζεηα Mash-up Δθαξκνγήο. Pdf, URL: (http://artemisnew.cslab.ece.ntua.gr:8080/jspui/handle/123456789/5295), (15/7/2012)
Παπαλαζηαζίνπ Χαξά- Νίθε & Κνπξεκέλνο Δπζύκηνο (2009): Ζ Δμέιημε θαη ην µέιινλ
ηεο ∆ηζθνγξαθίαο -Νένη ηξόπνη κεηάδνζεο θαη πξνώζεζεο ηεο κνπζηθήο. URL :
(http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/stef/mta/2009/PapanastasiouNikiChara,Kouremen
osEfthimios/attached-document/Papanastasiou_Kouremenos.pdf), (10/7/2012)
Εώηνπ Διέλε (2011) : Οη επηπηώζεηο ηεο δηαδηθηπαθήο πεηξαηείαο ζηε µνπζηθή
βηνµεραλία.pdf. URL:
(http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/stef/mta/2011/ZotouElenaChristina/attacheddocument-1312273429-165522-28921/Zotou_Elena.pdf). (15/7/2012)
John B. Thompson (1999): Νεωηεξηθόηεηα θαη Μέζα Δπηθνηλωλίαο , Παπαδήζε (ζει
249-250)
Compete.com URL (http://www.compete.com/us/), ζηαηηζηηθή ππεξεζία , (15/7/2012
θαη 20/8/2012)
Gary Armstrong & Philip Kotler (2009): Δηζαγωγή ζην Μάξθεηηλγθ, Δπίθεληξν, (ζει
237 θαη 634)
IFPI Digital Music Report (2012). URL:
(http://www.ifpi.org/content/section_resources/dmr2012.html), (15/7/2012)
Internet world Stats. URL: ( http://www.internetworldstats.com/stats.htm),
(15/7/2012)
ε λ ί δ α | 48
Kembrew McLeod, (2005): MP3s Are Killing Home Taping: The Rise of Internet
Distribution and Its Challenge to the Major Label Music Monopoly. pdf
Wikipedia,URL:{http://el.wikipedia.org/wiki/YouTube ,
http://en.wikipedia.org/wiki/Facebook, http://el.wikipedia.org/wiki/ITunes,
http://en.wikipedia.org/wiki/Twitter, http://en.wikipedia.org/wiki/SoundCloud, ε
ηζηνξία ηεο δηζθνγξαθίαο http://bit.ly/T9aZnm,} (15/7/2012)
Blogs, sites, forums:URL:{ http://dimitrakopoulou.wordpress.com/internetjournalism/, http://iguru.gr/2012/04/music-button-on-facebook/,
http://maryjazz.wordpress.com/category/jazz-interviews/,
http://www.techgear.gr/facebook-listen-with-music-feature-37199/}, (20/8/2012)
© Copyright 2024 Paperzz
