Διεθνής Διπλωματία και Διαχείριση Κρίσεων
Διδάσκοντες:
Ηλίας Κουσκουβέλης, Καθηγητής, [email protected]
Φωτεινή Μπέλλου, Επίκουρος Καθηγήτρια, [email protected]
Κύριος στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις μικρο-θεωρίες της
λήψης αποφάσεων, ώστε, σε συνδυασμό με τις μακρο-θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων,
αφενός να βελτιστοποιηθεί η ικανότητα ανάλυσης, αφετέρου να αναπτυχθούν ικανότητες
λήψης αποφάσεων, διαχείρισης κρίσεων και διαπραγμάτευσης. Καταρχάς, εξετάζονται
οι παράγοντες που επιδρούν στη λήψη αποφάσεων εν γένει και στη διεθνή πολιτική
ειδικότερα. Εν συνεχεία, παρουσιάζονται και αναλύονται οι ορθολογικές, συμβατικής
και μη συμβατικής λογικής, καθώς και οι υποκειμενικές θεωρίες λήψης αποφάσεων, με
θεωρητικές αναφορές από την Ελληνική κλασσική βιβλιογραφία (Θουκυδίδης, Ξενοφών)
και παραδείγματα από την παγκόσμια ιστορία και τη διεθνή πολιτική. Ακολούθως, στη
βάση των θεωριών λήψης αποφάσεων αναπτύσσεται η μελέτη των κρίσεων και της
διαχείρισής τους, καθώς και οι καταγεγραμμένες τακτικές διαπραγμάτευσης.
Επιπλέον, για να ολοκληρωθεί η μελέτη διαχείρισης κρίσεων, εξετάζονται περιπτώσεις
συντονισμού διπλωματίας και άσκησης πιέσεων από διεθνείς δρώντες προκειμένου να
τερματιστεί μια διεθνής κρίση, καθώς και οι μηχανισμοί ανασυγκρότησης περιοχών που
έχουν υποστεί τις συνέπειες συγκρούσεων. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζεται το σύνολο
των μέτρων της διεθνούς πρακτικής που αφορά στην επίλυση διεθνών συγκρούσεων ή
και διενέξεων. Τέλος, αναλύονται συγκεκριμένες περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων στην
περιοχή των Βαλκανίων, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
1. 19 Φεβρουαρίου 2013: Θεωρία Διεθνών Σχέσεων & θεωρίες λήψης αποφάσεων
(επιστημολογία και μεθοδολογία)
2. 26 Φεβρουαρίου 2013: Θεωρίες λήψης αποφάσεων Ι
3. 05 Μαρτίου 2013: Θεωρίες λήψης αποφάσεων ΙΙ
4. 12 Μαρτίου 2013: Θεωρία Παιγνίων - Προσομοίωση
5. 19 Μαρτίου 2013: Κρίση και διαχείριση κρίσεων
6. 26 Μαρτίου 2013: Διαπραγματεύσεις Ι
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΔΕΣ
Φεβρουάριος 2013
1
7. 02 Απριλίου 2013: Διαπραγματεύσεις ΙΙ
8. 09 Απριλίου 2013: Παρουσίαση Εργασιών
9. 16 Aπριλίου 2013: Πρακτικές «διατήρησης της ειρήνης» έναντι πρακτικών
«επιβολής της ειρήνης» (Peacekeeping vs Peace-enforcement) Η αποτυχία άμεσης
διαχείρισης κρίσης: Ο πόλεμος στη Βοσνία (1992-1995) και οι διατλαντικές
διαφωνίες
10. 23 Απριλίου 2013: Η επιβολή της ειρήνης: Κόσσοβο (1999) και η διαχείριση
κρίσης στην FYROM
11. 14 Μαΐου 2013: Η περίπτωση του Αφγανιστάν. Διαχείριση κρίσης ή πολεμική
αναμέτρηση? Οι αλλαγές στην αντίληψη περί συνολικής προσέγγισης στη
διαχείριση κρίσεων
12. 21 Μαίου 2013: Η Στρατιωτική επέμβαση στο Ιρακ και η επίδρασή της στην
πρακτική της επίλυσης συγκρούσεων και στις επιχειρήσεις σταθεροποίησης
13. 28 Μαΐου 2013: Η εξέλιξη της αρχής της Ευθύνης για Προστασία και η
περίπτωση της Λιβύης.
Ενδεικτικός κατάλογος επιστημονικών ηλεκτρονικών περιοδικών στη Βιβλιοθήκη
International Affairs
International Peacekeeping
European Security
World Affairs
International Security
Journal of Strategic Studies
Survival
East Asia Review
Journal of Conflict Resolution
www.un.org
www.europa.eu.
www.nato.int
www.osce.org
www.usip.org
Ενδιαφέροντες ιστοτόποι
www.crisisweb.org
http://www.iss.europa.eu/
www.brookings.edu
www.hrw.org
Ενδεικτική βιβλιογραφία (ενότητες 1-8)
Ηλίας Κουσκουβέλης, Λήψη αποφάσεων, κρίση, διαπραγμάτευση, Παπαζήσης, Αθήνα,
1995.
Στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας:
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΔΕΣ
Φεβρουάριος 2013
2
Claude, Roland, Η τέχνη της λήψεως αποφάσεων, T57.95.C3716 1972
Coffin, Royce A., Estrada, Ric, Η τέχνη και η τεχνική των διαπραγματεύσεων,
HD58.6.C72416 1987
Georges, D. Patrick, κ.ά., Τέχνη και τεχνική των διαπραγματεύσεων, HD58.6.G46 1997
Harvard Business Review on negotiation and conflict resolution HD58.6.H38316 2004
Keenan, Kate, Διαπραγμάτευση, HD58.6.K44616 1998
Salacuse, Jeswald W., Κλείνοντας διεθνείς συμφωνίες, HD62.4.S2616 2002
Kennedy, G., Εγχειρίδιο διαπραγμάτευσης, HD58.6.K4716 2003
Lewicki, Roy J., Saunders, David M., Minton, John W., Η φύση των διαπραγματεύσεων,
HD58.6.L4916 2004
March, James G., Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, HD30.23.M36816 2007
Ury, William, Πως να ξεπερνάτε την άρνηση: από την αντιπαλότητα στη συνεργασία
BF637.N4U7916 2001
Βιβλιογραφία (ενότητες 9-13)
Α.J. Bellamy, (2003), “Humanitarian responsibilities and interventionist claims in
international society”, Review of International Studies, 29:3 pp. 321-40 και Evans, G and
M. Sahnoun (2002), “The Responsibility to Protect”, Foreign Affairs, 81: 6, pp. 99-110
and Chandler, D. (2004) “The Responsibility to Protect? Imposing the Liberal Peace”,
International Peacekeeping, 11:1, pp. 59-81 and Holzgrefe, J.L. and R. Keohane (eds)
(2003), Humanitarian Intervention: Ethical, legal and political dilemmas (Cambridge
UP), esp Chapter 1.
Alex J. Bellamy and Paul D. Williams, “Who’s Keeping the Peace?, International
Security, Vol. 29, No. 4, (Spring 2005), pp. 157-195. και J.Lewis, Rasmussen,
“Peacemaking in the Twenty-First Century: New Rules, New Roles, New Actors, in I
William Zartman and J. Lewis Rasmussen, Peacemaking in International Conflicts.
Methods & Techniques, Washington: USIP Press, 1997, pp. 23-50. Rosemary Durward,
‘European Approaches to Peacekeeping: The Muddled Legacy of the Yugoslav Wars’,
pp. 42-59 and James Gow and Christopher Dandeker, ‘The Legitimation of Strategic
Peacekeeping:Military Culture, the Defining Moment’, pp. 181-198, both in Matthew
Midlane, Aspects of Peacekeeping, London: Frank Cass, 2001,),
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΔΕΣ
Φεβρουάριος 2013
3
James Gow, The Triumph of the Lack of Will, International Diplomacy and the Yugoslav
War, London: Hurst, 1997. Ian Johnstone and Etna Corbin, (2008) Introduction, The US
Role in Contemporary Peace Operations: A Double-Edged Sword? International
Peacekeeping, 15:1, 1-17. και Stevenson, Charles A. "The Evolving Clinton Doctrine on
the Use of Force." Armed Forces and Society Vol. 22 (1996): 511—53 και Mapping the
Mind Gap. A Comparison of US and European Security Strategies, Security Dialogue,
Vol.36 No.1, 2005, pp.71-92 και Ian Johnstone and Etna Corbin, (2008) Introduction,
The US Role in Contemporary Peace Operations: A Double-Edged Sword? International
Peacekeeping, 15:1, 1-17. και Stevenson, Charles A. "The Evolving Clinton Doctrine on
the Use of Force." Armed Forces and Society Vol. 22 (1996): 511—53 και Mapping the
Mind Gap. A Comparison of US and European Security Strategies, Security Dialogue,
Vol.36 No.1, 2005, pp.71-92
(Tim Judah, The Kosovo Tragedy, London, Frank Cass, 2000 και Kosovo: war and
revenge New Haven, Conn.; London: Yale Nota Bene, 2002, Marc Weller, “The Vienna
negotiations on the final status for Kosovo”, International Affairs, 84:4, (2008), pp.6599811, και Jennifer M. Hazen, “Can Peacekeepers be Peacebuilders”, International
Peacekeeping, Vol.14, No.3, 2007, pp.323-338.
(Ackermann, Alice. "Managing Conflicts Non-Violently through Preventive Action: The
Case of the Former Yugoslav Republic of Macedonia." Journal of Conflict Studies Vol.
19 No. 1 (1999): 5—21, Cooperation and Conflict Vol. 29 No. 4 (1994): 367—386 και
Carment, David and Albrecht Schnabel, eds. Conflict Prevention: Path to Peace or
Grand Illusion? Tokyo: United Nations University Press, 2001
Robert A. Rubinstein, Diana m. Keller and Michael E. Scherger, “Culture and
Interoperability in Integrated Missions”, International Peacekeeping, 15:4, August 2008,
pp. 540-555. Hamise Nixon and Richard Ponzio, “Building Democracy in Afghanistan.:
The Statebuilding Agenda and International Engagement”, International Peacekeeping,
Vol. 14, No. 1, 2007, pp. 26-40.
David Johnson, “What are you prepared to Do? NATO and the Strategic Mismatch
Between Ends, Ways and Means in Afghanistan and in the Future’, Studies in Conflict
and Terrorism, Vol.34, No. 5, 383-401.
Tim Dunne & Jess Gifkins, “Libya and the state of intervention’, Australian Journal of
International Affairs, Vol. 65, No. 5, November 2011, pp. 515_529; Nicolas Pelham,
“Libya in the Shadow of Iraq” The ‘Old Guard’ Versus the Thuwwar in the Battle for
Stability” International Peacekeeping, Vol.19, No.4, August 2012, pp.539–548; Bruce D.
Jones, “Libya and the Responsibilities of Power”, Survival: Global
Politics and Strategy, Vol.53, No.3, 2011, 51-60.
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΔΕΣ
Φεβρουάριος 2013
4

Συμπληρωματικές θεραπείες