AMD July 2014.cdr - Angami Baptist Church Council

ANGAMI MISSION DIELIE
Mvüsa (July) 2014
Angami Baptist Church Council
Mission Centre
Kohima : Nagaland
NGULIEKETUOKO
ue ya
o
e
a”
u
i
l
y
n
i
a
e
esi uo n a-u hiet
k
a
h u p eny mez
“Mpuo b nuo k ou ke 10:1
puo derei puo n sidie
u ha
b
uo M
z
puo
KETHU KEMEHO-U DIE
EXECUTIVE DIRECTOR DIEYIE
PRAYER GARDEN LA MHANGUKELIE
THEMIA KETHO-U
KETSAMIAE RÜNA KINYI ZO
U PUOTSA ABRAHAM
THENUKO COLUMN
KESIEPHIKECÜ
LAHE MYANMAR KEKHRUOHI
YOUNG FATHERS’ BRIGADE
LT. DIEVIZO SEMOU KELHOU
MISSION COLUMN
KHRIESARÜÜMIA KETSAMIA GEI CHÜSHÜ KEZHÜU
YOUTH COLUMN
CHURCH RELATIONS & MINISTERIAL TRAINING DEPTT.
AMD LA KEKHRUOHI
2
3
4
5
6
7
8
9
11
14
15
16
18
19
19
20
KETHU KEMEHO-U
PHICHÜMIA RÜKRASHÜ KHE
Themia kepero di lhoukecü nu mha rüdi
phikezhü teipuo nu bate. Phichümia mu
miakrünuo theke, rüguo mu khruohikecü
mhatho meyie miemie partazhie.
Keriekimia mehoshü ro miakrau rhei ba u
phichüzha tsokelie tsa phikecü siya. Thie
teiu nu ro themia rhei cha philie keba
ngulieya. Indiamia stateko meho kevo nu
themia teicie hiesorou zie baketa krie
zakeredie bakecü silie, siro teicie 2030 teiu
nu we krie zaser khotaketuo nu bakecü
ngulie. Phichümia kra parkezhü kize
krotho mu mialiu rei uko zhazhü keletsa le
pekrakuoshü morosuote.
Thie seyie rietuoketako nu, ketsakechiemia
kerüguo mhatho chü menuo phi di uko
theke bayakezha dze siya. U teibou nu rei
mhatho hakemhie parliezhie, derei tsie
kirei chü sa phishü morokesuo nounyü bu
parkelie mengu. Krotho-u chie keba donu
rei mianuonuoko mhatho hau u teitso chü
sashü morosuo bawe. Phichümia ndunhie
mhachü kevorko la thie nko bu mhasilie,
rüülie mu lhou pevikelie rükra motasuo. U
mhatho zha chü vorliekezhü, siro siedze
kemengu penuo miemiekezhü kize uko bu
therhu ngulie mu thenou rüü di balieketuoe
mianuonuo, kehou mu krotho-u zha zo.
u nuonuo theke, rüguo mu chatha
morokesuoko chü pie tsükewa sie khunhie
uko la kerülei ngulieketuo merü phre huya.
Thie mehoshü ro mianuonuo phichü sier u
krünuo kemerü pete duthewakecü nyi
phite. Phicümia bu u nei mu thenou rüü di
lhou ba morokesuo hau le menuo sashü
khe.
Apostle Paul pukecü “Nie puo nie zuo
rhulie ikeshü hauha phrapiekezhü sa di die
khashü kerieu zo” isi (Efe. 6:2) süsie rei
Timothi Kerieu 5:1 nu pukeshü
“Phichümia gei die kere pucüu monyü
sümia ü u puonuo mhie di rüchülie ….” isi.
Phichümia rhulie morokesuo hau meyie se
we. Sükemhie di phichümia rei u thau si di
u mese nu lhou toukeshü meyie. Siro kikru
puopuokecüe kehou nu meyie phi
kekreilamonyü kikru nu se morosuo keba
petekhre kehou rei se morosuo baya mu
puo nounyüshüya. Süla phichümia ketheke
mhatho hau bu rei kehouu chü morokesuo
nounyü keriepuo
morosuo. Kehoue
phichümia la thenounyü bayakezha uko bu
silie, mhatho nu mu die nu uko rhukeshü,
kecha nu, mu vo u ze kese di vasikecü
hakemhieko kehouu chüshü zhüwe.
Phichümia rei u kelhouchie Jisu Khrista u
Keriekitho 5:29 nu ngukelie Noah Niepuu lie chü morokesuo mu dietho
penuokelie ki Lamek-e pukecü “Jihova miatho di kelhou kerüguo thoko se u rütso
thuo rüsekewa kijü hau geinu, nuo hau bu mu nounyü kemeyieu chülie üthienyü.
u mhatho kere nunu kerülei se vor u
“nie tsa nie chie ketso rei a sü puo
tsütuo” isi. siro Ruth-e thepfunuomia puo
zekelie ki zanuomiapfüko Noami ki “ Puoe zo, nie tsü rüpouketa ketso rei a nie
n kerheiro chü kesa lashü mu no tsaketa nu pietuo; a chüshü, mu a thuo pfütuo,
nourhe kecüu chüliete ….” idi pukeshü a toupietuo mu a kelashütuo”
(Isaya 46:4)
ngulie. Miakrünuo u nuonuo sesierkecü nu
2
4
EXECUTIVE DIRECTOR DIEYIE
Kekhrie Kepelemiako,
AMD kesekoe hau khrü (Mvüsa) phichümia le
petou di mhathuketuo kepulie. Rheikechau
chü phre morosuowe derei phichüta ro nhicu
lalieyamo eru kijüu ze kekhoketuo teiu rei
penuokuotaya. Süla uko keze di kijüu sie
lutsakhie kedipuo mhietuo shikecü leshü nyü.
Khristamia kelhou nu kijü hau rei ngu u
neithorkecü dzüya. Ütsali “Kijü Hau A Puo
Viewe” (“This is My Father’s World”) isidi
kijüu zivi ketshe mu ngu u neikecü pie keliya.
Huokipuo “Kijü Hau A Ki Molie” (“This World
is Not My Home”) isidi keli latakecü rei chüya.
Morei “A Rüvemia Zo” ikecü rei pie keliya.
morei kechükenyü basa lho
(Pesi. 21:4), teizei morei zei
lho (Pesi. 22:3-5), kheterhü
lielho (Pesi. 7:16), morei rüse
puo rei ba salie lho (Pesi.
22:3). Puoca kedipuo ga? U V. Atsi Dolie
neitseikecü mu vitseikecüute! A die kekhotho
pie pu keyielie kevide keyieshü zorei Teigei
zivi morei kenei ketou puo rei pulie kenjü. “U
mhogei kemhie zotie” ikecüu moro!
Ura ketho-u nu volie ro kedipuo chütuo ga?
Ketholeshü nu Teigei kedipuo chü morei
kimhietuo shicü pu pekra mo derei mha
haikecü kro puo ngulie:
Kijü hau ngu pie u neithor ketho zowe 1. Teigei volie ro rüleilietuo. Kerülei hau
kekreilamonyü Ukepenuopfüe chü pevithor
mhapuorei chü sa moketau mo derei
pie u tsükeshü la. Derei kijü hau u ki ketho mo.
mhapuo chü tseilie di kerülei
Puotei doyopuo la rüvemia chükevor zo.
ngukelieuwe. “A leshüphrü tseiwa di rülei
Mhapuo ketso morokesuou liro no kirapuo
bate” ikecü kemhie. Leshükephrüue rülei
rüve vozhü ga? ikecüu. Kijü nu kelhou teiu pie
bataü di puyakecü nu puo dzie puo phi se
u rüve chüwa di kesia üse mha pete thelau chü
mhapuorei chü ba moketau puya mo.
üliro kedithedepuo u dzüzei tuo ga? Kesiae
Teigei kerülei hau u rüveu tseilie di kinu la
mha kekra thelauta zo – kijü nu kengu lasa
vor rüleitshüi kebau lelie vi.
motaya, huohuo khremerü di lhoukecü rei
puo thela chütaya, mharhüko nu saphrülie 2. Teigeimiako Ukepenuopfü rüsuo baketuo
kenjütaya, morei kekhrie kengumezhielie kevi
ngulie (Pesi. 19:1-8; Isa. 6:3). Rhalieteiu rei tseitaya. Derei kesiae u rüve thelau
ketako vithedzekechü chüu nu vo di
mo! Khristamia lawe kesiae kharu yopuo
Ukepenuopfü zayieko ngushü ro Puo tshe
kemhie zo. Hatsakhie nu lutsakhie voketuo
mu Puo rüsuo motalie lho! Siüliro tsie rei
kharuu.
kepele mhiu nu süu ngu di Puo rüsuo sei-i
bazhü mo me?
Thechü si motokecü puo nu votuoükecü u
mha seya. Kedipuo la ga? Votuoükezhüu nu 3. Huoki Teigei volie ro kedi bara puo khashü
pemo di tuoshütuoü keba la. Voketuo chüu
di sünu ba sei-i batuo nhiecü puo lelieya.
dze si pevi ro n mhaketa mese mo. Mia kekra u
Teigeie ba rülei sei-i kebau mo di
thuo u rüna dze si pesuo phiketa tei puo nu ba
mhachüketuo rhi puo rei ngulie (Mat.
süla uko Khristamiako rei u rüna dze huoyo
19:28;Lk.22:28-30). Kedipuo mhietoutuo
leshü khe! U rüna ketho-ue ‘Teigei’–
shi silie re derei Niepuue mhahuo pie uko
Ukepenuopfü kebachüu (Pesi. 21:3). Teigeie
peleshü di uko bu süko chüketuo rhi
mesa– mhapuorei puo bie perhuwalie lho
ngulie. Süsie rei Pesikeshü 22:3 nu “puo
(Pula. 26:15), u kenei chü, puoca, nousuo basa
kituoko puo rüsuotuo” isidi ngukeliee
lho (Pesi. 7:17), kesia, mhidzü, nousuo, kekra
kituomia sü mhachüyie ru mhathokechü
3
huo rei baketuo rhiu ngulie. Mhatho-u
kedipuo mhietuo shi! Derei mhatho süko
chükecü la u nyieketau monyü u neikecü
vie phre zotuo.
kepele nu “a neithorte” isilie vizo. Khrista la
vor mo batuo üro uko rei kesia ze kesephre
zotuo. Chütou vorketuo hau la dojü se bate
nhie?
“La Zo Vota Khe!” ikecü tsaliu nu “Miara vi rei
khawakhrie beizo mo” icü cha puo ba. Sümhiei
kijüu rei vithor zo mu lhou u neiphihu zorei
Khristamia la we süu khawakhrie beizo mowe.
C. S. Lewis ükezhau pukecü, “Kijüu n
khriethorkecü la no rünoumo di süu ze
kekhotuoüzhü me? Visekuokecü puo no
khawa di tuotatuoükezhüu mhodzütsa zhüwe”
isi. Khristamia khrukhrekecü puo chütuoü liro
kesia prei di chülie kenjü zo. Vado mia n üse
siatatuoü bate, n kerheiro dzü bate isikeshü ki
kedipuo leya ga? Khrukhretou kebamia lawe
Dr. Billy Graham kimiapfü Ruth Graham seu
nu puo zhapuchükecü Ruth-e Niepuu ze
kesetaketuo la dojü khrukhre baketa pushü.
Ruth-e, “A rükrie miemie di kimhouko pfüthe
se Teigei khotatie. Rükrie miemie mu kijüu a
la petse miemie mu merü miemietatie. Derei
Teigei a la mecü miemie di a Niepuu dzienu
letatie” isidi puba üsi. Kekhrie kepelemiako,
uko kehoupuorei bahurei phichümiako pete
bu Ruthpfü kemhiei kijüu zie gei vieko u mhi
nu merü miemieta rei Teigei bu we mecü
miemiekelie chülie üthienyü.
ABCC PRAYER GARDEN LA MHA NGUKELIE – 2014
1. KBCEM
: Rs
5000/-
2. Er. Vizodel Khatso
: Rs
5000/-
3. DABTK
: Rs
25,000/-
4. UBC, Kohima
:
5. Thepfuko Krotho, Nerhema Baptist Church
Fridge puo
6. Pastorko Pederüchü (Offering)
White Board puo
:
: Rs
9,050/-
CHURCH LIBRARY LA LESHÜ ORDER CHÜLIEKEVI
1. Pulpit Commentary Set 23 Vol (HB)
2. Tyndal N.T Commentary 20 Vol
3. Tyndal O.T Commentary 28 Vol (PB)
Ngulieketuo:
ACLS BOOK CENTRE
Kohima Night Bazar Building
Midland, Kohima
4
THEMIA KETHO-U
(The Total Man)
“Kepenuopfüe Puo thuo Puo rhi nunu themia
chüshü” (Keriekitho 1:27a). Kepenuopfü
chükeshü themiau gei puo ruopfü ba, themia
kerheiro rei ba mu puochü puomo rei ba. Hau
themia ketho-u morei themia peteu isi di
kielie vi. Sozha puo gei die haikecü puo thupie
keba ngu: “The glory of God is man fully alive”
(Themia rhitou nu lhou kebaue Kepenuopfü
zayie thashüyawe). Themia ketho-u rhitou nu
lhoutuoü ro uchü umo se menuo di shürho
keba mese. U kerheiro rüguo, u kele kemedo
bu mesa mu u kemehüu bu ketho-u yapie mu
ketho kemo mhakesuoko petoukelie mese.
Siro Kepenuopfü pele di kemiatho kelhou lhou
mu Kepenuopfü khrüprei di lhou morosuo.
Themiae mia khrie mia rhuya mu mia bu puo
khrie puo rhu reiya. Kepenuopfüe themia
chükeshüu, süla themia Kepenuopfü khrie mu
Puo khrüprei di Puo die zekecü mese.
Themia chüümo Kepenuopfü thuo chüshü.
Korintmiako Kerieu 6:19 nu pukeshü “u moe
Kemesa Ruopfü rüsuoki” isi. Süla u moe
Kepenuopfü vie. Themia mo-ue kerheiro mu
ruopfü ze kekhepfü di meyie se ba. Derei
Kepenuopfü kinu dathewa ro kephoumamia
puo chü di ruopfü kitsa kesiamia puo chütaya.
Süsie rei themia kerheiro-u puomo geinu
tuota ro puoe kesiamo puo chütaya, ruopfü
mu kerheiro sakemo themo-u zorei puoma
khothor bakecü rei leshü rei vi. 2010 teicieu nu
Canada nu themia mo-u ma le vo di pukeshü
themo-u puoma Rs 270 Crore mese ücü
thushü. Süla uchü umo shürho ba ro we rei
kenyithomia zoükecü pulie vi zo.
Themia Kerheiro-u sa mo ro themia rhei
balieya mo. Mu themia kerheiro-u geinu kele
kemedo kemecie, kemehü, mhasi mhale hako
parya. Kerheiro-e puoma rethor zo. Shükiraka
nu mehoshü ro themo-u ma raka Crore 270
mese ba isishü, derei themia kerheiro-u süki
puoma rekuo mu kishükinyi se kerheiro khrü
Neise Angami
Pastor,
Immanuel Baptist Church
reilie kenjü. Süla Angamimia mhakenyimia
puo mha chülie di siatatuoü kezhü ki pukeshü
Raka se u kerehiro chüpechalieya moho ishü
üsi. Themia kerheiro-u sü Kepenuopfü kerhei
thesü süla süu se Kepenuopfü la lhoukeshü
mese zo. Kerheiro-u geinu themia ha lhou
kebazo.
Ruopfüu geinu themiae Kepenuopfü pele di
puo khapie Kepenuopfü ze kepero baya.
Adam phoumakewa ki Adam mo-u siata mo
mu puo kerheiro-u rei siata mo. Derei puo
ruopfü kitsa ro Kepenuopfü ze keperokecüu
dathewa mu hau üse ruopfü kitsa kesia ishü.
Kephouma themiau gei mhakemeyie puo tso
mota di themia ketho rhiu ba tseilie motakecü
ngulie. Jisu Khristae themia kehoumako
phousou chükewa pelekelie geinu
Kepenuopfü ze keperokecü ruopfüu ngu lalie.
Hau geinu we themia ketho puo chü lalie.
Khunhie zhate chatuo di Bangalore City nu
rühou tuo ru khriesamia puo dzücha nu
nyhopfhü-nyhorhu kelhou piekezhüko pa cü
ba di ngu. Themia hau khunuo mhie di
nyhopfhü nu mha pfhücütuoketa ngushü di
khriesa süu themia rhi nu lhou ba moketa
leshü. Vado Kewhira themia huo chakhie
mhaze kebako ki mhacha rei mo mu khrü rei
mo di mia vie chü cüliekecü ngushüya mu
hako ro Bangalore nu nyhopfhü nu mha pfhü
cükebau kirei khunuo mhie kuotakecü lelie vi.
We uchü umo se menuo di lhou mesa, shürho
mu lhou pevi ba ro Kepenuopfü la mhakevi rei
chülie vi. Kele kemedo bu mesa mu mia
khriekecüe themia ketho-u zhorüli zo.
Kepenuopfü u bu Puo pele di lhou dietho mu
miathokecü Puo medo. We khunuo mo süla
khunuo mhie di lhouketa mese mo. Khrista
pelelie di Puo üse u Niepuu chükelie geinu
themia ketho-u chü lalieya.
5
KETSAMIAE RÜNA KINYI ZO
N. Khoto Zetsuvi
Tsieuva AMD ketsamia penou di thushüya. Nko Ketsamia zhazhü la kedipuo chülie vita?
ketsamia dze thukecü ngu petsa phi. Ketsamia (a) Uko sa phrü mu therhu se uko tsükecü:
kepoupfükebae kide rei mha va perhei mu
Russia nu thechü ki puo ketsamia kra se.
thenou va pemvü bayashikecü cha huo kepushü
Süu kedipuo la shikecü meho kevo nu
khe.
thechü süki ha ketsamia rhu seya üsi.
Ketsamia therhu nguliekeba sie mu puoe
Ketsamiae mha va perhei baya. Phichümia
puo se morosuokecü sikeba sie puo
kebashie kekreiko medzü ba zo. Medzü
rheibaketuo le puo noumvü baya, süla rhei
baluokecü keleu puoma kidepuo rei re shi. Süu
cha kuolieya üya.
mha chüperheikecü puo. Thedzü va peziekecü
(b)
Uko
va rükrakeshü: Khedikoe ketsamia
puo. Amiu Visebi Dolie teicie 87 mesete.
teisozha puo ba di uko kerükra mhatho
Khunhie hienie kerüchükeba nu sie, “Ae a
chükeshü thedze leshü nu ngulie baya.
chienuo donu phichütho puo chü bate, derei tsie
Ketsamia japie uko ketsü medzi di uko bu
rei a dzürieko a pie nuopau chü di ‘Cu’ idi a kie
baya zo. Ukepenuopfü a khriethor zolie”, isi.
keviu chülie morosuo. Kehou mu rüna
Nhicu chükeba ha mha u noukemvü puo zo.
kehoupuorei puotsapuochie
Ketsamia se phichüzha kevieya üdi puya, derei
khrieyakezhamia theja ngulie zotuo.
ketsamia rei u dzüriemia bakecü u noumvü baya (c) Uko bu kekrothokelie: Pelevito Nakhroe
mecie zo.
ketsamia bu vo kengu di kerüchükeba ki puo
chü morosuota zo üdi pu babaya. Puoe
Ketsamia keba ra kesoukerüle baya:
pukecü, “Uko miapuorei ze kerüchükecü jü
Phichüta, kezhavota, mharhi simota tse sa phrü
di ba unyiethor baya zo,” isi. Puo rei puo puo
morei viketa mhietaya. Derei puo tuokeshü nhie
cie 94 ba di puotei vote. U krotho jüta, u kele
nu we kedipuo tso mote shikecü silieya. Anie
kemhie di mha kepukelie jüketa sie mha
puoe hieko tarho mu thedzethese pie hieko ki pu
kevi
kekra kesepie tsü ba rei süko mengu
seituoya. Puoe nzhüsie puotei vote, süze nu
motatuo. Ketsamia bu kekrotho bakelie hau
“Yha! Puoe mha kekra toupfü puo sie medzi
vote” ikecü lelie. Thie kelhoumia mha kekra
mha kemeyie puo mecie.
sibalie vi derei ketsamia mha kekra nguwate.
Ngukecü sikecü ki puoma rekuo. We leshüda nu Rüna nu hieko kivüki ki 12 keba nu thenumiapfü
bakemo mhasi kekra ketsamia kinu si morosuo teicie 80 zieketa mia 9 ba. Ukoe huoniehuo nou
bawe. Ketsamiae dzüshie kha sekeba mhie. Süu va pemvü si phi. Uko vor kengulie di thedze
kha kerükrie seba tse dzüu sourüle baya. Süu kepu, keyu yopuo rei chü, huoki galho lho cü
rünuota ro dzüu theluo taya.
ibaya. Süu miapuorei rhüpie uko tsü mo derei
Ketsamia thejae puoma re. Thiedzü uko thuo kepfhülieya. Uko miapfü puo a ki “
Esaunuomia puo phichüzha se mhathokemo thiedzü npfüe n va kenyhu di ‘puo va yo puo vi ba
chüwa. Derei puo puoe theja keviko pie puo molie’ iba yakezha sü nie rei miakrünuo chüte
siezeu tsüwaketa sikelie ki kra ruorüta zo. Puoe ho” isi. A mechü krü chülie morei a nuonuo krü
süu puoma re sekecü sikecü la. Ketsamia japie chüte, a kromia miatsanuo chü bate, derei hako
mia tsü di “Keviu chütuolie”, “Ukepenuopfü bu mhodzünu we nhicumia yo puo zo. A uko
japie n tsülie” morei mha kecüyo puo ngulie zo khrielieya mo, derei khunhie ukoe uko ba
rei “kenyi keviu chü di mha pie mia tsü mia zaya perieshü di hieko kipfhükhro methuo tatuo ro
zolie” ikeba ha puoma nyi se zo. Chakrücha ikecü le pie michie baya. Ketsako bu rheikechau
kenemiako ketsamia pie pfü, dzü pie u tsü idi uko chü di u bu nhicumia chü ba pecha phi üthienyü.
theja rüdie tuoya üya-ketho rei zo thenyüsie.
Ketsamia rüna kinyi zo.
6
U PUOTSA ABRAHAM
Abraham ha kepelemia pete puotsau (Rom 4:1),
süla we rei kepele nu bata ro puo yiemia mu puo
thejau ngukeliemia. Abraham-e puo nuo kenie
nyi, puo ro kediepfü geinu lhou mu kekreiu ro
kediekemopfü geinu lhou, süu ro
phrapiekezhüu geinu zo. Hagar ro kediepfü mu
puo nuou ro Ishmael, siro Sara ro kediekemopfü
mu puo nuou ro Isak. Thenu hanie pie
dietseidiekho kenie thashü – keweu mu kesau,
kijü mu teigei, Sinai, Jerusalem pekhro-u mu
Jerusalem peso-u icü ngulie. Niepuu Jisu
kepelemia ro Isak kitsate, süla Sara rei u
zuopfüte (Gala 4:21-26).
Rev. Ketsozeho Sale
nuosenuoyie tsütuo’ ishü. Süsie Abram-e süki
nu rüsuoba puo chüpie puo pengukeshü Jihova
tsü” (Kerie 12:7). Abraham phichüketa zenu puo
kie, puoe süu rei mvü mo. Süsü tuoi huomia ro
nhicu medzü phi ba di kielie mu huo ro tsaketa
ze kie, u kekie pfhekholie di tuokeshüe phicha
ketho-uwe.
Kiekeliemia: Niepuu Jisu peleketamia sü
kiekeliemiate, süla puo rüsuo mu puo zhapu
chüta morosuo. Kepenuopfü-e Kanan thapie
Abraham kiekeshü ki puoe rüsuoba puo chülie,
puo melou khapie rüsuoketuo chülie. Niepuue
kepelemia dze pukecü, “niekoe puo rüsuoki zo”
isi (I Kor 3:17). Haue Kepenuopfü dzie mhatho
mu Puo vie. “Nieko moe Ukepenuopfü kinu
ngukelie mu nie nou keba Kemesa Ruopfü
rüsuoki ücü nie si mo me? ...nieko ha nie thuo
nie vie mota zo” (I Kor 6:19). U khakeshü nu we
rüsuokiu chüliete. Rüsuoba morei rüsuoki ita ro
süu mha kemesatho pute; süla we mha
kemesatho puoketa lelie morosuo.
Abraham dze leshü khe! Abraham za kerieu
ro Abram, süu Ibri nu Avram, mu puocau ro
zayie puou isi, puo penuolie tse nunu
miapuonuo chüketuo zakie ngulie; süsie
kenuotsa Kepenuopfü thuo puo zau tho kedipie
Abraham iwa, mu süu ca ro krodi puou isi.
Hau mha kethekhrükecü puo mo, derei
Kepenuopfü mharhü kesoute. Kemethuo puo
Ijipt nunu shüphrakelie: Stefan-e puo se
nu n za tho se ba lho, puocau leshü rei vi.
tieki Abraham dze pucü hamhie: “...
Abraham
kekie: Kepenuopfü Jihovae U k e p e n u o p f ü t h i e d z ü A b r a h a m k i
Abraham ki “N kepenuo rüna, n seyiemiako mu phrapiekezhü chü tseishüketuo teiu penuo
n puou ki khawa di a kijü puo thapie n vortazhü tse, u themiako Ijipt nu kra mu kruo
kieketuou nu voliecie. A n chüpie seyie kezha phi sierta. Josef si kemo kedi kekrei puo Ijipt
puo chüshütuo, mu a japie n tsütuo, tsiu n za mho di sierta kemochie. Puo u yieko gei kethedo
chü pezhashütuo, sidi n bu mia la theja puo di u puonuoko pese phita....” (Mhake 7:17-19).
chütuo. Ae japie ja n ketsümia tsütuo mu n Süki Ukepenuopfüe Mosa ki pu di, “A a
kerüsemia rüsetuo; mu n geinu kijü nu kikru themiako Ijipt nu kemezhie keba ngu, mu uko
pete bu theja ngutuo” ishü. (Kerie 12:1-3). Kekie meheimelokecü pfhe si bate, süla a uko
hau zha mu u ngo se, derei hau puo la rübei shüphrashüketuo la vorwe. Tsie vorlie, a n
mote, mia pete la zo, kekreilamonyü thejau puo ketsepie Ijipt nu shütuo” sita (Mhake 7:34).
geinu keyie mia pete gei voketuo la. Mhanuü Ijipt-e phrapiekezhü kijü Kanan-u mo, süla
puoe tuo parlie mota üro no kimhie ba dopuo lhou ketheguo phishü rei, süu nu lhou zo
thenyüsie ga?
balie kenjü. Mia Josef si mota mu uko peseta,
süla Kepenuopfüe vor uko shüphralie.
Abraham-e puo kekieu pfhekhokelie: Khristamiako ha Abraham yiemiate, sirei
Abraham-e puo kelhouzha cie 75 keta ki Haran süsüpfü lhou ketheguo zo balie kenjü, mia
nunu tuoshü. Puo puo ro Haran nunu siate Khrista sikemo la tsie rei kepelemiako
(Kerie 11:32), süla Abraham-e puo kimia Sara pechüpenyü phi ba zo. Haha leshü ro
mu puo siezeu nuo Lot siro puo kituoko zelie di kepelemiako ze phrapiekezhü Teigei vo
tuo Kanan nu volie, “Sitse Jihovae Abram lhoutaketuo penuo phi baketa lelie viwe. Süla
pengushü di puo üse, ‘A kijü hau khapie n Abraham nuonuoko pfheüla batacie.
7
THENUKO COLUMN
SIETSENU KETUOU
Khunhie u nuonuo nanyü dze (Theology) phrü
pedzekeba puo, puo chuti tei tseita di puo
leshüki (college) nu la voketuo dojülie. Kehou
nu liethomiako vo puo ze kecha chüshü. Hateiu
nu u krünuo puo puo nounyü se u nuou
tarhoshü. Thie nko Khristamia chülieta üdi
thiedzü u krünuo nacünanyü kechü ki zhoko
khawazhie. Ketholeshü dieko rei pu kemedza
miemie tazhie. Nieko thie nanyü dze
phrükelieko mu phrü pedze kebako thiedzü u
krünuoko nanyü kechü ki terhuo puo pele mu
thezho kevi medzi kevorko khawa suolie.
Thiedzü ‘Kenyü’ icü hau meyie se di medzi pecü
se vor. Siro ‘Kephouma’ hau rei miapuoe
phoumawata ro mhakere puogei vortayakecü la
hako nu u kiri se di lhou vor. Ketholeshü nu
David rei kephouma chükewa la puo
nuosenuoyie gei mhakere vor. Thie teiu nu
mehokeshü ki khristamia ta üdi die hako kese
nu kedzüluo se baketa la mhale menuoshü
morosuolie isi. Süsie khunhie thenumia kehou
nu u krünuopfüpuo kelhouzhapu chü. Puo
therie nu Johan 1:1&2 phrüshü di pukecü “we
thiedzü Kepenuopfü dieko phrü mu si vor mo,
derei we puo kekhrie la hako phrü di u la kesa
sei baya we. Sietsienu ketuou Puou dze hako la
u neithor zo”. A puo a zuo ro nanyü chü mu zha
chü di vor mu u tarhokecü “mhachü shürhei se
morosuo, cürü, meda suo, dieze nu tuo
morosuo, u pelhoukeshüu preilie morosuo”
isi.”
Kelazeno Krose
mhieliecie” ishü. Ibriko 13:8 nu “Jisu Khrista
zowe ndu rei thie rei kemhie ba zo, mu
kechachie situo zotuo.” Sietsenu ketuou thie rei
tuozo mu kechachie tuo zotuo. Puoe u bu puo
die khakeshüko, puo zhoko medzi di lhou nuya.
N zhüsie 2013, teicie-u nu ABTK mhathochie
puo khunhie pederüchü Thenumia kehou
peteko nu balie. Mu die cayie puo liro ‘Kelhou
zho keviko meho lakeshü’ idi thiedzü u krü u
pfutsanuoko thezho kevi sekevor kepu menuo
sekecü chülie. Hako nunu sikelie thiedzümiako
teiu nu liro phichümiako thehou theba nu morei
kitiekinu miphu ki nunu thezho keviko pupie u
nuonuoko petha mu lhoukeshü geinu nhicu
khriesamiakoe süko meho di zhorüli keviko dietho, miatho, shürhei, kedzünga, etc kecüko
se lhoukevor silie. Uko Jisu Khrista sü simo
zorei terhuomiapuo tuokecü pele di süu prei di
lhou vor. Thiedzü sietsenu ketuo Kepenuopfü
süu thie rei tuo zo mu we puo prei, rhu di dieze
nu tuokelie sie khunie morei khunhie vo
kechachie puo ze batatuo, isi.
Thie nko Khristamia üdi kedzüluo di
miakrünuo puo thau nu thakie kevi chü lhou mu
u nuonuoko tarholie mo bate me? Thie mia rei si
zhüzo idi khriekesamiako kedzüluo di u ca u
krie, u dojü nu mia chakha chü mu mia bu u tha
u mele bate me? ‘No ü khriesa zoluo üdi
miapuorei bu n meleketa chü hieü, kepeleko
mhodzünu no n die nu rei n zho n rüliko nu rei,
siro kekhrie mu kepele nu mesa di lhoukecü nu
Hakemhie di nko thie khristamia kikru nunu rei thakie puo chü uko kielie’ idi Paul-e Timothi
penuokelieko nacünanyü chü morei u tarhoshü.
krünuoko ki sikelie, thiedzü u pfutsanuoko teiu
nu (Jisu Khrista dze simo rei) terhuo puo Sietsenu ketuou thie rei nko zetuo zokecü la
tuoükecü pele di lhou dietho pecü di u nanyü se thiedzü u krü u pfutsanuoko terhuopuo tuoü di
kemetei se vorkecü silieya. Derei thie teiu nu kephouma mhathoko preithor mu kenyü icüko
kita ga? U kelhou zhapu chü ro Khristamia medzi pecü kevortuoi nko thiewe terhuopuo
kikru nunu a penuolie, A puo A zuo Khristamia icü-u sü Kepenuopfü üdi sitou, peletou mu
kecü la, ithaya rei lhou la kephi nu we Ketholeshü u dzienu baketa la süu phrü di
Khristamia kelhou lhoulie mo. Paul-e pukecü thakie kelhou lhou pie u meho kebako
“A Khrista dorie lieyakezha mhie nieko rei a kieshütuo khe. Niepuu bu japie peteko tsücie.
8
KESIEPHIKECÜ : PEKRUU TERHÜJA
Pekruu Terhüjae Gokie mu Neilezieu unie
nuo. 1920 cie puo penuolie.1940 ki Khristan
chülie. Puoe 1941-42 ki vo Bible School,
Jorhat nu Niepuu die phrü. La vor di va do puo
Angami Association nu Evangelist chü. 194353 ki Mission Shool, Khonoma nu kepetha
chü. 1944 cie Dzüvino unie kereilie. Puoe
Vernacular Bible School, Kohima nu kepetha
chü. Puo kehou, Baptist Church Khonoma,
puo kepetse pie puo bu vo Mission School,
Medziphe nu kepetha chü. Va do puo
Nagarjan Baptist Church nu Asst. Pastor chü.
Western Angami nu Travelling Pastor chü.
Puo teicie kekra Medziphe village nu pastor
chü vor (1967-69, 1971-80). Puoe 1981-90 ki
Chakhro Baptist Sub-Council nu Travelling
Pastor chü ba di rüleite. Puoe ABCC
committee kekreikreikecü nu rei thepie pfü
vor.
Pekruue Khristan chü kerieko mhakere ze
kesekevorko se mu kepelemiako keze u nei phi
kevorko rei ngu. Puo ketsokeshü ze di
kelakeshüko thushüzhie. Hako geinu we mha
kesa kekra silieketuo le we.
AMD : No tsie teicie 94 takecü silie. Derei tsie
rei n mhi vi di leshü phrülie mu terhei rei
chüliekeba ha Niepuu theja kezha puote. Siro
noe n nhicu nu n kikru mhodzü Khristan
chüketa si. N nhicu dze huoyo pushücie.
Pekruu: Puokrü puonuo, sieze dzürie mu
thinuo donu kebvükebie, kekhokerho, keze
sieze dzürie chülho üdi kemelie. Rüna mechüu
gei thekrothenyi, nacünanyü kropuo nu
khristanmiako bu medzituoü siro u ze rüna
chülho üdi u bu ca sielhou icü chü. Rüümia bu
u tsütha pesekecü kha süla zhadoudo kezie
rüverüvü chü u tsütha pese ivor.
AMD: Noe tsali khu phrü sei, siro tsali pie mia
rei pethaya. No supuo kinu tsali khu silie ga?
Pekruu: Jorhat Bible School nu kephrüki
kepethau Marak ki nu tonic solfa silie.
Khwünora Mission school nu kepetha
chükeba ki Theyiechüthie Sakhrie chuti do
puo vor hieko ze ba mu puo leshüki nu rei mu
kehou nu khriesarüüko la staff notation pie
pethashü, sü nunu puorhi puodo huoyo silie di
a thuo dojülie.
AMD: N kelhou dze mehokeshü no Niepuu
lietho nu mha kekra chüwate; Kepetha,
Pastor, khriesarüü krüta mu Travelling
Pastor. Mhatho süko nu u kenei mu puo kere
kro puo kezashücie.
Pekruu: Niepuu lietho kechü nu mha huoyo
chülie rei Puo la nu chükelie zo. Dieliekeviu
kepu menuoshü ro huomia Jisu u kelalieketa
sitoulie di Jisu bu u kelhou nu Niepu
chütatuoü phrashü mu zhapu chükeshü
sikeshü ki u neithor ya we. Mia kropuo
mhapuorei pepilie mo di la kitiekinu votaya,
süko dze le u noukemezhie bataya derei la vo
mia puopuo ze kese di zhapu chü lalie retaya.
AMD: N kinumia Dzüvino tuo moketa rünou
kemo puo. N nie teicie kitsuo keze lhou ga? No
puo gei kedipuo n keneitho ga?
Pekruu: A nyie mhapfhe si pevimote derei a
mhi bu we mhangu moketa chühie üthienyü
idi cha baya we mu Kepenuopfüe a
khruohishü mu puo kekuo pie a kekuo
chükeshü la tsierei leshü phrülie mu keprü
rhitho rei chülie ba zo. A nhicu teiu nu a zuo
kethokemopfü puo a theke di thenou kerüü jü
phi di lhou. A nhicu tse nu Khristanmia ngu a
nei sierte di 1940 cie Khristanmia chüte mu Pekruu: A kinumia hienie teicie 68 (1944 –
2012) keze kekhruohi di lhoulie. Puo a la
süla kinu balie suo di lhousier.
mhacha pete nu vizo (chükhowakhrie) mu
süla
a puo ngu a nei vor.
AMD: Khristan chü kerieko mhakere kikecü
kro puo ze keseshiü kezashütuo mo?
9
AMD: N kelhou nu ze kesekecü n keneitho
puo mu rünoukemo tho puo se kezashütuo Kepenuopfü bu japie peteko tsükelie
chüliecie.
mo?
Pekruu: Khwünora nu Apfu a keliekecü la
kho ru puo a ki, ‘A khristanmia chütatuoü di a
pepiliete, derei n ki puwakemo ki mia bu
sinyümo di n kelieshü we, a rei n ze khristan
chütatuo ho’ isi. Puo die sishü di a neithor cü
pfü la kra kechaphita. A kelhou nu a keneitho
sü hanhie rei zo.
Pekruu Terhüja nuo-u Rev. Zhabu
Terhüja bu puo pfu dze thushü nu
keshü ki puo hako khashü.
Apfu khriesarüümia gei puo kemerü nyi se.
Hü, chükethepfukecü mu shüta di
khriesarüümia bu u kethe mo di zhapukechü
hau leya. Thakie puo: a teicie 20 mesekeba ki
Siro a kelhou nu a dzükezei mu rünoukemo hieko kro nu mia 5 mese keda pie hieko bu
diepukecü dojü. Kerüütho rhi nu kimhie di u
tho sü a kinumia a ze kekhoketa nhie zo.
diepu kese tuoshikecü mu pulpit nu
AMD: Kepelemia kerieko donu chüketa diepukecü hako nu hieko khruohi di hieko chü
morei keputuoyakezha keyukeny dze puo kethepfu puohie chü. Khriesarümia kekra puo
geinu u chü kethepfukelie ngulie meciekecü
kezashücie.
pele.
Pekruu: Niepuu zhanhie kehou voro Pastor
Vicha-e voketa Niepuu zhanhie kepukeshüko Tsiedomia rhi nu leshü sikecümia mo. Derei
ketsotaya. Khuduü Eloi, Eloi, lamasabakthani krüta chükecü nu rei puo kele nyi. Kechü puo
icüu ketso di, ‘Voketa Niepuu zha duü Jisue chü sei bata mo di tsiekenuo mharhü kesa
krus geinu puo ramia diepuo pukeshüu siba kropuo separ puo krotho-u petatakecü chüya.
mo?’ ishü. Ru Neiyiekho-e sie ‘Eloi, Eloi,
Methusalani’ ishü. Dieu mu puoca sikebako Kishükinyi we jü. Puotei huo kaza sa mo di
lietho chüya. Derei Kepenuopfü la nu ‘kitie shi’
bu nyüse wa.
ikecü le puo kemha chükecü jü. Apfu rei apfü
AMD: No thie khriesamia puo chü la ro rei kemhie; mha kejü la üdi mia kinyi
mehoukecü rei jü, mu jüta üdi thenou meca
kedipuo chütuo ga?
baketa rei lelie mo. “Kepenuopfü thuo zotuo”
Pekruu: A thie khriesamia puo chü ba üro, ükecüu zo.
missionary chü foreign nu votuo.
Kikru kecha se pecü se zotuo, mu kikru kecha
AMD: No ABCC gei n kemerü kedipuo ba ga? teiu nu Bible kephrü rei se mia tsüya mo. Puo
No kedipuo se u kehouko tarhoshü nyü ba ga? zha ükecü nu tsieketso zo rei theva Bible
kephrüu puothuo se seiya zo. Puo kecha nu
Pekruu: ABCC-e mhajü di melelie re phi di rüna krütako mu kehou nu krütako rükra
kepekro sier. Thie ABCC mhakezha phi motaya mo.
chülieketa la Kepenuopfü tshe baya we. NBCC
Missionary 10,000 ketsepie zhapu chütuoü
phrapie kezhüu nu ABCC bu Missionary
kekratho chükelie merü we. ABCC mhatho
kezha chükelieko ngu u nei se, kemiako “Jihova khrü keprei-e mhasi bode zo, sirei
kemelha ta mo di mhakezha chü saketuo mhale kemomiae mhasidie tsiu kepetha die
rütseya” Mhasidie 1:7
rhülie morosuo we.
10
Pekruu Terhüja teicie 94 te. Puoe u ABCC khro nu lietho chükevorko donu phichütho puo chü
bate. Puoe tsie rei puo kele mecie ba zo mu puo mhi vi di leshü phrülie ba zo. AMD la puo ze
kesetuoü kevo nhie puoe mekho kenie chü pie goupie zha mu ABCC 125 Years Souvenir phrü
ba.
LAHE, MYANMAR LA KEKHRUOHI:
View of Lahe Town
Tsie Lahe nu Agape Mission
Hostel sedekelie teicie kenie
tazhüte. Mu tsie Hostel thechüu
Lahe Mission Committee kijü nu
ba mu teicie se uko bu baliekevi
kepfhesilie di mhachü ba. Hau la
2016 ki u ABCC thuo u kijü
khrükelie nu Hostel seta
morosuote. Tsie uko Lahe nu kijü
pura dia (4) khrüpie zhüte mu
hasie Mission Leshüki chüketuo
mharhü nu ba.
Kepukeshü hau thecie 2015 ki
bahurei ki chüketuo la sei morei mhanya huo
khrülie morosuote. Süla Ciethie Development
Budget nu Rs. 10,00,000/- (Ten Lacs
only) rhiekeshüu kepelemiako bu
kekhruohishü nu rükhroshüya. Nie vo Lahie
thechü ngushü ro nie nou mezhie zo mecie.
Themiako kepele tha nu, leshü mhasi tha nu,
mu kishü kinyi tha nu rei tsopfhü phi zo.
Kepenuopfü nie bu Burma Nagamia la
mhachü nyü baro kecha nurei mu khakeshü
nurei kekhoya shücie.
Nagamia Christianity dze phrüshü ro
Burmamia mu Chinamia rükralieya.
Kekreilamonyü Americamia Missionaryko
Burma mu China nu vo Dieliekevi zhapu
chüketuo mharhü sevor di puo kere nyiketa la
Nagamia kijü nu lerketa ngulie. Hau la
phichümia, u krütako thie Burmamia mu
Chinamia ki dieliekevi zhapu chükecü uko
(Nagamia) mese zo ikecü rei rünyüya. Kecha
chü mu leshü khe!
11
se
cen etha
i
L
k
bu
agi ettri tsü
N
o
t
vi
Ch
. Sa uel
Rev ie Sam
p
kha
ABCC Council Kenie-u Cadi zha 30, 2014 nhie Baptist High Auditorium nunu kehoukelie
MAHARASHTRA VILLAGE MINISTRIES (MVM) LA
LIETHO KIEKESHÜ
Hakinu MVM lietho la miapuo kieshüzhie. Lietho mhatho la
thepfumia ro viketuo se kezashüya. Nie Niepuu la tuoshünyüya
ro vor Missions Department, ABCC ze kepfhesilie nuya. Lietho
hau la kesiephi (Interview) chütuo.
12
ABCC Pastorko Pederüchü June 11-12, 2014 teiki bakelie
ABCC Executive Kenieu Cadi 24-25, 2014 ki Shalom Bible Seminary nunu kehoulie
13
CHACIE! CHACIE! CHACIE!
YOUNG FATHERS’ BRIGADE
- Brigade Chaplain
Teisozha : Thenyie (October) 2-5, 2014
“A themiako a za se kiekelieko u thuo u chü di a ki u mezhiemelo, a zie pfhülie, mu u kerüzhü
chako nunurürilie ro, ateigei nu rünyülie di ko kephouma vashü mu uko kijüu chü
keshürhoshütuowe” (Seyiedze Kenieu 7:14)
·
Pesoshüketuo Kehou: Seithekiema ‘ A’ Baptist Church
·
Diekepuko: Dr. V. Atsi Dolie, Pastor Zakiezokho Nisa, Rev. Dr. Tseibou Rutsa, Mrs
Ruokuoleü Guozi, Dr. Neisietsolie Savino, Mr K. Kezha Dzüvichü, Mr Pheluopfelie
Kesiezie
·
Brigade Officials : Mr Daso Paphino, General Director bu taze di mia 53 keze Brigade hau
mezavotuo.
·
Brigade Company: ABCC Council 6 nunu Company 6 vor di keze Niepuu zhapu chütuo.
·
Pesoshüketuo Kicha : Chakhro Baptist Chiurch Council Thepfuko Krotho
·
Kesekeshü : Angami Baptist Church Council Thepfuko Krotho
Brigade Officers
14
LT. DIEVIZO SEMOU KELHOU
Ex-Pastor Dievizo Semou 30 may, 2014 nhie
Niepuu kinu rüleite. Nie Kehoupuorei
kepelemia kekhrie kekhoyakecü se puo khrie
mu nousuo kezakeshü pete pezie mu Niepuu
bu japie nie pete tsücie. Hakinu puo lietho dze
huo se kezashüya.
th
Vilanyü Usou
Pastor, Nerhema B/C
theke sesier keshüko mia 7 ko donu Lt.
Dievizo kerietho – u nu tuo di ngulie.
Lt. Dievizo Semou
kelhou ha leshüda
kevi puo. Theja
kelhou puo mu
Dzülupfükelie teicie : September 1938 mu kecha kelhou puo.
Neisierü dzie nunu Dzülupfülie.
Niepuu teicie
phrüpie puo
Lietho Kechü
ketsüko se menuo
1. Pastor
: 1970 – 1980
di Niepuu lie
1990 – 1992
chüshüte. Puo
1998 – 1999 (14 years)
kinumia Enoli
2. Asst. Pastor : 1981 – 1989 (9 years)
Tsolhouü Semou
(14+9=23yrs in
pucü, “Puo Jisu ze kerüchü sei zo ba di Puo
Pastoral Ministry)
(Jisu) ki vote” idi pu. Puo kelhou la Niepuu
3. Dikon
: Dikon Kechü Kerie mia
peziewe!
13-u nu tuo.
4. BKK Chairman: 1939
Puo uki puyakezha die huo mu
menguyakezha huo:
Dieliekevi Zhapu:
- ‘A nuo no kemezhie tie derei n nou
Lt. Dievizo Semou ha dieliekevi zhapukechü
thachütahie, A n la cha ba ho!’ iya. Kepele
nu puo mhitsie kenyimiapuo. Puo mhitsie süu
nu u ukrükechümia die.
la ketsakechie chütazo rei prosar chü zotha
Niepuu ki vote. Bahurei Viphoma rüna nu - ‘Liethomia sü cahou pie u boliete. We chü
Pastor Dievizo Semou, Pastor Zaputuo Üsou,
ba rei chü mota rei u cahou cieta ro
mu Pastor Zhao Mere kethehie se di dieliekevi
Niepuu za kengawate. Mha pete kirei
pie uko tsüshü üya. Viphomiako bu uko
Niepuu za kengaketau mesikuo.’
mengu di uko Geizo rei zo pietuoya üsi. Kide
Liethomia u kirilie morokesuo die.
rei theja kezha shi!
- ‘Menuotuolie ro lietho la u pfhü vorya
Lt. Dievizo Semou ha vo Rüsoma kehou
lietho hau u thuo pfhükecü vie mo.’
thekecü rei ngulie. Rüsoma rüna nu mia 6
Khrista pelelie di kepelemia chülieta derei
Liethomia Kelhou
miapuorei uko thekekeshü jüketa la Rev. - Puo mengu kecha ca kemeyietho-u,
Supple Chaha ketsaue Lt. Dievizo ketsepie
‘Niepuu no a Kehou chü kesalashüi’ iya.
Rüsora shü di puo bu thekhrü se (November,
Puo chakecü metsei kepekrü di chaya.
December, January) 1983 uko theke mu
Kepelemia puo kecha.
Pesocha Baptist Khriesarüü Krotho bu puo
kaza Rs 10 pie puo tsü üsi. Rüsoma Baptist Niepuu thuo khashü mu Niepuu thuo zeliete.
Church Platinum Jubilee Souvenir nu kehou Niepuu bu zayie chüliecie.
15
MISSION COLUMN
Saphrül Pucho,
Director, Missions
Jisu Khrista zanu kenei se kepelemia peteko kelushüyawe. Kepenuopfü theja mu kepelemiako
kecha la mhatho huoyo rei chüvorlie zhie. Hakinu Missions Department mhatho luki haki dze
kropuo se kezashüya.
Indonesia nu lietho nie kedikeshü: N zhüsie Pelesieno Iralu mu Diezerovino Khate nie
bu Indonesia voketuo la ketseshü derei u nie Visa ngulie reketa la Diezerovino Khate bu
TAICS, Agartala (Tripura) nu vote mu Pelesieno Iralu bu Himalayan Inland Mission
School, Uttarakhashi nu votatuo. Tripura Baptist Christian Union General Secretary pucü
tsie Tripura nu Pastor miapuoe Kehouki keriepengou (15) meho baya idi pu. Pastorko dzülou
khakeshü, Kishükiya, Niepuu He, hakemhieko nu tawhi di Niepuu Die pie tsüphrüko theke
kemenuoliekemo pu. Süla Liethomia pese se morosuo keba sishü. Diezerovino Khate bu lietho
kepese hau nu B.Th. kephrüko pethatuo.
Tsieki nu Missionary Lietho nu rüli ketako:
1. Nouneseü Kuotsu: Nouneseü Kuotsu teicie se (3) vo Himalayan Inland Mission School,
Uttarakhashi nu kepetha lietho chülie di u ra vorte. Tsie puo kiya chülie di puo kikru ze
Niepuu zhapu chüba. Kecha nu u kikru va rükra bacie.
2. Rokosato Kehie: Rokosato Kehie puo kevitho se teicie thenie (7) kipuo Missionary lietho
(Nkio B mu HBES, Sikkim) chüshü di March 2014 hatsatie vorte. Niepuu bu japie puo
mhatho kevi chükeshüko mho shülie üthenyü. Kecha nu puo va rükra ba cie.
3. Vikepu Tepa mu Ethel: Vikepu mu puo kikru rei teicie dia (4) kipuo vo New Tehri nu
lietho chüvor di June 2014 nu tsieki missionary lietho nu rüli te. Puo leshü phrü laketuo
rhüzhie. Kecha nu puo la mu puo kikru va rükra cie.
4. Mhaphüvi Naleo mu thejavino: Mhaphüvi Naleo mu puo kikru rei teicie se (3) vo
Himalayan Inland Mission School, Uttarakhashi nu lietho chü vor di June 2014 nu tsieki
rüli te. Puo mu ukikru Non-Localko la Dimapur nu mhatho chüketuo rhüzhie.
5. Kevigwelie Vüprü mu Aleno: Kevigwelie mu kikru June 2008 kinu sede di vo Thailand
nu lietho chü vor di 2011 ki Manja, Assam nu vor Hutton Bible Institute nu lietho chü lalie.
Puotei khrukhre kemo puo ze keseketa (Karbi mu Rengma Assam kebou keta la) nu u nie
bu March 2014 ki hatsatie vorte. Kecha nu uko va rükra bacie.
U missionaryko tsieki puoca kekreikreikecü nu hatsatie vorte, derei Niepuu medo ro khunhie
puo mhara puo vo la lievi we. Uko u kevitho se mhachü shü di u ABCC bu theja ngukelieko la
uko peziethor mu Kepenuopfü thezieya. Kepenuopfü za bu zayie chüliecie. Kecha nu u
missionary rüli ketako mu chazou ketuoko la cha bacie.
“Kesimia kepetha die-e kerhei dzüluo puo zo,
süu kesia ciephrie nunu tapralieketuo-u zo” Mhasidie 13:14
16
MISSIONARYKO REPORT
Neilavotuo Mere
Assoc Director
Jisu khrista nu kelakelie kenei se kepelemia pete kelushüya. Nieko Kepenuopfü Kedi lietho le
pezha di nie kevitho-u se Mission Dept khruohi di mhachü zo vor kezhü la niepuu tshe mu nie
peziethorwe. Hakinu Missionaryko mhatho dze huo se keza la shüzhie.
Gorakhpur : Khobou
Niepuu-e kide rei vishi ! Kepelemia kecha la thepfu mu u nei di teicie 2014 nu Niepuu lie chüvor
zhiewe. Jisue pukecü, “ Nieko a samo di mhapuorei chüliekenjü” ( Johan 15 : 5 ) isi.
Ketholeshü die hau hie kikru la meyie se mu hie rüchü situoya we. Haki nu mhatho dzeko
kedzü nu kezashüzhie.
1.
Kedojü khapie krüta chülie kesümia kropuo tsülie. ( Leadership Training )
2. Kikru kemere mhatho chülieya.
3. North East Fellowship ( student ) ko ze di puocha kekreikreikecüko nu zhapu chülieya.
4
Gorakhpur nu ‘ Koinonia Sporting Club’ idi sedeliete. Football coaching khashü chakhrie
coaching for life idi Ketholeshü pemvü di kepele ca pie pethaketuo dojüzhie.
5
Juvenile Prison – kediekinu vo di pfhe keterhü mu tsali kedojü khashülieya mu zhapu
chülieya.
6
March 8, 2014. International Women’s Day nhie Mrs Akhoü bu “ Thie Thenumiapfü
chüshü kezhü “ cayieu sedi zhapu chülie.
7
Shalom Bible Seminary nunu M. Div chükeba uko mia pengou khor di Asian
Sahyogisanstha Indian ( ASSI ) khronu intership chülie.
Kecha nounyü kropuo:
1
Ciethie nu sede di ASSI-e Akhoü kedapie Women Coordinator chüliete. Ministry hau la
rei cha bacie.
2
Home Church ministry la...
3
Sports ministry la...
4
North East Fellowship leshükephrünuoko la....
5
A kikru la rei cha bazolie.
CAMBODIA : RELILEL MU NEISENO
Jisu khrista zanu kepelemiako pete kelushüya. Hakinu Niepuu lietho chükelie kropuo se keza
la shüzhie. Cambodiamia teicie kesa April khrü baya. Hateiki leshüki pete rei chuti taya,
Niepuu zhapu chüliekevi puotei kevipuo ngulie di Palm Sunday mu Good Friday teiki Bible
Study khapie khriesarüümia kropuo tsülie. Good Friday nhie kehou sie Jisu khrista miarhi
petapie pekieshü mu themia kekra u neiliewe. Mother’s day nhie chazou nu u zuonuo kropuo
kieze vor di leshüki nunu kehouchie puo chülie di kehou u nei selie. Cambodia nu u krünuo
ketoukemo nuonuo baphi, kekhokevaketa nu, u nuonuo zepie miatsükewa, u nhicu nu u meho
moketa, khristamia chüketa la u khakewa isi.
17
Nhicumia u krü jü di lhou u medochü, tsiu kemezhie kemenga se cü kekra ba. Hako donu
Niepuu die se zhapu chü mu uko petha keshünu, themia kekra rüdeilie mu vise partazhie. Mha
hako la Niepuu tshe mu u nei bawe. Kepelemia kecha puoma re kethokecü nguwe. Niepuu
thejako pu kekralieketuo bamo. Zayie pete Kepenuopfü viewe. Nieko hie la chakeba la thepfu
mu hie nei di Niepuu zhapu chü tuowe. Kecha nu mha hako la sa chacie.
1 Zhapu chü rünako nu voketuo la.....
2 Kephrünuoko la.....
3 Kepethako la...
KHRIESARÜÜMIA KETSAMIA GEI CHÜSHÜKEZHÜU
N. Khoto Zetsuvi
Ketsamia kro puo la ‘ketsamia priesau’ (Old Age Pension) ha mhakezha puo. Miapfü puo
puo kho pfü di tsutazhü ru ketsamia priesau vorta kecü sikelie ki puo kho pfü la votaya.
Khunhie ketsamia kropuo la priesa pietuo
üdi Bayavü gei vo. Süteiki cheque theshü di
la vo Co-operative Bank nu pieya. Office nu
keba-u hieko mia 4 la cheque the kesashü.
Hieko keze di gari geinu town nu khorzhü.
Hieko donu ketsamia puo sa tuo. A puo
ketso di “ A puo, no cie kitsuota ga?” ishü.
Puoe pucü “ cie 86 nhie be” isi. A puo ki, “ Di
no, n nuonuo, n tsunuo huo n la pieliekevi
ba mo me?” ishü ru puoe sie “Balie, derei we
se u meza nyü be mu uko peleshü ro sevor
tso motata cü la” isi.
Khriesarüümia
haikecü puorei se kedietho vo u krü, u tsanuoko tsülie jüte le? ita zo. Süki hieko kezeketuo puo
rei puoe ketsamiapfü puo Bayavü ki rühoutuo di ngulie ru “haki mhakipuo nu ketsamia
priesau ngulieya üdi silie ru a zha 3 vorte derei ngulie motelie” ituo si. Khriesarüümia kirapuo
tuota ga?
Hanie sipie a nou kekrü se sie. Derei le lashü ro khriesarüümia pete rei ze zo zhüta mo.
Ketsakenyümia va rükrayakezha khriesarüümia miali mu krotho rei tuo zokecü lelie.
Khriesarüümia krotho kro puo ketsamia ze kepekroshüyakezha, uko ki ketsokeshüko rei
rükrashü. Nko u tsanuoko bu kemenga luotso zowa hie khe. Uko chülie jüketau we chü pie u
khruohilie vi. Mhakezha phi morei we se uko nou va pemvüliekevi kekra ba zo.
“Nie phichümia mhodzü nu sietha morosuo, mu ketsamia zieu rhu morosuo,
mu nie nie Kepenuopfü prei morosuo”
Levimiako 19:32
18
Vicavor Krose
Director, ABKK
YOUTH COLUMN
CHÜKEZHÜ KERIEU KIU GA?
(Priority)
No n kelhou nu mha chükezhü kerietho-u kiu
ga? Cü mu kriekecüu me? Thie themia kekra u
ca u krie mu u theguoko pie u kelhou nu mha
kerietho-u chükeba nguya. Cü mu kriekecü
mu u theguoko la u nounyüthor mu süko la u
tei pete khashüwa rei u khrakemo chü
tuokecü nyite. U ca u krie mu u theguoko la u
tei krathor derei Kepenuopfü mu kekreimia la
u tei jü. Miakrünuo kekra rei u nuonuo la u tei
jü, mianuonuo kekra rei u krü la u tei jü idi
lhou keba nyite.
pfhümo tha di u kelhou puo thela chüketa rei
nyi. Themia kekra ketheguokecüu bu rienyü
di sü pfhütuoya derei themia hako ketheguo
kethokecüu ngulieya mo.
Themia huo u tha puo pfhü riekelie leya mu sü
ze Kepenuopfü la lhou mu puolie chütuo ücü
letuoya, derei u tha pfhülie mu ngulie di
Kepenuopfü rükratuo motaya. U ca u krie me?
U theguo me? U tha morei kinyi me? Mathi
6:33 nu pucü “Sirei nieko puo kedikechü mu
Puo kemiatho pfhü perielie; silie liro mha
Themia kekra Kepenuopfü la tuoshü süko rei pie nieko tsü sashütuo” isi.
morokesuo nhie mereithor, kehou merei la u
tei khashü morokesuo nhie mereithor. Derei Kepenuopfü Kedi mu Puo kemiatho-u
party la mu chüwhuorawhuo teipuo vor ro u pfhükecü hau u kelhou nu chü morokesuo
tei chü kerüü pie sünu shü ibaya. Themia kerietho-u zo. We hau pie u vie chülie taro
kelhou nu u ca u krie, u theguo mu partyko la mha kekrei pete pie u tsü sashüketuo pu.
rübei u nounyü mu u noumvü ba taro sümia Ketholeshüe dietho tseizo mu mhakipuorei
tso mo morei chüshü motaya mo. No mha
kekrüthor bate.
kekreiko pie vorliecie, Kepenuopfü puo dieu
Themia huomia la ro kinyi-e u kelhou nu chü tseishü motalie lho zo. No tsie chü kebako
kerietho-u. Huomia la ro therhu-e u la k i r e i u k e l h o u k e t h e g u o k u o t a t u o .
kerietho-u. Themia hako mhanyilie di Kepenuopfü dzie nu kebau ketheguo tho,
Kepenuopfü la khashütuo mu mhanyikelie ze therhu tho mu thenou kerüü tho zo ho. N
mia khruohituo idi letuoya. Mhanyikelie ze kelhou nu mhapuo rei bu Kepenuopfü
khashütuoü di kinyi la merei zotuo di khashü mhodzü rieta hiecie.
CHURCH RELATIONS & MINISTERIAL TRAINING DEPARTMENT
Rev. Mekhale Yhoshü
ABCC Pastorko Pederüchü Bakelie:
June 11-12, 2014 teiki Pastorko Pederüchü ABCC Kecha Zie nunu pie balie. Kehou 79 nunu
Pastormia 113 mu Travelling Pastor 4 sa vorlie. Puotei haunu Rev.Kenilevi Khate,
Rev.Rachülie Vihienuo, Eno Ako Whiso mu puo kezeko, Rev. Rüdilhou Rio, Rev. Miazielie
Sakhrie, Rev. Ketsozeho Sale uko bu pethashü. Themia vor pevi sekelie la kethezie se
Kepenuopfü tsüya. Mhathochie nu puo rhi kekreikreikecü nu kekhruohikeshü pete, bahurei
Baptist College mu Shalom Bible Seminary nu u liethomiako bu keba kezhü chükelie la
peziewe. Liethomiako vor kepekro di Niepuu rüsuokelie tei hau nu theja nguliewe.
19
AMD LA KEKHRUOHI NGUKELIE
Theza/Kehou
Mima
Medokhono
Kruzenuo Lese
Thepfuvitso
Viyie Keyie
Vipfhetso
Lizonuo
Amount
300
500
100
105
120
100
Khuzama
Vimhazol
Solengonü Tsükrü
Kerinole Kin
Kehose Lüho
Hovipral Naleo
Ketholezo Kin
500
300
200
100
100
300
Tuophema
Neisalie Rio
Dziesetuo
Gelhou Kets
Kelhoucha Kense
500
200
100
150
IBC
Keneilhoulie Metha
Ketsodil
Krovo
Mezaneinu Neihu
Eyoseno Neikha
Medoto Neikha
Neizovunuo Yhor
Neisano
Vizosül
Khriesavituo Metha
Vilepral
Kuda Village
Vimerü Savino
Neituonuo Savino
Chasier Sakhrie
Mhasilano Terhüja
Nibu Nagi
Seyiekhrieno Nakhro
Savi Liegise
Bisevoü
Divikhoü Savino
Vilatuonuo Neikha
Ano Savino
20
250
300
500
100
100
100
200
200
500
100
1000
500
500
1000
200
1000
500
2000
500
500
400
500
Theza/Kehou
Viswema
Tebüle Chaya
Apule Naleo
Rev Atha Neikha
Tebül Neikha
Vizeho Kikhi
Thepfuho Kikhi
TBC Dimapur
Mhienuo
Theyiekhrieü Iralu
Kengam Kevichüsa
Neitsoviü Suokhrie
Kekhrielhousieno
Neilavoü Mepfhüo
Nochosale Hibo
Vitsohole
Kereilhouviü
Viletono Thakro
Videhole Sacü
Neikhotuonuo
Neizonuo
Vichülhounuo
Swedesüle
Keviyieü Mepfhüo
Thepfuneituo Rio
Vizovolie
Amount
300
100
100
300
300
1000
200
200
500
400
200
500
500
400
200
500
500
500
500
500
100
500
10000
200
ACLS B. Centre
Kevimedo
300
Supply Office Dmp
Athono Kath
200
UBC Kohima
Mano Peseyie
Atuolie Rio
Dr. Salie Iralu
Atuonuo Kense
Dr. John Sweyiesa
Lhouvituonuo Metha
Nophole Khatso
Rokongulie Iralu
Dr. Kevisa Savino
Lhouzo Casavi
Kevisiü
Krusieü Tsürho
800
100
500
1000
1000
500
500
500
1000
500
500
1000
Theza/Kehou
Medovino Phizo
Kerheno Haralu
Pukron Kikhi
Keviseno N. Iralu
Videhol Kikhi
Alieno Meyase
Midland
Azeibu
Thinoneisie
Eyosa Kuotsu
Razhüphe
Kehou
Sasü Pusa
Vizotuo Pienyü
Neissakholie Ziephrü
Zelhou
Rüsovi Rio
Khedi
Dziesevilie Kesiezie
Khonuo Belho
Ketholhoutuo
Keneizetuo
Vikuonuo Belho
Dziesekhrienuo
Thejasenuo Kesiezie
Lhouyielie Mepfhüo
Neivizo Phewhuo
Khrietuo Belho
Ketholeü Mepfhüo
Rheichatuo
MTBC C
Neizoü Krose
Pelevisie Chüsi
Zhavikholie Kehie
Avino Kehie
Rialie Sirie
Thenuko Kehou
Neimeseno Chüsi
New CMD
Phimo
Thepfuneizo
Ngusazo
Amount
200
1000
500
1000
500
500
100
200
200
1000
350
200
300
200
200
500
200
200
200
100
100
200
20000
1000
1000
1000
500
100
100
100
100
200
1000
200
150
200
100
Theza/Kehou
Amount
Vaphi
Kehou
Mission Board
500
2000
1000
Kidima
Visaneil Ltu
Tepuwhekho
Rev. Keholeshü Tepa
CEM
Vikronyü
Thenuko Kehou
Alenu Sachü
Tosonu
Vingozo
Mission Dept
Saho
200
200
500
500
500
1000
200
200
100
2000
100
Chiecha Basa
Khriesaneisa
Lhoutuo
Thepfürüü
Neisalhoulie
Kereisieü
Duolhouü
Vikerhenuo
300
200
100
200
200
150
200
Theza/Kehou
Amount
Koinonia
Boulie Rüvio
Neitsonuo
Zaneinuo
Kevizonu
200
100
100
200
Peducha
Vikedosie
Yiekhuilü
Dzüviho
Metsilie
Kedovitha
Ketholehuno
Zhabu Mor
Ketouvikho
Pecüvilie
Pfulhoucha
500
100
500
100
300
200
200
150
200
200
Jotsoma
Kekhriesetuo Peseyie
500
Piphe A
Visevono Chatsu
200
CRC Piphe A
Chabu Kuotsu
200
Central
Neiselie Kengs
Kethosezo Yongo
Zasivor Rio
500
500
500
Chedema
Lhousimo
Vilelhoulie
Vilabeinuo
100
500
200
Khanakhurü
Nutei Rüpreo
100
Chiephobozou
Visetuoü Chadi
Lhoukieü
500
500
Sechü Zubza
Kekhrieneiü
Dochanyü
T. Jalie Kielienyü
Kiebeinuo Yalietsu
Kehou
Vino Krose
BKK
CMD Village
Neingusatuo
Kevihieu Thepa
Alezo Angami
L. Neilie Hama
100
300
200
50
2000
200
1000
300
200
500
500
Jakhama
Rev. Dr. Mechiehol Savi 500
Puneisa Sophie
500
Mhashezole Khatso
200
Jakha Town
Keneidele Tase
Adile Richa
Yachulo Kath
Thenuko Kehou
300
500
500
1000
Theza/Kehou
Amount
Kigwema
Khiechüsa Kere
Pfüra Bio
Zhatonyü Kiso
Chanu Sale
Ado Phira
Zakiezo Kere
Kuonyü Kere
Mhasikho-o Yhoshü
Alhe Yhokha
Neisabeinuo
500
200
100
50
50
100
100
200
500
100
Mezoma
V.Jalie Krose
Kelhouhelie
Yakhrienuo
Rokuosatuo
200
50
100
100
Sakhabama
Biseno
Lhousanyü
Khrieketou
150
100
100
Toulazouma
Niepuvinuo
Teyiekro Tase
500
200
Khonoma
Sahielie
Lhulieu Meyase
Hulie Mor
Kevikielie Pier
Ngutuono
Lhuvinyü Meyase
Khrienei
BKK
200
300
200
300
100
500
500
1000
Lirie
Kevidepi Kintso
Rokovisieno
Thepfuko Kehou
Kenileho Neikha
Siechalie Yhoshü
Evüdi
Kevilepe
100
100
1000
100
200
500
500
21
Theza/Kehou
Amount
Phesama
Merheivi Kar
Khrieno Seleyi
Thino Chuse
BKK
Vichüü
Vilepi Seleyi
200
100
200
1000
100
100
Meriema
Vikhotuo
Neisakholie
50
200
Zhadima
Keteio
Neitoulhou
150
100
Tenyiphe Village
Helie Kruse
TsieseBasa
Thepfulhoutsü
Neitho-o
Sovima
Kehou
500
200
50
5000
Tsiesema
Vivoü Yhor
Teisovilie
100
200
BMC
Er. Seyiekhrielie Suohu
Viya Sekhose
Sovima F. Khel
Lezo
Videzo
250
500
100
100
Theza/Kehou
Calvary
Seyielhouvi Nagi
Achüno Peseyie
Nitu Rino
Kezo Town
Kehou
Ciekhüveyi
Kevilenu
Pfuchama
Khrielevono
Khriesamhalie
Methalhoulie
Khriezobeilie
Dzüleke
Kehou
Asa Meyase
Dihoma
Seyiekietuo
Amount
500
500
200
500
100
100
100
100
100
100
500
200
Kekhrieseno Viyie
Neikerüsie
B/A Medziphe
Mianichülie
200
200
1000
Christian Union Church
Kipfüzha
Achüno Zhotso
500
Zakievilie Yhoshü
300
Zakiesoü Zhasa
1000
Pr. Lalhou Beio
500
Tsiemekhuma
Sakralie Pastor
Kehou
200
500
New Socüno
Keduolhoulie
Heni
100
100
Vidima
Akhobu Nagi
150
80
20
40
100
Peraciezie
Pudusül Sothu
Neizieo Tsürho
Prühieo Suokhrie
400
300
500
Nerhema
Pfusanyü
Khrieletuo
100
100
Kiruphema
Neihu-u
100
Chiechama
Khrieneiu Mere
200
300
100
500
1000
100
CBC Phezou Jotsoma
Tanino Nagi
500
“Mha se ketou kemoe Jihova mhodzü nu kerütse zo derei
mha se ketoukecü rüsuokhou-u puo neiya” Mhasidie 11:1
22
Amount
100
Azailong
Haisuilung
Ramhalak
Kuzietei
Kairimlak
MHBC
Shanu Khruomo
Visetuoü Zumvü
Neilekhoü Sirie
Rokohol Kechü
Megokieno Lüho
Theza/Kehou
Rev. Rachülie Vihienuo bu ketsekeshü mhatho-u chüshü
Dream School Laos: Niepuu cha khrüshü di Eli Lithonü Livi bu Laos nu voketuo la June 26,
2014 nhie tuoshüte. Lithonü Livi-e Mima Baptist Church nu tsüphrü pfüpuo. Puo vo leshüki
nu kekradie petha mu Niepuu die se zhapu chütuo. Lithonü Livi kepele nu kemetei
pfüpuokecü pele mu puo shüphrü nurei chüsechü di Niepuu la tuoshükezhü la u nei mu
Kepenuopfü thezieya. Niepuu bu japie puotsüshü di Kepenuopfü zayie chülie üthienyü. Kecha
nu puo va rükra bacie. (Laos nu Buddhism-e kekratho mu kepelemia krieza kenie tsomo, less
ABCC DIKONKO PEDERÜCHÜ
Kinhie puo?
Mvüsa (July) zha 23, 2014
Kira puo?
ABCC Mission Centre
Kicü ki puo vorta?
Khise keba 9:30
Kehou puo nu Dikonmia kide vorta?
Dikonmia 3, Thepfu 2 mu
thenu 1.
Mhathochie hau la cha ba di vorliecie.
A
A
D
Ü
S
E
K
H
S
E
L
ACLS Book Centre, Night Bazar Building
Midland, Kohima
Editorial Board Members:
Mr. Ketholezo Ha (Editor),
Mr. Khoto Zetsuvi, Rev. Ketsozeho Sale,
Dr. Kethoser Kevichüsa, Mr. Dietho-o Pfükha,
Miss. Rokovino Sirie, Mr. Keyiekhrie Yhor, ED : Ex-officio
If not delivered please return to the address given below
Address: The Editor, AMD
P.O. Box No.157
ABCC Mission Centre, Kohima : Nagaland. Pin - 797001
email : [email protected] / [email protected]
website: www.abcconline.org
NO.G 6 NE/RN 703
Book Post
Published on Behalf of The Angami Baptist Church Council
Name ...........................................................................
Address ........................................................................
........................................................................
NGULIEKEVI: