Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech

Monika Woźniak
Università di Roma „Sapienza”
Dipartimento di Studi europei, americani e interculturali
Przekłady polskiej literatury dziecięcej
we Włoszech
Celem niniejszego opracowania było stworzenie jak najpełniejszego
zestawienia bibliograficznego przekładów polskiej literatury dla dzieci
i młodzieży, jakie ukazały się we Włoszech od końca dziewiętnastego wieku do roku 2012. Pod uwagę brano utwory literackie polskich
twórców, także wtedy, gdy zostały one przetłumaczone za pośrednictwem innych języków (np. z przekładów francuskich lub niemieckich).
W poszukiwaniu przekładów przeprowadzono kwerendę biblioteczną w Bibliotece Narodowej w Rzymie (Biblioteca Nazionale Centrale di Roma), Centralnej Bibliotece dla Dzieci w Rzymie (Biblioteca
Centrale dei Ragazzi di Roma) oraz Bibliotece Narodowej we Florencji
(Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze). Ponadto przejrzano następujące materiały źródłowe:
– Bibliografie cząstkowe przekładów literatury polskiej we Włoszech;1
M.in. M. i M. Bersano Begey, La Polonia in Italia. Saggio bibliografico. 1799–
–1948, Rosenberg e Sellier, Torino 1949; P. Marchesani i M. Piacentini, Bibliografia delle traduzioni letterarie dal polacco in italiano (niepublikowana); L. Quercioli
Mincer, L’esperienza ebraica in Polonia. Un tentativo di bibliografia italiana, „Studi
Slavistici” 2006 III, s. 273–289; K. Pęciak, Una bibliografia delle traduzioni letterarie
dal polacco in italiano (1989–2008), „pl.it. rassegna italiana di argomenti polacchi”,
Lithos, Roma 2009, s. 103–140; M. Piacentini, Per conoscere la Polonia in Italia: rassegna bibliografica minima, „Quaderni del Premio Letterario Giuseppe Acerbi” 2011,
nr 12, s. 147–151.
1
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
129
– Katalogi historyczne wydawnictw specjalizujących się w publikacjach dla dzieci lub publikacjach przekładów „małych literatur”;2
– Katalogi kartkowe bibliotek, w których prowadzono kwerendę;
– Katalogi on-line (OPAC – katalog zbiorowy bibliotek włoskich,
katalogi szczegółowe wybranych bibliotek);
– Portale antykwaryczne i księgarskie3;
– Bieżącą ofertę katalogową wydawnictw dziecięcych (takich jak
Salani, Edizioni EL, Einaudi ragazzi i in.).
1. Uwagi
1.1. Problemy opisu bibliograficznego i dostępności materiału
Zbieranie danych o przekładach polskiej literatury dziecięcej utrudnione
było tym, że nie ma we Włoszech ogólnych bibliografii literackich, takich jak polski Korbut czy Nowy Korbut albo – w okresie powojennym –
Polska Bibliografia Literacka. Jeszcze większym problemem okazała
się niedokładność zapisów w katalogach i zestawieniach bibliograficznych, często zawierających niepełne lub wręcz błędne dane. Większość
z tych usterek udało się wyeliminować dzięki obejrzeniu samych książek, w niektórych przypadkach jednak nawet dotarcie do publikacji nie
pozwoliło np. na ustalenie z całą pewnością, z jakiego języka dokonano
tłumaczenia albo w którym roku ukazało się dane wydanie.
Udało się dotrzeć fizycznie do niemal wszystkich przekładów
uwzględnionych w spisie. Wyjątek stanowiło Quo vadis? Henryka Sienkiewicza, które miało we Włoszech kilkaset wydań i niezwykle skom M.in. L. Pazzaglia (red.), Editrice ‘La Scuola’ 1904–2004. Catalogo storico,
La Scuola, Brescia, 2004; L. Brogioni, Le edizioni Vallecchi. Catalogo 1919–1947,
Franco Angeli, Milano 2008; L. Cappelli (red.), Le edizioni Bemporad. Catalogo
1889–1938, Franco Angeli, Milano 2008; L. Béghin, F. Rocci (red.), Slavia. Catalogo
storico, Centro Studi Piemontesi, Torino 2009; C. Carotti, G. Andriani (red.), La Fabbri dei fratelli Fabbri, Franco Angeli, Milano 2010; A. Gigli Marchetti (red.), Libri
buoni e a buon prezzo. Le edizioni Salani (1962–1986), Franco Angeli, Milano 2011.
3
Takie jak www.maremagnum.com; www.ebay.it; www.amazon.it; www.abebooks.it.
2
130
Monika Woźniak
plikowaną historię przekładów, adaptacji i przeróbek. Nie istnieje też
żadna bibliografia ujmująca wszystkie wydania włoskie powieści Sienkiewicza, a dane dotyczące poszczególnych wydań bywają sprzeczne
i mylące.
1.2. Klasyfikacja tekstów i ich identyfikacja
W większości przypadków kategoryzacja i identyfikacja utworów nie
przedstawiała większych problemów, przede wszystkim dlatego, że
przekładano głównie teksty pisarzy dobrze znanych. Jedynie w odniesieniu do kilku dzieł, czytanych chętnie przez młodzież, ale niekoniecznie pierwotnie do niej adresowanych, powstała wątpliwość, czy zasadne jest przypisanie ich do kategorii literatury dla młodego odbiorcy.
Czynnikiem decydującym był wtedy kanał obiegu czytelniczego danej
książki w Polsce: zdecydowano się np. uwzględnić w spisie niektóre powieści Wacława Sieroszewskiego, takie jak Zamorski diabeł, wydawany
po wojnie w seriach książek przygodowych dla młodzieży, czy Bajki
robotów Stanisława Lema, będące lekturą w szkole podstawowej, pomimo iż we Włoszech publikacje te nie były skierowane bezpośrednio
do młodego odbiorcy. Z drugiej strony, nie umieszczono w bibliografii
„małej trylogii” Henryka Sienkiewicza, którą w latach sześćdziesiątych
dwudziestego wieku wydawnictwo św. Pawła i wydawnictwo Fabbri
opublikowały w seriach wydawniczych „per le signorine” (dla dziewcząt), wykorzystując wcześniejsze przekłady, kierowane do czytelników dorosłych.
Zupełnie odrębnym problemem było wspomniane już Quo vadis?
Henryka Sienkiewicza, które zyskało sobie we Włoszech wielką popularność właśnie jako powieść dla młodzieży. W zestawieniu zdecydowano
się wziąć pod uwagę tylko wydania wyraźnie akcentujące adres czytelniczy per la gioventù (dla młodzieży) oraz skróty i adaptacje dokonane
z myślą o młodych odbiorcach. Niezwykle trudne okazało się jednak rozróżnienie między „adaptacjami” zmieniającymi znacząco narrację oryginalną, „bowdleryzacjami” cenzurującymi ustępy uznane za nazbyt okrutne lub śmiałe obyczajowo i zwykłymi skrótami, eliminującymi po prostu
całe akapity czy nawet rozdziały. Związane to było przede wszystkim
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
131
z wprowadzającymi w błąd informacjami od samych wydawców, którzy
ze względów finansowych i promocyjnych reklamowali daną edycję jako
np. „traduzione integrale” (pełne tłumaczenie), podczas gdy chodziło
o dwustustronicowy skrót powieści, zapewniali, że chodzi o „traduzione dal polacco” (przekład z polskiego), gdy w rzeczywistości tłumaczenie było dokonane z rosyjskiego lub francuskiego, a przede wszystkim
nagminnie umieszczali informację, że chodzi o „nuova versione” (nową
adaptację) w wydaniach rabunkowo wykorzystujących wcześniejsze
przekłady. Dodatkowo, ta sama wersja bywała skracana lub rozszerzana
w kolejnych wznowieniach, zależnie od potrzeb formatu wydawniczego. Rozwikłanie tych wszystkich problemów wymagałoby szczegółowej analizy tekstowej i osobnego, obszernego studium, dlatego też dane
umieszczone w bibliografii oddają jedynie przybliżony i niepełny jeszcze
obraz sytuacji. Dla ułatwienia orientacji w różnicach między adaptacjami
i skrótami powieści zdecydowano się na podawanie, w miarę możliwości,
numeru stron w poszczególnych wydaniach.
Trudne okazało się również skategoryzowanie wydań polskich bajek, baśni i legend. Są to wprawdzie teksty należące niejako z definicji
do literatury dziecięcej, jednak stało się oczywistym, że większość (nielicznych) włoskich publikacji nie jest tłumaczeniem, ani nawet adaptacją
utworów polskich. Wiele z nich w ogóle nie kojarzy się z opowieściami pojawiającymi się w zbiorach polskich, inne prezentują wprawdzie
postaci znane z polskich legend i podań (król Popiel, królowa Kinga,
pan Twardowski itp.), ale w ujęciu fabularnym bardzo dalekim od tradycji utrwalonej w Polsce. Uważna analiza tekstowa pozwoliła ustalić,
że wiele z nich musiało opierać się na jakichś publikacjach rosyjskich,
których nie udało się jednak zidentyfikować, niektóre trafiły do Włoch
za pośrednictwem opracowań autorów czeskich lub francuskich albo
zostały stworzone bezpośrednio przez literatów włoskich. Ponieważ są
one jednak ważnym świadectwem obecności (w tym wypadku raczej
pseudoobecności) polskiego piśmiennictwa dla dzieci we Włoszech,
zdecydowano się uwzględnić je wszystkie w spisie.
132
Monika Woźniak
1.3. Układ materiału
Baśnie i legendy wyodrębniono z bibliografii jako osobną kategorię
i umieszczono na początku spisu. Ze względu na płynność granic między przekładem, adaptacją i autorstwem w odniesieniu do tych publikacji, zostały one uszeregowane chronologicznie, według daty pierwszego
wydania, niezależnie od tego, czy chodzi o tłumaczenie czy o adaptację.
Wyjątkowo uwzględniono wśród nich także zbiór tekstów niestanowiących autonomicznej publikacji, lecz segment szerszej całości wydawniczej (Encyklopedii baśni pod redakcją F. Palazziego), gdyż czterdzieści
pięć utworów tam opublikowanych stanowi do dzisiaj najobszerniejszy
korpus polskich baśni we Włoszech. Na pozostałą część spisu składają
się hasła osobowe w porządku alfabetycznym.
Hasła mają następujący układ:
NAZWISKO I IMIĘ AUTORA (ur.–zm.)
lub PSEUDONIM ARTYSTYCZNY, właściwe IMIĘ i NAZWISKO (ur. – zm.)
Tytuł utworu oryginalnego
Tytuł utworu tłumaczonego. IMIĘ i NAZWISKO TŁUMACZA.
Miejsce: wydawnictwo rok wydania, daty kolejnych wydań; miejsce
wydawnictwo i daty następnych wydań.
Uwagi do budowy haseł:
a)W przypadku zbiorów baśni przyjęto odmienny układ haseł:
Tytuł włoski. Imię i nazwisko autora, redaktora, adaptatora i/lub
TŁUMACZA. Miejsce: wydawnictwo, data wydania.
b)Znak [–] oznacza brak informacji lub informację niepewną
i może dotyczyć nazwiska autora, tłumacza, miejsca lub roku
wydania.
c)W przypadku, gdy dane dzieło było tłumaczone kilkakrotnie,
przekłady uszeregowane są w porządku chronologicznym.
d)Nazwiska autorów zostały przytoczone w brzmieniu polskim,
nawet, jeśli w wydaniach włoskich uległy one modyfikacji
(np. „Henryk Sienkiewicz”, a nie „Enrico Sienkiewicz”). Nazwiska i imiona tłumaczy pochodzenia polskiego zostały przyto-
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
133
czone w ich polskiej formie (np. „Janina Gromska”, a nie „Giannina Gromska”).
e)Dodatkowe informacje na temat niektórych wydań czy przekładów umieszczano w nawiasie kwadratowym na końcu hasła.
f)W spisie uwzględniono także przekłady z języków pośrednich,
zaznaczając to w nawiasie, gdy chodziło o informację potwierdzoną („z franc.” itp.) lub („prawd. z franc.”), gdy nie ma takiej
pewności . Brak takiej noty nie zawsze oznacza, że przekład został dokonany bezpośrednio z języka polskiego – czasami nie
można było tego stwierdzić.
Skróty i oznaczenia:
adapt.
b.d.
b.m.
in.
kom.
ok.
oprac.
prawd.
red.
s.
skr.
t.
tłum.
ur.
właść.
wyd.
z ang.
z franc.
z niem.
zm.
– adaptacja
– bez daty
– bez miejsca
– inni
– komentarz
– około
– opracowanie
– prawdopodobnie
– redakcja
– strona
– skrót
– tom
– tłumaczenie
– urodzony
– właściwe
– wydanie
– z angielskiego
– z francuskiego
– z niemieckiego
– zmarły
134
Monika Woźniak
Bibliografia – hasła
TOMY ZBIOROWE BAJEK, LEGEND
(w porządku chronologicznym pierwszego wydania)
Enciclopedia della fiaba. Red. Fernando Palazzi i in. t. 2: Fiabe e leggende
dell’Europa Orientale, sekcja: Fiabe e leggende baltiche. Oprac. Mario
Pintor. Milano–Messina: Principato, 1949, 1953, 1956, 1959, 1963.
Fiabe e leggende baltiche. Oprac. Mario Pintor. Milano–Messina: Principato
1949.
L’aquila bianca: leggende dell’antica Polonia. Oprac. Maria Paolina Gays.
Torino: Paravia 1953, 1965.
Racconti e leggende della Polonia. Oprac. Julie Laguirande-Duval, tłum.
(z franc.) EDOARDO MARAGHINI GARRONE. Torino: Società
Azionaria Internazionale Editrice [1956] [seria: Racconti e leggende di
tutti i paesi].
Le fiabe più belle del mondo. t. 3: Fiabe russe, baltiche, polacche e ebraiche.
Oprac. Marina Spano. Torino: Utet 1963, 1966.
Leggende polacche. Oprac. Giulia Liburdi Giovanelli. Milano: Fabbri Editore
1963.
Favole e racconti polacchi. Oprac. Tomasz Jodełka, tłum. JANINA
KACZMAREK-VITALI, red. Gina Marzetti Noventa. Bergamo: Janus
1968 [seria: Usi, costumi, folclore].
Fiabe e leggende polacche. Milano: Fabbri Editore 1975 [seria: Fiabe e leggende di paesi lontani], 1983.
Fiabe polacche. Red. Andrzej Zieliński, tłum. GIULIANA BERTONEZIELIŃSKI. Milano: Mondadori 1995 [seria: Oscar guide].
Il mugnaio e l’uomo d’acqua, fiabe e leggende di tradizione polacca. Red.
Francesca Lazzarato, Vinicio Ongini. Milano: Mondadori 1994, 1999
[seria: Fiabe junior].
Leggende di Cracovia. Zbigniew Iwański. Tłum. [–]. Warszawa: W.A.M. 2006.
Le leggende di Cracovia. Jarosław Skora, Magdalena Warzecha. Tłum. [–].
Kindle e-book 2012.
Le leggende della Polonia. Jarosław Skora, Magdalena Warzecha. Tłum. [–].
Kindle e-book 2012.
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
135
BRZECHWA JAN (1898–1966)
Akademia Pana Kleksa
Una giornata tutta da ridere (con il prof. Kleks). Tłum. PAOLO STATUTI.
Roma: Città Nuova 1992.
Podróże Pana Kleksa
Avventure di viaggio con il prof. Kleks. Tłum. PAOLO STATUTI. Roma: Città
Nuova 1996.
Wiersze dla dzieci (wybór)
Paperella picchiatella e altre poesie. Tłum. MONIKA WOŹNIAK. Kraków:
Czerwony Konik 2011.
BUTENKO BOHDAN (ur. 1931)
Kopciuszek (z tomu Krulewna Śnieżka)
Cenerentola. Tłum. MONIKA WOŹNIAK. Roma: Onyx 2012.
CENTKIEWICZOWA ALINA (1907–1993), CENTKIEWICZ CZESŁAW
(1904–1996)
Fridtjof, co z ciebie wyrośnie?
Fridtjof, che ne sarà di te? (Vita di Nansen). Oprac. Silvana Olivieri Santoro.
Tłum. JANINA KACZMAREK VITALI. Bergamo: Janus 1972, 1983
[seria: Viaggi e scoperte].
Tumbo z Przylądka Dobrej Nadziei
Tumbo. Tłum. Janina Kaczmarek Vitali, Bergamo: Janus 1976.
CZYŻOWSKI KAZIMIERZ ANDRZEJ (1894–1977)
Maciek I-szy król powietrza
Maciek I re dell’aria. Tłum. IRENA BONI. Bologna-Rocca S. Casciano:
L. Cappelli 1928.
DEOTYMA właśc. JADWIGA ŁUSZCZEWSKA (1834–1908)
Panienka z okienka
La fanciulla della finestrella. Tłum. AURORA BENIAMINO. Catania: Edizioni Paoline 1960, 1961, 1962, 1966, 1967, 1969 [wyd. 1960, 1961,
1962 – seria: Maestri, wyd. 1969 – seria: Primavera].
136
Monika Woźniak
DOMAGALIK JANUSZ (1931–2007)
Koniec wakacji
L’estate dei colombi. Tłum. (prawd. z niem.) LAURA DRAGHI. Firenze:
Giunti-Marzocco 1976, 1983 [wyd. 1976 – seria: I premiati del mondo,
wyd. 1983: Praemium].
FICOWSKI JERZY (1924–2006)
Gałązka z drzewa słońca
Rametto dell’Albero del sole. Fiabe zigane. Tłum. PAOLO STATUTI. Roma:
e/e 1985; Bologna–Torino: Thema 1990 [wyd. 1990 seria: Il gusto di
leggere].
JURGIELEWICZOWA IRENA (1903–2003)
Inna?
Una casa per Danka. Tłum. GIOVANNA TOMASSUCCI. Firenze: Salani
1978 [seria: I grandi libri].
Ten obcy
Lo straniero. Tłum. RENATO CAPORALI, EDGARDA ZAWARSKA. Firenze: Giunti Marzocco 1965, 1969, 1970, 1971, 1977, 1982, 1983, 1984,
1985, 1986, 1989, 1992.
Lo straniero. Tłum. GRAŻYNA SKIBIŃSKA. Firenze: Giunti 2004, 2005
[wyd. 1965–1982 – seria: Praemium, wyd. 1983, 1986, 1989 – seria:
amaranto].
Ważne i nieważne
Le cose che contano. Tłum. (prawd. z niem.) ENRICO CIRRI. Firenze: Salani
1980, 1981, 1983 [seria: Salani narrativa].
Wszystko inaczej
Maja e Michele. Tłum. (prawd. z niem.) ENRICO CIRRI. Firenze: Salani
1977, 1980 [kom.: Maria Luisa Falorni], 1984, 1987. [Wyd. 1977 – seria: I grandi libri, wyd. 1984 – seria: Salani narrativa. Pianeta adolescenza].
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
137
KAMIŃSKI ALEKSANDER (1903–1978)
Kamienie na szaniec
Pietre per barricata. Tłum. MARGHERITA BACIGALUPO. Novara: De
Agostini 2002 [seria: I pianeti].
KASDEPKE GRZEGORZ (ur. 1972)
Smok krakowski
Il drago di Cracovia. Tłum. FRANCESCO GROGGIA. Warszawa: Agora
2008.
KONARSKI KAZIMIERZ (1886–1972)
Krzywe Koło
Ragazzi nella tormenta. Racconto sullo sfondo della vita di Varsavia dal 1939
al 1944. Tłum. CRISTINA AGOSTI GAROSCI, Roma: Società Apostolato Stampa ok. 1950.
KONOPNICKA MARIA (1842–1910)
[–]
Canzoni per bambini. Tłum. MARIA DE PETRI. Torino: Paravia 1933.
O krasnoludkach i sierotce Marysi
Tornano i nani. Tłum. VINCENZO GIBELLI. Milano: Corticelli 1952; Fiabe
e nani. Milano: Mursia e Corticelli 1960; Milano: Mursia 1983 [wyd.
1983 – seria: Il regno delle fiabe].
KORCZAK JANUSZ (1878/9–1942)
Kiedy znów będę mały
Quando ridiventerò bambino. Tłum. (z franc.) GIOVANNI FROVA. Milano:
Luni 1995, 2005 [seria: Attraverso lo specchio].
Król Maciuś Pierwszy
Re Matteuccio I, prima parte. Tłum. (z franc.) MARIA LUISA MAZZINI.
Milano: Emme 1978 [pierwsza połowa tomu].
138
Monika Woźniak
LEM STANISŁAW (1921–2006)
Bajki robotów
Fiabe per robot. Tłum. MARZENA BOREJCZUK. Milano: Marcos y Marcos
2005.
LEŚMIAN BOLESŁAW (1877–1937)
Przygody Sindbada Żeglarza
Avventure di Sindbad il Marinaio. Tłum. ALBERTO ZOINA. Palermo:
Sellerio 1993 [seria: Il mare].
MAKUSZYŃSKI KORNEL (1884–1953)
Przygody Koziołka-Matołka
Le avventure del Capretto-Scemetto. Tłum. MONIKA WOŹNIAK. Roma: La
Nuova Frontiera 2006.
MIKOŁAJEWSKI JAROSŁAW (ur. 1960)
Czerwony Kapturek
Cappuccetto rosso. Tłum. PAOLO GESUMUNNO. Warszawa: Agora 2005.
MORCINEK GUSTAW (1891–1963)
Ludzie są dobrzy
Gli uomini sono buoni: racconto per la gioventù. Tłum. CLOTILDE
GAROSCI. Roma: Società Apostolato Stampa 1950, 1953.
MUSIEROWICZ MAŁGORZATA (ur. 1945)
Język Trolli
Il linguaggio di Trolla. Tłum. ANNA SITOWSKA. Salento: Besa 2011 [seria:
Nuove lune].
OPPMAN ARTUR (1867–1931)
Warszawska Syrena
La Sirena di Varsavia. Adapt. FRANCESCO GROGGIA. Roma: Tricomia
Illustrator’s International ArtGallery 2011.
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
139
Złota kaczka
L’anatra d’oro. Adapt. FRANCESCO GROGGIA. Warszawa: Agora 2008.
OŻOGOWSKA HANNA (1904–1995)
Ucho od śledzia
Un orecchio d’aringa. Tłum. PIER FRANCESCO POLI. Firenze: Sandron
1971, 1975.
RUSINEK MICHAŁ (ur. 1972)
Mały Chopin
Piccolo Chopin. Tłum. SILVANO DE FANTI. Kraków: Znak 2010.
SIENKIEWICZ HENRYK (1846–1916)
Quo vadis
(adaptacje i wersje ocenzurowane dla dzieci i młodzieży)
Quo vadis? – romanzo storico di E. Sienkievicz; nuova traduzione ad uso della
gioventù e delle famiglie. Tłum. ENRICO SALVADORI. Roma: Desclée 1900; Roma: Paravia 1901, 1908, 1913; Torino: Lattes 1914; Torino: Società Editrice Internazionale 1923, 1933, 1939, 1941, 1944, 1950,
1952, 1956.
Quo vadis? Racconto storico di Enrico Sienkiewicz. Tłum. FERDINANDO
BIDERI (skr.). Napoli: Bideri 1902, 1906, 1907, 1908, 1911, 1918,
1930, 1937 (279 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. Firenze: Casa Editrice Italiana 1913 (226 s.).
Quo vadis? Racconto storico dei tempi di Nerone. Tłum. TERESA
BOZZANO. Sesto San Giovanni: Madella 1916 (188 s.).
Quo vadis? Racconto storico dei tempi di Nerone con illustrazioni del prof.
Fabbio Fabbi. Adapt. [–]. Milano: Gloriosa 1923 (286 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. Milano: Barion 1925 (191 s.).
Quo vadis?: Riduzione dal celebre romanzo popolare di Enrico Sienkiewicz.
Adapt. FRANCO BELLO. Firenze: Nerbini 1928 (64 s.), 1933 (235 s.)
1934, 1944, 1947 (286 s.), 1954 (319 s.).
Quo vadis? Riduzione con note per la gioventù e per le scuole. Tłum. ETTORE FABIETTI. Milano: Vallardi 1934 (256 s.).
140
Monika Woźniak
Quo vadis? Racconto storico dei tempi di Nerone. Tłum. PAOLO DE ROSSI.
Milano: Aurora 1935 (352 s.).
Quo vadis? Romanzo di H.S. Adapt. FRANCESCO PERRI. Torino: UTET
1936, 1940, 1958 (122 s.) [seria: La Scala d’Oro].
Quo vadis? Edizione per la gioventù. Tłum. [–]. Firenze: Salani 1938 (576 s.)
[seria: Biblioteca delle signorine].
Quo vadis? Adapt. LUIGI ORSINI. Brescia: La Scuola 1949 (300 s.), 1953.
Quo vadis? Adapt. RITA BANTI. Firenze: Salani 1950 (286 s.) [seria: I libri
della gioventù].
Quo vadis? Tłum. CARLA PANANTI. Torino: Società Editrice Internazionale
1951, 1953 (202 s.) [na okładce zapis E. Sienkievicz].
Quo vadis? Adapt. MARIO GIUSSANI. Torino: Società Apostolato Stampa
1952, 1955 (223 s.).
Quo vadis? Tłum. LINA OTTINO FOGLINO. Milano: Cavallotti 1952
(184 s.).
Quo vadis? Adapt. ATTILIO ROVINELLI. Carroccio 1953, 1958, 1961 (161
s.); b.m.: Carroccop-Aldebaran b.d. (161 s.) [na okładce zapis: Shienkiewics].
Quo vadis? Adapt. GASTONE TOSCHI. Milano: La Sorgente 1953 (191 s.).
Quo vadis? Romanzo. Tłum. CARLO VILLA. Milano: Giachini 1953 (288 s.).
Quo vadis? Red. ANITA ROSSI. Ozzano Emilia: Malipiero 1955, 1967, 1969
(154 s.), 1995 (136 s.) [na okładce zapis: E. Schienkiewicz].
Quo vadis? Adapt. PINO FORESTI. Milano: Fabbri 1955 (151 s.).
Quo vadis? – romanzo dei tempi di Nerone. Adapt. i przypisy M. DE
DOMINICIS. Milano: Trevisini 1956 (342 s.).
Quo vadis? – romanzo per ragazzi. Adapt. ALESSANDRA BELLEZZA
MIGLIARINI. Milano: Boschi 1957, 1960, 1962, 1963, 1964, 1965,
1966, 1967, 1968, 1969 (120 s.) [na okładce zapis: H. Sienhkiewicz].
Quo vadis? Adapt. GUGLIELMO VALLE. Brescia: La Scuola 1958, 1962,
1966 (202 s.), 1969 (125 s.), 1972, ok. 1977 (203 s.).
Quo vadis? Red. ROSA CALZECCHI ONESTI. Milano: Piccoli b.d.
[ok. 1958] (110 s.) [seria: Biblioteca Sempre Verdi].
Quo vadis? Adapt. [–]. Milano: AMZ 1962, 1983, 1986 (118 s.) [wyd. 1962
seria: I brilli].
Quo vadis? Adapt. i kom. MARIO BORMIOLI. Milano: Mondadori 1965
(296 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. Milano: Sepim 1967 [seria: romanzi celebri a fumetti,
nr 8 (komiks)].
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
141
Quo vadis? Adapt. FRANCO i OLGA FRASCHINI. Brescia: La Scuola 1969
(348 s.) [seria: classici italiani e stranieri per la scuola media].
Quo vadis? Tłum. [–]. Milano: BRI 1971 (115 s.).
Quo vadis – romanzo storico (riduzione). Adapt. [–]. Geneve: Ferni, ok. 1972
(376 s.).
Quo vadis. Adapt. GINA MARZETTI NOVENTA. Bergamo: Janus 1973 (215
s.).
Quo vadis. Adapt. MARIO SGARBOSSA. Firenze: Salani 1973.
Quo vadis? Oprac. LAURA CIONI. Milano: Mursia 1970, 1980, 1985, 1995,
1999 (254 s.) [na podstawie wersji Ettore Fabiettiego].
Quo vadis. Tłum [–]. Milano: Accademia 1983 (319 s.).
Quo vadis? Oprac. P. GAMBERINI. Ozzano Emilia: Malipiero ok. 1985.
Quo vadis – romanzo storico (riduzione). Adapt. [–]. Milano: C.D.C.; Madrid:
S.A.P.E. ok. 1986 (376 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. [Milano]: Casini 1987 (287 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. La Spezia: Fratelli Melita 1987, 1991 (287 s.).
Quo vadis? Adapt. [–]. Sesto San Giovanni: A. Peruzzi ok. 1995 (252 s.).
W pustyni i w puszczy
Per deserti e per foreste. Tłum. JANINA GROMSKA. Milano: Treves 1917,
1918, 1931,1933. Potem w: Le opere. Quo vadis? Tłum. MARIA
CZUBEK-GRASSI, ERIDANO BAZZARELLI. Per deserti e per foreste. Tłum. JANINA GROMSKA. Milano: Club degli Editori 1964;
Torino: UTET 1964, 1978, 1981; Vicenza: Club degli Editori 1981.
Sperduti nel deserto. Tłum. [–]. Milano: Pro Familia 1920.
Dal deserto alla giungla. Adapt. [–]. Firenze: Nerbini 1931.
Dal deserto alla giungla. Adapt. PAOLO LORENZINI. Firenze: Narbini [suplement do tygodnika „L’Avventuroso”, 15.02.1935], [komiks].
Tra foreste e deserti. Tłum. GIUSEPPE POCHETTINO. Torino: Società Editrice Internazionale 1935, 1949, 1954.
Per deserti e per foreste. Tłum. CRISTINA AGOSTI GAROSCI. Roma: Società. Apostolato Stampa 1946 [ok. 1950]; Torino: Società Azionaria Internazionale Editrice 1962; Milano: Edizioni Paoline 1967, 1975, 1985.
Per deserti e foreste. Tłum. BRUNO PEDERZNIK. Milano: Fratelli Fabbri
1957.
Per deserti e per foreste. Tłum. GREGORIO BELDRISKJ. Milano: Piccoli
[ok. 1950–1960] [seria: La ginestra].
142
Monika Woźniak
SIEROSZEWSKI WACŁAW (1858–1945)
Dary wiatru północnego
I doni del vento di mezzanotte. Tłum. CRISTINA AGOSTI GAROSCI. Roma:
Società Apostolato Stampa 1946.
Miłość samuraja
Tra i samurai, le gheisce e i fiori. Tłum. ELENA KOCIEMSKI. Roma: La
Rondine 1947.
Na kresach lasów
Ai confini delle foreste. Tłum. JANINA GROMSKA. Milano: Bompiani 1946.
Zamorski diabeł
Il diavolo straniero. Tłum. JANINA GROMSKA. Torino: Slavia 1929. [seria:
Genio slavo].
TAŃSKA HOFFMANOWA KLEMENTYNA (1798–1845)
Dziennik Franciszki Krasińskiej
Giornale della contessa Francesca Krasinska nel secolo decimottavo. Tłum.
(z franc. lub ang.) P.T. Firenze: Barbera 1901.
Diario di Francesca Krasińska. Tłum. MARIA BERSANO-BEGEY. Roma:
Società San Paolo 1941 [seria: il Biancospino].
TERAKOWSKA DOROTA (1938–2004)
Córka czarownic
Le cronache del Grande Regno. Tłum. RAFFAELLA BELLETTI. Firenze:
Salani 2006 [seria: Mondi fantastici Salani].
TRYZNA TOMEK (ur. 1948)
Idź, kochaj
Vai, ama. Tłum. GIULIA DE BIASE. Torino: Instar.libri 2007 [seria:
I dirigibili].
TUWIM JULIAN (1894–1953)
Wiersze dla dzieci (wybór)
Tutti per tutti. Tłum. MARCO VANCHETTI. Roma: Orecchio Acerbi 2010.
Przekłady polskiej literatury dziecięcej we Włoszech
143
Lokomotywa
La locomotiva. Tłum. MONIKA WOŹNIAK. Kraków: Instytut Adama
Mickiewicza 2003.
WOJTYSZKO MACIEJ (ur. 1946)
Bromba i inni
Bromba e gli altri. Tłum. PAOLO STATUTI. Roma: Effelle [1986].
Indeks tłumaczy i adaptatorów
Agosti Garosci Cristina 137,141, 142
Bacigalupo Margherita 137
Banti Rita 140
Bazzarelli Eridano 141
Beldriskj Gregorio 141
Belletti Raffaella 142
Bello Franco 139
Beniamino Aurora 135
Bersano-Begey Maria 142
Bertone-Zieliński Giuliana 134
Bideri Ferdinando 139
Boni Irena 135
Borejczuk Marzena 138
Bormioli Mario 140
Bozzano Teresa 139
Calzecchi Onesti Rosa 140
Caporali Renato 136
Cioni Laura 141
Cirri Enrico 136
Czubek-Grassi Maria 141
De Biase Giulia 142
De Dominicis M. 140
De Fanti Silvano 139
de Petri Maria 137
De Rossi Paolo 140
Draghi Laura 136
Fabietti Ettore 139, 140
Foresti Pino 140
Fraschini Franco i Olga 141
Frova Giovanni 137
Gamberini P. 141
Garosci Clotilde 138
Gays Maria Paolina 134
Gesumunno Paolo 138
Gibelli Vincenzo 137
Giussani Mario 140
Groggia Francesco 137, 138, 139
Gromska Janina 141, 142
Kaczmarek-Vitali Janina 134, 135
Kociemski Elena 142
Laguirande-Duval Julie 134
Liburdi Giovanelli Giulia 134
Lorenzini Paolo 141
Maraghini Garrone Edoardo 134
Marzetti Noventa Gina 134, 141
Mazzini Maria Luisa 137
Migliarini Alessandra Bellezza 140
Olivieri Santoro Silvana 135
Orsini Luigi 140
Ottino Foglino Lina 140
Pananti Carla 140
Pederznik Bruno 141

Download Report