Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba
1)klientis Sesaxeb informaciis Segroveba;
2)finansuri mdgomareobis Sefaseba;
3)fuladi nakadebis analizi;
4)saqmiani riskis Sefaseba;
5)reitinguli Sefasebis sistema.
Semdeg paragrafebSi iuridiuli da fizikuri pirebis kreditunarianobis Sefasebis sakiTxebis Seswavlisas movaxdenT am meTodebis ufro
farTo ganxilvas.
16.4. iuridiuli piris kreditunarianobis
Sefaseba
iuridiuli piris kreditunarianobis Sefaseba aris bevrad ufro
rTuli procesi, vidre es SeiZleba iyos fizikuri piris SemTxvevaSi.
aRniSnul faqts kidev ufro arTulebs iuridiuli pirebis sxvadasxva
masStabi _ komerciuli bankebi akrediteben rogorc msxvil korporaciebs, ise saSualo da mcire zomis biznesebs. aqedan gamomdinare,
rogorc wesi, komerciuli bankebis struqturaSi arsebobs ramdenime
sakredito mimarTuleba Tavisi specifikuri TaviseburebebiT (korporaciuli, saSualo da mcire biznesis dakrediteba). es Taviseburebebi
gamoixateba kreditunarianobis Sefasebis meTodebis specifikurobiT. Tumca, am paragrafSi Camoyalibdeba zogadad iuridiuli pirebis
kredit­unarianobis Sefasebis sistema.
ucxour da qarTul sabanko praqtikaSi iuridiuli pirebis kredit­
unarianobis Sefaseba efuZneba monacemTa mTel kompleqss:
1) klientis Sesaxeb informaciis Segroveba.
rogorc zemoT aRiniSna, komerciuli banki unda darwmundes _
garda imisa, rom msesxebels aqvs kreditisa da daricxuli procentebis
dabrunebis finansuri SesaZlebloba, man unda moindomos es. garkveul
SemTxvevebSi amis Sefaseba ufro rTuli SeiZleba aRmoCndes, vidre
msesxeblis finansuri mdgomareobis analizi, vinaidan saqme exeba msesxeblis (misi menejmenti da mesakuTreebi) pirad Tvisebebs, moralur saxesa
da reputacias. amisaTvis komerciulma bankma SeiZleba gamoiyenos informaciis sxvadasxva wyaro:
• gare wyaroebi;
• Sida wyaroebi (bankis arqivi);
• molaparakebebi potenciur msesxebelTan;
• vizitebi potenciur msesxebelTan (klientis samuSao adgilis
daTvaliereba da Sefaseba).
informaciis gare wyaroebidan miRebis xarisxi mniSvnelovnadaa
damokidebuli konkretul qveyanaSi sakredito informaciis gacvlis
doneze. gare wyaroebad gvevlinebian specializebuli saxelmwifo or381
ირაკლი კოვზანაძე, გოგი კონტრიძე - თანამედროვე საბანკო საქმე: თეორია და პრაქტიკა
ganoebi (sajaro reestri, samewarmeo reestri, sagadasaxado samsaxuri
da a.S.), sakredito biuroebi, auditorebi, momwodeblebi, konkurenti
kompaniebi. garda amisa, SeiZleba informacia moZiebul iqnes sxvadasxva
saZiebo da analitikur angariSgebaSi. am mxriv erT-erTi umniSvnelovanesia sakredito sainformacio biuroebis meSveobiT gavrcelebuli informacia, romlis praqtika saqarTvelSi ukve arsebobs.
potenciuri msesxeblis Sesaxeb informaciis Segroveba xdeba ramdenime mimarTulebiT da moicavs rogorc dadebiTi, ise negatiuri mxareebis gamovlenas:
• uSualod iuridiuli pirisa da misi kavSirebis Sesaxeb;
• iuridiuli piris damfuZneblebisa da menejmentis Sesaxeb.
am procesSi, sakredito oficrebis garda, CarTulia bankis iuridiuli da usafrTxoebis samsaxurebi da, rogorc wesi, informacia moicavs
msesxeblis sakredito istorias, monacemebs movaleTa reestridan, monacemebs reorganizebis, gakotrebis an likvidaciis Sesaxeb da a.S.
2) finansuri mdgomareobis Sefaseba.
potenciuri msesxeblis finansuri mdgomareobis Sefaseba mTavari
kriteriumia, romelic gavlenas axdens misi kreditunarianobis Sesa­xeb
saboloo daskvnaze. finansuri mdgomareobis Sefaseba efuZneba sxva­
dasxva finansuri koeficientis analizs. kerZod:
I. likvidobis koeficientebi;
II. aqtivebis efeqtianad gamoyenebis koeficientebi;
III.finansuri damoukideblobis (leverijis) koeficientebi;
IV.valebis momsaxurebis koeficientebi;
V. momgebianobis (rentabelobis) koeficientebi;
ganvixiloT TiToeuli koeficientis jgufi cal-calke.
I. likvidobis koeficientebi. zogadad, iuridiuli piris likvidoba _ esaa misi unari, droulad dafaros savalo valdebulebebi. kompaniis likvidoba xasiaTdeba misi balansis aqtivebisa da savalo valdebulebebis SesabamisobiT. likvidobis ramdenime koeficienti arsebobs,
Tumca, maT Soris aRsaniSnavia sami:
mimdinare likvidobis koeficienti (Kml) gviCvenebs potenciuri
msesxeblis unars, gaistumros sakuTari moklevadiani mimdinare valdebulebebi Tavis xelT arsebuli mimdinare aqtivebiT.
swrafi (myisieri) likvidobis koeficienti (Ksl) gviCvenebs potenciuri msesxeblis unars, gaistumros moklevadiani mimdinare valde­
bulebebi Tavis xelT arsebuli maRallikviduri da saSualolikviduri
aqtivebiT, anu aq CarTuli araa materialur-sasaqonlo maragebi.
absoluturi likvidobis koeficienti (Kal) warmoadgens yvelaze
mkacr maCvenebels, romelic warmoaCens potenciuri msesxeblis unars,
gaistumros moklevadiani mimdinare valdebulebebi Tavis xelT arsebuli maRallikviduri aqtivebiT, anu bankis valdebulebebis ra moculoba
SeiZleba daifaros moTxovnisTanave.
382
Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba
Kml=
Ksl=
Kal=
fs + srfq + dd +sm
mmv
fs + srfq + dd
mmv
fs
mmv
(16.1)
(16.2)
(16.3)
sadac:
fs _ fuladi saxsrebia;
srfq _ swrafad realizebadi fasiani qaRaldebia;
dd _ debitoruli davalianebaa;
sm _ sawarmoo maragebia;
mmv _ moklevadiani mimdinare valdebulebebia.
banki awesebs sarekomendacio qveda doneebs TiToeuli maCveneblisaTvis (magaliTad, Kml _ 1,5, Ksl _ 0,5, Kal _ 0,15).
II. aqtivebis efeqtianad gamoyenebis koeficientebi. aRniSnul
koeficienTa jgufs xSirad brunvadobis koeficientebsac uwodeben
da gviCvenebs, Tu ramdenad efeqtianad iyenebs kompania Tavis aqtivebs.
koeficientebis es jgufi garkveulwilad avsebs likvidobis koeficientebs. magaliTad, Tuki msesxeblis likvidoba SedarebiT maRalia debitoruli davalianebisa da maragebis zrdis xarjze, Sesabamasad, dabali
iqneba aqtivebis efeqtianad gamoyenebis (brunvadobis) koeficientebi.
am koeficientebs Soris yvelaze gavrcelebulia:
maragebis brunvadobis koeficienti (Kmb), romelic gviCvenebs,
garkveul periodSi (magaliTad, Tvis ganmavlobaSi) ramdenjer ganxorcielda sasaqonlo-materialuri maragebis brunva.
debitoruli davalianebis brunvadobis koeficienti (Kddb), romelic gviCvenebs debitoruli davalianebis brunvadobis xangrZlivobas. cxadia, debitoruli davalianebis neli brunva uaryofiTad moqmedebs iuridiuli piris moklevadian likvidobaze.
aqtivebis brunvadobis koeficienti (Kab), romelic gviCvenebs,
garkveul periodSi (magaliTad, TveSi) ramdenjer ganxorcielda aqtivebis brunva.
Kmb=
rsT periodSi
smm (saSualo periodSi)
(16.4)
Kddb=
rsa periodSi
dd (saSualo periodSi)
(16.5)
Kab=
rsa periodSi
a (saSualo periodSi)
(16.6)
383
ირაკლი კოვზანაძე, გოგი კონტრიძე - თანამედროვე საბანკო საქმე: თეორია და პრაქტიკა
sadac:
rsT _ realizebuli saqonlis TviTRirebulebaa;
smm _ sasaqonlo-materialuri maragebia;
rsa _ realizebuli saqonlis amonagebia;
dd _ debitoruli davalianebaa;
a _ aqtivebia.
am SemTxvevaSic banki awesebs sarekomendacio doneebs TiToeuli
maCveneblisaTvis. amasTan, aqtivebis efeqtianad gamoyenebis koeficientebis gaanalizeba xdeba dinamikaSi, anu erTmaneTs udardeba sxvadasxva
periodis maCvenebeli.
III.finansuri damoukideblobis (leverijis) koeficientebi. finansuri leveriji _ esaa kompaniis mogebis gazrdis SesaZlebloba misi
grZelvadiani pasivebis moculobisa da struqturis cvlilebis gziT.
finansuri leverijis koeficientebi gviCveneben potenciuri msesxeblis sakuTari kapitaliT uzrunvelyofis dones, anu sakuTari kapitalis
moculobasa da mozidul resursebze damokidebulebis xarisxs. likvidobis koeficietebisagan gansxvavebiT, am SemTxvevaSi gaiTvaliswineba
yvela savalo valdebuleba.
am koeficientebis diapazoni metad mravalferovania, aRvniSnoT
zogierTi maTgani:
valdebulebebis aqtivebTan Sefardebis koeficienti (Kva) gviCvenebs
yvela savalo valdebulebis aqtivebTan Sesabamisobis xarisxs.
valdebulebebis kapitalTan Sefardebis koeficienti (Kvk)
gviCvenebs yvela savalo valdebulebis sakuTar kapitalTan Sesabamisobis xarisxs.
kapitalis aqtivebTan Sefardebis koeficienti (Kka) gviCvenebs sakuTari kapitalis aqtivebTan Sesabamisobis xarisxs.
Kva=
sv
a
(16.7)
Kvk=
sv
sk
(16.8)
Kka=
sk
a
(16.9)
sadac:
sv _ yvela savalo valdebulebis jamia;
a _ aqtivebia;
sk _ sakuTari kapitalia.
rac ufro maRalia iuridiuli piris finansuri leverijis maCvenebeli, miT metia damokidebuleba mozidul saxsrebze, Sesabamisad, met
xarjs gaswevs kompania valebis momsaxurebisaTvis. yovelive es ki me384
Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba
tyvelebs iuridiuli piris finansuri mdgradobis dabal xarisxze, anu
mis dabal kreditunarianobaze. Tumca, aqac didi mniSvneloba eniWeba am
maCveneblebis dinamikas, anu droSi cvlilebas, romelic SeiZleba iyos
rogorc dadebiTi, ise uaryofiTi.
IV.valebis momsaxurebis koeficientebi. es koeficientebi
gviCvenebs, fiqsirebuli gadaxdebis (maT Soris, gadaxdili procentebis) moculoba ramdenad amcirebs kompaniis mogebas:
fiqsirebuli gadaxdebis dafarvis koeficienti (Kfgd) gviCvenebs
kompaniis mier fiqsirebuli gadaxdebis Sesabisobas kompaniis wminda mogebasTan.
procentebis gadaxdebis dafarvis koeficienti (Kpgd) gviCvenebs
kompaniis mier gadaxdili procentebis gadaxdebis Sesabisobas kompaniis wminda mogebasTan.
Kfgd=
fg
wm
(16.10)
Kpgd=
pg
wm
(16.11)
sadac:
fg _ fiqsirebuli gadaxdebia;
pg _ procentebis gadaxdebia;
wm _ wminda mogebaa.
V. momgebianobis (rentabelobis) koeficientebi. aRniSnul jgufSi Sedis mogebis normis koeficientebi, rentabelobis koeficientebi da
erT aqciaze mogebis normis koeficientebi. isini gviCveneben kompaniis
xelT arsebuli resursebis efeqtianad gamoyenebas. aseTi tipis koeficienti bevria, CamovTvaloT ramdenime maTgani:
gamoSvebuli produqciis rentabelobis koeficienti (Kgpr)
gviCvenebs kompaniis mier gamoSvebuli produqciis (an misi romelime
saxeobis) rentabelobas.
aqtivebis rentabelobis koeficienti (Kgpr) gviCvenebs kompaniis
mier aqtivebis gamoyenebis rentabelobas, anu ramdeni mogeba moaqvs
erTi laris aqtivs periodis ganmavlobaSi.
kapitalis rentabelobis koeficienti (Kgpr) gviCvenebs kompaniis
mier sakuTari kapitalis gamoyenebis rentabelobas, anu ramdeni mogeba
moaqvs erTi laris kapitals periodis ganmavlobaSi.
385
ირაკლი კოვზანაძე, გოგი კონტრიძე - თანამედროვე საბანკო საქმე: თეორია და პრაქტიკა
Kgpr=
mr
ar
(16.12)
Kar=
wm
sa
(16.13)
Kkr=
wm
sk
(16.14)
sadac:
mr _ mogebaa realizaciidan;
ar _ amonagebia realizaciidan;
wm _ wminda mogebaa;
sa _ saSualo aqtivebia;
sk _ saSualo kapitalia.
3) fuladi nakadebis analizi (Cash Flow).
fuladi saxsrebis moZraobis analizi aris iuridiuli piris finansuri analizis umniSvnelovanesi elementi, romelic saSualebas gvaZlevs, ganvsazRvroT misi kreditunarianoba biznesis likvidobis TvalsazrisiT. bankis mxridan kompaniis fuladi nakadebis analizi da Semdeg
misi prognozirebis mTavari Sedegia, dadgindes fuladi saxsrebis arseboba garkveul periodebSi. Cash Flow-s Sedgenisas mxedvelobaSi miiReba
mxolod realuri naRdi da unaRdo fulis Semosvla da gasvla (anu aq ar
Sedis daricxuli Semosavlebi da xarjebi).
fuladi nakadi aris im fuladi saxsrebis moculoba, romelsac
iRebs da gascema (ixdis) kompania saangariSsworebo da gegmur periodSi.
fuladi nakadebis analizi niSnavs kompaniis Semosulobebisa da gasavlebis Sedarebas. Semosulobebisa da gasavlebis elementebi mocemulia
cxrilSi №16.1.
cxr. №16.1. fuladi nakadebis analizi (Cash Flow)
№
Semosulobebi (+)
№
gasavlebi (-)
1
Semosulobebi realizaciidan
8
dabandebebi sabrunav saSualebebSi
2
sxva Semosavlebi biznesidan
9
dabandebebi ZiriTad saSualebebSi
3
debitoruli davalianebis Semcireba
10
kreditoruli davalianebis Semcireba
4
kreditoruli davalianebis zrda
11
procentebisa da dividendebis gadaxda
5
kreditis aReba
12
gadasaxadebisa da jarimebis gadaxda
6
saaqcio kapitalis zrda
13
kreditebis dafarva
7
sxva Semosulobebi
14
sxva sawarmoo xarjebi
15
sxva gasavlebi
sul Semosulobebi
sul gasavlebi
fuladi nakadebis analizi xdeba Semdegi gziT: naSTi periodis dasawyisSi + Semosulobebi periodSi _ gasavlebi perodSi = naSTi periodis bolos. rogorc wesi, bankis mier analizisaTvis aiReba minimum wina
sami Tvis monacemebi, aseve konkretuli proeqtis biznesgegmiT gaTva­
386
Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba
liswinebuli momavali periodebis saprognozo maCveneblebi.
potenciuri msesxeblis fuladi nakadebis analizi komerciul banks
saSualebas aZlevs, Seeqmnas warmodgena Semdegi mimarTulebebiT:
• ramdenad kreditunariania (finansurad mdgradia) kompania;
• romeli susti wertilebia kompaniis efeqtian menejmentSi
(maragebis, debitorul-kreditoruli davalianebebis, gadaxdebisa da sxvaTa marTvaSi).
fuladi nakadebis gasuli periodis Sedegebis mixedviT analizis
Semdeg banki axdens saprognozo fuladi nakadebis maCveneblebis gamoyvanas warmodgenili biznesproeqtisa da gasacemi kreditis gavlenebis
gaTvaliswinebiT.
4) saqmiani riskis Sefaseba
saqmiani riski _ esaa riski, romelic dakavSirebulia fondebis wrebrunvis (saqmiani ciklis) dagvianebiT an mosalodnelze cudi SedegebiT
dasrulebasTan. saqmiani cikli sami stadiisagan Sedgeba: momarageba da
dasawyobeba, warmoeba da realizacia. TiToeuli maTgani ramdenime faqtors moicavs:
I stadia – momarageba da dasawyobeba:
• momwodeblebis raodenoba (diversifikacia);
• momwodeblebis saimedooba;
• mowodebis sezonuroba;
• trasportirebis xangrZlivoba;
• transportirebis saxeobis Sesabamisoba tvirTis maxasiaTeblebTan;
• sasawyobo meurneobis simZlavre;
• masalebisa da nedleulis Senaxvis vadebi;
• savaluto riskis faqtorebi;
• fasebis done da misi meryeobis riski.
•
•
•
•
•
II stadia – warmoeba:
sawarmoo nagebobebis mdgomareoba;
sawarmoo mowyobilobebis simZlavreebi;
sawarmoo mowyobilobebis asaki;
samuSao Zalis arseboba da misi kvalifikacia;
mowyobilobebis datvirTva.
•
•
•
•
•
•
•
•
III stadia – realizacia:
myidvelebis raodenoba (diversifikacia);
myidvelebis gadamxdelunarianoba;
gayidvebis sezonuroba;
distribuciis qseli;
konkurenciis done;
mza produqciis Senaxvis vadebi;
savaluto riskis faqtorebi;
sarealizacio fasebis done da misi meryeobis riski.
387
ირაკლი კოვზანაძე, გოგი კონტრიძე - თანამედროვე საბანკო საქმე: თეორია და პრაქტიკა
amasTan, aRsaniSnavia, rom riskebi mesame, realizaciis etapze, ufro
maRalia, vidre pirvel da meore etapebze.
5) reitinguli Sefasebis sistema.
potenciuri msesxeblis kreditunarianobis Sefasebis reitinguli
meTodis arsi isaa, rom garkveuli maCveneblebis ganzogadebiT SeiZleba Seiqmnas erTian maCvenebelTa sistema _ tipuri msesxeblis reitingi.
misi gamoyeneba SeiZleba rogorc TiToeuli zemoT ganxiluli meTodis
SemTxvevaSi (klientis Sesaxeb informaciis, likvidobis, aqtivebis brunvadobis, finansuri damoukideblobis, valebis momsaxurebis, rentabe­
lobis, fuladi nakadebis, saqmiani riskis) damoukideblad, ise yvela
maTganis an maTi nebismieri kombinaciis ganzogadebiT erTiani reitingis misaRebad. cxrilSi №16.2 mocemulia tipuri sqema aseTi reitinguli
sistemis Sesaqmnelad.
cxr. №16.2. iuridiuli piris kreditunarianobis Sefasebis reitinguli
sistemis gaangariSebis tipuri magaliTi
1 done
2 done
3 done
4 done
5 done
maCvenebeli 1
maCveneblebi
>2.0 = 100
>1.8 <2.0 = 80
>1.5 <1.8 = 60
>1.2 <1.5 = 40
<1.2 = 20
maCvenebeli 2
>10.0 = 50
>8.0 <10.0 = 40
>6.0 <8.0 = 30
>4.0 <6.0 = 20
<4.0 = 10
maCvenebeli 3
<10.0 = 70
>10.0 <20.0 = 60
>20.0 <30.0 = 40
>30.0 <40.0 = 20
>40.0 = 30
maCvenebeli 4
>1.0 = 80
>0.7 <1.0 = 60
>0.4 <0.7 = 40
>0.1 <0.4 = 20
<0.1 = 0
maCvenebeli 5
>10 = 25
>7 <10 = 20
>4 <7 = 15
>2 <4 = 10
<2 = 5
da a. S.
„maCveneblebi“ _ esaa likvidobis, aqtivebis brunvadobis, rentabelobis, fuladi nakadebis da a.S. nebismieri xarisxobrivi Tu raodenobrivi koeficienti da faqtori, romlebic am paragrafSi gaviareT.
TiToeuli maCvenebeli garkveuli kriteriumis gaTvaliswinebiT dayofilia zRvrebad, romlebic fasdeba gansxvavebuli qulebiT. Cvens SemTxvevaSi am zRvrebis raodenoba 5-ia da maT SeiZleba vuwodoT „doneebi“. aucilebelia, TiToeuli maCveneblis donis Sefasebis qulebi
gansxvavebuli iyos gamomdinare maTi prioritetulobidan. magaliTad,
likvidoba da momwodeblebis raodenoba sxvadasxva quliT unda fasdebodes. Tumca, SeiZleba gamoyenebul iqnes sxva midgomac _ qulebi
yvela maCveneblis TiToeuli donis mixedviT erTnairi iqneba, magram
TiToeul maCvene­bels mieniWeba garkveuli koeficineti misi prioritetidan gamomdinare.
cxadia, rogorc maCveneblebis CamonaTvali, ise zRvrebi da maTi
kriteriumebi, SeiZleba gansxvavebuli iyos biznesmimarTulebebisa (korporaciuli, saSualo da mcire) da dargebis jgufebis (warmoebis sfero,
vaWrobis sfero, momsaxurebis sfero da sxv.) mixedviT. es damokidebulia bevr faqtorze _ konkretuli komerciuli bankis sakredito politikaze, qveynis ekonomikur mdgomareobaze da sxv. Sesabamisad, banks
SeiZleba hqondes sxvadasxva reitinguli sistema biznesimarTulebisa
da dargis jgufis mixedviT.
388
Tavi 16 - msesxeblis kreditunarianobis Sefaseba
gavagrZeloT magaliTis ganxilva: yovelive amis Semdeg saboloo
qulebis SejamebiT miiReba msesxeblisaTvis garkveuli kategoriis miniWebis sistema, magaliTad:
• 500 qulaze meti _ pirveli klasis msesxebeli;
• 450-500 qula _ kargi msesxebeli;
• 350-450 qula _ damakmayofilebeli msesxebeli;
• 250-350 qula _ garkveuli problemebis mqone msesxebeli;
• 250 qulaze naklebi _ ar finansdeba.
ra Tqma unda, aq moyvanili qulebi rogorc doneebis, ise saboloo
reitingis mixedviT, pirobiTia da damokidebulia konkretuli komerciuli bankis sakredito politikasa da gaangariSebis meTodikaze.
aseTi sistemis TvalsaCino magaliTia skoringis meTodi, romelic
ufro farTod gamoiyeneba fizikuri pirebis kreditunarianobis Sefasebisas da Semdeg paragrafSi ganvixilavT.
16.5. fizikuri piris kreditunarianobis Sefaseba
fizikuri piris kreditunarianobis Seswavlis procesi iuridiuli piris kreditunarianobis Sefasebis gamartivebuli modelia, anu
am SemTxvevaSic adgili aqvs sakredito ganacxadis Sevsebas potenciuri
msesxeblis mier, Sexvedras (an Sexvedrebs) sakredito oficerTan, bankis
mier proeqtis Seswavlas, aucileblobis SemTxvevaSi damatebiTi informaciis warmodgenas da a.S.
martivad Tu CamovayalibebT, fizikuri piris kreditunarianobis
Sefaseba, ZiriTadad, emyareba misi wminda Semosavlebis (Semosavlebi
xarjebis gamoklebiT) da moTxovnili kreditis erTmaneTTan Sedarebas,
finansuri mdgomareobis zogad Sefasebas, qonebis Rirebulebasa da
sakredito istorias. SeiZleba gamovyoT fizikuri piris kreditunarianobis Sefasebis sami ZiriTadi meTodi: kompleqsuri analizi, sakredito istoriis Seswavla da Sefasebis reitinguli sistemebi. ganvixiloT
aRniSnuli meTodebi.
1) fizikuri piris kreditunarianobis gansazRvris kompleqsuri meTodi.
es meTodi yvelaze axlosaa wina paragrafSi ganxiluli iuridiuli
piris kreditunarianobis Sefasebis sistemasTan, vinaidan am dros xdeba
maCvenebelTa kompleqsis Seswavla da analizi, romlebic ganapirobeben
fizikuri pirisaTvis kreditis gacemis gadawyvetilebas. es maCveneblebia:
• informacia fizikuri piris Sesaxeb;
• fizikuri piris finansuri SesaZleblobebi;
• fizikuri piris qonebis Sefaseba;
• kreditis uzrunvelyofa;
• dakreditebis pirobebi.
389

11.3. sagadamxdelo sistemebi

22.7. reputaciis riski - თანამედროვე საბანკო საქმე

lideri sajaro da kerdzos skolebi zestafonis bukleti