Zimbabwe-1982-en.pdf

' 1 '
4
\
\
The Census is concerned only with providmg information for planning
Zimbabwe's future. I t has nothing to do with taxes, land, politics or any other
'
controversial matter.
13. YEUKAI
Zvirí kwamurr kuti kuverengwa uku kubudirire. Vanhl vose vernuZimbabwe
vakabatsira zvinove nyore chaizvo.
1o. MAY PEOPLE COMPLETE THE FORM THEMSELVES?
Enumerators are instruqted to complete the form for everyone and they are not
permitted to ailow anyone else to handle them or to see completedforms. There
are exceptions to the rule and some persons, such as those staying in hotels,
may be issued with individual forms to complete but in general the emunerator
will complete the form for everyone.
"Batsirai kuverengwa kwe vanhu MuZimbabwe".
1.
CHII KUVERENGWA KWEVANHU?
Uku kuverengwa kwemunhu wese muZimbabwe - muduku, mukuru,
wemuZimbabwe, asiri wemuZimbabwe, mugari wemuZimbabwe nemushanyi.
1 1 . WHAT HAPPENS AFTER THE CENSUS?
The forms are collected and the information is processed on a computer. Census
results are published as numerical tables made up in such a way that individual
persons cannot be identified.
2. KUCHAITWA RINHI?
Kuverengwa kwevanhu kuchaitwa kubvira musi wal 6 August kusvika musi
wa27 August 1982.
The enumerator has many hocseholds to visit. He may call at an. inconvenient
time. Bear with him. If he is put off it will mean extra work for him and some
inconvenience for .everyone.
4.
\
Time will be saved if people have the information at hand. One way of doing this
is to complete the specimen form on the back of this leaflet and keep it ready. In
this way one responsible adult can y v e the enumeratorthe information required
of everyone in the household and it will not be necessary for everyone to be
present at the interview.
Kuverenga kuchatiudza kutì isu vanhu tiri vangani; tinogara kupi; tiri kuwanda
here kana kwete; kana zvakadaro, tiri kuwanda nekuchimbidza here hana kwete;
zvatinoita kuti tirarame.; dzidzo yatinayo nekuti tinogarb mudzimba dzakaita sei.
5. ZVlNO8ATSldEl KUWANA RUZIVO URWU?
L
,
\
Please make sure that everyone in the household is included. Very young
children are sometimes missed. Don't allow them to be forgotten They are
important. They are the ones who will need school places and other services
and they are the ones who will grow up to be the parents of the next generation.
kvi zvichabatsira avo vanoona nemagariro evanhu nekuti vangavayamure
nenzira ¡pi. Zvichabatsira hurumende mukugqdzirisa hupenyu hwevanhu
muZimbabwe. Zvichaburitsa pachena magariro evanhu, kwete kwemunhu
mumwechete asi kuti, kwe munhu ari wese munzvimbo yaanenge ari.
Zvichabatsjr6 avo vanoona nezvekugadzirwa kwe migwagwa, zvekufambisa
zvipatara ne Migodi kana pombi dze mvura.
6. CHI1 CHICHAITIKA PAKUVERENGA UKU?
Panguva yakatarwa pakati pemazuva anobvira musi wal 6 August kusvika musi
wa27 August, 1982 muverengi achashanyira imba yoga yoga achinyora munhu
akanga ari pamba apa nezuro, husiku. Achanyora munhu wese - kubatanidza
nevayedasingagari pamba apa, vangave mhuri kana kuti vasiri mhuri yepamba
apa, vashanyi, kana vapfuuri. anozonyora kana vashandi veusiku. Pachaitwa
tvirongwa kuti varwere vari muzvipatara , vanhu vari mumahotera nevari
s
munzvi,mbo dzokudzidzira, vaverengwewo.
.c
Kana apedza kunyora, muverengi achakumbira mvurno kuti asiye aisa
mucherechedzo pamusuwo kana pane imwe nzvimbo inoorrekwa zvakanaka.
lzvi zvichabatsira kuratidza kuti mhuri iyi yakaverengwa kare, kubatsira.vaye
vanoongorora basa ¡ri kuti varege kuramba vachikanganisana nevanhu 8va
mubasa ravo.
13. REMEMBER
1982PopulationCensus
.
\
The CeAsus will be as accurate as you make it.
It can succeed only with the willing help of everyone in Zimbabwe.
"HELP THE CENSUS HELP ZIMBABWE"
9.
\
1. WHAT IS THE CENSUS?
It is a count of everyone in Zimbabwe - young and old, citizen and non-citizen,
re ident and visitor.
.
7
~
7. MIBVUNZO'YAKADII ICHABVUNZWA.APA?
lnenge yakanyorwa kuseri kwekagwaro aka.
8.
MlBVUN20 IYI INOFANIRA KUPINDURWA HERE?
Kuverenga uku kunoitwa kuchitevedzwa mutemo unonzi Census and Statistics
Act, 1971, unoti vanhu vanofanira kutendera muverengi up¡ zvake kuti abvunze
mibvunzo ivo vachipindura zvizere pasina kunyepa pane zvinenge zvabvunzwa .
kwavari nemhuri yavo kuti kagwaro kekuverenga vanhu kazadziswe. Vanyori
vanogona Rubvunza mibvunzo kana kubvunza zvambobvunzwa kare kuti vave
nechokwadi.
Vanoita basa if¡ vachanae vane makadhi ebasa'.ravo, zvekuti varidzi vedzimba .
vanogona kubvunza kuii varatidzwe makadhi aya vasati vanyorwa kana
kubvunzwa.
.
2. WHEN IS IT?
1o. VANHU VANOSUNGIRWA KUNYORA MAFOMU VEGA HERE?
Vaverengi vanosungirwa nernutemo kuti vanyore mafornu ivo pachavo,
nokudaro havatendenwe . kubvumira mumwe munhu kunyora kana kuona
rnafomu akanyorwa. Pane zvimwewo zvinogòna kuitwa kunze kwemutemo,,
zvakafanana.nekupa fomu kune vanenge vachigara muhotera kuti vanyore vega,
as¡ nguva yose vaverengi ndivo van.ofanira kunyora' pafomu iri.
11. CHH CHlNOlTlKA KANA$KUVERENGWAKWAPERA?
Magwaro ese achaiswa mumuchina (computer) uchaburitsa mhinduro dzenyu
dzase pamwechete zvokuti hapana angazoziva kuti iyi imhinduro yaaninanis
12. VANHU VANGABATSIRE NENZIRA IPl?
Muverengi ane nzvimbo., zhinji dzaanofanira kushanyira. Anogona kusvika
panguva isina kufanira. Edzai kumubatsira Akangocharika imwe nzvimbo
zvinozoreva basa rakawanda kwazvo kwaari zvichizokanganisa vanhu
vakawanda.
Hapana'nguvà inozoparadzwa kana vanhu vachiziva zvekutaura pakarepo. Nzira
imwe yekuita izvi ndeyekufanonyora kupindura mibvunzo ¡ri paseri pekagwaro
aka mochengeta: henzira iyi m u h u mumwechete mukuru anoziva anogona
kubatsira vazhinji nekupa ruzivo rwese kurnuverengi wevanhu vari pamba apa,
saka hazvizova nebasa kuti munhu wese ave pakuverengwa apa.
anyorwa:\vana,vachiri
h a i nechokwadi kuti munhu wese ari nhengo yemhuri
vadiki chaizvo variowanza kusiiwa . Havafaniri kwete. Ngavanyorwe. Vanoda
kuzivikanwa . kwazvo ivavo. Ndivo vachada chikoro nezvimwewo nguva
inoteuera, uye vachakura vachizove vabereki vemhuri dzamangwana.
IMPENDULO EZIZAPHLWA ZIZAGCINWA ZlBE YlMFlHLO ,NA?
lmpendulo zonke zizakuba yimfihlo. Okubhalwa ngabantu abaqanjiweyo, imuli
loba imizi kakuyikukhitshwa obala. Amabizo lamakheli kuyafuneka ukuze
ukubalwa kwabantu 'lokhu kube yinto eqondileyo kodwa khona akuyikufakwa
kukhopiyutha. Akulamuntu ongasebenzi emawofisini okubalwa lnkhu
ozavunyelwa ukuba abone amafomu asegcwalisiwe. Ukubalwa kwabantu
kuqondane lokudinga ulwazi kuphela lokulungiselela elakusasa lefimbabwe.
Ukubalwa kwabantu lokhu akulani lokutheliswa kwabantu, loba umhlaba, loba
ezepolitika loba okunye okungaqendise kiyo.
..
10. ABANTU BANGAZIGCWALISELA AMAFOMU LA NA?
Ababali batshelwa ukuba bagcwalisele umuntu wonke amafomu la njalo
kabavunyelwa ukuba bayekelB omunye umuntu egcwalisa lawomafornu loba
ukuba omunye umuntu abone amafomu asegcwbhiwe. Kodwa emithethweni
yonke kukhona lapho okubhendiswa khona umthetho ngokuya ngomumo
langendawo. Ngakho abanye abantu, okunjengalabo abahlala emawoteleni,
bangavunyelwa ukuba baphiwe amafomu umuntu azigcwalisele ngokwakhe.
kodwa-ke kukho konke umbali omisiweyo nguye kuph.ela okumele agcwalise
amafamula.
\
3. WHY HAVE A CENSUS?
The Census will provide information which will help in making administrative
and planning decisions.
*
4. WHAT INFORMATION WILL IT PROVIDE?
The Census will tell us how many of us there are; where we live; whether the
population is changing in number and if so, in what ways and how fast; how we
earn our living; how educated we are and how we are housed.
11. KU:YINI OKWENZEKAYO NGEMVA KOKUBALWA KWABANTU LOKHU?
Amafornu ayabuthwa-ke, infometshini yonke-ke ifakwe kukhompi-yutha.
Okuphuma lapho-ke kdyakhitshelwa abantu kuzinombolo zibekwe ngezinhlu,
njalo kwenziwe ngendlela engathengisi umuntu ukuba lokhu kuqamba uzibani.
i
12. ABANTU BONA BANGANCEDA NGANI KULOKHU?
5. WHAT USE IS THIS INFORMATION?
It will help all who are concerned with providing services to decide how best to
improve them. It will help the Government to make objective decisions which'
will affect the lives of everyone in Zimbabwe. It wilt give an overall picture of the
people, not as individuals but as groups in specific areas and this helps when it
comes to providing things like roads, transport, schools, hospitals and water.
i
'\
.
CI
&p
I' komnyakaka 1982
6. WHAT WILL HAPPEN AT THE CENSUS?
At some time between 16th and 27th August an enumerator will visit'every
household and will record particulars of everyone who was present on the night
before his visit. He will include everyQne - whether they live there or not,
whether they are members of the family, visitors, tourists or persons in t ansit.'
He will algo include night workers. Arrangements will be made to count deople
such a s hospital patients, hotel guests and persons in institutions.
1.
At the end of the visit the enumerator will ask permission to fix a label to a
doorpost or other conspicu'ous place. It will serve as an indication that, that
household has been visited and thus will enable those who check the work to do
so without disturbing people unnecessarily.
UKUBALWA KWABANTU KHONA KUVELE KUYINI?
-
Lokhu yikuthi kwaziwe ngokubala inani labantu abakuleli eleZimbabwe
abanclnyane labadala, abangabakuleli labavela kwamanye amazwe
bengabasibalapha, abahlezi lapha labayizethekeli bevela kwqmanye amazwe.
2. UKUBALWA LOKHU KUZAKWENZIWA NINI?
Ukubalwa lokhu kuzakwenziwa ziku-16 Kusiya ku-27 enyangeni ka-Aga+
ngo-1982.
3. KUVELE KHONA ABANTU BABALELWAN1 ,BENGASINKOMO?
7. WHAT QUESTIONS WILL BE ASKED?
Ukubalwa kwabantu kupha ulwazi ngabantu oluzanceda ekuphathweni
lekubusweni kwabo'kanye lekubeni ababusayo bazi ukuba bangenza njani
lzinqumo zabo besenzela labobantu.
I
They are set out on the back of this leaflet.
8. MUST THE QUESTIONSBE ANSWERED?
The Census is taken under the provisions of the Census and Statistics Act, 1 9 7 1
which require that persons allow any census official to ask questions and
answer completely and truthfully such questions as may be asked about
themselves and other members of the household for the purposes of completrdg
the Census questionnaire.Officlals may only ask such questions in order to
complete the form or to check entries already made.
4.. KUZAKUPHA ULWAZIBANI?
Ukubalwa kwabantu kuzasitshela ukuba vele khona lapha sibangaki; sihlala
ngaphi; njalo lokubs inani labantu liyaguquka -na, nxa kunjalo likwenza njani
njalo kuphangisa okunganani. Lisitshela njalo khona siphila' ngani, sifunde
okukunganani ; njalo lokuba sihlezi ezindlini ezinjani
5. NXA ULWAZI LOLU SELUTHOLAKELE LUSETSHENZISWANI?
Officials carry ;denttty cards and householders should ask them to identify
themselves before agreeing to answer questions or to be interviewed.
Luzanceda bonke aba.ntu abenzela-uzulu izinto ezrlusizo ukuba babone ukuba
izinto lezo bangenza njani ukuba zibe ngcono. Luzancedisa uHulumende
athathe amanyathelo okunceda'wonke umuntu weZimbabwe. Kuzabonakala
ukuba abantu bangakanani njalo lokuthi bami njani, atshi njengabantu. banye
kodwa belixuku labantu ngezigaba zonke ngokumiswa kwazo. Lokhu kunceda
kakhulu rixa-abantu befuna ukwenzelwa izinto ezinjengemigwago, amabhasi.
izikolo, izibhedlela kanye lendawo zamanzi.
9. ARE THE ANSWERS CONFIDENTIAL?
They are. Informatlon about named persons, families or households is never
released. Names and addresses are needed in order to take the Census
accurately but they are not put rnto the computer. No one outside the Census
Office IS allowed to see completed forms.
I
1
Ukubalwa kwabantu kungaphansi komthetho kaHulumende owenziwa ngo1971, othiwa yi-Census and-statistics Act, 1971. Umthetho lo uthi abantu
kumele bavumele iloba yisiphi isiphathamandla sababalayo abantu sibuze
imbuzÓ njalo lowo obuzayo kurpele aph'endule.ngokugcweleyo njalo ngeqiniso
elipheloleyo imbuzo leyo ebuzwa ngaye kanye labanye abakulowomuzi
kusenzelwa ukuba kugc'waliswe iphepha lembuzo leyo. lziphathamandla
zimele lazo zibuze yonaleyo imbuzo.efuna igcwaliswe loba zifuna ukuba zibone
ukuba imbuzo iphendulwe kuhle na nxa 'umuntu ethe wayiphendula
ngaphambili. 'Iziphamandla zithwala izithutshana ezitshengisa ukuba
ngabakhethelwe ukubala. lzakhamifi zifanele-ke zicele ngaso sonke igikhathi
ukuba zitshengiswe izithutshana lez¡ zingakaze zivume ukuphendula imbuto'
emuntwini ofika esithi ungumbali wabantu.
.
The Census will be taken between 16th and 27th August, 1982.
~
9. MIBVUNZO IYI IR1 MUCHIVANDE HERE?
Hongu. Ruzivo nezvevanhu kana mhuri dzavo harufaniri kungoiatidzwa wese
wese. Mazita nekero zvinofanira kunyorwa kuitira kuti zviitwe nenzira kwayo.
Asi izvi hazvizqpindi mumuchina wekunyora kwete (computer). Hapana munhu
ari kunze kwehofisi yekuverenga vanhu anofanira kuona rnafomu anenge
anyowa aya.
Kuverenga uku kune basa chete nekupa zvinodikanwa pakuronga remangwana
reZimbabwe. Hamina basa nemitero, minda, zvematongerwo enyika kana
zvimwewo zvinohetsa.
Kwesinye isikhathi khonapho phakathi kukamhlaka-16 10-27 kuAgasti, umbali
uzahambela imizi yonke ebhala ngaye wonke urnuntu akade ekhona
kulowomuzi ngobusuku obudluleyo. Utabhala ngaye wonke umuntu kumbe
bahlala khonapho kumbe ngabakade bevakatshile, kurnbe yimuli yinye,
izethekeli ezihlala kulelilizwe kumbe ezivela kwamanye amazwe, kumbe
ngumuntu obeyisihambi wacela nie indawo yokulala. Uzabhala njalo
izisebenzi khonapho ezisebenza ébusuku. Amalungiselelo azakwenziwa
ngokubalwa kwabantu abayizigulani ezibhedlela, abahlezi emawoteleni,
labasezindaweni eziniengezikolo. Ngemva kokuqedaukubala kwakhe umbali lo
uzacela ukuba anamathisele okuyintwana emnyango loba ngaphi lapho
uksngabonakala khona. Lokh,u kuzanceda ukubonisa ukuba umuzi lowo usuke
wahanjelwa. Kuthi-ke ¡ab0 abazahamba bekhangela ukuba umsebenzi wenziwe
ukuba bahluphane
* .
bakwenze lokhu bengelakuhluphana labantu kungasweleki
labo.
8. IMBUZO LE IMELE IPHENDULWA'NA?
.
RUZIVO RUPI RUCHABVA MUKUVEREmGA UKU?
KUYINI'OKUZAKWENZAKALA EKUBALWENI KWABANTU?
7.. KUZABUZWA MIBUZO BANI?
lmbuzo yonke ebuzwayo ibhaliwe ngemva kwephetshana leli, Ungazibonela.
12. HOW CAN PEOPLE HELP?
3. CHIKONZEROCHOKUVERENGA VANHU NDECHEI?
Kuverenga uku kuchabatsira nekupa ruzivo runobatsira pakufambiswa kwenyika
nepazvirongwa zvinenge zvichiitwa.
6.
**
'
Umbali ulemizi lezindlu ezinengi okumele azihambeie. Angafika ngaloba
yisiphi isikhathi esingakulungelanga wena ngokwakho. Uyacelwa ukuba
umzwele sibili. Angehluleka ukulungisa lokhu lawe mhla ekuhambele
okwakuqala, kuzakutsho umsebenzi onzima kuye okuba aphinde abuye njalo
lokhu kuzaphamban,isa abanengi. lsikhathi kasiyikuchitheka 'aluba abantu
bangaba lenfomitshini esilungiswe ngaphambili. Enye indlela yokwenza lokhu
yikuba umuntu agcwalise ifomu ,le eyisitshengiso okuzabuzwa engemuva
kwephetshana leli, abesekugcina Kuze kufike umbali. Ngalindlela umuntu
oyedwa omdala angapha umbali infomitshini efunekayo yabantu bonke emizini
lowo loba endlini leyo kungadingekl ukuba taba abanye babekhona
ekubuzweni. Kumele kube ngumuntu omdala njalo owaziyo. Zamani ukubona
ukuba wonke umuntu osemzini loba endlini ubhalisiwe. Liyacelwq kakhulu
kulokhu. Kuiayelekile? ububa insane zikhohlakale. Yizo phela ezizafuna izikolo
lokunye okufunekayo, njalo yizo ezizakhula zibe ngabazali bezizukulwana
ezizayo.
13. KHUMBULANl LOKHU?
>
Ukubalwa kwabantu kuzaqonda . ngendlela elipha ngayo informitshini
eswelekayo. Kungaphumelela kuphela ngezifiso zabantu bonke beZimbabwe
ngoncedo Iwabo. Ncedani ukubalwa kwabantu kuphumelele; ncedani
¡Zimbabwe.
.
fl
1982 PopulatïonCensus
Repùblicof Zimbabwe
Ccruub
\
/
I
.
\
.
.
HOUSEHOLD NO.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LOCALAUTHORITY. . . . . . . . . :. . . . . . . . .
L ' <
.
ENUMERATION AREA NO. . . . . . . . . . . . . .
NAME OF PLACE - VILLAGE, TOWN, SUBURB, OR FARM; . . . . . .
.%
.
,
. . . . . . . . . . .'. . . . . .
.
IFTOWN OR SUBURB. WRITE ADDRESS OR STAND NO..
.
.
. . . . . . . . . . . . - .I. . . . . . . . .
.
I
NAME
'
NHO STAYED HERI
LAST NIGHT?
ALL
FOR
z
LINE
'NO.
RELATIONSHIP
TO HEAD
SEX
*
".-
HOW IS THIS PERSON
RELATED TO THE HEAD OF
THE HOUSEHOLD?
Nrite the names
if all persons
Nho stayed here
ast night
AGE
State whether head,
wife of head, son,
daughter, other
relative, not related
WHAT IS HOW OLD IS
MIS
THIS.
PERSON? PERSON?
SEX?
State
.
Write
M or F
/
age in
completed
Years (in
months if
under one)
ETHNIC GROUP
AND ClTlZENSHlP
,IS THIS PERSON(A
ZIMBABWEAN?
Zimbabwean Africans state
father's dialect.
Other Zimbabweans
state ethnic
group. Others
state citizerrhip
and ethhk group
d
,
FOR PERSONS AGED TEN YE
PERSONS
BIRTHPMCE
PREVIOUS RESIDENCE
WHERE WAS THIS
PERSON BORN?
WHERE WAS THIS
PERSON AT THIS
TIME LAST YEAR?
,
State district
if in Zimbabwe.
State country
if outside
Zimbabwe
I
b
-
d
HAS THIS
PERSON
EVER BEEN
TO SCHOOL?
State
whether
at school,
Write
Yes or
WHAT IS
THE
HIGHEST
ACAOEMIC
LEVEL
REACHED?
schoot
or never
been
f
e
SCHOOL
AllENDANCE
IS THIS
PERSOF
FATHER
ATTAINMEN1 ALIVE?
No
IS'THIS
PERSONS
MOTHER
ALIVE?
'
MARITAL
STATUS
TYPE OF
DID TH6
IS THIS
Write
Yes or
No
IF 'NO' - WHAT
HOW
WAS THE REASON? MANY
WERE
8"3 a t e whether
HERE
:"housewife,
LAST
student,
NIGHT?
'
"E
separated, or '3
widowed
Left
I
a
EDUCATION
I
State district
if born in
Zimbabwe.
State country
if born outside
Zimbabwe
MRTHE FEMALE POP~IATIONAGED TWELVE YEARS AND OVER'
AND OVER
3
14
-9
'i
Y
i
h
n
m
o1
unemployed,
not working
tog old, retired
disabled,
visitor or as
appropriate
m
OF THE IF THE
CHILDRER :HILDRER
SHE HAS ;HE HAS
BO~NE
$ORNE
ALIVE,
\LIVE,
HOW
{OW
MANY
AANY
WERE
îAVE
ELSENED?
WHERE
LAST
NIGHT?
f
f
I
PARTICULARS OF HEd M O S
RECENT LIVE BIRTH
i
WHEN WAS WAS IT IS TH
THE CHILD MALE
OR
BORN?
STILL
CHILD
FE~ALVALIVE
mth
age in
Years
m o r f Yesor
no
i
P
O
9
---í-l-
02
m
iow OL
NAS SH
WHEN
SHE
3ORE
iER
:IRST
.IVE
:HILD?
t
u
-
-
X
V
Y
03
o4
05
\
06
,
07
.
. .
08
+
IH
I
I
.
10
VRITE ANSWERS OR PLACE TICK IN APPROPRIATE BOX
IOUSEHOLD PARTICULARS
r
COOKING FACILITIES
I
ED
tOES THIS HOUSEHOLD HAVE A RADIO?
'
STATUS OF THE HEAD
HOUSING OTHER
MO. OF
MUNICIPAL
. . A . . A . _ . _
NO. OF
^_..---
1
LOCATION
FLUSH TOILET
WOOD
.PARAFFIN
ELECTRICITY
GAS
OTHER - SPECIFY
2