‫ابعاد فلسفه اخالق‬
‫از منظر ویتگنشتاین‬
‫حوزه های فلسفه اخالق‬
‫‪ (1‬اخالق تجویزی یا هنجاری‪.‬‬
‫‪ (2‬اخالق کاربردی‪.‬‬
‫‪ (3‬فرا اخالق‬
‫اخالق تجویزی یا هنجاری‬
‫• شامل جزو این شاخه از ا نظریه های اخالقی که معین‬
‫میکند انجام یا ترک چه افعالی به گونه ی ارادی روا یا‬
‫نارواست‪.‬‬
‫• نظریه هائی نظیر اخالق وظیفه گرا ‪ ،‬فایده‬
‫گرا‪،‬اسالمی‪،‬مسیحی‪،‬بودائی جزو این شاخه از اخالق‬
‫هستند‪.‬‬
‫اخالق کاربردی‪.‬‬
‫• در این گونه از اخالق بر اساس موضع ما در اخالق‬
‫هنجاری ‪ ،‬در باب خوب یا بد بودن موارد عینی و عملی به‬
‫قضاوت می پردازیم‪.‬‬
‫• در باب نحوه به کارگیری نظریه های اخالق هنجاری در‬
‫امور گوناگون است‪.‬‬
‫• مثال تصمیم گیری در مواردی مانند سقط جنین یا کشتن‬
‫دلسوزانه به نگرش ما در اخالق هنجاری وابسته است‪.‬‬
‫فرا اخالق‬
‫• انتزاعی ترین بخش فلسفه اخالق است‪.‬‬
‫• شامل سه ساحت ‪:‬‬
‫‪ ‬وجود شناسی یا هستان شناسی اخالقی ( ‪Moral‬‬
‫‪)Ontology‬‬
‫‪ ‬معرفت شناسی اخالقی (‪)Moral epistemology‬‬
‫‪ ‬داللت شناسی اخالقی (‪)Moral Semantics‬است‪.‬‬
‫وجود شناسی اخالقی (‪)Moral Ontology‬‬
‫• آیا گزاره های اخالقی واقع نما هستند یا خیر؟ وقتی میگوئیم‬
‫آتش زدن گربه اخالقا بد است‪.‬یکی از اوصاف این پدیده‬
‫است یا بیان احساسات کنشگر اخالقی است و ربطی به‬
‫عالم واقع ندارد‪.‬‬
‫• راست گوئی و دروغ گوئی ناظر به عالم واقع است یا خیر‪.‬‬
‫معرفت شناسی اخالقی‬
‫(‪)Moral epistemology‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫فارغ از مباحث وجود شناسانه ‪ ،‬چگونه می توان به گزاره‬
‫های اخالقی شناخت پیدا کرد؟‬
‫آیا داوری اخالقی امکان پذیر است ؟‬
‫آیا میتوان برای انسان معرفت اخالقی قائل شد؟‬
‫شکاکان اخالقی معتقدند که نسبت به گزاره های اخالقی‬
‫نمی توان به معرفت دست یافت و بنابراین داوری اخالقی‬
‫امکان پذیر نیست‪ .‬از طرفی دیگر شهود گراها بر این‬
‫باورند که میتوان نسبت به گزاره های اخالقی معرفت‬
‫یافت‪.‬‬
‫داللت شناسی اخالقی (‪)Moral Semantics‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫سخن بر سر حدود و ثغور معنائی مفاهیم اخالقی است‪.‬‬
‫آیا مثال میتوان مفهومی اخالقی مثل خوبی را تعریف کرد‬
‫و مولفه هایش را بر شمرد؟‬
‫یا خوبی مفهومی بسیط است؟‬
‫مفهومی مثل خوبی با معانی متفاوت کدام هدف گزاره های‬
‫اخالقی است؟‬
‫هوا خوب است‪ ،‬نیکوکاری خوب است از یک جنس است؟‬