الگوئی براي مديريت تغيير ات در معماري اطالعات سازمان از طريق تدوين بيانيه تغيير و استفاده از مدل هاي مرجع سيدابراهيم ابطحي عضو هيئت علمی دانشکده مهندسي کامپيوتر دانشگاه صنعتي شريف [email protected] چكيده دشواريهاي اجراي پررژهه هراي معمراري سازماني به ژيژه در ديروان سرارريهاي دژلتي ايجاب مي کند براي تسهيل اجراي رعيت راي تحليرل ژضر رگار اامهر ره ار برنامر موجود ژ مطلوب ژ تدژين برنامره ارگار به اونه اي انجام ژ توصريف شروند کره تکرار احتمالي آنها توسط معماران آتي ره رد در ايرن مقالر رر باشر رازمان ميسر سر تجارب ناشي از دژ پرژهه بزرگ معمراري رار رداعي بکر راي ابر رازماني ژ راه حلهر سر ارفته شده درآنها در جهت ارائره راه رواريهاي اجرائري رايرج رراي دشر حلري بر مطالعه معماری اطالعات سازمان پيشنهاد شده است اين راه حل شامل افرزژدن دژ اام ابداعي يعني تردژين سياسرت نامره قبل از تحليل ژضعيت موجرود تردژين ژ اجرای بيانيه تغيير در فاصرله تحليرل ژضعيت موجود تا طراحي ژضعيت مطلروب ژ استفاده نوآژرانه از مدلهاي مرجر در جهت نامگگاري استاندارد اشرياء مرورد مطالعه در ريه معماري براي همسراني ژ معني دار بودن مسرتندات بررای افرراد عضو در ارژههاي کاري معماري است كلمات كليدي معمرراري سررازمان معمرراري اطالعررات سازمان سياست نامه معمراري بيانيره الگوي استاندارد تغيير مدلهاي مرج ارررژه هرراي فرآينرردي نامگررگاري نمودارهاي مولفه اي -1مقدمه اجرای پرژهه های مطالعره راهبرردی در سازمانها پس از انتخاب اونه مناسب آن (نظير :برنامه ريرزی راهبرردی کسرب ژ کار 1برنامه ريزی : Business Strategic Planning 1-BSP سامانه های اطالعرات 2مرديريت منراب اطالعاتی 3برنامه ريزی معماری يا معماری اطالعات سرازمان 5ژ انتخراب ردلهای رب ژ مر رارچوب مناسر رگان 6ژ چر رژشر مرج ديگر چندان دشوار بنظر نمی رسدژ مرری ترروان برره تحليررل ژضررعيت موجررود پرداخت[ ]1سپس برا تکيره برر بهتررين ری از رات تطبيقر رود ژ مطالعر رارب موجر تجر طريق تدژين ارژههرای فرآينردی مناسرب ژضعيت مطلوب (برا پراريه همرين اررژه بندی در ژضعيت موجود) می توان ژضرعيت مطلوب را ترسيم ژ با توليد نمودارهای مولفه ای حاصله چارچوب سرامانه هرای رعيت راری ژضر ره ه رای معمر رل ژ نقشر راه حر مطلوب را توليرد کررد ژ سرپس برنامره اگار را برای تحقق ژضعيت مطلوب ترسيم رائی در رل تنگناهر را در عمر رود[ ]2امر نمر اجرای اين پررژهه هرا ژجرود دارد کره نياز به راه حرل هرای ميرانی ابرداعی رروارد ژ ررن مر رری از اير رره برخر دارد کر پيشنهاداتی در اين زمينه موضرو ايرن مقاله است سازمان4 -2دشواريهاي اجراي پروژه معماري و راهحلهای پيشنهادی اژلين دشواری تنگنای تحويل فرآژردها ژ کسب تأئيد کارفرما يا ناظر مربوطره است که راه حل تجربی حاصرل از اجررای چند پرژهه ضرژرت تدژين سياسرت نامره ای 7در مورد اجرزا ژ اشرکاو ژ نمونره -ISP : Information Systems Planning -IRM : Information Resources Management -EAP : Enterprise Architecture Planning -EIA : Enterprise Information Architecture -Methodology - Policy Document 2 3 4 5 6 7 هائی از فرآژردها ژ جزئيرات اامهرا ژ رژش ها ژ الگوهای انجام کار کره پرس از توافق با کارفرما پرژهه بر مبنای دشرواری آن آغاز شود را نشان ميدهد رعيت رر در ژضر راو تغيير روه اعمر ردی نحر بعر موجود است که در اين مقاله يک بيانيه تغيير 1به عنوان راه حل پيشرنهاد مری شود که در بر دارنده تمام سطوح تغيير مجاز در ريره هرای معمراری ژ اژلويرت آنهاست دشواری بعدی تعامل بين اعضای ررای ران بر رانی يکسر راری ژ زبر ررژه معمر ار توصيف نتايج نيازسنجی ها ژ نقشه هرای معماری است که ارتقاء سطح استفاده از مرردلهای مرجرر برره عنرروان الگوهررای نامگگاری اشياء مورد مطالعه هرر ريره معماری به عنوان راه حل در اين مقاله پيشنهاد شده است تنگنای عدم امکران پيشرنهاد اصرالح در ساير ريه ها قرار می دهرد کهردر ايرن صورت غنا بخشيدن به سامانه هرای راه حررل ژ امکرران سررنجی تفنرريلی آنهررا ژ بازمهندسی ضمنی ساير ريه ها از طريرق استرش بکارايری سامانه های رايانه ای يررک راه حررل جبرانرری ژ قابررل توصرريه است] [3ژ [[4 -3بيانيه تغيير بيانيه تغيير سندي است کره رژيکررد ژ جهتايرري حرکرت از ژضرعيت موجرود بره شرايط مطلوب ژ حتي ديردااه حراکم برر مدوسازي شرايط مطلوب را تبيين ميکند اين سند بايد با تکيه بر نتايج حاصرل از مطالعه ژض موجود سازمان مطالعات تطبيقي شرناخت مجريران از جهرتايرري فناژريهاي نوين ژ تجارب ژ دانه تخنني ارژه مجري مطالعه معماري تهيه شرود نو نگاه موجرود در ايرن سرند نگراهي تخنني از منظر معماري اطالعات است کره رر را بايرد در نظر در ارزيرابي تحليرلهر ارفته شود اين نگاه چند ساحتي ممکن رن ژ شريوه رر فر رازمان را از نظر رت سر اسر اجرايي فرآيندهاي مختلف در سطح بلوغ بسيار بار اما از نظرر ارزش افرزژده اطالعاتي که در جريران ارردش فرآينردي توليد ميشود در سطح نازوتري ارزيابي کند اما تالش مي کند با فاصله سرنجي راو روه اعمر رن ژ نحر تغيي ررات رزم ژ ممکر آنها براي ترسيم شرايط مطلوب براسرا ژضعيت موجودرا مشخص نمايد[ ]5بيانيه تغييرررر بيرررانگر الگوهررراي عمرررومي تغييرپگيري سازمان است کره در مرحلره اجراي معماري ژ استمرار تغييررات طري سالهاي بعد مي تواند مورد ارجا ژ يا بهنگامي ژاق شود -4نيازها و الگوهاي تغيير الگوی معماری بهبود يافته پيشنهادی از ديگر دشواريهای اجرای عملی پررژهه های معماری سازمان در کشور با محدژد ساختن حوزه راه حل به پيشنهاد سامانه های رايانه ای در يرک ريره معمراری ژ تهيرره صررورت اژلويررت دار آنها توسررط رار را در رالر معمر ره عمر رت کر را اسر کارفرمر - Change Manifest 1 نياز به تغيير کره امررژزه از آن بره عنوان ضرژرت تغييرر يراد مريشرود برا تحليل نقه زمان به عنوان تخريبکننرده اگشته ژ سازنده آينرده (در يرک نگراه بدبينانه) يا به فراموشي سپردن اگشته ژ يا به يادآژردن آينده هميشه فرد ژ سازمان را در شرايطي قرار مي دهد کره ژاجد آماداي پرگيرش تغييرر مکررر بره عنوان شرط رزم استمرار حيرات باشرند آنچه از آن بعنوان رقرص تغييرر 2يراد راي تغييرر راله هر ررا شچر رد ژ آنر مريکننر پايرردار در سررازمانهرراي يادايرنرردهش مينامند بيان ابزاري در مديريت تغيير 3-The Dance Of Change - است که سازمان را در شرايط ناپايردار حفظ ميکند مطالعه مرورد تحورت سري نظر ما يعني معماري سازماني از منظرر رب تحلي رل رردي تغيي رر را در قالر راهبر فاصله ژضعيت موجود تا شرايط مطلوب به رسميت مي شناسد ژ بره آن اعتبرار مري بخشد ژ آنرا برا مفهروم شخودکارسرازي را سرازمان هميشره مستمرش 1مي آميزد تر ژاق در بين شرايط موجود ژ مطلوب برا ارتقاء اين دژ مدو در مسريري تکراملي به سمت دژر نماي سازماني حرکرت کنرد تعميم تحليل فاصله به مرديريت تغييرر در اين مقاله از منظرر ترسريم مسرتمر بودن اين فرآيند پس از تحويل نقشههاي معماري سازمان به عهده فرد يرا اررژه مجري معماري در سازمان مي باشد -5مديريت و رقص تغيير امرژزه الگوهاي مديريت تغييرر پرس از شکستن سد مقاژمت هاي ايستا تبديل به موج استرده اي از الگوهايي شرده انرد که از تغيير نراازير (بره علرت اگشرت زمان) به سمت تغيير خود خواسته برراي پيشي ارفتن از زمان تغيير جهت يافته اند سراختمان هراي لررزان مقراژم در مناطقي که بطور مستمر مي لرزند نشانه رته ژ رر تغييررات ناخواسر ره بر راي غلبر هر اراده تغيير خودخواسته براي سرمتدهري به جهت ژ اثر تغييرات به سمت صرفههرا ژ منرراف ارژهرري ژ فررردي اسررت رقررص تغيير راه حلي در مديريت تغيير اسرت که سازمان را آمراده ارگر از اگشرته بقا در حاو ژ سفر به آينده مي سازد رازماني نظيرر رردي سر راي راهبر ررارژشهر فر معمرراري اطالعررات سررازمان دراامهرراي عملياتي خود که ترسيماراگار از شرايط موجود به مطلوب هستند سازمان را بره استقباو آينده مي برند ژ اار سرازمان دسررتاژردهاي مطالعرره معمرراري را برره هنگام درآژرد هميشه نقشه هاي اگشرته رده را دارد ژ اي رن تغيي رر راو ژ آينر حر پايدار را ميسر مي سازد ژ ژسيلهاي مي شود برراي سرازمان در حرکرت بره سرمت سازماني يادايرنده که هدف سرازمانهاي امرژزي است مناب اطالعاتي اصلي ايرن تغييرات عبارتنرد ازنيازهراي اظهراري تغييرطلب تجارب کارشناسي بهبود طلرب ژ بهترين تجارب موجود کارفرما ژ پيمانکار اظهرارات تغييرر طلبانرره بخرره زيررادي از افتگوهررا را تشکيل مي دهند در تحليل اين نيازهرا بايد توجه نمود که بسياري از تغييرات ررازماني در ررر سر ررده در عمر ررام شر انجر سازمانهاي دژلتي در کشور ما تغييرات ساختاري يا تشکيالتي ژ سازماني اسرت ژ ره ژيرژه تخننري در تغييرات محتوائي بر رژشها ژ نحوه انجام فعاليت ها در اين ميان ژزن چنداني ندارد از سوي ديگرر فقرردان يررا کمبررود اجمررا مررديريتي- کارشناسي در موارد متعدد حتي در سرطح ماموريت هاي سازماني عموما سازمان را از بهبود چشمگير شيوه هاي انجام کرار جرراري کرره ممکررن ژ رزم برروده اسررت روز در بس رياري از رت هنر رته اسر بازداشر سازمانها ماموريت سرازمان مراهيتي دژ يا چند راه دارد در مرورد بکرارايري فناژري اطالعات در سازمان نيرز رژايرت ر غيرکارشناسرانه ژ هاي متعدد ژ عمومرا ر يا غير رژزآمرد رايرج اسرت ژ عمومرا نگاه غالب اسرترش بکرارايري رژشرهاي انجام کار به کمرک رايانره برويژه در حوزه هاي غير تخنني است که در ژاقعيت ره رازماني ريشر راداي سر رت ميرزان آمر قلر دارد جايگاه معماري اطالعات در فراهم سررازي امکرران ايررن تغييرررات در سررطح کارشناسي ژ عمليات سرازمان نرا مشرخص است که ريشه در قلت سواد تخنني فراژا ره تغيي رر در رازمان دارد مي رل بر در سر سازمان هرا (بعلرت تغييررات سراختاري ر نرازو مستمر ژ عموما کم نتيجه) عموما ژ يا رژ به کاهه است نمونه هرائي از اين نيازهاي اظهاري تغيير طلب به شرح زير است: کمبود يرا فقردان منراب داده ررري در ررراتي ژ دانشر اي اطالعر فرآيندهاي تخنني ژ غير تخننري ژ نياز به تغيير در اين حروزه ها کمبررود يررا دشررواري پيونرردهاي کاري در درژن ژ برژن سازمان تغييررر در نحرروه پيونررد بررا همکاران تقاضاي ضمني براي تغيير اشکاو انجام کار بدژن توجه کافي بره آماداي سازماني -6توصيف نيازهاي اظهاري تغييرطلب -7تجميع تجارب کارشناسي مکتوب بهبود طلب در مطالعات سازماني از طريق منراحبه تکميل پرسشنامه ژ يا مباحث مطرژحه در رداان رده برين نماينر رزار شر رات برار جلسر در نگاهي به تجارب کارشناسي مکتوب در رابطه با فعاليتهاي تخنني سازمان هرا ر مشترک ژ قابل اشراره موارد زير عموما است: 1- Continuous Automation لررزژم تغييررر در ميررزان دانرره تخنني منراب انسراني در حروزه هاي مختلف فعاليت سازمان ضرژرت ترژيج نگرش سامانه اي در مجموعه مولفههراي نظرام تخننري فعاليت هاي سازماني لزژم تجديرد نظرر در بيانيره ژ نحوه تحقق مأموريت اصلي سازمان ژ درج تغييرات ناشي از حضور در عنر ارتباطات ژ اطالعات ضرژرت تغيير در استفاده از مدو ايستاي توسعه فا ژ تکيه بر مدو پوياي توسعه فا لزژم تغيير ديدااه تنميمايرران سازمان از جنبه هاي ابزاري فا بر مهندسي مجدد فرآيندها تغيير در چارچوب هاي بکرارايري فنرراژري اطالعررات در حرروزه هرراي تخنني فعاليت سازمان ژ حرکت به سمت چارچوب مفهومي مطالعه برين المللي نوآژريهاي فني مبتني بر فاژا در اين حوزه ها -8جمع بندي دشواريهاي عمومي موجود مواردي از دشواريهاي موجود سازمان ها از منظر معمراري اطالعرات سرازمان ره مررورد اتفرراد ژ در مررواردي اجمررا معماران تحليل ار اسرت بره شررح زيرر است: ژجرررود مرررواردي از اسسرررت فرآينررردي بررره ژيرررژه در فرآيندهاي تخنني به علت عدم فايت پيه ژ پرس فرآينردهاي داده اي اطالعرراتي ژ دانشرري پشتيبان راي رتچر هر راقص زيسر رراي نر اجر داده اي اطالعاتي ژ دانشي ژ قلت پيوندهاي دانشري درژن ژ برژن سازماني پيوند ژاجرد افزژنگري غيرر راد رد اعتمر رزا ژ فاقر ارزش افر ردهاي رين ژاحر رافي بر ري ر تخننر سازماني قلت امكانات پيگيري رژندهاي اري سازماني ژ برژز طليعره تكامل معكو بره علرت ظهرور شواهد پيه ايري ديوان سارري بر فن سارري در سازمان راري ارزش راي ر ره هر رت چرخر قلر افزا ژ اصرالح ارر ژ انفعراو سازماني در قباو ار مسرتمر جاري عدم ژجود يكپرارچگي سرامانه هرراي اطالعرراتي رايانرره اي موجود سازمان ناهمگوني ژ نا رارائي شربكه رايانه اي سازمان -9الگوي دورگه 1راه حل سازي (پااليش دوسويه راه حلهاي فرآيندي و سامانه اي) در مدو هراي چنرد ريره معمراري انتخاب يك مسير يكه ژ يكباره (از بار به پايين ژ يرا از پرايين بره برار) براي رفر ايررادات بهبرود ژ پراريه شرايط هر ريه معماري براي تحقق ژضعيت مطلوب ژاجرد خطرهراي پنهران چشرمگيری است بهمين دليل مناسرب اسرت از يرك رائين ژ از ره پر رار بر ري از بر رژش تلفيقر پايين به بار براي نهايي سازي توليرد معماري شرايط مطلروب اسرتفاده ارردد دليل ديگر استفاده از اين رژش ضررژرت تدژين مدو فرآينردي شررايط مطلروب در آغاز ترسيم اين شرايط است اين مسرير با نقد مدو فرآينردي موجرود ژ طراحري مدو فرآيندي سطح بار (در سطح خانواده هاي فرآينردي) آغراز ژ در ادامره برا ترسيم ارژههاي فرآيندي ژضرعيت مطلروب رق رراي تحقر ره بر ردهاي پاير راو فرآينر اتنر پوشائي همه فرآينردهاي ژضرعيت مطلروب انجام می شود سپس با بهبود ريه سرب ژ ار ژ اطالعات( فرآينردها) موجوديرت هاي اطالعاتي مورد نياز مردو فرآينردي در اين ريه درج اردد سپس مدو سامانه اي ريه راربرد ترسريم ژ براسرا آن نمودارهاي مولفه اي طراحي می شود در اين ميان مولفه هراي عمرومي ژ مشرتر مناسب با مدو هاي مرج راه حل هم بره نمودار مولفه اي افرزژده خواهرد شرد سپس با ادامه طراحي ريره هراي داده ژ ردي ژ ردو فرآينر را مر رب بر راژري متناسر فنر سيستم بهبود خواه ند يافرت ژ سرپس در حر ت از پايين به برار نيازمنرديها ژ امكانات ريه هاي پايين تر در ريه هاي بارئي درج ميگردد تا نقشه هراي رزم ژ افي هر ريه ه مناسب مدو هاي سامانه اي ژ فرآيندي ژضعيت مطلوب باشد بدسرت آيد در مدو نهايي شده ه ژاجد ليرت راه حلهرراي سررامانه اي خواهررد بررود فرآيند اطالعات سامانه ها داده هرا ژ فناژريها هم متناسب ژ همسراز برراي شرايط مطلوب ترسيم شده اند استفاده از الگروي دژراره دليرل فنري ديگري بعنوان ژاجد معنا بودن چرارچوب 1- Hybrid هاي سامانهاي دارد ه اجازه نمي دهرد با هر يك تر يرب مولفره اي سرامانهاي نوخلق رد بلكه بايد الزامرات مولفره اي درژن سامانهاي ژ نيازهراي سرامانه اي مولفه ها را هم زمان رعايت نمود ب-4- -10سطوح تغيير راي راري در ارژههر رر در معمر رطوح تغيير سر فرآيندي فرآيندها ژ موجوديت هرا برا توالي به شرح زير پيشنهاد مي شود ره انجام آنها مشررژط ژ محردژد بره عردم ايجاد ژظايف جديرد در سرازمان خواهرد ر از آن اسرتفاده بود که مديران عمومرا نمي کنند ردو راد مر فدي :ايجر فدل فرآينف فف -مف الف فرآيندي ژضر مطلروب از طريرق بهبررود مرردو فرآينرردي ژضررعيت موجود ه بر اسا خانواده هاي فرآينرردي رره تعررداد معرردژدي فرآيند با سطح بندي مرديريتي اصلي ژ پشتيباني ژ ليدي اسرت رر رر زير راي تغيير رت هر را اژلوير بر توصيه مي شود: الف -1-تغيير سطح خرانواده فرآيندي الف -2-تغيير اونه خرانواده فرآيندي از اصلي بره ليدي ژ بالعكس الف -3-بهبررود يررا ارتقرراء پيونررررررد بررررررين خانوادههاي فرآيندي الف -4-درج خررانواده هرراي فرآيندي جديد رزم ه بعنررروان پيشررربرنده بدژن افرزايه ژظرايف سازماني شرايط بهبود را فراهم سازند ت- فرآيندها بهبود فرآيندها نه از طريررق بازمهندسرري بلكرره از طريق ابردا چيردمانهاي جديرد برای فرآيندهاي پايه يرا درج قابليت جديد نظير خود اري يا بهبود توالي فعراليتي درآنهرا با اژلويت زير: ت -1-استفاده بيشينه درحد تمررام از فرآينرردهاي ردو موجود بر اسرا مر ارژههاي فرآيندي ت -2-ايجررراد فرآينررردهاي جديد به ميزان مينه در حررررد نيرررراز از چيررردمانهاي جديرررد فرآينررردهاي پايررره موجود ت -3-ايجررراد فرآينررردهاي جديد به ميزان مينه ژ در حد نيراز حاصرل درج فرآيندهاي پايره جديررد رره ررار يررا فعاليت مستقل ژ جديد بررراي مجررري تلقرري نشرروند بلكرره شررامل تغييرات در رل شكل يررا محتررواي انجررام فعاليت باشند راد ت -4-رعايت ضرژرت انطبر بيشينه فرآيندها برر قابليت ها يا خردمات سررررامانه اي مرررردو سرررامانه اي ژضرررعيت مطلوب ث- ردو رود مر فا :بهبر فت هف موجوديف داده اي با پگيرش ميزان مينه تغييرات در چرارچوب مردو داده اي ژضعيت موجرود ژ داده هرا ژ اطالعات در دستر ژ قابل توليد سازمان با اژلويت زيرر توصريه ميشود: ب -گروههاي فرآينفدي بهبرود ارژههررررررراي فرآينرردي بررا اژلويت زير: ب -1-حفظ بيشرينه ترا حرد تمررررام ارژههرررراي فرآيندي موجود برراي برآژرد نيازهاي مدو فرآيندي ب -2-ايجاد ارژههاي جديرد فرآينررردي بميرررزان مينه ژ در حد ن ياز از چيرردمانهاي جديررد فرآيندهاي موجود ررراي ررراد ارژههر ب -3-ايجر فرآينرردي جديررد برره ميزان مينه ژ در حد ردم ررط عر ره شر راز بر نير ايجاد ژظايف شرغلي ژ اري جديد رعايت ضرژرت انطبراد بيشرررينه ارژههررراي فرآينرردي برارژههرراي عملكررردي يررا خرردمات سرررامانه اي ژضرررعيت مطلوب ث-1- ث-2- ث-3- ث-4- اسررتفاده بيشررينه از موجوديت هاي داده اي مدو داده اي موجود ايجاد موجوديت جديرد به ميزان مينه حتري ارمكررران از تلفيرررق موجوديت هاي حاضر ايجاد موجوديرت هراي جديد به ميزان مينه از طريق بره هنگرامي صررفات موجوديررت هرراي حاضر ايجاد موجوديرت هراي جديد به ميزان مينه به شرط امكران سرنجي در دستر بودن آنها -11راه حلهاي تغيير رس از رر پر راي تغيير رداف راه حلهر اهر تعيين سطوح تغيير بر مبناي ارتقاء ريه هاي معماري از ژضعيت موجود به ژضعيت مطلوب در نگاهي بيشينه اررا شامل مشخنات زير اسرت ره در جهرت تحقق آنها مجموعه جزئي مينره اي به شكل امكان سرنجي شرده در قالرب راه حلهاي سامانه اي ژضعيت مطلروب بايد پيشنهاد شود هدف لي ارتقاء ريه هاي معماري اطالعات سازمان بره شرح زير پيه بيني مي شود: الففف -اهففداا ارتقففاه اليففه ففدي -کررره مرررواردي از آن فرآينف عبارتند - از: رردش رازي ار رفاف سر شر زنجيره هاي فرآيندي ارتقاءحجم ار تخنني نسبت به ار اداري ارتقاء نسبت هزينره زمران براي فعاليتهاي تخنني بره نسبت فعاليتهاي اداري رراتي- ررازي اطالعر ررفاف سر شر فرآيندي فعاليتهاي بخه ها به شكل لحظه اي فراهم سازي امكان مرديريت ژ رد يابي الن پررژهه هرا بررر اسررا زيسررتچر هرراي پرژهه اي ژ دپارتماني رار ژ ر ب -اهفففداا ارتقفففاه اليفففه اطالعففاتي -کرره مررواردي از آن عبارتند از: رردش راي ار رازي جريانهر جداسرداده اطال ژ دانه - - شفاف سازي اردش اطالعات از طريررق سرراختارهائي نظيررر درااه سازماني نگهداري نقشه هراي دانشري سامانه نگهداشت دانره (K- )MAPبه منظور پيوند دهي ارژدانه ژ تجمي دانههاي جم آژري شده سازماني نگهررداري ژ برره هنگررامي پيشررينه هرراي اطالعرراتي ژ دانشرري ارزش افررزا بررراي پرژههها ت -اهداا ارتقاهاليفه سفامانه اي -که مواردي از آن عبارتند از: جداسازي پيوند پرگير ريرههاي سامانه اي خود ارسازي اداري سامانه هراي دانره اري ژ مدير ياري فراهم سازي شرايط مرديريتمناب اطالعرات ژ دانره در سازمان فراهم سازي امكان استفادهاز سامانه هاي رايانره اي ارزشيابي ژ تحليل ارائي استرش استفاده از سرامانهررراي رره اي بر رراي رايانر هر مديريت فعاليت هاي تخنني ث -اهداا غني سازي اليفه داده اي -که مواردي از آن عبارتند از: شناسايي پيوندهاي راري ژمحيطرري ممكررن در داخررل ژ رور ره منظر رازمان بر رارج سر خر استرش حوزه هاي دسترسي به داده ها تجمي داده هراي سازمانيرران ژ ررازي امکر ررراهم سر فر دسترسي لحظهاي به آنهرا ژ رراي ررعيت نماهر ررد ژضر تولير تنررويري بررر رژي درارراه سازمان براي نمايه مسرتمر ژ بهنگررام شررونده نتررايج اسررررتفاده از محنررررورت سازماني جم آژري داده هراي مروردرنجي از نياز براي فاصله سر ژضعيت مطلروب از بخرههراي ديگر ژ شرايط بين المللري ژ درج شرراخص هرراي ژضررعيت رر رژي راب بر رلهير راي فاصر نمر درااه سازمان ج -اهففداا مناسففب سففازي اليففه شالودهاي -که مواردي از - آن عبارتند از: ايجاد ساختار اتناو پرگير شبكه اي با امكان استرش رررعت ررهولت ژ سر ررمين سر تضر دسترسي به خردمات سرازمان از طريررق شرربكه سررازماني بررراي عمرروم رراربران در داخل ژ خارج سازمان زماني نسبي ژ تحليل تجربي استفاده مي نيم تا در طراحري شررايط مطلروب برا جبران ايرن فاصرله هرا ژاقر بينانره برخورد نريم شررايط مطلروب در ايرن جدژو برمبناي تحقق ميزان قابرل قبروو از ارتقاء ريه معماري توصيف شده لحاظ مي شود عنوان اليه كانديداي ارتقاه رده وضعيت موجود ار ناقص سب ژ -12تحليل فاصله و ترسيم جدول فاصله ياب بررا تحليررل راهبررردي انجررام شررده ژ نيازهاي ژ الگوهاي تغيير توصريف شرده روان از ري تر رله 1مر رل فاصر روان تحلير بعنر تفاژت اين فاصله در ريره هراي مختلرف معماري سازمان يراد نمرود رده بنردي فاصله براسا ميزان ژ به نسبت ريه ها در جدژو فاصله سنجي درج مي شرود امرا دراينجرا بره امكانرات برالقوه راهه فاصله براي تحقق شرايط مطلروب اشراره مي نيم تا با توجره بره آن بتروانيم مجموعه راه حلهائي ه در شرايط مطلوب ارائه ميكنريم ممكرن قابرل حنروو ژ ژاجد صرفه هاي اقتنادي باشد ميل مرا را رت بر رر ژقر رله در اسر راهه فاصر ره ر بر ژاقعيات سازماني بايد سازاار باشرد ژلی در عين حاو نبايد بهبودهاي قابل مالحظه را به علت عدم لزژم يرا امكران تحقق شررايط مطلروب ايرده آو ناديرده شمرد ارتقاء ريه اطالعاتي با تشخيص سرامانه هراي اژلويرت دار مررتبط ژ تهيره يرا توليد آنها در زمان قابل قبرولي نمري توانرد ميسرر شرود امرا ارتقراء ريره فرآيندي با رعايت مالحظرات سرازماني ژ بسيار محافظه ارانه بايد طررح شرود هرچند براي جبرران فاصرله سرامانه اي موجود سازمان از ژضعيت مطلوب با توجه به ساختار فرن سرارر سرازمان برخرورد محافظه ارانه توصيه نمري شرود ژ برا اتخاذ راه حلي راديكاو برا توجره بره محدژديت هاي رايج مالي ژ زمراني حتري مي توان در مرواردي فرآينردهاي راري سرازماني را بره شركل ضرمني از طريرق سامانه هاي اطالعراتي رايانره اي براز مهندسي نمود برراي توصريف فاصرله در جدژو فاصله يراب از يرك فاصرله نمراي 1- Gap Analysis اطالعات نا ا في سامانه هاي اطالعاتي ناقص داده ها ناقص شالوده نا افي رده وضعيت مطلوب فاصله زماني تحقق كمينه قابل قبوو قابل قبوو 4ساو مناس ب 3ساو مناس ب قابل قبوو 2ساو 1ساو 2ساو عناوين وضعيت اليه ها ناقص ،ناكافي، قابل قبول ،مناسب ،عالي -13استمرار فرآيند تغيير همهي نيازهاي اطالعاتي سازمان در يک اام پاسخ داده نميشوند ژ از طرفي سازمان در يک اام تبديل به سازماني نميشود که از همهي مزاياي فناژري اطالعات بهره ميايرد به عبارت بهتر نهتنها توليد ژ توسعهي سامانههاي مگکور در مدوهاي معماري با توصيف فعلي نيازمند يک برنامهي اژلويتبندي است بلکه حتي پس از پايان اين برنامه سازمان بايد براي حرکت بعدي خود بسياري از برنامهريزي جديدي کند سامانههاي اطالعاتي ژجود دارند که در مرحلهي اژو تنها ميتوان تنويري ساده يک فرآيند دستي از آنان بر اسا ارائه کرد با اينحاو اين امکان ژجود دارد که پس از طي يک دژرهي زماني معين ژ بهبود اردش اطالعات در ژضعيت مطلوب ژ ارتقاء فرهنگ سازماني آنها قابليت اجراي پردازشهاي خبره ژ مبتني بر هوش مننوعي را هم مثال پيدا کنند در هر صورت اين بر عهدهي سازمان خواهد بود که براي تحورت بعدي سامانهها برنامهريزي کند ژ پرژههي معماري تنها ميتواند به لزژم اجراي چنين پرژههاي در آينده اشاره کند -14استانداردها و مدلهاي مرجع به برخورداري از مدلهاي مرج منظور ارائهي مدلهاي معماري سازماني رژشي است که ميتواند در تضمين پيادهسازي موفق معماري سازماني نقشي کليدي ايفا کند با اين حاو ذکر چند نکتهي نکته در اين زمينه رزم است ر سندي لزژما نخست آنکه يک مدو مرج است که تحت عنوان صريح مدو مرج ( )Reference Modelدر يکي از سازمانهاي بزرگ ژ معتبر مورد استفاده ژ ارجا قرار ارفته باشد نکتهي دژم آن است که اار به مدو مرج با تعريف فني ژ جزئيات طراحي آن نگاه کنيم اارچه تعريف آن از استاندارد مجزا خواهد شد اما در اين صورت نيز چنين مدلي کارکرد عمومي خود را از دست ميدهد چنين مدلهايي در يکي از سه حالت زير مورد استفاده قرار ميايرند[ ]6ژ []7 1زماني که با مجموعه اي از ژاحدهاي سازماني نسبتا مستقل مواجهيم که به صورت تعريفشده ژ اشتراکي به فعاليت ميپردازند در اين حالت يک مدو مرج اشتراکي تعريف ميشود ژ سازمانهايي که سازمان مرکزي را تضمين براي ميآژرند پديد تعاملپگيري ژ دستيابي به منفعت اشتراکي از اين مدو تبعيت ميکنند 2زماني که با سازمانهايي مواجهيم که بر اسا قراردادهاي حکومتي يا مناف ملي ژ جهاني بهصورت فدراو به عنوان نمونه اداره ميشوند دژلت فدراو آمريکا يا کانادا از آنجا که داراي ساختارهاي بازاشتي است که در آن حکومت مرکزي به صورت استانها ژ ايارت در متوالي شهرهاژ حتي رژستاها خود را تکرار ميکند به استفاده از چنين مدلهاي دژبارهکاري از پيهايري براي نيازمند است يا ژ کسبژکار با که 3زماني سازمانهاي مشابه مواجهيم که ممکن است حتي رقيب هم باشند اما شيوهي فعاليتشان بسيار به هم شبيه است فرژشگاههاي بانکها نظير خودرژسازي صناي زنجيرهاي ژپترژشيمي مدو شآندرژ مک اژل ي 1ش که مي توان از آن با عنوان مدلی حاژی بيان تقدم بر طراحي ژضعيت مطلوب ياد کرد[]8 مدو مرج شآندرژ مک اژلیش به در اين مفاله استفاده از مدو مرج عنوان سامانه نام اگاری استاندارد موجوديت های سازمانی پيشنهاد شده است ژ اين راه حل در مورد دژ مدو مرج فرآيندی ژ داده ای توصيف شده است مدل مرجع کاري ()BRM مدو مرج کاري جهت آسان سازي مدلسازي کارکردها شامل ژظايف تير اونره هراي سازماني استفاده ميشرود در مردلهاي FEAعناصررر مرردو مرجرر کرراري در يررک ساختار سلسرله مراتبري بره شرکل زيرر ترسيم ميشود: -15مدلهاي مرجع عمومي ،قابليت ها و امکانات عمومي در قالب مدلهاي مدلهاي مرج فراسازماني ژ ملي امرژزه تدژين مي شوند ژ ااهي از آنها به عنوان چارچوب هاي يکپارچه معماري ياد مي شوند مثال 6) Andrew Macaulay عمليات مي تواند به صورت سيستمي به ژ بهنگامي خواندن (ايجاد رژزرساني ژ حگف) يا سازماني باشد که در جدژو زير صورت عمليات(سيستمي يا سازماني) استفاده شده در فعاليت ها آژرده شده است صورت فعاليت هاي ) (CRUDسيستمي براسا اين مردو مردو کراري سرازمان ژاجد حوزه هاي کاري است کره از رشرته هاي کار تشکيل شده ژ کارکردهاي فرعري ژجود دارد که اين رشته هراي کراري را محقق مي کنند در مدو FEAحروزه هراي کاري اصلي شامل خدمات کاربران نحروه ره خ ردمات ژ رتيباني ژ ارائر ره پشر ارائر مديريت مناب ملي مي باشد -16الگوي نام گذاري پيشنهادي مفدل مرجع کاري در مدو مناسب سازي شده براي حوزه رشته کاري ژ براي رشته هاي کاري استخراج فرعي کارکردهاي کاري مياردد که براسا آن فرآيندهاي ژضعيت موجود در قباو هر کارکرد فرعي استخراج ژ پس از اعماو تغييرات پيه بيني شده در بيانيه تغيير ارژه بندي هاي فرآيندي ژ درج اجزاء فرآيندي ( EBPها) صورت مي پگيرد الف) قواعد نامگذاري فعاليت ها در فرآيندها قواعد نامگگاري در پيوند با مدو هراي مرج به ما امکان ميدهد کره تحليرل ژ طراحي معمراري قابرل توليرد مجردد ژ بهنگامي شود بازه زماني سيستم يا سازما ن موجوديت يا اطالع ايجا د خوان دن بهنگا مي تهيه مشاه ده دريا فت جم آژري جستج ژ تفکيک تعيي ن درج مشخص نمود ن تکثي ر ثبت چاپ نمود ن صدژر ايجا د کردن تنظي م استخ راج حذا فعاليت هاي سازماني حضور يافتن رزرژ کردن فراخوا ن اعتبار سنجي انطباد دادن مستندسا زي سياستگگ اري ژيراي ش مونتا ه ارزشي ابي مناحبه نمودن درخواس ت کردن اعالم کردن نيازسنج ي طراحي کردن تامين نمودن کنترو برآژرد کردن اجرا کردن شناسايي کردن تشکيل دادن استقرا ريافتن مطالعه کردن بررسي تنويب اصالح طبقه بندي بايگ اني صورت فعاليت هاي سازماني بهبود ژ بهنگا مي انتخاب بازبي تولي نمودن ني د صورت عمليات سيستمي يا سازماني ازينه ارساو نمودن ب) قواعد نامگذاري فرآيندها و گروه هاي فرآيندي عمليا ت نحوه خواندن قاعده نامگگاري عالمت است به معني اجباري بودن عالمت است به معني اختياري بودن با جم بندي ژ ارژهبنردي فعاليرتهراي همگررن ژ مرررتبط فرآينرردهاي کرراري سازمان از طريرق اررژه بنردي منطقري فرآيندها اررژههراي فرآينردي تعيرين ارديده است که در عين حاو ايرن اررژه بندي منشاء شناسايي مؤلفه ها ژ اجزاء سامانه هاي کاربردي شده اند منابع مدل مرجع داده اي ()DRM مدلي براي ساده داده اي مدو مرج استفاده مشترک ژ سازي طبقه بندي داده ها بين سازمانهاي همکار تبادو است که ساختار سلسله مراتبي مؤلفه هاي آن به شرح زير است بررراي اسررتفاده از ايررن مرردو ژ ساماندهي به شناسرائي موجوديرت هررررراي داده اي سرررررازماني ژ سررامانه اي قرردم اژو قاعرردهاي عمومي براي نامگگاري عمومي براي ره نامگگاري موجوديت ها است که بر رنهاد مري شرح زير مي توانرد پيشر شود: الف) قواعد نامگذاري موجوديت هاي داده اي()Data Entity توصيفاتي عنواني يا کوته نوشته اي ارجاعي به سازمان يا سيستم باشد. عالمت عالمت عنوان موجوديت عنصري از سيستم يا سازمان با برچسبي که واجد رخداد است مي تواند باشد. نحوه خواندن قاعده نام اگاري به معني اجباري بودن است به معني اختياري بودن است بهبررود طلبانرره ای را برره سررازمان پيشنهاد کنند نقره معمراران در ايرن نوآژريهررا اسررتفاده انرروا رژشررها ابزار ژ سبکها کاهه مستندات با تکيه بررر تجررارب معمررار در تشررخيص کفايررت اطالعات جم آژری شده است که نره فقرط مستندات بلکره در هرر ژهلره اژو فهرم معماران را کامل کند تا از حجيم شردن مستنداتی که رژزآمد کردن آن نا ممکرن است بکاهد از سروی ديگرر نروآژری در راه حل هرا کره در حروزه کسرب ژ کرار سازمان مرورد مطالعره ژاجرد تغييررات ضمنی باشد از ديگر مشخناتی است که يک پرژهه معماری برای افزايه تروان جرگب رررراز رررره آن نير ررررازمان بر آن در سر ررده ژ رری نگارنر ررات آموزشر دارد تجربير مديريت فنی تردژين دژ پررژهه معمراری اطالعررات بررزرگ[]9ژ[ ]10زمينرره سرراز پيشنهادهای اين مقاله بوده است -18مراجع و منابع [1] S.H Spewek, "Enterprise Architecture Planning” , Wiley ,1992. ][2 O,Rouke, Fisherman ”,Selkow, Enterprise Architecture Using the Zachman Framework”, Thomson Course Technology , 2003. [3] J.Macgovern,”A Practical Guide to Enterprise Architecture”, Pretice Hall , 2004. [4] M.V.Deberg, M.V.s>Bergen, “ Building Enterprise Architecture Practice”, Springer,2006. [ ]5فريبرز پاکسيما احمد مرآت نيرا سيد ابرراهيم ابطحری شپررژهه تردژين معماری اطالعات معاژنرت توسرعه منراب انسررانی ژ امررور مجلررس ژزارت جهرراد کشاژرزی شرکت راهگشای سامانه تهران 1382-1384 رتح ری فر ری علر رراهيم ابطحر ريد ابر [ ]6سر احمرد مررات نيرا شپررژهه اللهری تدژين معماری اطالعات سازمان پژژهه ژ برنامه ريرزی آموزشری ژزارت آمروزش ژ پرژرشش شرکت راهگشای سامانه تهرران 1383-1385 به منظور يکسان سازي ژ همگن سازي نام موجوديت ها از يک قاعده جهت [7] --------, "FEA Consolidated Reference Model نام اگاري آنها استفاده ارديده تا Document", May 2005. [8] -----------, "the Data Reference Model Version 20", براي بهنگامي يا ايجاد موجوديت Federal Enterprise Architecture Program, 2005. يک نگردد ايجاد مشکلي جديد مشخصات [ ]9سيد ابراهيم ابطحی شبرنامه ريزی رخداد مکان يک از نمايشي موجوديت داده ژ مديريت راهبردی فناژری اطالعات با هاه شخص يا يک مفهوم را نشان مي دهد ک استفاده از فناژری معماری اطالعاتش فا در مورد آن اطالعاتي درسيستمتوصي يا راژری راربری فنر رعه ژ کر ره توسر ماهنامر ت سازمان ثبت مي شود اطالعات ژ ارتباطات ساو دژم شماره -17نتيجهگيري و جمع بندي هر پرژهه معمراری اجررای يکره ای مری طلبد که معماران بايرد بره آن اقردام نموده ژ با رژشهای ابداعی راه حلهای سوم مهرماه 1383 [10] Ion Gerton ,”Essential Software Architecture”,Springer,2006.
© Copyright 2025 Paperzz