‫به نام خدا‬
‫تمرین دوم ‪:‬‬
‫کاربردهای سازمانی فناوری اطالعات و فاوا در ایران‬
‫(کسب و کار و تجارت الکترونیکی ‪ ،‬رایانش بی سیم و فراگیر ‪ ،‬سامانه های تراکنش پرداز و یکپارچه سازی سامانه های بنگاهی)‬
‫درس اصول فناوری اطالعات‬
‫(منابع ‪ :‬فصول ‪ 7 ، 6 ، 5‬و ‪ 8‬کتاب درسی ‪ ،‬مطالب کالسی ‪ ،‬مطالب وبگاه درس و پیوست تمرین)‬
‫طراح تمرین ‪ :‬مدرس درس‬
‫امتیاز تمرین‪800 :‬‬
‫ارائه صورت تمرین ‪94 /9/ 14 :‬‬
‫آخرین مهلت ارسال پاسخها ‪94/9/26 :‬‬
‫دانشکده مهندسی کامپیوتر‬
‫دانشگاه صنعتی شریف‬
‫نیم سال اول سال تحصیلی‪94 - 95‬‬
‫تذکر ‪ :‬پیوست تمرین یک را حاوی سیزده پرونده رایانه ای از طریق نشانی درج شده از بخش پیوندهای‬
‫وبگاه درس بردارید‪.‬‬
‫مقدمه‬
‫در صورتی که در مورد سواالت تمرین ابهامی داشتید می توانید سوال خود را با استادیاران درس مطرح نمایید‪ .‬تالش می شود‬
‫به سواالت شما در اسرع وقت پاسخ داده شود‪ .‬موارد نقض را با رایانامه به سرگروه استادیاران و درصورت قانع نشدن از پاسخ‬
‫ایشان به مدرس درس اطالع دهید‬
‫هدف از این تمرینها این است که روی آنها وقت بگذارید ‪ ،‬راجع به آنها فکر کنید و در نتیجه مفاهیم جدیدی یاد‬
‫بگیرید‪ .‬بنابراین به خصوص برای پاسخ به سؤاالت تحلیلی وقت بگذارید و کلی گویی نکنید‪ .‬بدتر از آن رونویسی از‬
‫روی یک منبع موجود ( یا یکنفر دیگر) یا ترجمه ی صرف یک مطلب است که در صورت بد اخالقی رونویسی‬
‫نمره تمرین به همه سودبران صفر داده خواهد شد ‪ .‬انتظار میرود که هر نفر برای این حل این تمرین حداقل‬
‫پانزده ساعت مفید وقت بگذارد زیرا هدف این تمرینات یادگیری شما است ‪.‬‬
‫روش حل مسائل این درس و دروس مشابه که بیشتر به کمک روشهای تحلیلی میسر است تا روشهای ریاضی‪،‬برخی‬
‫را وسوسه مینماید مطالب کلی ‪ ،‬فاقد محتوا و احیاناً طوالنی بنویسند‪ .‬این نحوه ی نوشتن کم ارزش است‪،‬حتی‬
‫اگرحجم مطالب نوشته شده زیاد باشد! عالوه بر این ‪ ،‬واضح نوشتن پاسخ تمرینها (به طوری که درک منظور شما‬
‫توسط خواننده آسان باشد) اهمیت زیادی دارد‪ .‬بنابراین مطمئن شوید تمام مفاهیم را به خوبی و بدون ابهام درک‬
‫می کنید و متنی که می نویسید روشن و واضح نوشته می شود‪.‬‬
‫نکات مهم و راهنمایی برای انجام و ارسال پاسخ تمرین‬
‫پاسخ های خود را با مالحظات زیر در قالب پرونده ورد )‪ (word‬به نشانی سرگروه استادیار ارشد ‪ ،‬با رایانامه فقط‬
‫یکبار ارسال نمائید‪ .‬تنها پاسخهای اولین ارسال تمرینات تصحیح خواهد شد ‪ .‬موضوع )‪)subject‬‬
‫رایانامه باید عینا مطابق مثال و الگوی زیر باشد‪:‬‬
‫الگوی نامگذاری عنوان رایانامه ارسال بخش‬
‫انفرادی تمرینات‬
‫‪IT19495-ex2- Student#-StudentName‬‬
‫تذکر بسیار مهم ‪ :‬حتما از رایانامه های ارسالی خود یک رونوشت )‪ (CC‬همزمان به نشانی رایانامه خود‬
‫ارسال کرده و نگهداری کنید تا مدرکی برای اثبات ارسال پاسخ تمرینات در زمان مقرر داشته باشید و در‬
‫صورت بعید نرسیدن رایانامه متضرر نشوید‪.‬‬
‫تذکر ‪ :‬تاخیر در ارسال پاسخ هر تمرین پس از موعد مقرر روزانه ‪ %25‬جریمه نمره خواهد‬
‫داشت و عمال چهار روز تاخیر در ارائه پاسخ به معنی عدم امکان اخذ نمره از این تمرین است‪.‬‬
‫بخش اول ‪ -‬فاوا در ایران (‪ 7‬پرسش و ‪ 140‬امتیاز)‪:‬‬
‫اول باید از هفت درگاه آشنائی با فاوا در ایران بگذرید‬
‫‪ -1-1‬درگاه اول ‪ :‬سهم اینترنت هر ایرانی‬
‫‪ -1-1-1‬آمار مندرج در پیوست یک )‪ (App1‬را مطالعه و آنرا با آمار مکملی که با جستجوی اینترنتی‬
‫از سهم دیگر شهروندان جهان بدست می آورید ‪ ،‬مقایسه کنید و نتایج این مقایسه را تحلیل‬
‫کنید‪.‬مشخصات مراجعی که اطالعات را از آنها گرفته اید ذکر کنید‪.‬‬
‫‪ -2-1‬درگاه دوم ‪ :‬شبکه های اجتماعی و روال نقد در آنها !‬
‫‪ -1-2-1‬پیوست دوم این تمرین )‪(App2‬در زمینه نحوه نقد در شبکه های اجتماعی را مطالعه کنید و‬
‫یک نقطه قوت و یک نقطه ضعف در مدل پیشنهادی آن بیابید و بنویسید‪.‬‬
‫‪ -3-1‬درگاه سوم ‪ :‬بطالت رقمی‬
‫‪ -1-3-1‬پیوست سوم این تمرین)‪ (App3‬با عنوان " پطالت در دنیای دیجیتال" را مطالعه و نظر‬
‫خود را در رد یا تایید آن با ذکر دالیل بیان کنید‪.‬‬
‫‪ -4-1‬درگاه چهارم ‪ :‬متولیان فاوا در ایران‬
‫‪ -1-4-1‬نشانی اینترنتی وزارتخانه متولی بخش فاوا در ایران را بیابید و با جستجو در وبگاه آن ‪ ،‬چهار‬
‫وظیفه اصلی و چهار سازمان اصلی تحت مدیریت آنرا نام برده و مهمترین وظایف این سازمان ها را‬
‫بنویسید(از پیوست چهارم ‪ App4‬برای دسترسی به برخی از این نشانی ها میتوانید استفاده کنید)‪.‬‬
‫‪ -5-1‬درگاه پنجم ‪ :‬شوراهای مرتبط با بخش فاوا در ایران‬
‫‪ -1-5-1‬با جستجوی اینترنتی در وبگاه های شوراهای مرتبط با بخش فاوای ایران ‪ ،‬زمان تاسیس ‪ ،‬علت‬
‫برپائی و مهمترین وظایف کنونی آنها را استخراج کرده و بنویسید‪ : .‬شورای عالی انفورماتیک ‪ ،‬شورای‬
‫عالی اطالع رسانی ‪ ،‬شورای عالی فناوری اطالعات و شورای عالی فضای مجازی(از پیوست چهارم‬
‫‪ App4‬برای دسترسی به برخی از این نشانی ها میتوانید استفاده کنید)‪..‬‬
‫‪ -6-1‬درگاه ششم ‪ :‬نظام صنفی شرکتهای رایانه ای ایران‬
‫‪ -1-6-1‬با جستجوی اینترنتی و از طریق وبگاه مربوطه سازمان نظام صنفی شرکتهای رایانه ای ایران‬
‫را با ذکر زمان تاسیس معرفی و تعداد شرکتهای فعال کنونی را استخراج و مشخصات طرح طبقه بندی‬
‫شرکتها را بنویسید‪ .‬نشریه این نظام چه نام دارد؟ آخرین شماره آن چه تاریخی منتشر شده است؟(از‬
‫پیوست چهارم ‪ App4‬برای دسترسی به برخی از این نشانی ها میتوانید استفاده کنید)‪.‬‬
‫‪ -7-1‬درگاه هفتم ‪ :‬انجمن علمی بخش فاوای ایران‬
‫‪ -1-7-1‬با جستجوی اینترنتی و از طریق وبگاه های مربوطه ‪ ،‬انجمن های علمی بخش فاوای ایران را‬
‫شامل انجمن انفورماتیک ایران ‪ ،‬انجمن کامپیوتر ایران ‪ ،‬انجمن فناوری اطالعات ایران ‪ ،‬انجمن‬
‫یادگیری الکترونیکی ایران و انجمن تجارت الکترونیکی ایران را معرفی‪ ،‬کنفرانس های ملی ادواری‬
‫ارائه شده از سوی آنها و نحوه و شرایط عضویت دانشجوئی در این انجمن ها را استخراج کنید‪ .‬از وبگاه‬
‫کمیسیون انجمن های علمی ایران نیز اسامی بقیه انجمن های علمی رشته رایانش را استخراج کرده و‬
‫نام وسال تاسیس آنها را بنویسید(از پیوست چهارم ‪ App4‬برای دسترسی به برخی از این نشانی ها‬
‫میتوانید استفاده کنید)‪.‬‬
‫‪------------------------------------------------------------------------------------‬‬‫بخش دوم – پرسشهائی از فصل چهارم تا ششم راهنمای فناوری (‪ )Technology Guide‬پیوست‬
‫کتاب درسی و کالسهای تمرین ‪ -‬به شش پرسش از نه پرسش زیر (از هر گروه دو پرسش)به‬
‫انتخاب خود پاسخ دهید (شش پرسش و ‪ 60‬امتیاز)‪:‬‬
‫سواالت فصل چهارم )‪ (TG4‬به دو پرسش به انتخاب خود پاسخ دهید ‪:‬‬
‫‪-1-2‬نقاط قوت و ضعف کانال های ارتباطی فیبر نوری و ماهواره را مقایسه کنید‬
‫‪-2-2‬انواع ماهواره های ارتباطی چه شباهت ها و تفاوتهائی دلرند‪.‬‬
‫‪-3-2‬کارکردهای هقت الیه شبکه را تشریح کنید‪.‬‬
‫سواالت فصل پنجم )‪ (TG5‬به دو پرسش به انتخاب خود پاسخ دهید ‪:‬‬
‫‪ -4-2‬امنیت اینترانت ها شامل چه وجوهی است؟‬
‫‪-5-2‬کوکی چیست و چه کاربردها و فایده ای دارد؟‬
‫‪ -6-2‬میان ابزار )‪(Middleware‬خدمات وب )‪(Web Services‬چیست و چه کاربردهائی دارد؟‬
‫سواالت فصل ششم )‪ (TG6‬به دو پرسش به انتخاب خود پاسخ دهید ‪:‬‬
‫‪ -7-2‬زیست چرخ تولید سامانه های اطالعاتی )‪(SDLC‬چیست؟ شامل چه گامهائی است ؟ و در هرگام چه‬
‫فعالیتهای مهمی صورت می گیرد؟‬
‫‪ -8-2‬تفاوتهای طراحی منطقی و فیزیکی سامانه ها در چیست؟‬
‫‪-9-2‬تولید مبتنی بر مولفه)‪ (CBD : Component-Based Development‬سامانه های نرم افزاری‬
‫رایانه ای را تشریح کنید‪.‬‬
‫بخش سوم ‪ -‬مطالب چهار فصل دوم کتاب درسی (فصول ‪ 5‬تا ‪-)8‬به انتخاب خود به نه پرسش از دوازده‬
‫پرسش زیر پاسخ دهید ‪ 9( :‬پرسش و ‪ 90‬امتیاز)‪:‬‬
‫ضمن نوشتن گسترده کوته نوشت های نه عبارت زیر‪ ،‬مفهومی که از هر عبارت در ذهنتان دارید را با مفاهیم‬
‫معادل نوشته شده در کتاب درسی مقایسه و هر دو مفهوم و نتیجه مقایسه را بنویسید‪.‬‬
‫‪-1-3‬‬
‫مدلهای تجاری کسب و کار‬
‫الکترونیکی‬
‫)‪(EC Business Models‬‬
‫‪ -4-3‬خرید‬
‫رومیزی‬
‫)‪(Desktop Purchasing‬‬
‫‪-7-3‬‬
‫‪InterOrganizational‬‬
‫) ‪System (IOS‬‬
‫‪-10-3‬سامانه مکان یاب‬
‫جهانی‬
‫‪ -2-3‬سازمان مجازی‬
‫)‪(VC : Virtual Organization‬‬
‫‪ -5-3‬وای – فای‬
‫) ‪(E - Auctions‬‬
‫‪ -6-3‬کیف پول همراه‬
‫)‪(M- Wallet‬‬
‫)‪(Wi - Fi‬‬
‫‪ -8- 3‬رایانش زمینه آگاه‬
‫)‪( Context Awareness Computing‬‬
‫‪ -11-3‬رایانش‬
‫فراگیر‬
‫‪(Pervasive‬‬
‫‪ -3-3‬حراج الکترونیکی‬
‫‪ -9-3‬پول الکترونیکی‬
‫)‪(e- Money‬‬
‫‪-12-3‬ساخت یکپارچهای‬
‫رایانهای‬
‫)‪(CIM‬‬
‫)‪Computing‬‬
‫بخش چهارم اشکال چهار فصل دوم کتاب درسی – به پنج پرسش به انتخاب خود پاسخ دهید‬
‫( ‪5‬پرسش و ‪ 50‬امتیاز)‪:‬‬
‫اشکال زیر را تفسیر کنید ‪:‬‬
‫‪-1- 4‬‬
‫شکل ‪ 5.1‬صفحه ‪132‬‬
‫‪ -2-4‬شکل ‪ 6.2‬صفحه ‪172‬‬
‫‪ -3-4‬شکل صفحه ‪195‬‬
‫‪ -4-4‬شکل ‪ 6.1‬صفحه ‪168‬‬
‫‪ -5- 4‬شکل ‪ 7.6‬صفحه ‪231‬‬
‫‪ -6-4‬شکل ‪ 7.4‬صفحه ‪233‬‬
‫‪ -7-4‬شکل ‪ 8.3‬صفحه ‪248‬‬
‫بخش پنجم تحلیل نمونه های واقعی)‪ 4‬پرسش و ‪ 60‬امتیاز) ) ‪:‬‬
‫در متن کتاب بخش هایی تحت عنوان «‪ »About Business‬وجود دارد‪ .‬در فصول پنج الی هشت کتاب‬
‫شانزده مورد به شرح جدول زیر در این زمینه موجود است ‪،‬تنها چهار مورد (هر فصل یک مورد)را به انتخاب‬
‫خود برگزینید و در هر مورد به سه پرسش زیر پاسخ دهید‪:‬‬
‫‪ .1‬خالصه مورد انتخابی در یک بند‪.‬‬
‫‪ .2‬پاسخ سواالت انتهایی آن مورد‬
‫‪ .3‬ایده اصلی ای که در آن مورد مطرح شده و راه حلی که بیان شده یا شما پیشنهاد می دهید‪.‬‬
‫فصل‬
‫فصل‬
‫‪5‬‬
‫شماره صفحه‬
‫عنوان مورد‬
‫‪135‬‬
‫‪137‬‬
‫‪ e-Bay‬بزرگترین سایت حراج الکترونیکی‬
‫آمازون سلطان خرده فروشی الکترونیکی‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪147‬‬
‫شرکت شیمیائی باند‬
‫‪149‬‬
‫‪178‬‬
‫‪185‬‬
‫‪189‬‬
‫‪195‬‬
‫‪215‬‬
‫‪220‬‬
‫‪225‬‬
‫‪236‬‬
‫دولت الکترونیکی در استرالیای غربی‬
‫‪254‬‬
‫‪260‬‬
‫‪261‬‬
‫‪271‬‬
‫پروژه بزرگراه ‪91‬‬
‫دستگاه های پوشیدنی کارگران بل کانادا‬
‫پاوکای ونزوئال و استفاده از فناوریهای بی سیم‬
‫محیط زمینه – آگاه در دانشگاه کارنگی ملون‬
‫مکان یابی خودکار و سامانه اعزام وسایل نقلیه در سنگاپور‬
‫مدیریت منصفانه معامالت اوراق بهادار در شرکت دیوا‬
‫جاگوار خود را لحظه ای بسازید‬
‫درگاه وبی تجمیع کارکنان و مشتریان دریوروپکار‬
‫محاسبات فراگیر در رویال مایل پاب‬
‫استفاده گولگیت پالمولیو از سامانه برنامه ریزی منابع سازمان برای زنجیره تامین‬
‫یکپارچه سازی کسب و کار الکترونیکی و برنامه ریزی منابع سازمان در سای بکس‬
‫مدیریت زنجیره تامین ‪ ،‬مدیریت پیوند با مشتریان در کلوپ آی‪.‬تی‬
‫بخش ششم‪ -‬فاوا در ایران از گذشته تا آینده ( یک پرسش و ‪ 100‬امتیاز)‪:‬‬
‫با مراجعه به بخش پیوندهای وبگاه درس و از طریق نشانی میزگرد و پوشه برخی منابع نمونه در پرونده های‬
‫رایانه ای پیوست‬
‫این پرسش را که حاوی گزارش های دولتی از این وضعیت در سال ‪(IR-ict- 85‬‬
‫)‪ 84 ،rank1385x.ppt‬تا ‪(IR-IT-report-84-92.pdf) 92‬و آینده برنامه ریزی شده‪(Mohebali-‬‬
‫)‪ FAVA-910320.pdf‬را مطالعه و نتایج این روند را با یکی از این پنج گزینه با عناوین تحلیلی کمینه یا‬
‫بیشینه (از منظر کمّی) ‪ ،‬واقع بینانه ‪ ،‬بلند پروازانه و یا رویا پردازانه (از منظری کیفی) نزدیکتر دانسته و‬
‫آنرا به شکل مستدل ‪ ،‬داوری و تحلیل کنید‪.‬‬
‫بخش هفتم – نمونه هائی از پروژه های کالن ملی فاوای ایران (‪ 3‬پرسش و ‪ 90‬امتیاز)‪:‬‬
‫پیوست های پنجم ‪ ،‬ششم ‪ ،‬هفتم و هشتم این تمرین را در زمینه کارت سوخت الکترونیکی)‪ ، (App5‬ویزای‬
‫الکترونیکی )‪ ،(App6‬دولت الکترونیکی)‪ (App7‬و امضای الکترونیکی )‪(App8‬را مطالعه و پس از جستجوی‬
‫اینترنتی برای اخذ آخرین وضعیت این پروژه ها ‪ ،‬با ذکر دلیل از نظر ضرورت این چهار پروژه را اولویت بندی کرده و‬
‫صورت اولویت دار این نمونه ها از نظر خودبنویسید ‪ .‬سپس سطح این پروژه های ملی را در مقایسه با کشورهای‬
‫مشابه از طریق جستجوی اینترنتی (با ذکر منابع) مشخص و تحلیل کرده و اسامی کمینه دو عنوان پروژه دیگر که‬
‫در ایران انجام نشده و ضرورت انجام دارد را بیان کنید‪.‬‬
‫بخش هشتم – برخی قوانین فاوای مصوب ایران ( ‪ 3‬پرسش و ‪ 150‬امتیاز)‪:‬‬
‫پیوست های نهم ‪ ،‬دهم ‪ ،‬یازدهم این تمرین را در زمینه قوانین مصوب حق تکثیر نرم افزار )‪ ،(App9‬جرائم‬
‫اینترنتی )‪ ،(App10‬تجارت الکترونیکی )‪ (App11‬را مطالعه و از هر قانون پنج ویژگی شاخص را نام برده‬
‫و در مورد هر ویژگی یک نمونه از یک بند قانونی را به عنوان شاهد ذکر کنید‪.‬‬
‫بخش نهم ‪ -‬بر مبنای ارائه نمایشی تعامل انسان و رایانه (پیوست ‪ : ) App12 -12‬به دو پرسش از سه‬
‫پرسش زیر پاسخ دهید( دو پرسش و ‪ 24‬امتیاز)‪:‬‬
‫‪ – 1-9‬طراحی بر اساس تجارب کاربر از چه حوزه هائی متاثر است؟‬
‫‪ -2-9‬اصول طراحی تعاملی را بیان کنید‪.‬‬
‫‪ -3-9‬مراحل و فرآیندهای طراحی تعاملی کدامند؟‬
‫بخش دهم ‪ -‬بر مبنای ارائه نمایشی نرم افزار ‪( ArcGIS‬پیوست ‪ : ) App13 -13‬به دو پرسش از سه‬
‫پرسش زیر پاسخ دهید( دو پرسش و ‪ 26‬امتیاز)‪:‬‬
‫‪ – 1-10‬دایره کاربردهای فعلی این نرم افزار را نام ببرید‪.‬‬
‫‪ -2-10‬آیا این نرم افزار مناسب پروژه های سنجش از دور هست ؟ چرا؟‬
‫‪ -3-10‬دایره کاربردهای آتی این نرم افزار را نام ببرید‪.‬‬