Telemonitoring: the Future of Medicine?
Telemonitoring: the Future of Medicine?
6 · MAART 2012
MEDIA
PLANET
PROGRAMME
INSPIRATIE
6 · MAART 2012
INSPIRATIE
Koen De Doncker
Ergonoom en osteopaat
EXPERTISE
Enkele
millimeters
maken het
verschil
Een correcte
ondersteuning van de rug
begint overdag met de
juiste zithouding, maar
eindigt hier niet. Een
hydraulisch slaapsysteem
zorgt ook tijdens het
slapen voor de perfecte
positionering van de
wervelkolom.
BIJSTUREN
Ernstig zieke
patiënten worden
continu op afstand
gevolgd.
FOTO: PRIVÉ
“Zorg op afstand
dankzij telemonitoring”
BIJSTUREN
Ernstig zieke
patiënten worden
continu op afstand
gevolgd.
FOTO: PRIVÉ
Slapen op een te harde of zachte bodem zorgt in beide gevallen voor een knik in de lage onderrug. Ergonoom en osteopaat
Koen De Doncker geeft hier meer
uitleg over: “Bij een gewone bodem worden de latten ingedrukt
op plaatsen waar je meer weegt.
De lichtere delen zoals hoofd,
lende en voeten krijgen minder
steun waardoor een hangmateffect ontstaat.”
Communicerende
lattenbodem
95% van de werking naar de rug
toe gebeurt vanuit de hydraulische lattenbodem waarin de ma■ Vraag: Hoe gaan we om met ling beter afgestemd op de individu- sche oproep de patiënt eraan herinDendale: “De bedoeling is om
tras vooral een doorgeefluik is.
uitdagingen zoals toenemende
ele patiënten. We volgen de thuissi- neren. Je voedt ze als het ware op
de gegevens centraal te monitoAan weerszijden van de bodem
vergrijzing, de sterke stijging
tuatie en reageren sneller op veran- voor een overgang naar zelfzorg.”
ren, maar de link met de periferie
bevindt zich een hermetisch afvan het aantal chronische
deringen.Werkt een pacemaker niet
Vandervoort: “De patiënt blijft zeer belangrijk. Zowel de huisgedichte leiding met vloeistof die
zich verplaatst d.m.v.pompen.Het
zieken en het tekort aan
goed of is er sprake van hartritmewordt meer betrokken bij het arts als specialist moeten deze inforlichaam bedient de latten die op
zorgverstrekkers?
stoornissen, dan wordt dit onmid- opvolgen van de ziekte. De gesofis- matie makkelijk kunnen raadplegen.
■ Antwoord: Nieuwe
hun beurt communiceren met de
dellijk gesignaleerd. De huisarts ticeerde technologie zal later bij Op deze manier kan de patiënt in eertechnologische innovaties
pompen. Iedere lat kan 3 cm naar
blijft in de meeste gevallen het eer- een bepaald probleem onmiddellijk ste instantie zijn eigen huisarts conzoals telemonitoring zijn de
boven of beneden. Ter hoogte van
ste aanspreekpunt als er zich afwij- informatie en feedback kunnen ge- tacteren bij problemen, en wordt
oplossing.
de lage rug geeft de lattenbodem
kingen voordoen, maar de cardio- ven. De clinicus superviseert en de vlotte samenwerking tussen eerste
ondersteuning.Dit gaat over enkeloog kijkt als het ware over de schou- patiënt krijgt meer verantwoorde- en tweede lijn vergemakkelijkt.”
le milimeters
het verschil
mee enling
kanbeter
advies afgestemd
geven.”
■CASE
Vraag: Hoe gaan we om der
met
Dendale:
“De die
bedoeling
is maom
oplijkheid.”
de individu- sche oproep de patiënt eraan herinWat is de rol van de
Vandervoort: “Naast het freken tussen een gewone bedbodem
neren.
Je
voedt
ze
als
het
ware
op
uitdagingen
zoals
toenemende
de
gegevens
centraal te monitoele
patiënten.
We
volgen
de
thuissi“Telemonitoring zorgt ervoor dat
universiteit binnen dit
quent gebruik binnen de caren een hydraulische lattenbodem.
Alle
parameters
vergrijzing,
de
sterke
stijging
voor
een
overgang
naar
zelfzorg.”
ren,
maar
de
link
met
de
periferie
tuatie
en
reageren
sneller
op
veranproject?
zowel eenvoudige klinische para- diologie zijn ook reeds toepassingen
“Die ondersteuning neemt de druk
meters
als voor de opvolging
“De universiteit
van patiënten
metpacemaker
van de tussenwervelschijven.
Vandervoort:Stinissen:
“De patiënt
van
het-gewicht,
aantal bloeddrukchronische
blijft zeerweg
belangrijk.
Zowel de huisderingen.
Werkt een
niet
worden
gesofisticeerde
Hasselt zorgt
diabetes beschikbaar.
desprake
toekomstvan hartritmeDat is nodig,
want overdag
zieken
en het-hartritmemetintekort aan
wordt meer betrokken
bijvoor
hetde wetenarts als specialist
moeten
dezenemen
inforgoed of isIner
verzameld
in
één
gen- worden verzameld in één cen- zal telemonitoring ook gebruikt worschappelijke ondersteuning om de
zij alle schokken op. Tijdens de
zorgverstrekkers?
opvolgen
van
de
ziekte.
De
gesofismatie
makkelijk
kunnen
raadplegen.
stoornissen,
dan
wordt
dit
onmidtraal punt”, stelt prof. Paul Dendale, den bij het monitoren van patiënten centraal punt
medische meerwaarde aan te tonen.
nacht krijgen ze alle tijd om te rePiet Stinissen
■
Antwoord:
Nieuwe
zalFaculteit
later Geneeskunde
bij Op deze manier
kan
de patiënt
in eerdellijkslaapstoornissen,
gesignaleerd. De
huisarts ticeerde technologie
diensthoofd
cardiologie
van het met epilepsie,
Binnen
de
cupereren”,
verklaart
De
Doncker.
decaan Faculteit Geneeskunde UHasselt
Jessa ziekenhuis in Hasselt.
In sa- longproblemen
bouwen we
daarom een interdiscitechnologische
innovaties
onmiddellijk
ste instantie zijn eigen huisarts conblijften
inhet
deopvolgen
meestevan
gevallen het eer- een bepaald probleem
menwerking
met prof. Pieter
VanRaad
voor iedereen
plinaire onderzoeksgroep
telezwangerschap.”
zoals
telemonitoring
zijn
de hoog risicoste
kunnen ge- rondtacteren
bij problemen,
en wordt
aanspreekpunt als er zich afwij- informatie en feedback
dervoort, cardioloog van het ZieNiet alleen mensen met rugklachStinissen: “Telemonitoring Wat is de meerwaarde voor
monitoring met input van o.a. IT, daoplossing.
ven.
De
clinicus
superviseert
en
de
vlotte samenwerking
tussen eerste
kingen
voordoen,
maar
de
cardiokenhuis Oost-Limburg (ZOL) en
ten halen hier voordeel uit. Het is
past ook binnen het breder be- de zorgsector?
ta mining en gezondheidseconomie.
patiënt
krijgt
en tweede
lijn vergemakkelijkt.”
als het
schou- “In
Vandervoort:
Genk zijn
we meer
Prof. Piet Stinissen, decaan van leidskaderloog
belangrijk
voor iedereen om goed
van kijkt
Flanders
Care,ware
een over de
Ook deverantwoordelink naar het juridische
en
bij de eersten inlijkheid.”
Europa waar de ethische kader (privacy van de patide Faculteit Geneeskunde aan de initiatief van
zorg te dragen voor de rug.De DonVlaamse
overheid
der de
mee
en kan
advies geven.”
CASEonderzoeken ze de moge- waar sterk wordtVandervoort:
gegevens
UHasselt
ckerrol
raadtvan
aan de
om het slaapsysingezet op innova-“Naast
De is de
hetvan
fre-gesofisticeerde pace- ent) mag niet vergeten worden.
Wat
lijkheden van telemonitoring.
makers automatisch naar het patiën- onderzoeksgroep werkt nauw samen
teem altijd uit te testen. “Dat doe
binnen de zorg.”
universiteit
binnen dit
“Telemonitoring zorgt ervoortiedat
quent gebruik binnen
de cartendossier worden doorgezonden.Op met LifeTechLimburg, het Limburgje niet op vijf minuten,maar op enproject?
zowel
eenvoudige
klinische paradiologie
Hoe past
telemonitoring
Wat betekent
ditzijn
voorook
de reeds toepassingen
termijn zou een gecentraliseerde op- se life sciences platform, om nieuwe
kele weken en maanden. Vandaar
binnen onze
slag van allemet
medische gegevens mo- ontwikkelingen samen met bedrij-Stinissen:
is het goed om
tijdens
een tweetal
“De
universiteit
meters
-gewicht, bloeddruk-patiënt?
als voor de opvolging van patiënten
“Dezebeschikbaar.
zal zich veili- Ingelijk
gezondheidszorg?
moeten zijn. Ook het elektro- ven te testen in ‘real life’ situaties in Hasselt
maanden
te kijken
aanpaszorgt
voorofdeer wetengesofisticeerde
-hartritmemetin-Dendale:
diabetes
de toekomst
Dendale: “Dankzij telemoniger voelen en nauwgezetter nisch medisch dossier van de huis- zogenaamde proeftuinen.”
singen nodig zijn.”
schappelijke ondersteuning om de
gen-toring
worden
verzameld in één cen- zal telemonitoring ook gebruikt workan men ernstig zieke medicatie opvolgen.Vroeger werden artsen kan hierin een rol spelen. We
medische
meerwaarde
aan
te
tonen.
traal
punt”,
stelt
prof.
Paul
Dendale,
den
bij
het
monitoren
van
patiënten
patiënten continu op afstand opvol- bijvoorbeeld gewicht en bloeddruk moeten aan tafel zitten met alle speMARIELAURE DE BRAUWER
Piet Stinissen
[email protected]
gen en waar nodig
de behandeling
MARIELAURE DE BRAUWER
maar dit werd
lers om uniforme normen
en formaBinnen de Faculteit
Geneeskunde
diensthoofd
cardiologie
vanook
hetal opgemeten,
met epilepsie,
slaapstoornissen,
decaan Faculteit Geneeskunde UHasselt
[email protected]
vaak
vergeten.
Nu
zal
een
automatiten
af
te
spreken.”
bijsturen.
Daardoor
is
de
behandebouwen we daarom een interdisciJessa ziekenhuis in Hasselt. In sa- longproblemen en het opvolgen van
“Zorg op afstand
dankzij telemonitoring”
Alle parameters
worden
verzameld in één
centraal punt
menwerking met prof. Pieter Vandervoort, cardioloog van het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) en
Prof. Piet Stinissen, decaan van
de Faculteit Geneeskunde aan de
UHasselt onderzoeken ze de mogelijkheden van telemonitoring.
hoog risico zwangerschap.”
Stinissen: “Telemonitoring
past ook binnen het breder beleidskader van Flanders Care, een
initiatief van de Vlaamse overheid
waar sterk wordt ingezet op innovatie binnen de zorg.”
Hoe past telemonitoring
binnen onze
gezondheidszorg?
Wat betekent dit voor de
patiënt?
Dendale: “Dankzij telemonitoring kan men ernstig zieke
patiënten continu op afstand opvolgen en waar nodig de behandeling
bijsturen. Daardoor is de behande-
Dendale: “Deze zal zich veiliger voelen en nauwgezetter
medicatie opvolgen.Vroeger werden
bijvoorbeeld gewicht en bloeddruk
ook al opgemeten, maar dit werd
vaak vergeten. Nu zal een automati-
Wat is de meerwaarde voor
de zorgsector?
Vandervoort: “In Genk zijn we
bij de eersten in Europa waar de
gegevens van gesofisticeerde pacemakers automatisch naar het patiëntendossier worden doorgezonden.Op
termijn zou een gecentraliseerde opslag van alle medische gegevens mogelijk moeten zijn. Ook het elektronisch medisch dossier van de huisartsen kan hierin een rol spelen. We
moeten aan tafel zitten met alle spelers om uniforme normen en formaten af te spreken.”
plinaire onderzoeksgroep rond telemonitoring met input van o.a. IT, data mining en gezondheidseconomie.
Ook de link naar het juridische en
ethische kader (privacy van de patient) mag niet vergeten worden. De
onderzoeksgroep werkt nauw samen
met LifeTechLimburg, het Limburgse life sciences platform, om nieuwe
ontwikkelingen samen met bedrijven te testen in ‘real life’ situaties in
zogenaamde proeftuinen.”
[email protected]
Welcome and registration
15.00 – 15.05
Introduction
Dean prof. dr. Piet Stinissen (Hasselt University, Hasselt)
15.05 – 15.25
The technological future of telemonitoring
Julien Penders (Holst Centre / IMEC, Eindhoven)
15.25 – 16.05
Telemonitoring in heart failure, state of the art
Prof. dr. John Cleland (University of Hull, UK)
16.05 – 16.25
Telemonitoring in other domains
Dr. Simonetta Scalvini (Fondazione Salvatore Maugeri, Brescia, Italy)
16.25 – 16.45
Telemonitoring: a business case
Prof. dr. Walter Van Dyck (Vlerick Leuven Gent Management School, Leuven)
16.45 – 17.00
Mobile Health Unit @ UHasselt
Prof. dr. Pieter Vandervoort (Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk/Hasselt University, Hasselt)
17.00 – 18.30
Reception
Koen De Doncker
Ergonoom en osteopaat
EXPERTISE
Enkele
millimeters
maken het
verschil
Een correcte
ondersteuning van de rug
begint overdag met de
juiste zithouding, maar
eindigt hier niet. Een
hydraulisch slaapsysteem
zorgt ook tijdens het
slapen voor de perfecte
positionering van de
wervelkolom.
Slapen op een te harde of zachte bodem zorgt in beide gevallen voor een knik in de lage onderrug. Ergonoom en osteopaat
Koen De Doncker geeft hier meer
uitleg over: “Bij een gewone bodem worden de latten ingedrukt
op plaatsen waar je meer weegt.
De lichtere delen zoals hoofd,
lende en voeten krijgen minder
steun waardoor een hangmateffect ontstaat.”
Communicerende
lattenbodem
95% van de werking naar de rug
toe gebeurt vanuit de hydraulische lattenbodem waarin de matras vooral een doorgeefluik is.
Aan weerszijden van de bodem
bevindt zich een hermetisch afgedichte leiding met vloeistof die
zich verplaatst d.m.v.pompen.Het
lichaam bedient de latten die op
hun beurt communiceren met de
pompen. Iedere lat kan 3 cm naar
boven of beneden. Ter hoogte van
de lage rug geeft de lattenbodem
ondersteuning.Dit gaat over enkele milimeters die het verschil maken tussen een gewone bedbodem
en een hydraulische lattenbodem.
“Die ondersteuning neemt de druk
weg van de tussenwervelschijven.
Dat is nodig,want overdag nemen
zij alle schokken op. Tijdens de
nacht krijgen ze alle tijd om te recupereren”,verklaart De Doncker.
Raad voor iedereen
Niet alleen mensen met rugklachten halen hier voordeel uit. Het is
belangrijk voor iedereen om goed
zorg te dragen voor de rug.De Doncker raadt aan om het slaapsysteem altijd uit te testen. “Dat doe
je niet op vijf minuten,maar op enkele weken en maanden. Vandaar
is het goed om tijdens een tweetal
maanden te kijken of er aanpassingen nodig zijn.”
MARIELAURE DE BRAUWER
MARIELAURE DE BRAUWER
14.45 – 15.00 [email protected]
Telemonitoring: the Future of Medicine?
Telemonitoring: the Future of Medicine?
Speakers
Speakers
Dean prof. dr. Piet Stinissen (Hasselt University, Hasselt)
Piet Stinissen is Professor of Immunology at the Faculty of Medicine at Hasselt University. He is
also Dean of the faculty of Medicine, Chairman of the Biomedical Research Institute (BIOMED) and
head of the Immunology and Biochemistry laboratory at Hasselt University. BIOMED is a research
institute of UHasselt with a staff of 150. His group focuses on the mechanisms involved in immune
activation, regulation and homeostasis in autoimmunity, the identification of new biomarkers
and the development of new immunotherapeutic strategies for multiple sclerosis. He is founding
chairman of LifeTechLimburg and board member of NV Life Sciences Development Campus, two
organisations that promote and support regional biomedical life sciences and medical technology
development. He is also a board member of the Flemish Centre for Medical Innovation (CMI),
member of the steering committee of FlandersCare, and board member of the Euregional platform
Biomedica.
Julien Penders (Holst Centre / IMEC, Eindhoven)
Julien Penders is Program Manager at the Holst Centre / IMEC, where he leads the activities on
Body Area Networks. He is responsible for the integration of technology research achievements
into prototypes of wireless health monitors, development of embedded algorithms, and deployment
of integrated prototypes for use in healthcare, sports and lifestyle. He has (co-) authored over 15
papers in the field of body area networks and autonomous wireless sensor networks, and is the
author of one book chapter on the topic. He serves as a reviewer for the IEEE EMBS community.
Julien holds a M.Sc. degree in Systems Engineering from University of Liege, Belgium (2004),
and a M.Sc. degree in Biomedical Engineering from Boston University, MA (2006). He was a
2004/2005 fellow of the Belgian American Educational Foundation.
Prof. dr. John Cleland (University of Hull, UK)
John Cleland qualified in medicine at the University of Glasgow, Scotland 1977. After a period of
postgraduate training and an introduction to research he was appointed first as Senior Registrar and
subsequently as Senior Lecturer in Cardiology and Honorary Consultant Cardiologist at St. Mary’s
Hospital, Paddington and the Hammersmith Hospital, London from 1986-1994. In 1994 Professor
Cleland was awarded a Senior Research Fellowship by the British Heart Foundation to transfer to
the Medical Research Council’s Clinical Research Initiative in Heart Failure. Professor Cleland was
appointed to the Foundation Chair of Cardiology at the University of Hull in 1999. Professor Cleland
is Immediate Past Chairman of the British Society for Heart Failure, Senior Consulting Editor for the
European Journal of Heart Failure and is an editor on the Cochrane Collaborations Cardiovascular
Group that promotes evidence-based medicine by way of systematic reviews.
Dr. Simonetta Scalvini (Fondazione Salvatore Maugeri, Brescia, Italy)
Simonetta Scalvini is Medical Doctor: Cardiologist, Pneumologist. She is Head of the Telemedicine
Service and Scientific Director of IRCCS Salvatore Maugeri Foundation- Gussago/Lumezzane
Medical Center (BS) Italy. Dr. Scalvini is Fellow of the European Society of Cardiology (ESC) and
Fellow of the Italian Society of Cardiology (ANMCO). The interest in using Telemedicine started in
1998; in 2003 winner of “eEurope Awards in eHealth” and in the same year runner up of “ATSP
Telehealth 2003”.
Prof. dr. Walter Van Dyck (Vlerick Leuven Gent Management School, Leuven)
Walter Van Dyck is Partner and Associate Professor Innovation Management at Vlerick Leuven
Gent Management School where he leads the Innovation Cell at the Operations & Technology
Management Centre (OTMC). He obtained a Doctorate of Business Administration with the highest
honours from Cranfield University, School of Management (UK), a BA and MA from the Royal
Military Academy, Brussels and an MBA from Vlerick. Prior to joining academia, he was a senior
strategy consultant in the fields of R&D and innovation management. He is the Director of the
school’s multidisciplinary Innovation Management Research Platform and a Research Fellow in
the Faculty of Business and Economics at the KU Leuven (KUL). His research and teaching focus
on strategic innovation management, corporate venturing and business modelling in emerging
technology fields.
Prof. dr. Pieter Vandervoort (Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk/Hasselt University, Hasselt)
Pieter Vandervoort was qualified as Doctor in Medicine and Surgery at the KU Leuven in 1985. In
1989 he followed a Post-University Programme in Business Administration at Vlekho, Brussels.
From 1985 till 1990, Dr. Vandervoort did his internal medicine residency and cardiology fellowship
training in Heilig Hartziekenhuis, Roeselare and University Hospital Gasthuisberg, Leuven. From
1990 till 1992, he was Clinical and Research Fellow at the Cardiac Unit in het Massachusetts
General Hospital (Boston, MA). From 1992 till 1996, he was cardiologist at The Cleveland Clinic
Foundation (Cleveland, OH) and in 1994 he was appointed Assistant Professor of Medicine at the
CCF/OSU Health Sciences Center (Cleveland, OH). In 1996 he was appointed cardiologist in ZOL,
Genk and is Head of the Non-invasive Cardiology department since 2009. He is Member of the
Belgian and European Society of Cardiology, Fellow of the American College of Cardiology and
past-President of the Belgian Working Group on Echocardiography and Cardiac Doppler.
Prof. dr. Paul Dendale (Jessa Ziekenhuis, Hasselt/Hasselt University, Hasselt)
Paul Dendale studied Medicine at the University of Antwerp (till 1986). In 1988 he obtained a
special licence in Sports Medicine at the University of Brussels (VUB), where he was also full
time interim assistant in sports medicine. He obtained specialisations in Cardiology (1993) and
in Cardiac Rehabilitation (1997), both at the University Hospital of the VUB. From 1999 he was
appointed Consultant Cardiologist (part time) at the University Hospital of the University of Antwerp
(IZA). From 1997 he was appointed Cardiologist at the Virga Jesse Hospital in Hasselt. Since 2011
Paul is Head of the Department of Cardiology at the Jessa Hospital. Prof. Paul Dendale is Fellow
of the European Society of Cardiology (ESC) and the Belgian Society of Cardiology. He is member
of the Nucleus of the Section on Cardiac Rehabilitation of the ESC. Since 2012, he is Secretary of
the European Association for Cardiovascular Prevention and Rehabilitation of the ESC.