YGS K‹MYA SORU BANKASI ● ● ● KONU ÖZETLER‹ KONU TESTLER‹ DENEME SINAVI TEŞEKKÜR Bu kitabın hazırlanmasında emeğini hiç esirgemeyen başta Zafer Dershaneleri kimya öğretmenlerine ve de dizgisinden baskısına kadar kitaba emek veren herkese burada teşekkürü borç bilirim. Ali DEMİR Zafer Yayınları Kurucusu COPYRIGHT ZAFER E⁄‹T‹M VE Ö⁄RET‹M L‹M‹TED fi‹RKET‹ BU K‹TAP ZAFER DERSHANELER‹ YAYINIDIR. HER HAKKI SAKLIDIR. K‹TAPTAK‹ TESTLER VE SORULAR AYNEN YA DA DE⁄‹fiT‹R‹LEREK YAYIMLANAMAZ. YEN‹ MÜFREDATA TÜMÜYLE UYGUN ANKARA Dizgi – Grafik Zehra BÜLBÜL – Muharrem ÇEL‹K – Mevsimben TEM‹ZER – Tolga YURDASAH‹P ISBN 978–605–387–044–9 İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, "Medeniyet!" dediğin tek dişi kalmış canavar? Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Bastığın yerleri "toprak!" diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hüdâ, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ. Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar –ki şahadetleri dinin temeli– Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. O zaman vecd ile bin secde eder –varsa– taşım, Her cerîhamdan, İlâhi, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh–ı mücerred gibi yerden na'şım. O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hîlâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy 10. YIL MARŞI Çıktık açık alınla on yılda her savaştan; On yılda on beş milyon genç yarattık her yaştan; Başta bütün dünyanın saydığı başkumandan, Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Bir hızda kötülüğü, geriliği boğarız, Karanlığın üstüne güneş gibi doğarız. Türk'üz, bütün başlardan üstün olan başlarız; Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Çizerek kanımızla öz yurdun haritasını, Dindirdik memleketin yıllar süren yasını; Bütünledik her yönden istiklâl kavgasını... Bütün dünya öğrendi Türklüğü saymasını! Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Örnektir milletlere açtığımız yeni iz; İmtiyazsız, sınıfsız, kaynaşmış bir kitleyiz: Uyduk görüşte bilgiye, gidişte ülküye biz. Tersine dönse dünya yolumuzdan dönmeyiz. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Söz: Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel Müzik: Cemal Reşit Rey Sevgili Ö¤renciler, Amac›n›z, üniversite s›navlar›n› kazanmak, üniversiteli olmak. Bu nedenle, yaflam›n›z›n önemli bir dönüm noktas›nda bulunuyorsunuz. Böylesi bir noktada, üniversitenin herhangi bir ö¤retim program›n› rastgele tercih edip kazanman›n ötesinde, istedi¤iniz ö¤retim program›na girmeyi temel amaç k›lman›z gerekiyor. Çünkü tercih edip kazanaca¤›n›z üniversite ö¤retim program›, bir bak›ma gelece¤inizi belirleyecektir. Ancak, flu da biliniyor ki, ülkemizde, her ö¤rencinin istedi¤i üniversite ö¤retim program›na girmesi bir yana, üniversite s›navlar›n› kazanmas› ve üniversiteli olmas› art›k kolay de¤il. Sorun, üniversite s›navlar›na baflvuran aday say›s›n›n yüz binleri bulmas›ndan; buna karfl›l›k üniversite ö¤retim programlar›ndaki kontenjanlar›n s›n›rl›l›¤›ndan kaynaklan›yor. Bu durumda, yüz binlerin ullar›yla karflfl›› aras›ndan s›yr›l›p öne ç›karak üniversite s›navlar›nda baflfla ar›l› olabilmenin birtak›m koflflu karfl fl››yas›n›z demektir. Birinci kofl flu ul, yetene¤inize uygun, baflar›n›zla orant›l› üniversite ö¤retim programlar›n› sa¤l›kl› bir biçimde seçmektir. ‹kinci kofl flu ul, düzenli, disiplinli, verimli bir çal›flma temposu tutturmakt›r. flu ul, üniversite s›navlar›na haz›rl›k amac›yla ç›kar›lan ciddi yay›nlarla çal›flman›z› Üçüncü kofl destekleyip sürdürmektir. Zafer Yay›nlar›, çal›flmalar›n›z› desteklemek amac›yla, özgün, titiz, yo¤un çal›flma ürünü olan ve yeni sisteme tamamiyle uygun yeni serisini hizmetinize sunmaktan gurur duymaktad›r. Elinizdeki YGS Kimya Soru Bankas› bu amaca hizmet eden ve sizlerin bu yöndeki gereksiniminizi karfl›layacak yönde haz›rlanm›fl yetkin bir baflvuru kayna¤›d›r. YGS Kimya Soru Bankas› kitab› Yüksekö¤retime Geçifl S›nav›nda yer alaca¤› düflünülen konulardan ç›kabilecek, zorluk katsay›s› YGS'ye uygun özgün sorular› içermektedir. fiimdiye de¤in yay›mlanan soru bankalar›ndan nitelikçe çok daha üstün olan bu kitap sekiz bölüm ve on adet deneme s›nav›ndan oluflmaktad›r. Her bölümde, test sorular›na geçilmeden önce, o bölüme iliflkin bilgi alan›n›n temel çizgileriyle, karakteristik özellikleriyle gözden geçirilmesini sa¤layan konu özetleri yer almaktad›r. Özenle haz›rlanan bu konu özetlerinin ayr›nt›lardan s›yr›lm›fl fakat konunun özünü yakalayan metinler olmalar› büyük önem tafl›maktad›r. Konu özetlerini bu yönleriyle de¤erlendirmek gerekir. Konu özetlerinin d›fl›nda, her bölüm, konuyu hiç boflluk b›rakmaks›z›n alt bölümlerine ayr›lm›fl ve konular› hiyerarflik olarak tarayan sorulardan oluflmufl, geçerlili¤i ve güvenirlili¤i s›nanm›fl, yeterli say›da testlerle tamamlanm›flt›r. Gerek konu özetleri gerekse konu testleri kapsam ve nitelik aç›s›ndan s›nav sistemindeki de¤ifliklikler, ÖSYM standartlar› dikkate al›narak haz›rlanm›flt›r. Bu kitaptan yararlanarak yapaca¤›n›z al›flt›rmalar, daha önce ö¤rendi¤iniz kavramlar›n, terimlerin, zihninizde somut biçimler kazanmas›n›, giderek daha da netleflmesini sa¤layacakt›r. Tüm sorular› eksiksiz çözdü¤ünüzde, eminim, kendinizi YGS'deki kimya sorular›n› çözmeye haz›r hissedeceksiniz. ar›lar diliyoruz. Okuldan üniversiteye uzanan bu yolda, tüm ö¤rencilerimize baflfla Ankara ALİ DEMİR Zafer Yayınları Kurucusu ‹Ç‹NDEK‹LER 1. BÖLÜM : S‹MYADAN K‹MYAYA – MADDE VE ÖZELL‹KLER‹ .......................................................................... 9–10 TEST 1–2–3–4–5–6–7–8–9 .............................................................................................................. 11–44 2. BÖLÜM : ATOMUN YAPISI .......................................................................................................................... 45–46 TEST 1–2–3–4–5 .............................................................................................................................. 47–62 3. BÖLÜM : PER‹YOD‹K CETVEL ........................................................................................................................ 63–65 TEST 1–2–3–4–5–6 .......................................................................................................................... 66–88 4. BÖLÜM : BA⁄LAR VE B‹LEfi fi‹‹KLER ................................................................................................................ 89–92 TEST 1–2–3–4–5–6 / 1–2–3–4 ........................................................................................................ 93–122 5. BÖLÜM : K‹MYASAL YASALAR .................................................................................................................. 123–124 TEST 1–2–3–4–5–6–7 .................................................................................................................. 125–150 6. BÖLÜM : K‹MYASAL DE⁄‹fi fi‹‹MLER ............................................................................................................ 151–152 TEST 1–2–3–4–5–6–7 .................................................................................................................. 153–174 7. BÖLÜM : KARIfi fiIIMLAR ................................................................................................................................ 175–176 TEST 1–2–3–4–5–6–7–8–9 .......................................................................................................... 177–211 8. BÖLÜM : HAYATIMIZDA K‹MYA ................................................................................................................ 212–213 TEST 1–2–3–4–5–6–7 .................................................................................................................. 214–234 DENEME SINAVLARI TEST 1–2–3–4–5–6–7–8–9–10 .................................................................................................... 235–254 PER‹YOD‹K CETVEL ....................................................................................................................255–256 9 Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 BÖLÜM SİMYADAN KİMYAYA MADDE VE ÖZELLİKLERİ Simya: Değersiz madenleri altına çevirme, bütün hastalıkları iyileştirme ve ölümsüzlük iksirini bulma uğraşlarına simya (alşimi), bu işle uğraşanlara da simyacı (alşimist) denir. Doğadaki değişimler, fiziksel, kimyasal ve nükleer olaylar olmak üzere üç grupta toplanır. MADDELERİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi başka maddelerden ayırmaya yarayan özelliklere ayırt edici özellikler denir. ZAFER YAYINLARI Madde: Kütlesi ve hacmi olan, eylemsizlik özelliği gösteren her varlığa madde denir. Tuzlu su, gümüş, hava … birer maddedir. 1 1. Özkütle (Yoğunluk): Maddelerin birim hacimlerinin kütlesidir. Kütle (m) Özkütle (d) = Hacim (v) Sabit sıcaklıkta saf bir maddenin özkütlesi daima sabittir. • 1. FİZİKSEL DEĞİŞMELER Maddenin sadece dış yapısında meydana gelen değişimlerdir. Sabit sıcaklık ve basınçta; Kütle Hacim Kütle Örnek: Şekerin suda çözünmesi, buzun erimesi, alkolün buharlaşması Özkütle • 2. KİMYASAL DEĞİŞMELER Özkütle Hacim Sıcaklık arttırıldığında; Özkütle Maddenin iç yapısında meydana gelen değişmelerdir. Kimyasal değişmelerde maddenin fiziksel özellikleri de değişir. Örnek: Üzümden şarap eldesi, mumun yanması, elmanın çürümesi, yoğurdun ekşimesi Hacim grafikleri çizilebilir. 2. Erime ve Kaynama sıcaklıkları Atom çekirdeğinde meydana gelen değişmelerdir. Örnek: Atom bombası, hidrojen bombası MADDELERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ Her maddede bulunan, maddeleri birbirinden ayırmayan özelliklerdir. 1. Kütle ZAFER YAYINLARI 3. NÜKLEER DEĞİŞMELER Maddenin katı halden sıvı hale geçmesine erime denir. Saf maddeler erirken sıcaklıkları değişmez. Bu sabit sıcaklığa erime noktası denir. Saf sıvı madde soğutulunca aynı basınç altında aynı sıcaklıkta katı hale geçer. Bu sıcaklığa donma noktası denir. Sıvı maddelerin buhar basınçlarının dış basınca eşit olduğu sıcaklığa kaynama sıcaklığı denir. 2. Hacim 3. Eylemsizlik 4. Tanecikli yapı 5. Ağırlık NOT: Erime, donma ve kaynama noktası gibi ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir. Maddenin türüne bağlıdır. Kaynama sıcaklığı dış basınca bağlıdır. Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 10 Hal Değişimleri Süblimleşme + – – Kırağılaşma – – + İletkenlik + + – Saf maddelerin ısınması, soğuması ve hal değişimleri sırasındaki ısı değişimi hesaplanabilir. • Hal değişimi süresince saf maddelerin sıcaklığı değişmez. ZAFER YAYINLARI Gaz Q=m.L m = Kütle (g) L = Hal değişim ısısı (J/g) •• Hal değişimlerinin düşünülmediği durumlarda ısınma süresince sıcaklık artar. Soğuma süresince sıcaklık düşer. Saf (arı) Madde: Aynı tür taneciklerden oluşan (atom / molekül) ve belirli ayırt edici özellikleri olan maddelerdir. Q=m.c.∆t m = Kütle (g) a. Elementler c = Öz ısı = Isınma ısısı (J/g.°C) Aynı tür atom veya aynı tür moleküllerden oluşan, sembol ile gösterilen, fiziksel ve kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılamayan saf madde türüdür. ∆t = Son sıcaklık (t2) – ilk sıcaklık (t1) t = °C’dir. Q = Isı (J) Metal, ametal ve soygazlar olmak üzere üçe ayrı- NOT: Sıcaklıkları aynı olan maddeler karıştırıldığında aralarında ısı alışverişi olmaz. lır: K, Ca, Fe, Hg gibi elementler metaldir. Maddelerin ayırt edici özelliklerinin maddenin hangi fiziksel hali için ayırt edici olduğu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Katı Sıvı Gaz Erime noktası + – – Donma noktası – + – Kaynama noktası – + – Yoğunluk (özkütle) + + + Çözünürlük + + + Öz ısı (ısınma ısısı) + + + Mol kütlesi + + + Yoğuşma noktası – – + Esneklik katsayısı + – – Genleşme katsayısı + + – Erime ısısı (Le) + – – Buharlaşma ısısı (Lb) – + – Öz hacim + + + b. Bileşikler ZAFER YAYINLARI Ayırt edici özellik N2,Cl2, S, C gibi elementler ametaldir. He, Ne, Ar, Kr gibi elementler soygazdır. Farklı tür atomlardan oluşmuş, aynı tür moleküller bulunduran saf maddelerdir. H2O, CO2, NH3, CH4 v.b… c. Karışımlar Farklı türdeki tanecikleri kendi kimyasal özelliklerini kaybetmeden ve istenilen her oranda karıştırılmasıyla hazırlanan madde topluluğudur. Fiziksel ayırma teknikleri ile saflaştırılırlar. Şekerli su, alkollü su, gazoz, hava. Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 11 SİMYADAN KİMYAYA-MADDE VE ÖZELLİKLERİ 1. Simya ve simyacılar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III Aşağıdaki maddelerden hangisi simyacılar tarafından boyar madde olarak kullanılmıştır? A) B) C) D) E) Simyacılar ile ilgili; I. Saflaştırma işlemleriyle uğraşmışlardır. II. Yaptıklarını sonraki nesillere aktarırlar. III. Elde ettikleri maddeleri gizli tutmuşlardır. A) 5. 2. 1 yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? ZAFER YAYINLARI Simyadan kimyaya geçiş 18. yüzyılın sonunda deneysel bulguların kullanılması ile başlamıştır. B) Simya bir bilim dalıdır. C) Simyacıların ucuz metallerden altın elde etme hayalleri vardı. D) Simyacılar sınama – yanılma yoluyla keşifler yapmışlardır. E) Simyadan kimyaya aktarılan önemli bulgular arasında barut, boya, seramik, cam ve esans bulunmaktadır. 4. TEST Göz taşı Nitrik asit Sülfürik asit Kıbrıs taşı Safran C) I ve II E) II ve III Ortaçağ’dan itibaren simyacılar hem değersiz metalleri altına çevirecek hem de ölümsüzlük iksirinin bulunmasında kullanılacak efsanevi bir madde olan ………… buluşu için büyük çaba göstermiştir. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Zaç yağı B) Kezzap C) Sud – kostik 3. D) Felsefe taşı ZAFER YAYINLARI E) Aristo’ya göre yukarıda I ve II ile belirtilen yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) B) C) D) E) l Toprak Hava Tahta Hava Toprak ll Hava Toprak Hava Tahta Plazma 6. Sodyum klorür Simyanın bilim sayılmamasının temel nedenleri; I. Sistematik olmaması II. Deneme – yanılma yöntemlerinin uygulanması III. Simyacıların büyüyle de uğraşması yukarıda verilenlerden hangileridir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 12 7. 11. Kezzap çözeltisi ‹spirto Tuzlu su II III I Aşağıdaki keşiflerden hangisi eskiçağ simyacılarına ait değildir? A) Kireç üretimi B) Cam eşyalar C) Alkol yapımı Yukarıda verilen maddelerden hangileri simyacılar tarafından kullanılmıştır? D) Naylon eşyalar E) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III 8. C) I ve II E) I, II ve III Değersiz metallerden altın elde etme, ölümsüzlük iksirini bulma ve bütün hastalıkları iyileştirme uğraşlarına ne ad verilir? A) Kimya B) Simya D) Psikoloji ZAFER YAYINLARI A) 12. Hava Nikholas Le Blanc B) Lavoisier E) C) Felsefe John Dalton E) Sosyoloji B) Su D) Toprak A) D) Berzellius Aşağıdakilerden hangisi Aristo’nun tanımladığı elementlerden değildir? A) Aşağıdakilerden hangisi simyacıdır? C) Avogadro 13. 9. Metal işlemeler I. Ateşin bulunuşu II. Değersiz metalleri altına çevirme hayali III. Elementlerin şekillerle değil, ilk harf ya da ilk iki harfleri ile gösterilmesi Yukarıda simyadan kimya bilimine geçiş sırasında bazı olaylar verilmiştir. C) Ateş Bu olayların kronolojik sırası için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? E) Kostik A) I, II, III B) I, III, II 10. I. Simya teorik temelleri olmadığından bilim değildir. II. Simya işiyle uğraşanlara simyacı (alşimist) denir. III. Simya zamanla yerini kimya bilimine bırakmıştır. ZAFER YAYINLARI D) II, III, I 14. I. Kostik soda II. Çömlek III. Borcam C) II, I, III E) III, I, II Simya ile ilgili yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur? Verilenlerden hangileri antik dönem simyacıları tarafından kullanılmamıştır? A) A) Yalnız I Yalnız I B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 15. Rönesans döneminde deneylerinde teraziyi kullanarak kimyasal çalışmalara nicel özellik kazandıran bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Van Helmont B) Nikholas Le Blanc 13 18. I. II. III. Kıbrıs taşı Şap Isırgan otu Verilen maddelerden hangileri simyacılar tarafından tedavi amaçlı kullanılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) İbni Sina C) I ve II E) I, II ve III E) 16. ZAFER YAYINLARI D) A.L. Lavoisier Amadeo Avogadro Aşağıdaki maddelerden hangisi simyacıların buluşları arasında değildir? 19. A) Zaç yağı B) Kezzap D) Şap C) Tuz ruhu Aşağıdaki maddelerden hangisi simyacılar tarafından yakıt kaynağı olarak kullanılmamıştır? E) Uranyum A) Kömür B) Odun C) Gaz yağı D) Petrol E) Toryum Bir kimyasal tepkimede elementleri şekillerle göstermek zor ve zaman alıcıdır. Bu olumsuzluğu gidermek için aşağıdaki bilim insanlarından hangisi elementlerin baş harfini ya da ilk harfini sembol olarak kullanmıştır? A) J. L. Gay – Lussac B) John Dalton ZAFER YAYINLARI 17. 20. Aristo’ya göre dört element ve onların özellikleri vardır. Aşağıda verilenlerden hangisi bu özelliklerden değildir? C) Berzelius A) Soğuk B) Sıcak C) Mat D) Islak E) Kuru D) Aristo E) 1.B 2.D Nicholas Le Blanc 3.A 4.D 5.D 6.A 7.E 8.B 9.E 10.E 11.D 12.A 13.A 14.C 15.A 16.E 17.C 18.D 19.E 20.C Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 14 SİMYADAN KİMYAYA-MADDE VE ÖZELLİKLERİ 1. 25°C sıcaklıkta farklı kaplardaki C2H5OH(s), Ag(k) 4. ve şekerli su maddeleri için; Çinko ile bakırın oluşturduğu alaşıma pirinç denir. Aynı tür tanecikler içerir. II. Kaynama noktası sabittir. l. Pirincin oluşumu kimyasal bir olaydır. Homojendir. ll. Pirinç homojen özellik gösterir. lll. Pirinç elektrik akımını iletir. A) Yalnız I B) Yalnız III D) I ve III C) I ve II E) II ve III l. Metaller, ametaller ve çözeltiler homojen karışımlardır. ll. Ametaller, elementel moleküller halinde bulunabilir. lll. ZAFER YAYINLARI Buna göre; yargılarından hangileri üçü için de doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız l 5. Metaller ve alaşımlar elektrik akımını iletir. A) Yalnız l B) Yalnız lII D) l ve lll ZAFER YAYINLARI tepkimesi gerçekleştiriliyor. Buna göre; I. Tepkime ortamı soğur. II. Z bir elementtir. III. Y bir elementtir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? E) l, ll ve lll AlH3, N2 ve O3 maddeleriyle ilgili; I. AlH3 ve O3, hem molekül hem de bileşiktir. ll. N2 moleküler yapılı elementtir. lll. Her üç madde de homojen ve saftır. A) Yalnız I B) Yalnız III C) l ve ll D) I ve III E) II ve III E) ll ve lll X(k) + ısı → Y(k) + Z(g) C) l ve lll yargılarından hangileri yanlıştır? C) l ve ll Isıca yalıtılmış bir kapta; B) I ve ll D) Il ve llI Yukarıdaki yargılardan hangileri yanlıştır? 3. 2 I. III. 2. TEST 6. Aynı cins molekül içeren X katısı yüksek sıcaklığa kadar ısıtıldığında tamamen ayrışarak Y katısı ile Z gazına dönüşmektedir. Buna göre, X, Y ve Z maddeleri ile ilgili; I. X katısı homojendir. II. Y katısı saf maddedir. III. Z gazı bir cins atom içerir. yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız III E) II ve III Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 7. 15 11. X+Y→Z tepkimesinde yer alan maddeler saftır. Buna göre; Yukarıdaki kavram haritasında çözelti örnekleri verilmiştir. Buna göre, yukarıdakilerden hangisi aynı koşullarda fiziksel halleri aynı olan maddelerin oluşturduğu çözeltiye örnek olamaz? B) Pirinç D) Şekerli su 8. C) Hava E) Lehim ll. Z’de elementlerin kütlece birleşme oranı sabittir. lll. Y bileşiktir. A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III X ve Y elementleri ile oluşturdukları bileşik için; l. Erime sıcaklıkları ll. Saf madde olmaları lll. İletkenlikleri yukarıdakilerden hangileri ortak özelliktir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 9. Z, X’in ve Y’nin içerdiği tüm atomları içerir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? ZAFER YAYINLARI A) Kolonya l. 12. l. Toprak ll. Tuzlu su lll. Cıva Yukarıdakilerden hangilerinin özelliklerini taşıyan en küçük birimi atomdur? I. Şeker II. Mayonez Ill. Demir Yukarıdakilerden hangileri arı maddedir? A) Yalnız II B) I ve II D) II ve III C) I ve IIl E) I, II ve III 10. X, bileşiklerinde yalnız (+) değerlik alıp, katı hâlde elektriği iletir. Y, kaynarken sıcaklığı yükselen bir sıvıdır. Z, belirli bir formülle gösterilir. Buna göre X, Y ve Z maddeleriyle ilgili; l. X, metaldir. ll. Y, sıvı – sıvı çözeltisidir. lll. Z, bileşenlerinin kimyasal özelliğini göstermez. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) l ve lll E) I, II ve III ZAFER YAYINLARI A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 13. X ve Y saf maddeleri kendi özelliklerini taşıyan Z maddesini oluşturmaktadır. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru olamaz? A) Z’nin oluşumu kimyasaldır. B) Z, farklı cins taneciklerden oluşur. C) X, farklı cins atom içerir. D) Y, homojendir. E) Z, heterojen karışımdır. Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 16 14. 17. X, Y ve Z sıvıları ile ilgili şu bilgiler veriliyor: – X ile Y homojen, Z ise heterojen yapıdaki maddelerdir. – X, Y ve Z farklı tür atomlar içermektedir. Buna göre, X, Y ve Z sıvıları için; l. X, elementtir. ll. Z, süspansiyondur. lll. Y, çözeltidir. Alaşımlar ve karışımlar için; l. Her iki maddeyi oluşturan bileşenler kendi özelliklerini kaybetmezler. ll. En az iki tür molekül içerirler. lll. Fiziksel yollarla bileşenlerine ayrıştırılırlar. yargılarından hangileri ortak değildir? yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır? A) Yalnız l B) Yalnız ll D) l ve ll 15. — — — ZAFER YAYINLARI A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 18. X, sabit sıcaklıkta katılaşmayan bir sıvıdır. Y, elektroliz edildiğinde iki gaza ayrışan saf bir sıvıdır. Z, sabit sıcaklıkta eriyen bir katıdır. E) C) Yalnız lll Il ve lll Elementlerin tümü için; l. Mıknatıs tarafından çekilirler. ll. Ametallerle bileşik oluştururlar. lll. Oda koşullarında katı halde bulunurlar. yargılarından hangileri ortak özellik değildir? Buna göre, bu maddelerle ilgili; l. X ametal, Y bileşik, Z metaldir. ll. X ve Y karışım, Z metaldir. lll. X karışım, Y bileşik, Z arı maddedir. A) Yalnız II B) l ve ll D) II ve III C) l ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III 19. X metali ve Y ametalinden oluşan XY(k) bileşiği ile X(k) + Y(k) karışımı için; XY(k) X(k) + Y(k) Elektriği iletmez Elektriği iletir Mıknatısla ayrılmaz Mıknatısla ayrılır bilgileri veriliyor. Saf X katısı ile Y gazının tepkimesinden Z katısı oluşmaktadır. X ve Z’nin içerdiği atomların tümü aynı olduğuna göre; l. Z, en az iki cins atom içerir. ll. X ve Z’nin kimyasal özellikleri aynıdır. lll. X bir bileşiktir. II. Karışımlar bileşenlerine fiziksel yollarla ayrılır. III. Karışımları oluşturan elementler özelliklerini kaybetmezler. yargılarından hangileri yanlıştır? açıklamalarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III B) Yalnız II D) I ve III 1.B Bu bilgilere göre; I. Bileşiği oluşturan maddeler belirli oranda bir araya gelebilir. ZAFER YAYINLARI 16. 2.A 3.A 4.D 5.A C) Yalnız III E) II ve III 6.C 7.D 8.B 9.C 10.C 11.D 12.C 13.A 14.C 15.C 16.B 17.B 18.E 19.E Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 17 SİMYADAN KİMYAYA-MADDE VE ÖZELLİKLERİ 1. Tür 4. Örnek l. Element Bakır, Çelik ll. Alaşım Tunç, Amalgam Bileşik Sofra tuzu, Naftalin lll. A) Yalnız l B) Yalnız ll D) l ve ll C) Yalnız lll E) ll ve lll ZAFER YAYINLARI Yukarıdaki tür – örnek çiftlerinden hangileri hatalıdır? TEST 3 X, Y ve Z aynı saf maddenin farklı fiziksel hallerini göstermektedir. – X’in Z’ye dönüşümünde düzensizlik artar. – X halindeki madde ısıtılırsa veya soğutulursa hal değişimine uğramaktadır. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle yanlıştır? A) Y’nin X’e dönüşümü erime olayıdır. B) X’in Z’ye dönüşümünde ortamın sıcaklığı artar. C) Y’nin birim kütlesinin hacmi en küçüktür. D) Z’nin Y’ye dönüşümünde ısı açığa çıkar. E) 5. 2. I. Sıvı NaCI ll. Sıvı bakır lll. Sulu HCI Yukarıdakilerden hangileri elektriği serbest elektronların hareketi ile iletir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I ve III Z’nin molar hacmi en büyüktür. – Homojen yapılı X sıvısı damıtılınca Y saf katısı ile Z saf sıvısı oluşuyor. – Z sıvısı elektroliz ile A ve B maddelerine ayrıştırılabiliyor. – A ve B saf maddeleri kimyasal yöntemler ile daha basit maddelere ayrıştırılamıyor. Buna göre; I. A ve B birer elementtir. II. Z sıvısı bileşiktir. III. X sıvısı kesinlikle bir çözeltidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. – Yapısında metal atomları bulunur. – Aynı tür taneciklerden oluşur. – Katı halde elektriği iletmez. Yukarıda bazı özellikleri verilen X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Metal B) Ametal C) Alaşım D) Kovalent yapılı bileşik E) İyonik yapılı bileşik ZAFER YAYINLARI 6. Sıvı X Dış Basınç 1 atm Kaynama Noktası Tanecik 80°C Aynı tür molekül Y 1 atm 80°C Farklı tür atom Z 0,9 atm 80°C Aynı tür molekül Yukarıdaki tabloda X, Y ve Z sıvılarına ait bazı bilgiler verilmiştir. Buna göre; l. X ve Y farklı sıvılardır. ll. Y sabit basınçta kaynarken sıcaklığı sabit kalmaz. lll. X ve Z arı maddedir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve lll E) ll ve lll Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 18 A) Yalnız I B) Yalnız II C) l ve ll D) I ve III E) II ve III 8. 11. Bir maddenin ısı alış–verişi sonucunda sadece fiziksel görüntüsünde meydana gelen değişimlere hal değişimi denir. Buna göre; I. O2 gazının yoğunlaşarak sıvı oksijeni oluşturması ll. Çimentonun betona dönüşmesi lll. CO2 gazından kuru buz eldesi olaylarından hangileri bir hal değişimidir? Saf X sıvısı içerisine saf Y katısı atılarak karıştırılıyor. Oluşan karışım ile ilgili; I. Süspansiyondur. II. Heterojendir. III. İki farklı cins atom içerir. ifadelerinden hangilerinin doğruluğu kesin değildir? Isıtılan katı maddeler için; Yağan yağmurun doluya dönüşmesi Tuzlu sudan tuz ve suyun eldesi Saf sudan, H2 ve O2 gazı eldesi Her katı kimyasal değişmeye uğrar. Bileşiklerin molekül yapıları hiçbir zaman değişmez. B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III I. Bakır telin levha haline getirilmesi ll. Bakır telin renginin yeşile dönüşmesi lll. Bakır ile altının karıştırılması Yukardakilerden hangileri yalnız fiziksel olaydır? A) Yalnız I Aynı ortamda kaynayan farklı iki sıvının kaynama noktaları kesinlikle eşittir. ll. Sıvı-buhar dengesi yalnız kaynama noktasında kurulur. lll. Bir sıvı her ortamda aynı sıcaklıkta kaynar. Arı sıvılar için yukarıdaki yargılardan hangileri yanlıştır? l. ll. lll. II. III. D) II ve III 12. B) l ve ll D) II ve III ZAFER YAYINLARI 10. Her katı önce sıvılaşır, sonra gaz fazına geçer. A) Yalnız II l. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III I. yargılarından hangileri, denklemleri verilen olaylara ters düşer? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. KX(k) → KX(s) → KX(g) KXY3(k) → KX(k) + 3 Y2(g) 2 ZAFER YAYINLARI 7. 13. C) l ve lll E) I, II ve III I. Her madde ısı aldığında hacmi büyür. II. Her maddenin belirli hal değişim sıcaklığı vardır. III. Her madde tanecikli yapıda bulunmaktadır. Yukarıda verilen olaylardan hangileri kimyasaldır? Yukarıda madde ile ilgili verilen yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I A) Yalnız II B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız lII E) II ve III B) Yalnız III D) I ve III C) I ve II E) II ve III Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri / Bölüm – 1 14. Aşağıdaki değişimlerden hangisi yalnız fizikseldir? 19 17. A) Güneşte elbisenin renginin solması B) Nemli havayla temas eden kurşun su borularının zamanla paslanması Buna göre; l. Z’den buharlaştırma ile X(k)’sı elde edilir. ll. Y, moleküllü yapıda bulunur. lll. X, farklı cins atomlardan oluşmuştur. C) Fotoğraf filminin ışıkta kararması D) Havadan oksijen eldesi Kömür ocaklarında zaman zaman grizu patlamasının oluşması yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız ll ZAFER YAYINLARI E) 15. Element, bileşik ve homojen bir karışım olduğu bilinen X, Y ve Z maddeleri için şu bilgiler veriliyor. – Y hiçbir yöntemle bileşenlerine ayrılamıyor. – X(k) ve Y(s) ‘nın karışımından Z elde ediliyor. – X, farklı türde atomlar içerir. – Y, katı halde elektriği iletir. – Z, fiziksel yollarla bileşenlerine ayrıştırılmaktadır. X, Y ve Z maddeleri ile ilgili verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? 18. l. ll. lll. A) X bileşik, Y metal, Z ise karışımdır. B) Z, ayırma hunisi ile bileşenlerine ayrılır. B) l ve ll D) ll ve lll C) l ve lll E) l, ll ve lll Gökkuşağı oluşması Madalya ve heykel yapımında kullanılan bakır ve kurşundan bronzun oluşması Sönmemiş kirece su katarak söndürülmesi Yukarıdakilerden hangileri kimyasal değişme değildir? C) Y elektriği elektronların hareketi ile iletir. A) Yalnız II D) X katı, Z sıvı haldedir. 16. D) I ve III X’in hal değişimi süresince sıcaklığı sabittir. Belli miktardaki X2Y bileşiğinin katı, sıvı ve gaz halleri için; I. Tanecikler arası çekim kuvveti ll. Molekül yapıları lll. Toplam enerjileri ZAFER YAYINLARI E) 19. I. II. III. B) I ve Il D) II ve III 1.A 2.B 3.E 4.B 5.E E) II ve III Farklı iki maddeden birinin sıvı, diğerinin gaz halinin karıştırılması Farklı iki katının karıştırılması Farklı iki maddeden birinin katı, diğerinin sıvı halinin karıştırılması A) Yalnız II Yalnız II C) I ve II Yukarıdaki karışımlardan hangilerinin heterojen yapılı olacağı kesin değildir? niceliklerinden hangileri aynıdır? A) B) Yalnız III C) I ve III B) Yalnız III D) I ve III C) I ve II E) I, II ve III E) I, II ve III 6.C 7.D 8.E 9.E 10.C 11.E 12.C 13.B 14.D 15.C 16.A 17.E 18.C 19.E Bölüm – 1 / Simyadan Kimyaya – Madde ve Özellikleri 20 SİMYADAN KİMYAYA-MADDE VE ÖZELLİKLERİ 1. Aşağıdakilerden hangisinde sadece fiziksel bir değişim gerçekleşir? A) Gümüşün kararması B) Sütün yoğurda dönüşmesi TEST 4 4. D) Çinkonun asitte çözünmesi E) 2. Etin kokması Madde X Y Z Sıcaklık 34°C 78°C 100°C Buhar basıncı 1 atm 1 atm 1 atm ZAFER YAYINLARI C) Şekerin suda çözünmesi Bir maddenin kütle hacim grafiği yukarıda verilmiştir. I ve II nolu aralıklarda özkütle için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? I X, Y ve Z sıvılarına ait sıcaklık ve buhar basıncı değerleri tablodaki gibidir. Buna göre; I. Y sıvısı deniz seviyesinde 78°C’de kaynar. II. 20°C’deki buharlaşma hızı en fazla olan X’tir. III. Buharlaşma ısısı en büyük olan Z’dir. yargılarından hangileri doğrudur? 5. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III II A) Değişmez Artar B) Değişmez Azalır C) Artar Değişmez D) Azalır Değişmez E) Artar Artar Ayırtedici Özellik Fiziksel hal I. Özkütle katı - sıvı - gaz II. Çözünürlük katı - sıvı - gaz III. Esneklik katı - sıvı Yukarıdaki ayırtedici özelliklerden hangileri maddenin belirtilen fiziksel halleri için kullanılabilir özelliklerdir? 3. A) Yalnız I B) I ve II Aynı ortamdaki saf X ve Y sıvılarına ilişkin sıcaklık – zaman grafiği yukarıdaki gibidir. Buna göre; I. X ve Y farklı maddelerdir. II. X, t2 sıcaklığında kaynar. III. Y, X’e göre daha uçucudur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II C) I ve III E) I, II ve III ZAFER YAYINLARI D) II ve III 6. C) I ve III E) I, II ve III Çaydanlıkta bulunan bir miktar suyu çabuk buharlaştırmak için; I. İçerisine uçucu olmayan ve çözünen katı eklemek II. Aynı suyu daha yayvan bir kaba boşaltmak III. Daha yükseğe çıkarmak işlemlerinden hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) Yalnız III E) I ve III