DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ STANDARDIN BELİRLENMESİ MESLEKİ AHLAK ve İŞ AHLAKI Güncellenme Haziran 2014 Standardın Belirlenmesi Güncellenme Haziran 2014 Lockheed Martin Corporation 6801 Rockledge Drive Bethesda, MD 20817 ©1995-2014. Lockheed Martin Corporation. Tüm hakları saklıdır. Bu kitapçık, Türkçenin yanı sıra aşağıdaki dillerde de basılmıştır: Arapça, Felemenkçe, Çince (Basitleştirilmiş), Çince (Geleneksel), Fransızca, Almanca, İbranice, Endonezyaca, Japonca, Korece, Malayca, Portekizce, Romence, İspanyolca ve İngilizce Not: Bu belgenin en güncel versiyonunu, Lockheed Martin Corporation şirket içi ağında veya şirket dışında http://www.lockheedmartin.com/us/who-we- are/ethics.html adresinde bulabilirsiniz. Çevrim içi versiyon, Kurumsal Faaliyet Raporları ve İşlevler Arası Prosedürler de dahil olmak üzere en güncel referans güncellemelerini sağlar. i DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Standardın Belirlenmesi Yönetim Kurulu Başkanımız, Genel Müdürümüz ve CEO’muzun Mesajı Sayın İş Arkadaşım: Lockheed Martin’de temel değerlerimize bağlıyız. Doğru Olanı Yaparız, Başkalarına Saygı Gösteririz ve Mükemmel Performans Sergileriz. İşletme koşullarına bakmaksızın, başarma isteğimiz nedeniyle etik veya dürüstlüğümüzden taviz vermeye kesinlikle izin vermeyiz. Küresel pazardaki erişimimizi genişletirken, önde gelen teknoloji mucidi konumumuzu güçlendirirken ve müşterilerimizin karmaşık sorunlarına yeni çözümler üretirken yüksek etik davranış standartlarımıza sıkı sıkıya bağlı kalmalıyız. Değerlerimiz ve etik, kim olduğumuzun ve ne yaptığımızın temelini oluşturur. Bunlar sadece bizi tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda diğerlerinden de ayırır. Faaliyetlerimizin tamamında dürüstlüğümüzü gösterdiğimizde, güven bağları inşa ediyoruz, bu da daha güçlü ve daha dayanıklı ilişkiler kurmamızı sağlıyor. Yeni ve devamlı faaliyetlerde bulunmamızı sağlayacak ve geleceğimizi garanti altına alacak olan bu güven ilişkileridir.. Her bir Lockheed Martin çalışanını etik standartlarımızı sürdürmekten sorumlu tutuyoruz. Bu standartlar, faaliyetlerimizi düzenleyen yasaları, kuralları ve düzenlemelerle uyumun çok ötesine geçer. Bunlar, aldığımız her kararda ve attığımız her adımda değerlerimizi benimsememizi gerektirir. Standardın Belirlenmesi, bizim Mesleki Ahlak ve İş Ahlakımızdır. Bu kurallarda, şirketimizi temsil ederken veya şirketimiz adına hareket ederken nasıl davranmamız gerektiği açıklanır. Bu kurallar, iyi bir vatandaş olmaktan, yolsuzlukla ilgili sıfır tolerans politikamıza kadar çalışan davranışı için belirlediğimiz yüksek beklentileri detaylandırır. Ayrıca gelecekteki başarımız için en temel yapı taşını teşkil eder. Kurallarımıza uymanın yanı sıra, etik ile ilgili bir sorun ortaya çıkması halinde ya da bu doğrultuda bir sorunuz olması halinde müdürünüz, Etik Görevlisi ve İnsan Kaynakları iş ortağı da dahil olmak üzere diğer kaynaklara da danışmanınızı öneririm. İhtiyacınız olduğunda daha fazla yönlendirme ve bilgi sağlarlar. Lockheed Martin’de bizi biz yapan temel değerlerimizi benimseyip uyguladığınız ve yüksek iş ahlakı ve dürüstlük standartlarına bağlı kaldığınız için teşekkür ederim. Marillyn A. Hewson ii MarillynA. Hewson İçindekiler Şirketimiz Vizyon ve Değerler .......................................................... 1 Davranış Kurallarının Korunması ..................................... 2 İyi Vatandaşlık ................................................................. 4 Sürdürülebilirlik ................................................................ 5 İhlallerin Bildirilmesi ......................................................... 6 Misilleme .......................................................................... 7 Davranışlarımız İşgücü ve Diğer Maliyetler ............................................... 9 Varlıkların Kullanımı....................................................... 10 Kritik Bilgiler ................................................................... 11 İş Nezaketleri ................................................................. 13 Çıkar Çatışmaları ........................................................... 15 Doğru İş Kayıtları ........................................................... 18 Eğitim............................................................................. 19 iii Çalışma Ortamımız Güvenlik ........................................................................... 20 Ayrımcılık ve Taciz ........................................................... 21 Sağlık ve Güvenlik ........................................................... 22 Uyuşturucudan Arındırılmış İşyeri .................................... 23 Faaliyetlerimiz Adil Rekabet..................................................................... 24 Uluslararası İşletme ......................................................... 25 Bilgi Sızdırma ................................................................... 27 Kartelleşmeyi Engelleme ................................................. 28 Üçüncü Tarafların Dahil Edilmesi ..................................... 29 Politik Süreç ..................................................................... 30 Uyarı İşaretleri/Düşüncelerin İfadesi ................................ 32 Alındı ve Kabul ................................................................. 33 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Vizyon ve Değerlerimiz Lockheed Martin yaptığımız her şeyde dürüstlük standardını belirler. Bunu, hissedarlarımız ve müşterilerimiz gibi başkalarının bizden beklediği kadar biz de kendimizden bekleriz. Vizyonumuz: Küresel güvenliği güçlendirmek, vatandaş hizmetleri vermek ve bilimsel keşifleri geliştirmek için müşterilerimizi destekleme konusunda dünya lideri olmak. Değerlerimiz: Doğru Olanı Yap Başkalarına Saygı Göster Mükemmel Performans Sergile Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı 1 Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Davranış Kurallarını Uygularız Standardı Belirleriz Davranış Kurallarımız tüm Lockheed Martin çalışanları, Yönetim Kurulu üyeleri, danışmanlar, sözleşmeli işçiler ve Şirket’i temsil eden ve Şirket adına hareket eden diğer temsilciler için geçerlidir.* Sizlerden görevlerinizi Davranış Kurallarımız ve Politikalarımızın yanı sıra geçerli yasalar ve yönetmelikler ile de tam uyum içinde yerine getirmenizi talep ediyoruz. Bunu Niye Yapıyoruz Faaliyetlerimizin tabi olduğu yasalar ve yönetmeliklerin hem lafzı hem de ruhuna uyarız. * Yöneticiler veya Yönetim Kurulu üyeleri sadece Yönetim Kurulu veya bir Yönetim Kurulu komitesi tarafından bu Kurallardan muaf tutulabilir ve böyle bir muafiyet durumunun gecikmeksizin hissedarlara açıklanması gerekir. Bu, Davranış Kurallarından muafiyet durumlarının halktan gizlenmesini önler ve New York Borsası (NYSE) şartları ile Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu ve 2002 tarihli Sarbanes-Oxley Yasası kapsamındaki benzer kurallar ile uyumludur. 2 Soruşturmalar ve yasal işlemlere yanıt: Dahili soruşturmalarda işbirliği sunmanız gerekmektedir. Asla hiçbir dokümanı ya da elektronik kaydı tahrip ya da tadil etmemeli, herhangi bir müfettişe yalan söylememeli ya da müfettişi yanlış yönledirmemeli ya da Şirket adına veya aleyhine başlatılan herhangi bir yasal işleme veya herhangi bir soruşturmaya ilişkin bilgi toplanmasına engel olmamalısınız. Şüphelenilen yasa ihlallerinin soruşturulmasında resmi daireler ile mümkün olduğunca işbirliği içinde olacağız. Lockheed Martin tarafından talep edilmesi halinde, devlet tarafından yürütülen soruşturmalara da işbirliği sunmanız gerekmektedir. Herhangi bir resmi dairenin ya da üçüncü şahsın bir soruşturma yürüttüğünü ya da şüphelenilen bir yasa ihlaline ilişkin bilgi istediğini öğrenir öğrenmez Etik Ofisini, Hukuk Departmanını veya Endüstri Güvenliğini derhal bilgilendirmeniz gerekmektedir. Devamı sonraki sayfada DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Davranış Kurallarını Uygularız Bir yönetici olarak sorumluluklarım nelerdir? Bir yönetici olarak, sözleriniz ve tutumunuzla çalışanlarınızın davranışları üzerinde etkili olabilirsiniz. Eylemlerinizin, maksadınız bu olmasa dahi çalışanların etik standartlarımıza aykırı bir şekilde hareket etmesine sebep olabileceğini unutmayın. Aşağıdaki tavsiyeler etik liderlik sergilemenizde size yol gösterecektir. Biri size bir soru ya da sorun ile geldiğinde: Çalışana bu adımı attığı için teşekkür edin Dikkatle dinleyin Soru ya da sorunu tam olarak anladığınızdan emin olmak üzere açıklama ya da ek bilgi isteyin Yanıtlayabildiğiniz tüm soruları yanıtlayın ancak gerekiyorsa yanıtlamadan önce yardım alın Derhal bir yanıt vermeniz gerekmemektedir, ancak mümkün olan en kısa süre içerisinde konuyu araştırmanız gerekir Söz konusu sorun bir soruşturmayı gerektiriyorsa, sorunu uygun kişiye sevk edin Bir soruşturma gerekip gerekmediğinden emin değilseniz, bu konuyu danışmak en iyisidir 3 Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-718 Amerika Birleşik Devletleri Hükümetine Yapılan Açıklamalar CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-021 Dahili Soruşturmalar Değerlerimizin ve işbu Kuralların korunması yasalar ve yönetmeliklere uyulmasından daha fazlasını gerektirebilir. DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ İyi Vatandaşlık İlkesine Bağlıyız Standardı Belirleriz İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesini içeren iyi vatandaşlık ilkesine bağlıyız. Başkalarına karşı saygılı ve onurlu davranır, farklılıkları ve farklı görüşleri teşvik eder, herkes için fırsat eşitliğini destekler ve kapsayıcı ve etik bir kültür yaratılmasına yardımcı oluruz. Herhangi bir amaç için taciz, zorbalık ve ayrımcılık, çocukların çalıştırılması, cebri ve zorunlu çalışma ve insan kaçakçılığı yasaktır. Faaliyetlerimizdeki enerji, su kullanımı ve atığımızı azaltıyoruz, söz konusu malzemelerin kullanımını azaltıyoruz ve ürünlerimizi en yüksek verimliliğe ulaştırmaya çalışıyoruz. Yolsuzluk faaliyetlerine karışmayız. Ücret ve çalışma sürelerine ilişkin tüm geçerli yasa ve yönetmeliklere uyar ve yasal olarak zorunlu hakları sağlarız. Bu, azami çalışma süreleri, asgari ücretler, fazla mesai süreleri, parça başına ücretler, vergiye tabi veya muafiyet sınıflandırmalarına ve diğer ücret öğelerine ilişkin şartları içerir. Çalışanların özgürce örgütlenme ve sunulan toplu sözleşmeyi kabul etme ya da etmeme hakkına saygı gösteririz. 4 Bunu Niye Yapıyoruz İyi vatandaşlık, kurumsal sürdürülebilirlik ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesi: Dürüstlük taahhüdümüzü korur Çalışan memnuniyeti ve üretkenliğini sağlar İşimizin yetenek rekabeti gücünü artırır Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama – Eşit İstihdam Fırsatı CPS-021 İyi Kurumsal Vatandaşlık ve İnsan Haklarına Saygı CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CPS-734 İnsan Ticareti CPS-803 Sürdürülebilirlik CRX-515 Çalışan Kaynağı Grupları ve Çalışan Ağları Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Sürdürülebilirlik İlkesine Bağlıyız Standardı Belirleriz Çevreyi korur, toplumları güçlendirir ve sorumlu büyümeyi sağlarız. Güvenli bir çalışma ortamını kalıcılaştırır, çalışanlara saygılı davranır ve bağlılık, sağlık, etik ve kaynaşma programları sunarız. İstikrarlı devletler ve müreffeh vatandaşları destekleyen teknolojileri uygularız. Mesuliyeti tanımlar ve eksiksiz risk ve fırsat yelpazesini yönetiriz. Faaliyetlerimiz ve ürünlerimizde doğal kaynak kullanımını azaltırız. Bunu Niye Yapıyoruz Taahhüdümüz uzun vadeli iş performansı ve büyümeyi garantilemekte olup kuruluşumuzun rekabet gücünü artırmaktadır. Sürdürülebilirlik performansımız müşteri ilişkilerini ve kaliteyi iyileştirirken maliyet ve riskleri azaltıp yeniliği teşvik eder. 5 Paydaşlarımız bizden dürüstlük içinde faaliyet göstermemizin yanı sıra iyi vatandaşlık ilkesine bağlılık ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesini de beklemektedir. Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama – Eşit İstihdam Fırsatı CPS-015 Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) CPS-020 Önemli Bilgilerin ve Mali Bilgilerin Yatırım Topluluğuna ve Halka Dürüst Bir Şekilde Açıklanması CPS-021 İyi Kurumsal Vatandaşlık ve İnsan Haklarına Saygı CPS-803 Sürdürülebilirlik CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması CRX-515 Çalışan Kaynağı Grupları ve Çalışan Ağları Daha fazla bilgi için http://www.lockheedmartin.com/us/ who-we-are/sustainability.html adresindeki Sürdürülebilirlik sayfasını ziyaret edin. Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ İhlalleri Bildiririz Standardı Belirleriz Davranış Kuralları veya herhangi bir sözleşme hükmündeki ihlalleri ya da ihlal şüphelerini bildirmek ile sorumlusunuz. Şirketin lehine gibi görünse ya da kuruluş dahilindeki daha yüksek bir mercinin talimatıyla olsa dahi hiçbir yasadışı ya da ahlak dışı adım atmamanız gerekmektedir. Bunu Niye Yapıyoruz Müşterilerimiz ile ilişkilerimizde en yüksek etik davranış standartlarına bağlıyız. Davranış Kuralları ihlalleri iş sözleşmesinin feshine varan disiplin cezaları ile sonuçlanabilir. İhlallerin bildirilmemesi de işbu Kuralların ihlalini teşkil edebilir. Şüphelendiğiniz ihlalleri bildirebileceğiniz merciler: Yönetim İnsan Kaynakları Hukuk Departmanı Güvenlik İç Denetim Enerji, Çevre, Sağlık ve Güvenlik (EÇSG) Etik Ofisi 6 1-800-LM ETİK (1-800-563-8442) — Arayan Kimliği kullanılmıyor İşitme ve konuşma engelliler için: 1-800-441-7457 Faks: 1-301-897-6442 Tüm ülkelerden: ABD dışındaki ülkelerden ararken veya faks gönderirken öncelikle kaynak ülkenin çıkış kodunu çevirin E-posta: [email protected] Posta: Etik ve İş Ahlakı Ofisi Lockheed Martin Corporation 6801 Rockledge Drive Bethesda, MD 20817 Denetleme Komitesi: Çalışanlar; muhasebe, şirket içi kontroller veya denetleme konularına ilişkin endişelerini ve şüpheli muhasebe veya denetleme konularını Lockheed Martin Yönetim Kurulu Denetleme Komitesine gizli veya isimsiz olarak ibraz edebilir. Bir endişenizi Denetleme Komitesine bildirmek istiyorsanız, bunun için Kurumsal Etik ve İş Ahlakı Ofisi ile iletişime geçebilirsiniz, endişeniz Yönetim Kurulu Denetleme Komitesi Başkanına bildirilecektir. Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Misillemeye Müsamaha Göstermeyiz Standardı Belirleriz Misillemeye müsamaha göstermeyiz. Bu Kuralın ihlaline karşılık olarak, her zaman sizin görebileceğiniz şekilde olmasa da gerekli düzeltici eylemi uygularız. Eğer biri bir sorunu bildirmenize engel olmaya çalışırsa, bu kişi için sözleşmenin feshine kadar varan disiplin cezaları uygulanabilir. İyi niyet çerçevesinde Etik Ofisi veya herhangi bir kaynak ile irtibata geçmenin herhangi bir cezası yoktur. “İyi niyet”, haklı olmanız gerektiği anlamına gelmez fakat verdiğiniz bilgilerin doğruluğuna inandığınızı ifade eder. Bunu Niye Yapıyoruz Misilleme, güveni yok eder ve etik kültürümüze zarar verir. Açıkça konuşmanız, bize, genel kültürümüzü ve performansımızı geliştirme fırsatı verir. Misilleme Nedir? Misilleme, bir suistimali bildirmesi, şikayette bulunması, başka birinin şikayette bulunmasına yardımcı olması, şirket içindeki bir araştırmaya veya etikle ilgili bir soruşturmaya katılması nedeniyle bir çalışana karşı haksız veya uygunsuz davranışlarda bulunulmasıdır. Devamı sonraki sayfada 7 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Standardın Belirlenmesi Misillemeye Müsamaha Göstermeyiz Diğer haklar: Çalışanın, akla uygun olarak büyük bir israf, kötü yönetim, yetkinin kötüye kullanılması veya ABD devlet anlaşmaları, hakları veya fonlarına ilişkin yasaların ihlali ya da halk sağlığı ve güvenliği için temel ve önemli bir tehlike teşkil ettiğine inandığı olaylara ilişkin bilgileri bazı devlet görevlilerine veya Hukuk Departmanı ya da Etik Ofisine bildirmeleri durumunda ABD yasaları, her bir Lockheed Martin çalışanına misillemeye karşı bazı haklar ve korumalar verir. Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama – Eşit İstihdam Fırsatı CPS-564 Tacizsiz İş Yeri CPS-575 İş Yerinde ve Adaylar için Makul Yerleri Sağlamak CPS-718 Amerika Birleşik Devletleri Hükümetine Yapılan Açıklamalar CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-053 İş Yeri Güvenliği – Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak 8 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ İşgücü ve Diğer Maliyetleri Doğru Bir Şekilde Ücretlendiririz. Standardı Belirleriz İş yerinizdeki işgücü kaydı Politikalarını ve prosedürlerini kavrayın ve uygulayın. İşgücü, seyahat, malzeme ve diğer masraflar dahil olmak üzere tüm maliyetlerin hesabını düzgün bir şekilde tutun. Bu masraflar, bunlarla sınırlı kalmaksızın şunları içerir: normal sözleşmeli çalışma, bağımsız araştırma ve geliştirme ile ilgili çalışma ve ihale ve teklif faaliyetleri. Gerçekleri asla yanlış bir şekilde aktarmayın ya da kayıtlar üzerinde tahrifat yapmayın Bunu Niye Yapıyoruz Bilerek yapıldığında, politikanın ve bazı durumlarda yasaların ihlalini teşkil eden durumlar: Mesai kayıtlarının yanlış ücretlendirilmesi ya da tahrif edilmesi Hatalı bir hesabın veya maliyet hedefinin yüklenmesi Yanlış ücretlendirmenin kabul edilmesi Farklı hesaplara para aktarılması İşle ilgili tüm işlemler zamanında ve doğru olarak defterlerimize ve iş kayıtlarımıza girilmelidir. 9 Bu, Şirket ile diğer bireyler ve kurumlar arasındaki işlemlerin Amerika Birleşik Devletleri ve faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde genel olarak kabul görmüş muhasebe uygulamaları ve ilkelerine uygun olarak açıklandığı ve yapıldığı anlamına gelir. Politikalar CPS-011 İç Kontrol CPS-441 Maliyet Tahmini/Fiyatlandırma CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-325 İş Seyahati CRX-327 Ticari Kartlar Müşterilerimiz bizden, şirket kayıtlarımızın bütünlüğünü sağlamamızı bekliyor. Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Varlıkları Sorumlu Bir Şekilde Kullanıyoruz Standardı Belirleriz Şirketimizin ve müşteri mülklerini uygun şekilde kullanmak ve korumak konusunda sorumlu davranın. Buna elektronik haberleşme sistemleri, bilgi kaynakları, materyaller, tesisler ve ekipman dahildir. Bu varlıkların israfını ve kötüye kullanılmasını engelleyin. Bu, varlıkları dikkatli bir şekilde muhafaza etmeniz, israfa ve kötüye kullanmaya karşı korumanız gerektiği ve bunları yönetimin izni olmaksızın şirket veya müşteri mülkünden ödünç almamanız veya çıkarmamanız gerektiği anlamına gelir. Müşteri varlıklarını kişisel bir amaç için kullanmadan önce fikir ve izin alın. Şirket varlıklarını kişisel bir amaç için sadece şirket politikası kapsamında belli durumlarda kullanmanıza izin verilir. Faaliyet, herhangi bir ticari girişimi, başka bir kurum veya firmanın işini, danışmanlık çalışmasını veya benzer bir kâr elde etme girişimini, siyasi çıkarları (CPS-004’te belirtilenler hariç), politik faaliyeti veya yasa dışı bir amacı ya da Lockheed Martin’in itibarını zedeleyecek veya çıkarlarını olumsuz etkileyecek herhangi bir amacı desteklememelidir. Kurumsal kredi kartını kişisel işleriniz için kullanmayın. 10 Bunu Niye Yapıyoruz Lockheed Martin’in kaynakları ve varlıkları, hissedarlarımızın menfaati doğrultusunda kullanılmalıdır. Şirketimize emanet edilen müşteri kaynaklarını ve varlıklarını korumakla sorumluyuz. Politikalar CPS-007 Lockheed Martin Varlıklarının Kişisel Amaçlar için Kullanılması CPS-037 Hesaplama ve Bilgi Kaynaklarının Uygun Şekilde Kullanılması CRX-014 Bireysel Çıkar Çatışması CRX-156 Satın Alma Kartları (P-Kartları) CRX-253 Sosyal Medya CRX-303 Elektronik Mesajlaşma CRX-325 İş Seyahati CRX-327 Ticari Kartlar Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Kritik Bilgileri Koruyoruz Kritik Bilgiler arasında Lockheed Martin Gizli Bilgileri, Üçüncü Taraf Gizli Bilgileri, İhraç Kontrol Bilgileri, Kişisel Bilgiler/Kişisel Veriler ve Gizli Bilgiler vardır. Standardı Belirleriz Yapmanız gerekenler: Kritik Bilgileri, ilgili gereklilikler uyarınca kullanmak, saklamak ve korumak Bu bilgileri şirket içinde veya üçüncü bir taraf (tedarikçi, müşteri veya rakip gibi) aracılığıyla açıklamadan veya almadan önce gereken izni almak Sadece geçerli iş amaçları için ve ön izniniz olması durumunda kişisel bilgilere veya kişisel verilere erişmek Çalışanlarımızın mahremiyet ve onuruna saygı göstermek ve çalışan kayıtlarının ve bilgilerinin gizliliğini korumak Kritik bilgileri başkalarıyla paylaşmadan önce alıcıların uygun güvenlik iznine sahip olduğundan ve bu bilgileri “bilmeleri gerektiğinden” emin olmak Artık Şirkette çalışmıyor olsanız bile bilgileri korumak Şirket, iş arkadaşlarınız, müşteriler ve kendiniz ile ilgili bilgileri korumak için özellikle sosyal medya ortamlarında ekstra özen göstermek Şirket dışı araştırmalarda İletişim bölümüne danışmak Lockheed Martin veya müşterileri ya da ortaklarına ilişkin herhangi bir yayın veya açıklama yapmadan önce uygun izni almak Kişisel ve özel bilgilere yetkisiz erişimi bildirmek Bunu Niye Yapıyoruz Şirket, müşterilerimiz, tedarikçilerimiz ve diğer kişiler Kritik Bilgilerini bize emanet ediyor. Bilgilerin kötü kullanılması itibarımıza, müşterilerimize, ortaklarımıza ve ülkemize zarar verebilir. Ayrıca Şirket ve ayrı ayrı çalışanlara karşı cezalar ve para cezaları ile sonuçlanabilir. Devamı sonraki sayfada 11 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Kritik Bilgileri Koruyoruz Uluslararası iş yaparken ithalat/ihracat, gizlilik ve özel bilgileri kullanma ve koruma gereklilikleri gibi konularda göz önünde bulundurmanız gereken ülkeye özgü yasalar vardır. Politikalar CPS-310 Uluslararası Ticaret Kontrolleri ve Uyumluluk CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması CRX-015A Kişisel Bilgiler CRX-015B İhraç Kontrol Bilgileri CRX-015C Lockheed Martin Özel Bilgileri CRX-015C Üçüncü Taraf Özel Bilgileri CRX-015E Kritik Bilgilerin Aktarılması CRX-015F Kritik Bilgilerin Saklanması CRX-015G Kritik Bilgilerin İmha Edilmesi CRX-015H Açık Bilgiler CRX-016 Özel – Amerika Birleşik Devletleri CRX-017 Kişisel Verilerin Korunması – ABD dışı CRX-253 Sosyal Medya 12 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Uygun İş Nezaketlerini Sağlıyor ve Kabul Ediyoruz Standardı Belirleriz İş nezaketleri karşılığında hoş bir muamelenin beklendiği, görüldüğü veya gösterildiği algısından kaçının. Teklif edilen veya alınan hediye veya iş nezaketlerinin yasalara ve makul piyasa adetlerine uygun olmasına dikkat edin. Hediye nedeniyle alıcının çalıştığı organizasyonun kurallarının ihlal edilmeyeceğinden emin olun. Herhangi bir biçimde rüşvet veya komisyon teklif etmeyin, vermeyin, ısrarla talep etmeyin veya almayın. Pay vermek; ABD ile yapılan bir ana sözleşme veya ABD ile yapılan bir alt sözleşme ile bağlantılı olarak haksız kazanç elde etmek veya olumlu bir davranışı ödüllendirmek için ana yükleniciye, ana yüklenici çalışanına, taşerona veya taşeron çalışanına doğrudan veya dolaylı olarak verilen tüm para, ücret, komisyon, kredi, hediye, bağış, değerli eşya, borç, eğlence amaçlı davet, hizmet veya tazminattır. Bunlar, ABD de dahil olmak üzere çok sayıda ülkenin yasalarınca cezai suçtur. Bunu Niye Yapıyoruz Biz, ürün ve hizmetlerimizin nitelikleri ile rekabet ediyoruz ve haksız bir rekabet avantajı elde etmek için iş ikramlarını kullanmıyoruz. İnsanlar hediye ve iş nezaketleri verdiğinde veya aldığında, iş kararlarını etkilemek için iyilik yapıldığı algısı oluşabilir. İş nezaketi ifadesi, oldukça geniş bir anlama sahiptir ve alıcı tarafından ödemesi yapılmamış adil piyasa değerinde para karşılığı olan her şeyi kapsar. Ordu üyeleri de dahil, ABD ve diğer devlet personeli ile iş yaparken karmaşık kuralların ve sınırların geçerli olduğunu unutmayın. Bunlar, faaliyet gösterdiğimiz her bir ülkede geçerli olan spesifik yönergelerdir. Tedarik Zinciri Yönetiminde çalışanlar ve işi ya da fonları iş ilişkilerine yönlendirme sürecine katılan çalışanlar için farklı kurallar vardır. Devamı sonraki sayfada 13 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Uygun İş Nezaketlerini Sağlıyor ve Kabul Ediyoruz Adil piyasa değeri sınırları, birey veya çalışan görevine göre farklılık gösterir. Bazı hediye sınırı kuralları, bir takvim yılı içinde hesaplanır bazıları ise teklif edilen veya alınan ikramın adil piyasa değerine göre hesaplanır. Bir eylemin uygun veya izin verilen sınırlar içinde olup olmadığından emin değilseniz şirket politikalarına bakın ve fikir alın. 14 Politikalar CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-716 Rüşvet Karşıtı 1986 Yasasına Uyum CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz BİREYSEL ÇIKAR ÇATIŞMALARI Standardı Belirleriz Tüm iş ilişkilerinde adil ve tarafsız olmalısınız. Politikalarımız, gerçek çıkar çatışmasını ve çıkar çatışması izlenimi veren eylemleri yasaklar. Kişisel çıkarlarınızın Lockheed Martin’in çıkarları ile çatıştığı veya çatışıyor izlenimi verdiği durumlardan kaçının. Şirket dışındaki veya kişisel çıkarlarınızı ilerletmek için bağlantılarınızı veya Şirketteki konumunuzu kesinlikle kullanmayın. Şirket mülkünü, bilgilerini veya olanaklarını kişisel kazanç elde etmek için kullanmayın. Gerçek veya olası çıkar çatışmalarını yazılı olarak bildirmelisiniz. Bunu Niye Yapıyoruz En yüksek etik iş kuralları standartlarına bağlıyız. Çalışanlarımızdan, temsilcilerimizden ve Yönetim Kurulumuzdan da bunu bekliyoruz. Temsilciler; danışmanlar, sözleşmeli işçiler ve Şirketi temsil eden veya Şirket adına hareket eden tüm kişileri kapsar. Hissedarlarımıza karşı, Şirket çıkarlarını en üst düzeyde tutacak şekilde davranma sorumluluğunu taşıyoruz. Şirket içinde açıklama süreci, iş faaliyetlerini bütünlük çerçevesinde yapma amacımızı destekler. Kişisel Çıkar çatışması nedir? Kişisel çıkar çatışması, bağlılığınız bölündüğünde, yani Lockheed Martin adına uygulayacağınız bir kararı veya eylemlerinizi etkileyebilecek ya da Lockheed Martin’in ticari çıkarlarını göz ardı etmenize neden olabilecek şekilde bir işlem veya konuda doğrudan veya dolaylı bir kişisel çıkarınız olduğunda ortaya çıkar. Çıkar Çatışması politikamız, bu örneklerin de aralarında olduğu çok sayıda durumu kapsamaktadır: Şirketimizin işlemlerinde kişisel çıkar – Şirket işlemlerimizden herhangi birinde kişisel bir çıkar veya kazanç elde etme potansiyeline sahip olmak. Devamı sonraki sayfada 15 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Standardın Belirlenmesi Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz Müşteri, rakip veya tedarikçi bir şirkette önemli bir çıkara sahip olmak. Aile Bireyleri – Lockheed Martin çalışanının veya ailesinin sahip olduğu ya da kontrol ettiği bir şirket ile iş yapmak. Tedarikçi veya rakip için çalışan kişiler ile aile ilişkileri. Hediyeler – Lockheed Martin ile iş yapabilecek olanlardan hediye, ödeme veya hizmet kabul etmek. Hediyelerin kabul edilmesine ilişkin daha ayrıntılı bilgi için CPS-008’e bakın. Şirket dışı iş çıkarları – Çalışmanız süresince kullanılan veya benzer mesleki becerileri ya da eğitimi kullanarak Lockheed Martin’de çalışırken kendi işinize sahip olmak veya başka bir işte çalışmak. Birden fazla görev – Lockheed Martin çalışanıyken bir Lockheed Martin müşterisine veya tedarikçisine bağımsız danışmanlık yapmak. Varlıkları kişisel kazanç için kullanmak – Varlıklarımızı, fikri mülkiyetlerimizi veya özel bilgilerimizi kişisel kazanç için kullanmak. Alt çalışanlar – Alt çalışanlarla yakın, kişisel ilişkiler kurmak. Hayır amaçlı çalışmalar – Hayır kurumlarına kâr sağlayacak ürünler satmak veya bu tip kurumlar için bağış talep etmek adına iş zamanını kullanmak. Devlet memurları – Devlet memurları ile iş konusunu görüşmek, onlara geçerli yasaları veya yönergeleri ihlal eden hediyeler vermek veya daha önce devlet memurluğu yapmış Lockheed Martin çalışanlarına sınırları aşan görevler vermek. Politikalar CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar CRX-014 Bireysel Çıkar Çatışması CRX-251 Hayır Amaçlı Yardımlar ÇIKAR ÇATIŞMASI - MEMURLUK YAPMAK Standardı Belirleriz Devlet memurlarını işe almak ve onlardan hizmet almaya ilişkin yasalar ve yönergelere uyuyoruz. Şu anda veya geçmişte devlet memuru olan kişileri işe almak veya onlardan hizmet almaya ilişkin çıkar çatışmalarından kaçınıyoruz. Buna, şu anda veya geçmişte askeri personel olanlar ve diğer devlet memurları da dahildir. Bunu Niye Yapıyoruz Piyasadaki sürekli rekabet başarısı ve becerimiz, şu anda veya geçmişte devlet memuru olan kişileri gerçek veya algılanan bir çıkar çatışması oluşturacak şekilde işe almamamız veya onlarla çalışmamamıza dayanır. 16 Devamı sonraki sayfada DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz Bunu Niye Yapıyoruz Bu kurallar: Şu anda devlet memuru olan kişilerle Şirket tarafından işe alınmaları veya danışman ya da taşeron olarak görevlendirilmelerini tartışmak adına irtibata geçmek ya da görüşmek için geçerlidir, Eski devlet memurlarının Şirkete katıldıktan sonra üstlendiği görevleri ve sorumlulukları bizim adımıza gerçekleştirmesini sınırlayabilir Bu tip olası çakışmaların erken tespiti ve zamanında bildirilmesi: Lockheed Martin’in yeni iş fırsatlarına dahil olmaya devam etmesini sağlar İş alamama ve iş kaybını engeller Müşterinin güvenini güçlendirir Ve karmaşık olabilir. Daima Lockheed Martin politikasına bakın ve İnsan Kaynakları ya da Hukuk Departmanlarından tavsiye alın KÇÇ (Kurumsal Çıkar Çatışması) nedir? Politikalar CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CRX-014A Çıkar Çatışması – Memurluk Yapmak KÇÇ, Lockheed Martin’in bir müşteriye tarafsız yardım, hizmet veya tavsiye verememesi veya verememe olasılığında ortaya çıkabilir. Kuralların, hem haksız rekabet avantajını hem de bir şirketin kararını etkileyebilecek çakışan görevleri engellemesi amaçlanmıştır. Bir KÇÇ’yi ne zaman bildirmeniz gerekir? KURUMSAL ÇIKAR ÇATIŞMASI Bildirmeniz gereken durumlar CRX-014’te genel olarak belirtilmiştir. Standardı Belirleriz Lockheed Martin’de kurumsal çıkar çatışmalarını (KÇÇ) tanımlıyor, bunlardan uzak duruyor veya bunları azaltıyoruz. KÇÇ sınırlamalarına uyuyoruz. Politikalar CRX-014E Kurumsal Çıkar Çatışması Kısıtlamaları Olan Kişiler 17 CRX-600 Kurumsal Çıkar Çatışması DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Doğru İş Kayıtları Tutuyoruz Standardı Belirleriz İş veya mali kayıtlar hazırladığınızda veya gönderdiğinizde bunlar doğru olmalıdır. Buna sadece mali hesaplar değil aynı zamanda Şirkete, müşteriye veya ABD Sermaye Piyasası Kurumu gibi düzenleyici kurumlara iletilen kalite raporları, zaman raporları, harcama raporları, özgeçmişler ve belgeler de dahildir. Gereken ön onayı almadan herhangi bir kamuoyu bilgilendirmesine özel veya gizli bilgileri dahil etmemeniz gerekir. Kamuoyu bilgilendirmeleri arasında, ABD Sermaye Piyasası Kurumu, diğer düzenleyici kurumlar ve Şirket tarafından yapılan diğer kamu açıklamalarında ibraz edilen raporlar ve belgeler de vardır. Bunu Niye Yapıyoruz Kamu ve hissedarlarımıza karşı doğru açık bir bilgilendirme yapmakla yükümlüyüz. Tescilli veya özel bilgileri tehlikeye atmadan açık iletişimin hakim olduğu bir ortamda faaliyet göstermeye çalışıyoruz. 18 Şirket adına ticari veya mali kayıtlar ya da kamuoyu bildirileri hazırlıyorsanız bunların içerdiği tüm bilgilerin kapsamlı, adil, zamanında, doğru ve anlaşılır olmasını sağlayın. Kamuoyu bilgilendirmelerine şirket dışı sunumlar da dahildir. Daha fazla bilgi için CPS-201’e bakın. Ticari veya mali kayıtlarımız ya da denetleme işlerimizle ilgili herhangi bir endişeniz varsa veya başkalarının böyle endişeleri olduğunu öğrenirseniz yöneticiniz, Finans organizasyonu, Şirket İçi Denetim, Hukuk Departmanı veya Etik Ofisi ile konuşmalısınız. Politikalar CPS-011 İç Kontrol CPS-020 Önemli Bilgilerin ve Mali Bilgilerin Yatırım Topluluğuna ve Halka Dürüst Bir Şekilde Açıklanması CPS-201 Bilgilerin Açıklanması CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Eğitimlere Katılıyoruz Standardı Belirleriz Eğitimimiz, iş ortamımızdaki gerçek durumlara dayanan örneklerle çalışanların değerlerimizi uygulamayı öğrenmesine yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Etik Farkındalık Eğitimi, tüm çalışanlar, danışmanlar ve Yönetim Kurulu tarafından her yıl alınmalıdır. İş Ahlakı Uyumluluk Eğitimi, belirli uyumluluk gereklilikleri konusunda çalışanları eğitmektedir ve her dersin hedef kitlesi genellikle göreve özgüdür. Etkin uygulama için denetimler yapılır ve belirlenen tarihler arasında eğitiminizi almanız gerekir. Bunu Niye Yapıyoruz Eğitim bizi etik karar almayı gerektiren durumları tanımamız ve bu durumlarda yapmamız gerekenleri uygulamamız için hazırlar. Etik Farkındalık Eğitimi, etiğin yaptığımız işin nasıl bir parçası olduğu hakkında konuşmamıza olanak tanır. Dersler, bu Kuraldaki konulara ilişkin kavrayışımızı geliştirir ve bize, eğitimi nasıl uygulamaya dökeceğimizi öğretir. Eğitim, hem Lockheed Martin hem de her bir çalışan için uyumluluk ihlallerinin sonuçlarını ele alır. Derslerimiz, etiğin yaptığımız işin ayrılmaz bir parçası olmasını sağlamaya yardımcı olur. Politikalar CPS-001 Etik ve İş Ahlakı 19 Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Güvenlik İlkesine Bağlıyız Standardı Belirleriz Dünyanın her yerinde personelimizi, faaliyetlerimizi ve varlıklarımızı koruyoruz. İş yerimizdeki çalışan güvenliğine yönelik tehditleri azaltmak için önlem alıyoruz. Bize emanet edilen tüm gizli materyalleri ve diğer bilgileri gereken şekilde koruyoruz. Müşteri ve ulusal güvenlik politikası gerekliliklerine uyuyor ve bunları geliştirmeye çalışıyoruz. Özel karşı istihbarat ve iç tehdit tespit programlarını uyguluyoruz. Kapsamlı ve tarafsız bir güvenlik incelemesi süreci kullanıyoruz. Bunu Niye Yapıyoruz Bağlılığımız çalışanlarımızın, müşterilerimizin ve iş ortaklarımızın güvenliğini destekler. Güvenlik ilkesine uymak Şirketimiz, müşterilerimiz, ulusal güvenlik ve küresel denge için faydalıdır. 20 Güvenlik gerekliliklerine bağlı kalmak taahhütlerimizi gerçekleştirmemize destek olur. Müşterilerimizi, ürün ve hizmetlerimizi güvenlikten taviz vermeden sağlayacağımıza güvenir. Politikalar CPS-569 Güvenlik CRX-052 Kriz Yönetimi CRX-053 İş Yeri Güvenliği - Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak CRX-055 Yüksek Risk Konumlarına Seyahat veya Atanma CRX-056 Uluslararası Güvenlik İşlemleri CRX-057 LM Güvenlik Prosedürleri Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Ayrımcılık ve Tacize Hiç Tolerans Göstermiyoruz Standardı Belirleriz Sıfır Tolerans Özellikle ırk, etnik köken, din, renk, cinsiyet, ulusal köken, yaş, orduda gazilik durumu, soy, cinsel yönelim, cinsel kimlik veya ifade, medeni durum, aile yapısı, genetik özellikler veya zihinsel ya da fiziksel engel olmak üzere herhangi bir biçimdeki ayrımcılık veya tacize tolerans göstermiyoruz. Küresel bir şirket olarak faaliyet gösterdiğimiz çeşitli ülkelerin iş yerlerinde farklı standartlara sahip olduklarının farkındayız. Sıfır tolerans politikamız, nerede çalıştıklarına bakılmaksızın tüm çalışanlarımız için geçerlidir. Bunu Niye Yapıyoruz Lockheed Martin’in amacı, aşağıdakilerin olmadığı profesyonel bir iş ortamı sağlamaktır: Tehdit Şiddet Zorbalık Kötüleyici veya caydırıcı davranış Benzer başka bir davranış 21 Politikalar CPS-003 Ayrımcılık Yapmama – Eşit İstihdam Fırsatı CPS-564 Tacizsiz İş Yeri CPS-734 İnsan Ticareti CRX-053 İş Yeri Güvenliği – Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak CRX-515 Çalışan Kaynağı Grupları ve Çalışan Ağları CRX-537 Askerlik İzni Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Güvenli ve Sağlıklı İş Ortamını Sürdürüyoruz Standardı Belirleriz Yapmanız gerekenler: Geçerli çevre, güvenlik ve sağlık yasalarına, yönetmeliklerine, politikalarına ve prosedürlerine uymak Bildirilen tüm uyarılara ve yönetmeliklere uymak İşle ilgili tüm kaza veya yaralanmaları ya da çevre, güvenlik veya sağlıkla ilgili endişelerinizi derhal ilgili yönetim birimine bildirmek Bunu Niye Yapıyoruz Güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı sağlamak ve insan sağlığı ve çevreyi korumak için çok çalışıyoruz. Yapılması gereken bir davranış ve işletmemiz için de iyi olduğu için dünyanın her yerinde çevresel yönetim uygulamalarını gözetiyoruz. Sürdürülebilir iş uygulamaları insanlara ve dünyaya yararlıdır ve ekonomik fayda sağlar. 22 Politikalar CPS-015 Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) CRX-053 – İş Yeri Güvenliği – Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak CRX-525 Tütünsüz ve Dumansız Ortam CRX-545 Uyuşturucudan Arındırılmış İş Yeri Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Uyuşturucudan Arındırılmış İşyeri Sağlıyoruz Standardı Belirleriz İş yerinde veya Şirket adına iş yaparken yasa dışı uyuşturucu bulundurmak, kullanmak, satmak, üretmek, aktarmak, kaçakçılığını yapmak, bu uyuşturucuların etkisinde olmak veya yasal ilaçların kötüye kullanılması yasaktır. İş yerinde veya Şirket adına iş yaparken alkollü olmak yasaktır. Federal bir yüklenici olarak Lockheed Martin, uyuşturucudan arındırılmış bir iş yeri sağlamalıdır. Esrarın medikal veya eğlence amacıyla kullanımını yasallaştıran eyalet ve yerel girişimleri bu kuralı değiştirmez. Tesislerimiz tütünsüz ve dumansız ortamlardır. 23 Bunu Niye Yapıyoruz Sağlık ve zindelik girişimleri, üretken bir iş ortamı ile doğrudan bağlantılıdır. 1988 Uyuşturucudan Arındırılmış İşyeri Kanunu ve faaliyet gösterdiğimiz diğer ülkelerdeki eşdeğer kanunlara uyuyoruz. Yasa dışı madde kullanımı, güvenli ve üretken bir şekilde hareket etme ve güvenlik kurallarına uyma veya devamlı çalışma ve bunu sürdürme becerinizi olumsuz etkiler. Politikalar CRX-525 Tütünsüz ve Dumansız Ortam CRX-545 Uyuşturucudan Arındırılmış İş Yeri Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Adil Rekabete Değer Veriyoruz Standardı Belirleriz Müşteriler, tedarikçiler, rakipler ve çalışanlarla olan ilişkilerimizde adil davranın. Olası müşteriler ve tedarikçilere yönelik tüm açıklamalar, haberleşmeler ve sunumların doğru olduğundan ve gerçeği yansıttığından emin olun. Tüm taahhütleri gerçekleştirirken spesifikasyonlara, gerekliliklere ve anlaşma şart ve koşullarına uyun. İzinsiz yüklenici ihalesi, teklifi veya kaynak seçme bilgisi önerilerini reddedin. Lockheed Martin’in açık ve yasal bir şekilde hakkının olmadığı hiçbir bilgiyi kullanmayın, elde etmeyin, kabul etmeyin veya almayın. İzinsiz bilgileri edinir veya açıklarsanız veya Şirketin bu bilgileri kullanma hakkı olup olmadığına dair şüpheleriniz varsa, bu bilgileri çoğaltmayın, dağıtmayın veya kullanmayın. Hukuk Departmanı ve Etik Ofisinden yardım alın. 24 Bunu Niye Yapıyoruz İhale, pazarlık ve anlaşma yaparken tedarik sürecinin doğruluğuna değer veriyoruz. Politikalar CPS-009 Yeni İş Fırsatı Yönetimi CPS-441 Maliyet Tahmini/Fiyatlandırma CPS-729 Amerika Birleşik Devletleri Anti Boykot Yasalarına Uyum CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar CRX-013 Devlet ve Rakip Bilgileri CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Uluslararası İş Faaliyetlerini Dürüst Bir Şekilde Yürütüyoruz Standardı Belirleriz Yolsuzluğa hiç tolerans göstermiyoruz. Uluslararası çalışma yürütüyorsanız, faaliyet gösterdiğimiz ülkelerin yasa ve düzenlemelerine uymanız gerekir. Faaliyet gösterdiğimiz ülkelerin ve ABD’nin yasaları veya Şirket politikalarımız arasında çakışmalar görebilirsiniz. ABD yasaları tarafından yasaklanmadığı veya cezalandırılmadığı takdirde, faaliyet gösterdiğimiz ülkenin ulusal ve yerel yasalarına uymaktan sorumlu olursunuz. Bunu Niye Yapıyoruz Yüksek etik iş ahlakı standartlarımız, müşteri ilişkileri kurmak ve dünya çapında programların başarılı olmasını sağlayan iş stratejimizin önemli bir parçasıdır. Rüşvetler, ihracat ve ithalat ihlalleri ve yasa dışı boykotlar, faaliyetlerimizi yürütürken ihtiyacımız olan güven ve şeffaflığa zarar verir. Yolsuzluk haksız rekabet ortamı oluşturur, maliyeti artırır ve ürün ve hizmetlerimizin kalite ve yeterliliğini tehlikeye atar. Yasalara uymamak, olası mahrumiyetler, hapis ve para cezaları ile sonuçlanabilir. Yolsuzluk; ekonomilerin dengesini bozar ve toplum yapısına zarar verir. Yolsuzlukla Mücadele Faaliyet gösterdiğimiz ülkelerdeki çalışmalarımızı düzenleyen yolsuzlukla mücadele yasalarına harfiyen uymanız gerekir. Bu yasalara ABD Yurtdışı Yolsuzluk Faaliyetleri Kanunu (FCPA), İngiltere Rüşvet Kanunu ve diğer ülkelerdeki benzer yasalar dahildir. Bu yasalar ne işe yarar? ABD veya uluslararası devlet memurları, siyasi partiler, parti yetkilileri, devlet memuru adayları veya ticari kurum çalışanlarının iş almak veya işi sürdürmek ya da haksız ticari avantaj elde etmek için doğrudan veya dolaylı olarak rüşvet almasını yasaklar. Rüşveti destekleyecek veya gizleyecek şekilde şirket defterlerini ve kayıtlarını bilerek tahrif etmeyi veya gereken muhasebe kontrollerini yapmayı bilerek geçiştirmeyi veya yapmamayı yasaklar. Devamı sonraki sayfada 25 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Uluslararası İş Faaliyetlerini Dürüst Bir Şekilde Yürütüyoruz Politikamız, uygunsuz para veya değerli şeylerin teklif edilmesini veya verilmesini yasaklar. Politika, Lockheed Martin adına iş yapan herkes için geçerlidir. Buna Lockheed Martin yöneticileri, yetkilileri, çalışanları, danışmanları, temsilcileri, dağıtımcıları, ofset brokerleri, tedarikçiler, tek mülkiyetli iştirakler ve diğer iş ortakları dahildir. Politikamız, teşvik ödemelerini özellikle yasaklar. Vize almak veya gümrük işlemleri gibi rutin devlet işlemlerinin yapılmasını hızlandırmak veya güvenceye almak için yapılan ödemeler de teşvik ödemelerine dahildir. İhracat/İthalat ve Diğer Ticaret Kısıtlamaları Belirli teknik veriler, ekipman ve teknolojinin ülkeler arasında taşınmasını kapsayan ihracat ve ithalat yasaları ve düzenlemelerine harfiyen uymamız gerekir. Lockheed Martin’i, ABD hükümeti tarafından ticari kısıtlamaların uygulandığı ülkelerle ticaret yapmaya zorlayamazsınız. Uluslararası işlemleri görüşmeden veya bunlara başlamadan önce Uluslararası Ticari Uyum Ofisi, Hukuk Departmanı veya Etik Ofisi’ne danışın. Bu kısıtlamalar arasında, Lockheed Martin’in belirli ülkelerde ve belirli kişiler ve kurumlarla iş faaliyetlerinde bulunmasını engelleyen müeyyideler veya ambargolar olabilir. Örneğin ABD yasalarına göre, terörizmi destekleyen belirli ülkeler ve kurumlarla etkileşim kurmak yasaktır. Uluslararası ticaret yasaları ve yönetmelikleri karmaşıktır. Kasıtsız ihlallerden dahi kaçınmaya dikkat edin. 26 Anti Boykot ABD hükümeti tarafından yaptırımı olmayan kısıtlayıcı uluslararası ticaret faaliyetleri veya boykotlarda bulunmayın veya bunları desteklemeyin. Lockheed Martin’in olası veya mevcut müşteriler, tedarikçiler veya yasa dışı boykotu destekleyen diğer kişilerle ilgilenmeyi reddetmesine neden olarak herhangi bir anlaşma yapmayın, bilgi sağlamayın veya eylemde bulunmayın. Yazılı veya sözlü tüm talepler derhal Hukuk Departmanı veya Etik Ofisine bildirilmelidir. Politikalar CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-021 İyi Kurumsal Yurttaşlık ve İnsan Haklarına Saygı CPS-310 Uluslararası Ticaret Kontrolleri ve Uyumluluk CPS-729 Amerika Birleşik Devletleri Anti Boykot Yasalarına Uyum CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması ABD yasaları veya işiniz için geçerli belirli yasalar ve düzenlemeler arasındaki çakışmalar için Hukuk Departmanınız veya Etik Ofisiniz ile iletişime geçin. DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Bilgi Sızdırma İle İlgilenmiyoruz Standardı Belirleriz Şunları yapmıyoruz: Önemli gizli bilgileri kişisel çıkar için kullanmak veya paylaşmak Bu tip bilgileri gizli bilgilere erişme hakkı olmayan kişilere iletmek Önemli gizli bilgilere sahipken Lockheed Martin’in veya diğer şirketlerin menkul kıymetlerinin ticaretini yapmak Bunu Niye Yapıyoruz Adil ve serbest piyasaya inanıyoruz. Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerin menkul kıymetler yasaları ve yönetmeliklerine uymak zorundayız. Önemli gizli bilgiler nedir? Çalışmanız süresince Lockheed Martin veya diğer şirketler, takım arkadaşları, tedarikçiler, satıcılar, yükleniciler veya diğer kişiler ile ilgili henüz kamuya mal olmamış gizli bilgileri öğrenebilirsiniz. Makul bir yatırımcının, bir menkul kıymet alıp satma konusunda karar vermek için önemli olduğunu düşünme olasılığı varsa hem olumlu hem de olumsuz bilgiler “önemli” kabul edilir. Bilgiler resmi olana, geniş çapta yayılana ve kamuoyu tarafından özümsenene kadar “gizli” olarak kabul edilir. 27 Menkul kıymetler nedir? Menkul kıymetler arasında hisse senetleri, hisse senedi opsiyonları, senetler, nakit paralar, borç senetleri ve satma veya alma opsiyonları vardır. Emeklilik planındaki alım-satımlar da hisse senedi işlemleri gibi düzenlenir. Alım-satım nedir? Alım-satım, Lockheed Martin’in özkaynak tazmin ve emeklilik sosyal yardım planları da dahil olmak üzere tüm menkul kıymet alma veya satma kararlarını kapsar. Politikalar CPS-016 Birleşmeler, İktisaplar, Elden Çıkarmalar, Ticari Girişimler ve Yatırımlar CPS-020 Önemli Bilgilerin ve Mali Bilgilerin Yatırım Topluluğuna ve Halka Dürüst Bir Şekilde Açıklanması CPS-722 Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler Kanununa Uyum Bir şeyin “önemli gizli bilgi” olup olmadığına ilişkin olarak kafanızda bir soru işareti varsa Hukuk Departmanı veya Etik Ofisi ile iletişime geçin. Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Tüm Antitröst Kanunlarına Harfiyen Uyuyoruz Standardı Belirleriz Antitröst yasalarını ihlal edebilecek eylemleri veya antitröst izlenimi veren eylemleri rakipler, tedarikçiler ve müşterilerle hayata geçirmeyin veya tartışmayın. Antitröst yasaları, para cezası ve zaman zaman cezai suç ile sonuçlanabilecek iş faaliyetleri ve ihlalleri için geçerlidir. Bu tip faaliyetlerin önerilmesi, tartışılması veya uygulanması halinde Hukuk Departmanı veya Etik Ofisi ile iletişime geçin. Bunu Niye Yapıyoruz Açık ve adil rekabete değer veriyoruz. Rekabeti ortadan kaldıracak veya caydıracak ya da bize haksız rekabet avantajı sağlayacak iş uygulamalarına bilerek dahil olmayız. Antitröst yasalarını ihlal edebilecek eylemlerden bazıları: Fiyat sabitleme Tedarikçileri veya müşterileri boykot etme Bir rakibin iş alamamasına yönelik fiyatlandırma 28 Rakibi kötülemek, yanlış tanıtmak veya taciz etmek Rakiplerin önünü kesmek ve pazara girişini engellemek de dahil olmak üzere müşteriler için daha az rekabetçi sonuçlar oluşturacak şekilde diğer şirketlerle birlikte hareket etme Rüşvet, pay veya ticari sırları çalmak İhaleleri, anlaşmaları, bölgeleri veya pazarları tahsis ederek ve/veya ürün veya ürün gruplarının üretimini veya satışını sınırlayarak rekabet ettikleri pazarı bölmek için rakiplerle anlaşma yapmak veya karşılıklı müsamaha göstermek Bir ürün/hizmet satışını, başka bir istenmeyen ürün/hizmet satışı ile koşullandırmak Ürünler/hizmetlerin alım veya satışını, alıcı veya satıcının Şirketin rakipleri ile iş yapmama şartına koşullandırmak Politikalar CPS-720 Antitröst Yasalarına Uyum Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Üçüncü Tarafları Uygun Şekilde İşimize Dahil Ediyoruz Standardı Belirleriz İşleri yürütecek danışmanları, temsilcileri veya üçüncü tarafları Politikalarımıza ters düşecek veya değerlerimizi ve ilkelerimizi göz ardı edecek şekilde seçmiyoruz veya muhafaza etmiyoruz. Yasakladığımız eylemlerden bazıları: Rüşvet ve pay vermek Sanayi casusluğu yapmak İzin almadan üçüncü tarafların özel verilerini almak Haksız şekilde içeriden bilgi almak veya etkilemek Danışmanlar, temsilciler ve üçüncü taraflar, Şirket adına faaliyet gösterirken şirket gerekliliklerine uyacaklarını onaylamalıdır Bunu Niye Yapıyoruz Bizim adımıza faaliyet gösteren diğer kişilerin kararları ve eylemleri, Şirket itibarımızı etkiler. Bazı durumlarda müşteri sözleşmemiz nedeniyle, üçüncü tarafların bizim adımıza yaptığı eylemlerden yine biz sorumlu oluruz. Politikalar CPS-113 Malların ve Hizmetlerin Alınması CPS-716 Rüşvet Karşıtı 1986 Yasasına Uyum CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CPS-734 İnsan Ticareti CRX-010 Ülke İçinde İş Geliştirme Danışmanları CRX-011 Uluslararası Danışmanlar CRX-025 Takım Olma Sözleşmeleri CRX-106 Önemli Yüklenicilerin Yönetimi CRX-126 Sahte Elektronik Parçalar ve Materyaller Uluslararası veya ülke içinde danışmanlık faaliyetlerinden önce Danışmanlık Hizmetlerinden yardım alın. 29 Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Siyasi Sürece Saygı Duyuyoruz Standardı Belirleriz Faaliyet gösterdiğimiz tüm ülkelerde kurumsal politikamıza ve siyasi sürece ilişkin yasalara uyuyoruz. Bunu Niye Yapıyoruz Biz, siyasi sürece katılımımızla ilgili tüm yasaların lafzı ve ruhuna uymaktayız. Siyasi bağışlar, hediyeler ve lobiciliği düzenleyen yasalar karmaşıktır. Kasıtsız ihlaller bile iş fırsatlarının kaybedilmesine neden olabilir. Yasak Olanlar Washington Operations veya Lockheed Martin International’ın önceden yazılı izni olmaksızın Amerika Birleşik Devletleri dışındaki siyasi faaliyetler için Lockheed Martin fonlarını, varlıklarını veya tesislerini kullanmak. Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere çok sayıda ülke, kurumsal siyasi yardımları yasaklar. Buna, çalışanların iş zamanları da dahil olmak üzere kurumsal fonların, malların veya hizmetlerin doğrudan veya dolaylı olarak siyasi adaylara bağışlanması da dahildir. Yerel yasalar ve ülke yasaları, kurumsal siyasi yardımlar ve faaliyetleri sınırlayabilir. Dikkatli Olun Aşağıdakilerden herhangi biri söz konusu olduğunda Washington Operations veya Lockheed Martin International (Amerika Birleşik Devletleri dışındaki siyasi faaliyetler için)’a danışın: Devlet Memuriyeti – Komisyonlar veya danışma gruplarında devlet memuriyeti yapmak isterseniz veya yapıyorsanız çıkar çatışmaları meydana gelebilir. Lobicilik – Lobicilik, doğrudan veya dolaylı olabilir fakat her iki şekilde de dikkatlice incelenir. Özellikle kasıtsız olsa bile ihlallerden uzak durarak hediyeler ve lobiciliğe ilişkin kurumsal politikanın tüm geçerli kurallarına ve düzenlemelerine ve federal kurallara uymanız gerekir. Devamı sonraki sayfada 30 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Standardın Belirlenmesi MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Siyasi Sürece Saygı Duyuyoruz ABD Kongre ve Yürütme Organı – Lockheed Martin’in Washington, D.C. temelli müşteri topluluğuna tek ve tutarlı bir iş mesajı vermesi önemlidir. Washington Operations, Washington, DC’deki ABD kongre üyeleri veya Yürütme Organı yetkilileri veya bunların çalışanları ve personeliyle etkileşimlere izin vermelidir. Devlet ve Yerel Yönetimler – Washington Operations, Lockheed Martin adına devlet ve yerel yönetimlerle etkileşimlere izin vermelidir. ABD Dışındaki Yönetimler – ABD dışındaki bir kurumun üyesi ya da çalışanları ile iletişime geçmeden önce kurumsal Politikaları ve prosedürleri bilmeniz gerekir. Bireysel Siyasi Yardımlar – Bazı devlet yasaları ve yerel yasalar, birey olarak çalışanlar veya onların birinci dereceden aile bireyleri tarafından yapılan kişisel siyasi yardımları sınırlayabilir veya bunların açıklanmasını gerektirebilir. İzin Verilenler Şunları yapmanız teşvik edilir: Mümkünse, Lockheed Martin Çalışanlarının Siyasi Eylem Komitesi’ne katılmak Boş zamanlarınızda ve masrafları size ait olmak üzere kentsel çalışmalar ve siyasi süreçlere bireysel olarak katılmak Tercih ettiğiniz siyasi partileri ve adayları desteklemek Politikalar CPS-004 Siyasi Faaliyet CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-045 Washington Operations CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-251 Hayır Amaçlı Yardımlar CRX-453 Ülke Dışında Faaliyet Gösterme 31 DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ Uyarı işaretleri Kendinize Sorun... 32 MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Standardın Belirlenmesi DAVRANIŞ KURALLARI DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Alındı ve Kabul Standardın Belirlenmesi, Lockheed Martin Etik ve İş Ahlakı (Kurallar)’nı okuduğunuzu ve bunlara uyacağınızı kabul etmeniz gerekir. Her Lockheed Martin çalışanının, Yönetim Kurulu üyesinin, danışmanın, sözleşmeli çalışanın veya Şirketi temsil eden veya Şirket adına hareket eden diğer temsilcilerin, Kuralların ilkeleri ve standartlarını bilmek ve bunlara uymaktan sorumlu olduğunu bildiğinizi de kabul ediyor olacaksınız. Şirket içi internet sitemizde gereken işlemleri tamamladığınızı onaylıyorsanız, https://mylearning.external.lmco.com/irj/portal/z_nglms/learner/pages/lrnDeepLink?action=2&p1=076169SSM14 adresindeki çevrim içi MyLearning kısmından kabul edin. İşlemleri tamamladığınız tarihi girin ve “Take Credit” (Kredi Al) kutusuna tıklayın. Şirket dışından giriyorsanız, yukarıdaki bağlantıyı da kullanabilirsiniz fakat MyLearning’e erişmek için kişisel bilgileriniz ile “LockheedMartin Şirket İçi” seçeneğini kullanarak giriş yapmanız gerekecektir. “Courses Due” (Alınacak Dersler) bölümünüzü inceleyin. Sadece MyLearning’e erişiminiz olmaması durumunda aşağıdaki formu doldurun. Kişisel Standardın Belirlenmesi, Lockheed Martin Etik ve İş Ahlakı Kuralları kopyalarımı aldığımı onaylıyorum. Onayımın, Kuralları okuduğum ve bunlara uyacağım anlamına geldiğini kabul ediyorum. Her Lockheed Martin çalışanının, Yönetim Kurulu üyesinin, danışmanın, sözleşmeli çalışanın veya Şirketi temsil eden veya Şirket adına hareket eden diğer temsilcilerin, Kuralların ilkeleri ve standartlarını bilmek ve bunlara uymaktan sorumlu olduğunu biliyorum. Ayrıca Kural ihlallerinin, işten çıkarmaya varan disiplin cezaları ile sonuçlanabileceğini de biliyorum. İmza: ________________________________________ Yazıyla Adı:___________________________________ Çalışan Numarası: ______________________________ Şirket: _______________________________________ Tarih: ________________________________________ Yer: _________________________________________ Bu formun ibraz edilmesine ilişkin talimatlar için İnsan Kaynakları veya Etik Ofisi ile iletişime geçin. 33 Standardın Belirlenmesi
© Copyright 2024 Paperzz
