DÜNYA SEPSİS GÜNÜ 13 EYLÜL ‘World Sepsis Day’ Global Sepsis Alliance (GSA)’nın Bir Girişimidir GSA, Sepsis ile alakalı, sepsisin tanı/bakım/tedavisini üstlenmiş kar amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından kurulmuştur Global Sepsis Alliance (GSA) • Toplumun, sağlık çalışanlarının, hastaların, ailelerin eğitilerek sepsisin tıbbi acil durum olarak erken dönemde fark edilmesi ve tedavi edilmesini sağlamak amacıyla çalışan gönüllü bir kuruluş Türk Yoğun Bakım Derneği • • • • • • • • • Kuruluş: 1978 (Avrupa Yoğun Bakım Derneği 1981) 1979’dan itibaren kurslar 1984’den itibaren kongreler 1989’dan itibaren uluslararası toplantılar Avrupa Yoğun Bakım Derneği’nde Türkiye Temsilciliği Avrupa Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği Bilimsel Dergi Web sayfası Üye Sayısı: 1300 sepsisi durdurun hayat kurtarın Dünya Sepsis Günü 13 Eylül www.world-sepsis-day.org www.saglik.gov.tr www.yogunbakim.org.tr Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri • Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında artırılması • Sepsis sonrasında uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşabilmeyi sağlamak • Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının artırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması • Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması 2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması Sunum Akışı • Tanımlama • Sepsis Sonrası • İnsidans • Sepsisin Önlenmesi • Mortalite • Tanı • Maliyet • Tedavi • SONUÇ Sepsis nedir? Beyin Akciğer İnfeksiyon Kalp Karaciğer Böbrek Vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar vermesi ile ortaya çıkan ve erken tanı konulmaz ve tedavi edilmezse şoka, çoğul organ yetersizliğine ve ölüme yol açan hastalık SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu İnfeksiyon / Travma SİRS Sepsis Ağır Sepsis SİRS + kanıtlanan veya şüphelenilen infeksiyon Bakteri Pankreatit Virüs Sepsis İnfeksiyon Ağır Travma SİRS Sepsis Mantar Yanıklar Parazit Diğer SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu İnfeksiyon / Travma SİRS Sepsis Ağır Sepsis ≥ 1 organ disfonksiyonunun eşlik etmesi SEPSİS’TE Etkilenen Organ Sistemleri Altered Consciousness Confusion Psychosis MSS Akciğer Kalp Böbrek Koagülasyon sistemi Karaciğer, GİS Kemik İliği İmmunolojik Yanıt Şiddetli SEPSİS’de infeksiyon odağı Diğer/bilinmiyor Other/Unknown Endokardit Endocarditis Merkezi sinir sistemi Central nervous system Yara/yumuşak doku Wound/soft tissue Cihaza bağlı Device-related Abdominal Abdominal Genitoüriner Genitourinary Primer bakteremi Primary Bacteremia Respiratory Solunumsal 0 5 Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10 10 15 20 25 30 35 40 İnsidans • Dünya çapında 20 – 30 milyon / yıl yeni vaka • 100.000 maternal sepsis / yıl • Yalnız gelişmekte olan ülkelerde değil, gelişmiş ülkelerde de insidans yüksek !!! İnsidans ABD ve Avrupa* için 100.000 kişide vaka sayısı Akciğer 377 / 100,000 Sepsis Meme 223 / 100,000 331.8 / Prostat 100,000 İnme * Kanser 208 / 100,000 Mİ Sepsis en sık karşılaşılan hastalıktır 22.8 / 100,000 HİV İnsidans: YAŞ İNGİLTERE 2008 yılında septisemi ve sepsis tanısıyla Kadın Erkek Oran / 10,000 popülasyon hastaneye yatırılan hastaların 2/3’ü 65 yaş ve üzerinde ABD < 65 Yaş: 95/100.000 < 65 ≥ 85 Yaş > 65 Yaş: 1.220 /100.000 Gelişmekte olan ülkelerde her yıl > 6,000,000 yenidoğan ve çocukta SEPSİS gelişmektedir. Sepsis insidansı her yıl % 8 – 13 artmaktadır Sepsis (Temel tanı veya sekonder tanı) nedeni ile hastaneye yatışlar Oran / 10,000 popülasyon Hastaneye Yatış Septisemi veya sepsis primer tanısıyla hastaneye yatış Septisemi veya sepsis primer tanılı veya sekonder tanı Sepsis nedeniyle hastaneye yatış oranlarında 2 kat artış Yıl (2000-2008) Sepsis, halk sağlığı problemi İngiltere’de senelik ölüm nedenleri (bin/yıl) 39 34 Sepsis AC kanseri NHS Evidence 2009 25 Barsak kanseri 10 Meme kanseri SEPSİS Mortalitesi 1000 ölüm / saat 24.000 ölüm / gün 8 milyon ölüm / yıl Sepsiste Mortalite: %30-60 Reinhart K. Rev Bras Ter Intensiva. 2013; 25(1):3-5 Maternal SEPSİS Mortalitesi Gelişmekte Olan Ülkeler 1.120 / 100.000 Malawi TÜRKİYE: 16.5 / 100.000 Orta Gelir Düzeyindeki Ülkeler 540 / 100.000 Hindistan Gelişmiş Ülkeler 13 / 100.000 İngiltere WHO Sağlık Bakanlığı Anne Ölümleri Merkez Komisyonu Mortalite (%) SEPSİS’te Organ Yetmezliği SayısıMortalite İlişkisi Organ yetersizliği sayısı Hebert et al. Chest 1993;104:230-5 Ortalama maliyet / hasta Toplam hastane maliyeti Yaş Age • Ortalama yatış süresi 19.6 gün • Ortalama maliyet $ 22,100 / vaka • Toplam hastane maliyeti $ 16.7 MİLYAR • Maliyetin % 52.3’ü 64 yaş üzerinde • Maliyetin % 30.8’i 74 yaş üzerinde Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10 Toplam hastane maliyeti (milyar $) Ortalama maliyet / hasta ($) Maliyet Maliyet • 2008 yılında ABD’de sepsise bağlı toplam hastane maliyeti $ 14.6 MİLYAR Maliyette artış • Avrupada sepsis maliyeti 25,000 Euro / vaka % 11.9bilinmiyor / yıl • Uzun dönem sekellere bağlı maliyet National Center for Health Statistics DOI: http://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db62.htm SEPSİS Sonrası Yaşam Kalitesi Kronik ağrı Kognitif bozukluklar CIP/CIM Yaşam kalitesinde azalma Depresyon Posttravmatik stres bozukluğu Kaşeksi Posttravmatik Stres Bozukluğu İnsidansı Tecavüz Savaş YBÜ’den taburcu olanlar Fiziksel şiddet Yangın, doğal afet *Sepsis, tüm YBÜ vakalarının %50-60’ını oluşturur SEPSİSİN ÖNLENMESİ Aşılama El Hijyeni Temiz Doğum Sanitasyon Tanı İlk 6 saat Resüsitasyon Başlangıç tedavisi İlk 24 saat İdame Hastane Derlenme Taburculuk öncesi ve sonrası Sepsis Tanısı Atlanmamalı • • • • • • • Ateş (≥ 38.3°C)- Hipotermi (< 36°C) Lökositoz (> 12,000/µL)- Lökopeni (< 4000/µL) Taşikardi (> 90/dk) Takipne Bilinç durumunda değişiklik İleri derecede ödem veya pozitif sıvı dengesi Hiperglisemi (> 140 mg/dl) + • KANITLANMIŞ VEYA ŞÜPHE EDİLEN ENFEKSİYON Yeni Organ Disfonksiyonu? • Ensefalopati: somnolans, konfüzyon, deliryum • Koagülasyon: trombositler < 100,000 /µL veya INR>1.5 veya aPTZ>60 sn • Renal: idrar çıkışı < 0.5ml /kg/st veya en az iki saat süreyle ve yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen • Asidoz: laktat artışı (> 1 mmol/l) • Akciğerler: takipne, hızlı nefes alma • Arteryal hipoksemi: oksijensiz SpO2 <%90, PaO2/FiO2 < 300 • Dolaşım: hipotansiyon (SKB≤ 90 mmHg / OAB <70 mmHg), ciltte lekelenme, soğuk ekstremiteler • Karaciğer: total bilirübin > 4 mg/dl SKB: Sistolik kan basıncı; OAB: ortalama arter basıncı; SpO2: puls oksimetrede oksijen satürasyonu Şüphe varlığında hızla tedavi başlanmalı !!!! Kardiyak arrest (dakikalar) Travma (1 saat) Kazanılmış her saat mortaliteyi AMI (1 saat) yaklaşık % 8 azaltır ! Şiddetli sepsis (1 saat) İnme (3 saat) Tanı İlk 6 saat Resüsitasyon Başlangıç tedavisi İlk 24 saat İdame Hastane Derlenme Taburculuk öncesi ve sonrası İlk ÜÇ saat içerisinde • Kan kültürleri (2- 3 set) • İntravenöz geniş spektrumlu antibiyotik • Laktat ölçümü • KB düşük veya laktat artışı var (≥ 4 mmol/l); 30 ml/kg kristalloid ile sıvı replasmanı • Oksijen, gerekirse entübasyon (SpO2 > % 90) KB: Kan basıncı sağkalım etkin antibiotik tedavisi uygulanan hastalar Ölüm oranı (OR) Survival(%) Antibiyotikler – Olabildiğince erken !!! Şok tablosu ortaya çıktıktan antibiyotik tedavisinin başlamasına kadar geçen süre < 2 saat olursa yılda 32,360 kişinin hayatı kurtulabilir. (Günde 89 kişi) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) • Antibiyotik tedavisinde her saat gecikme = yaşam şansını %7.6 oranında azaltıyor. • Ortalama AB başlama süresi = 6 saat SEPSİS Tıbbi Bir Acildir • Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmasına göre Türkiye antibiyotiğin etkisiz kaldığı 3 ülkeden birisi. Kumar et al. Crit Care Med 2006; 34: 1589-96. İlk ALTI saat içerisinde • Sıvı resüsitasyonuna cevap yok ve KB düşükse OAB ≥ 65 mmHg olacak şekilde vazopressör (noradrenalin) • Sıvı resüsitasyonuna devam et. Hedefler; SVB > 8 mmHg ScvO2 ≥ %70 (Hct >%30, dobutamin düşün) Laktat’ın normale dönmesi • Mümkünse infeksiyon kaynağının tespiti ve kontrolü KB: kan basıncı; OAB: ortalama arter basıncı; SVB: santral ven basıncı; ScvO2: santral venöz oksijen satürasyonu * Hasta mekanik ventilasyon desteğinde ise SVB > 12 mmHg Sepsis, vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar verdiği hayatı tehdit eden bir hastalıktır. Dünya çapında her yıl 20 – 30 milyon yeni vaka gelişmekte ve insidans her yıl % 8 – 13 artmaktadır. Sepsisin mortalitesi yüksektir. (%30-60) Sepsis acil bir durumdur. Tanı ve tedavide kazanılmış her saat mortaliteyi yaklaşık % 8 azaltmaktadır. Ulusal Sepsis Kampanyasının Hedefleri • Sepsisin gündemin öncelikli maddesi olması • Sepsisin artan tıbbi ve ekonomik yüküyle ilgili farkındalık yaratmak • Sepsis hastalarının tedavisi ile akut ve uzun süreli bakımı için iyi eğitimli personel sağlamak • Sepsisin daha erken anlaşılmasını, tedavisinin daha etkili olmasını sağlayacak uluslararası sepsis kılavuzlarının uygulanmasını desteklemek • Sepsis görülme sıklığını azaltacak ve sepsisle ilgili sonuçları iyileştirecek stratejilerin planlanması Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri • Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında artırılması • Her yerde uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşabilmeyi sağlamak • Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının artırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması • Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması 2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması SEPSİS ERKEN ŞÜPHE EDİN !!!! ERKEN TEŞHİS EDİN !!!! ERKEN TEDAVİ EDİN !!!! sepsisi durdurun hayat kurtarın Dünya Sepsis Günü 13 Eylül www.world-sepsis-day.org www.saglik.gov.tr www.yogunbakim.org.tr Dünya Sepsis Gününe dikkati çekmek için bizzat sepsise girdim Daha ne yapayım Doç.Dr.Ali Abbas Yılmaz
© Copyright 2024 Paperzz
