Rijit Sürekli Temeller

BETONARME II
23.08.2014
SÜREKLİ TEMEL UYGULAMASI (RİJİT TEMEL)
N1g=50 t
N1q=30 t
A
N2g=45 t
N2q=15 t
B
D
C
ht
3.5 m
a1
a2
L
60 t
80 t
50 cm
ht
L
30 cm
B
Şekilde verilen rijit sürekli temel C30 – S420 malzemesi ile yapılacaktır. Şekilde temele etkiyen
eksenel yük değerleri verilmektedir. Temele etkiyen yükler altında, temel tabanında üniform
basınç gerilme dağılımı oluşması için a1 ve a2 konsol uzunlukları ne olmalıdır?
Kolonlar 30x30 cm boyutlarında ve zemin güvenli taşıma gücü σ z,güv.  25 t/m2 olduğuna göre,
sürekli temelin boyutlarını belirleyiniz. (B=?, L=?)
(NOT: Temel kiriş genişliği bw=50 cm alıncaktır).
1
BETONARME II
23.08.2014
ÇÖZÜM:
 Bileşke Kuvvetin Yeri:
R=140 t
80 t
A
60 t
B
D
C
O
ht
a1
x
(3.5 – x)
a2
L
M
O
=0
80*x = 60*(3.5-x)
x=1.5 m
 Temel Alanının Hesabı:
B: Temel genişliği, L: Temel uzunluğu olmak üzere;
R
A temel
+σ t  σ z,güv.
A temel =B*L=
R
(σ z,güv -σ t )
σ t  (%5 %10) σ z,güv. (Temelin kendi ağırlığından dolayı oluşan gerilme)
σ t  (%5)*25= 1.25 t/m2
A temel =
140
 5.89 m2
(25-1.25)
B*L=5.89 m2
2
BETONARME II
23.08.2014
Seçilen: Lseçilen=5 m
L=5 m
B=
37.5cm 50cm 37.5cm
5.89
 1.178 m
5
Bseçilen= 1.25 m
ht
30 cm
B=125 cm
 a1 ve a2 Konsol Uzunluklarının Belirlenmesi:
Temel taban basıncının üniform olması için temel, bileşke kuvvetin yerine göre simetrik
olmalıdır ve konsol uzunlukları a1=1.0 m ve a2=0.5 m olur.
140
Temel tabanına etkiyen üniform temel taban basıncı: q=
= 28 t/m
5
R=140 t
80 t
A
60 t
B
C
D
O
ht
a1=1.0 m
1.5 m
2.0 m
L=5.0 m
q=28 t/m
(Üniform Temel Taban
Basıncı Dağılımı)
3
a2=0.5 m
BETONARME II
23.08.2014
 Betonarme Hesaba Esas Kesme kuvveti ve eğilme momenti diyagramlları:
Kesit hesabında arttırılmış yükler gözönüne alınır. Genelikle, kulanma yükleri altında düzgün
zemin gerilme dağılımının meydana gelmesi, arttırılmış yükler altında da düzgün zemin gerilme
dağılımının meydana geleceği anlamına gelmez. Ancak, kullanma yükleri ile arttırılmış yükler
arasındaki oranın yakın olması nedeni ile hesap kolaylığı açısından arttırılmış yükler altındaki
zemin gerilmesi dağılımı daha kesin hesap yapılmadığı sürece düzgün yayılı kabul edilebilir.
Nd1= 1.4*50+1.6*30=118 t ; Nd2= 1.4*45+1.6*15=87 t ; R= 118+87 =205 t
R=205 t
118 t
A
87 t
B
D
C
O
ht
a1=1.0 m
1.5 m
a2=0.5 m
2.0 m
L=5.0 m
q=41 t/m
66.5
41
+
V (ton)
1.878m
+
-
+
-
-
0.250
20.5
77
51.80
-
M (tm)
+
+
+
2.13
20.5
4
0
BETONARME II
23.08.2014
Moment diyagramının sonunda oluşan fark, düzgün yayılı zemin gerilmesi kabulü ve yuvarlatma
hataları nedeniyle oluşmaktadır. Arttırılmış yükler altında üst yapı yüklerinin bileşkesinin yeri
xR= 2.485m’de oluşmaktadır. Bu nedenle oluşan e=2.5-2.485=0.015m’lik dışmerkezlik nedeniyle
Mo=205*0.015=3.075tm’lik dengelenmemiş bir moment meydana gelmektedir. Bu değer,
sistemde meydana gelen en büyük moment değerlerine göre küçük olduğundan çözümden elde
edilen sonuçlara göre tasarıma devam edilebilir. Bu momentten dolayı oluşan etki dikkate
alınmak istenirse, düzgün yayılı zemin grilmesi yerine trapez zemin gerilmesi dağılımı
kullanılabilir. Bu durumda moment diyagramındaki fark sıfıra yaklaşacak ve elde edilen değerler
daha doğru olacaktır.
 Temel Yüksekliğinin Belirlenmesi:
- Eğilme Momenti Bakımından:
Mesnette; b=50 cm, K=52.9 cm2/t (Çizelge B-5’deki ara değerin kullanılması ile)
Xmax= -2050 tcm
K=
2
b*d 2
50*d
; 52.9= 2050
Md
d  46.6 cm
Açıklıkta; B=125 cm, K=52.9 cm2/t alınarak;
d=49 cm uygun 
(Soyut dikdörtgen enkesit kabulü ile)
h=49+6  55 cm 
Mmax=+5180 tcm
2
B*d 2
125*d
K=
; 52.9= 5180
Md
d  46.8 cm
(NOT: k1.c < hf kabulünün kontrolü yapılmalıdır)
- Kesme Kuvveti Bakımından:
Vcr =0.65*f ctd *b*d=0.65*10*50*49= 15925 kg= 15.93 ton
Vmax =0.22*f cd *b*d=0.22*130*50*49= 70070 kg= 70.07 ton
Vcr =15.93 ton<Vd =52 ton<Vmax =70.07 ton olduğundan d=49 cm uygundur.
### Buna Göre; Seçilen Temel Yüksekliği: h=55 cm’dir. 
5
BETONARME II
23.08.2014
55 cm
30 cm
37.5cm 50cm 37.5cm
B=125 cm
Temel Enkesiti
# Seçilen Temel Boyutlarına Göre Betonarme Hesapta İzlenecek Adımlar ;
1)
2)
3)
4)
Temel ağırlığı hesap edilir.
Sürekli temel tabanında oluşan basınç gerilmeleri kontrol edilir.
Mesnet momenti düzeltmesi yapılarak, temel kirişinin eğilme donatısı hesaplanır.
Kolon yüzünden “d” kadar uzaklıkta hesaplanan Vd kesme kuvveti göz önüne alınarak
kayma donatısı hesaplanır (Etriye hesabı).
5) Temel pabuç (ampatman) hesabı yapılır.
6